You are on page 1of 5

Kruszywa RAPORT

Stan zasobw i eksploatacja


z surowcw skalnych
wojewdztwa opolskiego
tekst: prof. dr hab. in. WIESAW KOZIO, mgr. in. ADRIAN BORCZ, dr in. UKASZ MACHNIAK, AGH
Akademia Grniczo-Hutnicza, Wydzia Grnictwa i Geoinynierii, Katedra Grnictwa Odkrywkowego

STRESZCZENIE
W artykule przedstawiono obecny stan zasobw surowcw skalnych wojewdztwa opolskiego ze szczeglnym
uwzgldnieniem zasobw bilansowych iprzemysowych kruszyw wirowo-piaskowych oraz wielko ich wydobycia wskali wojewdzkiej ikrajowej. Ponadto zaznaczono, jaka cz omawianych zasobw jest perspektywiczna
pod ktem moliwoci prowadzenia eksploatacji zuwagi na uwarunkowania rodowiskowe ilogistyczne.
SOWA KLUCZOWE: grnictwo odkrywkowe, kruszywa naturalne, surowce skalne
Wstp
Wojewdztwo opolskie zlokalizowane
jest na poudniowym wschodzie kraju,
gwnie wobszarach nizinnych, ijest najmniejszym wojewdztwem 9411,6 km2
(3% powierzchni kraju). Takie umiejscowienie zgospodarczego punktu widzenia
jest jego atutem, gdy jest pooone na
trasie linii komunikacyjnych drogowych
ikolejowych oraz rozwinitych szlakw
wodnych na wystpujcych ciekach powierzchniowych (gwna rzeka Odra).
lsk Opolski zamieszkuje niewiele
ponad 1,0 mln mieszkacw (ok. 2,6%
populacji kraju), a gsto zaludnienia
jest najmniejsza wPolsce iwynosi 108
osb/km2. Produkt krajowy brutto tego
regionu jest jednym znajniszych wkraju
iutrzymuje si na poziomie poniej 3%.
Zauwaalna jest jednak tendencja wzrostowa wskanika PKB na mieszkaca, co
jest poniekd wynikiem ujemnego przyrostu naturalnego wojewdztwa. Miasto
Opole, jako gwne centrum gospodarcze
wwojewdztwie, koncentruje ok. 68,8%
wartoci wytworzonego wwojewdztwie
PKB.

Struktura zasobw, wydobycie


kopalin skalnych oraz warunki
prowadzenia eksploatacji
Wobszarze wojewdztwa opolskiego
wyrni mona 12 grup surowcowych
pochodzcych z268 udokumentowanych
z surowcw skalnych, ocznych zaso-

84

bach bilansowych 3,977 mld Mg, ktre


stanowi 7,1% zasobw krajowych (tab.
1). Okoo 29% tych zasobw stanowi
zasoby przemysowe, z11-procentowym
udziaem wskali kraju. Najwikszy udzia
w krajowych zasobach przemysowych
maj piaski podsadzkowe 45%, wapienie dla przemysu cementowego 28,1%
oraz wapienie dla przemysu wapienniczego 24,5%.
Wydobycie surowcw skalnych obejmuje osiem grup, aw2011 r. uksztatowao si na poziomie 21,0 mln Mg, czyli
5,3% wydobycia krajowego.
Spord wszystkich grup najliczniejsz
stanowi zoa kruszyw wirowo-piaskowych, skadajce si ze 170 z ocznych
zasobach 1,42 mld Mg. Zaledwie 32%
tych z zostao zagospodarowanych,
zczego 40 jest eksploatowanych, natomiast 15 eksploatowanych okresowo.
Poza tym zagospodarowano siedem z
surowcw ilastych ceramiki budowlanej (44 udokumentowane) oraz 12 z
kamieni amanych iblocznych (20 udokumentowanych). Mniej liczne s zoa
wapieni dla przemysu cementowo-wapienniczego, jednak s to surowce strategiczne wkrajowej gospodarce iich wydobycie stanowi po ok. 1/5 wydobycia
krajowego (wojewdztwo witokrzyskie:
cementowe ok. 30%, wapiennicze ok.
70%).
Udokumentowana na terenie wojewdztwa baza zasobw bilansowych

