Plan wynikowy z biologii w klasach: IIP i IIE Zespołu Szkół Ekonomicznych w Mińsku Mazowieckim
Zakres podstawowy
nr programu nauczania DKOS-4015-5/02
nauczyciel: mgr Leszek Sęktas
rok szkolny: 2007/2008
Nr Temat lekcji
lekcji
1 Kwas deoksyrybonukleinowy
nośnikiem informacji genetycznej
2 Budowa DNA i RNA
3 Replikacja DNA
4 Gen - podstawowa jednostka
dziedziczenia
Wymagania podstawowe (P)
- zdefiniować termin informacja genetyczna
- wymienić etapy prawidłowo prowadzonego
doświadczenia biologicznego
- wyjaśnić przebieg doświadczeń prowadzących do
poznania nośnika informacji genetycznej
- uzasadnić potrzebę stosowania doświadczeń w
badaniach genetycznych
-zdefiniować terminy: nukleozyd, nukleotyd,
informacja genetyczna
- wymienić składniki chemiczne DNA
- omówić lokalizację DNA na terenie komórki
- określić na czym polega komplementarność nici
w cząsteczce DNA
- analizować strukturę przestrzenną podwójnego
heliksu DNA
- zdefiniować terminy: replikacja DNA
- wymienić zasadnicze etapy replikacji i opisać ich
przebieg oraz efekty
- wyjaśnić na czym polega semikonserwatywność
replikacji
- określić biologiczną rolę DNA i procesu replikacji
- zapisywać literowo fragmenty kodu genetycznego
i produkty jego replikacji
- podać współczesną definicję genu
- zdefiniować terminy: genom, genotyp, fenotyp
- porównać historyczną i współczesną definicję
genu
- podać przykłady komórek (organizmów)
haploidalnych i diploidalnych
Wymagania ponadpodstawowe (PP)
- analizować i wybrać sposób prezentacji przebiegu
doświadczeń Griffitha i Avery'ego
- konstruować modele DNA
- przedstawić w postaci schematycznego rysunku
chemiczną budowę DNA
- rozpoznać na schematach poszczególne etapy procesu
replikacji
- wymienić i omówić rodzaje DNA
- wymienić organelle komórki roślinnej, w których
zachodzi replikacja DNA
- zilustrować schematycznym rysunkiem proces
semikonserwatywnej replikacji DNA
- określić źródła energii dla procesu replikacji
- analizować związek między stopniem wierności procesu
replikacji a częstotliwością mutacji punktowych
- porównać budowę genów organizmów prokariotycznych
i eukariotycznych
- analizować fakt występowania genów nakładających się
i jego znaczenie dla biologii wirusów
- wyjaśnić dlaczego informacja genetyczna jest
zakodowana
Nr Temat lekcji Wymagania podstawowe (P)
lekcji
5 Kod genetyczny i jego cechy - podać i scharakteryzować cechy kodu
genetycznego
- posługiwać się tabelą kodu genetycznego
6 Struktura przestrzenna materiału - definiować termin "kariotyp"
genetycznego - wyjaśnić, na czym polega badanie genomu
- zilustrować budowę chromosomu
- wymienić kolejne struktury biorące udział w
pakowaniu DNA
- określić haploidalną i diploidalną liczbę
chromosomów w jądrze komórkowym
- analizować wielkość genomu u różnych
organizmów
7 Realizowanie informacji genetycznej - definiować terminy: transkrypcja, translacja
- synteza białka - wymienić elementy aparatu translacyjnego
- omówić budowę i rolę rybosomów
- analizować przebieg transkrypcji i translacji
- wymienić rodzaje RNA oraz porównać ich
budowę i funkcje
- porównać budowę i funkcje DNA i RNA, budowę i
funkcje mRNA, tRNA i rRNA
- analizować na modelach (schematach) przebieg
procesu transkrypcji i translacji
8 Poznawanie genomu człowieka - opisać kariotyp człowieka
- rozróżnić autosomy i heterosomy na schemacie
kariotypu człowieka
- określić na podstawie kariotypu płeć człowieka - charakteryzować metody badania kariotypu
- zilustrować budowę chromosomu
9 Rodzaje mutacji - definiować termin mutacja
