You are on page 1of 16

◊ rp.

pl/tragedianarodowa
Wydanie specjalne 11 kwietnia 2010

FORUM/ŁUKASZ GŁOWAŁA

Prezydent Polski Lech Kaczyński nie żyje

Tragedia
narodowa
SMOLEŃSK TYGODNIOWA ŻAŁOBA RYNKI FINANSOWE KONDOLENCJE
W katastrofie samolotu zginęło Marszałek Sejmu Bronisław Reakcja inwestorów będzie Cały świat łączy się w bólu
96 osób – politycy, urzędnicy, Komorowski przejął obowiązki wyważona. Kandydata na z Polską. Kondolencje złożyli
wojskowi i przedstawiciele prezydenta. Ogłosił tygodniową prezesa NBP powinien wyzna- politycy z kilkudziesięciu
Rodzin Katyńskich. >A5 – 7 żałobę narodową. >A9 – 10 czyć nowy prezydent. >A11 państw. >A12 – 13
A2
Katastrofa samolotu prezydenckiego
11 kwietnia 2010
rp.pl/tragedianarodowa
Tragedia
narodowa

Refleksja

Straszliwy
hołd
złożony
ofiarom
Katynia
Paweł
Lisicki

Jeszcze w piątek zastanawiałem się,


czy prezydent Lech Kaczyński
powinien lecieć do Moskwy
na uroczystości 9 maja. Pisałem, że
raczej tak. Przy porannym śniadaniu,
tuż po dziewiątej, telefon z redakcji,
że pod Smoleńskiem chyba są
kłopoty z prezydenckim samolotem.
Pierwsza reakcja: niemożliwe, żeby
stało się coś poważnego. Pewnie
znowu jakaś awaria. I złość, dlaczego
do tej pory nie można było załatwić
porządnych maszyn. Kolejne
telefony, już przy włączonym
telewizorze i Internecie. Wreszcie
zimna pewność, że to, co
niewyobrażalne, się stało. Prezydent
Polski, jego żona, ministrowie
kancelarii, prezesi NBP, IPN, rzecznik
praw obywatelskich, dowódcy
wojskowi, posłowie, politycy, wszyscy
nie żyją.
Człowiekowi zawsze trudno
pogodzić się ze śmiercią. Ale tym

8.56 pod Smoleńskiem


razem bardziej niż zwykle. Bo
przecież w tym przypadku dotknęła
ona nie tylko ludzi, których znałem.
Nie tylko tych, którzy zginęli nagle.
Poza wymiarem ludzkim tragedii
w tym, co się zdarzyło, jest coś
jeszcze. Jakiś naddatek. Tak jakby ta
tragedia dotknęła w jakiś sposób też
samej Rzeczypospolitej. Może
dlatego, że podświadomie miałem KATASTROFA | Na pokładzie prezydenckiego samolotu było 96 osób. Wszystkie zginęły
poczucie, że akurat głowa państwa
jest i powinna być najlepiej telskich Janusz Kochanowski, prezes tam 70 lat temu. Teraz w wymiarze mu Bronisław Komorowski, który
chronionym obywatelem. W nim ELIZA OLCZYK Narodowego Banku Polskiego Sła- całego Państwa i Narodu – oświad- ogłosił tygodniową żałobę narodo-
wyraża się przecież autorytet JAROSŁAW STRÓŻYK womir Skrzypek, prezes Instytutu czył metropolita gdański abp Sławoj wą. Zapowiedział też szybkie rozpi-
państwa, jego majestat. Pamięci Narodowej Janusz Kurtyka, Leszek Głódź. sanie wyborów prezydenckich, które
Zastanawiam się, co można w takiej Prezydent Lech Kaczyński wraz z a także prezydenccy ministrowie i Do Polski popłynęły kondolencje z odbędą się jeszcze przed wakacjami.
chwili pisać. Co można powiedzieć. małżonką, kilkudziesięcioma dostoj- najważniejsi dowódcy Wojska Pol- całego świata. Na znak żałoby ode- Premier Tusk zwołał w sobotę
Może najlepiej milczeć. Może nikami państwowymi i zaproszony- skiego. zwał się dzwon Zygmunt na Wawelu. nadzwyczajne posiedzenie rządu.
najlepiej dołączyć do tych tłumów mi gośćmi leciał w sobotę na uroczy- – Z ogromnym smutkiem przyją- Pod Pałacem Prezydenckim przez Rada Ministrów zdecydowała o po-
Polaków, którzy w powadze, ste obchody 70. rocznicy mordu w łem wstrząsającą informację o kata- wołaniu rządowego zespołu, który
milczeniu, żałobie zaczęli Katyniu. strofie samolotu, na którego pokła- zajmie się pomocą dla rodzin ofiar
spontanicznie gromadzić się Prezydencki samolot rozbił się o dzie był mój przyjaciel i wielki polski W niedzielę o godz. 12 tragedii.
w Warszawie przed Pałacem godz. 8.56 niedaleko lotniska w Smo- polityk, prezydent Polski Lech Ka- Po południu szef polskiego rządu
Prezydenckim, w Krakowie leńsku, podchodząc w gęstej mgle do czyński – oświadczył przewodniczą- w całym kraju ofiary udał się do Smoleńska.
przed katedrą i tylu innych miejscach lądowania. Maszyna została do- cy Parlamentu Europejskiego Jerzy Na miejsce katastrofy poleciał też
w Polsce. W takich chwilach – bólu szczętnie zniszczona. Nikt nie prze- Buzek. – To niewyobrażalna kata- katastrofy zostaną wynajętą awionetką brat prezyden-
i rozpaczy – pokazuje się też ta żył katastrofy. strofa w skali Europy. Nigdy jeszcze ta, prezes PiS Jarosław Kaczyński z
nieuchwytna zwykle więź. Momenty, – Takiego dramatu współczesny nie zginęło tak wiele osób pełniących uczczone dwiema kilkoma współpracownikami.
kiedy spod codziennego świat nie widział – mówił premier najwyższe funkcje w Polsce, wybra- O godz. 17 na Wawelu kardynał
rozgardiaszu, walki, sporów, Donald Tusk, który w imieniu wszyst- nych przez obywateli jednego z minutami ciszy Stanisław Dziwisz odprawił mszę ża-
niesnasek pokazuje się wspólnota kich Polaków złożył wyrazy współ- państw Europy. łobną w intencji tragicznie zmarłych.
narodowa. Być może to milczenie i to czucia i kondolencje rodzinom ofiar Według Lecha Wałęsy „to nieszczę- Wcześniej zapewnił, że Kościół po-
poczucie więzi – niesłychana liczba katastrofy. ście drugie po Katyniu”. – Zginęła eli- cały dzień gromadziły się setki ludzi, przez modlitwę włącza się w żałobę i
telefonów, esemesów, kliknięć – ta Samolotem obok prezydenckiej ta naszego kraju – powiedział były składając kwiaty, paląc znicze i mo- pragnie się modlić za naród polski
milcząca obecność trwającej pary leciały 94 osoby, m.in.: były pre- prezydent. – Niezależnie od różnic to dląc się za osoby, które zginęły w tej dotknięty tragedią.
w żałobie wspólnoty jest jedyną zydent RP na uchodźstwie Ryszard wielka strata intelektualna dla całego katastrofie. W sobotni wieczór o Ofiary katastrofy prezydenckiego
formą pociechy. I jeszcze myśl, że ich Kaczorowski, wicemarszałkowie Sej- narodu. 20.30 warszawiacy spotkali się na samolotu będą też uczczone w nie-
śmierć była jakby straszliwym mu Jerzy Szmajdziński i Krzysztof – Anioł śmierci stanął na ich dro- czuwaniu na pl. Piłsudskiego. dzielę w południe dwiema minutami
hołdem złożonym tym, którzy zginęli Putra, wicemarszałek Senatu Krysty- dze, podobnie jak stanął na drodze Obowiązki głowy państwa zgodnie ciszy. Podobnie będzie w dniu uro-
w Katyniu w 1940 roku. ∑ na Bochenek, rzecznik praw obywa- polskich oficerów pomordowanych z konstytucją przejął marszałek Sej- czystości pogrzebowych. ∑
11 kwietnia 2010 Katastrofa samolotu prezydenckiego
A3
Tragedia
narodowa
rp.pl/tragedianarodowa

Tupolew runął
AFP/TV
we mgle
Ciało prezydenta zidentyfikowano w sobotę po południu. Na miejsce
katastrofy udali się premierzy Polski i Rosji Donald Tusk i Władimir
Putin. Ruszyło dochodzenie w sprawie przyczyn wypadku
wodu gęstej mgły. Wieża radziła pi- Na razie nie wiadomo, jak będzie
JUSTYNA PRUS lotom, żeby zrezygnowali i wylądo- wyglądała formalnie współpraca
PIOTR ZYCHOWICZ wali w Mińsku na Białorusi, gdzie z rosyjskimi prokuratorami. Proku-
ze Smoleńska warunki były lepsze. Jak stwierdził rator generalny Andrzej Seremet
wiceszef sztabu sił powietrznych rozmawiał wczoraj o tym z rosyj-
– Usłyszałem silnik i wyszedłem Aleksandr Aloszyn, pilot kilkakrot- skim naczelnym prokuratorem woj-
na zewnątrz, żeby zobaczyć samo- nie zignorował wezwania wieży. skowym Jurijem Czajką. Jak powie-
lot podchodzący do lądowania. To – Załoga podjęła decyzję o lądo- dział „Rz” rzecznik Prokuratury Ge-
był rządowy tupolew w biało-czer- waniu w Smoleńsku. Po zatoczeniu neralnej Mateusz Martyniuk, Czaj-
wonych barwach. Na ogonie sza- kilku kół maszyna skierowała się ka zadeklarował gotowość pełnej
chownica. Zdziwiło mnie, że maszy- na pas startowy – mówił lokalny współpracy. Na miejscu pracuje
na jest pochylona o 40 stopni. Sa- urzędnik Andriej Jewsiejenkow. obecnie pięciu rosyjskich śled-
molot szedł za nisko. Nagle jednym Minister ds. sytuacji nadzwyczaj- czych, w tym dwóch zastępców
skrzydłem uderzył w ziemię. Huk, nych Siergiej Szojgu precyzował po- Czajki.
eksplozja i pożar. Rozbił się – rela- tem, że samolot spadł przy drugim – Oczekujemy na przychylność
cjonował Sławomir Wiśniewski, podejściu do lądowania. strony rosyjskiej i umożliwienie do-
pracownik TVP, który akurat był Szojgu informował też, że znale- stępu do wszystkich zebranych ma-
w położonym obok lotniska hotelu. ziono czarne skrzynki. Mniej wię- teriałów –powiedział „Rz” płk Parul-
Eduard Czernokniżnik, kierow- cej w tym samym czasie, kiedy roz- ski. Nie zapadła jeszcze decyzja, czy
nik znajdującego w pobliżu komisu mawiał z dziennikarzami, na płytę nasi prokuratorzy będą zaangażo-
samochodowego Kia, też widział lotniska wjeżdżały ciężarówki wani w czynności śledcze na miej-
wypadek. – Stałem przy oknie, gdy z trumnami. Szojgu poinformował, scu, czy będą uczestniczyć w nich
nagle usłyszałem dziwny świst. Zo- że zwłoki zostaną w nich odwiezio- wcharakterze obserwatorów.
baczyłem samolot, który leciał ne samolotem do Moskwy, na lot- Jak będzie przebiegało śledz-
dziwnie przekrzywiony iwktórymś nisko Domodiedowo, gdzie odbę- two? – W pierwszej kolejności zo-
momencie, ścinając wierzchołki dzie się identyfikacja i procedury stanie dokonana identyfikacja
<Rosyjscy drzew, upadł na ziemię – opowiadał śledcze. zwłok, oględziny miejsca tragedii,
strażacy „Rz”. Twierdził także, że widział, jak Na miejsce tragedii miał wczo- a także czynności związane z za-
gaszą ogon samolotu odpadł jeszcze raj przybyć premier Tusk i brat bezpieczeniem szczątków samolo-
płonące w powietrzu. prezydenta Jarosław Kaczyński. tu – mówi Andrzej Janecki, szef
szczątki Gdy dziennikarze „Rz” przybyli Przed nimi przyleciał tam premier warszawskiej Prokuratury Okrę-
samolotu na miejsce, wszędzie walały się Putin. Do Smoleńska udała się gowej. Czynności śledcze trwają
szczątki samolotu. Silnik, kawałki również pięcioosobowa grupa też w kraju. Badane są m.in. doku-
kadłuba. Minęła nas kawalkada wy- prokuratorów z Polski. Kieruje nią menty dotyczące stanu zdrowia pi-
jeżdżających z lotniska karetek. Je- płk Janusz Parulski, naczelny pro- lota i stanu technicznego samolotu.
chały powoli, bez włączonych sy- kurator wojskowy. Śledczym to- Około dwóch godzin pokatastro-
gnałów. Tak nie wozi się żywych. warzyszą również eksperci z Pań- fie wyszło słońce. Mgły już nie było.
Według lokalnych władz samolot stwowej Komisji Badania Wypad- Prezydent przyleciał za wcześnie.
miał kłopoty z wylądowaniem z po- ków Lotniczych. —współpraca Tomasz Pietryga

Puste krzesło prezydenta


KATYŃ sko-Pomorskiego. Flagi natych- Pociągiem specjalnym z Rodzi-
Kiedy samolot z prezydentem miast ściągnięto do połowy masz- nami Katyńskimi do Smoleńska
na pokładzie rozbił się pod tów. Rozpoczęła się msza za zabi- przybyło kilkudziesięciu posłów
Smoleńskiem, w oddalonym tych. Miejsce prezydenta pozostało i senatorów z PiS. Byli zszokowani.
o kilkanaście kilometrów Katyniu puste. Przy jego krześle położono Na pokładzie tupolewa znajdował
szykowano się do rozpoczęcia wieniec, który miał złożyć pod po- się nie tylko prezydent, ale wielu ich
uroczystości rocznicowych mnikiem. kolegów – Wassermann, Gosiewski,
– Taka katastrofa tu, w miejscu Putra, Natalli-Świat, Gęsicka.
kaźni naszych ojców? Smoleńsk – Jesteśmy wstrząśnięci. Zginęli
Na cmentarzu łopotały biało-czer- staje się jakimś straszliwym, trau- nasi przyjaciele, współpracownicy,
wone flagi, czekała Kompania Re- matycznym miejscem dla narodu godni ludzie. Jesteśmy z ich rodzi-
prezentacyjna Wojska Polskiego. polskiego – mówił Jan Felicki, syn nami – mówił poseł Marek Suski.
Przedstawiciele Rodzin Katyńskich zamordowanego w Katyniu po- – Cały czas mam nadzieję, że się
składali kwiaty pod tabliczkami rucznika Stanisława Felickiego. obudzę w pociągu jadącym do
z nazwiskami ojców i dziadków. Członkowie Rodzin Katyńskich Smoleńska. Że to wszystko jest tyl-
Kilkanaście minut po katastrofie ułożyli ze zniczy krzyż i napis: “Dla ko złym snem. Posłowie PiS mieli
rozeszła się wiadomość, że coś złe- tych, którzy zginęli. Katyń 2”. Wie- kontakt z Jarosławem Kaczyńskim.
go stało się z prezydenckim samo- le kobiet płakało. Poruszeni byli – Zginęli jego ukochany brat, brato-
lotem. Zapanowała nerwowość. harcerze, urzędnicy, żołnierze, wa. To dla niego wielki, osobisty
Wreszcie na mównicę wszedł mini- Polacy mieszkający w Rosji, któ- dramat – powiedział Suski. Po
ster Jacek Sasin z Kancelarii Prezy- rzy przybyli do Katynia, by wspól- mszy uczestnicy w milczeniu wsie-
JAKUB OSTAŁOWSKI

denta. – Mówił krótko. Samolot nie z prezydentem pomodlić się dli do autokarów i pojechali na
uległ katastrofie, wygląda na to, że za dusze zamordowanych ofice- dworzec. Pociąg ruszył kilka godzin
wszyscy nie żyją. Spojrzałem rów. – Tymczasem musieliśmy się wcześniej, niż planowano. – Chce-
na stojących obok mnie ludzi. Zble- modlić również za dusze prezy- my jak najszybciej znaleźć się w do-
dli. Nie wierzyli własnym uszom denta i innych zabitych. Niech mu, w Polsce – mówili przedstawi-
≥Las Katyński. Krzesła dla najważniejszych gości uroczystości – relacjonował Krzysztof Sikora, Bóg ma w opiece ich rodziny ciele Rodzin Katyńskich.
pozostały puste przewodniczący Sejmiku Kujaw- – mówił ksiądz Mirosław Meizner. —Piotr Zychowicz zKatynia
A4
Katastrofa samolotu prezydenckiego
11 kwietnia 2010
rp.pl/tragedianarodowa
Tragedia
narodowa

