Produkcja form

Najczciej zadawane pytania

25 najczciej zadawanych pyta w dziedzinie wykonawstwa form
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.

"Jakie s najwaniejsze i decydujce czynniki przy wyborze stali na formy?"

"Jakie s gwne parametry decydujce o obrabialnoci danego materiau?"
"Co wchodzi na cakowity koszt produkcji formy czy matrycy?"
"Co jest charakterystycznego dla obrbki eliwa?"
"Jakie s gwne, najczstsze rodzaje operacji obrbkowych przy produkcji form?"
"Jakiego rodzaju narzdzia powinny by zasadniczo uywane do tych operacji?"
"Czy jest jaki szczeglny czynnik o decydujcej wadze dla procesu obrbki?"
"Dlaczego frezy na okrge pytki s najczciej uwaane za narzdzia pierwszego wyboru do zgrubnej obrbki form?"
"Co to jest efektywna prdko skrawania (ve) i dlaczego ma ona tak istotne znaczenie dla produktywnoci?"
"Jakie s najwaniejsze czynniki zapewniajce sukces przy frezowaniu hartowanej stali narzdziowej?"
"Kiedy frezowa wspbienie, a kiedy przeciwbienie?"
"Frezowanie kopiowe, czy frezowanie konturowe po warstwicach?"
"Dlaczego frezy musz mie rne podziaki?"
"Jak powinien by ustawiony frez, aby osiga najwysz wydajno?"
"Jakie dziaania naley podejmowa, aby wyeliminowa wibracje z procesu skrawania?"
"Co jest najwaniejsze, gdy chodzi o wywaanie narzdzi?"
"Jakich uchwytw naley uywa, aby mie najlepsze wyniki obrbki konwencjonalnej i szybkociowej (HSM)?"
"Jak obrabia naroa bez ryzyka drga?"
"Jak najlepiej zacz obrbk zagbienia?"
"Jaka jest definicja obrbki szybkociowej (HSM)?"
"Jakie s cele obrbki szybkociowej?"
"Jakie s zalety HSM?"
"Czy mog by jakie przeciwwskazania dla HSM?"
"Jakie wymagania stawia si obrabiarkom do HSM?"
"Jakie musz by typowe cechy narzdzi i jakie wymagania stawia si narzdziom do HSM?"

1) "Jakie s najwaniejsze i decydujce czynniki przy wyborze stali na formy?"

Rodzaj formy czy matrycy - s dwa gwne rodzaje materiaw stosowanych do tych celw.
A) Stale do pracy na gorco, ktre s w stanie znosi wzgldnie wysokie temperatury wystpujce przy odlewaniu
kokilowym, kuciu matrycowym i wytaczaniu na gorco.
B) Stale do pracy na zimno, stosowane do cicia i dziurkowania, kucia na zimno, wyciskania na zimno, toczenia i
prasowania wyrobw z proszkw.
Tworzywa sztuczne - niektre tworzywa sztuczne mog wydziela produkty uboczne, jak np. PCW. Korozja moe te by
powodowana przez kodensacj powodowan dugimi przerwami w procesie produkcyjnym, agresywne gazy, kwasy,
nagrzewanie i studzenie, wod i przez warunki magazynowania. W takich przypadkach zaleca si stosowanie stali
nierdzewnej.
Wielko formy - Czsto do wytwarzania duych gabarytowo form uywa si stali ulepszonych cieplnie. Na formy o
mniejszych wymiarach stosuje si stale zahartowane na wskro.
Liczba cykli pracy - wysoko zahartowane stale - 48-65 HRC - powinny by stosowane na formy uywane do pracy
wielkoseryjnej (>1000 000 cykli). Stale ulepszane do 30-45 HRC powinny by stosowane do wyrobu form do
rednioseryjnej produkcji (100 000 - 1 000 000 cykli). Natomiast mikkie stale niestopowe o twardoci 160- 250 HB uywa
si na formy do produkcji krtkich serii wyrobw (< 100 000 cykli).
Gadko powierzchni - wielu wytwrcw form do tworzyw sztucznych zainteresowanych jest dobr jakoci powierzchni.
Rwnoczenie z poprawianiem skrawalnoci stali przez zwikszanie zawartoci siarki pogarsza si jako jej powierzchni.
Stal o zwikszonej zawartoci siarki staje sie te bardziej krucha.
DO GRY >>
2) "Jakie s gwne parametry decydujce o obrabialnoci danego materiau?"
Skad chemiczny stali ma due znaczenie. Im wiksza jest zawarto skadnikw stopowych, tym stal jest trudniejsza w
obrbce. Odpowiednio, wraz ze zmniejszaniem si zawartoci wgla, polepsza si podatno stali na skrawanie.
Struktura stali ma te due znaczenie dla jej obrabialnoci. Rn struktur maj odlewy, odkuwki, wyroby wytaczane,
walcowane i obrobione skrawaniem. Odkuwki i odlewy maj te czsto trudnoobrabialn struktur warstwy
przypowierzchniowej.
Twardo jest jednym z gwnych czynnikw wpywajcych na obrabialno materiau. Generaln zasad jest, e im
twardsza stal, tym trudniejsza w obrbce. HSS moe by stosowana do 330-400 HB, HSS + TiN do 45 HRC. Do materiaw
o twardoci 65-70 HRC musz by by stosowane wgliki, ceramika, cermet lub CBN.
Wtrcenia niemetaliczne maj oglnie zy wpyw na trwao narzdzi. Jednym z przykadw jest Al2O3 (tlenek glinu),
ktry, bdc czyst ceramik, jest bardzo cierny.

