MP 3

MAGAZYN PARAFIALNY 3 (126)/2015
Spis treci
Felieton Agaty Tomaszewskiej-Antoniewicz
Sowo Boe
Eucharystia jest rdem i zarazem szczytem

ks. Bartomiej Urbanowicz
Z papieskiego nauczania Duch wity przypomina nam sowa

Chrystusa
Boe Ciao to Boy Dar ks. Karol Tanke
Kalendarium parafialne
Bo morze takie szerokie, a dka taka maa Ks. Micha

Janocha nowym biskupem Archidiecezji Warszawskiej.
Wiara przyrodnika Ewa Kulikowska
Wyklci przez wroga, dla narodu Niezomni (cz. 2)

Krystyna Wyzner
11
Eucharystia czas na mio Maciej Sabaa
16
W Ogrodzie wspomnie (43) kolejna opowie Aldony Kraus
17
Najwitsze miejsca i najpikniejsze krajobrazy. Komorowska

pielgrzymka do Woch Urszula Imieniska
19
Parafialna pielgrzymka do Woch Fot.: Urszula Imieniska, Jacek

Imieniski, Jerzy Antecki, Tadeusz Kulik, Roman Tokarski,
Magorzata Brykalska
21
Pierwsza Komunia wita A.D. 2015 Fot.: Andrzej Kubat
2223
Parafialna pielgrzymka do Woch (C.D.)
24
W poszukiwaniu wiata prawdy (cz. 2) Jerzy Sulimierski
26
Duchowo wiernych wieckich Maciej Sabaa
28
wita Faustynko ratuj W domu Bogumiy i Stefana Zatorskich

Urszula Imieniska
29
O moliwociach rozwoju turystki w Pruszkowie i okolicy (cz. 2)

Maria Grska-Zabielska, Ryszard Zabielski
33
W dobrych zawodach wystpili w. Jzefina Bakhita, Niewolnica

Szczciara Agata Dbrowska
36
Wiosenne sporty Agata Tomaszewska-Antoniewicz w cyklu Moje

dzieci - gawdy mamy
37
Kronika parafialna
37
Sami o sobie wolny gos modziey Komorowa

Okadka I Chrystus z Manoppello
Okadka II Pierwsza Komunia wita A.D. 2015
Okadka III Bierzmowanie A.D. 2015
Okadka IV Jubilaci Sakramentu Maestwa
ISSN 1505-9839
Numer 3 (126), 4 czerwca 2015 r.
Wydawca: Parafia Narodzenia NMP
w Komorowie;
05-806 Komorw, ul. 3-go Maja 9, tel. (22) 758 06 15
Mail: redakcja@magazynparafialny.org, www.magazynparafialny.org
Kolegium Magazynu Parafialnego: ks. Bartomiej Urbanowicz asystent kocielny,
Agata Tomaszewska-Antoniewicz, Anna Bkowska, Agata Dbrowska,
Magorzata Goawska, Urszula Imieniska, Magorzata Rudziska
Copyright Zdjcia i teksty stanowi wasno MP oraz autorw,
s chronione prawem.
3844
oe Ciao w naszym kraju obchodzone jest od 1320 roku. Do jego

ustanowienia przyczynia si w. Julianna z Cornillon zwana te w. Juliann z
Lige. W tamtych czasach w belgijskiej
diecezji Lige oddawano szczegln
cze i kult eucharystii, arliwie przyjmowano przenajwitszy sakrament.
Augustiaska mniszka Julianna gboko
odczuwaa obecno Chrystusa, szczeglnie rozwaaa sakrament eucharystii.
W czasie jednej z eucharystii miaa widzenie: ujrzaa ciemn rys na ksiycu,
ktry wieci penym blaskiem. Ta rysa
oznaczaa brak wita liturgicznego a
ksiyc ziemskie ycie kocioaprzed
wyjawieniem objawienia, przez dwadziecia lat w. Julianna zachowaa je
w sekrecie. Pniej zwierzya si innym
adoratorkom Eucharystii i kanonikowi
z kocioa w. Marcina z Lige. Ich postawa zachcia przysz wit do zorganizowania wita. Julianna zaangaowaa
si w organizacj wita, podczas ktrego
wierzcy mieliby moliwo wynagradzania zniewaania Najwitszego sakramentu i modlenia si w Jego obecnoci.
Po raz pierwszy wieto wprowadzono wanie w belgijskiej diecezji. Kolejni biskupi
ustanawiali wito na swoich terytoriach.
Do liturgii kocioa wito Boego Ciaa
wprowadzi papie Urban IV ustanawiajc je w czwartek po Zesaniu Ducha
witego. Na decyzj papiea wpyn te
cud zwizany z Eucharysti: we woskiej
miejscowoci Bolsena, w 1263 roku hostia
w rkach wtpicego ksidza zacza
krwawi. Obrus, na ktry spady wtedy
krople krwi, przechowywany jest do dzi
w katedrze w pobliskim Orvieto.
Tomasz z Akwinu uoy liturgi wielkiego wita, ktre obchodzimy do dzisiaj.
W wielu miastach wiata odbywaj si
procesje i adoracje: w Madrycie czsto
rozpoczynaj si eucharysti przed Paacem Krlewskim, we Lwowie w katedrze
aciskiej, w Krakowie procesja rozpoczyna si od klasztoru dominikanw. W
Jerozolimie obchody rozpoczynaj si
od nocnego czuwania przy Grobie Chrystusa. W Polsce buduje si cztery otarze,
kwiatowe dywany. Wielu wiernych bierze
udzia procesjach utwierdzajc si w przekonaniu, e kto spoywa Ciao i
Krew Chrystusa ma ycie wieczne.
agata tomaszewska-antoniewicz
Sowo Boe
4 VI
Uroczysto Najwitszego
Ciaa i Krwi Chrystusa

Wj 24,3-8
Ps 116
Hbr 9,11-15
Mk 14,12-16.22-26
Chrystus, zjawiwszy si jako arcykapan dbr przyszych, przez wyszy

i doskonalszy, i nie rk, to jest nie na tym wiecie uczyniony przybytek,
ani nie przez krew kozw i cielcw, lecz przez wasn Krew wszed raz
na zawsze do Miejsca witego zdobywszy wieczne odkupienie.
7 VI
X Niedziela Zwyka
Rdz 3,9-15
Ps 130
2Kor 4,13-5,1
Mk 3,20-35
Niewielkie bowiem utrapienia nasze obecnego czasu gotuj bezmiar

chway przyszego wieku dla nas, ktrzy si wpatrujemy nie w to, co widzialne, lecz w to, co niewidzialne. To bowiem, co widzialne, przemija,
to za, co niewidzialne, trwa wiecznie.
14 VI
XI Niedziela Zwyka

Ez 17,22-24
Ps 92
2 Kor 5,6-10
Mk 4,26-34
Z krlestwem Boym dzieje si tak, jak gdyby kto nasienie wrzuci

w ziemi. Czy pi, czy czuwa, we dnie i w nocy nasienie kiekuje i ronie,
on sam nie wie jak. Ziemia sama z siebie wydaje plon, najpierw dbo,
potem kos, a potem pene ziarno w kosie. A gdy stan zboa na to
pozwala, zaraz zapuszcza sierp, bo pora ju na niwo.
21 VI
XII Niedziela Zwyka
Job 38,1.8-11
Ps 107
2 Kor 5,14-17
Mk 4,35-41
Tak wic i my odtd ju nikogo nie znamy wedug ciaa; a jeli nawet
wedug ciaa poznalimy Chrystusa, to ju wicej nie znamy Go w ten
sposb. Jeeli wic kto pozostaje w Chrystusie, jest nowym stworzeniem.
24 VI
Uroczysto Narodzenia
w. Jana Chrzciciela
Iz 49
Ps 139
Dz 13,22-26
k 1,57-66.80
A pod koniec swojej dziaalnoci Jan mwi: Ja nie jestem tym, za

kogo mnie uwaacie. Po mnie przyjdzie Ten, ktremu nie jestem godny
rozwiza sandaw na nogach.
28 VI
XIII Niedziela Zwyka
Mdr 1,13-15;2,23-24
Ps 30
2 Kor 8,7.9.13-15
Mk 5,21-43
Sawi Ci, Panie, bo mnie wybawie

i nie pozwolie mym wrogom namiewa si ze mnie.
Panie, Boe mj, z krainy umarych wywoae moj dusz
i ocalie mi ycie spord schodzcych do grobu.
29 VI
Uroczysto w. Piotra i Pawa
Dz 12,1-11
Ps 34
Tm 4,6-9,17-18
Mt 16,13-19
Ty jeste Piotr Opoka, i na tej opoce zbuduj mj Koci, a bramy

piekielne go nie przemog. I tobie dam klucze krlestwa niebieskiego:
cokolwiek zwiesz na ziemi, bdzie zwizane w niebie, a co rozwiesz
na ziemi, bdzie rozwizane w niebie.
5 VII
XIV Niedziela Zwyka
Ez 2,2-5
Ps 123
2 Kor 12,7-10
Mk 6,1-6
A Jezus mwi im: Tylko w swojej ojczynie, wrd swoich krewnych

i w swoim domu moe by prorok tak lekcewaony. I nie mg tam
zdziaa adnego cudu, jedynie na kilku chorych pooy rce i uzdrowi
ich.
12 VII
XV Niedziela Zwyka
Am 7,12-15
Ps 85
Ef 1,3-14
Mk 6,7-13
I mwi do nich: Gdy do jakiego domu wejdziecie, zostacie tam, a

stamtd wyjdziecie. Jeli w jakim miejscu was nie przyjm i nie bd
was sucha, wychodzc stamtd strznijcie proch z ng waszych na
wiadectwo dla nich.
19 VII
XVI Niedziela Zwyka
Jr 23,1-6
Ps 23
Ef 2,13-18
Mk 6,30-34
Dobro i aska pjd w lad za mn

przez wszystkie dni mego ycia
i zamieszkam w domu Pana
po najdusze czasy
26 VII
2 Krl 4,42-44
Ps 145
Ef 4,1-6
J 6,1-15
Zachcam was ja, wizie w Panu, abycie postpowali w sposb godny

powoania, jakim zostalicie wezwani, z ca pokor i cichoci,
z cierpliwoci, znoszc siebie nawzajem w mioci. Usiujcie zachowa
jedno Ducha dziki wizi, jak jest pokj.
2 VIII
XVIII Niedziela Zwyka
Wj 16,2-4.12-15
Ps 78
Ef 4,17.20.24
J 6,24-35
Troszczcie si nie o ten pokarm, ktry ginie, ale o ten, ktry trwa na
wieki, a ktry da wam Syn Czowieczy; Jego to bowiem pieczci sw
naznaczy Bg Ojciec.
9 VIII
XIX Niedziela Zwyka
1Krl 19,4-8
Ps 34
Ef 4,30-5,2
J 6,41-51
Ja jestem chlebem ywym, ktry zstpi z nieba. Jeli kto spoywa ten
chleb, bdzie y na wieki. Chlebem, ktry Ja dam, jest moje ciao za
ycie wiata.
15 VIII
Uroczysto Wniebowzicia
NMP
Ap 11,19:12,1-3-6.10
Ps 45
1Kor 15,20-26
k 1,39-56
Cra krlewska wchodzi pena chway,

odziana w zotogw.
W szacie wzorzystej prowadz j do krla,
za ni prowadz do ciebie dziewice, jej druhny.
XVII Niedziela Zwyka

Sowo o liturgii
Eucharystia jest rdem

i zarazem szczytem
Eucharystia jest rdem i zarazem szczytem caego ycia
chrzecijaskiego. Inne za sakramenty, tak jak wszystkie
kocielne posugi i dziea apostolstwa, wi si ze wit Eucharysti i do niej zmierzaj. W Najwitszej bowiem Eucharystii zawiera si cae duchowe dobro Kocioa, a mianowicie
sam Chrystus, nasza Pascha.
KKK 1324
Msza wita jest znakiem rozpoznawczym naszego
Kocioa, jest ona wrcz pulsujcym sercem wiary katolickiej. Stanowi jej centrum. Celebracja eucharystyczna jest
bowiem uobecnieniem mki, mierci i zmartwychwstania
Jezusa Chrystusa. Eucharystia mszalna to przede wszystkim
uobecnienie sw i gestw Chrystusa, ktre miay miejsce
po spoyciu Uczty Paschalnej symbolicznie wspominajcej
wyprowadzenie Narodu Wybranego z niewoli egipskiej.
Eucharystia w formie Mszy witej zrodzia si z reali
zacji nakazu Chrystusa Pana, ktry poleci sprawowanie
i uobecnianie tajemnicy Wieczernika. A co byo istot owej
tajemnicy Wieczernika? Odpowied jest prosta: w czasie tej wyjtkowej Wieczerzy Chrystus Pan utosami si
z postaciami chleba i wina, ktre odtd w okrelonych sytuacjach stawa si bd Jego Ciaem i Jego Krwi przeznaczonymi do spoywania. To podczas tamtej Wieczerzy
zosta nam przekazany wyjtkowy, odwieczny testament
Chrystusa: To czycie na moj pamitk (1 Kor 11,24-25).
Ten celebracyjnie powtarzany obrzd, w ktrym Jezus staje
si obecny pod postaciami chleba i wina, zawiera w sobie
istotn tre modlitewn nawizujc do ofiary ycia Chrystusa, ktra przyniosa nam odkupienie i zbawienie.
Dlatego w. papie Jan Pawe II wspomina: Od ponad
p wieku, poczwszy od pamitnego 2 listopada 1946 roku,
gdy sprawowaem moj pierwsz Msz w. w krypcie w.
Leonarda w krakowskiej katedrze na Wawelu, mj wzrok
spoczywa kadego dnia na biaej hostii i kielichu, w ktrych
czas i przestrze jakby skupiaj si, a dramat Golgoty
powtarza si na ywo, ujawniajc swoj tajemnicz teraniejszo. Kadego dnia dane mi byo z wiar rozpoznawa
w konsekrowanym chlebie i winie Boskiego Wdrowca, ktry kiedy stan obok dwch uczniw z Emaus, aeby otworzy im oczy na wiato, a serce na nadziej (por. k24,1335).
W kadej Mszy witej stajemy bezporednio w Boej
obecnoci. Kada jest sprawowanym codziennie od prawie
dwch tysicy lat Wydarzeniem Wieczernikowym. Przez
wieki sowa i gesty Chrystusa zostay dodatkowo obudowane przez Koci uporzdkowanym, logicznym zespoem
obrzdw, ktre maj w szczeglny sposb wyeksponowa
Osob Jezusa Chrystusa, Jego rzeczywist obecno w Eucharystii bdcej sakramentem Ciaa i Krwi Paskiej.
Ojciec wity Pawe VI uczy, e nie czowiek istnieje
dla liturgii, lecz liturgia dla czowieka. To nie Bg potrzebuje liturgii, lecz czowiek. To ja mam osign zbawienie,
czerpic z nadprzyrodzonych darw aski, jakie niesie w sobie liturgia w swoich rozlicznych celebracjach. Owo czerpanie oznacza uczestniczenie w liturgii. Sens uczestnictwa
objania ju samo jego sowne brzmienie. Kady z nas ma
rozpozna, zwaszcza w celebracji eucharystycznej, swoj
cz, ma do celebracji wnie lub zabra z niej ze sob
swoj cz. Takie rozumowanie dotyczce Mszy witej w niczym nie narusza jej istoty. Ona dokonuje si dla
nas. Celebracja mszalna jest bowiem zawsze uobecnian ofiar Chrystusa, jest rozwiniciem Jego sw i gestw
z Wieczernika, jest dzikczynieniem Bogu Ojcu za dar Syna
itd. Rwnoczenie nam, obecnym na Mszy witej, sama
bierna, milczca postawa nie przystoi. Czowiek rozumny,
prawdziwie wierzcy, ktry dobrowolnie przyszed na zgromadzenie liturgiczne, wie, choby intuicyjnie, e zbawienie
dokonao si wprawdzie bez nas, bo aska zawsze rodzi si
bez nas, ale zamiera, jeli zabraknie naszego udziau. Aby
dobrze, waciwie, czynnie, wiadomie i w peni uczestniczy
w celebracji eucharystycznej, naley spenia nastpujce
warunki:
rozumie liturgi czyli uzna, e najwaniejszym ce
lebransem jest sam Chrystus, a nie kapan. To Jego obecno pod postaciami chleba i wina jest istot Mszy witej.
To Jego sw suchamy, przed Nim klkamy, to Jego testament z Wieczernika realizujemy itd.
umie wspdziaa sowem i czynem moemy by
wsptwrcami celebracji mszalnej. Mog to by zwyczajne dialogi z celebransem, odpowiedzi na jego wezwania,
wsplna recytacja Wyznania wiary, hymnu Chwaa na wysokoci Bogu itd. Bardziej zaangaowanym wspdziaaniem
jest przystpowanie do Stou Paskiego.
umie milcze milczenie w liturgii nie jest przerw, jest
dynamiczne, to indywidualna wsppraca z poprzedzajcymi je sowami czy akcj liturgiczn. Czas krtkiego milczenia przed aktem pokutnym to okazja, by przyzna si do
swej grzesznoci. Podczas krtkiej pauzy po homilii moemy zatrzyma dla siebie jak myl, przesanie, po swojemu
dokoczy wysuchane kazanie. Jake wane jest take
dzikczynne, indywidualne milczenie po przyjciu Komunii
witej!
piewa piew w czasie Mszy witej to take modli
twa, jedynie w innej formie, bardziej uroczystej i niekiedy
bardziej radonie wykonywanej. Barwa, tonacja, wysoko,
dugo i natenie dwikw pyncych z rnych ust two
rzy harmoni i jest piknym znakiem wsplnotowej modli
twy. Czy czowiek wierzcy moe przyj postaw niemego
obserwatora w czasie liturgii mszalnej?
Jest to ju mj ostatni artyku powicony rozwaaniom
o Mszy witej, dlatego pragn przytoczy sowa w. Jana
Pawa II: W czasie Mszy witej po przeistoczeniu kapan
wypowiada sowa: Mysterium fidei, Oto wielka tajemnica
wiary. Sowa te odnosz si oczywicie do Eucharystii, ale
w jaki sposb odnosz si rwnie do kapastwa. Nie ma
bowiem Eucharystii bez kapastwa, podobnie jak nie istniej
kapastwo bez Eucharystii. Nie tylko kapastwo suebne
jest z Eucharysti cile powizane; rwnie i kapastwo powszechne wszystkich ochrzczonych
zakorzenia si w tym samym misterium.
Ks. BARtomiej
urbanowicz
Duch wity przypomina nam sowa Chrystusa
Z papieskiego nauczania
Zstpienie Ducha witego na uczniw zgromadzonych w Wieczerniku jest wydarzeniem, ktre cigle si odnawia. Mwi o tym papie Franciszek w kazaniu
podczas Mszy w. w bazylice w. Piotra w uroczysto Zesania Ducha witego.
rzemawiajc do apostow podczas Ostatniej Wieczerzy, Jezus

powiedzia, e po swym odejciu
z tego wiata zele im dar Ojca, czyli
Ducha witego (por. J 15,26). Obietnica ta spenia si z moc w dniu Pidziesitnicy, gdy Duch zstpuje na
uczniw zgromadzonych w Wieczerniku. To wylanie, chocia niezwyke,
nie pozostao czym jedynym i ograniczonym do tamtej chwili, ale jest
wydarzeniem, ktre odnawiao si
i jeszcze si odnawia. Chrystus zasiadajcy w chwale po prawicy Ojca nadal wypenia sw obietnic, zsyajc
na Koci Ducha yjcego, ktry nas
naucza, przypomina nam i sprawia, e
rozmawiamy.
Duch wity uczy nas: jest wewntrznym Nauczycielem. Prowadzi
nas suszn drog przez rne sytuacje yciowe. To On uczy nas drogi.
W pierwszych wiekach Kocioa
chrzecijastwo byo nazywane drog (por. Dz 9,2) i sam Jezus jest
Drog. Duch wity uczy nas naladowania Go, kroczenia Jego drogami.
Bardziej ni nauczycielem doktryny
Duch wity jest nauczycielem ycia.
A czci ycia jest niewtpliwie take mdro, wiedza, ale w szerszym
i bardziej zgodnym horyzoncie istnienia chrzecijaskiego.
Duch wity przypomina nam,
przypomina to wszystko, co powiedzia Jezus. Jest yjc pamici Kocioa, a przypominajc, pozwala nam
zrozumie sowa Pana.
Owo przypominanie w Duchu
i dziki Duchowi nie ogranicza si do
samego zapamitania, ale jest zasadniczym aspektem obecnoci Chrystusa
w nas i w Jego Kociele. Duch prawdy
i mioci przypomina nam to wszystko,
co powiedzia Chrystus, sprawia, e
coraz peniej wchodzimy w znaczenie
Jego sw. My wszyscy mamy to dowiadczenie: jaka chwila, w jakiejkolwiek sytuacji, jedna idea, potem inna
czy si z fragmentem Pisma witego... To Duch wity sprawia, e staje-
my si t drog: drog ywej pamici

Kocioa. To za wymaga od kadego
z nas odpowiedzi: im bardziej nasza
odpowied jest wielkoduszna, tym
bardziej sowa Jezusa staj si w nas
yciem, postaw, wyborem, gestami
czy wiadectwem. W istocie Duch
wity przypomina nam o przykazaniu mioci i wzywa nas do ycia nim.
Chrzecijanin bez pamici nie jest
prawdziwym chrzecijaninem, jest
chrzecijaninem w poowie drogi, jest
czowiekiem-winiem chwili, ktry
nie umie uczyni skarbu ze swej historii, nie umie odczyta jej i przeywa
jej jako dziejw zbawienia. Jednake
przy pomocy Ducha witego moemy odczytywa wewntrzne natchnienia i wydarzenia yciowe w wietle
sw Jezusa. W ten sposb wzrasta
w nas mdro pamici, mdro serca, ktra jest darem Ducha. Niech
Duch wity oywi w nas wszystkich
na nowo pami chrzecijask!
A w owym dniu z apostoami bya Kobieta pamici, ta, ktra od pocztku
rozwaaa wszystkie te sprawy w swym
sercu. Bya to Maryja, nasza Matka.
Niech Ona pomoe nam na tej drodze pamici.
Duch wity uczy nas, przypomina
nam i jest to inny czynnik sprawia,
e rozmawiamy z Bogiem i z ludmi.
Nie ma chrzecijan niemych, niemych
na duszy; nie, nie ma na to miejsca.
Sprawia, e rozmawiamy z Bogiem
w modlitwie. Jest ona darem otrzymywanym darmo; jest dialogiem z Nim
w Duchu witym, ktry modli si
w nas i pozwala nam zwraca si do
Boga, nazywajc go Ojcem Abba
(por. Rz 8,15; Gal 4,4); i jest to nie
tylko sposb mwienia, ale rzeczywisto, jestemy rzeczywicie dziemi Boymi. Albowiem wszyscy ci,
ktrych prowadzi Duch wity, Duch
Boy, s synami Boymi (Rz 8,14).
Sprawia, e moemy rozmawia
w akcie wiary. Nikt z nas nie moe powiedzie: Jezus jest Panem usyszelimy to dzisiaj bez Ducha wi-
tego. I to Duch sprawia, e rozmawiamy z ludmi w braterskim dialogu.

Pomaga nam rozmawia z innymi,
uznajc w nich braci i siostry; rozmawia z przyjani, czuoci, agodnoci, rozumiejc niepokoje i nadzieje,
smutki i radoci innych.
Ale jest jeszcze co wicej: Duch
wity pozwala nam rozmawia rwnie z ludmi w proroctwie, to znaczy stajc si pokornymi i agodnymi
kanaami Sowa Boego. Proroctwo dokonao si w sposb wolny,
aby pokaza otwarcie sprzecznoci
i niesprawiedliwoci, ale zarazem
w sposb umiarkowany i w zamierzeniu konstruktywnym. Przeniknici
Duchem mioci moemy by znakami i narzdziami Boga, ktry kocha,
suy i daje ycie.
Podsumowujc: Duch wity uczy
nas ycia, przypomina i wyjania nam
sowa Jezusa, sprawia, e modlimy si
i nazywamy Boga Ojcem oraz e rozmawiamy z ludmi w dialogu braterskim i proroctwie.
Dzie Pidziesitnicy, gdy uczniowie zostali napenieni Duchem witym, by chrztem Kocioa, ktry
narodzi si w wyjciu, w wychodzeniu, aby gosi wszystkim Nowin. Matka Koci, ktry wyrusza
w drog, aby suy. Pamitajmy o innej Matce, naszej Matce, ktra szybko
udaa si w drog, aby suy. Matka
Koci i Matka Maryja: obie dziewice, obie matki, obie kobiety. Jezus by
stanowczy w kontaktach z apostoami: nie powinni opuszcza Jerozolimy, zanim nie otrzymaj z gry mocy
Ducha witego (por. Dz 1,4.8). Bez
Niego nie ma misji ani ewangelizacji.
Dlatego z caym Kocioem, nasz
Matk Kocioem katolickim, woamy: Przyjd, Duchu wity!
Boe Ciao to Boy Dar

E
ucharystia, penica podstawow rol w odniesieniu do

chrzecijaskiej wiary, jest najbardziej zaskakujcym Boym wynalazkiem. Objawia si w niej geniusz
mdroci i zarazem oszaamiajca
mio. Podziwiamy wspaniao
wielu ludzkich wynalazkw, bdcych przejawami wyjtkowej inteligencji i zrcznoci. Boe dziea
wznosz si na nieskoczenie wyszy poziom i przenikaj do gbi
ludzkiej egzystencji. Cae objawienie Boskiego dziea zbawienia
ma charakter zaskakujcy. Eucharystia stanowi szczyt tajemnicy,
w ktrej zbawczy zamys Boy spenia si w sposb tak prosty, e przekracza wszelkie moliwe oczekiwanie. W tej perspektywie Jan Pawe
II pisze w Ecclesia de Eucharystia:
Koci otrzyma Eucharysti od
Chrystusa, swojego Pana, nie jako
jeden z wielu cennych darw, ale
jako dar najwikszy, poniewa jest
to dar z samego siebie, z wasnej
osoby w jej witym czowieczestwie, jak te dar Jego dziea zbawienia (EE 11). Bdc darem
zwizanym z doczesn w wdrwk Kocioa a do koca wiata,

w obecnym porzdku wiary zapewnia ludziom uczestnictwo w owocach dokonanego raz na zawsze
dziea odkupienia. To Boe dzieo
nie pozostaje ograniczone do przeszoci, skoro to, kim Chrystus
jest, to, co uczyni i co wycierpia
dla wszystkich ludzi, uczestniczy
w wiecznoci Boej, przekracza
wszelkie czasy i jest w nich stale
obecne (KKK 1085).
Ofiara eucharystyczna ma do
tego stopnia decydujce znaczenie
dla zbawienia rodzaju ludzkiego,
e Jezus zoy j i wrci do Ojca
dopiero wtedy, gdy zostawi nam
rodek umoliwiajcy uczestnictwo
w niej, tak jakbymy byli w niej
obecni. Eucharystia nie jest po
prostu jednym z sakramentw.
Chocia, naley do ekonomii sakramentalnej, to jednak nie usuwa
w cie waloru chrztu, bierzmowania ani sakramentu pojednania.
Eucharystia posiada jednak warto jedyn i wyjtkow. Jest sakramentem, w ktrym nie tylko otrzy-
mujemy ask, ale i samego Dawc

aski. W Eucharystii objawia si
Osoba Chrystusa w sposb bezporedni i aktualny. Jan Pawe II ze
zdumieniem pisze: Pragn jeszcze
raz przypomnie t prawd, drodzy
Bracia i Siostry, adorujc razem
z wami t tajemnic: tajemnic
wielk tajemnic miosierdzia.
C wikszego Jezus mg uczyni dla nas? Prawdziwie, w Eucharystii objawia nam mio,
ktra posuwa si a do koca,
mio, ktra nie zna miary (EE
11). Przez Eucharysti wchodzimy w inny wymiar czasu, ktry nie
jest poddany ju naszym miarom,
a w ktrym przyszo rozwietlajc
przeszo, jest nam zaofiarowana
jako stabilna teraniejszo, dlatego tajemnica Chrystusa, pierwszego i ostatniego, staje si jednoczenie obecna kademu czowiekowi
w kadym czasie.
Caa tre Eucharystii wypywa
z najwyszej mioci. Wszystko pochodzi z bezgranicznej gotowoci
bycia darem. U rda Eucharystii
znajduje si Boa mio, ktra
Kalendarium parafialne
CZERWIEC
4
5
7
12

