Dolina Loary i niektre jej zamki (3) - Chenonceau (1)

Polskie lady w dwch najpikniejszych zamkach nad Loar

Zwiedziem je trzykrotnie. Najwikszym i architektonicznie

najbogatszym jest Chambord, a duo mniejszym, ale bardzo oryginalnym,
niepodobnym do innych, wzbogaconym wspaniaymi ogrodami, z
zachowan star baszt z wczeniejszej epoki i dwupitrow przepikn
galeri suc take jako most przez dopyw Loary, rzek Cher, jest
Chenonceau. Galeria zostaa zbudowana na wzr galerii-mostu przez
rzek Arno we Florencji. Przyjrzaem si im bardzo dokadnie i moim
skromnym zdaniem orygina ma si do tej w paacu Chenonceau jak
kopciuszek do piknej modej ksiniczki. Te dwa najpikniejsze zamki
maj powizania polskie. Chambord nalea do krla Ludwika XV, odda go
do tymczasowego uytkowania uciekinierowi z Polski krlowi Stanisawowi
Leszczyskiemu, zanim go zrobi wadc ksistwa Lotaryngii; ksistwo
dosta od cesarza za obietnic nieuczestniczenie w wojnie secesyjnej w
Polsce.

Chenonceau z lotu ptaka

W Chenonceau Katarzyna Medycejska, matka Henryka III Walezego,

urzdzaa bale, do rozpustne, uczestniczy w nich Henryk III, krl Polski,
potem Francji ,biseksualista, on i jego mskie licznotki (mignons)

przebrani za nimfy w damkich szatkach kusili do grzechu mskich

uczestnikw balw przebranych za satyrw i pasterzy. Owszem, Henryk
mia on, Ludwik Lotarysk, bo kady wadca w owych czasach mia
on - kto musia zasiada na tronie kobiecym przy krlu w czasie
formalnych uroczystoci. Co prawdy prbowali zaoy rodzin, ale kolejne
poronienia krlowej pozbawia ich nadziei przyjcia na wiat nastpcy
tronu. Dynastia wygasa, krl gdy dotaro do niego e nie bdzie mia
nastpcy tronu, wzgardzi on, wola od tej pory towarzystwo swych
pieszczoszkw.
Historia zamku
Zamek ten wielokrotnie by przebudowany i dobudowywany.
Kilkakrotnie przechodzi z rk do rk. I cho przewanie mczyni byli
formalnie jego wacicielami, to kobiety miay najwicej do powiedzenia
przy jego budowie, przebudowie i upikszaniu. Byo tych pa okoo
dziesi, ale tylko sze z nich budoway, przebudowyway i upikszay go.
To Katarzyna Brionnet, Diana z Poitiers, Katarzyna Medycejska, Ludwika
Lotaryska, Luiza Dupin i Magorzata Pelouze. One tworzyy now histori
zamku, ktra jest bogata jak ich ycie, dlatego powic nie tylko
zamkowi, ale i im sporo uwagi.

Pierwsza Dama na zamku

Bya ni Katarzyna Brionnet, crka

kardynaa. W owych czasach, szczeglnie we
Francji, bycie crk tak wysoko postawionego
czowieka w hierarchii kocielnej byo raczej
powodem do dumy ni wstydu. Jej mem by
Tomasz Bohier, czowiek ktry sprawowa wiele
wanych funkcji pastwowych, midzy innymi
ministra skarbu u czterech krlw w czasach
francuskiego renesansu. Katarzyna nie
posugiwaa si jego nazwiskiem, zachowaa
swojej panieskie. Pan Bohier, bdc praw rka
krlw, by przy nich w czasie niekoczcych si
wojen woskich. Ostatecznie wojn przegrano,
Franciszka I wykupiono z niewoli za przeogromn
sum; nie starczyo grosza by wykupi ministra,
zmar w niewoli.
Ciekawostk historyczn jest to, e Franciszka wypuszczono z
niewoli, by sam zebra okup; zajo mu to cztery i p roku, w tym czasie
zakadnikami u zwyciskiego krla hiszpaskiego i cesarza witego
Cesarstwa Rzymskiego Karola V byli dwaj jego nieletni synowie. Katarzyna

