MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

Spis treci
W zakrystii

Felieton Agaty Tomaszewskiej-Antoniewicz

Sowo Boe

Z papieskiego nauczania Ordzie Papiea Franciszka na wiatowy

Dzie Modziey 2015 r.

Boe arcydziea, czyli sakramenty Kocioa

Ks. Bartosz Skawiski

Nasz Ojciec Doktor

12

Potrzeby i etapy ycia duchowego Maciej Sabaa

13

Kalendarium parafialne

14

Estudiamos espaol, czyli uczymy si hiszpaskiego

15

Rekolekcje adwentowe A.D. 2015 fot. Krzysztof Rodak

17

Kalendarz parafialny na rok 2016

1819

Peregrynacja Symboli wiatowych Dni Modziey

fot. Agata Dbrowska

20

W Ogrodzie wspomnie (46) kolejna opowie Aldony Kraus

21

Co przygotowa jeszcze przed przyjazdem goci

24

Ten, dla ktrego historia bya nauczycielk ycia

Daniel Wolborski

25

Komorw od kuchni Boe kochany, przecie to ojciec Pio!

Urszula Imieniska

27

Bohaterowie II Wojny wiatowej Krystyna Skarbek

Mateusz Boczkiewicz

31

Kronika parafialna

31

Zdrowa zima Agata Tomaszewska-Antoniewicz

w cyklu Moje dzieci gawdy mamy

32

Sami o sobie wolny gos modziey Komorowa

33

ISSN 1505-9839
Numer 6 (129), 25 grudnia 2015 r.
Wydawca: Parafia Narodzenia NMP
w Komorowie;
05-806 Komorw, ul. 3-go Maja 9, tel. (22) 758 06 15
Mail: redakcja@magazynparafialny.org, www.magazynparafialny.org
Kolegium Magazynu Parafialnego: ks. Bartosz Skawiski asystent kocielny,
Agata Tomaszewska-Antoniewicz, Anna Bkowska, Agata Dbrowska,
Magorzata Goawska, Urszula Imieniska, Magorzata Rudziska
Copyright Zdjcia i teksty stanowi wasno MP oraz autorw, s chronione prawem.

W zakrystii
Otrzymujecie Pastwo ostatni numer
Magazynu Parafialnego Roku Paskiego
2015. Chc si pokusi o podsumowanie
mijajcego roku na polu duszpasterskim.
Stycze by wypeniony wizytami duszpasterskimi (730.I). We trzech (ks. Rafa, ks. Bartomiej i ja) odwiedzilimy
rodziny naszej parafii. Wszdzie przyjmowano nas z wielk yczliwoci. Modlitwa, powicenie domu i rozmowa
ubogacay kold. W rozmowach z ksimi z innych parafii zawsze powtarzam, e
kolda w Komorowie to bajka. Raduje
nas yczliwo mieszkacw i ilo odwiedzanych rodzin (90 proc. przyjo nas
po koldzie). Wiele parafian sporadycznie uczszcza do kocioa w niedziel (ok.
30 proc.), natomiast przyjmuje ksidza
po koldzie.
W Wielkim Pocie naboestwem, ktre wpisao si w tradycj naszej parafii
jest Droga Krzyowa do stacji ustawionych na zewntrz kocioa. Rozwaania
prowadzone przez rodziny, mae dzieci
z lampionami, czsto kiepska pogoda
(mrz, nieg), to urok, ktry nastraja
do modlitwy i przeywania drogi Chrystusa, ktry szed ulicami Jerozolimy ze swoim krzyem i ciarem ludzkich grzechw
Kolejnymi wydarzeniami byy rekolekcje wielkopostne (gosi je ks. Marcin
Kowalewski klaretyn) i adwentowe (oo.
Paulini) zakoczone sakramentem pojednania i eucharysti. Kolejki przy konfesjonaach zawsze spdzaj sen z powiek
kademu proboszczowi, bo trzeba szuka
spowiednikw, ale s rwnie radoci
serca, e tylu ludzi szuka Boego Miosierdzia.
Na stae w kalendarz liturgiczny naszej
parafii wpisay si naboestwa fatimskie
(pierwsze soboty miesica), Akademia
Sowa Boego (prowadzona przez biblist ks. Krzysztofa Siwka), Dzie Chorych
na zakoczenie rekolekcji wielkopost-

nych, Msza w. w intencji jubilatw

w drugi Dzie wit Wielkanocnych
(60- 50- 40- 25- lat ycia maeskiego), Msza w. w intencji nauczycieli
(Dzie Edukacji Narodowej) i Suby
Zdrowia (w. ukasz patron), zakoczone spotkaniem integracyjnym
przy grillu na plebanii.
Coraz wicej osb przychodzi
na koncerty, jakie organizowane s
w naszym kociele (koncert kold,
koncert z okazji Dnia Niepodlegoci)
czy poza kocioem (np. na Placu Paderewskiego).
Niezapomniane te s wyjazdy pielgrzymkowe za granic (Rzym, Turyn)
czy w kraju (w. Krzy, Sandomierz).
To wszystko czy i pozwala si lepiej
pozna.
Wanym wydarzeniem w mijajcym
roku byo, jest i bdzie przygotowanie nas wszystkich do wiatowych
Dni Modziey w Krakowie w 2016
r. Cieszy fakt, e tyle osb zgosio
ch przyjcia pod swj dach modych ludzi, ktrzy przyjad do naszej
parafii. Zaangaowanie wolontariuszy
modych ludzi, ktrzy chc pomaga swoim rwienikom, moe napawa tylko dum kadego proboszcza.
Peregrynacja symboli wiatowych
Dni Modziey, ktr przeywalimy
w dniu 26 padziernika jeszcze bardziej podkrelia wag tych wydarze,
ktre bdziemy obchodzili w przyszym roku.
I ostatni etap tego roku: Boe Narodzenie. Nim zasidziemy do wigilijnego stou, bdziemy dzieli si opatkiem, skada sobie yczenia, piewa
koldy i miejmy nadziej, e te wszystkie wydarzenia z ycia naszej parafii
pomog nam przeamywa wszelkie
bariery, ktre dziel, wybacza to,
co byo ze i mie nadziej na lepsze
jutro. Tego wszystkiego chciabym yczy caej naszej wsplnocie parafialnej: Bogosawionych, dobrych wit,
yczliwoci i mioci w rodzinach i dobrego Nowego Roku 2016.
Niech dziecitko Jezus bogosawi
caej naszej Komorowskiej Rodzinie.

wity Jzef wzr pokory i pracowitoci, wzr dobrego opiekuna,

odpowiedzialnego ma. To do Niego
przemwi Bg: Jzefie, synu Dawida, nie bj si wzi do siebie Maryi,
twej maonki; albowiem z Ducha
witego jest to, co si w Niej poczo (Mt 1,20). Czowiek sprawiedliwy,
ktry nie chcia narazi Maryi na zniesawienie. Chcia zapewni rodzinie
bezpieczestwo. Dowiadczy wiele
goryczy, zwtpienia, strachu, niepewnoci i rozczarowania. By moe dumy
z tego, e zosta wybrany na opiekuna
Boego Syna Dziecitka Jezus, przy
porodzie ktrego asystowa, ktre
ofiarowa w wityni, z ktrym ucieka
do Egiptu. Ale to obecno Boga pozwolia Jzefowi prowadzi gbokie
ycie wewntrzne i sprosta ziemskim
trudnociom. I cho z ust prostego cieli z maej mieciny Nazaret z Galilei
na kartach Ewangelii nie pada adne
sowo, jest dla nas wzorem do naladowania. Bg podkreli znaczenie pracy
fizycznej, czsto tak niedocenianej.
Zwyczajnej, codziennej, wykonywanej
dla najbliszych, ktrymi byli Jezus
i Maryja. To czyni witego Jzefa

Boe Narodzenie ikona, detal. 35 cm x 28 cm, ok. 1600 1630 r., Muzeum Benaki, Ateny

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

patrona rodzin tak bliskiego nam

wszystkim.
Patronie zaskoczonych niespodzian wieci, co przerasta jak drzewo wiele nisze trawy mdl si za
nami.
Patronie zmczonych daremnym
stukaniem do ciepych domw,
drzwi pozamykanych mdl si za
nami.
Patronie uciekajcych po nocy popiesznie i wygnacw, co yj latami wrd obcych mdl si za nami.
Patronie zatroskanych o przyszo
swych dzieci mdl si za nami.
Patronie strwoonych, tak jak Ty,
proroctwem mdl si za nami.
Patronie zwykych szarych ludzi,
cierpliwie pogodnych, ze spracowanymi, biednymi rkami, bezsownie
wiernych mdl si za nami.
Patronie agodny mdl si za
nami.
wity Jzefie mdl si za nami!

agata tomaszewska-antoniewicz

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

Sowo Boe
25 XII
Boe Narodzenie
Pasterka

Iz 9,1-3,5-6
Ps 96
Tt 2,11-14
k 2,1-14

Msza w dzie

Iz 52,7-10
Ps 98
Hbr 1,1-6
J 1,1-18

26 XII
Boe Narodzenie
wito w. Szczepana Mczennika

2 Dz 6,8-10:7,54-60
Ps 31

27 XII
wito w. Rodziny

Syr 3,2-6,12-14
Ps 128
Kol 3,12-21
k 2,41-52
Lb 6,22-27
Ps 67
Ga 4,4-7
k 2,16-21

1I
Uroczysto w. Boej Rodzicielki Maryi

Mt 10.17-22

3I
II Niedziela po Narodzeniu
Paskim

Syr 24,1-2.8-12 Ps 147

Ef 1,3-6.15-18
J 1,1-18

6I
Uroczysto
Objawienia Paskiego

Iz 60, 1-6
Ps 72
Ef 3,2-3a.5-6
Mt 2,1-12
Iz 42,1 4,6-7
Ps 29
Dz 10,34-38
k 3,15-16,21-22

10 I
Niedziela Chrztu Paskiego

17 I
II Niedziela zwyka

Iz 62,1-5
Ps 96
1 Kor 12,4-11
J 2,1-12

24 I
III Niedziela zwyka

Ne 8,1-4a.5-6,8-10
Ps 19
1 Kor 12,12-14,27
k 1,1-4: 14-21
Jr 1,4-5,17-19
Ps 71
1 Kor 12,31-3,13
k 4,21-30

31 I
IV Niedziela zwyka

2 II Uroczysto Ofiarowania
Paskiego

MI 3,14
Ps 24
k 2,22-40

7 II
V Niedziela zwyka

Iz 6, 1-2.3-8
Ps 138 1
Kor 15,1-11
k 5,1-11

Nard kroczcy w ciemnociach ujrza wiato wielk; nad mieszkacami kraju mrokw zabyso wiato.
Pomnoye rado, zwikszye wesele.
Rozradowali si przed Tob, jak si raduj we niwa, jak si wesel przy
podziale upu.
Sowo stao si ciaem
i zamieszkao midzy nami.
I ogldalimy Jego chwa,
chwa, jak Jednorodzony otrzymuje od Ojca,
peen aski i prawdy.
Miejcie si na bacznoci przed ludmi. Bd was wydawa sdom
i w swych synagogach bd was biczowa. Nawet przed namiestnikw
i krlw bd was wodzi z mego powodu, na wiadectwo im i poganom. Kiedy was wydadz, nie martwcie si o to, jak ani co macie mwi. W owej bowiem godzinie bdzie wam poddane, co macie mwi.
Jako wybracy Boy, wici i umiowani, obleczcie si w serdeczne
miosierdzie, dobro, pokor, cicho, cierpliwo, znoszc jedni
drugich i wybaczajc sobie nawzajem, jeliby mia kto zarzut przeciw
drugiemu: jak Pan wybaczy wam, tak i wy.
Niech si narody ciesz i wesel,
e rzdzisz ludami sprawiedliwie,
i kierujesz narodami na ziemi.
Niechaj nam Bg bogosawi,
niech si Go boj wszystkie krace ziemi.
Ten, co mnie stworzy, wyznaczy mi mieszkanie i rzek: W Jakubie
rozbij namiot i w Izraelu obejmij dziedzictwo.
Przed wiekami, na samym pocztku mi stworzy i ju nigdy istnie
nie przestan.
Gdy Jezus narodzi si w Betlejem, w Judei, za panowania krla Heroda, oto Mdrcy ze Wschodu przybyli do Jerozolimy i pytali: Gdzie jest
nowo narodzony krl ydowski? Ujrzelimy bowiem Jego gwiazd na
Wschodzie i przybylimy odda Mu pokon.
Gdy lud oczekiwa z napiciem i wszyscy snuli domysy w sercach co
do Jana, czy nie jest on Mesjaszem, on tak przemwi do wszystkich:
Ja was chrzcz wod; lecz idzie mocniejszy ode mnie, ktremu
nie jestem godzien rozwiza rzemyka u sandaw. On chrzci was
bdzie Duchem witym i ogniem.
A gdy starosta weselny skosztowa wody, ktra staa si winem nie
wiedzia bowiem, skd ono pochodzi, ale sudzy, ktrzy czerpali wod,
wiedzieli przywoa pana modego i powiedzia do niego: Kady
czowiek stawia najpierw dobre wino, a gdy si napij, wwczas gorsze.
Ty zachowae dobre wino a do tej pory.
Prawo Paskie jest doskonae i pokrzepia dusz, wiadectwo Pana
niezawodne, uczy prostaczka mdroci.
Jego suszne nakazy raduj serce,
janieje przykazanie Pana i olniewa oczy.
Gdybym mwi jzykami ludzi i aniow, a mioci bym nie mia, stabym si jak mied brzczca albo cymba brzmicy. Gdybym te mia
dar prorokowania i zna wszystkie tajemnice, i posiada wszelk wiedz
i wszelk moliw wiar, tak ibym gry przenosi, a mioci bym nie
mia, bybym niczym.
Gdy upyny dni oczyszczenia Maryi wedug Prawa Mojeszowego,
rodzice przynieli Jezusa do Jerozolimy, aby Go przedstawi Panu.
Tak bowiem jest napisane w Prawie Paskim: Kade pierworodne
dziecko pci mskiej bdzie powicone Panu. Mieli rwnie zoy
w ofierze par synogarlic albo dwa mode gobie zgodnie z przepisem
Prawa Paskiego.
Widzc to, Szymon Piotr przypad Jezusowi do kolan i rzek: Odejd
ode mnie, Panie, bo jestem czowiek grzeszny. I jego bowiem, i wszystkich jego towarzyszy w zdumienie wprawi pow ryb, jakiego dokonali;
jak rwnie Jakuba i Jana, synw Zebedeusza, ktrzy byli wsplnikami Szymona. Lecz Jezus rzek do Szymona: Nie bj si, odtd ludzi
bdziesz owi.

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

Ordzie Papiea Franciszka na wiatowy Dzie Modziey 2015 r.

Z papieskiego nauczania
Bogosawieni czystego serca,
albowiem oni Boga oglda bd
(Mt 5, 8)
Droga Modziey!
Kontynuujemy nasz duchow
pielgrzymk do Krakowa, gdzie
w lipcu 2016 r. odbdzie si kolejny
midzynarodowy wiatowy Dzie
Modziey. Na przewodnik w naszej drodze wybralimy ewangeliczne bogosawiestwa. W ubiegym
roku rozwaalimy bogosawiestwo ubogich w duchu, zawarte
w szerszym kontekcie Kazania na
Grze. Wsplnie odkrylimy rewolucyjne znaczenie bogosawiestw
oraz stanowcze wezwanie Jezusa,
abymy odwanie zaangaowali si
w przygod poszukiwania szczcia.
W tym roku bdziemy zastanawia
si nad szstym bogosawiestwem:
Bogosawieni czystego serca, albowiem oni Boga oglda bd (Mt 5,
8).
1. Pragnienie szczcia
Sowo bogosawieni, czyli szczliwi, pojawia si dziewi razy
w tym pierwszym wielkim kazaniu
Jezusa (Mt 5, 1-12). Brzmi ono jak
refren przypominajcy nam o wezwaniu Pana, aby wraz z Nim pokonywa drog, ktra pomimo wszystkich wyzwa jest drog do prawdziwego szczcia.
Tak, drodzy modzi, denie do
szczcia jest wsplne wszystkim
ludziom wszystkich czasw i w kadym wieku. Bg zaszczepi w sercu
kadego mczyzny i kadej kobiety
niepohamowane pragnienie szczcia, spenienia. Czy nie czujecie, e
wasze serca s niespokojne i zawsze
szukaj dobra, ktre mogoby zaspokoi ich pragnienie nieskoczonoci?
Pierwsze rozdziay Ksigi Rodzaju ukazuj nam wspania szczliwo, do ktrej jestemy powoani,
a ktra polega na doskonaej jednoci z Bogiem, z innymi, z przyrod

i z nami samymi. Swobodny dostp

do Boga, do bliskiego obcowania
z Nim i do ogldania Go by obecny w Boym planie wobec ludzkoci od jej pocztkw i sprawia, e
Boe wiato przenikao prawd
i jasnoci wszystkie ludzkie relacje. W tym stanie pierwotnej czystoci nie byo masek, podstpw,
powodw, aby kry si jedni przed
drugimi. Wszystko byo przejrzyste
i jasne.
Kiedy kobieta i mczyzna ulegaj pokusie i zrywaj relacj ufnej
wizi z Bogiem, wwczas w ludzk
histori wchodzi grzech (por. Rdz
3). Natychmiast widoczne staj si
tego konsekwencje take w ich stosunku do samych siebie, we wzajemnych relacjach i w relacji z przyrod.
A s one dramatyczne! Pierwotna
czysto jest jakby skaona. Od tej
pory nie jest ju moliwy bezporedni dostp do obecnoci Boga. Pojawia si skonno do ukrywania si,
mczyzna i kobieta musz zasoni
swoj nago. Pozbawieni wiata
pochodzcego z wizji Pana postrzegaj otaczajc ich rzeczywisto
w sposb wypaczony, krtkowzroczny. Wewntrzna busola, ktra
nimi kierowaa w poszukiwaniu
szczcia, traci swj punkt odniesienia, a pragnienie wadzy, posiadania i dza przyjemnoci za wszelk cen prowadz ich do otchani
smutku i niepokoju.
W Psalmach znajdujemy woanie,
ktre ludzko kieruje z gbi duszy
do Boga: Kt nam ukae to szczcie? Wznie ponad nami, o Panie,
wiato Twojego oblicza! (Ps 4,
7). Ojciec w swojej nieskoczonej
dobroci odpowiada na to baganie,
posyajc swego Syna. W Jezusie
Bg przybiera ludzkie oblicze. Poprzez swoje wcielenie, ycie, mier
i zmartwychwstanie zbawia On nas
od grzechu i otwiera nowe perspektywy, dotychczas nie do pomylenia.
W Chrystusie zatem, drodzy modzi, znajduje si cakowite spenienie waszych marze o dobru i szcz-

ciu. Tylko On moe speni wasze

oczekiwania, tak czsto zawodzone
przez faszywe obietnice wiata. Jak
powiedzia w. Jan Pawe II: To On
jest piknem, ktre tak was pociga. To On wzbudza w was pragnienie radykalnych wyborw, ktre nie
pozwala wam i na kompromisy. To
On kae wam zrzuca maski, ktre
zakamuj wasze ycie. To On odczytuje w waszych sercach decyzje
najbardziej autentyczne, ktre inni
chcieliby stumi. To Jezus wzbudza
w was pragnienie, bycie uczynili ze
swego ycia co wielkiego (czuwanie
modlitewne w Tor Vergata, 19 sierpnia 2000 r.: LOsservatore Romano, wyd. polskie, n.10/2000, s. 21).
2. Bogosawieni czystego serca...
Teraz sprbujmy zastanowi si
gbiej, jak to bogosawiestwo
realizuje si przez czysto serca.
Przede wszystkim musimy zrozumie biblijne znaczenie sowaserce.
W kulturze ydowskiej serce jest
orodkiem uczu, myli i intencji
osoby ludzkiej. Jeli Biblia nas uczy,
e Bg nie patrzy na to, co widoczne
dla oczu, ale na serce (por. 1 Sm 16,
7), to moemy rwnie powiedzie,
e wanie dziki naszemu sercu moemy zobaczy Boga. Dzieje si tak
dlatego, e serce wyraa istot ludzk w jej caoci oraz jednoci ciaa
i duszy, z jej zdolnoci do kochania
i bycia kochan.
Natomiast jeli chodzi o okrelenie czyste, ewangelista Mateusz
uywa greckiego sowa katharos

