#42 Numer Specjalny

Znajc konkretne parametry rda wiata,

mona wyliczy intensywno promieniowania
FAR W/m2.

Pierwsze HOMEboxy byy wewntrz biae, a z

zewntrz czarne. Biay kolor doskonale odbija
wiato, a czarny zapobiega przewitom wiata.

Do testw wybraem najbardziej popularne

modele, ktre s atwo dostpne na rynku.

Ile FAR W/m2 potrzebuj roliny 

Caa prawda o boxach uprawowych

Test odbynikw

str.4

str. 7

Czym jest wiato?

Zapraszamy do lektury specjalnego wydania Spliffa, w ktrym sprbujemy odkry
tajemnice promieniowania elektromagnetycznego, nazywanego wiatem.

ikszo ludzi pod pojciem

wiata rozumie przeciwiestwo
ciemnoci, poniewa w wietle
widzimy
ludzi,
zwierzta,
przedmioty po prostu widzimy. Jednak
wiato to duo bardziej zoony element
i rne organizmy postrzegaj je w rny
sposb w zalenoci od dugoci fali.
wiato, ktre ludzie postrzegaj jako bardzo
intensywne, inne organizmy mog widzie
jako niewyrane szaroci, a z drugiej strony
wiato praktycznie niedostrzegane przez
ludzkie oko dla innych organizmw moe
by wrcz olepiajce. W przyrodzie zawsze
moemy polega na najbardziej wydajnym
rdle wiata, emitujcym promieniowanie
elektromagnetyczne o szerokim spektrum,
ktre zadowoli wszystkie organizmy Socu.
Jednake hodowcy rolin pod sztucznym
owietleniem s skazani na dostpne rda
wiata, ktre emituj tylko wiato w
okrelonych zakresach dugoci fali.

Mr. Jose

Jak uprawia
indoor?
Autorem wikszoci tekstw w biecym, specjalnym
wydaniu Spliffa jest autor ksiki Jak uprawia indoor,
Mr. Jose. Korzystajc z kilkunastoletniego dowiadczenia
w dziedzinie uprawy pod sztucznym owietleniem, autor
zdradza szczegowe informacje jak zaoy wasn
plantacj krok po kroku.
Opisywane
technologie
oparte s wycznie na
dostpnym na polskim
rynku
wyposaeniu.
Kompleksowe informacje
na temat owietlenia,
nawoenia, wentylacji i
nawadniania
przydadz
si
kademu,
nawet
mocno zaawansowanemu
growerowi.
Jak uprawia indoor
dostpna jest m.in. na
stronie
www.domowauprawa.pl

REKLAMA

Teraz dochodzimy do zasadniczej kwestii

naszego badania. Jaka jest rnica w postrzeganiu wiata
przez ludzi i roliny? Jakie rdo wiata i w jakich warunkach
zapewni rolinom takie wiato, ktre bdzie mie najlepszy
wpyw na ich wzrost i kwitnienie? Czy rdo wiata to jedyny
element, wpywajcy na ilo wiata dziaajc na roliny? Czy

due znaczenie ma odlego roliny od rda wiata? Aby

odpowiedzie na wszystkie te pytania, naley najpierw zrozumie
istot wiata jako promieniowania elektromagnetycznego. A wic
wiato skrywa przed nami swoje tajemnice. Sprbujmy je nieco
lepiej nawietli.
cig dalszy na str. 3

Owietlenie pod lup

rzedstawiamy pierwsze kompleksowe opracowanie,

dotyczce dostpnych akcesoriw owietleniowych
dla mionikw upraw pod sztucznym socem.
Testy sprztu s standardem wielu bran - przed
zakupem nowej lodwki czy drukarki, bez problemu
znajdziemy odpowiednie zestawienie, przedstawiajce wady i
zaledy poszczeglnych modeli. Tego komfortu nie mieli do tej
pory growerzy, ktrzy musieli zdawa si na relacje znajomych,
opinie sprzedawcw bd lepy traf.

