Professional Documents
Culture Documents
CZ I
ZAGADNIENIA OGLNE
pytania 1-13
(Pojcie, zakres, rda prawa handlowego)
C. PRAWO UMOWNE
[patrz pyt. 6]
D. PRAWO ZWYCZAJOWE
[patrz pyt. 7]
E. ZWYCZAJE HANDLOWE
[patrz pyt. 8 i 9]
F. ORZECZNICTWO
pierwszestwo umowy, gdy ratyfikacja wymagaa zgody wyraonej w ustawie [art. 91 Konst.]
pierwszestwo ustawy, gdy ratyfikacja nie wymagaa takiej zgody [a contrario z art.91 Konst.]
W tej grupie doniose znaczenie prawne maj oglne warunki, wzory umw i regulaminy wydawane
na podstawie Kodeksu cywilnego lub przepisw szczeglnych, np. tzw. standardowe oglne warunki
ubezpiecze (w oparciu o u. o dziaalnoci ubezpieczeniowej.)
Staj si dla stron wice w momencie, gdy powoaj si na nie (warunki umwi, typowe klauzule
umowne) w umowie / zawr j wg konkretnego wzorca umownego.
Do prawa umownego cz doktryny zalicza rwnie tzw. umowne akty erekcyjne (dot. dziaania na
przyszo), w gronie ktrych znajduj si np. gwne akty zaoycielskie spek czy statuty.
W midzynarodowym obrocie gospodarczym takie oglne warunki, wzorce umowne czy typowe
klauzule umowne s ustalane albo spisywane przez organizacje gospodarcze, vide Incoterms spisane
przez Midzynarodow Izb Handlow (patrz pyt. 10-12).
Jeli zwyczaj uzyska ten walor prawny, moe peni 2 ZASADNICZE FUNKCJE:
A. FUNKCJA WYJANIAJCA (gwna funkcja zwyczaju) : polega na ZASTPOWANIU lub
UZUPENIANIU OWIADCZE WOLI, w szczeglnoci owiadcze stron umw, ktre skadaj si na
tre tych umw;
np. art. 65 k.c. 1. Owiadczenie woli naley tak tumaczy, jak tego wymagaj ze wzgldu na
okolicznoci, w ktrych zoone zostao, zasady wspycia spoecznego oraz ustalone zwyczaje.
B. FUNKCJA NORMUJCA (mniejsze znaczenie) : ustalony zwyczaj ODDZIAYWUJE WPROST na
SKUTKI PRAWNE czynnoci prawnej.
np. art. 56 k.c. Czynno prawna wywouje nie tylko skutki w niej wyraone, lecz rwnie te, ktre
wynikaj z ustawy, z zasad wspycia spoecznego i z ustalonych zwyczajw.
JEDNOLITE ZASADY DOT. INKASA (rwnie uywane przez banki na caym wiecie)
JEDNOLITE ZASADY DOT. GWARANCI BANKOWYCH (ustalaj tryby, warunki, zasady udzielania
gwarancji bankowych na zlecenie jednej ze stron)
FCA
FAS
FOB
Grupa E
Grupa F
Grupa D
Grupa C
DAP
DAT
DDP
CFR
CIF
CPT
CIP
1. GRUPA E (Departure)
Sprzedajcy udostpnia towar do dyspozycji kupujcego we wskazanym punkcie wydania.
Sprzedajcy nie jest zobowizany do zapewnienia odprawy celnej eksportowej, jak rwnie nie
ponosi kosztw ani ryzyka zaadunku towaru.
EXW
FCA
Free Carrier (... named place) Franco przewonik (... okrelone miejsce).
Sprzedajcy ponosi koszty transportu, zaadunku oraz ubezpieczenia do momentu przekazania towarw
pierwszemu przewonikowi, wskazanemu przez kupujcego, w oznaczonym miejscu. Towar uwaa si za
dostarczony w momencie zaadunku przez przewonika, w tym momencie nastpuje przeniesienie ryzyka
uszkodzenia lub utraty towaru na kupujcego.
FAS
Free Alongside Ship (... named loading port) Franco wzdu burty statku (... okrelony port
zaadunku).
Odpowiedzialno za koszty transportu oraz ryzyko sprzedajcego kocz si w momencie dostarczenia
towarw do burty statku w oznaczonym porcie nadania, jednak bez zaadunku towarw na statek. Od tego
momentu wszelkie koszty oraz ryzyko zwizane z towarem zostaje przeniesione na kupujcego. Termin moe
by uywany wycznie w odniesieniu do transportu morskiego oraz wodnego rdldowego.
FOB
Free On Board (... named loading port) Franco statek (... okrelony port zaadunku).
Jak w przypadku FCA, jednak punktem przeniesienia kosztw i ryzyka za towar ze sprzedajcego na kupujcego
jest moment przekroczenia burty statku przez towar, sprzedajcy ponosi te koszty zaadunku. Termin moe
by uywany wycznie w odniesieniu do transportu morskiego oraz wodnego rdldowego.
CFR
Cost and Freight (... named destination port) Koszt i fracht (... okrelony port przeznaczenia).
Sprzedajcy nie ponosi kosztw ubezpieczenia towarw (od momentu zaadunku na statek w porcie nadania),
ktre le po stronie kupujcego; dostawa zostaje uznana za zrealizowan w momencie zaadunku towaru na
statek przewonika wskazanego przez sprzedajcego.
CIF
Cost, Insurance and Freight (named destination port) Koszt, ubezpieczenie i fracht (... okrelony port
przeznaczenia).
W odrnieniu od CFR, sprzedajcy jest odpowiedzialny rwnie za zawarcie umowy i opacenie kosztu
ubezpieczenia towaru w na rzecz kupujcego. Warto zaznaczy, e Incoterms 2000 zobowizuj sprzedajcego
do zapewnienia ochrony ubezpieczeniowej jedynie w podstawowym zakresie. Zarwno CFR jak i CIF mog by
uywane wycznie w odniesieniu do transportu morskiego oraz wodnego rdldowego.
CPT
Carriage Paid To (... named destination port) Przewone opacone do (... okrelonego miejsca
przeznaczenia).
Odpowiednik CFR w transporcie innym, ni morskim i wodnym rdldowym (w tym multimodalnym).
CIP
Carriage and Insurance Paid to (... named destination port) Przewone i ubezpieczenie opacone do
(... okrelonego miejsca przeznaczenia).
4. GRUPA D (Arrival)
Sprzedajcy jest zobowizany do dostarczenia towaru do okrelonego miejsca lub portu
przeznaczenia.
DAT
portu
Sprzedajcy ponosi wszystkie koszty dostawy do portu importera, z wyczeniem ce i opat importowych,
ponadto ponosi ca odpowiedzialno za towar do momentu wyadunku w porcie.
DAP
Sprzedajcy ponosi wszystkie koszty dostawy do kocowego miejsca przeznaczenia, z wyczeniem ce i opat
importowych, ponadto ponosi ca odpowiedzialno za towar do momentu wyadunku przez kupujcego w
miejscu przeznaczenia.
DDP
Sprzedajcy jest zobowizany dostarczy towar do kocowego miejsca przeznaczenia I ponie wszystkie koszty
z tym zwizane, cznie z cem I opatami importowymi.
11
A.
B.
C.
D.
E.
F.
G.
H.
12
CZ II
USTRJ PRAWNY
PRZEDSIBIORCW
pytania 14-24
(Dziaalno gospodarcza, przedsibiorcy, wpisy do
rejestrw)
13
WE WASNYM IMIENIU
dziaalnoci GOSPODARCZEJ lub ZAWODOWEJ.
ta definicja dotyczy tylko osb fizycznych majcych pen zdolno do czynnoci prawnych
nadto cech konstytutywn prowadzenia dz. g. jest WPIS DO waciwego REJESTRU (rejestr
przedsibiorcw albo CEIDG) >> przedsibiorc jest jedynie osoba ujawniona w rejestrze
14
Art. 2 u.s.d.g.
Dziaalnoci gospodarcz jest ZAROBKOWA dziaalno (1) wytwrcza, (2) budowlana, (3)
handlowa, (4) usugowa oraz (5) poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze
z, a take dziaalno (6) zawodowa, wykonywana w sposb ZORGANIZOWANY i CIGY.
2 elementy tej definicji (szerzej patrz pyt. 16)
I)
PRZEDMIOTOWY (czyli jakie rodzaje dziaalnoci powinny by uznawane za gospodarcz)
II)
FUNKCJONALNY (cechy tej dziaalnoci: zarobkowo, zorganizowanie, cigo)
Przepisw ustawy nie stosuje si do: (dot. tylko rolnikw, inne podmioty ok)
1. dziaalnoci wytwrczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli
zwierzt,
2. ogrodnictwa,
3. warzywnictwa,
4. lenictwa i rybactwa rdldowego,
5. dziaalnoci agroturystycznej [wynajmowania przez rolnikw pokoi, sprzeday posikw
domowych i wiadczenia w gospodarstwach rolnych innych usug zwizanych z pobytem
turystw].
DZIAALNO ZAWODOWA
DZIAALNO ZAWODOWA to dziaalno prowadzona przez osoby fizyczne polegajca na
wykonywaniu tzw. wolnego zawodu (czasem nazywane zawodami zaufania publicznego).
Podmiotowi wykonujcemu taki zawd bdzie przyznany status przedsibiorcy, jeli wykonuje go we
wasnym imieniu i na wasny rachunek (nie bdzie traktowane jako wykonywanie dziaalnoci
gospodarczej wykonywanie zawodu w ramach stosunku pracy czy stosunku zlecenia).
16
chodzi o sam subiektywny zamiar uzyskania przychodu, bez wzgldu na to, czy podmiot
faktycznie osignie dodatni bilans
[w zwizku z tym, za A. Powaowskim, prowadzenie dziaalnoci gospodarczej powinien cechowa pewien
racjonalizm dziaania, tj. dziaanie zgodnie z powszechnie akceptowanymi reguami, dowiadczeniem,
umiejtnociami inaczej trudno spodziewa si zysku]
sensu largo przedsibiorcami mogcymi prowadzi dz. g. bdzie rwnie organizacja dziaajca
not for profit, ktra co prawda osiga zysk z prowadzonej dziaalnoci, ale przeznaczy go moe
jedynie na cele statutowe
podmioty non profit w ogle nie mog prowadzi dz. g. (ich majtek pochodzi moe wycznie
ze spadkw, darowizn itp.)
Ad C. CIGO DZIAALNOCI
zdecydowanie najsabsze kryterium definiujce
co do zasady ZAPRZECZENIE JEDNORAZOWOCI
(ale prawo dopuszcza np. zaoenie spki prawa handlowego dla wykonania jednej tylko
czynnoci stanowicej przedmiot dziaalnoci spki)
cigo nie jest tosama z OKRESEM JEDNOLITYM, pozbawionym przerw
dziaalnoci cig bdzie rwnie dziaalno sezonowa albo o charakterze ograniczonym
czasowo ze wzgldu na zamiar osignicia konkretnego celu
17
mona
rozpatrywa
pojcie
1. PODMIOTOWYM
Przedsibiorstwo jako PODMIOT STOSUNKW PRAWNYCH i GOSPODARCZYCH. Winno by
uywane wycznie do tych podmiotw, ktrym zostaa przyznana podmiotowo prawna lub do
osb fizycznych. Uoglniajc, w tym kontekcie jest tosame z pojciem przedsibiorcy.
2. PRZEDMIOTOWYM
Zgodnie z definicj art. 551 kc przedsibiorstwem jest zorganizowany ZESP SKADNIKW
MATERIALNYCH i NIEMATERIALNYCH przeznaczonych do prowadzenia dziaalnoci
gospodarczej, w tym w szczeglnoci:
a.
3. FUNKCJONALNYM
Prowadzenie przedsibiorstwa jako prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w sposb
zorganizowany i cigy we wasnym imieniu.
definicja
przedsibiorstwa
znaczeniu
Patrz pyt. 17
18
PRZEWOZY LOTNICZE
PRZETARG KONCESYJNY
przeprowadza si, gdy organ koncesyjny przewiduje udzielnie OGRANICZONEJ LICZBY KONCESJI a po ogoszeniu w
Monitorze Polskim okazuje si, e jest wicej chtnych ni przewidzianych koncesji
organ koncesyjny dokonuje wyboru ofert w liczbie odpowiadajcej liczbie koncesji, kierujc si wysokoci
zadeklarowanych wpat
niezwocznie po rozstrzygniciu przetargu organ zawiadamia pisemnie uczestnikw przetargu o wyniku oraz zwraca
wadium tym, ktrych ofert nie wybrano (wybranym zalicza si na poczet opaty)
PROMESA KONCESYJNA
20
SPKI JAWNE
SPKI PARTNERSKIE
SPKI KOMANDYTOWE
SPKI KOMANDYTOWO-AKCYJNE
21
DZIA II
informacje o sposobie reprezentacji podmiotu
dane osb wchodzcych w skad organu uprawnionego wraz ze sposobem reprezentacji lub wsplnikw
uprawnionych do reprezentacji spki osobowej
informacje o organie nadzoru, jeeli wystpuje oraz o jego skadzie osobowym
informacje o prokurze, osobach penicych t funkcj i rodzaju udzielonej prokury
DZIA III
przedmiot dziaalnoci przedsibiorcy wedug PKD
wzmianka o zoeniu rocznego sprawozdania finansowego, uchway o jego zatwierdzeniu, sprawozdania z
dziaalnoci jednostki oraz o zoeniu opinii biegego rewidenta z badania sprawozdania finansowego,
jeeli przedmiotowe sprawozdanie podlegao badaniu wraz ze wskazaniem okresu
DZIA IV
peni szczegln funkcj ostrzegawcz
zawarte s w nim informacje o powstaniu zalegoci podatkowych, celnych oraz z tytuu skadek za
ubezpieczenia spoeczne, a take o umorzeniu postpowania egzekucyjnego, prowadzonego przeciwko
dunikowi z uwagi na fakt, e z egzekucji nie uzyska si sumy wyszej od kosztw egzekucyjnych
informacje o zabezpieczeniu majtku dunika w postpowaniu upadociowym poprzez zawieszenie
prowadzonych przeciwko niemu egzekucji, o oddaleniu wniosku o ogoszenie upadoci z uwagi na fakt, e
majtek niewypacalnego dunika nie wystarcza na zaspokojenie kosztw postpowania
DZIA V
DZIA VI
22
MAYM PRZEDSIBIORC
REDNIM PRZEDSIBIORC
MNIEJ NI 50 pracownikw
nieprzekraczajcy
zotwkowej rwnowartoci
nieprzekraczajcy
zotwkowej rwnowartoci
2.000.000 euro
10.000.000 euro
50.000.000 euro
albo B2. SUMY AKTYWW JEGO BILANSU sporzdzonego na koniec jednego z tych lat
nie przekroczyy
zotwkowej rwnowartoci
nie przekroczyy
zotwkowej rwnowartoci
nie przekroczyy
zotwkowej rwnowartoci
2.000.000 euro
10.000.000 euro
43.000.000 euro
23
CZ III
FIRMA
pytania 25-29
24
POSTA FIRMY
Firm w rozumieniu obecnych przepisw prawa jest oznaczenie przedsibiorcy wyraone w postaci SOWNEJ,
a wic za pomoc LITER, CYFR, ZNAKW.
Podlega wpisowi co KRS / CEIDG, zatem NIE MOE by zarejestrowana w:
formie graficznej
innym alfabecie np. cyrylic (przepisy KRS okrelaj zestaw znakw, jakie mog by uyte)
firm OSOBY FIZYCZNEJ jest (obligatoryjnie) jej IMI I NAZWISKO plus wybrane okrelenia dodatkowe
firm OSOBY PRAWNEJ/ NIEZUPENEJ OSOBY PRAWNEJ jest jej NAZWA zawierajca okrelenie FORMY
PRAWNEJ w ktrej dziaa podmiot
KONSTRUKCJA FIRMY
FIRMA = RDZE (KORPUS) + DODATKI OBLIGATORYJNE + DODATKI FAKULTATYWNE
A. RDZE
element konieczny
w przypadku os. fizycznej imi i nazwisko
B. DODATKI OBLIGATORYJNE
forma prawna przedsibiorcy
C. DODATKI FAKULTATYWNE
mog si odnosi do samego przedsibiorcy (najstarszy, najlepszy)
mog dot. wsplnikw (np. obrazujc ich pokrewiestwo, kwalifikacje)
mog dot. przedmiotu dziaalnoci
mog by zupenie fantazyjne
25
RODZAJE FIRM
R. Skubisz: podzia na firmy proste (tylko minimum elementw przewidzianych przez prawo) i zoone
(uzupenione o dodatki fakultatywne).
FUNKCJE FIRMY
Wyrnia si funkcje:
A.
B.
C.
D.
E.
ODRNIAJC (IDENTYFIKACYJN)
REKLAMOW
GWARANCYJN
MAJTKOW
INFORMACYJN
A. FUNKCJA ODRNIAJCA
B. FUNKCJA REKLAMOWA
posugujc si swoj firm (m.in. na nonikach reklamy) przedsibiorca promuje swoj dziaalno,
wpywajc na stopie rozpoznawalnoci przez inne podmioty
obecnie funkcja ta wypierana przez znaki towarowe
C. FUNKCJA GWARANCYJNA
gwarantowany przez firm przedsibiorcy pewien poziom wiadcze (towarw, usug, ich cech jak jako i
cena), ktrych odbiorcy oczekuj na podstawie poprzednich dowiadcze (wasnych lub zasyszanych) z
takim przedsibiorc
D. FUNKCJA MAJTKOWA
E. FUNKCJA INFORMACYJNA
26
doktryna wyrnia 5 ZASAD prawa firmowego (niektre wyraone wprost przez ustawodawc):
(A)
(B)
(C)
(D)
(E)
art. 43 2 k.c.
firma NIE MOE WPROWADZA W BD, w szczeglnoci co do (1) OSOBY przedsibiorcy, (2)
PRZEDMIOTU jego DZIAALNOCI, (3) MIEJSCA jej prowadzenia czy te (4) RDE
ZAOPATRZENIA przedsibiorcy
celem ochrona innych podmiotw przed mylnym zidentyfikowaniem przedsibiorcy
(wzmocnienie funkcji odrniajcej firmy)
WPROWADZENIE W BD = takie ustalenie treci firmy, ktre NIE ODPOWIADA STANOWI
RZECZYWISTEMU i moe by powodem mylnego wyobraenia u osb trzecich co do osoby
przedsibiorcy, np. sugerowanie, e:
o
o
o
przedsibiorca jest innym podmiotem (upodobnienie rdzenia swojej firmy do firmy innego
przedsibiorcy, mylne oznaczenie formy prawnej)
przedsibiorca prowadzi inn dziaalno ni w rzeczywistoci
korzysta z innych rde zaopatrzenia ni w praktyce
27
28
ratio legis: renoma przedsibiorcy zwizana z jego firm przekada si na ja jego gospodarcze
powodzenie; rozpoznawalno ma nierzadko wymierny walor ekonomiczny i przedsibiorcy d do
utrzymania dotychczasowej firmy.
29
rodkiem
PODMIOT
RDZE FIRMY
OSOBA FIZYCZNA
IMI I NAZWISKO
OZNACZENIE CO NAJMNIEJ 1
WSPLNIKA
(nazwiska gdy os. fiz., nazwy gdy
osoba prawna/ niezupena osoba
prawna/ firmy gdy przedsibiorca)
NAZWISKO CO NAJMNIEJ 1
PARTNERA
oraz
okrelenie WYKONYWANEGO
ZAWODU
OZNACZENIE CO NAJMNIEJ 1
KOMPLEMENTARIUSZA
(nie moe zawiera nazwiska
komandytariusza)
OZNACZENIE CO NAJMNIEJ 1
KOMPLEMENTARIUSZA
(nie moe zawiera oznaczenia
akcjonariusza)
SPKA JAWNA
SPKA PARTNERSKA
SPKA KOMANDYTOWA
SPKA KOMANDYTOWOAKCYJNA
SPKA Z OGRANICZON
ODPOWIEDZIALNOCI
SPKA AKCYJNA
DOWOLNY
31
DODATKI
OBLIGATORYJNE
-
SKRT
SPKA JAWNA
SP. J.
I PARTNER
lub
I PARTNERZY
lub
SPKA PARTNERSKA
SP. P.
SPKA KOMANDYTOWA
SP. K.
SPKA KOMANDYTOWOAKCYJNA
S.K.A.
SPKA Z OGRANICZON
ODPOWIEDZIALNOCI
SPKA AKCYJNA
SP. Z O.O.
S.A.
CZ IV
PROKURA
pytania 30-34
32
PENOMOCNICTWO A PROKURA
PENOMOCNICTWO
PROKURA
PENOMOCNIKIEM moe by
KADY PODMIOT PRAWA, nawet ograniczony w
zdolnoci do czyn. pr.
PROKURENTEM moe by
wycznie OSOBA FIZYCZNA
posiadajca PEN ZDOLNO DO CZYNNOCI
PRAWNYCH
FORMA PISEMNA
POD RYGOREM NIEWANOCI
korzystania
prokurent obowizany jest do ZAZNACZENIA przy skadaniu owiadcze woli, e DZIAA JAKO
PROKURENT [np. poprzez dopisek: prokurent, jako prokurent, per procura], chyba, e
fakt ten wynika z treci samego dokumentu
podlega obowizkowi wpisu wpisany >> mona udzieli prokury jeszcze przed wpisem do
rejestru, ale dziaanie prokurenta wwczas utrudnione
35
B. REZYGNACJA PROKURENTA
powinien zoy OWIADCZENIE O ZRZECZENIU SI prokury przedsibiorcy / osobie
uprawnionej do odbioru owiadcze woli w jego imieniu (np. wsplnikowi sp. osobowej,
czonkowi zarzdu sp. kapitaowej, innemu prokurentowi)
36
CZ V
ZAGADNIENIA OGLNE
PRAWA SPEK
pytania 35-38
37
1.
2.
3.
4.
JAWN
PARTNERSK
KOMANDYTOW
KOMANDYTOWO AKCYJN
Do spek OSOBOWYCH zalicza si rwnie SPK CYWILN uregulowan w kc (nie jest spk
handlow!)