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

oznaczajcego zasadniczo: czysty,
jasny, wolny od substancji zanieczyszczajcych. W Ewangelii widzimy, e Jezus burzy pewn koncepcj czystoci rytualnej, zwizanej
z aspektami zewntrznymi, zakazujcej wszelkich kontaktw z rzeczami czy osobami (w tym trdowatymi
i cudzoziemcami) uwaanymi za nieczyste. Faryzeuszom, ktrzy, podobnie jak wielu ydw w owym czasie,
nie jedli, dopki nie dokonali rytualnego obmycia i zachowywali liczne
tradycje zwizane z obmywaniem
przedmiotw, Jezus mwi kategorycznie: Nic nie wchodzi z zewntrz
w czowieka, co mogoby uczyni
go nieczystym; lecz to, co wychodzi
z czowieka, to czyni czowieka nieczystym. (...) Z wntrza bowiem,
z serca ludzkiego pochodz ze myli, nierzd, kradziee, zabjstwa,
cudzostwa, chciwo, przewrotno, podstp, wyuzdanie, zazdro,
obelgi, pycha, gupota (Mk 7, 15.
21-22).
Na czym w takim razie polega
szczcie wypywajce z czystego
serca? Wychodzc od szeregu form
za wymienionych przez Jezusa,
ktre czyni czowieka nieczystym,
widzimy, e kwestia ta dotyczy
szczeglnie obszaru naszychrelacji.
Kady z nas musi nauczy si rozpoznawa to, co moe skazi jego
serce, musi uksztatowa sobie prawe i wraliwe sumienie, zdolne rozpozna, jaka jest wola Boa: co jest
dobre, co Bogu mie i co doskonae
(Rz 12, 2). O ile potrzebna jest zdrowa troska o ochron stworzenia,
o czyste powietrze, wod i ywno,
to tym bardziej musimy strzec czystoci tego, co mamy najcenniejszego:naszych serc i naszych relacji. Ta
ludzka ekologia pomoe nam oddycha czystym powietrzem pochodzcym z rzeczy piknych, z prawdziwej mioci, ze witoci.
Pewnego razu zadaem wam pytanie: Gdzie jest wasz skarb, gdzie
spoczywa wasze serce? (por. wywiad udzielony grupie modych Belgw, 31 marca 2014 r.). Tak, nasze
serca mog przywiza si do prawdziwych lub faszywych skarbw,
mog znale prawdziwy odpoczynek albo si upi, stajc si leniwe
i odrtwiae. Najcenniejszym dobrem, jakie moemy mie w yciu,

jest nasza relacja z Bogiem. Czy jestecie o tym przekonani? Czy zdajecie sobie spraw z nieocenionej
wartoci, jak macie w oczach Boga?
Czy wiecie, e jestecie kochani i akceptowani przez Niego bezwarunkowo, tacy, jakimi jestecie? Kiedy
zanika postrzeganie tego, istota
ludzka staje si niezrozumia zagadk, poniewa wanie wiadomo, e jestemy bezwarunkowo
kochani przez Boga, nadaje sens
naszemu yciu. Czy pamitacie rozmow Jezusa z bogatym modziecem (por. Mk 10, 17-22)? Ewangelista Marek pisze, e Pan spojrza
na niego z mioci (por. w. 21),
a nastpnie zachci go do pjcia za
Nim, aby znalaz prawdziwy skarb.
Drodzy modzi, ycz wam, aby to
spojrzenie Chrystusa, pene mioci,
towarzyszyo wam przez cae ycie.
Okres modoci jest czasem, kiedy
rozwija si wielkie bogactwo uczuciowe obecne w waszych sercach,
gbokie pragnienie prawdziwej mioci, piknej i wspaniaej. Jak wielka
sia jest w tej zdolnoci do kochania
i bycia kochanym! Nie pozwlcie,
aby ta cenna warto zostaa sfaszowana, zniszczona lub oszpecona.
Dzieje si tak, gdy w nasze relacje
zakrada si instrumentalizacja bliniego dla wasnych egoistycznych
celw, czasem jedynie jako obiektu
przyjemnoci. Na skutek tych negatywnych dowiadcze serce ulega
zranieniu i smutkowi. Prosz was,
nie bjcie si prawdziwej mioci,
tej, ktrej uczy nas Jezus, a w. Pawe opisuje w nastpujcy sposb:
Mio cierpliwa jest, askawa jest.
Mio nie zazdroci, nie szuka poklasku, nie unosi si pych; nie jest
bezwstydna, nie szuka swego, nie
unosi si gniewem, nie pamita zego; nie cieszy si z niesprawiedliwoci, lecz wspweseli si z prawd.
Wszystko znosi, wszystkiemu wierzy, we wszystkim pokada nadziej,
wszystko przetrzyma. Mio nigdy
nie ustaje (1 Kor 13, 4-8).
Zachcajc was do odkrycia na
nowo pikna powoania czowieka
do mioci, wzywam was rwnie
do buntu przeciwko powszechnej
tendencji do banalizowania mioci,
zwaszcza gdy prbuje si j ograniczy jedynie do aspektu seksualnego, pozbawiajc j jej podstawowych

cech pikna, jednoci, wiernoci

i odpowiedzialnoci. Drodzy modzi,
w kulturze tymczasowoci, wzgldnoci, wielu gosi, e trzeba cieszy
si chwil, e nie warto angaowa
si na cae ycie, podejmowa decyzji ostatecznych, na zawsze, bo
nie wiadomo, co przyniesie przyszo. Ja natomiast prosz was,
abycie byli rewolucyjni, bycie szli
pod prd; tak, prosz, abycie w tym
wzgldzie buntowali si przeciwko
owej kulturze tymczasowoci, ktra
w istocie myli, e nie jestecie zdolni do odpowiedzialnoci, e nie jestecie w stanie prawdziwie kocha.
Ja pokadam ufno w was, modych,
i modl si za was. Miejcie odwag
i pod prd. Odwacie si take
by szczliwi (spotkanie z wolontariuszami na DM w Rio de Janeiro,
28 lipca 2013 r.).
Wy, ludzie modzi, jestecie dzielnymi odkrywcami! Jeli zaangaujecie si w odkrywanie bogatego
nauczania Kocioa w tej dziedzinie,
odkryjecie, e chrzecijastwo to
nie seria zakazw tumicych nasze
pragnienia szczcia, ale plan ycia,
ktry moe zafascynowa nasze serca!
3. ...albowiem oni
Boga oglda bd
W sercu kadego mczyzny
i kadej kobiety nieustannie rozbrzmiewa wezwanie Pana: Szukajcie mojego oblicza! (por. Ps 27, 8).
Jednoczenie nieustannie musimy
konfrontowa si z nasz nieszczsn kondycj grzesznikw. Czytamy
o tym na przykad w Ksidze Psalmw: Kto wstpi na gr Pana, kto
stanie w Jego witym miejscu?
Czowiek o rkach nieskalanych
i o czystym sercu (Ps 24, 3-4). Nie powinnimy si jednak lka ani zniechca: w Biblii i historii kadego z
nas widzimy, e to Bg zawsze robi
pierwszy krok. To On nas oczyszcza,
abymy mogli by dopuszczeni do
Jego obecnoci.
Prorok Izajasz, gdy Pan go powoa, by przemawia w Jego imieniu,
przerazi si i powiedzia: Biada mi!
Jestem zgubiony! Wszak jestem mem o nieczystych wargach (Iz 6, 5).
A jednak Pan go oczyci, posyajc
do niego anioa, ktry dotkn jego

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

ust i powiedzia: Twoja wina jest

zmazana, zgadzony twj grzech (w.
7). W Nowym Testamencie, gdy nad
jeziorem Genezaret Jezus powoa
swoich pierwszych uczniw i uczyni
cud obfitego poowu ryb, Szymon
Piotr upad Mu do ng i rzek: Wyjd
ode mnie, Panie, bo jestem czowiek
grzeszny (k 5, 8). Na odpowied
nie trzeba byo dugo czeka: Nie
bj si, odtd ludzi bdziesz owi
(w. 10). A gdy jeden z uczniw Jezusa poprosi: Panie, poka nam Ojca,
a to nam wystarczy, Mistrz odpowiedzia: Kto Mnie widzi, widzi take
i Ojca (J 14, 8-9).
Zaproszenie Pana do spotkania
z Nim jest wic skierowane do kadego z was, niezalenie od miejsca
i sytuacji, w jakich si znajdujecie.
Wystarczy podj decyzj, by by
gotowymi na spotkanie z Nim, na
szukanie Go nieustannie kadego
dnia. Nie ma powodw, dla ktrych
kto mgby uwaa, e to zaproszenie nie jest skierowane do niego
(adhort. apost. Evangelii gaudium,
3). Wszyscy jestemy grzesznikami
potrzebujcymi, by Pan nas oczyci.
Ale wystarczy uczyni may krok ku
Jezusowi, aby odkry, e On zawsze
na nas czeka z otwartymi ramionami, zwaszcza w sakramencie pojednania bdcym szczegln okazj do
spotkania z Boym miosierdziem,
ktre oczyszcza i odnawia nasze serca.
Tak, drodzy modzi, Pan chce
nas spotka, pozwoli, bymy Go
widzieli. Moecie mnie zapyta:
A jak?. Take w. Teresa z Avili,
urodzona w Hiszpanii dokadnie 500
lat temu, ju jako maa dziewczynka
powiedziaa rodzicom: Chc widzie Boga. Pniej odkrya drogmodlitwyjako wewntrznej wizi
przyjani z Tym, o ktrym wiemy, e
nas miuje (Ksiga ycia, 8, 5). Dlatego was pytam: czy si modlicie?
Czy wiecie, e moecie rozmawia
z Jezusem, z Ojcem, z Duchem witym, tak jak rozmawia si z przyjacielem? I to nie byle jakim przyjacielem, ale najlepszym i najbardziej
zaufanym przyjacielem! Sprbujcie
to zrobi z prostot. Odkryjecie to,
co pewien wieniak z Ars powiedzia
tamtejszemu witemu proboszczowi: modlc si przed tabernakulum,
wpatruj si w Niego, a On wpatru-

je si we mnie (Katechizm Kocioa

Katolickiego, 2715).
Po raz kolejny zachcam was do
spotkania z Panem poprzez czste
czytanie Pisma witego. Jeli jeszcze nie nabralicie tego zwyczaju, to
zacznijcie od Ewangelii. Przeczytajcie codziennie jaki fragment. Pozwlcie, by Sowo Boe przemawiao do waszych serc, owiecao wasze
kroki (por. Ps 119, 105). Przekonacie si, e mona zobaczy Boga
takew obliczu braci, zwaszcza tych
najbardziej zapomnianych: biednych, godnych, spragnionych, przybyszw, chorych, winiw (por.
Mt 25, 31-46). Czy dowiadczylicie
tego kiedykolwiek? Drodzy modzi,
aby wej w logik krlestwa Boego, trzeba uzna siebie za ubogich
pord ubogich. Czyste serce musi
by koniecznie take sercem ogooconym, ktre potrafi si uniy
i dzieli swe ycie z najbardziej potrzebujcymi.
Spotkanie z Bogiem na modlitwie,
poprzez czytanie Biblii oraz w yciu
braterskim pomoe wam lepiej pozna Pana i samych siebie. Tak jak
si to stao w przypadku uczniw z
Emaus (k 24, 13-35), gos Jezusa sprawi, e wasze serca zapaaj
i otworz si wasze oczy, abycie
rozpoznali Jego obecno w waszej
historii, odkrywajc w ten sposb
plan mioci, jaki On ma wobec waszego ycia.
Niektrzy z was czuj lub poczuj
Boe powoanie do maestwa, do
zaoenia rodziny. Wielu dzi myli, e to powoanie stao si niemodne, ale to nieprawda! Wanie
z tego powodu jest to dla caej
wsplnoty kocielnej szczeglny
okres refleksji nad powoaniem
i misj rodziny w Kociele i w wiecie wspczesnym. Ponadto zachcam was do zastanowienia si nad
powoaniem do ycia konsekrowanego lub do kapastwa. Jake to
wspaniae, kiedy widzimy ludzi modych przyjmujcych powoanie do
oddania si cakowicie Chrystusowi
i na sub Jego Kocioowi! Zadjcie sobie pytanie z czystym sercem
i nie lkajcie si tego, o co was prosi
Bg! Poczynajc od waszego tak
w odpowiedzi na wezwanie Pana,
staniecie si nowymi ziarnami nadziei w Kociele i w spoeczestwie.

Nie zapominajcie: wola Boa jest

naszym szczciem!
4. W drodze do Krakowa
Bogosawieni czystego serca, albowiem oni Boga oglda bd(Mt
5, 8). Drodzy modzi, jak widzicie,
to bogosawiestwo bardzo bezporednio dotyczy waszego ycia i jest
gwarancj waszego szczcia. Dlatego powtarzam raz jeszcze: miejcie
odwag by szczliwi!
Tegoroczny wiatowy Dzie Modziey prowadzi do ostatniego etapu drogi przygotowa do najbliszego wielkiego wiatowego spotkania
modziey w Krakowie w 2016 r.
Wanie przed trzydziestu laty w.
Jan Pawe II ustanowi w Kociele
wiatowe Dni Modziey. Ta pielgrzymka modziey poprzez kontynenty pod przewodnictwem Nastpcy Piotra bya inicjatyw naprawd
opatrznociow i prorocz. Razem
dzikujmy Panu za cenne owoce,
jakie ona przyniosa w yciu wielu
modych ludzi na caym wiecie! Jak
wiele wanych odkry, zwaszcza odkrycie Chrystusa Drogi, Prawdy
i ycia oraz Kocioa jako wielkiej i gocinnej rodziny! Ile z tych
zgromadze wyniko zmian ycia,
jak wiele decyzji powoaniowych!
Niech wity Papie, patron wiatowych Dni Modziey, wstawia si za
naszym pielgrzymowaniem do jego
Krakowa. A macierzyskie spojrzenie Bogosawionej Maryi Panny,
aski penej, caej piknej i caej
czystej, niech nam towarzyszy na tej
drodze.
Watykan, 31 stycznia 2015 r.
Wspomnienie w. Jana Bosko
FRANCISCUS

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

Boe arcydziea,
czyli sakramenty Kocioa
Drodzy Czytelnicy,
chc Was zaprosi do refleksji nad poszczeglnymi
sakramentami. Czasem zdarza si, e nasze mylenie
o sakramencie rozmija si z tym, czym faktycznie jest to
szczeglne rdo aski. Powodw tego zjawiska moe by
wiele. Od nieumiejtnego tumaczenia przez nauczycieli wiary po niech czy lenistwo suchajcych. Od braku
zaangaowania i lekcewaenia sakramentu po rytualizm
i mechaniczne jego przyjmowanie. Od przykadania wagi
do tego, co nieistotne, po magiczne traktowanie sakramentu (tak, tak, mona sakrament traktowa magicznie).
I cho powody mog by rozliczne, to wyjcie jest tylko
jedno. A jest nim przypomnienie wiedzy poparte wiadectwami i zachta do rozumnej i pobonej praktyki.
A zatem czym s sakramenty?
Sakramenty bdce mocami, ktre wychodz z zawsze ywego i oywiajcego Ciaa Chrystusa oraz dziaaniami Ducha witego urzeczywistnianymi w Jego Ciele,
ktrym jest Koci, s arcydzieami Boymi w nowym

Ks. Bartosz Skawiski

i wiecznym Przymierzu (Katechizm Kocioa Katolickiego,

pkt 1116). Celami sakramentw s uwicenie czowieka,
budowanie mistycznego Ciaa Chrystusa oraz oddawanie
kultu Bogu. Jako znaki maj one take poucza. Sakramenty nie tylko zakadaj wiar, lecz za pomoc sw i rzeczy karmi j, umacniaj i wyraaj (Katechizm, pkt 1123).
Moe brzmie to nieco zagadkowo, tajemniczo czy zawile. I std pomys na cykl artykuw o tych Boych arcydzieach, ktre s rdem ycia kadego katolika. Mam
nadziej, e omwienie kadego z siedmiu rde ycia
pozwoli Wam zrozumie, czym jest sakrament, po co on
jest, co on mi daje i co trac, jeeli go nie przyjmuj. Ufam,
e dziki temu bdziemy gbiej i rozumniej uczestniczyli
w ich sprawowaniu, czy to jako przyjmujcy ask sakramentaln czy te jako wiadkowie jego udzielania, jak ma
to miejsce choby w przypadku maestwa.
W poszczeglnych numerach Magazynu Parafialnego
bdziemy omawiali po jednym sakramencie. Zaczynamy
od koca, od sakramentu maestwa. A zatem czym jest
maestwo?

Znaczenie i godno sakramentu maestwa

Tytu tego artykuu moe komu zabrzmie nieco patetycznie i grnolotnie. Ale tak naprawd to jedynie mglicie
oddaje on sens maestwa, szczeglnie ten sens, ktry
zwizek maeski ma w oczach samego Boga. Warto zatem zastanowi si, czym owo maestwo jest w Boym
zamyle, czyli jak je opisuje teologia.
Katechizm Kocioa Katolickiego tak definiuje temat
naszych rozwaa: Przymierze maeskie, przez ktre
mczyzna i kobieta tworz ze sob wsplnot caego ycia skierowan ze swej natury na dobro maonkw oraz
do zrodzenia i wychowania potomstwa, zostao midzy
ochrzczonymi podniesione przez Chrystusa Pana do godnoci sakramentu (KKK 1601).

uyte jest wanie to sformuowanie. Ma ono wyranie

kierowa nasz myl ku zwizkowi Chrystusa z Kocioem.
Skoro za tak si rzeczy maj, to nic dziwnego, e maestwo (jak adna inna relacja midzyludzka) bdzie miao
tak wielkie znaczenie.
Sam bowiem Bg jest twrc maestwa. Powoanie
do maestwa jest wpisane w natur mczyzny i kobiety,
ktrzy wyszli z rki Stwrcy. Maestwo nie jest zatem
instytucj czysto ludzk, chocia w cigu wiekw mogo
ulega licznym zmianom w rnych kulturach, strukturach
spoecznych i postawach duchowych. Ta rnorodno
nie powinna prowadzi do zapomnienia o jego wsplnych
i trwaych cechach.

