Professional Documents
Culture Documents
Faradaya
RyszardJ.Barczyski,2010
PolitechnikaGdaska,WydziaFTiMS,KatedraFizykiCiaaStaego
Materiaydydaktycznedouytkuwewntrznego
Zjawiskoindukcji
elektromagnetycznej
PoodkryciuOerstedazjawiskawytwarzania
polamagnetycznegoprzezprdelektryczny
rozpoczysiintensywneposzukiwania
zjawiskaodwrotnego.
SukcesodnisMichaFaradaywroku1833stwierdzajc,eprd
elektrycznypyniewobwodziezamknitymprzyzmianach
strumieniaindukcjimagnetycznej.
Zjawiskoindukcji
elektromagnetycznej
Faradaystwierdzidowiadczalnie,
esiaelektromotorycznapowstajca
wobwodziejestproporcjonalnadoszybkocizmianstrumienia
indukcjipolamagnetycznegoobejmowanegoprzeztenobwd.
Zjawiskoindukcjielektromagnetycznej
Faradaystwierdzidowiadczalnie,esiaelektromotoryczna
powstajcawobwodziejestproporcjonalnadoszybkocizmian
strumieniaindukcjipolamagnetycznego
obejmowanegoprzeztenobwd.
d B
dt
Zjawiskoindukcji
elektromagnetycznej
Dlaprzypomnienia:strumiepolamagnetycznegodefiniujemy
podobniedostrumieniapolaelektrycznego:
B =
Bd
S
S
Zjawiskoindukcji
elektromagnetycznej
Zwikszona
powierzchnia
Byzrozumieskdsibierzetasiaelektromotorycznarozwamy
obwdzruchomymprostoliniowymodcinkiem...
Zjawiskoindukcjielektromagnetycznej
Byzrozumieskdsibierzesiaelektromotorycznarozwamyobwdz
ruchomymprostoliniowymodcinkiemodugocilporuszajcymsiz
prdkociv.Zakadamy,eobwdznajdujesiwjednorodnympolu
magnetycznymoindukcjiB,skierowanymprostopadledopaszczyzny
obwoduidowektoraprdkocivjegoruchomegoodcinka.
Zjawiskoindukcjielektromagnetycznej
Naadunekqznajdujcysi
wniewielkiejczciruchomego
odcinkadziaasiaLorenza
powodujcaprzemieszczaniesi
adunkwwzduprzewodnika
takdugo,apowstajce
poleelektrycznejzrwnoway
q v B=q E E=v B
Zjawiskoindukcji
elektromagnetycznej
q v B=q E E=v B
Przyzaoeniu,epoleelektrycznewewntrzprzewodnika
jestjednorodneotrzymujemy
=E l=l v B=B l
dx
dt
=B
dS
dt
d B
dt
Zjawiskoindukcji
elektromagnetycznej
Zwrmyuwag,enaszewyjanienie
ilustrujejedyniepowstaniesiy
elektromotorycznejwobwodzie,
ktryznajdujesiwstaympolu,
aktregowymiarysizmieniaj.
Niedziaaonoskutecznie
wnieruchomymobwodzie
umieszczonymwzmiennym
polumagnetycznym...
Zjawiskoindukcji
elektromagnetycznej
PrzyzwoitszeipenesformuowanieprawaFaradayamwi,ezmiennepole
magnetycznewywoujewirowepoleelektryczne(doewentualnegopenegozrozumienia
tegofaktubdzienampotrzebnadojrzaamatematykaiszczeglnateoriawzgldnoci)
E dl= BdS
dt S
C
KrzywaCjestdowolnymkonturemzamknitym,
aSdowolnpowierzchnirozpitnatymkonturze
Zjawiskoindukcji
elektromagnetycznej
E dl= BdS
dt S
C
Rwnanietojestprawdziwerwniewprni,gdzieniemaadunkw,
naktremogabydziaasiaLorenza.
Przybrakuzmiennegopolamagnetycznegorwnanietosprowadzasi
dostwierdzeniapotencjalnocistatycznegopolaelektrycznego
(prawastronarwnaniajestrwnazeru).
Zjawiskoindukcjielektromagnetycznej
d
E dl= BdS
dt S
C
Cakaznateniapolaelektrycznegopodowolnymkonturzezamknitym
jestrwnazmianomstrumieniapolamagnetycznegoprzezdowoln
powierzchnirozpitnatymkonturze.
Wanyproblem:jaksimaindukcjaFaradayadozachowawczoci
polaelektrycznego?!...
Zjawiskoindukcjielektromagnetycznej
Wanyproblem:jaksimaindukcjaFaradayadozachowawczoci
polaelektrycznego?!...
E dl= BdS
dt S
C
Lewastronanaszegorwnaniatosumawszystkichsielektromotorycznych
inapiwobwodzie.Dlapolazachowawczegotakasumajestrwnazeru.
Widzimy,epolemagnetycznezachowawczozaburza.
Zjawiskoindukcji
elektromagnetycznej
E dl= BdS
dt S
C
Rysunekprzedstawiakierunek
wytworzonegopolaelektrycznego
wzalenociodkierunku
zmianpolamagnetycznego.
Wpraktycekierunkiemrzadkobdziemysikopota,boycieuatwinamjedno
zbardziejyciowychpraw,znanepodnazwreguyLenza(lubreguyprzekory):
kierunekwytworzonejsiyelektromotorycznejjesttaki,
byprzeciwdziaazmianompolamagnetycznego,ktrejwytwarzaj.
Zjawiskoindukcji
elektromagnetycznej
E dl= BdS
dt S
C
NakoniecnapiszmyprawoindukcjiFaradayawpostacirniczkowej
=
E
B
t