Professional Documents
Culture Documents
I0
I
promieniowanie przy wybranej dugoci fali, to absorbancja tego roztworu jest rwna sumie
absorbancji jego poszczeglnych skadnikw:
A = A1 + A2 + A3 + + An = (1c1 + 2c2 + 3c3 + + ncn) l
gdzie 1, 2, 3 i n to wspczynniki absorpcji odpowiednich substancji obecnych w
roztworze, c1, c2, c3 i cn oznaczaj stenia tych substancji, a l jest gruboci warstwy
absorbujcej. Powysza zaleno to prawo addytywnoci absorbancji, z ktrego korzysta si
w spektrofotometrycznej analizie ukadw wieloskadnikowych.
Kalibracja
W spektrofotometrii do wyznaczenia stenia oznaczanej substancji wykorzystuje si
zwykle pomiar absorbancji roztworu zawierajcego dany analit. W zalenoci od rodowiska
chemicznego, w ktrym znajduje si analit, jak rwnie ustalonych warunkw pomiarowych
warto sygnau mierzonego dla danego stenia analitu moe ulega zmianie i std nie moe
jednoznacznie wiadczy o iloci analitu w prbce. Dlatego konieczne jest przeprowadzanie
kalibracji danego oznaczenia.
Istniej rne metody kalibracji, do najczciej stosowanych naley metoda serii
wzorcw. W metodzie serii wzorcw przygotowuje si roztwory wzorcowe, czyli syntetyczne
roztwory o znanych, cile ustalonych steniach analitu. Po poddaniu tych roztworw
pomiarom, przedstawia si otrzymane wyniki w ukadzie wsprzdnych sygna (w przypadku
spektrofotometrii jest to zazwyczaj absorbancja) stenie analitu, a nastpnie dopasowuje
si do nich okrelon funkcj (zazwyczaj lini prost). Pomiary wykonuje si zwykle przy
okrelonej dugoci fali, najczciej odpowiadajcej maksimum absorpcji oznaczanej
substancji oraz wzgldem roztworu odniesienia (tzw. lepej prby), czyli roztworu
przygotowanego analogicznie jak roztwory wzorcowe i roztwr prbki, lecz nie
zawierajcego analitu. Prostoliniowy przebieg zalenoci A=f(c) wiadczy o spenieniu przez
badany ukad prawa Lamberta-Beera. Wyznaczenie wspczynnika kierunkowego tej prostej
umoliwia obliczenie wspczynnika absorpcji oznaczanej substancji. W celu wyznaczenia
stenia analitu w prbce rejestruje si odpowiadajcy jej sygna i odnosi si go do linii
kalibracyjnej. Roztwr prbki powinien by przygotowany w taki sposb, by maksymalny
zakres ste analitu w roztworach wzorcowych obejmowa przewidywane jego stenie w
prbce.
Aparatura
Do badania absorpcji promieniowania elektromagnetycznego w nadfiolecie i zakresie
widzialnym widma su spektrofotometry UV-VIS. Schemat blokowy spektrofotometru
przedstawiono na rysunku 1.
rdo
promieniowania
cigego
Monochromator
Lampa
wolframowa,
halogenowa
Pryzmat,
siatka
dyfrakcyjna
Roztwr
badany
Uchwyt
i kuweta
Detektor
Miernik
Fotokomrka, Galwanometr,
fotopowielacz, mikroprocesor
fotodioda
porcje po 25 mL do kolbek miarowych o pojemnoci 50,00 mL. Do kadej kolbki doda 5,0
mL 20% roztworu tiocyjanianu potasu* i uzupeni do kreski 0,1 M roztworem HCl.
Roztwory dokadnie wymiesza, nastpnie kolejno przela do kuwety i zmierzy ich
absorbancj przy dugoci fali =480 nm stosujc jako odnonik roztwr lepej prby.
Odczyta stenie elaza(III) w barwnym roztworze z krzywej kalibracyjnej i obliczy
oznaczan ilo elaza (w mg) ze wzoru:
x=
gdzie:
cv
1000
[mg]