Tajemnicze sowo, czyli Przymierze

Ju samo sowo przymierze zwiastuje co wielkiego.
Przymierza zawierali krlowie, sojusznicy. Przymierze zawiera wielokrotnie Bg z Izraelem, cho ten ostatni czsto to przymierze ama. Dlatego Bg, pragnc dobra czowieka, zawar z nim Nowe Przymierze, ktre bdzie trwao
na zawsze. To Nowe i Wieczne Przymierze Pan Bg zawar
przez krew Swojego Syna. Ofiara na Krzy jest wanie tym
Nowym i Wiecznym Przymierzem. Takim, ktremu nic ju
nie zabraknie; ktrego nie bdzie trzeba powtarza; ktre
bdzie tak mocne, e nawet najwiksza ludzka niewierno go nie zamie.
Obrazem tego przymierza Chrystusa z Kocioem, nazywanym Oblubienic Baranka (Oblubienic Jezusa), jest
wanie sakramentalne maestwo. Dlatego w definicji

Co odmienionego na tysic przypadkw, czyli Mio

Bg, ktry stworzy czowieka z mioci, powoa go take do mioci, ktra jest podstawowym i wrodzonym powoaniem kadej istoty ludzkiej. Czowiek zosta bowiem
stworzony na obraz i podobiestwo Boga, ktry sam jest
Mioci. Poniewa Bg stworzy mczyzn i kobiet, ich
wzajemna mio staje si obrazem absolutnej i niezniszczalnej mioci, jak Bg miuje czowieka. Jest ona dobra,
co wicej bardzo dobra, w oczach Stwrcy.
Pismo wite stwierdza, e mczyzna i kobieta zostali
stworzeni wzajemnie dla siebie: Nie jest dobrze, eby mczyzna by sam. Bg daje mu niewiast, ciao z jego ciaa,
to znaczy rwn mu istot. Dlatego to mczyzna opuszcza
ojca swego i matk swoj i czy si ze sw on tak cile,
e staj si jednym ciaem (Rdz 2, 24). Jezus wskazuje, e

oznacza to nienaruszaln jedno ich ycia, przypominajc, jaki by na pocztku zamys Stwrcy: A tak ju nie
s dwoje, lecz jedno ciao (Mt 19, 6). Oznacza to, e nierozerwalno maestwa wynika z zamysu Stwrcy, ktry
zawar w nieskaonej grzechem naturze ludzkiej oraz woli
Jezusa, by t nierozerwalno przywrci. Koci nie ma
wadzy nad Boymi postanowieniami i nie moe tym samym wprowadzi rozwodw, bo sprzeciwiby si swojemu Zaoycielowi, a take samemu sobie.
Kady czowiek dowiadcza jednak za wok siebie
i w sobie. Dowiadczenie to dotyczy rwnie relacji midzy mczyzn i kobiet. Od najdawniejszych czasw ich
zwizek by zagroony niezgod, duchem panowania, niewiernoci, zazdroci i konfliktami, ktre mog prowadzi a do nienawici i zerwania go. Warto tu zwrci uwag na szacunek, jakim Adam darzy Ew przed grzechem
pierworodnym, a take na skutki tego grzechu: trud, ble
rodzenia, konflikty o wadz w rodzinie. Ten nieporzdek
moe ujawnia si z mniejsz lub wiksz ostroci, moe
te by bardziej lub mniej przezwyciany zalenie od
kultury, epoki i konkretnych osb; wydaje si jednak, e
ma on charakter powszechny.
W wietle wiary naley powiedzie, e ten nieporzdek, ktrego bolenie dowiadczamy, nie wynika z natury
mczyzny i kobiety ani z natury ich relacji, ale z grzechu.
Pierwszym skutkiem zerwania z Bogiem, czyli pierwszego
grzechu, byo zerwanie pierwotnej komunii mczyzny
i kobiety.
Po upadku maestwo pomaga przezwyciy zamknicie si w sobie, egoizm, szukanie wasnych przyjemnoci,
pomaga otworzy si na drugiego czowieka, na wzajemn
pomoc i dar z siebie.
Pedagogia i rozwj, czyli ku lepszemu
Moralna wiadomo dotyczca jednoci i nierozerwalnoci maestwa rozwina si pod wpywem pedagogii
starego Prawa. Wprawdzie poligamia patriarchw i krlw nie jest jeszcze wyranie krytykowana, ale Prawo dane
Mojeszowi zmierza do ochrony kobiety przed despotyzmem panowania mczyzny, nawet jeli, wedug sw
Chrystusa, nosi ono take lady zatwardziaoci serca
mczyzny, ze wzgldu na ktr Mojesz zezwala na oddalenie kobiety.
W swoim nauczaniu Jezus wypowiada si jednoznacznie o pierwotnym sensie zwizku mczyzny i kobiety,
tak jak zosta on na pocztku zamierzony przez Stwrc.
Zwizek maeski mczyzny i kobiety jest nierozerwalny; czy ich sam Bg: Co wic Bg zczy, niech czowiek
nie rozdziela (Mt 19, 6).
To jednoznaczne podkrelenie nierozerwalnoci wizi
maeskiej mogo zaniepokoi i wydawa si wymaganiem
nie do wykonania. Jednak Jezus nie obarcza maonkw
ciarem niemoliwym do udwignicia i zbyt wielkim,
bardziej uciliwym ni Prawo Mojeszowe. Przychodzc,
by przywrci pierwotny porzdek stworzenia naruszony
przez grzech, Jezus daje si i ask do przeywania maestwa w nowych wymiarach Krlestwa Boego. Idc za
Chrystusem, wyrzekajc si siebie, biorc na siebie swj
krzy, maonkowie bd mogli poj pierwotny sens
maestwa i przeywa je z pomoc Chrystusa. aska

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

maestwa chrzecijaskiego jest owocem Krzya Chrystusa bdcego rdem caego ycia chrzecijaskiego.
Wskazuje na to Pawe Aposto, gdy mwi: Mowie,
miujcie ony, bo i Chrystus umiowa Koci i wyda za
niego samego siebie, aby go uwici (Ef 5, 25-26), zaraz
dodajc: Dlatego opuci czowiek ojca i matk, a poczy
si z on swoj i bd dwoje jednym ciaem. Tajemnica to
wielka, a ja mwi: w odniesieniu do Chrystusa i do Kocioa (Ef 5, 31-32).
I dlatego tak wana jest wsplna modlitwa maonkw
czy korzystanie z sakramentw (szczeglnie oomunii w.
i spowiedzi w.). Sia samego sakramentu maestwa
czsto (zbyt czsto) nie wystarcza do tego, by zapewni
nierozerwalno maestwa. Warto pamita, e sakramenty wzajemnie si wspieraj. Dlatego po spowiedzi
w. przyjmujemy komuni w., dlatego chorym i starszym
(a wic szczeglnie utrudzonym) udziela si ponadto sakramentu namaszczenia. I dlatego mnie jako ksidzu,
duszpasterzowi, jest smutno, e niektrzy traktuj sakrament maestwa jednostkowo, bez rozwijania go i umacniania przez regularn spowied w. i komuni w., a nastpnie, gdy maestwo rozpadnie si, maj pretensje, e
w Kociele nie ma rozwodw. Myl Chrystusa, ktr powierzy Kocioowi, jest inna: dam Wam si, by rozwd nie
by potrzebny. Tylko z niej korzystajcie.
Zgoda na maestwo, czyli zgoda maeska
Kady projekt przymierza, nawet najwspanialszego, by
zaistnie, musi znale swoich wykonawcw. W przypadku przymierza maeskiego bd to konkretna kobieta i konkretny mczyzna.
Dlatego zawierajcymi przymierze maeskie s mczyzna i kobieta, ochrzczeni, wolni do zawarcia maestwa, ktrzy w sposb dobrowolny wyraaj swoj zgod.
Warto tu podkreli, e jeli nie ma zgody, nie ma maestwa. adna ludzka wadza nie moe zastpi tej zgody.
Jeli nie ma tej wolnoci, maestwo jest niewane.
Zgoda jest aktem osobowym, przez ktry maonkowie wzajemnie si sobie oddaj i przyjmuj: Bior ciebie
za on Bior ciebie za ma. Zgoda, ktra wie wzajemnie maonkw, znajduje swoje dopenienie w tym, e
dwoje staj si jednym ciaem. To przekazanie i przyjcie
jest tak gbokie i istotne w oczach Boych, e nie moe
zosta odwoane. Czowiek nie jest rzecz, ktr mona
odda. Prosz zwrci uwag, e nawet w przypadku oddawania prezentu darczycy czsto czujemy si skrpowani.
S nawet sytuacje, kiedy nikt kulturalny tego nie zrobi, nie
chcc urazi dawcy daru. Dlatego tym bardziej dar z caego i samego siebie dany drugiej osobie nie moe zosta
zabrany czy oddany.
Ksidz (lub diakon), ktry asystuje przy obrzdzie zawarcia maestwa, przyjmuje zgod maonkw w imieniu
Kocioa i udziela bogosawiestwa Kocioa. Obecno
penicego posug w Kociele (oraz wiadkw) wyraa
w widoczny sposb, e maestwo jest rzeczywistoci
kocieln. Z tego wzgldu Koci wymaga zazwyczaj od
swoich wiernych kocielnej formy zawierania maestwa.
Przemawia za tym wiele racji:
-maestwo sakramentalne jest aktem liturgicznym
wypada zatem, by byo celebrowane podczas publicznej

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

liturgii Kocioa;
-maestwo wprowadza do okrelonego stanu kocielnego, daje prawa i nakada obowizki w Kociele, midzy
maonkami i wobec dzieci;
-skoro maestwo jest stanem ycia w Kociele, trzeba,
by bya pewno odnonie do jego zawarcia (std obowizek obecnoci wiadkw).
Skutki sakramentu maestwa
Z wanego maestwa powstaje midzy maonkami
wze z natury swej wieczysty i wyczny. W maestwie
chrzecijaskim maonkowie zostaj ponadto przez specjalny sakrament wzmocnieni i jakby konsekrowani do
obowizkw swego stanu i godnoci (Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 1134).
Wze maeski zosta wic ustanowiony przez samego Boga tak, e zawarte i dopenione maestwo osb
ochrzczonych nie moe by nigdy rozwizane. Wze wynikajcy z wolnego, ludzkiego aktu maonkw i z dopenienia maestwa jest odtd rzeczywistoci nieodwoaln i
daje pocztek przymierzu zagwarantowanemu wiernoci
Boga. Koci nie ma takiej wadzy, by wypowiada si
przeciw postanowieniu mdroci Boej.
Maonkowie chrzecijascy... we waciwym sobie stanie i porzdku ycia maj wasny dar wrd Ludu Boego
(Sobr Watykaski II, Konstytucja Lumen gentium, pkt
11). Waciwa aska sakramentu maestwa jest przeznaczona dla udoskonalenia mioci maonkw i dla
umocnienia ich nierozerwalnej jednoci. Najgbszy motyw wynika z wiernoci Boga wobec swego przymierza i z
wiernoci Chrystusa wobec swego Kocioa. Przez sakrament maestwa maonkowie s uzdolnieni do ycia t
wiernoci i do wiadczenia o niej. Przez ten sakrament
nierozerwalno maestwa zyskuje nowy i gbszy sens.
Zwizanie si na cae ycie z drugim czowiekiem moe
wydawa si trudne, a nawet niemoliwe. Tym waniejsze
jest goszenie Dobrej Nowiny, e Bg nas kocha mioci
trwa i nieodwoaln, e maonkowie maj udzia w tej
mioci, e Bg ich prowadzi i podtrzymuje oraz e przez
swoj wierno mog oni by wiadkami wiernej mioci
Boga.
Istniej jednak sytuacje, gdy wsplne ycie maeskie
z rnych powodw staje si praktycznie niemoliwe. W
takich przypadkach Koci dopuszcza fizyczn separacj
maonkw i zaprzestanie wsplnego ycia. Maonkowie
w dalszym cigu s przed Bogiem mem i on oraz nie
mog zawrze nowego zwizku. W tej trudnej sytuacji
najlepszym rozwizaniem, jeli to moliwe, byoby pojednanie. Wsplnota chrzecijaska powinna pomaga tym
osobom przeywa po chrzecijasku zaistnia sytuacj, z
zachowaniem wiernoci wobec nierozerwalnego wza ich
maestwa.
W wielu krajach s obecnie liczni katolicy, ktrzy na
podstawie prawa cywilnego decyduj si na rozwd i zawieraj cywilnie nowy zwizek. Koci, bdc wierny sowom Jezusa Chrystusa: Kto oddala on swoj, a bierze
inn, popenia cudzostwo wzgldem niej. I jeli ona
opuci swego ma, a wyjdzie za innego, popenia cudzostwo (Mk 10, 11-12), nie moe uzna nowego zwizku za
wany, jeli wane byo pierwsze maestwo. Jeli rozwie-

dzeni zawarli cywilnie drugi zwizek maeski, znajduj

si w sytuacji, ktra obiektywnie wykracza przeciw prawu
Boemu. Dlatego nie mog oni przystpowa do Komunii eucharystycznej tak dugo, jak dugo trwa ta sytuacja.
Z tego samego powodu nie mog oni peni pewnych
funkcji kocielnych. Pojednanie przez sakrament pokuty
moe by udzielane tylko tym, ktrzy auj, e zamali
znak Przymierza i wiernoci Chrystusowi i zobowizuj si
y w cakowitej wstrzemiliwoci.
W stosunku do chrzecijan, ktrzy yj w zwizku cywilnym, a ktrzy czsto zachowuj wiar i pragn po chrzecijasku wychowa dzieci, kapani i caa wsplnota powinni
okazywa du trosk, by nie czuli si oni jakby odczeni
od Kocioa, w ktrego yciu mog i powinni uczestniczy
jako osoby ochrzczone.
Dlatego w lad za nauczaniem Kocioa zachcam tych,
ktrzy znajduj si w podobnej sytuacji, do suchania sowa Boego, do uczszczania na Msz wit, do wytrwania
w modlitwie, do pomnaania dzie mioci oraz inicjatyw
wsplnoty na rzecz sprawiedliwoci, do wychowywania
dzieci w wierze chrzecijaskiej, do pielgnowania ducha
i czynw pokutnych, aeby w ten sposb z dnia na dzie
wypraszali sobie u Boga ask.
Kolejne pokolenie chrzecijan, czyli dzieci
Dzieci te s najcenniejszym darem maestwa i rodzicom przynosz najwicej dobra. Bg sam to powiedzia: Nie jest dobrze czowiekowi by samemu (Rdz 2,18)
i uczyni czowieka od pocztku jako mczyzn i niewiast (Mt 19, 14), chcc da mu pewne specjalne uczestnictwo w swoim wasnym dziele stwrczym, pobogosawi
mczynie i kobiecie, mwic: bdcie podni i rozmnaajcie si (Rdz 1, 28). Dlatego prawdziwy szacunek dla mioci maeskiej i cay sens ycia rodzinnego zmierzaj do
tego, eby maonkowie, nie zapoznajc pozostaych celw
maestwa, skonni byli mnie wspdziaa z mioci
Stwrcy i Zbawiciela, ktry przez nich wci powiksza
i wzbogaca swoj rodzin.
Podno mioci maeskiej obejmuje take owoce
ycia moralnego, duchowego i nadprzyrodzonego, jakie
przez wychowanie rodzice przekazuj swoim dzieciom.
Rodzice s gwnymi i pierwszymi wychowawcami swoich
dzieci. W tym sensie podstawowym zadaniem maestwa
i rodziny jest suba yciu.
Maonkowie, ktrym Bg nie da potomstwa, mog
mimo to prowadzi gbokie ycie maeskie z ludzkiego i chrzecijaskiego punktu widzenia. Ich maestwo
moe wyraa si owocnie przez mio, otwarto na innych i ofiar. Ten trud, ktrego czsto inni nie mog sobie
nawet wyobrazi, moe prowadzi do odkrywania w sobie
niesamowitych pokadw mioci. Wierzcie mi, e autor
artykuu co na ten temat wie, przyjanic si z rodzin
wychowujc adoptowane dziecko
Koci nie tylko na ul. 3 Maja, czyli Koci domowy
Chrystus chcia przyj na wiat i wzrasta w onie witej Rodziny Jzefa i Maryi. Koci jest rodzin Bo.
Od pocztku istnienia jego zalkiem czsto byli ci, ktrzy
z caym swoim domem stawali si ludmi wierzcymi.
Gdy nawracali si, pragnli, by take cay ich dom by

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

10

zbawiony (por. Dz 18,8). Rodziny te, przyjmujc wiar,

byy oazami ycia chrzecijaskiego w niewierzcym wiecie.
W dzisiejszym wiecie, ktry czsto jest nieprzychylny,
a nawet wrogi wierze, rodziny chrzecijaskie maj ogromne znaczenie jako ogniska ywej i promieniujcej wiary.
Dlatego te Sobr Watykaski II, nawizujc do tradycji,

nazywa rodzin Kocioem domowym (Ecclesia domestica). W rodzinie rodzice przy pomocy sowa i przykadu
winni by dla dzieci swoich pierwszymi zwiastunami wiary,
pielgnujc waciwe kademu z nich powoanie, ze szczegln za troskliwoci powoanie duchowne (Sobr Watykaski II, Konstytucja Lumen gentium, pkt 11).

Obrzd zawarcia maestwa

Zamieszczamy poniej obrzd zawarcia maestwa
z wyjanieniem, tak by kady, uczestniczc w tym obrzdzie (jako zainteresowany, wiadek bd obserwator), rozumia go. Tylko wiedza moe bowiem uchroni zamian
religii w magi.
Obrzd maestwa zaczyna si po kazaniu. Takie samo
miejsce podczas Mszy w. ma chrzest w. (jeeli czy

si Msz w. i chrzest w.). Jeeli sakrament maestwa

udzielany jest poza Msz w., rwnie waciwy obrzd zaczyna si po kazaniu.
Przyjmujemy postaw stojc postaw modlitwy,
proby, a jednoczenie postaw czowieka wyzwolonego z
niewoli grzechu (w staroytnoci niewolnik nie mg sta
przed Panem).

Kapan zaprasza narzeczonych, by podeszli bliej do otarza i zwraca si do nich w nastpujcych sowach:
[N.] i [N.], wysuchalicie sowa Boego i przypomnielicie
sobie znaczenie ludzkiej mioci i maestwa. W imieniu
Kocioa pytam was, jakie s wasze postanowienia.
Nastpnie zadaje im pytania dotyczce dobrowolnej zgody
na maestwo, woli wytrwania w wiernoci oraz gotowoci na przyjcie i wychowanie potomstwa.

Najpierw nastpuj pytania przed wyraeniem zgody maeskiej.

[N.] i [N.], czy chcecie dobrowolnie i bez adnego przymusu zawrze zwizek maeski?
Narzeczeni: Chcemy.
Czy chcecie wytrwa w tym zwizku w zdrowiu i w chorobie, w dobrej i zej doli, a do koca ycia?
Narzeczeni: Chcemy.
Czy chcecie z mioci przyj i po katolicku wychowa
potomstwo, ktrym was Bg obdarzy?
Narzeczeni: Chcemy.