widziaa ma tylko w przerwach midzy wojnami i by miaa zajcie w

czasie jego nieobecnoci m kupi dla niej od Piotra Marquesa, czowieka
ktrego prawdopodobnie wczeniej doprowadzi do bankructwa,
trzynastowieczn fortec i warowny myn, ktre znajdoway si w miejscu
obecnego zamku, za mizern sum 12 540 liwrw. Katarzyna, o ktrej
niewiele wiemy poza tym, e jak wida z miniaturek bya kobiet pikn,
miaa doskonay gust, zabraa si z miejsca do pracy przy budowie zamku
swych marze. Myn i warowni zburzono, pozostawiono jedynie donon
czyli obronn baszt, ostatnie miejsce schronienia przed wrogiem. W
miejscu myna wybudowaa nad korytem rzeki zamek renesansowy
osadzajc go na dwch potnych supach, doszykowaa go tak, by mia
apartamenty krlewskie, bo wtedy krlowie prowadzili bardzo koczowniczy
tryb ycia przemieszczajc si z miejsca na miejsce rzdzc, sdzc,
sprawdzajc funcjonowanie urzdnikw prowincjalnych. Przyjazd krla z
dworem do zamku uwaano za wielki zaszczyt. Krlowie nad rzek Loar i
jej dopywy zjawiali si najczciej, bo przy okazji mona byo tu
zapolowa na grubego zwierza. Budow zamku zakoczono w 1521 r.
Franciszek I po nieudanych wojnych zacz wreszcie rzdzi krajem;
jedn z pierwszych funkcji byo sprawdzenie uczciwoci urzdnikw
zajmujcych si finansami. Byo w historii Francji raczej rzecz zwyczajn,
a nie wyjtkiem, e ministrowie skarbu prawie zawsze koczyli ywot w
wizieniu, lub na wygnaniu. Tomasza do wizienia nie wrzucono bo ju nie
y, nie ya ju take jego ona, krl zada od Antoniego syna wacicieli
zamku , w ramach rekompensaty za oszustwa finansowe ojca, sumy
szesnastokrotnie przewyszajcej kwot jak zapacono za warowni i
myn. I tak to zamek sta si wasnoci krla, ten przemieni go na lo
myliwsk. By tu dwa razy (mia wiksze zamki w Dolinie Loary, tam
przebywa czciej, bo miecio si w nich cae jego magnackie otoczenie,
dwr i suba). W czasie tych wizyt by w towarzystwie syna Henryka, jego
ony Katarzyny Medycejskiej i synnej z piknoci Diany z Poitiers. Syn by
zakochany po uszy w Dianie, chocia bya starsza od niego o 19 i p roku.
Obie wspomniane kobiety po prostu zakochay si w tym zameczku,
zostay pniej jego wacicielkami, gdy syn zastpi ojca na tronie,
najpierw, jak si mona domyla, kochanka, potem ona.

Druga Dama na zamku - krlewska kochanka

Franciszek I oenil syna Henryka w wieku 14 lat z Katarzyn te

czternastolatk. Kroniki dworskie donosz, e maestwo mimo modego
wieku zostao "skonsumowane" w noc polubn. To wane dla Katarzyny,
bo teraz byo to pene maestwo i prawo kocielne, podobnie jak i dzi,
nie pozwalao na jego rozwizanie. Henryk nie lubi ony, po prostu tylko j
tolerowa. Jednym z powodw byo to, e pocztkowo nie moga zaj w
cie, ale gdy wreszcie zasza, dzieciaki posypay si jak z rogu obfitoci:

