Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Delimitacja otoczenia miasta

w badaniach statystyki publicznej
Robert Buciak
Marek Pieniek
Gwny Urzd Statystyczny
Polityka miejska wyzwania, dowiadczenia, inspiracje
Warszawa, 25 czerwca 2013 r.

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Plan prezentacji
1. Delimitacje obszarw funkcjonalnych
opracowane przez statystyk publiczn
przed 1989 r.
2. Przegld wspczesnych delimitacji
Wskaniki
Porwnanie zasigw

3. Podsumowanie

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Delimitacje obszarw metropolitalnych

z 1968 i 1972 r.
Kryteria liczby mieszkacw i struktury zatrudnienia

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Delimitacja okrgw przemysowych z 1980 r.

Kryteria udziau i zagszczenia zatrudnionych w przemyle
oraz dojazdw do pracy

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Delimitacja rejonw intensywnych dojazdw do

Delimitacja okrgw przemysowych z 1980 r.
pracy z 1983 r.
Kryterium udziau wyjedajcych do pracy do orodka
centralnego

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Zmiany gospodarcze i ich skutki dla

prowadzonych bada regionalnych

Zaprzestanie monitorowania pracujcych

w gospodarce uspoecznionej

Likwidacja pastwowych gospodarstw rolnych

Intensywny rozwj stref suburbanizacji

Znaczny wzrost liczby mikroprzedsibiorstw, dla ktrych

pozyskuje si ograniczony zakres informacji

Skupienie si statystyki regionalnej na monitorowaniu

jednostek administracyjnych

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Wspczesne delimitacje

DEGURBA
(Eurostat)

Typologia
gospodarcza

Obszary
funkcjonalne
miast

Klasyfikacja
przestrzenna

LUZ
(URBAN
AUDIT)

MOF
(IGiPZ PAN)
7

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

DEGURBA - wskaniki
Kryterium gstoci zaludnienia i minimalnej liczby ludnoci
w oparciu o siatk kwadratw (1 km x 1 km).
Klasyfikacja wszystkich jednostek LAU 2 (NTS 5) na:

tereny gsto zaludnione (centra miejskie, obszary

miejskie) 50% ludnoci zamieszkuje klastry
o wysokiej gstoci zaludnienia (1500 osb/km2)
i liczbie ludnoci 50 tys. mieszkacw;

porednie (miasta, przedmiecia) klastry gridw,

w ktrych <50% ludnoci zamieszkuje gridy wiejskie
i <50% ludnoci gridy o duej gstoci zaludnienia;

obszary sabo zaludnione (wiejskie) klastry gridw,

w ktrych 50% ludnoci zamieszkuje gridy wiejskie.
8

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

DEGURBA obszary porednie

DEGURBA
klasyfikacja jednostek
przestrzennych wedug
stopnia urbanizacji
9

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Szersze strefy miejskie programu Urban Audit

Program Urban Audit (pilota w 1998 r.) kolejne edycje

w 2003 r., 2006 r., 2009 r., 2012 r.

Od edycji 2012 miasta zdefiniowane zgodnie

z klasyfikacj DEGURBA i rozszerzenie liczby miast
z 45 w poprzedniej edycji projektu do 68;

Delimitacja szerszych stref miejskich (LUZ) na

podstawie wynikw badania Przepywy ludnoci
zwizane z zatrudnieniem.

LUZ stanowi cigy obszar utworzony z gmin, z ktrego

powyej 15% pracownikw najemnych dojeda do
pracy do miasta rdzeniowego.

10

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Wsparcie dziaa dotyczcych planowania

i prowadzenia polityki regionalnej
Lista miast Urban Audit
Biaystok

Koszalin

Siedlce

Bielsko-Biaa

Krakw

Supsk

Bydgoszcz

Legnica

Sosnowiec

Bytom

Leszno

Stalowa Wola

Chem

Lubin

Stargard Szcz.

Chorzw

Lublin

Suwaki

Czstochowa

oma

Szczecin

Elblg

widnica

Ek

Nowy Scz

Tarnw

Gdask

Olsztyn

Tczew

Gdynia

Opole

Tomaszw Maz.

Gliwice

Ostrowiec w.

Toru

Gogw

Ostrw Wlkp.

Tychy

Gniezno

Pabianice

Wabrzych

Gorzw Wlkp

Pia

Warszawa

Grudzidz

Piotrkw Tryb.

Wocawek

Inowrocaw

Pock

Wrocaw

Jastrzbie-Zdrj

Pozna

Zabrze

Jelenia Gra

Przemyl

Zamo

Kalisz

Radom

Zgierz

Katowice

Ruda lska

Zielona Gra

Kielce

Rybnik

ory

Konin

Rzeszw

11

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Porwnanie MOF a LUZ

12

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Klasyfikacja przestrzenna gmin

Praca metodologiczna Typologia gmin ma na celu
stworzenie podziau gmin uwzgldniajcego
wspczesne przemiany

13

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Typologia gospodarcza gmin

Praca metodologiczna Typologia gmin ma na celu
stworzenie podziau gmin uwzgldniajcego
wspczesne przemiany
Kryteria:
Liczba miejsc noclegowych na 1000
mieszkacw w wieku produkcyjnym
Liczba podmiotw gospodarki
narodowej w sekcjach J-N PKD2007
na 1000 mieszkacw w wieku
produkcyjnym
Udzia pracujcych w przemyle
i budownictwie (sekcje B-F PKD2007)
Udzia pracujcych w rolnictwie,
lenictwie i rybactwie
(sekcja A PKD2007)
Udzia gospodarstw rolnych
produkujcych gwnie na rynek

14

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Porwnanie zasigw - Szczecin

LUZ MOF

Typologia - Klasyfikacja

15

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Porwnanie zasigw - Szczecin

LUZ Typologia

Porwnanie zasigw

16

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Porwnanie zasigw - Rzeszw

LUZ MOF

Typologia - Klasyfikacja

17

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Porwnanie zasigw - Rzeszw

LUZ Typologia

Porwnanie

18

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Porwnanie zasigw - Pozna

LUZ MOF

Typologia - Klasyfikacja

19

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Porwnanie zasigw - Pozna

LUZ Typologia

Porwnanie

20

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Porwnanie zasigw - Warszawa

LUZ MOF

Typologia - Klasyfikacja

21

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Porwnanie zasigw - Warszawa

LUZ Typologia

Porwnanie

22

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Podsumowanie
Delimitacja
jasne kryteria, porwnywalne w skali kraju;
aktualno;
spjno w skali UE.

Kryteria
uytkowanie ziemi;
aktywno ekonomiczna;
dojazdy do pracy.

23

Departament Bada Regionalnych i rodowiska

Dzikujemy za uwag
r.buciak@stat.gov.pl
m.pieniazek@stat.gov.pl