Nowe samoloty dla VIP:


dlaczego od lat ich nie ma
LOTNICTWO | Kolejne rządy nie radziły sobie z zakupem maszyn dla 36. specpułku
– Kiedyś Leszek Miller powie- miętam, że sam jako premier by- śmigłowca Mi-8 z premierem
EDYTA ŻEMŁA dział, że te samoloty będą wymie- łem poirytowany, iż z powodu Millerem na pokładzie. W grud-
nione dopiero, gdy wydarzy się awarii nie mogłem dolecieć niu2003 r. Mi-8 rozbił się poawa-
Jeszcze nie wiadomo, co było tragedia iktoś zginie –przypomi- na szczyt europejski i już wte- rii obu silników niedaleko War-
przyczyną wypadku rządowego na KatarzynaPiekarska, wicesze- dy,15 lat temu, zaleciłem wymia- szawy. Premier trafił do szpitala.
samolotu podSmoleńskiem. Ba- fowa SLD, która sama przeżyła nę samolotów rządowych –opo- Rozpisanego wtedy przetargu
dają to odpowiednie komisje. katastrofę awionetki w podróży wiada Józef Oleksy z SLD, pre- ówczesna ekipa SLD nie zdążyła
Pewne jest natomiast, że VIP-y służbowej napoczątku lat90. mier w latach 1995 – 1996. – To dokończyć.
latają przestarzałym sprzętem, a Czym dysponuje 36. Pułk Lot- jest niewyobrażalne, że dotej po- Przetarg na samoloty rozpisał > TU-154 TO KONSTRUKCJA SPRZED PONAD 40 LAT
rządy nie mogą poradzić sobie nictwa Transportowego, który ry tego nie zrobiono. rząd PiS. Ale gdy Donald Tusk zo-
zzakupem nowych maszyn. obsługuje loty VIP-ów? Cztere- Nieprzyjemny epizod zrządo- stał premierem, stwierdził, że za- Szybki, ale przestarzały
Przetargi na samoloty dla naj- ma średniodystansowymi jaka- wymi maszynami miała też była kup nowych maszyn jest niepo-
ważniejszych osób w państwie mi 40, wysłużonym długody- marszałek Senatu Alicja Grześ- trzebny, że prezydent i premier Trzysilnikowego Tu-154 wyprodukowana w 1990 roku.
rozpisywały kolejne rządy od stansowym tupolewem Tu-154 kowiak. W 1999 r., wracając z wi- powinni latać wyczarterowany- zaprojektowano w połowie To wersja przeznaczona dla
końca lat 90. Ale z nieznanych (obecnie remontowanym w Ro- zyty na Bliskim Wschodzie, awa- mi maszynami, a inni urzędnicy lat 60. w biurach Tupolewa. VIP-ów, zakupiona przez MON.
powodów je unieważniano lub sji), trzema pasażerskimi M28 ryjnie wylądowała na pustyni –rejsowymi. Wiele elementów – w tym W ubiegłym roku przeszła ge-
ich wykonanie odkładano. Bryza z PZL Mielec oraz 12 śmi- w Arabii Saudyjskiej. Zepsuł się Brak samolotu doprowadził układ silników – jest podob- neralny remont. Drugi Tu-154M
Tymczasem przedstawiciele głowcami, z których tylko cztery też rządowy samolot, którym dokilku poważnych spięć nalinii nych do stosowanych służący w kraju również został
kraju musieli latać wyeksploato- mogą wziąć na pokład prezy- premier Marek Belka leciał premier – prezydent. W końcu w boeingu 727. Maszyna Tupo- wyprodukowany 20 lat temu.
wanymi maszynami. Eksperci denta albo premiera. do Wietnamu na szczyt Azja rząd wpadł na pomysł, by wyle- lewa była jednak od swoich Wcześniej latał w barwach
i wojskowi ostrzegali, że jeśli ta Politycy są jednak bardzo złe- –Europa. asingować od LOT embrarery. konkurentów większa i dyspo- PLL LOT.
flota nie zostanie wymieniona, go zdania o samolotach z 36. Najpoważniejsze prace Ale nic z tego nie wyszło. nowała wyższą mocą. Dzięki – Tu-154M to wdzięczny
VIP-y nie będą miały czym latać, specpułku. nad pozyskaniem dla 36. spec- Obecnie trwają prace nad no- dużemu skosowi skrzydeł może i dobry samolot, ale ma swoje
a ich bezpieczeństwo jest zagro- –Liczba usterek, jakie miały te pułku nowych samolotów zaczę- wym przetargiem na samoloty osiągać wysoką nawet jak prawidłowości – powiedział
żone. samoloty, jest przerażająca. Pa- ły się po awaryjnym lądowaniu dla VIP-ów. ∑ na dzisiejsze możliwości tech- PAP pilot i były dowódca pułku
niczne prędkość przelotową specjalnego Tomasz Pietrzak.
– ok. 900 km/h. – To technologia z lat 60., tym
> PECHOWA KONSTRUKCJA BIURA PROJEKTOWEGO TUPOLEWA Pierwszy lot Tu-154 od- samolotem niemożliwy jest
był w 1968 roku. Model 154M manewr touch-and-go, załoga
Tragiczne katastrofy rosyjskich Tu-154 w ostatnich latach – z takich maszyn korzystał musi mieć informacje, że wa-
polski LOT – został oblatany runki na lotnisku są dobre.
15 lipca 2009 r. Maszyna Caspian Airli- 22 sierpnia 2006 r. Samolot Pulkovo 1 lipca 2002 r. Samolot Bashkirian Airli- w 1982 roku, a do produkcji „Tutki” przez długie lata były
nes lecąca z Teheranu do Erewana rozbiła Airlines rozbił się podczas lotu z czarno- nes lecący z Ufy w Rosji do Barcelony trafił dwa lata później. Dzięki jednymi z najpopularniejszych
się w Quazvin. Zginęło 168 osób. morskiego kurortu Anapa do Sankt zderzył się nad Niemcami z samolotem zastosowaniu nowych silników samolotów tej klasy. Rocznie
1 września 2006 r. Samolot należący Petersburga. Życie straciło 170 osób. transportowym. Zginęło 71 osób na po- zużywa mniej paliwa i jest przewoziły ok. 137 mln osób.
do Iran Airtour podczas lądowania 24 sierpnia 2004 r. Tu-154 Sibir Airlines kładzie tupolewa. cichszy. Według Aviation Safety Network
w Iranie stanął w płomieniach. rozbił się na trasie Moskwa – Soczi. 12 lutego 2002 r. Maszyna Iran Airtour Maszyna, która uległa katastro- odnotowano 66 katastrof Tu-
Zginęło 80 osób spośród 147, Na pokładzie wybuchła bomba wniesio- rozbiła się o zbocze góry pod Khorrama- fie, oznaczona numerem -154. Sześć w ciągu ostatnich
jakie były na pokładzie. na przez terrorystę. Zginęło 46 osób. badem w Iranie. Zginęło 119 osób. —kru seryjnym 90A-837, została pięciu lat. —Piotr Kościelniak
11 kwietnia 2010 Katastrofa samolotu prezydenckiego
A5
Tragedia
narodowa
rp.pl/tragedianarodowa

niały duże różnice. Lech Kaczyński był zbudował sobie wizerunek twardego Mieszkanie na warszawskim Powiślu, w działalność charytatywną. W 2007 r.
AGNIESZKA RYBAK bardziej stonowany. Wraz zJarosławem szeryfa, który potrafi przywrócić ład gdzie znali ją i lubili zwykli ludzie, bar- otrzymała specjalnego Wiktora (nagro-

N
byli inicjatorami przyspieszenia prze- i sprawiedliwość w kraju. Choć po roku dziej jej odpowiadało. Była zaprzyjaź- dę telewidzów) za wrażliwość po-
ie musieli niczego udawać. mian, co wywołało tzw. wojnę na górze. odszedł z rządu Buzka, popularność niona z panią w kiosku i sprzedawczy- nad podziałami. – Dziękuję mojemu
Stanowili harmonijną Gdy w1990 r. wybory prezydenckie wy- potrafił przekuć na wyborcze popar- nią z warzywniaka. mężowi, bo bez niego nie byłoby mnie
Pierwszą Parę. Prezydent: grał popierany przez nich Lecha Wałęsa, cie. Wraz z Jarosławem skupił wokół Gdy już po inauguracji para prezy- tutaj – mówiła wówczas.
majestatyczny, traktujący Lech Kaczyński znalazł się wjego kance- siebie grono bliskich współpracowni- dencka wyprawiła w Pałacu pierwsze
swoją funkcję poważ- larii. Jako sekretarz stanu odpowiadał ków i dawnych działaczy PC. Tak przyjęcie, zaprosiła na nie całą zdezo-
nie. I ona, Maria Kaczyńska, drobna, fi- za Biuro Bezpieczeństwa Narodowego. w 2001 r. powstało Prawo i Sprawiedli- rientowaną i niepewną losu obsługę, „Mój Maluszku...”
ligranowa, zawsze taktowna i stonowa- Odszedł w październiku 1991 r. po kon- wość, partia, która wyniosła go do pre- która pracowała tam za prezydenta
na. W stroju, gdy uparcie odmawiała flikcie z Mieczysławem Wachowskim, zydentury. Kwaśniewskiego. Lech Kaczyński nie bał się mieć wła-
noszenia za strojnych kapeluszy. I w za- szefem gabinetu prezydenta. W2003 r. PiS wystawił Lecha Kaczyń- Jako pierwsza dama okazała się snego zdania. Walczył o przywracanie
chowaniu. Choć nigdy nie był członkiem Porozu- skiego wwyborach naprezydenta stoli- bardzo samodzielna. Swobodnie po- pamięci historycznej. Odznaczał zapo-
Lecha Kaczyńskiego urząd onieśmie- mienia Centrum, wraz z bratem budo- cy. Ta funkcja utorowała mu drogę sługiwała się angielskim i francuskim, mnianych bohaterów. Dzięki niemu sa-
lał. Człowiek, który potrafił być duszą to- wał tę partię. PC współtworzyło rząd Ja- do najwyższego urzędu w państwie. co bardzo pomagało podczas wizyt tysfakcję u schyłku życia odzyskiwały
warzystwa, erudytą, zaskakującym pa-
mięcią i wnikliwym obserwatorem,
usztywniał się przedkamerami.
Maria Kaczyńska funkcję pierwszej
damy sprawowała dyskretnie, stojąc pół
kroku za mężem, by go nie przesłonić.
Bywało, że gdy on zasiedział się ze znajo-
mymi do późna, ona pojawiała się
wdrzwiach. Wtedy prezydent przepra-
szał, zostawiał towarzystwo, życzył miłej
zabawy iznikał.

Kraj dla opozycjonisty


Gdyby nie trudnahistoria Polski, mo-
że zostałby aktorem. Z bratem bliźnia-
kiem udanie zadebiutował przecież
wfilmie „Odwóch takich, co ukradli księ-
życ”. Ale wybrał studia prawnicze,
a na nich specjalizację rzadką, nie-
wdzięczną –prawa pracownicze.

REPORTER/STEFAN MASZEWSKI
To było pokłosie jego zainteresowań
pozanaukowych: zaangażowania jego
iJarosława wopozycję. W1968 r. uczest-
niczył w wydarzeniach marcowych,
w1976 r. wspomagał prowadzone przez
Zbigniewa Romaszewskiego Biuro In-
terwencji KOR. Robotnikom wykładał
prawo pracy. Od 1978 r. działał w Wol-
nych Związkach Zawodowych. To nie ≥Para prezydencka na tle swojego zdjęcia sprzed 20 lat. Wystawa upamiętniająca 20. rocznicę wyborów z 1989 r.

Zwyczajna
pomagało w karierze naukowej. O etat
nauczelni musiał się starać pozaWarsza-
wą –naUniwersytecie Gdańskim.
Tam poznał się z żoną. Był rok 1976.
Lech robił doktorat, Maria (już po stu-
diach nawydziale transportu morskiego)
pracowała wInstytucie Morskim. Pocho-
dzili z podobnych rodzin. Rajmund Ka-
czyński, ojciec braci, był żołnierzem AK,
matka (Jadwiga) łączniczką Szarych Sze-
regów. RodzinaMarii przyjechała zWilna,

pierwsza para
ojciec walczył w wileńskiej partyzantce,
jeden wuj w Korpusie gen. Andersa
podMonte Cassino, drugi zginął wKaty-
niu. Ślub wzięli w 1978 r.
Szczególny okazał się rok 1980. Lech
obronił pracę doktorską, urodziła się cór-
ka Marta. Alatem zacząłsię karnawał „So-
lidarności” wStoczni Gdańskiej. Lech zo-
stał doradcą strajkujących, był w Stoczni.
Zaangażował się w„S”. Przewodniczył ze-
społowi dospraw kontaktu zPZPR.
LECH I MARIA KACZYŃSCY
Władze internowały go w stanie wo- Kilka miesięcy temu jedna z kolorowych gazet zamieściła ich pozowane zdjęcia na tle zdobionych
jennym. W Strzebielinku przesiedział
prawie rok, do października 1982 r. Żo- mebli, złotych kandelabrów. Trudno było się oprzeć wrażeniu, że po czterech latach mieszkania
na i córka czekały. Maria utrzymywała
dom. Udzielała korepetycji zangielskie-
w Pałacu przepych ich przytłacza
go ifrancuskiego, tłumaczyła.
Kaczyński po wyjściu na wolność
znów działał w podziemiu. Maria nie, ale naOlszewskiego, apolustracyjnej „nocy W Warszawie wybudował Muzeum Po- międzynarodowych. Śmiało potrafiła matki więzione wstalinowskich więzie-
podzielała poglądy męża, wspierała go. teczek”, w której go obalono, de facto wstania Warszawskiego i przywrócił wygłaszać swoje opinie. Podczas dys- niach, cisi bohaterowie „S”, sędziowie,
W 1987 r. został sekretarzem Krajowej odeszło wniebyt. obchodom rocznicy jego wybuchu kusji o wpisaniu do konstytucji zaka- którzy odmawiali skazywania działa-
Komisji Wykonawczej NSZZ „S”. Ale to paradoksalnie był dopiero po- właściwy godny charakter, co docenili zu aborcji opowiedziała się przeciw. czy „Solidarności”, Sprawiedliwi wśród
czątek wielkiej kariery Lecha Kaczyń- nie tylko kombatanci. Zaprosiła wtedy do Pałacu przedsta- Narodów Świata.
skiego. Los uśmiechnął się do niego Gdy w 2005 r. wbrew sondażom wy- wicielki mediów. Ten „okrągły stół” Latem 2008 r. stanął w Tbilisi na cze-
Generał wojny na górze dwa razy. W1992 r. został szefem Naj- grał wybory prezydenckie, sam przy- wywołał gwałtowne reakcje środowi- le zebranej szybko delegacji państw re-
wyższej Izby Kontroli i dzięki świetne- znawał, że jest zaskoczony. Żartem za- ska Radia Maryja. gionu i otwarcie zaprotestował przeciw
W 1989 r. Lech Kaczyński wraz z bra- mu pełnieniu tej funkcji wyrobił sobie meldował bratu „wykonanie zadania”. Opowiedziała się jednoznacznie rosyjskiej interwencji w Gruzji. Udo-
tem opowiedzieli się za Okrągłym Sto- opinię rzetelnego, sprawnego urzędni- Jeszcze przed zaprzysiężeniem fotore- za ekologami w konflikcie o dolinę wodnił, że wolność i niepodległość
łem. Lech zasiadł w zespole do spraw ka. To tam spotkał i zebrał ekipę, którą porterom czekającym na prezydencką Rospudy. W 2008 r. poparła zapłod- – także innych narodów – ceni bardziej
pluralizmu związkowego. W 1990 r. zo- potem wykorzystał w politycznych bo- parę udaje się uchwycić ich zwyczaj- nienie in vitro, sprzeciwiła się jednak niż własne bezpieczeństwo i życie.
stał wiceprzewodniczącym NSZZ „Soli- jach: m.in. Elżbietę Kruk i Aleksandra ność: prezydentową na spacerze finansowaniu go z pieniędzy budże- Maria wspierała go zawsze. Trosz-
darność”, zastępcą Lecha Wałęsy. Gdy Szczygłę. z psem Tytusem. towych. czyła się, by mąż wypadał dobrze
jednak w 1990 r. przegrał z Marianem Kolejny dar losu otrzymał w 2000 r., Była znakomitą wizytówką prezy- w mediach, by „lepszym” profilem sta-
Krzaklewskim walkę o przywództwo w gdy Jerzy Buzek, premier tracącego denta. Czasem występowała jako jego nął do kamery. By na klapie marynarki
„S”, zrezygnował zfunkcji związkowych. poparcie rządu AWS, zaproponował Z Powiśla do Pałacu specjalny wysłannik. W lutym 2006 r. nie było nawet pyłku. Ciekawskie ka-
Często pisano onim wliczbie mnogiej, mu funkcję ministra sprawiedliwości. podejmowała księżniczkę Annę. mery wyłapały kiedyś tę czułość prezy-
zestawiając go zbratem bliźniakiem. Ale Kaczyński wykorzystał szansę. Opo- Gdy Lech Kaczyński został prezy- Nie miała własnej fundacji – wycią- denckiej pary, gdy Lech Kaczyński deli-
ci, którzy go lepiej znali, podkreślali, że wiadając się za surowością kar, w tym dentem, Maria długo zwlekła z prze- gnęła wnioski z perypetii swojej po- katnie przywołuje żonę: „Maleństwo,
między braćmi mimo podobieństw ist- przywróceniem kary śmierci, szybko prowadzką do Pałacu Prezydenckiego. przedniczki. Angażowała się jednak mój Maluszku”. ∑
A6
Katastrofa samolotu prezydenckiego
11 kwietnia 2010
rp.pl/tragedianarodowa
Tragedia
narodowa

Ryszard Kaczorowski Władysław Stasiak


O STAT N I P R E Z Y D E N T RP N A U C H O D Ź ST W I E S zef Kancelarii Prezydenta

W N
ięzień Gułagu, żołnierz armii Andersa, weteran walk o klasztor ależał do najbardziej zaufanych ludzi Lecha Kaczyńskiego.
ROBERT GARDZIŃSKI

Monte Cassino, instruktor harcerski. Miał 90 lat. W czasie woj- W 1993 r. jako świeżo upieczony absolwent Krajowej Szkoły Ad-

DARIUSZ GORAJSKI
ny tworzył w Białymstoku Szare Szeregi. W 1940 r. wpadł ministracji Publicznej trafił do kierowanej przez niego NIK. Gdy
w ręce NKWD, został skazany na karę śmierci, którą zamieniono mu w 2002 r. Kaczyński został prezydentem Warszawy, był jego zastępcą.
na dziesięć lat łagrów. Po wojnie pozostał w Wielkiej Brytanii. W 1989 r. W 2005 r. objął tekę wiceszefa MSWiA. Niespełna rok później został
objął stanowisko prezydenta RP na uchodźstwie. W 1990 r. przekazał szefem BBN. Od stycznia 2009 r. był wiceszefem Kancelarii Prezydenta
insygnia prezydenckie II RP prezydentowi Lechowi Wałęsie. ∑ Kaczyńskiego, a kilka miesięcy później został jej szefem. Miał 44 lata. ∑

Sławomir Skrzypek gen. Franciszek Gągor


P rezes Narodowego Banku Polskiego SZEF S Z TA B U G E N E R A L N E G O

M T
PARKIET/SZ.ŁASZEWSKI

iał 47 lat. Prezesem NBP został w 2007 r. W latach 90. pracował o był wspaniały żołnierz. Nie znałem nikogo, kto by tak jak on
w kierowanej przez Lecha Kaczyńskiego NIK, w 2003 roku był kochał wojsko – wspomina gen. Gągora jego asystent w Sztabie
u jego boku wiceprezydentem Warszawy. Prestiżowy miesięcz- Generalnym gen. Bogusław Pacek.