Jednoczenie przypominamy (do znudzenia), e prezentowane

przez nas treci mog by wykorzystywane w praktyce tylko w
dwch przypadkach:
- uprawy cannabis w krajach, ktrych przepisy na to zezwalaj,
- uprawy na terytorium RP dorodnych pomidorw, truskawek,
bazylii...

Decyzja, jaki sprzt wybra, zaley od wielu czynnikw. Wybr,

jaki maj dzi growerzy, jest tak duy, e znale mona akcesoria
dedykowane zarwno pocztkujcym ogrodnikom z ograniczon
przestrzeni, jak i osobom uprawiajcym na wiksz skal (np. na
potrzeby konopnych klubw spoecznych). Czasy, kiedy jedynym
nadajcym si do indoor rdem wiata bya wypoyczona na
wieczne nieoddanie arwka z latarni ulicznej to na szczcie
zamierzcha przeszo.
Autor wydanej niedawno na polskim rynku ksiki Jak uprawia
indoor podszed do sprawy naukowo - zamiast wasnego zdania
czy widzimisi, pokusi si o przedstawienie wynikw sprztu
zbadanych w specjalistycznym laboratorium.
Wyniki nie zawsze musz byc idealne - publikacja ta jest pierwsz
tego typu i si rzeczy moe zawiera pewne braki. Z caych si
naley jednak przyklasn tej inicjatywie i czeka na kolejne.

Podzikowania
Od autora: caa seria Nieprzejrzyste wiato
powstaa po to, aby pomaga domowym
hodowcom w poznaniu rnic w poszczeglnych
typach owietlenia, zapewni niezawodny klucz
przy instalacji rde wiata w odpowiedniej
odlegoci od rolin oraz pokazaniu, jak zapewni
rolinom jak najwiksz ilo niezbdnego
promieniowania. Sam pomys by prosty, jednak
realizacja testw do wyczerpujca finansowo.
Dzikuj sponsorom Advanced Hydroponic
of Holland, Homebox i Growshop.cz, ktrzy

str.12

wsparli nasz projekt, pokazujc w ten sposb,

e chtnie inwestuj w edukacj hodowcw pod
sztucznym owietleniem.
Dzikujemy redakcji Legalizace.cz za zgod na
przedruk.

Spliff Gazeta Konopna

Reklama

Spliff Gazeta Konopna

Numer Specjalny

Czym jest wiato?

cig dalszy ze str. 1

wiato, czowiek i roliny

romieniowanie elektromagnetyczne dzieli si na

poszczeglne rodzaje, w zalenoci od dugoci
fali i zaczyna si od promieniowania gamma
(najmniejsza dugo fali) i koczy na falach
radiowych. W tym szerokim spektrum znajduje
si midzy innymi tzw. wiato widzialne,
ktrego dugo fali wynosi od 400-750 nm innymi sowy
jest to wiato, o ktre nam chodzi. wiato widzialne jest
rwnie wane dla ludzi i dla rolin. Rnica jest w dwch
czynnikach. Pierwszy z nich to fakt, e ludzie postrzegaj
wiato oczami, natomiast roliny za pomoc caego ciaa.
Po prostu czowiek widzi wiato oczami, a rolina za
pomoc receptorw w liciach, odygach i kwiatach. Druga, i
znacznie bardziej istotna rnica polega na tym, e roliny s
bardziej wraliwe na wiato o innej dugoci fali. Lepiej jest
to przedstawione na rysunku.

lampy wyadowcze wysokoprne. Do uprawy uywa si

rwnie lamp CFL i LEDw szczegowym opisem rde
wiata zajmiemy si pniej. Teraz waniejsze dla nas jest
to, jak pozna, czy rdo wiata emituje wiato potrzebne
do uprawy.

