GIMNAZJUM

lexis

1) czowiek (np. dane personalne,

wygld zewntrzny, cechy
charakteru, uczucia i emo cje,
zainteresowania);
2) dom (np. miejsce zamieszkania,
opis domu, pomieszcze domu i
ich wyposa enia);

3) szkoa (np. przedmioty

nauczania, ycie szkoy);

4) praca (np. popularne zawody i

zwizane z nimi czynnoci, miejsce
pracy);

5) ycie rodzinne i towarzyskie (np.

okresy ycia, czonkowie rodziny,
koledzy, przy jaciele, czynnoci
ycia codziennego, formy
spdzania czasu wolnego, wita i
uro czystoci, styl ycia, konfl ikty i
problemy);
6) ywienie (np. artykuy
spoywcze, posiki i ich
przygotowywanie, lokale gastro no
miczne);
7) zakupy i usugi (np. rodzaje
sklepw, towary, sprzedawanie i
kupowanie, korzy s ta nie z usug,
reklama);

8) podrowanie i turystyka (np.

rodki transportu, orientacja w
terenie, hotel, infor ma cja
turystyczna, wycieczki,
zwiedzanie);

9) kultura (np. dziedziny kultury,

twrcy i ich dziea, uczestnictwo w
kulturze, media);

LICEUM
1) czowiek (np. dane personalne,
wygld zewntrzny, cechy
charakteru, uczucia i emo cje,
zainte resowania, problemy
etyczne);
2) dom (np. miejsce zamieszkania,
opis domu, pomieszcze domu i ich
wyposaenia, wynaj mo wa nie,
kupno i sprzeda mieszkania);
3) szkoa (np. przedmioty
nauczania, oceny i wymagania,
ycie szkoy, ksztacenie poza
szkolne, system owiaty);
4) praca (np. zawody i zwizane z
nimi czynnoci, warunki pracy i
zatrudnienia, praca do ryw cza,
rynek pracy);
5) ycie rodzinne i towarzyskie
(np. okresy ycia, czonkowie
rodziny, koledzy, przyjaciele, czyn
noci ycia codziennego, formy
spdzania czasu wolnego, wita i
uroczystoci, styl ycia, konfl ikty i
problemy);
6) ywienie (np. artykuy
spoywcze, posiki i ich
przygotowanie, lokale gastrono
miczne, diety);
7) zakupy i usugi (np. rodzaje
sklepw, towary, sprzedawanie i
kupowanie, reklama, korzystanie z
usug, rodki patnicze, banki,
ubezpieczenia);
8) podrowanie i turystyka (np.
rodki transportu, informacja
turystyczna, baza noclegowa, wy
cie czki, zwiedzanie, wypadki);
9) kultura (np. dziedziny kultury,
twrcy i ich dziea, uczestnictwo w
kulturze, media);

10) sport (np. dyscypliny sportu,

sprzt sportowy, imprezy
sportowe, sport wy czy nowy);

10) sport (np. dyscypliny sportu,

sprzt sportowy, imprezy sportowe,
sport wyczy nowy);

11) zdrowie (np. higieniczny tryb

ycia, samopoczucie, choroby, ich
objawy i lecze nie, uzalenienia);

11) zdrowie (np. samopoczucie,

choroby, ich objawy i leczenie,
higieniczny tryb ycia, niepe no
sprawni, uzalenienia, ochrona
zdrowia);

12) nauka i technika (np. odkrycia

naukowe, wynalazki, obsuga i
korzystanie z pod sta wo wych
urzdze technicznych,
technologie informacyjno-komu ni
kacyjne);
13) wiat przyrody (np. pogoda,
roliny i zwierzta, krajobraz,
zagroenie i ochrona rodowiska
naturalnego, klski ywioowe);

14) ycie spoeczne (np. konfl ikty i

problemy spoeczne,
przestpczo);

15) elementy wiedzy o krajach

obszaru nauczanego jzyka oraz o
kraju ojczystym, z uwzgldnieniem
kontekstu midzy kul tu ro wego
oraz tematyki integracji euro
pejskiej.

listeni
ng

1) reaguje na polecenia;
2) okrela gwn myl tekstu;
3) znajduje w tekcie okrelone
informacje;
4) okrela intencj nadawcy/autora
tekstu;
5) okrela kontekst wypowiedzi
(np. czas, miejsce, sytuacj,
uczestnikw);