JERZY DUDEK
nik „Global Finance” uznał, że w 2008 roku Skrzypek radził sobie lepiej Urodził się w 1951 r. Z armią związany był od końca lat 60. Był specjali-
niż szef amerykańskiej Rezerwy Federalnej. Po wybuchu kryzysu fi- stą w dziedzinie rozpoznania i operacji pokojowych. Funkcję szefa
nansowego z inicjatywy Skrzypka NBP wprowadził „pakiet zaufania” Sztabu Generalnego pełnił od 2006 r. W armii miał opinię osoby,
dla banków komercyjnych. W Polsce nie upadł żaden bank. ∑ która potrafi rozładować każdy konflikt. ∑

Janusz Kochanowski Maciej Płażyński


R Z EC Z N I K P R AW O B Y WAT E LS K I C H POSEŁ, PREZES S TOWA R Z YS Z E N I A W S P Ó L N OTA P O LS K A

M W
iał 70 lat. Ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji ywodził się z PRL-owskiej opozycji. Współzakładał Niezależne
RADOSŁAW PASTERSKI

RADOSŁAW PASTERSKI

UW. W styczniu 2006 roku został wybrany przez Sejm na Zrzeszenie Studentów. W 1981 r. koordynował strajk okupa-
rzecznika praw obywatelskich. cyjny na Uniwersytecie Gdańskim. W latach 80. był prezesem
Odważny, bezkompromisowy, a przy tym wyjątkowo ciepły człowiek konserwatywnego Klubu Myśli Politycznej im. Lecha Bądkowskiego.
– tak mówili o nim wszyscy, którzy go blisko znali. Występował W 1990 r. został wojewodą Gdańska. Potem budował AWS, był marszał-
w obronie mniejszości, ostatnio stawał w obronie IPN. Angażował się kiem Sejmu, a w 2001 r. z Andrzejem Olechowskim i Donaldem Tu-
także w zachowanie pamięci o ofiarach zbrodni katyńskiej. ∑ skiem założył PO i został jej pierwszym szefem. Miał 52 lata. ∑

Janusz Kurtyka Anna Walentynowicz


P rezes Instytutu Pamięci Narodowej S Ł Y N N A O P O Z YC J O N I ST K A

F Z
unkcję prezesa IPN pełnił od 2005 r. Jego kadencja kończyła się wano ją matką „Solidarności”. Pracowała w Stoczni Gdańskiej ja-
RADOSŁAW PASTERSKI

w czerwcu. – To był wspaniały człowiek, dobrze zasłużył się ko operator suwnicy. Za niezależną działalność związkową zosta-
BARTOSZ SIEDLIK

Polsce – mówi Antoni Dudek, historyk z IPN. ła dyscyplinarnie zwolniona z pracy. Doprowadziło to do wybu-
Był doktorem habilitowanym historii, absolwentem UJ. Napisał chu strajku sierpniowego. W stanie wojennym internowana. IPN ujaw-
około 140 publikacji naukowych. Zajmował się m.in. historią nił, że Walentynowicz inwigilowało jednocześnie ponad 100 esbeków.
oporu antykomunistycznego w Polsce po 1944 r. Później pozostawała w konflikcie z Lechem Wałęsą. Odznaczona przez
W PRL działał w opozycji demokratycznej. Miał 50 lat. ∑ prezydenta Kaczyńskiego Orderem Orła Białego. Miała 81 lat. ∑

Jerzy Szmajdziński Andrzej Przewoźnik


WICEMARSZAŁEK SEJMU S E K R E TA R Z R A D Y O C H RO N Y PA M I Ę C I W A L K I M Ę C Z E Ń ST WA

K M
andydat SLD na prezydenta w tegorocznych wyborach, od lat iał 47 lat. Był historykiem. Funkcję sekretarza generalnego
należał do grona ścisłych liderów lewicy. Przez 23 lata sprawował ROPWiM pełnił od 1992 roku. Ma na swym koncie wiele za-
DANUTA MATLOCH

mandat poselski (w latach 1985 – 1989 i od 1991 r.). W czasach sług, m.in. doprowadził do upamiętnienia ofiar zbrodni w Je-
JERZY DUDEK

PRL był działaczem ruchu młodzieżowego i członkiem PZPR. W 1990 r. dwabnem czy ponownego otwarcia Cmentarza Obrońców Lwowa. Zaj-
wstąpił do SdRP, a później do SLD. W rządach Leszka Millera i Marka mował się budową cmentarzy polskich w Kazachstanie i Uzbekistanie.
Belki był ministrem obrony narodowej. Miał 58 lat, zostawił żonę Organizował uroczystości 60. rocznicy wyzwolenia Auschwitz-Birke-
i dwoje dzieci. ∑ nau czy 60. rocznicę mordów dokonanych na Polakach na Wołyniu. ∑

Krzysztof Putra Aleksander Szczygło


WICEMARSZAŁEK SEJMU, B Y Ł Y S E N ATO R SZEF B I U R A B E Z P I EC Z E Ń ST WA N A RO D OW E G O

Z U
ostał posłem na Sejm kontraktowy z Komitetu Obywatelskiego rodził się w 1963 r. w podolsztyńskich Jezioranach. Studiował
„Solidarność”. Od 27 października 2005 do 4 listopada 2007 r. prawo na Uniwersytecie Gdańskim. Tam poznał prof. Lecha
JERZY GUMOWSKI

KUBA KAMIŃSKI

był wicemarszałkiem Senatu. Jeden z założycieli PiS. Kaczyńskiego. Gdy w 1992 r. Kaczyński został prezesem NIK,
– Nie był związkowcem, ale zawsze bliski ludziom pracy. Uważał, Szczygłę zrobił dyrektorem gabinetu. Szczygło pracował też w PKO BP.
że jeśli mamy walczyć i dbać o niepodległość, trzeba stawiać na rozwój Był też jednym z założycieli PiS. W 2005 r. został wiceministrem obrony
i samoświadomienie u podstaw. Taki niepodległościowiec-pozytywista narodowej, a dwa lata później szefem MON. W 2009 roku wrócił
– wspomina jego bliski współpracownik. ∑ do prezydenta i kierował BBN. ∑

Krystyna Bochenek Paweł Wypych


WICEMARSZAŁEK S E N AT U S E K R E TA R Z STA N U W K A N C E L A R I I P R E Z Y D E N TA RP

M O
iała 57 lat. W 2005 r. startowała z listy PO (choć była bezpartyj- d roku to on prezentował w mediach stanowisko prezydenta.
RADOSŁAW PASTERSKI

na) i zdobyła najlepszy wynik w kraju. Przez 15 lat w Radiu W polityce obecny od 20 lat. Był m.in. pełnomocnikiem rządu
Katowice prowadziła „Magazyn medyczny Krystyny Boche- ds. osób niepełnosprawnych i sekretarzem stanu w Minister-
EAST NEWS

nek”. Sześć razy wygrywała ogólnopolski konkurs na radiowy reportaż stwie Pracy. Jak mówią jego współpracownicy, świetnie znał się na opie-
„Polska i świat”. Wymyśliła ogólnopolskie „Dyktando”. Współtworzyła ce społecznej, służbie zdrowia, oświacie. – Specjalista w swojej dziedzi-
pierwszą „Wampiriadę”, akcję honorowego oddawania krwi na Śląsku. nie. Miał poczucie służby publicznej i ogromne poczucie humoru – mó-
Najbardziej wpływowa kobieta województwa śląskiego 2009 r. ∑ wi Konrad Ciesiołkiewicz. Miał 42 lata, zostawił żonę i dwójkę dzieci. ∑
A7
Katastrofa samolotu prezydenckiego

Tragedia
11 kwietnia 2010
rp.pl/tragedianarodowa

narodowa

Andrzej Kremer W katastrofie zginęli także:


W I C E M I N I ST E R S P R AW Z AG R A N I C Z N YC H
Joanna Agacka-Indecka , P R E Z E S N AC Z E L N E J R A D Y A D WO K AC K I E J

W
MSZ odpowiadał za politykę wschodnią. Brał też udział Ewa Bąkowska , W N U C Z K A G E N . M I EC Z YS Ł AWA S M O R AW I Ń S K I E G O
w negocjacjach dotyczących programu tarczy antyrakietowej G E N . Andrzej Błasik , D OW Ó D CA S I Ł P OW I E T R Z N YC H RP
Anna Maria Borowska , P R Z E D STAW I C I E L K A R O D Z I N K AT Y Ń S K I C H
JAKUB OSTAŁOWSKI

w Polsce. Urodził się w 1961 r. Był absolwentem Wydziału


Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, miał tytuł doktora Bartosz Borowski , P R Z E D STAW I C I E L R O D Z I N K AT Y Ń S K I C H
nauk prawnych. Z polską dyplomacją związany od 1991 r., G E N . Tadeusz Buk , D OW Ó D CA W O J S K L Ą D OW YC H RP
był m.in. konsulem generalnym RP w Hamburgu. – Zawsze mogliśmy Czesław Cywiński ,
liczyć na jego życzliwe wsparcie – mówi dr Ireneusz Kamiński, PREZES Z A R Z Ą D U G Ł ÓW N E G O Ś W I ATOW E G O Z W I Ą Z K U Ż O Ł N I E R Z Y AK
pełnomocnik rodzin ofiar Katynia. ∑ Leszek Deptuła , P O S E Ł PSL
P P Ł K Zbigniew Dębski ,
CZŁONEK K A P I T U Ł Y O R D E RU W O J E N N E G O V I R T U T I M I L I TA R I
Janusz Krupski Grzegorz Dolniak , P O S E Ł PO
Katarzyna Doraczyńska , K A N C E L A R I A P R E Z Y D E N TA
K I E ROW N I K U R Z Ę D U D O S P R AW K OM BATA N T ÓW
I O S Ó B R E P R E S J O N OWA N YC H Edward Duchnowski , S E K R E TA R Z G E N E R A L N Y Z W I Ą Z K U S Y B I R A K ÓW
Aleksander Fedorowicz , T Ł U M AC Z J Ę Z Y K A RO S Y J S K I E G O

Z
asłużony działacz opozycji w PRL i wieloletni urzędnik państwo- Janina Fetlińska , S E N ATO R P I S
wy w III RP. Absolwent historii na KUL. Od lat 70. współtworzył Jarosław Florczak , BOR
podziemny ruch wydawniczy. W latach 1977 – 1988 był redakto- Artur Francuz , BOR
rem niezależnego pisma „Spotkania”. Od roku 2000 do 2006 sprawo- Grażyna Gęsicka , P O S Ł A N K A P I S
RAFAŁ GUZ

wał funkcję zastępcy prezesa IPN. 19 maja 2006 roku został kierowni- G E N . Kazimierz Gilarski , D OW Ó D CA G A R N I Z O N U W A R S Z AWA
kiem Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Przemysław Gosiewski , P O S E Ł P I S
Miał 59 lat. Osierocił siedmioro dzieci. ∑ K S . P R A Ł AT Bronisław Gostomski ,
K A P E L A N STOWA R Z YS Z E Ń P O LS K I C H KOM BATA N T ÓW W W I E L K I E J B RY TA N I I
Mariusz Handzlik , S E K R E TA R Z STA N U W K A N C E L A R I I P R E Z Y D E N TA
Tomasz Merta K S . Roman Indrzejczyk , K A P E L A N P R E Z Y D E N TA
Paweł Janeczek , BOR
W I C E M I N I ST E R K U LT U RY, G E N E R A L N Y KO N S E RWATO R Z A B Y T K ÓW
Dariusz Jankowski , K A N C E L A R I A P R E Z Y D E N TA
Izabela Jaruga-Nowacka , P O S Ł A N K A L E W I C Y
H
istoryk i publicysta. W latach 2000 – 2001 był doradcą ministra
kultury i dziedzictwa narodowego. Ekspert w sprawach K S . Józef Joniec , P R E Z E S STOWA R Z YS Z E N I A PA R A F I A DA
edukacji, współautor programów nauczania i podręczników Sebastian Karpiniuk , P O S E Ł PO
DOMINIK PISAREK

m.in. do wiedzy o społeczeństwie i historii. Jego teksty publicystyczne WICEADMIRAŁ Andrzej Karweta , DOWÓDCA M ARYNARKI W OJENNEJ RP
ukazywały się na łamach m.in. „Res Publiki Nowej”, „Znaku”, Mariusz Kazana , D Y R E K TO R P ROTO KO Ł U D Y P LOM AT YC Z N E G O W MSZ
„Rzeczpospolitej” i „Więzi”. Jako urzędnik odpowiedzialny za ochronę G E N . Stanisław Komornicki ,
zabytków przekonywał do troski nie tylko o materialne świadectwa KANCLERZ O R D E RU W O J E N N E G O V I R T U T I M I L I TA R I
przeszłości, ale i pamięć historyczną. Miał 45 lat. ∑ Stanisław Jerzy Komorowski , P O D S E K R E TA R Z STA N U W MON
Paweł Krajewski , BOR
K S . Zdzisław Król , P R Z E D STAW I C I E L R O D Z I N K AT Y Ń S K I C H

Janusz Zakrzeński K S . Andrzej Kwaśnik , K A P E L A N F E D E R AC J I R O D Z I N K AT Y Ń S K I C H


G E N . Bronisław Kwiatkowski ,
A ktor D OW Ó D CA O P E R AC Y J N Y S I Ł Z B RO J N YC H RP
Wojciech Lubiński ,

P
DR L E K A R Z P R E Z Y D E N TA
amiętamy go z roli marszałka Józefa Piłsudskiego.
Grał go na ekranie, scenie i w corocznych historycznych
Tadeusz Lutoborski ,
B Y Ł Y P R E Z E S WA R S Z AW S K I E G O O D D Z I A Ł U STOWA R Z YS Z E N I A R O D Z I N A K AT Y Ń S K A
inscenizacjach. Z ogromną starannością przygotowywał się
Barbara Mamińska , K A N C E L A R I A P R E Z Y D E N TA
SEWERY SOŁTYS

do grania tej postaci. Oglądał stare kroniki, podróżował


do miejsc związanych z twórcą Legionów. Był autorem książki Bożena Mamontowicz-Łojek ,
PREZES P O LS K I E J F U N DAC J I K AT Y Ń S K I E J
„Moje spotkania z Piłsudskim”. Grał też m.in. Napoleona
w „Popiołach” Andrzeja Wajdy i Witkacego w „Tumorze Witkacego” Dariusz Michałowski , BOR
Grzegorza Dubowskiego. Miał 74 lata. ∑ Stefan Melak , P R E Z E S K OM I T E T U K AT Y Ń S K I E G O
Stanisław Mikke ,
W I C E P R Z E WO D N I C Z Ą C Y R A D Y O C H RO N Y PA M I Ę C I W A L K I M Ę C Z E Ń ST WA
Aleksandra Natalli-Świat , P O S Ł A N K A P I S
bp gen. Tadeusz Płoski Janina Natusiewicz-Mirer , D Z I A Ł AC Z K A S P O Ł EC Z N A
O R D Y N A R I U S Z WO J S KOW Y Piotr Nosek , BOR
Piotr Nurowski , P R E Z E S P O LS K I E G O K OM I T E T U O L I M P I J S K I E G O

M
iał 54 lata. Święcenia kapłańskie przyjął w 1982 r. w Olsztynie. Bronisława Orawiec-Loeffler ,
Studiował prawo kanoniczne na KUL. Z ordynariatem polo- P R Z E D STAW I C I E L K A R O D Z I N K AT Y Ń S K I C H
Jan Osiński , O R D Y N A R I AT P O LOW Y W O J S K A P O LS K I E G O
MARIAN ZUBRZYCKI

wym związany był od 1992 r. Jako pierwszy z kapelanów woj- KS.


