Dr Kirby Surprise

o
Sztuka koincydencji
i odblokowywania umysu

PRZEKAD:
Ewa i Bartomiej Kotarscy

TYTU ORYGINAU:
Synchronicity. The Art of Coincidence, Choice, and Unlocking Your Mind
Redakcja i korekta: Beata Jarmuszewska
Projekt okadki: grafika@illuminatio.pl
Skad: skladigrafika@gmail.com

SYNCHRONICITY 2011 Dr. Kirby Surprise.

Original English language edition published by Career Press, 220 West Parkway,
Unit 12, Pompton Plains, NJ 07444, U.S.A.
All rights reserved.
Zdjcia z okadki:
Copyright pl.fotolia.com/dan talson
Copyright pl.fotolia.com/agsandrew
Copyright for Polish edition by ILLUMINATIO ukasz Kierus 2013
Wszelkie prawa do polskiego przekadu i publikacji zastrzeone. Powielanie i rozpowszechnianie z wykorzystaniem jakiejkolwiek techniki caoci bd fragmentw niniejszego dziea
bez uprzedniego uzyskania pisemnej zgody posiadacza tych praw jest zabronione.

Wydanie I
Biaystok 2013
ISBN: 978-83-62476-90-9

Bd na bieco i led nasze wydawnictwo na Facebooku:

www.facebook.com/illuminatiopl

www.illuminatio.pl
Wydawnictwo ILLUMINATIO ukasz Kierus
E-mail: wydawnictwo@illuminatio.pl
Dzia handlowy: zamowienia@illuminatio.pl
Pena oferta wydawnictwa jest dostpna na stronie

www.illuminatio.pl

Spis tre ci

n
Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Rozdzia 1
Posiadasz niezwyky dar . . . . . . . . . . . . . .

13

Rozdzia 2
Nie wierzmy we wszystko, co nam si wydaje. . .

29

Rozdzia 3
Pene odbicie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Rozdzia 4
Dylemat diagnostyczny. . . . . . . . . . . . . . .

57

Rozdzia 5
Synchroniczno i owiecenie. . . . . . . . . . . . 73
Rozdzia 6
Satori w puszce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Rozdzia 7
Szersze horyzonty. . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Rozdzia 8
Twoje drugie dno . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129

Efekt synchronicznoci

Rozdzia 9
Rozwaania natury mistycznej . . . . . . . . . . . 147
Rozdzia 10
Przyjcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
Rozdzia 11
Tajemnicza podr. . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Rozdzia 12
Odmienne stany wiadomoci . . . . . . . . . . . 205
Rozdzia 13
Iluzje i anomalie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
Rozdzia 14
Magia praktyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . 243

Zakoczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
Informacje o autorze . . . . . . . . . . . . . 277

Rozdzia 1

PO SI A D A S Z
N I E Z W Y K Y DAR

b
Nic nie ustala naszej przyszoci bardziej ni
rzeczy, ktre wiadomie ignorujemy.

Sandor McNab

Wydarzenie synchronistyczne

n
Pewnego chodnego jesiennego dnia siedziaem wswoim samochodzie,
czekajc na przyjaciela. Dla zabicia czasu suchaem radia. Podczas przerwy reklamowej wyemitowano zwiastun filmu Carrie. Film ten opowiada
onastolatce, ktra odkrya, i posiada umiejtno przesuwania przedmiotw na odlego. Zaczem fantazjowa na temat tego, jak mogoby wyglda korzystanie ztakiego daru. Widziaem ten film; wscenie finaowej Carrie wykorzystuje swoje moce, by zmiady dom rodzinny. Spojrzaem na
znajdujcy si po drugiej stronie ulicy stary budynek. Skupiem si na nim,
wyobraajc sobie, jak by to byo mc przesun tak wielki obiekt. Przypomniaem sobie nagwek artykuu wgazecie National Inquirer, ktry informowa, e nieznana sia parapsychiczna rzekomo przewrcia dom na
boczn cian. Zastanawiaem si, jaki wpyw na ludzk psychik wywieraaby taka moc, jakie to uczucie przesuwa cay dom. Gdy wpatrywaem

14

Efekt synchronicznoci

si wdom, nagle caa jego konstrukcja gwatownie si zakoysaa. Budynek zacz si porusza iprzewrci si na boczn cian. Spojrzaem na
jego dach. Byem zdumiony,wpadem wpanik. Gapiem si na przewrcony dom izastanawiaem si, czy to naprawd moja sprawka. By moe to
wszystko jest tylko snem. Po chwili uwiadomiem sobie, e nie pi, ato,
co zobaczyem, zdarzyo si naprawd.
Wporzdku pomylaem skoro to zrobiem, chc zobaczy, jak dom
pka niczym wfilmie.
Patrzyem oszoomiony, bo budynek raz jeszcze zacz dre, po czym
dach zapad si do rodka jak podczas implozji. Belki stropowe przebijay si przez ciany, okna pkay cay dom po prostu si rozpada. Chwil pniej zobaczyem przebysk tej farby, azaraz potem na gruzy leniwie wdrapa si najwikszy buldoer, jaki wyciu widziaem, by wkilka
chwil cakowicie zmiady pozosta konstrukcj. Gdy dzieo zniszczenia
si dokonao, maszyna zacza adowa gruz na wywrotk. Dom po prostu zasoni mi widok brygady rozbirkowej, awczone radio izamknite
okna nie pozwoliy usysze odgosu silnikw pracujcych maszyn. Fantazja dobiega koca, ale moje yczenie spenio si dziki serii synchronistycznych zdarze.