Przy zakupie rda wiata do uprawy zazwyczaj mona

spotka si z nastpujcymi informacjami:
Moc okrela ilo energii zuywan przez rdo wiata i
jest wyraana w Watach.
Strumie wietlny () ta warto podawana jest w
lumenach (lm). Lumen jest jednostk strumienia wietlnego.
Im wiksza intensywno, tym wikszy stoek wiata
bdzie owietlony przez rdo arwka o intensywnoci
90 tysicy lumenw owietli wicej ni arwka o
intensywnoci 40 tysicy lumenw.

Temperatura chromatyczna (zwana te temperatur

barwow) termin pomocniczy do wyraenia skadu
wiata, podawany w stopniach Kelvina (K). Technicznie
rzecz biorc, charakteryzuje widmo wiata biaego.
Bardziej zrozumiale mwic, im wysza temperatura
barwowa, tym wicej rda wiata wydaje wiata
biaego/niebieskiego (niezbdnego do wzrostu). Natomiast
im nisza temperatura barwowa, tym lepiej rdo wiata
nadaje si do owietlania rolin w stadium kwitnienia.
Zauwaye, e wrd dostpnych danych czego brakuje?
Tak, jest to strumie promieniowania FAR a wanie ta
informacja interesuje nas najbardziej.

Promieniowanie
fotosyntetycznie aktywne FAR

Skuteczno wietlna zdolno rda wiata do

konwersji Watw na Lumeny. Skuteczno podaje si
w lumenach na Wat (lm/W lub LPW) i jest wanym
wskanikiem wydajnoci rda wiata. Jeeli na przykad
lampa 400W MH generuje 100 lumenw na 1 Watt, uzyskasz
mniej skuteczne wykorzystanie energii, czy owietlenia, ni
w przypadku lampy o takiej samej mocy, ktra emituje 125
lumenw na Watt.

Promieniowanie fotosyntetycznie aktywne (po angielsku

PAR Photosynthetically Active Radiation) mona opisa
w formie kilku jednostek. Dla normalnego miertelnika
najlepszym
sposobem
jest
pomiar
intensywnoci
promieniowania jako FAR na metr kwadratowy (W/m2
FAR). W celu wyliczenia FAR W/m2 naley zna strumie
promieniowania FAR w Wattach (W FAR) oraz ilo
emitowanych lumenw.

Spektrum wiata okrela cz widma wiata, ktr

emituje dane rdo wiata. Roliny wykorzystuj inn
cz spektrum do wzrostu, a inn do tworzenia kwiatw.
Dziki tej informacji stwierdzisz, czy rdo wiata jest
odpowiednie do stadium wzrostu, kwitnienia czy obu
tych etapw. Na przykad w przypadku uycia lampy
halogenidowej, ktra emituje zazwyczaj wiato o dugoci
fali 400-500 nm, zapewnilibymy rolinom odpowiedni
ilo wiata przydatnego do wzrostu - uzyskasz silne odygi
i wiksze licie. Po przejciu do stadium kwitnienia kwiaty
byyby jednak bardzo rzadkie, poniewa do tworzenia
kwiatw niezbdne jest wiato o dugoci fali 560-750 nm.

Jako przykad wemiemy wysokoprn lamp sodow

Osram Plantastar o mocy 250 W, ktrej strumie wietlny
wynosi 33 200 lumenw, a strumie promieniowania
FAR 80 W. Gdybymy cay strumie wietlny skierowali
na powierzchni 1 m2, uzyskalibymy intensywno
owietlenia 33 200 luksw (lx). Aby dowiedzie si, ile
to FAR W/m2, wyliczymy, ile luksw jest potrzebnych
do uzyskania 1 FAR W/m2 33 200 (lm) : 80 W (strumie
promieniowania FAR) = 415 lx, a wic 1 FAR W/m2 uzyskamy
przy intensywnoci owietlenia 415 lx. Poniewa na 1 m2
otrzymujemy teraz fikcyjn intensywno owietlenia 33
200 lx, dzielimy t warto przez 415. Wynik to 80 FAR W/
m2.
Ten przykad to tylko ilustracja
i nie uwzgldnia adnych
strat wiata w zalenoci od
odlegoci od rda wiata
oraz
na
skutek
odbicia
wiata
od
powierzchni
lampy (odbynika), cian itd.
Poniewa wspomnielimy o
dodatkowej jednostce, musimy
zawrze jej definicj:

Wykres atwo i zrozumiale wskazuje, e ludzkie oko jest

najbardziej wraliwe na wiato o dugoci fali, na ktr
roliny wykazuj najmniejsz wraliwo. wiato, ktre
roliny dostrzegaj najbardziej intensywnie nazywane jest
Promieniowaniem Aktywnym Fotosyntetycznie (FAR)
wiato, ktre roliny wykorzystuj do fotosyntezy, a wic
do wzrostu i kwitnienia. Jest to bardzo wana informacja.
Wikszo rde wiata jest skonstruowana z myl o oku
ludzkim i emituje bardzo mao wiata o dugoci fali FAR.
Podobny problem pojawia si w przypadku instrumentw
fotometrycznych. S one projektowane w taki sposb, aby
mierzyy wiato podobnie jak ludzkie oko. A wic jeli
wczysz arwk i bdziesz mierzy natenie emitowanego
wiata za pomoc standardowego luksometru, otrzymasz
wartoci odpowiednie dla ludzkiego oka. To do logiczne,
ale niezbyt dokadne z punktu widzenia uprawy rolin.

Natenie owietlenia (E)

wyraa stosunek strumienia
wietlnego
na
owietlonej
powierzchni.
Jednostk
miary jest lux (lx). Natenie
owietlenia wynosi 1 lx, kiedy 1
lumen przypada na 1m2. Jeeli
mamy lamp o strumieniu
10
tysicy
lumenw
na
powierzchni 1 m2, uzyskamy
warto natenia 10 tys.
luxw. Natenie owietlenia
(E) = padajcy strumie
wietlny (lm) x Owietlona
powierzchnia (m2)

Podawane parametry rde

wiata
REKLAMA

Jako e uprawa rolin pod sztucznym owietleniem nie

jest adn nowoci, mamy sposobno nabycia rde
wiata, ktre zaspokajaj potrzeby rolin duo lepiej ni
standardowa arwka, ktr mona sobie zapali przy
czytaniu tego artykuu. Najczstszym typem rde wiata
do uprawy rolin s obecnie wci lampy HID (HPS), czyli

Redakcja Gazety Konopnej Spliff poszukuje nowych autorw

oraz tekstw,
szczeglnie z zakresu medycznych i przemysowych zastosowa Cannabis i
profesjonalnej uprawy.
Zgoszenia prosimy przysya na adres redakcja@spliff.pl

Tak, zamieszczamy materiay instruktaowe dotyczce

uprawy rolin konopi. Przestrzegamy zarazem, ze
wzgldu na BHP nie naley robi tego w Polsce.
Jeeli cierpisz na nowotwr, anoreksj, jaskr, AIDS,
stwardnienie rozsiane lub ktr z innych chorb
leczonych przy pomocy Cannabis, dla ratowania
swojego zdrowia i ycia postaraj si o wasne kwiaty,
ale wczeniej opu terytorium RP. Jeeli stosujesz
susz konopny lub haszysz jako uywk, rb to
odpowiedzialnie - nie kupuj jej od handlarzy, poniewa
czsto zawiera niezdrowe domieszki (jak choby drobno
mielone szko dla zwikszenia wagi), a pienidze mog
wspiera nieuczciwy biznes. Na szczcie w wielu
krajach (NL, BE, ES, PT, AT, CH, UKR, CZ) mona
bezpiecznie uprawia swoje roliny na wasne potrzeby.
Przed rozpoczciem sprawd dokadnie obowizujce
lokalnie, aktualne przepisy.