POZYWA I BY POZYWANE
S tzw. niepenymi osobami prawnymi (art. 331 kc)
(5) CEL dziaalnoci >> GOSPODARCZY (dot. wszystkich spek osobowych, rwnie cywilnej), w
przypadku osobowych spek handlowych powinien by te ZAROBKOWY
Wyjtki:
akcjonariusz w komandytowo-akcyjnej (co do zasady nie ponosi odpowiedzialnoci)
komandytariusz w komandytowej (zasady odpowiedzialnoci takie same jak oglne, ale
w granicach sumy komandytowej)
CAKOWICIE WYCZONA
za zobowizania odpowiada SPKA caym swoim majtkiem
kapita zakadowy naley do majtku spki
A. SPKA
B. OSOBY, ktre dziaay W JEJ IMIENIU
(czonkowie zarzdu, penomocnicy, zaoyciele S.A. >> tzw. PROMOTORZY)
Ich odpowiedzialno USTAJE z momentem ZATWIERDZENIA ich dziaa przez ZW.
odpowiedzialno osb dziaajcych w imieniu spki ustaje z chwil zatwierdzenia czynnoci przez
WZ/ZW
odpowiedzialno czonkw zarzdu ustaje, wg rnych koncepcji, albo (a) z chwil uzyskania
absolutorium, albo (b) po podjciu specjalnej odrbnej uchway WZ/ZW zwalniajcej explicite
czonkw zarzdu z tej odpowiedzialnoci
ODPOWIEDZIALNO ODSZKODOWAWCZA : kto biorc udzia w tworzeniu spki wbrew przepisom
prawa wyrzdzi z winy swojej spce SZKOD, obowizany jest do jej naprawienia.
40
41
CZ VI
SPKA CYWILNA
pytania 39-46
42
39. Jak mona zdefiniowa spk cywiln i jaki jest jej cel?
Art. 860 1 kc: Przez umow spki WSPLNICY zobowizuj si dy do WSPLNEGO CELU
nie mona sta si jedynym wsplnikiem wskutek objcia wszystkich udziaw (zreszt
udziaw sensu stricte nie ma)
wymg STWIERDZENIA PISMEM zawarcia umowy SC (ad probationem, czyli w zasadzie nie
mona wykluczy ustnej czy dorozumianej)
43
41. Czy spka cywilna jest przedsibiorc, a jeeli nie, to jaki jest jej
status/ charakter prawny?
!!!! SPKA CYWILNA NIE JEST PRZEDSIBIORC !!!!
NIE JEST te:
OSOB PRAWN
NIEPEN OSOB PRAWN, o ktrej mowa w art. 331 kc
SC czym wicej, ni tylko umow >> ORGANIZACJA WSPLNIKW, skutki wobec osb trzecich, ale
dalej nie ma osobowoci prawnej
3.
SC moe by uznana za OSOB PRAWN >> przepisy regulujce SC speniaj w sumie materialne
kryterium osobowoci prawnej >> ABSOLUTNIE ODPADA! >> w polskim prawie KRYTERIUM
FORMALNE, a adne przepisy nie nadaj SC os. pr. (adne przepisy nie przyznaj te zdolnoci
prawnej >> nie jest zatem rwnie uomn os. pr.)
ZOBOWIZUJACY
LOSOWY (wyniki nie daj si z gry przewidzie, lecz zawsze zale w jakim stopniu od
rozwoju wypadkw)
KONSENSUALY (do jej zawarcia, a tym samym powstania s.c. nie jest wymagane dokonanie
jakiejkolwiek innej czynnoci poza samym osigniciem porozumienia)
Spka cywilna jest opart na osobistych zwizkach wsplnikw najprostsz form wsppracy
gospodarczej, waciw dla mniejszych przedsiwzi, ktre nie przybieraj postaci przedsibiorstwa
zarobkowego w wikszej postaci.
Spka cywilna NIE MOE mie wasnej NAZWY, pod ktr samodzielnie wystpowaaby w
obrocie prawnym.
OZNACZENIE SC w umowach/postpowaniu sdowym >> ZAWSZE:
niesamoistny charakter
45
ZAKRES PROWADZENIA
USTAWOWEGO
niezalenie moliwe udzielenie penomocnictwa na zasadach oglnych
(wsplnikowi lub osobie trzeciej)
wwczas przynajmniej 1 wsplnik musi by uprawniony do
reprezentacji
inne ni ustawowe uksztatowanie zakresu nie wywiera skutkw prawnych wobec OSB
TRZECICH jeli o tym nie wiedziay
46
I.
A.
NIERUCHOMOCI lub
RUCHOMOCI, w tym RODKW PIENINYCH
jak i
B.
WZGLDNE, np.:
NAJEM
DZIERAWA
SPDZIELCZE WASNOCIOWE PRAWO DO LOKALU
WIERZYTELNOCI
PATENTY
AKCJE
UDZIAY W SP. Z O.O.
PRZEDSIBIORTWO (w znaczeniu przedmiotowym)
art. 862 kc : rzeczy ruchome lub nieruchome mog by wniesione do majtku spki na
wasno lub jedynie do uywania
II.
IUS COGENS
>> nie mona WYCZY WOBEC OSB TRZECICH (ew. wyczenie umowne
obejmuje dugi zacignite przez jednego, kilku lub wszystkich wsplnikw >> jedynym
warunkiem ZWIZEK DUGU z DZIAALNOCI SPKI
47
ZAKAZ ZASPOKAJANIA z majtku wsplnego s.c. w czasie jej trwania OSOBISTYCH WIERZYCIELI
WSPLNIKW
1.
2.
3.
4.
5.
6.
KONSEKWENCJ rozwizania spki jest zmiana charakteru prawnego jej MAJTKU >>
przeksztacenie WSPWASNOCI CZNEJ we WSPWASNO W CZCIACH
UAMKOWYCH .
USTPIENIE WSPLNIKA
MIER
WYPOWIEDZENIE UDZIAU
ZASADA OGLNA:
1. jeli SC zawarta na czas NIEOZNACZONY
>> 3miesiczne wypowiedzenie
2.
WYJTKI:
1. okrelenie W UMOWIE innego terminu
wypowiedzenia
/
moliwoci
wypowiedzenia SC zawartej na czas
oznaczony
2.
49
CZ VII
SPKA JAWNA
pytania 47-54
50
47. Jaki brzmi pojcie spki jawnej i jaki jest jej przedmiotowy
status?
[art. 22 1 k.s.h.] SPK JAWN jest spka OSOBOWA, ktra prowadzi PRZEDSIBIORSTWO
pod WASN FIRM, a nie jest inn spk handlow.
dopuszczalna we wszystkich dziedzinach dziaalnoci gospodarczej (jeli przepisy nie stanowi inaczej;
takie ograniczenia nieliczne)
najczciej wykorzystywana, gdy dziaalno ma by prowadzona przez niewielk liczb osb
(zwaszcza powizanych osobicie rodzina, znajomi), ktre nie dysponuj wikszym kapitaem, a
ryzyko zamierzonej dziaalnoci nie jest zbyt due
POWSTANIE SPKI
A. przez ZAWIZANIE (sposb PIERWOTNY)
ZAWARCIE UMOWY spki midzy stronami, ktre z chwil zarejestrowania spki staj si
jej WSPLNIKAMI.
MAJTEK SPKI
MAJTEK SPKI = WSZELKIE MIENIE
(A) wniesione jako WKAD + (B) NABYTE PRZEZ SPK w czasie jej istnienia
majtek spki jawnej jest jej MAJTKIEM WASNYM, ODRBNYM od majtku WSPLNIKW
51
przedmiotem wkadu (niezalenie od tego, czy pieniny, czy aport czy wiadczenie usug)
zawsze bd PRAWA MAJTKOWE (w szczeglnoci wasno i inne prawa rzeczowe, prawa na
dobrach niematerialnych, wierzytelnoci oraz przedsibiorstwo jako cao)
w umowie wsplnicy jedynie zobowizuj si do wniesienia samo wniesienie moe nastpi pniej
(spce za przysuguje roszczenie o ich wniesienie)
PODWJNY SKUTEK umowy spki w przedmiocie PRZENIESIENIA WASNOCI >> umowa spki
zobowizujca do przeniesienia wasnoci rzeczy PRZENOSI WASNO NA SPK (chyba, e strony
postanowiy inaczej).
o jeli dot. nieruchomoci umowa w formie aktu notarialnego
o jeli dot. rzeczy oznaczonych co do tosamoci automatycznie przeniesienie wasnoci
o jeli dot. rzeczy przyszych / oznaczonych co do gatunku konieczne przeniesienie
posiadania
mog by:
a. PIENINE
b. NIEPIENINE (APORTY) : przeniesienie / obcienie wasnoci rzeczy lub innych praw na
rzecz spki
c. polega na dokonaniu INNYCH WIADCZE na rzecz spki, w szczeglnoci na
WIADCZENIU USUG
zgodnie z art. 40 u. o KRS powinien by okrelony wg. Polskiej Klasyfikacji Dziaalnoci (PKD)
52
odpowiedzialno NIEOGRANICZONA
spka i wsplnicy odpowiadaj CAYM SWOIM MAJTKIEM, teraniejszym i przyszym
wierzyciel moe zaspokoi si z DOWOLNIE WYBRANEGO SKADNIKA MAJTKOWEGO
umowa spki rozstrzyga, czy i w jakich czciach wsplnik, ktry speni wiadczenie, moe da
zwrotu od pozostaych
53
to jest jedyny przepis dot. prowadzenia spraw sp.j. o charakterze ius cogens (reszta dyspozytywna)
NIEWYMAGAJCE UPRZEDNIEJ
UCHWAY WSPLNIKW
KADY WSPLNIK
majcy prawo PS ,
po UZYSKANIU ZGODY
WSZYSTKICH
WSPLNIKW, rwnie
WYCZONYCH od PS
CZYNNO NAGA : czynno, ktrej zaniechanie mogoby WYRZDZI SPCE POWAN SZKOD.
Moe jej dokona KADY wsplnik majcy prawo PS, BEZ UPRZEDNIEJ UCHWAY WSPLNIKW.
54
POSTANOWIENIA UMOWNE
NIE MONA OGRANICZY prawa reprezentowania spki ZE SKUTKIEM DLA OSB TRZECICH
ograniczenie PRZEDMIOTOWE moe powodowa co najwyej odpowiedzialno wobec
spki lub wsplnikw z tytuu nienaleytego wykonania zobowizania
55
1.
2.
3.
4.
5.
6.
PRZYCZYNY
BEZWZGLDNE
PRZYCZYNY
WZGLDNE
Ad 4. Jeli mimo istnienia przyczyn rozwizania PRZEWIDZIANYCH W UMOWIE SPKI spka dalej
prowadzi swoj dziaalno ZA ZGOD WSZYSTKICH WSPLNIKW, uwaa si j za
jeeli spka ma 2 wsplnikw, a po stronie jednego zajd przyczyny rozwizania, sd moe przyzna
drugiemu prawo do przejcia majtku z obowizkiem rozliczenia si z wystpujcym wsplnikiem
56
WYSTPIENIE WSPLNIKA
WYSTPIENIE WSPLNIKA jest zdarzeniem prawnym powodujcym UTRAT przez niego
CZONKOSTWA W SPCE, przy czym spka moe ISTNIE NADAL.
Przyczyny ustpienia wsplnika:
1.
2.
3.
4.
AD 1. WYPOWIEDZENIE UMOWY
przez
samego WSPLNIKA
przez
jego WIERZYCIELA
AD 2. MIER WSPLNIKA
mier = wystpienie, bo zasad w sp. osobowych jest, e w miejsce zmarego nie wstpuj
jego spadkobiercy
umowa moe stanowi inaczej : wwczas prawa wsplnika przechodz na jego spadkobiercw
(umowa moe te zastrzega, e tylko niektrzy spadkobiercy, np. ustawowi albo testamentowi
wchodz w te prawa)
to nie jest dziedziczenie (dziedziczeniu za to podlega wkad wsplnika na zasadach z k.c. i umowa
tutaj nie moe ingerowa)
jeli umowa stanowi, e prawa wsplnika su wszystkim spadkobiercom, bez szczeglnych
uregulowa, winni oni wskaza 1 osob do wykonywania tych praw (inaczej wszelkie owiadczenia
zoone ktremukolwiek z nich wi pozostaych spadkobiercw)
WSPLNICY mog powoa TYLKO NIEKTRYCH spord siebie albo OSOBY TRZECIE
(wymagana w tej kwestii jednomylno, chyba, e umowa spki stanowi inaczej)
to samo moe zrobi SD REJESTROWY z WANYCH POWODW na WNIOSEK
wsplnika / innej osoby majcej interes prawny
w miejsce wsplnika UPADEGO wchodzi SYNDYK
Likwidatorzy powinni:
1.
2.
3.
4.
1.
2.
3.
SPATA ZOBOWIZA
pozostawienie kwot na pokrycie zobowiza NIEWYMAGALNYCH lub SPORNYCH
+
to, co zostanie:
PODZIA midzy WSPLNIKW stosownie do postanowie UMOWY SPKI
Jeli brak takich postanowie, to:
3A. spata UDZIAW wsplnikw (rzeczy wniesione do uywania zwraca si w naturze)
ROZWIZANIE SPKI
nastpuje z dniem WYKRELENIA SPKI Z REJESTRU
jeli LIKWIDACJA, likwidatorzy zgaszaj ZAKOCZENIE i skadaj wniosek O WYKRELENIE
jeli rozwizanie BEZ LIKWIDACJI wniosek skadaj WSPLNICY
jeli OGOSZENIE UPADOCI, rozwizanie po ukoczeniu postpowania upadociowego
(wniosek skada SYNDYK) (n/d sytuacji, gdy ukad, uchylenie albo umorzenie post.)
obowizek PRZECHOWANIA (wsplnik / os. trzecia) KSIG i DOKUMENTW spki przez MIN. 5 LAT
59
CZ VIII
SPKA PARTNERSKA
pytania 55 - 59
60
WOLNYCH ZAWODW
(wykonywanie wolnego zawodu moe by uzalenione od spenienia dodatkowych wymaga
przewidzianych w odrbnej ustawie)
KATALOG WOLNYCH ZAWODW, ktre mona wykonywa w spce partnerskiej [art. 88 ksh]
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
i.
j.
adwokat
aptekarz
architekt
inynier budownictwa
biegy rewident
broker ubezpieczeniowy
doradca podatkowy
makler papierw wartociowych
dorada inwestycyjny
ksigowy
k.
l.
m.
n.
o.
p.
q.
r.
s.
t.
lekarz
lekarz dentysta
lekarz weterynarii
notariusz
pielgniarka
poona
radca prawny
rzecznik patentowy
rzeczoznawca majtkowy
tumacz przysigy
przyjmuje si, e powyszy katalog ma charakter zamknity (ew. poszerzenie >> zmiana
k.s.h. albo przepisw innej ustawy odwoujcej si do k.s.h)
a.
b.
c.
(tych oznacze nie moe uywa w obrocie aden inny podmiot poza sp.p.)
okrelenie WOLNEGO ZAWODU wykonywanego w spce
61
spki
[art. 92 k.s.h.] Umowa spki powinna by zawarta NA PIMIE POD RYGOREM NIEWANOCI.
Powinna zawiera:
WYJTEK
UMOWA SPKI moe przewidywa, e JEDEN albo WIKSZA liczba partnerw godz si na
ponoszenie odpowiedzialnoci tak, jak WSPLNIK SPKI JAWNEJ (nieograniczona, solidarna,
subsydiarna)
MODEL
SPKI JAWNEJ
SPKI Z O.O.
(z pewnymi modyfikacjami)
KADY PARTNER ma prawo reprezentowania
spki SAMODZIELNIE
(chyba, e umowa stanowi inaczej)
POZBAWIENIE prawa reprezentowania:
tylko z WANYCH POWODW
UCHWA : wikszo 3/4 przy quorum 2/3
umowa moe przewidywa surowsze
wymogi uchway
skuteczne z chwil wpisu do rejestru
B. PROWADZENIE SPRAW
BRAK REGULACJI w k.s.h. Model prowadzenia spraw jest IMPLIKACJ WYBORU MODELU
REPREZENTACJI SPKI.
jeli model SPKI JAWNEJ, zastosowanie znajd art. 37-47, czyli w skrcie:
jeli model SPKI Z O.O., zastosowanie znajd art. 201-211 k.s.h. i 293-300 k.s.h. (jak przy
reprezentacji zarzd)
SPKA PARTNERSKA jest JEDYN SPK OSOBOW, w ktrej moe istnie ZARZD.
63
1.
2.
3.
4.
jest to charakterystyczny tylko dla tej spki sposb wystpienia wsplnika, oprcz niego
pozostae sposoby waciwe dla sp. jawnej (patrz: wystpienie wsplnika spki jawnej)
64
CZ IX
SPKA KOMANDYTOWA
pytania 60-65
65
[art. 102 k.s.h.] SPK KOMANDYTOW jest SPKA OSOBOWA, majca na celu prowadzenie
przedsibiorstwa pod wasn firm, w ktrej wobec wierzycieli za zobowizania spki CO
UMOWA SPKI
forma !! AKTU NOTARIALNEGO !!
zawiera powinna:
1. FIRM i SIEDZI spki
2. PRZEDMIOT DZIAALNOCI spki
3. CZAS TRWANIA spki, jeeli OZNACZONY
4. oznaczenie WKADW wnoszonych przez KADEGO wsplnika i ich WARTO
5. SUM KOMANDYTOW
FIRMA
powinna zawiera:
nazwisko (nazw / firm) JEDNEGO lub KILKU KOMPLEMENTARIUSZY
dodatkowe oznaczenie SPKA KOMANDYTOWA lub SP.K.
NIE MOE zawiera nazwiska KOMANDYTARIUSZA >> w przeciwnym razie odpowiada on
wobec osb trzecich jak komplementariusz!
taka sytuacja moe zaistnie dopiero w momencie zmiany pozycji prawnej z komandytariusza
na komplementariusza > gdyby miaa miejsce w momencie utworzenia spki, sd rejestrowy
musi odmwi rejestracji!
jeli zwrot wkadu w caoci lub czci, odpowiedzialno przywrcona w wysokoci rwnej
dokonanemu zwrotowi
jeli doszo do uszczuplenia majtku spki przez strat, za zwrot w stosunku do wierzycieli uwaa
si kad wypat dokonan na rzecz komandytariusza przed uzupenieniem wkadu do pierwotnej
wartoci okrelonej w umowie spki
zysk przypadajcy mu za dany rok obrotowy w pierwszej kolejnoci przeznacza si na uzupenienie jego
wkadu DO WARTOCI UMWIONEJ (ergo pokrywa si rnic midzy rzeczywicie wniesionym a
umwionym)
68
spki
1.
2.
3.
4.
5.
6.
PRZYCZYNY
BEZWZGLDNE
PRZYCZYNY
WZGLDNE
* Funkcjonuj identycznie jak w spce jawnej, poza 5. (dot. tylko komplementariusza, a nie
wszystkich wsplnikw >> patrz niej)
spadkobiercy winni wskaza jedn osob do wykonywania ich praw (do tego czasu
czynnoci dokonane przez pozostaych wsplnikw wi wszystkich spadkobiercw)
69
CZ X
SPKA KOMANDYTOWOAKCYJNA
pytania 66-74
70
spki
CO
NAJMNIEJ
1
WSPLNIK
ODPOWIADA
BEZ
(KOMPLEMENTARIUSZ), a CO NAJMNIEJ 1 jest AKCJONARIUSZEM.
OGRANICZENIA
CHARAKTER PRAWNY
okrelana jest jako spka o MIESZANYM, KAPITAOWO-OSOBOWYM charakterze prawnym
hybryda konstrukcji prawnych typowych dla:
osobowej SPKI JAWNEJ
kapitaowej SPKI AKCYJNEJ
normatywnym wyrazem art. 126 k.s.h. odesanie do przepisw waciwych dla obu tych spek>
W zakresie nieuregulowanym, stosuje si:
w zakresie STOSUNKU PRAWNEGO KOMPLEMENTARIUSZY (zarwno midzy sob,
wobec akcjonariuszy jak i wobec osb trzecich, a take do WKADW tyche wsplnikw,
z wyczeniem wkadw na kapita zakadowy) >> przepisy dot. SPKI JAWNEJ
w POZOSTAYCH sprawach >> przepisy dot. SPKI AKCYJNEJ (w szczeglnoci przepisy
dot. kapitau zakadowego, wkadw akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego
zgromadzenia)
tak jak wszystkie spki osobowe NIE POSIADA OSOBOWOCI PRAWNEJ, ale ma ZDOLNO
PRAWN (moe we wasnym imieniu nabywa prawa, w tym wasno nieruchomoci i inne
prawa rzeczowe, zaciga zobowizania, pozywa i by pozywana)
POWSTANIE
W odrnieniu od pozostaych spek osobowych oraz spki z o.o., gdzie zawizanie spki = jedna czynno
prawna (podpisanie umowy spki), SPKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA powstaje w wyniku
1.
PODPISANIE STATUTU
(Szerzej patrz pyt. 68)
2.
3.
4.
71
5.
6.
7.
FIRMA
powinna zawiera:
nazwisko (nazw / firm) JEDNEGO lub KILKU KOMPLEMENTARIUSZY
dodatkowe oznaczenie SPKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA lub S.K.A.
NIE MOE zawiera nazwiska (nazwy / firmy) AKCJONARIUSZA >> w przeciwnym razie
odpowiada on wobec osb trzecich jak komplementariusz!
B. ELEMENTY KAPITAOWE
wystpowanie ORGANW
!!! istnienie KAPITAU ZAKADOWEGO !!!