Nowoczesne Budownictwo Inynieryjne Maj Czerwiec 2014

surowcw skalnych, powinna zaspokoi


potrzeby zwizane zeksploatacj iprodukcj materiaw skalnych. Odnoszc
wystarczalno statyczn zasobw do najwyszego wskali szeciolecia (20072012)
wydobycia, wskaniki wystarczalnoci
osigaj wartoci odpowiednio: kamienie
amane ibloczne - 85 lat, upki fyllitowe
- 115 lat, piaski iwiry - 174 lata, piaski
kwarcowe do produkcji cegy wapienno-piaskowej - ponad 200 lat, piaski podsadzkowe - ponad 200 lat, surowce ilaste
ceramiki budowlanej - ponad 200 lat,
wapienie dla przemysu wapienniczego 131 lat, wapienie imargle dla przemysu
cementowego - 156 lat.
Wskaniki wystarczalnoci zasobw
przemysowych s wysze wporwnaniu
do wskanikw krajowych, co wynika
m.in. z do duego udziau zasobw
przemysowych w udokumentowanych
zasobach bilansowych (28,9%). Wyjtek
stanowi kamienie amane i bloczne,
ktrych wystarczalno wwojewdztwie
wynosi 25 lat, natomiast wkraju 40 lat.
Udokumentowane i eksploatowane
zoa surowcw skalnych s skupione
wpowiatach:
piaski iwiry wpowiatach: brzeskim,
kdzierzysko-kozielskim i nyskim,
z ktrych pochodzi 85% wydobycia
wwojewdztwie,
kamienie amane i bloczne (przede
wszystkim bazalty) wpowiecie opolskim 60%,

Wojewdztwo opolskie
Lp.

Rodzaj kopaliny

Udzia wojewdztwa, %

Zasoby, tys. Mg
L.z.

bilansowe

Wydobycie,
tys. Mg
przemysowe

wzasobach
bilansowych kraju

wzasobach
przemysowych
kraju

wwydobyciu krajowym

Razem

268

3 976 990

1 148 177

21 029

7,1

11,0

5,3

1.

kamienie amane
ibloczne

20

148 932

44 459

1755

1,4

1,3

2,1

2.

upki fyllitowe

18 082

2183

157

100

100

100

3.

piaski formierskie

31 315

9,3

0,0

0,0

4.

piaski iwiry

170

1 420 419

113 407

8151

8,2

3,7

3,3

5.

piaski kwarcowe do
produkcji betonw
komrkowych
piaski kwarcowe
do produkcji cegy
wapienno-piaskowej

8 440

3,2

0,0

0,0

19 654

4783

61

4,0

12,3

4,4

780 485

112 605

819

17,4

45,0

10,9

44

116 236

19 068

232

2,9

5,9

5,0

406

0,1

0,0

0,0

288

0,4

0,0

0,0

561 588

239 025

4280

10,0

24,5

19,7

871 144

612 648

5573

6,9

28,1

20,4

6.

7.

piaski podsadzkowe

8.

surowce ilaste
ceramiki budowlanej
surowce ilaste do
produkcji cementu

9.
10.

torfy, tys. m3

11.

wapienie dla
przemysu
wapienniczego
wapienie imargle
dla przemysu
cementowego

12.

wapienie imargle wpowiatach: opolskim, gdzie eksploatowane jest due


zoe Opole-Folwark (37% wydobycia),
krapkowickim zoe Grade (36%),
strzeleckim zoe Strzelce Opolskie
(15%),
wapienie wpowiatach: krapkowickim
zoa: Grade (51% wydobycia),
Tarnw Opolski (36%) oraz wstrzeleckim zoe Izbicko II (13%).
Na obszarze wojewdztwa opolskiego
w2011 r. roku zlokalizowano 177 niezagospodarowanych z surowcw skalnych,
ktrych czne zasoby bilansowe osigny 2,216 mld Mg. Najliczniejsz grup
(121 z) stanowiy zoa kruszyw naturalnych. Grupa 113 z wirowo-piaskowych stanowia niemal poow (49,7%)
tych zasobw, natomiast womiu zoach
kamieni amanych iblocznych udokumentowano 47,7 mln Mg zasobw, przede
wszystkim wapieni (w dwch zoach
27,3 mln Mg) igranitw wystpujcych

Kruszywa RAPORT

Tab. 1. Zestawienie zasobw iwydobycia surowcw skalnych wwojewdztwie opolskim na tle zasobw iwydobycia krajowego w2011 r. [1]