POSIADASZ DAR TWORZENIA WS

Posiadasz niezwyky dar. Twoje myli iuczucia, twoje wspomnienia
idowiadczenia pojawiaj si wotaczajcych ci wydarzeniach jako zjawisko
zbiegu okolicznoci. Nie tylko ty posiadasz ten dar maj go wszyscy.
Wszyscy yjemy wwiecie, wktrym nasze myli iemocje ukazuj si nam
wpostaci wydarze synchronistycznych.

To nie jest wymys science fiction czy fantasy, to prawdziwy otaczajcy nas
wtej chwili wiat. Ta pozornie magiczna umiejtno pozostaje zazwyczaj
niezauwaona, niewyjaniona, aniekiedy opacznie rozumiana, ale to prawda. To nie magia, cho zjawisko to ley upodstaw wikszoci mitw dotyczcych magii. Niniejsza ksika ma za zadanie uwiadomi ci omocach,
ktre ju wykorzystujesz.

1. posiadasz niezwyky dar

15

Wydarzenia synchronistyczne (w skrcie WS) dziej si wwczas, gdy twj

zewntrzny iwewntrzny wiat wydaj si by swoim lustrzanym odbiciem.
Kiedy po raz pierwszy zaczem dostrzega wok siebie WS, zastanawiaem si, czy s one prawdziwe. Nie miaem adnego punktu odniesienia wobec nagego znalezienia si wrd codziennych WS koncentrujcych si wok moich myli idowiadcze. Jako dziecko syszaem okilku wydarzeniach
synchronistycznych, choby tych zwizanych zzabjstwami Lincolna iKennedyego. Pierwszego znich zastrzelono wteatrze, azabjc schwytano wmagazynie. Wdrugim przypadku zabjca odda strzay zmagazynu, aschwytano go wteatrze. Lincoln mia sekretark onazwisku Kennedy, Kennedy za
sekretark onazwisku Lincoln. Co jaki czas pojawiay si te miejskie legendy okoincydencjach. Syszaem owielu teoriach spiskowych, tajemnych organizacjach, takich jak masoni czy iluminaci, czy otajnych agencjach rzdowych. Niektre ztych opowieci to wyrane science fiction, inne kojarz si
zparanoj. Te konkretne WS dotyczyy jednak ogu spoeczestwa. Nigdy
nie wspominano otym, e zjawiska takie mog pojawia si wok ludzi znanych nam osobicie, aco dopiero nas samych. Gdy bylimy dziemi, nigdy
nie powiedziano nam, e nasze myli potrafi wywoywa zdarzenia wwiecie realnym. Amoe jednak powiedziano?
Kiedy zbijesz lustro, czeka ci siedem lat nieszcz. Gdy staniesz na szczelinie, pech ci nie ominie. Nie otwieraj parasola wdomu. Przechodzenie pod
drabin to gwarantowany pech. Gdy zobaczysz pierwsz gwiazdk na niebie, pomyl yczenie. Sypnij sol przez rami, by unikn niepowodzenia.
Wszyscy znamy szereg przesdw przekazywanych zpokolenia na pokolenie wpostaci bajek czy przekazw ustnych. Kada kultura ma swoje nakazy izakazy, przynoszce pecha lub strzegce przed nim. Czy nie s to przekazy goszce, e nasze myli iczyny wpywaj na wydarzenia zachodzce
wnaszym otoczeniu? Kiedy miaem mniej wicej pi lat, moi rodzice uparcie starali si przekona mnie, e magia nie istnieje. System szkolnictwa skupia si wtedy na wiedzy wynikajcej znauki. Mwiono mi, e moje przekonania to tylko przesdy oparte na ignorancji istrachu ie wnaszym wiecie
wszystko ma swoje przyczyny iskutki. Magia iprzesdy to gupstwa, ktrymi
zajmuj si ignoranci. Wniedziel natomiast szlimy do kocioa. Obserwowaem, jak ksia odprawiaj rytuay, ktre jakim cudem wpyway na nad-

16

Efekt synchronicznoci

przyrodzone moce iskaniay je do wstawiania si za wiernymi. Syszaem

niestworzone historie otym, jak modlitwy zmieniay bieg wydarze wludzkim yciu. To by trudny okres na bycie dzieckiem. Mwiono te, e cuda si
zdarzaj, przynajmniej te niewielkie. Chodzio tylko oto, bymy nie prbowali wywoywa ich sami. Dzi take wielu znas drczy przewiadczenie, e
istnieje jaki duchowy, by moe magiczny sposb, dziki ktremu bdziemy mogli zmieni los tak, by nam sprzyja. Ot losem faktycznie mona kierowa ikady znas posiada ku temu wrodzone predyspozycje. Umiejtno
tworzenia WS jest wpisana wnasz natur inie ma wtym nic niezwykego.
Nie wymaga si od nas hodowania adnej religii, podania za adnymi nauczycielami ani przechodzenia jakichkolwiek treningw. To wszystko dzieje
si wtej chwili. Niniejsza ksika to po prostu instrukcja obsugi, azarazem,
mam nadziej, ciekawa opowie.
WS podwaaj nasze dotychczasowe rozumienie zalenoci przyczynowo-skutkowych. Wprzypadku poruszajcego si domu zaistniao poczenie midzy obserwatorem azdarzeniem, ale odnalezienie przyczyny wydaje
si niemoliwe. Dom poruszy si, ale nie byo adnej fizycznej siy dziaajcej ze strony obserwatora. Reklamy wradiu, wspomnienia oraz cieki mylowe ifizyczne zsynchronizoway si, ale nie staa za tym adna jasno okrelona
sia. Zaznacza si tu jednak widoczny schemat. Ludzie od zawsze widywali
WS. Stanowi one podstaw wielu przesdw iprzekona religijnych. Wybierzmy si wpodr, ktra pomoe nam zrozumie, dlaczego WS to nieodczna cz ludzkiego ycia.