Oczywicie, gdyby nie chcieli, nie doszoby do maestwa

(celebracj maestwa naleaoby przerwa). Gdyby za
ktrekolwiek z nich skamao, to cho obrzd maestwa
byby dalej prowadzony przez ksidza, to sakrament byby
niewany, czyli nigdy by nie zaistnia. To kamstwo nazywa
si w prawie kanonicznym symulacj maestwa. Dlatego
nie warto tu kama i to nie tylko dlatego, e kamstwo jest
grzechem. To kamstwo jest o tyle szczeglnie okrutne, e
dotyczy caoci ycia niedoszego wspmaonka, ktremu wydaje si, e jest mem lub on, a tak naprawd nie
ma drugiej powki.

Hymn do Ducha witego

Kapan mwi:
Promy Ducha witego, aby uwici ten zwizek i da
narzeczonym ask wytrwania. Niech ich mio przez Niego umocniona stanie si znakiem mioci Chrystusa i Kocioa.
Wszyscy stojc, piewaj trzy zwrotki hymnu do Ducha
witego:
1. O Stworzycielu, Duchu, przyjd,
Nawied dusz wiernych Tobie krg.
Niebiesk ask zesa racz
Sercom, co dzieem s Twych rk.
Z nastpnych zwrotek wybiera si jedn:
2. Pocieszycielem jeste zwa
I Najwyszego Boga dar.
Ty namaszczeniem naszych dusz,
Zdrj ywy, mio, ognia ar.
3. Ty darzysz ask siedemkro,

Zwrmy uwag, e pytania te dotycz kluczowych kwestii

dla maestwa. Czytelnicy, ktrzy przeczytali artyku pt.
Znaczenie i godno sakramentu maestwa, z atwoci
zauwa zwizek midzy tymi pytaniami a treciami omawianymi w artykule.

Duch w. jest osobow mioci Ojca do Syna, Trzeci

Osob Trjcy w. To z wody i Ducha w. rodzimy si
we chrzcie, peni, czyli siedem Jego darw, otrzymujemy
podczas bierzmowania. Dlatego teraz przyzywamy Jego
mocy nad tymi, ktrzy maj zawrze sakramentalny zwizek maestwa.

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

11

Bo moc z prawicy Ojca masz.

Przez Boga obiecany nam
Mow wzbogacasz jzyk nasz.
4. wiatem rozjanij nasz myl,
W serca nam mio wit wlej
I wt sabo naszych cia
Pokrzep staoci mocy Twej.
5. Nieprzyjaciela odpd w dal
I Twym pokojem obdarz wraz.
Niech w drodze za przewodem Twym
Miniemy zo, co kusi nas.
Zawsze piewa si zakoczenie:
6. Daj nam przez Ciebie Ojca zna,
Daj, by i Syn poznany by.
I Ciebie, jedno tchnienie Dwch,
Niech wyznajemy z wszystkich si. Amen.
Zawarcie maestwa
Kapan zwraca si do narzeczonych, aby wyrazili zgod
maesk:
Skoro zamierzacie zawrze sakramentalny zwizek
maeski, podajcie sobie prawe donie i wobec Boga
i Kocioa powtarzajcie za mn sowa przysigi maeskiej.
Narzeczeni zwracaj si do siebie i podaj sobie prawe
donie. Kapan wie je kocem stuy.

Narzeczony powtarza za kapanem:

Ja, [N.], bior ciebie, [N.], za on
i lubuj ci mio, wierno i uczciwo maesk oraz
e ci nie opuszcz a do mierci.
Tak mi dopom, Panie Boe wszechmogcy, w Trjcy
Jedyny i wszyscy wici.
Nastpnie powtarza narzeczona:
Ja, [N.], bior ciebie, [N.], za ma
i lubuj ci mio, wierno i uczciwo maesk oraz
e ci nie opuszcz a do mierci.
Tak mi dopom, Panie Boe wszechmogcy, w Trjcy
Jedyny i wszyscy wici.

Potwierdzenie maestwa
Kapan mwi:
Co Bg zczy, czowiek niech nie rozdziela (Mt 19,6).
Maestwo przez was zawarte ja powag Kocioa katolickiego potwierdzam
i bogosawi w imi Ojca i Syna, i Ducha witego.
Amen.
Kapan usuwa stu.

Tutaj dochodzimy do istoty sakramentu maestwa. Kady

sakrament ma wrd swoich obrzdw te najwaniejsze, ktre decyduj o jego istocie, czyli o jego by lub nie by. Inne
obrzdy albo podprowadzaj pod te najwaniejsze, albo
z nich wynikaj, wyjaniaj je, przedstawiaj gbiej ich tre.
Kapan jest reprezentantem Boga i Kocioa, stua za jest
oznak wadzy kapaskiej. A dlaczego w maestwie pojawia si Bg i Koci, staraem si wyjani w artykule pt.
Znaczenie i godno sakramentu maestwa.
Warto wiedzie, e sakramentu maestwa udzielaj sobie
wzajemnie kobieta i mczyzna, a nie ksidz. To oni si wzajemnie sobie oddaj i przyjmuj. Ksidz tylko potwierdza
i bogosawi. Prosz jednoczenie zauway, e w samych
sowach przysigi maeskiej znajduje si proba do Boga
(dopom, Panie Boe). Czowiek wierzcy wobec wyzwa yciowych nie moe stan samodzielnie, bo naraa
si na przegran. Dlatego rwnie w tej sytuacji zawarta jest
proba o pomoc Boga i wszystkich witych, a wic rwnie
witych maonkw. Tych, ktrzy od potrafili przej przez
ycie w wiernoci i dobroci wzgldem Boga i swojego wspmaonka.

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

12

Bogosawiestwo obrczek
Pobogosaw, Boe, te obrczki, ktre powicamy
w Twoim imieniu. Spraw, aby ci, ktrzy bd je nosi,
dochowali sobie doskonaej wiernoci, trwali w Twoim
pokoju, penili Twoj wol i zawsze si miowali. Przez
Chrystusa, Pana naszego.
Wszyscy: Amen.
Naoenie obrczek
Kapan mwi:
Na znak zawartego maestwa nacie sobie obrczki.
M nakada na serdeczny palec ony obrczk przeznaczon dla niej, mwic:
[N.], przyjmij t obrczk jako znak mojej mioci
i wiernoci.
W imi Ojca i Syna, i Ducha witego.
Take ona nakada na serdeczny palec ma obrczk
przeznaczon dla niego, mwic:
[N.], przyjmij t obrczk jako znak mojej mioci
i wiernoci.
W imi Ojca i Syna, i Ducha witego.

Jaka w tym mdro Kady z nowoecw ma trwa, prost pamitk, ktr w dodatku zawsze ma z sob. Pamitk
o zobowizaniu do mioci i wiernoci wobec drugiej strony.
A jednoczenie przez ich bogosawiestwo maj wyjtkow
warto w przypominaniu, e mio Boa jest z maonkami
zawsze wtedy, gdy zechc, by im pomaga. Jako przedmiot
pobogosawiony ma wyjtkow warto w odpdzaniu zych
duchw od maestwa. Moe warto czasem na obrczk tak
spojrze?

Nasz Ojciec Doktor

Nasz Parafianin, o. Maciej Tomaszewski, jezuita, 17 listopada br. obroni prac doktorsk pt.: Znaczenie terminu anima dla obrony i promocji podmiotu chronionego we wspczesnym nauczaniu Magisterium Kocioa; studium teologiczno-moralne, ktr napisa pod kierunkiem ks. prof. dr. hab.
Stanisawa Warzeszaka. Ojcu Doktorowi serdecznie gratulujemy! A poniej
zamieszczamy kilka zdj z obrony.

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

13

Potrzeby i etapy ycia duchowego

Spojrzenie na czowieka
duchowego
Czowiek nie moe zrozumie
samego siebie, analizujc czstkowo poszczeglne swoje wymiary:
cielesno, emocjonalno i psychik. Zrozumienie siebie nastpuje
dopiero dziki sferze duchowej.
To wanie dziki duchowoci odkrywamy sens swojego ycia, wasne wartoci i ustalamy rzeczywiste
priorytety. Dopki sfera duchowa
nie stanie si scalajcym centrum
naszej osobowoci, dopty pozostajemy w rozproszeniu, yjc od
przypadku do przypadku, bez zrozumienia istoty otaczajcej nas rzeczywistoci.
To dziki odkryciu duchowej
strony naszego JA powstaj w nas
pytania o to, kim jestemy i po co
yjemy oraz jak mamy y, by zrealizowa swoje moliwoci w peni.
Odpowiedzi na te pytania ksztatuj nasz wiatopogld. Rnimy si
midzy sob metodami dochodzenia do wasnych odpowiedzi i sam
ich treci. Ale dopki nie rozwijamy wasnej siy ducha, nie potrafimy
przyj prawdziwie dojrzaej postawy wobec siebie, wiata i ycia.
Prbujc dotrze do gbi siebie
i konkretnych odpowiedzi na tak
istotne w yciu pytania jedynie poprzez strategi mylenia, sposoby
przeywania emocjonalnego czy
potrzeby ciaa, nie potrafimy cakowicie zrozumie ani samych siebie
jako osb, ani celowoci wasnego
istnienia. Dopiero uniesienie ponad
siebie takiego pomaga to ogarn
i poj.
Praktycznie bez rozwinitej wasnej sfery duchowej uzaleniamy
si od potrzeb ciaa, przedmiotw,
subiektywnego mylenia, stanw
emocjonalnych i ulegamy naciskom
i potrzebom rodowiska. Przestajemy by sob. Popadamy w pustk
egzystencjaln, ktra prowadzi do
depresji, naogw i agresji. Poczu-

cie bezsensownoci jest cierpieniem

psychicznym, ktrego by moe nie
ogarnlimy w caej rozcigoci
pisa Carl Gustaw Jung.
Uzyskanie gbokiej i prawdziwej
odpowiedzi na pytania o sens naszego czowieczestwa, stae i trwae rozwijanie tej wiedzy s wanie
duchowoci, nasz dojrzaoci do
ycia. Rozwijanie wasnej wraliwoci jest fascynujc przygod, na
ktr nigdy nie jest za pno ani za
wczenie, by j podj, a dziki niej
ycie moe sta si niezwyk przygod, ktra kadego dnia ma swoj
kolejn premier.
Jak rozumie Duchowo?
Duchowo jest szukaniem podstawowych zasad postpowania.
Umoliwia okrelenie dojrzaego
sposobu ycia zgodnego z dobrze
rozumianymi wasnymi potrzebami i roli, ktra wspiera spenienie.
Duchowo, w odrnieniu od religijnoci, jest form filozofii. Religijno za jest form realizacji jej
w praktyce pod warunkiem, e to
religijno dojrzaa.
Najistotniejszym przejawem ycia
duchowego jest modlitwa. Modlitw
jednak naley waciwie rozumie:
jest ona rodkiem do zjednoczenia
z Bogiem, a nie celem samym w sobie. W sytuacji pomieszania rodka
z celem, co czsto si zdarza, modlitwa staje si bezdusznym odmawianiem pacierza, a nie czasem
ogarniajcym i porzdkujcym cae
nasze ycie.
Przeduona modlitwa (rachunek
sumienia, rozwaanie sowa Boego, uwielbienie z dzikczynieniem
i proby) powinna by codziennym
sprawdzianem naszego kroczenia
do Celu. Pomoc do praktykowania
codziennej przeduonej modlitwy
moe by okrelona metoda modlitewna. Wane jest jednak, aby
do metody nie przyzwyczaja si.
Rozwj modlitwy domaga si od
nas nieraz odwagi pozostawienia
metody, ktra w jaki sposb ju

si wyczerpaa. Jest zbyt krpujca,

ciasna. Zmiana metody modlitwy
polega nie tylko na zmianie techniki, ale przede wszystkim na zmianie
zaangaowania wewntrznego. Doskonalsze, peniejsze metody modlitwy, to takie, ktre peniej angauj
nasze ycie w dialog z Bogiem.
Rozwj duchowy mona rozpatrywa z punktu widzenia potrzeb
i relacji jednostki. Ale rozwj duchowy to nie tylko rozwj potencjalnych moliwoci jednostki.
Jeli wzi pod uwag dziaanie
aski oraz rozwj cnt, to rozwj
duchowy zmierza przede wszystkim
do tego, aby czowiek coraz bardziej
otwiera si na dziaanie Boga, dc do zjednoczenia z nim w wierze,
nadziei i mioci. W tradycji chrzecijaskiej mona powiedzie, e
ycie duchowe czowieka rozpoczyna si w dniu chrztu witego. Od
tego momentu dziaa w czowieku
Duch wity i zaprasza go do wsppracy z ask Bo.
To Bg jako Mio powouje czowieka do ycia duchowego
i do przyjani z sob. To powoanie
aktualizuje si we wsplnocie wierzcych. Duchowo czowieka ma
swoje rdo w samoudzielajcym
si Bogu, ktry dziaa moc Ducha witego. Jest ona niepowtarzalna i indywidualna dla kadego
czowieka. Czowiek przez cae ycie boryka si z wasn saboci,
ale wsppracujc z ask Bo,
ma szans rozwin ycie duchowe
i pokonywa swoje ograniczenia.
Rozwj ycia duchowego czsto
nazywany jest drog i dzieli si na
trzy etapy: oczyszczenie, owiecenie
i zjednoczenie. Nie zawsze i u kadego czowieka da si wyodrbni
poszczeglne etapy. Bywa tak, e
fazy nakadaj si na siebie, bo jeszcze jedna si nie zakoczya, a rozpocza si ju kolejna.
Proces rozwoju duchowego polega na progresywnej interioryzacji, czyli postpowaniu w kierunku

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

14

wczenia wartoci, norm i wzorw

zachowa do krgu wasnych myli,
przey, postpowania. Najpierw
dziaaniu aski poddawane s zmysy zewntrzne, a pniej zostaj
oczyszczone zmysy wewntrzne.
Nastpnie porzdkuj si uczucia czowieka, ktry zaczyna dy
do modlitwy afektywnej. Kolejny
etap to bierne oczyszczenie zmysw i ducha wyraane w niezwykle
subtelnych procesach duchowych.
Najgbszy etap ycia duchowego
to dowiadczenie mistycznej obecnoci Boga w dnie duszy i najintymniejsze z Nim zjednoczenie.
Na pocztku rozwoju duchowego
czowiek dowiadcza przebudzenia,
czyli silnego dotknicia Boga, ktre wymaga osobistej odpowiedzi.
Pozytywna odpowied osoby wprowadza j na drog oczyszczenia,
a jej ycie nie pozostaje takie samo
jak do tej pory. Otwiera si ona na
dziaanie aski i podejmuje wspprac Bogiem. Wymaga to od czowieka zerwania z grzechem cikim
i odejcia od wszelkiego wiadomego grzechu, dostrzeenia zaniedba
i obowizkw, ktrych dotychczas
nie by wiadomy. Rwnie opanowanie i uporzdkowanie sfery
cielesnej, wadz zmysowych i emocjonalnych naley do tego etapu
rozwoju. To oczyszczenie dokonuje
si w sposb bolesny i w cierpieniu.
Jeli czowiek nie uwiadamia sobie
ogromu mioci i mdroci Boga,
moe okaza si to czym bardzo
trudnym i nie do zniesienia. Podjty
trud rozwoju duchowego prowadzi
czowieka do zsynchronizowania
zewntrznego postpowania, dziaania, postawy i pragnie z tym,
w co wierzy i co wyznaje.
Zaczerpnite z wykadw Ojca Jzefa Augustyna podczas Szkoy Liderw Wolontariatu przygotowujcych
wolontariuszy do wiatowych Dni
Modziey w Krakowie w 2016 roku.

OPRACOWA MACIEJ SABAA

Kalendarium parafialne
1
3
6

10
17
24
25
26
27

STYCZE
UROCZYSTO WITEJ BOEJ RODZICIELKI MARYI
DRUGA NIEDZIELA PO NARODZENIU PASKIM
UROCZYSTO OBJAWIENIA PASKIEGO
(zwana rwnie Trzech Krli)
NIEDZIELA WITO CHRZTU PASKIEGO
DRUGA NIEDZIELA ZWYKA
TRZECIA NIEDZIELA ZWYKA
wito Nawrcenia w. Pawa Apostoa
B. Bronisawy Marii Lament
CZWARTA NIEDZIELA ZWYKA

2
7
10
14
21
22
28

LUTY
Objawienie Paskie (wito)
PITA NIEDZIELA ZWYKA
roda Popielcowa
PIERWSZA NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU
DRUGA NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU
wito Katedry witego Piotra
TRZECIA WIELKIEGO POSTU

4
6
13
19
20
21
22
23
24

25
26
27

MARZEC
wito w. Kazimierza Krlewicza
CZWARTA NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU
PITA NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU
UROCZYSTO W. JZEFA OBLUBIECA NMP
NIEDZIELA PALMOWA MKI PASKIEJ
Poniedziaek Wielkiego Tygodnia
Wtorek Wielkiego Tygodnia
roda Wielkiego Tygodnia
Wielki Czwartek POCZTEK WITEGO TRIDUUM
MKI, MIERCI I ZMARTWYCHWSTANIA PASKIEGO
Wielki Pitek Mki Paskiej
Wielka Sobota
NIEDZIELA ZMARWTYCHWSTANIA PASKIEGO
ZAKOCZENIE WITEGO TRIDUUM

Porzdek mszy witych

Msze w. w dni powszednie o godz. 7.00 i 18.00;
w niedziele i wita o godz. 8.00, 9.30, 11.00, 12.30 i 18.00.
Kancelaria Parafialna czynna:
w poniedziaki, wtorki, rody, pitki
w godz. 9.00-10.00 oraz 16.00-17.30;
w soboty w godz. 9.00-10.00.
Biblioteka Parafialna czynna:
w poniedziaki i pitki w godz. 14.00-17.00.

