S P R Z T

Fluke 2042
Przyrzd dla elektryka
i... hydraulika
Wrd Czytelnikw Elektroniki
Praktycznej prawdopodobnie
nie wielu jest hydraulikw,
a szkoda, bo opisujemy poniej
przyrzd, ktry mgby
wzbudzi ich zainteresowanie.
Gwnym jego przeznaczeniem
jest lokalizowanie przewodw
biegncych w cianie lub pod
ziemi, ale mona go rwnie
wykorzystywa do ustalania
przebiegu niewidocznych rur
wodocigowych i CO.
Przyrzd Fluke 2042 w swoim podstawowym przeznaczeniu jest przenonym lokalizatorem pooenia przewodw elektrycznych. Jak zwykle w przypadku tej rmy opakowano go w pikn, tym razem czarn walizk, w ktrej
znajdziemy kieszonk nie tylko na sam
przyrzd, ale rwnie na dokumentacj i przewody pomiarowe. Lokalizator
skada si z dwch powizanych ze
sob funkcjonalnie przyrzdw: nadajnika i odbiornika, co wynika z przyjtej
metody pomiarowej. Nadajnik generuje
na wyjciu odpowiednio zmodulowane
napicie. Jest ono doprowadzone do
kocw badanego przewodu za pomoc kabelkw pomiarowych znajdujcych
si na wyposaeniu przyrzdu. Wskutek
tego, wok przewodu przez ktry po
zamkniciu obwodu popynie prd zostaje wytworzone zmienne pole magnetyczne (rys. 1). Mona w uproszczeniu

Rys. 1.

70

powiedzie, e nadajnik przesya badanym przewodem pewien zakodowany

(zmodulowany) symbol. Czuy detektor pola magnetycznego znajdujcy si
w odbiorniku odpowiednio przetwarza
zaindukowane napicie i dekoduje informacj wysyan z nadajnika. Zastosowanie modulacji pozwala na jednoznaczn identykacj przewodu, do ktrego
zosta doczony nadajnik. W rezultacie
na wywietlaczu odbiornika zostaje wywietlony odebrany i zdekodowany symbol (litery R, F, E, H, O, C dany
kod ustawia si zworkami umieszczonymi w okolicach pojemnika na baterie).
Precyzyjne ustalenie pooenia przewodu uatwia ponadto wielko natenia
wykrytego pola magnetycznego wywietlana w postaci gracznej na bargrae
i na wydzielonym 3 1/2cyfrowym polu
numerycznym. Dziki przyjtej metodzie
pomiarowej moliwe jest wyznaczanie
przebiegu przewodw nie doczonych
jeszcze ani do sieci energetycznej, ani
np. informatycznej, czy telekomunikacyjnej. Przyrzd moe by zatem stosowany na budowach, w fazie kadzenia
instalacji. Nie oznacza to, e nie mona
za jego pomoc lokalizowa przebiegu
kabli w sieciach ju dziaajcych.
Zasada pomiaru polegajca na przepuszczaniu prdu przez przewd (tzw.
tryb 2biegunowy) wymaga zamknicia
obwodu, co nie zawsze jest moliwe.
Producent przewidzia wic take tzw.
1biegunowe tryby pracy, ktre nie wymagaj bezporedniego zamknicia ptli
pomiarowej. Do tego celu wykorzystywany jest przewd uziemiajcy. Poczenia w wariancie 1 i 2biegunowym
przedstawiono na rys. 2. Najwaniejsze

cechy uytkowe przyrzdu Fluke 2042

zebrano w tab. 1.
Nadajnik lokalizatora moe by doczany zarwno do przewodw bdcych pod napiciem, jak i nie podczonych. Jeli wewntrzny ukad detekcyjny nadajnika wykryje obecno napicia
w badanym przewodzie, to bdzie ono
wykorzystane do zasilania przyrzdu.
W przeciwnym przypadku miernik automatycznie zostanie przeczony na zasilanie bateryjne. Obwd doczany do
badanego okablowania jest odporny na
napicie stae i przemienne o wartoci
do 400 V. Wyniki pomiaru mog zale-

Rys. 2.

Elektronika Praktyczna 2/2006

S P R Z T

Rys. 3.

e od poziomu sygnau nadawanego.