USTAWOWE MINIMUM
KAPITAU ZAKADOWEGO
50.000 PLN
6. jeli rne rodzaje akcji, LICZB AKCJI POSZCZEGLNYCH RODZAJW oraz zwizane z nimi
UPRAWNIENIA
NIE MAJ prawa PROWADZENIA SPRAW ani (co do zasady) REPREZENTACJI spki
nie maj uprawnie osobistej kontroli jak komplementariusze: nie maj prawa osobistego zasigania o
stanie majtku i interesw spki, wgldu do ksig i dokumentw, nie mog da udostpnienia im
sprawozdania finansowego
KOMPLEMENTARIUSZ
jeli
KOMPLEMENTARIUSZ
dotychczasowy
AKCJONARIUSZ
nie moe wykonywa prawa gosu z akcji, gdy gosowanie nad powoaniem / odwoaniem RADY
NADZORCZEJ, nie moe rwnie by przy podejmowaniu tych uchwa penomocnikiem
zakaz ten nie dotyczy komplementariuszy pozbawionych prawa prowadzenia spraw/reprezentacji
peni rol przeciwwagi dla szerokich kompetencji komplementariuszy, przy jednoczesnym wyczeniu
akcjonariuszy od bezporedniego ledzenia na bieco spraw spki
zasad jest, e WSZYSCY, ale statut moe stanowi, e tylko JEDEN lub KILKU
zmiana statutu pozbawiajca tego prawa / przyznajca prawo komplementariuszowi dotychczas go
pozbawionemu wymaga zgody WSZYSTKICH POZOSTAYCH KOMPLEMENTARIUSZY
REPREZENTACJA : KOMPLEMENTARIUSZE
1.
2.
3.
4.
5.
CZ XI
SPKA Z O.O.
pytania 75-100
78
75. Jakie jest pojcie spki z o.o. i jakie s jej oglne cechy?
Nie ma ustawowej definicji.
PODSUMOWANIE: Sp. z o.o. jest dziaajc w KADYM celu PRAWNIE DOPUSZCZALNYM, tworzon
przez 1 lub WICEJ PODMIOTW, PRYWATNOPRAWN JEDNOSTK ORGANIZACYJN o strukturze
KORPORACYJNEJ, posiadajc OSOBOWO PRAWN (zdolno prawn w stadium organizacji),
dziaajc poprzez swoje ORGANY oraz majc KAPITA ZAKADOWY podzielony na UDZIAY i
ponoszc ODPOWIEDZIALNO za swoje zobowizania BEZ OGRANICZE wycznie WASNYM
MAJTKIEM.
Sp. z o.o. NIE MOE zosta utworzona WYCZNIE przez INN JEDNOOSOBOW
SP. Z O.O. (ani jednoosobow spk prawa obcego majc cechy sp. z o.o. w rozumieniu ksh)
[art. 151 2 ksh]
79
B.
C.
DZIAALNO UBEZPIECZENIOWA
PROFESJONALNA DZIAALNO SPORTOWA
DZIAALNO BANKOWA
A. ZAWARCIA
B. WNIESIENIA
przez wsplnikw
ZAKADOWEGO
(w razie objcia udziau za cen WYSZ od wartoci nominalnej take wniesienia NADWYKI)
C. POWOANIA ZARZDU
D. USTANOWIENIA RADY
E.
WPISU DO REJESTRU
Organy
POMIN mona punkt D (jeli przepis prawa albo postanowienia aktu zaoycielskiego nie
wymagaj ustanowienia RN albo KRew)
Ad A
Umowa/ akt zaoycielski spki powinny by sporzdzone w formie AKTU NOTARIALNEGO
(forma zastrzeona ad solemnitatem).
TRE UMOWY SPKI:
CZ FAKULTATYWNA
CZ OBLIGATORYJNA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
1.
2.
3.
80
Ad E
WPIS ma charakter
a. OBLIGATORYJNY
b. KONSTYTUTYWNY (spka z o.o. w organizacji zmienia si w spk z o.o. i nabywa
OSOBOWO PRAWN)
TRE ZGOSZENIA:
1.
2.
3.
4.
81
5.
6.
7.
8.
9.
+
10. imi i nazwisko/firm (nazw) i siedzib WSPLNIKA i wzmiank, e jest JEDYNYM WSPLNIKIEM
w przypadku:
A. spki JEDNOOSOBOWEJ
B. nabycia przez 1 WSPLNIKA WSZYSTKICH UDZIAW po zarejestrowaniu spki
79. Czym jest kapita zakadowy w sp. z o.o. i jaka jest jego funkcja?
KAPITA ZAKADOWY to LICZBOWO OZNACZONA, OKRELONA W UMOWIE KWOTA
PIENINA stanowica SUM UDZIAW WSPLNIKW i tzw. MAJTEK PIERWOTNY
SPKI.
>> NIE
cyfrowo
USTAWOWE MINIMUM KZ
5.000 PLN
FUNKCJA GOSPODARCZA
Wyrazem funkcji gospodarczej s 3 ZASADY dot. KZ:
1. OZNACZENIA
2. CAKOWITEJ WPATY
3. STAOCI
1. OZNACZENIA
2. CAKOWITEJ WPATY
rejestrze przedsibiorcw
3. STAOCI
FUNKCJA PRAWNA
PRAWA RZECZOWE
WASNO rzeczy ruchomych i nieruchomoci
UYTKOWANIE WIECZYSTE
UDZIA WE WSPLNOCI (w czciach uamkowych i cznej)
(II)
PRAWA OBLIGACYJNE
WIERZYTELNOCI WSPLNIKA (!!! wierzytelno wsplnika z tytuu POYCZKI
udzielonej SPCE uwaa si za wkad w przypadku OGOSZENIA UPADOCI
w terminie 2 LAT od zawarcia umowy poyczki)
PRAWA UDZIAOWE
OBLIGACJE
(III)
(IV)
84
I.
II.
wyraa STOSUNEK
CZNA SUMA WARTOCI NOMINALNEJ WSZYSTKICH UDZIAW = KAPITA ZAKADOWY
udziay NIE MUSZ mie RWNEJ wartoci nominalnej [art. 152 ksh]
ALE
jeeli AKT ZAOYCIELSKI przewiduje, e wsplnik MOE MIE WICEJ NI 1 UDZIA (system
romaski, patrz pyt. 81) to WSZYSTKIE udziay MUSZ by RWNE i NIEPODZIELNE
>> powstaje
wwczas NADWYKA (tzw. AGIO), ktr przelewa si do KAPITAU ZAPASOWEGO
udziay MOG by DZIELONE (nie moe jednak powsta udzia niszy ni 50 PLN)
NOMINALNA WARTO UDZIAU NIE MUSI:
by rwna RZECZYWISTEJ WARTOCI
odzwierciedla STOSUNKU, w jakim wsplnik UCZESTNICZY W ZYSKU/ KWOCIE
LIKWIDACYJNEJ
84. Czy udzia w sp. z o.o. jest zbywalny i jakie zasady w tym
zakresie przewiduje ustawodawca?
Co do zasady wsplnicy MOG SWOBODNIE dokonywa ZBYCIA UDZIAU.
ZBYCIE
POWIADCZONYMI
jeli wsplnik moe mie TYLKO 1 UDZIA, umowa spki moe dopuci zbycie CZCI UDZIAU
(nie moe powsta niszy ni 50 PLN)
NABYWANIE UDZIAW
NABYCIE od ZBYWCY
DZIEDZICZENIE
udziay podlegaj dziedziczeniu, ale umowa spki moe OGRANICZY / WYCZY WSTPIENIE
spadkobiercw do spki >> wwczas musz by okrelone warunki spaty takich spadkobiercw
jeli zmary mia > 1 udzia, umowa moe wyczy / ograniczy PODZIA udziaw midzy
spadkobiercw
WSPUPRAWNIENI z udziau wykonuj prawa przez przedstawiciela (jeli nie wskazali, to skuteczne
owiadczenie zoone wobec ktregokolwiek); za wiadczenia zw. z udziaem odpowiadaj solidarnie
o PRZEJCIU udziau (czci/uamkowej czci) na inn osob, ustanowieniu ZASTAWU lub
UYTKOWANIA zainteresowani ZAWIADAMIAJ SPK + przedstawiaj DOWD na powysze
(dopiero z t chwil SKUTECZNE wobec spki)
87
U. WASNE naley umieci w bilansie w OSOBNEJ POZYCJI KAPITAU WASNEGO w wartoci UJEMNEJ.
wszystkie powysze postanowienia te stosuje si ODPOWIEDNIO do czci / uamkowej czci udziau
A. PRAWA KORPORACYJNE
1)
2)
3)
4)
B. PRAWA MAJTKOWE
1)
2)
3)
4)
5)
prawo do DYWIDENDY
prawo do UDZIAU w PODZIALE MAJTKU LIKWIDOWANEJ SPKI
prawo PIERWSZESTWA OBJCIA UDZIAW w PODWYSZONYM KZ
prawo do WYNAGRODZENIA za dostarczone spce WIADCZENIA NIEPIENINE
prawo do otrzymania ZWROTU WPAT NA UDZIA w razie:
OBNIENIA KZ
UMORZENIA UDZIAU kosztem KZ
NABYCIA przez SPK WASNYCH UDZIAW
PRZEKSZTACENIA W SPK AKCYJN
88
PRAWO DO DYWIDENDY
[Art. 191 ksh] Wsplnik ma prawo do UDZIAU W ZYSKU wynikajcym z ROCZNEGO
SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO i PRZEZNACZONYM DO PODZIAU UCHWA ZW.
Umowa moe przewidywa inny sposb podziau.
ZALICZKA
+
KWOTY przeniesione z utworzonych z zysku KAPITAW:
ZAPASOWEGO i REZERWOWYCH
(ktre mog by przeznaczone do podziau)
NIEPOKRYTE STRATY
UDZIAY WASNE
KWOTY, ktre zgodnie z ustaw lub umow spki powinny by
przeznaczone z zysku za ostatni rok obrotowy na KAPITAY:
ZAPASOWY lub REZERWOWE
2 TRYBY PODWYSZENIA KZ
na mocy
przez
DOTYCHCZASOWYCH
POSTANOWIE
ZMIAN
UMOWY SPKI
UMOWY SPKI
2 SPOSOBY PODWYSZENIA KZ
PODWYSZENIE
USTANOWIENIE
WARTOCI NOMINALNEJ
NOWYCH UDZIAW
ISTNIEJCYCH UDZIAW
2 RDA PODWYSZENIA KZ
ZE
POPRZEZ
RODKW WASNYCH
WNIESIENIE WKADW
SPKI
90
SPKI
jeli umowa spki / uchwaa wsplnikw nie stanowi inaczej, DOTYCHCZASOWI wsplnicy
maj prawo PIERWSZESTWA do objcia NOWYCH UDZIAW
obejmuj je W STOSUNKU do swoich DOTYCHCZASOWYCH udziaw
prawo to naley WYKONA w terminie 1 MIESICA od dnia WEZWANIA przez ZARZD
B. UMORZENIE
UDZIAW
C. A i B
JEDNOCZENIE
AD B. UMORZENIE UDZIAU
UMORZENIE UDZIAU polega na UNICESTWIENIU PRAWA UDZIAOWEGO
WSPLNIKA.
moe by umorzony jedynie PO WPISIE spki do REJESTRU
moe by umorzony tylko gdy UMOWA SPKI tak stanowi
RODZAJE UMORZE:
1. DOBROWOLNE : nastpuje ZA ZGOD WSPLNIKA w drodze NABYCIA PRZEZ SPK
2. PRZYMUSOWE : BEZ ZGODY WSPLNIKA, dopuszczalne tylko gdy umowa spki
okrela jego PRZESANKI i TRYB
Umorzenie wymaga
szczeglnoci:
A. PODSTAW PRAWN umorzenia
B. WYSOKO WYNAGRODZENIA przysugujcego wsplnikowi za umorzony udzia
92
ZARZDU
[art. 199 4 i 5]
ZASADA
89. Jaki moe by skad zarzdu sp. z o.o. i komu moe przysugiwa
uprawnienie do jego powoania?
SKAD ZARZDU
moe si skada z JEDNEJ lub KILKU osb
mog by do niego powoane osoby SPORD WSPLNIKW lub SPOZA ich GRONA
CZONKIEM zarzdu moe by wycznie OSOBA FIZYCZNA majca PEN ZDOLNO
POWOANIE ZARZDU
CZONEK zarzdu jest POWOYWANY i ODWOYWANY w drodze UCHWAY WSPLNIKW
(chyba, e umowa spki przewiduje inny sposb, np. przez rad nadzorcz, poszczeglnych
wsplnikw, osoby trzecie)
niezalenie od powyszego, KADY czonek zarzdu moe W KADYM CZASIE zosta
94
PODMIOTY UPRAWNIONE
prowadzenie spraw NIE NALEY do WYCZNEJ kompetencji ZARZDU
jest przedmiotem USTAWOWEGO PODZIAU KOMPETENCJI midzy
(A) ZARZD i
(B) ZGROMADZENIE WSPLNIKW,
a na mocy UMOWY moe by rwnie przyznane
(C) RADZIE NADZORCZEJ czy KOMISJI REWIZYJNEJ
niemniej k.s.h. statuuje ZASAD DOMNIEMANIA KOMPETENCJI ZARZDU w zakresie
prowadzenia spraw (ergo tam, gdzie kwestie niezastrzeone dla innych organw kompetencja
zarzdu)
PODMIOTY UPRAWNIONE
REPREZENTACJA SPKI jest zasadniczo WYCZN KOMPETENCJ ZARZDU
NIE MONA prawa reprezentowania spki OGRANICZY ze skutkiem prawnym WOBEC
OSB TRZECICH (wszelkie przewidziane w umowie ograniczenia maj znaczenie jedynie w stosunku
wewntrznym)
Chodzi oczywicie o ograniczenie przedmiotowe, czyli ograniczenie zakresu reprezentacji. Ograniczenia
podmiotowe wynikaj z wybranego modelu reprezentacji spki patrz niej.
tym bardziej nie mona czonka zarzdu POZBAWI prawa reprezentowania spki
Nie dotyczy to sytuacji, gdy wszystkie udziay spki nale do jedynego wsplnika albo
jedynego wsplnika i spki oraz ten wsplnik jedynym czonkiem zarzdu >> wwczas
czynnoci wsplnik vs spka wymagaj kadorazowo formy aktu notarialnego.
SPOSB REPREZENTACJI
jeli zarzd JEDNOOSBOWY osoba ta SAMODZIELNIE wykonuje uprawnienia
jeli zarzd WIELOOSOBOWY, zasady okrela UMOWA SPKI, a w braku takich postanowie:
w sferze reprezentacji CZYNNEJ (tj. skadanie owiadcze woli) zasad reprezentacja CZNA:
do skadania owiadcze woli w imieniu spki wymagane WSPDZIAANIE (1) dwch
czonkw zarzdu albo (2) czonka zarzdu z prokurentem.
nie wycza to ustanowienia prokury jednoosobowej lub cznej i nie ogranicza praw prokurentw
wynikajcych z przepisw o prokurze
96
k.s.h. przewiduje sytuacje, w ktrych zarzd na dokonanie czynnoci prawnej obowizany jest
uzyska stosown ZGOD odpowiedniego organu. 3 TYPY SYTUACJI:
(1) USTAWA wymaga uchway wsplnikw (w przypadku S.A. walnego) lub rady nadzorczej
Zgoda moe by wyraona przed dokonaniem czynnoci albo po, ale max 2 miesice.
Czynno dokonana bez wymaganej zgody jest NIEWANA.
Przykady:
zbycie i wydzierawienie przedsibiorstwa albo jego zorganizowanej czci oraz
ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego [art. 228 pkt 3 k.s.h]
nabycie i zbycie nieruchomoci, uytkowania wieczystego lub udziau w nieruchomoci,
jeeli umowa spki nie stanowi inaczej [art. 228 pkt 4 k.s.h]
zawarcie midzy spk dominujc a spk zalen umowy przewidujcej zarzdzanie
spk zalen lub przekazywanie zysku przez tak spk [art. 228 pkt 6 k.s.h.]
97
f.
ZAKOCZENIE KADENCJI
WYGANICIE MANDATU
WYGANICIE MANDATU
ZAKOCZENIE KADENCJI
(chocia kadencja i mandat mog si ze sob pokrywa, to przewanie tak nie jest)
KADENCJA dusza ni sprawowanie mandatu np. w wypadku:
mierci czonka zarzdu
rezygnacji czonka zarzdu
odwoania czonka zarzdu
(Kadencja trwa nadal, ale osoba nie ma ju uprawnie.)
SPRAWOWANIE MANDATU dusze ni okres kadencji np. w wypadku:
art. 202 1 k.s.h.
art. 202 2 k.s.h.
(Bez wzgldu na okres kadencji, na ktry powoano czonka, jego mandat trwa a do
zatwierdzenia sprawozdania finansowego przez zgromadzenie wsplnikw, a to moe odby si
po zakoczeniu kadencji).
98
(2) ZANIEDBANIE w zwizku ze zgoszeniem wniosku o UPADO SPKI [art. 299 k.s.h.]
Czonkowie zarzdu odpowiadaj SOLIDARNIE za zobowizania spki, jeeli EGZEKCUJA
PRZECIWKO SPCE OKAZAA SI BEZSKUTECZNA.
99
95. Jaki moe by skad rady nadzorczej sp. z o.o. o jakie jej
przysuguj kompetencje?
W zwizku z faktem, e (odmiennie ni w S.A.) kontrol nad dziaalnoci spki sprawuj sami wsplnicy,
organ nadzorczy w sp. z o.o. ma (co do zasady) charakter fakultatywny.
[art. 213 1 k.s.h.] Umowa spki moe ustanowi (A) RAD NADZORCZ, (B) KOMISJ REWIZYJN
albo OBA TE ORGANY.
powoanie RN/KREW(tj. sformowanie ich w okrelonym skadzie osobowym) jest, jeli wymaga tego
ustawa albo umowa spki, warunkiem utworzenia sp. z o.o.
PIERWSZA RN/KREW moe by powoana (A) przy SPORZDZENIU UMOWY spki albo (B) w
PNIEJSZYM terminie, ale decyzja ta powinna by podjta przed zarejestrowaniem spki
powoanie moe nastpi w samej umowie albo w odrbnym dokumencie
(w praktyce najczciej akt powoania nastpuje przy podpisywaniu umowy i ujmowany z ni w jednym
akcie notarialnym, ale jako osobny dokument, eby kada zmiana RN/KREW nie pocigaa za sob zmiany
umowy spki)
A. RADA NADZORCZA
SKAD : MINIMUM 3 CZONKW
powoywani i odwoywani UCHWA WSPLNIKW (chyba e umowa stanowi inaczej)
KADENCJA : 1 ROK (chyba e umowa stanowi inaczej).
Mog by te odwoani W KADYM CZASIE na mocy UCHWAY WSPLNIKW.
MANDAT czonka RN wygasa na takich samych zasadach jak mandat czonka zarzdu.
wane, jeli obecna min. poowa czonkw (umowa moe zastrzega surowsze kworum), a
wszyscy czonkowie zostali zaproszeni
mona gosowa osobicie, albo przekazujc swj gos na pimie za porednictwem innego
czonka
(za porednictwem nie mona gosowa w sprawach wprowadzonych do porzdku obrad
dopiero na posiedzeniu oraz wyborw przewodniczcego i wiceprzewodniczcego RN,
powoania czonka zarzdu oraz odwoania / zawieszania w obowizkach wymienionych
osb)
z przebiegu posiedzenia sporzdza si protok
o
o
zgromadzenie wsplnikw moe uchwali regulamin rady nadzorczej i sprecyzowa tym samym
zasady dziaania tego organu
brak regulacji dot. miejsca odbywania si posiedze ergo dowolne miejsce, tepoza granicami RP
k.s.h. nie reguluje kwestii wymaganej wikszoci gosw dla podejmowania uchwa >>
powinno by uregulowane w umowie albo regulaminie RN (w braku uregulowa naley przyj,
zgodnie z wykadni systemow, e bezwzgldna wikszo)
101
B. KOMISJA REWIZYJNA
wszystkie zasady dot. powoania, skadu, funkcjonowania itp. identycznie jak w przypadku RN
RNI je CHARAKTER KOMPETENCJI.
Do obowizkw KREW naley:
a.
W spce niemajcej rady nadzorczej UMOWA SPKI moe ROZSZERZY OBOWIZKI KREW,
w tym take powierzy jej STAY NADZR nad dziaalnoci spki.
BIEGLI REWIDENCI
Poza kontrol sprawowan przez wsplnikw i organy nadzoru spka moe dodatkowo podlega kontroli
ZEWNTRZNEJ sprawowanej przez BIEGYCH REWIDENTW.
[art. 223 k.s.h.] Sd rejestrowy na danie wsplnika/wsplnikw reprezentujcych co najmniej 1/10
kapitau zakadowego moe (po wezwaniu zarzdu do zoenia owiadczenia) wyznaczy PODMIOT
UPRAWNIONY DO BADANIA SPRAWOZDA FINANSOWYCH w celu zbadania RACHUNKOWOCI oraz
DZIAALNOCI spki.
Czonkowie organw s zobowizani:
udziela biegemu danych wyjanie
zezwoli mu na przegldanie ksig i dokumentw spki
zezwoli na badanie stanu kasy
zezwoli na dokonanie inwentaryzacji skadnikw aktyww i pasyww spki
udziela mu w tym celu niezbdnej pomocy
Z przeprowadzonej kontroli biegy skadana sdowi rejestrowemu SPRAWOZDANIE, a ten przesya jego
odpis:
dajcemu zbadania wsplnikowi
zarzdowi
RN / KREW
Sprawozdanie winno by w caoci odczytane na najbliszym zgromadzeniu wsplnikw.