Spliff Gazeta Konopna

Numer Specjalny

Ile FAR W/m2 potrzebuj roliny

Znajc konkretne parametry rda wiata, mona wyliczy intensywno promieniowania FAR W/m2. Niestety w przypadku wikszoci rde wiata
nie podaje si informacji o strumieniu promieniowania FAR - zrobilimy to za was, dokonujc praktycznego oszacowania za pomoc specjalistycznego
instrumentu do pomiaru FAR.Ale do gadania, lepiej przejdmy do rzeczy.

dziedzinie uprawy rolin sztuczne owietlenie

jest najczciej wykorzystywane jako uzupenienie
promieniowania sonecznego. Za pomoc lamp
uprawowych mona na przykad wyduy dzie w
szklarniach, co umoliwia upraw warzyw w znacznie
duszym okresie czasu ni w przypadku, kiedy
hodowcy polegaj wycznie na socu. Kolejne zastosowanie
sztucznego owietlenia mona znale w szklarniach
botanicznych. Niektre roliny egzotyczne wymagaj do ycia
wikszego natenia wiata, ktrego przez wikszo roku nie
znajd w naszej szerokoci geograficznej. Sztuczne owietlenie
zna rwnie wiele osb, ktre maj w lecie przed swoimi domami
rnego rodzaju palmy i kaktusy. Roliny te nie przeyyby
naszej zimy, a wic przez okres zimowy s magazynowane w
stodoach, garaach i piwnicach. Do ich owietlenia zazwyczaj
wystarcz wietlwki o wymaganym spektrum wiata.
Niektrzy rwnie wykorzystuj sztuczne wiato do uprawy
rolin pokojowych. W ten sposb uzyskuj pikniejsze roliny
i pozwalaj rozkwitn tym gatunkom, ktre bez sztucznego
owietlenia nie miayby na to szansy (w naszych warunkach
klimatycznych). Nie wolno te zapomina o akwarystach zdecydowana wikszo akwariw wyposaona jest w rdo
wiata, ktre zapewnia lepszy wzrost rolin akwariowych oraz
zdrowy rozwj hodowanych zwierzt.
W powyszych przypadkach roliny s owietlane zdecydowanie
niszym nateniem wiata ni w przypadku uprawy konopi.
Nieznany jest aden inny gatunek, przy uprawie ktrego uywa
si tak wysokiej liczby Wattw na metr kwadratowy jak przy
uprawie indoor konopi. Powodw jest kilka. Przy uprawie
rolin przemysowych, takich jak pomidory, papryka, ogrki
i inne warzywa, podstawowym rdem wiata jest soce.
Dla celw dowietlania wystarczy wic nisze natenie.
Roliny zimujce pod sztucznym owietleniem zazwyczaj nie
s uprawiane, by uzyska maksymalny rozmiar, ale dla celw
dekoracyjnych. Poniewa hodowcy konopi zmuszeni s do
ukrywania si w piwnicach, ziemiankach i innych obszarach,
ktre uniemoliwiaj wykorzystanie wiata naturalnego, musz
zapewni swoim rolinom maksymalne natenie wiata, aby
uzyska odpowiednie plony.
Aby zrozumie kwesti niezbdnego poziomu owietlenia,
zapoznaj si z tabel.
Optymalne wartoci W/m2 FAR (promieniowania fotosyntetycznie
aktywnego) s rne dla poszczeglnych gatunkw rolin.