urodzia a piciu synw i pi crek (czterech

synw i trzy crki doyy wieku dojrzaego).
Ojciec zaaranowa to maestwo, bo
spodziewa si od kuzyna Katarzyny papiea
Klemensa VII wiana w formie kilku miast
woskich. Nie doczeka si na spenienie
obietnicy, bo papie umiera, a jego nastpca nie
widzia potrzeby realizacji obietnicy swego
poprzednika. Byt to dodatkowy powd dlaczego
Katarzyna traktowana bya przez ojca i syna jak
zo konieczne, nawet po urodzeniu nastpcy
tronu.
O Dianie i jej rodzinie mona by stworzy
dugi sensacyjny serial. Bya matk. Jej te,
wielki owczy Normandii Jacques de Brz, dosta
to stanowisko i ogromne posiadoci od krla
Karola VII. Na dodatek za on dosta crk
krlewsk z nieprawego oa, Charlotte de
France. Charlott z kochankiem zasta w ku. Wpad w sza, zamordowa
ich zadajc im ponad 100 ciosw mieczem. Dla crek krlewskich, nawet
tych z niewaciwego oa, trzeba byo by bardziej tolerancyjnym - Ludwik
XI, nastpca Karola VII, brat Charlotty, zasdzi zabjc na mier. Wyroku
dugo nie wykonywano, ten ocali gow, bo do wczenie Ludwik
poegna si z tym wiatem. Po jego mierci krlem zosta Karol VIII, ktry
uniewinni morderc i zwrci mu majtek. Jego synem by Louis de Brz,
osobisty przyjaciel krla Franciszka I, obaj zapaleni myliwi. Za niego
wydano Dian z Poitiers, ona miaa 14 lub 15 lat, on by od niej starszy o
39 lat. Urodzia dwie creczki, ale ani stan maeski, ani macierzystwo
nie przeszkodzio jej by dwrk trzech krlowych. Na dworach
krlewskich zdobya wiedz, ogad towarzysk, bya oczytana, nawet
mwia pynnie po acinie i po grecku- czym nie mogo si pochwali wielu
wyksztaconych mczyzn w jej czasach- bya praktyczna, bardzo
gospodarna, zapobiegliwa, zrwnowaona psychicznie i mdra, a przede
wszystkim bya liczn kobiet. W jej rodzinnym dworze w Anet odbyy si
zarczyny syna Franciszka I, pniejszego krla Henryka II i Katarzyny
Medycejskiej. Pocztkowo Diana bya praw rk Katarzyny. Bya
opiekunk i wychowawczyni jej dzieci, szczegln opiek otoczya
drugiego syna Katarzyny Ludwika, ktry przey tylko 8 miesicy. Starsza
crka Diany Katarzyna, bya te dwrk krlowej. Diana zapdzaa
Henryka do sypialni ony, nawet wtedy kiedy ju byli kochankami, bo
przecie na wiecie musia pojawi si nastpca tronu. Od wczesnej
modoci Henryk zafascynowany by duo starsz od niego Dian. Gdy
stawa do swego pierwszego turnieju w wieku 12 lat przy okazji spisania
umowy maeskiej z Katarzyn, poprosi Dian o chusteczk
(podwizk?), ktr przywiza do lancy czynic j pani serca. Jak kady
szanujcy si krl francuski (moe poza witym Ludwikiem IX), mia inne,
mode kochanki, znamy przynajmniej trzy z nazwiska, ale Diana
fascynowaa go cae ycie, bya jego mioci, jego powiernic. Po mierci

