Wytycznedotyczacepzp

Wytyczne dotycz ce interpretacji przes anek
pozwalaj cych na przeprowadzenie

post powania o udzielenie zamwienia
publicznego w trybie negocjacji
z og oszeniem, dialogu konkurencyjnego,
negocjacji bez og oszenia, zamwienia
z wolnej r ki i zapytania o cen
Wytyczne dotyczce
interpretacji przesanek pozwalajcych
na przeprowadzenie postpowania
o udzielenie zamwienia publicznego
w trybie negocjacji z ogoszeniem,
dialogu konkurencyjnego,
negocjacji bez ogoszenia,
zamwienia z wolnej rki
i zapytania o cen
Dokument przyjty 18 listopada 2010 r.

przez Komitet Rady Ministrw.
Urzd Zamwie Publicznych

2010

ISBN: 978-83-88686-17-7
Warszawa - 2010
SPIS TRECI
WSTP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
ROZDZIA
PRZESANKI ZASTOSOWANIA INNYCH NI PRZETARGOWE
TRYBW UDZIELANIA ZAMWIE PUBLICZNYCH . . . . . . . . . . . . . . . 9
I.1 Negocjacje z ogoszeniem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
I.2 Dialog konkurencyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
I.3 Negocjacje bez ogoszenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
I.4 Zamwienie z wolnej rki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
I.5 Zapytanie o cen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
ROZDZIA II
MOLIWO ZASTOSOWANIA TRYBW INNYCH
NI PRZETARGOWE W OPARCIU O ART. 5 USTAWY
PRAWO ZAMWIE PUBLICZNYCH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
ROZDZIA III
SZCZEGLNE UREGULOWANIA
W ZAKRESIE ZAMWIE SEKTOROWYCH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
III.1 Negocjacje bez ogoszenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
III.2 Zamwienie z wolnej rki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
ROZDZIA IV
POZOSTAE UREGULOWANIA
W ZAKRESIE TRYBW INNYCH NI PRZETARGOWE. . . . . . . . . . . . 49
Obowizek informowania Prezesa UZP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Moliwo publikowania ogosze o zamiarze zawarcia umowy . . . 50
rodki ochrony prawnej na wybr trybu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
PODSUMOWANIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
WSTP
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamwie publicznych1 (dalej
ustawa, ustawa PZP) jest aktem implementujcym przepisy unijne z zakresu
zamwie publicznych, w szczeglnoci wprowadzajcym do polskiego systemu prawnego przepisy dyrektyw 2004/17/WE2 (dalej dyrektywy sektorowej),
2004/18/WE3 (dalej dyrektywy klasycznej) oraz dyrektyw 89/6654 i 92/135
(dalej dyrektyw odwoawczych).
Wspomniane dyrektywy ustanawiaj szczegowe reguy udzielania
zamwie publicznych opartych na zasadach rwnego traktowania, niedyskryminacji, przejrzystoci oraz konkurencji obowizujce na poziomie caej
Unii Europejskiej.
W odniesieniu do trybw udzielania zamwie ustawa, w lad za dyrektywami, jako podstawowe tryby wymienia przetarg nieograniczony i przetarg
ograniczony.
Skorzystanie z moliwoci przeprowadzenia postpowania w innym trybie
ustawowym, tj. w trybie dialogu konkurencyjnego, negocjacji z ogoszeniem,
negocjacji bez ogoszenia, zamwienia z wolnej rki, zapytania o cen czy
te licytacji elektronicznej zostao ograniczone i uzalenione od wystpienia
konkretnych przesanek okrelonych w ustawie.
1
2
3
4
Ustawa Prawo zamwie publicznych z dnia 29 stycznia 2004 r. (Dz. U. 2010 Nr 113,
poz. 759).
Dyrektywa 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r.
koordynujca procedury udzielania zamwie przez podmioty dziaajce w sektorach
gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usug pocztowych (Dz.U. L 134 z 30.4.2004,
str. 1).
Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie
koordynacji procedur udzielania zamwie publicznych na roboty budowlane, dostawy
i usugi (Dz.U. L 134 z 30.4.2004, str. 114).
Dyrektywa 89/665/EWG Rady z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie koordynacji przepisw
ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszcych si do stosowania procedur
odwoawczych w zakresie udzielania zamwie publicznych na dostawy i roboty budowlane
(Dz.U. L 395 z 30.12.1989, str. 33).
Dyrektywa 92/13/EWG Rady z dnia 25 lutego 1992 r. koordynujca przepisy ustawowe,
wykonawcze i administracyjne odnoszce si do stosowania przepisw wsplnotowych
w procedurach zamwie publicznych podmiotw dziaajcych w sektorach gospodarki
wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji (Dz.U. L 76 z 23.03.1992, str. 14).
Ze wzgldu na fakt, e skorzystanie z ww. trybw jest wyjtkiem od oglnej zasady stosowania trybw podstawowych, przesanki ich zastosowania
naley interpretowa cile, a kady podmiot, ktry si na nie powouje musi
by w stanie je udowodni6.
Tym samym, to na zamawiajcym spoczywa obowizek kadorazowego
udowodnienia spenienia przesanek uprawniajcych do stosowania trybw
innych ni podstawowe.
Ponadto, jak podkrelono w orzeczeniu Trybunau Sprawiedliwoci Unii
Europejskiej (ETS) C-84/037 pastwa czonkowskie wdraajc do prawa
krajowego przesanki uzasadniajce odstpienie od stosowania dyrektyw
nie mog dodawa nowych warunkw, ani uszczegawia tych przesanek
w sposb, ktry uatwiaby zamawiajcym odstpienie od stosowania bardziej rygorystycznych procedur udzielania zamwie publicznych8.
W przypadku tzw. zamwie sektorowych (zamwienia udzielane na
podstawie dziau III rozdziau 5 ustawy PZP) zgodnie z art. 134 ust. 1 trybami podstawowymi s przetarg nieograniczony, przetarg ograniczony oraz negocjacje z ogoszeniem. Skorzystanie z trybu negocjacji bez
ogoszenia i zamwienia z wolnej rki zostao natomiast uzalenione od
wystpienia przesanek ich stosowania (art. 134 ust. 5 i 6 ustawy PZP).
Dla zamwie sektorowych nie przewidziano moliwoci udzielenia zamwienia z wykorzystaniem dialogu konkurencyjnego.
Z uwagi na fakt, e to zamawiajcy s uprawnieni do podejmowania decyzji o wyborze trybu udzielenia zamwienia publicznego oraz ze wzgldu
na donioso tej decyzji pocigajcej za sob wiele konsekwencji, celem
niniejszych wytycznych jest przyblienie orzecznictwa i decyzji organw, tak
krajowych (sdy, Urzd Zamwie Publicznych, Krajowa Izba Odwoawcza),
6
7
8
Orzeczenie ETS z 10 marca 1987 r. w sprawie C-199/85 Komisja przeciwko Republice

Woskiej (Zbiory orzecznictwa Trybunau Europejskiego 1987 r., str. 01039); Orzeczenie ETS
z dnia 3 maja 1994 r. w sprawie C-328/92 Komisja przeciwko Krlestwu Hiszpanii (Zbiory
orzecznictwa TE 1994 r., str. I-01569); Orzeczenie ETS z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie
C-318/94 Komisja przeciwko Republice Federalnej Niemiec, pkt 13 (Zbiory orzecznictwa
TE 1996 r., str. I-01949) oraz orzeczenie ETS z dnia 10 kwietnia 2003 r. w poczonych
sprawach C-20/01 oraz C-28/01 Komisja przeciwko Republice Federalnej Niemiec, pkt 58
(Zbiory orzecznictwa TE 2003 r., str. I-03609); wyrok SN z dnia 6 lipca 2001 r. sygn. akt
III RN 16/01; wyrok NSA z dnia 28 lutego 2003 r. sygn. akt II SA 2064/01.
Orzeczenie ETS z dnia 13 stycznia 2005 r. w sprawie C-84/03 Komisja przeciwko Krlestwu
Hiszpanii (Zbiory orzecznictwa TE 2005 r., str. I-00139).
Por. Analiza orzecznictwa Europejskiego Trybunau Sprawiedliwoci dotyczcego zamwie
publicznych w okresie od 1999 do 2005 r. M. Lemke, D. Piasta, Warszawa 2006.
jak i unijnych (ETS), a tym samym pomoc w interpretacji przepisw ustawy

i w konsekwencji w unikniciu negatywnych skutkw decyzji podjtych niezgodnie z prawem.
Warto bowiem podkreli, i skutkiem niewaciwych decyzji dotyczcych
wyboru trybu, w szczeglnoci trybw, ktre nie s wszczynane w drodze
publikacji ogoszenia o zamwieniu (negocjacje bez ogoszenia, zamwienie
z wolnej rki, zapytanie o cen), moe by:
a. uniewanienie umowy w sprawie zamwienia publicznego (art. 146 ust. 1
pkt 1 ustawy PZP);
b. naoenie kary nansowej (art. 192 ust. 3 pkt 2 lit. b i c) w zw. z art. 146
ust. 1 pkt 1 ustawy PZP);
c. naoenie kary pieninej (art. 200 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy PZP);
d. odpowiedzialno za naruszenie dyscypliny nansw publicznych (art. 168
pkt 1 ustawy PZP);
e. korekta nansowa w przypadku zamwie publicznych wspnansowanych ze rodkw Unii Europejskiej (por. wytyczne Komisji Europejskiej
z dnia 21 listopada 2007 r. Wytyczne dotyczce okrelania korekt nansowych dla wydatkw wspnansowanych z Funduszy Strukturalnych oraz
Funduszu Spjnoci w przypadku nieprzestrzegania przepisw dotyczcych zamwie publicznych oraz dokument Wymierzanie korekt nansowych za naruszenia prawa zamwie publicznych zwizane z realizacj
projektw wspnansowanych ze rodkw funduszy UE9).
Biorc pod uwag fakt, e przepisy polskie odnoszce si do trybw
udzielania zamwie publicznych oparte zostay na przepisach unijnych,
dokonujc wykadni przepisw ustawy naley uwzgldnia nie tylko przepisy dyrektyw, ale rwnie orzecznictwo Trybunau Sprawiedliwoci Unii
Europejskiej (ETS).
Wytyczne skierowane s przede wszystkim do zamawiajcych, szczeglnie do naczelnych i centralnych organw administracji rzdowej, organw im
podlegych lub przez nie nadzorowanych, niezalenie od formy ich dziaalnoci, jak rwnie do wszystkich innych podmiotw zobowizanych do stosowania ustawy.
9
Dokument sporzdzony przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jest wzorowany na

wytycznych Komisji Europejskiej i suy odpowiednim instytucjom jako instrument do
okrelania wysokoci korekty nansowej za naruszenia przepisw z zakresu zamwie
publicznych.
Niniejsze wytyczne stanowi uaktualnienie wytycznych przygotowanych

przez Urzd Zamwie Publicznych w roku 2006 i przyjtych przez Komitet
Europejski Rady Ministrw w dniu 17 listopada 2006 r. W zwizku ze zmian
przepisw ustawy PZP w zakresie przesanek zastosowania trybw niekonkurencyjnych oraz z uwagi na znaczny upyw czasu wymagay one uaktualnienia i uzupenienia o nowe orzecznictwo. Niniejsze wytyczne, inaczej ni
poprzednie, odnosz si rwnie do zamwie na usugi niepriorytetowe oraz
nie tylko do zamwie wspnansowanych ze rodkw Unii Europejskiej.
ROZDZIA I
PRZESANKI ZASTOSOWANIA INNYCH NI PRZETARGOWE
TRYBW UDZIELANIA ZAMWIE PUBLICZNYCH
Przesanki zastosowania trybw udzielania zamwie publicznych innych
ni przetargowe okrelaj warunki, jakie musz by spenione, aby zamawiajcy mg skorzysta z trybu negocjacji z ogoszeniem, dialogu konkurencyjnego, negocjacji bez ogoszenia, zamwienia z wolnej rki, trybu zapytania
o cen lub licytacji elektronicznej.
Biorc pod uwag warunki jakie musz zosta spenione, aby moliwe
byo zastosowanie jednego z trybw niekonkurencyjnych moliwe jest dokonanie podziau przesanek na:
- przesanki odnoszce si do podmiotu udzielajcego zamwienia publicznego (np. zastosowanie trybu jest moliwe jedynie w przypadku
udzielenia zamwienia przez podmiot wskazany w ustawie por. art. 67
ust. 1 pkt 10 ustawy PZP podmiot udzielajcy zamwienia musi by
placwk zagraniczn w rozumieniu przepisw o subie zagranicznej);
- przesanki odnoszce si do wartoci zamwienia publicznego (np. zastosowanie trybu jest moliwe jedynie w przypadku zamwienia publicznego o okrelonej wartoci por. art. 55 ust. 1 pkt 5 ustawy PZP warto zamwienia musi by mniejsza ni kwoty okrelone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy PZP);
- przesanki odnoszce si do przedmiotu zamwienia publicznego (np.
zastosowanie trybu jest moliwe jedynie w przypadku okrelonego przedmiotu zamwienia publicznego por. art. 70 ustawy PZP przedmiotem
zamwienia musz by dostawy lub usugi powszechnie dostpne o ustalonych standardach jakociowych).
Przesanki odnoszce si do wartoci zamwienia publicznego odsyaj do kwot okrelonych w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8
ustawy PZP. W chwili obecnej tzw. wartoci progowe (progi unijne, progi,
kwoty progowe) reguluje rozporzdzenie Prezesa Rady Ministrw z dnia
23 grudnia 2009 r. w sprawie kwot wartoci zamwie oraz konkursw,
od ktrych jest uzaleniony obowizek przekazywania ogosze Urzdowi
Ocjalnych Publikacji Wsplnot Europejskich10. Rozporzdzenie weszo w ycie z dniem 1 stycznia 2010 roku.
10 Dz. U. Nr 224, poz. 1795.
W chwili obecnej kwoty progowe ksztatuj si nastpujco:

a) Zamwienia udzielane przez zamawiajcych z sektora nansw publicznych, z wyczeniem uczelni publicznych, pastwowych instytucji kultury,
pastwowych instytucji lmowych, jednostek samorzdu terytorialnego
oraz ich zwizkw, jednostek sektora nansw publicznych, dla ktrych
organem zaoycielskim lub nadzorujcym jest jednostka samorzdu terytorialnego, a take udzielanych przez zamawiajcych bdcych innymi
pastwowymi jednostkami organizacyjnymi nieposiadajcymi osobowoci prawnej:
- 125 000 euro dla dostaw lub usug,
- 4 845 000 euro dla robt budowlanych.
b) Zamwienia udzielane przez zamawiajcych innych ni okreleni w lit. a
i w lit. c:
- 193 000 euro dla dostaw lub usug;
c) Zamwienia sektorowe:
- 387 000 euro dla dostaw lub usug;
redni kurs zotego w stosunku do euro stanowicy podstaw przeliczania wartoci zamwie publicznych zosta okrelony w rozporzdzeniu
Prezesa Rady Ministrw z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie redniego kursu
zotego w stosunku do euro stanowicego podstaw przeliczania wartoci
zamwie publicznych11 i wynosi 3,839. Rozporzdzenie weszo w ycie
z dniem 1 stycznia 2010 r.
I.1 Negocjacje z ogoszeniem