skowych ukończył Podyplomowe Studium Operacyjno-Strategiczne Katarzyna Piskorska , P R Z E D STAW I C I E L K A R O D Z I N K AT Y Ń S K I C H
w Akademii Obrony Narodowej. Święcenia biskupie przyjął w 2004 r. Agnieszka Pogródka-Więcławek , BOR
Był krajowym duszpasterzem kombatantów, delegatem episkopatu G E N . Włodzimierz Potasiński , D OW Ó D CA WO J S K S P EC JA L N YC H
ds. duszpasterstwa harcerzy i ds. duszpasterstwa policji. Od 2005 r. K S . P RO F. Ryszard Rumianek , R E K TO R UKSW
był członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. ∑
Arkadiusz Rybicki , P O S E Ł PO
Andrzej Sariusz-Skąpski ,
F E D E R AC J I R O D Z I N K AT Y Ń S K I C H
abp gen. Miron Chodakowski
PREZES
Wojciech Seweryn , P R Z E D STAW I C I E L R O D Z I N K AT Y Ń S K I C H ,
P R AWO S Ł AW N Y O R D Y N A R I U S Z W O J S K A P O LS K I E G O AU TO R P OM N I K A O F I A R K AT Y N I A W C H I CAG O
Leszek Solski , P R Z E D STAW I C I E L R O D Z I N K AT Y Ń S K I C H
Jacek Surówka , BOR
M
iał 53 lata. Był biskupem pomocniczym prawosławnej diecezji
Jolanta Szymanek-Deresz , P O S Ł A N K A SLD
PAP/PAWEŁ SUPERYNAK

warszawsko-bielskiej, doktorem teologii. Kształcił się w semi-


nariach w Warszawie i Jabłecznej. W 1979 r. został wyświęcony Izabela Tomaszewska ,
na hieromnicha, czyli mnicha posiadającego święcenia kapłańskie. D Y R E K TO R Z E S P O Ł U P ROTO KO L A R N E G O K A N C E L A R I I P R E Z Y D E N TA RP
Został wówczas przełożonym klasztoru w Jabłecznej. Przez 14 lat, Marek Uleryk , BOR
do 1998 r., był budowniczym i przełożonym monasteru w Supraślu. Teresa Walewska-Przyjałkowska ,
Chirotonię biskupią przyjął w 1998 r. W tym samym roku został STOWA R Z YS Z E N I E G O LG OTA W S C H O D U
mianowany generałem brygady. ∑ Zbigniew Wassermann , P O S E Ł P I S
Wiesław Woda , P O S E Ł PSL
Edward Wojtas , P O S E Ł PSL
ks. płk Adam Pilch Stanisław Zając , S E N ATO R P I S
Gabriela Zych , STOWA R Z YS Z E N I E R O D Z I N A K AT Y Ń S K A
E WA N G E L I C K I N AC Z E L N Y K A P E L A N W O J S K A P O LS K I E G O
ZAŁOGA SAMOLOTU:

M Arkadiusz Protasiuk , K A P I TA N
iał 45 lat. Był proboszczem parafii ewangelicko-augsburskiej
PUŁAWSKA.LUTERANIE.PL

pod wezwaniem Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie. Robert Grzywna , C Z Ł O N E K Z A Ł O G I


W 1989 r. ukończył teologię na Chrześcijańskiej Akademii Teo- Andrzej Michalak , C Z Ł O N E K Z A Ł O G I
logicznej. Po roku został ordynowany na duchownego. Od 1995 r. pra-
cował w ewangelickim duszpasterstwie wojskowym. Od 1999 r. był
Artur Ziętek , C Z Ł O N E K Z A Ł O G I
zastępcą biskupa wojskowego i naczelnym kapelanem ewangelickim. Barbara Maciejczyk , ST E WA R D E SA
Współorganizował ekumeniczne nabożeństwa w stolicy. Odznaczony Natalia Januszko , ST E WA R D E SA
m.in. złotym medalem Alberta Schweitzera za postawę humanitarną. ∑ Justyna Moniuszko , ST E WA R D E SA
A8
Katastrofa samolotu prezydenckiego
11 kwietnia 2010
rp.pl/tragedianarodowa
Tragedia
narodowa

L Prezydent
ech Kaczyński. Prezydent. więcej, znosił to z godną podziwu po-
Wybitny Polak. Trudno uwie- godą ducha.
rzyć, że nie żyje. Trudno się z Ludzie sprawdzają się w niespo-
tym pogodzić. Najlepszy pre- dziewanych, ale trudnych sytuacjach.
zydent, jakiego mieliśmy w III Rosyjska agresja na Gruzję, w odpo-
RP. Człowiek, którego wizerunek spre- wiedzi na którą Lech Kaczyński przy-
parowany przez przeciwników na uży- był natychmiast do zagrożonego Tbili-
tek opinii publicznej tak zasadniczo si, była jego próbą, którą przeszedł tak,
różnił się od rzeczywistości, że wywoły- że mogliśmy poczuć się dumni ze swo-

polskiej wspólnoty
wał poczucie, iż żyjemy w dwóch, nie- jego prezydenta. Udowodnił, że zaan-
przystających do siebie, światach. gażowanie etyczne może łączyć się z
Człowiek niezwykle ciepły, przyjaciel- polityczną racjonalnością.
ski, życzliwy ludziom. To te jego cechy Osobista odwaga prezydenta oka-
wchodziły czasami w konflikt z jego po- zała się także cnotą publiczną. Kaczyń-
lityczną misją. Strasznie trudno było ski przybył do Gruzji nie tylko, aby wy-
mu odsuwać ludzi, których znał, a więc razić solidarność z napadniętym naro-
lubił, bo takie było jego naturalne na- dem, ale aby zorganizować mu pomoc.
stawienie do swoich współpracowni- BRONISŁAW WILDSTEIN Ściągnięcie grupy przywódców
ków. Niezwykle trudno było mu wyco- państw posowieckich do Tbilisi miało
fywać ofiarowane im zaufanie. Lech Kaczyński pamiętał, że ojczyzna jest darem wielkie znaczenie dla zatrzymania
Jego osobiste nastawienie równo-
ważył równie naturalny dla niego pa-
od minionych pokoleń. Dlatego polityka historyczna ofensywy rosyjskiej. Znamienne, że
przywódcy ci traktowali polskiego
triotyzm. Świadomość, że żyjemy we
wspólnocie i dopiero dzięki niej osią-
i walka o przywrócenie pamięci narodowej nie były prezydenta jako swojego naturalnego
lidera.
gnąć możemy pełnię swojego czło- dla niego działaniami drugorzędnymi Prezydent Kaczyński dużo robił,
wieczeństwa, była dla niego czymś aby realizować ideę Polski jagielloń-
oczywistym. Tak jak i fakt, że nasza skiej. Jednak jego projekt, odwołujący
egzystencja nie wyczerpuje się w do- nagradzanie zasług dla ojczyzny. Stąd patrzyć powinniśmy z perspektywy ważna dla strategicznego związania się do czasów polskiej wielkości, nie
raźnej teraźniejszości, ale rozpięta przedsięwzięcia mające upamiętniać swojej racji stanu. Widział, że jest ona Polski ze Stanami Zjednoczonymi, co miał nic wspólnego z imperialnymi
jest między sięgającą głęboko wstecz nasze wielkie chwile, takie choćby jak przestrzenią uzgadniania, ale także zasadniczo poprawiłoby nasze bez- ambicjami. Idea jagiellońska współ-
przeszłością a pokoleniami, które na- budowa Muzeum Powstania War- konkurencji rozmaitych interesów, w pieczeństwo. Odwołanie jej budowy cześnie oznacza koalicję państw Euro-
stąpią i wobec których jesteśmy od- szawskiego. Prezydent wiedział, że tym głównie państwowych. Polacy po- poruszyło go, jakby poniósł osobistą, py Środkowo-Wschodniej zagrożonej
powiedzialni za stan naszego wspól- rozpoznanie historyczności naszego winni podchodzić do Unii tak, jak po- głęboką stratę. Gdyż sprawy publicz- recydywą rosyjskiego imperializmu.
nego kraju. istnienia każe wziąć na barki odpowie- zostali jej członkowie. Nie ma powodu, ne, sprawy Polski były najgłębiej jego To budowa wspólnoty nie tylko intere-
Nasza ojczyzna i ta materialna, i ta dzialność za rzecz pospolitą, rzecz aby przyjmowali pozycję podrzędną. osobistymi sprawami. To była jego pa- su, ale i kultury, która doskonale mie-
ważniejsza nawet – duchowa, przeja- wspólną, którą zostawimy następnym To znamienne, że realizm prezydenta sja i jego życie. ści się w polskiej racji stanu.
wiająca się w kulturze, jest darem, jaki pokoleniom. Kaczyńskiego – który w niczym nie To głębokie zaangażowanie w Naród był dla Lecha Kaczyńskiego
otrzymaliśmy od minionych pokoleń. Zaangażowanie Lecha Kaczyńskie- różnił się on od postawy przywódców sprawy publiczne nie pozbawiło go wspólnotą. Dlatego obowiązywać
To ich pracy i poświęceniu zawdzię- go w sprawę Polski powodowało, że państw zachodnich – wywoływał agre- dystansu do siebie samego, ciepłej winna go zasada solidarności, wspo-
czamy swoją egzystencję. Dlatego poli- bez kompleksów i złudzeń podchodził sję i przedstawiany był jako postawa ironii i poczucia humoru. Człowiek maganie się wzajemne, pomoc tym,
tyka historyczna nie była dla Kaczyń- do polityki międzynarodowej. Zdawał „archaiczna”. przedstawiany jako kostyczny ponu- którym powiodło się gorzej. A praw-
skiego działaniem drugorzędnym. sobie sprawę, że siła Polski to bezpie- Być może głębokie i autentyczne za- rak był bowiem osobą wesołą i dow- dziwa wspólnota – uważał prezydent
Wiedział, że żyjemy w pamięci i dzięki czeństwo, ale także i dobrobyt jej angażowanie czyniło go łatwiejszym cipną. Wiedzą to doskonale wszyscy – musi rządzić się ideą sprawiedliwo-
pamięci. Że narody tak jak ludzie, któ- mieszkańców. To także trudne do obiektem niewybrednych ataków. Je- jego współpracownicy, przyjaciele i ści. Uzdrowienie wymiaru sprawie-
rym odbiera się pamięć, giną. Dlatego zmierzenia, ale fundamentalne poczu- go pasja dla sprawy polskiej była wi- znajomi. Wiedzą o tym wszyscy, któ- dliwości ważne było z perspektywy
przywrócenie pamięci narodowej jest cie godności. Dlatego odbudowa Pol- doczna, a więc mogła stać się celem ni- rzy widzieli, jak zachowuje się w sto- prezydenta jako niezbywalny funda-
niezbędne dla przetrwania Polaków. ski na arenie międzynarodowej była hilistycznej ironii tak rozplenionej w sunku do rodziny. Był osobą bez- ment poczucia bezpieczeństwa oby-
Odzyskanie pamięci to także przywró- dla niego jednym z politycznych impe- naszych czasach. kompromisową, która – tak samo jak wateli, ale także jako fundament ładu
cenie ładu moralnego, wskazanie na ratywów. Kiedy się okazało, że amerykańska jego brat – nie szła na żadne ustęp- moralnego.
dobro i zło, określenie wzorców i an- Do Unii Europejskiej prezydent Ka- tarcza antyrakietowa może nie zostać stwa, gdy w grę wchodziła polska ra- Nie uzmysłowiliśmy sobie jeszcze
tywzorców. czyński miał stosunek realistyczny. Nie w Polsce zainstalowana, poprosił mnie cja stanu. Nawet jeśli konsekwencją naszej straty. Wymiar postaci Lecha
Stąd tyle miejsce w działaniu Lecha uznawał jej za wcielenie kolejnej uto- na osobistą rozmowę. Był przejęty. tego miał być ostracyzm, trwała mar- Kaczyńskiego docenimy dopiero z
Kaczyńskiego zajęło symboliczne wy- pii, ale za ważną instytucję, na którą Uważał, że inicjatywa ta jest niezwykle ginalizacja, kampania pomówień. Co czasem. ∑

Spłacony dług Lecha Kaczyńskiego


trafił ostro stwierdzić, iż nie dopuści do uwolnienia go od plagi korupcji. Czas
PIOTR SEMKA zdejmowania w Polsce krzyży.
Po rozstaniu z „Silidarnością” Ka-
przyniesie spokojną i pozbawioną zacie-
trzewienia ocenę tych planów, także
Był reliktem zapomnianej już tradycji PPS, która czyński tworzył pierwsze instytucje su- prób ich praktycznej realizacji.
werennej Rzeczypospolitej. Był pierw- Poznałem przyszłego prezydenta
łączyła etos inteligenta czującego obowiązek troski szym szefem Biura Bezpieczeństwa Na- osobiście jeszcze w drugiej połowie lat
o prostego człowieka z szacunkiem dla polskiej tradycji rodowego za prezydentury Lecha Wałę-
sy i szefem NIK. W 2000 r. został mini-
80., w czasach gdańskiej „Solidarności”.
W ciągu następnych lat miałem parę
strem sprawiedliwości – zdobył okazji, aby z nim rozmawiać. Wiem, jak
szacunek Polaków wolą walki z prze- bolały go upokorzenia i insynuacje, któ-

T
władze margines życia w PRL. Wycho- „Solidarności”. Był w ścisłym kierow- stępczością. Dwa lata później został rych nie oszczędzono mu w ciągu pre-
rudno o bardziej symbolicz- wani na „Trylogii” Sienkiewicza i opo- nictwie związku w kluczowych latach prezydentem Warszawy, w 2005 roku zydentury. Spory o samolot czy krzesło
ne miejsce śmierci niż okoli- wieściach o powstaniu nie musieli sami 1988 – 1989, faktycznie kierował nim do prezydentem Polski. na unijnych szczytach martwiły go, bo
ce Katynia. Lech Kaczyński odkrywać, że komunizm jest zbrodni- lutego 1991 roku. Zarzucano mu, że ma zbyt sztywny uważał je za deprecjonowanie urzędu
urodził się cztery lata po woj- czą utopią. Zawsze potem pamiętał o okazywa- stosunek do prestiżu urzędu prezy- prezydenta.
nie, ale żył w cieniu pokole- 8 marca 1968 roku na dziedzińcu niu szacunku „Solidarności”, nawet denckiego, przypisując to jego rzeko- Chciał budować Polskę mocną i
nia, które okupanci Polski skazali na za- Uniwersytetu Warszawskiego Lech i wtedy, gdy jedni nawoływali do zwinię- mej małostkowości. Jednak dla Ka- zdolną obronić swoją niepodległość,
gładę. Jego oboje rodzice uczestniczyli Jarosław Kaczyńscy pierwszy raz mo- cia sztandaru, a inni chcieli sprowadzić czyńskiego poważne traktowanie pre- aby spłacić dług pokoleniu akowskie-
w walce Polski podziemnej – matka Ja- gli rzucić pałkarzom władzy hasło go do roli pisowskiej przybudówki. Był zydentury oznaczało szacunek dla mu, które widziało Polskę zdradzoną i
dwiga jako sanitariuszka, ojciec Raj- wolności. Gdy w połowie lat 70. po- zaszczycony, gdy jako głowa państwa majestatu i powagi Rzeczypospolitej. bezsilną.
mund jako żołnierz Armii Krajowej i wstaje KOR, natychmiast zgłaszają się mógł wręczyć Ordery Orła Białego An- Wymagał szacunku dla głowy pań- Czy mu się udało? Na pewno sam, ja-
uczestnik powstania warszawskiego. do opozycyjnej roboty. W kwietniu drzejowi Gwieździe oraz Annie Walen- stwa, bo miał świadomość, jak ważnym ko człowiek, pokoleniu swoich rodzi-
Bracia Kaczyńscy wychowywali się w 1978 roku Lech jest w grupie ludzi, tynowicz. Bohaterce Sierpnia, którą darem jest wolność tego państwa. Dla- ców spłacił dług z nawiązką. Czy nie po-
kraju, w którym ludzi niepodległościo- która odmieni Polskę. Współtworzy śmierć połączyła z prezydentem w tra- tego tak ostro zadawał pytania o pol- pełniał błędów? Dziś wszystkie te kon-
wej konspiracji komuniści sprowadzili Wolne Związki Zawodowe, z których giczny sobotni poranek. ską podmiotowość w polityce zagra- trowersje bledną wobec majestatu
do statusu obywateli II kategorii. Tuż po wyłoni się „Solidarność”. W Sierpniu Kaczyński był reliktem zapomnianej nicznej, dlatego zabiegał, aby nie za- śmierci.
wojnie akowska przeszłość oznaczała 1980 w Stoczni Gdańskiej należy do już tradycji PPS, która łączyła etos inte- stępować jej próbami przypodobania Spór o jego rolę w dziejach Polski
aresztowanie i katownie UB, potem już czołówki strajkujących, by potem zna- ligenta czującego obowiązek troski o się wszystkim. rozstrzygnął Pan Bóg, powołując Lecha
„tylko” obciążający zapis w aktach. leźć się gronie przywódców ruchu prostego człowieka z szacunkiem dla Jego nazwisko będzie utożsamione z Kaczyńskiego do siebie w tak tragicz-
Nastoletni Leszek i Jarek musieli do- „Solidarności”. polskiej tradycji. Z tej tradycji wyniósł projektem IV Rzeczypospolitej. Dziś, gdy nych okolicznościach. Dziś modlimy się
strzegać bolesny kontrast między ich Przeżył gorycz 13.12.1981 r. i interno- niechęć do szowinizmu, do absolutyzo- hasło to sprowadza się często do rangi za jego duszę, za duszę jego ukochanej
dumą z bohaterstwa rodziców i ze- wania, ale niemal natychmiast po zwol- wania pojęcia narodu. Daleki od religij- politycznego epitetu, warto przypomi- żony. Za dusze wszystkich ofiar smoleń-
pchnięciem ich na tolerowany przez nieniu wrócił od pracy w podziemiu i w nej ostentacji, ale kiedy trzeba było, po- nać, że była idea wzmocnienia państwa i skiej tragedii. ∑
11 kwietnia 2010
A9
Katastrofa samolotu prezydenckiego

Tragedia
narodowa
rp.pl/tragedianarodowa

Tydzień
żałoby
w kraju
PO TRAGEDII | Marszałek Sejmu i premier
pilnie wrócili do Warszawy. Rząd zebrał
się na nadzwyczajnym posiedzeniu