WS EWOLUOWAY JAKO ZDOLNO NATURALNA

Wyobra sobie, e jeste jednym ze swoich staroytnych przodkw. Stoisz
na skraju afrykaskiej sawanny 50 tysicy lat temu. Zfizycznego punktu widzenia jeste wspczesnym czowiekiem. Wtym momencie nasi przodkowie
przestali ju ewoluowa, gdy udoskonalili wasn strategi przetrwania. Byli
jednak do wtymi istotami mierzyli nie wicej ni 150 centymetrw, wayli niespena 45 kilogramw, nie mieli pazurw, aich zby byy bezuyteczne
jako bro. Wciemnociach byli niemal lepi, aich zmys powonienia pozostawia wiele do yczenia. Wjednym jednak przewyszali inne istoty. Potra-

1. posiadasz niezwyky dar

17

fili rozpoznawa schematy. Musieli powici wiele, by mc pozwoli sobie

na wikszy mzg. Tkanka mzgowa jest niezwykle kosztowna pochania
nawet cztery razy wicej glukozy itlenu ni minie iwymaga istnienia zoonych, wyspecjalizowanych systemw biologicznych. Ludzki mzg potrzebuje duo biaka, co sprawiao, e polowania stay si koniecznoci. Ludzkie
potomstwo rodzio si sabo rozwinite, bo musiao przej przez wski kana
rodny. Przede wszystkim musiay si wnim zmieci nasze gowy. Gdybymy
mieli ciaa odpowiadajce proporcjom mzgu innych ssakw, waylibymy
okoo 900 kilogramw. Powikszony mzg pozwala nam przetwarza informacje szybciej iw sposb bardziej elastyczny. Dziki temu potrafilimy si lepiej dostosowywa idalsza ewolucja fizyczna okazaa si zbdna mniej wicej
20 tysicy lat temu. Nie tylko rozwinlimy wspania umiejtno zapamitywania olbrzymiej iloci informacji, lecz take nauczylimy si przetwarza
iporwnywa schematy wzoonym, zmiennym iniepewnym rodowisku.
Jako ten stosunkowo niewielki ssak stoisz wic pord sawanny, aotacza
ci sigajca do pasa trawa, ktra faluje smagana podmuchami wiatru, wprawiajcego wruch take sunce po niebie chmury. Wniektrych miejscach
trawa owietlana jest przez soce, na inne pada cie. Przed tob, a po horyzont, rozciga si mikki dywan ruchomych wzorw iksztatw. Stoisz wtrawie nago. Masz przy sobie kij zprzymocowanym do niego ostrym jak brzytwa krzemieniem iczujesz gd. Wiesz, e gdzie tam, pord traw, czaj si
zwierzta, ktre zapewni ci to, co niezbdne do przetrwania. S tam jednak te drapieniki, ktre zradoci nakarmi tob swoje rodziny. Zarwno zwierzyna owna, jak idrapieniki posiadaj cechy pomagajce im ukry
si ipolowa pord traw. Nawet jeeli zdaleka wyranie widzisz antylop,
dotarcie do niej jest niebezpieczne. Wok czaj si inne drapieniki polujce na t sam zdobycz. Twoim zadaniem jest wykorzysta swj drogocenny
mzg do przeczesania rwniny wposzukiwaniu ruchw iwzorw kontrastujcych zotoczeniem. Musisz sign do pamici idowiadczenia, by odrni poywienie od niechybnej mierci. Czy ruch, ktry widzisz, wskazuje na lwa ugniatajcego wok siebie traw podczas skradania si do ofiary?
Amoe to wiatr porusza traw wpobliu skrytego pod zielon zason strumyka? Czy ta ciemna plamka na brzowym polu oznacza rdo wody, czy
moe ley tam jele? Jak odrni jedno od drugiego?

18

Efekt synchronicznoci

Obliczeniowy model umysu

W informatyce tego typu problemy zrozpoznawaniem schematw nazywa

si wiczeniami zlogiki rozmytej. Dylematw, przed ktrymi stali nasi przodkowie, nie da si rozwiza za pomoc wspczesnych komputerw. Ilo danych jest po prostu za dua, aproblem zbyt zoony, by komputer mg podejmowa jakiekolwiek decyzje. Tego typu sprawy s zbyt skomplikowane
nawet dla naszych wysoce rozwinitych mzgw nie potrafimy rozwiza
ich, majc pene przekonanie osusznoci podejmowanych dziaa. Zanim
nasz biologiczny komputer upewniby si co do zaobserwowanych wzorw,
rdo poywienia ju dawno by ucieko lub pado ofiar innego zwierzcia.
Komputery nie radz sobie zpojciem by moe. Ewolucja znalaza jednak
na to sposb; mowa tu ospecjalnie wyksztaconym obszarze mzgu, ktrego
zadaniem jest zgadywanie. Obszar ten, majcy rozmiary orzecha woskiego
iznajdujcy si przy pacie czoowym, to wanie my. To obszar, ktry odnosi si do naszej jani. Potrafi on odnale si wmentalnym modelu otaczajcego go wiata. Zarwno twoje zmysy, wspomnienia, emocje, jak ifunkcje
motoryczne przetwarzane s przez inne czci mzgu. Informacje otrzymujesz dziki olbrzymiemu kbowisku przekazujcych dane neuronw. yjesz
we wszechwiecie, ktry stworzy twj mzg. To ty jeste wiadomym swojego istnienia podmiotem podejmujcym decyzj, jeste ego ozdolnociach
decyzyjnych.
Wyobra sobie nastpujc sytuacj: siedzisz na murze. Przed sob widzisz
sawann, zewntrzny wiat, wktrym musisz przetrwa. Ten wiat wykracza
daleko poza granice wyznaczane przez twoje zmysy. Zreszt nawet informacje podawane nam przez zmysy s zbyt zoone, bymy mogli cakowicie je
przyswoi. Za tob, po drugiej stronie muru znajduje si twj osobisty wiat
wewntrzny. To mzg ibdcy jego tworem umys. Twj wewntrzny wiat
rwnie wykracza poza twoj granic percepcji ite jest zbyt zoony, by mc
go dogbnie pozna. Twoim zadaniem jest zwrcenie uwagi na potrzeby
wiata wewntrznego, przyswojenie wszystkich zwizanych ztym informacji iwykorzystanie ich do zdobycia tego, co niezbdne wwiecie zewntrznym. Ty, ego ozdolnociach decyzyjnych, rozsdzasz otym, kiedy wzory na
trawie przypominaj jelenia na tyle, by mc podj ryzyko podbiegnicia