Ryc. 1. Lokalizacja obszarw wystpowania kruszyw naturalnych wwojewdztwie opolskim: a) kruszywa


wirowo-piaskowe, b) kruszywa amane
wpowiecie nyskim (wczterech zoach
16,7 mln Mg). Niezagospodarowane
zoa wapieni dla przemysu cementowo-wapienniczego pooone s na terenie
powiatw: krapkowickiego, opolskiego
istrzeleckiego, czyli wtych powiatach,

w ktrych aktualnie prowadzone jest


wydobycie surowca wykorzystywanego
wpobliskich zakadach cementowo-wapienniczych (ryc. 1).
Wwyniku przeprowadzonej dla wojewdztwa opolskiego waloryzacji, 20 z

Maj Czerwiec 2014 Nowoczesne Budownictwo Inynieryjne

85

Kruszywa RAPORT

Tab. 2. Zasoby prognostyczne wedug rodzaju kopalin [3]


Rodzaj kopaliny

czne zasoby prognostyczne wkategorii


D1 wwojewdztwie opolskim, tys. Mg

Kamienie amane ibloczne, wtym:

1289 923

kwarcyty

46 000

wapienie imargle

1243 923

Piaski iwiry, wtym:

122 352

piaski

37 460

piaski iwiry

84 892

Surowce ilaste, wtym:

3200*

iy

3200*

* tys. m

Tab. 3. Powiaty onajwyszym pokryciu obszarami perspektywicznymi iprognostycznymi wwojewdztwie


opolskim
Rodzaj kopaliny

Ryc. 2. Lokalizacja waniejszych zwaloryzowanych z surowcw skalnych wojewdztwa


opolskiego
niezagospodarowanych surowcw skalnych
zaliczono do kategorii najwyszej (N) iwysokiej ochrony (W) na podstawie kryterium geologiczno-zoowego. Najwysz
ochron naley zapewni trzem zoom
wapieni imargli przemysu wapienniczego,
a wysok ochron 14 zoom piaskw
iwirw, po jednym zou wapieni imargli dla przemysu cementowego, piaskw
kwarcowych do produkcji cegy wapienno-piaskowej oraz kopalin ilastych ceramiki
budowlanej (ryc. 2). Pozostae 157 z
reprezentuje klas Zomaych zasobach lub
niskiej jakoci (przewanie zoa piaskowe,
wirowo-piaskowe ikopalin ilastych). Stanowi one baz zasobow surowcw na
potrzeby lokalne igospodarka nimi po-

Ryc. 3. Pokrycie powiatw wojewdztwa


opolskiego obszarami perspektywicznymi
iprognostycznymi

86

Piaski i wiry

Kamienie amane
i bloczne

Surowce ilaste

Wapienie i margle dla przemysu wapienniczego lub cementowego

winna by rozpatrywana na poziomie administracji samorzdowej gmin ipowiatw.


Oprcz zasobw zlokalizowanych wzoach niezagospodarowanych zasoby kopalin lska Opolskiego wystpuj wobszarach perspektywicznych iprognostycznych.
Wyznaczane s one na podstawie analizy
kartograficznych danych geologiczno-zoowych oraz danych zprac geologicznych
o rnym stopniu rozpoznania. czne
zasoby prognostyczne w wojewdztwie
opolskim przedstawiono wtabeli 2.
cznie dla wszystkich grup surowcowych w wojewdztwie opolskim najwikszy udzia w powierzchni przypada
wpowiatach (tab. 3, ryc. 3): strzeleckim
(27,5%), krapkowickim (13%) i nyskim
(4%).
Wprzypadku dalszej analizy moliwoci zagospodarowania kopalin wzoach
niezagospodarowanych oraz wobszarach
perspektywicznych iprognostycznych ich
znaczny zasig powierzchniowy powinien
zosta zweryfikowany zuwzgldnieniem

