9.

Ruch zoony punktu

sylwetka migowca pochodzi z: Parker S.: Statki powietrzne,

Polska Oficyna Wydawnicza BGW, Warszawa 1992

A w

z
z

aO
O

aw

y
O

x
Oxyz nieruchomy
ukad wsprzdnych

Oxyz ruchomy
ukad wsprzdnych

x
O aO prdko i przyspieszenie rodka ukadu ruchomego

prdko ktowa i przyspieszenie ktowe ukadu ruchomego

wektor okrelajcy pooenie punktu A w ukadzie ruchomym

w a w

DANE

wzgldna prdko i wzgldne przyspieszenie punktu A

(zmierzone wzgldem ukadu ruchomego)

SZUKANE bezwzgldna prdko i bezwzgldne przyspieszenie

punktu A (zmierzone wzgldem ukadu nieruchomego)

A w

z
z

aw

aO

x
Oxyz nieruchomy
ukad wsprzdnych

Oxyz ruchomy
ukad wsprzdnych

r x r r r
w ukadzie nieruchomym = O ' + + w
r
r

u prdko unoszenia
r r
r r r r r
r r
r
a = aO ' + ( ) + + 2 w + aw

przyspieszenie unoszenia

r
aC

r
au

przyspieszenie Coriolisa

Zadanie 1/9
Tarcza o rodku O i promieniu r obraca si z prdkoci ktow
i przyspieszeniem ktowym wok osi przechodzcej przez
punkt A, prostopadej do jej paszczy. Wzdu krawdzi tarczy
porusza si punkt B ze sta prdkoci wzgldem tarczy wynoszc w.
Wyznaczy bezwzgldn prdko i bezwzgldne przyspieszenie a punktu B.
Odp.:

A
O

w
r

x
x = r

a x = 2 r r 2 w +

w2
r

y = w r a y = 2 r r
z = 0

az = 0

Zadanie 2/9
Tarcza obraca si ze sta prdkoci ktow wok prostopadej osi przechodzcej przez jej rodek. Wzdu ciciwy,
odlegej o b od osi obrotu, porusza si punkt ze sta prdkoci
wzgldn w.
Wyznaczy bezwzgldn prdko i
bezwzgldne przyspieszenie punktu
w funkcji kta .
Odp.:

x = btg

a x = 2w 2b

y = w b

a y = 2btg

z = 0

az = 0

Zadanie 3/9
Tarcza o promieniu r obraca si wok rednicy ze sta prdkoci ktow . Wzdu krawdzi porusza si punkt ze sta
prdkoci wzgldn w.
Wyznaczy bezwzgldn prdko
i bezwzgldne przyspieszenie a
punktu w funkcji kta .
w
Odp.:

w2
cos
r

x = w sin

ax =

y = w cos

a y = 2 r sin

z = r sin

a z = 2w cos

w2
sin
r

Zadanie 4/9
Obliczy bezwzgldn prdko i bezwzgldne przyspieszenie
punktu poruszajcego si po powierzchni Ziemi na pnoc ze sta
prdkoci wzgldn w=100km/godz.
Punkt znajduje si na =51.5
szerokoci geograficznej pnocnej. Ruch Ziemi dookoa
Soca zaniedba. Promie
Ziemi r=6370km.

z
Odp.:

x = r cos = 288.37 m / s

a x = 2w sin = 3.16 103 m / s 2

y = w sin = 21.74 m / s

a y = 2 r cos

z = w cos = 17.29 m / s

az =

= 289.7 m / s = 1043 km / h

w2
cos = 21.05 103 m / s 2
r

w2
sin = 94.8 106 m / s 2
r
a = 0.021m / s 2

Zadanie 5/9
Rurka AB o dugoci l=0.5m obraca si ze sta prdkoci obrotow n=2obr/s wok osi tworzcej z osi rurki kt =60. Wewntrz
rurki znajduje si kulka M, ktrej pooenie okrela wsprzdna
s=10t3[m], gdy t[s].
B
Obliczy bezwzgldn
prdko i bezwzgldne
M
l
przyspieszenie kulki w
chwili wylotu z rurki.
s
y

Odp.:

x
2

l
x = 30 sin 3.526 m / s
10

A
a x = 4 2 n 2l sin + 60 3

l
cos 2.036 m / s
10
z = 2nl sin 5.441m / s

y = 30 3

6.796 m / s

a y = 60 3

l
sin 49.24 m / s 2
10

l
cos 11.05 m / s 2
10
2

l
a z = 4n30 3 sin 88.62 m / s 2
10
a 102 m / s 2