1. posiadasz niezwyky dar

19

do celu irzucenia dzid. Gdy wzr zinterpretujesz jako lwa, zdecydujesz, e

czas znale inne miejsce na polowanie. To my rozstrzygamy, co oznaczaj
dane wzory. Podczas wykonywania zada nigdy nie dysponujemy peni informacji izawsze zgadujemy na podstawie tego, co ju wiemy. Dopasowujemy zapamitane dowiadczenia do luk informacyjnych. Nadajemy znaczenie
schematom iliczymy na to, e bdziemy mie racj. Szukamy wzorcw idecydujemy otym, co one oznaczaj dla nas inaszych potrzeb. Gdy dokonamy poprawnych wyborw wystarczajc ilo razy, otrzymamy szanse przekazania swoich genw nastpnym pokoleniom.
Nasz mzg potrafi jednak co wicej ni tylko dopasowywa schematy do
znacze. ledzi on zmiany tych szablonw na przestrzeni czasu. Umys planuje iwyobraa sobie, czego moe oczekiwa wprzyszoci, decyduje otym,
jakich szuka wzorw. Szuka formu takich, ktre pozwol przewidywa bieg
wydarze. Gdybymy byli wasnymi przodkami, badalibymy schematy rzdzce zmian pr roku. Znalibymy modele migracji innych zwierzt, dziki czemu moglibymy przewidzie, gdzie zwierzyna owna znajdzie si odanej porze roku idnia. Poznalibymy ich wzory zachowa podczas ucieczki
iopracowali najskuteczniejsz metod polowania. Przypisywanie znacze do
schematw wydarze zawsze niesie za sob pewne problemy. Zawsze dysponujemy niepenymi informacjami. Mentalny skrt, jaki do nas dociera, powoduje, e spora cz istotnych informacji zostaje utracona. Wiele ztych luk
uzupeniamy zpamici, by zrekompensowa to, czego nie wiemy. Spora cz
tego, czego dowiadczamy, jest przez nas ignorowana, poniewa przetwarzanie takich danych jest nieefektywne. Wicej informacji otego typu kompensacjach iutratach znajdziesz wnastpnych rozdziaach. Rzadko kiedy odkrywamy pierwotn przyczyn zajcia wydarze, ktre staramy si analizowa.
Filozofia to luksus, na ktry godni nie mog sobie pozwoli.

WS JAKO NATURALNA PRZEWAGA

Pamitam pewien stary dowcip: Dwa spy siedz na drzewie. Nagle jeden odwraca si do drugiego imwi: Do diaba zcierpliwoci, zaraz
co upoluj!. Wmzgach naszych przodkw zachodziy takie same procesy, jakie wystpuj unas. Wyobraam sobie, e wpewnym momencie

20

Efekt synchronicznoci

zmczyo ich odgadywanie zachowa otoczenia. Ci pierwotni ryzykanci

zpewnoci szukali wszelkich moliwych sposobw, by zyska przewag
nad konkurencj.
W jaskiniach Les Trois Frres we Francji znale mona najstarsze malowida naskalne. Na jednym ztakich obrazw wida szamana zmask jelenia. Jest to prawdopodobnie malunek przedstawiajcy jaki magiczny rytua.
Plemi miao nadziej, e poprzez odwzorowanie na skale zwierzyny, szaman
przywoa prawdziwego jelenia podczas polowania. Ludzie ci byli zapewne tak
samo inteligentni, jak my. yli iumierali, toczc nieustann walk zotoczeniem. Dlaczego wic marnowali czas na tace wprzebraniu zwierzt? Poniewa dostrzegli zwizek midzy tym, co dzieje si podczas polowania, aich
wewntrznymi dowiadczeniami. Byli oni wiadomi istnienia WS itak jak
hazardzista usiujcy zwikszy swoje szanse, starali si jak najlepiej wykorzysta dostrzegane przez siebie schematy.
Kiedy myliwy natrafia na grup jeleni za kadym razem, gdy szaman taczy wmasce zwierzcia, byo to WS. Myliwi chcieli wic wywoa je wiadomie. Czasami przesdy powstaj wtedy, gdy ludzie usiuj skorzysta na
WS. Szaman zobaczy, e jelenie pojawiy si, gdy taczy przebrany wmasce,
wic mia nadziej, e taka sama sytuacja powtrzy si wprzyszoci. Problem
polega na tym, e myliwi nie zawsze trafiaj na jelenie, niezalenie od tego,
co zrobi szaman. Zpewnoci wielu biednych szamanw stracio ycie zrk
myliwych, bo obiecana zwierzyna si nie pojawia. Prby zwabienia jeleni
za pomoc skomplikowanych schematw wydarze to bdzenie po omacku. Jak dowiesz si znastpnego rozdziau, wpyw czowieka na otaczajce
go wydarzenia moe zosta zmierzony woparciu odane naukowe izazwyczaj wynosi zaledwie kilka procent.
Wpywamy na rzeczywisto, ale jej nie tworzymy

