Imi i nazwisko:

Dawid Mikoajczyk

Klasa:
4b

Temat:
Linux SUSE

Oglne informacje
Poniej prezentuje kilka poj, ktre s lektur obowizkow dla wszystkich osb
czynicych pierwsze kroki na Linuksie. Troch poj, definicji, polece, z ktrymi
uytkownicy systemu spod znaku pingwina czsto si spotykaj.
Poniewa s to podstawy podstaw nie bd pisa nowego podrcznika tylko zamieszcz
ju napisane informacje z polskiej Wikipedii w sposb przystpny i w miar prosty.
Linux
to system operacyjny dla komputerw, jak rwnie jego jdro. Kompletny system
operacyjny (jdro i programy uytkownika) jest przez niektrych (m.in. projekt GNU oraz
Debian) nazywany GNU/Linux.
SuSE
to prosta w obsudze dystrybucja Linuksa przeznaczona zarwno dla niedowiadczonego
uytkownika jak i dowiadczonych znawcw tego systemu. Dystrybucja zawiera graficzny
program instalacyjny, narzdzie do konfiguracji systemu i zarzdzania pakietami w
jednym o nazwie YaST2. SUSE Linux uywa pakietw w formacie RPM. Dowiadczeni
uytkownicy znajd wiele aplikacji umoliwiajcych programowanie w rnych jzykach, w
tym Mono. SUSE jest dystrybucj komercyjn, lecz mona j take pobra z sieci za
darmo.
Jdro, kernel
to jego podstawowa cz, ktra jest odpowiedzialna za wszystkie jego zadania.
Wszystkie zadania s wykonywane przez jdro, bdce jednym, duym programem
dziaajcym w trybie jdra. Przykadem takiego jdra jest jdro systemu Linux, OpenBSD,
FreeBSD a take Windows, chocia wikszo posiada umiejtno doczania i odczania
moduw (najczciej zawierajcych kod sterownika urzdzenia lub obsugi potrzebnego w
danej chwili systemu plikw).
Zalet tej techniki jest prostota, stabilno, atwo komunikacji pomidzy rnymi
czonami jdra (to przecie w tym wypadku jeden program!). Wad jest, w pniejszym
stadium rozwoju projektu, uciliwo w rozwijaniu programu oraz w znajdywaniu bdw.
Root, Superuser, konto administratora
to tradycyjna nazwa uniksowego konta, ktre ma pen kontrol nad systemem. Istotn
spraw jest zabezpieczenie tego konta silnym hasem i zabezpieczenie przed
nieautoryzowanym dostpem. W innych systemach operacyjnych uywa si te nazw
takich jak superuser, Administrator, czy operator. Nazwa root funkcjonuje, jako okrelenie
administratora systemu, zarwno w systemach UNIX, jak i pokrewnych (FreeBSD,
GNU/Linux).
Kompilacja
to proces tumaczenia kodu rdowego na jzyk maszynowy, dokonywany przez
kompilator.
Kod rdowy
to program komputerowy w postaci takiej jak tworzy j czowiek w pewnym jzyku
programowania, zazwyczaj jako tekst, ale te jako dane dla translatora, przeznaczony do
analizowania i modyfikacji przez czowieka. Kod rdowy jest przetwarzany na kod
maszynowy zrozumiay dla maszyny (procesora)

RPM
Pakiety RPM zawieraj skompresowane (we wczesnych wersjach gzipem, w nowszych
bzipem2) archiwum tar zawierajce oprogramowanie.
YaST
to instalator systemu operacyjnego i doskonale wyposaone narzdzie do konfiguracji
SUSE
Linux.
SAX
to narzdzie suce do atwego konfigurowania systemu graficznego X'w (karta
graficzna, monitor etc..)
X'y, X11
graficzny system komputerowy (system okienkowy) stworzony w latach 80. w
laboratoriach Massachusetts Institute of Technology (MIT), obecnie prace nadzoruje X.Org
Foundation. Obecnym wydaniem jest wersja 11., wydanie 6.8.2.
Firewall, Zapora sieciowa
jeden ze sposobw zabezpieczania sieci/komputera/serwera przed intruzami. Termin
okrelajcy sprzt komputerowy wraz ze specjalnym oprogramowaniem bd samo
oprogramowanie blokujce niepowoany dostp do sieci komputerowej, komputera,
serwera itp. na ktrej stray stoi.
Konsola
to jeden z najczciej spotykanych sposobw interakcji czowieka z komputerem. Kontrola
komputera poprzez konsole sprowadza si do wydawania polece ze cile okrelonego
zestawu i okrelonej skadni. Polecenia najczciej wpisywane s z klawiatury lub
zapisane s w skryptach.
Polecenia zwizane z uytkownikami, grupami, loginami i zamykaniem systemu
o
shutdown(zamykamy Linuxa)
o
adduser (dodajemy nowego uytkownika)
o
newgrp (dodajemy now grup)
o
passwd (zmieniamy hasa)
o
logout (wylogowanie si)
o
who (sprawdzamy kto jest aktualnie zalogowany)
o
users (j/w)
o
w (j/w)
o
whoami (sprawdzamy kim jestemy)
o
mesg (zezwolenie na przyjmowania komunikatw)
o
write (wysanie wiadomoci do danego uytkownika)
o
wall (j/w tylko do wszystkich uytkownikw)
o
rwall (j/w tylko do wszystkich w sieci)
o
ruser (wywietla uytkownikw pracujcych w systemie)
o
talk (moliwo interaktywnej rozmowy)
o
finger(szczegowe informacje o uytkownikach)
o
su (zmieniamy si w innego uytkownika)
o
chmod (zmieniamy parametry pliku)
o
chown (zmieniamy waciciela pliku)
o
chgrp (zmieniamy jaka grupa jest wacicielem pliku)
II.
Polecenia zwizane z plikami i katalogami
o
Polecenia zwizane z katalogami
o
ls (pokazuje nam zawarto katalogu)
o
dir (okrojona wersja ls, pochodzca z msdos'a)
o
pwd (pokazuje nam katalog w ktrym si znajdujemy)
o
cd (zmieniamy katalog)
o
rmdir (usuwamy katalog)
o
mkdir (nowy katalog)