Negocjacje z ogoszeniem to tryb udzielenia zamwienia, w ktrym, po
publicznym ogoszeniu o zamwieniu, zamawiajcy zaprasza wykonawcw
dopuszczonych do udziau w postpowaniu do skadania ofert wstpnych
niezawierajcych ceny, prowadzi z nimi negocjacje, a nastpnie zaprasza ich
do skadania ofert (art. 54 ustawy PZP).
Ustawa, w art. 55 ust. 1 ustawy pozwala na zastosowanie trybu negocjacji
z ogoszeniem, jeeli zachodzi co najmniej jedna z nastpujcych okolicznoci:
11 Dz. U. Nr 224, poz. 1796.
10
- w postpowaniu prowadzonym uprzednio w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego albo dialogu konkurencyjnego
wszystkie oferty zostay odrzucone, a pierwotne warunki zamwienia
nie zostay w istotny sposb zmienione.
Niniejszy warunek pozwalajcy na skorzystanie z trybu negocjacji z ogoszeniem oznacza konieczno uprzedniego przeprowadzenia postpowania
w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego albo dialogu
konkurencyjnego. Moliwo skorzystania z trybu negocjacji z ogoszeniem
pojawia si w sytuacji, gdy wszystkie oferty w tym postpowaniu zostay
odrzucone (przesanki odrzucenia oferty art. 89 ust. 1 ustawy PZP).
Dodatkowo, w postpowaniu prowadzonym w trybie negocjacji z ogoszeniem, pierwotne warunki zamwienia nie mog zosta istotnie zmienione.
Ani ustawa ani dyrektywy nie precyzuj jak naley rozumie pojcie
istotna zmiana warunkw. Niemniej jednak pojcie to mona doprecyzowa
w oparciu o orzecznictwo ETS oraz analizujc ten przepis w kontekcie podstawowego celu unijnych regulacji w dziedzinie zamwie, jakim jest zapewnienie swobodnego przepywu usug i otwarcie na niezakcon konkurencj
we wszystkich pastwach czonkowskich, oraz w kontekcie podstawowych
zasad prawa unijnego majcych zastosowanie do zamwie publicznych,
w tym: zasady niedyskryminacji ze wzgldu na przynaleno pastwow,
zasady rwnego traktowania wykonawcw oraz wynikajcy z nich obowizek
przejrzystoci.
W zwizku z powyszym, za istotn zmian naley uzna modykacj
pierwotnych warunkw zamwienia polegajc na wprowadzeniu zmian, ktre gdyby zostay ujte w ramach pierwotnej procedury udzielania zamwienia
umoliwiyby dopuszczenie innych wykonawcw ni ci, ktrzy zostali pierwotnie dopuszczeni lub umoliwiyby dopuszczenie innej oferty12. Za istotn
zmian naley uzna wic tak zmian, ktra moe wpywa na krg potencjalnie zainteresowanych oferentw, stanowic naruszenie zasady rwnego
traktowania wykonawcw.
Oznacza to, e nie mona zmieni m.in. przedmiotu zamwienia czy jego
istotnych cech, w sposb ktry mgby mie wpyw na ksztat zamwienia.
Zakazane s take istotne zmiany dotyczce warunkw udziau w postpowaniu oraz kryteriw oceny ofert.
12 Orzeczenie ETS z dnia 4 czerwca 2009 r. w sprawie C-250/07 Komisja przeciwko Grecji,
pkt 52 (Zbiory orzecznictwa TE 2009 r., str. I-04369).
11
Istotn zmian warunkw bdzie na przykad takie ich okrelenie, ktre

w sposb znaczcy poszerza zamwienie o elementy, ktre pierwotnie nie byy
w nim przewidziane, prowadzc w istocie do udzielenia nowego zamwienia.
Za istotn zmian warunkw zamwienia naley uzna rwnie obnienie
w ramach postpowania w trybie negocjacji z ogoszeniem wymaga stawianych wykonawcom w stosunku do postpowania prowadzonego uprzednio
w jednym z trybw podstawowych albo w dialogu konkurencyjnym.
Takie podejcie, znajduje potwierdzenie m.in. w dotychczasowej praktyce
Komisji Europejskiej. Zmiana polegajca na obnieniu wymaga odnoszcych si do wykonawcw w postpowaniu prowadzonym w trybie niekonkurencyjnym w stosunku do przeprowadzonego wczeniej postpowania w jednym z trybw konkurencyjnych bya przedmiotem zastrzee zgoszonych
przez Komisj Europejsk. W postpowaniu bdcym przedmiotem dyskusji
z Komisj Europejsk zamawiajcy obniy znacznie wymagania dotyczce wysokoci wadium, dokona te modykacji w zakresie niektrych parametrw przedmiotu zamwienia, wykrelajc ze specykacji niektre sekcje
odnoszce si do przedmiotu zamwienia. Komisja Europejska w tym postpowaniu zaja stanowisko, w ktrym potwierdzia, e tego rodzaju zmiany
stanowi istotn zmian warunkw zamwienia i w zwizku z tym nie daj
podstawy do zastosowania trybu negocjacji bez ogoszenia13.
- w wyjtkowych sytuacjach, gdy charakter dostaw, usug lub robt
budowlanych lub zwizane z nimi ryzyko uniemoliwia wczeniejsze
dokonanie ich wyceny.
Niniejszy warunek odnosi si do sytuacji o charakterze szczeglnym,
w ktrych np. ze wzgldu na konieczno skorzystania z nowoczesnych czy
wysoko specjalistycznych technologii lub metod realizacji zamwienia nie da
si dokona wyceny zamwienia za pomoc okrelonych w ustawie metod
szacowania wartoci zamwienia.
- nie mona z gry okreli szczegowych cech zamawianych usug
w taki sposb, aby umoliwi wybr najkorzystniejszej oferty w trybie przetargu nieograniczonego lub przetargu ograniczonego.
13 Pismo Komisji Europejskiej z dnia 6 wrzenia 2005 r., sygn. MARKT C2/LR/dm
D(2005)11718. Sprawa dotyczya negocjacji bez ogoszenia, jednake pojcie istotnej
zmiany warunkw zamwienia zostao uyte w dyrektywie 2004/18/WE oraz 2004/17/WE
zarwno w odniesieniu do negocjacji z ogoszeniem jak i negocjacji bez ogoszenia. Z tego
wzgldu w obydwu wypadkach powinno by interpretowane w taki sam sposb.
12
Specyka tego rodzaju zamwie polega w gwnej mierze na tym, e nie

mona okreli w sposb wystarczajco szczegowy przedmiotu zamwienia, a co za tym idzie skorzysta z podstawowych trybw udzielania zamwie publicznych.
Badajc zaistnienie powyszej przesanki mona posikowa si treci
art. 30 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2004/18/WE, ktry wskazuje przykadowe rodzaje usug, do ktrych moe si ona odnosi (usugi nalece m.in. do kategorii 6 zacznika IIA14, usugi intelektualne, usugi zwizane z projektowaniem obiektw budowlanych).
- przedmiotem zamwienia s roboty budowlane prowadzone wycznie w celach badawczych, dowiadczalnych lub rozwojowych, a nie
w celu zapewnienia zysku lub pokrycia poniesionych kosztw bada
lub rozwoju.
Niniejsza przesanka wskazuje wyranie na cel w jakim maj by prowadzone roboty budowlane. Musz by one prowadzone wycznie w celach
badawczych, dowiadczalnych lub rozwojowych15, co oznacza, e wynik tych
robt nie moe suy take osiganiu zysku, niezalenie od jego wielkoci,
czy nawet zbilansowaniu wydatkw poniesionych przez zamawiajcego stanowicych koszt bada czy prac rozwojowych z wpywami uzyskanymi w wyniku przeprowadzenia tych robt.
- warto zamwienia jest mniejsza ni kwoty okrelone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy.
Przesanka ta pozwala na zastosowanie trybu negocjacji z ogoszeniem
w sytuacji, gdy warto zamwienia publicznego jest mniejsza od tzw. progw unijnych16. Niniejsza przesanka nie ma odpowiednika w przepisach dyrektyw, poniewa dotyczy zamwie, ktre ze wzgldu na swoj warto nie
s objte wymogiem stosowania procedur wynikajcych z dyrektyw.
14 Kategoria 6 zacznika IIA dyrektywy 2004/18/WE: Usugi nansowe a) usugi ubezpieczeniowe;
b) usugi bankowe i inwestycyjne (CPV - od 66100000-1 do 66720000-3).
15 Cele badawcze, dowiadczalne lub rozwojowe naley interpretowa zgodnie z ustaw
z dn. 8.10.2004 r. o zasadach nansowania nauki (Dz.U. 2008, Nr 169, poz. 1049).
16 Przepisem wydanym na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy - Prawo zamwie publicznych
jest rozporzdzenie Prezesa Rady Ministrw z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie kwot
wartoci zamwie oraz konkursw, od ktrych jest uzaleniony obowizek przekazywania
ogosze Urzdowi Ocjalnych Publikacji Wsplnot Europejskich (Dz. U. Nr 224, poz. 1795).
Rozporzdzenie weszo w ycie z dniem 1 stycznia 2010 r.; por. str. 6 i 7 Wytycznych.
13
Naley podkreli, e negocjacje z ogoszeniem jako tryb wszczynany

w drodze publikacji ogoszenia o zamwieniu zapewniaj realizacj zasad
traktatowych, ktre obowizuj poniej progw unijnych, std te w przypadku
zamwie podprogowych mona go stosowa na rwni z trybem przetargu
nieograniczonego lub ograniczonego.
I.2 Dialog konkurencyjny

Dialog konkurencyjny to tryb udzielenia zamwienia, w ktrym po publicznym ogoszeniu o zamwieniu zamawiajcy prowadzi z wybranymi przez
siebie wykonawcami dialog, a nastpnie zaprasza ich do skadania ofert
(art. 60a ustawy PZP).
Ustawa PZP pozwala na zastosowanie trybu dialogu konkurencyjnego
w sytuacji cznego wystpienia nastpujcych przesanek:
- nie jest moliwe udzielenie zamwienia w trybie przetargu nieograniczonego lub przetargu ograniczonego, poniewa ze wzgldu na szczeglnie zoony charakter zamwienia nie mona opisa przedmiotu
zamwienia zgodnie z art. 30 i 31 ustawy lub obiektywnie okreli
uwarunkowa prawnych lub nansowych wykonania zamwienia,
- cena nie jest jedynym kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty.
Przyjmuje si, e zamwienie moe by szczeglnie zoone ze wzgldw
technicznych lub struktury prawno-nansowej. O zamwieniach szczeglnie
zoonych pod wzgldem technicznym moemy mwi w sytuacji, gdy zamawiajcy nie jest w stanie opisa, czy to za pomoc specykacji technicznych
czy te poprzez wymagania funkcjonalne, przedmiotu zamwienia lub te
w sytuacji, kiedy zamawiajcy nie jest w stanie okreli, ktre z dostpnych
rozwiza technicznych bdzie najbardziej odpowiadao potrzebom zwizanym z realizacj zamwienia.
Natomiast z zamwieniami szczeglnie zoonymi pod wzgldem struktury prawno nansowej najczciej bdziemy mie do czynienia w projektach
realizowanych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.
Z trybu dialogu konkurencyjnego bdzie mona skorzysta np. podczas
wdraania istotnych, zintegrowanych projektw w zakresie infrastruktury
transportowej, duych sieci komputerowych lub projektw obejmujcych zoone procesy nansowania o skomplikowanej strukturze, ktrych postaci nansowej i (lub) prawnej nie mona z gry zdeniowa.
14
I.3 Negocjacje bez ogoszenia

Negocjacje bez ogoszenia to tryb udzielenia zamwienia, w ktrym zamawiajcy negocjuje warunki umowy w sprawie zamwienia publicznego
z wybranymi przez siebie wykonawcami, a nastpnie zaprasza ich do skadania ofert (art. 61 ustawy PZP).
Negocjacje bez ogoszenia to tryb niekonkurencyjny z uwagi na brak obowizku publikacji ogoszenia umoliwiajcego wszystkim zainteresowanym
wykonawcom uzyskanie informacji o zamwieniu i ubieganie si o zamwienie publiczne.
Przesanki pozwalajce na zastosowanie trybu negocjacji bez ogoszenia
znajduj si w zamknitym katalogu w art. 62 ust. 1 ustawy.
Jak w przypadku pozostaych trybw niekonkurencyjnych, przesanki te
naley interpretowa cile. Ponadto, podmiot powoujcy si na istnienie
przesanek zastosowania trybu negocjacji bez ogoszenia musi by w stanie
udowodni ich wystpienie.
Skorzystanie z trybu negocjacji bez ogoszenia jest moliwe w przypadku
zaistnienia przynajmniej jednej z niej wymienionych przesanek:
- w postpowaniu prowadzonym uprzednio w trybie przetargu nieograniczonego albo przetargu ograniczonego nie wpyn aden
wniosek o dopuszczenie do udziau w postpowaniu, nie zostay
zoone adne oferty lub wszystkie oferty zostay odrzucone na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy ze wzgldu na ich niezgodno
z opisem przedmiotu zamwienia, a pierwotne warunki zamwienia
Skorzystanie z trybu negocjacji bez ogoszenia na podstawie wskazanej
przesanki moliwe jest w sytuacji, gdy uprzednio przeprowadzono postpowanie w jednym z trybw podstawowych (w trybie przetargu nieograniczonego lub przetargu ograniczonego). Nie ma moliwoci skorzystania z tego
trybu, jeeli poprzednie postpowanie zostao przeprowadzone np. w trybie
dialogu konkurencyjnego.
Dodatkowym warunkiem, ktry musi zosta speniony cznie z pierwszym
jest brak w pierwszym postpowaniu ofert lub wnioskw o dopuszczenie do
udziau w postpowaniu lub odrzucenie wszystkich ofert ze wzgldu na ich
niezgodno z opisem przedmiotu zamwienia. Odrzucenie ofert z jakichkolwiek innych powodw nie bdzie skutkowao moliwoci skorzystania z trybu negocjacji bez ogoszenia.
15
Ponadto, warunki zamwienia nie mog zosta zmienione w sposb

istotny w stosunku do postpowania uprzednio przeprowadzonego w jednym
z trybw podstawowych.
Istotn zmian warunkw zamwienia naley interpretowa w taki sam
sposb jak w przypadku zamwienia w trybie negocjacji z ogoszeniem17.
- zosta przeprowadzony konkurs, o ktrym mowa w art. 110 ustawy
PZP, w ktrym nagrod byo zaproszenie do negocjacji bez ogoszenia co najmniej dwch autorw wybranych prac konkursowych.
Zaproszenie do udziau w postpowaniu o udzielenie zamwienia w trybie
negocjacji bez ogoszenia powinno stanowi, zgodnie z niniejsz przesank, nagrod w uprzednio przeprowadzonym konkursie. W konsekwencji, zamwienie powinno zosta udzielone jednemu z co najmniej dwch autorw
wybranych prac konkursowych, ktrzy zostali zaproszeni do udziau w postpowaniu.
Zgodnie z orzeczeniem ETS w sprawie C-340/0218 powinien istnie bezporedni zwizek funkcjonalny pomidzy konkursem i danym zamwieniem.
W niniejszym orzeczeniu Trybuna wskaza, e ()klauzula znajdujca si
w pkt 2 ogoszenia o zamwieniu z dnia 30 listopada 1996 r. przewiduje jedynie
moliwo, a nie obowizek powierzenia drugiego etapu zwycizcy konkursu
dotyczcego pierwszego etapu. W konsekwencji nie mona twierdzi, e zamwienie w ramach drugiego etapu powinno by udzielone zwycizcy lub jednemu ze zwycizcw konkursu. Zamwienie nie powinno by zatem udzielane
z powoaniem si na wspomnian przesank, jeeli jest udzielane na realizacj czynnoci dodatkowych, nie wchodzcych w zakres pojcia konkurs.
Zgodnie z denicj zawart w art. 1 pkt 11 lit. e) dyrektywy 2004/18/WE
konkursy oznaczaj te procedury, ktre umoliwiaj instytucji zamawiajcej uzyskanie planu lub projektu, wybranego przez sd konkursowy, przede
wszystkim w dziedzinie planowania przestrzennego i urbanistyki, architektury
oraz inynierii lub przetwarzania danych po przeprowadzeniu postpowania
konkursowego z przyznaniem nagrd lub bez nagrd.
- przedmiotem zamwienia s rzeczy wytwarzane wycznie w celach
badawczych, dowiadczalnych lub rozwojowych, a nie w celu zapewnienia zysku lub pokrycia poniesionych kosztw bada lub rozwoju.
17 Patrz pkt I.1 Negocjacje z ogoszeniem.
18 Orzeczenie ETS z dnia 14 padziernika 2004 r. w sprawie C-340/02 Komisja Europejska
przeciwko Republice Francuskiej, pkt 41 (Zbiory orzecznictwa TE 2004 r., str. I-09845).
16
Zastosowanie tej przesanki moliwe jest jedynie w przypadku zamwie