102
1. ZARZD (zasada)
2. RADA NADZORCZA / KOMISJA REWIZYJNA, jeeli ZARZD NIE ZWOA W TERMINIE
(okrelonym w k.s.h. albo umowie spki)
1. ZARZD (zasada)
2. RADA NADZORCZA / KOMISJA REWIZYJNA, jeeli uzna to za wskazane, a zarzd nie zwoa
w terminie 2 TYGODNI od dorczenia mu takiego dania (umowa spki moe przyzna
takie prawo rwnie innym osobom)
PROCEDURA ZWOYWANIA
ZW zwouje si za pomoc:
LISTU POLECONEGO
PRZESYKI nadanej POCZT KURIERSK
POCZTY ELEKTRONICZNEJ, jeli wczeniej wsplnik wyrazi na to pisemn zgod, podajc
adres, na ktry zawiadomienie ma by wysane
TRE zaproszenia:
ZW
moe odby si nawet BEZ FORMALNEGO ZWOANIA, jeeli (A) CAY KAPITA
ZAKADOWY jest REPREZENTOWANY i (B) NIKT Z OBECNYCH NIE ZGOSI SPRZECIWU co do
odbycia si zgromadzenia / co do wniesienia poszczeglnych spraw do porzdku obrad
nie dotyczy to sytuacji, gdy (a) CAY KAPITA ZAKADOWY jest REPREZENTOWANY
i (b) nikt z obecnych NIE ZGOSI SPRZECIWU co do podjcia uchway
wpyw na porzdek obrad maj te sami wsplnicy: ci, ktrzy reprezentuj min. 1/10
kapitau zakadowego (umowa moe uprawni mniejszy odsetek) mog da
umieszczenia okrelonych spraw w porzdku obrad najbliszego ZW
NIE MA wymaganego KWORUM >> ZW jest WANE bez wzgldu na liczb reprezentowanych
udziaw (chyba, e umowa stanowi inaczej)
SIA GOSU wsplnikw:
1. dla udziaw o RWNEJ wartoci nominalnej : 1 UDZIA = 1 GOS, chyba, e umowa
stanowi inaczej (mog by udziay uprzywilejowane, ale max 1 udzia = 3 gosy)
2. dla udziaw o NIERWNEJ wartoci nominalnej : 10 PLN = 1 GOS, chyba, e umowa
stanowi inaczej
104
UCZESTNICTWO w zgromadzeniu:
OSOBICIE
przez PENOMOCNIKA (jeeli ustawa/ umowa spki nie zawiera ogranicze)
Penomocnictwo powinno by udzielone na pimie pod rygorem niewanoci i doczone
do ksigi protokow.
Penomocnikiem NIE MOE by: (A) CZONEK ZARZDU ani (B) PRACOWNIK SPKI
Wsplnik nie moe (ani osobicie, ani przez penomocnika, ani jako penomocnik) gosowa
przy powziciu uchwa dot. JEGO ODPOWIEDZIALNOCI WOBEC SPKI z jakiegokolwiek
tytuu (w tym udzielenia absolutorium, zwolnienia go ze zobowizania wobec spki oraz
sporu midzy nim a spk)
zasad JAWNO gosowania
TAJNE gosowanie zarzdza si:
przy wyborach / wnioskach nad odwoaniem / pocigniciem do odpowiedzialnoci
czonkw organw spki i likwidatorw
w sprawach osobowych
na danie chociaby 1 ze wsplnikw obecnych lub reprezentowanych
wikszo 2/3
wikszo 3/4
B. na GOSOWANIE PISEMNE
[JEDNOMYLNO warunkiem dopuszczalnoci gosowania pisemnego, sama uchwaa
zapada WIKSZOCI gosw wymagan dla danego rodzaju uchway]
OGRANICZENIA moliwoci gosowania pisemnego w k.s.h.:
1. niekiedy wyranie przewiduje WYMG ZWOANIA ZW [art. 233 1 k.s.h.]
2. czasem WPROST WYCZA moliwo gosowania pisemnego [art. 231 4 k.s.h]
3. czasem wymaga ZAPROTOKOOWANIA PRZEZ NOTARIUSZA uchwa dla ich wanoci i tym
samym wymusza odbycie ZW.
A. o UCHYLENIE uchway
B. o STWIERDZENIE NIEWANOCI uchway
UCHYLENIE
STWIERDZENIE NIEWANOCI
UCHWAA
1) SPRZECZNA z UMOW SPKI
PRZESANKI
UCHWAA
SPRZECZNA Z USTAW
1. ZARZD
2. RADA NADZORCZA
3. KOMISJA REWIZYJNA
LEGITYMACJA
do wytoczenia
powdztwa
TERMIN do
wytoczenia
powdztwa
1 MIESIC
6 MIESICY
ale
ale
MAX 6 MIESICY
MAX 3 LATA
od jej powzicia
od jej powzicia
jeli wano czynnoci prawnej spki zalena od uchway wsplnikw, uchylenie takiej uchway
nie ma skutku wobec osb trzecich dziaajcych w dobrej wierze
106
[art. 21 k.s.h.]
Rozwizanie spki wpisanej do rejestru przez SD REJESTROWY:
5. NIEZAWARCIE UMOWY SPKI
6. SPRZECZNO Z PRAWEM zawartego w umowie PRZEDMIOTU DZIAALNOCI spki
7. BRAK w umowie postanowie dotyczcych FIRMY / PRZEDMIOTU DZIAALNOCI / KAPITAU
ZAKADOWEGO / WKADW
8. BRAK ZDOLNOCI DO CZYNNOCI PRAWNYCH WSZYSTKICH osb ZAWIERAJCYCH UMOW
SPKI w chwili dokonania tej czynnoci
fakultatywne (sd moe orzec), gdy braki usuwalne (wyznacza termin do ich usunicia, a jeli nie
usun we wskazanym terminie, po wezwaniu zarzdu do zoenia owiadczenia moe rozwiza)
obligatoryjne (sd orzeka), gdy braki nieusuwalne
NIE MONA rozwiza spki z tych powodw, jeeli od jej wpisu do rejestru UPYNO 5 LAT
(charakter SANUJCY wpisu)
[art. 169 k.s.h.]
9. jeeli zawizanie spki NIE ZOSTAO ZGOSZONE do sdu rejestrowego w terminie 6 miesicy od
zawarcia umowy albo POSTANOWIENIE sdu ODMAWIAJCE rejestracji stao si PRAWOMOCNE,
UMOWA SPKI ULEGA ROZWIZANIU
10.
11.
Kurator moe wystpi do sdu rejestrowego o rozwizanie osoby prawnej oraz ustanowienie
likwidatora z powodu braku jej wadz lub z innej wanej przyczyny, jeli czynnoci, o ktrych mowa w ust.
1, nie doprowadz do rozwizania osoby prawnej i wszczcia likwidacji.
107
LIKWIDATORZY
OGRANICZENIA tych kompetencji nie maj skutku prawnego wobec OSB TRZECICH
108
nazwiskami i imionami likwidatorw oraz ich adresami, a take sposobem reprezentowania spki przez
likwidatorw (nawet, gdyby nie nastpia adna zmiana w dotychczasowym sposobie reprezentacji),
doczajc podpisy likwidatorw (zoone wobec sdu lub powiadczone notarialnie)
3 MIESICY
Sumy potrzebne do zaspokojenia / zabezpieczenia roszcze ZNANYCH SPCE WIERZYCIELI:
ktrzy si nie zgosili
ktrych wierzytelnoci nie s wymagalne
ktrych wierzytelnoci s sporne
naley zoy do DEPOZYTU SDOWEGO.
PODZIA MAJTKU
WSPLNIKW
NIE MOE nastpi PRZED UPYWEM 6 MIESICY od daty OGOSZENIA o otwarciu
likwidacji i WEZWANIU WIERZYCIELI
wierzyciele (a) NIEZNANI SPCE, ktrzy (b) NIE ZGOSILI swoich roszcze W TERMINIE,
mog da zaspokojenia z majtku spki jeszcze NIEPODZIELONEGO
wsplnicy, ktrzy po upywie ustawowego terminu otrzymali w dobrej wierze przypadajc na nich
cz majtku, NIE S ZOBOWIZANI DO JEJ ZWROTU celem pokrycia roszcze takiego wierzyciela
109
na
110
CZ XII
SPKA AKCYJNA
pytania 101-118
111
1.
2.
3.
4.
ZAWIZANIE spki
WNIESIENIE WKADW
USTANOWIENIE ZARZDU i RADY NADZORCZEJ
WPIS spki do REJESTRU
ZAWIZANIE
A. sporzdzenia AKTU ZAWIZANIA S.A.
C. OBJCIE AKCJI
(A) AKT ZAWIZANIA S.A. + (B) STATUT + (C) AKTY OSB TRZECICH wskazanych przez
zaoycieli o WYRAENIU ZGODY na >> ZAWIZANIE SPKI >> BRZMIENIE STATUTU i
OBJCIE AKCJI = tzw. UMOWA ZAOYCIELSKA Wszystkie te dokumenty musz by sporzdzone
w formie AKTU NOTARIALNEGO .
WNIESIENIE WKADW
mog by obejmowane POWYEJ wartoci nominalnej >> uzyskana w ten sposb nadwyka
(tzw. AGIO) powinna by uiszczona w caoci PRZED REJESTRACJ
akcje obejmowane za wkady NIEPIENINE musz zosta pokryte przed upywem 1 roku
od dnia rejestracji
akcje obejmowane za wkady PIENINE powinny by opacone PRZED REJESTRACJ
spki CO NAJMNIEJ w ich WARTOCI NOMINALNEJ
jednoczenie ustawowy wymg osignicia minimum pokrycia kapitau zakadowego >>
jeli akcje obejmowane za wkady niepienine albo pienine i niepienine >> kapita
zakadowy powinien by pokryty PRZED REJESTRACJ w CO NAJMNIEJ jego
MINIMALNEJ WARTOCI USTAWOWEJ (czyli 25.000 PLN)
113
akcje s NIEPODZIELNE
mog by wydawane w odcinkach zbiorowych
114
PAPIER WARTOCIOWY
RODZAJE AKCJI
1.
GOTWKOWE i APORTOWE
a. GOTWKOWE : akcje pokrywane wkadami pieninymi
b. APORTOWE : akcje pokrywane wkadami niepieninymi
2.
IMIENNE i NA OKAZICIELA
a. IMIENNE : wskazuj w swojej treci jako podmiot uprawniony konkretn osob akcjonariusza.
Zbycie wymaga odrbnej umowy i wydania dokumentu akcji. Mog by wydawane przed pen
wpat. Akcjami imiennymi s (I) akcje aportowe oraz (II) akcje uprzywilejowane [z wyjtkiem
niemych].
b. NA OKAZICIELA : podmiotem uprawnionym do inkorporowanych w nich praw jest kadorazowy
posiadacz. Zbycie nastpuje przez przeniesienie posiadania. Nie mog by wydawane przed pen
wpat. Przy czciowej wpacie wydaje si imienne wiadectwa tymczasowe.
W spce mog istnie jednoczenie akcje imienne i na okaziciela. Mona zamienia jedne na drugie
pod warunkiem, e nie wyklucza tego przepis prawa ani postanowienie statutu.
3.
ZWYKE i UPRZYWILEJOWANE
a. ZWYKE : nie inkorporuj w sobie adnych szczeglnych uprawnie. Realizacja zasady
rwnouprawnienia akcjonariuszy. Na 1 akcj zwyk przypada 1 gos na WZ, proporcjonalnie
dzielona dywidenda i podzia kwoty likwidacyjnej.
b. UPRZYWILEJOWANE : inkorporuj w sobie szczeglne uprawnienia. Patrz pyt. 103.
4.
WASNE i GRATISOWE
115
Tzw. ZOTA AKCJA : pojcie zotej akcji niejednoznaczne, odnosi si bowiem do wszelkich form
uprzywilejowania, ktre daj jej posiadaczowi KONTROL STRATEGICZNYCH DECYZJI w spce.
Uprzywilejowanie o cechach zotej akcji dotyczy najczciej PODMIOTU WADZY PUBLICZNEJ i jest
rozwizaniem kontrowersyjnym zarwno na gruncie prawa polskiego jak i prawa UE (orzecznictwo TS UE).
116
117
konstrukcja majca na celu ujednolicenie struktury akcjonariatu spki [art. 418 k.s.h]
zastosowanie, gdy akcjonariusze wikszociowi zgromadzili prawie cao akcji, a drobny akcjonariat, nie
majc adnego realnego wpywu na spk naduywa swoich praw (np. do zaskarania uchwa)
1.
2.
3. UCHWAA o wykupie
ODDANYCH
statut moe przewidywa surowsze warunki
uchwaa powinna okrela: (A) akcje podlegajce wykupowi, (B) akcjonariuszy, ktrzy
zobowizuj si wykupi akcje oraz (C) akcje przypadajce kademu nabywcy
akcjonariusze, ktrzy mieli wykupi akcje i gosowali za uchwa odpowiadaj
solidarnie wobec spki za spacenie caej sumy wykupu
119
PRZYMUSOWY ODKUP
konstrukcja odwrotna do przymusowego wykupu, rwnie przewidziana w ksh [art. 4181 k.s.h]
moe suy np. dostosowaniu kapitau do straty bilansowej, amortyzacji aportw, wykluczenia
akcjonariusza lub niedopuszczenia nowych osb na miejsce wystpujcego akcjonariusza
lub
120
1. umorzenie DOBROWOLNE
3. umorzenie AUTOMATYCZNE
jest PRZYMUSOWE
nastpuje z chwil OKRELONEGO W STATUCIE
ZDARZENIA
NIE MA KONIECZNOCI podejmowania
UCHWAY WZ w przedmiocie UMORZENIA, ale
ZARZD niezwocznie podejmuje UCHWA o
OBNIENIU KAPITAU ZAKADOWEGO
2. umorzenie PRZYMUSOWE
OBNIENIU
UPRAWNIONYMI
+
KWOTY przeniesione z utworzonych z zysku KAPITAW:
ZAPASOWEGO i REZERWOWYCH
(ktre mog by przeznaczone na wypat dywidendy)
NIEPOKRYTE STRATY
AKCJE WASNE
KWOTY, ktre zgodnie z ustaw lub statutem powinny by
przeznaczone z zysku za ostatni rok obrotowy na KAPITAY:
ZAPASOWY lub REZERWOWE
122
nie jest konieczne, jeli wszystkie akcje s IMIENNE >> wwczas LIST POLECONY
ZAPIS NA AKCJE
sporzdza si w formie PISEMNEJ, na FORMULARZU przygotowanym przez spk
w co najmniej 2 EGZEMPLARZACH (jeden dla spki, drugi dla subskrybenta)
pod rygorem niewanoci powinien zawiera oznaczenie liczby i rodzajw
subskrybowanych akcji i wysoko dokonanej wpaty (+ zgod na brzmienie statutu,
jeli subskrybent nie jest akcjonariuszem)
tych zasad nie stosuje si, gdy akcje maj by objte przez SUBEMITENTA
1. Prawo do UDZIAU W WZ
I ZWIZANE Z NIM
123
2. Prawo GOSU
A. UCHYLENIA UCHWAY
Gdy uchwaa WZ:
124
4. Prawo do INFORMACJI
jeli przemawiaj za tym wane powody, zarzd moe udzieli akcjonariuszowi informacji
rwnie POZA WZ
OBOWIZKI AKCJONARIUSZY
obowizek WNIESIENIA WKADU : podstawowy obowizek, poza nim akcjonariusz waciwie nie ma
adnych innych. Patrz te pyt. 101
125
PROWADZENIE SPRAW
k.s.h.
REPREZENTACJA SPKI
REPREZENTACJA SPKI jest zasadniczo WYCZN KOMPETENCJ ZARZDU
NIE MONA prawa reprezentowania spki OGRANICZY ze skutkiem prawnym WOBEC
OSB TRZECICH (wszelkie przewidziane w umowie ograniczenia maj znaczenie jedynie w stosunku
wewntrznym)
Chodzi oczywicie o ograniczenie przedmiotowe, czyli ograniczenie zakresu reprezentacji. Ograniczenia
podmiotowe wynikaj z wybranego modelu reprezentacji spki patrz niej.
tym bardziej nie mona czonka zarzdu POZBAWI prawa reprezentowania spki
Nie dotyczy to sytuacji, gdy wszystkie udziay spki nale do jedynego akcjonariusza oraz
ten akcjonariusz jedynym czonkiem zarzdu >> wwczas czynnoci akcjonariusz vs spka
wymagaj kadorazowo formy aktu notarialnego.
127
SPOSB REPREZENTACJI
jeli zarzd JEDNOOSBOWY osoba ta SAMODZIELNIE wykonuje uprawnienia
jeli zarzd WIELOOSOBOWY, zasady okrela STATUT, a w braku takich postanowie:
w sferze reprezentacji CZYNNEJ (tj. skadanie owiadcze woli) zasad reprezentacja CZNA:
do skadania owiadcze woli w imieniu spki wymagane WSPDZIAANIE (1) dwch
czonkw zarzdu albo (2) czonka zarzdu z prokurentem.
nie wycza to ustanowienia prokury jednoosobowej lub cznej i nie ogranicza praw prokurentw
wynikajcych z przepisw o prokurze
ZAKAZ KONKURENCJI
Czonek zarzdu NIE MOE BEZ ZGODY SPKI (zakaz ten nie ma wic charakteru absolutnego):
zajmowa si INTERESAMI KONKURENCYJNYMI ani te
uczestniczy w SPCE KONKURENCYJNEJ jako wsplnik spki cywilnej, spki osobowej albo
czonek zarzdu spki kapitaowej
uczestniczy w innej KONKURENCYNEJ OSOBIE PRAWNEJ jako czonek organu
zakaz obejmuje rwnie udzia w konkurencyjnej spce kapitaowej w przypadku posiadania przez czonka
zarzdu co najmniej 10% udziaw / akcji tej spki albo prawa do powoywania co najmniej 1 czonka zarzdu
Wymaganej ZGODY udziela ORGAN UPRAWNIONY DO POWOANIA ZARZDU, chyba e umowa stanowi
inaczej.
128
UTWORZENIA 1 GRUPY
1 AKCJA = 1 GOS (bez przywilejw i bez ogranicze, z wyjtkiem akcji niemych, zawsze
pozbawionych prawa gosu)
Pojawiaj si tu rne kwasy interpretacyjne : zgodnie z literaln wykadni nie mona stworzy grupy,
ktra wybraaby wicej ni jednego czonka rady; w praktyce zdarza si jednak, e statut dopuszcza tak
sytuacj i np. przy 5 stanowiskach w radzie pozwala stworzy grup reprezentujc 40% KZ i obsadzajc
2 stanowiska. Niby niezgodne z k.s.h., ale doktryna czasem dopuszcza. Rozwizaniem nowela k.s.h. z
2008r., ktra stanowi, e z kadej akcji mona gosowa odmiennie. Ergo akcjonariusz czci swoich
akcji gosuje w 1 grupie, a czci w 2giej i moe w ten sposb mie wpyw na obsadzenie wikszej iloci
stanowisk.
RN moe rwnie
zawiesza, z wanych powodw, poszczeglnych lub wszystkich czonkw zarzdu w ich
czynnociach
delegowa swoich czonkw, max na 3 M-CE, do czasowego wykonywania czynnoci
czonkw zarzdu, ktrzy zostali odwoani, zrezygnowali albo nie mog sprawowa
swoich czynnoci z inszych powodw
zwoywa zwyczajne i nadzwyczajne walne (patrz pyt. 114)
reprezentowa spk w sporach i umowach midzy czonkiem zarzdu a spk
wane, jeli obecna min. poowa czonkw (umowa moe zastrzega surowsze kworum), a
wszyscy czonkowie zostali zaproszeni
mona gosowa osobicie, albo przekazujc swj gos na pimie za porednictwem innego
czonka
(za porednictwem nie mona gosowa w sprawach wprowadzonych do porzdku obrad
dopiero na posiedzeniu oraz wyborw przewodniczcego i wiceprzewodniczcego RN,
powoania czonka zarzdu oraz odwoania / zawieszania w obowizkach wymienionych
osb)
z przebiegu posiedzenia sporzdza si protok
o
o
KOMPETENCJE WALNEGO
Rozproszone s w caej regulacji k.s.h., dodatkowo mog wynika z postanowie statutu.
Przykadowy katalog:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
3/4
2/3
131
zgoda
WSZYSTKICH
AKCJONARIUSZY,
ktrych dotyczy
akcjonariusze mog uczestniczy w WZ i wykonywa prawo gosu (A) OSOBICIE lub (B) przez
PENOMOCNIKW
PRAWO ZWOYWANIA
co do zasady ZARZD (prawo i obowizek zwoywania zwyczajnego i nadzwyczajnego)
RADA NADZORCZA
(a.) ZWYCZAJNE, gdy zarzd nie zwoa w terminie (okrelonym w k.s.h. lub statucie)
(b.) NADZWYCZAJNE, gdy uzna to za wskazane
AKCJONARIUSZE WIKSZOCIOWI, reprezentujcy MIN. 1/2 KZ albo MIN. 1/2 GOSW W SPCE
A. ZWYCZAJNE, gdy zarzd nie zwoa w terminie (okrelonym w k.s.h. lub statucie)
B. NADZWYCZAJNE, gdy uzna to za wskazane
jeli wszystkie akcje IMIENNE, wwczas mona zwoa za pomoc LISTW POLECONYCH / PRZESYEK
KURIERSKICH / POCZT ELEKTRONICZ (e-mailem, jeli akcjonariusz wyrazi uprzednio pisemn zgod i
wskaza adres) co najmniej 2 tygodnie przed terminem walnego
szczeglne zasady w stosunku do spek publicznych
PRAWO UDZIAU
akcjonariusze uprawnieni z akcji IMIENNYCH jeli zostali wpisani do KSIGI AKCYJNEJ co najmniej
na 1 TYDZIE przed odbyciem walnego
akcjonariusze uprawnieni z akcji NA OKAZICIELA jeli DOKUMENTY AKCJI (ew. zawiadczenie wydane
na dowd zoenia akcji u notariusza lub w banku) zostay ZOONE W SPCE co najmniej na 1 TYDZIE
przed odbyciem walnego oraz nie zostan odebrane przed jego ukoczeniem
statut moe dopuszcza udzia w walnym przy wykorzystaniu rodkw komunikacji elektronicznej
132
WZRUSZALNO UCHWA
Zaskarenie uchway WZ moe przyj 2 POSTACI
UCHYLENIE
STWIERDZENIE NIEWANOCI
UCHWAA
1) SPRZECZNA ze STATUTEM albo
DOBRYMI OBYCZAJAMI
oraz
PRZESANKI
UCHWAA
SPRZECZNA Z USTAW
TERMIN do
wytoczenia
powdztwa
1 MIESIC
6 MIESICY
MAX 6 MIESICY
MAX 2 LATA
od jej powzicia
od jej powzicia
1. ZARZD
2. RADA NADZORCZA
LEGITYMACJA
do wytoczenia
powdztwa
TRYBY PODWYSZENIA KZ
3.
1.
2.
ZWYKE
patrz niej
4.
ZE RODKW SPKI
W GRANICACH
KAPITAU
DOCELOWEGO
WARUNKOWE
patrz niej
133
I.