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

15

Estudiamos espaol,
czyli uczymy si hiszpaskiego
Niniejszym numerem zaczynamy cykl powicony
jzykowi hiszpaskiemu. Dziki temu bdzie si na
atwiej porozumie z latynoamerykaskimi gomi.
Mamy nadziej, e nasz samouczek bdzie dla Was
przydatny.
Po zapoznaniu si z zasadami wymowy mona bdzie
je powiczy z uyciem prostych zwrotw podanych
pod nimi, a nastpnie odmwi modlitw Ojcze nasz
po hiszpasku.
Powodzenia!
Wolontariusze ze sekcji jzykowej

ZASADY WYMOWY:
LITERA

WYMOWA

PRZYKAD

B=V

polskie /b/

barco [barko] statek

-polskie /k/
-wyjtek: przed e oraz i jak angielskie th
w wyrazie think lub /s/ (naley umieci
jzyk midzy zbami)

cama [kama] ko
cine [ne] lub [sine] kino

CH

polskie /cz/

chico [cziko] chopak

-polskie /g/
-wyjtek: przed e oraz i jak polskie /h/
-gui, gue wymawiamy jak polskie /gi/, /ge/

gato [gato] kot

gente [hente] ludzie

nie wymawia si

hola [ola] cze

polskie /h/

jardn [hardin] ogrd

LL

dwik poredni midzy /j/ a //,

czsto wymawiane jako /d/

gallina [gajina, gadzina] kura

llave [jabe, dziabe] klucz

polskie //

Espaa [Espania] Hiszpania

montaa [montania] gra

-polskie /k/
-que, qui wymawiamy jak /ke/, /ki/

equipo [ekipo] grupa, druyna

bosque [boske] las

V=B

polskie /b/

vela [bela] wieczka

guila [agila] orze

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

16

-podobna do litery ll (dwik poredni midzy

polskimi /j/a //, czsto wymawiane jako /d/)
-polskie /j/, gdy wystpuje na kocu wyrazu
-polskie /i/ (tylko w przypadku wymawiania
spjnika y)

mayo [majo, madzio] maj

rey [rej] krl

y [i] i

-jak angielskie th w wyrazie think (naley umieci jzyk midzy zbami)

-moe by wymawiana jako /s/

zumo [umo]lub [sumo] sok

cabeza [cabea] lub
[kabesa] gowa

PODSTAWOWE SWKA Z HISZPASKIEGO:

Bienvenidos a Komorw! Witajcie w Komorowie!
s tak
no nie
Hola! Cze!
Buenos das! Dzie dobry! (rano)
Buenas tardes! Dzie dobry! (po poudniu)
Buenas noches! Dobry wieczr!
Adis! Do widzenia!
Hasta maana! Do jutra!
Hasta luego! Do zobaczenia!
Gracias Dzikuj
Muchas gracias Bardzo dzikuj
De nada Nie ma za co
Perdn Przepraszam
Por favor Prosz
Cmo te llamas? Jak si nazywasz?
Me llamo... Nazywam si...
Mucho gusto Bardzo mi mio
Encantado de conocerte Mio Ci pozna (jeli to mwi
mczyzna)
Encantada de conocerte Mio Ci pozna (jeli to mwi
kobieta)
Cmo ests? Jak si masz?
Muy bien Bardzo dobrze
Bien Dobrze
Ms o menos/As as Tak sobie

Mal le
De dnde eres? Skd pochodzisz?
Soy de Polonia Jestem z Polski
Hablas ingls? Czy mwisz po angielsku?
Hablo ingls Mwi po angielsku
No hablo ingls Nie mwi po angielsku
polaco
polski
espaol
hiszpaski
alemn
niemiecki
francs
francuski
Entiendo Rozumiem
No entiendo Nie rozumiem
Por favor, puedes repetir? Czy moesz powtrzy?
Puedes hablar ms despacio? Czy moesz mwi
wolniej?
Qu significa . en espaol? Co znaczy
po hiszpasku?
Cmo se dice . en ingls? Jak si mwi .
po angielsku?
Qu es esto? Co to jest?
da dzie
noche noc
ayer wczoraj
hoy dzisiaj
maana jutro

Padre nuestro, czyli Ojcze nasz

Padre nuestro,
que ests en el cielo,
santificado sea tu Nombre;
venga a nosotros tu reino;
hgase tu voluntad
en la tierra como en el cielo.

Danos hoy nuestro pan de cada da;

perdona nuestras ofensas,
como tambin nosotros perdonamos
a los que nos ofenden;
no nos dejes caer en la tentacin,
y lbranos del mal.

Amen

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

21

W Ogrodzie wspomnie (46)

Drodzy Przyjaciele z Komorowa!
Ciesz si, e mog podzieli si
moimi refleksjami na temat wiatowych Dni Modziey. Od lat nieprzerwanie ledz i wspominam wszystkie poprzednie spotkania zgromadzenia w jednym miejscu modych
caego wiata ze swoimi kapanami,
katechetami, nauczycielami na czele z najpierw z papieem witym Janem Pawem II, pniej z papieem
Benedyktem XVI, tak niedawno z papieem Franciszkiem. Te spotkania
zawsze napawaj mnie radoci, poniewa modzie to Wiosna Kocioa, ktra caemu wiatu gosi chwa
Jezusa Chrystusa swego Mistrza
i Zbawiciela. Podczas tych spotka
Pokuta i Eucharystia kieroway myli
ku Bogu.
Dzi, dziki przekazom medialnym, wszdzie jest blisko. Jeszcze bliej dla tego, kto tego pragnie. Byam
duchowo na wszystkich spotkaniach
modych ja, babcia szeciorga
wnuczt. Wtedy zawsze zapominaam, ile mam lat. Z Ojcem witym
i z wszystkimi piewaam Abba Ojcze, Bark, modliam si, suchaam
nauk, dyskutowaam, kontemplowaam. Odmodzonymi swoimi oczami
ogldaam Rzym Jezusa, Santiago
de Compostela i Pary, i Manil
Tak naprawd fizycznie byam w tym
rozmodlonym i rozpiewanym tumie
tylko w Czstochowie, ale duchem
podczas wszystkich dwunastu zlotw.
A teraz. Od przeszo roku wiemy,
e kolejny wiatowy Dzie Modziey
odbdzie si w Polsce. Papie Franciszek przyjedzie do naszej ojczyzny.
Nie mogam w peni wyrazi szczcia. Moi bliscy, bo radoci dzieliam si z nimi, mwili:
Jak mam znamy, to nie wtpimy,
e bdzie mama na tych krakowskich
Boniach (jeszcze wtedy nie wiedzielimy o wyborze innego, wikszego
miejsca, gdzie odbd si DM).
Z wami odpowiadaam, a oni
wszyscy synowie, synowe i wnuczta
potakiwali:
A czy moglibymy tam nie by?!

Cay ywy koci uradowany,

dumny z wyboru naszej ojczyzny,
zelektryzowany wieci i podanym
przez Ojca witego terminem przystpi do pracy To maj by Boe
Dni Wiary, Nadziei i Mioci. Czas
poddany Miosierdziu i Dni Bogosawionych, bo Bogosawieni s miosierni, albowiem oni miosierdzia
dostpi (Mt 5,7). Potrzeba nam
takiego spotkania, ktre przypomni
o tym, co wane i niezbdne, oraz
uskrzydli dusze i serca, dziki czemu
poczujemy si silni.
Tyle myli chciaam przekaza,
ale 13 listopada, pnym wieczorem, kiedy zasiadam do ich spisania, nagle wtargny do mego cichego kochanego domu tragiczne wieci
z Parya. Na oczach wiata i naszych
rozgrywa si nie film grozy, tylko
najprawdziwszy horror. Patrzylimy
ma krwawe najokrutniejsze obrazy
atakw terrorystycznych. Suchalimy niekoczcych si komunikatw o zabitych i rannych ludziach.
Terroryci te ginli i byli zabijani.
wiat oszala i szaleje. Cay krwawi.
Przepowiednia franciszkanina ojca
Czesawa Klimuszki, ktr zawsze
omawiano w naszym komorowskim
domu, oywa i drczy myli.
Jak mona pisa o radoci, wspomina? Groza zwaya nasz zwyczajny, sw zwykoci taki dobry,
aniski dzie, dni kolejne. Myli
niechciane szy, biegy dalej bo
przecie wiatowe Dni Modziey to
tak ogromne zgromadzenie Trzeba zrobi wszystko, eby lipcowe dni
w Krakowie byy spokojne, bezpieczne, radosne. I tak bdzie, i tak na
caym wiecie ma by dzi, jutro i zawsze.
Historia pewnego hymnu
Ogoszono konkurs na logo i hymn
wiatowych Dni Modziey w Krakowie w 2016 r. Termin skadania prac
to 31 marca 2014 dla projektw na
logo oraz 31 maja dla tekstu i muzyki hymnu. O szczegach konkursu

informowa dzi w Krakowie bp Damian Muskus Wie o tym dotara do mnie i Jurka Cembrzyskiego,
szefa kontrabasw w Filharmonii
Narodowej, kiedy rozmawialimy
o naszej nowo nagranej pycie (do
moich Trenw Jurek napisa muzyk). Pomylaam, e czas podj nastpne wyzwanie ja oczywicie napisz tekst hymnu, a Jerzy muzyk.
Co obio mi si o uszy, e to modzi maj wykaza si inwencj powiedzia Jurek. Tak naprawd to my
jestemy ju dziadkami dorzuci.
Odpowiedziaam:
Do jutra napisz.
Bogosawieni miosierni piewaam, idc ulic, wsiadajc do samochodu. Kiedy chciaam ruszy, niespodziewanie pojawi si starszy pan,
ktry nachylajc si, powiedzia przez
otwarte okno:
Mylaem, e dewotka, ale to
piewaczka. Co pani piewa?
Opowiedziaam:
Pocztek hymnu na wiatowe
Dni Modziey w Krakowie. Pewnie
faszowaam niemiosiernie. Popatrzylimy na siebie yczliwie, modzi
duchem i jak si okazao w czasie
rozmowy, chtni do udziau w krakowskich uroczystociach.
Wieczorem, tego samego dnia,
hymn pobieg elektronicznym listem do Jurka na Ursynw. Po dobrej chwili przysza odpowied: Od
sw miosierdzie, miosierni a si
roi. Dostaem oczoplsu i to przez
piszc wiersze okulistk napisa
surowy krytyk i jeszcze doda: To,
co piszesz, wymaga odmodzenia, ma
by moe na , moe polonezowo.
Boe! pomylaam. To on ju
syszy muzyk tego hymnu. I przystpiam do odmadzania mego pierwowzoru, ktry napisaam podobno
dla staruszkw.
Poniej podaj tekst po liftingu.
Hymn na wiatowe Dni Modziey
Krakw 2016
Jak na Grze Bogosawiestw
stoisz, Jezu, midzy nami.

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

22

W Miosierdziu, Boe, Twoim

my nadziej pokadamy.
Pord dzieci jeste Swoich.
Tutaj szczodrzy dostpili
Bogosawiestwa Twojego,
bo w dawaniu nie skpili.
Dzi w krlewskim tu Krakowie
z Namiestnikiem Twoim, Panie,
klcz modzi z wczoraj, z jutrem,
nios serc wszystkich baganie.
Wyjmij belki z naszych oczu.
Uzdrw dusze, niech zobacz
gbi Twego Miosierdzia.
Niechaj bdzie nam jak zaczyn!
Twa ofiarno go oywia,
wzronie nami a do nieba,
bo staniemy si dla drugich,
gdy zaknieni kromk chleba.
A dla innych, gdy spragnieni
chcemy by wod ze rda,
co si zowie Miosierdziem
i ratunkiem jest dla jutra.
Chcemy umie dawa siebie.
Kieruj kroki naszych pragnie,
a nas gnunych i tak szarych
w miosiernych ludzi zamie.
Jak na Grze Bogosawiestw
stoisz, Jezu, midzy nami.
W Miosierdziu, Boe, Twoim
my nadziej pokadamy.
Anin, dnia 6 marca 2014 roku
Potem przyszed czas wspaniaych rozmw i praca nad nagraniem
hymnu z rodzin Pawlikw. To nasi
przyjaciele z Anina wpisani sercem,
wiedz i talentem w kultur. Waldek
organista w Aninie i nauczyciel informatyki w naszej szkole podstawowej oraz ojciec organisty koncertujcego Dominika, ktry zagra hymn
i dopilnowa profesjonalnego nagrania na krek CD. Doczy do nas
Piotr Bolesta wokalista, uczestnik programu Voice of Poland
i zapiewa hymn. Nagran pytk wysalimy w przepisowym terminie do
Krakowa. Czas oczekiwania na wynik
duy si, cho by wypeniony licznymi i nowymi wyzwaniami.
Niestety. Nie zajlimy tego upragnionego przez wszystkich 94 star-

Pocztek partytury autorstwa Jurka Cembrzyskiego

tujcych w konkursie pierwszego

miejsca. Hymnem wiatowych Dni
Modziey Krakw 2016 zosta przepikny utwr napisany przez Jakuba
Blycharza kompozytora krakowskiego. To ten utwr zapiewaj modzi, zapiewamy i my: Aldona babcia Zosi, Gabrysi, Haneczki, Stasia,
Jasia, Konstancji i Jurek dziadek Zosi. Zapiewa Polska oraz cay
wiat, sercem wielbic Miosiernego
Pana Jezusa.
Rozpisaam si, ale to jeszcze nie
koniec wspomnie. Tyle razy ju pniej rozmawialimy o tym naszym niewybranym hymnie. Dla nas by i jest
on pikny! Jest nasz i czas tworzenia, i dni zacieniajcej si przyjani.
Pamitam wiatr na placu kocielnym,
Jurka, Waldka t chwil utrwaliam

na fotografii. Pamitam rozwietlony

pokj Dominika, cisz i piew Piotra
stojcego w promieniach soca. Jurek ju po nagraniu mwi do Dominika:
Znasz si wietnie na robocie.
Pamitam, pamitamy Czsto
piewam hymn, nuc, podpiewuj
Za kilka lat napiszemy drugi utwr
na kolejne wiatowe Dni Modziey. Jurek uwaa, e bdziemy wtedy
pradziadkami. Nie zgadzam si z nim
nasze wnuki to jeszcze dzieci. Tak
pocieszam nas obydwoje modych
duchem dziadkw.
W padzierniku 2014 roku kady
z twrcw hymnu otrzyma list od
Ksidza Biskupa.
Poniej tre pisma, ktre otrzymaam.

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

Szanowna Pani,
Dzikuj Pani za trud, wysiek i czas
powicony na stworzenie hymnu wiatowych Dni Modziey w Krakowie.
Udzia w tym przedsiwziciu jest dla
nas dowodem na to, jak serio traktuje
Pani wydarzenie, ktre jest wyzwaniem
i niepowtarzaln szans dla Kocioa
w Polsce. To wielki dar! Tworzc hymn,
miaa Pani okazj do refleksji nad bogactwem i gbi treci zawartej w hale DM Krakw 2016, jakim s sowa
Bogosawieni miosierni. Ufam, e to
bya pikna i twrcza przygoda. Wierz
te, e to dowiadczenie bdzie owocowao.
Dzikuj, e zapragna Pani podzieli si z nami swoj wizj pieni majcej
towarzyszy przygotowaniom, a pniej
suy budowaniu wsplnoty i przeywaniu tego niezwykego wita wiary,
nadziei i mioci, wita modoci i radoci ducha. Komponujc melodi i piszc do niej tekst, kady z uczestnikw
konkursu mg dowiadczy, jak przez
poszukiwania i prac czowiek zblia si
do swojego Stwrcy.
Prosz, by nie ustawaa Pani w goszeniu chway Boej muzyk. Licz
na to, e skomponowany przez Pani
hymn, cho nie wygra w konkursie, bdzie grany i piewany, przyczyniajc si
do budowy i promocji wielkiego dziea
wiatowych Dni Modziey w Krakowie.
Mam nadziej, e jeszcze nie raz spotkamy si na drodze przygotowa do
DM, a w 2016 roku wsplnie bdziemy
witowali spotkanie modych caego
wiata z Papieem w Krakowie.
Z serca Pani bogosawi,
Bp Damian Muskus OFM Koordynator Generalny Komitetu Organizacyjnego DM Krakw 2016
Odpowiedziaam, piszc w imieniu
nas wszystkich:
Wasza Ekscelencjo Ksie Biskupie,
dzikuj za list Waszej Ekscelencji skierowany nie tylko do mnie Aldony Kraus,
ale do nas Aldony, Marysi Pawlik,
Jurka Cembrzyskiego, Waldka i Dominika Pawlikw oraz do Piotra Bolesty.
Przystpilimy do konkursu na
Hymn DM w Krakowie 2016 z radoci, ufni Panu Jezusowi. Nie zajlimy zaszczytnego pierwszego miejsca,
ale prosz nam wierzy, dzikczynienie
Panu Bogu przepenia nasze serca. Moglimy razem uczestniczy w tym, co jest

23

Marysia, Dominik, Aldona i Piotrek nagralimy hymn 14 maja 2014 r.

Nagrywamy hymn. Jurek i Waldek, 14 maja 2014 r.

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

24

Stwrcy mie, nam niesie poytek, bo

pynie z potrzeby serc modych oraz
tych, co ju maj wicej lat, ale czuj si
uskrzydlone, a wic te mode.
Praca daa nam uczucie tego niewymiernego zblienia do Miosiernego Pana Jezusa, zarazem do jednoci
z drugim czowiekiem. Chodzilimy po
wodzie, skakalimy na gbi, drapalimy si na sykomory aniskie sosny,
zapraszalimy Mistrza i Pana do naszych serc i domw. Jezu, ufam Tobie
byo i jest naszym powitaniem na dzie
dobry i poegnaniem.
List Ksidza Biskupa by jest nagrod dla nas.
Nie ustajemy w goszeniu chway Boej! Motorem dla nas s sowa umiowanego nam witego, Ojca witego
Jana Pawa II: Bogu dzikujcie, ducha
nie gacie, oraz sowa Papiea Franciszka Zaangaujcie si tak, jak to
zrobi Jezus. Przed nami nowe aniskie wyzwanie budujemy w naszym
kociele organy. Rodzina Pawlikw jest
na czele komitetu ich budowy. Piszemy:
Jurek Cembrzyski muzyk, ja sowa. Pokadamy nadziej, e i organy,
i Godzinki Aniskie Msza Warszawska zagraj razem hymnem uwielbienia
i dzikczynienia.
Czekamy na wito spotkania modych z caego wiata z Namiestnikiem
Chrystusa, czekamy!
Ksie Biskupie!
Serdeczno nasza i nasze zawoanie
Jezu ufam Tobie! s z Tob Ekscelencjo!
Wszystko to, co opisaam, jest zachwycajc, nieskoczon jeszcze
przygod, podarunkiem niebios. Na
jej dalszy cig czekamy. Zaczynamy
ju odlicza dni do wiatowych Dni
Modziey.
W rado spenionych i wypenionych zadaniami dni, ktre dzie po
dniu, krok za krokiem id do celu
daj, Panie Jezu, opamitanie ludziom. Niech pracuj nad Miosierdziem. Daj, Panie Jezu, pokj ludziom dobrej woli.
JEZU, UFAMY TOBIE!

Anin, dnia 23 listopada 2015 roku

Aldona Kraus

DM 2016 Bogosawieni miosierni,

albowiem oni miosierdzia dostpi

Co przygotowa jeszcze przed

przyjazdem goci?
1. Sala recepcji:
- telefon oraz potrzebne kontakty
do rnych osb i instytucji,
- komputer ze staym czem internetowym,
- lista wolontariuszy posugujcych
w parafii wraz z kontaktami telefonicznymi i mailowymi do tych osb
w celu pilnego kontaktu. Podpowiadamy, aby na ten czas w parafii posugiwa si krtkofalwkami ograniczy to wydatki na telefony,
- lista rodzin goszczcych modzie
z adresami i kontaktami telefonicznymi,
- lista goci z informacj, kto jest
przydzielony do jakiej rodziny,
- lista goci, szczeglnie z danymi
kontaktowymi do opiekuna grupy,
- flagi w kolorach pastw, flagi Polski i Stolicy Apostolskiej na terenie
parafii,
- banery i dekoracje zwizane
z DM.
2. Parafialny pakiet pielgrzyma:
- informator o parafii,
- mapka parafii,
- program pobytu modziey,
- informator o okolicy,
- drobny prezent.

3. Stworzenie grupy tumaczy zarwno z grona modziey, jak i osb

dorosych kontakt i tumaczenie
informacji, przebiegu spotka, uroczystoci i wydarze, kaza i homilii
podczas liturgii i naboestw.
4. Przygotowanie informacyjnych
znakw drogowych oznakowanie
terenu kocielnego (toalety, sala poczstunku, wydawanie posikw, zakrystia, punkt informacyjny, sale spotka, recepcja itd.).
5. Przygotowanie informatora
parafialnego w rnych jzykach
krtka historia parafii i podstawowe
informacje o niej (w jzykach: angielskim, francuskim, woskim, hiszpaskim, niemieckim).
6. Wyznaczenie anioa stra
i jego pomocnikw dla poszczeglnych grup opieka i towarzystwo we
wszystkich wydarzeniach.
7. Nawizanie kontaktu z przyjedajcymi kontakt z opiekunem
grupy, ustalenie szczegw przyjazdu, pobytu grupy, wymiana informacji.