Jak uzyska podane natenie

promieniowania
Z tabeli wyranie wynika, e do uprawy konopi najlepiej jest
osign natenie 60-100 FAR/m2 im bliej 100W/m2, tym
lepiej. Ale jak to zrobi? W poprzednim artykule dowiedzielimy
si, jak wyliczy przyblion dawk FAR/m2 na podstawie
parametrw rda wiata. Teraz zastanwmy si, jak wybra
rdo wiata w zalenoci od tego, na jak wielkiej powierzchni
chcemy zapewni promieniowanie FAR.
Jako przykad wemiemy obszar uprawowy o rozmiarach 12
metry, a wic 2 m2.
1.Przemnoymy niezbdne natenie promieniowania przez
wielko obszaru uprawowego 2 m2 80 FAR W/m2 (dla
uprawy indoor konopi) = 160 W FAR.
2.Aby uwzgldni straty wiata na cianach, pododze oraz
fakt, e roliny rzucaj na siebie nawzajem cie, przemnoymy
wynik poprzedniego kroku przez 1,5 taka procedura jest
powszechnie stosowana przy tego rodzaju wyliczeniu 160
1,5 = 240 W FAR.
3. Na powierzchni 2 m2 potrzebujemy wic 240 W FAR.
4. Teraz naley obliczy przyblion dawk FAR W
przewidywanych rde wiata. Wzr znamy z poprzedniego
artykuu - Czym jest wiato?.
Przy wyborze rde wiata mona uzyska wicej wariantw.
Pamitaj, e wany jest rwnomierny rozkad wiata. Czsto
lepiej jest wybra wicej sabszych rde wiata ni jedno
silne. Przy owietlaniu wikszych powierzchni natomiast lepiej
jest uy mniej silnych rde, aby w ten sposb zmniejszy
koszty zakupu owietlenia.
T procedur mona wykorzysta przy uprawie dowolnych
rolin. Jeli wic chcesz przezimowa roliny ozdobne gdzie w
garau, moesz postpowa w taki sam sposb. Tylko zamiast
80 FAR W/m2 musisz przeliczy nisz warto, na przykad

30 FAR W/m2 (zob. tabela).

Odlego i natenie
Mogoby si wydawa, e teraz wiemy ju o owietlaniu rolin
wicej ni trzeba. Oczywicie nie jest to prawda. Porwnujc
z terminologi myliwsk, wiemy tylko tyle, ile strzaw
musimy odda na tej podstawie moemy wybra kaliber
i wiemy rwnie, w jakim kierunku strzela. Nie wiemy
jednak, jak daleko od tarczy powinnimy stan, aby strza
by wystarczajco skuteczny. Wraz z rosnc odlegoci od
lampy znaczco zmniejsza si natenie owietlenia, a tym
samym poziom promieniowania fotosyntetycznie aktywnego.
Ponadto natenie maleje wykadniczo wystarczy stwierdzi,
e zmniejsza si bardzo szybko. Ju nawet 30 cm rnicy w
odlegoci znaczco zmniejsza albo zwiksza skuteczno
rda wiata.
Dla lepszego zrozumienia, zostaniemy przy myliwym i
jego strzelbie. Zamy, e kady nabj to jeden lumen. W
magazynku jest 10 000 nabojw, a wic 10 000 lumenw. Po
wystrzale z lufy wylec wszystkie naboje, mniej wicej w
tym samym kierunku. Im dalej lec, tym bardziej si od siebie
oddalaj. Jeli w odlegoci jednego metra wszystkie dziesi
tysicy nabojw pokryje powierzchni 1m2, to w odlegoci 2
metrw pokryj obszar 4x wikszy (22), w odlegoci 3 metrw
nawet 9-krotnie wikszy (32). A na dodatek liczba nabojw
pozostaje taka sama. Podobnie jest z lumenami.
Poniewa natenie owietlenia jest wyliczane tak, e liczb
lumenw dzieli si przez obszar owietlanej powierzchni:
Natenie owietlenia (E) = Padajcy strumie wietlny (lm)/
Owietlona powierzchnia (m2), jest jasne, e kiedy owietlana
powierzchnia jest zwikszana, natenie owietlenia maleje.
Jak wic stwierdzi, jaka odlego bdzie idealna? Szczeglnie
w przypadku, kiedy mamy do wyboru wicej rodzajw rde
wiata? Szczerze przyznam, e musiaem niele nagwkowa
si nad tym pytaniem. aden ze mnie matematyk, a ju na
pewno nie fizyk. Ale jestem ciekawski. Dlatego zwrciem si
do osb, ktre od duszego czasu zajmuj si wiatem, a ich
dowiadczenie w owietleniu rolin jest wiksze ni historia
najstarszego coffeeshopu w Holandii. Nie byo atwo ich
znale. Najpierw mylaem, e potrzebne informacje uzyskam
od samych producentw lamp do uprawy rolin. Dziay
handlowe i produkcyjne nie byy w stanie odpowiedzie na
moje pytania, ale wci dzwoniem i mailowaem, a wreszcie
znalazem odpowiedniego czowieka, docenta, ktrego
nazwisko zachowam dla siebie ze wzgldw etycznych.