12) nauka i technika (np. odkrycia

naukowe, wynalazki, obsuga i
korzystanie z pod stawowych
urzdze technicznych, awarie,
technologie informacyjnokomunikacyjne);
13) wiat przyrody (np. klimat,
wiat rolin i zwierzt, krajobraz,
zagroenia i ochrona rodowiska
naturalnego, klski ywioowe,
katastrofy, przestrze kosmiczna);
14) pastwo i spoeczestwo (np.
struktura pastwa, urzdy,
organizacje spoeczne i midzy
naro dowe, konfl ikty wewntrzne i
midzynarodowe, przestpczo,
polityka spoeczna, gospo dar ka);
15) elementy wiedzy o krajach
obszaru nauczanego jzyka oraz o
kraju ojczystym, z uwzgld nie
niem kontekstu midzykulturowego
oraz tematyki integracji euro pej
skiej, w tym zna jo mo
problemw pojawiaj- cych si na
styku rnych kultur i spoecznoci.
1) oddziela fakty od opinii.

readin
g

6) rozrnia formalny i
nieformalny styl wypowiedzi.
Ucze rozumie proste wypowiedzi
pisemne (np. napisy informacyjne,
listy, broszury, ulotki reklamowe,
jadospisy, ogoszenia, rozkady
jazdy, instrukcje obsugi, proste
artykuy prasowe i teksty
narracyjne):
1) okrela gwn myl tekstu;
2) okrela gwn myl
poszczeglnych czci tekstu;
3) znajduje w tekcie okrelone
informacje;
4) okrela intencje nadawcy/autora
tekstu;
5) okrela kontekst wypowiedzi
(np. nadawc, odbiorc, form
tekstu);
6) rozpoznaje zwizki pomidzy
poszczeglnymi czciami tekstu;
7) rozrnia formalny i
nieformalny styl wypowiedzi.

Ucze rozumie wypowiedzi

pisemne o rnorodnej formie i
dugoci (np. arty ku y prasowe,
recenzje, wywiady, teksty
literackie).
1) oddziela fakty od opinii.

speaki
ng

Ucze tworzy krtkie, proste i

zrozumiae wypowiedzi ustne:

Ucze tworzy pynne i zrozumiae,

dusze wypowiedzi ustne:

1) opisuje ludzi, przedmioty,

miejsca, zjawiska i czynnoci;

1) wyjania sposb obsugi bardziej

skompli ko wanych urz- dze oraz
procedury po st powa nia (np. za
atwianie spraw w ins ty tucjach);

2) opowiada o wydarzeniach ycia

codziennego;
3) przedstawia fakty z przeszoci i
teraniejszoci;
4) relacjonuje wydarzenia z
przeszoci;
5) wyraa i uzasadnia swoje opinie,
pogldy i uczucia;
6) przedstawia opinie innych osb;
7) przedstawia intencje, marzenia,
nadzieje i plany na przyszo;
8) opisuje dowiadczenia swoje i
innych osb;
9) stosuje formalny lub
nieformalny styl wypowiedzi w
zalenoci od sytuacji.

2) przedstawia w logicznym
porzdku ar gu men ty za i przeciw
danej tezie lub roz wizaniu.

writin
g

Ucze tworzy krtkie, proste i

zrozumiae wypowiedzi pisemne
(np. notatka, ogoszenie,
zaproszenie, pozdrowienia,
yczenia, wiadomo, ankieta,
pocz twka, e-mail, opis, krtki list
prywatny):
1) opisuje ludzi, przedmioty,
miejsca, zjawiska i czynnoci;
2) opisuje wydarzenia ycia
codziennego;

Ucze tworzy dusze wypowiedzi

pisemne (np. list formalny,
rozprawka, opis, opowia danie,
spra wo zdanie, recenzja), bogate i
spjne pod wzgldem treci.
1) wyjania sposb obsugi bardziej
skompliko wanych urz- dze oraz
procedury postpowa nia (np. zaa
twianie spraw w instytucjach);
2) przedstawia w logicznym
porzdku argumen ty za i przeciw
danej tezie lub rozwizaniu.

3) przedstawia fakty z przeszoci i

teraniejszoci;
4) relacjonuje wydarzenia z
przeszoci;
5) wyraa i uzasadnia swoje
pogldy, uczucia;
6) przedstawia opinie innych osb;
7) opisuje intencje, marzenia,
nadzieje i plany na przyszo;
8) opisuje dowiadczenia swoje i
innych osb;

oral
reacti
on

9) stosuje formalny lub

nieformalny styl wypowiedzi w
zalenoci od sytuacji
1) nawizuje kontakty towarzyskie
(np. przedstawia siebie i inne
osoby, wita si i egna, udziela
podstawowych informacji na swj
temat i pyta o dane rozmw cy i
innych osb);
2) rozpoczyna, prowadzi i koczy
rozmow;
3) stosuje formy grzecznociowe;
4) uzyskuje i przekazuje
informacje i wyjanienia;
5) prowadzi proste negocjacje w
typowych sytuacjach ycia
codziennego (np. wymiana