- klasyfikować mutacje (punktowe i
chromosomowe)
- analizować mechanizm mutacji genowych i
chromosomowych
10 Przyczyny i skutki mutacji oraz ich - wymienić i omawiać wybrane czynniki mutagenne - analizować proces mutagenezy jako molekularne
Wymagania ponadpodstawowe (PP)
- wyjaśnić, jak zmieniało się rozumienie pojęcia genu
- omówić cechy kodu genetycznego i ich następstwa
- charakteryzować metody badania kariotypu
- ocenić przydatność badań kariotypu
- scharakteryzować kolejne struktury biorące udział w
pakowaniu DNA
- wyjaśnić rolę enzymów chromatyny w kondensacji i
dekondensacji chromatyny oraz w przebiegu replikacji,
transkrypcji i translacji
- wyjaśnić sposób odczytywania informacji genetycznej
- omówić zasady realizacji informacji genetycznej
- porównać przebieg i znaczenie poszczególnych etapów
translacji
- przedstawić w postaci schematycznych rysunków
chemiczną budowę RNA (różnych rodzajów)
- określić źródła energii dla procesów transkrypcji i
translacji
- ocenić biologiczne znaczenie transkrypcji i translacji dla
komórki (organizmu)
- przewidywać konsekwencje zaburzeń procesu
transkrypcji i translacji
- określić wielkość genomu człowieka
- krótko scharakteryzować metody badania genomu i
przebieg jego poznawania
- ocenić przydatność badań kariotypu
- omawia efekty poszczególnych rodzajów mutacji
(genowych i chromosomowych)
- przedstawić w postaci schematów poszczególne rodzaje
mutacji oraz określić ich konsekwencje
Nr Temat lekcji Wymagania podstawowe (P) Wymagania ponadpodstawowe (PP)
lekcji
znaczenie w ewolucji organizmów. - przewidzieć skutki oddziaływania wybranych podłoże zmian ewolucyjnych
mutagenów
- zaproponować sposoby postępowania służące
minimalizowaniu wpływu wybranych czynników
mutagennych

11 Sprawdzian z genetyki molekularnej

12 I prawo Mendla - wyjaśnić znaczenie stwierdzenia, że Grzegorz - analizować dziedziczenie dwóch cech
Mendel jest ojcem genetyki - rozwiązywać krzyżówki i zadania genetyczne oparte na
- wyjaśnić znaczenie określenia „linia czysta” oraz dwóch parach przeciwstawnych cech
terminów: allel dominujący, allel recesywny, cecha
dominująca, cecha recesywna
- konstruować krzyżówki genetyczne ilustrujące
dziedziczenie według I prawa Mendla
- przedstawić pierwsze prawo Mendla
- określić wpływ doświadczeń Mendla na rozwój
genetyki
13 II prawo Mendla - scharakteryzować drugie prawo Mendla - wyjaśnić dlaczego geny znajdujące się na jednym (tym
- rozwiązywać proste krzyżówki genetyczne samym) chromosomie dziedziczą się niezgodnie z II
dwucechowe prawem Mendla
- uzasadnić, że krzyżówki genetyczne pozwalają - potrafić analizować schematy rodowodów
na określenie homo- i heterogametyczności
14 Dziedziczenie cech sprzężonych z - opisywać odkrycie Tomasza Morgana
płcią i związanych z płcią - rozwiązywać proste zadania genetyczne
uwzględniające dziedziczenie wg. Morgana
15 Choroby dziedziczne człowieka - definiuje pojęcie choroba genetyczna - opisywać objawy wybranych chorób dziedzicznych i
- klasyfikować choroby dziedziczne według rozwój tych chorób
kryterium rodzaju mutacji wywołującej chorobę
- wyjaśnić znaczenie terminów: mutacja
dominująca, mutacja recesywna, gen sprzężony z
płcią, gen autosomalny
- klasyfikować mutacje wywołujące choroby
dziedziczne według kryterium rodzaju mutacji
wywołującej chorobę
16 Badania i diagnostyka chorób - analizować bezpośrednie przyczyny wybranych - charakteryzować metody i techniki stosowane w
dziedzicznych chorób dziedzicznych diagnostyce chorób dziedzicznych
