Professional Documents
Culture Documents
Powieki s aparatem ochronnym oka. Powieka grna jest ograniczona od gry przez
brew, natomiast dolna przechodzi w skr twarzy bez wyranej granicy. Zbudowane s
z czci skrno-miniowej i wknisto-chrzstnej. Obie warstwy s ze sob luno zronite.
Minie tworzce powieki to cz powiekowa minia okrnego oka, unerwiona przez
nerw twarzowy, ktry warunkuje zamykanie oka, misie dwigacz powieki grnej,
unerwiony przez nerw okoruchowy, oraz misie tarczkowy grny, unerwiony przez wkna
wspczulne. Rola ich polega na unoszeniu powiek. Gwne rusztowanie powieki stanowi
zbita tkanka czna zwana tarczk. W tarczkach znajduj si gruczoy tarczkowe Meiboma,
ktre uchodz w pobliu tylnej krawdzi powieki. Wydzielina gruczow Meiboma gromadzi
si na brzegu powiek, uszczelniajc zamknit szpar powiekow. Z krawdzi przedniej
powiek wyrastaj rzsy, do ktrych mieszkw uchodz gruczoy ojowe Zeissa i potowe
Molla.
Wewntrzn powierzchni powiek wyciela spojwka, ktra nadaje jej gadko
i zapobiega tarciu podczas ruchu powiek, wydziela poza tym wydzielin o charakterze
luzowym, ktra razem z produktem gruczow zowych tworzy charakterystyczn wydzielin
omywajc rogwk i noszc nazw filmu zowego.
Powieki w sposb dowolny odsaniaj i zamykaj oko, chronic go przed
wysychaniem i ewentualnymi urazami, wnikaniem cia obcych. Ruch powiek powoduje
przesuwanie si filmu zowego i stae nawilanie nabonka rogwki. Oprcz ruchw
zamierzonych powiek istnieje tak zwane mruganie odruchowe, fizjologiczne
z czstotliwoci okoo 1x 3-4sekundy. Czsto prawidowego mrugania jest bardzo
indywidualna i zalena w znacznym stopniu od napicia ukadu wspczulnego. Odruch
mrugania moe by sprowokowany dodatkowo przez nadmierne wiato, przez ewentualne
rogwkowe zagroenie np. podmuchem silnego wiatru, suchego i gorcego powietrza.
Badanie powiek przeprowadzamy za pomoc ogldzin, palpacji, czasem we
wskazanych przypadkach, osuchiwania. Badanie najkorzystniej jest przeprowadzi w wietle
dziennym. Zwracamy uwag na wielko i ustawienie szpary powiekowej, jej symetryczno,
ruchomo i szczelno podczas zamykania oczu. Ogldamy dokadnie skr powiek, brzeg
wskazane wwczas kiedy guz jest tak duy, e powoduje opadnicie powiek i jest przyczyn
niedowidzenia. Najczciej stosowan metod jest wstrzykiwanie do guza sterydw.
Znamieniem o kolorze czerwonym jest take plama typu czerwone wino. Zmiana ta
jest widoczna zaraz po urodzeniu jako rowa plama na skrze powiek i twarzy, ktra
ciemnieje wraz z wiekiem. W wikszoci wypadkw s to zmiany odosobnione jednak
w okoo 45% przypadkw mog si wiza z wystpowaniem jaskry, a w 5% z Zespoem
Sturgea Webera. Leczenie laserem argonowym lub tym laserem barwnikowym moe
ograniczy zmiany zabarwienia skry.
agodnymi zmianami powiek s take:
Czerniak (melanoma malignum) jest stosunkowo rzadkim guzem powiek. Moe rozwin
si na bazie wczeniej istniejcego znamienia. Cechy wzrostu guza czsto stwierdza si
w okresie pokwitania. W leczeniu obowizuje chirurgiczne usunicie zmiany
z marginesem zdrowej tkanki. Niektrzy autorzy zalecaj usunicie znamienia przed
okresem pokwitania. Po leczeniu chirurgicznym obowizuje leczenie cytostatykami.
Zmianami w obrbie powiek charakteryzuj si take choroby tarczycy. Zmiany te,
Pimiennictwo u autora