PAP/PAWEŁ SUPERNAT
strofy. – Ta tragedia dotyka mnie
RADEK PASTERSKI

KAROL MANYS osobiście – szef rządu dodał, że


wraz ze swymi ministrami doło-
Przez najbliższy tydzień wcałym ży wszelkich starań, by konse-
kraju obowiązywać będzie żało- kwencje tragedii spod Smoleń-
ba narodowa. Jej ogłoszenie by- ska były dla rodzin jej ofiar moż- ≥Premier Donald Tusk w imieniu wszystkich Polaków złożył ≥Marszałek Bronisław Komorowski zaapelował o uczestniczenie
ło pierwszą decyzją marszałka liwie jak najmniejsze. Zapewnił, kondolencje rodzinie prezydenta i rodzinom wszystkich ofiar w żałobie narodowej bez podziałów
Bronisława Komorowskiego, że mimo śmierci głowy państwa
który przejął obowiązki po tra- oraz wielu ważnych urzędników
gicznie zmarłym prezydencie państwo będzie funkcjonować – Było moim strasznym obo- Bezpośrednio po nadzwy- > ADWOKACI I RADCOWIE
Lechu Kaczyńskim. Będzie je normalnie. wiązkiem poinformowanie czajnym posiedzeniu rządu
wypełniać dowyboru nowej gło- Bronisław Komorowski oraz o tym premiera, marszałka Sej- premier wraz z wicepremierem Ofiary wśród palestry
wy państwa. – Zwracam się do szef rządu byli jednymi z pierw- mu oraz Jarosława Kaczyńskie- Waldemarem Pawlakiem spo-
rodaków, byśmy wszyscy, bez szych osób, które dowiedziały go – mówił Radosław Sikorski. tkali się w Sejmie z Bronisławem Prezydium Naczelnej Rady oddanych służbie adwokac-
żadnych różnic, uczestniczyli się w sobotę rano o katastrofie Po otrzymaniu wiadomości Komorowskim. – Premier pozo- Adwokackiej oddało hołd kiej i samorządowi
w żałobie – powiedział Komo- prezydenckiego samolotu. In- o śmierci prezydenta zarówno staje w stałym kontakcie z mar- swym członkom, którzy adwokackiemu” – napisano
rowski. – W obliczu tej tragedii formację tę otrzymali już kilka marszałek Sejmu, jak i szef rzą- szałkiem Sejmu – zapewniał Pa- zginęli w katastrofie. w okolicznościowej uchwale.
narodowej jesteśmy wszyscy ra- minut po tragedii. du natychmiast podjęli decyzję weł Graś. Nie żyją adw. Joanna Agacka- Adwokatami niewykonującymi
zem. Nie ma dziś ani prawicy, ani o powrocie do Warszawy. Tra- W kontakcie z marszałkiem -Indecka, prezes NRA, oraz zawodu byli też poseł Jolanta
lewicy. giczne informacje ze Smoleńska Sejmu pozostają też prezydenc- adw. Stanisław Mikke, redak- Szymanek-Deresz oraz sena-
W oświadczeniu marszałek Premier i marszałek obu zastały na Wybrzeżu. Pre- cy ministrowie, którzy nie pole- tor naczelny „Palestry”, którzy tor Stanisław Zając.
zapewnił, że ciągłość funkcjono- miera w rodzinnym Sopocie, cieli z Lechem Kaczyńskim: Mał- zginęli w katastrofie prezy- Uprawnienia radcowskie mieli
wania państwa jest zapewniona, Sejmu zapewniali, a marszałka Sejmu – w Gdań- gorzata Bochenek, Andrzej Du- denckiego samolotu. zaś poseł Sebastian Karpiniuk
on zaś w przewidzianym przez sku. da i Maciej Łopiński. „Adwokatura Polska utraciła oraz Janusz Kochanowski,
konstytucję terminie ogłosi, kie- że państwo będzie – To był szok – mówił rzecznik – Marszałek powiedział, że swoich najznamienitszych re- rzecznik praw obywatelskich.
dy odbędą się przedterminowe rządu Paweł Graś. chciałby, byśmy się wspólnie za- prezentantów, bezgranicznie —dom
wybory prezydenckie. funkcjonować W trybie natychmiastowym jęli organizacją wszystkich uro-
Marszałek ma na to dwa tygo- do Warszawy zostali też wezwa- czystości państwowych. Prosił
dnie. Wybory muszą się zaś od- normalnie ni wszyscy ministrowie. Spotka- też, by na bieżąco przekazywać > FLAGI DO POŁOWY MASZTU
być w ciągu kolejnych 60 dni. li się na zwołanym przez Tuska mu wszystkie kwestie, które
Ostatnim możliwym terminem nadzwyczajnym posiedzeniu wiążą się z wykonywaniem kon- W niedzielę dwie minuty ciszy
wyborów jest 20 czerwca. W Zgodnie z protokołem dyplo- rządu. To na nim zapadła decy- stytucyjnych obowiązków, jeśli
orędziu telewizyjnym Komo- matycznym na lotnisku w Smo- zja o minutach ciszy, którymi chodzi o urząd prezydenta – re- Marszałek Sejmu ogłosił urzędów państwowych i sa-
rowski zapowiedział, że decyzję leńsku na głowę państwa i całą ofiary mają być uczczone w nie- lacjonował Duda. żałobę narodową od godz. morządowych.
o konkretnej dacie podejmie po polską delegację oczekiwali dzielne południe oraz w dniu Po południu Donald Tusk po- 18 w sobotę do 16 kwietnia Jednocześnie rząd w specjal-
konsultacjach ze wszystkimi przedstawiciele polskiej amba- pogrzebu. leciał samolotem udostępnio- włącznie. nej uchwale zarządził w całej
klubami parlamentarnymi. sady w Rosji. Ból igłębokie współczucie dla nym mu przez LOT do Smoleń- Żałoba ma uczcić ofiary kata- Polsce dwuminutową ciszę w
– Takiego dramatu współcze- To oni poinformowali mini- rodzin ofiar tragedii wyrazili ko- ska. Nie wykluczał, że po jego strofy prezydenckiego niedzielę, 11 kwietnia, o
sny świat nie widział – powie- stra spraw zagranicznych Rado- ścielni hierarchowie, w tym pry- powrocie ministrowie jeszcze samolotu. godz. 12 oraz w dniu pogrze-
dział premier Donald Tusk. sława Sikorskiego o katastrofie. mas Polski abp Henryk Muszyń- raz zbiorą się w nadzwyczajnym Zgodnie z prawem w czasie bu prezydenta Lecha
W imieniu swoim i wszystkich Do tragedii doszło o godz. 8.56 ski. O 20.30 w sobotę na trybie. trwania żałoby flagę narodo- Kaczyńskiego. Zwrócił się do
Polaków złożył kondolencje ro- polskiego czasu. O 9.26 MSZ ofi- pl. Piłsudskiego w Warszawie We wtorek na nadzwyczaj- wą opuszcza się do połowy instytucji publicznych i oby-
dzinie prezydenta, a także ro- cjalnie potwierdzał już, że do- rozpoczęło się czuwanie modli- nym żałobnym posiedzeniu ma- masztu, w szczególności na wateli o uczczenie ofiar
dzinom pozostałych ofiar kata- szło do wypadku. tewne wintencji ofiar. ją się zebrać Sejm iSenat. ∑ budynkach i przed budynkami tragicznego wypadku. —dom

>ANALIZA PRAWNA „RZECZPOSPOLITEJ”

Marszałek Sejmu wykonuje tymczasowo obowiązki prezydenta


>MAREK DOMAGALSKI dzie w skrajnie trudnej sytu- wiązki prezydenta. To logicz- jak rzecznik praw obywatel- w ciągu 14 dni po opróżnieniu
Wybory prezydenckie powinny się odbyć acji – życie straciło szereg sze- ne, gdyż nigdy nie wiadomo, skich czy prezes IPN, obo- urzędu. Datę wyborów wyzna-
jeszcze przed wakacjami. Konstytucja fów kluczowych instytucji: które uprawnienie okaże się wiązki powinni pełnić zastęp- cza zaś na dzień wolny od pra-
określa, że ich datę należy wyznaczyć prezes NBP, IPN, rzecznik niezbędne. cy. – Szybkie powoływanie cy przypadający w ciągu 60 dni
w ciągu 60 dni od ich zarządzenia praw obywatelskich, ale też Tu otwiera się jednak zagad- nowych osób na te stanowiska od dnia zarządzenia wyborów.
prawie całe najwyższe do- nienie dotyczące tego, czy byłoby daleko idącą politycz- Zatem łatwo przewidzieć, że
wództwo Wojska Polskiego. marszałek ma korzystać ną niezręcznością – uważa sę- wybory muszą się odbyć jesz-
jeszcze przed wakacjami). Zacznijmy od głowy państwa: z wszystkich uprawnień: do- dzia Johann. cze w czerwcu 2010 r., zapewne
Bronisław Komorowski przejął Wszak nie ma on tak szerokiej w razie śmierci prezydenta RP konywać awansów na wszyst- Jedną z pierwszych decyzji w połowie tego miesiąca.
formalnie prawie wszystkie demokratycznej legitymacji jego obowiązki przejmuje kie wakujące stanowiska, czy marszałka Komorowskiego Pierwszy akt marszałka
obowiązki tragicznie zmarłego jak prezydent. tymczasowo, do czasu wybo- w pełni korzystać, czy też nie będzie zarządzenie wyborów Bronisława Komorowskiego w
prezydenta Lecha Kaczyńskie- Jakkolwiek by to zabrzmiało, ru nowego prezydenta, mar- korzystać z weta itd. Zdaniem prezydenckich (Komorowski nowej roli miał wręcz symbo-
go. Konstytucjonaliści zgodnie na takie tragedie jak śmierć szałek Sejmu. Gdyby marsza- prof. Piotra Winczorka, zna- już je zresztą zapowiedział). liczny charakter. W sobotę
jednak wskazują, że powinien głowy państwa, nie mówiąc łek Sejmu nie mógł wykony- nego konstytucjonalisty, mar- Będą to wybory przyśpieszo- wydał rozporządzenie o
korzystać z nich tylko w razie o innych urzędnikach pań- wać tych obowiązków, przej- szałek winien ograniczać się ne. Zgodnie z konstytucją wprowadzeniu żałoby naro-
konieczności. stwowych, konstytucja pol- muje je marszałek Senatu. tylko do niezbędnych decyzji. w razie „opróżnienia urzędu dowej po tragedii
Wszystkie decyzje, które mogą ska jest przygotowana. Życie Z tym że marszałek nie może Podobnie uważa Wiesław Jo- prezydenta”, co oczywiście prezydenckiego samolotu.
poczekać, powinien odłożyć pokaże, czy te prawne ramy postanowić o skróceniu ka- hann, były sędzia Trybunału następuje w wypadku jego Podpisał je jako „marszałek
do wyborów nowego prezy- sprawdzą się w działaniu. Nie- dencji Sejmu (art. 131 konsty- Konstytucyjnego. śmierci, marszałek Sejmu za- Sejmu wykonujący obowiązki
denta (co powinno nastąpić stety ten test państwo przej- tucji). Poza tym ma pełne obo- W przypadku takich urzędów rządza wybory nie później niż prezydenta RP”. ∑
A10
Katastrofa samolotu prezydenckiego

Tragedia
11 kwietnia 2010
rp.pl/tragedianarodowa

narodowa

Wojsko straciło swoich dowódców


ZGINĘLI NAJWAŻNIEJSI OFICEROWIE | Nie ma jednak mowy o paraliżu dowodzenia armią – zapewnia Sztab Generalny WP
niłem dokierowcy, który odwiózł
EDYTA ŻEMŁA gen. Potasińskiego na lotnisko.
Potwierdził, że wsiadł dotego sa-
– Zginęli moi przyjaciele – mówi molotu – opowiada „Rz” jeden
łamiącym się głosem gen. Wal- zoficerów. –Wwojskach specjal-
demar Skrzypczak, były do- nych nie możemy otrząsnąć się
wódca Wojsk Lądowych. ztej tragedii.
– Trudno sobie wyobrazić roz- W dowództwach od rana fe-
miary tej tragedii dla armii. ralnej soboty trwał stan pod-
W rządowym samolocie był wyższonej gotowości. Wszyscy
gen. Franciszek Gągor sprawu- najważniejsi oficerowie byli
jący najważniejszą funkcję wzywani do jednostek w trybie
w wojsku – szefa Sztabu Gene- pilnym.
ralnego. – Pierwszą rzeczą, jaką zrobi-
Zginął gen. Bronisław Kwiat- liśmy, gdy dotarły do nas tra-
kowski, szef Dowództwa Opera- giczne wiadomości, było wysła-
cyjnego. Odpowiada ono za ko- nie pomocy do rodzin naszych
ordynację działań polskich żoł- dowódców, którzy stracili życie.
nierzy na misjach zagranicz- Pojechali do nich m.in. psycho-
nych, w tym tej najważniejszej logowie – mówi jeden z oficerów
w Afganistanie. Gen. Kwiatkow- Sztabu Generalnego.
ski za miesiąc miał odejść do cy- W każdym rodzaju wojska
wila, bo kończyła się jego trzy- powołano natychmiast po kata-
letnia kadencja. strofie komisje reagowania kry-
Nie żyje też dowódca Wojsk zysowego. A obowiązki dowód-
Lądowych gen. Tadeusz Buk. ców, jak wynika z wojskowych
Objął tę funkcję jesienią zeszłe- regulaminów, przejęli ich pierw-

SEWERYN SOŁTYS
go roku, gdy z armią pożegnał si zastępcy. Dlatego Sztabem
się gen. Skrzypczak. Generalnym kieruje w tej chwili
Tragedia pozbawiła też do- gen. broni Mieczysław Stacho-
wódcy lotników, marynarzy iko- wiak.
mandosów. Zginęli szefowie Sił – Nie ma mowy o paraliżu ≥W katastrofie zginęli m.in. (od lewej) gen. Bronisław Kwiatkowski, gen. Tadeusz Buk, gen. Andrzej Błasik, wiceadmirał Andrzej
Powietrznych gen. Andrzej Bła- w systemie dowodzenia armią Karweta. Na zdjęciu podczas odprawy kadry kierowniczej MON i sił zbrojnych w marcu w Warszawie
sik, Marynarki Wojennej wicead- – zapewnia płk Sylwester Mi-
mirał Andrzej Karweta i Wojsk chalski, rzecznik Sztabu Gene-
Specjalnych gen. Włodzimierz ralnego. samolotu nie latali jednocześnie Klich przedstawił sytuację w ar- stwa? – Nie należy z tym czekać Zdaniem gen. Kozieja po ża-
Potasiński. Nie żyje również do- Zaraz po katastrofie pojawiły dowódca i jego zastępca – pod- mii na nadzwyczajnym posie- do wyborów prezydenckich łobie narodowej władze powin-
wódca Garnizonu Warszawa gen. się głosy, iż złamane zostały pro- kreśla płk Michalski. – Ten roz- dzeniu rządu, które zwołał pre- – uważa gen. Stanisław Koziej, ny zacząć konsultacje na temat
Kazimierz Gilarski. cedury wojskowe, ponieważ kaz w tym przypadku został wy- mier Donald Tusk. ekspert wojskowy, były wicemi- powołania nowych dowódców.
W wojsku zapanowała żało- na pokładzie jednego samolotu konany. Dowódcy polecieli Nowych dowódców wyzna- nister obrony. – Wyznaczyć ich W ciągu dwóch lat to kolej-
ba. Flagi w jednostkach wojsko- znaleźli się wszyscy najważniej- do Katynia, a ich zastępcy zosta- czy nowy prezydent po zasię- powinien jak najszybciej Komo- na tragedia, w której ginie elita
wych i bandery na okrętach zo- si dowódcy polskiego wojska. li, pełniąc obowiązki. gnięciu opinii szefa MON. Czy rowski, by nie przedłużać stanu armii. W 2008 roku na lotnisku
stały opuszczone do połowy. – To nie jest prawda. W jed- Co dalej? O tym mają zdecy- zrobi to Bronisław Komorowski, tymczasowości wwojsku. Szcze- w Mirosławcu rozbił się samolot
–Nie mogłem uwierzyć, że mój nym ze swoich rozkazów gen. dować władze. W sobotę mini- który jako marszałek Sejmu gólnie jest to ważne w przypad- CASA. Zginęło wielu wysokich
dowódca nie żyje. Rano zadzwo- Gągor polecił, by na pokładzie ster obrony narodowej Bogdan przejął obowiązki głowy pań- ku szefa Sztabu Generalnego. oficerów Sił Powietrznych. ∑

