VII Olimpiada Matematyczna Gimnazjalistw

Zawody stopnia pierwszego cz korespondencyjna

(1 wrzenia 2011 r. 24 padziernika 2011 r.)
www.omg.edu.pl

Szkice rozwiza zada konkursowych

1. Czy istniej takie liczby rzeczywiste x, y, dla ktrych
q

x2 + 1 +

y2 + 1 = x + y ?

Odpowied uzasadnij.
Szkic rozwizania

Dla kadej liczby rzeczywistej x, x2 + 1 > x2 = |x| x. Wobec tego

q

x2 + 1 +

y2 + 1 > x + y ,

a zatem nie istniej liczby speniajce warunki zadania.

2. Dany jest trjkt ABC, w ktrym AC = BC. Punkt D ley na boku AB, przy czym
BD = 2AD, a kt BCD jest prosty. Wyznacz miar kta BAC.
Szkic rozwizania
Niech E bdzie rodkiem przeciwprostoktnej DB trjkta prostoktnego DBC. Wwczas punkt E jest rodkiem okrgu opisanego na trjkcie DBC, a wic DE = CE. Z kolei
trjkt ABC ma o symetrii, przechodzc przez wierzchoek C, a punkty D i E s wzgldem niej symetryczne. Zatem CD =CE. Wobec tego trjkt DEC jest rwnoboczny, a wic
<
) CDE = 60 . Wwczas <
) DBC = 30 , skd <
) BAC = 30 .
3. Dane s dwa prostokty o rwnych polach i o rwnych obwodach. Wyka, e dugoci
przektnych obu prostoktw take s rwne.
Szkic rozwizania
Rozwamy prostokt o bokach a, b oraz przektnej d. Oznaczmy przez S i L odpowiednio pole i obwd tego prostokta, czyli S = ab oraz L = 2(a + b). Zauwamy, e
 L 2
d2 = a2 + b2 = (a + b)2 2ab =
2S .
2
Wobec tego dugoci przektnych danych prostoktw s rwne.
4. Kada spord pewnych 99 liczb naturalnych ma w zapisie dziesitnym 10 jedynek,
20 dwjek oraz pewn liczb zer. Udowodnij, e liczb tych nie mona rozdzieli na dwie
grupy w taki sposb, aby iloczyn liczb z pierwszej grupy by rwny iloczynowi liczb z drugiej
grupy.
Szkic rozwizania
Przypumy, e istnieje podzia opisany w treci zadania. Oznaczmy dane liczby przez
x1 , x2 , . . . , x99 w taki sposb, e x1 . . .xk = xk+1 . . .x99 . Wwczas x1 . . .x99 = (x1 . . .xk )2 .
Suma cyfr kadej z liczb x1 , x2 , . . . , x99 jest rwna 50, a wic kada z nich daje reszt 2
z dzielenia przez 3. Wobec tego x1 x2 . . . x99 1 (mod 3) , skd
x1 . . . x99 (1)99 = 1 (mod 3) .
Z drugiej strony
(x1 . . . xk )2 (1)2k = 1 (mod 3) .

Otrzymana sprzeczno koczy rozwizanie zadania.

Uwaga
W powyszym rozwizaniu uylimy kongruencji i ich wasnoci. Czytelnikw, ktrym
to pojcie nie jest znane, polecamy lektur broszury I Olimpiada Matematyczna Gimnazjalistw , Sprawozdanie Komitetu Gwnego, Dodatek, str. 33.
5. W piciokcie wypukym ABCDE kty przy wierzchokach B i D s proste. Wyka,
e obwd trjkta ACE jest nie mniejszy od 2BD.
Szkic rozwizania
Oznaczmy przez K i L odpowiednio rodki odcinkw AC i CE. Poniewa punkt K jest
rodkiem okrgu opisanego na trjkcie prostoktnym ABC, wic BK = 21 AC. Podobnie
uzasadniamy, e LD = 21 CE. Ponadto KL = 12 AE.
Z nierwnoci trjkta wynika, e BK+KL+LDBD. A zatem AC+CE+AE 2BD.
6. Dane s takie dodatnie liczby wymierne a i b, dla ktrych liczba

a + b + ab

jest wymierna. Wyka, e liczby a oraz b take s wymierne.

Szkic rozwizania

Niech a+ b+ ab = x. Wwczas b+ ab = x a. Podnoszc t rwno stronami

do kwadratu, uzyskujemy

b + 2b a + ab = x2 2x a + a .
Std wynika, e

a=

x2 + a b ab
.
2(b + x)

Wobec tego liczba ajest wymierna, jako iloraz dwch liczb wymiernych. Analogicznie
wykazujemy, e liczba b jest wymierna.
7. Niech ABCDA0 B 0 C 0 D0 bdzie szecianem, jak na rysunku.
Punkty K, L, M , N s odpowiednio rodkami krawdzi AD, BC,
A0 B 0 , C 0 D0 . Punkty P i Q le odpowiednio na odcinkach
KM A0
i LN . Krawd szecianu jest rwna 2. Udowodnij, e P Q 2 .

D0

C0

N
M
P

B0
Q

Szkic rozwizania
Niech P 0 , Q0 , M 0 , N 0 bd rzutami prostoktnymi odpowiednio punktw P , Q, M , N na paszczyzn ABCD. Wwczas
proste
0
0
KM oraz LN s rwnolege,
a ich odlego jest rwna 2. Std A

0 0
wynika, e P Q P Q 2.

D
K

L
B