publicznych na dostawy. Zlecenie wytworzenia towarw musi by uwarunkowane wycznie osigniciem celu badawczego, dowiadczalnego lub rozwojowego, nie za zysku lub zbilansowania kosztw bada lub prac rozwojowych sucych ich wytworzeniu.
W zakres niniejszej przesanki nie bdzie wchodzi np. zakup sprztu sucego do bada, gdy pomimo jego przeznaczenia (przeznaczony do przeprowadzania bada i dowiadcze) wytworzony zosta w celu komercyjnym.
Zgodnie z art. 31 pkt 2 lit. a) dyrektywy 2004/18/WE prowadzone prace
nie mog obejmowa produkcji seryjnej majcej na celu osignicie rentownoci rynkowej lub pokrycie kosztw bada i rozwoju.
Jako przykad takich zamwie mona wskaza zakupy prototypw.
- ze wzgldu na piln potrzeb udzielenia zamwienia niewynikajc
z przyczyn lecych po stronie zamawiajcego, ktrej wczeniej nie
mona byo przewidzie, nie mona zachowa terminw okrelonych dla przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego lub
negocjacji z ogoszeniem.
Moliwo skorzystania z tej przesanki wymaga cznego19 spenienia
nastpujcych warunkw:
a) zaistnienie okolicznoci, ktrych nie dao si wczeniej przewidzie
tzn. takiej sytuacji, ktrej wystpienie w normalnym stanie rzeczy byoby
bardzo mao prawdopodobne. Do takich okolicznoci moemy zaliczy
np. zdarzenia losowe, awarie, katastrofy naturalne.
Nieprzewidywalno okolicznoci, na ktre powouje si zamawiajcy powinna by oceniana w sposb obiektywny i indywidualnie dla kadej sytuacji. Samo wystpienie np. poarw, powodzi lub lawin nie bdzie przesank do zastosowania negocjacji bez ogoszenia, jeeli tego typu zjawiska s charakterystyczne dla danego regionu i powtarzaj si sezonowo20.
Nie mona bowiem w takiej sytuacji uzna, e jest zdarzeniem, ktrego nie
dao si wczeniej przewidzie przy dooeniu naleytej starannoci.
19 Orzeczenie ETS z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie C-394/02 Komisja przeciwko
Republice Greckiej (Zbiory orzecznictwa TE 2005 r., str. I-04713); orzeczenia ETS z dnia
2 sierpnia 1993 r. w sprawach C-107/92 Komisja przeciwko Republice Woskiej (Zbiory
orzecznictwa TE 1993 r., str. I-04655) oraz C-318/94 z dnia 28 marca 1996 r. Komisja
przeciwko Republice Federalnej Niemiec (Zbiory orzecznictwa TE 1996 r., str. I-01949);
wyrok NSA z dnia 28 maja 1999 r. sygn. akt I SA 2226/98.
20 Opinia Rzecznika Generalnego z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie C-525/03 Komisja
przeciwko Republice Woskiej (pkt 62,63) (Zbiory orzecznictwa TE 2005 r., str. I-09405).
17
O nieprzewidywalnoci okrelonych okolicznoci mona natomiast mwi

w sytuacji, kiedy mimo, e dane zjawisko wystpuje na danym obszarze
regularnie, to skala tego zjawiska przekracza jego standardowy zakres
w porwnaniu z poprzednimi okresami21.
Za nieprzewidywalne nie mog rwnie zosta uznane sytuacje, w ktrych zamawiajcy nie uzyska odpowiednich pozwole czy zatwierdzenia
projektu od instytucji innych ni zamawiajcy. Fakt, e odpowiedni organ
zobowizany na mocy przepisw prawa krajowego do zatwierdzenia projektu lub wydania odpowiedniego pozwolenia moe w okrelonym terminie zgosi zastrzeenia lub odmwi wydania pozwolenia nie stanowi
okolicznoci, ktrej nie dao si przewidzie22.
Podobnie w przypadku koniecznoci dochowania okrelonych terminw
fakt, e dany organ moe na podstawie obowizujcego prawa nakada terminy, stanowi przewidywalny element procedury zatwierdzania
projektu23.
Wadze publiczne zamierzajce udzieli zamwienia s natomiast zobowizane do dochowania naleytej starannoci, w zwizku z czym musz
by wiadome koniecznoci dopenienia wszelkich obowizkw zwizanych z zamwieniem i wynikajcych z prawa krajowego, takich jak konieczno dochowania terminw czy uzyskania zatwierdzenia projektu.
Zamawiajcy musi zatem bra pod uwag ewentualny negatywny rezultat
takich postpowa lub braku wypenienia zobowiza i nie moe w toku
postpowania powoywa si na dziaania lub zaniechania innego organu
w celu uzasadnienia naruszenia prawa wsplnotowego24.
Zamawiajcy chcc zrezygnowa z obowizku publikacji ogoszenia nie
moe wic powoywa si np. na brak decyzji lub decyzj negatywn czy
te brak aktw prawnych, do wydania ktrych zobowizany by inny organ
na mocy prawa krajowego.
21 Por. wyrok NSA z dnia 26 lipca 2002 r. sygn. akt II SA 756/02; opinia Rzecznika Generalnego
z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie C-525/03 Komisja przeciwko Republice Woskiej
(pkt 64) (Zbiory orzecznictwa 2005 r., str. I-09405).
22 Orzeczenie ETS z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-318/94 Komisja przeciwko Republice
Federalnej Niemiec (pkt 18) (Zbiory orzecznictwa TE 1996 r., str. I-01949).
23 Orzeczenie ETS z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie C-394/02 Komisja przeciwko Republice
Greckiej (pkt 43) (Zbiory orzecznictwa TE 2005 r., str. I-04713).
24 Opinia Rzecznika Generalnego z dnia 24 lutego 2005 r. w sprawie C-394/02 Komisja
przeciwko Republice Greckiej (pkt 48, 52) (Zbiory orzecznictwa TE 2005 r., str. I-04713).
18
Podobnie skorzystanie przez wykonawc z przewidzianych prawem rodkw odwoawczych nie jest powodem do odstpienia od udzielenia zamwienia w trybie zapewniajcym warunki konkurencyjne25. Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej wyraonym w toku jednego z postpowa
prowadzonych w trybie art. 226 TWE26 (obecnie art. 258 TFUE) prawo
wykonawcy do zoenia protestu, jak rwnie odpowiednie kompetencje
sdw krajowych oraz waciwych organw administracji s przewidziane w polskim ustawodawstwie. Zatem uniewanienie przetargu na skutek
wykonywania tych praw i kompetencji w adnym wypadku nie moe by
uznane za nieprzewidywalne zdarzenie w rozumieniu art. 20 ust. 2 pkt d)
dyrektywy 93/38/EWG27.
W zwizku z powyszym, naley podkreli, e wewntrzne uregulowania czy te dziaania lub zaniechania organw pastwa czonkowskiego
nie stanowi uzasadnienia dla naruszenia prawa wsplnotowego.
b) wystpienie pilnej potrzeby pilno udzielenia zamwienia musi stanowi konsekwencj zaistnienia okolicznoci, ktrych wczeniej nie dao
si przewidzie. Na og pilno udzielenia zamwienia jest podyktowana
koniecznoci uniknicia negatywnych konsekwencji, ktre spowodowane byyby niepodjciem w okrelonym czasie stosownych dziaa.
W tym przypadku naley jednak przestrzega zasady proporcjonalnoci,
a zatem udzieli zamwienia w trybie negocjacji bez ogoszenia jedynie
w zakresie koniecznym do ograniczenia lub zapobieenia skutkom nieprzewidzianego zdarzenia. Ponadto, wystpienie negatywnych konsekwencji musi by nie tylko moliwe, ale te bardzo prawdopodobne.
Przesank zastosowania trybu negocjacji bez ogoszenia nie bdzie zatem np. konieczno zbudowania okrelonych instalacji zabezpieczajcych przed ewentualn powodzi lub innym zagroeniem, jeeli wiadomo,
e tego typu zjawiska nie nale do czstych, w zwizku z czym ryzyko
ich wystpienia nie jest realne.
Tak przesank nie bdzie rwnie groba naoenia kar nansowych
jakie mogyby wiza si np. z istnieniem i funkcjonowaniem konkretnych instalacji po terminach wyznaczonych na ich usunicie28, czy te
25 Wyrok NSA z dnia 28 lutego 2003 r. sygn. akt II SA 2064/01.
26 Pismo KE z dnia 10 kwietnia 2006 r. nr SG/Greffe(2006)D/201901.
27 Sprawa dotyczya postpowania wszcztego w 2004 r., std odwoanie do przepisw
poprzednio obowizujcej dyrektywy.
Greckiej (Zbiory orzecznictwa TE 2005 r., str. I-04713).
19
wyganicie rodkw nansowych przeznaczonych na okrelone zadanie, w tym m.in. rodkw pochodzcych z funduszy unijnych. S to na
og sytuacje, ktrych zamawiajcy moe si spodziewa, jeeli nie speni
okrelonych warunkw.
Podobnie, w przypadku groby wyganicia rodkw, zamawiajcy jest
wiadomy od momentu planowania budetu na jakich warunkach rodki
te s dostpne, w zwizku z czym, takiej sytuacji nie mona uzna za
powodujc pilno udzielenia zamwienia.
c) nie dajce si przewidzie okolicznoci powodujce piln potrzeb
udzielenia zamwienia nie wynikaj z przyczyn lecych po stronie
zamawiajcego co oznacza, e okolicznoci te nie mog by spowodowane dziaaniem lub zaniechaniem zamawiajcego, a musz stanowi konsekwencj okolicznoci, ktre wystpiy pomimo, e zamawiajcy
przygotowa i przeprowadzi postpowanie z naleyt starannoci29.
d) brak moliwoci dochowania terminw przewidzianych dla przetargu nieograniczonego, ograniczonego lub negocjacji z ogoszeniem
niniejsza przesanka odnosi si nie tylko do koniecznoci zachowania
podstawowych terminw, ale rwnie do sytuacji, w ktrej niemoliwe jest
udzielenie zamwienia z zastosowaniem tzw. procedury przyspieszonej,
czyli takiej, ktra pozwala na skrcenie terminw na skadanie wnioskw
o dopuszczenie do udziau w postpowaniu lub terminw skadania ofert
ze wzgldu na piln potrzeb udzielenia zamwienia30. Tak wypowiedzia
si ETS m.in. sprawie C-126/03 stwierdzajc, e zamawiajcy nie moe
powoywa si na piln potrzeb udzielenia zamwienia jako przesank
do odstpienia od publikacji ogoszenia o zamwieniu w sytuacji, kiedy
jest do czasu na zastosowanie procedury przyspieszonej.
29 Wyrok NSA z 2003 r. sygn. akt II SA 2064/01, por. rwnie wyrok ETS z dnia 14 wrzenia 2004 r.
w sprawie C-385/02 Komisja przeciwko Republice Woskiej (Zbiory orzecznictwa TE 2004 r.,
str. I-08121)
30 Orzeczenie ETS z dnia 2 sierpnia 1993 r. w sprawie C-107/92 Komisja przeciwko
Republice Woskiej (Zbiory orzecznictwa TE 1993 r., str. I-04655); orzeczenie ETS z dnia
18 marca 1992 r. w sprawie C-24/91 Komisja przeciwko Krlestwu Hiszpanii (Zbiory
orzecznictwa TE 1992 r., str. I-01989); orzeczenie ETS z dnia 18 listopada 2004 r.
w sprawie C-126/03 Komisja przeciwko Republice Federalnej Niemiec (Zbiory orzecznictwa
TE 2004 r., str. I-11197); orzeczenie ETS z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie C-394/02
Komisja przeciwko Republice Greckiej (Zbiory orzecznictwa TE 2005 r., str. I-04713).
20
I.4 Zamwienie z wolnej rki

Zamwienie z wolnej rki to tryb udzielenia zamwienia, w ktrym zamawiajcy udziela zamwienia po negocjacjach tylko z jednym wykonawc
(art. 66 ustawy PZP).
Zgodnie z art. 67 ust. 1 ustawy PZP dla zastosowania trybu zamwienia
z wolnej rki wymagane jest wystpienie co najmniej jednej z poniszych
okolicznoci:
- dostawy, usugi lub roboty budowlane mog by wiadczone tylko
przez jednego wykonawc:
a) z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze,
b) z przyczyn zwizanych z ochron praw wycznych, wynikajcych z odrbnych przepisw,
c) w przypadku udzielania zamwienia w zakresie dziaalnoci twrczej lub artystycznej.
Ad. a) Podstaw zastosowania tej przesanki jest szczeglny charakter danego zamwienia powodujcy, e moe zosta ono zrealizowane tylko przez
jednego wykonawc31, przy czym nie jest wystarczajce, e dany wykonawca
jest w stanie zrealizowa zamwienie najlepiej bd w najszerszym zakresie.
Musi by on wykonawc, ktry jest jako jedyny zdolny do realizacji danego
zamwienia publicznego.
Wzgldy techniczne uzasadniajce udzielenie zamwienia bez koniecznoci przeprowadzenia procedury konkurencyjnej musz mie charakter zasadniczy, tak aby mona byo wykaza, e udzielenie zamwienia innemu
wykonawcy jest ze wzgldw technicznych rzeczywicie niemoliwe i e ta
okoliczno ma charakter nieprzezwycialny. Zatem istnienie tylko jednego
wykonawcy zdolnego do realizacji zamwienia musi by oczywiste i wynika
z obiektywnych, nie budzcych wtpliwoci faktw, nie za tylko z subiektywnego przekonania zamawiajcego.
Co wane, naley w tym wypadku bra pod uwag nie tylko wykonawcw
prowadzcych dziaalno na terenie Polski, ale rwnie wykonawcw pochodzcych z innych pastw czonkowskich UE.
31 Orzeczenie ETS z dnia 18 maja 1995 r. w sprawie C-57/94 Komisja przeciwko Republice
Woskiej (Zbiory orzecznictwa TE 1995 r., str. I-01249).
21
Ponadto, do wykazania, e zamwienie moe by wykonane tylko przez

