Marcin Tomaszewski Handmade Knives & Blades

Rczny wyrb noy.

Strona gwna

Strona gwna

Strona gwna

Strona gwna

Strona gwna

niedziela, 18 maja 2014

Konstrukcja noa - cz. 1. Geometria, szlify - rodzaje, zastosowanie

Dzi rozpoczynam kolejny serial odcinkowy powicony noom. Tym razem nie skupi si na praktycznej czci gdy o tym mwi seria
"Robimy n" a bd pisa o samej teorii - konstrukcji noa, o stosowanych rozwizaniach itp...
Planuj kilka czci tego cyklu - ile? jeszcze nie wiem, zobaczymy jak to wyjdzie.
Dzi zaczn od omwienia znaczenia geometrii i najpopularniejszych rodzajw szlifw.
Co to takiego geometria ostrza?
Najprociej mwic jego ksztat w przekroju poprzecznym, jego grubo, zastosowane szlify. Jest to jeden z waniejszych parametrw
noa mimo e nie jest mierzalny i nie ma swojej jednostki, gdy od geometrii w duej mierze zaley to jak n bdzie ci, czy bdzie
wytrzymay czy te delikatny, czy bdzie si nadawa do rbania drewna czy do cicia misa lub warzyw.
Niestety nie ma narzdzia doskonaego i naley dobra n do konkretnych zastosowa - n ktry ma wytrzyma rbanie drewna
niekoniecznie bdzie doskonaym narzdziem do precyzyjnego cicia misa, i odwrotnie. Wybierajc lub projektujc wasny n trzeba
zastanowi si do jakich zada bdzie wykorzystywany.
W poniszym tekcie skupi si na klingach jednosiecznych. Sztylety i inne klingi obusieczne podlegaj dokadnie tym samym zasadom.
1. Grubo gowni.
Wg mnie nie ma sensu stosowania gowni grubszej ni 4mm. Grubsze, niezalenie od zastosowanych szlifw nie bd ju dobrze ciy a
raczej bd upay. Z drugiej strony nie widz rwnie sensu stosowania gruboci poniej 2mm. Optymalna wg mnie grubo do
wikszo zastosowa to 2,5-3mm
2. Wysoko szlifu
Istnieje caa gama rnych szlifw. Tu skupi si na najpopularniejszych.
- szlif peny

szlif wykonany jest na caej wysokoci gowni. Jest jednym z najlepiej tncych szlifw, ale zarazem nie naley do szlifw ktre pozytywnie
wpywaj na wytrzymao ostrza na obcienia boczne. Znakomity wybr w grubszych gowniach, bd w gowniach od ktrych
oczekujemy bardzo dobrych waciwoci tncych.
- szlif niepeny na ok 1/2 wysokoci gowni

converted by Web2PDFConvert.com

Wytrzymalszy od szlifu penego, a przy zastosowaniu go w cienkiej gowni rwnie wietnie tncy.
- szlif typu skandynawskiego

podobny do szlifu na 1/2 wysokoci, jednake rnicy si dwoma istotnymi punktami. Szlif skandynawski nie posiada wyranego
wyjcia szlifu tylko zaczyna si ju na trzpieniu gowni oraz nie posiada wyranej krawdzi tncej - paszczyzny szlifu zbiegaj si na
"zero" z pominiciem dodatkowego szlifu krawdzi tncej. N z takim szlifem posiada znakomite waciwoci tnce, jednake bardzo
atwo uszkodzi ostrze na twardym materiale.
- szlif wysoki, niepeny

Wariant pomidzy szlifem niskim a penym. Wysoko naley dobra jako kompromis pomidzy wytrzymaoci a waciwociami
tncymi
- szlif wznoszcy

Ciekawe rozwizanie do wikszych noy. Niski szlif na pocztku gowni zapewni jej wysok wytrzymao podczas ciszych prac t
czci gowni, natomiast szlif wysoki przy czubku zagwarantuje dobre waciwoci tnce sztychem. Szlif do trudny do wykonania gdy
na caej jego dugoci zmienia si kt.
- szlif opadajcy

Odwrotno poprzedniego - wietne waciwoci tnce pocztkiem i rodkiem gowni plus mocny czubek. Taki szlif czsto jest
stosowany w noach skandynawskich.
3. Typ szlifu
converted by Web2PDFConvert.com

- paski

Najpopularniejszy typ szlifu wystpujcy w noach. Paszczyzny szlifu s paskie. Zalet s waciwoci tnce lecz niektre produkty
spoywcze mog si do niego klei
- wklsy

Szlif o znakomitych waciwociach tncych, jednake osabiajcy kling. Nieczsto stosowany.

