Professional Documents
Culture Documents
Redakcja:
Radosaw Grodzki
Jacek Kubera
(redaktor naczelny)
Piotr Kubiak
Krzysztof Malinowski
Korekta:
Hanna Ranek
Nr 242/2016
25.05.16
ISSN 2450-5080
Biuletyny dostpne
take dziki:
NEWSLETTER IZ
FACEBOOK
SCRIBD
LINKEDIN
TWITTER
1z6
w latach 2007-2008, w najbliszych miesicach bdziemy wiadkami oywionej dyskusji w RFN nad zakresem dopuszczalnych prawnie rodkw inwigilacji w zwalczaniu
terroryzmu. Szczeglnie aktywni bd zapewne deputowani do Bundestagu z ramienia Die Linke i partii Zielonych, gdy to wanie posowie tych partii oraz byy minister spraw wewntrznych Gerhart Baum (FDP) i byy penomocnik rzdu federalnego
do spraw kultury i mediw Michael Naumann (SPD) zdecydowali si zaskary kontrowersyjn w ich ocenie ustaw do trybunau w Karlsruhe. Nie mona rwnie wykluczy,
e prace nad dostosowaniem ustawy o Federalnym Urzdzie Kryminalnym do zalece
FTK mog podzieli deputowanych i czonkw rzdu federalnego w ramach koalicji
CDU/CSU i SPD.
Orzeczenie wpynie na zdolno prowadzenia dziaa operacyjnych przez BKA
ju w tej chwili doszo do paraliu czci dziaa operacyjnych suby, ktra odgrywa
kluczow rol w przeciwdziaaniu zagroeniom terrorystycznym za nasz zachodni
granic. Biorc pod uwag zakres zakwestionowanych przepisw przez trybuna, prace
legislacyjne bd ukierunkowane na przygotowanie de facto cakowicie nowej ustawy
regulujcej kompetencje Federalnego Urzdu Kryminalnego w zakresie zwalczania
terroryzmu.
*
Bundeskriminalamt jako struktura federalna podlega bezporednio federalnemu
Ministerstwu Spraw Wewntrznych. Oznacza to, e BKA nie posiada struktur terenowych w ramach 16 krajw zwizkowych, w ktrych istniej podlegajce bezporednio
tamtejszym MSW krajowe urzdy kryminalne (Landeskriminalamt). Brak bezporedniego podporzdkowania krajowych urzdw wzgldem urzdu federalnego nie wpywa
jednak na moliwo wsppracy pomidzy urzdami. Szczeglne istotne jest wsparcie
ze strony Bundeskriminalamt w prowadzeniu zaawansowanych bada i ekspertyz
kryminalistycznych, np. przy identyfikacji ofiar katastrof i wypadkw komunikacyjnych, czy te dziaania koordynacyjne w sprawach dotyczcych przestpstw o charakterze midzynarodowym.
Obecnie Federalny Urzd Kryminalny zatrudnia 5,5 tys. funkcjonariuszy i pracownikw cywilnych w centrali urzdu w Wiesbaden, a take w Berlinie i w Meckenheim
pod Bonn. Aktualnie obowizujc podstaw prawn regulujc dziaania urzdu jest
ustawa z 7 lipca 1997 r. oraz zakwestionowana przez FTK ustawa z 25 grudnia 2008 r.
(Gesetz zur Abwehr von Gefahren des internationalen Terrorismus durch das Bundeskriminalamt), ktra wesza w ycie 1 stycznia 2009 r.
Atutem BKA jest bez wtpienia moliwo prowadzenia pod nadzorem Federalnej Prokuratury Generalnej lub na jej zlecenie czynnoci o charakterze procesowym
w odniesieniu do najpowaniejszych przestpstw: kryminalnych, gospodarczych i motywowanych politycznie, terroryzmu, szpiegostwa oraz proliferacji broni masowego
raenia. Jedn z wycznych kompetencji urzdu s rwnie dziaania ochronno-zabezpieczajce wobec osb penicych najwaniejsze funkcje konstytucyjne w pastwie oraz zagranicznych delegacji podczas ich oficjalnych wizyt w RFN. S to zatem
dziaania i uprawienia, ktre w wikszoci pastw pozostaj domen oddzielnych
sub, np. BOR-u w Polsce, Secret Service w USA czy te rosyjskiej Federalnej Suby
2z6
3z6
Kontrowersje budzi katalog zakwestionowanych przez FTK uprawnie przysugujcych Bundeskriminalamt. S to wspomniane ju moliwoci prowadzenia nasuchu
teleinformatycznego, ktry obejmuje komunikacj telefoniczn i odbywajc si za pomoc poczty elektronicznej, internetowych czatw i komunikatorw takich jak Skype
czy Facebook. W tym celu wykorzystywane jest specjalne oprogramowanie szpiegujce okrelane przez niemieck pras do eufemistycznie jako Bundestrojaner.