jednego wykonawc nie wystarczy sam fakt, e ma ono zoony charakter,
tym bardziej gdy jego realizacja zostaa rozoona na duszy okres32 lub fakt,
e przedmiotem zamwienia s urzdzenia o specycznych cechach lub
o specycznych cechach ich montau33.
Nie stanowi przesanki pozwalajcej na skorzystanie z trybu z wolnej rki
przekonanie zamawiajcego, e proponowany przez niego wykonawca jest
jedynym, ktry ze wzgldu na szczeglne zaufanie, dowiadczenie i moliwoci organizacyjne, jest w stanie wykona zamwienie34.
Przykadowo mona wskaza, i za podstaw udzielenia zamwienia
w trybie z wolnej rki nie zostay uznane:
- wczeniejsze trudnoci w udzieleniu zamwienia w trybie konkurencyjnym z uwagi na konieczno uniewanienia kolejnych postpowa ze
wzgldu na cen oferty, czy te przyczyny formalne35;
- konieczno zapewnienia jednolitej technologii oprogramowania uytkowego, powizanie oprogramowania poprzez procedury oraz wsplne struktury danych, brak ustabilizowanego repetytorium projektowego,
konieczno posiadania szczegowej wiedzy o zaimplementowanych
rozwizaniach projektowotechnologicznych, ogromne dowiadczenie
dotychczasowego wykonawcy i znajomo wszystkich szczegw modykacji systemu36.
- udzielenie w trybie z wolnej rki zamwienia na nadzr z powodu przeduenia realizacji umowy (art. 67 ust. 1 lit. a ustawy PZP nie moe znale
zastosowania w sytuacji, gdy na rynku obiektywnie rzecz biorc istniej wykonawcy zdolni zrealizowa zamwienie. Wystarczy, e na rynku
dziaa co najmniej dwch lub wiksza liczba podmiotw mogcych wykona zamwienie, aby moliwo zastosowania przedmiotowego trybu
z przyczyn technicznych bya wyczona. Usuga zarzdzania i nadzoru
nad robotami budowlanymi stanowi usug o charakterze powszechnym,
32 Orzeczenie ETS z dnia 14 wrzenia 2004 r. w sprawie C-385/02 Komisja przeciwko
Republice Woskiej (Zbiory orzecznictwa TE 2004 r., str. I-08121).
34 Wyrok NSA z dnia 11 wrzenia 2000 r. sygn. akt II SA 2074/00; wyrok SN z dnia
6 lipca 2001 r. sygn. akt III RN 16/01.
35 Informacja o wyniku kontroli - sygn. kontroli KZ/1224/08.
22
a tym samym na rynku jest wiele rm, ktre mog j wykonywa. Istnienie
konkurencji na rynku w tym zakresie wyklucza moliwo powoania si na
dyspozycj art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy. Dla zastosowania art. 67 ust. 1
pkt 1 lit. a) konieczne jest bowiem istnienie trwaego i nieprzezwycialnego monopolu, ktry ma charakter obiektywny)37.
Ad. b) Zamwienia w trybie z wolnej rki mona udzieli rwnie wykonawcy, ktremu odrbne przepisy przyznaj wyczne prawo do prowadzenia
okrelonej dziaalnoci, co si rzeczy powoduje, e jest on jedynym wykonawc uprawnionym do realizacji danego zamwienia ze wzgldu na posiadane prawa autorskie lub patenty.
Dla zastosowania trybu zamwienia z wolnej rki w oparciu o ten przepis
konieczne jest zatem stwierdzenie, e istnieje tylko jeden wykonawca zdolny
do zrealizowania zamwienia ze wzgldu na konieczno ochrony uregulowanych w odrbnych przepisach praw wycznych.
Aby odwoa si do przesanki praw wycznych, nie wystarczy jednak, e
dany produkt chroniony jest prawami wycznymi niezbdne jest rwnie
wykazanie, e produkty te mog by wytworzone lub dostarczone tylko przez
okrelonego wykonawc.
Naley wic wykaza rwnie, e na rynku nie istniej rozwizania rwnowane rozwizaniom, objtym prawem autorskim lub patentem, ktre odpowiadayby potrzebom zamawiajcego. Tym samym, w sytuacji, gdy na rynku
istnieje moliwo uzyskania zamwienia od innych wykonawcw nie moe
on powoywa si na przesanki okrelone w art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy
PZP, poniewa prowadzioby to do nierwnego traktowania wykonawcw.
Przykadowo, nie zostay uznane za okolicznoci uzasadniajce skorzystanie z trybu zamwienia z wolnej rki sytuacje:
- gdy na rynku obok zaproszonej do negocjacji rmy funkcjonuj rwnie
inni wykonawcy, ktrzy w ramach swojej dziaalnoci gospodarczej realizuj usugi objte danym zamwieniem38;
- jeeli okolicznoci uzasadniajce istnienie praw wycznych chronionych
przepisami prawa miay swoje rdo w zdarzeniach, za ktre odpowiedzialno ponosi zamawiajcy, w szczeglnoci jeeli wynika to z zaniecha zamawiajcego odnonie konstruowania umw zawartych z wykonawc projektw odnonie przeniesienia autorskich praw majtkowych
na zamawiajcego.
23
Ad. c) Udzielanie zamwie publicznych w zakresie dziaalnoci artystycznej nie musi by poprzedzone przeprowadzeniem procedury konkurencyjnej, w tym w szczeglnoci trybem podstawowym (przetarg nieograniczony lub przetarg ograniczony). Zamawiajcy s bowiem uprawnieni do
zastosowania trybu zamwienia z wolnej rki na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 1
lit. c ustawy PZP, tj. gdy dostawy, usugi lub roboty budowlane mog by
wiadczone tylko przez jednego wykonawc w przypadku udzielania zamwie w zakresie dziaalnoci twrczej lub artystycznej. Naley mie jednak na
uwadze, e przesanka dotyczca zamwie z zakresu dziaalnoci twrczej
i artystycznej odnosi si do tych zamwie, ktre cechuje wysoki stopie
zindywidualizowania i niepowtarzalnoci, co przemawia za tym, aby moliwe
byo udzielenie ich tylko jednemu, konkretnemu wykonawcy. O moliwoci
zastosowania trybu niekonkurencyjnego decyduj wic szczeglne, istotne
dla zamawiajcego cechy artysty lub twrcy, jego pozycja, renoma, czy te
walory jego twrczoci (dzie).
Chodzi tu w szczeglnoci o sytuacj istnienia swoistego monopolu na rynku z zakresu danej dziedziny kultury i sztuki, a wic gdy wykonanie okrelonego dziea przez innego autora nie przyniosoby zamierzonego rezultatu39.
Skutecznym sposobem werykacji jest przeprowadzenie konkursu, ktry
czyni zado zasadzie uczciwej konkurencji oraz rwnego traktowania wykonawcw40.
Dla przykadu mona wskaza, i nie zostao uznane za speniajce
omwion przesank postpowanie o udzielenie zamwienia publicznego
na wykonanie usugi polegajcej na opracowaniu strategii promocji. W ocenie Prezesa Urzdu zastosowanie trybu zamwienia z wolnej rki nie byo
prawnie uzasadnione w okolicznociach faktycznych przedmiotowej sprawy,
poniewa usuga bdca przedmiotem postpowania jest usug, ktra ma
powszechny charakter i na rynku istnieje wielu wykonawcw mogcych j
wykona. Oczywistym jest, e poszczeglni wykonawcy mog zaproponowa
rne formy wykonania zamwienia, oraz e usuga jest objta ochron prawnoautorsk. Tym niemniej, aby odwoa si do przesanki okrelonej w art. 67
ust. 1 pkt 1 lit. c, nie wystarczy, e dane zamwienie ma charakter twrczy
lub artystyczny, niezbdne jest rwnie wykazanie, e przedmiot zamwienia
moe by wytworzony lub dostarczony tylko przez jednego wykonawc41.
39 Wyrok NSA z dnia 17 lipca 2003 r. sygn. akt II SA 3944/02.
40 Wyrok NSA z dnia 6 kwietnia 2006 r. sygn. akt II GSK 7/06; wyrok WSA w Warszawie z dnia
14 padziernika 2005 r., sygn. Akt: III SA/Wa 2091/05, LEX 197315.
41 Informacja o wynikach kontroli - sygn. kontroli KZ/164/09.
24
Zatem nie w kadej sytuacji objcie przedmiotu zamwienia prawem autorskim bdzie uzasadniao skorzystanie z trybu zamwienia z wolnej rki.
Powysze zostao potwierdzone rwnie w wyroku z dnia 6 kwietnia 2006 r.
II GSK 7/06 Naczelnego Sdu Administracyjnego42, gdzie wyraony zosta
pogld, i ustawa Prawo zamwie publicznych w pewnym sensie godzi zupenie rne wartoci zwizane z funkcjonowaniem nowoczesnego pastwa
- tj. zasady wolnego rynku z jednej strony i konieczn dbao o nanse publiczne z drugiej strony. Ta regua (zaleno) powinna by brana pod uwag
przy wykadni przepisw Prawa zamwie publicznych, a wic take przy
wykadni art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. b) i c) tej ustawy. Powoane przepisy - przy
przyjciu wspomnianego zaoenia - nie mog w istocie pozbawia podmiotw sektora nansw publicznych uzasadnionego dostpu do okrelonych
dbr zwizanych z dziaalnoci twrcz, artystyczn lub do dbr zwizanych z ochron praw wycznych, ale nie mog rwnie by interpretowane
w taki sposb, by moliwe byo nabycie w trybie zamwienia z wolnej rki
kadego dziea, z ktrym s zwizane czyje prawa autorskie. Takich dzie
w sferze szeroko rozumianego rynku towarw i usug jest wiele i gdyby przyj, e mog one by nabywane na zasadach, ktrych stosowania domaga
si strona skarca, idea zamwie publicznych nie miaaby sensu.
W przypadku zamwie na dostawy produktw objtych prawami wycznymi, aby skorzysta z trybu niekonkurencyjnego, zamawiajcy powinien
wykaza, e nie istniej produkty rwnowane.
Naley take zauway, e art. 5 ustawy PZP nie wyklucza zastosowania
trybw niepoprzedzonych publicznym ogoszeniem do udzielania zamwie
na usugi niepriorytetowe, w tym usugi kulturalne. Przepis ust. 1a tego artykuu stanowi bowiem, i zamawiajcy moe wszcz postpowanie w trybie
zamwienia z wolnej rki take w innych uzasadnionych przypadkach, ni
okrelone w art. 67 ust. 1 ustawy PZP.
- przeprowadzono konkurs, o ktrym mowa w art. 110 ustawy, w ktrym nagrod byo zaproszenie do negocjacji w trybie zamwienia
z wolnej rki autora wybranej pracy konkursowej.
Cytowany przepis pozwala na zaproszenie do negocjacji w trybie z wolnej
rki autora wybranej pracy konkursowej.
42 Por. przypis 40.
25
Przesanka ta jest podobna do przesanki umoliwiajcej zastosowanie

negocjacji bez ogoszenia z t rnic, e w tym przypadku nie ma wymogu zaproszenia do negocjacji przynajmniej dwch autorw najlepszych prac
konkursowych, a wystarczy zaproszenie zwycizcy konkursu.
Zgodnie z art. 116 ust. 2 pkt 5 ustawy PZP w przypadku, gdy nagrodami
w konkursie s zaproszenie do negocjacji w trybie negocjacji bez ogoszenia lub w trybie zamwienia z wolnej rki, zamawiajcy w regulaminie konkursu okrela zakres szczegowego opracowania pracy konkursowej stanowicego przedmiot zamwienia udzielanego w trybie zamwienia z wolnej rki lub negocjacji bez ogoszenia. Oznacza to, e zakres przedmiotu
zamwienia udzielonego w trybie zamwienia z wolnej rki na podstawie
art. 67 ust. 1 pkt 2 ustawy PZP powinien by tosamy z przedmiotem zamwienia przewidzianym do wykonania na etapie konkursu.
Przykadowo, zamawiajcy nie mg udzieli zamwienia na wykonanie
dokumentacji projektowo kosztorysowej, ktre nie byy przewidziane na
etapie konkursu43.
- ze wzgldu na wyjtkow sytuacj niewynikajc z przyczyn lecych
po stronie zamawiajcego, ktrej nie mg on przewidzie, wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamwienia, a nie mona zachowa terminw okrelonych dla innych trybw udzielenia
zamwienia.
Powysza przesanka powinna by odczytywana w wietle postanowie art. 31 dyrektywy 2004/18/WE oraz odpowiednio art. 40 dyrektywy
2004/17/WE.
Z uwagi na fakt, e przepisy dyrektyw nie wprowadzaj rozrnienia na
procedur negocjacyjn bez ogoszenia i na procedur zamwienia z wolnej
rki, przesanki zawarte w powyszych artykuach odnosz si do obu trybw
wskazanych w ustawie.
Zgodnie z powysz przesank, zastosowanie trybu z wolnej rki moliwe jest w razie wystpienia okolicznoci powodujcych konieczno natychmiastowego udzielenia zamwienia. Przyjmuje si, e natychmiastowe wykonanie zamwienia oznacza konieczno jego realizacji szybciej ni pilnie,
czyli waciwie z dnia na dzie.
43 Informacja o wynikach kontroli - sygn. kontroli KN/158/09.
26
Jest to zatem przesanka, z ktrej mona skorzysta jedynie w sytuacjach

wyjtkowych, wymagajcych od zamawiajcego szczeglnie szybkiej reakcji.
Natychmiastowo wykonania musi, w myl omawianego przepisu, by konsekwencj okolicznoci, ktrych wczeniej nie dao si przewidzie, a potrzeba natychmiastowego zrealizowania zamwienia powinna by podyktowana
koniecznoci uniknicia negatywnych konsekwencji zaniechania niezwocznego podjcia dziaa.
Wystpienie okolicznoci powodujcych konieczno natychmiastowego wykonania zamwienia musi wynika z przyczyn niezalenych od zamawiajcego, okolicznoci ktrych nie mona byo przewidzie wczeniej,
a w zaistniaej sytuacji nie da si zachowa terminw okrelonych dla innych
trybw udzielenia zamwienia44, przy czym czynniki te powinny by interpretowane w taki sposb jak w przypadku pilnej potrzeby w negocjacjach bez
ogoszenia.
W jednym z kontrolowanych postpowa Prezes Urzdu zwrci uwag, e w sytuacji, gdy zamawiajcy by wiadom postpujcego procesu
likwidacji wykonawcy inwestycji nie mona uzna, e potrzeba udzielenia
przedmiotowego zamwienia wystpia nagle na skutek nieprzewidywalnej
okolicznoci45.
Jako kolejny przykad mona przedstawi postpowanie, w ktrym zamawiajcy udzieli zamwienia z wolnej rki powoujc si na art. 67 ust. 1
pkt. 3 ustawy PZP. Pilna potrzeba udzielenia zamwienia, ktrej nie mg on
przewidzie, jako przesanka do zastosowania tego trybu wynikaa w jego
ocenie z pnego przekazania w stosunku do oznaczonego terminu zakoczenia realizacji zadania rodkw na jego snansowanie za niewykonanie
projektu spowodowaoby zablokowanie dalszych prac modernizacyjnych46.
W ocenie Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego ryzyko utraty rodkw
przyznawanych w szczeglnoci w formie dotacji nie mogo stanowi podstawy
45 Informacja o wyniku kontroli - sygn. kontroli KZ/562/08; por. wyrok NSA z dnia
28 maja 1999 r., sygn. akt I SA 2226/98, (www.uzp.gov.pl/zagadnienia-merytoryczne/
prawo-krajowe/orzecznictwo-sdowe/sdy-administracyjne).
46 W zakresie pilnej potrzeby por. wyrok ETS z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie C-394/02
Komisja przeciwko Republice Greckiej (Zbiory orzecznictwa TE 2005 r., str. I-04713);
Wyrok ETS z dnia 14 wrzenia 2004 r. w sprawie C-385/02 Komisja przeciwko Republice
27
udzielenia zamwienia z wolnej rki z zastosowaniem art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy PZP. Dodatkowo dugotrwae starania o przyznanie dotacji powodoway,
e zamawiajcy powinien mie wiadomo moliwoci opnie w realizacji
budowy nie majc wiedzy o tym czy i kiedy dotacja bdzie przyznana.47
- w prowadzonych kolejno postpowaniach o udzielenie zamwienia,
z ktrych co najmniej jedno prowadzone byo w trybie przetargu
nieograniczonego albo przetargu ograniczonego, nie wpyn aden
wniosek o dopuszczenie do udziau w postpowaniu, nie zostay zoone adne oferty lub wszystkie oferty zostay odrzucone na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy ze wzgldu na ich niezgodno
z opisem przedmiotu zamwienia, a pierwotne warunki zamwienia
Przesank mona zastosowa w przypadku bezskutecznoci uprzednio
prowadzonych postpowa. W sytuacji, gdy pierwsze postpowanie nie przynioso rezultatu, zamawiajcy powinien ponownie wszcz postpowanie
o udzielenie zamwienia publicznego. Istotne jest, aby przynajmniej jedno
z postpowa byo przeprowadzone w trybie podstawowym. Dopiero, kiedy
i one nie pozwol na wyonienie wykonawcy, zamawiajcy moe skorzysta
z trybu z wolnej rki.
Naley podkreli, e pierwotne warunki zamwienia nie mog zosta
zmienione w sposb istotny.
Kwestie dotyczce istotnej zmiany warunkw zamwienia zostay omwione w punkcie odnoszcym si do przesanek wyboru trybu negocjacji
z ogoszeniem48.
W celu uzupenienia informacji zawartych w ww. punkcie mona przytoczy przykad jednego z postpowa, w ktrym Prezes UZP nie uzna za
speniajcej omwione przesanki sytuacji, gdy znaczco zosta zmieniony
przedmiot zamwienia, a poza tym zamawiajcy istotnie zmieni warunki patnoci, wysoko kar umownych, okres i warunki gwarancji oraz wysoko
odszkodowania49.
47 Wyrok WSA w W-wie z dnia 24 marca 2009 r., sygn. akt V SA/Wa 3123/08 (LEX 507731).
48 Patrz pkt I.1 Negocjacje z ogoszeniem.
49 Informacja o wyniku kontroli - sygn. kontroli KZ/91/06;interpretacja zaprezentowana przez
Prezesa Urzdu Zamwie Publicznych znajduje take odzwierciedlenie w orzecznictwie
ETS - por. orzeczenie ETS z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie C-454/06 Pressetext
Nachrichtenagentur GmbH przeciwko Republice Austrii (Zbiory orzecznictwa TE 2008 r.,
str. I-04401).
28
- w przypadku udzielania dotychczasowemu wykonawcy usug lub