najpierw starszego brata, potem ojca, gdy

zosta krlem, uczyni j dwukrotnie ksin,
obsypywa klejnotami, (da jej skarby koronne,
a wrd nich jeden diament warty 50 tysicy
liwrw - ogromna suma), przynajmniej dwa
razy tyle przekaza jej w zocie, obdarowywa
majtkami ziemskimi, niektre odbiera
kochankom ojca po jego mierci. Podarkiem,
ktry chyba najbardziej j ucieszy by zamek
Chenonceau.
Jej m zmar gdy miaa 32 lata.
Zafundowaa mu wspaniay nagrobek w jednej
z katedr gotyckich Francji i tak zamkna t
cz swojej historii yciowej. Nie zapomniaa o
crkach, ktre dostatnio wyposaya, trzech
kuzynw zrobia biskupami . Wtedy dopiero
staa si kochank przyszego krla. To musiao
si sta - krlom i nastpcom tronu,
szczeglnie we Francji, w owych czasach
niczego si nie odmawiao. Bya jedn z najpikniejszych kobiet Europy
swoich czasw: wysoka, zgrabna, wysportowana, towarzyszya mowi i
krlowi Franciszkowi I w licznych polowaniach. Raz spada z konie, zamaa
nog, to jej nie odtrcio od aktywnoci na wieym powietrzu. Kpaa si
codziennie w rzecze, oczywicie nago i to w tym czasie, gdy higiena
osobista Francuzw, nawet na dworach krlewskich, bya prawie nieznana.
Nie wiem ile razy Henryk II my ciao, wiem e najsynniejszy z krlw
francuskich Ludwik XIV czyni to cztery razy w roku. Miaa cer wyjtkowo
jasn, twarz bya nieustannie moda bez zmarszczek, jakby rzebiona w
alabastrze. Chodzia cigle w stroju aobnym po mu, czyli w prawie
przezroczystych biaych sukniach - kolor biay by wtedy kolorem aoby.
Oczywicie nie chodzio tu o aob: biel z cienkiego mulinu uwydatniaa
pikno jej twarzy i czsto do mocno odsonitego ciaa. Lubia pozowa
malarzom i rzebiarzom najczciej nago czy pnago jako Diana, grecka
bogini oww. Malowali i rzebili j nasynniejsi artyci . Krl po prostu
szala za ni. Na uroczystociach, balach i turniejach sadza j koo siebie
na tronie, jego prawowita ona bya oficjalnie odsunita od jego
towarzystwa. Katarzyna bya tylko tolerowana przez ma, bo rodzia mu
dzieci. Nie tylko fakt, e nie wniosa wiana (Franciszek I mia si wyrazi,
e przybya do zamku krlewskiego po prostu naga), odtrcio j od ma.
Cho bya wysportowana, uczona, cicha i ulega, nie moga dorwna
Dianie w urodzie: bya nisza, miaa ciemn cer, (bardzo niepodana
cecha w owych czasach), miaa due wyupiaste oczy o nieokrelonym
kolorze. A Diana nie starzaa si. Wspczesny pisarz, kronikarz i
skandalista Brantme odkry, e pikno fizyczne Diany spowodowane byo
piciem eliksiru zawierajcego sproszkowane zoto. Ostatnie kilka lat ycia
spdza w odosobnieniu we wasnym zamku w Anet. Tu umiera. Pochowano
j w rodzinnym grobie. Rewolucjonici wyrzucili z niego wszystkich i
wrzucili do dou za murami zamku. Dziw nad dziwy - nawet pisarzom

sensacyjnych powieci nie przyszoby to na myl - w roku 2009 odkryto i

pozytywnie zidentyfikowano jej zwoki. Porwnano DNA znalezionych
szcztek ciaa z DNA jej wosw, ktre zachoway si w zamku. Kilka
innych bada potwierdzio, e niektre koci odkryte we wsplnym grobie
to jej koci. Analiza chemiczna wykazaa, e w jej wosach i kociach byo
duo zota i 500 razy wicej oowiu ni u przecitnego miertelnika. Ow i
kilka innych zwizkw czy pierwiastkw chemicznych, jak chlor, trzeba
byo miesza razem ze zotem, by zoto mogo by wchonite przez ciao.
Czy ta mikstura pomoga jej w zachowaniu urody dziewczcej przez
prawie cae ycie nie wiem, wielu twierdzi e tak. Kobieta ta widziaa
chyba skutki przyjmowania tego eliksiru: widziaa, e jej wosy staj si
coraz ciesze, koci bardziej kruche, e zapada w anemi, std ta
podana blado jej ciaa. Nie chciaa by nigdy star, oddaa wiele lat
swego ycia z coraz bardziej pogarszajcym si zdrowiem z racji
spoywania "napoju odmadzajcego" w zamian za urod. Przeya mimo
wszystko 66 lat.

