Wcicie ktowo-liniowe (rys. 9.10), zwane take wciciem kombinowanym, polega na wykonaniu w trjkcie ABP dwch niejednorodnych obserwacji: ktowej, ktr stanowi kt zmierzony na stanowisku P oraz liniowej, wykonanej jako pomiar dugoci boku BP = a. Kt pomierzony na punkcie wcinanym P jest elementem wyznaczajcym, typowym dla opisanego dalej wcicia wstecz, za dugo a stanowi element wcicia liniowego. Zadanie to z atwoci mona sprowadzi do typowego, P ktowego wcicia w przd po obliczeniu dugoci bazy
AB = c ze wsprzdnych, kta na podstawie
twierdzenia sinusw, a nastpnie kta jako dopenienia ktw , do 180: a sin sin a c
= 180 ( + )
redni bd pooenia punktu wyznaczonego
-cpowyszym wciciem okrela wzr: B A Rys. 9.10. Wcicie ktowo-liniowe
(9.28)
mP 2ma2 a 2 m2
Analityczno-graficzna ocena dokadnoci dla
wcicia kombinowanego, zrealizowanego za pomoc elementw wyznaczajcych wci: liniowego i wstecz, polega na wykreleniu wstg waha obu elementw.
-c-
Rys. 9.10. Wcicie ktowo-liniowe
redni bd pooenia punktu
powyszym wciciem okrela wzr:
wyznaczonego (9.28)
mP 2ma2 a 2 m2
Analityczno-graficzna ocena dokadnoci dla
wcicia kombinowanego, zrealizowanego za pomoc elementw wyznaczajcych wci: liniowego i wstecz, polega na wykreleniu wstg waha obu elementw. Kt zawarty pomidzy celowymi do punktw znanych A, B, pomierzony na punkcie wcinanym P, ze rednim bdem m stanowi element wcicia wstecz. Jego miejscem geometrycznym jest okrg opisany na trjkcie ABP. W bliskim otoczeniu punktu P krtki uk tego okrgu mona zastpi odcinkiem stycznej do okrgu poprowadzonej przez punkt P. Wskutek popenionego przy pomiarze kta bdu m po obu stronach stycznej w odstpie e znajd si dwie symetryczne proste rwnolege, ograniczajce obszar moliwych pooe punktu P (rys. 9.11). Szeroko e wstgi waha elementu wcicia wstecz wyraa si wzorem:
-c-
Rys. 9.11. Wstga waha elementu
ktowego wcicia wstecz
ab m c
(9.29)
Zgodnie z rys. 9.11 konstrukcja kierunku wspomnianej stycznej, niezbdna do
wykrelenia wstgi waha, polega na odoeniu od prostej PB w punkcie P kta lub kta od prostej PA. Zasada konstrukcji drugiej wstgi waha (dla elementu wcicia liniowego) zostaa podana poprzednio. Innym rodzajem wcicia kombinowanego jest wcicie P ktowe, zwane wciciem w bok, ktre wystpi wtedy, gdy
w trjkcie ABP (rys. 9.12) zostanie wykonany pomiar ktw
oraz . Pomierzone wielkoci s wprawdzie jednorodne, lecz element jest obserwacj typow dla ktowego wcicia w przd, za kt stanowi element wyznaczajcy wcicia wstecz. Po obliczeniu kta jako dopenienia ktw: , do 180, rachunek
wcicia w bok przebiega tak samo jak dla typowego wcicia
B A w przd. Rys. 9.12. Wcicie w Przy jednakowej dokadnoci pomiaru obu ktw bd bok redni pooenia punktu P wyznaczonego wciciem w bok wyraa si wzorem: mP
c m sin 2 sin 2 sin
(9.30)
Figur bdw metody analityczno-graficznej otrzymamy po obliczeniu i wykreleniu
podanymi wczeniej sposobami wstg waha dla elementw: wci: w przd dla kta oraz wstecz dla kta .