PRYWATNEJ
OZNACZONEMU
ADRESATOWI
poczona z wyczeniem /
ograniczeniem PRAWA
POBORU
II. ZAKMNITEJ
III. OTWARTEJ
przeprowadzenie moliwe
rwnie wtedy, gdy
prywatna lub zamknita
nie doszy do skutku
co najmniej 8% ZYSKU za dany rok obrotowy, dopki kapita zapasowy nie osignie co najmniej
1/3 KAPITAU ZAKADOWEGO
NADWYKI (osignite przy emisji akcji powyej ich wartoci nominalnej, a pozostae po
pokryciu kosztw emisji akcji)
DOPATY uiszczane przez akcjonariuszy za przyznanie ich akcjom szczeglnych uprawnie, o ile
dopaty te nie bd uyte na wyrwnanie nadzwyczajnych odpisw lub strat
134
wysoko
kapitau
ZAKADOWEGO
docelowego
NIE
MOE
AKCJI,
PRZEKRACZA
ktre
3/4
mog
by
KAPITAU
mona przyzna ponownie na kolejne 3letnie okresy, zawsze w drodze zmiany statutu
upowanienie moe by
(1) zawarte w statucie W CHWILI JEGO TWORZENIA albo
(2) wprowadzone w efekcie PNIEJSZEJ ZMIANY statutu (uchwaa WZ wikszoci 3/4
gosw przy quorum 1/2 )
136
OBNIENIE
137
NOWE
LIKWIDACJI likwidatorzy:
CZ XIII
TRANSFORMACJE SPEK
pytania 119-123
139
CZENIE > PRZENIESIENIE CAEGO MAJTKU z jednej spki na rzecz innej spki
DOCHODZI do WYKRELENIA Z REJESTRU czcych si spek, ale NIE DOCHODZI do ich
LIKWIDACJI!
DNIEM POCZENIA jest dzie WPISANIA DO REJESTRU spki PRZEJMUJCEJ lub NOWO
ZAWIZANEJ
ZDOLNO CZENIOWA
SPKI KAPITAOWE ze SPKAMI KAPITAOWYMI
SPKI KAPITAOWE ze SPKAMI OSOBOWYMI [spka OSOBOWA NIE MOE by spk
PRZEJMUJC ani NOWO ZAWIZAN >> ergo moe powsta tylko spka KAPITAOWA]
SPKI OSOBOWE ze SPKAMI OSOBOWYMI [moliwe tylko utworzenie NOWEJ SPKI
KAPITAOWEJ]
SPKI KAPITAOWE oraz SPKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA mog czy si ze SPK
ZAGRANICZ [KOMANDYTOWO-AKCYJNA NIE MOE by spk PRZEJMUJC ani NOWO
ZAWIZAN]
(dyrektywa WE w sprawie transgranicznego czenia si spek kapitaowych)
140
RODZAJE POCZE
Wskazane w ksh RODZAJE POCZE tworz KATALOG ZAMKNITY.
1. INKORPORACJA
2. FUZJA
konieczna moe okaza si DOPATA W GOTWCE, albo ze strony wsplnikw, albo spki
warto dopat NIE MOE PRZEKROCZY 10% WARTOCI BILANSOWEJ (przy przejciu) lub
10% WARTOCI NOMINALNEJ (przy fuzji) PRZYZNAWANYCH UDZIAW / AKCJI
PRZEBIEG CZENIA
1.
2.
3.
4.
CZYNNOCI PRZYGOTOWAWCZE
uzgodnienie PLANU POCZENIA i zacznikw (na pimie midzy czcymi si spkami)
ZGOSZENIE planu do sdu
OGOSZENIE planu
poddanie BADANIU przez BIEGEGO
ZAWIADOMIENIE WSPLNIKW o zamiarze poczenia;
przegldanie dokumentw zwizanych z czeniem przez wsplnikw)
UCHWAY O CZENIU (musi podj kada z czcych si spek, wikszo 3/4 przy quorum 1/2)
REJESTRACJA
OGOSZENIE
141
moliwa EKSKULPACJA
roszczenia przedawniaj si z upywem 3 LAT od ogoszenia o poczeniu
142
poprzez
MONA DZIELI
SPKI AKCYJNEJ, jeli jej KAPITA ZAKADOWY NIE ZOSTA pokryty W CAOCI
SPEK W LIKWIDACJI, jeli ROZPOCZY ju PODZIA MAJTKU
SPEK W UPADOCI
! SPKA DZIELONA
PRZESTAJE ISTNIE !
1. przez ROZBIR
1A. przez
PRZEJCIE
! SPKA DZIELONA
NADAL DZIAA !
RODZAJE PODZIAW
2. przez WYDZIELENIE
1B. przez
ZAWIZANIE
NOWYCH
SPEK
spek istniejcych i nowo zawizanych MOE BY WICEJ, ale NIE MONA przenie
caego majtku WYCZNIE na spki istniejce albo WYCZNIE na spki nowo zawizane
moe pojawi si RNICA midzy WARTOCI UDZIAW / AKCJI w starych i nowych spkach
konieczna moe okaza si DOPATA W GOTWCE, albo ze strony wsplnikw, albo spki
warto dopat NIE MOE PRZEKROCZY 10% WARTOCI BILANSOWEJ (przy spkach istniejcych) lub
10% WARTOCI NOMINALNEJ (przy spkach nowo zawizanych) PRZYZNAWANYCH UDZIAW / AKCJI
PRZEBIEG CZENIA
1.
2.
3.
4.
CZYNNOCI PRZYGOTOWAWCZE
uzgodnienie PLANU PODZIAU i zacznikw (midzy spk dzielon a przejmujc albo przez
dzielon )
ZGOSZENIE planu do sdu, OGOSZENIE planu i poddanie BADANIU przez BIEGEGO
ZAWIADOMIENIE WSPLNIKW o zamiarze podziau i przegldanie dokumentw zwizanych z
podziaem przez wsplnikw)
UCHWAY O PODZIALE (spka dzielona + ew. kada z przejmujcych, wikszo 3/4 przy quorum 1/2)
REJESTRACJA
OGOSZENIE
144
(B)
SUKCESJA CZONKOSTWA
z dniem podziau / wydzielenia wsplnicy spki dzielonej staj si wsplnikami
spki okrelonej w planie podziau
tzw. ZASADA RWNOWANOCI : osoby, ktrym w spce dzielonej przysugiway
SZCZEGLNE UPRAWNIENIA, powinny mie prawa CO NAJMNIEJ RWNOWANE z
tymi, ktre przysugiway im dotychczas
(C)
dzielonej
staj
si
konsekwencj jest MODYFIKACJA TYPU SPKI, ktra istnieje jako TEN SAM, ale NIE TAKI SAM
PODMIOT (zmieniona struktura wewntrzna)
przeksztacenie sensu largo : kada zmiana strukturalna spek; kategoria zbiorcza, w ktrej
mieszcz si rwnie czenie i podzia
przeksztacenie sensu stricto : w tym znaczeniu funkcjonuje w ksh; dotyczy jedynie zmiany
JAKOCIOWEJ, nie ilociowej >> nie dochodzi do powstania nowego podmiotu / likwidacji
istniejcego [co jest z kolei cech charakterystyczn czenia i podziau]; w procesie
restrukturyzacyjnym uczestniczy TYLKO JEDNA SPKA
RODZAJE PRZEKSZTACE
PRZEBIEG PRZEKSZTACE
1. PLAN PRZEKSZTACENIA (powinien by zbadany przez biegego)
2. UCHWAA O PRZEKSZTACENIU
3. POWOANIE CZONKW ORGANU SPKI PRZEKSZTACONEJ
4. ZAWARCIE UMOWY SPKI / PODPISANIE STATUTU SPKI PRZEKSZTACONEJ
5. WPIS DO REJESTRU SPKI PRZEKSZTACONEJ (DZIE PRZEKSZTACENIA!) i WYKRELENIE
PRZEKSZTACANEJ
SKUTKI PRZEKSZTACE
ZASADA
146
CZ XIV
SPDZIELNIE
pytania 124-132
147
CECHY:
A. DOBROWOLNO
spdzielnia moe by DOBROWOLNIE UTWORZONA przez jej zaoycieli i DOBROWOLNIE
ROZWIZANA przez jej czonkw
ma wyranie cywilistyczny charakter; autonomia zaoycieli i czonkw oraz zasada
swobody umw
B. ZRZESZENIOWY CHARAKTER
spdzielnia jest ZRZESZENIEM, czyli KORPORACJ OSB, ktre cz swoje dziaania dla
osignicia wsplnego celu
cel nie musi by wyszczeglniony, ale wynika on jasno z dziaalnoci, ktr spdzielnia
prowadzi, a wyszczeglnienie tej dziaalnoci jest obligatoryjne
czenie si powinno by WIADOME i DUGOTRWAE (nie jednorazowo!)
oparta zarwno na substracie OSOBOWYM jak i MAJTKOWYM
zasada DOBROWOLNOCI
zasada SAMORZDNOCI
zasada WSPLNOTY CZONKOWSKIEJ
zasada DEMOKRATYCZNEGO KIEROWNICTWA (jeden czonek jeden gos)
zasada OTWARTYCH DRZWI
zasada ZMIENNEGO SKADU OSOBOWEGO
zasada ZMIENNEGO FUNDUSZU UDZIAOWEGO
zasada NIEPODZIELNOCI FUNDUSZU ZASOBOWEGO
zasada PODNOSZENIA POZIOMU KULTURALNEGO CZONKW
zasada WSPPRACY MIDZY ORGANIZACJAMI SPDZIELCZYMI
A. SPORZDZENIE STATUTU
B. WYBR ORGANW
C. WPIS DO REJESTRU
AD A. STATUT
Statut spdzielni powinien okrela:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
[Trzcina] Charakter prawny statutu spdzielni to wewntrzne prawo spdzielni, tzw. prawo umowne,
lex contractus
149
AD B. WYBR ORGANW
wybr organw naley, w zalenoci od postanowie statutu, do kompetencji:
AD C. WPIS DO REJESTRU
spdzielnia podlega obowizkowi wpisu do KRS (art. 7 prawa spdzielczego) i jest wpisywana
do REJESTRU PRZEDSIBIORCW KRS (art. 36 pkt 8 ustawy o KRS)
z chwil WPISU do rejestru nabywa OSOBOWO PRAWN
za czynnoci dokonane w interesie spdzielni PRZED REJESTRACJ osoby DZIAAJCE ZA SPDZIELNI
odpowiadaj do chwili zarejestrowania wobec osb trzecich SOLIDARNIE
take
LICZB
wykluczenia / wykrelania mog DOKONA (stosownie do postanowie statutu) albo RADA NADZORCZA
albo WALNE ZGROMADZENIE
organ, ktry podj uchwa zawiadamia o tym czonka na pimie wraz z uzasadnieniem
organ ma obowizek wysucha wyjanie zainteresowanego
od uchway RN przysuguje odwoanie do WZ albo skarga do sdu
do wniesienia odwoania i jego rozpatrzenia stosuje si przepisy statutu o postpowaniu
wewntrzspdzielczym
WYKLUCZENIE / WYKRELENIE staje si SKUTECZNE z chwil:
bezskutecznego upywu terminu do zaskarenia do sdu uchway RN, chyba, e przed jego upywem
czonek wnis odwoanie do WZ
bezskutecznego upywu terminu do wniesienia do WZ odwoania od uchway RN, jeli termin ten jest
duszy od terminu na zaskarenie do sdu
bezskutecznego upywu terminu do zaskarenia do sdu uchway WZ
prawomocnego oddalenia przez sd powdztwa o uchylenie uchway RN / WZ
151
czonek nie moe przed ustaniem czonkostwa da zwrotu wpat dokonanych na udziay
obowizkowe (nie dot. wpat przekraczajcych ilo udziaw wymaganych do zadeklarowania przez
statut obowizujcy w chwili dania zwrotu)
mona przyj takie samo rozwizanie dla osb fizycznych i prawnych, a moe uregulowa odrbnie
dla kadej kategorii
jeli czonek nie zadeklaruje w myl statutu wikszej iloci udziaw, mona ten obowizek wymusi
albo w drodze postpowania wewntrzspdzielczego albo postpowania sdowego
FUNDUSZE
SPDZIELNI
FUNDUSZ
UDZIAOWY
Powstaje z wpat
UDZIAW czonkowskich.
W razie likwidacji
spdzielni, bd ustania
czonkostwa, podlega on
zwrotowi byemu czonkowi,
chyba e zosta
przeznaczony na pokrycie
strat spdzielni.
FUNDUSZ
ZASOBOWY
Powstaje z :
WPISOWEGO,
czci NADWYKI
BILANSOWEJ
i z innych rde.
Jest niepodzielny i
bezzwrotny
FUNDUSZ
WKADW
istnieje tylko w niektrych
spdzielniach, ktre
wymagaj wniesienia
WKADU.
Podlega zwrotowi i w
odrnieniu od poprzednich
funduszy, nie uczestniczy w
pokryciu straty.
WALNE ZGROMADZENIE
RADA NADZORCZA
ZARZD
w spdzielniach, w ktrych WALNE zastpione ZEBRANIEM PRZEDSTAWICIELI
ZEBRANIA GRUP CZONKOWSKICH
wybory do tych organw odbywaj si w gosowaniu tajnym spord nieograniczonej liczby kandydatw
statut moe przewidywa powoanie rwnie innych organw (musi wwczas okreli zakres kompetencji
i sposb powoania i odwoania)
adne organy spdzielni nie mog przejmowa kompetencji innego organu
w odniesieniu do czonkw RN i zarzdu ZAKAZY jak w stosunku do ich czonkw w spek kapitaowych:
zakaz konkurencji, zakaz gosowania ws. ich dotyczcych i zakaz czenia stanowisk i funkcji
154
ZWOYWANIE
UDZIA I GOSOWANIE
czonek spdzielni moe uczestniczy w walnym OSOBICIE lub przez PENOMOCNIKA, chyba e
ustawa lub statut stanowi inaczej
OSOBY PRAWNE bior udzia przez penomocnika
penomocnictwo powinno by udzielona na pimie ad solemnitatem i doczone do protokou z
walnego
penomocnikiem nie moe by CZONEK ZARZDU spdzielni (nie dot. spdzielni liczcych max 10
czonkw, chyba e statut stanowi inaczej)
PODEJMOWANIE UCHWA
statut moe stanowi, e jeli liczba czonkw PRZEKROCZY okrelony w nim prg, WALNE
zostaje ZASTPIONE przez ZEBRANIE PRZEDSTAWICIELI (wwczas musi szczegowo okrela
funkcjonowanie)
155
RADA NADZORCZA
rada nadzorcza SPRAWUJE KONTROL i NADZR nad dziaalnoci spdzielni
ZAKRES DZIAANIA:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
jeeli statut przekae sprawy z zakresu a) c) i e) do wycznej kompetencji walnego, wwczas moe
przyj dla Rady nazw KOMISJI REWIZYJNEJ
w celu wykonywania swoich zada rada moe:
da wszelkich SPRAWOZDA i WYJANIE od zarzdu, czonkw i pracownikw spdzielni
przeglda ksigi i dokumenty
sprawdza bezporednio STAN MAJTKU spdzielni
NIE POWOUJE SI RADY NADZORCZEJ, chyba e statut stanowi inaczej (kompetencje przejmuje walne):
w spdzielniach .
w spdzielniach produkcji rolnej, jeli liczba czonkw max 10
ZARZD
jest ORGANEM WYKONAWCZYM
do jego kompetencji naley:
(a) KIEROWANIE DZIAALNOCI SPDZIELNI i
(b) REPREZENTOWANIE JEJ NA ZEWNTRZ (patrz pyt. 131)
SKAD i LICZB CZONKW okrela STATUT (mog do niego wchodzi osoby spoza czonkw spdzielni)
POWOYWANY stosownie do postanowie statutu przez RAD lub WALNE
statut moe przewidywa ZARZD JEDNOOSOBOWY (PREZES), ale taki zarzd nie moe dokonywa
CZYNNOCI PRAWNYCH w sprawach wynikajcych ZE STOSUNKU CZONKOSTWA (np. nie moe przyj
w poczet czonkw); takie czynnoci dokonywane s wwczas przez RAD NADZORCZ
156
KOMPETENCJE:
a.
b.
c.
d.
e.
f.
jeli spdzielnia nie rozpocza dziaalnoci w cigu 1 roku od zarejestrowania i nie posiada majtku, moe ulec
wykreleniu bez postpowania likwidacyjnego na wniosek zwizku rewizyjnego
otwarcie likwidacji = wyganicie penomocnictw
PRZYCZYNY LIKWIDACJI
na podstawie
STOSOWNYCH UCHWA
Z MOCY PRAWA
UPYW CZASU,
na ktry w myl
statutu
spdzielni
utworzono
ZMNIEJSZENIE SI
LICZBY CZONKW
poniej progu
wskazanego w statucie
lub ustawie,
a spdzielnia nie
zwikszy do wymaganej
liczby w terminie 1 roku
UCHWAY
WALNEGO
UCHWAA
ZWIZKU
REWIZYJNEGO
w ktrym
PODSTAWY:
(a) dziaalno spdzielni wykazuje race i uporczywe NARUSZENIA PRAWA / STATUTU
(b) spdzielnia zostaa ZAREJESTROWANA z NARUSZENIEM PRAWA
(c) spdzielnia CO NAJMNIEJ od 1 ROKU NIE PROWADZI DZIAALNOCI GOSPODARCZEJ
spdzielnia moe w terminie 6 TYGODNI od dorczenia uchway ZASKRAY j do SDU
w razie niezaskarenia w terminie / uprawomocnienia si orzeczenia oddalajcego powdztwo
albo umarzajcego spraw, ZWIZEK REWIZYJNY zgasza do KRS WNIOSEK O OTWARCIE
LIKWIDACJI i wyznacza LIKWIDATORA
158
POSTPOWANIE LIKWIDACYJNE
Postpowanie likwidacyjne jest sposobem ZAKOCZENIA BYTU PRAWNEGO spdzielni.
(Spdzielnia moe rwnie ogosi upado w razie jej niewypacalnoci i wwczas zakoczy swj byt prawny
zgodnie z procedur postpowania upadociowego albo ulec procesom przeksztaceniowym: (dot. spdzielni
pracy) w spk handlow w oparciu o przepisy 203e-203x prawa spdzielczego albo (dot. wszystkich
spdzielni) przez czenie si lub podzia spdzielni.)
CZ XV
PONADNARODOWE
STRUKTURY ORGANIZACYJNE
pytania 133-137
160
EZIG otrzymuje status osobowej spki handlowej i NIE POSIADA OSOBOWOCI PRAWNEJ, ale ma
PODMIOTOWO PRAWN
DZIAALNO ugrupowania odnosi si do dziaalnoci gospodarczej czonkw i nie moe mie bardziej
znaczcego charakteru ni pomocniczy dla tej dziaalnoci
wszelkie mienie wniesione jak wkad/ nabyte przez EZIG stanowi majtek EZIG, a nie jego czonkw
CZONKOWIE ponosz NIEOGRANICZON SOLIDARN ODPOWIEDZIALNO za cice na EZIG dugi i
inne zobowizania wszelkiego rodzaju
ORGANY EZIG
odmiennie ni w przypadku spki jawnej, EZIG dziaa przez swoje ORGANY
[art. 16 ust. 1 rozp.] ORGANAMI EZIG s:
B. ZARZDZAJCY
organ wykonawczy zgrupowania
ZARZDZAJ zgrupowaniem i REPREZENTUJ je
na gruncie polskiego prawa status zarzdzajcych odpowiada STATUSOWI CZONKW
ZARZDU SPKI Z O.O., zarwno w zakresie PRAW i OBOWIZKW jak i
ODPOWIEDZIALNOCI CYWILNOPRAWNEJ
POWOANIE
w umowie o utworzeniu albo na mocy decyzji czonkw
(dot. rwnie usunicia ze stanowiska i okrelenia ich uprawnie)
mona powoa KILKU lub JEDNEGO zarzdzajcego
zarzdzajcym moe by KADA OSOBA FIZYCZNA
(z wyczeniem osb, ktre z mocy prawa / orzeczenia / decyzji nie mog nalee do administracyjnego lub
zarzdzajcego organu spki, nie mog zarzdza przedsibiorstwem lub nie mog dziaa jako zarzdzajcy
EZIG)
REPREZENTACJA
tutaj ZARZDZAJCY posiadaj WYCZN KOMPETENCJ
zasad reprezentacja samodzielna >> czynnoci KADEGO z zarzdzajcych WIA
zgrupowanie w zakresie kontaktw z osobami trzecimi, jeeli zarzdzajcy dziaa w imieniu
ugrupowania (nawet, jeeli czynnoci nie wchodziy w zakres celw ugrupowania)
wobec osb trzecich NIE MONA powoywa si na ADNE OGRANICZENIA uprawnie
zarzdzajcych wynikajce z umowy o utworzeniu / decyzji czonkw, nawet, jeli zostay
opublikowane
umowa o utworzeniu MOE przewidywa wymg REPREZENTACJI CZNEJ >> wtedy
mona powoywa si na wymg wspdziaania zarzdzajcych do skutecznoci ich
czynnoci, ale tylko jeli klauzula ta zostaa opublikowana
162
kady nowy czonek odpowiada take za dugi i inne zobowizania zgrupowanie powstae przed jego
przyjciem (mona zastrzec odmiennie w klauzuli zawartej w umowie o utworzeniu / w dokumencie
przyjcia; mona si na ni powoywa rwnie wobec osb trzecich, jeli zostaa opublikowana)
(A) SPKI lub (B) PRZEDSIBIORSTWA w rozumieniu art. 58 TWE oraz (C) INNE JEDNOSTKI
ORGANIZACYJNE PRAWA PUBLICZNEGO lub PRYWATNEGO, ktre zostay utworzone zgodnie z prawem
pastwa czonkowskiego
posiadajce (a) ZAREJESTROWAN lub STATUTOW SIEDZIB i (b) ZARZD w UNII
(jeli na mocy prawa pastwa czonkowskiego podmiot nie musi mie zarejestrowanej albo statutowej siedziby,
wystarczy eby mia zarzd w Unii)
2.