Naprenia resztkowe w kocu, mog stwarza problemy w obrbce. Czsto zaleca si wykonywa odpranie po
obrbce zgrubnej.
DO GRY >>
3) "Co skada si na cakowity koszt produkcji formy czy matrycy?"
W przyblieniu, koszt cakowity mona podzieli na nastpujce skadniki:
Obrbka mechaniczna 65%
Materia obrabiany 20%
Obrbka cieplna 5%
Monta/pasowanie10%
Wskazuje to wyranie, jak wana jest dobra obrabialno i sprawny przebieg procesu obrbki dla ekonomicznoci produkcji
form czy matryc.
DO GRY >>
4) "Co jest charakterystycznego dla obrbki eliwa?"
Oglnie mona powiedzie, e:
Im wysza jest twardo i wytrzymao eliwa, tym gorsza jest jego obrabialno i tym krtsza trwao narzdzi.
Obrabialno wikszoci rodzajw eliw poddawanych obrbce skrawaniem jest generalnie dobra. Jej stopie jest silnie
uzaleniony od struktury. Twardsze eliwa perlityczne s nieco trudniejsze do obrobiania. eliwa z grafitem patkowym i
eliwa cigliwe maj doskonae waciwoci skrawne, podczas gdy eliwo sferoidalne nieco gorsze.
Gwne przyczyny zuycia narzdzi spotykane przy obrbce eliwa to cieranie, przyleganie i dyfuzja. cieranie
powodowane jest gwnie przez czstki wglikw, wtrcenia piasku i tward w efekcie zabielenia skr. Przyleganie
skutkujce narostem ma miejsce przy niszych prdkociach skrawania i niszych wwczas temperaturach obrbki.
Dotyczy to grupy eliw ferrytycznych, ktre maj tendencj do przyspawywania si do ostrza, a moe to by
przezwycione przez zwikszenie prdkoci i temperatury skrawania.
Z drugiej strony, zuycie dyfuzyjne powizane jest z temperatur i pojawia si przy wyszych prdkociach skrawania,
szczeglnie w bardziej wytrzymaych gatunkach eliwa. Takie gatunki maj wysz odporno na odksztacanie, co
prowadzi do wyszej temperatury w strefie skrawania. Ostatni rodzaj zuycia zaleny jest od reakcji midzy eliwem i
materiaem narzdzia, i czasem, dla uzyskania dobrej jakoci powierzchni, zachodzi konieczno uywania do obrbki przy
wyszych prdkociach skrawania pytek ceramicznych lub z CBN.
Typowymi wasnociami narzdzi, wymaganymi zwykle dla obrbki eliwa s twardo na gorco i stabilno chemiczna, a
ponadto - zalenie od rodzaju operacji, materiau obrabianego i warunkw obrbki wymagane s wytrzymao, udarno
i odporno na zmienne temperatury. Rwnolegle uywa si gatunkw wglikowych, jak i ceramicznych. Uzyskiwanie
satysfakcjonujcych wynikw obrbki eliwa zaley od tego, jak nastpuje proces zuycia narzdzia: gwatowne tpienie
si ostrza oznacza przedwczesne wyamanie pytki w wyniku mikropkni cieplnych i wykrusze i prowadzi do zych
rezultatw w postaci psucia materiau obrabianego, zej jakoci powierzchni, etc. Stopniowo zachodzce zuycie na
powierzchni przyoenia, przy utrzymywaniu si prawidowej, ostrej krawdzi skrawajcej, jest sytuacj korzystn i
oczekiwan.
DO GRY >>
5) "Jakie s gwne, najczstsze rodzaje operacji obrbkowych przy produkcji form?"
Proces technologiczny powinien by podzielony na przynajmniej trzy rodzaje obrbki:
obrbk zgrubn, redni i wykaczajc, a czasami te superdokadn (gwnie w technice HSM). Zabiegi frezowania
pozostaoci s oczywicie wykonywane po obrbce redniej, jako przygotowanie do obrbki wykaczajcej. Wane jest,
aby na kadym etapie obrbki dokada stara, eby pozostawia moliwie rwnomierny naddatek dla kolejnej obrbki.
Trwao narzdzia bdzie dusza i bardziej przewidywalna, jeli w czasie skrawania bdzie mniej zmian kierunku i
wielkoci obcienia. Jeli to moliwe, operacje wykaczajce przeprowadza naley na specjalnie do tego przeznaczonych
obrabiarkach. Zwikszy to dokadno geometryczn i jako powierzchni formy i skrci czas powicany na monta i
prby.
DO GRY >>
6) "Jakiego rodzaju narzdzia powinny by zasadniczo uywane do tych operacji?"
Obrbka zgrubna: frezy na okrge pytki, frezy kuliste, frezy palcowe z duym promieniem naroy.
Obrbka pwykaczajca: frezy toroidalna (na okrge pytki, rednica frezw 10-25 mm), frezy kuliste.
Obrbka wykaczajca: frezy toroidalne, frezy palcowe kuliste.
Frezowanie pozostaoci: frezy toroidalne, frezy kuliste, frezy z zakoczeniem prostym. Naley oczywicie stara si
optymalizowa proces obrbki przez stosowanie frezw o najodpowiedniejszych rednicach, dedykowanych gatunkw i
geometrii pytek, jak te odpowiednich parametrw skrawania i dobrej strategii obrbki.
Aby zapozna si z nasz ofert w zakresie produktywnych narzdzi do obrbki form, prosz zamwi nasz
katalog "Narzdzia do produkcji form i matryc" C-1102:2
DO GRY >>
7) "Czy jest jaki szczeglny o decydujcym znaczeniu dla procesu obrbki?"
Jednym z najwaniejszych zada w procesie obrbki jest pozostawianie rwnego naddatku dla kolejnych narzdzi w
pniejszych zabiegach. Znaczy to, e trzeba uywa narzdzi o rnych rednicach, od wikszych do mniejszych,
szczeglnie w czasie obrbki zgrubnej i pwykaczajcej. Gwnym kryterium powinno by zblianie si w kadej operacji,
tak blisko jak to tylko moliwe, do ostatecznego ksztatu formy.
Rwnomierny naddatek dla kadego narzdzia gwarantuje rwn i wysok wydajno i bezpieczestwo procesu skrawania.
Prdko skrawania i posuw mog by utrzymywane na odpowiednio wysokim poziomie gdy ap i ae s stae. Mniej bdzie
wtedy zmian kierunku i wartoci si dziaajcych na narzdzie, co z kolei da mniejsze wydzielanie ciepa, mniejsze
zmczenie i w efekcie