Nr Temat lekcji Wymagania podstawowe (P)
lekcji
- zdefiniować czym są testy (badania) prenatalne
w kierunku chorób genetycznych
- wymienić rodzaje testów prenatalnych
17 Sprawdzian: reguły dziedziczenia
cech
18 Podstawowe metody i techniki - zdefiniować pojęcia: inżynieria genetyczna,
inżynierii genetycznej enzymy restrykcyjne, wektory, transformacja
genetyczna
- zdefiniować pojęcia: organizmy transgeniczne,
klonowanie
- charakteryzować wektory
- wymienić metody stosowane w inżynierii
genetycznej
19 Znaczenie genetyki dla zdrowia i - wymienić zastosowania inżynierii genetycznej w
życia człowieka rolnictwie, ochronie środowiska i medycynie
20 Czy inżynieria genetyczna jest - określić korzyści i zagrożenia wynikające z
zagrożeniem, czyli jej wykorzystanie możliwości praktycznego zastosowania zdobyczy
w praktyce biotechnologii
21 Sprawdzian: zastosowania inżynierii
genetycznej
22 Rodzaje i źródła zmienności w - definiować pojęcie zmienności i wymieniać jej
przyrodzie rodzaje oraz krótko je charakteryzować
- omówić przyczyny poszczególnych rodzajów
zmienności
- uzasadnić, dlaczego zmienność jest podstawową
cechą życia
23 Znaczenie teorii ewolucji Darwina - wymienić i omówić tezy teorii ewolucji drogą
doboru naturalnego
- zdefiniować pojęcia: dobór naturalny, dobór
Wymagania ponadpodstawowe (PP)
- ocenić znaczenie poradnictwa i diagnostyki chorób
dziedzicznych
- analizuje wpływ czynników środowiskowych na
występowanie chorób wielogenowych
- opisać metody i techniki inżynierii genetycznej
- wyjaśnić co to są lepkie końce i w jaki sposób cecha ta
jest wykorzystywana
- wyjaśnić na czym polega klonowanie
- analizować możliwości zastosowania inżynierii
genetycznej w rolnictwie i hodowli zwierząt
- opisać i omówić sposoby wykorzystywania genetycznie
zmodyfikowanych organizmów do syntezy szczepionek,
leków i przeciwciał
- zanalizować mechanizm powstawania organizmów
transgenicznych oraz korzyści wynikające z wykorzystania
biotechnologii w procesach syntezy szczepionek i leków
- zdecydowanie wyrażać własną opinię na temat inżynierii
genetycznej, popartą rzetelnymi informacjami
- ocenić przydatność inżynierii genetycznej
- porównać poszczególne rodzaje zmienności
- określić molekularne podłoże zmian ewolucyjnych
- porównać znaczenie poszczególnych rodzajów
zmienności w ewolucji
- wyjaśnić zjawisko radiacji adaptacyjnej i ocenić jego
znaczenie
- wymienić i scharakteryzować rodzaje doboru
Nr Temat lekcji Wymagania podstawowe (P) Wymagania ponadpodstawowe (PP)
lekcji
sztuczny naturalnego oraz rodzaje specjacji
- wyjaśnić co przedstawia drzewo rodowe
24 Bezpośrednie dowody ewolucji - wyliczyć bezpośrednie dowody ewolucji oraz - podawać przykłady bezpośrednich dowodów ewolucji
klasyfikować je
- znać znaczenie pojęć: narząd homologiczny,
narząd analogiczny, narząd szczątkowy, atawizm i
podawać ich przykłady
25 Pośrednie dowody ewolucji - wyliczyć pośrednie dowody ewolucji oraz - podawać przykłady pośrednich dowodów ewolucji
klasyfikować je

26 Rodowód człowieka - zdefiniować terminy: antropogeneza, hominizacja - charakteryzować formy przed- i praludzkie
- wymienić i omówić kolejne etapy antropogenezy - analizować dowody ewolucji i drzewo rodowe hominidów
- określić czas, miejsce i warunki w jakich powstały
formy ludzkie
- porównać cechy człowieka i małp
człekokształtnych
27 Sprawdzian: ewolucjonizm
28 Człowiek jako gatunek biologiczny i - uzasadnić pozycję systematyczną człowieka - ocenić znaczenie mowy, techniki i kultury w przebiegu