Pomnik Diany przy jej zamku Anet

Ale nie umiercajmy jeszcze Diany, wrmy do momentu przejcia

przez ni zamku Chenonceau. Krl Henryk II odda go jej jako darowizn
krlewsk zaraz po wstpieniu na tron. Diana wiedziaa, e aska paska
na pstrym koniu jedzi, spodziewaa si e z chwil odsunicia jej z
jakiegokolwiek powodu od kochanka, lub gdyby krl zmar przed ni, nie
uniknaby represji i zemsty Katarzyny, ktra z przyjaciki staa si jej
zawzitym wrogiem. Zaaranowaa wic oddanie zamku Antoniemu,
synowi pierwszych wacicieli i odkupia go z powrotem od niego za sum
50 tysicy liwrw. Teraz to cacko byo jej, tylko jej, niestety nie na dugo.

Henryk II rzdzi krajem tylko 12 lat. Uleg wypadkowi w czasie turnieju:

lanca wspzawodnika wykua mu oko i zatrzymaa si w mzgu. Umiera
dwa tygodnie w ogromnych cierpieniach. Przywoywa do siebie Dian, nie
dopuszczono jej do oa mierci, a potem do uczestnictwa w pogrzebie.
Katarzyna zostaa z trzema crkami (dwie zmaro, jedna przy porodzie,
druga zaraz po porodzie) i czterema synami Cho formalnie na tronie
francuskim zasiado trzech jej synw, jeden po drugim, ona przez wiele lat
faktycznie rzdzia krajem. Dobrze wydaa za m swe crki, za krlw
Anglii i Hiszpanii, a trzeci za ksicia Lotaryngii ,"zaatwia posad krla
Polski trzeciemu synowi, a czwartemu ksistwo Niderlandw, teraz
pierwsz i najbardziej palc agend dla niej byo upokorzenie Diany przez
usunicie jej z Chenonceau.

Paac i ogrody Chenonceau

Na zamku praktyczna Diana zacza rzdy od szczegowej

inwestaryzacji caej posiadoci - chodzio o ukrcenie kradziey i
marnotrawstwa. Ona wicej ni kada inna jego wacicielka doszykowaa
go i upikszya. Przede wszystkim zbudowaa most poczony z zamkiem
przez rzek, tak jak chciaa to zrobi jego pierwsza wacicielka, ale nie
zdya - solidny most na potnych filarach poczonych ze sob ukami.
Diana chciaa te umieci na tym mocie galeri, te nie zdya dokona
tego, zrobia to trzecia pani zamku krlowa Katarzyna. Diana upikszya
teren przez zbudowanie przy rzece wielkiego ogrodu na dwuhektarowym
terenie. Obwarowanie zbudowane z kamieni chronio ogrd od wyleww
rzeki. Do niego pniej Katarzyna Medycejska dodaa kilka innych
elementw zdobniczych i uytecznych. Obecnie to ogrd mieszany: setki
rodzajw kwiatw, wiele drzew, w wikszoci owocowych; to take ogrd
warzywny, w ktrym uprawiano warzywa nie znane dotd we Francji jak

na przykad karczochy. W centrum ogrodu znajdowaa si i znajduje si

obecnie fontanna i od niej cieki rozchodz si w cztery strony wiata.
Diana odnowia wntrze zamku. Swj apartament wymodelowaa ze
smakiem. Zadbaa o sypialni, bo czsto zjawia si tu jej krlewski
kochanek. ko zasonite byo adamaszkowym baldachimem, ciany
przyodobione piknymi flamandzkimi arrasami. Z sypialni otwieray si w
stron rzeki ukryte drzwi; tdy Diana niespostrzeona wymykaa si na
codzienn kpiel w rzece, gdy na to pozwalaa pogoda. Gdy w kilka
wiekw pniej zomaczy apartament Diany jeden z najwikszych poetw
francuskich Gustaw Flaubert, nie znajdowa wystarczajco adekwatnych
sw podziwu dla elegancji tego miejsca. Praktyczna Diana
zagospodarowaa posiado tak, e wkrtce zacza przynosi dochody.
Midzy innymi zasadzia drzewa morwy, by produkowa jedwab z kokonw
jedwabnikw.
Diana bya kochank Henryka II przez ponad 20 lat, z czego poow
tego czasu by to okres jego panowania. Katarzyna Medycejska
przepdzia j z jej gniazdka. Nie moga zabra jej posiadoci, bo bya jej
prywatn wasnoci, zmusia j do zamiany zamkw. Posiado
zastpcza Chaumont bya wiksza ni Chenonceau, dawaa wiksze
dochody. Nie interesowao to ju Diany. Nowej posiadoci prawdopodobnie
nawet nie odwiedzia, a na pewno w niej nie zamieszkaa. Usuna si do
rodzinnego zamku Anet, nie kontaktowaa si z nikim poza czonkami
rodziny. Powoli, bo a sze lat, umieraa pacc za podtruwanie swego
ciaa przez prawie p wieku eliksirem ktry, przynajmniej w jej
przekonaniu, czyni j pikn, powabn, podan.