dusz trwao narzdzia. Jeli przestrzega si tej procedury, wwczas niektre operacje pwykaczajce i praktycznie
wszystkie wykaczajce mog by realizowane bez nadzoru lub z ograniczonym nadzorem operatora. Stay naddatek jest
te jednym z gwnych warunkw powodzenia obrbki szybkociowej HSM
Inny pozytywny efekt rwnomiernej gruboci naddatku to dobre waruki pracy obrabiarki - prowadnic, rub tocznych i
oysk wrzeciona.
DO GRY >>
8) "Dlaczego frezy na okrge pytki s najczciej uwaane za narzdzia pierwszego wyboru do zgrubnej
oferty form?"
Jeeli zgrubne frezowanie wybrania wykonywane jest frezem prostoktnym walcowo-czoowym, wwczas w obrbce
pwykaczajcej trzeba wyrwnywa wiele schodkowych pozostaoci. Towarzysz temu zmienne siy skrawania i rne
ugicia narzdzia. Rezultatem jest nierwny naddatek na obrbk wykaczajc, co wpywa na niedokadno ksztatu
wykonywanej formy. Jeli uywa si freza walcowo-czoowego z trjktnymi pytkami, wwczas ostrza maj stosunkowo
ma wytrzymao, co zagraa bezpieczestwu obrbki. Pytki trjktne czy rombowe wywouj te due promieniowe siy
skrawania, a ponadto z powodu maej liczby ostrzy na pytce, nie s zbyt ekonomiczne w zastosowaniu do frezowania
zgrubnego.
Z drugiej strony, pytki okrge, pozwalajce frezowa we wszystkich kierunkach posuwu i w kadym materiale, generuj
mae lady kolejnych przej i dziki temu pozostawiaj niewielki i rwnomierny naddatek na obrbk pwykaczajc.
Jedn z cech okrgych pytek jest to, e tworz one wiry o zmiennej gruboci. Pozwala to na wysze posuwy w
porwnaniu do wikszoci pytek o innych ksztatach. Skrawanie pytkami okrgymi jest te agodniejsze, jako e kt
przystawienia wzrasta stopniowo od prawie zera (przy pytkim skrawaniu) do 90 stopni. Przy maksymalnej gbokoci
skrawania kt przystawienia wynosi rednio 45 stopni, a przy frezowaniu kopiowym obwodem freza, wzdu prostych
cianek, kt ten wynosi 90 stopni. Tumaczy to te wytrzymao frezw na okrge pytki - obcienie w czasie obrbki
narasta stopniowo. Frezy na okrge pytki - CoroMill 200, ktre znale mona w naszym katalogu "Narzdzia do produkcji
form i matryc" C-1102:2, powinny by zawsze traktowane jako pierwszy wybr do obrbki zgrubnej i redniej. W obrbce
5-osiowej okrge pytki spisuj si bardzo dobrze i nie ma waciwie ogranicze w ich stosowaniu.
Przy dobrym programowaniu frezy na okrge pytki i frezy toroidalne mog w duym zakresie zastpowa frezy kuliste.
Frezy na okrge pytki, o maym biciu, w poczeniu ze szlifowanymi, dodatnimi i lekko tncymi geometriami pytek, mog
by uywane do obrbki pwykaczajcej, a czasem nawet wykaczajcej.
DO GRY >>
9) "Co to jest efektywna prdko skrawania (ve) i dlaczego ma ona tak istotne znaczenie dla
produktywnoci?"
Wane jest, aby zawsze opiera obliczanie efektywnej prdkoci skrawania na rzeczywistej, zaangaowanej w skrawanie
rednicy narzdzia. Jeli nie bierze si tego pod uwag, popenia si powany bd w obliczaniu posuwu, poniewa posuw
zaley od prdkoci obrotowej wrzeciona i rednicy skrawania przy danej prdkoci skrawania.
Jeli do obliczenia prdkoci skrawania przyjmuje si nominaln rednic narzdzia, to przy pytkim skrawaniu efektywna
(rzeczywista) prdko skrawania bdzie zbyt niska.
Odnosi si to do takich narzdzi, jak frezy na pytki okrge CoroMill 200 i CoroMill 300 (szczeglnie o maych rednicach),
frezy kuliste Coromant i frezy palcowe o duych promieniach naroa - patrz katalog Coromanta "Narzdzia do produkcji
form i matryc" C-1102:2. Oczywicie i posuw bdzie wwczas zbyt may, a produktywno zostanie znacznie zaniona.
Najistotniejsze jest, e parametry skrawania bd daleko poniej zalecanego zakresu i moliwoci narzdzi.
Podczas obrbki 3-wymiarowej, rednica skrawania zmienia si w zalenoci od ksztatu formy czy matrycy. Jednym ze
sposobw poradzenia sobie z tym problemem jest podzielenie formy na czci wyrniajce si obecnoci stromych
cianek, i na takie, gdzie dominuje pytka topografia. Nastpnie mona podejmowa kompromisowe decyzje i osiga
dobre rezultaty, jeli odpowiednio opracuje si oprogramowanie CAM i zaoy dobre parametry, stosownie do wymaga
poszczeglnych charakterystycznych segmentw formy.
DO GRY >>
10) "Jakie s najwaniejsze czynniki zapewniajce sukces przy frezowaniu hartowanej stali narzdziowej?"
Podstawowym warunkiem szybkociowej (HSM) obrbki wykaczajcej czy superdokadnej hartowanej stali narzdziowej
jest pytkie skrawanie. Gboko skrawania nie powinna przekracza 0,2/0,2 mm. Ma to na celu uniknicie nadmiernego
ugicia ukadu narzdzia i zachowanie wskich tolerancji wymiarw i dokadnoci geometrycznej obrabianej formy lub
matrycy.
Bardzo wane jest te, aby stosowa bardzo sztywne narzdzia i uchwyty. Przy wyborze narzdzi penowglikowych
kierowa si naley gruboci rdzenia (najwiksz wytrzymaoci na zginanie). Regu jest, e wzrost rednicy narzdzia o
20%, np. z10 do 12 mm, zmniejsza ugicie narzdzia o 50%. To samo mona powiedzie o zmniejszaniu wysigu
narzedzia - jeli skrci si wysig o okoo 20%, wwczas ugicie zmniejszy si o 50%. Pogrubione chwyty narzdzi i
stokowa konfiguracja przduek jeszcze dalej zwiksza sztywno. Przy stosowaniu frezw kulistych - patrz "Narzdzia do
produkcji form i matryc" C-1102:2 - na wymienne pytki, sztywno moe by zwikszona 3-4 razy przez wykorzystanie
trzonkw wykonanych z tzw. heavy metalu.
Przy obrbce wykaczajcej metod HSM hartowanej stali, wane jest te, aby wybiera dedykowane gatunki i geometrie
pytek. Naley te stosowa powoki o wysokiej twardoci na gorco, takie jak TiAlN.
DO GRY >>
11) "Kiedy frezowa wspbienie, a kiedy przeciwbienie?"
Zasadnicze zalecenie brzmi: staraj si frezowa wspbienie kiedy to tylko moliwe.
Gdy podczas frezowania wspbienego ostrze wchodzi w materia, grubo wira jest w tym momencie maksymalna.
Natomiast przy frezowaniu przeciwbienym jest odwrotnie - na pocztku grubo wira jest najmniejsza. Trwao