Byo ono m.in. wykorzystane do inwigilacji radykalnych rodowisk islamskich zwizanych
z ruchem salafitw.
Kolejnym kluczowym ograniczeniem jest niekonstytucyjno przepisw o instalowaniu rodkw rejestrujcych dwik i obraz w mieszkaniach i domach prywatnych.
Tymczasem wiele meczetw, w ktrych prowadzona jest indoktrynacja i rekrutacja
modych muzumanw na wit wojn, mieci si w kamienicach i domach jednorodzinnych nalecych do prywatnych wacicieli. Najlepszym przykadem s miejsca
spotka czonkw Millatu Ibrahim w mateczniku organizacji w Solingen w Nadrenii
Pnocnej-Westfalii. Pomimo e dziaalno tej organizacji zostaa zakazana przez
federalne MSW w czerwcu 2012 r., jej czonkowie nadal prowadz aktywn dziaalno propagandow i rekrutacyjn, korzystajc z prywatnych nieruchomoci.
Ostatnim zakwestionowanym przez trybuna przepisem ustawy z 2008 r. jest
wsppraca midzynarodowa BKA z zagranicznymi subami, szczeglnie pozaeuropejskimi. Wedug sdziw ewentualne przekazanie tak wraliwych informacji moe
nastpi tylko pastwom, co do ktrych istnieje pewno, e przestrzegaj praw
czowieka i swobd obywatelskich. Uderzy to w pierwszej kolejnoci we wspprac
z partnerskimi subami z pastw spoza UE i NATO, a wic z Turcji, Arabii Saudyjskiej,
Pakistanu i Egiptu. Wszystkie cztery pastwa maj z perspektywy Berlina strategiczne znaczenie w minimalizowaniu zagroenia terrorystycznego na terytorium RFN.
Turcja peni rol punktu tranzytowego dla niemieckich dihadystw w ich drodze do Syrii
i pnocnego Iraku, natomiast Egipt i Pakistan to z kolei bezpieczne porty dla dziesitek niemieckich radykaw. To wanie na terytorium Egiptu zbiegli po 2012 r. czonkowie Millatu Ibrahim, instalujc tam przy okazji jedno ze swoich centrw medialnych
wyspecjalizowanych w przygotowywaniu materiaw propagandowych gloryfikujcych
radykalny islam. Z kolei Arabia Saudyjska to obok Kataru jeden z gwnych sponsorw
szeregu wtpliwych inicjatyw na terytorium RFN powizanych z salafizmem (np. Akademia Krla Fahda w Bonn). Ograniczenie wsppracy BKA z Turcj czy te Arabi
Saudyjsk moe mie wrcz kluczowe znaczenie dla rozpracowania kanaw przerzutowych i finansowych wykorzystywanych przez islamskie komrki terrorystyczne za nasz
zachodni granic.
Na fali sprzeciwu i dezaprobaty niemieckiej klasy politycznej i spoeczestwa
dla dziaa prowadzonych na terytorium RFN przez amerykaskie suby specjalne
ograniczeniu ulec moe rwnie wsppraca z amerykaskimi partnerami. Nadal bardzo
due kontrowersje budz informacje ujawnione przez Edwarda Snowdena, jak rwnie
zaangaowanie BND we wspprac z amerykaskimi subami. Organizacje pozarzdowe i cz mediw zwracaj rwnie uwag na niewyjanione do koca wtki amerykaskiej Global War on Terror zainicjowanej po zamachach z 11 wrzenia 2001 r.
Dotyczy to zarwno programu tajnych wizie CIA, jak i likwidacji czoowych terrory-
4z6
5z6
Instytut Zachodni
im. Zygmunta Wojciechowskiego
ul. Mostowa 27A, 61-854 Pozna
6z6