Nowoczesne Budownictwo Inynieryjne Maj Czerwiec 2014

Powiat

Udzia, %

brzeski

3,6

oleski

3,4

nyski

3,3

m. Opole

0,7

prudnicki

0,6

gubczycki

0,4

nyski

1,2

brzeski

0,8

oleski

0,4

strzelecki

27,0

krapkowicki

11,0

opolski

2,0

ogranicze wynikajcych zochrony rodowiska oraz przyjtego kierunku zagospodarowania terenu. Postpujca urbanizacja
oraz powikszanie si obszarw obejmowanych coraz bardziej restrykcyjnymi formami ochrony przyrody s przyczynami
pojawiajcych si konfliktw zwizanych
zzagospodarowaniem terenu. Dotyczy to
rwnie ogranicze wgospodarczym wykorzystaniu z kopalin.
Konfliktowo wystpowania z zobszarami chronionymi zwizana jest wduej
mierze zparkami narodowymi jako najwaniejszym skadnikiem tego systemu, nastpne
wkolejnoci s rezerwaty przyrody iparki
krajobrazowe. Oprcz wymienianych powyej rwnie wane od 2004 r. s formy
ochrony przyrody cenne wskali Europy
obszary Natura 2000 (tab. 4). czna powierzchnia obszarw cennych przyrodniczo
na Opolszczynie to ok. 309 tys. ha, ale
uwzgldniajc nakadanie si na siebie granic
rnych form ochrony, jest to ok. 277 tys.
ha, czyli ok. 30% powierzchni wojewdztwa.

Kruszywa RAPORT

Tab. 4. Charakterystyka obszarw przyrodniczo cennych wwojewdztwie opolskim [3, 4, 5]


Forma ochrony

Liczba

Powierzchnia, tys. ha

Park narodowy

Rezerwat przyrody

35

0,9

Park krajobrazowy

70,9

Obszar chronionego krajobrazu

196,2

Obszar Natura 2000 OSO

14,1

Obszar Natura 2000 SOO

19

27,1

W porwnaniu do obserwowanych
winnych wojewdztwach, np. maopolskim, podkarpackim czy witokrzyskim,
uwarunkowania rodowiskowe s znacznie
korzystniejsze. Wynika to gwnie zmniejszego pokrycia powierzchni wojewdztwa
obszarami przyrodniczo cennymi.
Oceniajc moliwo wystpienia stref
potencjalnych konfliktw zagospodarowanych z kopalin zgwnych grup surowcowych (piaskw i wirw, kamieni
amanych iblocznych) zformami ochrony
przyrody, wdalszej czci przedstawiono
ich wystpowanie na terenach: parkw
narodowych ikrajobrazowych, obszarw
chronionego krajobrazu iobszarw sieci
Natura 2000 (ryc. 4).
Wgrupie piaskw iwirw wwojewdztwie opolskim przynajmniej jedn form
ochrony przyrody objtych jest osiem z,
ktrych zasoby stanowi 19% zasobw bilansowych wtej grupie (ryc. 5).
Wgrupie kamieni amanych iblocznych
w wojewdztwie opolskim podwjna
forma ochrony przyrody (park krajobrazowy, obszar chronionego krajobrazu)
dotyczy tylko dwch z, ktrych zasoby
stanowi ok. 1% zasobw bilansowych
wtej grupie.
Wwojewdztwie opolskim na konflikt
zprzynajmniej jedn form ochrony przyrody naraonych jest wobszarach perspektywicznych i prognostycznych w grupie
kamieni amanych iblocznych 38% z,
piaskw iwirw 24%, wapieni imargli
przemysu wapienniczego lub cementowego 9% isurowcw ilastych 8%.
Jeli wemie si pod uwag nakadanie
si form ochrony przyrody, powierzchnia
obszarw perspektywicznych wposzczeglnych grupach surowcowych wynosi:
dla piaskw iwirw 4050 ha (24,4%),
dla kamieni amanych iblocznych 440
ha (38,4%), dla surowcw ilastych 247
ha (8,3%), dla wapieni imargli przemysu
wapienniczego icementowego 2643 ha
(9,2%).

Zakadajc, e udzia zasobw prognostycznych jest rwny procentowi powierzchni wkonflikcie lokalizacyjnym, to
ilo zasobw perspektywicznych wynosi:
dla piaskw iwirw 29,8 mln Mg, dla
kamieni amanych iblocznych 17,7 mln
Mg, dla surowcw ilastych 265 tys. m3,
dla wapieni imargli przemysu wapienniczego icementowego 115 mln Mg.
Aktualizacja stanu zasobw z, zmniejszanych wskutek zabudowy terenu oraz
pooenia wobszarach przyrodniczo cennych, jest dokonywana stosunkowo rzadko
wprzypadku z niezagospodarowanych,
jak rwnie obszarw perspektywicznych
zasobowo. Najczciej stan zasobw nie
jest korygowany, co stwarza przekamanie wielkoci faktycznie dostpnych rezerw
zasobowych.
Struktura popytu iprodukcji surowcw
skalnych decyduje okosztach inwestycji
budowlanych idrogowych wposzczeglnych regionach. Na koszty te wpywaj
przede wszystkim koszty eksploatacji oraz
zapotrzebowanie na rynku lokalnym bezporednio po wydobyciu lub po wstp-

