VII Olimpiada Matematyczna Gimnazjalistw

Zawody stopnia drugiego

(7 stycznia 2012 r.)
www.omg.edu.pl

Szkice rozwiza zada konkursowych

1. Wyznacz wszystkie pary dodatnich liczb cakowitych a, b, ktrych iloczyn ab jest
podzielny przez 175, a suma a + b rwna si 175.
Szkic rozwizania
Dzielnikami pierwszymi liczby 175 s liczby 5 i 7. Wobec tego liczba ab jest podzielna
przez 5, skd wynika, e liczba a lub liczba b jest podzielna przez 5. Bez straty oglnoci
moemy przyj, e liczba a jest podzielna przez 5. Poniewa b = 175a, wic liczba b take
jest podzielna przez 5. Std wniosek, e obie liczby s podzielne przez 5.
Podobnie dowodzimy, e liczby a i b s podzielne przez 7. Wobec tego liczby a i b s
podzielne przez 35, czyli istniej dodatnie liczby cakowite k i l, dla ktrych a = 35k oraz
b = 35l. Std wynika, e 35(k + l) = 175. A zatem k + l = 5, wic (k, l) jest jedn z czterech
par: (1, 4), (2, 3), (3, 2), (4, 1). Uzyskujemy std
(a, b) = (35, 140) ,

(a, b) = (70, 105) ,

(a, b) = (105, 70)

lub

(a, b) = (140, 35) .

Bezporednio sprawdzamy, e wszystkie cztery powysze pary liczb (a, b) speniaj warunki
zadania.
2. W pewnym turnieju uczestniczyo 6 druyn. Kada druyna rozegraa z kad inn
dokadnie jeden mecz. Za zwycistwo w meczu druyna otrzymywaa 3 punkty, za porak
0 punktw, a za remis 1 punkt. Po turnieju okazao si, e suma punktw zdobytych przez
wszystkie druyny wynosi 41. Wyka, e istniej takie cztery druyny, z ktrych kada co
najmniej jeden raz zremisowaa.
Szkic rozwizania
Oznaczmy przez r liczb meczw, ktre zakoczyy si remisem. Zauwamy, e wszystkich meczw byo 15, czyli 15 r meczw zakoczyo si wygran jednej z druyn. Suma
punktw zdobytych przez wszystkie druyny wynosi zatem 2 r + 3 (15 r). Wobec tego
2 r + 3 (15 r) = 41, skd wynika, e r = 4.
Przypumy, e nie istniej takie cztery druyny, z ktrych kada co najmniej jeden
raz zremisowaa. Wwczas pewne trzy druyny nie zremisoway ani razu. Pozostae trzy
druyny rozegray midzy sob dokadnie trzy mecze. Std wniosek, e co najwyej trzy
mecze zakoczyy si remisem. Otrzymana sprzeczno koczy rozwizanie zadania.
3. Czy istnieje taki trjkt o bokach dugoci a, b, c, ktrego pole jest rwne 14 (ab+bc) ?
Odpowied uzasadnij.
Szkic rozwizania
Wykaemy, e taki trjkt nie istnieje.
Przypumy, e istnieje trjkt o bokach dugoci a, b, c i polu rwnym 41 (ab + bc).
Oznaczmy przez h wysoko tego trjkta opuszczon na bok b. Wwczas
1
1
1
bh = (ab + bc) , czyli h = (a + c) .
2
4
2
Z drugiej strony h a i h c oraz przynajmniej jedna z tych nierwnoci jest ostra (w przeciwnym razie trjkt ten miaby dwa kty proste). Wobec tego 2h<a+c, a zatem h< 12 (a+c).
Otrzymalimy sprzeczno.

4. Wyznacz wszystkie trjki (a, b, c) liczb nieujemych i nie wikszych od 1, dla ktrych
speniona jest rwno a + b + c = ab + bc + ca .
Szkic rozwizania
Rozwaymy trzy przypadki:
(a) Wszystkie trzy liczby a, b, c s dodatnie i mniejsze od 1. Mnoc nierwno 1 > b
stronami przez liczb dodatni a, otrzymujemy a > ab. Podobnie dowodzimy, e b > bc oraz
c > ca. Std wynika, e a+b+c > ab+bc+ca, czyli w tym przypadku dane rwnanie nie ma
rozwiza.
(b) Co najmniej jedna z liczb a, b, c jest rwna 1. Bez straty oglnoci moemy zaoy,
e a = 1. Wwczas 1 + b + c = b + bc + c, czyli 1 = bc, wic b = c = 1. Zadan rwno spenia
w tym przypadku wycznie trjka (1, 1, 1).
(c) Co najmniej jedna z liczb a, b, c jest rwna 0. Bez straty oglnoci moemy przyj,
e a = 0. Wwczas b + c = bc. Poniewa bc b, wic b + c b, a zatem c = 0. Wtedy rwnie
b = 0. Zadan rwno spenia w tym przypadku wycznie trjka (0, 0, 0).
Odp.: Dana rwno jest speniona jedynie dla trjek (1, 1, 1) oraz (0, 0, 0).
5. Dany jest czworokt wypuky ABCD, w ktrym
<
) DAB + <
) BCD = <
) ABC .
Punkt O jest rodkiem okrgu opisanego na trjkcie ABC. Wyka, e punkt O jest jednakowo odlegy od prostych AD i CD.
Szkic rozwizania
Przeprowadzimy rozumowanie w przypadku, gdy oba kty DAB i BCD s ostre. Dowd w pozostaych przypadkach przebiega analogicznie.
) DAB = <
) ABE. Niech F bdzie
Oznaczmy przez E taki punkt na pprostej AD, e <
) BCD = <
) F BC. Wobec tego trjkty
punktem przecicia prostych CD i BE. Wwczas <
ABE oraz BCF s rwnoramienne.
Punkt O jest punktem przecicia symetralnych odcinkw AB i BC, ktre s jednoczenie dwusiecznymi ktw AEB i BF C.
Jeli D = E, to E = F = O i teza zadania jest oczywicie speniona.
Przyjmijmy zatem, e punkty D i E s rne. Punkt O ley wwczas na dwusiecznych
ktw DEF i DF E trjkta DEF . Std wniosek, e jest on rodkiem okrgu wpisanego
w ten trjkt, czyli jest jednakowo odlegy od prostych AD i CD.