Matka trzech krlw i dwch krlowych

Portret Katarzyny Medycejskiej

Katarzyna Medycejska po mierci ma zostaa z gromadk dzieci.

Najstarszy syn mia 15 lat kiedy oeniono go z Mari Stuart i w 1560 roku
koronowano na krla Francji jako Franciszka II. Chenonceau naleao ju
do Katarzyny, stao si miejscem balw i uczt, takich jakie urzdzano w jej
kraju rodzinnym, we Woszech: poza piciem, obarstwem, prezentowano
do frywolne komediobalety, prawie zawsze z przebieracami. Modego
Franciszka i jego on matka przywitaa na zamku w blasku sztucznych
ogni (po raz pierwszy we Francji), para kroczya po kobiercu kwiatw, uk
tryumfalny obwieszono kagankami i maksym: "Pomie krlewskiej
chway wzbija si wprost do nieba". Nastpnego dnia na Cher
zainicjowano pozorowan bitw okrtw. Nie tylko krlewska chwaa
dosza do nieba, ale i dusza chorowitego Franciszka i to w tym samym
roku. Nastpc tronu zosta dziesiciolatek Karol IX. Katarzyna
automatycznie staa si regentk, ona rzdzia Francj nawet po dojciu
Karola do penoletnoci. Razem zaplanowali i dokonali rzezi protestantw,
zwanych we Francji hugenotami, w noc w. Bartomieja z 23 na 24
sierpnia 1572 roku i to w sposb do cyniczny, bo okazj by lub jej
crki Margo z protestanckim krlem Nawarry Henrykiem, pniejszym
krlem Francji, zaoycielem dynastii Burbonw. Biedny Henryk ledwo
uszed z yciem; ona, ktra go nie kochaa, wysza za niego, bo tak matka
przykazaa, jednak ukrya go tak dokadnie w swojej garderobie, e
rozwcieczony tum ultrakatolikw, ktry wdar si do ich paacyku nie
mg go znale. By cyniczny i rozpustny, by zosta krlem Francji musia
przej na katolicyzm - nie byo to nienawrcenie, ale krok polityczny, sam
powiedzia potem e Pary warty jest mszy. Tej nocy i w cigu kilku
tygodni wymordowano w Paryu okoo 3 000, a w caej Francji okoo 20
000 hugenotw. Nie wszystkich wymordowano, rozgorzaa wojna religijna,
ktra po mierci Karola IX spada na gow trzeciego krlewskiego syna
Katarzyny Henryka III.
By on pierwszym krlem elekcyjnym Polski, do Polski zabra ze sob nie
tylko on i dwr, ale i swoich mignons. Ta sytuacja bardzo gorszya
polsk szlacht, oficjalnie nikt nie sysza o tym, by mczyzna uprawia
mio z mczyzn. Uciek z Polski w obstawie wspomnianych
pieszczochw w kilka miesicy po koronacji, nie zapomnia o onie, no i o
zabraniu wszelkich kosztownoci, ktre znalaz na zamku krlewskim.
Zosta krlem Francji, czym zbulwersowa najmodszego brata Herkulesa,
bo on szykowa si na przejcie korony francuskiej. Wspomniany Herkules
nie wyglda na Herkulesa, mia skrzywiony krgosup, twarz pooran
osp, by zwyczajnym dandysem i wyjtkowym ajdakiem. Nawet i jemu
nie pasowao to imi, zmieni je na Franciszka, dla uhonorowania swego
nieyjcego ju starszego brata. By to czowiek, ktry majc 24 lata
prbowa polubi starsz od siebie o 22 lata Elbiet I, krlow Anglii.
Ona pocztkowo miaa na niego chtk, albo udawaa zainteresowanie
nim, by powtrzyma zapdy Filipa II krla Hiszpanii (mia za on siostr
Herkulesa) w przygotowaniach do ataku morskiego na jej kraj. Ostatecznie