istota społeczna - wymienić i omawia specyficzne cechy Homo ewolucji człowieka
sapiens - starać się przewidzieć w jaki sposób aktualny rozwój
komunikacji, techniki i kultury wpłynie na ewolucję
biologiczną współczesnego człowieka
29 Czy istnieją rasy ludzkie? - omówić rasy ludzkie i ich cechy
30 Równowaga Hardy'ego-Weinberga - zdefiniować równowagę Hardy'ego - Weinberga i
towarzyszące jej procesy, podać przykłady
31 Podstawy klasyfikacji organizmów - omówić zadania systematyki i taksonomii - identyfikować pospolite gatunki roślin i zwierząt
- wymienić nazwy głównych taksonów w porządku - porównać kryteria taksonomiczne zastosowane przez
wstępującym i zstępującym Linneusza z kryteriami stosowanymi obecnie
- opisać ogólne zasady nomenklatury binominalnej - określić pozycję systematyczną wybranych organizmów
- zdefiniować termin gatunek biologiczny - charakteryzować grupy organizmów zaliczanych do
- określić pozycję taksonomiczną człowieka w poszczególnych królestw i typów
odpowiednich taksonach systematycznych - uzasadnić podział organizmów na 5 królestw
32 Oznaczanie gatunków drzew i - znać najczęściej występujące w Polsce gatunki - potrafić wskazać podobieństwa i różnice w budowie liści
krzewów występujących w Polsce drzew i krzewów drzew występujących w Polsce
- wyjaśnić technikę oznaczania gatunków oraz - znać i rozumieć zalety i wady oznaczania roślin za
konstrukcję kluczy i przewodników pomocą kluczy
Nr Temat lekcji Wymagania podstawowe (P)
lekcji
33 Budowa, funkcje życiowe i znaczenie - wymienić cechy komórki prokariotycznej
bakterii - podać podstawowe funkcje życiowe bakterii
- opisać znaczenie bakterii w przyrodzie i
gospodarce człowieka
- opisać środowisko, formy morfologiczne i
rozmnażanie bakterii
- wyjaśnić rolę endodspor
- porównać budowę bakterii cudzo- i samożywnej
- porównać sposoby odżywiania się bakterii;
scharakteryzować te sposoby
- ocenić znaczenie różnych sposobów odżywiania
się bakterii
34 Budowa, funkcje życiowe i znaczenie - wymienić podstawowe funkcje życiowe protistów
protistów - wymienić cechy komórki eukariotycznej
- podać przykłady chorób wywoływanych przez
pierwotniaki, ich źródła oraz drogi zakażeń
- zdefiniować terminy: plecha
- opisać środowisko, formy morfologiczne i
rozmnażanie wybranych przedstawicieli protistów
- identyfikować pospolite gatunki protistów
- porównać budowę komórki prokariotycznej i
eukariotycznej
- ocenić znaczenie biologiczne protistów
35 Mszaki - rośliny z przewagą - zdefiniować pojęcia: gametofit, sporofit,
gametofitu przemiana pokoleń
- wymienić grupy mszaków
- scharakteryzować środowisko życia i wymagania
życiowe mszaków
- identyfikować pospolite i chronione gatunki
mszaków
- porównać warunki panujące na lądzie z
warunkami środowiska wodnego
36 Tkanki roślinne - wyjaśnić rolę organów wegetatywnych i
generatywnych roślin
37 Paprotniki - budowa i cykle - zdefiniować termin "rozdzielnopłciowość"
rozwojowe - wymienić grupy paprotników
- wyjaśnić znaczeni mszaków i paprotników w
Wymagania ponadpodstawowe (PP)
- porównać sposoby oddychania bakterii
- wymienić nazwy kilku bakterii chorobotwórczych dla
człowieka
- ocenić znaczenie bakterii dla gospodarki i środowiska
człowieka
- zanalizować zróżnicowanie morfologiczne bakterii
- zaprojektować i wykonać doświadczenie ilustrujące
przebieg fermentacji alkoholowej lub mlekowej
- wykonać preparat mikroskopowy i prowadzić obserwację
mikroskopową, np. drożdży, wody ze stawu zawierającej
pierwotniaki
- klasyfikować podstawowe gatunki protistów wg.