14
21
24
28
29
NAJWITSZEGO CIAA I KRWI PASKIEJ

(pierwszy pitek)
10 NIEDZIELA ZWYKA
NAJWITSZEGO SERCA PANA JEZUSA
(dyspensa od postu)
11 NIEDZIELA ZWYKA
12 NIEDZIELA ZWYKA
NARODZENIE W. JANA CHRZCICIELA
13 NIEDZIELA ZWYKA
WITYCH APOSTOW PIOTRA I PAWA
Intencje papieskie
oglna: Aby emigranci i uchodcy spotykali si z dobrym przyjciem i byli
traktowani z szacunkiem w krajach, do ktrych przybywaj.
ewangelizacyjna: Aby osobiste spotkanie z Jezusem wzbudzao w wielu modych ludziach pragnienie ofiarowania Mu wasnej egzystencji w kapastwie
lub w yciu konsekrowanym.
LIPIEC
3
5
11
12
19
23
25
26
w. Tomasza, Apostoa (pierwszy pitek)

14 NIEDZIELA ZWYKA
w. Benedykta, opata, patrona Europy
15 NIEDZIELA ZWYKA
16 NIEDZIELA ZWYKA
w. Brygidy, zakonnicy, patronki Europy
w. Jakuba, Apostoa
17 NIEDZIELA ZWYKA
Intencje papieskie
oglna: Aby odpowiedzialno polityczna bya przeywana na wszystkich
poziomach jako wzniosa forma miosierdzia.
ewangelizacyjna: Aby chrzecijanie w Ameryce aciskiej w obliczu nierwnoci spoecznych mogli dawa wiadectwo mioci do ubogich i wnosi swj
wkad, by spoeczestwo stawao si bardziej braterskie.
SIERPIE
2
6
7
9
10
15

16
23
24
26
30
18 NIEDZIELA ZWYKA
Przemienienie Paskie
(pierwszy pitek)
19 NIEDZIELA ZWYKA
w. Wawrzyca, diakona i mczennika
WNIEBOWZICIE NAJW. MARYI PANNY,
MATKI BOEJ ZWYCISKIEJ
20 NIEDZIELA ZWYKA
21 NIEDZIELA ZWYKA
w. Bartomieja, Apostoa
NAJW. MARYI PANNY CZSTOCHOWSKIEJ
22 NIEDZIELA ZWYKA
Intencje papieskie
oglna: Aby wszyscy ludzie pracujcy na polu wolontariatu wielkodusznie
angaowali si w sub potrzebujcym.
ewangelizacyjna: Abymy, wychodzc poza siebie, potrafili stawa si bliscy
tym, ktrzy s na peryferiach wizi midzyludzkich i spoecznych.
fot. B. Duczmal
pragnc zapewni ludziom osignicie ich najszczytniejszego powoania,

w sposb genialny posuya si gestami i sowami, jakimi Jezus ustanowi Eucharysti w czasie Ostatniej Wieczerzy. Musimy jednak
cigle podejmowa wysiek odkrywania zamierze Boskiej mioci.
Koci, jako ukochana Oblubienica, zdaje sobie spraw, e sprawuje pamitk Jego mierci i Jego
zmartwychwstania; sakrament miosierdzia, znak jednoci, wze mioci, uczt paschaln i otrzymuje
zadatek przyszej chway (KL 47).
W yciu i przepowiadaniu Jezusa
oraz nauce Kocioa musimy nieustannie odkrywa najgbszy sens
Eucharystii. Eucharystia w sposb
zasadniczy przyczynia si do wzrostu chrzecijaskiej wsplnoty. Poprzez posiek, jakim jest komunia,
podtrzymuje ona ycie ludzi powoanych do dawania wiadectwa
o Chrystusie i goszenia wiatu Dobrej Nowiny. Eucharystia umacnia
sabych i przywraca rado cierpicym. Napawa apostolskim zapaem
tych, ktrzy mogliby ulec pokusie
zamknicia si w sobie. Ukryta
w Eucharystii gorca mio Boa
osiga swj cel, jakim jest przemiana ludzkiego ycia. Jeli celem
caego ycia chrzecijaskiego jest
upodobnienie do Chrystusa, przemiana w Chrystusa, to najskuteczniejszym rodkiem dla tego stanowi
Eucharystia. czc si wewntrznie z Chrystusem, wcielajc si
w Niego, chrzecijanin staje si do
Niego podobny.
Sw. Jan Chryzostom pisze: Spoywaj mnie i pij mnie; za porednictwem twojej natury, ktra staa
si moj, wyniosem Ciebie z sob
w pokornym mieszkaniu, gdzie ty
jeste. Tam w grze mam Twoje
pierwociny; jednak nie wystarczao to, by nasyci Twoje pragnienie;
i oto jestem na niskociach z Tob,
jednoczc si mieszajc jeszcze
moj substancj z Twoj . Oczywicie nie chodzi tutaj o zjednoczenie
hipostatyczne pomidzy wiernym
a Chrystusem, jednak wielcy doktorzy Kocioa nie znajduj lepszych
wyrae na opisanie przemiany
w Chrystusa, ktrej dokonuje w nas
Eucharystia.
ks. Karol Tanke
Bo morze takie szerokie,

a dka taka maa
Ks. Micha Janocha zosta nowym
biskupem pomocniczym archidiecezji
warszawskiej. O nominacji papiea
Franciszka poinformowa nuncjusz
apostolski w Polsce, abp Celestino
Migliore. wicenia biskupie biskup
nominat przyjmie w archikatedrze
warszawskiej, 14 czerwca.
Skd jest Micha Janocha, nowy
biskup, ktrego Koci w Warszawie
bdzie teraz intensywnie poznawa?
Najtrudniejsze s proste pytania.
Gdybym mia odpowiedzie skrtowo
i symbolicznie, zaprowadzibym pewnie pytajcego przed cudowny krucyfiks Pana Jezusa w Archikatedrze
Warszawskiej. Urodziem si warszawiakiem i nigdy na duej jej nie
opuszczaem. To miasto czasem ciy,
denerwuje, chce si z niego uciec, ale
gdy si na duej ucieknie, to si do
niego tskni, bo kady kamie tutaj
co mwi i gdy si chodzi Krzywym
Koem, Rynkiem, witojask, ma
si wiadomo, e to tutaj s nasze
korzenie, e tyle krwi tu wsiko, tylu
piknych ludzi chodzio i to jest nasz
dom.
Kim jest dla Kocioa biskup? Co
znaczy by biskupem dla kogo,
u kogo lata kapaskie zrodziy pewien idea, ktry nagle teraz trzeba
bdzie podj i zrealizowa?
Biskup jest ojcem. Koci potrzebuje Ojca, czowiek potrzebuje ojca,
z Ojcem mona si poczu brami.
Czemu sowa Marana tha w motto biskupim?
W tym woaniu, ktrym si koczy
Biblia, jest caa tsknota Kocioa za
peni, byciem z Bogiem. Tam jest napisane: Duch i Oblubienica mwi:
Przyjd. Oblubienica jako Koci,
Oblubienica jako Maryja. Waciwe
cae woanie wiadome i niewiadome wszystkich ludzi to jest to woanie
o mio. Kiedy pracowaem w Laskach, w orodku dla niewidomych,
pewna dziewczynka zapytana o to,
co to jest niebo, odpowiedziaa e to
tam, gdzie kocham i bd woa
nigdy si nie koczy. W Marana tha
jest zawarte cae to pragnienie.

Do jakiego wiata woamy Jezusa,
eby przyszed? Jaki jest wiat, Koci dzi?
Tak naprawd, ten wiat si nie
zmieni, bo czowiek si nie zmienia
w swej naturze, jest zawsze ten sam:
z jednej strony pragncy mioci,
z drugiej strony skonny do szalestwa, skonny do grzechu, do zaprzeczenia. Stale tak jest. Te zmiany
o ktrych mwimy s szczegowe.
Dzi moe bardziej ni kiedykolwiek
jest zagubiony, Doskonalsze s nasze
media i paradoksalnie trudniej jest
si porozumie. Wiemy o tym wiecie mniej ni nie wiemy. Narasta bunt
w naszej kulturze europejskiej, ktry
nie jest czym nowym, ale przyjmuje
nowe formy i moe nawet mamy poczucie, e jestemy na jakim zakrcie
dziejowym, moe nawet nad przepaci. Nie wiemy tego, ale chyba takie
dowiadczenie wielu ma. I w ten wiat
mamy wchodzi z Ewangeli i woa
Marana tha.
Czowiek z jednej strony odrzuca
dzi instytucjonalny Koci, z drugiej nie odrzuca Boga, bo szuka duchowoci, szuka dobrych kaza, z jednej strony odrzuca wskazania nauki
Kocioa w kwestiach bioetycznych,
z drugiej wcale nie chce si z nim definitywnie rozsta. Jaka jest w takim
kontekcie rola biskupa-ojca, ktry
szuka remedium na tak chorob?
Dla nas, dla Kocioa, jest to jakie
wezwanie. Aspekt instytucjonalny
Kocioa, ktry jest tak czsto przedmiotem buntu, jest pewnie reakcj na
przesadne jego akcentowanie w minionych epokach. Oczywicie, e bez
instytucji Koci nie moe istnie.
Ale Koci w swej istocie nie jest instytucj, jest Ciaem Mistycznym. Gdy
czowiek potrzebuje wody, dajemy mu
szklank z wod, bo nie sposb poda
wody bez szklanki. Ale nie o szklank
tu chodzi.
Myl, e potrzebujemy wiadkw.
XX i XXI wiek da nam wiadkw:
Matka Teresa, Benedykt XVI, Jan
Pawe II, dzi Franciszek wiadkw
caociowego, integralnego widzenia

wiary. Te szczegowe zagadnienia,
ktre s przedmiotem sporu, znajduj
swoje uzasadnienie, swj sens, w jakim piknie i wizji czowieka i wiata.
Wyrwane z niego i stajce si przedmiotem namitnych sporw, prowadz nieraz do zagubienia caociowej
wizji odkupienia, cho oczywicie
w ten spr musimy wchodzi.
Jaka jest rola kultury w Kociele,
ale nie tylko w Nim, rwnie w relacji
czowieka z Panem Bogiem?
Jacek Woniakowski postawi kiedy pytanie, czy kultura czowiekowi
do zbawienia jest koniecznie potrzebna. Pytanie prowokacyjne, ale
jeli kultura jest jak form stosunku czowieka do wiata, do siebie, do
Boga, to nie ma wiary bez kultury. Pytanie jest, jaka jest ta kultura, jaka jest
wizja czowieka, ktra za ni stoi. Bo
sama kultura nie zbawi. Kultura sama
potrzebuje zbawienia. Ale ta kultura,
ktra wyrasta z Ewangelii, pokazuje,
czym jest czowiek, to znaczy antropos, skierowany ku grze. Religia,
wiara, jest dusz kultury. Kultura bez
wiary jest bezduszna. Przekonujemy
sie o tym dzisiaj.
Ostatnio modne jest przeciwstawienie kultu i kultury.
Kultura wywodzi si z kultu. Etymologicznie najpierw bya agrikultura u Cycerona, czyli uprawianie
pola, potem nastpia spiritualizacja
tego pojcia, czyli cultura animae.
Pomidzy kultur i kultem jest najgbszy zwizek nie tylko etymologiczny, ale i istotowy. Kultura, ktra
sie odcina od kultu, to ga odcita
od drzewa. Moe jeszcze przez chwil wydawa jakie owoce, ale odcita
jest przecie skazana na mier. Ga
odcita od drzewa przestaje cign
yciodajne soki. yjemy w wiecie,
gdzie proponuje si tak samobjcz
operacj odcicia si od gazi.
Spytam o najwiksz pasj Ksidza, czyli o ikony. Skd si ta pasja
wzia i dokd prowadzi?
Kiedy studiowaem histori sztuki, gwnie koncentrowalimy si na

Zachodzie, bo std si wywodzimy,
i o Wschodzie wiedziaem mao. Pniej poprzez rne znajomoci, przyjanie, wyjazdy z wykadami na Ukrain, do Rosji, zaczem odkrywa ten
wiat, tych ludzi i odkryem, e to
jest te moje, e ja si te w niej odnajduj. Odnajduj si w tej kulturze
Wschodu i nie musz porzuca mojej
wasnej. Coraz bardziej odkrywam to,
e te dwie kultury nawzajem siebie
potrzebuj. Bez siebie s niepene.
A sztuka na Wschodzie jest powizana z duchowoci. Ja najpierw
ukoczyem histori sztuki, a potem
poszedem do seminarium, wic zaczem si interesowa kwestiami
duchowymi, instynktownie szukajc
miejsca, gdzie te dwie rzeczywistoci
mog si poczy, odnalazem ikony.
Tu duchowo i sztuka spotykaj si
ze sob. Z drugiej strony, jak wszystko na ziemi, ikona jest materialnym
tworem. Po drugiej stronie nie bdzie
ikon. Ale tutaj ikony s nam potrzebne, bo potrzebujemy okien, przez
ktre wida niebo. Ikona jest jednym
z takich okien.
Wspomnia Ksidz Biskup o drodze powoania. Reprezentuje Ksidz
dobrze dzisiejsze pokolenie klerykw,
bo wikszo z nich przychodzi w wieku dojrzalszym ni jeszcze do niedawna: po ukoczeniu jakiego kierunku
studiw. Ale zapytam o wiadkw,
o ludzi, ktrzy doprowadzili do przekonania, e t yciow drog jest kapastwo.
O yjcych nie wspomn, bo nie
wiem, czy by sobie yczyli, ale jest ich
wielu. Wspomn tych, ktrych ju nie
ma. To cztery nazwiska. Pierwszy to
mj przyjaciel Konrad Gaecki, ktry
uton podczas spywu w 1977, by po
maturze, chcia i do seminarium,
ja jeszcze wtedy o tym nie mylaem.
Wtedy odczytaem to jako znak. Druga osoba to ks. Janusz Pasierb, jego
wykady, urok osobisty, wizja wiata,
Kocioa, sztuki zawarte w esejach,
poezji. ksikach. Trzecia to posta
skrajnie inna, ks. Tadeusz Fedorowicz, ktry by ojcem duchownym
w Laskach. By takim Starcem, jak to
si mwi na Wschodzie, Mdrcem,
wiele mnie nauczy, chocia wtedy
tego jeszcze nie widziaem, dzi to
widz. A czwarta osoba to siostra Im-
maculata, karmelitanka bosa. Kiedy

powanie si wahaem, czy przyj
diakonat, udaem si tam na rekolekcje. Rozmowy z ni okazay si decydujce. Wywizaa si z tego gboka
znajomo. To osoba o wielkiej intuicji i wiary przede wszystkim. Trafne
to imi: Immaculata od Ducha witego.
W dotychczasowej posudze jest
wiele dowiadcze: powszechne,
duszpasterskie, potem specyficzne,
wychowawcze w seminarium duchownym, ale przede wszystkim droga naukowa, odkrywania prawdy i Boga
poprzez nauk. A jakie jest najgbsze dowiadczenie kapaskie?
Trudno mwi o jednym. Jak si
wraca po ilu godzinach spowiedzi z konfesjonau i pada si na nos,
i kadzie si spa z jakim poczuciem
zmczenia i radoci Jak si udziela
lubu komu, kogo si zna, i ma si
wielk nadziej, e bdzie to szczliwe maestwo Jak si komu zdy
udzieli namaszczenia, ostatniej Komunii witej
Wielkie grono znajomych spyta
pewnie: czy Ksidz dla nich pozostanie? I co z prac na uczelni?
Bardzo bym chcia. Rozmawiaem
o tym z ksidzem kardynaem. Bdzie
to dosy trudne, te to podejrzewam.
Najpierw bdzie posuga duszpasterska, potem naukowa. Nie chciabym
jednak tego traci, bo nauka jest drog do Pana Boga dla mnie istotn,
poznawanie prawdy w tym aspekcie
intelektualnym, jest czym fascynujcym, piknym, nie chciabym tego
porzuca. A duszpasterstwo? w sensie formalnym rzadko byem duszpasterzem. To nieformalne znajomoci,
przyjanie, z ktrych tak wiele si
zrodzio kto poszed do seminarium, kto do zakonu, tyle maestw,
zwizkw, przyjani tego nie da si
utraci.
Jakie sowa, modlitwy, wiersza,
ktre najbardziej teraz przychodz
na myl i oddaj moment ycia, w ktrym Ksidz Biskup si znalaz?
Modlitwa rybakw bretoskich:
Dobry Boe, bd dla mnie askawy,
bo morze takie szerokie, a moja dka
taka maa.
(Rozmawia: ks. Przemysaw liwiski (ACI) artyku przedrukowany ze
strony Archidiecezji Warszawskiej)
Dla moich Wnuczt

w dniu Ich Bierzmowania
Wiara
przyrodnika
N
ajwaniejsze dla czowieka

pytanie jest jedno: co rzdzi
wiatem Materia, czy Absolut
(filozoficzny synonim Boga).
Troch historii
W wiekach rednich (przykad:
w. Tomasz z Akwinu, XIII wiek,
twrca teologii tomistycznej) chocia uznawano autonomiczno
rnych dyscyplin naukowych, jednak zachowywano organiczn wi
midzy teologi a filozofi. Pniej
znaczna cz nowoytnej myli filozoficznej oddalaa si od chrzecijaskiego Objawienia, schodzc
stopniowo w kierunku sceptycyzmu
i agnostycyzmu (kierunkw kwestionujcych mono poznania
wiata nadprzyrodzonego, uzyskania wiedzy pewnej, odrzucajcych
autorytety). Apogeum (szczyt) tego
procesu to wiek XIX. Niektrzy
przedstawiciele idealizmu filozoficznego prbowali przeksztaci
wiar w struktury poznawalne racjonalnie (tj. poznawalne umysem
do koca). Z drugiej strony rne
formy tzw. humanizmu ateistycznego, uznawanego za now religi,
uwaay wiar za czynnik wrcz
szkodliwy dla rozwoju racjonalnoci
(ratio rozum po acinie). Kierunki te prowadziy pniej m. in. do
powstania zbrodniczych systemw
totalitarnych (nazizm, komunizm).
Ten kryzys racjonalistyczny doprowadzi nawet do nihilizmu filozofii
nicoci (prawda jest nieosigalna,
ycie winno by poszukiwaniem
przemijajcych dozna, nie powinny istnie adne trwae zobowizania itp.)
I tak, XIX wiek. by wiekiem tzw.
konfliktu naukareligia. Podstawow filozofi przyrody by wtedy
mechanicyzm. Mechanicyzm wywodzi si z dziau fizyki klasycznej mechaniki, ktrej twrc by

Newton. Hipoteza budowy i powstania Wszechwiata
KantaLaplacea przyjmowaa, e Wszechwiat jest jednym wielkim mechanizmem, dziaajcym wedug praw
mechaniki (klasycznej, bo innej wtedy nie byo). Historia Wszechwiata miaa by cile okrelona (zdeterminowana) przez jej warunki pocztkowe. Ten determinizm (dokadne ukierunkowanie) rozcigano take na
rozwj wiata oywionego, czowieka, spoeczestwa.
Ten pogld zdejmowa z czowieka obowizek wysiku
w kierunku dobra i tak wszystko miao by z gry przesdzone. Pogldy mechanistyczne splatay si z materializmem i filozoficznym pozytywizmem, ktry odmawia
wartoci wszystkiemu, co nie jest wiedz empiryczn
(dowiadczaln), wszystkiemu, co nie da si zway
i zmierzy. Na piedestale staa Materia. XIXwieczne
odkrycia praw termodynamiki (nauki o cieple), a potem
mechaniki statystycznej ugruntoway jeszcze panowanie mechanicyzmu.
Wspczesna wizja Wszechwiata
Kompletne zaamanie mechanicyzmu i zwizanej
z nim wizji Wszechwiata nastpio z pocztkiem wieku XX, wskutek epokowych odkry Maxwella, Plancka,
a przede wszystkim Einsteina. W 1905 roku Albert
Einstein ogosi szczegln teori wzgldnoci (czyli fizyczn teori czasu i przestrzeni), a w 1915 roku
ogln teori wzgldnoci (czyli teori grawitacji). Dotychczasow mechanik klasyczn zastpiy dwie nowe
mechaniki: mechanika relatywistyczna (oparta na teorii
wzgldnoci), ktra rzdzi wiatem w skali kosmicznej,
oraz mechanika kwantowa, ktra rzdzi mikrowiatem
wiatem atomw i ich skadnikw, czstek elementarnych. Wyoni si obraz Wszechwiata diametralnie
inny, ni w filozofii mechanistycznej. Materia zostaa
zdetronizowana, a klasyczny determinizm zaama si
cakowicie. Zamiast tego w mechanice kwantowej krluje pojcie prawdopodobiestwa. Skadnikom materii
(czstkom elementarnym) mona przypisa tylko pewne konstrukcje matematyczne, zupenie niezwizane
z adn dotykaln rzeczywistoci. Na dodatek jak
si znacznie pniej okazao znana nam materia, ktra nas otacza stanowi tylko mniej ni 10 % caej materii we Wszechwiecie (!).
Mniej wicej w poowie XX wieku fizyka i kosmologia stworzyy Standardowy Model Wszechwiata, czyli
histori Wszechwiata. Okoo 1520 miliardw at temu
nastpi tzw. Wielki Wybuch: Wszechwiat wybuch do
istnienia z: zera przestrzeni, zera czasu, zera materii,
w stanie niewyobraalnie wysokich temperatur i gstoci. Jak to si stao? W tym momencie, na tzw. Progu
Plancka zaamuje si nasza obecna znajomo fizyki.
Do dzi nauka potrafi okreli co si dziao wstecz
tylko do momentu tzw. Progu Plancka, tj. gdy mino
10-44 s od Wielkiego Wybuchu, gdy gsto Wszechwiata wynosia 1093 g/cm3 (dla porwnania gsto jdra
atomowego wynosi 1013 g/cm3), a temperatura 1033 K
(czyli w skali bezwzgldnej). Wczeniej zaamuj si ju
znane nam prawa fizyki, a pojcia czasu i przestrzeni po
prostu trac sens. Aby to wyjani uczeni poszukuj tzw.
Ostatecznej Teorii Fizyki, (czyli Teorii Superunifikacji
lub Teorii Wszystkiego). Ma ona zjednoczy w sobie

matematyczne metody teorii wzgldnoci z metodami
fizyki kwantowej (czyli makro i mikrowiata) i poczy w sobie wszystkie znane obecnie typy oddziaywa
fizycznych. Poszukiwania trwaj.
Co si dzieje po Wielkim Wybuchu? Zaczyna si era prni. Najpierw tzw. epoka Plancka
(czas 10-43 s po Wielkim Wybuchu), a po niej epoka
inflacji (do 10-10 s) gwatownej ekspansji Wszechwiata, jego byskawicznego rozdcia do gigantycznych
rozmiarw na ksztat nadmuchiwanego balona. Potem
nastpuje era promieniowania tzw. stworzenie wiata. Kosztem energii prni (trudno to zrozumie!) powstaj niewyobraalne iloci fotonw (czyli kwantw
wiata) oraz najtrwalsze czstki elementarne materii,
jak kwarki i elektrony. Nastpnie (czas 10-4 s) kwarkowa zupa przechodzi do stanu tzw. materii hadronowej: kwarki i gluony zostaj zamknite wewntrz protonw, neutronw i innych hadronw. Cay czas panuj
olbrzymie temperatury, ale Wszechwiat si wci, (jak
rwnie obecnie) rozszerza i bardzo powoli ochadza.
Wreszcie, w czasie gdy mino 100 s (tylko!) od Wielkiego Wybuchu, temperatura spada na tyle (109 K), e protony i neutrony mog zacz si czy i tworzy pojedyncze jdra atomowe lekkich pierwiastkw (helu, deuteru
i litu) jest to tzw. kosmiczna nukleosynteza.
Dalej rozpoczyna si era materii: promieniowanie
ochadza si na tyle, e elektrony mog si poczy
z protonami powstaj atomy wodoru (ok. 500 tys. lat
od Wielkiego Wybuchu, temperatura ok. 3000K). Tzw.
wieki ciemnoci trwaj dopki Wszechwiat nie osignie wieku 1 miliarda lat, a temperatura nie spadnie
do 20K. Wtedy zaczyna si era powstawania galaktyk,
gdy grawitacja powoduje wzrost skali zaburze. Z gazu
spadajcego na galaktyki formuj si gwiazdy i kwazary
(tak jasne, ze obserwuje si je do dzi). Wiek wiatoci
istnieje do czasw obecnych (okoo 13 miliardw lat,
temperatura 2,7K). Pierwotny gaz jest stopniowo przetwarzany w gwiazdach i po kilku miliardach lat coraz
wicej jest w nim cikich pierwiastkw wyrzucanych
z gwiazd. Wrd nich wgiel podstawowy pierwiastek organizmw. Ale aby doszo do syntezy cikich
pierwiastkw, kilka pokole gwiazd musiao si pali
w cigu kilku miliardw lat, podczas ktrych Wszechwiat napcznia do rozmiarw obecnych.
Tak zaistnia nasz Ukad Soneczny, a jedna z jego
planet Ziemia musiaa si znale w odpowiednich
warunkach chemicznych, grawitacyjnych, termicznych
i bardzo wielu innych, eby zawizao si na niej prymitywne ycie. Trudno w to uwierzy, ale uczeni uwaaj,
e okoo 3,8 miliarda lat temu zaistniaa na Ziemi prakomrka, ktra ju miaa uformowane podstawowe szlaki
biochemiczne organizmw beztlenowych, i z niej drog
ewolucji powstay wszystkie inne organizmy, a wreszcie
Czowiek! Naley tu doda, e ju dawno temu Papieska Komisja Biblijna stwierdzia, e katoliccy teologowie nie mog traktowa dosownie opisu stworzenia
wiata w cigu 6 dni. Opis ten ma na celu tylko zobrazowa ludziom yjcym w wielu rnych epokach t prawd, e wiat i Czowiek istniej z woli BogaStworzycie-
10
la. Analogicznie obrazowy opis Stworzenia Czowieka

nie wyklucza faktu, e by to dugi proces ewolucyjny.
Jest rzecz oczywist, e kilka tysicy lat temu, gdy autorzy natchnieni Duchem w. pisali te Ksigi, nie mg
przecie powsta nowoczesny traktat kosmologiczno
przyrodniczoewolucyjny.
Takie dosowne rozumienie opisu stworzenia Czowieka byo rwnie kiedy powodem potpienia przez
niektrych teologw darwinowskiej teorii ewolucji.
Wszechwiat, Czowiek i Bg
XIX-wieczny pozorny konflikt nauki i religii dawno
przesta istnie. Przyczynio si do tego szereg czynnikw, a przede wszystkim zrozumienie, e istnieje zasadnicza rnica pomidzy nauk i religi z punktu widzenia ich przedmiotu zainteresowania i metodologii (czyli
stosowanych metod badawczych). Nauka pyta: JAK jest
zbudowana i dziaa caa przyroda. A religia zadaje pytania o SENS naszego bytu, istnienia, kim jestemy, po co
yjemy, czym jest Dobro i Zo, cierpienie, mio, ofiara... Drugim czynnikiem byo zrozumienie, e biblijnej
nauki o Stworzeniu nie mona interpretowa dosownie.
Trzecim wreszcie czynnikiem by fakt, e wanie wspczesna nauka (zwaszcza fizyka i kosmologia) prowadzi
do gbokich pyta filozoficzno-religijnych.
Bg, (chocia jest zarwno Duchem, jak i Osob!)
jest Nieskoczonoci Nieskoczon Mdroci, Nieskoczon Mioci, Dobrem ... Poeta, humanista odkrywa Boga w piknie i harmonii naszej Ziemi i caego
Wszechwiata. Fizyka, chemika i biologa rzuca na kolana przedziwna Mdro, jaka przejawia si w caej przyrodzie, tak oywionej jak nieoywionej. Wszechwiat
jest matematyczny! wiat, przyrod daje si opisywa
matematycznie: wzorem matematycznym daje si opisa zarwno wzajemne oddziaywanie gwiazd i planet,
jak i ustawienie listkw na szypuce gazki akacji, albo
tempo rozkadu tuszczu w naszym organizmie.
Jeden z najwikszych geniuszy nauki, Albert Einstein, mwi o przedziwnej Mdroci przejawiajcej si
w caym Wszechwiecie i wyrazi si, e , jedyn naprawd niezrozumia rzecz jest to, e rzeczy da si
zrozumie, to znaczy, e umys ludzki jest w stanie
poznawa przyrod, Wszechwiat. Bo gdyby przyroda
bya zbyt skomplikowana matematycznie dla ludzkiego
umysu jej zrozumienie byoby niemoliwe. Np. uwaa
si, e gdyby we wzorze na si grawitacji (przycigania
si cia) wykadnik potgowy w mianowniku nie rwna
si 2, ale np. 2,009 - to wwczas tory planet byyby tak
skomplikowane, e synny astronom Kepler nie potrafiby wykry w nich prawidowoci. Einstein, jak wielu,
wielu innych uczonych, by zafascynowany t niezwyk
adekwatnoci, zgodnoci pomidzy stopniem skomplikowania praw przyrody, a moliwoci poznania tych
zagadek przez ludzki umys. Zagadk jest rwnie, dlaczego umys ludzki dysponuje tak ogromn nadwyk inteligencji: gdyby wynikiem ewolucji organizmw
miao by po prostu zwycistwo danego gatunku w walce o byt, to wydaje si, e Homo sapiens do zapanowania nad zwierztami nie potrzebowa umysu zdolnego
zgbia tajniki kosmosu.