Kto zastąpi RPO, parlamentarzystów i szefa IPN


PO KATASTROFIE uprawnień ważnych dla finan- przez Sejm za zgodą Senatu – W czasie posiedzenia kole- Po śmierci Lecha Kaczyńskiego Na miejsce Grzegorza Dol-
Obowiązki najważniejszych sów państwa – podkreśla. O sy- na wniosek marszałka Sejmu gium w poniedziałek oprócz to uprawnienie przejął marsza- niaka z Platformy Obywatel-
urzędników przejmują ich tuacji w NBP piszemy na stro- lub grupy posłów. Prawo nie podjęcia niezbędnych decyzji łek Sejmu Bronisław Komo- skiej wejdzie do parlamentu
zastępcy. W Senacie będzie nie obok. określa, kiedy parlament powi- chcemy przede wszystkim rowski. Michał Olejczyk, lekarz z Kato-
trzech nowych senatorów – Uzupełnienie stanowisk nien wybrać następcę RPO. uczcić pamięć prezesa Kurtyki Tragicznie zmarłych posłów wic, Sebastiana Karpiniuka
wyłonionych w wyborach szefa IPN i rzecznika praw oby- – Śmierć rzecznika to sytu- – powiedział „Rz” przewodni- zastąpią osoby z list danej partii, – Jacek Chrzanowski, ekonomi-
uzupełniających, a w Sejmie watelskich nie jest aż tak pilne. acja bez precedensu. Zanim czący kolegium prof. Andrzej które w ostatnich wyborach sta z Międzylesia, Arkadiusza
14 nowych posłów Zaczekanie chwilę z wyborem Sejm zajmie się wyborem jego Chojnowski. osiągnęły najlepszy po nich wy- Rybickiego – Paweł Orłowski,
ich następców mogłoby być do- następcy, musi się na nowo Według ustawy szef IPN jest nik. W Polskim Stronnictwie Lu- wiceprezydent Sopotu.
datkowym wyrazem szacunku ukonstytuować prezydium Sej- powoływany na pięcioletnią ka- dowym Leszka Deptułę z Rze- W Klubie Lewicy Jerzego
Podczas tragicznego wypadku dla nich. Ich funkcje mogą wy- mu i Senatu. Zginęli przecież wi- dencję przez Sejm. szowa zastąpi Wiesław Rygiel, Szmajdzińskiego zastąpi Woj-
samolotu w Smoleńsku nasz pełniać zastępcy – mówi prof. cemarszałkowie obu izb. Jeste- prawnik, były starosta Ropczyc ciech Cichoń, inżynier mecha-
kraj stracił nie tylko prezydenta Sarnecki. śmy przygotowani na to, że taka na Podkarpaciu, Wiesława Wo- nik, radny z Legnicy, członek
Lecha Kaczyńskiego. Zginęli sytuacja może potrwać nawet Puste miejsca dę z Tarnowa – Andrzej Sztorc, SDPL, Izabelę Jarugę-Nowacką
ważni urzędnicy państwowi: kilka miesięcy – deklaruje Ku- w Sejmie i Senacie rolnik, przewodniczący Sejmi- – Krzysztof Sirant, pediatra ze
rzecznik praw obywatelskich, IPN i biurem rzecznika kowska. Jak mówi, całe biuro ku Województwa Małopolskie- Słupska, Jolantę Szymanek-De-
prezes Narodowego Banku Pol- pokierują zastępcy jest pogrążone w żałobie. Aby uzupełnić skład Senatu, go, Edwarda Wojtasa z Lubli- resz – Zbigniew Kruszewski,
skiego, prezes Instytutu Pamięci Nie wiadomo jeszcze, kto konieczne są wybory uzupeł- na – Marian Starownik, starosta rektor szkoły wyższej z Płocka,
Narodowej, a także 14 posłów Zadania rzecznika praw oby- z zastępców prezesa Janusza niające w trzech okręgach – ka- lubartowski, były poseł PSL. przewodniczący Rady Towa-
i troje senatorów. watelskich będzie wypełniał je- Kurtyki pokieruje Instytutem towickim, krośnieńskim i płoc- Wicemarszałka Sejmu rzystw Naukowych przy Prezy-
– W naszym prawie są prze- den z jego dwóch zastępców Pamięci Narodowej – Franci- kim. Z tych okręgów pochodzą Krzysztofa Putrę z Prawa i Spra- dium Polskiej Akademii Nauk.
pisy, które pozwalają wyłonić Stanisław Trociuk. – To on zastę- szek Gryciuk czy Maria Dmo- bowiem tragicznie zmarli: wice- wiedliwości zastąpi Krzysztof Te osoby nie mają obowiązku
ich następców – mówi prof. Pa- pował rzecznika w przypadku chowska. Decyzja zapadnie marszałek Senatu Krystyna Bo- Tołwiński, rolnik z Jasienówki, przejęcia mandatu. Wtedy man-
weł Sarnecki, konstytucjonali- jego nieobecności i chorób, w poniedziałek na nadzwyczaj- chenek (PO) oraz senatorowie członek PSL Piast, Grażynę Gę- dat może przejąć kandydat
sta z Uniwersytetu Jagielloń- więc wszystkie sprawy będą się nym posiedzeniu Kolegium PiS Janina Fetlińska i Stanisław sicką – Anna Pakuła-Sachar- z kolejnym najlepszym wyni-
skiego w Krakowie. – Chociaż toczyły bez zakłóceń – mówi IPN. – Jest ono jedyną instytucją Zając. czuk, filozof z Rzeszowa, była kiem.
nikt, przygotowując takie prze- Marta Kukowska, szefowa biura władną podjąć taką decyzję Zgodnie z ordynacją wybory posłanka, Przemysława Go- Jeśli żadna osoba z listy nie
pisy, nie liczy się z tym, że mogą prasowego RPO. – Nie jest jed- – mówi „Rz” członek kolegium do Senatu muszą być przepro- siewskiego – Halina Olendzka, będzie chciała wejść do Sejmu,
one znaleźć zastosowanie nak rzecznikiem praw obywa- prof. Andrzej Paczkowski. wadzone w ciągu trzech mie- lekarka z Kielc, Zbigniewa Was- miejsce zostaje nieobsadzone.
– podkreśla. telskich, tylko kieruje urzędem Na razie oboje zastępcy mają sięcy od dnia wygaśnięcia man- sermanna – Mirosław Gilarski, Prawo nie przewiduje wyborów
Zdaniem Sarneckiego naj- – podkreśla. upoważnienia, które Janusz datu senatora. Oznacza to, że kolejarz, radny z Krakowa, Alek- uzupełniających do Sejmu.
pilniejszą sprawą jest wybór Rzecznik, zgodnie z konstytu- Kurtyka wydał im na czas swo- powinny się one odbyć do 10 sandrę Natalli-Świat – Wiesław —KatarzynaBorowska,
prezesa NBP. – Ma on szereg cją, musi być bowiem powołany ich wyjazdów. lipca. Zarządza je prezydent. Kilian, polityk z Wrocławia. Izabela Kacprzak, Piotr Gursztyn
11 kwietnia 2010 Katastrofa samolotu prezydenckiego
A11
Tragedia
narodowa
rp.pl/tragedianarodowa

Przerwana Wiceprezes przejął


władzę w banku
kadencja FINANSE
Kandydata na prezesa banku
centralnego powinien wskazać
Kolejne mają się odbywać dzię-
ki wykorzystaniu zapisu z usta-
wy o NBP i regulaminu RPP –

szefa NBP
nowy prezydent RP mówiącego, że z wnioskiem o
zwołanie posiedzenia może wy-
stąpić trzech członków rady.
– Narodowy Bank Polski funk- Terminy posiedzeń RPP są wy-
cjonuje w sposób niezakłócony znaczone do końca czerwca.
i realizuje wszystkie ustawowe Kto będzie prowadził posie-
zadania banku centralnego – dzenia RPP pod nieobecność
SŁAWOMIR SKRZYPEK | Nie zakończył sporu napisał bank w komunikacie prezesa? Zgodnie z przepisami
kilka godzin po tragedii w Smo- może to robić jeden z członków
z rządem i Radą Polityki Pieniężnej leńsku. W sobotę w godzinach rady. Który? Członkowie RPP
południowych na specjalnym zdecydują w poniedziałek.
o zysk banku centralnego za 2009 r. posiedzeniu spotkał się zarząd Prezesa NBP na wniosek pre-
NBP. zydenta powołuje Sejm. Gdy
dzialnego za politykę finanso- Zgodnie z ustawą o banku obowiązki głowy państwa pełni
Jeszcze w piątek bank central- wą. centralnym pod nieobecność marszałek Sejmu, to on będzie
ny interweniował na rynku O Skrzypku zrobiło się gło- prezesa pracami NBP kieruje je- mógł wnioskować o powołanie
walutowym, by osłabić złote- śno w 2005 r., kiedy został po- go pierwszy zastępca. Jest nim nowego szefa banku lub też po-
go, który w ostatnim czasie zy- wołany do zarządu PKO BP. Piotr Wiesiołek. czekać, aż decyzje w tej sprawie
skiwał na wartości. To działa- Bankowcy zarzucali mu brak Jednak tylko do prezesa – ja- podejmie nowo wybrany pre-
nie NBP zyskało także uznanie doświadczenia, chociaż praco- ko przewodniczącego – należy zydent.
Ministerstwa Finansów. Eks- wał wcześniej w różnych insty- zwoływanie posiedzeń Rady O tym, że właściwy byłby ten
perci wskazywali nawet, że to tucjach finansowych. Był do- Polityki Pieniężnej. Wiceprezes drugi wariant, jest przekonany
pierwszy krok na drodze do radcą w PZU Życie, pracował w nie może też zastąpić prezesa Wiesław Johann, były sędzia
porozumienia kierowanego od radach nadzorczych PTE Epo- podczas posiedzeń rady (wice- Trybunału Konstytucyjnego. Je-
2007 r. przez Skrzypka banku ka czy NFI Kwiatkowskiego. prezesi mogą uczestniczyć w go zdaniem obowiązki szefa
centralnego z rządem Donalda Jeszcze w latach 90. – po odej- spotkaniach RPP, ale tylko z NBP powinien pełnić jego za-
Tuska. ściu z NIK, gdzie pracował ra- głosem doradczym). stępca aż do czasu wybrania no-
Obie strony podzieliła bo- zem z Kaczyńskim – był wice- Jak powiedziała „Rz” Anna wego prezydenta, który wskaże
wiem kwestia wysokości zysku prezesem Narodowego Fundu- Zielińska-Głębocka z RPP, kandydata na to stanowisko. –
NBP za 2009 r. Zdaniem zarządu szu Ochrony Środowiska i Go- przerw w odbywaniu posie- Szybkie powoływanie nowego
banku wyniósł on ponad 4 mld spodarki Wodnej. dzeń rady nie będzie. Zaplano- prezesa byłoby daleko idącą
zł, a według resortu finansów ok. W ciągu kilku miesięcy po wane na poniedziałek spotka- polityczną niezręcznością –
8 mld zł. Zresztą w tej sprawie przyjściu do PKO BP Skrzypek nie rady zostało już zwołane. stwierdził Johann. —łuw
Skrzypek i zarząd NBP spierali został p.o. prezesa największe-
się z większością Rady Polityki go polskiego banku. Niedługo
Pieniężnej, która też ocenia, że potem powołano go na szefa
zysk powinien być wyższy. banku centralnego. Dla ekono- >SYLWETKA
W ciągu trzech lat kierowa- mistów było to zaskoczenie, bo
nia bankiem (kadencja miała Skrzypek nie miał styczności z
trwać do stycznia 2013 r.) gło- bankowością centralną. Piotr

JAKUB OSTAŁOWSKI
śno było o konfliktach Skrzyp- Początkowo zbierał złe re- Wiesiołek
ka wewnątrz banku. W 2008 r. cenzje. Był krytykowany za pierwszy zastępca prezesa
spierał się z członkami po- sprzeciwianie się podwyżkom Narodowego Banku Polskiego
przedniej RPP, którzy zarzucali stóp procentowych dokonywa-
mu ograniczanie kompetencji nym w 2007 r. przez RPP. Przed
członków zarządu banku. Na kilkoma miesiącami prestiżowy Do zarządu NBP dołączył tem skarbu. Wcześniej był przez
początku 2009 r. w proteście miesięcznik „Global Finance” 6 marca 2008 r. Prezydentowi trzy lata wiceprezesem
przeciwko temu ze stanowiska uznał go jednak za szefa banku Lechowi Kaczyńskiemu, który Polsko-Kanadyjskiego
zrezygnował jeden z wicepre- centralnego, który w 2008 r. ra- nominuje członków zarządu Banku św. Stanisława.
zesów NBP. dził sobie lepiej niż Ben Bernan- banku, zarekomendował go Sła- Pierwszy wiceprezes NBP już
Sławomir Skrzypek został ke, szef amerykańskiej Rezerwy womir Skrzypek, z którym znał wcześniej (1992 – 1996)
powołany na stanowisko szefa Federalnej. się od ponad 20 lat (pracowali pracował w banku centralnym,
banku centralnego przez Sejm W uzasadnieniu napisano, razem w Narodowym Funduszu był analitykiem, później dilerem
poprzedniej kadencji głosami że gdy krytykowano Skrzyp- Ochrony Środowiska i Gospo- w departamencie operacji
koalicji rządowej PiS – Samo- ka za niechęć do podnoszenia darki Wodnej). zagranicznych, a na rok
SZYMON ŁASZEWSKI/PARKIET

obrona – LPR. Jego kandydatu- stóp, on wskazywał, że oczeki- W zarządzie NBP odpowiada przed odejściem awansował
rę zgłosił prezydent Lech Ka- wane spowolnienie gospodar- za zarządzanie rezerwami dewi- na kierownika wydziału analiz
czyński. Nie był to zresztą cze spowoduje zahamowanie zowymi. Do banku centralnego i polityki inwestycyjnej.
pierwszy raz, gdy prezydent inflacji. „Była to prorocza oce- trafił z Banku Ochrony Środowi- Wiesiołek jest anglistą, tytuł ma-
obdarzył go zaufaniem. W 2003 na” – stwierdził we wrześniu ska. W ścisłym kierownictwie gistra zdobył na KUL. Skończył
r. Kaczyński – wówczas prezy- ubiegłego roku „Global Fi- tego banku był od 1999 r. też na UW studia podyplomowe
dent Warszawy – wybrał go na nance”. Do jego obowiązków należał Pieniądz i Bankowość.
swojego zastępcę odpowie- —Łukasz Wilkowicz ≥Sławomir Skrzypek, prezes NBP w latach 2007 – 2010 m.in. nadzór nad departamen- —el

Ekonomiści: reakcja rynków będzie wyważona


GOSPODARKA w tak dramatycznych okolicz- Zdaniem Ryszarda Petru, wy, kiedy takie nieszczęście pewnił Ludwik Sobolewski. w sytuacji kryzysowej. To jest
nościach rynki reagowały ner- głównego ekonomisty BRE mogło bardziej rozchwiać rynki – W centrum uwagi inwestorów bowiem dobry czas dla speku-
Śmierć prezydenta Lecha Ka- wowo, ale nasza konstytucja za- Banku, najważniejsze jest teraz – mówi ekonomista. – Dziś, kie- będą skutki polityczne sobot- lantów, którzy mogą spróbować
czyńskiego i szefa NBP Sławo- pewnia ciągłość funkcjonowa- to, by zapewnić świat, że mimo dy sytuacja jest stabilna, bank niego wydarzenia. W krótkim przeprowadzić atak na naszą
mira Skrzypka nie powinny do- nia państwa – mówi Piotr Ka- ogromu tragedii, która dotknę- centralny ma normalnie funk- terminie na giełdzie może poja- walutę.
prowadzić do osłabienia złote- lisz, główny ekonomista banku ła Polskę, organy państwa funk- cjonujący zarząd i Radę Polityki wić się większa niepewność, Zdaniem analityków ważne
go czy spadków na giełdzie Citi Handlowy. O tym, że reak- cjonują. – Inwestorzy muszą się Pieniężnej, inwestorzy z pew- jednak w średnim ta tragedia będzie także to, kto może zo-
– uważają analitycy rynków fi- cja inwestorów będzie wyważo- dowiedzieć, że wszelkie zada- nością są spokojniejsi – pod- nie powinna znacząco za- stać kolejnym prezesem NBP.
nansowych. na, przekonany jest też Jacek nia są realizowane – mówi Pe- kreśla Petru. chwiać giełdą – uważa Roland – Rynki z pewnością bacznie
– W związku z tragedią pod Wiśniewski, główny ekonomi- tru. Zaznacza, że jeśli w ogóle, Szef warszawskiej Giełdy Pa- Paszkiewicz, dyrektor biura przyglądać się będą osobie,
Smoleńskiem nie zachodzi ry- sta Raiffeisen Banku. to nieco nerwowe mogą być je- pierów Wartościowych poin- analiz CDM Pekao. która na to stanowisko zostanie
zyko zakłóceń na polskim ryn- – Uwaga rynków będzie sku- dynie pierwsze godziny ponie- formował, że poniedziałkowa Ekonomiści podkreślają, że wysunięta, i analizować jej po-
ku finansowym – ocenia Komi- piona na konstytucyjnych kon- działkowego handlu na ryn- sesja rozpocznie się według w zmienionej sytuacji politycz- glądy – podkreśla jeden z eko-
sja Nadzoru Finansowego. sekwencjach tych wydarzeń kach finansowych. – Na szczę- normalnego harmonogramu. nej ważne będzie to, jak politycy nomistów.
– Zdarzało się w historii, że – podkreśla Wiśniewski. ście to już nie jest rok kryzyso- – Giełda będzie działać – za- poradzą sobie z zarządzaniem —Elżbieta Glapiak, j.a., pks
A12
Katastrofa samolotu prezydenckiego
11 kwietnia 2010
rp.pl/tragedianarodowa
Tragedia
narodowa