Gdyby byo inaczej, nikt nigdy nie byby biedny ani chory inie trzeba by
byo paci podatkw. Kada kultura ma jednak swj magiczny tok pojmowania mylistwa, pogody czy podnoci. Dlaczego wic, skoro czowiek jest
wstanie przechyli szal tylko okilka procent, tak znaczna cz kultur prymitywnych opiera si na WS? Odpowied tkwi wnaszej ewolucji.

1. posiadasz niezwyky dar

21

Teoria ewolucji Darwina przetrwaa prb czasu. Ten proces postpuje

ipokazuje, e nawet minimalna przewaga na przestrzeni pokole decyduje otym, kto przekae swoje cechy nastpcom, akto skoczy na mietniku
ewolucyjnej historii. Rozwinlimy sposb mylenia idopasowywania schematw, poniewa dao nam to ewolucyjn przewag. Wten sam sposb korzystamy zWS.
Nasz naturaln specjalnoci adaptacyjn jest poszukiwanie wszelkich
schematw mogcych da nam przewag. Szukamy informacji. Szukamy znaczenia. Nasz umys wykonuje olbrzymi ilo operacji, nawet kiedy podejmujemy si czego tak prostego, jak odrnienie obiektu od jego ta. Jestemy wstanie go nazwa, zaklasyfikowa izastanowi si nie tylko nad tym,
do czego moe si on przyda, ale take co oznacza, istwierdzi, e obiekt
ten znajduje si wpewnym okrelonym miejscu. Potrafimy przydzieli obiektom iwydarzeniom kontekst, dziki ktremu jestemy wstanie przewidzie
inne wydarzenia. Nawet rozgldajc si po pokoju czy sawannie, wykonujemy obliczenia, ktre informatykom wydaj si niemoliwe do odtworzenia.
Mimo to stosunkowo proste zadania, takie jak dodanie omiu 10-cyfrowych
liczb wpamici, s dla nas praktycznie niewykonalne. Dlaczego? Ewolucja
nie dba oto, zczego nie korzysta. Nasi przodkowie do przetrwania nie potrzebowali umiejtnoci dodawania 10-cyfrowych liczb iw ogle rzadko kiedy musieli liczy do dziesiciu. Problem nigdy nie wymaga rozwizania, wic
mzg nie rozwin odpowiednich umiejtnoci. Twj mzg potrafi wykona
skomplikowane obliczenia potrzebne do pocigu za antylop przez rwnin, przewidzie procesy mylowe ofiary, odgadn jej zamiary iskoordynowa setki mini jednoczenie, by rzuci wczni itrafi wruchomy cel. To
nie magia tylko moc obliczeniowa. Kada funkcja jest niezbdna inie ma tu
adnych nadwyek.

MAGIA NIE JEST MAGICZNA

WS to nie tylko pomyki przy interpretowaniu danych. Ewoluowalimy,
by postrzega WS, poniewa umiejtno dopasowywania schematw ma
swoje zalety. Przyjrzyjmy si tej magii. Pierwotni myliwi manipulowali
dowiadczeniami za pomoc rytuaw isymboli, takich jak taniec wmasce

22

Efekt synchronicznoci

jelenia. wiat wewntrzny wpywa na wydarzenia wiata zewntrznego. Myliwi starali si wykorzysta WS do zwikszenia swoich szans na przetrwanie. Usiowali stworzy zwizek przyczynowo-skutkowy midzy ich sytuacj
wewntrzn atym, czego oczekiwali od wiata zewntrznego. Rozumowanie wygldao tak: Jeeli wten sposb zatacz, pomyl otym itamtym,
dowiadcz tych itamtych uczu, to pojawi si zwierzyna. To prosta prba
zmiany biegu wydarze na swoj korzy. Nasi przodkowie zpewnoci nosili amulety, magiczne ozdoby czy nawet tworzyli blizny imodyfikowali ciaa. Wszystko to miao przypomina oich intencjach. Pamitajmy, e mwimy tu orozwinitych osobach dorosych. Ci ludzie wiedzieli, e magia nie
daje pewnoci uzyskania okrelonych rezultatw. Poszukiwali tych kilku procent, ktre przechyl szal na ich korzy. Jeeli wpywanie na bieg wydarze
byoby moliwe chocia wminimalnym stopniu, dawaoby ewolucyjn przewag tym istotom, ktre wykorzystayby to jako element swojej strategii. Jeeli wpywanie na wydarzenia za pomoc modyfikowania stanw wewntrznych byoby moliwe, zpewnoci niektre organizmy ewoluowayby tak, by
mc to wykorzystywa. Uwaam, e tak wanie byo wnaszym przypadku.
Wykorzystalimy niewielk przewag iprzez tysice pokole wyksztacilimy
naturaln zdolno rozpoznawania itworzenia WS.
Rwnie cenne, jak wywoywanie zwierzyny podczas polowa, byoby
przewidywanie, wktrym miejscu si ona pojawi. Zagldanie wprzyszo
jest rwnie korzystne, co samodzielne jej tworzenie. Prymitywne kultury
s przesdne. Szukaj znakw izwiastunw przyszoci pord otaczajcych
je wydarze. Kada taka kultura opracowaa systemy wrb wykorzystywane do przewidywania przyszoci. Potrafimy dopasowywa schematy, awrby to nic innego, jak wanie dopasowywanie schematw. Wrbiarstwo to
szukanie wzorw wzwierzcych wntrznociach, liciach herbaty czy pkniciach wskorupach wi. Bardziej wyrafinowane systemy cechuj si penymi zbiorami znacze symboli. Do systemw takich zaliczamy karty Tarota, astrologi, runy czy schematy wwersach poezji, wybieranych za pomoc
rzucania monet czy odygami, jak wprzypadku IChing. Nasi przodkowie
zpewnoci nie dysponowali zbyt wieloma zestawami symbolicznych metafor, za pomoc ktrych dao si przewidywa przyszo, ale opierali si na
wasnych dowiadczeniach dotyczcych otaczajcego ich wiata. Raz jeszcze