Zdumiewajce jest rwnie, jak bardzo cisy zwizek
wystpuje midzy istnieniem nas organizmw wyprodukowanych przez Wszechwiat a wasnociami
samego Wszechwiata. W roku 1973 Collins i Hawking
udowodnili, e gdyby kto wybiera warunki pocztkowe
dla powstajcego Wszechwiata przypadkowo, na chybitrafi, to byo by zerowe prawdopodobiestwo trafienia na takie warunki pocztkowe, ktre by zapewniy
uformowanie si galaktyk, gwiazd i planet, a w konsekwencji powstanie Czowieka. Istnieje bardzo wiele
przykadw tego tak zwanego delikatnego zestrojenia
(fine timing) istniejcego midzy nami a Wszechwiatem. Np. niezwykle nawet mae odchylenie od obecnych
wartoci mnstwa rnych staych fizycznych (np. si
dziaajcych wewntrz jdra atomowego, prdkoci eksplozji Wielkiego Wybuchu i bardzo wielu innych) wystarczyoby aby wykluczy nasze zaistnienie, poniewa
rozwj Wszechwiata poszedby w innym kierunku.
Prbowano tumaczy t zbieno przy pomocy tzw.
zasady antropicznej: obserwujemy tak dziwnie dopasowany do nas Wszechwiat po prostu dlatego, e
w innych Wszechwiatach w ogle nie mogoby nas by.
Ale jest tu kontrargument: zgoda, ale to nie tumaczy
tylu przedziwnych zbiegw okolicznoci (zgodnoci tak wielu parametrw), ktre musiay si zoy na
to, eby Wszechwiat wyda z siebie Czowieka. Mona odnie wraenie, e Wszechwiat zosta zaprojektowany dokadnie tak, aby zaistnia w nim Czowiek.
Nie dowiemy si z reszt nigdy, czy istnieje tylko nasz
Wszechwiat, czy te wiele (moe nieskoczenie wiele?)
rnych Wszechwiatw oraz czy powstay w nich istoty
inteligentne. Ale c miaoby ogranicza nieskoczon
moc stwrcz Boga?
Powstaje ponadto pytanie: skd wziy si prawa przyrody, wedug ktrych Wszechwiat zacz funkcjonowa? Chyba trzeba zaoy, e istniay one wczeniej
a wic poza materialn rzeczywistoci? Tu wanie
midzy innymi znajduj Boga fizycykosmologowie.
Wspczesna chrzecijaska filozofia religii bynajmniej nie doszukuje si ingerencji Boga w lukach istniejcych w naszej obecnej wiedzy przyrodniczej. Byo by to
tworzeniem gapGod Boga od zapychania dziur.
Chrzecijaska filozofia religii obecnie (paradoksalnie!)
nie utosamia momentu Stworzenia wiata z Wielkim
Wybuchem. Materia moe by wieczna. Ale poprzez
nieustajcy akt stwrczy Boga JEST On we wszystkim,
co jest i w kadym momencie istnienia jest to pojecie
kreacjonizmu ewolucyjnego: wiat zosta stworzony
nie w stanie statycznego istnienia, ale w stanie ustawicznego stawania si. To podejcie siga korzeniami pogldw w. Augustyna (IV w.) i ywo kojarzy si z biblijnym
imieniem Boga: JESTEM. A Bg jest aczasowy istnieje poza czasem, dla Niego nasza przyszo i przeszo
s teraniejszoci. Nazywamy Go Nieskoczonoci,
bo jest Nieskoczon Mdroci, Dobrem, Mioci.
Koniec czci pierwszej.
EWA KULIKOWSKA
11
Wyklci przez wroga, dla narodu

Niezomni
ytuacja polityczna na arenie midzynarodowej zmienia si w okresie Powstania Warszawskiego (1944)

i wpyna na stan struktur Polskiego
Pastwa Podziemnego w 1945 roku.
Wizao si to z brakiem wsppracy
rzdw polskiego i brytyjskiego oraz
dziaalnoci na terenie Polski UB
(powszechne okrelenie organw
bezpieczestwa w Polsce) i NKWD
(Narodnyj Komissariat Wnutriennich
Die, czyli Komisariatu Ludowego
Spraw Wewntrznych ZSRR). Przyzwolenie na utrat niepodlegoci
przez Polsk miao miejsce w Teheranie 1943 roku przy wspudziale
Roosevelta prezydenta USA, Churchilla premiera Wielkiej Brytanii
i Stalina przywdcy Zwizku Socjalistycznych Republik Radzieckich. W
Teheranie zdecydowano o przebiegu
naszej granicy i podziale Europy na
strefy operacyjne. Nasza wschodnia granica miaa przebiega wzdu
Bugu i Sanu. Prawie poowa wschodniego terytorium II Rzeczypospolitej
Polskiej miaa by sowiecka. Polska
w nowych granicach pozostawaa
pk Jan Wojciech Kiwerski Oliwa

dowdca 27. Woyskiej Dywizji Piechoty
Armii Krajowej
w radzieckiej strefie operacyjnej.

O teheraskich decyzjach nie poinformowano ani polskich wadz na wychodstwie, ani w Polsce.
W styczniu 1944 roku Armia Czerwona wkroczya na teren II Rzeczypospolitej Polskiej. Na rozkaz Stalina,
o ktrym Polacy nie zostali poinformowani, oddziay Armii Krajowej
(AK) miay by rozbrojone, onierze
gwnie oficerowie aresztowani,
natomiast nisi rang wcielani do
armii generaa Berlinga. onierzy
rnych zgrupowa AK zmierzajcych z pomoc powstaczej Warszawie (1944) osaczaa i rozbrajaa Armia Czerwona. W tym czasie Brytyjczycy, ktrzy byli zobowizani pomc
Polakom, nie zezwolili ani polskim
dywizjonom, ani polskiej Brygadzie
Spadochronowej wesprze walczcej
Warszawy, a sami niewiele pomogli.
Losy Polski zostay ostatecznie
ustalone w Jacie (luty 1945 roku).
Granic Polski wyznaczono tak, jak
teraz mamy, a panowanie na naszym terytorium sprezentowano Stalinowi. Obiecane wolne i powszechne
wybory nowych wadz w Polsce
byy fars i zapowiedzi okupacji sowieckiej. Gwnym
graczem by Stalin.
Ze wzgldu na pooenie
geograficzne Polska bya wymarzonym kskiem. Powan
przeszkod stalinowskich zamiarw w zdominowaniu Europy rodkowej stanowia sia
Polskiego Pastwa Podziemnego. Eliminacja polskich elit
bya kluczem do zawadnicia
Polsk. Etapami zniewolenia
Polski byo przyzwolenie na
wykrwawienie si Powstania
Warszawskiego, a nastpnie
opublikowanie (22 lipca 1944
roku) Manifestu PKWN (Polskiego Komitetu Wyzwolenia
Narodowego). Manifest uzalenia Polsk od rzdu ZSRR
i dowdztwa Armii Czerwonej. Zapleczem bya Armia
Czerwona, ktra po wkroczeniu w pierwszych dniach
cz.
stycznia 1944 roku na przedwojenne

terytorium Polski (Kresy Wschodnie)
zalewaa kolejne obszary. Wadz
w Polsce miano zdoby przy pomocy
wojska i si bezpieczestwa.
Bardzo istotne dla losw Polski
byo porozumienie (26 lipca 1944)
Edwarda Osbki-Morawskiego
przewodniczcego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego
(PKWN) z Wiaczesawem Mootowem radzieckim komisarzem ludowym spraw zagranicznych. Zgodnie
z tym porozumieniem dziaania ludnoci polskiej uznane za wrogie wobec
Armii Czerwonej miay by rozpatrywane przez wadze radzieckie zgodnie z prawem radzieckim. Porzdku
w Polsce miaa wic strzec radziecka
armia przy wsparciu NKWD organu
bezpieczestwa, ktrym na polskich
terenach zarzdza krwawy oprawca
Polakw genera Iwan Sierow. Polskie samozwacze wadze i polskie
organa bezpieczestwa miay dziaa
zgodnie z planami Stalina. Zgodnie
z jednym z dekretw PKWN (24
sierpnia 1944) podziemne organizacje
na terenach wyzwolonych od Niemcw ulegay rozwizaniu, a pozostajce w ukryciu uznane za nielegalne
i cigane. Drugi dekret PKWN (31
sierpie 1944) stworzony zosta w celu
zorganizowania karnych sdw do
osdzania zbrodniarzy hitlerowskich
i winnych przestpstw za dziaania
uznane za zbrodnicze po 31 sierpnia
1939 roku czyli onierzy organizacji podziemnych, z ktrych komunici
robili wrogw narodu polskiego i poplecznikw hitlerowcw.
Na ziemiach polskich sowiecka nawanica uderzya najpierw we wschodnie tereny II Rzeczypospolitej Polskiej na Kresy Wschodnie. Tereny te
znalazy si w pewnym momencie (po
rozpoczciu wojny midzy Niemcami
a ZSRR) w strefie okupacji i sowieckiej, i niemieckiej. Dziaaa tam partyzantka sowiecka, bandy Kozakw
zbiegych z niemieckich oddziaw
i niemieccy dezerterzy. Dodatkowo
nacjonalici ukraiscy prowadzili na
Kresach czystk etniczn skierowa-
12
onierze 27. Woyskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej
n przeciwko Polakom tylko za to,

e nimi byli. Mordowano cae wsie,
osady. Ofiarami byy dzieci, kobiety,
mczyni, starcy.
Czy pamitasz, Panie Boe, / Nad
Woyniem un krwaw / I ten krzyk z
poncej chaty / Mordowanych przez
ssiadw. / Chyba bye w tamtej porze / Gdzie po innej stronie wiata, /
Bo by pewnie si zasmuci i przystan, i zapaka. / Czy syszae mod,
Panie, / Oczy ojca czy pamitasz, /
Gdy habili crk jego / Banderowcy jak zwierzta... / On na drzwiach
ukrzyowany / Baga >>Zmiuj si
nad nami<<. / Zlitowali si oprawcy, / Skuli oczy bagnetami... / Czy widziae, Ojcze wity, / Patrzc z gry
przez firmament, / Dzieci liczne jak
anioki / Na sztachety powbijane... /
Kto je teraz poprowadzi / Na spotkanie z Tob, Boe, / One przecie takie
mae / Zbdz same w tych przestworzach... / Czy spamitasz, Panie wiata, / Mczennikw tych z Woynia, /
Umierali z myl o Tej, ktra nigdy
nie zaginie. / Polska o nich zapomniaa, / rozpyna si w oddali, / Czasem
drca rka starca / wieczk jeszcze
tu zapali, / Porastaj chwastem zgliszcza, / Groby ton w bujnej trawie, / Jutro ju nie bdzie komu / wieczki za
Nich tu postawi. (Lech Makowiecki
Woy 1943)
Ludno polska zamieszkujca Woy bya stale zagroona, co wymagao
zorganizowania obrony. Zbliajcy si kres okupacji niemieckiej na
froncie wschodnim i wkroczenie Armii Czerwonej na wschodnie tereny
Polski (w rejonie Rokitna koo Sarn

w woj. woyskim) oraz przewidywania rzdu Rzeczypospolitej Polskiej
w Londynie dotyczce zmian na froncie niemiecko-sowieckim wpyny na
podjcie decyzji o przygotowaniach
wzmoonej dziaalnoci sabotaowo-dywersyjnej na zapleczu frontu (akcja Burza). W Generalnym Gubernatorstwie dziaalno ta miaa mie
charakter powstania powszechnego
poprzedzajcego wkroczenie armii
sowieckiej. W tym celu genera Tadeusz Komorowski Br wyda 20 lipca
1943 roku rozkaz mobilizacji zgrupowa i si konspiracyjnych na Kresach
Wschodnich. Komendant Okrgu
Woyskiego AK pk. Kazimierz
Bbiski Lubo rozkaza powoa oddziay partyzanckie. Utworzono dziewi oddziaw (Bomby,
Drzazgi, Gzymsa, Jastrzbia,
Korda, Piotrusia, Ryszarda,
Sokoa, Strzemienia). Poza oddziaami partyzanckimi zorganizowano oddziay samoobrony w stu placwkach Woynia. Formacje te byy
trzonem powoanej 28 stycznia 1944
roku 27. Woyskiej Dywizji Piechoty
Armii Krajowej.
27. Woysk Dywizj Piechoty
AK tworzyy zgrupowania pukowe
o kryptonimie Gromada w okolicach Kowla i Osnowa w okolicach Wodzimierza Woyskiego.
W szeregach dywizji w marcu 1944
roku byo 6500 onierzy w dziewiciu
batalionach piechoty podzielonych
na 2-3 kompanie, plutony i druyny, 2 szwadrony kawalerii, 1 kompa-
ni saperw, 2 kompanie cznoci,

1 kompani przeprawow, 2 wydzielone oddziay do obrony ludnoci,
3 plutony andarmerii, 1 pluton zwiadu, 1 pluton przeciwpancerny, sub
sanitarn z 2 polowymi szpitalami,
kwatermistrzostwem, 2 kompaniami
gospodarczymi oraz innymi niezbdnymi jednostkami.
Pierwszym dowdc dywizji by pk
Kazimierz Bbiski Lubo, ktrego ju 10 lutego 1944 roku zastpi
przysany z Warszawy pk Jan Kiwerski Oliwa. W marcu 1944 roku
dywizja bya ju zorganizowana. Dowdztwo Dywizji nosio kryptonim
Pooga. Kadra oficerska liczya 130
onierzy. Wojskowi byli z rocznikw
1914-1926. Uzbrojenie pochodzio
w znacznej czci z przechowanego
z okresu konspiracji 1939 roku
i wojny niemiecko-radzieckiej z 1941
roku. Bro pozyskiwano od Niemcw
i Wgrw w zamian za kosztownoci,
jak zoto, biuteri, a take za dolary
i ywno. Bro rwnie zdobywano,
np. okradajc Niemcw, wynoszc j
z magazynw, transportw kolejowych. Duo broni zdobywano podczas walk z oddziaami UPA (Ukraiska Powstacza Armia, utworzona
w 1942 roku przez banderowsk frakcj OUN Organizacj Ukraiskich
Nacjonalistw). Wyposaenie w bro
onierzy 27. Woyskiej Dywizji
Armii Krajowej byo dobre, jednak
w czasie walk dowdcy po komendzie ognia nakazywali: oszczdza
amunicj, strzela tylko do celw
pewnych. Transport w dywizji odbywa si przy uyciu koni taborowych
i wierzchowych.
Zgrupowania Armii Krajowej na
Woyniu przystpiy do realizacji planu Burza pocztkowo na terenie
Woynia, pniej na Lubelszczynie.
Ostatecznym celem Burzy byo
uznanie przez Zwizek Radziecki rzdu polskiego w Londynie za reprezentanta Polski na arenie midzynarodowej bez ustpstw dotyczcych ziem
i wschodnich granic Polski.
Dziaania wojsk sowieckich na Woyniu skierowane przeciwko Niemcom
wspierane byy przez onierzy z 27.
Woyskiej Dywizji AK. Wielokrotnie dowdztwo wojsk spotykao si
i uzgadniao taktyczne dziaania przeciwko niemieckim wojskom. Wane
spotkanie z sowieckimi oficerami od-

byo si 26 marca 1944 roku. Dzie
wczeniej do sztabu 27. Woyskiej
Dywizji Piechoty AK radzieccy oficerowie cznikowi przywieli dowdcy Dywizji pk. Janowi Kiwerskiemu
Oliwie zaproszenie na rozmowy do
kwatery dowdztwa armii sowieckiej.
Przed wyjazdem Oliwa wyda rozkazy dotyczce przemieszczenia sztabu dywizji i zgrupowania Gromada.
Dowdca armii radzieckiej gen.
lejtn. Siergiejew i pk Charytonow
czekali na pukownika Oliw
w Lubitowie pod Kowlem. Pukownikowi Janowi Kiwerskiemu Oliwie
udajcemu si na spotkanie towarzyszy szef cznoci Dywizji Bratek,
tumacz Strzemieczyk, dowdca eskorty Zoza i pluton jazdy ze
szwadronu Hiczy.
Atmosfera spotkania bya pocztkowo przyjazna. Jeden z onierzy dywizji, kpr. Jzef Turowski Ziuk, tak
opisa przebieg rozmw: ppk Oliwa przedstawi liczebno i rozmiary
dziaa swojej dywizji, jej podporzdkowanie, witajc gen. Siergiejewa
w imieniu Wojska Polskiego na polskiej ziemi. Powitanie to wywoao
replik dowdcy radzieckiego, ktry
owiadczy, e... tutaj jest ziemia ukraiska, a Polska rozpocznie si dopiero
od Bugu. Nie trzeba mwi o konsternacji, jaka zapanowaa wrd polskiej
delegacji po tej wymianie zda. Jednoczenie zosta okrelony stosunek
Armii Czerwonej do jednostek AK na
Woyniu. W dalszej rozmowie dowdcy radzieccy wyraali aprobat dla
chci walki polskiej dywizji z Niemcami, skaniali jednak ppk. Oliw do
cakowitego podporzdkowania si
dowdztwu radzieckiemu, wskazujc
na organizujce si Wojsko Polskie
w ZSRR, obiecujc awanse i zaszczyty.
Oliwa jednak odmwi przyjcia
sowieckich propozycji, powoujc si
na podporzdkowanie polskiej dywizji dowdztwu Armii Krajowej w Warszawie oraz Naczelnemu Wodzowi w
Londynie, na wierno raz zoonej
przysidze, deklarujc rwnoczenie
wol dalszej, teraz wsplnej, walki
z Niemcami.
Taka postawa polskiego dowdcy ochodzia temperatur rozmw.
W atmosferze ju bardzo oficjalnej
uzgodniono elementy wzajemnej
cznoci oraz podstawowe zasady
13
wspdziaania w strefie frontowej.

Na zakoczenie spotkania gen.
lejtn. Siergiejew wrczy Oliwie pistolet typu TT. Pukownik, sprawdzajc bro, stwierdzi, e w magazynku
jest tylko jeden nabj. Siergiejew,
obserwujc Oliw, wypowiedzia po
rosyjsku: dla ciebie starczy(!).
Po spotkaniu z sowieckim dowdztwem pukownik Kiwerski Oliwa
natychmiast wystosowa do Komendy Gwnej Armii Krajowej depesz,
w ktrej informowa:
Dnia 26 III rozmawiaem z dowdc armii sowieckiej dziaajcej na
kierunku Kowel, gen. Siergiejewem
i pk. Charatynowem. Dowdztwo
sowieckie po porozumieniu si z wadzami centralnymi chce wsppracy
z nasz dywizj i stawia nastpujce
warunki:
Cakowite podporzdkowanie si
bojowe dowdztwu sowieckiemu tu
i za Bugiem.
Uznaj, e jestemy dywizj polsk,
ktra ma swoje wadze w Warszawie
i Londynie.
Dywizja moe bez ograniczenia
utrzymywa czno ze swoimi wadzami.
Mamy si przeorganizowa z partyzantki na normaln dywizj wojskow.
Uwaga:
Nawizujc
czno
z RKKA (Robotnicza Krestiaskaja Krasnaja Armija); podalimy si
jako dywizja partyzancka, gdy ilo
i rozmieszczenie nasze znane im byo
wczeniej.
Dowdztwo sowieckie wyklucza
pozostawienie na tyach jakichkolwiek oddziaw partyzanckich.
W zamian otrzymamy wyposaenie
nalene dywizji w bro, amunicj, artyleri, sprzt motoryzacyjny i zaopatrzenie. (...).
Nastpnie Oliwa wyrazi obaw
wobec odmowy na radzieckie propozycje. Woyska Dywizja musiaaby
wtedy przeprawi si za Bug lub podj nieuchronn walk z sowieckim
wojskiem. W depeszy poinformowa
Komend Gwn AK o poborze
Polakw na Woyniu do armii gen.
Berlinga, o ktrym na stronie IPN
(Instytutu Pamici Narodowej) napisano: Do 1939 roku zawodowy oficer
Wojska Polskiego, pniej wsppracownik NKWD i dziaacz prokomunistyczny, zdegradowany i skazany na
mier za zdrad, mianowany przez

Stalina dowdc jednostek przy Armii Czerwonej, wysoki urzdnik pastwowy w PRL, prawnik.
onierze 27. Woyskiej Dywizji
z wielkim powiceniem toczyli walki
z wojskami niemieckimi. Potrzebowali jednak broni, ktra moga by zrzucona na tereny dziaa. Na obiecane
zrzuty z Woch nie mogli si doczeka. Wielokrotnie zapowiadane nie
dochodziy do skutku. Sygnaem informujcym o ogoszeniu pogotowia
zrzutowego bya umwiona melodia,
ktr miano nada po wieczornym
dzienniku z Londynu. Oczekiwan
melodi usyszano 7 kwietnia 1944
roku. Z broni dla Woynia wysano
a (!) dwa samoloty, z ktrych tylko
jeden dotar do zrzutowiska. Dugo wyczekiwany zrzut by kropelk
w morzu potrzeb, jednak by wany
dla onierzy. Dziki temu jedynemu
zrzutowi uwierzyli, e nie s sami, ale
e s czci armii polskiej.
Walki z Niemcami byy zacite
i nie zawsze koczyy si pomylnie dla polskiej strony. Trudna sytuacja dla onierzy 27. Dywizji bya
10 kwietnia 1944 roku, kiedy natarcie
niemieckiej piechoty, wspomaganej
przez bombardujce samoloty, byo
bardzo silne. I zapowiadao si zamknicie walczcych Polakw w kotle, a pomocy strony radzieckiej nie
byo wida.
Cytowany ju kpr. Ziuk tak opisa
pooenie dywizji w tamtych dniach:
W tej krytycznej sytuacji ppk Oliwa postanowi przeciwdziaa wyranym zamiarom Niemcw i nie dopuci do zamknicia w >>kotle<<
oddziaw polskich. Oceniajc, e dywizja nie wytrzyma dalszego naporu
nieprzyjaciela, powrci do koncepcji
sprzed kilku dni, zakadajc oderwanie si od Niemcw w rejonie Lubomla i przejcie na wschodnia stron rzeki Turii, a nawet dalej do strefy wpyww wojsk radzieckich, jeli sytuacja
by tego wymagaa.
Realizujc ten zamiar, ze sztabu
dywizji wysano odpowiednie rozkazy
do batalionw (...) celem przeprawienia si przez Turi. Rwnoczenie na
rozpoznanie przeprawy i nawizanie
cznoci z wojskami radzieckimi ruszy na wschd szwadron kawalerii
Hiczy. Ledwie jednak szwadron
zbliy si do rzeki Turii w rejonie wy-
14
onierz dywizji generaa Franciszka Kleeberga i 27. Woyskiej Dywizji Piechoty

Armii Krajowej ppor. Jan Grochowski
(rocznik 1915), dowdca III plutonu
II/50pp baonu Jastrzbia, por. Wadysawa Czermiskiego Jastrzbia, w batalionie zgrupowania Gromada liczcego
okoo 3100 onierzy.
znaczonej przeprawy, zosta ostrzelany z przeciwlegego brzegu przez wojska radzieckie. Wykorzystujc cznikw radzieckich, szybko wyjaniono
sytuacj.
Nowa sytuacja spowodowaa odwoanie rozkazw o przejciu za Turi. Postanowiono przy wspudziale
wojsk radzieckich podj dalsze walki
z Niemcami (...). Ze sztabu we Wadynopolu wyruszyli gocy z nowymi
rozkazami. (...) Batalion Siwego
bezporednio po otrzymaniu rozkazu (...) przeszed most na Turii i niezaczepiany przez nikogo dotar a do
wsi Mokrzec. Tutaj jednak niezorientowane w sytuacji lokalne dowdztwo
radzieckie internowao batalion do
czasu wyjanienia.
Podobnie batalion Zajca Zygmunta Grki-Grabowskiego, wykonujc rozkaz, przekroczy w Zamostach Turi, ale wobec groby rozbrojenia go przez oddziay radzieckie,
zupenie jeszcze niezorientowane
w sytuacji, pospiesznie zawrci w rejon wasnych oddziaw (...).
Walki o opanowanie Wodzimierza
Woyskiego (11-12 kwietnia 1944
roku) byy bardzo zacite. Przewaga
Niemcw zmusia polskie i radzieckie
oddziay do wycofania si. Rwnolegle prowadzone byy walki w innych
miejscach tego rejonu.