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

25

Ten, dla ktrego historia

bya nauczycielk ycia
1 grudnia tego roku mina szesetna rocznica urodzin Jana Dugosza duchownego, dyplomaty,
menadera dbr, wychowawcy krlewskich synw, geografa, ale przede
wszystkim kronikarza (historyka),
wedug ktrego kady jest dunikiem
swojej ojczyzny w takim stopniu, w jakim siy jego umysu mog dug spaci.
Jan Dugosz herbu Wieniawa urodzi si 1 grudnia 1415 r. w Brzenicy
(ziemia sieradzka). Jego ojcem by
Jan Dugosz z Niedzielska uczestnik bitwy grunwaldzkiej wywodzcy
si ze redniozamonego rycerstwa.
Dugoszowie przenieli si w 1421 r.
do Nowego Korczyna, gdzie gowa
rodziny obja urzd starosty. Tam
Jan Dugosz autor Szymon Kobyliski

te nasz bohater uczszcza do szkoy parafialnej (1424-1428). W wieku

13 lat zosta wysany na Akademi
Krakowsk celem dalszego ksztacenia si. Studiowa na wydziale artium
liberalium (sztuk wyzwolonych), jednak po trzech latach opuci uczelni, nie uzyskawszy adnego stopnia
uniwersyteckiego. Kariera Dugosza
przybraaby zapewne inny obrt,
gdyby nie pojawienie si monego
protektora, ktry przygarn go pod
swoje skrzyda w roku 1431. Mowa
tu oczywicie o wczesnym biskupie
krakowskim Zbigniewie Olenickim,
jednym z najznakomitszych wwczas
mw stanu.
Pobyt na dworze biskupim do 1455
r. najpierw jako notariusz, p-

niej sekretarz, a wreszcie kanclerz

uksztatowa jego osobowo. Uczyni
go osob pracowit, o silnym zmyle
organizacyjnym w zakresie administracji gospodarczej. W 1440 r. Dugosz przyj wicenia kapaskie
i rozpocz dziaalno dyplomatyczn. Wgry, Czechy, Rzym, Wiede
to najwaniejsze miejsca podry, co
wynikao z zaoe politycznych zwizanych z obsadzeniem tronu wgierskiego i czeskiego przez Jagiellonw.
Ponadto z ramienia krla Kazimierza
Jagielloczyka uczestniczy (szczeglnie w okresie 1464-1466) w rokowaniach pokojowych z Krzyakami
majcych na celu zakoczenie wojny
trzynastoletniej oraz utwierdzenie
prawa Polski do Pomorza Gdaskiego.
Cieniem na wspprac z krlem
pooya si kwestia obsady biskupstwa krakowskiego. Otwarty konflikt
(Dugosz opowiedzia si po stronie
Jakuba z Sienna kandydata papieskiego i brata stryjecznego Zbigniewa
Olenickiego a przeciwko kandydatowi krlewskiemu) doprowadzi do
tego, e w latach 1461-1463 przebywa poza Krakowem. Pomimo tego
w roku 1467 Kazimierz Jagielloczyk
powierzy Dugoszowi nauk i wychowanie swoich synw, ktrzy pniej
serdecznie wspominali swojego nauczyciela. Wysunity przez krla na
stanowisko arcybiskupa lwowskiego
nie doczeka papieskiego zatwierdzenia.
Wikszo dochodw ze swoich
beneficjw przeznacza na cele kocielne, m.in. fundowa klasztory
(paulinw przy kociele na Skace
w Krakowie), bursy uniwersyteckie,
wybudowa domy dla duchowiestwa
w Wilicy, Sandomierzu i Krakowie.
Budownictwo stanowio jego pasj
realizowan dziki posiadanej cegielni i zaowocowao narodzinami tzw.
stylu dugoszowego. Charakteryzowa si on uyciem cegy i kamienia, w przypadku kociow brakiem
wie, jednonawowoci i prezbiterium zakoczonym prost cian.

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

26

Zbigniew Olenicki wedug Jana Matejki

Jednak najwiksze dokonania Jana

Dugosza dokonay si na niwie dziejopisarskiej. Poczynajc na ywotach
witych, przez katalogi biskupw czy
Banderia Pruthenorum z roku 1448
opis chorgwi krzyackich zdobytych
w wiktorii grunwaldzkiej. Napisa
rwnie (po 1462 r.) Insignia seu clenodia incliti Regni Poloniae (Znaki
albo goda sawnego Krlestwa Polskiego). Dzieo to zawiera opis herbu pastwowego, jak i 71 herbw rycerskich rodw polskich. Mona rzec,
e by to pierwszy polski herbarz.
Z tej racji Dugosz uwaany jest za
ojca polskiej heraldyki. Drugim pod
wzgldem objtoci dzieem (czterotomowym) naszego najsynniejszego
kronikarza jest Liber beneficiorum
dioecesis Cracoviensis z lat 1470-1480.
Ten rejestr dbr diecezji krakowskiej
stanowi po dzi dzie cenne rdo
do dziejw gospodarczych, a take

historii sztuki kocielnej. Dugosz da

w nim zwizy zarys historii klasztorw i kociow parafialnych poszczeglnych miejscowoci.
Najwikszym za dokonaniem yciowym okazao si sporzdzenie opisu dziejw Polski. Stao si tak za namow Olenickiego oraz ku wikszej
chwale ojczyzny:
*Chc, zado uczyni, cho po
Twoim zgonie, Twoim rozkazom i usilnym namowom. Ty, bowiem z nadzwyczajn mioci, ktra kazaa ci
dy do uniemiertelnienia dziejw
ojczystych, tego jednego, przede wszystkim prob i rozkazem domagae ode
mnie, a zarazem dostarczae wiernym
opowiadaniem i w prywatnej rozmowie
materiau do tworzenia w sprawach,
ktre zdarzyy si za Twoich czasw.
*Podjem si przekaza na pimie
rocznik dziejw Polski, a take innych
ludw ssiadujcych z Polsk, ponie-

wa bolej, e wiele przesawnych, godnych poznania dzie, tak czasw przeszych, jak i nowszych idzie w wieczn
niepami.
Historia jako przedmiot nie bya
w owych czasach nauczana w szkoach, ale odczuwano jej potrzeb w
kwestiach wychowawczych, jak te
praktycznych. Gruntowna znajomo wasnej przeszoci to lepsze
zarzdzanie krajem i pewniejsze rozstrzyganie konfliktw granicznych,
pretensji terytorialnych, co szczeglnie dotyczyo sporw z Zakonem:
Przepowiadam, e to oto dzieo moe
posuy krlom, ksitom i innym
bohaterskim mom za przykad
i zwierciado, ktre by zapalao i podniecao do sawnych czynw. To, co
powstao w latach 1455-1480 Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae
(Roczniki, czyli Kroniki sawnego
Krlestwa Polskiego) otrzymao
posta 12 ksig opisujcych dzieje
naszego pastwa od czasw najdawniejszych do roku 1480. Wida w nich
ukad analistyczny, ktrego jednostki
kompozycyjne stanowi kolejne lata
kalendarzowe. Cao poprzedzona jest szczegowym opisem sieci
hydrograficznej, uksztatowania powierzchni oraz miast Polski, Litwy
i Rusi nazywanym Chorografi.
Podstaw Rocznikw bya chronologiczna kartoteka uzupeniana
przez Dugosza i jego pomocnikw
wypisami ze rde i relacjami wspczesnych mu osb. Jest to dzieo
unikatowe w skali europejskiej, bo
oprcz historii wasnej ojczyny przedstawi on histori krajw ssiednich
i papiestwa, opierajc si na bogatej
bazie rdowej (dokumentach, kronikach polskich, ruskich, czeskich,
niemieckich). W swojej pracy dziejopisarskiej wzorowa si bezporednio
na Liwiuszu. By ostatnim kronikarzem redniowiecznym w Polsce.
Dziaalno Jana Dugosza, jego
szerokie zainteresowania, daj podstaw do tego, by nazwa go czowiekiem odrodzenia i wybitnym humanist. Zmar 19 maja 1480 r., pochowany zosta w katedrze krakowskiej;
w 1880 r. jego prochy przeniesiono do
krypty zasuonych na krakowsk Skak.
DANIEL WOLBORSKI

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

27

W domu u Maryli i Wadysawa Skrzypkw

Boe kochany,
przecie to ojciec Pio!
Przygotowania do wiat Boego
Narodzenia zaczynaj si w domu
Maryli i Wadysawa Skrzypkw jeszcze w listopadzie. Ju wtedy obmyla
si prezenty, przygotowuje z dziemi
ozdoby na choink. acuch z kolorowego papieru sklejany maymi
rczkami zdaje si nie mie koca
Marylka planuje wigilijne menu,
ale i tak na stole bdzie to samo
co kadego roku karp smaony,
barszcz z uszkami, pierogi z serem,
pierogi z kapust, z grzybami, kompot z suszonych owocw, a na drugi
dzie pasztet, pieczona szynka i tort.
Kady smak to jakie wspomnienie
z dziecistwa, z rodzinnego domu
w Stalowej Woli. Choby taki kompot z suszu. Babcia cay rok przygotowywaa i uzupeniaa owoce na
wigilijny kompot. Suszya w piecu
jabka, potem gruszki zbierane na
miedzy, liwki obowizkowo wgierki. Pachnia ten susz dymem,
drewnem bukowym. Przechowywany w pciennych albo papierowych
torebkach zapamitywa te niepowtarzalne aromaty, aby je odda

w wigilijny wieczr. Grzyby na

barszcz i uszka zbieraj sami. Prawdziwki czyciutkie, wysuszone, powizane w wianki czekaj na t najwaniejsz kolacj.
Bdzie sianko na stole, dodatkowy
talerz i biay obrus haftowany przez
Maryl. Sama nie wie, ktry obrus
wybra. Chocia z wyksztacenia jest
inynierem lotnictwa, to od modoci
uwielbia haftowa i wyszywa. Na dowd otwiera pojemny kredens, gdzie
rwniutko poukadane, wykrochmalone i wyprasowane le haftowane
obrusy, serwety, bieniki. S cae
obrazy malowane wenianymi nimi,
prawdziwe gobeliny, s serwety zdobione piknym aurowym haftem Richelieu, s bieniki w pikne kwiaty
wyszywane ciegiem paskim, ataskowym-gstym, starannym, o rwnych
brzegach. Sucham prawie wykadu
o ciegach ataskowych, zadziergiwanych, supekowych, o waeczkach,
acuszkach, o haftach krzyykowych,
haftach na kanwie, hafcie florenckim. Wszystkie wymagaj precyzji,
cierpliwoci, mnstwa czasu a nade
wszystko serca.

Maryla i Wadek Skrzypkowie. A trudno uwierzy im samym, e to ju 42 lata wsplnego ycia.

Boonarodzeniowa poetyka
Na wigilijny st Marylka wybierze
ten najwikszy obrus z haftem Richelieu, bo do stou usidzie w tym roku
13 osb. Gowa rodziny Marylka
albo Wadek przeczyta fragment
z Ewangelii, ten zaczynajcy si od
sw: A z narodzeniem Jezusa byo
tak, eby wnuczki wiedziay, e nie
jest to zwyke rodzinne spotkanie, e
tej nocy Bg si rodzi i to Jego urodziny s obchodzone. Zanim wszyscy zasid do stou, bd si dzieli
opatkiem i yczy sobie wszyscy
wszystkim tak dugo, e Marylka kolejny raz zacznie podgrzewa
barszcz, ktry stygnie. Tych ycze co
roku jest wicej. Na pocztku te najwaniejsze zdrowia, Boego bogosawiestwa. A pniej to ju indywidualnie kademu, co mu najbardziej
potrzebne. Pod choink uronie gra
prezentw bo kady co podoy
i potem po kolacji bd je rozpakowywa, piewa koldy i cieszy si
swoj obecnoci. Wadysaw z dum
popatrzy na swoje dzieci: crk Martusi z mem Michaem i creczk
Julci (lat 9), drug crk Karolink
z mem Przemysawem i synkiem
Kubusiem (1 rok 5 miesicy), na syna
Mariusza z on Agnieszk, synkiem
Patrykiem i creczk Wiktori (10
miesicy). Dzieci s dobrze wychowane i wyksztacone. Maj ju wasne
rodziny, maj prac i wiedz, co jest
wane w yciu.
A o pnocy wszyscy pjd na Pasterk. Bez tego wita byyby niepene. Lubi ten moment, kiedy w
kociele rozbyskaj wiata i pen
piersi wszyscy piewaj Bg si rodzi,
moc truchleje
Duo w obchodzeniu tych wit
boonarodzeniowej poetyki. Wane,
eby nie traci z oczu tego, co najwa-

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

28

Obrazy haftowane na lnie przez Maryl

niejsze istoty wcielenia. eby potem

przez cay rok wzrasta z Jezusem
i w Jezusie wplata swoje przemylenia Wadysaw.
To dobry moment, eby podzikowa Bogu. Za zdrowie, za 42 wsplnie przeyte lata, za zwyczajne, dobre
ycie. Nigdy nie przestan dzikowa,
bo w yciu mielimy rne chwile.
W naszym yciu Bg zawsze jest na
pierwszym miejscu. Jeszcze nigdy
nas nie zawid. Wierz i ufam mu,
i powierzam wszystkie sprawy, pozostawiajc Jemu decyzj Bd wola
Twoja Panie dodaj na kocu kadej
proby, bo tak naprawd nie wiemy,
co dla nas jest dobre. Czsto modlimy
si za dzieci, w ich intencjach. Modl
si za dusze w czycu cierpice i za
niewierzcych.
Nasza wiara przepenia nas radoci, zaufaniem, wdzicznoci za
wszystkie otrzymywane aski. Zapamitaam tak rad z Listw Ojca Pio:
Nie zamczaj si tym, co rodzi zmartwienia, niepokoje i zgryzoty. Potrzeba
tylko jednego: wznie ducha i kocha
Pana Boga. Nasz wiar wynielimy
z domu.
wici do zada specjalnych
Obydwoje pochodz ze Stalowej
Woli. Tu si urodzili, wychowali, chodzili do szkoy i do kocioa w. Floriana na niedzielne msze i rodowe
msze dzikczynne do Matki Boej
Nieustajcej Pomocy. Taka tam tradycja, ktra trwa do dzi. Ale naprawd poznali si, kiedy Marylka miaa
19 lat i przez przypadek zajrzaa do
maturalnej sali, w ktrej dyurowa

Wadek. Zamienili kilka sw.

Wadek co zaartowa, ja si odciam To wystarczyo, eby Wadek ju nastpnego dnia pod jakim
pretekstem zaczepi Marylk. Spodobaa mu si za taka harda, pyskata,
nie daje sobie w kasz dmucha.
Pomylaem: ta to sobie poradzi
w kadej sytuacji.
Potem j odwiedzi. Zaprosi do
kina, Marylka pamita, e to by film
Love story strasznie si wtedy spakaa. Marylce spodobaa si burza
czarnych wosw i spokj, jaki bi od
Wadka, pewno siebie, ch pomocy. To nie bya mio od pierwszego
wejrzenia. Raczej sympatia.
Rozumielimy si wspomina
Marylka.
Zgadzalimy si mwi o swoich
odczuciach Wadek. I jako tak
przypadlimy sobie do serca, e wiedzielimy, e chcemy by razem, e
sobie pasujemy. Przed lubem zrobilimy 9 pierwszych pitkw miesica. Wierzylimy, e t drog zaskarbiamy sobie mio i opiek Jezusa,
ktry obieca w. Marii Magorzacie
Alacoque, e w tych rodzinach, ktre odprawi 9 pierwszych pitkw
w intencji wynagradzajcej za grzech
Jezusowi, nie bdzie niepokojw,
rozczarowa,
niesprawiedliwoci,
rozwodw. I jeszcze pynie std wielka obietnica Jezusa, e ci, ktrzy odprawi 9 pierwszych pitkw miesica, nie umr w stanie nieaski. Wierzymy do dzi, e Jezus, ktry pragnie
zbawienia kadego czowieka, staje
si bardziej wraliwy na tych, ktrzy
przez dziewi pitkw chc Mu okaza chocia troch wzajemnej mioci

i by blisko Niego, e bdzie o nich

szczeglnie pamita w godzinie ich
mierci.
Do dzi czuj, e jestem w dobrych Boych rkach mwi Marylka. Czuj, e jestem pod opiek
Pana Boga i jego witych. Od dziecka w trudnych sprawach modl si do
w. Tadeusza Judy, witego Antoniego prosz o zguby i czasami nawet po
roku, ale znajduj si. Tak byo ze zotym piercionkiem z malutk monetk, ktry dostaam na zarczyny od
Wadka. Zgin. Zgubiam i nie bardzo wiedziaam, gdzie i kiedy. Mniej
wicej po roku rozmawiaam z ssiadk i tak mimochodem wspomniaam
o piercionku, a ona za chwil przyniosa mi go. Znalaza na chodniku
i nie bardzo wiedziaa, gdzie szuka
waciciela.
To przecie ojciec Pio
Modl si do witego ojca Pio.
To jest mj specjalny wity. Nigdy by
mi nie przyszo do gowy, e moe si
mn zainteresowa a jednak. Mieszkalimy ju w Warszawie. Jechalimy
z Wadkiem samochodem. I nagle z
bocznej ulicy caym pdem uderzy
w nasz samochd innym autem pijany kierowca. Uderzy dokadnie w to
miejsce, gdzie siedziaam.
Wypadku nie pamitam. Wypadam z samochodu przez przedni
szyb. Pokaleczona, poraniona, poamana, nieprzytomna, bez ycia.
Karetka zabraa mnie do szpitala na
ulicy Kasprzaka, a poniewa nie rokowaam przeycia, pozszywali mi
tylko byle jak rany na gowie razem
z wosami, z brudem, z botem z ulicy.
Nic z tego nie pamitam. Obudzio
mnie czyje dotknicie, czyja obecno. Kto sta nade mn i sapa. Czuam czyj oddech, czyje rce i czuam
pikny zapach fiokw, r czego
niebiaskiego. Boe kochany, to ojciec Pio docierao do mnie. I rwnoczenie usyszaam zdziwiony gos
przechodzcego lekarza: To ona
yje.
Gowa zacza puchn, wdaa si
infekcja. Kolejny raz wyldowaam
na sali operacyjnej. Kilka miesicy
dochodziam do zdrowia. Wiem, e
ycie zawdziczam Bogu i e to ojciec Pio ratowa mnie w tym najtrudniejszym momencie. By przy mnie.