Ryc. 4. Lokalizacja zagospodarowanych


z surowcw skalnych na tle form ochrony
wwojewdztwie opolskim
nych operacjach przerbczych. WPolsce do
przewozu kruszyw naturalnych stosowany
jest transport samochodowy ikolejowy.
Granic stosowalnoci kadego znich s
koszty jednostkowe transportu. Znaczce
dysproporcje pomidzy wielkoci dostpnych zasobw dobrej jakoci ska do produkcji kruszyw amanych wposzczeglnych
regionach Polski apoziomem zapotrzebowania na nie w tych regionach reguluj
midzyregionalny rynek sprzeday tych
kruszyw. Mimo wysokich kosztw transportu kruszyw amanych wymiana dotyczy ok. 70% tych surowcw zuywanych
wkraju [4].

Ryc. 5. Zasoby niezagospodarowanych z piasku iwiru pooone wobszarach przyrodniczo cennych

Maj Czerwiec 2014 Nowoczesne Budownictwo Inynieryjne

87

Kruszywa RAPORT
Ryc. 6. Podstawowa sie transportu drogowego
wojewdztwa opolskiego
Wwojewdztwie opolskim najwiksz
grup zoow stanowi kruszywa wirowo-piaskowe. W zalenoci od zapotrzebowania sprzedaje si piaski i wiry
wtakiej postaci, wjakiej si je uzyskao,
przeprowadzajc tylko pukanie iklasyfikacj wpostaci wirw, mieszanek wirowo-piaskowych ipiaskw.
Wprzypadku kruszyw amanych produkowanych ze ska zwizych wojewdztwo
opolskie jest samowystarczalne, co wicej,
eksportuje swoje kruszywo do ssiednich
wojewdztw, przede wszystkim do lskiego idzkiego.
Kruszywa wirowo-piaskowe wwikszoci maj charakter surowcw oznaczeniu
lokalnym lub regionalnym. Grupa wirw
najwyszych klas bierze udzia w rynku
midzyregionalnym. Wrd bardzo duej
liczby czynnych zakadw produkujcych
kruszywa wirowo-piaskowe wwojewdztwie dominuj zakady mae, w ktrych
wydobycie nie przekracza 100 tys. Mg/r.
Podobnie ksztatuje si sytuacja, jeeli
chodzi o zwize kopaliny skalne najwiksza liczba z obejmuje zoa mae.
Produkcja kruszyw amanych bazaltowych
skoncentrowana jest wpowiecie opolskim.
wiadczy to otym, e tam, gdzie znajduj
si nawet najmniejsze zasoby, s one wydobywane na lokalne potrzeby.
Efektem zrnicowania wielkoci istruktury popytu na kruszywa s due rnice
wpoziomie cen najwaniejszych sortymentw kruszyw wdanych regionach.
Wwojewdztwie opolskim sie drogowa
przebiega wukadzie rwnolenikowym,

88

jako konsekwencja pooenia regionu na


tle uksztatowanych historycznie struktur
pastwowych iprzestrzennych (ryc. 6).
Struktura ukadu drogowego w wojewdztwie nieznacznie odbiega od globalnej dla kraju. Wiksza jest warto udziau
drg powiatowych (47% wwojewdztwie,
44% wkraju), krajowych (10% wwojewdztwie, 7% wkraju) oraz wojewdzkich
(13% wwojewdztwie, 11% wkraju). Dla
drg gminnych warto udziau jest mniejsza oosiem punktw procentowych.
Zdecydowana wikszo czynnych kopal
kruszyw naturalnych wwojewdztwie opolskim to kopalnie kruszyw wirowo-piaskowych. Eksploatowane wnich piaski, wiry
ipospki zaspokajaj gwnie potrzeby
rynku lokalnego, std te ich transport odbywa si wycznie zwykorzystaniem infrastruktury drogowej. Transport drogowy jest
rwnie popularny wkopalniach surowcw
zwizych zlokalizowanych wwojewdztwie. Tylko jedna kopalnia (Rutki-Ligota)
wykorzystuje do spedycji kruszyw transport
kolejowy.