narzdzia jest generalnie krtsza przy frezowaniu przeciwbienym, ni przy wspbienych, co spowodowane jest znacznie
tu wikszym wydzielaniem ciepa. Gdy grubo wira wzrasta od zera do maksimum, wtedy wydziela si duo ciepa,
poniewa ostrze w duym zakresie trze o powierzchni obrabian. Siy promieniowe s te znacznie wysze przy
frezowaniu przeciwbienym, co ma niekorzystny wpyw na oyska wrzeciona.
Przy frezowaniu wspbienym ostrze poddawane jest gwnie napreniom ciskajcym, ktre s znacznie korzystniejsze
dla wglikw spiekanych ni naprenia rozcigajce, dominujce przy frezowaniu przeciwbienym. Jest jednake kilka
wyjtkw. Przy obrbce wykaczajcej bokiem freza palcowego penowglikowego (patrz narzdzia przedstawione w
katalogu "Narzdzia do produkcji form i matryc" C- 1102:2), szczeglnie w materiaach hartowanych, pierwszym wyborem
jest frezowanie przeciwbiene. W ten sposb atwiej zachowa warunki paskoci cian, a take zapewni wiksz
dokadno kta naroa. lady kolejnych przej s mniejsze lub nie wystpi wcale. Wynika to gwnie z kierunku
dziaania si skrawania. Jeli frez jest bardzo ostry, siy skrawania przy frezowaniu wspbienym wcigaj narzdzie w gb
materiau. Frezowanie przeciwbiene moe by wskazane na starych frezarkach o zwikszonym luzie na rubie pocigowej,
poniewa w ten sposb generowany jest docisk, ktry kasuje luz i stabilizuje proces obrbki.
DO GRY >>
12) "Frezowanie kopiowe, czy frezowanie konturowe po warstwicach?"
Najlepszym sposobem zapewnienia obrbki wspbienej przy wykonywaniu wybra jest frezowanie konturowe. Frezowanie
zewntrznym obrysem freza (na przykad freza kulistego - patrz katalog "Narzdzia do produkcji form i matryc" C-1102:2)
zwykle poprawia produktywno, poniewa ostrza uczestnicz w skrawaniu na wikszej rednicy narzdzia. Jeli prdko
obrotowa wrzeciona jest ograniczona, to frezowanie konturowe uatwia utrzymanie prdkoci skrawania i zmniejsza zmiany
wielkoci i kierunku obcienia. Ma to szczeglne znaczenie przy obrbce szybkociowej i przy obrbce materiaw
hartowanych, gdy prdkoci skrawania i posuwy s wysokie. Zarwno ostrza jak i cay proces skrawania s wraliwe na
zmienne obcienia, ktre mog powodowa uginanie narzdzia i wywoywa drgania, a nawet doprowadzi do cakowitego
zniszczenia narzdzia. O ile to moliwe naley unika frezowania kopiowego wzdu stromych cianek. Frzy frezowaniu
kopiowym wspbienym grubo wira jest wiksza przy niskich prdkociach skrawania. Wystpuje te ryzyko
wyszczerbiania ostrzy w osi narzdzia. Jeli ukad sterowania ma sab fukcj "patrz naprzd", lub jej nie ma wcale,
opnienia nie bd do szybkie i uszkodzenia w centrum narzdzia s wielce prawdopodobne. Nieco lepiej jest frezowa
kopiowo pod gr wzdu stromej cianki, gdy grubo wira jest wwczas najwiksza, przy bardziej odpowiedniej
prdkoci skrawania.
Dla najlepszej trwaoci narzdzi zaleca si, aby proces skrawania przebiega cigle, najdluej jak to moliwe. Trwao
narzdzia bdzie znacznie gorsza, jeli narzdzie czsto wchodzi i wychodzi z materiau. Zwiksza to stresy cieplne i
zmczenie narzdzia. Lepiej jest dla nowoczesnych wglikw spiekanych, gdy pracuj w wysokiej i rwnej temperaturze,
ni przy duych wahaniach temperatury. Przy frezowaniu kopiowym czsto zachodzi naprzemienne frezowanie wspbiene
i przeciwbiene, co wie si z czstym przerywaniem skrawania. Jest to zjawisko niekorzystne dla wszystkich rodzajw
frezw, a ponadto pogarsza jako formy czy matrycy. Kade wejcie ostrza w materia powoduje ugicie narzdzia, co
pozostawia pewne wzniesienie na obrobionej powierzchni. Wady powierzchni pojawiaj si rwnie przy wychodzeniu
narzdzia z pracy, gdy nastpuje zwolnienie si i odgicie narzdzia, co prowadzi do lekkiego wcicia w materia.
DO GRY >>
13) "Dlaczego frezy musz mie rne podziaki?"
Frez, bdc narzdziem wieloostrzowym, moe mie rn licz zbw (z), i jest kilka czynnikw, ktre pomagaj
zdecydowa, jaki rodzaj podziaki lub liczba zbw powinny by zastosowane do danej obrbki. Materia obrabiany, wielko
przedmiotu, oglna stabilno, dugo wysigu, wymagania odnonie jakoci powierzchni i moc obrabiarki s niektrymi
warunkami zwizanymi z obrbk. Warunki zwizane z narzdziem to dostateczny posuw na zb, wymg jednoczesnego
zaangaowania przynajmniej dwch ostrzy, zdolno odprowadzania wirw - e wymienimy kilka najwaniejszych.
Podziaka (u) freza to odlego punktu na ostrzu od takiego samego punktu na kolejnym ostrzu. Frezy dzieli si na majce
podziak rzadk, gst i bardzo gest, i wikszo frezw Coromanta wystpuje w tych trzech opcjach - sprawd w
katalogu "Narzdzia do produkcji form i matryc" C-1102:2. Gsta podziaka oznacza wicej zbw przy redniej wielkoci
kieszeniach wirowych i pozwala na wysok objtociow wydajno skrawania. Uywana jest zazwyczaj do obrbki eliwa
i do rednio-cikiego frezowania stali. Gsta podziaka stanowi pierwszy wybr do frezowania oglnego i zalecana jest do
produkcji mieszanej. Podziaka rzadka oznacza mniej zbw na obwodzie freza i wiksze kieszenie wirowe.
Podziaka rzadka jest czsto stosowana przy obrbce zgrubnej - do wykaczajcej - stali i tam, gdzie skonno do wibracji
zagraa wynikom obrbki. Podziaka rzadka to prawdziwe remedium na problemy i stanowi pierwszy wybr do pracy na
dugim wysigu, przy niskiej mocy obrabiarki i przy innych zastosowaniach gdzie trzeba zminimalizowa siy skrawania.
Podziaka bardzo gsta to mae kieszenie wirowe i moliwo bardzo wysokich posuww minutowych. Takie frezy s
odpowiednie do obrbki niecigych przedmiotw eliwnych, zgrubnego frezowania eliwa i stali - przy maych
gbokociach skrawania, na przykad przy frezowaniu obrysw. S te dobre do zastosowa i materiaw, gdzie prdko
skrawania musi by utrzymywana na niskim poziomie. Gowice frezowe mog mie podziak rwnomiern bd
nierwnomiern. Ta ostatnia cechuje si nierwnymi odstpami midzy zbami i wyrnia si bardzo dobr efektywnoci,
gdy chodzi o unikanie problemw z wibracjami.
Gdy pojawiaj si problemy z drganiami, naley, gdy to tylko moliwe, stosowa frez o nierwnomiernej i rzadkiej
podziace, poniewa mniejsza liczba zbw w pracy daje mniejsz skonno do narastania drga. Mniejsza rednica freza
te moe poprawi sytuacj. Naley wybra dobrze dopasowan do zadania kombinacj gatunku i geometrii pytek - ostre
krawdzie w poczeniu z wytrzymaym gatunkiem wglika.
DO GRY >>
14) "Jak powinien by ustawiony frez, aby osiga najwysz wydajno?"