Wobec silnej pozycji oddziaw
niemieckich postanowiono przeprowadzi ze stron radzieck akcj zaczepn przeciwko Niemcom. Mimo
ustalonej daty (12 kwietnia 1944
roku) i strategii rozpoczcie natarcia opniao si, a powodem byy
trudnoci w radzieckich oddziaach.
Kiedy natarcie ju ruszyo, to nie po
raz pierwszy zawioda obiecana pomoc artyleryjska ze strony radzieckiej. Sytuacja 27. Woyskiej Dywizji
bya bardzo trudna. Niemcy zamykali
piercie okrenia, a pomoc radziecka bya niewystarczajca. Brakowao
obiecanych posikw.
Do dowdztwa 27. Woyskiej Dywizji dotara 12 kwietnia 1944 roku
depesza od Komendanta Gwnego
Armii Krajowej, generaa Bora-Komorowskiego, z instrukcj do wykonania, a dotyczc przeformowania
polskiej dywizji w jednostk regularnego wojska. W depeszy zawarte byy
m.in. polecenia: Zadaniem woyskiej dywizji jest walka z Niemcami na
terenach Rzplitej. Przy wykonywaniu
tego zadania czasowo podlega ona
bdzie dowdztwu sowieckiemu, dopki sprawa jej podlegoci taktycznej
nie pozostanie inaczej uregulowana
na drodze porozumienia midzy rzdem sowieckim a rzdem polskim,
wzgldnie naczelnym dowdztwem
sowieckim a naczelnym wodzem polskim. (...) 4) Dywizja ma wyranie
mie charakter odtworzonej jednostki Wojska Polskiego i realizowa cele
wojenne wyznaczone przez wadze
pastwowe polskie. Nie moe by deportowana do Rosji, wszyscy onierze tej dywizji zaprzysieni by maj
na rot przysigi Armii Krajowej. 5)
Udzielajc odpowiedzi dowdztwu
sowieckiemu, wyjanijcie, e wasza
grupa jest pierwsz, na ktr natrafili
na terenie Rzplitej, w miar ich wkraczania w gb terenw Polski natrafi
na dalsze jednostki polskie walczce
z Niemcami. W tej perspektywie zachodzi potrzeba zasadniczego uoenia stosunkw midzy rzdem sowieckim a rzdem polskim w Londynie, co
da mono zgodnego prowadzenia
wojny z Niemcami na naszym terenie
przez Zwizek Sowiecki i przez Polsk.
Wobec treci depeszy konieczne
stao si ustalenie z dowdztwem
radzieckim strategii dziaa. W tym

celu ppk Oliwa oraz por. Bartek
jako tumacz i radziecki oficer cznikowy spotkali si z dowdc czci oddziaw radzieckich z rejonu Kowla,
gen. Gromowem. Podczas spotkania
nie byo przyjaznej atmosfery. Strona
radziecka demonstrowaa negatywne
nastawienie do propozycji generaa Bora-Komorowskiego. Radziecki
genera odmwi doranej pomocy
i zgody na zmian pooenia dywizji
oraz jej reorganizacji.
W nastpnych dniach Niemcy coraz
bardziej zaciskali piercie okrenia,
a w kocu przystpili do likwidacji
kota w lasach Mosurskich, uywajc czogw i potnej siy wojska
wspomaganego przez Wgrw.
Jzef Turowski dowdca druyny batalionu Jastrzbia prowadzi pamitnik i dziki zapiskom
wiadome jest, e Batalion >>Jastrzbia<< przez chwil zaleg pod
cian ognia, lecz przynaglany przez
dowdcw >>wsik na lepo<<
w ty, siarkowy py, rozrywany byskami i grzmotami pociskw artylerii.
Po drugiej stronie tego ogniowego
wau linia natarcia zalega pod gstym i zupenie bliskim ogniem nieprzyjacielskiej piechoty. Wtedy pada
komenda >> bagnet na bro<<.
Podano j po linii z ust do ust.
W przedwieczornym socu bysny bagnety osadzone na karabinach.
Z kolei przecige >>hurra<< poderwao do ataku, do walki wrcz cay
w nacierajcego batalionu. onierze ruszyli pocztkowo wolno, pniej
coraz prdzej, w kocu biegiem z bezustannym okrzykiem >>hurra<<.
Las wypeni si jednym wielkim,
przecigym >>aaa<<, zaguszajc
prawie bro paln.
Niemcy z Wgrami nie przyjli walki wrcz, nie wytrzymali psychicznie
tego ataku, pierzchli w popiechu,
umykajc wrd poszycia lenego
przed desperackim natarciem Polakw. Wraz z uchodzc piechot
niemieck zawrciy rwnie czogi.
Upojony sukcesem batalion mija rannych i zabitych, par do przodu, osigajc wkrtce lini wasnych okopw,
a nastpnie ciga Niemcw i Wgrw
na odlego ponad 2 km, dopki nie
zatrzymay go rozkazy dowdcw.
Brawur ataku krtko skwitowa
lejtnant radziecki: >>Ot Poliaki,

charaszo dratsia<<.
W zaistniaej sytuacji dywizja musiaa przebi si i przej za front do
wojsk radzieckich. Pukownik Kiwerski Oliwa nie mg przewidzie, jak
moe si to skoczy. Wypeniajc
polecenia Komendy Gwnej Armii
Krajowej, zostawi w lasach Mosurskich jeden batalion, ktry w razie likwidacji dywizji mia by zacztkiem
nowej jednostki bojowej AK wiadczcej o obecnoci oddziaw polskich na Woyniu.
W lasach Mosurskich trway cikie
boje z wojskami niemieckimi i wgierskimi. Sztab 27. Woyskiej Dywizji Piechoty AK mieci si w tym
czasie w leniczwce w rejonie Huty
Stzarzyckiej, ktry Niemcy obrali za
cel nkajcych atakw artyleryjskich.
Przeniesiono wic miejsce postoju
sztabu w inne miejsce, do zabudowa
chutoru Dobry Kraj.
Przebicie si przez okrenie miao
nastpi 18 kwietnia 1944 roku, poniewa dalszy opr nie by moliwy.
Odziay polskie opuszczay okopy,
ale w lesie zajmoway prowizoryczn
lini obrony. W tym czasie radzieccy
onierze wycofali si, pozostawiajc
Polakw bez wsparcia.
W poblie nowego miejsca postoju sztabu 27. Dywizji przez teren
z polskimi batalionami przedosta si
pluton, ktrego onierze wygldali jak Niemcy. Ostrzelali oni z broni
maszynowej zabudowania chutoru.
Pukownik Oliwa wyskoczy z chaty, ale zosta ugodzony seri w gow
AK-owiec z 27. Woyskiej Dywizji Piechoty
15
i pad. Zaalarmowani onierze por.

Jastrzbia natarli na napastnikw
i odbili chutor wraz z ciaem martwego dowdcy. Zabici napastnicy ubrani
byli w niemieckie mundury rnych
formacji, a takich w warunkach lenych nie noszono. Przy zabitych nie
byo dokumentw.
mier dowdcy bya dla onierzy 27. Woyskiej Dywizji wielkim
ciosem. Mimo przeciwnoci zdoali
wyrwa si z okrenia i toczc walki, wyzwalali kolejne tereny w ramach
Burzy na Lubelszczynie. W dniu
22 lipca 1944 roku wyzwolili Lubartw, opanowali Kock i Kamionk.
Kiedy 25 lipca dotarli do Skrobowa
pod Lubartowem, wadze radzieckie zaday zoenia broni. Polskich
onierzy otoczyo sowieckie wojsko
i nastpnego dnia odbyo si rozformowanie dywizji.
W Skrobowie utworzono w listopadzie 1944 roku obz NKWD, w ktrym wiziono onierzy Armii Krajowej. Inicjatorem utworzenia obozu
by Micha Rola-ymierski, ktry
w latach 1944-1947 jako Naczelny
Dowdca Wojska Polskiego zatwierdza wyroki mierci wydane na AK-owcw i onierzy podziemia innych
formacji. Pochowano go w Alei Zasuonych Cmentarza Powzkowskiego w Warszawie.
Winiowie Skrobowa bohaterowie walki o Polsk wiedzc o planowanych wywzkach w gb Zwizku
Sowieckiego, postanowili uciec. Grupa onierzy, gwnie pochodzcych
z Kresw, opracowaa plan ucieczki

z miejsca kani tak dobrze strzeonego przez Sowietw. Postanowiono
ucieka 27 marca 1945 roku. Byo
wtedy do ciepo i po roztopach.
Zgodnie z planem obezwadniono
stranikw, opanowano koszary, zdobyto bro i ruszono przed siebie.
Z obozu w Skrobowie udao si wydosta 48 onierzom. Rozsypujc si
w tyralier, biegli przez trzy kilometry
w stron Lasw Kozowieckich. Akcja
trwaa okoo 25 minut. Kiedy dopadli do lasu, wybrali dowdc ppor.
Piotra Mierzwiskiego ps. Wierny
i skierowano si do rzeki Wieprz z zamiarem przedostania si na jej drug
stron w rejon dziaa oddziau AK-DSZ mjr. Mariana Bernaciaka Orlika. Aby tam dotrze, musieli pokona 60 kilometrw, nie dysponujc ani
mapami, ani kompasem. Za zbiegymi
AK-owcami ruszyy jednostki zaporowe Armii Czerwonej i NKWD, szwadron sowieckiej kawalerii, milicjanci
i UB-owcy z Lubartowa, samochody
pancerne i psy tropice, a z powietrza
okolic penetroway dwa sowieckie
samoloty.
Po dwch dniach morderczego
przedzierania si okazao si, e zdoali pokona jedynie 15 kilometrw od
Skrobowa. Bdzili. Z grupy odczyo
si dziewiciu uciekinierw w nadziei
atwiejszego wydostania si z obawy.
W krtkim czasie szeciu z nich ujto
i zamordowano.
Uciekajcy AK-owcy wspierani
przez miejscowych gospodarzy zdoali
utrzyma waciwy kierunek marszu
i dotrze w Wielk Sobot (31 marca 1945 roku) do placwki Orlika.
Tam przydzielono ich do oddziau
Wacawa Kuchnio Spokojnego.
W obozie NKWD w Skrobowie wiziono okoo 500 onierzy AK, wrd
ktrych 300 byo oficerami. Winiw
godzono i maltretowano cigymi
przesuchaniami. Komendant obozu
mjr NKWD Aleksandr Kaasznikow
wiedzia, jak traktowa Polakw
i jakich metod uywa, aby ich poniy, zdepta, zniszczy. Komendant
szlifowa bowiem umiejtnoci w sowieckim guagu w Workucie, miejscu
pooonym okoo 160 km na pnoc
od koa podbiegunowego.
Krystyna Wyzner
16
Eucharystia czas na mio

aden chyba sakrament nie potrzebuje tyle ciepa, co Eucharystia, przecie to sakrament Mioci
mawia ks. Wodzimierz Sedlak
Eucharystia jest zaszczytnym dla
chrzecijan spotkaniem z Bogiem.
Ju same liczne okrelenia Eucharystii mwi bardzo wiele i wskazuj
wielokierunkowo wzrostu w mioci. Warto przywoa okrelenia Eucharystii podawane przez Katechizm
Kocioa Katolickiego: Eucharystia znaczy tyle, co dzikczynienie;
inne okrelenia: Wieczerza Paska,
amanie Chleba, Zgromadzenie
eucharystyczne, Pamitka Mki
i Zmartwychwstania Chrystusa, Najwitsza Ofiara (a tu te: ofiara Mszy
witej, ofiara pochwalna, ofiara duchowa, ofiara czysta i wita), wita
i Boska liturgia, Komunia czy Msza
wita.
Ludzka mio do Boga jest odpowiedzi na mio, ktr najpierw
Bg zaadresowa do czowieka. Zadanie pokochania Chrystusa jest
prac rozcigajc si na cae ycie
chrzecijanina. Podobnie jak nie
mona by skoczonym lekarzem,
skoczonym nauczycielem czy mechanikiem, tak samo nie mona nigdy powiedzie, i kto kocha Chrystusa ju maksymalnie, e wicej si
nie da. Cae ycie chrzecijanina ma
by wzrostem ku Bogu, wzrostem
w mioci.
Po spotkaniu ze Zmartwychwstaym Chrystusem w Emaus ucznio-
wie pytali si nawzajem: Czy serce

nie paao w nas, kiedy rozmawia
z nami w drodze i Pisma nam wyjania? (k 24,32). Tam poznali Go przy amaniu chleba (k
24,35). Spotkanie to stao si dla
nich zrezygnowanych, zaamanych,
niewidzcych sensu rdem siy
i umocnieniem. Jest ukryta gboka prawda w powtarzanych czsto
sowach modlitwy w. Augustyna:
Stworzye nas bowiem jako skierowanych ku Tobie. I niespokojne jest serce nasze, dopki w Tobie nie spocznie (Wyznania, I, 1).
Kada Msza wita spotkanie
z Chrystusem, ktry umacnia nas
swoim Sowem i karmi nas swoim
Ciaem i Krwi, jest zawsze dla czowieka rdem mocy.
Bg przy stole Ostatniej Wieczerzy wci czeka na czowieka. Pozosta w Eucharystii i ma zawsze dla
nas czas. Raz jeszcze warto przywoa obraz nakrconego przez ludzi
dzisiejszego wiata: rezerwacje przez
internet czy telefon, numerki w kolejkach, umawianie spotka i wyznaczanie terminw. Bg natomiast ma
zawsze czas dla czowieka, On chce
umacnia kadego z nas. Nigdy nie
zdarzy si, e Jego zy humor bdzie
powodem odwoania spotkania. Nigdy te nie rozoy bezradnie rk,
tumaczc si biurkiem zarzuconym
prac. Nigdy nic nie bdzie dla Niego waniejsze ni spotkanie z czowiekiem. Taki jest On. Wspominany
ju Prymas Tysiclecia mwi: Bg
nie rezygnuje ze swych dzieci, nawet

z takich, ktre odwracaj si do
Niego plecami.
Szczeglnym czasem na ksztatowanie w sobie mioci do Boga jest
Msza wita niedzielna. W Kociele
wypeniajc polecenie Chrystusa
od pocztku sprawowano Eucharysti. Szczeglnie uprzywilejowanym
by pierwszy dzie tygodnia niedziela stanowica pamitk Zmartwychwstania Chrystusa. Eucharystia stanowi centrum ycia Kocioa.
Ale trzeba te powiedzie, e Msza
wita obecno na niej i jej sposb przeywania jest sprawdzianem naszej mioci do Boga.
w. Jan Pawe II, Patron wiatowych Dni Modziey, pisa u schyku
swego ziemskiego ycia: Od ponad
p wieku, poczwszy od pamitnego 2 listopada 1946 roku, gdy sprawowaem moj pierwsz Msz w.
w krypcie w. Leonarda w krakowskiej katedrze na Wawelu, mj
wzrok spoczywa kadego dnia na
biaej hostii i kielichu, w ktrych czas
i przestrze jakby skupiaj si,
a dramat Golgoty powtarza si na
ywo, ujawniajc swoj tajemnicz teraniejszo. Kadego dnia
dane mi byo z wiar rozpoznawa
w konsekrowanym chlebie i winie
Boskiego Wdrowca, ktry kiedy
stan obok dwch uczniw z Emaus,
aeby otworzy im oczy na wiato,
a serce na nadziej.
Maciej Sabaa
17
W Ogrodzie wspomnie (43)

Drodzy Przyjaciele z Komorowa!
Maj, czerwiec najpikniejsze miesice cho tak naprawd wszystkie
s takie, z ca rnorodnoci tego,
co nam nios. Te s szczeglne, bo
jeden Maryjny z naboestwem Majowym, z Litani Loretask ku czci
Matki Boej, a drugi Pana Jezusa
z naboestwem Czerwcowym
z Litani ku czci Najwitszego Serca
Pana Jezusa.
Uczestniczymy w nich w naszych
kocioach, domach, kaplicach i kapliczkach czsto przydronych tak
naprawd od urodzenia, idc ladem
naszych pradziadw. W naszej dzielnicy, w Wawrze, biblista i proboszcz
parafii imienia Najwitszej Maryi
Panny w Midzylesiu ksidz praat
Jerzy Banak wznowi majowe przy
wawerskich kapliczkach w ktrych
uczestnicz z Rodzin. Niezapomniane przeycia i rado. Z roku na rok
ci sami i cigle nowi ludzie i stale potguj si nasze dobre wzruszenia.
W tym czasie Komunie wite naszych dzieci i wnukw. wito
3 Maja Matki Boej Krlowej Polski i wito Narodowe proklamowania Konstytucji 3 Maja.
W mojej aniskiej parafii pod weChrzest Stasia Kraus
zwaniem Matki Boej Krlowej Polski Jej Imieniny i Wielki Piknik

Parafialny.
2 maja wito Flagi. 13 maja
rocznica zamachu na witego Ojca
witego.
18 maja urodziny witego Jana
Pawa II. W wigili 17 maja o godz. 19
u nas koncert Pieni Karola Wojtyy
piewa Ewa Boch.
Co roku Boe Ciao, uroczysto
Najwitszego Ciaa i Krwi Paskiej,
obchodzone tak uroczycie i w Komorowie, i w Aninie, i w caej Polsce, i wszdzie. Na myl przychodzi
mi zawsze wiersz-modlitwa KRWI
PRZENAJWITSZA ksidza
Jana Twardowskiego, ktrego 100-lecie obchodzimy w tym roku. Modl
si zawsze tymi sowami przytaczam fragment:
Krwi Przenajwitsza z kielichw
Daj nam paka nad sob po cichu
Przy otarzach, w tramwajach, na
bruku
W Sakramencie Boego Suchu.
wit nioscych dobre przeycia
czeka nas jeszcze wicej zapraszam
serdecznie w imieniu swoim i Or-
ganizatorw na X Aniskie wito

Ksidza Jana Twardowskiego do Anina, do ogrodu przy ulicy Niemodliskiej 36 11 czerwca 2015 roku o godz.
18. Spektaklem aktorskim Na krawdzi ycia i snu i Teatrami Modych,
i recytacjami Dzieci i Modziey chcemy uradowa serca Wszystkich Przybyych i nasze janowymi strofami,
sowami, ktre nic nam nie ka,
a proponuj, pokazujc DOBRO.
POZDRAWIAM WSZYSTKICH
SERDECZNIE I ZAPRASZAM
Aldona
Ps.
Nie pisz o urodzinach i imieninach Tych urodzaj, zatrzsienie.
NIECH DZIEJ SI!
W Ogrodzie Wspomnie 43 przekazuje jedn z 4 opowieci chrzestnych s na razie 4. Przed moj
Rodzin niedugo 5. chrzest mego
wnuka Jasia i czekamy radonie
na 6. moje wnucz, wnuczk urodzi
si w lipcu. Prosimy Was, Kochani,
o wspierajc modlitw, za ktr
dzikuj.
Causy!
AK
18
OPOWIE CHRZESTNA DLA

STASIA
W Dniu wita Matki Boej Krlowej Polski, 3 maja 2009, chrzcz
Madzia i Julek Kraus swego maego
synka powiedzia wity Stanisaw
ze Szczepanowa do Pana Boga i zaama rce.
Wzili mnie na patrona lamentowa wity.
Przecie ja jestem mczennik.
Nie poka si chopaczkowi tak na
kawaki pocity. Chrzest, czas radoci, odpuszczenia pierworodnego
grzechu, a wic umiechu, tej najczystszej bieli, boej, anielskiej
Czas okazywania mioci. Jeszcze im
synka przestrasz i rozkrzyczy si na
koci cay.
wity spojrza na Pana Boga
Boe Oczy si umiechay.
Powoli, pomau, nie gorczkuj
si, Stanisawie, zwoamy wszystkich
nieba mieszkacw. Naradzimy si
w tej sprawie powiedzia Pan Bg
i po niewielkiej chwili zgromadzeni
wok Boga i Biskupa wici przysiedli, gdzie kto mg i radzili.
Staniesz przy dziecku w biskupim stroju z pastoraem, zasidziesz
na paradnym krzele z orem na ramieniu rad tysic i jedna, nagle
kto si zamia na cae niebo. wita Agnieszka spniona na narad
wbiega. Pdzia, gonia Baranka,
ktry chorgiewk czerwon buja,
pobekiwa Alleluja, i o chwilo
niewypowiedziana Baranek z rozpdu skoczy witemu Stanisawowi
na kolana, a ten podskoczy. Upad
pastora, mitra z gowy mu spada,
wosy si potargay, a Baranek gnit
ornat czerwony.
wity Franciszek krzykn:
Gow to masz podobn teraz
do gniazda wrony! Zaledwie to powiedzia, ptaki, ktrymi by otoczony,
fruny i usiady na biskupa witego
wosach.
To by przedni widok. Gruchny
miechem niebiosa, bo i orze, ptak
przypisany mczennikowi za mstwo,
sfrun mu z ramienia i w gniedzie
z wosw midzy ptakami si rozpycha. witemu wosy askotay nos,
wic na cae niebo kicha. Jeszcze na
dodatek wilk odbieg witego Franciszka i asi si do Baranka nie na
niebiaskiej pododze, a na biskupich
kolanach
O chwilo wita! Lilie wyskoczyy
z rk witego Antoniego i otoczyy
Stanisawa, a rajskie drzewa, wrd
nich oczywicie jedno zwane Polski
Db stany nieco stoczone. Oczy
mia Stanisaw to przestraszone, to
zdumione, lecz po chwili bdcy na
radzie wici zobaczyli: ju nie kicha,
mia si, zerka w niebiaskie lustro,
a kiedy siebie w nim oglda, oczy
zazawione wzruszeniem nie chustk (o niej zapomnia), a rkawem
biskupich szat wyciera. Widzia si
dzieckiem, tym radosnym chopcem
ze Szczepanowa, ktry hasa na ce,
grzyby w puszczy zbiera, a serce ju
wtedy Bogu podarowa i powoanie,
co to przyszo tak wczenie.
Roso chrzecijastwo mode wtedy
w Polscem, cigle roso bolenie
Wielu nie byo atwo i za wiatem,
pozna wiato a jemu byo atwo.
Poj Boga w Jego Dzieach, wielbi
Trjc wit, ani myla o mczestwie, ktre do szo By wtedy
taki ufny, tak radosny, jakim chciaby
by zawsze, wic i teraz. Uczy si, na
ksidza si sposobi, wi gniazdo serca dla Wiary, Mioci i Cnoty i jak te
ptaki piewa.
Do Stasia pjd z radoci dziecistwa tych moich wasnych przey, ktre kazay mi porzuci wiata
powaby
W rodzinie ze strony Madzi
mamy malca, prababcia Kazia mwi,
e to nowy biskup ronie wtrci
Stasia Anio Str bilokujcy w tej
chwili midzy podopiecznym na ziemi a narad w niebie
Jak tak mwi prababcia to
do was docz doda wity Kazimierz, ale te jako chopak niewielki... Biskup nowy! Chopi na biskupa
prdko uronie.
wity Jzef oderwa si od niebieskiej ciesielki:
I ja pjd.
Jak? Jaki? Taki? pytali niebianie jeden przez drugiego (nie widzieli
nigdy Jzefa bez brody)
A co to, ja nie byem mody? Nie
pasem owiec, wielbda, nie waziem na sykomory i do grot? To ja nie
robiem nigdy psot? obruszy si
Jezusa Opiekun To mnie widzicie
tylko tak sdziwym, w tak powanym
zawsze wieku? Biegaem, was wszystkich jeszcze przegoni
Problem ley tylko w Stasia

babci, nie, nie Barbarze a Aldonie
przerwa opowie Anio Str Ona
Stasia nie chce widzie biskupem
nie chce i ju. Protestuje, a przecie
maeski stan tak samo trudny jak
i kapastwo.
To wszystko dlatego, eby zachowa Krausw rd wyjania Jerzy
dziadek Stasia, od lat ju niebianin.
Nie bro, nie bro tak tej swojej
pani! Bogu si mwi TAK powiedzia Ksidz Jan Twardowski i pogrozi Jerzemu palcem...
Idcie na ziemi wszyscy. Pochylcie si nad malcem, a jego oczy
dziecice zobacz i tak najwicej. Patronie, zanie mu MIO. Bogosaw mu, Stanisawie, aby zawsze ze
MN by w kadej sprawie. Ale, ale
nie rugajcie babci Aldony. Biskupa
nie chciaa, ale Papieem to ju Stasia nie raz, nie dwa widziaa. mwi
PAN BG, a wici ruszyli na chrzest
do kocioa w Starej Miosnej wielk
gromad.
Jan Pawe II nis maemu pik:
Chc, by by pierwszy
I jak Ty, Ojcze, sta na bramce
mwi idcy obok Jerzy, Stasia dziadek.
Podczas chrztu Stanisawa Jerzego
Krlowa Polski Matka Boska matkowaa jak zawsze wszystkim. wity Stanisaw, Patron Stasia, i Jerzy
jego dziadek, trzymali z rodzicami chopca i skadali przyrzeczenia
chrzcielne z ca rodzin tak gono,
e Panu Bogu Serce roso.
W witym Dniu KRLOWEJ
POLSKI 3 maja 2009 roku Sakramentu Chrztu witego, synowi Magdaleny i Jerzego Krausw Stanisawowi Jerzemu Kraus w obliczu
Boga i licznie zgromadzonej na Mszy
witej o godzinie 13 Parafialnej Rodziny Kocioa pod wezwaniem witego Hieronima w Warszawie Wesoej osiedle Stara Miosna ulica Rumiankowa udzieli Ksidz Proboszcz
Stanisaw Popis.
Radosnym sercem, Bogu dzikujc, nie gaszc Ducha, napisaa t oto
opowie
babcia Stasia
Aldona Kraus.
3 maja 2009 roku
Stara Miosna Anin
19
Komorowska pielgrzymka do Woch
Najwitsze miejsca
i najpikniejsze krajobrazy
B
y chodny kwietniowy poranek.