robt budowlanych zamwie dodatkowych, nieobjtych zamwieniem podstawowym i nieprzekraczajcych cznie 50% wartoci
realizowanego zamwienia, niezbdnych do jego prawidowego wykonania, ktrych wykonanie stao si konieczne na skutek sytuacji
niemoliwej wczeniej do przewidzenia, jeeli:
a) z przyczyn technicznych lub gospodarczych oddzielenie zamwienia dodatkowego od zamwienia podstawowego wymagaoby poniesienia niewspmiernie wysokich kosztw lub
b) wykonanie zamwienia podstawowego jest uzalenione od wykonania zamwienia dodatkowego.
Zgodnie z niniejsz przesank, zamwienia dodatkowe mog by udzielone w trybie zamwienia z wolnej rki tylko w przypadku, jeeli cznie zaistniej nastpujce okolicznoci:
- zamwienie dodatkowe zostanie udzielone dotychczasowemu wykonawcy;
- zamwienie dodatkowe dotyczy usug lub robt budowlanych;
- zamwienie dodatkowe nie jest objte zamwieniem podstawowym;
- zamwienie dodatkowe nie przekracza cznie 50% wartoci realizowanego zamwienia (czyli wartoci umowy zawartej z wykonawc zamwienia podstawowego);
- zamwienie dodatkowe jest niezbdne do prawidowego wykonania zamwienia podstawowego;
- wykonanie zamwienia dodatkowego stao si konieczne na skutek sytuacji niemoliwej wczeniej do przewidzenia oraz jeeli z przyczyn technicznych lub gospodarczych oddzielenie zamwienia dodatkowego od
zamwienia podstawowego wymagaoby niewspmiernie wysokich kosztw lub jeeli wykonanie zamwienia podstawowego jest uzalenione od
wykonania zamwienia dodatkowego.
Udzielenie zamwienia dodatkowego musi zatem by cile powizane
z prawidowym wykonaniem zamwienia podstawowego, tzn. takim wykonaniem tego zamwienia, aby speniao ono podstawowe wymagania funkcjonalne, zgodne z potrzebami zamawiajcego. Udzielane w trybie zamwienia
z wolnej rki zamwienia dodatkowe musz by niezbdne do wykonania
zamwienia podstawowego, natomiast nie mog suy jedynie poprawieniu parametrw zamwienia podstawowego, czy rozszerzeniu jego zakresu
o elementy, bez ktrych zamwienie podstawowe moe funkcjonowa.
29
Konieczno udzielenia zamwienia dodatkowego musi wynika z sytuacji niemoliwej do przewidzenia, czyli takiej, ktrej nie mona byo stwierdzi
na etapie przygotowania postpowania przy zachowaniu przez zamawiajcego naleytej starannoci. A zatem, konieczno udzielenia zamwienia
dodatkowego musi by nieprzewidywalna, z obiektywnego punktu widzenia, przed udzieleniem zamwienia podstawowego. Zamwienie dodatkowe
bdzie wystpowao zawsze wtedy, gdy bez jego wykonania niemoliwym
bdzie realizacja zamwienia podstawowego.
Zastosowanie trybu zamwienia z wolnej rki na podstawie art. 67 ust. 1
pkt 5 ustawy PZP moe odnosi si wycznie do sytuacji, w ktrej nastpuje
rozszerzenie dotychczasowego zamwienia o usugi lub roboty budowlane
nie objte pierwotnym zamwieniem.
Naley podkreli, e nie bdzie zamwieniem dodatkowym zamwienie,
ktrego naley udzieli w wyniku le przeprowadzonego przez zamawiajcego procesu inwestycyjnego50.
Zamwieniem dodatkowym jest tylko takie zamwienie, bez ktrego
wykonania przed zakoczeniem realizacji zamwienia podstawowego lub
rwnolegle z nim, zamwienie podstawowe nie moe by wykonane.
Dla przykadu, w sprawie bdcej przedmiotem kontroli, realizacja umowy
podstawowej zostaa zakoczona przed udzieleniem zamwienia dodatkowego wykonawca zrealizowa przedmiot zamwienia i otrzyma umwione
wynagrodzenie. Tym samym, skoro zamwienie podstawowe mogo zosta
ukoczone bez usug dodatkowych, przesanka wskazujca, e wykonanie
zamwienia podstawowego jest uzalenione od wykonania zamwienia dodatkowego jest niemoliwa do zastosowania w przedmiotowej sytuacji.
Dodatkowo, naley wskaza, i okolicznoci istnienia na rynku maej iloci wykonawcw mogcych zrealizowa przedmiotowe zamwienie rwnie
nie stanowi podstawy do zastosowania trybu z wolnej rki51.
Naley rwnie podkreli, i niemono przewidzenia koniecznoci udzielenia zamwienia dodatkowego musi mie charakter obiektywny.
Zamawiajcy nie moe powoywa si na ww. przesank w sytuacji, gdy na
skutek swych zaniecha, czy te zaniedba powstaje konieczno rozszerzenia wykonania zakresu zamwienia innego ni pierwotnie zakadany52.
50 Wyrok NSA z dnia 22 marca 2000 r. sygn. akt II SA 2169/99.
30
- w przypadku udzielenia, w okresie 3 lat od udzielenia zamwienia

podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy usug lub robt budowlanych zamwie uzupeniajcych, stanowicych nie wicej ni
50% wartoci zamwienia podstawowego i polegajcych na powtrzeniu tego samego rodzaju zamwie, jeeli zamwienie podstawowe zostao udzielone w trybie przetargu nieograniczonego lub ograniczonego, a zamwienie uzupeniajce byo przewidziane w ogoszeniu o zamwieniu dla zamwienia podstawowego i jest zgodne
z przedmiotem zamwienia podstawowego.
Niniejsza przesanka pozwala na udzielenie zamwie uzupeniajcych
w trybie z wolnej rki w okresie 3 lat od chwili udzielenia zamwienia podstawowego. Za moment udzielenia zamwienia podstawowego naley uzna
podpisanie umowy z wybranym wykonawc, a nie zakoczenie realizacji zamwienia podstawowego53.
Zamwienia uzupeniajce musz by udzielone dotychczasowemu wykonawcy usug lub robt budowlanych, nie mog przekracza 50% wartoci
zamwienia podstawowego (czyli szacunkowej wartoci zamwienia podstawowego - netto54) i musz polega na powtrzeniu tego samego rodzaju
zamwienia.
Ponadto, aby moliwe byo skorzystanie z niniejszej przesanki, zamwienie podstawowe powinno zosta udzielone w trybie przetargu nieograniczonego lub ograniczonego, a w ogoszeniu o zamwieniu powinny zosta
przewidziane zamwienia uzupeniajce55.
Zamwienia uzupeniajce powinny dotyczy przedmiotu zamwienia
okrelonego w specykacji istotnych warunkw zamwienia sporzdzonej
dla zamwienia podstawowego.
53 Orzeczenie ETS z dnia 14 wrzenia 2004 r. w sprawie C-385/02 Komisja przeciwko
Republice Woskiej (Zbiory orzecznictwa TE 2004 r., str. I-08121).
54 Zgodnie z art. 32 ustawy PZP podstaw ustalenia wartoci zamwienia jest cakowite
szacunkowe wynagrodzenie wykonawcy, bez podatku od towarw i usug, ustalone przez
zamawiajcego z naleyt starannoci.
55 Wzr ogoszenia o zamwieniu stanowi zacznik nr 1 do Rozporzdzenia Prezesa Rady
Ministrw z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie wzorw ogosze zamieszczanych w Biuletynie
Zamwie Publicznych (Dz. U. Nr 12, poz. 69). Zgodnie z rozporzdzeniem, informacje
o tym, czy przewiduje si udzielenie zamwie uzupeniajcych i okrelenie przedmiotu
oraz wielkoci lub zakresu zamwie uzupeniajcych zamieszcza si w sekcji II ogoszenia
Przedmiot zamwienia, w pkt II.1.4.
31
Aby okrelone zamwienia np. na roboty budowlane mogy zosta uznane

za zamwienia uzupeniajce w myl art. 67 ust. 1 pkt 6 ustawy PZP, nie mog
one dotyczy takich robt, ktrych wykonania zamawiajcy nie planowa na
etapie udzielenia zamwienia podstawowego, i ktrych konieczno wykonania pojawia si po zawarciu umowy w sprawie zamwienia podstawowego.
Z niniejszej przesanki zamawiajcy moe skorzysta w sytuacji, gdy ju
na etapie przygotowywania postpowania wie, e kolejny etap prac polegajcych na powtrzeniu tego samego rodzaju zadania bdzie chcia powierzy
temu samemu wykonawcy.
- w przypadku udzielania, w okresie 3 lat od udzielenia zamwienia
podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy dostaw, zamwie
uzupeniajcych, stanowicych nie wicej ni 20% wartoci zamwienia podstawowego i polegajcych na rozszerzeniu dostawy, jeeli zmiana wykonawcy powodowaaby konieczno nabywania rzeczy
o innych parametrach technicznych, co powodowaoby niekompatybilno techniczn lub nieproporcjonalnie due trudnoci techniczne w uytkowaniu i dozorze, jeeli zamwienie podstawowe zostao
udzielone w trybie przetargu nieograniczonego lub ograniczonego,
a zamwienie uzupeniajce byo przewidziane w ogoszeniu o zamwieniu dla zamwienia podstawowego i jest zgodne z przedmiotem zamwienia podstawowego.
Niniejsza przesanka pozwala na skorzystanie z trybu zamwienia z wolnej rki w sytuacji udzielenia zamwie uzupeniajcych na dostawy.
Udzielenie zamwie w tym trybie jest moliwe w okresie 3 lat od udzielenia zamwienia podstawowego, zamwienia musz zosta udzielone dotychczasowemu wykonawcy, a warto zamwie uzupeniajcych nie moe
przekroczy 20% wartoci zamwienia podstawowego (czyli wartoci szacunkowej zamwienia podstawowego netto56).
Zamwienia uzupeniajce powinny polega na rozszerzeniu dostawy
i mona udzieli ich dotychczasowemu wykonawcy, jeeli zmiana wykonawcy
powodowaaby konieczno nabywania rzeczy o innych parametrach technicznych, co spowodowaoby niekompatybilno techniczn lub nieproporcjonalnie due trudnoci techniczne w uytkowaniu i dozorze. Zamawiajcy
powinien zatem by w stanie wykaza, e udzielenie zamwienia innemu
56 Por. przypis 54.
32
wykonawcy powodowaoby konieczno nabycia np. sprztu, wyprodukowanego przy uyciu odmiennej technologii, w wyniku czego mogyby powsta
niezgodnoci techniczne lub nieproporcjonalne techniczne utrudnienia w uyciu lub utrzymaniu tego sprztu57.
Warunkiem, ktry musi by speniony cznie z poprzednimi jest udzielenie
zamwienia podstawowego w trybie przetargu nieograniczonego lub przetargu ograniczonego. Zamawiajcy powinien rwnie przewidzie zamwienia
uzupeniajce w ogoszeniu o zamwieniu dla zamwienia podstawowego58,
a zamwienia uzupeniajce powinny dotyczy przedmiotu okrelonego
w specykacji zamwienia podstawowego.
Naley pamita, e zgodnie z art. 32 ust. 3 ustawy, przy ustalaniu wartoci zamwienia publicznego, obok wartoci zamwienia podstawowego naley uwzgldni rwnie warto przewidywanych zamwie uzupeniajcych.
Warto zamwie uzupeniajcych powinna by przy tym okrelana w taki
sam sposb jak warto zamwienia podstawowego (z uwagi na tosamo
przedmiotu zamwienia).
- moliwe jest udzielenie zamwienia na dostawy na szczeglnie
korzystnych warunkach w zwizku z likwidacj dziaalnoci innego
podmiotu, postpowaniem egzekucyjnym albo upadociowym.
Niniejsza przesanka pozwala na zastosowanie trybu zamwienia z wolnej rki w sytuacji, gdy cznie zachodz nastpujce okolicznoci:
- przedmiotem zamwienia jest dostawa;
- zachodz szczeglnie korzystne warunki udzielenia danego zamwienia;
- szczeglnie korzystne warunki udzielenia zamwienia istniej w zwizku z likwidacj dziaalnoci innego podmiotu, postpowaniem egzekucyjnym albo upadociowym.
Ocena zaistnienia szczeglnie korzystnych warunkw udzielenia danego
zamwienia publicznego zostaa pozostawiona zamawiajcemu, ktry musi
porwna dane warunki z przecitnymi warunkami rynkowymi. Nie wystarczy jednak, aby dane warunki byy lepsze lub tylko korzystniejsze od tych
funkcjonujcych na rynku. Aby moliwe byo skorzystanie z trybu zamwienia
57 Orzeczenie ETS z dnia 8 kwietnia 2008 r. w sprawie C-337/05 Komisja przeciwko Republice
58 Por. przypis 55.
33
z wolnej rki, warunki udzielenia zamwienia musz by szczeglnie

korzystne (np. moliwo uzyskania zdecydowanie niszej ceny od tej funkcjonujcej na rynku) i obligatoryjnie zwizane z likwidacj dziaalnoci innego
podmiotu, postpowaniem egzekucyjnym albo upadociowym59.
- zamwienie na dostawy jest dokonywane na giedzie towarowej
w rozumieniu przepisw o giedach towarowych, w tym na giedzie
towarowej innych pastw czonkowskich Europejskiego Obszaru
Gospodarczego.
Zgodnie z niniejsz przesank, zamawiajcy moe zastosowa tryb zamwienia z wolnej rki w przypadku zamwie na dostawy, ktre jest dokonywane na giedzie towarowej, w tym na giedzie towarowej innych pastw
czonkowskich EOG.
Zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 padziernika 2000 r. o giedach towarowych60, przez gied towarow rozumie si zesp osb, urzdze i rodkw technicznych zapewniajcy wszystkim uczestnikom obrotu jednakowe
warunki zawierania transakcji giedowych oraz jednakowy dostp w tym samym czasie do informacji rynkowych, a w szczeglnoci do informacji o kursach i cenach towarw giedowych oraz o obrotach towarami giedowymi.
- zamwienie jest udzielane przez placwk zagraniczn w rozumieniu przepisw o subie zagranicznej, a jego warto jest mniejsza
ni kwoty okrelone w przepisach wydanych na podstawie art. 11
ust. 8 ustawy.
Moliwo zastosowania niniejszej przesanki dotyczy wycznie postpowa prowadzonych przez polskie placwki zagraniczne w rozumieniu ustawy
z dnia 27 lipca 2001 r. o subie zagranicznej61.
Zgodnie z art. 4 ustawy o subie zagranicznej placwka zagraniczna
RP jest to przedstawicielstwo dyplomatyczne, stae przedstawicielstwo
przy organizacji midzynarodowej, urzd konsularny, instytut polski lub inna
placwka podlega ministrowi waciwemu do spraw zagranicznych, majca
siedzib poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
59 Tryb postpowania egzekucyjnego uregulowany jest w Ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r.
o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U 2005, Nr 229, poz. 1954) za
postpowania upadociowego w Ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadociowe
i naprawcze (Dz. U. 2009, Nr 175, poz. 1361 z pn. zm.).
60 Dz. U. 2010 r. Nr 48, poz. 284 z pn. zm.
61 Dz. U. 2001 r. Nr 128, poz. 1403 z pn. zm.
34
Niniejsza przesanka, pozwalajca na zastosowanie trybu zamwienia

z wolnej rki, odnosi si po pierwsze do podmiotu udzielajcego zamwienia
publicznego, (nie jest zatem dopuszczalne skorzystanie z niniejszej przesanki przez zamawiajcych nie posiadajcych statusu placwek zagranicznych
w rozumieniu ustawy o subie zagranicznej, w drodze wykadni rozszerzajcej) oraz po drugie do wartoci zamwienia.
Moliwo zastosowania trybu zamwienia z wolnej rki w oparciu o niniejszy przepis dotyczy jedynie postpowa udzielanych przez placwki zagraniczne, ktrych warto zamwienia jest mniejsza od tzw. progw unijnych62. Nie ma natomiast znaczenia przedmiot zamwienia publicznego.
Zamwienie moe by udzielone zarwno na usugi, dostawy jak i roboty
budowlane.
- zamwienie jest udzielane na potrzeby wasne jednostki wojskowej
w rozumieniu przepisw o zasadach uycia lub pobytu Si Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami pastwa, a jego warto
jest mniejsza ni kwoty okrelone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy PZP.
Aby moliwe byo skorzystanie z niniejszej przesanki, zamwienie musi
by udzielone na potrzeby wasne jednostki wojskowej w rozumieniu przepisw o zasadach uycia lub pobytu Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
poza granicami pastwa63, przy czym warto takiego zamwienia musi by
mniejsza od tzw. progw unijnych64.
Wprowadzenie niniejszej przesanki byo podyktowane trudnociami
w stosowaniu przez jednostki wojskowe trybw konkurencyjnych w krajach,
gdzie rynek dostaw, usug i robt budowlanych jest sabo rozwinity.
Niniejsza przesanka, pozwalajca na zastosowanie trybu zamwienia
publicznego z wolnej rki ma na celu popraw funkcjonowania jednostek
wojskowych poprzez uproszczenie realizacji zamwie na potrzeby wasne,
co w konsekwencji przyczyni si do zwikszenia bezpieczestwa polskich
onierzy w rejonie dziaania jednostek poza granicami pastwa.
62 Por. przypis 16.
63 Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach uycia lub pobytu Si Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej poza granicami pastwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1117 z pn. zm.).
64 Por. przypis 16.
35
I.5 Zapytanie o cen

