XI Olimpiada Matematyczna Gimnazjalistw

Zawody trzeciego stopnia

(19 marca 2016 r.)
www.omg.edu.pl

Szkice rozwiza zada konkursowych

1. Dane s takie dodatnie liczby cakowite m i n, e liczba m+n2 jest podzielna przez
m + n. Wyka, e liczba m + n3 jest podzielna przez m + n.
Szkic rozwizania
Sposb I
Jeeli liczba m+n jest dzielnikiem liczby m+n2 , to m+n jest take dzielnikiem liczby
(n + 1)(m + n2 ) ,
i w konsekwencji rwnie dzielnikiem liczby
(n + 1)(m + n2 ) n(m + n) = mn + m + n3 + n2 mn n2 = m + n3 .
Sposb II
Liczba m + n jest dzielnikiem liczby m + n2 wtedy i tylko wtedy, gdy m + n jest dzielnikiem liczby
m + n2 (m + n) = n2 n = n(n 1).
Z kolei m+n jest dzielnikiem liczby m+n3 wtedy i tylko wtedy, gdy m+n jest dzielnikiem
liczby
m + n3 (m + n) = n3 n = n(n2 1) = n(n 1)(n + 1).
Zauwamy, e n(n 1) jest dzielnikiem liczby n(n 1)(n + 1). Wobec tego jeeli pierwsza
z tych liczb dzieli si przez m + n, to druga take, co koczy rozwizanie.
2. Dodatnie liczby a, b, c s nie wiksze od 2. Udowodnij, e
a + b + c + 2 abc.
Szkic rozwizania
Sposb I
Z nierwnoci a 2, b 2, c 2 wynika, e ab 4, bc 4, ca 4 oraz abc 8, a std
1
1
1
1
1
1
2
1
,
,

oraz
.
ab 4
bc 4
ca 4
abc 4
Dodajc powysze cztery nierwnoci stronami, dostajemy
1
1
2
1 1 1 1
1
+ + +
+ + + = 1.
ab bc ca abc 4 4 4 4
Mnoc stronami uzyskan nierwno przez liczb dodatni abc, otrzymujemy
a + b + c + 2 abc,
co naleao udowodni.
Sposb II
Bez straty oglnoci zamy, e c jest najmniejsz spord liczb a, b, c. Zachodz
wwczas nierwnoci a c, b c, skd
a + b + c + 2 3c + 2 .

Olimpiada Matematyczna Gimnazjalistw jest wspfinansowana ze rodkw krajowych Ministerstwa Edukacji Narodowej
Olimpiad dofinansowuje Fundacja mBanku

Z zaoenia 2 c wynika, e
3c + 2 4c .
Z kolei z nierwnoci 2 a, 2 b otrzymujemy 4 ab, skd
4c abc .
Wobec tego a + b + c + 2 3c + 2 4c abc, co koczy rozwizanie zadania.
3. Dany jest trjkt rwnoboczny ABC. Punkt P ley na krtszym uku AB okrgu
opisanego na tym trjkcie. Punkt M jest rodkiem odcinka AC. Punkt Q jest symetryczny
do punktu P wzgldem punktu M . Wyka, e BQ = P Q.
Szkic rozwizania
Sposb I
Niech O bdzie rodkiem trjkta ABC, a N rodkiem odcinka BP (rys. 1). Zauwamy, e w trjkcie BP Q punkt O jest rodkiem cikoci, gdy ley na rodkowej BM
oraz OB = 2OM . Wobec tego punkt O naley take do odcinka QN , czyli punkt Q ley na
prostej N O. Prosta N O jest z kolei symetraln odcinka BP , skd wniosek, e BQ = P Q.
To koczy rozwizanie zadania.
Q
Q
C

M
O

B
N
P

P
R

rys. 1

rys. 2

Sposb II
) AP C = <
) ABC = 60 , wic miary ktw wewntrznych rwnolegoboku
Zauwamy, e <
) P AQ = 120 oraz <
) BCQ = 120 + <
) P CB.
AP CQ to 60 oraz 120 . W szczeglnoci, <

Niech R bdzie obrazem punktu Q przy obrocie o 60 wok punktu B, przeprowadza) QBR = 60 , skd wynika, e
jcym punkt C na punkt A (rys. 2). Wwczas BQ = BR i <
trjkt BQR jest rwnoboczny. W szczeglnoci wic BQ = RQ.
Przy rozpatrywanym obrocie trjkt BCQ jest przeprowadzany na trjkt BAR, wic
) BAR = <
) BCQ. Wobec tego
AR = CQ = AP oraz <
<
) P AR = <
) BAR <
) P AB = <
) BCQ <
) P CB = 120 .
) P AQ=120 , skd otrzymujemy <
) RAQ=120 . Trjkty P AQ
Uzasadnilimy wczeniej, e <
oraz RAQ s zatem przystajce (cecha bokktbok). Std wniosek, e
P Q = RQ = BQ ,
co koczy dowd.

Olimpiada Matematyczna Gimnazjalistw jest wspfinansowana ze rodkw krajowych Ministerstwa Edukacji Narodowej
Olimpiad dofinansowuje Fundacja mBanku

4. Czy z 32 prostopadociennych klockw o wymiarach 233 mona uoy prostopadocian o wymiarach 8 8 9 ? Odpowied uzasadnij.
Szkic rozwizania
Wykaemy, e nie jest to moliwe.
Przypumy, e prostopadocian o wymiarach 8 8 9 zosta zbudowany z prostopadociennych klockw o wymiarach 2 3 3. Rozpatrzmy jedn wartw 8 8 1 danego
prostopadocianu. Poniewa cay prostopadocian zosta wypeniony klockami o wymiarach 233, wic warstwa ta musiaa zosta wypeniona prostopadocianami o wymiarach
331 lub 231. Jednak nie jest to moliwe, gdy objto kadego z prostopadocianw
331 lub 231 jest podzielna przez 3, podczas gdy objto warstwy 881 nie jest
podzielna przez 3. Otrzymana sprzeczno koczy dowd.
5. Czy istnieje taki wielocian wypuky, w ktrym kada krawd jest bokiem pewnej
ciany siedmioktnej tego wielocianu? Odpowied uzasadnij.
Szkic rozwizania
Taki wielocian istnieje, podamy jego konstrukcj. Rozwamy szecian i od kadego
jego naroa oprcz dwch przeciwlegych odetnijmy wierzchoek, uzyskujc now cian
trjktn (rys. 3). Wwczas kada krawd otrzymanego w ten sposb wielocianu jest
bokiem pewnej ciany siedmioktnej tego wielocianu.

rys. 3

Olimpiada Matematyczna Gimnazjalistw jest wspfinansowana ze rodkw krajowych Ministerstwa Edukacji Narodowej
Olimpiad dofinansowuje Fundacja mBanku