HANDLOW,
UTRATA CZONKOSTWA
Moe nastpi w wyniku:
A. WYSTPIENIA
B. WYKLUCZENIA
C. ZBYCIA UDZIAU
D. MIERCI
E. NIESPENIANIA WARUNKW
F. UPADOCI
163
A. WYSTPIENIE CZONKA
Czonek moe wystpi ze zgrupowania:
zgodnie z warunkami ustanowionymi w umowie o utworzeniu, a w braku takich regulacji
za jednomyln zgod pozostaych czonkw
ponadto kady czonek moe wystpi ze zgrupowania ze susznych i stosownych przyczyn
ustanie czonkostwa nastpuje te wskutek wypowiedzenia udziau przez wierzyciela czonka
B. WYKLUCZENIE CZONKA
kady czonek moe zosta wykluczony z powodw wymienionych w umowie o utworzeniu
ponadto moe wykluczy czonka na mocy orzeczenia sdowego (na wsplny wniosek
wszystkich pozostaych czonkw) jeeli powanie zaniedba swoje obowizki lub powoduje /
grozi spowodowaniem powanego zakcenia w funkcjonowaniu zgrupowania
C. ZBYCIE UDZIAU
kady czonek moe scedowa swj udzia/cz udziau na innego czonka / osob trzeci pod
warunkiem jednomylnej zgody innych czonkw
D. MIER CZONKA
ograniczona moliwo uzyskania czonkostwa przez spadkobiercw
rozporzdzenie stanowi, e nie mona sta si czonkiem w miejsce zmarego czonka osoby
fizycznej, chyba e na warunkach okrelonych w umowie o utworzeniu, a w braku takich
warunkw przy jednomylnej zgodzie pozostaych czonkw
E. NIESPENIANIE WARUNKW
czonkostwo ustaje, gdy czonek przestaje spenia warunki ustanowione w art. 4 ust. 1
rozporzdzenia, tj. oglne warunki dot. moliwoci zostania czonkiem EZIG (odpowiednia
podmiotowo prawna + terytorium Unii)
F. UPADO CZONKA
rozporzdzenie umoliwia pastwu czonkowskiemu ustanowienie - dla celw likwidacji/ rozwizania i w
przypadkach niewypacalnoci - przepisw, na podstawie ktrych czonek przestaje nalee do
zgrupowania w wyniku wystpienia tych okolicznoci
LIKWIDACJA
rozwizanie pociga za sob likwidacj
postpowanie likwidacyjne podlega PRAWU KRAJOWEMU
LIKWIDATORAMI s ZARZDZAJCY, chyba e odmienne postanowienie w umowie lub uchwale
czonkw (musi by jednomylna, chyba e umowa stanowi inaczej)
SYSTEM MONISTYCZNY
1. WALNE ZGROMADZENIE
1. WALNE ZGROMADZENIE
2. ORGAN ZARZDZAJCY
2. ORGAN ADMINISTRUJCY
penicy zarwno funkcje
zarzdcze jak i nadzorcze
3. ORGAN NADZORU
165
WALNE ZGROMADZENIE
niezalenie od przyjtego modelu walne jest najwyszym organem SE
decyduje w sprawach, w ktrych:
jeli istnieje WIELE RODZAJW AKCJI, kada uchwaa wymaga dodatkowo ODDZIELNEGO GOSOWANIA
dla kadego rodzaju akcji, ktrych szczeglne prawa mog zosta naruszone przez t uchwa
SYSTEM DUALISTYCZNY
ORGAN ZARZDZAJCY
odpowiedzialny za PROWADZENIE SPRAW SE
jego czonkowie powoywani i odwoywani przez ORGAN NADZORCZY
pastwa czonkowskie mog przewidzie ustanowienie w statucie powoywania/odwoywania przez walne
166
ORGAN NADZORU
SPRAWUJE NADZR nad PROWADZENIEM SPRAW SE przez organ zarzdzajcy
nie jest uprawniony do samodzielnego prowadzenia spraw
CZONKOWIE POWOYWANI przez WALNE
czonkowie PIERWSZEGO organu mog by powoani przez statut
LICZB CZONKW / zasady jej ustalania okrela STATUT SE
pastwa czonkowskie mog ustali prg minimalny i maksymalny; nasz ustawodawca korzysta i
stanowi, e RADA NADZORCZA skada si z MIN. 3 CZONKW (dla spek publicznych z 5)
UPRAWNIENIA
minimum raz na trzy miesice organ zarzdzajcy przekazuje organowi nadzorczemu informacje o
prowadzeniu spraw SE i przewidywanym rozwoju dziaalnoci
oprcz tego organ zarzdzajcy obowizany jest niezwocznie informowa o wszelkich sprawach,
ktre mog mie wpyw na funkcjonowanie SE
organ nadzorczy moe da od organu zarzdzajcego wszelkiego rodzaju informacji, jakie mog
by dla niego niezbdne do sprawowania nadzoru
ustawa o EZIG i SE stanowi, e kady czonek rady nadzorczej moe da od czonkw zarzdu i
pracownikw SE przedstawienia RN na jej najbliszym posiedzeniu dokumentw, sprawozda lub
wyjanie (nie stanowi to indywidualnego prawa do informacji, bo te kwity musz by
przedstawione caej RN)
kady czonek organu nadzorczego moe bada wszelkie informacje, jakie zostay
przekazane organowi
organ nadzorczy moe ponadto zleci podjcie wszelkich form dochodze niezbdnych do
wykonywania jego obowizkw
W naszej ustawie o EZIG i SE brak szczegowej regulacji tego modelu, poniewa przepisy k.s.h. dot. SPKI
AKCYJNEJ s oparte wanie na MODELU DUALISTYCZNYM i to te przepisy s stosowane w gwnej mierze do
SE.
SYSTEM MONISTYCZNY
Z uwagi na brak regulacji takiego modelu w k.s.h., konieczne byo szczegowe uregulowanie go w ustawie o
EZIG i SE.
RADA ADMINISTRUJCA
PROWADZI SPRAWY SE i REPREZENTUJE SE oraz
sprawuje STAY NADZR nad jej DZIAALNOCI
zasada domniemania kompetencji rady: do jej kompetencji nale wszystkie sprawy
niezastrzeone przez ustawy / statut dla walnego zgromadzenia
jeli przepisy nie stanowi inaczej, do rady i jej czonkw stosuj si odpowiednio przepisy o zarzdzie i
radzie nadzorczej S.A. oraz ich czonkach (w razie wtpliwoci, czy o zarzdzie czy o RN, stosuje si o
zarzdzie)
w praktyce ograniczone zastosowanie de facto wyczone ze stosowania wszystkie przepisy k.s.h. w tym zakresie
oprcz tych dot. wyboru rady w drodze gosowania oddzielnymi grupami oraz gosowania pisemnego i zasad
wynagradzania czonkw rady
167
PODEJMOWANIE UCHWA
moliwe, gdy wszyscy czonkowie zostali prawidowo zawiadomieniu o posiedzeniu
podejmowanie uchwa w drodze oddania gosu na pimie za porednictwem innego czonka rady
albo gosowanie pisemne/ przy wykorzystaniu rodkw bezporedniego porozumiewania si na
odlego bez odbycia zgromadzenia nie moe dotyczy uchwa w sprawie wyborw
przewodniczcego i wiceprzewodniczcego rady oraz powoania i odwoania dyrektora
wykonawczego
j.
168
KOMITETY
Rada moe (z zastrzeeniem wycznych kompetencji) przekaza okrelone kompetencje
KOMITETOWI albo KOMITETOM skadajcym si CO NAJMNIEJ z 2 JEJ CZONKW.
przedmiotem przekazania mog by kompetencje WYKRACZAJCE poza zakres PROWADZENIA
SPRAW SE, w szczeglnoci kompetencje z zakresu NADZORU i KONTROLI
w odrnieniu od delegacji kompetencji na rzecz dyrektorw wykonawczych ich przekazanie
komitetom USZCZUPLA odpowiednio KOMPETENCJE RADY
w komitecie SPRAWUJCYM NADZR nad dziaalnoci SE nie moe uczestniczy czonek rady
bdcy DYREKTOREM WYKONAWCZYM
komitety okrela statut SE lub regulamin rady administrujcej
nie dotyczy to komitetw, w skad ktrych wchodz DYREKTORZY WYKONAWCZY NIEBDCY
CZONKAMI RADY do ich zada naley wycznie przygotowywanie lub wykonywanie UCHWA RADY
DYREKTORZY WYKONAWCZY
powouje ich RADA ADMINISTRUJCA
ich liczb i kompetencje okrela uchwaa rady albo statut
moe by JEDEN lub KILKU
jeli kilku, jednemu z nich mona przyzna status DYREKTORA GENERALNEGO (okrelone uprawnienia w
zakresie kierowania pracami dyrektorw wykonawczych); dyrektor generalny nie moe by
PRZEWODNICZCYM RADY ADMINISTRUJCEJ
DYREKTORZY NIE POSIADAJ WASNYCH KOMPETENCJI jako takich >> powierza im je rada
zgodnie z art. 30 ustawy o EZIG i SE RADA ADMINISTRUJCA moe POWIERZY im PROWADZENIE
nastpuje na mocy uchway rady (w kadym czasie moe by rwnie cofnita w tej formie)
taka delegacja (w odrnieniu od przekazania komitetom) NIE USZCZUPLA kompetencji samej RADY
moe dotyczy tylko PROWADZENIA SPRAW, a nie nadzoru czy kontroli
2.
UTWORZENIE HOLDINGOWEJ SE (GRUPY KAPITAOWEJ SE) przez SPKI AKCYJNE / SPKI Z O.O.
utworzone zgodnie z prawem pastwa czonkowskiego,
posiadajce statutowe siedziby i siedziby zarzdu na terytorium Unii,
pod warunkiem, e
przynajmniej 2 z nich podlegaj prawu rnych pastw czonkowskich
lub
przynajmniej 2 z nich posiadaj od co najmniej 2 lat:
a. spk zalen podleg prawu innego pastwa czonkowskiego
b. oddzia usytuowany w innym pastwie czonkowskim
3.
UTWORZENIE ZALENEJ SE (WSPLNEJ CRKI) przez spki w rozumieniu TFUE oraz inne osoby prawne
prawa publicznego lub prywatnego,
utworzone zgodnie z prawem pastwa czonkowskiego,
posiadajce statutowe siedziby i siedziby zarzdu na terytorium Unii,
przez SUBKSRYPCJ ICH AKCJI,
pod warunkiem, e
przynajmniej 2 z nich podlegaj prawu rnych pastw czonkowskich
lub
przynajmniej 2 z nich posiadaj od co najmniej 2 lat:
a. spk zalen podleg prawu innego pastwa czonkowskiego
b. oddzia usytuowany w innym pastwie czonkowskim
4.
ROZWIZANIE I LIKWIDACJA
W odniesieniu do rozwizania, likwidacji a take niewypacalnoci, wstrzymania patnoci i innych podobnych
procedur, SE podlega PRZEPISOM majcym w tych sytuacjach zastosowanie do SPEK AKCYJNYCH.
PRZEKSZTACENIE SE
SE moe zosta PRZEKSZTACONA w SPK AKCYJN podlegajc prawu czonkowskiemu siedziby SE.
170
CELEM jest przede wszystkim zaspokajanie potrzeb jej czonkw i / lub wspieranie ich dziaalnoci
gospodarczej / spoecznej, w szczeglnoci poprzez zawieranie z nimi porozumie o dostaw towarw /
wiadczenie usug albo wykonywanie pracy w ramach czynnoci dokonywanych / zlecanych przez SCE
celem moe by rwnie wspieranie w okrelony wyej sposb ich udziau w dziaalnoci gospodarczej w
jednej lub kilku SCE lub spdzielniach krajowych
moe prowadzi dziaalno przez PODMIOTY ZALENE
osoby trzecie (niebdce czonkami) nie mog czerpa korzyci z dziaalnoci SCE albo w tej dziaalnoci
uczestniczy, chyba e statut stanowi inaczej
z zastrzeeniem przepisw rozporzdzenia SCE traktuje si w kadym pastwie czonkowskim TAK JAK
SPDZIELNI utworzon zgodnie z przepisami pastwa, w ktrym ma ona swoj siedzib
subskrypcji mog dokona osoby niebdce czonkami, ale nabycie w tej drodze nie powoduje uzyskania czonkostwa
pastwo czonkowskie (polski ustawodawca korzysta ) moe postanowi, e w tworzeniu SCE moe
uczestniczy osoba prawna, ktrej gwny zarzd znajduje si poza Uni, pod warunkiem e osoba ta:
jest utworzona zgodnie z prawem pastwa czonkowskiego,
ma swoj statutow siedzib w pastwie czonkowskim,
jest w sposb trway i rzeczywisty powizana z gospodark jednego z pastw czonkowskich
172
UTRATA CZONKOSTWA
[art. 15 ust. 1 rozp.] Utrata czonkostwa nastpuje:
A. na skutek WYPOWIEDZENIA
B. na skutek WYKLUCZENIA
nastpuje z powodu dopuszczenia si przez czonka POWANEGO NARUSZENIA jego
OBOWIZKW albo DZIAANIA NA SZKOD SCE
decyzja podejmowana jest przez organ zarzdzajcy albo organ administrujcy po
uprzednim wysuchaniu czonka
czonkowi przysuguje prawo ODWOANIA do walnego
C. na skutek PRZENIESIENIA WSZYSTKICH UDZIAW na innego czonka / osob trzeci
moliwe, jeeli statut na to zezwala
podmiot na ktry si przenosi, uzyskuje w ten sposb czonkostwo
D. na skutek LIKWIDACJI (w przypadku czonka niebdcego osob fizyczn)
E. na skutek OGOSZENIA UPADOCI
F. z chwil MIERCI
G. w kadym innym przypadku przewidzianym przez STATUT albo PRAWO PASTWA
CZONKOWSKIEGO, w ktrym SCE posiada swoj siedzib statutow
ROZWIZANIE I LIKWIDACJA
W odniesieniu do rozwizania, likwidacji a take niewypacalnoci, wstrzymania patnoci i innych podobnych
procedur, SCE podlega PRZEPISOM majcym w tych sytuacjach zastosowanie do SPDZIELNI utworzonej
zgodnie z prawem pastwa czonkowskiego, w ktrym mieci.
PRZEKSZTACENIE SCE
SCE moe zosta PRZEKSZTACONA w SPDZIELNI podlegajc prawu czonkowskiemu siedziby SCE.
(Uchwaa o przeksztaceniu nie moe zosta podjta przed upywem 2 lat od rejestracji albo przed
zatwierdzeniem sprawozda finansowych za 2 pierwsze lata obrotowe.)
173
CZ XVI
PRAWO UPADOCIOWE I
NAPRAWCZE
pytania 138-140
174
dotyczce
przedsibiorcw
od
ZAGROONYCH
ZASAD OGLN postpowania upadociowego jest prowadzenie go w taki sposb, aby ROSZCZENIA
WIERZYCIELI mogy zosta zaspokojone W JAK NAWYSZYM STOPNIU, a jeli RACJONALNE WZGLDY na to
pozwol, aby DOTYCHCZASOWE PRZEDSIBIORSTWO dunika zostao ZACHOWANE.
osoby upadego
majtku upadego
zobowiza upadego
spadkw nabytych przez upadego
stosunkw majtkowych maeskich upadego
zlecenia rozrachunku w systemach patnoci i systemach rozrachunku papierw
wartociowych
postpowania sdowego i administracyjnego
175
ZDOLNO UPADOCIOWA
Zdolno upadociowa (tj. zdolno danego podmiotu do postawienia w stan upadoci na mocy orzeczenia
sdowego) jest warunkiem ogoszenia upadoci. W oparciu o przepisy p.u.n. posiadaj j:
1. PRZEDSIBIORCY (wszyscy, zarwno os. fizyczne, os. prawne i uomne os. prawne)
ogosi upado mona rwnie w razie MIERCI PRZEDSIBIORCY, jeeli WNIOSEK o
ogoszenie upadoci zostanie zoony w terminie 1 ROKU od dnia mierci
176
4. w stosunku do OSB PRAWNYCH i UOMNYCH OSB PRAWNYCH kady kto ma prawo ich
REPREZENTOWANIA sam lub cznie z innymi osobami
DUNIK obowizany jest zoy wniosek w terminie MAX 2 TYGODNI od dnia, w ktrym
wystpia podstawa do ogoszenia upadoci
jeli dunikiem jest OSOBA PRAWNA / UOMNA OSOBA PRAWNA, obowizek ten ciy na kadym, kto
jest uprawniony do jej REPREZENTOWANIA (jeli nie zo w terminie, ponosz odpowiedzialno za
wynik z tego tytuu szkod)
jeli wniosek skada DUNIK, okrela dodatkowo, czy wnosi o upado ukadow czy
likwidacyjn; jeli o t pierwsz, to docza PROPOZYCJE UKADOWE wraz z propozycjami
FINANSOWANIA wykonania ukadu (+ rachunek przepyww pieninych za ostatnie 12 m-cy,
jeli by obowizany do prowadzenia odpowiedniej dokumentacji)
WSTPNE ZGROMADZENIE WIERZYCIELI
zwouje sd
nie zwouje si go, jeli z okolicznoci wynika, e przeprowadzenie pocigaoby nadmierne koszty
albo gdy suma spornych wierzytelnoci > 15% sumy oglnej
jest skuteczne i wykonalne z dniem jego wydania. Dzie wydania = DZIE UPADOCI
ZAALENIE przysuguje w wypadku postanowienia o ogoszeniu upadoci wycznie upademu, a w
wypadku postanowienia oddalajcego wniosek wycznie wnioskodawcy
sd II instancji nie moe orzec o ogoszeniu upadoci (jeli uchyla postanowienie o ogoszeniu, przekazuje
spraw do ponownego rozpoznania)
177
w skad masy upadoci WCHODZI MAJTEK (a) nalecy do upadego w dniu ogoszenia
upadoci oraz (b) nabyty w toku postpowania upadociowego
jeeli UPADO LIKWIDACYJNA, UPADY TRACI PRAWO ZARZDU oraz MOLIWO
KORZYSTANIA i ROZPORZDZANIA MIENIEM wchodzcym w skad masy
jeli UPADO UKADOWA, ZARZD sprawuje UPADY pod nadzorem NADZORCY
SDOWEGO, chyba e upady nie daje rkojmi naleytego sprawowania zarzdu >> wwczas
sd ustanawia ZARZDC
upady moe dokonywa czynnoci zwykego zarzdu; w sprawach przekraczajcych konieczna
zgoda nadzorcy sdowego albo rady wierzycieli
upady / zarzdca NIE MOG SPENIA WIADCZE z WIERZYTELNOCI, ktre z mocy prawa s
OBJTE UKADEM
(od dnia ogoszenia upadoci a do dnia uprawomocnienia si postanowienia o zatwierdzeniu ukadu / o
umorzeniu postpowania)
178
WYNAJMUJCY lub WYDZIERAWIAJCY bez zgody rady wierzycieli NIE MOE WYPOWIEDZIE
umowy najmu / dzierawy LOKALU lub NIERUCHOMOCI w ktrych prowadzone jest
PRZEDSIBIORSTWO upadego
Przepis ten stosuje si odpowiednio do umw leasingu, ubezpiecze majtkowych, umw rachunku
bankowego, umw porcze i gwarancji bankowych, akredytyw oraz licencji udzielonych upademu.
(w czasie trwania postpowania a do jego umorzenia / zawarcia ukadu / zmiany upadoci ukadowej na
likwidacyjn)
ukad moe ustanowi zakaz wypowiedzenia tych umw do czasu wykonania ukadu
upady obowizany wskaza i wyda SYNDYKOWI cay swj MAJTEK (plus wszystkie dokumenty
dot. jego dziaalnoci, majtku i rozlicze)
upady obowizany udziela SDZIEMU-KOMISARZOWI i SYNDYKOWI wszelkich potrzebnych
WYJANIE
sdzia-komisarz moe wyda ZAKAZ OPUSZCZANIA KRAJU bez zezwolenia w stosunku do osb
fizycznych oraz czonkw organw osb prawnych
jeli upady UKRYWA SI / UKRYWA MAJTEK mona wobec niego zastosowa RODKI PRZYMUSU
przewidziane w kpc dla egzekucji wiadcze niepieninych
179
przeprowadza si j POPRZEZ:
G. SPRZEDA PRZEDSIBIORSTWA UPADEGO w caoci lub jego zorganizowanej czci
H. SPRZEDA NIERUCHOMOCI
I. SPRZEDA RUCHOMOCI
J. CIGNICIE WIERZYTELNOCI od dunikw upadego
K. WYKONANIE INNYCH PRAW MAJTKOWYCH upadego wchodzcych w skad masy
upadoci albo ZBYCIE tych praw
Ad A.
mona dalej prowadzi przedsibiorstwo upadego, jeeli moliwe jest zawarcie ukadu z
wierzycielami (zawsze mona zmieni w toku postpowania upado likwidacyjn na ukadow i
odwrotnie) lub moliwa jest sprzeda przedsibiorstwa upadego w caoci lub jego zorganizowanej
czci
jeli syndyk dalej prowadzi, to powinien podj wszelkie dziaania zapewniajce zachowanie
przedsibiorstwa w co najmniej niepogorszonym stanie
KATEGORIA II
181
KATEGORIA III
KATEGORIA IV
inne nalenoci, jeli nie podlegaj zaspokojeniu w kategorii V, wraz z odsetkami za ostatni rok przed dat
ogoszenia upadoci, z odszkodowaniem umownym, kosztami procesu i egzekucji
KATEGORIA V
odsetki, ktre nie nale do wyszych kategorii w kolejnoci, w jakiej podlega zaspokojeniu kapita
sdowe i administracyjne kary grzywny
nalenoci z tytuu darowizn i spadkw
KOLEJNO ZASPOKAJANIA
A) Nalenoci KATEGORII I zaspokaja si ju na etapie wpywu stosownych sum do masy upadoci
Jeli w ten sposb nie zostan zaspokojone, zaspokaja si je w drodze podziau funduszw masy
upadoci.
B) jeeli suma uzyskana w wyniku podziau funduszw nie wystarcza do zaspokojenia wszystkich kategorii,
to najpierw zaspokaja si kategorie wysze i dopiero gdy zostan zaspokojone w caoci, mona zaj si
kategori nisz (dopki nie spaci si wszystkich z II, nie spaca si III itd.)