Jeli sygna ten bdzie za silny, obszar wzbudzenia detektora bdzie zbyt
duy i nie bdzie moliwe precyzyjne
trasowanie kabla. Sytuacji takiej mona
zapobiec bd przez regulacj poziomu sygnau nadawanego, bd przez
regulacj czuoci detektora w odbiorniku. Fluke 2042 dopuszcza obie metody zestrojenia obwodu pomiarowego.
W nadajniku mona ustawi 3 poziomy
sygnau, w odbiorniku za ustawia si
9 poziomw czuoci detektora. Istnieje
rwnie automatyczny tryb doboru czuoci, jednak jak dowiody prby, czsto
lepiej jest pracowa na nastawach manualnych.
Oprcz opisanych pomiarw, w ktrych wykorzystuje si zarwno nadajnik jak i odbiornik, istnieje rwnie
moliwo wykrywania przewodw sieci energetycznej bdcych pod napiciem za pomoc samego odbiornika. Po
ustawieniu go w odpowiedni tryb pracy i naprowadzeniu detektora nad taki
przewd, na wywietlaczu ukazuje si
symbol informujcy o wykryciu przewodu pod napiciem. W tym przypadku
nie jest jednak podawana na bargrae
informacja o wielkoci wykrytego pola.
Dodatkowe opcje lokalizatora bardzo
Tab. 1. Najwaniejsze cechy
funkcjonalne lokalizatora Fluke 2042
lokalizacja przewodw w cianach
lokalizacja przerw i zwar w przewodach
wykrywanie gniazd, bezpiecznikw
i rozdzielnic (np. przypadkowo
zatynkowanych)
lokalizacja przerw i zwar w ogrzewaniu
podogowym
trasowanie rur wodocigowych i CO
wywietlanie na wywietlaczu odbiornika
poziomu wykrytego pola magnetycznego
oraz symbolu wysyanego przez nadajnik
automatyczne i rczne ustawianie czuoci
odbiornika
opcjonalna sygnalizacja dwikowa
w odbiorniku
podwietlanie wywietlacza LCD
owietlanie obszaru roboczego
ustawianie symboli wysyanych przez
nadajnik pozwalajce na jego jednoznaczne
zidentykowanie, nawet w przypadku
jednoczesnej pracy z kilkoma nadajnikami

Elektronika Praktyczna 2/2006

uyteczne w praktyce, to sygnalizacja

dwikowa wykrycia przewodu, a take
moliwo owietlania obszaru roboczego przez wbudowane w odbiornik diody
wiecce. Niezalenie od tej specycznej lampki mona wczy podwietlanie wywietlacza.
Skoro ju w tytule miernik Fluke
2042 zosta zapowiedziany jako przyrzd rwnie dla hydraulikw, to nale si wyjanienia. Wiemy wic, e
opisywany lokalizator moe suy take do wyznaczania przebiegu rur wodocigowych i CO. Przykadowo wykonujc trasowanie rur CO naley nadajnik
doczy do instalacji zgodnie rys. 3.
Pooenie rury lokalizujemy wykonujc
ruchy odbiornikiem i obserwujc wskazania. W razie wtpliwoci z interpretacj wynikw mona regulowa poziom
sygnau w nadajniku oraz czuo detektora w odbiorniku. Zasada pomiaru jest
wic identyczna, jak w przypadku trasowania przewodw elektrycznych.
Przyrzdy rmy Fluke s na og
konstruowane bardzo starannie, w przemylany sposb, z zachowaniem zasad
ergonomii. Na uwag zasuguje jako
uytych materiaw i adny design.
W przypadku lokalizatora przewodw
Fluke 2042 nie najlepiej jednak rozwizano wymian baterii. Konieczne jest do
tego zdjcie ciasno naoonego holstera
i odkrcenie dugich rub. W pojemniku
na bateri 9 V nie ma zbyt duo miejsca, trzeba si wic niele namczy,
eby dobrze zamkn wieczko.
Firma Fluke dba o to, by do przyrzdw oferowanych na naszym rynku
bya dostarczana polska wersja instrukcji obsugi. Niestety jak si okazao
tumaczenie tekstu technicznego nie
jest sztuk atw. W instrukcji do lokalizatora Fluke 2042 jest kilka zbyt dosownie przetumaczonych fragmentw,
ktre stay si przez to niezbyt zrozumiae. Jest te punkt, ktrego sens zosta cakowicie odwrcony (przynajmniej
w odniesieniu do wersji angielskiej)!
Sta praktyk powinna by zatem werykacja tumacze wykonywana przez
specjalist od danej tematyki.
Lokalizator Fluke 2042 jest przyrzdem bezpiecznym, ale pracujc z wysokimi napiciami naley zawsze zachowywa wzmoon ostrono.

Jarosaw Doliski, EP
jaroslaw.dolinski@ep.com.pl
Dodatkowe informacje

Dystrybutorem jest TME Electronic Components

93-350 d, ul. Ustronna 41, www.tme.pl,
tel. (42) 645 55 35, e-mail: tme@tme.pl

71