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

29

Rodzinne zdjcie. Marta, Karolina, Mariusz Skrzypkowie z Babci Stasi

Rozpoznaam Go, bo niedugo przed

wypadkiem wpada mi w rce ksika
o ojcu Pio Prawdziwe Oblicze Ojca
Pio. Pikna ksika o tym cudownym
charyzmatyku, ktry chcia by tylko ubogim bratem, ktry si modli,
a ju w czasie swojego ycia cieszy
si saw witoci dziki swoim cnotom: modlitwie, duchowi ofiary i cakowitemu powiceniu si dla dobra
dusz. Pamitam, e aowaam, e nie
zdyam pozna o. Pio. Sta mi si
takim bliskim witym, nosiam przy
sobie jego obrazek. Wida, zosta
w mojej gowie, w moim sercu. W
trudnej chwili przyszed mi z pomoc.
By przy mnie, chocia ju dawno nie
y. Ten wypadek zdarzy si w 1986
roku, a o. Pio zmar 23 wrzenia 1968.
Nie by mdrcem, nie by filozofem,
nie by milionerem ani wynalazc,
a nie ma chyba czowieka, ktry by
go nie zna i nie kocha. Dzi ojciec
Pio jest moim najwaniejszym, najukochaszym witym. Jestem szczliwa, e mogam mu to osobicie
powiedzie w San Giovanni Rotondo
podczas tegorocznej pielgrzymki parafialnej. Z wielu piknych myli Ojca
Pio, ktre s zebrane w ksieczce
Dobrego dnia, wiele jest jakby wprost
kierowanych do nas recept na dobre
ycie: Na tym wiecie nikt z nas na nic
nie zasuguje. To Pan jest dla nas yczliwy i Jego nieskoczona dobro ubogaca nas, poniewa wszystko nam przebacza. Albo jeszcze kolejne sowa:
Pokora i mio id w parze. Pierwsza
przynosi chwa, a druga uwica. Pokora i czysto obyczajw s skrzyda-

mi, ktre unosz czowieka a do Boga

i jakby go przebstwiaj.
Haftowane, malowane
Do San Giovanni Rotondo wybierzemy si jeszcze na pewno.
Planuj te z mem kolejne
wyprawy. Fatima, Lourdes, La Salette,
Medjugorie Chc by w tych miejscach, gdzie Bg w szczeglny sposb
objawia si ludziom. Na te wyprawy
cigle nie maj zbyt duo wolnego
czasu. Wadysaw cigle jeszcze pracuje. By przez 16 lat dyrektorem ds.
techniczno-inwestycyjnych w Mini-

sterstwie Edukacji Narodowej, obecnie pracuje jako Inspektor Nadzoru

Inwestorskiego w Urzdzie Miasta
st. Warszawy. Prac ma dobr, ale
ju marzy o emeryturze. Marylka na
razie kad woln chwil spdza z
wnukami. Niewiele czasu zostaje na
jej pasj malowanie. Zacza malowa przez przypadek. Ot, w kolejce
do lekarza usyszaa, e w Pruszkowie
dziaa Uniwersytet Trzeciego Wieku i e jest tam pracownia malarska.
Popdzia od razu i tak w 2010 roku
zacza si jej przygoda z pdzlem
i owkiem.
Namalowaa ponad 40 obrazw,
ktre byy wystawiane m.in. w Domu
Kultury w Pruszkowie, Piastowie,
Warszawie i Raszynie. Maluje martw natur i architektur. Tu z pomoc przychodz studia na Wydziale
Budowy Maszyn i Lotnictwa na Politechnice Rzeszowskiej.
Geometria wykrelna bya moim
ulubionym przedmiotem, std kiedy
maluj, nie mam problemu z perspektyw, liniami prostymi czy wyliczeniami mwi.
Rozgldam si po mieszkaniu. Obrazy na cianach to wszystko dziea
Marylki. Niektre zaskakuj tematyk
jak ten obraz przy wejciu, ktry ma
tytu Pieko i Niebo czy pikny fragment cmentarza na Rossie przypominajcy klimatem rozsonecznion
Dolin Jozafata w Jerozolimie. Na

Maryla i Wadek w San Giovanni Rotondo przed figur wietego Ojca Pio

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

30

czoowym miejscu w salonie wisi obraz zatytuowany Kamie i Aksamit,

za ktry otrzymaa najwicej wyrnie. Za obrazy Kamie i aksamit
(2011 r.) i obraz Zaczarowany ogrd
(2013 r.) otrzymaa wyrnienie i nagrody rzeczowe na wystawie w Piastowie. Z kolei drewniany kociek w.
Floriana namalowaa tak realistycznie, e a ksidz Rafa, ktry chodzi
po koldzie, przystan zaskoczony,
bo rozpozna swj koci w stalowowolskiej parafii. Okazao si, e s
krajanami i to z tej samej parafii w.
Floriana.
Ksidz a przysiad i dopiero zacza si kolda umiecha si Maryla.
Swj talent chce wykorzysta i namalowa obraz portret w. ojca Pio.
O dobrym jedzeniu i dobrym yciu
Boe Narodzenie to pikny czas,
ktry gromadzi nas razem, gdziekolwiek bymy byli. To czas, kiedy wspominamy miniony rok, waniejsze wydarzenia. Na wiele dni przed witami
w domu unosi si zapach godzikw
i
pomaraczy,
cynamonowych

pierniczkw
pieczonych
razem
z dziemi. To zapach wierkowych
gazek, migotanie kolorowych bombek. To czekanie na pierwsz gwiazdk, to piew kold.
Ale e wita coraz bliej, rozmawiamy nie tylko o dobrym yciu, ale
i o dobrym jedzeniu. O tym, e pasztet musi by z zajca, a szynka najpierw odpowiednio peklowana tu
szczegy przygotowania objania mi
Wadysaw. A tort? A tort to jest poezja, w ktrej niezrwnana jest Marylka.
Boe Narodzenie godne to wydarzenie wyoenia wszystkiego, co najlepsze, i w sercu, i na stole. Bo wita
trzeba smakowa, cieszy si rytuaami i przygotowaniami trwajcymi nieraz cay Adwent. Bo ten pikny dzie
Wigilii, ten dzie Boego Narodzenia, min tak szybko.
Cieszymy si wic nimi na dugo, zanim przyjd mwi zgodnie
Marylka i Wadysaw.
I przypomina nam si taka myl
w. Matki Teresy z Kalkuty, ktra tak
piknie mwia o Boym Narodzeniu:
Zawsze, ilekro umiechasz si do swo-

jego brata i wycigasz do niego rce,

jest Boe Narodzenie. Zawsze, kiedy
milkniesz, aby go wysucha, jest Boe
Narodzenie. Zawsze, kiedy rezygnujesz z zasad, ktre jak elazna obrcz
uciskaj ludzi w ich samotnoci, jest
Boe Narodzenie. Zawsze, kiedy dajesz
odrobin nadziei winiom, tym, ktrzy s przytoczeni ciarem fizycznego,
moralnego i duchowego ubstwa, jest
Boe Narodzenie. Zawsze, kiedy rozpoznajesz w pokorze, jak bardzo znikome s twoje moliwoci i jak wielka
jest twoja sabo, jest Boe Narodzenie. Zawsze, ilekro pozwolisz, by Bg
pokocha innych przez ciebie, zawsze
wtedy jest Boe Narodzenie.
yczymy
wszystkim
Czytelnikom
Magazynu
Parafialnego
Bogosawionych, penych nadziei, e
Bg jest, wit Boego Narodzenia!
Foto: Urszula Imieniska i zdjcia
z archiwum domowego Maryli i Wadysawa Skrzypkw
URSZULA IMIENISKA

witeczne przepisy Maryli i Wadka Skrzypkw

Tort makowy
Skadniki: 8 jaj, 25 dag cukru pudru, 25 dag maku, wanilia, skrka cytrynowa, 1 yka miodu, 6 dag buki tartej,
4-5 migdaw
Wykonanie: Biaka ubi na sztywno, tka utrze z cukrem, mak zaparzony i przemielony dodawa porcjami do masy,
na kocu doda pian, posypujc buk tart. Piec ok. 45 minut w temp. 180 st. C. Krem do tortu wg uznania.

Szynka do pieczenia
Skadniki na 1 kg: marynata: 5 ziaren ziela angielskiego, 2 licie laurowe, 5 zbkw czosnku (zgniecionych), 2 litry
wody, 4 yki soli zagotowa i ostudzi, woy miso i marynowa do 2 dni w chodnym miejscu (np. w lodwce)
Pieczenie: Przed pieczeniem szynk wyj z marynaty i oboy (natrze) 1 yk majeranku, 1 yk Vegety, 1 yk
przyprawy do misa, 1/2 yeczki pieprzu i soli. Wszystkie skadniki wymiesza i natrze nimi szynk, nadmiar pozostawiajc na szynce. Obwiza sznureczkiem, mocno ciskajc i piec w temp. 180-190 st. C ok. 1 godz. i 15 min, wystudzi.
(1 kg misa pieczemy ok. 1 godziny)

Pasztet witeczny
Skadniki: im wicej gatunkw misa, tym pasztet bdzie smaczniejszy. Po 60 dag: szynki, karkwki, boczku surowego
(chudego), piersi z kurczaka, redniej golonki z indyka, karkwki woowej, mona doda nog z krlika, 40 dag wtroby
wieprzowej i ok. 20 dag drobiowych wtrbek.
Wykonanie: Misa ugotowa, zmieli maszynk do misa na maych oczkach. Wbi 10-15 jaj (bardzo wieych). Doda Veget, sl i pieprz do smaku, wszystko razem dobrze wymiesza, woy w foremki i piec w temp. 130-150 st. C
ok. 2 godz.
Smacznego!

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

31

Bohaterowie II wojny wiatowej

Krystyna Skarbek
Krystyna Skarbek urodzia si
w ziemiaskiej rodzinie Jerzego
Skarbka i Stefanii Goldfeder w 1908
roku. Po burzliwym okresie modoci
i nieudanym pierwszym maestwie
wyjechaa z drugim mem do Kenii.
Stamtd, na wie o wybuchu wojny,
przedostaa si do Francji, a potem
do Anglii, po drodze rozstajc si
rwnie z drugim mem. Tam od
razu zapisaa si do brytyjskich sub
specjalnych powoanych przez Winstona Churchilla do dywersji na niemieckich tyach. Na Wgrzech dziaaa konspiracyjnie, uywajc do tego
swoich kobiecych wdzikw, potrafia
dotrze do kadego mczyzny i wydoby od niego dowolne informacje.
Wdawaa si w romanse ze wszystkimi, ktrzy byli dla niej uyteczni
i wiedziaa, e moga ich omami. Pomagaa uwalnia polskich onierzy z
obozw na Wgrzech, skd mieli by
transportowani na Zachd, by tam
kontynuowa walk. Przerzucona do
Polski, zdobya dla Churchilla dat
planowanego ataku III Rzeszy na
Zwizek Radziecki. Zostaa pniej
przydzielona do wsppracy z francuskim ruchem oporu, gdzie znowu

zrobia dobry uytek ze swojej urody.

Dziki romansowi z niemieckim oficerem gestapo udao jej si wynegocjowa wykupienie z niewoli francuskich jecw z siatki sabotaystw.
Po wybuchu powstania warszawskiego dwukrotnie prosia o moliwo przerzutu do ojczyzny i wzicia
udziau w walkach, jednak dowdztwo brytyjskie zdecydowanie odmwio. Churchill nie chcia traci swojego najlepszego agenta.
Kilkukrotnie Krystyna musiaa
ratowa si morderstwem, jej ulubion broni by krtki damski pistolet,
a ulubionym sposobem na zacieranie
ladw laska dynamitu. Prawdopodobnie na niej Vesper Lynd wzorowa si, tworzc posta do pierwszej
powieci o Jamesie Bondzie. Zostaa zamordowana przez mczyzn,
ktrego uwioda, ale odrzucia jego
owiadczyny. W pewien sposb pokonaa si swoj wasn broni.
W 2013 roku grb Krystyny Skarbek na londyskim Cmentarzu Kensal Green St. Mary, w ktrym pochowano rwnie jej wsppracownika
Andrzeja Kowerskiego, zosta odrestaurowany. Na uroczystoci jego

odsonicia byli obecni kombatanci

z Polski, Francji i Anglii.
W naszej pamici Krystyna Skarbek zachowa si jako najlepszy, najpikniejszy szpieg w historii.
MATEUSZ BOCZKIEWICZ

K ronika P arafialna
Zmarli Parafianie
Helena Augustyniak
Maria Chajduczenia
Julia Bruliska
Ewa Jadwiga Leszczyska
Waldemar Wadysaw Wjcicki
Edward Bogumi Michalak
Halina Lucyna Kawka
s. Maria Fidelis (Grayna Halina
Olek)
Zygmunt Majcher
Janusz Wojciech Gardasiewicz
Henryk liwa

Dzieci ochrzczone w naszym kociele

Zofia Prusinowska
Mateusz Tomasz Radkiewicz
Igor Felker

Do sakramentu maestwa przystpili

Mateusz Zychowski i Paulina Maria Plecha

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

32

Moje dzieci gawdy mamy

Boe Narodzenie na pnocy Europy: Szwecja

W Szwecji, podobnie jak w innych
krajach skandynawskich, o czym czytalimy w dziecistwie w lekturze
Dzieci z Bullerbyn, wita Boego
Narodzenia cz w sobie elementy religijne i pogaskie, miejscowe
i zagraniczne. Na pocztku grudnia
Szwedzi ozdabiaj domy wiecznikami adwentowymi i kalendarzami
witecznymi dla dzieci. Sklepowy
sza zaczyna si na tydzie przed Wigili. Wtedy w sklepach pojawiaj
si witeczne dekoracje. W Szwecji
prezenty okrelane s julklappar,
co dosownie znaczy boonarodzeniowe pukanie. Nazwa wzia si
od zwyczaju wrczania prezentw: w
wigilijny wieczr darczyca podkrada si pod drzwi osoby, ktr chcia
obdarowa prezentem, i puka w
drzwi. Nastpnie wrzuca prezent do
rodka i ucieka. Do prezentu nie docza ycze, tylko dedykacj w postaci zoliwej rymowanki. Wikszo
Szwedw wymyla takie rymy wanie
w tym okresie roku.
Im bliej wit, tym domy wygldaj coraz uroczyciej. Pojawiaj si
w nich wiece, krasnale, anioy, domowe piernikowe wypieki. Na drzwiach
wejciowych wieszane s wianki
z borwek i sosny. Szwedzi do ozdoby
domu wybieraj czerwone kwiaty: tulipany, begonie i oczywicie gwiazdy
betlejemskie, natomiast rzadziej swj
ulubiony pachncy kwiat, ktrym jest
hiacynt.
Najwaniejszym punktem wit
w Szwecji jest Wigilia. Po wigilijnym
obiedzie Szwedzi ogldaj klasyczne
filmy Disneya, a potem rozdaj sobie
prezenty.
Kiedy witeczny jadospis by
bardziej zrnicowany inny w zalenoci od czci kraju. Dzisiaj na stoach krluj gotowe potrawy. W wielu z nich najwaniejszym skadnikiem
jest wieprzowina. To wspomnienie
dawnych czasw, kiedy kraj ywi si
solonym misem wieprzowym. Miso
przygotowywano jesieni, kiedy jego
kawaki byy najbardziej okazae,
i peklowano tyle, by starczyo na rok.

Jednak kilka zwierzt oszczdzano

do wita w. ucji, co pozwalao
na delektowanie si wie wieprzowin. Dlatego wielu Szwedw nie
wyobraa sobie wit bez nek w
galarecie i kiebasy wieprzowej. Ale
na szwedzkich stoach w tym okresie pojawiaj si rwnie pasztety z
wtrbki, marynowane ledzie, salceson, eberka na zimno i pieczona
szynka z rozmaitymi dodatkami, w

ktrych przecigaj si szwedzkie gospodynie. Do najczciej wykorzystywanych naley kapusta.

Na szwedzkim stole (smorgasbord) mona znale te klopsiki,
zapiekank z anchois zwan pokus
Janssona i charakterystyczny chleb
o sodkim zapachu. Po przekskach
nadchodzi czas na tradycyjne danie
lufisk, czyli ryb z ugu zwan ryb
mydlan. To pamitka redniowiecznego postu, kiedy przed witami Boego Narodzenia obowizywaa dieta
rybna. Szwedzi jedz t ryb z sosem
beszamelowym, ostro przyprawiajc j pieprzem. Na deser podaje si
pudding ryowy z ciepym mlekiem
i cynamonem. Dawniej Szwedzi jadali duo atwej w przygotowaniu
kaszy, w ktrej ukrywali migda. Do

deserowych smakoykw nale te

pepparkakor tzw. pieprzowe ciasteczka w witecznych ksztatach.
Choinki jako symbol wit pojawiy
si w Szwecji trzy wieki temu pocztkowo jedynie w domach wyszych
sfer. Dosy wczenie zaczto ozdabia te witynie. Jeli chodzi o bki, pocztkowo szwedzcy duchowni
sprzeciwiali si temu katolickiemu
zwyczajowi do chwili, kiedy jeden
ze znanych ksiy odway si wprowadzi je do kocioa.
Ale wit Boego Narodzenia nie
byoby bez w. Mikoaja. Jultomten
to jego miejscowa odmiana. Zanim
trafi do Szwecji, prezenty dzieciom
rozdawa kozioek. Pod wpywem
niemieckich zwyczajw Jultomten
zastpi kozioki (ktre dzisiaj s
ju tylko witeczn ozdob). Imi
Jultomten pochodzi od sowa tomte krasnoludek. Krasnale, ktrym
przypisywano opiek na chopskimi
zagrodami, miay niewiele wsplnego
ze witeczn noc. Owszem, gospodarze wystawiali dla nich misk kaszy,
ale swoj popularno zawdziczaj
szwedzkiej malarce, ktra stworzya
pod koniec XIX wieku tysice obrazw krasnoludkw. Teraz szwedzki
wity z workiem na plecach odwiedza domy i pyta w nich o grzeczne
dzieci.
W odrnieniu od europejskiej
pasterki szwedzka jest celebrowana
rano w pierwszy dzie wiat. Kiedy
bya odprawiana bardzo rano. Ludzie
zjedali do kocioa saniami, trzymajc w rkach zapalone pochodnie.
Pochodnie ukadali w due stosy przy
wjedzie do kocioa. Dawn sceneri zastpiy wiece, ale radosny nastrj witeczny udziela si wszystkim
identycznie.
God Jul!
Wesoych wit!
agata tomaszewska-antoniewicz
na podstawie danych Ambasady
Szwedzkiej w Warszawie