przynależności gatunkowej
- porównać sposoby odżywiania się i rozmnażania
protistów
- zanalizować zróżnicowanie morfologiczne i
funkcjonowanie protistów
- opisać przystosowania do lądowego środowiska życia u
mszaków
- wyjaśnić przebieg cyklu rozwojowego mszaków
- charakteryzować budowę gametofitu i sporofitu
mszaków
- charakteryzować poszczególne tkanki roślinne
- wyjaśnić przebieg cykli rozwojowych paprotników
jednako- i różnozarodnikowych
- charakteryzować budowę gametofitu i sporofitu
Nr Temat lekcji Wymagania podstawowe (P) Wymagania ponadpodstawowe (PP)
lekcji
powstawaniu złóż węgla mszaków
identyfikować pospolite i chronione gatunki
paprotników
38 Organy i cykle rozwojowe roślin - wskazać przykłady adaptacji do życia roślin - wyjaśnić przebieg cykli rozwojowych roślin
nasiennych nasiennych w warunkach środowiska lądowego nagonasiennych i okrytonasiennych
- omówić budowę i biologiczną rolę nasion - charakteryzować budowę i sporofitu i gametofitu u nago-
- podać przykłady gospodarczego wykorzystania i okrytozalążkowych
roślin nasiennych - porównać cykle rozwojowe wszystkich grup roślin, w tym
- scharakteryzować środowisko życia roślin też w kontekście ewolucyjnym
nasiennych
- wymienić i rozróżnić elementy strukturalne kwiatu
identyfikować pospolite i chronione gatunki roślin
nasiennych
- opisać mechanizm podwójnego zapłodnienia,
powstawania nasienia i owocu, budowę nasienia i
owocu
39 Grzyby - cudzożywne organizmy - podać przykłady gospodarczego wykorzystania - zdefiniować terminy: mejoza pregamiczna, mejoza
lądowe grzybów postgamiczna, gametangia, sporangia
- zdefiniować terminy: strzępka, strzępka - założyć, prowadzić oraz dokumentować hodowlę
komórczakowa, owocnik grzybów pleśniowych
- scharakteryzować środowisko życia grzybów - uzasadnić słuszność wyodrębnienia królestwa grzybów
- omówić specyficzne cechy królestwa grzybów
wymienić gatunki grzybów trujących i prawnie
chronionych
- wyliczyć typy królestwa grzybów oraz je
scharakteryzować
- opisać rolę grzybów w procesie krążenia materii
w przyrodzie
40 Rozmnażanie się i cykle rozwojowe - omówić ogólnie sposoby rozmnażania się - scharakteryzować cykle rozwojowe grzybów
grzybów grzybów
- opisać zasady prawidłowego zbioru grzybów
41 Sprawdzian: rośliny i grzyby
42 Budowa i funkcje życiowe - wymienić kilka pasożytniczych gatunków - porównać budowę oraz realizację podstawowych funkcji
bezkręgowców płazińców i obleńców życiowych u pajęczaków, skorupiaków i owadów oraz u
- omówić budowę morfologiczną i wybrane cechy płazińców i obleńców
anatomiczne oraz tryb życia kilku przedstawicieli - zanalizować drzewo rodowe ilustrujące ewolucję
bezkręgowców zwierząt
Nr Temat lekcji Wymagania podstawowe (P) Wymagania ponadpodstawowe (PP)
lekcji
- omówić morfologiczne, anatomiczne i - zaprojektować prosty klucz do oznaczania wybranej
fizjologiczne przystosowania płazińców i obleńców grupy bezkręgowców
do pasożytnictwa - zaplanować, założyć i prowadzić hodowlę wybranych
bezkręgowców (np. dżdżownic, patyczaków, ślimaków,
motyli - ich poczwarek, świerszczy…) oraz dokumnetować
jej przebieg
43 Stawonogi - najliczniej - wymienić kilka pasożytniczych gatunków - omówić podstawowy model przemiany pokoleń i
reprezentowany typ zwierząt stawonogów systematykę stawonogów