- wypuky

Zdolnoci cicia takiego szlifu zale od promienia krzywizny - im wikszy tym gorzej. Jest to jednak typ szlifu nadajcy najwikszej
wytrzymaoci dla gowni. Czsto przypadkowo wykonany przez pocztkujcych twrcw noy lub przy le ustawionej pozie szlifierki
tamowej.
- szlif jednostronny

moe wystpi w wariancie paski, wklsy lub wypuky. Charakteryzuje si tym e wyprowadzony jest jedynie z jednej strony gowni.
converted by Web2PDFConvert.com

Waciwoci tnce noa z takim szlifem s... niekoniecznie dobre ;) Ma tendencj do "uciekania" podczas krojenia.
- szlif kombinowany

Rne typy i wysokoci szlifw mona ze sob czy w zalenoci od potrzeb. Na rysunku powyej przekrj popularnego noa do
filetowania yanagiba
4. Profil grzbietu
Kady z wymienionych wyej szlifw mona zrobi na dwa sposoby.
- klinga zwajca si na caej dugoci

jak atwo zauway czubek bdzie bardzo delikatny lecz w zamian za brak wytrzymaoci bdzie niezwykle dobrze ci
- klinga z wyranym sztychem

Dugo czubka uzaleniona jest od wysokoci szlifu i zamierze twrcy. Znacznie mocniejsza konstrukcja od poprzedniej, ale zarazem o
troch gorszych waciwociach tncych.
Niektre klingi posiadaj jeszcze tzw. faszywe ostrza - czyli dodatkowy szlif idcy od grzbietu, najczciej nieostry. Oprcz walorw
estetycznych ma to na celu poprawienie zdolnoci penetracyjnych czubka (zwaszcza przy grubych klingach) kosztem jego wytrzymaoci.

Podsumowanie.
Po przeczytaniu powyszego i zapoznaniu si z obrazkami powinna nasun si prosta refleksja - im n lepiej tnie tym jest
delikatniejszy a waciwoci tnce zale od zastosowanych ktw szlifu, czym kt mniejszy tym lepsze cicie.
Oczywicie projektujc swj n naley znale odpowiedni kompromis pomidzy tymi dwoma parametrami i tak dobra geometri by
bya optymalna dla danego zastosowania.
Jeszcze kilka dodatkowych przykadw:

szlify pene paski wykonane na stali gruboci 3mm

converted by Web2PDFConvert.com

szlify niepene o rnej wysokoci

rne szlify

szlif niepeny woski z dodatkowym faszywym ostrzem

Marcin Tomaszewski o 13:22
Udostpnij

converted by Web2PDFConvert.com

4 komentarze

Dodaj komentarz

Najlepsze komentarze

Marcin Tomaszewski 3 miesice temu - Udostpniony publicznie

Konstrukcja noa - cz. 1. Geometria, szlify - rodzaje, zastosowanie
Dzi rozpoczynam kolejny serial odcinkowy powicony noom. Tym razem nie skupi
si na praktycznej czci gdy o tym mwi seria "Robimy n" a bd pisa o samej teorii
- konstrukcji noa, o stosowanych rozwizaniach itp... Planuj kilka czci tego cyklu ...
Odpowiedz

Anonimowe 2 miesice temu

Hej, Fajny tekst. Czytajc opisy opisy i recenzje noy nie bardzo wiedziaem o czym
mowa. Twj tekst sporo mi wyjani. atwy i przyjemny. Dziki:) Oby tak dalej.

Anonimowe 2 miesice temu

Dzikuje za to co robisz dla modych co dopiero zaczynaj przygod z noami dziaaj
dalej i dziel si wiedz na prawd interesujcy i pomocny blog
Marcin Tomaszewski 2 miesice temu
dziki :) Mio jest wiedzie e ta moja pisanina komu si przydaje. Rozwija bloga
zamierzam nadal - jest jeszcze sporo do opisania. A moe czytelnicy maj jakie
zapotrzebowanie na konkretny tekst?

Strona gwna

Wywietl wersj na komputer

Technologia Blogger

converted by Web2PDFConvert.com