Nad Komorowem wschodzio
soce. Po porannej mszy witej, pobogosawieni przez ksidza proboszcza, ktry rwnie jedzie z nami, zaadowalimy si do autokaru z napisem
Rejs i wyruszylimy na 10-dniow
pielgrzymk do Woch.
Bdziemy odwiedza najpikniejsze woskie sanktuaria, kontemplowa
wite relikwie, patrze w oczy Boga
i rozpamitywa jego rany. Bdziemy
si modli, piewa i podziwia wosk
przyrod.
Mamy szczcie. W czasie jednej
pielgrzymki zobaczymy dwie najwaniejsze relikwie chrzecijastwa. Caun Turyski, ktry jest map mki
i mierci Jezusa, i Volto Santo wit
twarz Boga, czyli caun z Manoppello,
odbicie twarzy Jezusa w momencie
zmartwychwstania. Obydwie relikwie
nale do grypy acheiropoietos nieuczynionych rk ludzk.
Przed nami ponad 5 tysicy kilometrw przez Czechy, Austri, przez
woskie Alpy i najpikniejsze woskie
krainy Apuli, Perugi, Toskani,
Umbri, Abruzj, Lombardi. Przed
nami Turyn, Manoppello, Padwa,
Orvieto, Loreto, San Giovanni Rotondo, Rzym, Mediolan, Mariazzell, Altoting. Przed nami najwitsze miejsca
i najpikniejsze woskie krajobrazy.
Czy dowiadczymy w tej drodze
Boej obecnoci? Czy uda nam si
zatrzyma nasze zegary? Przestroi
z czasu, kiedy na nic nie mamy czasu,
na czas dla Boga, bycia z Bogiem? Czy
po powrocie bdziemy mogli powiedzie, jak uczniowie z ewangelicznej
przypowieci, e serca paay w nas,
kiedy On spotyka nas w drodze?
Rzeko piewajc intonowane przez
ks. proboszcza Kiedy ranne wstaj
zorze, ruszylimy w drog.
Pod Twoj obron
Jak kae tradycja, zatrzymujemy
si na Jasnej Grze i tu oddajemy si

w opiek Maryi. Jej powierzamy nasz
pielgrzymi trud, J prosimy o opiek
i modlimy si, aby ta nasza droga bya
te celem, aby nas uwicia.
Hosanna, Bogosawiony, ktry
idzie w imi Paskie syszymy od
otarza sowa koczce porann msz
wit a jakby skierowane do nas.
Idziemy bowiem w Imi Paskie...
O tej porze dnia nie ma jeszcze toku
i bez trudu klkamy przed samym otarzem w kaplicy Matki Boej i zawierzamy nasz drog Czarnej Madonnie.
W autokarze mikrofon przejmuje
pani Dorota pilot naszej pielgrzymki, ktra zda si, ma niekoczcy si
zasb wiadomoci, ciekawostek, informacji, historii o mijanych miejscach,
o widocznych za oknem regionach,
nawet i o tych miastach, ktre tylko
pozostawiamy w tle. Suchamy, notujemy, podziwiamy, fotografujemy.
Mijaj pierwsze godziny. Nasi kierowcy, pan Pawe i pan Tadeusz, zmieniaj si przy kierownicy. Zjadamy
zabrane z domu zapasy, a przy okazji
dzielimy si, czym kto ma. Marta czstuje czekoladkami, Basia pysznymi
ciasteczkami, Magosia obiera jabka,
Ela wyciga z pojemnikw wie papryk do podgryzania. Znamy si prawie wszyscy, cieszymy na perspektyw
kilku wsplnych dni. Ten czas to te
czas dla nas. Wymieniamy si swoimi
historiami, wymieniamy przepisami.
Gienia ju od pierwszych dnia lata
robi demy, musy, nalewki. Chtnie
podaje receptury. Jzi crka wydrukowaa wspaniay skrypt o wszystkich
waniejszych miejscach naszej wyprawy. Podawany z rak do rk jest naszym
kompendium ciekawych informacji
i ilustracji o miejscach, do ktrych jedziemy. Niezauwaalnie przejedamy polsko-czesk granic. W dobrych
nastrojach koczymy dzie w hotelu
o niebudzcej zaufania nazwie Macocha. W hotelu pierwsza niespodzianka. Gospodarz czstuje wszyst-
kich wspaniaym winem z wasnej winnicy. Obiadokolacja skada si z zupy

pieczarkowej, pysznych bitek w sosie
i domowego ciasta na deser. Ta czeska
Macocha okazuje si bardzo hojna,
a nazwa to nazwa szczytu gry, ktry
dominuje nad okolic.
Grazie, prego, permetto
Kolejny dzie naszej pielgrzymki.
Jestemy ju we Woszech. Z okien
autokaru podziwiamy onieone
szczyty Apeninw, malownicze grskie ki, zameczki z czerwonego kamienia usadowione jak korony na
szczytach wzgrz. Zmieniaj si regiony, zmieniaj krajobrazy. Strzeliste,
ciemnozielone cyprysy, parasolowate
korony sosny rdziemnomorskiej na
tle bkitnego nieba tworz niezapomniany widoki. Mijamy oliwne gaje,
tunele, kamienne mostki, malownicze
wulkaniczne wzgrza.
Pilotka robi nam przyspieszony kurs
jzyka woskiego, uczy podstawowych
woskich swek:
- buongiorno to oczywicie dzie
dobry,
- prego to prosz,
- grazie dzikuj,
- permetto przepraszam,
- gelato to lody,
- panino kanapka,
- te lub cafe to oczywicie herbata
i kawa. Ale kawa moe by espresso
malutka i mocna, lungo z dodatkiem
wikszej iloci wody, americana
z wod i mlekiem, latte kawa z du
iloci mleka,
- spremuta to wiey sok wyciskany
z owocw.
Stan przed obliczem Boga
Wspinajc si przez zielone wzgrza, zmierzamy do Manoppello maej grskiej miejscowoci w Abruzji,
w rodkowych Woszech. To miasteczko jak nasz Komorw, ma niewiele
ponad 6 tysicy mieszkacw. Pani
Dorota objania, e Mano-ppello
znaczy rka pena chleba. Ta nazwa
koresponduje z Betlejem miejscem
urodzenia Jezusa, ktrego nazwa
tumaczy si jako dom chleba. Zanim dotrzemy na miejsce, dostajemy
porcj informacji na temat Chusty
z Manoppello i nie ludzk rk uczynionego wizerunku Boga. O wanoci tej wielkiej relikwii wiadczy fakt,
e Papie Stefan II w 753 r. nis j
20
w uroczystej procesji boso, oraz e budow nowej Bazyliki w. Piotra w Rzymie w 1506 r. rozpoczto od budowy
potnej kolumny, w ktrej wntrzu
mia by przechowywany najwaniejszy skarb Watykanu Prawdziwy Obraz Chrystusa. Na tej kolumnie, zwanej wit Weronik Jerozolimsk,
do dzi znajduje si aciski napis, ktry gosi: Dla godnego uczczenia majestatu obrazu Zbawiciela odbitego na
Chucie Weroniki.
Badania potwierdziy, e chusta
z Manoppello, nazywana te Sudarionem z Manoppello, to ta sama Chusta
Weroniki, ktra bya przechowywana
w Rzymie, a ktrej nazw tumaczy
si jako vero-icon, czyli prawdziwe
oblicze nie pochodzi od imienia kobiety. Utkana jest z cennego i znanego
w staroytnoci bisioru nazywanego
te jedwabiem morskim. Nici potrzebne do utkania wytwarzaj morskie mae z macicy perowej. Bisior
jest tkanin przeroczyst, delikatn,
lekk, ale bardzo mocn. Moe przetrwa i 5 tysicy lat. Jest niepalny jak
azbest, niezniszczalny przez wod czy
przez grzyby. Ma te takie waciwoci, e zaamuje wiato jak pera, nie
przyjmuje farby, nie mona wic na
nim malowa. Tak chust o wielkoci 24 na 17 cm pooono Jezusowi na
twarz po zawiniciu ciaa w lnian tkanin w caun.
Pani Dorota, pilotka, opowiada

o wieloletnich mudnych badaniach,
ktre potwierdziy ostatecznie, e obie
te relikwie Chusta z Manoppello
i caun z Turynu pokazuj t sam
twarz, tego samego mczyzny o grupie krwi AB. Chusta z Manoppello
przedstawia twarz Jezusa, ktry wanie zmartwychwsta. Otworzy oczy,
otworzy usta, westchn moe
Dwa odbicia, jedna twarz
Dowioda tego cakiem niedawno
niemiecka trapistka, siostra Blandina Paschalis Schlmer, ktra obecnie
mieszka w pustelni w Manoppello.
Siostra Blandina za pomoc mudnego porwnywania najdrobniejszych
fragmentw obrazu z odbiciem twarzy
zmarego Chrystusa na Caunie Turyskim odkrya, e twarz mczyzny
utrwalona na bisiorze z Manoppello
odpowiada dokadnie proporcjom
i wymiarom portretu odbitego na Caunie. Zgadzay si nie tylko wszystkie
szczegy anatomiczne, lecz nawet
rozmieszczenie ran. Jedyna rnica
polegaa na tym, e na Caunie Turyskim rany byy otwarte i krwawice,
a na Chucie z Manoppello zasklepione i zablinione. Swoje badania
opisaa w publikacji Jezus Chrystus.
wiadectwo jego caunw.
To prawie atlas, przewodnik przedstawiajcy mapy ran twarzy Chrystusa uzyskany poprzez naoenie na
Katedra w Orvieto bya budowana przez 300 lat
siebie chust pogrzebowych. Jezus by

w grobie owinity w Caun Turyski,
a na wierzchu, na jego twarzy, znajdowaa si chusta z bisioru. Badacze
opisali 20 punktw podobiestw Oblicza Jezusa z Chusty z Manoppello do
Oblicza Jezusa z Caunu Turyskiego,
co wskazuje, e Oblicze naley do tej
samej Osoby, do Jezusa Chrystusa.
Badaniami siostry Blandiny zainteresowa si niemiecki jezuita ojciec
Heinrich Pfeiffer, historyk sztuki, wykadowca na Uniwersytecie Gregoriaskim w Rzymie. Na pocztku by
on nastawiony bardzo sceptycznie do
bada swojej rodaczki. Z czasem jednak doszed do wniosku, e welon z
Manoppello jest prawdziw relikwi
Oblicza Chrystusa, tzn. jest zaginion
rzymsk Chust w. Weroniki, przechowywan kiedy w Bazylice w. Piotra. Wedug Profesora welon ponad
wszelk wtpliwo pochodzi z Grobu
Chrystusa w Jerozolimie.
Suchajc tej niezwykej historii,
dojedamy do maego kocika zbudowanego z biao-beowych blokw
kamienia w geometryczne wzory. Jestemy w Manoppello maej, ukrytej
w grach i trudno dostpnej miejscowoci. Tu od 400 lat ukrywa si najwikszy cud naszych czasw, jak chust z Manoppello nazwa w. Ojciec
Pio.
Pierwsze, co nas uderza, kiedy wysiadamy z autokaru, to cisza i pikny
widok roztaczajcy z gry. wieci soce. Na niebie ani jednej chmurki. Nie
dochodzi tu szum autostrad, nie ma
tumu turystw. Nie ma nikogo oprcz
naszej grupy.
Czy to prawda, e za chwil staniemy przed Boskim obliczem? Za chwil
spojrzymy sobie w oczy Bg i czowiek. Czy to na pewno tu? Tak cicho,
tak pusto? Takie skromne miejsce wybrae dla siebie, Boe, by tu, w ciszy,
z daleka od autostrad czeka na nas,
czeka na czowieka?
Panie, przenikasz i znasz mnie
Z dreniem serca wchodzimy po
schodach do niewielkiego kocioa.
Ile to razy powtarzaam sowa Psalmu dusza moja pragnie Ciebie, Boe,
dusza moja pragnie Boga, Boga ywego. Kiedy wic dojd i ujrz oblicze
Boe Za chwil te sowa stan si
faktem?

Wchodzimy w milczeniu do rodka.
Z daleka na podwyszeniu byszczy
piknie rzebiona monstrancja, przez
ktr przewieca soce. Dopiero
kiedy podchodzimy bliej, pojawia
si twarz. I oto patrz na mnie lekko
zdziwione, miosierne migdaowe oczy
Boga.
Jak to moliwe, eby Ty, o Boe,
by tutaj taki sam, osamotniony, eby
tak samotnie czeka na mnie, czeka
na nas to pierwsza myl, jaka przychodzi mi do gowy.
Z oniemielenia klkam i minie
duga chwila, zanim znw podnios
wzrok i spojrz Bogu w oczy. Patrz na
lady cierpienia, na opuchnite policzki, zamany nos, otarcia na czole.
Pan Mj i Bg mj powtarzam
w duszy, bo adne inne sowa nie
przychodz mi na myl. Serce omoce z caej siy, w gowie czuj pustk.
Jak dobrze, e z pomoc przychodz
Psalmy. Panie, przenikasz i znasz
mnie. Ty wiesz, kiedy wstaj i kiedy
siadam (). I wszystkie moje drogi s
ci znane. Cho jeszcze nie ma sowa
na moim jzyku, Ty, Panie, ju znasz
je w caoci. Ty otaczasz mnie zewszd,
kadziesz na mnie swa rk (Psalm
139). Jaka szkoda, e pamitam tylko
taki may fragment. I za chwil sowa
kolejnego psalmu.
Jak dobrze, e nikt si tu nie toczy.
Nikt nas nie popdza. e nie byskaj
flesze. e tak tu cicho.
Nabieram odwagi, eby schodkami
wej za otarz i obejrze Caun z drugiej strony. I oto stoj twarz w twarz
z Bogiem, tak blisko, e bliej si nie
da, w odlegoci kilku centymetrw,
i dzikuj, e pozwoli mi przyj do
siebie. Znw serce mi bije i nie mam
wtpliwoci, e stoj przed Bogiem
prawdziwym. Wycigam rk i delikatnie dotykam zmartwychwstaej, ale
i umczonej twarzy, od ktrej oddziela
mnie tylko cienka tafla szka.
Mamy szczcie
Nasz pielgrzymk nazywamy pielgrzymk cudw. Nie tylko, e jest
pikna pogoda, ciepo, sonecznie, e
kwitn drzewa i pachnie powietrze.
Ale tak jako udaje nam si dotrze
w kade miejsce, jakie sobie zaplanowalimy, jest wspaniaa atmosfera, nie
czujemy zmczenia. Czy i dzi bdziemy mie szczcie? Dzi zmierzamy
25
do Turynu. Jak dugo przyjdzie nam

sta w kolejce do katedry, w ktrej jest
wystawiony Caun? Ta wita relikwia
wystawiana jest na widok publiczny
bardzo rzadko. Kady papie tylko raz
w swojej kadencji ma prawo wystawi
wite ptno. Papie Franciszek zdecydowa, e Caun bdzie wystawiony
od 19 kwietnia do 24 czerwca. Niewiele, jak na tak wan relikwi i miliony,
ktre zapisay si w kolejce w internecie. Wstajemy wic bardzo wczenie,
pakujemy nasze bagae i wjedamy
do Turynu. Ju za sam wjazd w dniach
wystawienia Caunu trzeba zapaci kilkadziesit euro. Wosi wiedz,
jak zarabia na turystach. Ale mamy
szczcie. Nasz autokar zostaje skierowany na miejsce tu przy parku, ktry
prowadzi wprost do katedry. I znowu
jak w Manoppello zdziwienie. Ani
ladu tumw, wchodzimy do katedry
prawie bez kolejki.
Najwitsze ze witych
W zupenej ciemnoci, w miejscu,
gdzie jest otarz, wystawiony jest wity Caun. Ptno, w ktre owinity by
Jezus po zdjciu z krzya. Klkamy w
milczeniu. I oto przed nami historia
cierpienia Jezusa. Mona j czyta,
rozpamitywa i cierpie razem z mczonym Bogiem... Liczy razy i uderzenia biczem i pejczami zakoczonymi ostrymi kulkami, liczy razy na nogach, na udach. Patrze na lady, jakie
zrobia pync krew z ran na barku,
z otarcia wzdu krgosupa. Ach, jak
musiay by bolesne te rany na gowie,
na skroni, przebite rce, nogi, bok.
Twarz Jezusa jest twarz straszliwie
umczonego czowieka. Mimo e od
mierci miny 2 tysice lat, to Jezus
wyglda tak, jakby nawet po mierci
dalej cierpia. Bo ta twarz jest dalej
cinita w blu. Ma zamknite oczy,
zamany nos, pokrwawione czoo,
opuchnite od uderze policzki. Czy
mona a tak cierpie z mioci... Godzi si na upokorzenie, bl, samotno, ponienie? Czy jestem warta
tego powicenia? Walczye, Jezu,
o mnie ze zem, z grzechem. A kady
grzech ma swoj cen Walczye
jak rycerz, ebym moga y. Wstrzsa mn ta oczywista prawda. I znw
zamiast sw w gowie mam pocztek
Psalmu 18. I auj, e pamitam tylko kilka pierwszych wersw: Miuj
Ci, Panie, mocy moja, Panie, opoko
moja i twierdzo, mj wybawicielu.

Boe, skao moja, na ktr si chroni,
tarczo moja, mocy zbawienia mego
i moja obrono.
Std wysza pierwsza procesja
Boego Ciaa
Kolejny dzie i kolejny etap naszej
pielgrzymki. Orvieto. Miasteczko
przepiknie pooone w grach. Wyglda z daleka jak orle gniazdo utkane
z kamienia na szczycie gry. Albo jak
korona osadzona wok gry. eby
dosta si na szczyt, jedziemy kolejk zbat jak na nasz Gubawk,
a potem autobusem do centrum miasteczka. Widok zapiera dech w piersiach. Przepikna panorama zielonych
gr i przepikna katedra na centralnym placu Orvieto.
To miejsce, gdzie przechowywana
jest wstrzsajca pamitka ludzkiej
niewiary korpora ze ladami krwi,
ktra popyna z hostii podczas przemienienia. Dziao si to dawno, w 1263
roku, kiedy to pielgrzymujcy do Rzymu ksidz Piotr z Pragi zatrzyma si
w niedalekiej Bolsenie. W czasie odprawiania mszy hostia w jego rkach
zacza krwawi. Najpierw prbowa
ten fakt ukry, ale jednak zdecydowa
si pokaza wszystko przebywajcemu
w Orvieto papieowi Urbanowi IV.
Papie, dowiedziawszy si o cudownym zdarzeniu, natychmiast wysa do
Bolseny swojego biskupa, ktremu towarzyszyli uznani teologowie. Podobno by wrd nich w. Tomasz z Akwinu. Mieli oni sprawdzi, co wydarzyo
si w kociele w. Krystyny w Bolsenie,
oraz zebra wszystkie wiadectwa i wysucha wiadkw cudu, szczeglnie
ksidza Piotra z Pragi. Wysani teologowie potwierdzili prawdziwo faktu,
zabrali relikwie i wyruszyli do Orvieto
w uroczystym pochodzie z udziaem
biskupw i mieszkacw Bolseny.
Papie Urban IV wraz z towarzyszcymi mu kardynaami wyszed na
spotkanie relikwiom i na znak gbokiej pobonoci uklk, paczc ze
wzruszenia. Nastpnie wzi korpora
ze ladami krwi i ukaza relikwie zgromadzonym mieszkacom, i ogosi, i
mia miejsce cud eucharystyczny. To
wydarzenie uznaje si za pocztek
odprawiania procesji ku czci Ciaa
i Krwi Paskiej w wito Boego
Ciaa. Wpyno to na ogoszenie
w 1264 r. nowego wita wita
26
Ciaa i Krwi Paskiej, Boego Ciaa.

W Orvieto w celu godnego uczczenia relikwii wzniesiono potn katedr, ktrej budow zaczto w 1290
roku i ktra trwaa 300 lat. Jest to
obecnie jedno najwikszych arcydzie
wiatowej architektury gotyckiej. Dla
Hostii i zakrwawionego korporau
wykonano specjalny okazay i bogato
zdobiony relikwiarz ze zota, srebra
i emalii.
Kiedy przed Bogiem stoimy,
niech myl nie bdzimy
Klczymy przed t wit relikwi,
wpatrujc si w zbrzowiae lady
krwi. Ale rwnoczenie podziwiamy
przebogate freski, wspaniae obrazy,
wiato, ktre pynie z ogromnych witray. Chyba za bardzo moje gdzie
bdz, bo przychodz mi na myl sowa modlitwy, ktr nam powiedzia
w Loreto ojciec Darek: Kiedy przed
Bogiem stoimy, niech sercem nie bdzimy, bo kiedy serce prnuje, jzyk
na prno pracuje. Wybacz mi, Boe,
ten brak dzi odpowiedniego skupienia.
Po mszy witej, ktr odprawia
dla nas w jednej z bocznych kaplic tej
piknej katedry ksidz proboszcz, siadamy w socu w pobliskiej kawiarence i zamawiamy wosk cappuccino.
Dostajemy hojnie, w duych filiankach, ze spienionym mlekiem i o smaku, jakiego ju nie znajdziemy nigdzie
indziej. Ogldamy nasze zakupy, pamitki nabyte w pobliskich sklepikach.
Magosia kupia pikn kropielniczk z majoliki, Ela biae miejscowe
wino. Robimy sobie zdjcia te na
pamitk. Jest nam dobrze. Bogosaw duszo moja Pana i cae moje
wntrze wite Imi Jego. Bogosaw
duszo moja Pana i nie zapominaj
o wszystkich Jego dobrodziejstwach
On Twoje dni nasyca dobrami
dzikujc Bogu za wspaniae hojne
dary, za pikny dzie i za t cudown
chwil, ruszamy w dalsz drog. Przed
nami Rzym. Jedziemy do
ojca witego.
Urszula Imieniska
O dalszych miejscach opowiemy
w nastpnym numerze Magazynu Parafialnego.
W poszukiwaniu
wiata prawdy
W
iek XX jest przez filozofw

zwany wiekiem sceptycyzmu.
Naley przy tym odrni sceptycyzm
od wtpliwoci. Wtpienie to niepewno, wahanie si, niepokj zakadajce gbokie zainteresowanie treci, domaganie si rozstrzygnicia.
Staroytny sceptycyzm nie ma wtpliwoci, nie jest rozdwojony jest pewny nieprawdziwoci. I t nieprawdziwo niejako udowadnia, prowadzc
w rezultacie do czego przeciwnego
niezdecydowaniu, rozterce, do spokoju ducha wynikajcego z mocnego
oparcia na sobie samym. Sceptycy
w ostatecznoci podnosz argument
w formie pytania czym rni si
rzecz, o ktrej mwisz, e jest sama
w sobie, od relatywnej? Jeli niczym
to jest relatywna, jeli si rni, to
znaczy, e te jest relatywna, bo rnicowanie jest relacj. Relatywno
rzeczy ley u podstaw sceptycznej argumentacji. Sceptyk nie czuje adnego alu za prawd.
Hegel natomiast nie poddaje si
owej nihilistycznej koncepcji i we
Wstpie do historii filozofii stwierdza, e pierwszym warunkiem filozofii jest niezomne umiowanie
prawdy, wiara w moc ducha. A w innym miejscu dodaje, e filozofia ma
na celu mylowe, pojciowe ujcie
prawdy, a nie poznanie, e nie ma nic
do poznania. Musimy zatem, umiowawszy do koca prawd, uwierzy
w siebie, w moliwoci wasnego ducha. Jest to warunek subiektywny kadej nauki. Tak nastawieni przyjrzyjmy
si, jak Hegel postawione przez sceptykw problemy rozwizuje. U Hegla
rnorodno ta nie czyni samej nauce filozofii adnej szkody, nie podwaa wcale moliwoci filozofowania.
Wicej, bez tej rnorodnoci filozofia nie mogaby istnie. Rnice s
czynnikiem dynamizujcym rozwj.
Filozofia jednomylna to filozofia
martwa, statyczna. Filozofia ywa nie
pozostaje nigdy w bezruchu. Dlatego,
wobec tak rozumianej filozofii prawdy, jako jednoci odrnionych okrele, sceptycyzm pozostaje bezsilny.
Owa prawda, prawda spekulatywna
cz.
jak okrela si j wrd teoretykw

z zakresu historii filozofii, nie jest jednostronna, bowiem jednostronnej nie
mona przeciwstawi przeciwnego
okrelenia. A gdy tylko sprbujemy
to uczyni, ona natychmiast to okrelenie wczy do wasnego pojcia.
Sceptycyzm okazuje si by elementem filozofii spekulatywnej, elementem, ktry nie pozwala jej pozosta
w gnunoci, ktry wprawia j w ruch,
zmuszajc do wydobywania z bytu
coraz dalszych okrele. Przeciwne
okrelenia bd si w niej zawieray,
ale jako zniesione, pozbawione swego absolutnego charakteru, jaki posiadaaby w filozofii dogmatycznej.
Idea heglowska stale na nowo dochodzi do jednoci ze swym przeciwiestwem i w tym tkwi jej sia. W
miar swojego rozwoju nadaje ona
sobie struktur o charakterze caociowym. Ostatecznym celem filozofii
jest poznanie Boga czowiek zna
Boga tylko w takim stopniu, w jakim Bg w czowieku poznaje siebie.
Heglizm wrd historykw filozofii
uwaany jest za idealizm obiektywny,
logiczny, ewolucyjny, doktryn konstruktywn. Filozof ten zakada bowiem jedno mylenia i bytu, powrt
Ducha do siebie w postaci moralnoci. Etapem tej fazy jest moralno
typu Kanta, ktry ogasza czyst
powinno moc samej powinnoci,
ale nie jest w stanie sprecyzowa treci teje powinnoci. To prowadzi do
moralnej pustki norm, a to z kolei do
konfliktu i do wyszej syntezy, ktra
jest moliwa, ale dziki przebaczeniu
i pojednaniu. Chodzi tu o pojednanie czowieka z Bogiem. Hegel jest
uwanym obserwatorem rzeczywistoci, gdy w przeciwiestwie do Rousseau zauwaa, e zo nie istnieje
w strukturach spoecznych, lecz znajduje si ono wszdzie, a zatem rwnie
w kadym z nas. wiadomo tego
jest szans na to, e zarwno jednostkowy czowiek, jak te spoeczestwo
wspierane instytucj rodziny, etosu
narodowego i ustawodawstwa pastwowego moe si temu zu skutecznie przeciwstawi. Hegel upewnia nas

o tym, e moemy by wolni razem,
a nie jedynie przeciw sobie. Moemy
te wzajemnie si spiera, a nie ledwo
tolerowa. Moemy pod warunkiem,
e w nas i w spoeczestwie, ktre
budujemy, przejawy ducha mdroci oraz ducha moralnoci oka si
silniejsze ni grocy kademu z nas
duch egoizmu i prywaty. Bg nie
potrzebuje istoty rozumnej dla swej
wiadomoci, lecz odwrotnie: wieczna Prawda udziela si stworzeniu
w darze, eby mogy uczestniczy
w jego wiecznej Mioci. Nie Bg
jest syntez prawdy i jej negacji, lecz
czowiek w swym zalepieniu odwracajcy si od Boga czowiek, ktry
naduywa darowanej mu przez Boga
doskonaoci w taki sposb, e prbuje podporzdkowa sobie Boga.
Osobicie podpisabym si pod estetyk powyszego wywodu, ktry jest
mi bardzo bliski.
Ksidz Jzef Tischner w Myleniu
w ywiole pikna z kolei podkrela
rwnie, e nie wydaje si moliwe
okrelenie istoty mylenia filozoficznego bez posuenia si pojciem
prawdy. Prawda wskazuje na to, co
jest przeciwiestwem iluzji. Jeli
przeciwiestwem iluzji jest byt jako
taki, prawda jest bytem jako takim.
Zgodnie z tomistycznym ideaem racjonalnoci byt jest zrozumiay sw
wasn zrozumiaoci, a wszystkie
inne przedmioty tego wiata staj si
przejrzyste w jego wietle i w wietle
cile okrelonych poj, takich jak:
substancja, przypado, forma, materia, akt i mono, istnienie i istota
itp. Wystpujc przeciwko rnym
formom wspczesnego relatywizmu
i irracjonalizmu, tomizm jak dostrzega Tischner zwraca si w stron rzeczywistoci przedmiotowej, by
w ten sposb broni absolutnej wartoci prawdy, ujmujc j jednak skrajnie obiektywistycznie. W artykule
Swieawskiego czytamy: [...] chodzi
o przestawienie akcentu z podmiotu
na przedmiot podkrelenie wyzwalajcej roli postawy obiektywnej, ktra rwnie i czowieka traktuje jako
jeden z niezliczonych skadnikw
niezmierzonego wiata, zalenego
od Boga w kadym szczegle swojego istnienia. Nie jestemy bowiem
zdolni, jak wywodzi Tischner, osign podstawowej prawdy o wiecie
bez osignicia podstawowej prawdy
27
o nas samych. Poprzez uznanie wymiaru hermeneutycznego za istot

ideau prawdy Tischner cile wie
filozofi z duszpasterstwem, czynic
z niej drog ratowania czowieka,
czyli drog do uwiadomienia prawdy o samym czowieczestwie. Tym
samym myl Tischnera odwouje si
do rde filozofii, do przesa sokratejskich, platoskich, augustyskich
wzywajcych do tego, aby czowiek
pozna rzetelnie samego siebie. Warto zauway, e ju klasycy wyrazili
przekonanie o odpowiedzialnoci
filozofw za wychowanie nowego
czowieka, za z wielk wag kwestia
ta zostanie podniesiona w wieku XX.
W ocenie Edmunda Husserla, jednego z twrcw fenomenologii, jedn
z podstawowych przyczyn kryzysu
filozofii jest kryzys samego czowieczestwa,
Filozofia rozumiana jako poszukiwanie prawdy musi zatem by jednoczenie wiadoma swojej odpowiedzialnoci za t prawd. A prawda,
tak jak j widz wspczeni myliciele, jest podstawowym sposobem
istnienia czowieka i ratowania go,
jeli ten gubi si i ginie w labiryncie
kamstw i iluzji. Wiek XX, naznaczony systemami totalitarnymi, marksizmem, rnorakimi stanowiskami
antyhumanistycznymi ktre doprowadziy do zafaszowania koncepcji
czowieka, stawia dzisiaj przed filozofi zadanie namysu nad istnieniem,
ktrego celem ma by przywrcenie
czowiekowi waciwego dla niego
sposobu bycia.
Tischner odpowiada na wezwanie
do odpowiedzialnoci za prawd,
pojmujc j nie tylko jako zgodno
rzeczy z rzeczywistoci, ale przede
wszystkim jako autentyczne bycie.
Ustosunkowujc si do tomizmu,
pisze: Wedug mnie zatem problem
prawdy zaczyna si o wiele wczeniej,
ni dzieje si to u tomistw. Dla nich
problem ten to problem poprawnoci
sdzenia. Dla mnie to problem sposobu bycia, sposobu ycia. Zbudowanie doskonaego systemu nigdy nie
byo najwikszym pragnieniem Tischnera. Bya nim natomiast ponadsystemowa prawda, prawda o dramacie
ludzkiej egzystencji, o cakowitej odrbnoci czowieka od innych bytw,
ktra zmuszaa do poszukiwania nowych dyskursw opisu.
Prawda jako nigdy niezakoczona dialektyczna cao zawiera

w sobie przymus odpowiedzi na kartezjaskie: co istnieje i kantowskie:
skd moemy to wiedzie. Istnieje
wiele nurtw filozoficznych, ktre
wzajemnie si wcale nie wykluczaj,
s bowiem rnymi drogami uzupeniajcymi si wzajem i ubogacajcymi
sposobami widzenia rzeczywistoci.
Kiedy Strewski uy metafory bardzo trafnie obrazujcej t myl. Wedug niego filozofia jest jak miasto,
w ktrym istnieje bardzo wiele rnych domw, z kadego za jest inny
widok, a my moemy mieszka sobie
w kadym z nich i ostatecznie pozosta w tym, ktry nam najbardziej odpowiada. W caej tej wizji jest oczywicie miejsce zarwno dla filozofii
w. Tomasza, Hegla, jak i dla filozofii
dramatu Tischnera.
Na podstawie nieraz nihilistycznych wynikw tego rodzaju docieka
nie warto deprecjonowa filozofii,
nawet jeli nie jest ona w stanie odpowiedzie na tak wiele pyta, jak
moglibymy sobie yczy; posiada
przynajmniej zdolno stawiania pyta, ktre czyni wiat ciekawszym,
i cudowno skryt tu pod powierzchni najzwyklejszych rzeczy,
z jakimi stykamy si na co dzie.
Czy oznacza to, e sens wiata musi
lee poza granicami jzyka? W filozofii chrzecijaskiej prawda jest
fundamentem wolnoci czowieka.
Wolno sumienia nie moe prowadzi do rwnowanoci dobra i za.
Prawda jest zapewne jedna i ten, kto
j pojmuje w zgodzie z wasnym sumieniem, nie wdaje si w dysputy.
Nie istniej rne prawdy w wiecie
z wyjtkiem tych wnioskowanych
przez zudne percepcje. Jezus Chrystus powiedzia: Ja jestem Drog,
Prawd i yciem. Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej jak tylko przeze
Mnie. Dla czowieka osadzonego
w wierze chrzecijaskiej moliwo dotarcia do prawdy tkwi zatem
w autentycznym byciu w zgodzie
z wasnym sumieniem i cznoci
z Jezusem Chrystusem. A jeli tak, to
pytanie: czy do Prawdy mona doj
w oparciu o wasne widzenie wiata
wydaje si mie warto wycznie retoryczn.
Jerzy Sulimierski
28
Duchowo wiernych wieckich