Świat łączy się


w bólu z Polską
REAKCJE | Przywódcy z całego świata telefonowali, słali depesze
i wygłaszali oświadczenia, by wyrazić współczucie i żal
smussen i Rady Europy Thor- miec Angela Merkel . – Nie znaj-
WOJCIECH LORENZ bjoern Jagland, a także szef Ko- duję słów na wyrażenie mego
misji Europejskiej Jose Manuel smutku – mówiła „Rz” Gesine
Kiedy stało się jasne, że nikt nie Barroso, szefowa unijnej dyplo- Schwan , była pełnomocniczka
ocalał, premier Władimir Putin macji Catherine Ashton i prezy- rządu Niemiec ds. kontaktów
i prezydent Dmitrij Miedwie- dent UE Herman Van Rompuy . z Polską.
diew pierwsi pospieszyli z kon- – Polska straciła wielkiego pa- Brytyjski premier Gordon
dolencjami. Rosyjskie władze triotę – mówił Van Rompuy. Brown przerwał kampanię
podjęły bezprecedensową de- Ze słowami współczucia spie- przed majowymi wyborami, by
cyzję o ogłoszeniu 12 kwietnia szyli sąsiedzi i sojusznicy Polski. oddać hołd Lechowi Kaczyń-
żałoby narodowej w swoim kra- Na Litwie rząd zapowiedział og- skiemu. – Świat będzie go opła-
ju. Premiera Donalda Tuska co łoszenie żałoby. W katedrze wi- kiwał i pamiętał jako żarliwego
chwila informowano o kolejnym leńskiej odprawiono mszę, patriotę i demokratę. W tej naj-
ważnym telefonie. Zadzwonił w której uczestniczyli najważ- trudniejszej ze wszystkich
m.in. prezydent USA Barack niejsi politycy. – To także trage- chwil jestem myślami z jego ro-
Obama . „Dzisiejsza strata jest dia dla mojego kraju. Lech Ka- dziną i rodakami – oświadczył
ogromnym ciosem dla Polski, czyński był wielkim, szczerym Brown.
Stanów Zjednoczonych i dla przyjacielem – stwierdził pre- – Zaprzyjaźniony kraj ogar-
świata” – napisał amerykański mier Andrius Kubilius . nęła wielka żałoba, do której
przywódca w opublikowanym przyłączamy się całym sercem
oświadczeniu. – mówił premier Włoch Silvio
Wstrząśnięty skalą tragedii Słowa współczucia Berlusconi .
był lider Chin Hu Jintao . „Prze- Prezydent Francji wychwalał
kazuję najszczersze wyrazy skierowali premier patriotyzm Lecha Kaczyńskie-
współczucia rodzinom i całemu go. „Poświęcił życie dla kraju”
narodowi polskiemu” – napisał i prezydent Rosji, – napisał Nicolas Sarkozy .
w depeszy kondolencyjnej. Kondolencje napływały z Wę-
Słowa współczucia skierował papież, przywódcy gier, gdzie w niedzielę odbywa-
do Polski Benedykt XVI . „Głę- ją się wybory parlamentarne.
bokim bólem napełniła mnie NATO i UE – Dla Fideszu bardzo waż-
wiadomość o tragicznej śmierci na jest przyjaźń z Polską, histo-
Pana Prezydenta Lecha Ka- ryczny sojusz i przyszła współ-
czyńskiego, jego żony oraz W podobnym tonie wypo- praca. Tym bardziej wstrząsnę-
osób, które towarzyszyły mu wiadał się prezydent Łotwy. ła nami ta tragedia – mówił „Rz”
w drodze do Katynia” – napisał „W imię naszej przyjaźni wszy- Janos Martonyi z prawicowego
papież. scy Łotysze pochylili głowy Fideszu, zapewne przyszły szef
Za zmarłych modlili się pa- na znak żałoby, gdy Polacy tak dyplomacji.
triarchowie Kościołów prawo- nagle i tragicznie stracili najbliż- Słowa współczucia przysłały
sławnych. „Niech miłościwy szych i najwyższe władze” – na- Izrael i najważniejsze organiza-
Bóg da pokój ich duszom i siły pisał Valdis Zatlers. cje żydowskie. Podkreślano za-
ich bliskim. Pamięć o tysiącach Gruziński prezydent Micheil sługi Lecha Kaczyńskiego dla
zabitych w Lesie Katyńskim bę- Saakaszwili nadał pośmiertnie pojednania polsko-żydowskie-
dzie odtąd nierozerwalnie Lechowi Kaczyńskiemu tytuł go i przyjaźni Polski z Izraelem.
związana z pamięcią o pasaże- i order Narodowego Bohatera Katastrofa w Smoleńsku stała
rach, którzy ponieśli śmierć Gruzji. – To polityczna i ludzka się główną informacją w czoło-
w tym samolocie” – pisali Cyryl tragedia dla Polski, naszego są- wych telewizjach od BBC i CNN
i Fiodor. siada. Lech Kaczyński był auten- po al Dżazirę. „To drugi Katyń”
Kondolencje składali sekre- tycznym reprezentantem inte- – pisał belgijski dziennik „Le
tarze generalni ONZ Ban Ki resów swojego kraju – podkre- Soir”.
Mun , NATO Anders Fogh Ra- ślała poruszona kanclerz Nie- —j. h. k. z., p. jen.

> KATASTROFY
AFP

≥Dmitrij Miedwiediew uczcił pamięć ofiar minutą ciszy Przywódcy, którzy zginęli w wypadkach lotniczych
∑ 1936 – ARVID LINDMAN, ∑ 1966 – ABDUL SALAM ∑ 1986 – SAMORA
premier Szwecji zginął pod- ARIF, prezydent Iraku, zginął MACHEL, prezydent Mozambi-
>WYSTĄPIENIE PREZYDENTA FEDERACJI ROSYJSKIEJ czas startu douglasa DC-2 w katastrofie helikoptera pod- ku, zginął wraz z częścią rządu
w gęstej mgle w Londynie; czas burzy; podczas lądowania tu-134A
w stolicy kraju Maputo;
Miedwiediew: Orędzie do Narodu Polskiego ∑ 1943 – WŁADYSŁAW ∑ 1977 – DŻEMAL BIJEDIĆ,
SIKORSKI, premier rządu pol- premier Jugosławii, zginął, ∑ 1998 – MUHAMMAD ZIA
skiego na uchodźstwie, zginął gdy gates learjet uderzył w UL-HAQ, prezydent Pakistanu,
Ja i wszyscy obywatele Rosji jesteśmy z wami smutek i żałobę. Obiecuję, że tuż po starcie B24 liberatora zbocze góry podczas śnie- zginął tuż po starcie herculesa
wstrząśnięci straszną tragedią: wszystkie okoliczności tej tragedii zostaną na Gibraltarze; życy; (C-130) w Pendżabie wraz
śmiercią prezydenta Rzeczypospolitej jak najstaranniej wyjaśnione w ścisłej z dowództwem wojska i amba-
Lecha Kaczyńskiego, jego żony Marii i współpracy ze stroną polską. Wydałem ∑ 1959 – BARTHELEMY ∑ 1981 – JAIME ROLDOS sadorem USA;
wszystkich polskich obywateli, którzy szczegółowe dyspozycje w tej sprawie BOGANDA, prezydent Repu- AGUILERA, prezydent
znajdowali się na pokładzie samolotu, strukturom odpowiedzialnym za ochronę bliki Środkowoafrykańskiej, Ekwadoru, zginął wraz ∑ 2004 – BORIS
który uległ katastrofie. porządku publicznego. zginął, gdy jego samolot z żoną i ministrem obrony, TRAJKOVSKI, prezydent Ma-
eksplodował podczas lotu; gdy beechcraft super cedonii, zginął przy próbie
W ostatnich dniach w Katyniu wspólnie W imieniu narodu rosyjskiego składam king air 200 uderzył wylądowania beechcrafta super
przywracaliśmy pamięć, wspólnie najgłębsze i najszczersze kondolencje ∑ 1961 – DAG w górę; king air 200 podczas złej pogo-
opłakiwaliśmy ofiary epoki totalitaryzmu. narodowi polskiemu; przekazuję wyrazy HAMMARSKJOLD, sekretarz dy w Mostarze;
Lech Kaczyński leciał do Rosji, by współczucia i wsparcia rodzinom i generalny ONZ, zginął w dro- ∑ 1981 – GENERAŁ OMAR
osobiście oddać hołd zabitym polskim bliskim ofiar. Poniedziałek, 12 kwietnia, dze na rozmowy pokojowe w TORRIJOS, przywódca Pana- ∑ 2004 – JOHN GARANG, wi-
oficerom, jako prezydent i obywatel zostanie ogłoszony w Rosji dniem żałoby Kongu; douglas DC-6B rozbił my, zginął w katastrofie ceprezydent Sudanu, zginął
swego kraju. Wszyscy Rosjanie dzielą narodowej. ∑ się w dżungli w Zambii; samolotu wojskowego; w katastrofie helikoptera. —p.g.
11 kwietnia 2010 Katastrofa samolotu prezydenckiego
A13
Tragedia
narodowa
rp.pl/tragedianarodowa

Świetnie rozumiał
Litwę
VALDAS ADAMKUS sunkach litewsko-polskich
Był niezwykle ciepłym pozostają do dziś nierozwią-
i serdecznym człowiekiem. zane problemy mniejszości
Zawsze wiedziałem, że narodowych, sprawy pisowni
mogę na niego liczyć nazwisk, zwrotu ziemi, ale pre-
– mówi „Rz” były prezydent zydent Lech Kaczyński niejed-
Litwy nokrotnie mi mówił: „Ja wie-
rzę, że te, w zasadzie nieduże
problemy, które nas dzielą,
Ta tragedia pochłonęła nie tyl- uda się rozwiązać, uda się zna-
ko polityka, przywódcę pań- leźć kompromis”.
stwa polskiego, ale i osobę, W znacznej mierze to rów-
którą dobrze i blisko znałem. nież i jego zasługa, że mimo
Nie potrafię nawet policzyć, tragicznych wydarzeń z lat
ile razy się ze sobą spotkali- 1918 – 1920, sporu o Wilno,
śmy – tu na Litwie, w Polsce, dzisiaj mamy najlepsze sto-
a także przy okazji różnych sunki w całej naszej historii.
imprez międzynarodowych. Na wielu ważnych między-
Lech Kaczyński był niezwy- narodowych forach występo-
kle ciepłym i serdecznym waliśmy wspólnym frontem.

DAREK GOLIK
człowiekiem. Spotykaliśmy Zawsze wiedzieliśmy, że mo-
się nie tylko wformule oficjal- żemy na siebie liczyć. Byliśmy
nej, ale również często niefor- razem podczas tragicznych
≥– Z żadnym zagranicznym politykiem nie widywałem się tak często. Rozmawialiśmy o Polsce i o Czechach – wspomina Vaclav Klaus malnie, bez udziału osób to- wydarzeń w Tbilisi w sierp-
warzyszących. Ja i moja mał- niu 2008 roku, kiedy rosyj-

Niezwykle ważny polityk


żonka Alma byliśmy gośćmi skie czołgi stały zaledwie kil-
Lecha i Marii Kaczyńskich kadziesiąt kilometrów od sto-
w ich nadmorskiej rezydencji licy Gruzji.
wJuracie. Bardzo chcę wierzyć, że
Lech Kaczyński był wybit- nowe polskie władze, czcząc
nym politykiem. Jego śmierć pamięć prezydenta Lecha
to ogromnastrata nie tylko dla Kaczyńskiego, będą również
państwa i narodu polskiego, kontynuowały jego kurs.
ale również dla stosunków po- —notował w Wilnie
ROZMOWA | Polska straciła wielkiego męża stanu, ja przyjaciela – mówi prezydent Czech między Litwą i Polską. Prezy- Robert Mickiewicz
dent bardzo dobrze rozumiał
Valdas Adamkus był prezydentem
◊: Polski prezydent i pan świet- z wszystkimi tymi sporami o przygotowuję. Mieliśmy wiele się literaturą polską. Rozma- ich znaczenie wkontekście ca- Litwy w latach 1998 – 2003
nie się rozumieliście i ceniliście. suwerenność europejskich planów na najbliższe tygo- wialiśmy o filmie. Wasz łego regionu. Niestety, w sto- oraz 2004 – 2009
Kim był dla pana Lech Kaczyński. narodów. dnie i miesiące. prezydent osobiście wysłał
Vaclav Klaus: Składając mi kopię filmu „Katyń” An-
kondolencje rodzinie prezy- Prezydent Kaczyński był w gro- Rozmawialiście głównie o Unii drzeja Wajdy. Dzięki temu
denta Lecha Kaczyńskiego i nie zagranicznych polityków, Europejskiej czy też poruszaliście byłem pierwszym Czechem,
polskim politykom, mówi- z którymi pan się najczęściej inne, osobiste tematy? który ten film obejrzał. To
łem, że Polska straciła spotykał. Wcale nie mówiliśmy głów- tragiczna ironia historii, że
wielkiego męża stanu. To był To prawda. Z żadnym poli- nie o Europie. Rozmawialiś- Lech Kaczyński zginął, lecąc
niezwykle ważny europejski tykiem się tak często nie my o Polsce i o Czechach, bo właśnie do Katynia. To jest po
polityk. Bez niego Europa widywałem. Regularnie skła- to były dla nas sprawy o wie- prostu niewyobrażalne.
będzie zupełnie inna. Dla dał oficjalne wizyty w Pradze. le ważniejsze niż kosmo- Obawiam się, że w osobie
mnie osobiście to był bardzo Ostatni raz – pod koniec polityczny, europejski świat. prezydenta Lecha Kaczyń-
bliski przyjaciel. Wśród poli- stycznia. Nie mogłem się do- Poruszaliśmy wiele tematów. skiego świat, Europa i nawet
tyków nie ma innej osoby, czekać naszego kolejnego Także dotyczących spraw Polska tracą jedną z nielicz-
którą mógłbym tak nazwać. spotkania. W Warszawie miał osobistych, bo często spoty- nych osób, które znały i
Dla mnie śmierć prezydenta się odbyć niedługo szczyt kaliśmy się w towarzystwie rozumiały historię. Które wie-
Kaczyńskiego jest bardzo prezydentów krajów Europy żon. Dobrze znałem panią działy, jak ważna jest dla
osobistą stratą. Świetnie Środkowo-Wschodniej orga- Marię Kaczyńską... teraźniejszości. Mam wraże- <Valdas
mnie rozumiał. Na wiele nizowany właśnie przez Rozmawialiśmy również o nie, że nowe pokolenie Adamkus
JERZY DUDEK

spraw mieliśmy podobne czy Lecha Kaczyńskiego. Potem kulturze, o literaturze. Prezy- polityków nie będzie tego ro- gościł Lecha
wręcz identyczne poglądy. planowaliśmy spotkanie Gru- dent Kaczyński znał czeską zumiało. Kaczyńskiego
Teraz zostaję w Europie sam py Wyszehradzkiej, które ja literaturę, a ja interesowałem —rozmawiał Wojciech Lorenz m.in. w Trokach

Prezydent Gruzji opowiada o Lechu Kaczyńskim


GRUZJA tach i potrzebowaliśmy kogoś, przenigdy nie zapomnimy, co Warszawskiego. Sposób, w jaki
Micheil Saakaszwili kto by szybko zaczął działać, był Lech Kaczyński dla nas zrobił kochał Polskę i innych ludzi
w emocjonalnej wypowiedzi pierwszą osobą, do której szli- w najtrudniejszych momentach – chciałbym umieć go naślado-
dla CNN tłumaczył, jak wielką śmy po pomoc. Kiedy nas zaata- naszej historii. A także co zrobił wać. To była absolutnie wyjąt-
stratą dla jego kraju jest kowano, kiedy bomby spadały dla Europy. Przyszedł do polity- kowa osobowość. Muszę po-
śmierć polskiego prezydenta na Gruzję, nie bał się wlecieć sa- ki z wielkim sercem, wielką od- dziękować Polakom za to, że
molotem w naszą przestrzeń wagą i potrafił ją zachować wybrali takiego człowieka na
powietrzną, podejmując wielkie do końca. Nigdy nie zdradził swojego przywódcę.
– Jestem zdruzgotany. Prezy- osobiste ryzyko. Razem z inny- swoich ideałów. Dla mnie jest Dzisiaj taka odwaga, wielkie
dent Kaczyński był jednym mi przywódcami wezwał świat, wielkim bohaterem. serce i zasady są tak wyjątkowe,
z największych przyjaciół, ja- by stanął w naszej obronie. Był nie tylko odważny poli- że nie sądzę, by ktokolwiek był
kich miałem, a w polityce jest To nie tylko strata dla Polski, tycznie, ale także prywatnie jako w stanie go zastąpić. Polska
szczególnie trudno o przyjaciół. ale też wielka strata dla Gruzji. człowiek. Potrafił podejmować przeżyła tyle tragedii, a mimo to
Razem z nim zginęła jego wspa- Lech Kaczyński był prawdzi- szybkie decyzje, kiedy innych ciągle idzie naprzód. To walecz-
niała żona i wielu przyjaciół. wym bohaterem Gruzji, był bo- nie było na to stać. Odznaczał się ny naród, gotowy do poświęceń
Spotkałem wielu polityków, haterem naszej walki o wolność, odwagą, umiłowaniem wolno- dla wolności.
BARTOSZ SIEDLIK

przywódców, ale nigdy człowie- był głosem wolności w Europie ści, miał właściwą perspektywę Ta tragedia to coś niewyobra-
ka o tak wielkiej uczciwości. i na całym świecie. Chcę powie- historii i przyszłości. żalnego. Triumf zła, ale wierzę,
W czasach, kiedy każdy stara się dzieć naszym polskim przyja- To on mi uświadomił, jaką ro- jestem przekonany, że te ideały,
być pragmatyczny i cyniczny, on ciołom, by pamiętali, że nie są lę moi rodacy odgrywali w pol- dla których żył, w końcu poko-
≥Prezydent RP został pośmiertnie odznaczony przez Micheila zawsze trwał przy swoich zasa- sami. Wiele krajów razem z nimi skiej armii w czasie wojny. To on nają to zło.
Saakaszwilego dach. Kiedy byliśmy w kłopo- opłakuje prezydenta. Nigdy, otworzył Muzeum Powstania —lor
Katastrofa samolotu prezydenckiego
A14 11 kwietnia 2010
rp.pl/tragedianarodowa
Tragedia
narodowa

Msze i łzy
wolną ojczyznę. Śmierć tych, którzy poje-
abożeństwa żałobne, flagi przybra- chali im oddać cześć w miejscu kaźni,