1) prowadzi negocjacje w trudnych

sytuacjach ycia codziennego (np.
niezasuone oskarenie,
spowodowanie szkody);
2) aktywnie uczestniczy w
rozmowie i dys kusji (przedstawia
opinie i argumenty, odpiera argu
menty przeciwne);
3) komentuje, zgadza si lub
kwestionuje zdanie innych
uczestnikw dyskusji;
4) spekuluje na temat przyczyn i
konse kwencji zdarze przeszych i
przyszych;

zakupionego towaru); ,

5) wysuwa i rozwaa hipotezy

6) proponuje, przyjmuje i odrzuca

propozycje i sugestie; ,
7) prosi o pozwolenie, udziela i
odmawia pozwolenia;
8) wyraa swoje opinie, intencje,
preferencje i yczenia, pyta o
opinie, preferencje i ycze nia
innych, zgadza si, sprzeciwia si;
9) wyraa swoje emocje (np.
rado, niezadowolenie,
zdziwienie);
10) prosi o rad i udziela rady;
11) wyraa proby i podzikowania
oraz zgod lub odmow wykonania
proby;
12) wyraa skarg, przeprasza,
przyjmuje przeprosiny;

writte
n
reacti
on

13) prosi o powtrzenie bd

wyjanienie (sprecyzowanie) tego,
co powiedzia roz mwca.
1) nawizuje kontakty towarzyskie
(np. przedstawia siebie i inne
osoby, udziela pod sta wowych
informacji na swj temat i pyta o
dane rozmwcy i innych osb);
2) uzyskuje i przekazuje informacje
i wyjanienia (np. wypenia
formularz);
3) prowadzi proste negocjacje w
typowych sytuacjach ycia
codziennego (np. uzgad nianie
formy spdzania czasu);
4) proponuje, przyjmuje i odrzuca
propozycje i sugestie;
5) prosi o pozwolenie, udziela i
odmawia pozwolenia;
6) wyraa swoje opinie, intencje,
preferencje i yczenia, pyta o

1) prowadzi negocjacje w trudnych

sytuacjach ycia codziennego (np.
niezasuone oskar e nie,
spowodowanie szkody);
2) ustosunkowuje si do opinii
innych osb;
3) przedstawia opinie i argumenty,
odpiera argu menty przeciwne;
4) komentuje, akceptuje lub
kwestionuje zdanie innych;
5) spekuluje na temat przyczyn i
konse kwe ncji zdarze przeszych i
przyszych;
6) wysuwa i rozwaa hipotezy

opinie, preferencje i yczenia

innych, zgadza si, sprzeciwia si;
7) wyraa swoje emocje (np.
rado, niezadowolenie,
zdziwienie);
8) prosi o rad i udziela rady;
9) wyraa proby i podzikowania
oraz zgod lub odmow wykonania
proby;

transf
er

10) wyraa skarg, przeprasza,

przyjmuje przeprosiny.
1) przekazuje w jzyku obcym
informacje zawarte w materiaach
wizualnych (np.wykresach, ma
pach, symbolach, piktogramach),
audiowizualnych (np. filmach,
reklamach) oraz tekstach
obcojzycznych;

1) streszcza usyszany lub

przeczytany tekst;
2) rozwija notatk, ogoszenie,
nagwki praso we;
3) stosuje zmiany stylu lub formy
tekstu.

2) przekazuje w jzyku polskim

gwne myli lub wybrane
informacje z tekstu w jzyku
obcym;

level

3) przekazuje w jzyku obcym

informacje sformuowane w jzyku
polskim.
III.0 A2

IV.0 B1/B1+

III.1 A2+/B1

IV.1 B2/B2+
IV.2 (dwujzyczna) C1 (z
elementami C2)

matur
a

egzamin gimnazjalny A2

matura podstawowa B1
matura rozszerzona B2
matura dwujzyczna C1

OCENIANIE KSZTATUJCE

dawanie informacji pomagajcej w uczeniu si

za prekursorw oceniania ksztatujcego uwaani s Black i Wiliam, ktrzy w 1998 roku
opublikowali dwie broszurki pod tytuem Wewntrz czarnej skrzynki"
1. Cele - Zastanowi si: Po co tego ucz? i Co moi uczniowie ju na ten temat wiedz?
Zaplanowa, dokd si zmierza i co si chce osign Podzieli si tajemnic celw z
uczniami Sprawdzi, czy cele zostay osignite