Nabierajcy coraz wikszego zasigu proces laicyzacji i rozpowszechniajca si obojtno religijna oraz
dziwne zapominanie o Bogu
zgodnie z okreleniem Ojca witego Benedykta XVI sprawiaj,
e u wielu ochrzczonych w naszych
czasach nastpuje niepokojce osabienie, jeli nie wrcz zanik wasnej
tosamoci chrzecijaskiej.
W takiej sytuacji jednym z najpilniejszych wyzwa dla Kocioa jest
naleyta pochrzcielna inicjacja do ycia chrzecijaskiego rodzca wsplnoty chrzecijaskie, w ktrych wiara
gboko przenika ycie.
Prawdziwy chrzecijanin to ten,
ktry uwalnia si od materii. Std
by duchowym oznaczao by prawie niecielesnym, niewiatowym,
a najlepiej nawet niewidzialnym.
Redukcja siebie do czci duchowej,
zajcie si tylko kontemplacj, zostawiajc ludziom nieczystym sprawy zewntrzne, materialne, czasowe
i wszelkie dziaanie. Z tej bdnej
teorii wziy si rne formy bdnej
oceny, ekscentryczne zachowanie.
Wedug wyznawcw tego dualizmu
wiat jest brudny, jest wrogiem dla
duszy. Wobec penej wizji czowieka
w Biblii trzeba stwierdzi, e przez
czowieka duchowego naley rozumie chrzecijanina, ktry pozwala si prowadzi Duchowi witemu
i dziki otwartoci na jego dziaanie
dojrzewa jako czowiek. Czowiek
duchowy to taki, ktry pozwala
si prowadzi Duchowi witemu.
Wizje czowieka duchowego w tym
autentycznym sensie prezentuje

m.in. wity Jan od Krzya. Mwic
o czowieku duchowym, twierdzi, i
do tego ideau prowadzi duga droga,
na ktrej maj miejsce oczyszczenia
prowadzce do poczenia si czowieka z sob, z Bogiem i caym stworzeniem.
Wierni w Kociele
Wierni wieccy nie tylko nale do
Kocioa, ale s Kocioem. Ju Pius
XII powiedzia, e wierni wieccy zajmuj miejsce w pierwszych szeregach
Kocioa. wieccy zajmuj w Kociele i poza nim bardzo wane miejsce.
Mwienie o duchowoci chrzecijaskiej powinno dotyczy przede
wszystkim wieckich, ktrzy s Kocioem. Owocem tego jest rozwj wieckich zrzesze, ruchw
i wsplnot oraz udzia w tworzeniu komunii Kocioa. Status laikatu w Kociele istnia od koca XIX
wieku w przeoeniu na rozwj katolickiej myli teologicznej yciu
Kocioa i wsplnot parafialnych.
Z kocem XIX wieku w ramach
przeomu odchodzenia od instytucjonalnego do mistycznego rozumienia Kocioa laikat dowartociowano
jako organiczny element Kocioa
z przysugujc nam odpowiedzialnoci za jego zbawcz dziaalno.
Koci zosta bowiem dostrzeony
jako nie tylko instytucja do zbawiania wiernych i goszenia zbawienia
niewierzcym, ale jako mistyczny
organizm, ktrego istotn czstk
z tytuu chrztu witego i jego konsekwencji s wierni wieccy.

wity Jan Pawel II kae stale
odkrywa, e wiecki wiat staje si
polem i narzdziem ludzi wieckich
w realizacji ich chrzecijaskiego powoania. Odkd Jezus Chrystus przez
swoje wcielenie wszed we wszystkie
realia ziemskiego ycia, nie ma podstaw, aby w jakikolwiek sposb deprecjonowa to, co wieckie, a tym
bardziej ze wieckoci czyni now
religi. A zatem uznanie wartoci
wiata jako dziea stworzenia zadanego czowiekowi, aby go czyni sobie poddanym i przez to doskonali,
otwiera przed wiernymi wieckimi
bezkresne przestrzenie twrczego
i wielkodusznego zaangaowania,
dziki ktremu nie tylko sami wieccy doskonal si w chrzecijaskich
cnotach, osigajc wito, ale take
wychodz naprzeciw owemu wzdychaniu stworzenia, ktre jak pisze
w. Pawe: z utsknieniem oczekuje
objawienia si synw Boych.
wiecki chrzecijanin nigdy nie
opuszcza swojego miejsca w wiecie i na mocy Boego powoania ma
zaszczytny obowizek przyczynia
si do tego, aby Boy plan zbawienia coraz bardziej rozszerza si na
wszystkich ludzi wszystkich czasw
i wszystkich miejsc na ziemi (KK 33).
To gwnie przez powoanie i posannictwo wieckich chrzecijastwo staje si dusz oywiajc wiat: Czym
dusza jest w ciele, tym niech bd
w wiecie chrzecijanie (KK 38).
MACIEJ SABAA
29
Bogumia i Stefan Zatorscy
wita Faustynko ratuj

O Bogusi Zatorskiej jej przyjaciele mwi, e nie chodzi, tylko biega,
i nie biega, tylko fruwa, i przypominaj, e w szkole nazywano j Bogusia-Biegusia. Do dzi wszystko robi
biegiem. W biegu wic robi zakupy,
sprzta, pierze, pieli w ogrdku, sadzi kwiatki, gotuje obiad.
Dzi ugotowaa kopytka, kotlety
mielone i surwk z biaej modej kapusty.
Ot, troszk poszatkowanej kapusty, troch pomidorka, papryczki,
starte jabko i pokrojona cebulka.
I ciutk majonezu wylicza Bogusia,
nakadajc mi na talerz ciepe kopytka z wiosenn surwk na sprbowanie.
Osobno na stolnicy czekaj ju
przygotowane
kluseczki
lskie
z dziurk. Specjalnie dla wnuczki
Kingi, kiedy wrci ze szkoy. W kuchni wisi rozpiska, kiedy wnuczka koczy i zaczyna lekcje. Jest uczennic
trzeciej klasy komorowskiej podstawwki. Trzeba j codziennie rano zaprowadzi do szkoy, przyprowadzi,
Bogumia i Stefan Zatorscy. Ju 50 lat razem
nakarmi, zaprowadzi na dodatkowe lekcje. Na siatkwk do Nadarzyna to ju obowizek taty Kingi, ale
na angielski, na gimnastyk artystyczn bo Kinga naley do grupy komorowskich cheerleaderek najczciej
zaprowadza babcia. Bogumia Zatorska chocia jest od kilku lat na emeryturze, dopiero teraz tak naprawd
na nic nie ma czasu. Nawet rozmawiajc ze mn, z przyzwyczajenia zerka na zegarek kiedy Kinga wrci ze
szkoy, eby wstawi kluseczki.
Akty strzeliste
Kiedy odpoczywa? Jeeli uda jej
si wpa na wieczorn msz wit,
na majowe czy czerwcowe naboestwo, to chwilk sobie odpocznie.
Westchnie do Pana Jezusa albo do
witej Faustynki: Faustynko, ratuj
syn mi zachorowa, co tu robi? Faustynko, ratuj mojego ma.
O sobie zapomina, chocia jej
rka coraz bardziej dry i coraz czciej zdarza si, e trudno utrzyma
szklank, yk. Ma stwierdzony od
5 lat parkinsonizm. Ta straszna cho-
roba nie ma litoci. Dokucza najbardziej, kiedy jest zmczona, wtedy

wszystko leci jej z rak. Ale o swojej
chorobie nie myli. Jedynie tylko pilnuje godzin przyjmowania leku. Dokadnie co 4 godziny.
Ile osb jest w gorszej sytuacji,
bardziej potrzebuje pomocy mwi.
W ciszy w kociele odmwi codzienny raniec. Modli si cay czas
Tajemnic Bolesn. Wtedy te dzikuje Bogu za mijajcy dzie i za cae
ycie. Bo ycie ma dobre. Ma Stefana kochajcego.
Jest dobry, uczynny, pracowity, pomocny we wszystkim, dbajcy
o rodzin i mylcy o innych wylicza
i zastrzega ale ebym nie przechwalia, bo mi si jeszcze zepsuje mieje
si, e tak po tylu wsplnych latach
chwali ma.
S 50 lat razem i prawie si nie rozstaj. Wszdzie razem. Na wczasy, na
grzyby, na zakupy.
Poznalimy si w pracy w Warszawie, w Wytwrni Urzdze Telefonicznych, czyli ZWU-cie, gdzie obydwoje pracowalimy wspomina Bogusia. Na pocztku to bya przyja,
stopniowo poznawalimy si coraz
lepiej, a nie mielimy ju wtpliwoci, e chcemy by cae ycie razem.
Czekalimy na siebie dwa lata, kiedy
Stefan by w wojsku, w marynarce
wojennej w Gdyni. Po powrocie pobralimy si i razem prowadzilimy
wytwrni tabliczek znamionowych
dla przemysu w caej Polsce.
Praca bya cika, ale dawali rad.
Maj razem troje dzieci dwch synw, Artura i Maka, i crk Klaudi. Maj picioro wnukw. Fajnych
wysportowanych chopakw i usportowione wnuczki.
Jak ten czas leci zastanawia si
Bogusia wida po wnukach.
30
Tu Cie wezwaem. Przygotowam wiele

ask dla ciebie Napis przed wejciem
do klasztoru Sitr Matki Boej Miosierdzia
Sens ycia y dla innych

Bogusi Zatorsk znaj w Komorowie jako spoecznika, wolontariusza.
W kadej chwili gotow do pomocy.
Znaj Bogusi w Zwizku Emerytw.
Och, jakie tam pyszne ciasta piecze
na spotkania. Drodowe, szarlotk.
A najlepiej to wszyscy lubi jej orzechowiec. Nawet crka Klaudia mwi,
e to mamy arcydzieo. Ciasta przynosi na spotkania Rodziny Misyjnej,
do ktrej naley od samego pocztku. Bya inicjatork powstania grupy
charytatywnej Rodziny Misyjnej 20
lat temu. Mieszka w Komorowie od
prawie 50 lat w przyszym roku bd
obchodzi z mem okrg rocznic.
Wie, komu i jaka pomoc jest potrzebna. Czasami co upiecze na spotkania
grupy Parkinsonikw. Przychodzi
tu na gimnastyk, na wykady pani
Ewy psychologa. Bo dobrze czasem
posucha, jak y, jak si kci i jak
godzi.
Dyplom uznania dla wybitnego wolontariusza przyznany jej przez wjta
za pomoc w gminnym Banku ywnoci jest takim skromnym znakiem
docenienia jej spoecznej pracy. Prowadzi te kronik wydarze Zwizku
Emerytw. Wkleja zdjcia, wiersze,
opisuje wydarzenia. Ale na tak prac ma czas dopiero w nocy, kiedy ju
wszyscy pi. Na pomoc innym nie
auje czasu i si, bo tak widzi swoje
ycie by poytecznym narzdziem,
by pomocn i potrzebn innym. To
jest dla niej najwaniejsze. Naucz
nas, Panie, liczy dni nasze, bymy

zdobyli mdro serca ten fragment z Psalmu 90 pasuje jej najbardziej. T mdro serca zdobywa si
latami, w konkretnych sytuacjach. Te
bruzdy przy ustach, posiwiae wosy,
to, e czciej milczy i nie lubi mwi
o byle czym, to jest te ta mdro wykuta w konkretnych sytuacjach.
Papie jeszcze y, a pan Stefan ju

wtedy si do niego modli. Jemu zawierzy, jego prosi o zdrowie. I nie
ma wtpliwoci, e ta udana operacja i zatrzymanie choroby to zasuga
witego Jana Pawa II. I z wdzicznoci, od kiedy powsta w Komorowie
pomnik papiea, codziennie zapala
mu pod tym pomnikiem wiateko.
Codziennie wiateko
z wdzicznoci
Jest konkretna w dziaaniu i w modlitwie. Jej modlitwa to akty strzeliste.
Panie Boe, jak to zaatwi, co
zrobi, jak to rozwiza?
I ta najwaniejsza odpowied bez
dugiego gadania przychodzi do gowy. I Bogusia wie, e to nie od niej
samej ta myl, bo takiego rozwizania
by nie wymylia. I nauczya si sucha tego wewntrznego gosu i jeszcze jej nie zawid. A byy sytuacje,
kiedy woaa bardzo gono: Boe,
ratuj, Faustynko, pom!.
Najgoniej woaa chyba wtedy,
kiedy zachorowa m. To byo w roku
2001. Diagnoza lekarska brzmiaa jak
wyrok. Rak puc. Dwa rodzaje guzw. Decyzja o wyciciu puca, a co
dalej? Zobaczymy mwili ostronie lekarze. Bogusia woaa pomocy
Boskiej i ludzkiej. Modlia si do w.
Faustyny, modlili si przyjaciele, modliy si nasze komorowskie siostry
Misjonarki.
A m, Stefan, zawierzy Janowi
Pawowi wspomina Bogusia.
Dlaczego woam
do witej Faustyny?
Bo ta wita zawsze bya w opowieciach naszej rodziny. Babcia opowiadaa mi o Helence Kowalskiej, ktra
tak bardzo lubia si modli. Jako
maa dziewczynka zbieraa kwiatki
i w ramach zabawy dekorowaa otarzyki, dekorowaa obrazy i przydrone kapliczki i rozmawiaa z Panem
Jezusem. Wstpia potem do klasztoru i na wiele lat such o niej zagin.
To bya taka nasza Helenka, nasza Faustynka. Babcia opowiadaa
o niej, jeszcze zanim zostaa ogoszona wit. Faustyna miaa na nazwisko Kowalska i bya z tych Kowalskich, co i moja babcia. I z tej samej
prawie parafii pochodz ze winic
Warckich. Z domowych dokumentw
wynikaoby, e moja babcia Antonina z domu Kowalska jest siostr
ojca witej Faustyny Heleny Kowalskiej. Rodzice mojej babci nazywali si Karol i Konstancja Kowalscy.
I teraz Bogusia szuka dokumentw
stwierdzajcych, jak mieli na imiona
rodzice ojca w. Faustyny. Bo jeeli
Karol i Konstancja, to ju bdzie sto
Faustynko ratuj powtarza czsto Bogusia Zatorska
Bogumia Zatorska z wnuczka Klaudi
procent pewnoci, e babcia Antonina i Stanisaw Kowalski byli rodzestwem.

W kaplicy u witej
Moe takie dane bd mie
w klasztorze Sistr Matki Boej Miosierdzia przy ul. ytniej na Woli
31
zastanawiamy si razem.
Tu trafia w 1925 roku Helena Kowalska. Tu rozpocza swoj drog
do witoci jako siostra Faustyna.
Postanawiamy wsplnie wybra si
do klasztoru Sistr Matki Boej Miosierdzia. W majowy dzie jedziemy
wic z Bogusi do Warszawy i pukamy do bramy klasztoru przy ul. ytniej. Tu ci wezwaem i przygotowaem wiele ask dla Ciebie czytamy
napis na murze przy wejciu. To sowa
Jezusa skierowane do modziutkiej
wtedy Helenki Kowalskiej jako odpowied na jej pytanie skierowane do
Pana tego domu, czy moe si tu zatrzyma. Siostra furtianka wpuszcza
nas do rodka i nie przestajc szydekowa, zaprasza do kaplicy.
Tak, mona wej, mona si
pomodli, mona ucaowa relikwie
witej Faustynki i mona robi zdjcia odpowiada z umiechem na
moje pytania. Siostra jest yczliwa
i zaprasza chtnie do rodka.
Wiele tu ladw tej wielkiej dzi
witej, Iskry, ktra zapalia wiat do
wikszej mioci Jezusa. Modlimy si
w miejscach, gdzie lubia modli si
i rozmawia z Panem Jezusem w.
Wntrze kocioa Boego Miosierdzia i w. Faustyny.

Na posadzce napis sowa Pana Jezusa do siostry Faustyny Jeste w sercu moim
Faustyna. Modlimy si, caujc relikwie witej. Zwiedzamy przylegajcy

do klasztoru koci pod wezwaniem
Miosierdzia Boego i witej Faustyny. W otarzu wielki obraz Jezusa Miosiernego. Na posadzce napis: Jeste w sercu moim. Obok w bocznej
kaplicy pikny wietlisty obraz witej
Faustyny, relikwie witej. W tym czasie siostra szuka potrzebnych nam dokumentw imion rodzicw ojca w.
Faustyny. Po dugich poszukiwaniach
odsya nas jednak do parafii, gdzie
urodzia si w. Faustyna do winic
Warckich. Tu, w klasztorze przy ul.
ytniej, takich danych nie ma. Nie
udao nam si potwierdzi stuprocentowego pokrewiestwa. Ale czy ono
jest najwaniejsze? zastanawiamy
si w drodze powrotnej.
I tak wszystkich moich prb
wita Faustyna wysuchuje mwi
Bogusia. I bez tego ostatecznego
dowodu bd woa do niej w kadej
potrzebie: wita Faustynko, ratuj.
I wiem, e mnie wysucha.
e nas wszystkich wysucha.
Tekst i zdjcia
Urszula Imieniska
32
Przepisy Bogumiy Zatorskiej

Kluseczki z dziurk jak lskie.
Ugotowane ziemniaki (ja skadam do miseczki i trzymam w lodwce ziemniaki, ktre zostaj z obiadu z 2-3
dni) przeciskam przez prask s wtedy pulchniejsze ni
tradycyjnie ubite. Cao dziel na 4 czci. Jedn czwart
wyjmuj i dokadam do pozostaych, a w to miejsce wsypuj troch mki zwykej, mki ziemniaczanej i 4-5 yek
kaszy kukurydzianej. Dodaj jajko, szczypt soli i zagniatam lekko ciasto.
Na podsypanej mk stolnicy wakuj waeczki okoo
gruboci 1,5 cm, kroj na 2-3-centymetrowe kawaki, kady w doniach otaczam na kulk, lekko rozpaszczam na
stolnicy i palcem robi dziurk w rodku sosik si wtedy
lepiej trzyma.
Wrzucam na wrzc, osolon wod i gotuj ok. 3-5 minut na rednim ogniu. Po wyczeniu mona potrzyma
jeszcze w gorcej wodzie kilka minut. Wyjmowa yk
cedzakow prosto na talerz. Nie hartowa, bo bd niesmaczne. Polewa masekiem, skwarkami, sosem jak kto
lubi. Pyszne z sosem grzybowym.
Orzechowiec
Uwaga to dua witeczna porcja, na 4 blachy.
Nadzienie:
25 dag orzechw woskich mielonych
25 dag cukru pudru
3 yki miodu
2 jaja ubi z nich pian
Powysze skadniki wymiesza na gadk mas.
Ciasto:
2 kg mki Szymanowskiej
25 dag drody
3 szklanki cukru
14 tek + 3 cae jaja
0,5 kg masa
10 dag szmalcu
3 szklanki mleka
2 zapachy rumowe
ledzie pod pierzynk

Skadniki
3 paty ledziowe
2 jabka redniej wielkoci
2 cebule redniej wielkoci
3 jajka
majonez
ser ty
led pokroi w kawaki i rozoy na pmisku. Jabka i cebul pokroi w kosteczk i razem wymiesza, a na-
2 paczki rodzynek
Uwaga! Trzeba zaparzy drode, czyli ciepe mleko
+ drode + cukier.
Przygotowa ciasto drodowe:
Rozpuci drode w niewielkiej iloci ciepego mleka.
Do rondelka z mlekiem i drodami dodajemy yk mki
i yk cukru. W gbokiej misce naszykowa przesian
mk. Gdy drode zaczn rosn, przela je na przesian mk do miski. Na to wszystko wlewamy utarte jajka
zalane pozostaym ciepym mlekiem. Teraz lekko zarabiamy mas i pomau dodajemy rozpuszczone maso, zapach
i rodzynki. Czekamy, by wyroso ciasto przykrywamy
ciereczk. Ciasto rozwakowujemy na grubo ok. 2 cm
i nakadamy mas orzechow, na koniec zwijamy tak jak
makowce. Wierzch smarujemy biakiem. Zwinite ciasto
wkadamy do blachy i odstawimy w ciepe miejsce, by podroso.
Pieczemy ok. 45 min. w temp. 180-200 stopni.
stpnie rozoy na ledziu. Jajka gotujemy na twardo. Po

wystudzeniu kroimy w kosteczk i ukadamy na warstwie
jabkowo-cebulowej. Warstw jajek przykrywamy dokadnie majonezem, a na sam wierzch cieramy ty ser na
tarce o drobnych oczkach.
Ukadamy warstwami:
1. warstwa led
2. warstwa jabka+ cebula
3. warstwa jajka
4. warstwa majonez
5. warstwa ser ty
33
Okolice Pruszkowa okiem geomorfologa
O moliwociach rozwoju turystyki

w Pruszkowie i okolicy
Bogactwem naturalnym, niedocenianym przez mieszkacw Mazowsza, jest woda. Jest jej w Pruszkowie
i okolicy duo. Przede wszystkim
woda wystpuje w licznych ciekach.
Omawiany teren odwadniany jest
przez rzek Utrat (fot. 1) i jej dopywy (bikwk, Reguk, Raszynk,
Zimn Wod), ktrych wody przerzucajc bieg z jednego brzegu na drugi,
wyksztaciy klasyczne meandry, rozlewiska. Niektre z nich przeksztaciy si w starorzecza. Wszystkie te
formy s dowodem na dziaalno
erozyjn rzeki skierowan brzegi doliny (w odrnieniu od erozji dennej,
skutkujcej pogbianiem piaszczystego dna). Rzeba rzeczna (fluwialna), bdc naturalnym elementem
kompozycyjnym zaoe parkowych,
stanowi duy potencja turystyczny
tego regionu.
Brak naturalnego jeziora w najbliszej okolicy jest rekompensowany,
oddanym do uytku w 2014r., lokalnym kpieliskiem w Parku Kultury
i Wypoczynku Mazowsze w pn. czci
Pruszkowa. Popularna nazwa gli-
nianki wiadczy o wydobywanych

tu wczeniej iach neogeskich. Po
modernizacji, Park stanowi idealne
miejsce odpoczynku dla pruszkowian
i mieszkacw okolic.
Po drugiej stronie miasta znajduje
si inny zbiornik wody - Zalew Komorowski. Zalew powsta poprzez
spitrzenie wd Utraty midzy Komorowem-Wsi a Pcicami i jest
dzi zbiornikiem retencyjnym tej
rzeki. Przeksztacone sztucznie przez
czowieka naturalne zasoby wodne
w Pruszkowie i najbliszej okolicy
s niewtpliwym walorem geoturystycznym (fot. 2), docenianym przez
mieszkacw Pruszkowa i okolic,
ktrzy chtnie wybieraj si tam na
spacer. Zalew doceniaj take wdkarze. Nowo wybudowany plac zabaw
dla dzieci po pnocnej stronie Zalewu stanowi dodatkow atrakcj dla
caych rodzin.
Wdkarze z okolicy maj do dyspozycji jeszcze jeden obiekt wodny
niewielki staw w Nowej Wsi.
Woda pojawia si w usytuowanych
wzdu doliny Utraty zabytkowych
ukadach hydrotechnicznych obsu-
Fot. 1. Omawiany teren odwadniany jest przez rzek Utrat; na zdjciu rzeka po opuszczeniu Zalewu Komorowskiego
cz.
gujcych stawy rybne Potulickich