postanowia oddali konkurenta

pieszczotliwie nazywanego przez ni
abk. Matka prbowaa pogodzi
braci, pogodzia ich ostatecznie
mier Hekulesa-Franciszka - zmar
modo na malari. Filip II zaatakowa
Angli, ale bya to absolutna klsk
tak zwanej Wielkiej Armady, jednej z
najwikszych walczcych flot
morskich, Anglikom pomoga w tym
zwycistwie niesprzyjajca Hiszpanom
pogoda. To by wielki pierwszy krok
zmarginalizowania Hiszpanii jako
potgi europejskiej.

Po zaatwieniu kopotw
dynastycznych
trzeba byo teraz Katarzynie
wymaza w
Chenonceau pami Diany.
Planowano
pocztkowo zbudowa wielki
zamek, a
istniejcy mia by tylko ma
czstk caoci.
Zbyt ambitne i kosztowne
byy to plany,
trzeba byo z nich
zrezygnowa, w
to miejsce obudowano most
Diany galeri,
suc za sal balow.
Zamek by
wspaniale doszykowany
wewntrz przez
obie wczeniejsze
wacicielki,
Katarzyna zmienia tylko
drobne szczegy
w jego wystroju,
skoncentrowaa
si bardziej na zmianach w
otoczeniu zamku.
Wzbogacia kolorystycznie ogrd Diany, by to rodzaj przejcia go i
zaoya swj wasny z setkami cisw, dbw, drzew oliwnych, nawet
drzew pamaraczowych i cytrynowych, i rnego rodzaju ozdobnyych
krzeww. By nikt nie nazywa drzew morwowych drzewami Diany,
zasadzia dodatkowo tysic nowych morw, teraz wszystkie morwy uznaa
za swoje. Nie chodzio w tym wypadku tylko o wymazanie pamici o
Dianie, bo licie drzewa morwowego s pokarmem dla jedwabnikw, z
ktrych kokonw produkowany jest jedwab, to przynosio do due
dochody. Zmara w wieku 69 lat na chorob puc, do koca swego ycia
bya wpltana w wojny religijne z hugenotami. Niedugo po jej mierci
zgin jej syn Henryk III zasztyletowany przez fanatycznego modego
dominikanina. To bya zemsta najpotniejszej w owych czasach we
Francji arystokratycznej rodziny Gwizjuszy za zamordowanie przez
Henryka w sposb podstpny i okrutny wodza ultrakatolickiej formacji
walczcej nie tylko z hugenotami, ale z krlem, bo ten przez jaki czas by
skonny negocjowa pokj z protestantami, a Gwizjusze dyli do
kompletnego wymordowania heretykw. To, e zamordowany Gwizjusz by
kochankiem siostry Henryka Margo, nie przeskadzao mu w dokonaniu tej

zbrodni. Wydano j, jak wspomniaem, za nawrconeego na katolicyzm

protestanta, krla Nawarry Henryka, bo po mierci Herkulesa-Franciszka i
Henryka III, on sta si nastpc tronu. Cho jako Henryk IV zaoy now
dynasti Burbonw, nie bya to kompletnie nowa dynastia, jak nie byli ni
Walezjusze, to byy boczne linie dynastii Kapetyngw, dynastii rzdzcej
Francj prawie przez tysic lat. Z jego wstpieniem na tron zacza si w
historii Francji nowa era, jeszcze bardziej szalona i spektakularna ni czas
rzdw Walezjuszy.