Zapytanie o cen to tryb udzielenia zamwienia, w ktrym zamawiajcy
kieruje pytanie o cen do wybranych przez siebie wykonawcw i zaprasza ich
do skadania ofert (art. 69 ustawy PZP).
Zgodnie z przesank zawart w art. 70 ustawy PZP:
Zamawiajcy moe udzieli zamwienia w trybie zapytania o cen,
jeeli przedmiotem zamwienia s dostawy lub usugi powszechnie dostpne o ustalonych standardach jakociowych, a warto zamwienia
jest mniejsza ni kwoty okrelone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy PZP.
W wietle zacytowanego przepisu, zamawiajcy moe posuy si tym
trybem wycznie w sytuacji, gdy spenione s dwie wymienione w nim i interpretowane cile przesanki, tj. przedmiotem zamwienia mog by tylko dostawy lub usugi powszechnie dostpne na rynku o znormalizowanych
standardach, ktrych warto jest mniejsza ni kwoty okrelone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy PZP65.
Z uwagi na pozaprzetargowy charakter zapytania o cen, przesanki jego
zastosowania powinny by interpretowane w sposb cisy, a wszelkie wtpliwoci co do zasadnoci udzielania zamwienia w tym trybie powinny przemawia za zastosowaniem procedury otwartej tj. przetargiem nieograniczonym bd ograniczonym.
Ustawa PZP nie okrela bliej co naley rozumie przez dostawy powszechnie dostpne o ustalonych standardach jakociowych. Kierujc si
wykadni jzykow, ustawowe pojcie powszechnie dostpny naleaoby
rozumie jako dotyczcy wszystkich, wszystkiego, pospolity, masowy, seryjny, popularny.
Podobnie, pod pojciem ustalone standardy jakociowe naley rozumie:
typy lub gatunki (dostaw/usug) dokadnie okrelone, znormalizowane, odpowiadajce przecitnym, standardowym, a nie specycznym wymaganiom
(normom), nie wymagajce indywidualnego podejcia.
Przez powszechn dostpno dostaw lub usug naley rozumie zatem oferowanie dbr o podanej charakterystyce przez liczne podmioty na
rynku, co umoliwia atwy dostp do tych dbr praktycznie nieograniczonej
grupie konsumentw, co z kolei czy si wprost z powszechn konsumpcj
takich dbr czy usug. Oznacza to, e tryb zapytania o cen nie moe by
65 Por. przypis 16.
36
wykorzystywany do nabywania towarw lub usug specjalistycznych, przeznaczonych dla wskiego krgu odbiorcw, o dostpnoci ograniczonej do
nielicznych, specjalistycznych wykonawcw66. Nie mona go wic stosowa
do zamwie na wszelkie nietypowe usugi, wymagajce szczeglnych kwalikacji bd usugi wyjtkowego zastosowania.
Do usug powszechnie dostpnych o ustalonych standardach jakociowych z ca pewnoci nie mona zaliczy usug eksperckich, usug koordynatorw projektw, usugi penienia roli inyniera kontraktu67.
Wyrokiem Sdu Okrgowego w Poznaniu z dnia 7 lipca 2010 r.68 potwierdzona zostaa niedopuszczalno stosowania trybu zapytania o cen przy
nabywaniu usugi nadzoru inwestorskiego. W ocenie Sdu posiadany katalog
uprawnie, zamknity krg osb ktre mog peni funkcj inspektora nadzoru budowlanego, powoduje, e usuga penienia takiego nadzoru nie moe
by uznana za usug powszechnie dostpn o ustalonych standardach jakociowych. Ponadto, o powszechnej dostpnoci nie moe jedynie wiadczy znaczna ilo osb posiadajcych uprawnienia inspektora budowlanego na danym terenie, natomiast penienie samodzielnej funkcji w procesach
budowlanych, przeznaczonej jedynie dla osb posiadajcych odpowiednie
kwalikacje, potwierdzone zoonym egzaminem nie powoduje, e penienie
nadzoru jest usug o ustalonych standardach jakociowych. Sd w uzasadnieniu wyroku podzieli jednoczenie stanowisko wyraone w orzeczeniu
Regionalnej Komisji Orzekajcej w Poznaniu z dnia 17 wrzenia 2007 r.69,
zgodnie z ktrym usuga penienia roli inyniera kontraktu nie posiada cech
usugi standardowej (typowej) i z tego powodu nie moe mie charakteru usugi
powszechnie dostpnej o ustalonych standardach jakociowych. Jako przykad usug powszechnie dostpnych o ustalonych standardach Sd wskaza
usugi sprztania pomieszcze, mycia szyb, prania, usugi ywienia, proste
usugi poligraczne, usugi translatorskie itp. Zdaniem Sdu tryb zapytania
o cen nie ma te zastosowania do dostaw i usug bardzo skomplikowanych,
66 Podobnie - Gwna Komisja Orzekajca w orzeczeniu z dnia 5 lutego 2001 r. sygn. DF/
GKO/Odw.- 255/432/RN-146/00.
67 Tak: Regionalna Komisja Orzekajca w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansw
Publicznych w orzeczeniu z dnia 17 wrzenia 2007 r. sygn. 0965-DB/94/07.
68 Wyrok Sdu Okrgowego w Poznaniu, Wydzia XIII Cywilny Zamiejscowy w Lesznie,
z dnia 7 lipca 2010 r. sygn. akt XIII C 332/10/3.
Wyjanienie: w kontekcie stanu faktycznego sprawy rozstrzygnitej niniejszym wyrokiem
jak i obowizujcych regulacji prawnych, naley zaznaczy, i pomimo posugiwania si
przez sd terminem inspektora nadzoru budowlanego przedmiotowe orzeczenie dotyczy
penienia funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego.
69 Patrz przypis 61.
37
specjalistycznych, wymagajcych indywidualnego podejcia do potrzeb zamawiajcego. Powszechna dostpno istnieje gdy wiele rm z danej brany
jest w stanie wykona zamwienie bez specjalnych przygotowa. Ustalone
standardy jakociowe mog wynika z przepisw prawa, ale take z pewnych
zwyczajowo przyjtych schematw dziaania wykonawcw. Jako przykady
dostaw i usug mona poda: dostawy materiaw biurowych, artykuw spoywczych, rodkw czystoci, standardowych mebli, usugi sprztania pomieszcze biurowych, wywz nieczystoci staych, konserwacje i naprawy
standardowych maszyn i urzdze.
Przesank art. 70 ustawy PZP naleaoby zatem rozumie jako moliwo realizacji typowych w danej brany zamwie, przez wikszo podmiotw tej brany.
Ponadto, przez ustalone standardy jakociowe pojmowane jako przecitne typy, wzorce, rodzaje (gatunki), wyroby odpowiadajce przecitnym wymaganiom naley rozumie zarwno standardy wynikajce z przyjtych dla tych
produktw norm okrelonych przepisami prawa przedmiotu wiadczenia, jak
i wymaga przyjtych jako normy w powszechnym odbiorze konsumenckim.
Istotn cech produktw lub usug zamawianych w trybie zapytania o cen
powinna by wic ich typowo, gwarantujca zamawiajcemu porwnanie
cen takiego samego rodzaju produktw czy usug, oferowanych przez rnych dostawcw lub wykonawcw, poprzez podanie nazwy produktu lub
usugi i okrelenie podstawowych ich parametrw czy zakresu.
Jak wskazaa Gwna Komisja Orzekajca w orzeczeniu z dnia
26 lutego 2001 r.70, () zamawiajcy formuujc zapytanie o cen, powinien na tyle jednoznacznie i cile okreli przedmiot zamwienia oraz warunki jego realizacji, aby jedynym elementem odpowiedzi oferentw bya
cena. Dlatego te przedmiotem zamwienia w trybie zapytania o cen
winny by wyroby gotowe, a standardy przedmiotu zamwienia powszechnie znane, okrelone ju w czasie rozpoczcia postpowania o udzielenie
zamwienia ().
W konsekwencji, tryb zapytania o cen moe by stosowany tylko w odniesieniu do takich dostaw lub usug, ktrych standardy jakociowe nie s
ustalane indywidualnie przez zamawiajcego, na jego konkretne potrzeby,
ale zamawiajcy zaspokaja swoje potrzeby poprzez nabywanie towarw lub
usug oglnie dostpnych, powszechnie oferowanych, takich jakie s de facto
oferowane wszystkim, ewentualnie zainteresowanym ich zakupem.
70 Sygn. DF/GKO/Odw.-279/471-472/2000.
38
Jak zostao ju wyej wskazane - rzeczy i usugi powszechnie dostpne

to takie, ktre jako dobra popularne s wszdzie na rynku oferowane i wykonywane przez wszystkich wykonawcw dziaajcych w okrelonej brany.
Mona je nabywa bez wzgldu na miejscowo i czas. Natomiast przyjcie, e okrelone usugi s standardowe oznacza, i niezalenie od faktu,
kto bdzie ich wykonawc, jedyn rnic bd zaoferowane ceny (tzn. sam
przedmiot bdzie zestandaryzowany - identyczny, niezalenie od tego, ktry
z wykonawcw go wykona). Na rynku dostaw, w trybie zapytania o cen mog
zosta zakupione np. artykuy biurowe, produkty spoywcze rnego asortymentu, opa, paliwo. Rynek takich usug to m.in. proste usugi poligraczne,
usugi utrzymania czystoci lub usugi pralnicze.
Natomiast, do kategorii usug, okrelonych w art. 70 ustawy PZP w szczeglnoci nie mona zaliczy usug szkoleniowych, albowiem wymagaj od
podmiotw oferujcych ich wykonanie szczeglnych cech bd kwalikacji
odpowiadajcych ich przedmiotowi.
Do kategorii dostaw oraz usug powszechnie dostpnych o ustalonych
standardach jakociowych nie mona zakwalikowa rwnie m. in.:
usug polegajcych na usuwaniu produktw niebezpiecznych - z uwagi na
ich wysokospecjalistyczny charakter oraz konieczno uzyskania przez
wykonawcw odpowiednich uprawnie oraz pozwole, w tym posiadania
szczeglnych kwalikacji wskazanych w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r.
o odpadach71;
usug penienia funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego - albowiem
funkcja ta moe by peniona wycznie przez osoby lub podmioty zatrudniajce osoby posiadajce wymagane uprawnienia budowlane w zakresie
penienia funkcji nadzoru inwestorskiego w danej specjalnoci. Przy wykonywaniu przedmiotowej usugi istotne znaczenie odgrywaj kwalikacje
danego wykonawcy, jego wiedza i dowiadczenie wyniesione z wczeniej
wiadczonych usug na inwestycjach podobnych pod wzgldem rodzaju,
skomplikowania oraz wielkoci do tej, na ktrej nadzr ma by peniony. W konsekwencji, konkretnej usugi nadzoru inwestorskiego nie moe
wiadczy kady podmiot dziaajcy w brany, lecz tylko te podmioty,
ktre speniaj, poza posiadaniem uprawnie budowlanych, take inne
warunki udziau w postpowaniu, uwarunkowane specyk przedmiotu
zamwienia. Ponadto, nie ma podstaw do uznania, i usuga nadzoru
71 Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 z pn. zm.
39
inwestorskiego posiada ustalone standardy jakociowe. Niewtpliwie

przepisy prawa budowlanego okrelaj zadania i obowizki inspektora
nadzoru inwestorskiego, jednake ich szczegowy i konkretny zakres
jest okrelony w umowie zawartej z inwestorem, a z kolei postanowienia
umowy wynikaj przede wszystkim z charakteru inwestycji, na ktrej inspektor bdzie peni swoje obowizki. Std te, nie mona twierdzi, i
usuga nadzoru inwestorskiego moe mie charakter typowy, standardowy i z tego powodu posiada ustalone standardy jakociowe72.
opracowania studium wykonalnoci, zarzdzania i rozliczania projektw
unijnych - z uwagi na profesjonalny charakter oraz wymg posiadania
fachowej wiedzy73;
usug opracowania programu funkcjonalnouytkowego - poniewa wi si z koniecznoci dokadnego opisu zadania budowlanego wraz
z okreleniem przeznaczenia robt budowlanych, a take sporzdzenia
fachowego opisu stawianych wymaga technicznych, ekonomicznych,
architektonicznych, materiaowych i funkcjonalnych. Wymagania zamawiajcego w stosunku do przedmiotu zamwienia powinny by uzalenione od specyki obiektu budowlanego tzn. m. in. od przygotowania terenu
budowy, architektury, potrzebnych instalacji, wymaganego wykoczenia,
czy zagospodarowania terenu. Powysze wskazuje, i sporzdzenie
ww. programu wymaga posiadania specjalnych kwalikacji dostosowanych do rodzaju i stopnia skomplikowania opracowywanego programu
funkcjonalno - uytkowego. Podkreli rwnie naley, i wprawdzie zakres i form jakiej ma odpowiada projekt funkcjonalno - uytkowy okrelaj przepisy prawa, to jego szczegowy i konkretny zakres powinien
zosta okrelony w umowie zawartej przez zamawiajcego z wykonawc uwzgldniajcej specyk projektowanego obiektu budowlanego.
Usugi tej nie charakteryzuje powszechna dostpno oraz nie istniej
przecitne (typowe, standardowe) wzorce jej wykonywania. Analogicznie,
kryteriw okrelonych w art. 70 ustawy PZP nie speniaj usugi opracowania projektu budowlanego lub architektoniczno - budowlanego;
dostaw specjalistycznego sprztu medycznego - z uwagi na brak cechy powszechnej dostpnoci i zachowywania ustalonych standardw
jakociowych.
40
ROZDZIA II
MOLIWO ZASTOSOWANIA TRYBW INNYCH NI
PRZETARGOWE W OPARCIU O ART. 5 USTAWY PRAWO
ZAMWIE PUBLICZNYCH
Nowelizacja ustawy wprowadzona ustaw z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy Prawo zamwie publicznych oraz niektrych innych ustaw74
wprowadzia zmiany w zakresie zamwie, ktrych przedmiotem s tzw.
usugi niepriorytetowe, ograniczajc moliwo zastosowania trybw innych
ni przetargowe do udzielania tego rodzaju zamwie.
Podzia usug na priorytetowe i niepriorytetowe ma istotne znaczenie
z punktu widzenia stosowania przepisw ustawy. Zgodnie z dyrektywami,
reimem udzielania zamwie w peni objte s zamwienia na usugi priorytetowe, ktrych wykazy znajduj si w zacznikach IIA dyrektywy klasycznej
i XVIIA dyrektywy sektorowej75. Natomiast w odniesieniu do zamwie na
usugi niepriorytetowe zastosowanie znajduj, poza przepisami czci oglnej dyrektyw (takimi jak: zakres podmiotowy, zakres przedmiotowy, podstawowe zasady itp.), przepisy dotyczce niedyskryminujcego opisu przedmiotu zamwienia i ogosze o udzieleniu zamwienia76.
Zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 5 ust. 1 ustawy, do postpowa o udzielenie zamwie, ktrych przedmiotem s usugi niepriorytetowe,
nie stosuje si przepisw dotyczcych:
- terminw skadania wnioskw o dopuszczenie do udziau w postpowaniu lub terminw skadania ofert,
- obowizku dania wadium,
- obowizku dania dokumentw potwierdzajcych spenianie warunkw
udziau w postpowaniu,
- zakazu ustalania kryteriw oceny ofert na podstawie waciwoci wykonawcy,
- przesanek wyboru trybu negocjacji z ogoszeniem, dialogu konkurencyjnego oraz licytacji elektronicznej.
74 Dz. U. Nr 223, poz. 1778.
75 Zob. art. 20 dyrektywy klasycznej i art. 31 dyrektywy sektorowej.
76 Zob. art. 21 dyrektywy klasycznej i art. 32 dyrektywy sektorowej.
41
Co do zasady, udzielanie zamwie na usugi niepriorytetowe nastpuje