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

33

Wadca Patykw
W poprzednim odcinku:
Niektrzy patrolujcy las zniknli,
tak jak reszta mieszkacw obozu.
Grupa, ktr kierowa Robin, nadal
nie wrcia na polan, ocalali obawiaj si, e rwnie zniknli. Maks
myli o przejciu dowodzenia nad
modzie.
Maks przyglda si po kolei
wszystkim zgromadzonym i prbowa
sobie przypomnie, jak zachowywali
si na treningach, kto mia jakie mocne strony. Niestety, mimo usilnych
stara, nie mg sobie wyobrazi,
by ktokolwiek z nich nadawa si na
poprowadzenie grupy. Pooy gow
na rkach i westchn. Wiedzia, e
cho zupenie si do tego nie nadaje,
musi stan na czele modych Ludzi
w Rajstopach i pomc im odnale
ich rodziny. W kocu takie byo jego
przeznaczenie
Maks, kto idzie! na polanie
rozleg si krzyk jednej z dziewczyn.
Maks odetchn z ulg. Nie bdzie
musia by dowdc, Robin wrci
i na pewno bdzie wiedzia, co robi.
Jednak kiedy spojrza na dziewczyn,
mina mu zrzeda. Bya blada i wygldaa na przestraszon, wci wpatrujc si w co midzy drzewami.
To nie Robin! krzykna jeszcze
raz, odwrcia si i pognaa w stron
pozostaych. Wszyscy zbili si w zwart grup, chopcy wysunli si nieznacznie naprzd, by zasoni dziewczyny, sigajc przy tym po niewielkie sztylety, ktre mieli zatknite za
pas. Maks napi wszystkie minie
w oczekiwaniu na jakiego strasznego
stwora, ktry mia za sekund wyoni si z lasu.
I faktycznie, kto wszed na polan,
ale nie by to stwr, tylko mody m-

czyzna, w dodatku w jeansach. Maks

nie mg wierzy wasnym oczom.
Przecie to byo niemoliwe, przecie
prbowali Ludzie dookoa niego
nadal ciskali bro w rkach, ale on
puci swj sztylet, ktry z guchym
dwikiem uderzy o ziemi, i rzuci
si na tajemniczego przybysza. Kto
prbowa go zatrzyma, ale wyrwa
si gwatownie i ju po chwili siedzia
okrakiem na swoim starszym bracie.
Tak, tym razem to on kogo przewrci.
Aaaa nie byem gotowy na takie bolesne powitanie stkn Olek,
pocierajc ty gowy. Chyba nabie
mi guza.
Maks nic nie odpowiedzia, tylko
si umiechn najszerzej jak potrafi.
Pomg bratu wsta i mocno go ucisn.
Ale urose. Ostatni raz kiedy ci
widziaem, czyli z mojej perspektywy
jakie dziesi minut temu, ledwo sigae mi do okcia. Bd potrzebowa
chwili, eby si do tego przyzwyczai.
Olek potarga Maksowi wosy w gecie starszestwa i dopiero wtedy rozejrza si dookoa.
Zobaczy spor grup modych Ludzi w Rajstopach, ale nikogo z nich
nie kojarzy. Kiedy by tu ostatnim
razem, musieli by jeszcze maymi
dziemi. Jedna tylko dziewczyna
wydaa mu si znajoma, ale nie do
koca. Raczej do podobna do kogo, kogo zna wiele lat temu. A, to
pewnie bya modsza siostra Wandy.
Na sam myl o niej zapieky go oczy.
Przetar je szybko, umiechn si do
Maksa i powiedzia:
Bdziemy tu tak sta, czy przedstawisz mnie swoim znajomym?
To nie bdzie konieczne. Franek patrzy na nich, lekko przekrzy-

14
wiajc gow. Wiemy, kim jeste.
Aleksander Wspaniay. Widzielimy
twoj twarz w ognisku opowieci wiele razy, nie moglibymy zapomnie
naszego wybawiciela. To powiedziawszy, ukoni si nisko, a za nim
reszta grupy.
Maks i Olek stali skonsternowani
i patrzyli na kaniajcy si im may
tum modziey. Maks wiedzia, e
wszyscy w wiosce uwielbiali Olka, ale
nie spodziewa si takiej reakcji. Ciekawe czy przed nim te kto bdzie
si kania?
Nie wygupiajcie si, wstawajcie.
Olek wyglda na zakopotanego.
Ludzie powoli zaczli si podnosi,
ale nadal patrzyli w ziemi, chyba troch zawstydzeni. Zapada krpujca
cisza. Maks uwiadomi sobie, e dla
nich musi to by wielkie przeycie.
W kocu Olek by dla nich gwiazd,
jak dla Maksa i jego ziemskich kolegw byli pikarze albo aktorzy. Tylko
e ziemskie dzieci zwykle reaguj
na spotkanie ze swoim idolem wrzaskiem, a dzieciaki w rajstopach najwyraniej milczeniem. Moe on sam
nie by bohaterem, ale postanowi
uratowa t chwil.
Hej, suchajcie. To mj brat Olek,
nie aden Aleksander wspaniay.
Olek lubi je patki z mlekiem na
niadanie i nienawidzi sprzta. Olek,
to s Ludzie w Rajstopach, jak wida,
maj fatalne wyczucie stylu.
Wszystkich rozbawia ta krtka
prezentacja i ju po chwili atmosfera nieco si rozlunia. Olek wita si
z kadym po kolei, udawa, e zapamituje ich imiona, cho prawda jest
taka, e w gowie nie zostao mu ani
jedno. Maks trzyma si blisko niego,
czasami dotyka jego ramienia, by si
przekona, e to nie jest sen, e Olek

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

34

naprawd przenis si do tej dziwnej krainy. Kiedy powitania dobiegy

wreszcie koca, umiechnity Olek
zwrci si do zgromadzonych.
A co si tu waciwie dzieje, czemu nie jestecie w obozie? Robilicie
jak imprezk? No niele, niele,
pewnie duo si pozmieniao, od
kiedy byem tu ostatnio. Za moich
czasw starszyzna nigdy by na to nie
pozwolia.
Przez chwil nikt si nie odzywa,
ale w kocu Maks westchn i przyj
na siebie wyjanienie sytuacji:
Mielimy przyjcie, zorganizowalimy je w tajemnicy, bo niewiele
si tu zmienio. W trakcie dostalimy
informacj, e wszyscy z obozu zniknli. Robin z najstarszymi poszed
sprawdzi, co si dokadnie stao,
a my patrolowalimy las i zbieralimy
to, co zostao z zabawy. Ale ludzie
z patroli rwnie zaczli znika, wic
wezwalimy wszystkich z powrotem.

Olek zmarszczy brwi, co byo oznak, e intensywnie myli, ale nie wydawa si wcale zaskoczony faktem,
e co zego przydarzyo si Ludziom
w Rajstopach.
Robin, taki potny chop? zapyta tylko.
Tak, mwi, e si przyjanilicie.
Tak, tak Dawno poszed do
obozu?
Wanie tu jest problem, ju dawno
powinien wrci. Podejrzewamy, e
on i jego grupa rwnie zniknli.
Ta wiadomo wyranie zmartwia
Olka.
Kto patrolowa las? Olek zwrci si do zgromadzonych, a kilkanacie osb podnioso rce. Czy
zauwaylicie co nadzwyczajnego?
Wszyscy pokrcili przeczco gowami. A znikniciu towarzyszy jaki
dwik? Znowu zaprzeczyli. Nic?
Zupenie nic? Moe wiato byo troch inne albo zapach?

Tym razem jedna z dziewczyn si

odezwaa: Pachniao spalenizn.
Ale wydawao mi si, e ten zapach
pochodzi z polany, pieklimy miso.
Kto jeszcze czu spalenizn?
Wszyscy zwiadowcy podnieli rce.
No to ju wiemy, z czym mamy
do czynienia. Olek wyglda na bardzo z siebie zadowolonego i wcale
nie przeraonego. Skrzyowa rce
na piersi i spojrza w gr, na zarowione od witu niebo. Reszta podya za jego wzrokiem i gwatownie
wstrzymaa oddech. Ksztat, ktry
dostrzegli na niebie, by niewielki, ale
nie pozostawia adnych wtpliwoci.
Czarny smok powrci

bdzie jutro i no wanie... Przede

wszystkim dzieci potrafi MARZY.
To sowo klucz, ktre czsto zostaje
wykrelone z naszego codziennego
dorosego sownika.
To doroli komplikuj sobie ycie,
rezygnuj czsto ze swoich planw,
bo przecie: I tak mi si nie uda,
nie mam czasu, praca, dom, praca.
Wykonuj zawd niezgodny z oczekiwaniami, prowadz ycie, jakiego nie
chc prowadzi. yj w nieustannym
biegu. Chyba aden maratoczyk na
wiecie nie mgby si pochwali takimi wynikami jak niejeden sprinter
z Warszawy. Czsto przebiegaj tak
swoje ycie, omijajc najwaniejsze
przystanki, nie zauwaajc gwnej
nagrody. Mio, marzenia ju dawno zagubiy si w tym cigym chaosie zdarze i polece do wykonania.
Przecie kto wie, czy za rogiem nie
stan anio z Bogiem i warto mie
marzenia, doczeka ich spenienia..
Wanie... Kto wie?
A gdyby tak przypomnie sobie
siebie samych z dziecistwa. Gdyby
powrci jako ten may chopiec / ta

maa dziewczynka do wiata wyobrani. Do wiary, e ten Mikoaj naprawd istnieje i czeka tu za rogiem. Do
tego nieanalizowania wszystkiego,
tylko cieszenia si tym, co tu i teraz?
Zbliaj si wita Boego Narodzenia. Kolejne. Wszystko o nich
wiemy, przeywalimy je ju tyle razy.
Plan te ju jest gotowy. Nikomu nie
trzeba przypomina, e ciocia Basia
zrobi pierogi, a babcia Jadzia przygotuje karpia i barszcz. Obowizki
podzielone. Kady wie, co ma robi.
Prezenty te ju kupione, czekaj
tylko na zapakowanie. Miejsce ustalone, jeden dzie u wujka, drugi u
dziadkw. Ale czy na pewno o niczym
nie zapomnielimy? Czy wanie na
tym polegaj te wita?
Ot wanie Nie pomylelimy
o najwaniejszej rzeczy. O czym, bez
czego te wita nie byyby witami
i wygldaaby tak jak kade inne zwyczajne spotkanie w rodzinnym gronie.
Zapomnielimy o MIOCI. I bynajmniej nie chodzi mi o mio z komedii romantycznych, ktrej kady szuka i pragnie znale, ale o MIO,

C.D.N.

DELFINA MROZOWSKA

Listy do M
Na pewno kady z nas pamita
czasy, kiedy siada przy kominku lub
ukrywa si na strychu i w tajemnicy
przed wszystkimi pisa list do witego Mikoaja. Lista rzeczy, ktr
chcielimy wtedy otrzyma, cigna
si prawie w nieskoczono. Znajdoway si na niej proby o nowego
pluszaka, najlepiej misia do poduszki, takiego z klapnitym uszkiem,
grsk kolejk, rower czy w kocu gry
planszowe i samochodziki. Z kadym
kolejnym rokiem apetyt rs i zabawki zostay zastpione przez laptopy,
tablety, smartfony.
Myl, e niejeden z nas znalazszy
teraz swj list z dziecistwa, umiechnby si sam do siebie i pomyla:
Ach, wtedy wszystko byo takie proste. Dlaczego? Dzieci nie maj
problemw, wierz w witego Mikoaja, mog prosi, o co zechc i by
pewne, e dostan to, o co prosz;
nie musz pisa kolejnego raportu do
pracy lub prbowa wywin si od
spotkania z szefem i zdenia na czas
z domowymi obowizkami. S beztroskie, nie zastanawiaj si nad tym, co

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

jak jest Bg. Bo to dziki Niemu
siedzimy przy jednym stole wszyscy
razem. Dziki Niemu jestemy tymi,
kim jestemy. To On nas prowadzi
w yciu i On nas do tego ycia powouje. I tak jak w Wielki Pitek z mioci do nas odda swoje ycie i zbawi
czowieka, tak w Boe Narodzenie
przychodzi do nas, mwic Pokj
wam. Tak jak 2000 lat temu narodzi
si po to, by nie potpi czowieka,
ale go zbawi, tak przychodzi do nas
co roku, eby wej w nasz histori,
nasze poraki i sukcesy i odmieni
nasze serca.
eby nie byo ono tylko organem,
ktry wybija puls i jest nam potrzebny
do ycia, ale przede wszystkim, eby
przestao by skamieniae. eby
zapona w nim iskra mioci. To
pozwoli nam wiadomie kocha i by
kochanym. Nie tylko bra, ale te dawa.
To od nas samych zaley, czy damy
Mu dokona cudu w naszym yciu,
czy przeyjemy te wita nie jako
komercyjne i handlowe spotkanie
z rodzin przy stole, ale jako wypeniony mioci dar. Czy bdziemy
chcieli powici samych siebie
i zrezygnowa z egoistycznego ja
dla wsplnego my. Wszystko jest
moliwe. Dopki tylko chcemy
i walczymy do koca w imi
wsplnego dobra.
By moe w tym roku, siedzc przy
kominku, znowu napiszemy list. Do
witego Mikoaja. Tym razem nie
proszc go o nowe buty czy sukienk,
ale o mio, rodzin, czas i si do
realizacji marze. Przecie to wanie
jest najwaniejsze. A my nie mamy
czasu/ ochoty tego odkry.
I jak te dzieci sprzed lat, rozpakowujmy kady nasz prezent z najwiksz starannoci. eby go nie utraci.
Zrozummy, po co s te wita i czego
w tym roku maj dokona w moim
yciu. Bo tylko wtedy bd one miay
sens i nie bd witami o jedzeniu
i choince. Czowiek bez mioci byyby jak mied brzczca albo cymba
brzmicy.
Takiego wanie owocnego poszukiwania i radoci z pisania listw do
M sobie i Pastwu ycz.

WERONIKA WIERZBOWSKA

35

Zwyczaje
boonarodzeniowe
na wiecie
Od kilku lat obserwujemy, jak boonarodzeniowe tradycje i unikatowy charakter wit zastpowane s
przez napywajce z Zachodu kicz
i komercj. Ju od poowy listopada bogato zdobione choinki, lnice
bombki oraz mienice si wszystkimi
kolorami sylwetki witych Mikoajw zachcajce do kupna jak najwikszej liczby produktw wypeniaj sklepowe witryny. W witecznej
gorczce i poszukiwaniu idealnych
podarunkw dla najbliszych gubimy
to, co najwaniejsze: prawdziwe znaczenie wit Boego Narodzenia oraz
praktykowane od pokole tradycje.
I chocia w dzisiejszych czasach
cay wiat oglda te same dekoracje
i odwiedza te same sklepy, to wanie
zwyczaje odrniaj od siebie dane
spoecznoci.
W Polsce trzytygodniowe oczekiwanie Adwent koczy Wigilia
Boego Narodzenia. Dla tego dnia
charakterystyczne s dzielenie si
opatkiem jako odniesienie do Ostatniej Wieczerzy, stoy uginajce si
pod dwunastoma postnymi potrawami, ktrych sprbowanie ma zapewni szczcie i powodzenie przez cay
rok, wsplne koldowanie, obdarowywanie bliskich drobnymi upominkami oraz uroczysta msza odprawiana po pnocy pasterka. Jednak
w odlegych zaktkach wiata ten wyjtkowy moment celebruje si zupenie inaczej!
W Hiszpanii okres witeczny
rozpoczyna si wielk loteri ju 22
grudnia. Wieczerza wigilijna skada si z lokalnych specjaw, a odpowiednikiem opatka jest chawa.
Kada rodzina przygotowuje wasn
szopk, ktrej najwaniejszym elementem jest b, zazwyczaj naturalnych rozmiarw. Po pasterce Hiszpanie wituj wraz ze swoimi ssiadami, piewajc koldy, rozpalajc
ogniska i bawic si na owietlonych
tysicami barwnych wiate ulicach

w caym kraju.
Zupenie inna atmosfera panuje
chociaby w Wielkiej Brytanii. Wanym elementem tamtejszych obrzdw jest gromadzenie si wok
monumentalnej choinki na Trafalgar
Square w Londynie, ktra od czasw
II wojny wiatowej jest tradycyjnym
darem od Norwegw. Kolduj tam
chry z rnych stron wiata. W Wielkiej Brytanii nie obchodzi si Wigilii,
witeczny posiek spoywany jest 25
grudnia po wysuchaniu ordzia krlowej, a prezenty otwierane dopiero
dzie pniej.
Niesamowicie ciekawe zwyczaje
moemy odnale w Meksyku. Tradycyjn witeczn ozdob stanowi
gwiazda betlejemska, ktra zastpuje choink. Na tle innych pastw
Meksyk wyrnia te pasada
boonarodzeniowa szopka tworzona
przez mieszkacw przebranych za
Maryj i Jzefa oraz towarzyszcych
im dzieci. 23 grudnia odbywa si Noche de los Rabanos Noc Rzodkiewek. Wwczas na gwnym placu na
wystawiane s stragany z rzebami
wykonanymi wanie z tych warzyw
i przedstawiajcymi zwierzta, roliny, ludzi i witeczne scenki. Wigilia
obchodzona jest w rodzinnym gronie,
na stole mona znale nadziewanego indyka oraz poncz, o pnocy za
wyrusza si na pasterk. 28 grudnia
obchodzony jest Dzie Niewinitek
na pamitk dzieci, ktre kaza zabi
krl Herod.
Kady kraj ma pikne i unikatowe
tradycje: Boe Narodzenie w Belgii wyrniaj powany nastrj oraz
wykwintne niadania, Australijczycy spdzaj Wigili na plaach, za
mieszkacy Finlandii w celu oczyszczenia duszy i ciaa udaj si do sauny. Wane, by nie pozwoli zanikn
tradycji i pamita o tym, co w witach najwaniejsze narodzinach Jezusa Chrystusa.
KASIA ZAWISTOWSKA

MAGAZYN PARAFIALNY 6 (129)/2015

36

wita
ne grono ludzi wdzicznych za Jego
obecno, jedynie pasterze i trzej krlowie (nie liczc Marii i Jzefa). No
i osioki oczywicie. Oni to dopiero
umieli wierzy i wyczu odpowiedni
chwil.
To takie dziwne, kiedy prbuj si
przyzwyczai do myli, e Bg, wielki
Stwrca, zniy si do bycia czowiekiem, eby zbawi taki puch marny, jakim wobec Niego jestemy. To
prawdziwie Boski czyn, ktrego zapowied wida podczas Boego Narodzenia. Midzy dlatego wita s
dla mnie tak wane s jak zwiastun
do dugo oczekiwanego filmu. No i s
makowce, to te jest wietne.
Ciekawe, jak czuli si Jzef i Maryja, wiedzc, e maj przed sob
Boga w niemowlcej postaci. Ja bym

spanikowaa. Chocia te widz si

z Panem co niedziel, to jednak w nieco innej sytuacji. Zastanawia mnie,
czy Jezus podkrada ciasteczka i gra
z kolegami w koci, tak jak inne dzieci, czy by raczej samotnikiem. Trudno mi sobie wyobrazi Jego ziemskie
ycie, zanim zacz naucza. Jedyny
czas, kiedy jest to moliwe, to wanie
Boe Narodzenie. Chrystus jest wtedy najbliej nas.
ycz wszystkim dobrze przeytych
wit Boego Narodzenia i szczliwego Nowego Roku, ktry zacznie
i skoczy si razem z Bogiem. I wielu
prezentw.

LAURA MROZOWSKA

fot. A. Dbrowska

W dziecistwie rodzice straszyli

mnie, e jeli bd niegrzeczna, to nie
mam co liczy na prezenty od witego Mikoaja. Na szczcie zwykle
udawao mi si wyksztusi sowa przeprosin tu przed Wigili, co ratowao
mnie przed rzg i strat honoru.
Jednak par lat temu uwiadomiam sobie, e tu chodzi o co innego
ni prezenty chocia to BARDZO
wana cz wit. Kiedy poszlimy
na tamtoroczn pasterk, zorientowaam si, e witujemy urodziny
Chrystusa, a nie mikoajki, co wtedy
wcale nie byo dla mnie tak oczywiste. Dotaro do mnie, e Jezus te by
kiedy maym dzieckiem, ktre przyszo na wiat w ekstremalnie polowych warunkach i w ogle to nie mia
w yciu atwo. Nie przywitao Go licz-