- omówić morfologiczną budowę stawonogów oraz - porównać rozmnażanie się i rozwój różnych gromad
wybranych gromad stawonogów
44 Rozmnażanie się i rozwój - zdefiniować terminy: metamorfoza, larwa, imago, - porównać rozmnażanie się i rozwój gromad różnych
stawonogów poczwarka, przeobrażenie niezupełne, gatunków stawonogów
przeobrażenie zupełne, linienie
45 Strunowce - najwyżej - wymienić swoiste cechy strunowców - omówić budowę i funkcje życiowe lancetnika
uorganizowany typ zwierząt - wymienić co najmniej jeden gatunek
bezżuchwowca
46 Zasadnicze cechy i systematyka - omówić budowę morfologiczną i wybrane cechy - porównać cechy kręgowców i bezkręgowców; wskazać
kręgowców anatomiczne oraz tryb życia kilku przedstawicieli różnice
kręgowców
- wymienić swoiste cechy kręgowców
- charakteryzować kręgowce wg. różnych kryteriów
47 Charakterystyka bezżuchwowców i - omówić wymagania życiowe ryb - przedstawić podział ryb na dwie zasadnicze grupy
ryb - wskazać swoiste cechy budowy ryb - omówić budowę i pracę skrzela ryby
- uzasadnić, dlaczego lancetnika można uważać - omówić budowę szkieletu ryby
za pierwowzór strunowca
48 Charakterystyka płazów i gadów - omówić wymagania życiowe płazów i gadów - omówić jakie zmiany ewolucyjne pojawiały się w
- wskazać swoiste cechy budowy płazów i gadów układzie ruchu płazów i gadów
- omówić sposoby rozmnażania się płazów i gadów
- omówić znaczenie błon płodowych u gadów
49 Charakterystyka ptaków i ssaków - omówić wymagania życiowe wybranych ptaków i - scharakteryzować stałocieplność jako przystosowanie do
ssaków życia
- wskazać swoiste cechy budowy ptaków i ssaków - scharakteryzować przystosowania, które pojawiły się u
łożyskowców
- porównać trzy zasadnicze grupy ssaków
50 Sprawdzian: zwierzęta
51 Czym jest a czym nie jest ekologia? - zdefiniować terminy: populacja, pojemność i opór - omówić populacyjne mechanizmy regulacji liczebności
Nr Temat lekcji Wymagania podstawowe (P)
lekcji
Podstawowe cechy populacji środowiska, rozrodczość, śmiertelność
biologicznej - wymienić i charakteryzować cechy grupowe
populacji biologicznej
- omówić czynniki wpływające na liczebność
populacji
- analizować strukturę przestrzenną, ilościową,
wiekową i płciową populacji
52 Oddziaływania międzypopulacyjne w - zdefiniować terminy: biocenoza, konkurencja,
biocenozie. Struktura wybranych drapieżnictwo, pasożytnictwo, mutualizm,
biocenoz komensalizm, protokooperacja
- podać przykłady powyższych pojęć
- dobrać odpowiednie przykłady populacji
ilustrujących zależności antagonistyczne lub
protekcjonistyczne
- analizować zmiany liczebności populacji w
układzie drapieżnik - ofiara
53 Przemiany materii i energii w - zdefiniować terminy: biotop, ekosystem
ekosystemach - rozróżnić i omówić rodzaje zależności troficznych
w biocenozie
- opisać ogólną strukturę i funkcjonowanie
ekosystemu
- omówić przepływ materii i energii przez
ekosystem
- wyjaśnić znaczenie pojęć: produktywność,
produktywność pierwotna, produktywność wtórna
54 Sukcesja ekologiczna. Obieg - określić przyczyny, rodzaje oraz kierunki sukcesji
pierwiastków i związków w biosferze - zdefiniować termin klimaks
55 Tolerancja ekologiczna organizmów i - zdefiniować pojęcia: tolerancja ekologiczna,
czynniki wpływające na minimum i maksimum życiowe, endemit, relikt
rozmieszczenie organizmów - podać treść i interpretować prawo tolerancji