Na drog skrawania wpywa usytuowanie freza. Trwao narzdzia jest czsto uzaleniona od dugoci skrawania, ktr
musi przeby ostrze skrawajce. Frez, ktry jest ustawiony centralnie wzgldem obrabianej powierzchni, ma do przebycia
krtsz drog skrawania, natomiast gdy frez przestawiony jest w bok od osi przedmiotu, wwcza uk, ktry zakrela ostrze
w materiale, jest duszy. Majc na wzgldzie kierunek dziaania si skrawania naley zdecydowa si na pewien
kompromis. W przypadku gdy frez usytuowany jest symetrycznie wzgldem obrabianej powierzchni, kierunek wypadkowej
promieniowej siy skrawania zmienia si w rytm, jak pytki wchodz i wychodz z pracy. Luz na wrzecionie te moe
powodowa drgania i wie do uszkodzenia pytek.
Poprzez sprowadzenie freza z osi osiga si bardziej stabilny i korzystny kierunek si skrawania. Im duszy jest wysig,
tym waniejsze jest zapobieganie moliwoci wystpowania drga.
DO GRY >>
15) "Jakie dziaania naley podejmowa, aby wyeliminowa wibracje z procesu skrawania?"
Pierwszym dziaaniem, jakie naley podj gdy pojawiaj si drgania, jest zmniejszenie si skrawania. Moe to by
osignite przez zastosowanie odpowiednich narzdzi, metod obrbki i parametrw skrawania
Postpuj wedug opisanych poniej wyprbowanych zasad:
- Wybierz frez o rzadkiej i nierwnomiernej podziace.
- Stosuj pytki o dodatniej, lekko tncej geometrii.
- Stosuj moliwie najmniejszy frez. Jest to szczeglnie wane przy uywaniu trzpieni z tumieniem drga.
- Stosuj pytki o maym zaokrgleniu krawdzi ostrza (ER). Zmie pytki z gub powok na cienko pokrywane. Jeli to
konieczne, stosuj pytki niepowlekane. Stosuj wytrzymay gatunek o drobnoziarnistym podou.
- Stosuj wyszy posuw na zb. Zmniejsz obroty wrzeciona i zachowaj posuw minutowy (=wyszy posuw na zb). Mona
te zachowa prdko obrotow, a zwikszy posuw stou (wyszy posuw na zb). Nie zmniejszaj posuwu na zb!
- Zredukuj promieniow i osiow gboko skrawania.
- Wybierz stabilny uchwyt, taki jak Coromant Capto. Zastosuj najwiksz moliwie rednic adaptera, aby osign
najwysz stabilno. Dla najlepszej sztywnoci naley budowa stokowo zbiene przeduki.
- Przy dlugich wysigach uywaj trzpieni z tumieniem drga, w poczeniu z frezami o rzadkiej i nierwnomiernej
podziace. Mocuj frez bezporednio do trzpienia z tumikiem drga.
- Ustawiaj frez niesymetrycznie wzgldem powierzchni obrabianej.
- Jeli stosujesz frez o rwnomiernej podziace, pomocne moe by wyjcie jednej z pytek.
Asortyment dostpnych narzdzi - patrz katalog "Narzdzia do produkcji form i matryc" C-1102:2

DO GRY >>
PYTANIA NR 16-25 >>

Przemys produkcji form

Najczciej zadawane pytania

25 najczciej zadawanych pyta w dziedzinie wykonawstawa form

16) "Jakie s najwaniejsze zagadnienia zwizane z wywaaniem narzdzi?"