(fot. 3), majtku Pcice i Tworkowskich oraz wspomnianych wczeniej
gliniankach hrabiego. Najbardziej
reprezentacyjne z nich s stawy
w Parku Potulickich, ktrych walor
krajobrazowy wraz z paacem zosta
do wczenie doceniony i objty ju
w 1963 r. ochron konserwatorsk
poprzez wpisanie do Rejestru Zabytkw. Wszystkie te obiekty powstay dziki dogodnemu naturalnemu
uksztatowaniu terenu oraz zaadoptowaniu starorzeczy Utraty i wyrobisk pocegielnianych.
Woda w Pruszkowie to take eksploatowane na potrzeby mieszkacw miasta zasoby wd podziemnych.
Do dyspozycji pozostaj trzy ujcia
wody tzw. oligoceskiej przy ul. Jasnej (fot. 4), Lipowej i bikowskiej
(z gbokoci odpowiednio 244, 245
i 238 m ppt) oraz ujcie wody z pokadw czwartorzdowych, eksploatowanej z gbokoci 29,5 m ppt., przy
ul. Prusa (fot. 5).
Nazwa woda oligoceska, a dokadnie jej drugi czon pochodzi od
nazwy epoki geologicznej. Oligocen
to, w geologicznym podziale dziejw ziemi, epoka trwajca od 34 do
23 milionw lat temu. Wchodzi ona
w skad wikszej jednostki czasowej
okresu zwanego paleogenem, a ten
z kolei zaliczany jest do ery kenozoicznej, najmodszej ery w historii geologicznej ziemi, trwajcej od 65 mln
lat do dzisiaj.
W okresie oligocenu na obszarze
dzisiejszego Mazowsza znajdowao
si pytkie morze, gdzie gromadziy si osady piaszczyste dostarczane
przez rzeki (Batyku jeszcze wtedy
nie byo). Piaski, jako skay o duej
porowatoci, s dobrym kolektorem
(zbiornikiem) do gromadzenia si
m. in. wody (woda zbiera si w przestrzeniach midzy ziarnami piasku).
W pniejszej historii geologicz-
34
Fot. 2. Zalew Komorowski ulubione miejsce spacerw okolicznych mieszkacw
nej Mazowsza osady oligocenu zostay przykryte przez kolejne (modsze) osady, m in. nieprzepuszczajce
wod iy (w epoce pliocen), czy gliny
lodowcowe te ostatnie pochodz
z epoki plejstoceskiej, w ktrej ldold skandynawski rozrastajc si, kilkakrotnie wkracza na obszar Polski.
Ponadto, przy wspudziale procesw
tektonicznych, doszo do wygicia
warstw i utworzenia struktury zwanej
nieck (Niecka Mazowiecka).
W czci centralnej niecki osady
oligocenu zalegaj najniej (240-200
m ppm), natomiast w kierunku czci
peryferyjnych (np. na zachodzie okolice Kutna, owicza; na wschodzie
Fot. 3. Najwikszy z czterech staww w Park

w postaci fontanny
ukowa, Midzyrzeca Podlaskiego,

Siedlec) wyginaj si ku powierzchni
terenu, gdzie albo t powierzchni
osigaj, albo zalegaj ju na niewielkiej gbokoci. Wystpujce
wspczenie na tych terenach opady
atmosferyczne (deszcz, nieg, grad),
infiltrujc, zasilaj warstwy oligoceskich osadw przepuszczalnych, po
czym grawitacyjnie przemieszczaj
si w gb, do czci centralnej Niecki Mazowieckiej. Woda alimentowana jest take na caej powierzchni
Niecki, a przedostaje si do warstwy
osadw oligoceskich tzw. oknami
hydrogeologicznymi, tj. niecigociami w warstwach nieprzepuszczal-
nych, np. iach plioceskich w okolicy

Brwinowa (Ryc. 2). Przemieszczajc
si w warstwach wodononych, woda
pozbywa si wikszych zanieczyszcze. Z warstwy tej (w Pruszkowie
z gbokoci 238-245 m ppt), w znany
nam sposb, woda pobierana jest na
uytek mieszkacw. Trudno poda
dokadnie, ile czasu potrzebuje woda,
by przepyn od miejsca infiltracji na
powierzchni terenu po miejsce, skd
jest czerpana. Zgodnie z najnowszymi
badaniami hydrogeologw wiadomo
jedynie, e woda czerpana w Pruszkowie i okolicy ma ponad 70 000 lat.
Wody podziemne po wschodniej stronie Wisy s wyranie modsze.
Fot. 4. Ujcie wody oligoceskiej przy ul. Jasnej z warstw wodononych zalegajcych na
gbokoci 244 m ppt
Podsumowujc ten przydugi wywd, trzeba jasno powiedzie, e

woda, ktr dzi czerpiemy w Pruszkowie i okolicy, spadaa na ziemi
w postaci deszczu nawet 70000 lat
temu i to jest wiek tej wody, natomiast
gromadzona jest ona w osadach oligoceskich (std jej nazwa), ktrych
powstanie szacuje si na przedzia
34-23 mln lat temu. W innych obszarach Polski (np. Wyyna Krakowsko
Czstochowska) woda gbinowa
czerpana jest nie z warstw oligocenu,
a z jury (woda jurajska), a wic ze ska
o wiele starszych. Niestety potocznie,
przynajmniej na Mazowszu, kad
wod czerpan z gbokoci wikszej
ni gospodarska studnia, nazywa si
oligocesk. Bd ten popeniaj take sami urzdnicy, wieszajc tablic
35
W Pruszkowie wod z tych piaskw

(z gbokoci okoo 30 m ppt) czerpie
si ze studni przy ul. Prusa (fot. 5).
Niestety jako tej wody jest gorsza
w porwnaniu z wod omwion
wyej. Plejstoceski poziom wodonony, ze wzgldu na brak nieprzepuszczalnej warstwy izolacyjnej,
naraony jest na rnego rodzaju

zanieczyszczenia.
CDN
Ryszard
Zabielski
Mari grska-ZAbielska
Fot. 5. Ujcie wody z pokadw czwartorzdowych, eksploatowanej z gbokoci

29,5 m ppt, przy ul. Prusa
u Potulickich z nowym (2011r.) nabytkiem
z niepoprawnym napisem (fot. 5).

Na Mazowszu, poza oligoceskimi
osadami przepuszczalnymi, s take
duo modsze osady, w ktrych take
s odpowiednie warunki do gromadzenia i przemieszczania si wody.
Nale do nich np. piaski z epoki plejstoceskiej (modsze ni 1,8 mln lat).
Ryc. 2. Szkic geologiczny pooenia zbiornika oligoceskiego w rejonie Warszawy. rdo: Nowicki Zb., 2004: Wody z oligocenu
skarb Mazowsza. Wody podziemne w XXI wieku zbir artykuw Pastwowego Instytutu Geologicznego - Pastwowego Instytutu
Badawczego
36
W dobrych zawodach wystpili w. Jzefina Bakhita
Niewolnica Szczciara
Krtka historia
niezwykej niewolnicy
Jest rok 1868. W Olgossie rodzi si
jedna w wielu sudaskich dziewczynek. Jako kilkulatka zostaje porwana
przez arabskich handlarzy niewolnikw. Przez nastpne lata jest kilkakrotnie sprzedawana, a kolejni waciciele licz warto jej ciaa i si do
pracy. Jest niewolnic, czyli towarem.
A dla towaru nie ma si przecie szacunku ani litoci, gdy przestaje si
go traktowa jak czowieka. wiadcz
o tym chociaby wykonane noem na
jej skrze tatuae i rany zasypywane
sol. Po latach wspomina: Mog
rzeczywicie powiedzie, e to, i nie
umaram, jest cudem sprawionym
przez Pana, ktry przeznaczy mnie
do wikszych rzeczy.
W wieku 15 lat trafia w rce woskiego konsula, Callisto Legnaniego.
Po kilkudziesiciu miesicach wraz
z nim udaje si do Woch, by opiekowa si rodzin Mariny Turiny Michieli. Ona widzc w niewolnicy dobro i spokj postanawia odda j "na
przyuczenie" siostrom kanosjankom
(Zgromadzenie Sistr Crek Mioci Suebnic Ubogich w. Magdaleny z Canossy). Tam opoznaje wiar
katolick, z ktr zetkna si ju
wczeniej i 9 stycznia 1890 przyjmuje sakramenty chrztu, bierzmowania
i Komunii witej. Sze lat pniej
wypowiada Chrystusowi sowa zakonnych lubw w zgromadzeniu Crek
Miosierdzia w Wenecji. Zgodnie
z prawem woskim nie jest ju niewolnic, dlatego mimo nakazu od pani
Michieli, jej poprzedniej wacicielki,
nie wyjeda do Afryki. Przez 50 lat
ycia zakonnego suy Bogu i wspsiostrom wykonujc najprostsze prace, w kuchni, szwalni, pralni czy na
furcie.
Nieraz mwia Gdy kto bardzo

kogo kocha, gorco pragnie by blisko tej osoby: czemu zatem tak bardzo boicie si mierci? mier wiedzie nas do Boga!.
Zmara 8 lutego 1947 roku.
Jzefina Bakhita
Imi Jzefina otrzymaa na chrzcie
witym, jako znak nowego ycia.
Imi Bakhita, znaczce szczliwa,
szczciara, nadali zdobyczy ofierze owcy niewolnikw. Zdaje si to
nawet nie tyle niezrozumiaym i absurdalnym co okrutnym, nazwanie
kilkuletniej dziewczynki, wydartej
z dziecicego wiata, ktrej odebrano
wszystko i zadano takie cierpienia,
e zapomniaa swoje prawdziwe imi
i tych, ktrzy je jej nadali, szczliw.
Przecie po ludzku w niewolniczym
losie nie ma ani grama szczcia. Jednak Bg, piszc po krzywych liniach
i traumatycznych przeyciach sprawi,
e dosza do Najwikszego Szczcia
do Niego, do witoci. Sama Bakhita mwia: "Gdybym spotkaa tych
handlarzy niewolnikami, ktrzy mnie
porwali, a take tych, ktrzy mnie
torturowali, uklkabym przed nimi
i ucaowaabym im rce, poniewa
gdyby si to wszystko nie wydarzyo,
nie byabym teraz ani chrzecijank
ani zakonnic..."
Cieszy si wolnoci
Jan Pawe II 17 maja 1992 beatyfikowa, a 1 padziernika 2000 roku
kanonizowa w strugach deszczu, na
Placu w. Piotra w Rzymie sudask
dziewczyn. Rok pniej podczas podry apostolskiej do Afryki mwi:
"Ciesz si, Afryko! Bakhita wrcia
do ciebie: crka Sudanu, sprzedana
w niewol, cieszy si ju wolnoci wolnoci wiekuist, wolnoci witych!".
ycie witej Bakhity zdaje si
wci przypomina: nie ma takiej niewoli, nie ma takiej sytuacji
w ktrej nie mona pozosta czowiekiem. Godnoci nie traci si wraz
z zewntrzn wolnoci. Powiesz, e
dzi to nieaktualne. Masz samochd,

dobr prac, dom i ogrd. Masz
smartfona w rce, kilka rodzai zaj
dodatkowych, wasny pokj i kilkuset
znajomych. Formalnie nikt z nas nie
jest niewolnikiem. A jednak tak czsto wspczesnego czowieka ogranicza praca po godzinach, pogo za
wiedz, niepozorne uzalenienia czy
konieczno "bycia na czasie". Ogranicza czyli odbiera wolno. Brak
wolnoci jest niewol. Kto lub co jest
jej panem? Jak czsto staramy si t
niewol usprawiedliwia swoje bdy
i zaniedbania?
Od witej Bakhity powinnimy
uczy si jeszcze tego, co zawara tak
dobitnie w jednym zdaniu: "Bdcie
dobrzy, kochajcie Pana, mdlcie si
za tych, ktrzy Go nie znaj. Bdcie
wiadomi szczcia, polegajcego na
tym, e wy Go znacie!" - wdzicznoci za wiar, ktra wydaje si nam
nie raz tak oczywista i powszednia.
A kadego dnia, w podejmowaniu
najdrobniejszych nawet decyzji niech
towarzyszy nam myl w. Bakhity:
"Najlepsze dla nas jest nie
to, co my uwaamy za najlepsze, lecz to, czego chce
od nas Bg."
Agata Dbrowska
Modlitwa za wstawiennictwem
w. Jzefiny Bakhity
Boe, nasz Ojcze,

wolnoci ucinionych
i Pocieszycielu ubogich,
ktry powoujesz mczyzn
i kobiety
z kadego ludu i narodu
do dowiadczenia
bogosawiestwa wiary
i wolnoci,
rozpal w Twoich dzieciach
pragnienie witoci,
jakim napenie wit
Jzefin Bakhit,
dziewic, abymy wierni
Twoim przykazaniom,
suyli Tobie
z t sam czystoci serca.
Przez Chrystusa,
Pana naszego.
Amen.
37
Moje dzieci gawdy mamy
Wiosenne sporty
Coraz czciej w czasie porannej
drogi do pracy czy szkoy widzimy
biegaczy, ktrzy z ogromnym zaciciem, czasem w pocie czoa przebiegaj wyznaczone sobie odcinki. Bieganie uchodzi za bardzo dostpny
sport, jest rozbudzeniem po zimie.
Dziki niemu mona zrealizowa takie zamierzenia jak rzucenia palenia
czy osignicie wymarzonej sylwetki.
Po kilki treningach na dobre zadamawia si w planie dnia i biegacze nie
wyobraaj sobie opuszczenia kilku
kilometrw na wieym powietrzu.
I bardzo dobrze, poniewa bieganie
nie wymaga adnego drogiego sprztu, mona je uprawia prawie wszdzie, do szybko przynosi efekty,
uwalnia hormony szczcia, obnia
ttno i cinienie ttnicze, modeluje sylwetk, wyposaa w pozytywn
energi, spala tuszcza. Wzmacnia si
ukad krwionony i odpornociowy.
Dobrze jest ustali sobie cel biegania:
moe to by poprawa samopoczucia,
kondycji, zgubienie kilku kilogramw. Ju staroytni mwili, e dla
kogo, kto nie wie, do jakiego zmierza
portu, kady wiatr jest nieprzychylny.
eby zacz biega trzeba zaopatrzy si w dobre buty, wyznaczy
sobie tras i mie dobre chci. Na
pocztek nie jest potrzebny strj mistrza wiata. Kady pocztkowy biegacz powinien wyznaczy sobie puap: dla jednych bdzie to kilkanacie
minut, dla innych duo mniej. Dlatego na dobry pocztek bieg trzeba
przeplata marszem. Wicej nie znaczy lepiej, dlatego dobrze jest ostronie zwiksza pokonywane dystanse.
Jak ju uda si przekroczy prg
wasnego domu i pokona pierwszego lenia jest duo atwiej. Nawet za
pogoda nie bdzie wtedy wymwk.
Orzewiajcy poranny deszczyk albo
mrone powietrze dobrze rozbudza. Pocztki nie s atwe, ale dobre nastawienie i rozsdny trening
pozwol zauway szybki postp.
Debiutantom zaleca si 3-4 treningi tygodniowo metod przerywan:
marsz przeplatany truchtem. Przerwy
midzy treningami powinny wynosi
maksymalnie dwa dnia. Cierpliwie
i systematycznie marsz przechodzi
w trucht, a potem trucht w bieg. Odpowiednie tempo ta takie, w czasie,
ktrego mona spokojnie rozmawia,
bez zadyszki. atwiej jest biega
z kim, zaoy sobie plan przetrwania: pierwsze trzy tygodnie nie musz
by atwe, ale postpy bd ogromne.
W kocu dobiegniemy do progra-
mu zwanego 40 minut biegu. Jest to

12 tygodniowy, prosty i wygodny
trening pozwalajcy na rozpoczcie
bezstresowego i zdrowego biegania,
40 minut bez przerwy. Dziki niemu
mona obniy ryzyko kontuzji, podnie samozadowolenie, a bieganie
stanie si prawdziwym hobby.
Dodatkowo mona zaoy bloga,
chwali si sukcesami na portalach
spoecznociowych, zachca innych
do przyczenia si. rodowisko biegaczy jest bardzo yczliwe, a cenne
uwagi zawsze mile widziane. Do zobaczenia na trasie!
agata tomaszewska-antoniewicz
K ronika P arafialna
Dzieci ochrzczone
w naszym kociele
Maria Podlasiska
Elbieta Barbara Marszaek
Aleksandra Anna Bukowska
Maksymilian Igor Doroszewski
Gaja Natalia Popiel
ucja Katarzyna Kubicka
Micha Zieliski
Angelika Nadia Poowicz
Zmarli Parafianie
Zofia Wieteszka
Zofia Gorzelak
Tadeusz Stpie
Janusz Goasiewicz
Irena Olszak
Halina Orzechowska
Jadwiga Kaleta
Norbert Zdunek
Waldemar Szenfeld
Marcin Okulski
Tadeusz Jachimowicz
Jan Rak
Jerzy Ziek
38
Rozmowa z ks. Tomaszem Zapertym
Zaangaowanie potrzebne od zaraz

Za pontyfikatu witego Jana
Pawa II DM odbyway si co drugi rok we wskazanym przez Papiea miecie, a pomidzy nimi, raz
w roku we wszystkich diecezjach
caego wiata. Natomiast od czasw Benedykta XVI i papiea
Franciszka DM w tym wymiarze
midzynarodowym odbywaj si co
trzy lata. Chodzi o to, eby kocioy lokalne, ktre maj goci DM
miay wicej czasu na przygotowanie tego dnia. Dwa lata okazywao
si czsto zbyt krtkim okresem
czasu. I std my w Polsce mielimy,
bo ju nie mamy, trzy lata na przygotowanie tych DM, ktre bd
w 2016 roku w Krakowie.
Gwn rol zagrao tu podoe
duchowego przygotowania?
W poowie lutego w naszej

parafii gocilimy ksidza Tomasza Zapertego, diecezjalnego duszpasterza modziey,
koordynatora wiatowych Dni
Modziey w Archidiecezji Warszawskiej i wizytator nauczania religii w naszej archidiecezji. Zapraszam do zapoznania si z wywiadem, w ktrym
staramy si przybliy histori
i ide DM.
Agata Dbrowska: wiatowe Dni
Modziey to "jednorazowe" wydarzenie?
Ks. Tomasz Zaperty: Nie. DM
to ju wielkie dzieo, ktre trwa od
30 lat, od roku 1986 kiedy po raz
pierwszy Jan Pawe II w Rzymie
spotkanie z modzie na placu

w. Piotra w niedziel palmow nazwa wiatowym Dniem Modziey.
Wtedy rozpocza si pielgrzymka
tych dni po wszystkich kontynentach wiata.
Jaki jest cel DM, co maj przynie?
DM maj da moliwo aby
modzi ludzie z caego wiata wierzcy w Chrystusa mogli spotka
si razem, razem dowiadczy modego Kocioa, ywej, radosnej wiary. Ich celem jest przede wszystkim
umocnienie w wierze modych na
caym wiecie.
Po co a dwuletnie przygotowania?
I duchowego i logistycznego,
poniewa jak pokazuj statystyki
w DM uczestniczy od kilkuset
tysicy do kilku milionw ludzi
z caego wiata i aby dobrze przygotowa ich przyjcie potrzebne s
dziaania z duym wyprzedzeniem.
Powiem szczerze, e gdy pierwszy raz syszaam haso "duchowe
przygotowania do DM" co mi
jednak nie pasowao. Duchowe
przygotowania do wit, do peregrynacji... Ale do spotkania modych? A moe to wicej ni tylko
zjazd modych ludzi?
Obecnie patrzymy na to zupenie inaczej poniewa wykorzystujemy czas przygotowa pomidzy
rnymi DM aby pogbi wiar
modych ludzi. Std w Krajowym

Duszpasterstwie Modziey w Polsce, na wzr tego co byo do tej
pory w innych krajach opracowywane s poszczeglne lata duchowego przygotowania modego czowieka do uczestniczenia w DM.
Przeywamy teraz ju drugi rok
przygotowa. Podczas pierwszego
realizowalimy program Cz@t ze
sowem, a w tym roku, Serce 2.0,
szczeglnie ukierunkowany na gbokie przeywanie sakramentu pokuty i sakramentu Eucharystii.
Jak to ma w praktyce wyglda
w parafiach?
Zaoenie jest takie, e modzie
do przygotowa moe docza
w dowolnym momencie. Powinny
si one odbywa w kadej parafii
przynajmniej raz w miesicu. Materiay s przygotowane i wydane
zarwno w formie ksikowej jak
i na stronie internetowej, gdzie s
na bieco aktualizowane. Razem
z ksidzem opiekunem czy osob
odpowiedzialn, koordynatorem,
modzie porusza zaplanowane
tematy. Kady miesic ma swoj
struktur i rne zadania.
Przygotowania w naszej archidiecezji zaczynaj pokazywa,
jak mao jest zaangaowanej
modziey. Na szczcie docieraj do nas sygnay od duszpasterzy z wielu parafii, e jest co
raz wicej osb zainteresowanych DM. Docieramy do nich
rnymi sposobami. Przez Msze
wite niedzielne, ogoszenia,
ide Niedzieli wiatowych Dni
Modziey, jak rwnie przez
portale spoecznociowe, strony
internetowe i inne wydarzenia,
ktre promuj udzia modych w
wydarzeniu DM. Katechetw
poprosilimy aby przeprowadzili
w najbliszym czasie w swoich
klasach lekcje religii na temat historii i idei DM oraz przedstawili moliwoci zaangaowania
w najblisze DM w 2016 roku.
Nakrcane s spoty filmowe,
w ktrych poruszamy najwaniejsze pola zaangaowania.
Nie boi si ksidz, e po dwch
latach bdzie totalny przesyt tematem DM?
39
Myl, e nie. Na pocztku byy

to przede wszystkim duchowe przygotowania, ale im bliej tego wydarzenia tym pracy jest co raz wicej.
Trzeba je teraz przeoy na dziaanie. W wielu parafiach oprcz
spotykania si na modlitwie i rozwaaniu treci modzie zaczyna
konkretn prac przygotowujc
ich parafi do przyjcia goci z caego wiata.
Co przyciga modzie na DM?
Patrzc na swoje, statystyczne,
warszawskie liceum, gdzie na klas
przypadaj po 2 3 osoby wierzce i to u nas, w Polsce, gdzie pono
pod tym wzgldem nie jest najgorzej, zastanawiam skd w Krakowie ma si wzi 3 miliony modych
ludzi...
Tego co przyciga dzisiaj modych ludzi nie da si okreli
w jednym zdaniu. Jedni DM traktuj rzeczywicie zgodnie z intencj
Jana Pawa II - jako pielgrzymk
modych ludzi przez wiat, ktra
staje si te form ewangelizacji
miejsc, w ktrych si one odbywaj. Inni przyjedaj ze wzgldw
turystycznych, chcc przy okazji
zwiedza, pozna kultur, tradycj innych krajw. Jednak zawsze,
w kadym z tych ludzi, dokonuje si
co gbszego. Spotkanie z Panem
Jezusem. Te wydarzenia nie s obojtne dla modych ludzi. Z kadych
DM przywozi si kilka takich historii, ktre nosi si ju do koca
ycia.
Czym jest Tydzie Misyjny?
Tydzie Misyjny to nazwa, ktr wybraa Brazylia na czas DM
w 2013 roku. Papieska Rada do
Spraw wieckich prosi nas ebymy powrcili to tej pierwotnej Dni w diecezjach. Po raz pierwszy
odbyy si w Paryu w 1997 roku.
Wtedy zaproponowano modziey
aby przyjechaa kilka dni wczeniej
przed centralnymi wydarzeniami
i dowiadczya ycia Kocioa lokalnego. Modzie i tak przyjedaa kilka dni wczeniej lub zostawaa
kilka dni duej. Postanowiono to
uporzdkowa, rwnie ze wzgldw bezpieczestwa. Otworzyo to
przed organizatorami moliwo

pokazania kraju nie tylko jednego
miasta ale wszystkich zaktkw,
kadej diecezji, ktra gotowa bya
na przyjcie modych na kilka dni
do siebie.
Do jakiej Polski przyjedzie modzie?
Nie wiemy jacy bdziemy za ptora roku ale jeeli si zaangaujemy ju dzi, to myl, e do Polski
ktra jest krajem penym wiary.
Chocia czasami mamy wraenie,
e schowanej gdzie w zacisze nie
jednego domu czy niejednego serca. Jednak to dowiadczenie, ktre
widzimy gdy odwiedzamy parafi
w zwizku z niedzielami DM,
kiedy rozmawiamy z rodzinami,
z wolontariuszami, utwierdza nas
w przekonaniu, e do kraju bardzo
ciekawego. Myl, e nami s bardzo zainteresowani gocie z caego
wiata, ze wzgldu na osob Jana
Pawa II i witej siostry Faustyny
Kowalskiej, ktrzy s patronami
DM. Wielu chce te pozna kraj,
ktry ma bardzo pikn, bogat,
cho czasami trudn histori.
Myl, e nasz wad narodow jest brak poczucia dumy. Nie
doceniamy tego co mamy. Pytajc
przecitnego Warszawiaka czy by
w najwaniejszych miejscach historycznych czy kulturalnych dla
naszego miasta czsto usyszymy
odpowied, e nie. A ludzie z rnych zaktkw wiata s tym zainteresowani. Myl, e nie mamy si
czego wstydzi. Zarwno od strony
historycznej, kulturalnej, tradycji
czy zabytkw, nawet jeli s rekonstrukcj, to i tak mwi bardzo wiele ludziom, ktry przyjedaj do
Polski aby nas pozna.
Kogo do
najwicej?
Polski
przyjedzie
Dzisiaj jest nam to trudno okreli. Mona powiedzie, e po

prostu Europejczykw, bo to im
najatwiej jest dotrze do Polski.
Spodziewamy si, e liczni bd
Brazylijczycy, ktrzy organizowali
ostatnie DM, poniewa ogromnie
oywiy one wiar wrd modego
pokolenia. Niestety im nie bdzie
40
atwo dotrze do Polski, ze wzgldu

na odlego i koszty, ktre s z tym
zwizane. Std te idea trzyletnich
przygotowa, aby ci, ktrzy chc
przyjecha z daleka mieli czas na
zdobycie rodkw.
Do tej pory zainteresowanie nasz diecezj zgosio wiele krajw
- Kanada, USA, Urugwaj, Argentyna, Meksyk, Brazylia, Hiszpania,
Ksistwo Monako, Wochy, Sowacja, Francja, Izrael, Palestyna,
Australia. Prowadzimy wstpne
rozmowy z przedstawicielami wysp
Samoa i Puerto Riko.
Czynimy bardzo wiele aby do
modziey ze wschodu w ogle
idea DM dotara. Chcemy troch
szerzej otworzy dla nich drzwi
i moliwoci przyjazdu, midzy innymi przez program Bilet dla Brata,
zbierajc fundusze na ich przyjazd.
Wiemy jaka jest sytuacja polityczna
i gospodarcza na wschodzie. Mimo,
e nastawiamy si, e ich przedstawicieli bdzie pokana grupa to oni
sami i my rwnie patrzymy w przyszo z du niepewnoci.
Od jakiego czasu w DM chc
te uczestniczy chrzecijanie innych wyzna i w, co prawda niewielkiej iloci, zaczynaj reprezentowa swoje kocioy podczas
DM.
W Rio oprcz samych Brazylijczykw najwicej byo mieszkacw obu Ameryk, pnocnej i aciskiej, ale rwnie Wochw, Hiszpanw. Nas, Polakw byo okoo
5,5 tysica.
Jak ma wyglda konkretna praca wolontariusza w parafii w czasie
Dni w diecezjach?
Praca wolontariusza w parafii
powinna si zacz ju dzi. Zaczynajc od duchowych przygotowa,
przez przygotowanie siebie od strony merytorycznej, pniejsze konkretne dziaanie. Z wielu parafii
wytypowane s osoby uczestniczce
przez cay rok akademicki w Szkole
Liderw Wlontariatu, ktra organizowana jest na Papieskim Wydziale
Teologicznym w Warszawie. Tam
zdobywaj potrzebn wiedz, a nawet umiejtnoci aby wolontariat
organizowa u siebie w parafiach.
Pracy wolontariusza z kadym mie-
sicem bdzie co raz wicej. Trzeba

myle ju o konkretnych rzeczach,
ktre naley przygotowa. Pomc
ma w tym podrcznik, ktry wydalimy Kroki milowe parafii Archidiecezji Warszawskiej.
Jak
zosta
w Krakowie?
wolontariuszem
Jeli chodzi o Krakw informacji

wiele nie mamy. Z tego co wiemy
na dzie dzisiejszy o wolontariat ze
strony Polakw bd proszone osoby, ktre maj miejsce zamieszkania w Krakowie lub okolicach, u rodziny, znajomych. Prawdopodobnie
z kadej diecezji zostanie wysana
konkretna liczba osb, ktre bd
wolontariuszami w Krakowie. Zaangauj si rwnie wolontariusze
z innych krajw, ale ta grupa bdzie
stosunkowo maa, okoo 3 tysicy
osb, przy minimum 20 tysicach
z samej Polski.
Jak w Krakowie przyj 3 miliony osb?
Dziki Bogu jest to zadanie
Krakowa (miech). My oczywicie
wspieramy wszystkie przygotowania, jeeli bdziemy poproszeni
o jakkolwiek wspprac czy zaangaowanie na pewno odpowiemy
pozytywnie. Caa organizacja wydarze centralnych ley po stronie
Krakowa, wadz samorzdowych,
wadz Archidiecezji Krakowskiej
i diecezji ociennych. W innych diecezjach przygotowujemy modzie
do udziau w DM i przyjcia modych podczas Dni w Diecezjach.
Gdy papie ogasza miejsce kolejnych DM episkopat, wadze
danego pastwa, s ju poinformowane?
Tak. Caa procedura ogoszenia
kolejnych DM jest bardzo rozbudowana poniewa nie wolno nikogo
zaskoczy tak decyzj Ojca witego. Zanim usyszy to modzie
na Mszy witej koczcej DM,
w danym miejscu poczynione s odpowiednie rozmowy po to aby zorientowa si czy jest ono w stanie
podj si organizacji DM. Oczywicie s one utajnione.
Jak wyglda finansowanie DM?