REKLAMA

Ten jednak nie ucieszy si za bardzo ze spotkania ze mn.

Szybko zrozumia, e informacje, ktrych potrzebuj, mog
by przydatne przede wszystkim dla domowych hodowcw
konopi, dla ktrych nie wykaza zbyt duego zrozumienia.
Mimo to pan docent powici mi swj drogocenny czas i
wyjani, e magiczny wzr do wyliczenia danych, ktrych
szukam, nie istnieje. Nasza komunikacja pozwolia mi zdoby
wiele przydatnych informacji, a nawet zapewnia nieco
rozrywki. Dyskusja o wietle i rdach wiata midzy dwiema
osobami, z ktrych jedna uczya si fizyki ostatni raz w szkole
podstawowej, a druga zajmuje si ni cae ycie, zapewnia
wiele niespodzianek obu stronom. Wniosek z dyskusji by taki,
e jedynym sposobem uzyskania potrzebnych informacji s
pomiary w praktyce. W kadym razie panu docentowi naley
si moje uznanie i podzikowanie za cierpliwo.Sinvelig nisqui

Spliff Gazeta Konopna

Numer Specjalny

Jak uzyska maksymaln ilo

odpowiedniego wiata?
P

Parametry testu

omiary
byy
wykonywane
za
pomoc
spektrofotometru AvaSpec 3648 w rnych
odlegociach od rde wiata. Dane zostay
poddane ocenie w specjalistycznym programie,
ktry jest w stanie zmierzy i obliczy dokadn
dawk
promieniowania
o
konkretnych
dugociach
fali. Owietlona powierzchnia wynosia 120120 cm, a
wikszo pomiarw bya realizowana w boxie Homebox
Silver 120120200 cm z odbynikiem Waveflector XL.
Oprcz spektrum wietlnego i dawki promieniowania FAR
sprawdzalimy rwnie rozpraszanie wiata w taki sposb,
aby stwierdzi, jak rwnomiernie poszczeglne rda w
poczeniu z odbynikami owietlaj powierzchni uprawow.
Chocia staralimy si zachowa maksymaln precyzj,
naley uwzgldni moliwe odchylenia do 10%. Na przykad
przy wymianie rda wiata nie da si unikn minimalnej
zmiany jego odlegoci od powierzchni w stosunku do innych
testowanych rde.

Wartoci zmierzone w centrum

pod lamp:
30 cm: 144 FAR W/m2
40 cm: 110 FAR W/m2
50 cm: 72 FAR W/m2
60 cm: 59 FAR W/m2
70 cm: 51 FAR W/m2
80 cm: 27 FAR W/m2

<< Tab. 1. Porwnanie wartoci pomiarw przy uyciu statecznika Lumatek 400 z regulacj
ekspozycji.