1. posiadasz niezwyky dar

23

wyobramy sobie naszych niewielkich, dopasowujcych schematy przodkw

na skraju trawiastej rwniny. Ich mzgi posiadaj t sam moc obliczeniow,
co nasze wspczesne umysy. Do czego wic wykorzystywali oni cay ten potencja? Moemy wyobrazi sobie, e szukaj wyuczonych wzorw, kolorw
iruchw, by odgadn, co czai si wtrawie. Widzimy, e dostrzegaj schematy iznaczenia, ktrych my nie bylibymy wstanie rozpozna, poniewa
brak nam dowiadczenia, ktre oni zdobywali przez lata. Czytajc doniesienia oprymitywnych myliwych, ktrzy uniknli zderzenia zcywilizacj zachodni, dostrzeemy kolejny wymiar rozpoznawania schematw. Tacy owcy
odczytuj wszelkie otaczajce ich wydarzenia poprzez poszukiwanie znacze
objawionych przez metafory czy symbole. Szukaj obrazw wchmurach czy
wfalujcej trawie. Pojawienie si konkretnego ptaka wokrelonym momencie podczas dowiadczania danej myli moe stanowi przekaz co do umiejscowienia zwierzyny lub odpowiedniej cieki do niej prowadzcej. Duchy,
jakiekolwiek uznawane przez okrelonych myliwych, przemawiaj do nich
za pomoc otaczajcego ich rodowiska. Przodkowie odczytuj znaczenie
WS wformie niuansw, anie pewnoci. Jest to kolejny schemat, ktry naley rozpozna ikolejne prawdopodobiestwo do uwzgldnienia. Nie mwimy tu ozdziecinniaych wyznawcach magii, lecz oistotach przetwarzajcych
zoone metafory ikorelacje znacze, by wydoby znich istotne informacje
zapewniajce przetrwanie.

POWRT WS DO WSPCZESNEGO WIATA

Wydarzenie synchronistyczne

n
Pewien mczyzna budzi si rano wdzie swoich 55 urodzin. Zauwaa, e
zegar wskazuje 5:55. Ubranie si izjedzenie niadania zajmuje mu 55 minut,
po czym wcza telewizor iodkrywa, e jest on nastawiony na kana pity.
Dzieje si to pitego maja. Opuszcza swoje mieszkanie na pitym pitrze
wieowca, wsiada do autobusu numer pi ijedzie do miejsca pracy oddalonego opi mil. Na miejscu wybiera pit wind iwjeda na pite pi-

24

Efekt synchronicznoci

tro budynku znajdujcego si przy ulicy Pitej numer 555. Wwindzie dostrzega, e razem znim jedzie pi osb. Nastpnie wysiada iwchodzi do
biura przez pite drzwi po prawej stronie budynku. Jako osoba bystra, zauwaa wszystkie zbiegi okolicznoci zudziaem cyfry pi. Zaczyna zastanawia si, wjaki sposb wykorzysta je dla wasnego dobra. Na swoim
biurku znajduje gazet zwynikami wycigw konnych, ktr kto tam zostawi. Otwiera j na stronie pitej iodkrywa, e pity ko startujcy wpitej gonitwie nazywa si Szczliwa Pitka. Mczyzna uznaje, e to musi
by znak niezawodny sposb na zarobienie pienidzy. Dzwoni wic do
bukmachera istawia pi tysicy dolarw. Opitej dzwoni ponownie, by
zapyta, jak poszo obstawionemu przez niego koniowi. Bukmacher odpowiada: Ukoczy wycig na pitym miejscu!.

Nasz hazardzista dostrzeg prawdziwy schemat WS, ale pomyli schemat

znaczeniowy ze schematem przyczynowym. Przyjrzyjmy si tej historii ukazujcej synchroniczno jako lustro. Bohater tej historii skoncentrowany by
na swoich 55 urodzinach. Przycigao to jego uwag iprzez jaki czas otaczajca go rzeczywisto uoya si wedug tego wzoru. By moe mczyzna czu, e nie dokona wyciu wystarczajco wiele, iszuka sposobu, by
poczu si bezpieczniej ipewniej, szuka szansy na bycie kim wyjtkowym
iwanym. Szereg WS to wszystko zapewni, ale przynis te mczynie dowiadczenie rozczarowania, ktre odczuwa na co dzie wswoim yciu. WS
stao si odzwierciedleniem jego procesw wewntrznych ipozwolio mu
raz jeszcze dowiadczy swojego wewntrznego wiata wpisanego wkontekst
wiata zewntrznego.
Domy nieustannie przewracaj si pod wpywem siy woli. Zjawiska wok
nas odzwierciedlaj schematy naszego przetwarzania informacji. To hazardzista
znaszej historii jest odpowiedzialny za to, e zinterpretowa wydarzenia wtak
dalece uproszczony inaiwny sposb. Gdyby by wspomnianym wczeniej prymitywnym myliwym, by moe zaistniae okolicznoci wywoayby bardziej
zoone refleksje. WS staoby si kolejnym schematem, ktry naley doda do
oblicze, nie za faktem, na podstawie ktrego trzeba natychmiast dziaa. Tego
typu impulsywne zachowanie byoby przecie lekkomylne idziecinne.