Wywaanie zwiksza dugo procesu o kilka dodatkowych etapw i wymaga:
- Okrelenia niewywaenia narzdzia, czy caego zespou narzdziowego.
- Zmniejszenia niewywagi przez zmian narzdzia, zdjcie nadmiaru materiau z narzdzia poprzez obrbk skrawaniem
albo zaoenie na narzdzie odpowiedniej przeciwwagi.
- Czsto taka procedura musi by powtarzana - narzdzie jest ponownie sprawdzane i dokadnie wywaane, a do
osignicia wymaganej dokadnoci wywaenia.
Samo wywaanie narzdzia nie rozwizuje wszystkich problemw z niestabilnoci obrbki. Jedn z tego przyczyn moe
by niedopasowanie uchwytu do kocwki wrzeciona obrabiarki. Zdarza si, e wystpuje tam zauwaalny luz, albo te na
stoku s przyklejone wiry lub inne zanieczyszczenia. Stoek nie bdzie wwczas dokadnie wycentrowany.
Zanieczyszczenia spowoduj efekt niewywaenia, nawet jeeli samo narzdzie, uchwyt i wrzeciono bd w doskonaym
stanie. Wywaanie narzdzi stanowi dodatkowy koszt obrbki i za kadym razem naley dokona analizy opacalnoci
takiego dziaania.
Wiele jednake moe by dokonane dla dobrego zbalansowania poprzez samo wytypowanie odpowiedniego narzdzia, i
przedstawiamy tu niektre zasady, ktrymi warto si kierowa:
- Kupuj narzdzia i uchwyty o sprawdzonej jakoci. Wybieraj uchwyty, ktre byy obrabiane dla usunicia niewywaenia.
- Preferuj narzdzia krtkie i lekkie, na ile to moliwe.
- Regularnie sprawdzaj narzdzia i uchwyty na obecno pkni zmczeniowych i odksztace.
Dopuszczalne ze strony procesu obrbki niewywaenie narzdzia zaley od parametrw samego procesu. Skada si na
wielko si skrawania, stan wywaenia samej obrabiarki i stopie wzajemnego oddziaywania na siebie tych dwch
czynnikw. Najlepszym sposobem doprowadzenia do dobrego wywaenia ukadu jest metoda prb i bdw. Powtarzaj
podjte dziaania wiele razy, obserwujc wyniki kolejnych prb. Po kadej prbie poprawiaj niewywaenie narzdzia i prbuj
ponownie. Optymalnym stanem zrwnowaenia narzdzia jest stan, gdy dalsze wywaanie nie poprawia ju jakoci

powierzchni obrobionej, albo punkt, przy ktrym proces skrawania z atwoci zapewnia dotrzymanie wymaganych
tolerancji wymiarowych przedmiotu obrabianego.
Kluczem do powodzenia jest skupienie si na caoci procesu, a nie kierowanie si tylko na zminimalizowanie wartoci G,
czy innych arbitralnie ustalonych celw. Celem powinno by osignicie moliwie najwikszej opacalnoci procesu obrbki.
Naley porwnywa koszty wywaania narzdzia i efekty, jakie moe to przynie i na tej podstawie decydowa o
podejmowanych dziaaniach.
Dla otrzymania bliszych informacji na temat wywaania narzdzi prosz skontaktowa si z najbliszym przedstawicielem
Sandvika Coromanta.
DO GRY >>
17) "Jakich uchwytw naley uywa, aby mie najlepsze wyniki obrbki konwencjonalnej i szybkociowej
(HSM) ?"
Przy duych prdkociach obrotowych siy odrodkowe mog powodowa lekkie zwikszenie rednicy otworu we wrzecionie.
Moe mie to ujemny wpyw na niektre narzdzia, ktre stykaj si z kocwk wrzeciona tylko sw powierzchni
stokow. Rozprenie wrzeciona moe spowodowa wcignicie narzdzia w gb wrzeciona pod dziaaniem ruby
cigajcej. Efektem moe by niedokadno wymiarowa w osi Z.
Narzdzia, ktre stykaj si z wrzecionem zarwno na stoku, jak i na czole, s bardziej odpowiednie do obrbki
wysokoobrotowej. Nawet gdy wrzeciono lekko si rozpra, oparcie na czole nie pozwala wcign narzdzia w gab
wrzeciona. Narzdzia z wydron czci chwytow s te reaktywne na siy odrodkowe - ich zadaniem jest rozkurcza
si, podajc za wzrostem rednicy wrzeciona przy wysokich prdkociach obrotowych. Kontakt narzdzia z wrzecionem
na obu powierzchniach - czoowej i obwodowej - zapewnia te sztywne poczenie, pozwalajce na agresywne skrawanie.
Zcze Coromant Capto, dziki swemu wieloktnemu przekrojowi, jest niedocige jeli chodzi o zdolno przenoszenia
wysokich momentw obrotowych i tym samym pozwala na wysok produktywno obrbki.

Obroty wrzeciona
0
20 000
25 000
30 000
35 000
40 000

Porwnanie kontaktu powierzchniowego na kocwce wrzeciona

przy wysokich prdkociach obrotowych
ISO 40
HSK 50A
Coromant Capto C5
100%
100%
100%
100%
95%
100%
37%
91%
99%
31%
83%
95%
26%
72%
91%
26%
67%
84%

Przy planowaniu obrbki HSM naley stara si budowa narzdzia skadajce si z frezw i adapterw o symetrycznej
konstrukcji. Jest kilka rnych systemw, ktre mog by zastosowane. System zaciskw skurczowych, gdzie oprawka jast
podgrzewana i jej otwr rozszerza si, a nastpnie zaciska narzdzie gdy jest ochadzana, uwaany jest za jeden z
najlepszych i najpewniejszych systemw mocowania dla HSM. Po pierwsze dlatego, e zapewnia bardzo niskie bicie, po
drugie - zcze moe przenosi wysokie momenty, po trzecie - atwo jest zbudowa potrzebny zestaw narzdziowy, a w
kocu - zapenia wysok ogln sztywno zcza.
Innym doskonaym i bardzo uniwersalnym uchwytem jest oferowany przez Coromanta precyzyjny uchwyt zaciskowy
CoroGrip. Ten system mocowania pokrywa wszystkie zastosowania - od obrbki zgrubnej do superwykaczajcej. Jeden
uchwyt moe mocowa wszystkiego typu narzdzia, z chwytami zarwno cylindrycznymi, jak i ze ciciami, czy
spaszczeniami (Whistle notch, Weldon). Standardowe tulejki, takie jak tulejki do uchwytw HydroGrip, BIG, Nikken, NT
etc., mog by rwnie stosowane w uchwytach CoroGrip. Bicie na wysigu 4 X D wynosi zaledwie 0,002 - 0,006 mm. Sia
zamocowania i zdolno przeniesienia momentu s nadzwyczaj wysokie, a wywaona konstrukcja czyni ten uchwyt
doskonale przydatnym do obrbki na wysokich obrotach (< 40 000 obr/min). Z ofert na uchwyty prosz zapozna si w
katalogu "Narzdzia do produkcji form i matryc" C-1102:2.
DO GRY >>
18) "Jak obrabia wewntrzne naroa bez ryzyka drga?"
Tradycyjnym sposobem frezowania w naroniku jest uycie liniowego przejcia (G1) z niecigym przesuwem freza w
naroniku. Znaczy to, e gdy frez dochodzi do naroa, musi by przyhamowany ze wzgldu na ograniczone przyspieszenia
ktowe. Pojawiaj si te krtkie postoje, zanim silniki zdoaj zmieni kierunek ruchu posuwowego i w efekcie zachodzi
mnstwo momentw zwikszonego tarcia i wzrostu temperatury. Kontakt na dugim odcinku krawdzi skrawajcej rwnie
zaburza siy skrawania i czsto wiedzie do podcinania naroa. Najbardziej typowym tego efektem s drgania - tym
silniejsze, im wiksze i dusze jest narzdzie lub wysig na jakim pracuje.
Najlepsze rozwizania tego problemu:

Stosuj frez z promieniem naroa pytek mniejszym ni wstpnie zaoono. Stosuj metod interpolacji koowej przy
frezowaniu naronikw. Taka metoda frezowania nie pociga za sob adnych wyranych zatrzyma narzdzia, co
oznacza, e ruch odbywa si agodnie i cigle, a ryzyko wibracji jest bardzo zmniejszone.
Innym rozwizaniem jest wykonywanie naroa o wikszym promieniu ni na rysunku, poprzez interpolacj
koow. Moe to by korzystne, gdy pozwala czasem stosowa do obrbki zgrubnej frezy o wikszych rednicach,

co daje wysz produktywno.

Naddatek pozostajcy w narou moe by nastpnie usunity w operacji frezowania pozostaoci - frezem o
mniejszej rednicy - z interpolacj koow.
DO GRY >>

19) "Jak najlepiej zacz obrbk zagbienia?"

S cztery gwne sposoby rozpoczcia frezowania zagbienia:

Wywiercenie wstpnego otworu, albo wywiercenie otworw w naroach. Metoda niezalecana: potrzebne jest jedno
dodatkowe narzdzie, zajmujce miejsce w magazynie. Z punktu widzenia procesu skrawania, niekorzystny jest
moment przebijania si freza przez ciank wywierconego otworu i zmienne wtedy siy skrawania. Ponowne cicie
wirw - proces mogcy doprowadzi do uszkodzenia freza - zachodzi te czciej, gdy frezuje si zaczynajc od
wywierconych otworw.

Jeli uywa si frezw kulistych lub na okrge pytki - patrz katalog "Narzdzia do produkcji form i matryc" C1102:2 - czsto stosuje si wwiercanie freza na pen osiow gboko skrawania. Ujemn stron tej metody jest
problem z ewakuacj wirw i powstawanie bardzo dugich wirw przy pracy frezami na okrge pytki.

Jedn z najlepszych metod jest liniowe zagbianie skone w X/Y i Z, a do osignicia penej gbokoci
frezowania.
W kocu, frezowanie zagbienia moe by od pocztku realizowane metod interpolacji rubowej. Jest to bardzo
dobra metoda, poniewa daje agodn akcj skrawania i wymaga mao miejsca na rozbieg freza.
DO GRY >>

20) "Jaka jest definicja obrbki szybkociowej (HSM)?"

Dyskusja na temat definicji obrbki szybkociowej nadal jest nierostrzygnita. Jest wiele opinii, wiele mitw i wiele rnych
sposobw definiowania HSM.
Opierajc si na kilku z tych definicji, mona powiedzie, e HSM to:

Obrbka z wysokimi prdkociami skrawania

Obrbka z wysokimi prdkociami obrotowymi wrzeciona
Obrbka z wysokimi posuwami
Obrbka z wysokimi prdkociami i posuwami
Obrbka wysoko wydajna

Nasz definicj HSM mona sformuowa nastpujco:

HSM nie oznacza wycznie obrbki z wysok prdkoci skrawania. To proces wymagajcy bardzo
specjalistycznych technologii i wyposaenia narzdziowego.
HSM nie zawsze wymaga wielkich prdkoci obrotowych wrzeciona. W licznych przypadkach, gdy stosuje si frezy
o duych rednicach, prdko obrotowa jest umiarkowana.
HSM jest czsto stosowana do obrbki wykaczajcej wstpnie zahartowanych stali, z prdkociami i posuwami
4-6 razy wikszymi ni przy konwencjonalnej obrbce.
HSM to bardzo wydajna obrbka maych gabarytowo przedmiotw w zakresie od wstpnej do wykaczajcej, i
wykaczajca do superdokadnej przedmiotw o dowolnych wymiarach.
HSM ronie na znaczeniu tym bardziej, im bardziej przedmiot obrabiany zbliony jest do swego ostatecznego
ksztatu.
HSM jest obecnie realizowana gwnie na obrabiarkach ze stokiem ISO 40.

Blisze dane na temat HSM zawiera katalog "Narzdzia do produkcji form i matryc" C-1102:2.

DO GRY >>

21) "Jakie s cele obrbki szybkociowej?"

Gwnym celem jest zmniejszy koszty produkcji przez wiksz produktywno obrbki. Szczeglnie przy obrbce
wykaczajcej - czsto w hartowanej stali narzdziowej. Innym celem jest zwikszy sw ogln konkurencyjno przez
skrcenie cykli produkcyjnych i terminw realizacji zamwie.
Gwne przesanki stosowania obrbki szybkociowej:

Produkcja form w krtkich seriach i obrbka w pojedynczym zamocowaniu.

Poprawa dokadnoci geometrycznej form osigana w czasie obrbki mechanicznej, co w efekcie zmniejsza
pracochonno obrbki rcznej i czas powicany na prby.

Lepsze wykorzystanie obrabiarek i caego warsztatu poprzez planowanie produkcji za pomoc systemu CAM i
przez programowanie zorientowane na moliwoci warsztatu.

Blisze dane na temat HSM zawiera katalog "Narzdzia do produkcji form i matryc" C-1102:2.

DO GRY >>

22) "Jakie s cele obrbki szybkociowej?"