C) jeli suma nie wystarcza do zaspokojenia caej kategorii, to nalenoci w ramach tej kategorii zaspokaja
si stosunkowo do wysokoci kadej z nich
182
CZ XVII
KONTRAKTY
pytania 141-177
183
sprzeda na raty
(art. 583 588)
umowa leasingu
(art. 7091 70918)
umowa agencyjna
(art. 758 7649)
umowa komisu
(art. 765 773)
umowa przewozu
(art. 774 793)
umowa spedycji
(art. 794 804)
umowa ubezpieczenia (art. 805 834)
umowa skadu
(art. 853 8599)
umowa dostawy
(art. 605 612)
umowa kontraktacji
(art. 613 626)
umowa rachunku bankowego (art. 725 733)
konsensualne i realne,
zobowizujce, rozporzdzajce i upowaniajce,
jednostronnie i dwustronnie zobowizujce,
odpatne i nieodpatne oraz wzajemne,
kauzalne i abstrakcyjne,
swobodnie negocjowane oraz adhezyjne, itd.
sprzeda,
dostawa
leasing,
licencyjna,
know-how,
franchisingu
umowy INWESTYCYJNE
o roboty budowlane,
deweloperska,
o prace projektowe,
o zastpstwo inwestycyjne,
o nadzr inwestorki,
o roboty geologiczne, geodezyjne i kartograficzne
przewozu,
spedycji,
skadu
5.
agencyjna,
komisu,
dystrybucyjna,
dealerska
6.
umowy MENADERSKIE
7.
1.
2.
3.
4.
8.
umowy FINANSOWE
kredytu,
rachunku bankowego,
faktoringu,
forfaitingu
9.
umowy ZABEZPIECZAJCE
ubezpieczenia
inne zabezpieczajce
185
jego tre lub cel nie sprzeciwiay si waciwoci (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom
wspycia spoecznego.
B. UJCIE SZERSZE
W szerszym ujciu zasada swobody umw czy si na tle przepisw kc z 4rema cechami:
1. swoboda ZAWARCIA / NIEZAWARCIA umowy;
2. swoboda WYBORU KONTRAHENTA;
3. swoboda KSZTATOWANIA TRECI umowy;
Strony mog zawrze umow:
a. nazwan, ksztatujc jej tre w oparciu o typowe elementy uregulowane
prawem
b. nazwan, wprowadzajc jednak do jej treci pewne odmiennoci (uzupenienie
unormowa ustawowych rnymi klauzulami, wprowadzenie postanowie
regulujcych dan materi odmiennie ni ustawa)
c. mieszan, bdc poczeniem regulacji kilku umw nazwanych
d. nienazwan, ktrej tre ksztatuj cakowicie wg wasnego uznania
4. swoboda WYBORU FORMY umowy [z uwzgldnieniem kc co do form szczeglnych].
Szeroki zakres stosowania zasady swobody umw dotyczy szczeglnie umw dwustronnie
handlowych, tj. zawieranych midzy profesjonalistami >> nie wymagaj one w zasadzie
interwencji prawa dla ochrony ich interesw, std autonomiczne ksztatowanie wynikajcych z
nich stosunkw gospodarczych. Wyjtki to zagroenia monopolistyczne.
186
GRANICE
swobody umw zgodnie z art. 3531 kc: tre lub cel umowy NIE MOG BY
SPRZECZNE Z:
1. NATUR (WACIWOCI) STOSUNKU PRAWNEGO
2. USTAW
3. ZASADAMI WSPYCIA SPOECZNEGO
Granic swobody umw moe by rwnie:
4. NIEMONO WIADCZENIA
5. WYZYSK
Ad. 1
Natur stosunku prawnego mona rozumie dwojako:
jako
dyrektyw
przestrzegania
pewnych
zasadniczych
ZNAMION
zobowizaniowego (np. w umowie zlecenia jest to staranne dziaanie)
stosunku
Ad. 4
Zgodnie z art. 387 1 kc umowa o wiadczenie niemoliwe jest niewana.
Niemoliwo wiadczenia musi (A) istnie w chwili zawarcia umowy i (B) mie charakter
obiektywny (tj. niemoliwo dla kadej osoby, a nie indywidualnego dunika).
Ad. 5
Art. 388 1 kc stanowi, e jeli jedna ze stron wyzyskujc przymusowe pooenie / niedostwo /
niedowiadczenie drugiej strony przyjmuje/zastrzega wiadczenie, ktre przewysza w racym
stopniu jego wasne wiadczenie, druga strona moe da wyrwnania wiadcze/uniewanienia
umowy.
187
Konwencja znajduje zastosowanie tylko do takich umw, ktre cznie speniaj nastpujce warunki:
3.
4.
5.
6.
7.
przewaajca cz zobowiza strony dostarczajcej towary polega na zapewnieniu siy roboczej lub
wiadczeniu innych usug
strona zamawiajca towary przewidziane do wytworzenia lub wyprodukowania nie przyjmie na siebie
obowizku dostawy zasadniczej czci materiaw niezbdnych do ich wykonania lub wyprodukowania
przez
CZAS
OZNACZONY,
190
: umowa dugo/rednioterminowa,
zawierana na czas odpowiadajcy OKRESOWI AMORTYZACJI (gospodarczej uytecznoci)
DOBRA; OPATY (STAWKA LEASINGOWA) skalkulowane s w ten sposb, aby ich suma pokrya
KOSZTY WYTWORZENIA oraz ZYSK LEASINGODAWCY. Gdy jest prawidowo wykonywana, w
zasadzie nie moe zosta wypowiedziana. Przewanie dochodzi do amortyzacji przedmiotu
leasingu u jednego leasingobiorcy, ktremu po jej zakoczeniu zwykle przysuguje OPCJA
ZAKUPU (chocia nie jest to konieczna cecha tej umowy). Z reguy ma charakter leasingu
POREDNIEGO.
LEASING CZYSTY (NEAT LEASING) : KOSZTY konserwacji, napraw, remontu, ubezpieczenia oraz
opodatkowania PRZEDMIOTU leasingu ponosi LEASINGOBIORCA
LEASING PENY (FULL LEASING): ww. koszty ponosi LEASINGODAWCA (tzw. leasing z pen
obsug)
REVOLVING LEASING (odmiana penego) : leasingodawca Z GRY zobowizuje si WYMIENI
STARSZE typy URZDZE na NOWE (znajduje to wyraz w kalkulacji STAWKI LEASINGOWEJ)
LEASING ZWROTNY (wyksztacony w USA jako SALES AND LEASE BACK) : leasingodawca kupuje
dobro inwestycyjne od przyszego leasingobiorcy, a nastpnie oddaje mu je do uywania i
ewentualnie pobierania poytkw
naruszenia
naruszenia
z UPYWEM CZASU
ROZWIZANIE ZA POROZUMIENIEM STRON
WYGANICIE wskutek UTRATY PRZEDMIOTU LEASINGU przez korzystajcego
WYGANICIE wskutek ODSTPIENIA FINANSUJCEGO od umowy ze ZBYWC w razie wady przedmiotu
leasingu (odstpienie nastpuje NA DANIE KORZYSTAJCEGO)
STRONY UMOWY:
1.
art. 7649 kc: do umowy zawartej midzy agentem-profesjonalist, a dajcym zlecenie niebdcym przedsibiorc
stosuje si odpowiednio przepisy o umowie agencyjnej, ale z wyczeniem kilku przepisw o charakterze handlowym
192
agent NABYWA prawo do prowizji w trakcie trwania umowy agencyjnej, jeeli (a) do zawarcia umw
doszo w wyniku jego dziaalnoci lub (b) zostay one zawarte z klientami pozyskanymi przez agenta
poprzednio dla umw tego samego rodzaju albo (c) w przypadku agenta wycznego, gdy umowa
zostaa zawarta z podmiotem nalecym do grupy wycznych klientw danego agenta / podmiotem
z obszaru, na ktrym agent ma wyczno dziaania
agent TRACI prawo do prowizji (a gdy ju pobra, to zobowizany do zwrotu) gdy oczywiste jest, e
umowa z klientem nie zostaa wykonana wskutek okolicznoci, za ktre dajcy zlecenie nie ponosi
odpowiedzialnoci (np. z winy klienta / siy wyszej)
Innym sposobem wynagrodzenie ryczatowe, zdecydowanie mniej korzystane dla agenta, chocia
zapewniajce dochody na staym poziomie. KC reguluje tylko prowizj, wic kady inny sposb
wynagrodzenia musi by dokadnie okrelony w umowie.
agent nie moe da wiadczenia wyrwnawczego mimo spenienia pozytywnych przesanek, gdy:
dajcy zlecenie wypowiedzia umow z powodu okolicznoci, za ktre agent ponosi
odpowiedzialno i usprawiedliwiaj one wypowiedzenie bez zachowania terminu
agent wypowiedzia umow (chyba, e byo to z winy dajcego zlecenie, albo
usprawiedliwione wiekiem/ chorob / uomnoci agenta)
gdy agent dokona przeniesienia praw i obowizkw z umowy na inn osob za zgod
dajcego zlecenie
193
Gdy z treci udzielonego agentowi penomocnictwa nie wynika jasno zakres jego umocowania,
poczytuje si, e agent ma prawo do:
PRZYJMOWANIA za dajcego zlecenie ZAPATY ZA WIADCZENIE, ktre agent spenia za
dajcego
ODBIERANIA ZAWIADOMIENIA O WADACH
ODBIERANIA OWIADCZE dot. WYKONANIA UMOWY, jeeli zawar ja w imieniu dajcego
zlecenie
Jeli agent nie ma umocowania do zawierania umw albo przekroczy jego zakres, umowa zawarta przez
agenta jest co do zasady wana i wie klienta i dajcego zlecenie. Niewana tylko wtedy, gdy dajcy
zlecenie niezwocznie po otrzymaniu info o zawarciu takiej umowy zoy klientowi owiadczenie, e nie
potwierdza zawarcia umowy. Nie ma to zastosowania do jednostronnych owiadcze woli skadanych
przez agenta bez umocowania / z przekroczeniem umocowania >> one s bezwzgldnie niewane.
195
FAKTOR za zobowizuje si do
(A) UISZCZENIA WYNAGRODZENIA za nabywane wierzytelnoci
oraz do
FAKTOR
UMOWA PIERWOTNA
DOSTAWCA
DUNIK
PRZED przelewem wierzytelnoci
DUNIK dunikiem DOSTAWCY
PRZEDMIOT FAKTORINGU
faktoringu:
1. FUNKCJA FINANSOWANIA
Faktoring umoliwia sprawne finansowanie dostawcy poprzez dyskonto wierzytelnoci
nabywanych przez faktora. Dostawca pozyskuje rodki niezalenie od tego, kiedy wierzytelno
wobec nabywcy stanie si wymagalna.
2. FUNKCJA USUGOWA
Faktoring umoliwia fachowe wykonanie wielu czynnoci o charakterze usugowym [patrz
powysze czynnoci dodatkowe]. Znaczne odcienie dostawcy; faktoring spenia tu niejako
funkcj szczeglnej metody outsourcingu.
3. FUNKCJA DEL CREDERE
A. FAKTORING WACIWY
FAKTOR
B. FAKTORING NIEWACIWY
FAKTOR NIE PRZYJMUJE na siebie RYZYKA DEL CREDERE (spenia jedynie funkcje finansow i
usugow)
DOSTAWCA
do
FAKTORING MIESZANY )
B. FAKTORING ZALICZKOWY
w chwili zawarcia umowy faktor wypaca JEDYNIE OKRELON ZALICZK
kwota siga zwykle 75-80% sumy wierzytelnoci
warto wierzytelnoci zazwyczaj okrelana wedug dnia jej wymagalnoci albo dnia otrzymania
zapaty od dunika
C. FAKTORING WYMAGALNOCIOWY
w chwili zawarcia umowy faktor NIE WYPACA ani EKWIWALENTU nabywanej wierzytelnoci,
ani ZALICZKI
ZAPATA EKWIWALENTU (pomniejszonego o nalen faktorowi prowizj) nastpuje
FINANSOWANIA DOSTAWCY
KSIGOWANIA PRZELANYCH WIERZYTELNOCI
INKASOWANIA PRZELANYCH WIERZYTELNOCI
PRZEJCIA RYZYKA DEL CREDERE
umowa taka MUSI zawiera OBOWIZEK POWIADOMIENIA DUNIKA (przez dostawc, faktora
albo obu)
czym innym rzeczywiste zawiadomienie dunika : konwencja nie bdzie miaa
zastosowania, nawet jeli dunik zosta faktycznie powiadomiony, jeli umowa nie
przewidywaa tego obowizku
PRZEDMIOT FAKTORINGU
mog by wierzytelnoci pienine o rnych terminach wymagalnoci
moe by zarwno pojedyncza wierzytelno, jak i cay kompleks
wierzytelnoci te musz wynika z umw sprzeday / wiadczenia usug o charakterze
dwustronnie handlowym
wyczeniu podlegaj umowy pierwotne zawierane przez dunikw wycznie w celach
osobistych, rodzinnych bd do uytku w gospodarstwie domowym
pojcie PRZELEWU
bardzo szeroki zakres
oznacza uzyskanie przez faktora jakichkolwiek praw na wierzytelnoci
zarwno cesja (w prawie polskim i niemieckim) jak i subrogacja (w prawie francuskim) czy
te ustanowienie zastawu na wierzytelnoci
na gruncie konwencji ottawskiej w ramach faktoringu W OGLE NIE MUSI DOJ DO
PRZELEWU WIERZYTELNOCI! Dostawca decyduje, czy i jakie wierzytelnoci oferuje
faktorowi
OBOWIZKI FAKTORA
jak wskazano wyej, co najmniej 2 z 4 funkcji
przejcie tych funkcji nie musi nastpi W PENYM ZAKRESIE
konwencyjnej definicji faktoringu celowo nadano SZEROKI ZAKRES, aby obj ni wszelkie
moliwe formy faktoringu
waciwy i niewaciwy
dyskontowy, zaliczkowy, wymagalnociowy
ulitmofaktoring, metafaktoring, faktoring obejmujcy wierzytelnoci leasingowe i honoraria
wolnych zawodw, faktoring zmodyfikowany
nie bdzie faktoringiem midzynarodowym na gruncie tej konwencji faktoring tajny ani
pasywny, ktrego przedmiotem s tylko dugi, a nie wierzytelnoci
Na tle systemu dwch faktorw dochodz do skutku w istocie DWIE UMOWY FAKTORINGU!
203
D. BACK-TO-BACK-FACTORING
szczeglnego rodzaju KOMBINACJA faktoringu KRAJOWEGO z MIDZYNARODOWYM W
SYSTEMIE DWCH FAKTORW
znajduje zastosowanie, gdy eksporterzy tworz za granic SPKI-CRKI, ktre wystpuj jako
ostateczni sprzedawcy towarw (z reguy sabe finansowo, trudno znale faktora, ktry
udzieliby finansowania na podstawie wierzytelnoci przysugujcych eksporterowi wobec spkicrki)
SPKA-CRKA zawiera umow faktoringu z rodzimym FAKTOREM KRAJOWYM
umowa obejmuje wierzytelnoci przysugujce spce-crce wobec DUNIKW (ostatecznych
nabywcw towarw)
faktor finansuje spk-crk tylko czciowo albo wcale (faktoring wymagalnociowy)
w pozostaym zakresie UDZIELA GWARANCJI finansowych FAKTOROWI majcemu siedzib w
pastwie EKSPORTERA
ten drugi faktor zawiera umow faktoringu z EKSPORTEREM
umowa obejmuje wierzytelnoci przysugujce EKSPORTEROWI wobec SPKI-CRKI
na tej podstawie i w zakresie otrzymanych od pierwszego faktora gwarancji FINANSUJE
EKSPORTERA
204
CHARAKTER PRAWNY
TRE UMOWY
Determinowana jest w gwnej mierze rodzajem franchisingu, ale na pewno wymaga szczegowego okrelenia
(A) zakresu praw wasnoci intelektualnej i przemysowej jakie maj by udostpnione biorcy oraz
(B) wzajemnych praw i obowizkw stron, a take (C) czas, na ktry zostaje zawarta
obecnie umow timeshare reguluje ustawa z dnia 16 wrzenia 2011r. o timeshare (wejcie w
ycie: 27 kwietnia 2012r.)
[stanowi implementacj dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/122/WE z dnia 14 stycznia
2009 r. w sprawie ochrony konsumentw w odniesieniu do niektrych aspektw umw timeshare, umw
o dugoterminowe produkty wakacyjne, umw odsprzeday oraz wymiany]
ZAWARCIE UMOWY
forma PISEMNA (chyba e przepisy odrbne przewiduj inn form szczegln)
w wybranym przez konsumenta JZYKU URZDOWYM PASTWA CZONKOWSKIEGO UE
(nie mog by sporzdzone w jzyku niebdcym urzdowym UE)
powinna okrela:
a. imi, nazwisko i adres konsumenta
b. imi i nazwisko lub nazw (firm) przedsibiorcy oraz jego dane adresowe
c. PRAWO I TERMIN ODSTPIENIA PRZEZ KONSUMENTA OD UMOWY (plus
przedsibiorca zacza standardowy formularz odstpienia od umowy)
Konsument ma prawo odstpienia bez podania przyczyny w terminie 14 DNI od zawarcia/
dorczenia mu dokumentu umowy. Termin wydua si, gdy nie przekazano mu formularza
odstpienia (o 1 rok) albo wszystkich informacji wymaganych przez ustaw (o 3 miesice).
d. ZAKAZ DANIA LUB PRZYJMOWANIA OD KONSUMENTA WIADCZE, o ktrych
mowa w art. 34 ustawy (w szczeglnoci zaliczki, gwarancje bankowe / ubezpieczeniowe,
blokady rachunku bankowego, pisemne owiadczenia o uznaniu dugu)
Ustawa o timeshare wprowadza te przepisy dotyczce nowych rodzajw usug nie uregulowanych dotychczas
w polskim i europejskim prawie, ktre obejm:
a. umowy o dugoterminowy produkt wakacyjny konsument wykupuje, na duej ni rok, prawo do
otrzymywania pakietu zniek na usugi zwizane gwnie z zakwaterowaniem lub podr np. w hotelach
lub na bilety lotnicze
b. umowy porednictwa w odsprzeday timeshare lub dugoterminowego produktu wakacyjnego
konsument paci przedsibiorcy za pomoc w sprzeday lub kupnie tych produktw
c. umowy o uczestnictwo w systemie wymiany konsument odpatnie wnosi do prowadzonego przez
przedsibiorc systemu wymiany swoje prawo timeshare. Z tego prawa bd mogli korzysta inni
czonkowie systemu wymiany, a w zamian za to konsument uzyskuje moliwo korzystania take z
pozostaych wniesionych do systemu praw timeshare lub innych usug, takich jak wizyty w spa czy pole
golfowe
charakterystyczne
dla
dziaalnoci
danego przedsiwzicia
209
FORFAITING
finansowanie zarwno
dostawcw na rynek krajowy
jak i eksporterw
RDO
POWSTANIA
skupowanych
WIERZYTELNOCI
wierzytelnoci handlowe:
wynikajce z umw sprzeday
/ dostawy towarw oraz
wiadczenia usug
TERMIN
WYMAGALNOCI
skupowanych
WIERZYTELNOCI
wierzytelnoci
krtkoterminowe
FINANSOWANE
TRANSAKCJE
210
CHARAKTER PRAWNY
umowa nazwana
umowa konsensualna
umowa odpatna
umowa dwustronnie zobowizujca
umowa wzajemna
moe by dwustronnie handlowa albo (w przypadku kredytu konsumenckiego) jednostronnie
handlowa
strony umowy
kwot i walut kredytu
cel, na ktry kredyt zosta udzielony
zasady i termin spaty
wysoko oprocentowania kredytu i warunki jego
zmiany
sposb zabezpieczenia spaty kredytu
PIENINYCH
oraz
(b)
przechowanie przechowanie w rozumieniu art. 385 k.c., ale oznacza przyjmowanie i ewidencjonowanie
sum przekazanych przez posiadacza rachunku
zlecenie zlecenie z k.c.; jest rwnoznaczne z poleceniem dokonania okrelonego rozliczenia
posiadacz co do zasady swobodnie dysponuje rodkami zgromadzonymi na rachunku; w umowie mog
by zawarte postanowienia ograniczajce t swobod
bank jest uprawniony do czasowego obracania wolnymi rodkami pieninymi, ale z obowizkiem ich
zwrotu na kade danie posiadacza
CHARAKTER PRAWNY
umowa konsensualna
umowa dwustronnie zobowizujca
czynno handlowa, zawsze jednostronnie, a czasem dwustronnie
nie ma charakteru umowy wzajemnej
nie ma charakteru umowy odpatnej
(chocia w praktyce banki z reguy oprocentowuj przechowywane rodki pienine, a posiadacze
rachunku uiszczaj odpowiednie prowizje, np. za otwarcie rachunku czy dokonanie rozliczenia)
strony umowy
rodzaj otwieranego rachunku
walut rachunku
czas trwania umowy
jeli zastrzeono oprocentowanie zgromadzonych rodkw, to jego wysoko i przesanki dopuszczalnoci jego
zmiany
terminy wypaty / postawienia do dyspozycji / kapitalizacji nalenych odsetek
wysoko prowizji i opat za czynnoci zwizane z wykonywaniem umowy (oraz przesanki i tryb ich zmiany przez
bank)
formy i zakres rozlicze pieninych dokonywanych na polecenie posiadacza rachunku oraz terminy ich realizacji
przesanki i tryb dokonywania zmian umowy
przesanki i tryb rozwizania umowy
zakres odpowiedzialnoci banku za terminowe i prawidowe przeprowadzanie rozlicze pieninych
wysoko odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku
ROZWIZANIE
zawarta na czas nieoznaczony moe zosta rozwizana za wypowiedzeniem w kadym czasie, z tym e
bank moe j wypowiedzie tylko z wanych powodw
moe nastpi za porozumieniem stron
moe wygasn na skutek nadejcie terminu ustalonego w umowie albo innych zdarze, z ktrymi
ustawa wie wyganicie
samo wyczerpanie rodkw pieninych nie stanowi przyczyny rozwizania, ale jeli umowa nie
stanowi inaczej, to ulega rozwizaniu gdy w cigu 2 lat nie dokonano na rachunku adnych obrotw
poza naliczaniem odsetek, a stan rodkw nie przekracza kwoty minimalnej okrelonej w umowie
213
C.