o
o
o
o
o
o
o
III.
o
o
IV.
o
o
V.
o
o

Polecenia zwizane z plikami

cat (edytowanie tekstu)
rm (usuwamy plik(i))
Polecenia zwizane z kopiowaniem i przenoszeniem, plikw i katalogw
mv (przenosimy plik lub zmieniamy jego nazw)
cp (kopiujemy plik)
mvdir (przenosimy katalog lub zmieniamy jego nazw)
Polecenia zwizane z procesami
ps (pokazuje nam jakie procesy s aktualnie wykonywane)
kill ("zabijamy" procesy)
Polecenia zwizane z pomoc
help (wywietla nam wszystkie polecenia w Linuxie)
man (pokazuje nam pomoc do programu)
Polecenia zwizane z kompresj i archiwilizacj
gzip(kompresuje nam archiwum *.gz)
tar (archiwizuje nam archiwum *.tar)

Instalacja openSUSE 10.2 screen po screenie

Poniej prezentuje instalacj krok po kroku openSUSE 10.2. Poszczeglne screeny
przedstawiaj peny proces instalacji od uruchomienia komputera z pyty instalacyjnej
DVD po wyczenie w peni zainstalowanego systemu.

Ekran startowy pyty instalacyjnej umozliwia nam wybr

trybu instalacji
testu komponentw
uruchomienia systemu awaryjnego

testu pamici operacyjnej

Ekran uruchamiania instalacji moemy z niego wyj aby podgldn post i wykonywane
czynnoci naciskajc klawisz ESC lub F2

Pierwsze co wybieramy to jzyk domyslny systemu i instalacji

Przez cay proces instalacji na dole ekranu mamy dostp do czterech przyciskw:
Pomoc
Wstecz
Przerwij

Dalej

Przed przejciem do instalacji musimy zaakceptowa licencje niestety nie jest ona
dostpna w jzyku polskim

Dokonujemy wyboru trybu instalacji. W przypadku jeli mielimy ju zainstalowany system

SUSE lub openSUSE dostpne bd opcje akualizacji oraz naprawy zainstalowanego
systemu

Wybieramy stref czasow i ustalamy czy czas systemowy ustawiony jest w czasie
uniwersalnym czy lokalnym

Wybieramy rodowisko graficzne wedug uznania

GNOME (ala MacOS)
KDE (ala Windows)

Podsumowanie instalacji zawiera zbiorcze dane o systemie wybranym oprogramowaniu

bootloaderze, ustawieniach klawiatury etc... Oczywicie wszystko moemy n atym etapie
dostosowa

Akceptujemy wszystko lub wracamy si jeli o czym zapomnielimy

W przypadku instalacji pakietw o zamknitym kodzie zostaniemy poproszeni o akceptacj

ich licencji - w tym przypadku jest to zestaw programw Adobe Reader

Analogicznie w przypadku Flash Player'a

Formatowanie partycji pod system

Kopiowanie pakietw

Po skopiowaniu pakietw komputer zostanie zrestartowany i czekamy bez adnych dziaa

na samodzielne uruchomienie

Rozpoczyna si etap konfiguracji. Pierwsze co wykonujemy to podajemy haso uytkownika

gwnego, jest on wymagany do wszystkich dziaa wymagajcych ingerencji w system
ale nie suy do normalnego korzystania z komputera.

W przypadku jeli nasz komputer jest podpity do domeny podajemy jego nazw i nazw
domeny a jeli nasze poczenie sieciowe skonfigurowane jest automatycznie zostawiamy
zaznaczone pola automatycznych zmian.

przegld konfiguracji udze sieciowych

zapisywanie ustawie urzdze sieciowych

testowanie ustawie pocze sieciowych naleyw pamita wybra odpowiedni interfejs

jeli mamy wicej udze sieciowych

wyniki testu poczenia

Konfiguracja i rejestracja centrum pomocy Novell'a dla uytkownikw patnej wersji

pobieranie danych z serwerw aktualizacyjnych

Zakoczenie rejestracji

Konfiguracja automatycznych aktualizacji

Konfiguracja dodatkowych rde instalacji UWAGA zaznaczenie ich wie si z pobraniem

nawet kilkudziesiciu MB danych ale jest czasami przydatne

Konfiguracja zarzdzania uytkownikami(wybieramy domyslne zaznaczenie)

Dodanie Pierwszego uytkownika, domyslne zaznaczone jest pole automatycznego

logowania, jeli chcemy doda wicej uytkownikw podczas instalaci klikamy na:
Zarzdzanie uytkownikami

Zapisywanie konfiguracji

Zbir podstawowych informacji i zman wprowadzonych w tym wydaniu

Konfiguracja karty graficznej, drukarek, kart telewizyjnych, karty dwikowej i bluetooth

Zapisywanie ustawie urzdze

Zakoczenie instalacji, moemy zaznaczy aby konfiguracja zostaa zapisana aby uatwi i
przyspieszy przysze instalacje

Ekran powitalny uruchomionego systemu

Nowe menu startowe

potweirdzenie zamknicia systemu

Ekran zamykania systemu