Narzdzia i przedmioty obrabiane nie nagrzewaj si do wysokiej temperatury, co w wielu wypadkach wydua trwao
narzdzi. Z drugiej strony, przy HSM skrawanie jest pytkie i czas w ktrym ostrze styka sie z materiaem jest szczeglnie
krtki. Mona powiedzie, e posuw jest szybszy ni czas potrzebny na propagacj ciepa.
Niskie siy skrawania powoduj niewielkie i stae ugicie narzdzia. To, w poczeniu ze sta gruboci naddatku w kadej
operacji i na kade narzdzie, jest jednym z koniecznych warunkw wysoko wydajnego i bezpiecznego procesu.
Poniewa pytkie skrawania jest typowe dla HSM, siy promieniowe, dziaajce na narzdzie i wrzeciono s niskie. Zmniejsza
to zuycie oysk wrzeciona, prowadnic i przekadni rubowo-tocznych.
Produktywna i opacalna obrbka maych gabarytowo przedmiotw - czca operacje zgrubne, rednie i wykaczajce kiedy cakowita ilo usuwanego naddatku jest stosunkowo niewielka.
Wysoka wydajno oglnej obrbki wykaczajcej i moliwo osigania nadzwyczaj wysokiej jakoci powierzchni.
Chropowato powierzchni czsto nie przekracza Ra ~0,2 mikronw.
Moliwo frezowania przedmiotw o bardzo cienkich ciankach. Czas skrawania, naciski i ugicia s dziki HSM bardzo
zredukowane.
Dokadno geometryczna form pozwalajca na ich atwiejsze i szybsze kompletowanie. aden lusarz, jak by nie by
wyszkolony, nie moe konkurowa z obrabiark zaprogramowan za pomoc systemw CAM/CNC pod wzgldem
dokadnoci i gadkoci powierzchni. Jeli powici si wicej godzin na obrbk mechaniczn, to czas spdzany nad
rcznym cyzelowaniem formy obniy si dramatycznie. Czsto nawet a o 60-100%!
Operacje takie, jak hartowanie midzyoperacyjne, frezowanie elektrod i elektrodrenie (EDM) mog by zminimalizowane.
Pozwala to zmniejszy nakady inwestycyjne i uproci logistyk. Trwao, odporno na zuycie i jako form czy matryc
wykonywanych z hartowanej stali s czsto wiksze, gdy elektrodrenie zastpi si frezowaniem.
Zmiany konstrukcyjne mog by dokonywane bardzo szybko dziki technice CAD/CAM, a szczeglnie wtedy, gdy nie trzeba
wykonywa nowych elektrod do EDM.
Blisze informacje na temat HSM zawarte s w katalogu "Narzdzia do produkcji form i matryc" C-1120:2.

DO GRY >>

23) "Czy s jakie przeciwwskazania dla HSM?"

Wysokie przyspieszenia i opnienia oraz cykle zatrzymywania i rozruchu skutkuj stosunkowo szybkim zuyciem
prowadnic, przekadni rubowo-tocznych i oysk wrzecion. Pociga to czsto za sob wysze wydatki na
utrzymanie obrabiarek.

Niezbdne s specyficzne umiejtnoci, wyposaenie programistyczne i system dla szybkiej transmisji danych do
obrabiarek.

Trudno jest skompletowa odpowiednio wysoko wykwalifikowan zaog.

Odpowiednio duej trwa proces uczenia si - czsto na wasnych bdach.
Czerwony przycisk "stop awaryjny" jest praktycznie bezuyteczny! Ludzkie pomyki oraz bdy oprogramowania
czy sprztu mog powodowa ogromne problemy.
Konieczne s wysokojakociowe pfabrykaty i sprawne planowanie produkcji - trzeba nasyca wci "godn"
maszyn
Niezbdne s nastpujce rodki ostronoci: Obrabiarki powinny by wyposaone w osony o duej odpornoci
na rozpryski. Naley unika stosowania narzdzi o duym wysigu. Nie stosowa narzdzi i oprawek o masywnej
budowie. Sprawdza narzdzia, oprawki i ruby na obecno pkni zmczeniowych. Stosowa tylko narzdzia o
okrelonej przez producenta maksymalnej prdkoci obrotowej. Nie stosowa narzdzi monolitycznych z HSS!

Blisze informacje na temat HSM zawarte s w katalogu "Narzdzia do produkcji form i matryc" C-1120:2.
24) "Jakie wymagania stawia si obrabiarkom do HSM?"
Nastpujce wymagania stawia si obrabiarkom z kocwk wrzeciona ISO/BT wielkoci 40.

Prdko obrotowa wrzeciona < 40 000 obr/min

DO GRY >>

Moc na wrzecionie > 22 kW

Posuwy programowe 40-60 m/min
Posuwy szybkie jaowe < 90 m/min
Przyspieszenia i opnienia liniowe > 1 G
Prdko przetwarzania bloku programu 1-20 ms
Transfer danych 250 Kbit/s (1 ms)
Interpolacja odcinkowa z podziaem 5-20 mikronw lub interpolacja wg krzywych NURBS
Wysoka stabilno cieplna i sztywno wrzeciona, wysokie napicie i chodzenie oysk wrzeciona
Chodzenie przez wrzeciono
Sztywny korpus o wysokiej zdolnoci tumienia drga
Kompensowanie rnych bdw - szczeglnie temperaturowych i na przekadni rubowo-tocznej
Zaawansowana funkcja "patrz naprzd" w sterowaniu CNC

Blisze informacje na temat HSM zawarte s w katalogu "Narzdzia do produkcji form i matryc" C-1120:2.

DO GRY >>

25) "Jakie musz by typowe cechy narzdzi i jakie wymagania stawia si narzdziom do HSM?"
Narzdzia penowglikowe:

Precyzyjnie szlifowane - bicie poniej 3 mikronw

Krtkie ostrze i maa dugo styku z materiaem dla zminimalizowania ryzyka drga, zmniejszenia si skrawania i
ugicia

Moliwie najkrtszy wysig i wysunicie z uchwytu, najwysza sztywno i gruby rdze dla moliwie najniszego
ugicia

Nadwymiarowe i stokowe trzpienie, szczeglnie dla maych rednic narzdzi.

Wglik drobnoziarnisty; powoka TiAlN dla wysokiej odpornoci na zuycie
Otwory dla wewntrznego doprowadzania chodziwa
Odpowiednia, mocna mikrogeometria dla HSM w hartowanej stali
Narzdzia powinny by symetryczne, najlepiej wywaone konstrukcyjnie

Gowice z wymiennymi pytkami:

Wywaone konstrukcyjnie

Gatunki i geometrie wyspecjalizowane dla HSM

Otwory dla doprowadzania chodziwa lub powietrza (we frezach palcowych)

Bardzo dokadne pod wzgldem bicia, zarwno od strony gniazd na pytki, jak i samych pytek; maksymalne bicie
z wzorcow pytk do 10 mikronw
Odpowiednie luzy midzy ostrzami a korpusem freza aby unikn przycierania, gdy zanika ugicie narzdzia (siy
skrawania)
Oznakowanie maksymaln dopuszczaln prdkoci obrotow na korpusie freza

Blisze informacje na temat HSM zawarte s w katalogu "Narzdzia do produkcji form i matryc" C-1120:2.

DO GRY >>