D. RACHUNKI WSPLNE : rachunki prowadzone dla kilku osb fizycznych albo kilku JST (dla JST moe by
prowadzony wycznie w zwizku ze wsplnym wykonywaniem zada publicznych, w tym dla realizacji
przedsiwzi wspfinansowanych przez UE)
A. AKREDYTYWA DOKUMENTOWA
B. AKREDYTYWA ZABEZPIECZAJCA
C. AKREDYTYWA PIENINA
AKREDYTYWA DOKUMENTOWA
[art. 85 ust. 1 Pr. bank.] Bank, dziaajc na zlecenie klienta, ale we wasnym imieniu (bank otwierajcy
akredytyw) moe zobowiza si pisemnie wobec osoby trzeciej (beneficjenta), e dokona zapaty
beneficjentowi ustalonej kwoty pieninej po spenieniu przez beneficjenta wszystkich warunkw
okrelonych w akredytywie
[art. 85 ust. 2 Pr. bank.] Akredytywa musi w szczeglnoci zawiera:
nazw i adres zleceniodawcy
nazw i adres beneficjenta
kwot i walut akredytywy
termin wanoci akredytywy
opis dokumentw, po ktrych przedstawieniu beneficjent jest uprawniony do dania wypaty
215
AKREDYTYWA PIENINA
marginalne znaczenie, w tej chwili wyparta przez czeki podrne i karty kredytowe i patnicze
[art. 86 ust. 1 Pr. bank.] Bank, dziaajc na zlecenie klienta, ale we wasnym imieniu (bank otwierajcy)
moe zobowiza si pisemnie wobec innego banku (bank uprawniony), e dokona zwrotu kwot
wypaconych beneficjentowi lub skupi weksle trasowane cignione przez beneficjenta na wskazany
bank
[art. 86 ust. 2 Pr. bank.] Akredytywa pienina musi w szczeglnoci zawiera:
nazw i adres osoby upowanionej do dokonywania wypat (beneficjenta)
kwot i walut akredytywy
termin wanoci akredytywy
jeli przewz wykonywany nieodpatnie przez przewonika, to nie jest to umowa przewozu, ale
przepisy Prawa przewozowego stosuje si odpowiednio
jeli przewz wykonywany odpatnie przez osob niebdc przewonikiem, to do umowy stosuje
si odpowiednio przepisy o umowie o dzieo
216
czasem czynnoci przewozowe wykonuje INNY PODMIOT ni przewonik umowny >> tzw.
PRZEWONIK FAKTYCZNY
(stosunek prawny powstaje jedynie midzy przewonikami przewonika faktycznego i
nadawcy nie czy adna umowa; przewonik umowny odpowiada za czynnoci
przewonika faktycznego jak za wasne)
czasem przewz wykonywany przez KILKU PRZEWONIKW na podstawie jednej umowy i
jednego dokumentu przewozowego; ich odpowiedzialno jest solidarna;
jeli w ramach jednej gazi transportu >> tzw. PRZEWZ SUKCESYWNY
jeli w ramach rnych gazi >> tzw. PRZEWZ MULTIMODALNY, KOMBINOWANY
1.
2.
3.
4.
218
albo
innego
dokumentu
w transporcie osb
odpowiedzialno za bezpieczestwo, ycie i zdrowie podrnego
odpowiedzialno za szkod jak podrny ponis wskutek przedwczesnego odjazdu /
opnionego przyjazdu / odwoania regularnie kursujcego rodka transportu
w transporcie towarowym
odpowiedzialno za szkody powstae od przyjcia przesyki a do wydania; szkoda
determinujca powstanie odpowiedzialnoci moe wynika z utraty przesyki (jeli nie nadesza w
cigu 30 dni od upywu terminu przewozu, uznaje si za utracon), ubytku w przesyce (brak
ilociowy) oraz zniszczenia lub uszkodzenia przesyki
odpowiedzialno za nieterminowe wykonanie przewozu
nadawca rwnie moe odpowiada za szkod, ktra w tym wypadku moe wynika z :
podania przez niego wskaza i owiadcze niezgodnych z rzeczywistoci, niecisych,
niedostatecznych, wpisanych w niewaciwym miejscu
z braku / niekompletnoci / nieprawidowoci dokumentw wymaganych w przepisach
szczeglnych
wadliwego stanu przesyki
braku / niewaciwoci opakowania
nienaleytego wykonania czynnoci adunkowych
nadawca przesyki w transporcie drogowym odpowiada za wszelkie koszty, jakie mgby ponie
przewonik z powodu niecisoci / niedostatecznoci powyszych danych
odszkodowanie nie moe przewysza zwykej wartoci przesyki, chyba e szkoda wynika z winy
umylnej / racego niedbalstwa przewonika
220
221
CZ XVIII
PRAWO PAPIERW
WARTOCIOWYCH
pytania 167-175
222
rdem
prawa dla danego papieru jest zawsze okrelona USTAWA SZCZEGLNA, ktra A.
dopuszcza jego wystawienie i B. wskazuje jego cechy (np. prawo wekslowe, prawo czekowe, ksh)
A. papiery opiewajce na
WIERZYTELNOCI PIENINE
A. papiery IMIENNE
Legitymuj osob imiennie wskazan w treci dokumentu
( PRZENIESIENIE PRAWA: CESJA + wydanie dokumentu )
B. papiery NA ZLECENIE
Legitymuj osob imiennie wymienion lub przez ni oznaczon
albo dalszych nabywcw
( PRZENIESIENIE PRAWA: INDOS + wrczenie papieru )
C. papiery NA OKAZICIELA
C. papiery inkorporujce
PRAWA UDZIAOWE
223
POZOSTAE PODZIAY
kryterium NONIKA
forma tradycyjna (dokument)
forma zdematerializowana : zastpienie fizycznej postaci dokumentu zapisem
elektronicznym na rachunku papierw wartociowych
PRZEKAZ
1
opiera
odbiorca moe dochodzi wiadczenia dopiero wtedy, gdy przekazany wyrazi zgod ( AKCEPT )
na wykonanie przekazu na rzecz odbiorcy >> wwczas powstaje midzy B a C BEZPOREDNI
stosunek zobowizaniowy
KONSTRUKCJA PRZEKAZU:
A (przekazujcy)
upowanienie do wiadczenia
upowanienie do odbioru
stosunek pokrycia
stosunek waluty
C (odbiorca przekazu)
224
NA
ZLECENIE,
REKWIZYTY WEKSLOWE
Przepisane Prawem wekslowym ELEMENTY, ktre weksel MUSI zawiera pod rygorem
NIEWANOCI [art. 1 Prawa wekslowego]
1. NAZWA WEKSEL w samej treci dokumentu, w jzyku, w ktrym go wystawiono
2. POLECENIE BEZWARUNKOWE zapacenia OZNACZONEJ SUMY PIENINEJ (wraz z walut)
nie traci na wanoci weksel, ktrego trasatem jest osoba nieistniejca (tzw. WEKSEL PIWNICZNY)
jeli weksel jest trasowany na wicej osb, ich odpowiedzialno jest solidarna
musi by wskazany na pierwszej stronie weksla
trasatem moe by sam WYSTAWCA >> tzw. weksel trasowany wasny, cigniony przez jeden
oddzia firmy na drugi;
termin musi by jeden dla caej sumy wekslowej (jeli kilka terminw, weksel niewany)
225
w braku oznaczenia miejsca, weksel uwaa si za wystawiony w miejscu podanym obok nazwiska
wystawcy
8. PODPIS WYSTAWCY
musi by wasnorczny;
nie moe by mechanicznie odtworzony;
musi go cechowa trwao uniemoliwiajca jego usunicie;
weksel moe by wystawiony przez kilka osb >> do wanoci weksla wystarczy jeden podpis.
miejsce
REKWIZYTY WEKSLOWE
[art. 101 Prawa wekslowego]
(1)
(2)
(3)
(4)
WYSTAWIENIE WEKSLA
PRZYJCIE (AKCEPT)
PORCZENIE (AWAL)
INDOS (YRO)
1. WYSTAWIENIE WEKSLA
weksel musi zosta wystawiony w formie PISEMNEGO DOKUMENTU
nie ma przewidzianych adnych szczeglnych wymogw technicznych
nie musi by na urzdowym blankiecie, moe by sporzdzony rcznie lub mechanicznie
MUSI posiada wszystkie przewidziane prawem REKWIZYTY WEKSLOWE
227
2. PRZYJCIE (AKCEPT)
przyjcie weksla jest OWIADCZENIEM WOLI TRASATA, e ZOBOWIAZUJE SI ZAPACI go w
OZNACZONYM TERMINIE patnoci
weksel jest WANY nawet bez akceptu (akcept nie jest rekwizytem wekslowym), ale dopiero
AKCEPT powoduje, e TRASAT staje si AKCEPTANTEM, czyli GWNYM DUNIKIEM
WEKSLOWYM
powinno by BEZWARUNKOWE
moe by ew. ograniczone do CZCI SUMY WEKSLOWEJ
kade inne odstpienie od treci weksla uznaje si za odmow przyjcia
PRZEDSTAWIENIE DO PRZYJCIA
3. PORCZENIE (AWAL)
jest ZABEZPIECZENIEM zapaty weksla, DODATKOWYM ZOBOWIZANIEM WEKSLOWYM
moe by zoone na KADYM wekslu
PORCZYCIELEM WEKSLOWYM (AWALIST) moe by:
osoba trzecia, nieuczestniczca dotychczas w stosunku wekslowym
osoba ju zobowizana wekslowo (z wyjtkiem AKCEPTANTA jako gwnego dunika)
FORMA PORCZENIA:
zobowizanie porczyciela jest wane, nawet, jeli zobowizanie awalata niewane z jakiejkolwiek
przyczyny, z wyjtkiem wady formalnej
AWALISTA, ktry ZAPACI WEKSEL nabywa prawa wynikajce z weksla przeciw:
AWALATOWI oraz
osobom odpowiadajcych wobec awalata
228
4. INDOS (YRO)
Po co? Bo weksel moe by przedmiotem obrotu jeszcze przed terminem zapaty. Remitent moe go
przenie np. na bank i dokona jego dyskonta przed terminem patnoci.
przez INDOS mona przenie KADY WEKSEL, chociaby nie by wystawiony na zlecenie
wyjtkiem tzw. REKLA WEKSEL (weksel na ktrym wystawca zastrzeg nie na zlecenie albo
sformuowaniem rwnoznacznym); taki weksel moe by przeniesiony tylko w formie i ze
skutkami ZWYKEGO PRZELEWU
FORMA
powinien by napisany NA WEKSLU / na PRZEDUKU
powinien by PODPISANY przez INDOSANTA (osob przenoszc weksel)
brak szczeglnej formy, najczciej wyraany zwrotem ustpuj na zlecenie; musi z niego
wyranie wynika, e prawa z weksla maj by przeniesione na inn osob
nie musi wskazywa INDOSATARIUSZA (osoby, na ktr przenoszone s prawa); moe by
na okaziciela albo in blanco (sam podpis indosanta)
na okaziciela i in blanco rwnoznaczne w skutkach
powinien by BEZWARUNKOWY (ew. warunki uwaa si za nienapisane)
indos czciowy jest niewany
indosant odpowiada za przyjcie i zapat weksla (chyba, ze zastrzeg inaczej bez
obliga)
warunkiem istnienia LEGITYMACJI FORMALNEJ z weksla jest istnienie NIEPRZERWANEGO
CIGU INDOSW
pierwszy indos MUSI pochodzi od REMITENTA
5. ZAPATA WEKSLA
polega na wrczeniu przed DUNIKA wekslowego SUMY WEKSLOWEJ (wraz z ew. innymi
nalenociami ubocznymi wskazanymi w ustawie: odsetkami, kosztami protestu itp.)
POSIADACZOWI WEKSLA
TERMIN PATNOCI : tylko 4 moliwoci (zastrzeenie innego terminu = niewano weksla)
2. ZA OKAZANIEM
3. W PEWIEN CZAS PO OKAZANIU (termin zapaty od dnia przedstawienia)
4. W PEWIEN CZAS PO DACIE (tzw. weksle okresowe, np. po 4 tygodniach od daty na wekslu)
5. W OZNACZONYM DNIU
MIEJSCE PATNOCI
w miejscu zamieszkania / siedzibie osoby trzeciej (tzw. weksel domicylowany)
w miejscowoci zamieszkania / siedziby trasata
w innej miejscowoci
weksel naley przedstawi do zapaty w cigu 1szego dnia WYMAGALNOCI lub 2 nastpnych dni
powszednich;
posiadacz nie ma obowizku przyjcia zapaty przed terminem (ryzyko obcia paccego)
posiadacz nie moe odmwi przyjcia zapaty czciowej
6. REGRES
prawo POSIADACZA WEKSLA do dochodzenia od ZWROTNIE ZOBOWIZANEGO (tj. indosanta,
wystawcy czy kadego innego dunika wekslowego bdcego poprzednikiem posiadacza
weksla) tzw. SUMY REGRESOWEJ, na ktr skadaj si:
230
7. PROTEST
URZDOWY AKT stwierdzajcy ODMOW PRZYJCIA weksla lub jego ZAPACENIA, bd te
zajcie niektrych innych okolicznoci faktycznych bd prawnych, z ktrymi ustawa wie
prawo zwrotnego poszukiwania;
zbdny w przypadkach przewidzianych w ustawie:
protest sporzdza:
NOTARIUSZ
w wypadku odmowy zapaty protest moe sporzdzi rwnie URZD POCZTOWY
TERMINY dokonania protestu:
z powodu NIEPRZYJCIA weksla: w terminie, w ktry ma nastpi przedstawienie weksla do
przyjcia;
patnego w (1) oznaczonym dniu, w (2) pewien czas po dacie lub (3) pewien czas po okazaniu :
w jednym z 2 dni powszednich po dniu patnoci;
patnego (4) za okazaniem : a do upywu terminu, w ktrym mona przedstawi weksel do
zapaty;
co innego, ni protest
nie jest przesank zwrotnego poszukiwania
8. WYRCZENIE
polega na ZASTPIENIU TRASATA, gdy ten odmwi przyjcia lub zapaty, albo jego wypacalno stanie
si niepewna, tak e uzasadniaaby poszukiwanie zwrotne
moe nim by (1) kada osoba trzecia, (2) trasat lub (3) osoba zobowizana z weksla, z wyjtkiem
akceptanta!
oznacza si go na wekslu za pomoc specjalnego zastrzeenia;
przyjcie przez wyrczenie podpisuje na wekslu wyrczyciel.
SKUTKIEM zapaty przez wyrczenie jest nabycie przez wyrczyciela praw wynikajcych z weksla przeciw:
wyrczonemu oraz
osobom odpowiadajcym z weksla wobec wyrczonego.
231
WEKSEL IN BLANCO
zobowizanie
ZOBOWIZANIE WEKSLOWE
istot zobowizania wekslowego jego cisy FORMALIZM (wekslem moe by tylko dokument
posiadajcy elementy cile okrelone przez prawo, a zobowizanie powstanie dopiero wtedy,
gdy spenione zostan wszystkie wymogi okrelone przez ustaw)
jest zobowizaniem PISEMNYM, a dokument jest jedynym sposobem wykazania legitymacji
podmiotu uprawnionego
jest BEZWARUNKOWE (jakiekolwiek zastrzeenie warunkw powoduje niewano weksla)
ma charakter ABSTRAKCYJNY jest oderwane od przyczyn lecych u jego podstaw (uatwia to
obiegowo weksla i czyni go odpowiednim instrumentem obrotu gospodarczego)
PODPISY zoone na wekslu s SAMODZIELNE (nie uchybia wanoci innych podpisw, jeli
ktry z nich jest faszywy albo zosta zoony przez osob niezdoln do zacigania zobowiza
wekslowych, nieistniejc itp.) ergo KADY PODPIS tworzy NIEZALENE ZOBOWIZANIE
WEKSLOWE
odpowiedzialno dunikw wekslowych ma charakter SOLIDARNY, ale kady ponosi
odpowiedzialno w granicach swojego indywidualnego zobowizania
232
ODPOWIEDZIALNO WEKSLOWA
podmiotem, ktry ma ZAPACI jest trasat >> samo wystawienie weksla go nie zobowizuje, dopiero w
momencie przyjcia weksla staje si AKCEPTANTEM, gwnym dunikiem wekslowym
WYSTAWCA
INDOSANT
FUNKCJE WEKSLA
(A) funkcja KREDYTOWA
Moliwo dokonywania transakcji bez potrzeby natychmiastowej zapaty nalenoci gotwk
(przedmiotem moe by poyczka pienina, kupno na kredyt, wykonanie dziea, prolongata zaduenia).
(B) funkcja PATNICZA
Zamiast zapaty zobowizania dunik moe pokry dug wekslem.
(C) funkcja OBIEGOWA
Moliwo przenoszenia praw wekslowych w drodze indosu na inn osob.
Funkcja ta umoliwia dyskonto weksli przez banki (banki skupuj weksle i dyskontuj je, czyli wypacaj ich
rwnowarto po potrceniu odsetek).
(D) funkcja GWARANCYJNA
Weksle mog stanowi zabezpieczenie spaty kredytu.
Wekslem moe by zabezpieczone roszczenie, ktre ma powsta w przyszoci i nie da si jeszcze okreli
w chwili wystawienia weksla (suy temu zwaszcza weksel in blanco).
Weksle kaucyjne (depozytowe) : z gry wypeniane na okrelon sum celem zabezpieczenia
okrelonego roszczenia
233
jest pisemnym, wystawionym w okrelonej przez prawo formie POLECENIEM ZAPATY skierowanym do
TRASATA (BANKU) do dokonania zapaty sumy pieninej z rachunku WYSTAWCY czeku na rzecz
ODBIORCY PRZEKAZU (uprawnionego z czeku)
jest dokumentem obiegowym speniajcym bardzo istotn funkcj PATNICZ (nie kredytow >> za
krtki okres przedstawienia do zapaty)
zakada si, e wystawca czeku moe na mocy umowy z bankiem dysponowa za pomoc czekw
okrelonymi sumami pieninymi (albo kasa z jego konta, albo z udzielonego mu przez bank kredytu)
jeli wystawiono czek BEZ POKRYCIA, wystawca ponosi sankcje odszkodowawcze i karne
bank (trasat) NIGDY nie jest dunikiem odpowiada ino wobec wystawcy, jeli nie zapaci
nalenej sumy czekowej wbrew zawartej z nim umowie
wystawca ponosi wraz z innymi dunikami czekowymi (indosantami, porczycielami) SOLIDARN
odpowiedzialno wobec legitymowanego
B. RNICE
CZEK
WEKSEL
TRASAT
TYLKO BANK
PRZYJCIE
WYSTAWIENIE
PATNO
ODWOANIE
wystawiony w tym samym kraju : 10 dni
TERMIN
wystawiony w innym kraju (w tej samej czci wiata) : 20
PRZEDSTAWIEN
dni
IA DO ZAPATY wystawiony w innym kraju (w innej czci wiata) : 70 dni
STWIERDZENIE
ODMOWY
ZAPATY
RODZAJE CZEKW
1.
2.
CZEKI ZAKRELONE
Mog by zapacone tylko do rk okrelonej osoby >> (A) banku (bankiera) lub (B) staego klienta
trasata.
Zakrelenia dokonuje si poprzez umieszczenie dwch rwnolegych linii przebiegajcych od lewej
dolnej do prawej grnej czci czeku.
3.
CZEKI ROZRACHUNKOWE
Czeki, ktrych wystawca / posiadacz zabraniaj zapaty w gotwce poprzez umieszczenie
zastrzeenia przela na rachunek lub innego rwnoznacznego.
Realizacja czeku nastpuje w formie dokonywanego przez trasata rozrachunku ksigowego
majcego skutki zapaty.
CZEK PRZEKAZOWY
Nie jest czekiem w rozumieniu prawa czekowego.
Jest to dokument, ktry upowania bank do PRZEKAZANIA OKRELONEJ SUMY PIENINEJ na
rachunek innej osoby w tym samym banku lub PRZESANIA tej sumy WSKAZANEJ OSOBIE.
EMISJA OBLIGACJI
EMISJA : proces majcy na celu SKUTECZNE WYKREOWANIE obligacji.
moe nastpi w formie publicznego proponowania nabycia lub w inny sposb
emitent moe okreli PRG EMISJI, tj. minimaln liczb obligacji, ktrych subskrybowanie jest
wymagane dla dojcia emisji do skutku (jeli w terminie wyznaczonym do zapisywania si nie
zostan zasubskrybowane w takiej iloci, emisja nie dochodzi do skutku)
235
4. INSTYTUCJE FINANSOWE, ktrych czonkiem jest RP lub NBP lub przynajmniej jedno z
pastw nalecych do Organizacji Wsppracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) lub bank
centralny takiego pastwa
lub INSTYTUCJE, z ktrymi RP zawara UMOWY regulujce DZIAALNO takich instytucji
na terenie RP i zawierajce stosowne postanowienia dot. EMISJI obligacji
RODZAJE OBLIGACJI
obligacje z prawem pierwszestwa : emitowane przez spki; oprcz innych wiadcze uprawniaj do
subskrybowania akcji przed akcjonariuszami
236
B. WARUNKOWYM
Po co wprowadzone?
[art. 16 ksh] rozporzdzenie dokonane PRZED ZAREJESTROWANIEM SPKI/PODWYSZENIA
KAPITAU ZAKADOWEGO jest NIEWANE
inwestor do momentu rejestracji nie ma moliwoci zbycia przyszych praw udziaowych w S.A.
237
OBIE czci dowodu skadowego mog by przenoszone przez INDOS, cznie albo oddzielnie
dopki obie czci przenoszona cznie, dopty indos rewersu = przeniesienie warrantu
oddzielenie nie nastpuje w momencie fizycznego rozdzielenia, ale wymaga dokonania INDOSU NA
WARRANCIE
samo wydanie rzeczy zoonych na skad wymaga zwrotu REWERSU i WARRANTU (rewers inkorporuje
warunkowe prawo odbioru towaru; posiadacz musi najpierw wykupi znajdujcy si w obrocie warrant);
zwrot warrantu mona zastpi zawiadczeniem banku domicylowego o zoeniu w nim oznaczonej w
warrancie kwoty
238
CZ XIX
ARBITRA
pytanie 176
239
240