2. Kryteria oceniania NACOBEZU WILF (WHAT I AM LOOKING FOR) - Ustalenie, na co

bdziemy zwraca uwag przy ocenianiu. Okrelenie - faktw, dowodw, ktre poka
nauczycielowi i uczniowi, czy cel lekcji zosta osignity. Czyli na co bd zwraca
uwag to dokadnie i w jzyku ucznia sformuowane kryteria oceny, prezentowane
uczniom przez nauczyciela przed wykonaniem zadania, na pocztku lekcji. Kryteria te
pokazuj, co nauczyciel bdzie sprawdza i ocenia, ale te informuj, o czym bdzie
lekcja. Okrelamy je na podstawie celw sformuowanych w sposb zrozumiay dla
uczniw. Cele te powinny by moliwie konkretne i realistyczne, a kryteria pokazywa
zakres ich realizacji. Powinny by przez nauczyciela kadorazowo dopasowywane do
moliwoci danej klasy i wymogw konkretnego zadania.

3. Ocenianie ksztatujce a ocenianie sumujce

4. Praca z rodzicami - Uczniowie i rodzice musz by wiadomymi uczestnikami procesu

oceniania ksztatujcego. Ucze - ocena ksztatujca pomoe ci si uczy. Rodzice

dziki ocenianiu ksztatujcemu moecie pomc swojemu dziecku, moecie sta si jego
sojusznikiem
5. Pytania kluczowe - Pytania ukazujce uczniom szerszy kontekst, zachcajce ich do
poszukiwania odpowiedzi, angaujce w nauk Prowokuj uczniw do mylenia,
Poprawne odpowiedzi udzielone na nie przez uczniw wiadcz o zrozumieniu problemu
postawionego na lekcji, nie tylko o wysuchaniu i zapamitaniu materiau (taksonomia
Blooma)

6. Informacja zwrotna - Informacja zwrotna nie jest ocen ucznia, tylko ocen efektw jego
pracy. Warunkiem koniecznym przyjcia krytyki jest przekonanie ucznia, e nauczyciel go
akceptuje i zaley mu na nim.

7. Ocena koleeska - Uczniowie na podstawie ustalonych wczeniej kryteriw oceniania

wzajemnie recenzuj swoje prace.
8. Samoocena uczniowska - Jeli ucze potrafi oceni, ile si nauczy i ile musi si jeszcze
uczy, aby osign wyznaczony cel, to pomaga mu to w procesie uczenia si i czyni z
niego aktywnego uczestnika tego procesu.
Atmosfera sprzyjajca uczeniu si Uczniowie s zaangaowani w proces uczenia si
Uczniowie maj poczucie wasnej wartoci Uczniowie uczestnicz w planowaniu procesu
uczenia si Nauczyciel zachca uczniw do samodzielnoci Uczniowie wsppracuj ze
sob Nauczyciel dzieli si z uczniami odpowiedzialnoci za proces uczenia si
Uczniowie wiadomie uczestnicz w procesie uczenia si
Zasada 1. Ocenianie ksztatujce powinno by powizane z dobrym planowaniem
nauczania i uczenia si Plan opracowany przez nauczyciela uwzgldnia informacje na
temat postpw uczniw i ocen stopnia realizacji zamierzonych celw. Nauczyciel
elastycznie reaguje i modyfikuje plan w zalenoci od uzyskanych informacji na temat
postpw uczniw. Plan, cele i kryteria wedug ktrych bdzie oceniana praca ucznia s
znane uczniowi. Zadaniem nauczyciela jest opracowanie sposobu poinformowania
uczniw, ktry pozwoli uczniom zrozumie stojce przednimi cele i zadania. Planuje take,
w jaki sposb uczniowie otrzymywa bd informacj zwrotn, jaka bdzie ich rola w
sprawdzaniu wasnych osigni i jak pomoc uzyskaj w swojej dalszej nauce.

Zasada 2. Ocenianie ksztatujce koncentruje si na tym, w jaki sposb uczniowie si ucz