w trybach, w ktrych ma miejsce publikacja ogoszenia o zamwieniu. Tym
samym, poza trybami podstawowymi: przetargiem nieograniczonym i przetargiem ograniczonym, zamawiajcy ma nieograniczon moliwo udzielania tego rodzaju zamwie w trybach negocjacji z ogoszeniem i dialogu
konkurencyjnego, a take w trybie licytacji elektronicznej. W tym ostatnim
przypadku podkrelenia wymaga swoboda wyboru tego trybu do udzielania
zamwie na usugi niepriorytetowe niezalenie od wartoci zamwienia,
a zatem rwnie powyej progw unijnych.
Na mocy dodanego nowelizacj art. 5 ust. 1a ustawy, zamawiajcemu
przysuguje rwnie uprawnienie do zastosowania trybw negocjacji bez
ogoszenia i zamwienia z wolnej rki, poza przypadkami enumeratywnie
wymienionymi odpowiednio w art. 62 ust. 1 i art. 67 ust. 1 ustawy, rwnie
w innych, uzasadnionych przypadkach. Taka moliwo powstaje, w szczeglnoci, jeeli zastosowanie innego trybu mogoby skutkowa naruszeniem
zasad celowego, oszczdnego i efektywnego dokonywania wydatkw, naruszeniem zasad dokonywania wydatkw w wysokoci i w terminach wynikajcych z wczeniej zacignitych zobowiza, poniesieniem straty w mieniu
publicznym czy uniemoliwieniem terminowej realizacji zada.
Wymienione wyej przypadki pozwalajce na zastosowanie negocjacji
bez ogoszenia lub zamwienia z wolnej rki zostay wskazane w ustawie
jedynie przykadowo. Ustawa nie okrela, co naley rozumie pod pojciem
innych uzasadnionych przypadkw, naley jednak podkreli, e moliwo
stosowania trybw nie poprzedzonych ogoszeniem o zamwieniu stanowi
odstpstwo od podstawowych zasad, takich jak np. zasada przejrzystoci
i w zwizku z tym przesanki pozwalajce na ich zastosowanie powinny by
interpretowane cile i wrcz zawajco. Moliwo przewidziana w art. 5
powinna ponadto uwzgldnia zasad proporcjonalnoci, a zatem powinna
by stosowana tylko w takim zakresie, w jakim tych samych celw nie da si
osign za pomoc rodkw mniej ograniczajcych konkurencj.
Jedyny wyjtek od zasady wprowadzonej art. 5 ust. 1a ustawy PZP dotyczy usug prawniczych polegajcych na wykonywaniu zastpstwa procesowego przed sdami, trybunaami lub innymi organami orzekajcymi lub
doradztwie prawnym w zakresie zastpstwa procesowego lub jeeli wymaga
42
tego ochrona wanych praw lub interesw Skarbu Pastwa. Moc dodanego art. 5 ust. 1b ustawy, w odniesieniu do tego rodzaju zamwie przepisy
dotyczce przesanek wyboru trybu negocjacji bez ogoszenia i zamwienia
z wolnej rki nie znajduj zastosowania. Celem wprowadzenia tej zmiany
byo zapewnienie waciwej ochrony interesw Skarbu Pastwa.
W tym miejscu trzeba zaznaczy, e udzielanie zamwie na usugi niepriorytetowe w trybie zapytania o cen bdzie moliwe jedynie w przypadku
spenienia przesanek okrelonych w art. 70 ustawy, tj. jedynie w przypadku udzielania zamwie o wartoci poniej progw, ktrych przedmiotem s
usugi powszechnie dostpne o ustalonych standardach jakociowych.
Jednoczenie naley zauway, e w odniesieniu do zamwie na usugi niepriorytetowe, ktrych warto jest rwna lub przekracza wspomniane
wyej wartoci progowe, zachodzi obowizek zawiadamiania Prezesa Urzdu Zamwie Publicznych o zastosowaniu trybw negocjacji bez ogoszenia
i zamwienia z wolnej rki przewidziany w art. 62 ust. 2 i 67 ust. 2 ustawy.
Ma to suy zwikszeniu przejrzystoci udzielania zamwie tego rodzaju.
ROZDZIA III
SZCZEGLNE UREGULOWANIA
W ZAKRESIE ZAMWIE SEKTOROWYCH
Regulacje odnoszce si do zamwie sektorowych zostay zawarte
w dziale III, rozdziale 5 ustawy, transponujcym na grunt prawa polskiego
wymagania ujte w dyrektywie sektorowej.
Podstawow rnic w stosunku do zamwie klasycznych jest fakt,
e zamawiajcy organizujcy postpowania w ramach zamwie sektorowych s zobowizani do stosowania przepisw ustawy PZP w przypadku
postpowa przekraczajcych progi unijne (art. 133 ust. 1 ustawy PZP), co
oznacza, e do postpowa poniej progw zamawiajcy s zobowizani do
przestrzegania zasad traktatowych, nie musz natomiast stosowa procedur
przewidzianych ustaw.
Drug zasadnicz rnic jest rozszerzenie katalogu trybw podstawowych o negocjacje z ogoszeniem (art. 134 ust. 1 ustawy PZP). Tryb ten,
inaczej ni w przypadku zamwie klasycznych moe by stosowany w odniesieniu do zamwie sektorowych bez koniecznoci realizacji przesanek
zawartych w art. 55 ustawy.
Wrd trybw niekonkurencyjnych, moliwych do zastosowania jedynie
w cile okrelonych sytuacjach, w przypadku ktrych konieczne jest spenienie dodatkowych warunkw, ustawa wymienia tryb negocjacji bez ogoszenia
(art. 134 ust. 5) oraz tryb zamwienia z wolnej rki (art. 134 ust. 6).
III.1 Negocjacje bez ogoszenia

Zgodnie z art. 134 ust. 5 ustawy zamawiajcy moe skorzysta z trybu
negocjacji bez ogoszenia w przypadku:
- gdy zachodzi jedna z okolicznoci, o ktrych mowa w art. 62 ust. 1 ustawy.
Przesanka odsya do przesanek zastosowania trybu negocjacji bez ogoszenia dla kategorii zamwie klasycznych.
A zatem, eby moliwe byo skorzystanie z tego trybu konieczne jest, aby
zachodzia co najmniej jedna z nastpujcych okolicznoci:
1) w postpowaniu prowadzonym uprzednio w trybie przetargu nieograniczonego albo przetargu ograniczonego nie wpyn aden wniosek o dopuszczenie do udziau w postpowaniu, nie zostay zoone adne oferty
45
lub wszystkie oferty zostay odrzucone na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2

ustawy ze wzgldu na ich niezgodno z opisem przedmiotu zamwienia,
a pierwotne warunki zamwienia nie zostay w istotny sposb zmienione;
2) zosta przeprowadzony konkurs, o ktrym mowa w art. 110 ustawy, w ktrym nagrod byo zaproszenie do negocjacji bez ogoszenia co najmniej
dwch autorw wybranych prac konkursowych;
3) przedmiotem zamwienia s rzeczy wytwarzane wycznie w celach badawczych, dowiadczalnych lub rozwojowych, a nie w celu zapewnienia
zysku lub pokrycia poniesionych kosztw bada lub rozwoju77;
4) ze wzgldu na piln potrzeb udzielenia zamwienia niewynikajc
z przyczyn lecych po stronie zamawiajcego, ktrej wczeniej nie
mona byo przewidzie, nie mona zachowa terminw okrelonych
dla przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego lub negocjacji
z ogoszeniem.
- gdy w postpowaniu prowadzonym uprzednio w trybie negocjacji
z ogoszeniem nie wpyn aden wniosek o dopuszczenie do udziau w postpowaniu, nie zostay zoone adne oferty lub wszystkie
oferty zostay odrzucone na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy ze
wzgldu na ich niezgodno z opisem przedmiotu zamwienia, a pierwotne warunki zamwienia nie zostay w sposb istotny zmienione.
III.2 Zamwienie z wolnej rki

Zgodnie z art. 134 ust. 6 ustawy PZP, zamwienia sektorowego mona
udzieli w trybie zamwienia z wolnej rki w sytuacjach, gdy:
- zachodzi jedna z okolicznoci, o ktrych mowa w art. 67 ust. 1 pkt 1-5
oraz pkt 8 i 9 ustawy;
Artyku odsya do przesanek pozwalajcych na zastosowanie trybu z wolnej rki w przypadku zamwie klasycznych, czyli do sytuacji, gdy:
1) dostawy, usugi lub roboty budowlane mog by wiadczone tylko przez
jednego wykonawc:
a) z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze,
b) z przyczyn zwizanych z ochron praw wycznych, wynikajcych
z odrbnych przepisw,
c) w przypadku udzielania zamwienia w zakresie dziaalnoci twrczej
lub artystycznej;
77 Por. przypis 15.
46
2) przeprowadzono konkurs, o ktrym mowa w art. 110 ustawy, w ktrym

nagrod byo zaproszenie do negocjacji w trybie zamwienia z wolnej rki
autora wybranej pracy konkursowej;
3) ze wzgldu na wyjtkow sytuacj niewynikajc z przyczyn lecych po
stronie zamawiajcego, ktrej nie mg on przewidzie, wymagane jest
natychmiastowe wykonanie zamwienia, a nie mona zachowa terminw okrelonych dla innych trybw udzielenia zamwienia;
4) w prowadzonych kolejno postpowaniach o udzielenie zamwienia,
z ktrych co najmniej jedno prowadzone byo w trybie przetargu nieograniczonego albo przetargu ograniczonego, nie wpyn aden wniosek
o dopuszczenie do udziau w postpowaniu, nie zostay zoone adne
oferty lub wszystkie oferty zostay odrzucone na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 2 ustawy ze wzgldu na ich niezgodno z opisem przedmiotu zamwienia, a pierwotne warunki zamwienia nie zostay w istotny sposb
zmienione;
5) w przypadku udzielania dotychczasowemu wykonawcy usug lub robt
budowlanych zamwie dodatkowych, nieobjtych zamwieniem podstawowym i nieprzekraczajcych cznie 50% wartoci realizowanego
zamwienia, niezbdnych do jego prawidowego wykonania, ktrych wykonanie stao si konieczne na skutek sytuacji niemoliwej wczeniej do
przewidzenia, jeeli:
a) z przyczyn technicznych lub gospodarczych oddzielenie zamwienia
dodatkowego od zamwienia podstawowego wymagaoby poniesienia niewspmiernie wysokich kosztw lub
b) wykonanie zamwienia podstawowego jest uzalenione od wykonania zamwienia dodatkowego;
oraz w sytuacjach, gdy:
1) moliwe jest udzielenie zamwienia na dostawy na szczeglnie korzystnych warunkach w zwizku z likwidacj dziaalnoci innego podmiotu, postpowaniem egzekucyjnym albo upadociowym;
2) zamwienie na dostawy jest dokonywane na giedzie towarowej w rozumieniu przepisw o giedach towarowych, w tym na giedzie towarowej
innych pastw czonkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
47
w zwizku z trwajcymi przez bardzo krtki okres szczeglnie korzystnymi okolicznociami moliwe jest udzielenie zamwienia po
cenie znaczco niszej od cen rynkowych,
jeeli udziela si, w okresie 3 lat od udzielenia zamwienia podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy robt budowlanych zamwie
uzupeniajcych, stanowicych nie wicej ni 50% wartoci zamwienia podstawowego i polegajcych na powtrzeniu tego samego
rodzaju zamwie, jeeli zamwienie podstawowe zostao udzielone
w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego lub
negocjacji z ogoszeniem, a zamwienie uzupeniajce byo przewidziane w ogoszeniu o zamwieniu dla zamwienia podstawowego
i dotyczy przedmiotu zamwienia w nim okrelonego;
w przypadku udzielania, w okresie 3 lat od udzielenia zamwienia

podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy dostaw, zamwie
uzupeniajcych, stanowicych nie wicej ni 50% wartoci zamwienia podstawowego i polegajcych na rozszerzeniu dostawy, jeeli zmiana wykonawcy powodowaaby konieczno nabywania rzeczy
o innych parametrach technicznych, co powodowaoby niekompatybilno techniczn lub nieproporcjonalnie due trudnoci techniczne w uytkowaniu i dozorze, jeeli zamwienie podstawowe zostao
udzielone w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego lub negocjacji z ogoszeniem, a zamwienie uzupeniajce
byo przewidziane w ogoszeniu o zamwieniu dla zamwienia podstawowego i dotyczy przedmiotu zamwienia w niej okrelonego.
ROZDZIA IV
POZOSTAE UREGULOWANIA W ZAKRESIE TRYBW
INNYCH NI PRZETARGOWE
Obowizek informowania Prezesa UZP

Zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy, zamawiajcy decydujc si na wybr trybu negocjacji bez ogoszenia, w sytuacji gdy warto zamwienia jest rwna
lub przekracza okrelone wartoci progowe78, jest zobowizany, w terminie
3 dni od chwili wszczcia postpowania, zawiadomi Prezesa Urzdu Zamwie Publicznych o wyborze trybu, podajc przy tym uzasadnienie faktyczne
i prawne zastosowania trybu.
Podobnie, w przypadku wyboru trybu zamwienia z wolnej rki, zgodnie z dyspozycj art. 67 ust. 2 ustawy, w sytuacji gdy warto zamwienia
jest rwna lub przekracza tzw. wartoci progowe, zamawiajcy w terminie
3 dni od wszczcia postpowania zawiadamia Prezesa Urzdu. Obowizkiem zamawiajcego dziaajcego z naleyt starannoci jest waciwe
sformuowanie uzasadnienia zastosowania trybu z wolnej rki, tak w zakresie
faktycznym, jak i prawnym.
Przepis art. 67 ust. 3 ustawy PZP okrela sytuacje, w ktrych zamawiajcy nie jest zobowizany do poinformowania Prezesa UZP o wyborze trybu
zamwienia z wolnej rki.
Obowizek informowania Prezesa UZP o wyborze jednego z ww. trybw
niekonkurencyjnych suy zwikszeniu przejrzystoci udzielania zamwie
publicznych i moe skutkowa dla zamawiajcego wszczciem postpowania wyjaniajcego oraz/lub kontroli w przypadkach uzasadnionego podejrzenia naruszenia ustawy.
Obowizek ten nie dotyczy wszystkich zamwie publicznych lecz jedynie tych, ktrych warto jest rwna lub przekracza kwoty okrelone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy PZP, od ktrych uzaleniony jest obowizek przekazywania Urzdowi Publikacji Unii Europejskiej
ogosze o zamwieniach na dostawy lub usugi (o ile nie zachodzi okoliczno wymieniona w art. 67 ust. 3 ustawy).
Warto podkreli, i dla robt budowlanych prg, od ktrego wymagane
jest przekazanie Prezesowi Urzdu informacji o wyborze trybu jest taki sam
jak dla zamwie na dostawy i usugi.
78 Por. przypis 16.
49
Moliwo publikowania ogosze o zamiarze zawarcia

umowy
Nowelizacja ustawy dokonana ustaw z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie
ustawy Prawo zamwie publicznych oraz niektrych innych ustaw wdraajc postanowienia dyrektywy odwoawczej 2007/66/WE79 wprowadzia nowy
typ ogoszenia ogoszenie o zamiarze zawarcia umowy.
Wzr ogoszenia o zamiarze zawarcia umowy, do publikacji w Biuletynie Zamwie Publicznych okrela rozporzdzenie Prezesa Rady Ministrw
z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie wzorw ogosze zamieszczanych
w Biuletynie Zamwie Publicznych (Dz. U. Nr 12, poz. 69).
Podkreli naley, e ogoszenie o zamiarze zawarcia umowy ma charakter
fakultatywny i jego zamieszczenie jest pozostawione uznaniu zamawiajcego.
Rozwizanie to ma umoliwi wykonawcom pozyskanie wiedzy w przedmiocie udzielania przez zamawiajcych zamwie w trybach niepoprzedzonych publikacj ogoszenia o zamwieniu, w celu umoliwienia im ewentualnego zakwestionowania ich wyboru w przypadku, gdy nie zachodz
przesanki do ich zastosowania. Z drugiej strony, zamieszczenie ogoszenia
o dobrowolnej przejrzystoci ex ante chroni zamawiajcego przed zawarciem
umowy, ktra ewentualnie bdzie moga zosta uniewaniona oraz skraca
czas, w jakim potencjalni wykonawcy s uprawnieni do kwestionowania dokonanego przez zamawiajcego wyboru trybu (art. 182 ust. 3 ustawy).
Gdyby zamawiajcy nie opublikowa takiego ogoszenia termin do wniesienia odwoania dla wykonawcw biegby od dnia zamieszczenia w BZP
albo od dnia publikacji w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej ogoszenia
o udzieleniu zamwienia i wynosi odpowiednio 15 albo 30 dni (pod warunkiem, e zamawiajcy zamieci lub opublikowa ogoszenie o udzieleniu zamwienia wraz z uzasadnieniem). W przypadku braku publikacji ogoszenia
o udzieleniu zamwienia lub niepenej publikacji (tj. niezawierajcej uzasadnienia wyboru trybu negocjacji bez ogoszenia lub zamwienia z wolnej rki)
termin do wniesienia odwoania biegnie od dnia zawarcia umowy i wynosi,
w zalenoci od tego, czy jest to zamwienie powyej progw unijnych, czy
te podprogowe, 6 miesicy lub 1 miesic.
79 Dyrektywa 2007/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 grudnia 2007 r.
zmieniajca dyrektywy Rady 89/665/EWG i 92/13/EWG w zakresie poprawy skutecznoci
procedur odwoawczych w dziedzinie udzielania zamwie publicznych (Dz. U. L 335
z dn. 20.12.2007, str. 31).
50
Naley zwrci uwag, e moliwo uchronienia si zamawiajcego, ktry opublikowa ogoszenie o zamiarze zawarcia umowy, przed ewentualnym
uniewanieniem takiej umowy (art. 146 ust. 2) jest konsekwencj wdroenia
postanowie dyrektywy odwoawczej 2007/66/WE (art. 2d ust. 4). Zgodnie ze
wspomnianym przepisem dyrektywy przepisy dotyczce uznawania umowy
za bezskuteczn nie maj zastosowania, gdy spenione zostan cznie nastpujce warunki:
- zamawiajcy uwaa, e udzielenie zamwienia bez uprzedniej publikacji
ogoszenia w Dzienniku Urzdowym UE jest dopuszczalne w wietle dyrektywy klasycznej lub sektorowej,
- zamawiajcy opublikowa w Dzienniku Urzdowym UE ogoszenie, w ktrym wyraa zamiar zawarcia umowy z okrelonym wykonawc,
- umowa nie zostaa zawarta przed upywem okresu co najmniej 10 dni
liczc od dnia nastpujcego po publikacji tego ogoszenia.
Innymi sowy, zawarta umowa nie powinna by uznana za bezskuteczn, jeeli zamawiajcy dziaa w dobrej wierze uznajc, e nie ma obowizku
opublikowania ogoszenia o wszczciu postpowania, publikuje ogoszenie,
w ktrym informuje o tym, e zamierza udzieli zamwienia okrelonemu wykonawcy oraz zastosuje si do wymogw zwizanych z tzw. klauzul standstill (klauzula standstill, czyli minimalny odstp czasu pomidzy zawiadomieniem o wyborze oferty najkorzystniejszej a podpisaniem umowy w sprawie
zamwienia publicznego. Klauzula, ktra znajduje si w art. 2a dyrektywy
odwoawczej 2007/66/WE, zostaa wprowadzona na grunt prawa polskiego
art. 94 ustawy PZP).
To ostatnie ma na celu umoliwienie innym wykonawcom, ktrzy byliby
ewentualnie zainteresowani udziaem w postpowaniu w sprawie zamwienia publicznego, wniesienie odwoania od decyzji zamawiajcego o wyborze
takiego a nie innego, konkurencyjnego, trybu udzielania zamwie.
Wzr ogoszenia o dobrowolnej przejrzystoci ex ante okrela zacznik
III rozporzdzenia Komisji (WE) Nr 1150/2009 z dnia 10 listopada 2009 r.
zmieniajcego rozporzdzenie (WE) nr 1564 w odniesieniu do standardowych formularzy do publikacji ogosze w ramach procedur zamwie publicznych zgodnie z dyrektywami Rady 89/665/EWG i 92/13/EWG
(Dz. U. L 313 z 28.11.2009, s.3). Ma ono zastosowanie zarwno do zamawiajcych klasycznych (objtych dyrektyw 2004/18/WE) jak i sektorowych
(dyrektywa 2004/17/WE).
51
Moliwo publikacji nowego typu ogoszenia odnosi si do dwch spord

niekonkurencyjnych trybw udzielania zamwie publicznych, mianowicie do
trybu negocjacji bez ogoszenia oraz do trybu zamwienia z wolnej rki.
W przypadku negocjacji bez ogoszenia, zgodnie z art. 62 ust. 2a ustawy
PZP, zamawiajcy niezwocznie po wyborze oferty najkorzystniejszej, moe
zamieci w zalenoci od wartoci zamwienia w Biuletynie Zamwie
Publicznych lub przekaza do Urzdu Publikacji Unii Europejskiej odpowiednio ogoszenie o zamiarze zawarcia umowy/ogoszenie o dobrowolnej przejrzystoci ex ante.
W przypadku zamwienia z wolnej rki, zgodnie z art. 66 ust. 2 ustawy
PZP, zamawiajcy, po wszczciu postpowania, moe odpowiednio, zamieci w Biuletynie Zamwie Publicznych lub przekaza do Urzdu Publikacji
Unii Europejskiej ogoszenie o zamiarze zawarcia umowy/ ogoszenie o dobrowolnej przejrzystoci ex ante. Moliwo publikacji ogoszenia po wszczciu postpowania wynika z faktu, e w przypadku trybu zamwienia z wolnej
rki wykonawca jest znany ju na etapie wszczynania postpowania.
Inaczej, w przypadku negocjacji bez ogoszenia z uwagi na fakt, e
ustawa wymaga podania w ogoszeniu danych wykonawcy (nazwa (rma)
albo imi i nazwisko oraz adres wykonawcy, ktrego ofert wybrano) publikacja ogoszenia o zamiarze zawarcia umowy jest moliwa dopiero po wyborze
oferty najkorzystniejszej.
Dla zamwie o wartociach rwnych lub przekraczajcych progi unijne
waciwym miejscem publikacji jest, tak jak w przypadku innych ogosze,
Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej.
rodki ochrony prawnej na wybr trybu

rodki ochrony prawnej (odwoanie, skarga do sdu) ujte w dziale VI
ustawy PZP przysuguj zgodnie z art. 179 ustawy wykonawcy, uczestnikowi
konkursu, a take innemu podmiotowi, jeeli ma lub mia interes w uzyskaniu danego zamwienia publicznego oraz ponis lub moe ponie szkod
w wyniku naruszenia przez zamawiajcego przepisw ustawy.
Odwoanie (rozdzia 2 dziau VI ustawy PZP) przysuguje wycznie od niezgodnej z przepisami ustawy PZP czynnoci zamawiajcego podjtej w postpowaniu o udzielenie zamwienia lub zaniechania czynnoci, do ktrej
52
zamawiajcy jest zobowizany na podstawie ustawy (art. 180 ustawy PZP).

O ile jednak w przypadku zamwie przekraczajcych wartoci tzw. progi
unijne prawo do wnoszenia rodkw ochrony prawnej nie jest ograniczone
adnymi dodatkowymi przesankami, o tyle w przypadku zamwie o wartoci mniejszej ni progi unijne odwoanie przysuguje jedynie wobec czynnoci
wyranie wymienionych w ustawie (art. 180 ust. 2 ustawy).
Naley jednak podkreli, e wybr jednego z trybw nieprzetargowych,
w ktrych nie przewiduje si publikacji ogoszenia tj. trybu negocjacji bez
ogoszenia, zamwienia z wolnej rki lub zapytania o cen, stanowi czynno wobec ktrej odwoanie przysuguje zawsze, niezalenie od tego czy
zamwienie przekracza wartoci progi unijne czy te nie. Ze wzgldu na
fakt, e ustawa przewiduje w przypadku wyboru trybu negocjacji bez ogoszenia lub zamwienia z wolnej rki moliwo publikacji ogoszenia o zamiarze
zawarcia umowy terminy na wniesienie odwoania na wybr trybu liczone
s bd od dnia publikacji takiego ogoszenia lub dnia publikacji ogoszenia
o udzieleniu zamwienia.
Istotn konsekwencj wniesienia odwoania na wybr trybu jest moliwo uniewanienia w caoci lub w czci umowy w sprawie zamwienia
publicznego, jeeli zamawiajcy zastosowa tryb negocjacji bez ogoszenia,
zamwienia z wolnej rki lub zapytania o cen z naruszeniem przepisw zawartych w ustawie. Umowa nie podlega uniewanieniu jedynie w przypadku
zamwienia udzielonego w trybie negocjacji bez ogoszenia lub zamwienia
z wolnej rki, kiedy zamawiajcy mia uzasadnione podstawy, aby sdzi,
e dziaa zgodnie z ustaw, opublikowa ogoszenie o zamiarze zawarcia
umowy oraz nie zawar umowy przed upywem odpowiednio: 5 lub 10 dni od
publikacji tego ogoszenia w Biuletynie Zamwie Publicznych lub Dzienniku
Urzdowym Unii Europejskiej (art. 146 ust. 2 pkt 1 ustawy).
PODSUMOWANIE
Podsumowujc analiz regulacji dotyczcych moliwoci skorzystania
z trybw innych ni przetargowe w polskim systemie zamwie publicznych
naley raz jeszcze podkreli wyjtkowy charakter ww. trybw w stosunku do
konkurencyjnych, przejrzystych trybw przetargu nieograniczonego i ograniczonego (w przypadku zamwie sektorowych take negocjacji z ogoszeniem), czyli moliwo ich zastosowania jedynie w cile okrelonych przypadkach ujtych w zamknitym katalogu zawartym w ustawie - Prawo zamwie publicznych. Jednoczenie naley podkreli, e z uwagi na fakt, e to
na zamawiajcym spoczywa obowizek dokonania wyboru trybu w ktrym
przeprowadzone zostanie postpowanie o udzielenie zamwienia publicznego, w sytuacji, gdy zdecyduje si on na wybr trybu niekonkurencyjnego,
musi za kadym razem udowodni spenienie przesanek uprawniajcych do
zastosowania trybu innego ni podstawowy.
W interpretacji przesanek pozwalajcych na zastosowanie trybw niekonkurencyjnych pomocne jest orzecznictwo zarwno Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej, jak rwnie orzecznictwo polskich sdw, ktre
wielokrotnie wypowiaday si na temat moliwoci zastosowania wspomnianych trybw. Niniejsze wytyczne, skierowane przede wszystkim do instytucji
zamawiajcych, rwnie maj za zadanie pomc w dokonaniu waciwego
wyboru trybu i unikniciu najczstszych bdw w przeprowadzeniu postpowania o udzielenie zamwienia publicznego.
55
ISBN: 978-83-88686-17-7

2010

Wytycznedotyczacepzp

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Wytycznedotyczacepzp

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Wytyczne dotycz ce interpretacji przes anek

pozwalaj cych na przeprowadzenie

Dokument przyjty 18 listopada 2010 r.

Urzd Zamwie Publicznych

Urzd Zamwie Publicznych

Orzeczenie ETS z 10 marca 1987 r. w sprawie C-199/85 Komisja przeciwko Republice

jak i unijnych (ETS), a tym samym pomoc w interpretacji przepisw ustawy

Dokument sporzdzony przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jest wzorowany na

Niniejsze wytyczne stanowi uaktualnienie wytycznych przygotowanych

W chwili obecnej kwoty progowe ksztatuj si nastpujco:

I.1 Negocjacje z ogoszeniem

Istotn zmian warunkw bdzie na przykad takie ich okrelenie, ktre

Specyka tego rodzaju zamwie polega w gwnej mierze na tym, e nie

Naley podkreli, e negocjacje z ogoszeniem jako tryb wszczynany

I.2 Dialog konkurencyjny

I.3 Negocjacje bez ogoszenia

Ponadto, warunki zamwienia nie mog zosta zmienione w sposb

Zastosowanie tej przesanki moliwe jest jedynie w przypadku zamwie

O nieprzewidywalnoci okrelonych okolicznoci mona natomiast mwi

I.4 Zamwienie z wolnej rki

Ponadto, do wykazania, e zamwienie moe by wykonane tylko przez

Przesanka ta jest podobna do przesanki umoliwiajcej zastosowanie

Jest to zatem przesanka, z ktrej mona skorzysta jedynie w sytuacjach

- w przypadku udzielania dotychczasowemu wykonawcy usug lub

- w przypadku udzielenia, w okresie 3 lat od udzielenia zamwienia

Aby okrelone zamwienia np. na roboty budowlane mogy zosta uznane

z wolnej rki, warunki udzielenia zamwienia musz by szczeglnie

Niniejsza przesanka, pozwalajca na zastosowanie trybu zamwienia

I.5 Zapytanie o cen

Jak zostao ju wyej wskazane - rzeczy i usugi powszechnie dostpne

inwestorskiego posiada ustalone standardy jakociowe. Niewtpliwie

Co do zasady, udzielanie zamwie na usugi niepriorytetowe nastpuje

III.1 Negocjacje bez ogoszenia

lub wszystkie oferty zostay odrzucone na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2

III.2 Zamwienie z wolnej rki

2) przeprowadzono konkurs, o ktrym mowa w art. 110 ustawy, w ktrym

w przypadku udzielania, w okresie 3 lat od udzielenia zamwienia

Obowizek informowania Prezesa UZP

Moliwo publikowania ogosze o zamiarze zawarcia

Moliwo publikacji nowego typu ogoszenia odnosi si do dwch spord

rodki ochrony prawnej na wybr trybu

zamawiajcy jest zobowizany na podstawie ustawy (art. 180 ustawy PZP).

Urzd Zamwie Publicznych

You might also like