ekologicznej i prawo minimum
- podać przykłady barier fizyczno-geograficznych
ograniczających występowanie osobników
- wymienić przykłady gatunków zagrożonych
ekstynkcją
Wymagania ponadpodstawowe (PP)
- analizować wykresy ilustrujące rodzaje krzywych
przeżywania i wzrostu liczebności populacji
- analizować przyczyny zróżnicowanej struktury i dynamiki
rozrodczej populacji ludzkiej w różnych rejonach świata
- analizować typy interakcji międzygatunkowych
(międzypopulacyjnych)
- analizować zależność między niszą ekologiczną z
zjawiskiem konkurencji
- ocenić rolę zależności międzygatunkowych w przyrodzie
i w życiu człowieka
- porównywać produktywność pierwotną i wtórną
- udowodnić, że skrócenie łańcuchów pokarmowych może
być potencjalnym źródłem ograniczenia kosztów produkcji
żywności
- zdefiniować termin: stadia seralne
- przewidzieć wpływ działania człowieka na przebieg
sukcesji
- ocenić znaczenie procesu sukcesji w przyrodzie
- porównać znaczenie pojęć: optimum fizjologiczne,
optimum ekologiczne
- klasyfikować rośliny wg. wymagań wilgotnościowych
- ocenić wpływ czynników zewnętrznych na zasięg
występowania gatunków
- wyliczyć przystosowania morfologiczne, anatomiczne i
fizjologiczne organizmów do życia w odmiennych
warunkach środowiskowych
Nr Temat lekcji Wymagania podstawowe (P)
lekcji
56 Sprawdzian: ekologia
57 Charakterystyka państw roślinnych - definiować terminy: biom, państwo roślinne,
biogeografia
- wymienić i scharakteryzować biomy Ziemi
- wymienić państwa roślinne
58 Charakterystyka krain zwierzęcych - definiować termin "kraina zwierzęca"
- wymienić krainy zwierzęce
59 Wpływ człowieka na różnorodność - zdefiniować terminy: efekt cieplarniany, dziura
biologiczną ozonowa
- wymienić przyczyny zanikania ozonu w
stratosferze i ocieplania się klimatu
- wymienić przykłady negatywnego wpływu
człowieka na stan środowiska i przykłady
gatunków zagrożonych wyginięciem
- wymienić i klasyfikować zasoby naturalne Ziemi
na odnawialne i nieodnawialne
- określić główne przyczyny wymierania gatunków
- ocenić działalność człowieka w środowisku
60 Formy ochrony przyrody w Polsce - wymienić i charakteryzować formy ochrony
przyrody w Polsce
- porównać sposób ochrony przyrody np. w parku
narodowym i krajobrazowym, rezerwacie ścisłym i
częściowym
61 Prawne podstawy ochrony przyrody - wymienić przykładowe zobowiązania państw,
które zaakceptowały ustalenia szczytu Ziemi w Rio
- wyjaśnić co to są zasady zrównoważonego
rozwoju i kogo dotyczą
Wymagania ponadpodstawowe (PP)
- wyjaśnić znaczenie wyznaczania granic w obszarach
Ziemi przez biogeografów
- charakteryzować wybrane państwo roślinne
- dobierać przykłady roślin charakterystycznych dla
danego państwa roślinnego
- charakteryzować wybraną krainę zwierzęcą
- dobierać przykłady roślin charakterystycznych dla danej
krainy zwierzęcej
- ocenić (na wybranych przykładach ) zasięg antropopresji
- przewidywać lokalne i globalne skutki zmniejszania się
warstwy ozonowej i ocieplania klimatu na Ziemi
- omówić działania prawne związane z ochroną przyrody
podejmowane w najbliższym środowisku
- wyjaśnić na czym polega czynna ochrona przyrody oraz
w jakim celu zostały wprowadzone okresy ochronne dla
zwierzyny łownej i wymiary ochronne dla ryb
- wymienić podstawowe ustawy i akty prawne regulujące
ochronę przyrody i środowiska w Polsce