1. posiadasz niezwyky dar

25

Niekiedy tworzymy schematy WS, ktre przekazywane s kolejnym pokoleniom. Przyjmijmy, e sowa, stworzenie typowo nocne, zostanie wypdzona ze swojego gniazda przez jakie inne zwierz za dnia. Zdezorientowany ptak przeleci nad poblisk wiosk. Niektrzy jej mieszkacy uznaj to za
nietypowe zjawisko. Wkrtce potem komu wydarzy si jakie nieszczcie
igotowe. Narodzi si przesd, poniewa mieszkacy wioski bd spodziewa si nieszczcia za kadym razem, gdy kto zobaczy sow za dnia. Pierwotne znaczenie omenu tworz pierwsi obserwatorzy, ktrzy przekazuj mit
innym. Ci zkolei tworz nastpne WS opodobnym schemacie, zgodnie ze
swoimi oczekiwaniami. Wydarzenie synchronistyczne pojawia si, ale znaczenie przypisuj mu ludzie uczestniczcy wjego powstawaniu.
Niektre WS oraz pewne przesdy bez wtpienia powstaj wwczas, gdy
dwa schematy dwch rnych wydarze cz si wsposb losowy. Staroytni Grecy wierzyli wto, e mona wywoa deszcz, uderzajc wspecjalne kamienie mokrymi gaziami drzew. Ta metoda naprawd si sprawdza. Jeli bdziemy wystarczajco dugo uderza okamienie mokrymi gaziami, wkocu
zacznie pada. Caa operacja moe trwa kilka dni, tygodni, anawet miesicy, ale wkocu zacznie pada deszcz. Gdy pojawi si, zdarzenie to moe mie
znaczenie synchronistyczne, cho opiera si ono tylko na wewntrznych dowiadczeniach poszczeglnych osb. Uderzanie gazi okamie nie wywouje wmagiczny sposb deszczu. Niestety, ludzie dostrzegajcy WS skupiaj
si zazwyczaj na zjawiskach zewntrznych, zamiast na osobistym znaczeniu
dla osoby dowiadczajcej. Sprawia to wraenie poszukiwania przyczyny odbicia obiektu wlustrze poprzez badanie lustra. Wydaje mi si jednak, e tego
typu pozornie przesdne zachowanie zasuguje na nasz szacunek. Nawet jeeli jest troch niewaciwe, odzwierciedla pierwotne prby rozwizania zagadek wszechwiata. Ludzie robili wwczas to, co robi dzi naukowcy: badali schematy rzdzce natur wnadziei na popraw jakoci ycia. To wanie
dao pocztek nauce eksperymentalnej, za osoby usiujce wykorzysta WS
dziaay na podstawie dostpnego im zrozumienia mechanizmw rzdzcych
wszechwiatem. Za tysic lat fizycy najpewniej bd postrzega nas wpodobny sposb; robilimy, co moglimy, biorc pod uwag ograniczenia, zktrymi przyszo nam si zmaga. Wspczesna nauka zapewne zostanie uznana
za przesdy imitologi jutra.

26

Efekt synchronicznoci

DOWODY INIEPOKJ EGZYSTENCJALNY

We wspczesnym wiecie nie brak WS. Obecnie jednak obawiamy si ich
owiele bardziej ni kiedy. Nasze wspczesne mitologie nie udzielaj odpowiedzi, ktrych szukaj osoby dowiadczajce wydarze synchronistycznych. Pytaem wielu ludzi oich dowiadczenia ze znaczcymi zbiegami okolicznoci. Nie spotkaem nikogo, kto nigdy nie zetkn si zjak form WS.
Powszechne jest tumaczenie tych zjawisk jako prostych zbiegw okolicznoci. Odnosz wraenie, e gdy jaka osoba stara si zbagatelizowa wydarzenie synchronistyczne, nazywajc je prostym zbiegiem okolicznoci, czsto
jest to sposb obrony przed niepokojem egzystencjalnym, ktry wywouj
tego typu zdarzenia. Zawsze szukamy wytumaczenia zjawisk dziejcych si
wok nas. Mentalnie wci znajdujemy si na sawannie, starajc si odrni, ktre wzory to droga do przetrwania, aktre oznaczaj niebezpieczestwo. Ostatecznie niektrzy przyjmuj, e takie zdarzenia nie istniej, poniewa to niemoliwe. Problem ztym rozumowaniem polega na tym, e nie
ma powodu, dla ktrego WS miayby nie by moliwe. Wfizyce kade zdarzenie niepodwaone przez znane prawa uwaane jest za moliwe. WS nie
stoj wsprzecznoci zadnymi prawami fizyki. Czasami wygrywaj one zrachunkiem prawdopodobiestwa, ale nie pogwacaj praw przyczynowoci.
Badania przeprowadzone przez naukowcw pokrewnych dziedzin zdaj si
nie tylko potwierdza istnienie WS, ale te wskazuj na to, i ich pojawienie
si determinuj wjakim stopniu stany psychologiczne obserwatora.
Gdy uczono mnie posugiwania si metod naukow, zainteresowaem
si czsto nierozumian teori eksperymentu. Najlepsze eksperymenty to te,
wktrych osoby im poddane wybrane zostay losowo, nie znaj prawdziwej
natury dowiadczenia, aprzeprowadzajcy badanie nie wiedz, jaki bdzie
jego wynik. Nazywa si to podwjnie lep prb. Uzasadnienie teorii jest takie, e gdy naukowiec przeprowadzajcy dowiadczenie wie, jakich szuka rezultatw, bdzie si on stara zmodyfikowa wynik eksperymentu. Dane bd
dostosowywane, by speni jego oczekiwania. Wok tego problemu powstay
cae szkoy filozoficzne irozmaite terminy okrelajce przyczyny takiego stanu rzeczy. Niektre zmiany wyniku spowodowane s osdem osoby przeprowadzajcej eksperyment. Czasami dane zmieniaj si poprzez zastosowanie