Podsumowanie
Ostatnie lata wbrany kruszyw naturalnych wskazuj na ma dynamik rozwoju
wojewdztwa opolskiego wtym kierunku.
Wrekordowym 2011 r. wydobyto cznie
ponad 21,0 mln Mg surowcw skalnych
wszystkich grup zidentyfikowanych wwojewdztwie, zczego ok. 47% to wanie
kruszywa naturalne. Tyle samo procentowo
wydobyto surowcw dla przemysu cementowo-wapienniczego.
Wskaniki wystarczalnoci zasobw
przemysowych w wojewdztwie opolskim, z wyjtkiem kamieni amanych
iblocznych, s wysze wporwnaniu do
wskanikw krajowych (kruszywa wirowo-piaskowe 14 lat). Wynika to m.in.
zdo duego udziau zasobw przemysowych wudokumentowanych zasobach
bilansowych (28,9%). W przypadku surowcw przeznaczonych dla przemysu
cementowego wystarczalno zasobw
przemysowych wynosi 110 lat, natomiast
dla surowcw przemysu wapienniczego
ponad 56 lat, a z uwagi na stopie ich
wykorzystania wgospodarce lokalnej jest
to bardzo optymistyczna informacja, gdy
zagwarantowana jest cigo produkcji
wyrobw cementowo-wapienniczych, ale
pod warunkiem istnienia popytu i moliwoci produkcji lokalnego przemysu.
Wojewdztwo opolskie, posiadajc 6,9%
zasobw surowca cementowego, zajmuje

Nowoczesne Budownictwo Inynieryjne Maj Czerwiec 2014

wan trzeci pozycj wwydobyciu krajowym. Wydobycie wapieni i margli


gwnego skadnika do produkcji cementu, osigno w 2011 r. ponad 5,5
mln Mg, aw2012 r. nieco si obniyo do
4,9 mln Mg (ok. 11% spadek wydobycia).
Niemniej wojewdztwo zajmuje istotn
pozycj wwydobyciu surowca dla przemysu wapienniczego, ktrych baza zasobw geologicznych siga 10% zasobw
krajowych, przy drugim co do wielkoci
wydobyciu, ktre w2011 r. wynosio ok.
4,3 mln Mg. W 2012 r., mimo radykalnego zmniejszenia wydobycia krajowego
(o23%) i16% spadku wwojewdztwie,
region wdalszym cigu zachowa swoj
pozycj na rynku wapienniczym.
Spedycja kruszyw wewntrz wojewdztwa realizowana jest tylko i wycznie
z wykorzystaniem transportu samochodowego, natomiast eksport kruszyw poza
wojewdztwo realizowany jest zarwno
transportem samochodowym, jak ikolejowym.

Literatura
[1] Bilans zasobw z surowcw mineralnych
iwd podziemnych wPolsce, lata 2008
2013. PIG. Warszawa 2013.
[2] Kozio W., Machniak ., Ciepliski A., Borcz
A.: Aktualny stan iwybrane uwarunkowania
rozwoju wydobycia surowcw skalnych wwojewdztwie opolskim ilskim. Grnictwo
Odkrywkowe 2013, nr 56, s. 222232.
[3] Koma J., Cwojdziski S., Sroga C.: Perspektywiczne zasoby z surowcw skalnych wPolsce. rodowiskowe uwarunkowania
wich wykorzystaniu. PIG. Wrocaw 2013.
[4] Scenariusze technologiczne pozyskiwania
i zagospodarowania surowcw skalnych
wwojewdztwie opolskim. Red. W. Kozio,
. Machniak. AGH. Krakw 2013.
[5] Strategie iscenariusze technologiczne zagospodarowania iwykorzystania z surowcw skalnych. Projekt wspfinansowany ze
rodkw Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego wramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, AGH,
Krakw, 2010.
Praca zostaa wykonana wramach projektu
Strategie i scenariusze technologiczne zagospodarowania i wykorzystania z surowcw skalnych, wspfinansowanego ze rodkw Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
w ramach PO Innowacyjna Gospodarka (nr
UDA-POIG.01.03.01-00-001/09-00).

Artyku recenzowany zgodnie z wytycznymi MNiSW.

You might also like