Po czci DM s finansowane
przez uczestnikw, ktrzy pac za
pakiet, ktry otrzymaj w Krakowie. Stron organizacyjn bior na
siebie poszczeglne diecezje i kraj
organizatora.
Modzie jest te ubezpieczana na czas DM, praktycznie od
momentu wyjcia z domu z plecakiem do momentu powrotu. Gdyby zasza taka potrzeba mog na
podstawie ubezpieczenia korzysta
z pomocy lekarskiej, medycznej czy
szpitalnej w kraju, w ktrym odbywaj si DM.
Duo jest niezadowolonych z organizacji DM akurat w Krakowie?
Osobicie nie syszaem takich
gosw. Zawsze jest tak, e organizowanie jakiegokolwiek wydarzenia bdzie miao swoich zwolennikw i przeciwnikw, niezalenie
czy s to uroczystoci religijne,
kulturowe, wieckie czy sportowe.
Myl, e tym akurat nie naley si
przejmowa. Nawet niewierzcy
lub majcy z Kocioem niewiele
wsplnego widz DM raczej jako
pewnego rodzaju szans i ciekawe
wydarzenie ni zagroenie, ktre
sparaliuje Krakw.
Co w przygotowaniach do DM
jest najtrudniejsze?
Na dzi dzie najtrudniejsze jest
przekonanie ludzi to tego, e czasu
jest co raz mniej. Patrzc na kalendarz, niemale z przeraeniem widz jak uciekaj kolejne tygodnie
i miesice, a im bliej tych wydarze
tym pracy co raz wicej. Trudno
jest przekona wielu ludzi, e zaangaowanie jest potrzebne ju dzi.
Std wanie ten podrcznik, ktry
ma otworzy oczy na to, e przygotowa jest na prawd duo. Nie
tylko zebranie grupy wolontariuszy
i rodzin, ktre przyjm modych.
OPRACOWAA
AGATA DBROWSKA
41
Patriotyzm w dzisiejszych czasach

Sowo patriotyzm oznacza postaw pen umiowania i szacunku
wobec wasnej ojczyzny. Przez cae
wieki Polacy walczyli o niepodlego,
suwerenno i miejsce na wiecie.
Dzisiaj korzystamy z prezentu od naszych przodkw, jakim jest wolno.
Mimo, e nie ma potrzeby by walczy
na froncie, kady z nas moe by patriot.
W dzisiejszych czasach kady patriota powinien przede wszystkim
pamita o bohaterach narodowych, nie tylko tych sawnych, ale te
o zwykych ludziach, ktrzy codziennie naraali i tracili ycie za nasz kraj.
Aby pozna cho skrawek ich ycia
naley siga po ksiki, filmy i programy historyczne. Jest wiele dzie
pokazujcych ycie w czasach wojny
(W. Szpilman- Pianista, A. Kamiski- Kamienie na szaniec), a take
duo wczeniejszych (H. SienkiewiczKrzyacy, A. Mickiewicz- Pan Tadeusz), ktre musi pozna nie tylko
patriota, ale kady Polak.
Czowiek, ktry naprawd kocha
swj kraj musi zna histori zarwno ojczyst, jak i innych narodw.
Kady wspczesny patriota powinien
wywiesza polsk flag w dni wit narodowych. Warto wiedzie, i zgodnie
z ustaw wydan w 2004r. kady
moe wiesza flag nie tylko w okrelone dni, ale rwnie kadego innego dnia! Wanym elementem ycia
Polakw jest kultywowanie tradycji.
Dzisiejsi patrioci z pewnoci pamitaj o Wigilii Boego Narodzenia,
Dniu Wszystkich witych czy Wielkiejnocy.
Aby wypenia powinnoci wobec
pastwa naley chodzi na wybory,
paci podatki, przestrzega prawa
i dba o dobra wsplne.
Bycie patriot to take mniejsze
rzeczy! Bardzo wane jest, by nie
zamieca rodowiska naturalnego.
Warto dba o swj region, promowa
go i szanowa. Warto czasem spdzi
urlop w Polsce, aby lepiej pozna swj
kraj, dostrzec jego uroki i wesprze
maych przedsibiorcw. Duym
wsparciem dla polskiej gospodarki
jest kupowanie rodzimych produktw spoywczych (Mlekovita, Zbyszko, Wawel) i kosmetykw(Ziaja,

Bielenda, Inglot). Polskie produkty
ciesz si duym uznaniem nie tylko
w naszym kraju, ale take za granic,
poniewa s bardzo dobrej jakoci.
W dzisiejszych czasach poza granicami kraju yje ponad 18 mln Polakw (wedug danych MSZ z 2012r.).
Myl, e wielu z nich rwnie nazywa si patriotami. Wane jest, by
pamita o swoim pochodzeniu i posugiwa si jzykiem ojczystym. Zarwno w Polsce jak i poza ni naley
szanowa inne rasy i narodowoci.
Wedug mnie najwaniejsze jest, by
wspczesny patriota by czowiekiem
mdrym, wyksztaconym i wiatym,
tak, aby przynosi dum swojemu
pastwu niezalenie od miejsca pobytu. Dzisiaj nie ma okazji, by zosta
bohaterem walczc, jednak jest to wielkie szczcie, o ktre trzeba dba.
Kasia Zawistowska
TYLKO BG MA PRAWO MNIE OBUDZI

Szpital to jedno z najgorszych

miejsc na ziemi. Tutaj, zdawaoby si,
skupiaj si wszystkie nieszczcia
wiata. mier, choroby, samotno.
W takich miejscach zawsze mona
jednak znale pomyki szczcia,
mae wiateka nadziei. W szpitalach
s nimi dzieci. Chorowite, lece
bezsilne w smutnych salach, ale zawsze wesoe, zawsze umiechnite,
pogodzone z losem i cho sabe, czsto silniejsze, ni ich opiekunowie.
O takich wanie dobrych duchach
opowiada ksika pt. Oskar i Pani
Ra.
Autor,
ric-Emmanuel
Schmitt pisze o dzieciakach potraficych artowa ze swoich chorb, potraficych cieszy si kad dan im
chwil.
Bohaterem jest 10 letni Oskar chorujcy na biaaczk. Mieszka w szpitalu z grupk rwienikw. To jest ich
miejsce wsplnych zabaw. Odwiedza
ich Ciocia Ra, starsza pani, z duym
poczuciem humoru i jeszcze wik-
RECENZJA KSIKI OSKAR I PANI RA
szym sercem. Umila najmodszym

czas zabawnymi historyjkami o zapasach, w ktrych czyni siebie gwn
bohaterk. Pewnego dnia Oskar dowiaduje si, e w krtce ma umrze.
Zostao mu ju niewiele czasu.
W tym momencie zaczyna si jego
wielka przygoda. Przygoda z Panem
Bogiem. Za namow Pani Ry kadego dnia pisze list do Boga, w ktrym
opisuje swoje przygody, zmartwienia,
pierwsze mioci, dorastanie. Reszt
swojego ycia przeywa intensywniej,
ni niejeden czowiek, ktremu dane
byo doy spokojne staroci. Kady
z dni, to dla niego 10 lat. Chopiec
yje w swoim innym wiecie, wiecie
snw i to daje mu szczcie. Oskar
staje si bardzo dojrzay, zdobywa
wielk mdro yciow, dokonuje
rzeczy bardzo trudnych, udaje mu si
zrozumie i pogodzi z losem i z Bogiem. Ksika Oskar i Pani Ra to
wspaniaa opowie, ktra pomaga
dostrzec wiateko w tunelu, pomaga
docenia to, co mamy. Zawarte jest

w niej wiele piknych myli, a napisana jest tak prostym jzykiem. Ciko
opisa sowami tak wietn opowie.
To po prostu dzieo. Dzieo, ktre
powinno przypa do gustu zarwno
dorosym, jak i najmodszym czytelnikom. Sama wielokrotnie przeyam
wraz z Oskarem jego ycie od narodzin, a po zestarzenie si i mog
szczerze powiedzie, e chyba nigdy
mi si to nie znudzi. Ksika za kadym razem czym zaskakuje, pozostawia po sobie jaki trway lad.
Mona by dugo si jeszcze rozpisywa, streszczajc, opisujc i omawiajc dzieo rica-Emmanuela Schmitta, ale trzeba je po prostu przeczyta
i polecam to kademu. Zagbi si
w lekturze, pomia, popaka i przede
wszystkim zdoby dowiadczenie
i nadziej, zawarte w ksice. Na tym
kocz i dzikuj Bogu, e daje nam
tak wiele cudownych rzeczy.
NATALIA PAJK
42
ycie bez ogranicze

Jeli bdziesz robi w yciu rzeczy atwe, Twoje ycie bdzie trudne.
Jeli jednak zaczniesz robi rzeczy trudne, Twoje ycie stanie si atwiejsze.
T. Harv. Eckera
Bez rk, bez ng... bez ogranicze!
Znasz Nicka? Bdzie w Polsce!
Mniej wicej takim tekstem od poowy roku witaam moich znajomych.
W wikszoci przypadkw odpowied
bya prosta Jedziemy!. Dlatego, e
30 kwietnia na stadionie INEA w Poznaniu mia si pojawi niesamowity
czowiek Nick Vujcic.
Jest kaznodziej, mwc motywacyjnym, autorem znanego bestselleru
Bez rk, bez ng, bez ogranicze.
Skd taki tytu? Poniewa Nick urodzi si z zespoem tetra-amelia,
objawia si to brakiem koczyn. Posiada jedynie ma zdeformowan
stop z dwoma palcami. Chyba wyobraacie sobie
jak niesychanie
trudne jest ycie
Nicka. Wszystkiego
musia
nauczy
si
w zupenie inny
sposb. I cho
rodzina bardzo
Go wspieraa,
akceptowaa,
to trudno im
byo
myle
o Jego przys z o c i .
W wieku 8 lat
w jego gowie zaczy si pojawia
myli samobjcze. Dwa lata pniej,
prbowa popeni samobjstwo topic si w wannie. Jak wspomnia, od
mierci uratowa Go Bg, ktry mia
doskonay plan na Jego ycie. Rodzina spodziewaa si, e zaoy wasn
firm ksigow (by dobry z matematyki). Do zostania mwc zainspirowa Go przyjaciel (szkolny wony),
ktry wierci mu dziur w brzuchu, by
kiedy opowiedzia swoj histori. Po
kilku miesicach nalega Nick przyby na spotkanie grupy wsparcia, po
ktrym.... ludzie pakali, podchodzili
go przytuli, mwili ciepe sowa. I tak
to si zaczo. Kiedy syszymy o takim
czowieku mylimy, co On moe robi, a Nick wyprbowa wikszo

sportw: pywa, serfuje, kopie pik
tenisow, jedzi na deskorolce, gra
w golfa i na perkusji. Pisze na klawiaturze 48 sw na minut! Jest onaty
z pikn Kanae Miyahar i maj dwoje dzieci (Kiyoshi i drugi chopczyk
w drodze). Pomaga organizacjom
charytatywnym,
wspiera
dzieci
z AIDS, zaoy wasn organizacj
non-profit Life without Limbs.
Wyda ksik, ma wasny kana filmowy na youtube, wystpi w filmie
Cyrk motyli i nagra wasn piosenk. Jedzi po caym wiecie wspierajc niepenosprawnych, opowiadajc
swoj histori, ktra zmienia ludzi.
Mona? Mona!
Na pocztek: marzenie
Wydarzenie zostao zorganizowane przez firm Milewski & Partnerzy.
Jest to kilkunastoosobowy zesp majcy dowiadczenie w brany szkoleniowej. Oczywicie ycie bez ogranicze trwao cay dzie i prcz Nicka wystpili inni prelegenci: ukasz
Milewski (zaoyciel firmy), Krzysztof Cybul (wsppraca z firm MLM,
FM Group), Magdalena Malicka (11
z 50 najbardziej wpywowych kobiet
w Polsce), ukasz Jakbiak (twrca
internetowego talk show 20m2), Jakub B. Bczek (trener mentalny kadry narodowej siatkarzy Stphanea
Antigi), Robert Zagodon (twrca
grup firm European Energy Center
i Investment Union, zaoyciel Fundacji Terapii i Rozwoju Czowieka
Osheanic), Patrick Liew (czonek

MRICS, Doradca Specjalny w HSR
Global Ltd), Les Brown (mwca
motywacyjny, uznany przez magazyn
Forbes za nr 2 na wiecie). Nie wiem
jakby si to skoczyo gdybymy tylko i tylko suchali ich wszystkich,
organizatorzy zadbali o najmniejsze
szczegy. W przerwach midzy przemwieniami, relaksoway nas znane
i klasyczne melodie bd najnowsze
hity wykonane przez rne zespoy.
Publiczno taczya i to dosownie! Pod sam koniec wystpi zesp
taneczno-aktorski Luz z Siedlec.
Przedstawi nam motywujc inscenizacj dotyczc naszego ycia, e
po kadym upadku zawsze naley si
podnie poniewa czekj nas same
wspaniaoci. 10 godzin na stadionie
dawka motywacji na cae ycie! Zaczo si od marzenia by da Polakom
inspiracj do pokoleniowych zmian.
Fair lub Faith
Rodzice Nicka wiedzieli zawsze,
e jest On darem,
moe inaczej zapakowanym lecz jest.
Jednak On sam
musia odkry to,
co przekaza nam
30 kwietnia: Zmiany dziej si dziki Tobie. Mamy to
wyboru dwie drogi, albo obrazimy
si na to jacy jestemy i bdziemy
tylko narzeka, e
chce by chudszy,
grubszy, mie adniejsze paznokcie, bardziej prosty
nos albo... moemy by wdziczni za
wszystko. Bg nie popenia bdw.
Zostalimy stworzeni na drodze z
potencjaem. Les Brown zapyta nas,
jakie jest najbogatsze miejsce na ziemi. Mylelimy serce, umys, bank. A
najbogatszym miejscem na ziemi jest
cmentarz. Bo tam znajdziemy setki
marze, miliony ludzkiego potencjau, ktry nie zosta wykorzystany, poniewa ludzie bali si robi to, czego
pragn, bali si by odwani. Z pewnoci stawiasz sobie pytanie, niby jak
mam tego dokona, to jest niemoliwe, e mam co do stracenia odpowiedz sobie wtedy na pytanie: PO CO

ROBISZ TO, CO ROBISZ. Musisz
mie znaczenie. Zdaj sobie spraw,
co wnios Twoje dzisiejsze czyny, czy
tylko chwilow rado, czy co, co
moesz da przyszym pokoleniom.
Les Brown i Nick chcieli pomaga ludziom i w kadym miesicu stoi przed
tysicami. A zaczli od samego dna,
a raczej, od pocztku. A do sukcesu
doszli krok, po kroku. Nie osigniesz
dopki nie przestaniesz narzeka, jeli upadasz masz dwie drogi albo odchodzisz albo walczysz dalej. Kada
poraka to edukacji.
Nick przytoczy nam dwa akronimy: False Evidence Appearing Real
(Strach to faszywe dowody wygldajce prawdziwie) i Full Assurance In
The Heart (Wiara to cakowita pewno w sercu).
Bg czyni cuda. Nie zawsze, wtedy, gdy uzna za suszne. Nick wierzy,
e kiedy by moe Bg da mu rce
i nogi. Nawet jeli nic si nie zdarzy,
moesz by cudem dla kogo. To,
czego si boimy, to s najpikniejsze
rzeczy.
yj peny, umrzyj pusty
Ludzie poddaj si czsto po
pierwszym razie, a gdy ju trzeci nie
wyjdzie to koniec wiata, a wszystko
jest gupie. Gdy Nick postanowi, e
zostanie mwc, zacz dzwoni do
szk z propozycj wygoszenia przemwienia. Wiecie do ilu zadzwoni?
Do 53 szk! Dopiero w 53 szkole
zgodzili si, by wystpi. Jecha ze
swoim bratem do niej 2,5 godziny by
wygosi 5 minutowe wystpienie dla
10 osb. Czy to bya poraka? To by
tylko pierwszy krok.
Ludzie, ktrych miaam okazj sucha zmagali si z wieloma problemami osobistymi, rodzinnymi, finansowymi, zdrowotnymi (Les Brown
w dziecistwie by wymiewany, mia
problem by zda do nastpnej klasy,
a teraz od kilku lat walczy z nowotworem), ale kady z nich ma swj cel
w duszej perspektywie, wie po co
robi to, co robi.
Mamy y tak, by w dniu naszej
mierci otaczali nas bliscy, ktrzy
bd w stanie powiedzie, e bylimy
wspaniaymi ludmi, i by nie otaczay
nas nasze niespenione marzenia mwic czekalimy a nas zrealizujesz.
KAROLINA DANECKA
43
Miejsce blisko Boga,

czyli gdzie chciaabym
si modli
Jako fanka kultury staroytnej
i oglnie rdziemnomorskiej, od
zawsze marzyam o wyjedzie do
Woch, ale sdziam, e zrealizuj
ten plan dopiero w dalekiej przyszoci. Kiedy moi rodzice oznajmili, e z okazji urodzin taty cho raz
w roku moemy troch zaszale,
wic jedziemy na cztery dni do Rzymu, mylaam, e no nie wiem, co
mylaam, ale bardzo si ucieszyam. Przez tydzie zastanawiaam
si, jakie ubrania zabra ze sob,
poniewa Wosi s znani ze swojej
urody i uprzejmoci wobec dam,
a ja jestem w takim wieku, e nie
tylko zabytki mi w gowie. Informacje, e jad do miejsca, gdzie rozwijao si chrzecijastwo i dziaali
tam wity Piotr oraz wity Pawe,
te miay dla mnie znaczenie, ale to
nie dla nich przez kilka godzin staam przed szaf.
Niestety, nie przyjechalimy
w sezonie, wic modzi tubylcy nie
czatowali na urocze turystki, a ja
nie znalazam swojej wakacyjnej
mioci. Ale za to miaam duo
wicej czasu i uwagi, aby obejrze
zabytki. Waciwie, to bardzo si
ciesz, e Wosi si mn nie zajli,
bo te wszystkie miejsca zabrako mi
tchu. Widziaam Koloseum, Otarz
Ojczyzny, imponujc fontann di
Trevi i Panteon. Szczeglnie Panteon sprawi, e poczuam wi z dawnym imperium, a to, ze znajduje si
tam teraz koci katolicki nadao
budowli niesamowitej atmosfery pogastwa i religii w jednym
miejscu. Nie wybaczylibymy sobie,
gdybymy nie wstpili do Watykanu
do Bazyliki witego Piotra. Gdyby
nie inny koci, ktry zamierzam
za chwil opisa, byabym zachwycona bazylik, a tak troch mnie
rozczarowaa.
Zaraz po zobaczeniu di Trevi szukalimy jakiego miejsca do
odpoczynku i przerwy na prawdzi-
wie woskie spaghetti i trafilimy

na niepozorny plac z nieznanym
nam oraz przewodnikowi kocioem. Mj tata, ktry nigdy nie ma
dosy zwiedzania i cignie nas za
sob przez wiele kilometrw zanim
nawet pomyli o skoczeniu na dzisiaj, bez gadania zarzdzi kolejny
przystanek na trasie Super wakacje, powiczmy kondycj. I akurat tym razem, pod wpywem tego,
co zobaczyam, zapomniaam si
na niego wciec. Koci witego
Ignacego okaza si by najpikniejszym i najbardziej mistycznym
miejscem, w jakim kiedykolwiek
byam. By ogromny, ale nie przytaczajcy. Uwaam, e Bg objawia si w piknie, ale nigdy w yciu
nie sdziam, e znajd si gdzie,
gdzie poczuj Boga w tak bezporedni sposb. Nie sdz, ebym
umiaa opisa to, co zobaczyam,
w odpowiedni sposb, wic jeli
ktokolwiek z was wybierze si do
Rzymu, to koci witego Ignacego trzeba zobaczy, nawet, jeli
wtedy zabraknie wam czasu na Forum Romanum.
Najbardziej niesamowita bya
faszywa kopua oraz iluzjonistyczny fresk jezuity Andrei Pozaa
Apoteoza w. Ignacego znajdujcy
si na sklepieniu, ktry przedstawia otwierajce si przed ojcem
zaoycielem niebo. Staam pod
nim przez dziesi minut i, mimo
blu szyi, nie mogam przesta zadziera gowy. Czuam si, jakby
przede mn te otwierao si niebo.
Nie mielimy duo czasu i kiedy
wyszlimy, chciao mi si paka.
Z radoci, e widziaam co niewyobraalnego i ze smutku, e jest
moliwe, e ju nigdy tu nie wrc.
LAURA MROZOWSKA
44
Egzaminy
Egzamin gimnazjalny. Test sprawdzajcy, czego nauczylimy si przez
trzy lata. Pytania zamknite, par
otwartych. Niby takie nic, a jaednak
co znaczy. Dugi okres przygotowa,
wszystkie rozwizane arkusze, notatki. Jak pjdzie nam ten egzamin? Od
tego, co zapamitamy, co napiszemy,
ktry prostokcik na karcie odpowiedzi zaznaczymy, zaley bardzo duo.
Duo? Do jakiej szkoy zoy teraz
papiery? Czy ilo zdobytych punktw pozwoli nam na dostanie si do
tej jedynej, wymarzonej? To przecie
ma wpyw na nasz przyszo. Egzamin wpywa na liceum, liceum na
studia, studia na prac, a ta, na ca
reszt naszego dorosego, dojrzaego
ycia. Wszystko to zapisane jest pord kilku literek A, B, C, D i w kluczu odpowiedzi. Jak pjdzie nam ten
egzamin?
Im bliej tego tyle znaczcego,

strasznego momentu, tym stres wikszy, tym wicej pyta, niepewnoci,
zastanawiania si nad naszym yciem, nad przyszoci. Biaa koszula,
czarne spodnie lub spdnica. Wchodzimy do sali i wszystko znika. Caa
niepewno, stres i strach. Szkoa?
Jaka szkoa? Nie ta, to inna! Praca?
Jaka zw praca? Skd mam wiedzie
gdzie mnie przyjm i co mi bdzie
odpowiada w przyszoci? Jaka przyszo? Jestemy tu i teraz. Liczy si
ta chwila. Chwila niezaprzeczalnie
pikna. Grono od lat znanych, bliskich wrcz nam osb. Umiechamy
si do siebie. Wiosenne sose wpada
przez due okna. Niebo jest bkitne.
Ptaki piewaj. Sprawdzamy, kodujemy, rozwizujemy i znw sprawdzamy. Przerwa. Jeszcze raz to samo.
Wolno? Mona ju wyj do domu?
Wolno!
Powiedziaabym teraz, e egzamin
mogabym pisa codziennie. To przyjemne. Przyjemne, kiedy uwiadamiam sobie, e egzamin gimnazjalny
nie znaczy a tyle, ile mi si przedtem
zdawao. S w yciu takie egzaminy,
od ktrych zaley duo wicej. Egzaminy, ktre nie kady zdaje, duo
cisze, dusze, bardziej stresujce,
zoone waciwie z samych zada
otwartych, pyta, na ktre sami sobie musimy szczerze odpowiedzie.
W dodatku kart z pytaniami otrzymujemy nagle, bez zapowiedzi. Bez
przygotowania. Od nich wanie
wszystko zaley. Od egzaminw
z ycia.
Natalia Pajk

MP 3

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

MP 3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MAGAZYN PARAFIALNY 3 (126)/2015

Eucharystia jest rdem i zarazem szczytem

Z papieskiego nauczania Duch wity przypomina nam sowa

Boe Ciao to Boy Dar ks. Karol Tanke

Bo morze takie szerokie, a dka taka maa Ks. Micha

Wiara przyrodnika Ewa Kulikowska

Wyklci przez wroga, dla narodu Niezomni (cz. 2)

Eucharystia czas na mio Maciej Sabaa

W Ogrodzie wspomnie (43) kolejna opowie Aldony Kraus

Najwitsze miejsca i najpikniejsze krajobrazy. Komorowska

Parafialna pielgrzymka do Woch Fot.: Urszula Imieniska, Jacek

Pierwsza Komunia wita A.D. 2015 Fot.: Andrzej Kubat

Parafialna pielgrzymka do Woch (C.D.)

W poszukiwaniu wiata prawdy (cz. 2) Jerzy Sulimierski

Duchowo wiernych wieckich Maciej Sabaa

wita Faustynko ratuj W domu Bogumiy i Stefana Zatorskich

O moliwociach rozwoju turystki w Pruszkowie i okolicy (cz. 2)

W dobrych zawodach wystpili w. Jzefina Bakhita, Niewolnica

Wiosenne sporty Agata Tomaszewska-Antoniewicz w cyklu Moje

Sami o sobie wolny gos modziey Komorowa

oe Ciao w naszym kraju obchodzone jest od 1320 roku. Do jego

MAGAZYN PARAFIALNY 3 (126)/2015

Chrystus, zjawiwszy si jako arcykapan dbr przyszych, przez wyszy

Niewielkie bowiem utrapienia nasze obecnego czasu gotuj bezmiar

Z krlestwem Boym dzieje si tak, jak gdyby kto nasienie wrzuci

A pod koniec swojej dziaalnoci Jan mwi: Ja nie jestem tym, za

Sawi Ci, Panie, bo mnie wybawie

Ty jeste Piotr Opoka, i na tej opoce zbuduj mj Koci, a bramy

A Jezus mwi im: Tylko w swojej ojczynie, wrd swoich krewnych

I mwi do nich: Gdy do jakiego domu wejdziecie, zostacie tam, a

Dobro i aska pjd w lad za mn

Zachcam was ja, wizie w Panu, abycie postpowali w sposb godny

Cra krlewska wchodzi pena chway,

XVII Niedziela Zwyka

MAGAZYN PARAFIALNY 3 (126)/2015

Eucharystia jest rdem

MAGAZYN PARAFIALNY 3 (126)/2015

Duch wity przypomina nam sowa Chrystusa

rzemawiajc do apostow podczas Ostatniej Wieczerzy, Jezus

my si t drog: drog ywej pamici

tego. I to Duch sprawia, e rozmawiamy z ludmi w braterskim dialogu.

MAGAZYN PARAFIALNY 3 (126)/2015

Boe Ciao to Boy Dar

ucharystia, penica podstawow rol w odniesieniu do

zwizanym z doczesn w wdrwk Kocioa a do koca wiata,

mujemy ask, ale i samego Dawc

MAGAZYN PARAFIALNY 3 (126)/2015

NAJWITSZEGO CIAA I KRWI PASKIEJ

w. Tomasza, Apostoa (pierwszy pitek)

pragnc zapewni ludziom osignicie ich najszczytniejszego powoania,

MAGAZYN PARAFIALNY 3 (126)/2015

Bo morze takie szerokie,

jest zawarte cae to pragnienie.

caociowego, integralnego widzenia

MAGAZYN PARAFIALNY 3 (126)/2015

Kiedy studiowaem histori sztuki, gwnie koncentrowalimy si na

maculata, karmelitanka bosa. Kiedy

Dla moich Wnuczt

ajwaniejsze dla czowieka

MAGAZYN PARAFIALNY 3 (126)/2015

lub Teorii Wszystkiego). Ma ona zjednoczy w sobie

la. Analogicznie obrazowy opis Stworzenia Czowieka

MAGAZYN PARAFIALNY 3 (126)/2015