1. posiadasz niezwyky dar

27

okrelonej metody analizy. Jednak gwny problem, ktry powysza teoria

stara si wyeliminowa, to niezbity, podstawowy, cho trudny do zaakceptowania fakt naukowy: przewidywania osoby badajcej zmieniaj wynik eksperymentu za pomoc samego zjawiska obserwacji ioczekiwa. Wyksztaceni naukowcy podnios wtym miejscu protest, twierdzc, i jest to bdna
interpretacja metody naukowej, ale opisane przeze mnie zjawisko jest powodem, dla ktrego metoda ta wogle istnieje. Uczestnicy eksperymentu oczekujcy wyniku wywouj taki sam efekt kocowy. Wkadym eksperymencie natury terapeutycznej udzia tzw. placebo wynosi nawet do 30 procent.
Wiele lekarstw opartych na zioach, zktrych korzystano od stuleci, poddawanych jest obecnie podwjnie lepym prbom. Niektre ztych lekw faktycznie dziaaj, ale okazuje si, e inne nie maj na nas adnego wpywu,
podczas gdy ludzie po ich zayciu wci odczuwaj popraw samopoczucia,
poniewa wierz wdziaanie okrelonego specyfiku. Spodziewaj si rezultatu, ktry pojawia si odbity wzwierciadle ich oczekiwa.

ZAPROSZENIE OD ROZBAWIONEGO OBSERWATORA

Jestemy odpowiedzialni przynajmniej za niektre dowiadczane przez
nas WS. Przy odrobinie uwagi iwyobrani, moemy nauczy si kreatywnie
to wykorzystywa. Jestemy wstanie wniewielkim stopniu manipulowa
rzeczywistoci, by skierowa j bliej naszych oczekiwa. Przedstawiony tu
model synchronicznoci zosta stworzony po to, by wypeni luk pomidzy
rzeczywistoci WS abrakiem logicznego wytumaczenia sposobu ich dziaania iniepewnoci, jak si wobec nich zachowa. Przyjrzymy si temu, co
na temat synchronicznoci powiedzia twrca tego terminu, Carl Jung, po
czym przeanalizujmy wyniki bada wtej dziedzinie. Gdy zaczem przygotowywa si do napisania niniejszej ksiki, spodziewaem si, e odnajd
odpowiednie artykuy lub prace starajce si obali tez oistnieniu WS. Mylaem, e bdzie to kontrowersyjna ksika. Trafiem na olbrzymi ilo literatury potwierdzajcej istnienie WS, ale nie znalazem niczego, co zaprzeczaoby ich istnieniu. Odkryem jednak, e najbardziej dokuczliw kwesti
dotyczc eksperymentw naukowych jest niemoliwo znalezienia prawdziwie losowego zdarzenia. Nawet przypadkowe liczby, potrzebne przy wszel-

28

Efekt synchronicznoci

kiego rodzaju analizach statystycznych, okazuj si niezwykle trudne do wygenerowania. Niezauwaane schematy pojawiaj si wszdzie.
Czytelnikom ju wiadomym istnienia WS przedstawiam zamieszczony tu
model jako osobist mitologi kolejnego zdumionego irozbawionego obserwatora. Czytelnikom, ktrzy dopiero zaczynaj przygod zWS, oferuj paradoks iostrzeenie. WS to zwierciado przystawione do umysu obserwatora. Jeeli nie jestemy wiadomi lub wiadomie odrzucamy ide WS, nasz
mzg odzwierciedli to poprzez nieujawnianie nam tyche schematw. Nie widz wtym adnego problemu; wiadomo istnienia WS nie jest niezbdna
do przetrwania. Mog one sta si wrcz niemile widzianym odwrceniem
uwagi od codziennoci. Jeeli jednak zdecydujemy si na uwiadomienie sobie istnienia otaczajcych nas WS, bdziemy musieli y zt wiedz iz wydarzeniami synchronistycznymi prawdopodobnie do koca ycia. Taka wiedza staje si czci naszej tosamoci inieatwo jest oniej zapomnie lub j
zignorowa. Gdy uwiadomimy sobie, e Ziemia nie jest paska, nie ma ju
powrotu. Jeeli szukasz wic rozrywki czysto intelektualnej, przedstawiony
tu model nie przypadnie ci do gustu. Jeeli nie masz zamiaru wpatrywa si
wzwierciado ukazujce twj umys, by moe pora skierowa sw uwag
gdzie indziej. Jeeli jednak chcesz zaryzykowa irozpocz odkrywcz podr po WS oraz nie przeszkadza ci to, e absolutna pewno nie wchodzi tu
wrachub zapraszam do lektury.

Spodoba Ci si fragment,
ktry przeczytae?
Zamw ksik

na
www.CzaryMary.pl
www.TaniaKsiazka.pl

Bd na bieco i led nasze wydawnictwo na Facebooku:

https://www.facebook.com/illuminatiopl

Wydawnictwo Illuminatio

www.illuminatio.pl