N ne kirem, odwołane imprezy spor-


towe i kulturalne. Cała Polska opła-
kuje ofiary katastrofy w Smoleńsku.
może zjednoczyć serca Polaków – pod-
kreślał arcybiskup Henryk Muszyński,
prymas Polski. Wczoraj wspólnie z wier-
– Przygotowywałem flagę na święta nymi modlił się w kościele garnizonowym
majowe, bo miałem wtedy tłumaczyć mo- św. Elżbiety we Wrocławiu. Na Dolnym
jemu pięcioletniemu synowi, czym jest Śląsku zatrzymał się w drodze z Pragi,
patriotyzm. Nie sądziłem, że przyjdzie mi gdzie wziął udział w ingresie nowego pry-
po nią sięgnąć tak wcześnie, a w dodatku masa Czech, arcybiskupa Duki. Dziś
z takiego powodu – mówi Marek Jawor- prymas Muszyński odprawi mszę w kate-
ski z Lublina. Kiedy dotarła do niego drze gnieźnieńskiej.
wiadomość o katastrofie prezydenckiego – Zgromadzeni na Wzgórzu Wawelskim
samolotu, wywiesił biało-czerwony sztan- łączymy się ze wszystkimi, którzy opłaku-
dar na balkonie swojego mieszkania. ją swoich bliskich. Jest to nowa bolesna
Podobnie zrobiły setki tysięcy Polaków. karta miejsca kaźni naszych rodaków.
Mieszkańcy Sopotu od rana gromadzili Wierzymy, że ich ofiara nie będzie da-
się pod domem, w którym kiedyś miesz- remna, ale że Bóg wyprowadzi z niej
kali Maria i Lech Kaczyńscy. Na chodniku dobro dla naszej ojczyzny – mówił pod-
układali kwiaty i zapalali znicze. Sporo czas mszy św. na Wawelu kardynał
osób nie potrafiło ukryć łez. Podobnie Stanisław Dziwisz. Wcześniej na znak ża-
było pod krakowską kurią i słynnym pa- łoby bił wawelski dzwon Zygmunt.
pieskim oknem. Podobnie było w Licheniu, gdzie odezwał
W Łodzi tłumy mieszkańców przeszły się największy dzwon miejscowego sank-
ulicą Piotrkowską w żałobnym marszu tuarium – Bogurodzica. Msze
milczenia. Na spotkanie zwoływali się, zgromadziły tak wielu mieszkańców, że
wysyłając esemesy. Marsz zorganizowany część z nich nie zdołała wejść do kościo-
został także w Katowicach. Znicze zapło- łów. Specjalnie dla nich na zewnątrz
nęły też pod pomnikiem Poległych zainstalowano telebimy. W związku z
Stoczniowców w Gdańsku. ogłoszoną żałobą narodową w całej
Na katastrofę bardzo szybko zareago- Polsce odwołano imprezy kulturalne i
wali lokalni politycy i samorządowcy. sportowe. Nie odbyły się ligowe zawody
Księgi kondolencyjne zostały bądź zosta- piłki nożnej, ręcznej, żużla, a także mecz
ną wyłożone we wszystkich ważniejszych rugby Polska – Mołdawia, który miał zo-
urzędach dużych miast. Tak było chociaż- stać rozegrany w Sochaczewie. Dziś
by w Poznaniu, we Wrocławiu czy nieczynne będą sklepy sieci Tesco, Real,
w Krakowie. – Zginęło wielu naszych po- Auchan, Carrefour, Biedronka, Lidl, Kau-
lityków. Zginął także honorowy obywatel fland i Żabka. – Ta decyzja ma oczywiście
Krakowa, ostatni prezydent Polski na związek z tragedią pod Smoleńskiem. Nie
uchodźstwie Ryszard Kaczorowski. Bę- mogliśmy zachować się inaczej – powie-
dziemy chcieli nazwać jedną z ulic jego dział Andrzej Maria Faliński, dyrektor
imieniem – mówił prezydent Krakowa generalny Polskiej Organizacji Handlu i
Jacek Majchrowski. Dystrybucji. W niedzielę zamknięta bę-
Tysiące mieszkańców zgromadziły dzie największa śląska galeria handlowa –
msze w intencji ofiar katastrofy. – Ta Silesia City Center, do poniedziałku –
śmierć może dać zwycięską nadzieję, tak wszystkie polskie kina sieci Cinema City.
jak ta sprzed 70 lat. Śmierć oficerów w —Łukasz Zalesiński,
Katyniu przyczyniła się do tego, że mamy tom, jak, i.k., eł, pek, ma.go, p.kob, p.m.
MARIAN ZUBRZYCKI

PIOTR GUZIK

≥Mieszkańcy
Łodzi przeszli
w marszu ulicą
Piotrkowską

<Kardynał
BARTOSZ JANKOWSKI

<W całym kraju Stanisław


wywieszano flagi Dziwisz
z żałobnym celebrował
kirem (na zdjęciu specjalną mszę
Poznań) na Wawelu
11 kwietnia 2010 A15
Katastrofa samolotu prezydenckiego

Tragedia
narodowa
rp.pl/tragedianarodowa
RAFAŁ GUZ

≥Tłum przed Pałacem Prezydenckim był tak duży, że zamknięto ulicę dla ruchu

<Pożegnanie:
wiązanki,
kwiaty

Żal w stolicy
i tysiące świec

≤Harcerze
wystawili warty
warszawscy i kombatanci Armii Krajowej i pomagali

T ysiące warszawiaków przychodziło w sobo-


tę przed Pałac Prezydencki, by być razem
w obliczu tragedii. Zapalali znicze. Układali
przyszli oddać hołd szczególny prezydentowi
Lechowi Kaczyńskiemu i i szefowi Światowe-
go Związku Żołnierzy AK Czesławowi
tysiącom
warszawiaków,
którzy przyszli
RAFAŁ GUZ

kwiaty. Płakali. – Boże! Ta tragedia nie powinna się Cywińskiemu. na Trakt


zdarzyć! – szlochała starsza kobieta. Warty przed Pałacem wystawili harcerze. Po- Królewski
Wśród świeczek ktoś postawił zdjęcie prezy- magali porządkować świeczki i morze kwiatów.
denckiej pary. Pod nim napis: „Żegnajcie, Po południu w stołecznych kościołach wierni
zostaniecie w naszej pamięci na zawsze”. Jeszcze modlili się za dusze ofiar katastrofy. – Przez na-
zanim oficjalnie ogłoszono żałobę narodową, sze narodowe szeregi przeszedł Bóg i skinął
na Krakowskim Przedmieściu czuło się, że ta ża- na tych najbardziej dojrzałych i poprosił ich
łoba już trwa. Na budynkach i autobusach prosto z samolotu do siebie – mówił abp Józef
pojawiły się flagi. Ludzie modlili się na ulicach. Glemp podczas mszy w Katedrze Polowej WP.
Teatry, kina i kluby odwoływały imprezy. Wieczorem na pl. Piłsudskiego rozpoczęło
Tłum przed Pałacem Prezydenckim gęstniał się nocne czuwanie. Plac rozświetliły setki zni-
z każdą minutą. Po południu trzeba już było za- czy. Świeczki zapłonęły też przed kamienicą
mknąć ulicę dla ruchu. Ludzie modlili się lub przy ul. Czerwonego Krzyża, gdzie Lech i Maria
po prostu stali w milczeniu. – To tak, jakbyśmy Kaczyńscy mieszkali prawie cztery lata, zanim
na coś czekali. Aż ktoś do nas z tego Pałacu wyj- przeprowadzili się do Pałacu. Na budynku wy-
dzie i powie, że to nieprawda. Ale po dłuższej wieszono flagi z kirami. Tam spotkaliśmy
chwili każdy zdawał sobie sprawę, że nie wyj- fotografa prezydenta Kaczyńskiego. – Reguła
dzie nikt. Oni zginęli pod Smoleńskiem – mówi jest taka, że fotograf lata zawsze. Jeszcze dwa
zapłakana Anna Kacperek. dni temu byłem z nim na Litwie – opowiada
Hanna Kosińska przyszła pod Pałac, bo, jak „Rz” Maciej Chojnowski, który także mieszka
mówi, nie mogła uwierzyć, że to się dzieje na- w budynku przy ul. Czerwonego Krzyża.
prawdę. – Musiałam być z ludźmi w tej – Do Katynia moi koledzy pojechali samocho-
tragicznej chwili – stwierdza. – Dopiero tu cały dem, w samolocie już nie było miejsca. Jak
ogrom dramatu do mnie dotarł. wspominam prezydenta jako sąsiada? Gdy
Gdy flaga narodowa na Pałacu Prezydenc- wychodził do pracy, pani Maria zawsze stała
kim została opuszczona do połowy, na balkonie i mu machała na do widzenia. Ich
zgromadzeni odśpiewali hymn. Przyjechał też związek to było uosobienie cnót małżeńskich.
JERZY DUDEK

ambasador Rosji. Zapalił znicz i położył biało- Byli normalni – to słowo pasuje do nich najbar-
-czerwoną wiązankę. Złożyli je też prezydent dziej. Skromni.
Warszawy i wojewoda mazowiecki. Powstańcy —ikr, rbi, blik, mm
A16
Katastrofa samolotu prezydenckiego
11 kwietnia 2010
rp.pl/tragedianarodowa
Tragedia
narodowa

>POWIEDZIELI dla „rzeczpospolitej”

abp Józef Michalik | P R Z E WO D N I C Z Ą C Y E P I S KO PAT U


Każdy Polak w tej chwili czuje wielki ból i na swój sposób od-
daje cześć zmarłym. To niebywała tragedia. Do wielkiej ofiary elit
polskiej inteligencji sprzed 70 lat los dopisał kolejną tragedię ludzi,
którzy tak bardzo domagali się prawdy o Katyniu. Jechali tam w
służbie ojczyzny.
To byli najwybitniejsi synowie i córy polskiego narodu. Niepokój i tro-
skę może budzić przyszłość naszego kraju. Przecież te osoby to byli
doświadczeni politycy najwyższego formatu, zaangażowani w spra-
wę, której na imię Polska. —mat

Jolanta Szczypińska | P O S Ł A N K A P I S
Jak to przeżywamy? A jak można przeżywać, gdy się otrzymuje
tak straszliwą wiadomość o śmierci najbliższych przyjaciół. To naj-
większa tragedia, jaka mogła nas spotkać. Dopiero teraz dociera do
nas, że tych ludzi już nie ma, że nigdy nie będziemy sprzeczać się
w parlamencie, dyskutować o przyszłości Polski. Ale pojawiają się
też refleksje i pytania, na które trzeba będzie niebawem znaleźć od-
powiedź. Dlaczego samolot rządowy podchodził aż cztery razy do
lądowania, dlaczego było to konieczne, skoro godzinę wcześniej wy-
lądował bez żadnych problemów samolot z dziennikarzami? —ww

abp Sławoj Leszek Głódź | M E T RO P O L I TA G DA Ń S K I


Czuję to co wszyscy Polacy, jest to tragedia narodowa. Ona na-
kłada się na tamtą tragedię sprzed 70 lat. Po tej wiadomości
pozostaje nam modlitwa, pokora i współczucie dla rodzin ofiar.

JERZY DUDEK
Bądźmy blisko nich, bądźmy blisko spraw Ojczyzny i Narodu. Anioł
śmierci stanął na ich drodze, podobnie jak na drodze polskich ofice-
rów pomordowanych tam 70 lat temu. Teraz w wymiarze całego
Państwa i Narodu. To nas uczy pokory i wzywa do poszanowania
≥Przed hierarchii wyższych wartości. Niezbadane są wyroki Opatrzności.
Pałacem Pozostaje nam odniesienie do Boga i modlitwa. —kai
Prezydenckim
w Warszawie Antoni Dudek | H I STO RY K
setki Miałem komentować uroczystości katyńskie w TVN 24. Tę wizytę
mieszkańców w studiu zapamiętam do końca życia. Najpierw pojawiła się informa-
wpisywały się cja, że z powodu kłopotów z lądowaniem będzie opóźnienie. Gdy
do księgi pojawiliśmy się na wizji, nadeszła wiadomość, że samolot się rozbił.
kondolencyjnej Za nią pojawiały się kolejne sprzeczne informacje. Byłem świadkiem
kompletnego chaosu informacyjnego i rozbicia dziennikarzy, którzy
czytali kolejne nazwiska tych, którzy zginęli. Zdarzyła się w naszej hi-
storii rzecz bez precedensu. Przywódcze elity ginęły, ale nigdy nie
zdarzyło się to w tak krótkim czasie i na taką skalę. —maty

Tomasz Kalita | R Z EC Z N I K K LU B U L E W I CA
To niebywała tragedia nie tylko dla polskiej polityki, ale i dla
całej Polski. Jestem wstrząśnięty, zwłaszcza że jeszcze wczoraj
>Kondolencje wieczorem rozmawiałem z marszałkiem Jerzym Szmajdzińskim.
DARIUSZ GORAJSKI

składano Najzwyczajniej w świecie omawialiśmy zadania i plany na przy-


również szłość. Kiedy wychodziłem z Sejmu, spotkałem jeszcze posłankę
w urzędzie Izabelę Jarugę-Nowacką. Była uśmiechnięta, radosna, promienna.
miasta A teraz ich nie ma, już się nie spotkamy. Brakuje słów, żeby to
w Szczecinie wszystko opisać. —ww

>INTERNET >WPISY Z KSIĘGI KONDOLENCYJNEJ NA WWW.RP.PL

Blogerzy wspominają tych, którzy zginęli w Smoleńsku Internauci żegnają


Kataryna, blogerka: Teraz z Nieba Azrael, bloger: Lech Kaczyński nie prawdę winni im to są ich współpra-
ofiary katastrofy
może przynajmniej posłuchać o sobie był moim prezydentem, wiele jego po- cownicy i pracownicy.
„Można by rzec – przeklęte „Dziękuję Panie Prezydencie
trochę ciepłych słów, których mu tak glądów i zachowań było mi obcych. I bardzo bym też chciała, by ktoś po
miejsce dla Polaków. Panie, że stałeś w obronie polskiej
szczędzono przez większość jego poli- Ale z nim zginęła cząstka Polski. Żal i Maćku Płażyńskim przejął troskę o
świeć nad ich duszami…” racji stanu, i dziękuję
tycznego życia w kraju, w którym dla smutek. Żal i smutek po wszystkich Polaków na Wschodzie, o Polaków na
~Marcin Rzońca za ostatnie przemówienie,
takich jak on nie ma w polityce miej- ofiarach. Białorusi.
„Mogliśmy ich nie lubić, mo- dzięki któremu dziś cały
sca. W najbliższych dniach nareszcie Balsam Łomżyński, zamieszczał Grzegorz Wszołek, bloger: Wy-
gliśmy się z nich śmiać, świat mówi o Katyniu
padną pod jego adresem słowa, na w Internecie teksty satyryczne, obrażacie sobie, że miałem się
jednak to byli ludzie. Elita i pomordowanych tam
które bardziej zasłużył, niż na to, czego krytyczne wobec prezydenta: Ser- umówić z Wassermannem na ponie-
naszego narodu” ~Marcel Polskich Oficerach”
przez lata słuchał. Pozostaje mieć na- deczne kondolencje. Działalność blogu działek? Że z nim wczoraj wieczorem
„Katyń będzie teraz wieczny. ~Piotr Wrzesiński
dzieję, że i te usłyszy. zawieszam. rozmawiałem przez telefon, a on po-
Nie odejdzie w niepamięć „To już kilka godzin, a ja
Łukasz Warzecha, dziennikarz dr Arkadiusz Radwan, prezes In- trafił odebrać, mimo przesłuchania na
z pokoleniem Rodzin Ka- wciąż czekam na cud…
i bloger: Chcę wyrazić swój szacunek stytutu Allerhanda: Czołem, Panie hazardowej? Nie. Ja tego nie rozu-
dla wszystkich, którzy byli na pokła- Prezydencie! Polacy meldują czuwa- miem.
tyńskich” Coraz bardziej zaczyna
~Krzysztof Noworyta do mnie docierać, iż on nie
dzie samolotu, niezależnie od ich nie. Aleksander Ścios, bloger
politycznej przynależności, ponieważ Agnieszka Romaszewska, dzien- i publicysta: Nie ma słów na miarę „Panie Prezydencie, choć nastąpi. Dziękuję, Panie
lecieli zrobić dla Polski coś dobrego i nikarka: Tak bardzo bym chciała, by śmierci. I nie potrzeba słów. Bóg jestem sympatykiem innej Prezydencie, za wszystko”
ważnego. oddanie, upór a czasem spryt Prze- chciał, by w Katyniu zginął naród. Bóg opcji politycznej i chciałem ~Katarzyna

Jan Osiecki, dziennikarz: Nie mogę woźnika, determinacja i odwaga chciał, by w Katyniu naród się naro- głosować na kogoś innego, „Po raz kolejny w historii
w to uwierzyć. Przecież jeszcze kilka- Kurtyki, za którą tak strasznie brał w dził. Ze śmierci tych, których dosięgła to wolałbym, aby był Pan Polska poniosła ogromne
naście godzin temu z niektórymi z skórę – miały swoich kontynuatorów. nienawiść. Przed 70 laty i dziś. Dlatego jeszcze przez 100 kadencji straty. Koszmarny splot
Nich rozmawiałem. Żartowaliśmy. By ktoś jeszcze po Mercie myślał o – nie wolno się bać. I nie wolno dopu- Prezydentem, niż usłyszeć dziejów”
Mówiliśmy o planach na przyszłość. polskich zabytkach na Wschodzie. Na- ścić zła. —ww, anie to, co się stało” ~Piotr ~Beata Bednarz.

You might also like