Uczniowie s rwnie wiadomi tego, czego, jak i tego, jak si ucz. I nauczyciel i
uczniowie koncentruj si na procesie, a nie na samym wyniku kocowym.
Zasada 3. Ocenianie ksztatujce jest istotne podczas realizacji caego procesu
dydaktycznego od planowania po ocen osigni Podczas lekcji uczniowie wykonujc
zadania, odpowiadajc na pytania nauczyciela pokazuj w jaki sposb myl, jakie maj
umiejtnoci i czego si ju nauczyli. Nauczyciel obserwuje prac uczniw, ocenia ich
postpy i na tej podstawie planuje dalsze zadania. Ten proces stanowi zasadnicz cz
codziennej pracy na lekcji, skania nauczyciela i uczniw do refleksji, dialogu i
podejmowania dalszych decyzji.
Zasada 4. Ocenianie ksztatujce naley traktowa jako kluczow umiejtno
dydaktyczn nauczyciela Nauczyciel stosujcy ocenianie ksztatujce umie planowa,
obserwowa proces uczenia si, analizowa i interpretowa uzyskane informacje o
przebiegu procesu i jego wynikach, przekazywa uczniom informacj zwrotn istotn dla
ich rozwoju. Nauczyciel pomaga i uczy samooceny. W przygotowaniu do zawodu i
pniejszym doskonaleniu naley pomaga nauczycielom rozwija te umiejtnoci.
Zasada 5. Ocenianie ksztatujce powinno by konstruktywne i przeprowadzane z duym
wyczuciem, bowiem jak kade ocenianie jest nieobojtne emocjonalnie. Nauczyciel zdaje
sobie spraw, jaki wpyw na ucznia, jego wiar we wasne siy i zapa maj komentarze,
oceny i opinie. Informacje zwrotne kierowane do uczniw s w najwyszym moliwym
stopniu konstruktywne i dotycz nie osoby lecz rezultatw jej pracy.
Zasada 6. Ocenianie ksztatujce musi suy motywowaniu uczniw do nauki. Ocenianie
skupiajce si na postpach i osigniciach, a nie na podkrelaniu niepowodze, zachca
uczniw do uczenia si. Porwnywanie osigni poszczeglnych uczniw z osigniciami
ich kolegw oraz tworzenie wszelkiego rodzaju rankingw, nie motywuje, a czsto
zniechca do uczenia si. Ocenianie moe motywowa uczniw do nauki, jeli chroni
autonomi ucznia, dostarcza konstruktywnej informacji zwrotnej, daje mu moliwo
wyboru i uatwia kierowanie wasn nauk.
Zasada 7. Ocenianie ksztatujce kieruje uwag na kryteria sukcesu (Na co bd zwraca
uwag?) ju na etapie planowania. Nauczyciel, aby uczenie si byo bardziej efektywne,
ustala z uczniami, co i w jaki sposb chc osign. Uczniowie maj wpyw na wybr celw
i ustalanie kryteriw sukcesu. Kryteria sukcesu powinny by podane w jzyku zrozumiaym
dla ucznia, tak aby mogy one suy te samoocenie i ocenie koleeskiej.
Zasada 8. Uczniowie otrzymuj konstruktywne wskazwki, jak mog poprawi swoje
wyniki i jak maj si rozwija. Uczniom potrzebne s informacje i wskazwki, by mogli
zaplanowa nastpny krok w uczeniu si. Nauczyciel wskazuje silne strony ucznia i
doradza, jak je rozwija; wyranie i konstruktywnie informuje o stronach sabych i o tym,
jak mona je eliminowa; stwarza uczniom moliwo poprawienia wasnej pracy.
Zasada 9. Ocenianie ksztatujce powinno rozwija uczniowsk zdolno do samooceny
tak, by suyo refleksji i samodzielnemu decydowaniu o wasnej nauce. Samodzielny
ucze potrafi ksztatowa swj proces uczenia si: zdobywa nowe umiejtnoci i wiedz,
zastanawia si nad tym, w jaki sposb to robi i jakie osiga wyniki oraz zaplanowa
dalsze etapy doskonalenia si. Droga do samodzielnoci prowadzi przez rozwijanie
umiejtnoci samooceny. Nauczyciel zachca do niej i wyposaa ucznia w stosowne
umiejtnoci.
Zasada 10. Ocenianie ksztatujce odnosi si do wszystkich kategorii osigni uczniw.
Ocenianie ksztatujce mona stosowa na wszystkich polach objtych nauczaniem.
Powinno mie ono na celu umoliwienie kademu uczniowi osigni na najwyszym
dostpnym dla niego poziomie. Nauczyciel zauwaa i docenia osignicia uczniw.

Common European Framework of Reference

for Languages (CEFR):
zosta opracowany na zlecenie Rady Europy,
jest zalecany przez Rad Unii Europejskiej,
jest uwzgldniony w Europassie,
zosta wczony do krajowych planw edukacyjnych,
jest realizowany przez czonkw ELCL Quality Alliance.
CEFR :
pozwala suchaczom oceni, czy robi postpy zgodnie z wasnymi oczekiwaniami,
moe by instrumentem komunikacji midzy lektorem a suchaczami,
stanowi sposb na przejrzyste przedstawienie celw kursu jzykowego.