By moe zainteresuje Ci te
porwnanie statecznikw. W
nagwku tego akapitu wida
statecznik Lumatek 400 SL. To
oznacza, e uylimy statecznik << Tab. 2. Porwnanie statecznika Lumatek 600 W z regulacj ekspozycji i statecznika GIB
z regulacj ekspozycji, kiedy PRO IT. Statecznik elektroniczny Lumatek zwiksza zysk wietlny nawet o 29% w porwnaniu ze
przecznik by ustawiony w standardowo uywanymi statecznikami.
pozycji 400 SL. Sam rwnie
wnioskw, spjrzmy na wykresy rnic w dawce FAR padajcej
byem ciekawy, jak bdzie
pracowa to urzdzenie. Przecznik ma 4 pozycje i umoliwia na powierzchni 8080 cm w przypadku uycia 200 W CFL, w
regulacj iloci wiata emitowanego przez lamp. Jest to odlegoci 5 cm oraz 400 W HPS w odlegoci 40 cm (wykresy
przydatne nie tylko do zmniejszenia zuycia energii elektrycznej 1. i 2.).
w pocztkowych etapach uprawy, ale pozwala rwnie na
cig dalszy na nastpnej stronie
rzadsze zmiany wysokoci zawieszenia lampy. Pocztkowo
po prosto ustaw statecznik w pozycji 250 W, a kiedy roliny
zaczn rosn, dodaj wicej wiata. Nie musisz wic zaczyna
uprawy z lamp zawieszon wysoko nad maymi rolinkami i
niepotrzebnie zuywa due iloci energii.

KUSHIE KUSH

Spektrofotometr AvaSpec 3648 z czujnikiem w cenie 45 000 z.

Przeczanie rzeczywicie dziaa. W tabeli 1. mona pozna

wartoci pomiarw przy rnych pozycjach przecznika, 40
cm pod lamp.
Z wykorzystaniem lampy Osram Vialox (NAV-T) 600 W w tabeli
2. porwnalimy statecznik Lumatek z regulacj ekspozycji i
klasyczny statecznik, a konkretnie GIB PRO IT, tym razem w
odlegoci 60 cm:
Jeli wanie rozdziawie buzi ze zdziwienia, to uwierz mi, e
moja bya rwnie mocno rozdziawiona. Inwestycja w statecznik
elektroniczny zdecydowanie si opaca!
Jak wyglda sytuacja bez cian odblaskowych
Zdecydowalimy si na jeszcze jedn prb z zestawem
Plantastar + Waveflector XL + Lumatek 400SL. Usunlimy
namiot Homebox i ponownie dokonalimy pomiarw.
Growerzy czsto nie doceniaj stosowania folii odblaskowych
czy namiotw Homebox, jednak bez nich straty wiata s
wiksze, ni mgby przypuszcza. C, liczby mwi same
za siebie.

Owietlana powierzchnia zostaa wyposaona w siatk o wielkoci

oka 20 cm, dziki czemu uzyskalimy 49 punktw. Czujnik
spektrofometru znajdowa si w dziurkach, a zmierzona warto
zostaa przypisana do danego punktu. Dziki temu moliwe
byo porwnanie dawek FAR w rnych punktach owietlanej
powierzchni, a wic stopie rozproszenia wiata.

Plantastar 250 W, Waveflector XL,

statecznik GIB PRO VT
Najsabsza lampa HID w naszym tecie wykazaa, e przy
niskim nateniu raczej nie poszalejemy. Wartoci FAR W/m2
wraz z rosnc odlegoci szybko malej. Z wynikw testu
jasno wynika, e najlepsza odlego lampy od powierzchni
do 30 cm, przy czym wartoci 65-114 FAR W/m2 uzyskano na
powierzchni 4040 cm. Z poprzednich czci naszej serii wiecie,
e taka dawka jest skuteczna w uprawie indoor. Na powierzchni
o rozmiarach 8080 cm wartoci spadaj ju do 20 FAR W/m2.
Uwzgldniajc fakt, e pomiary z t lamp byy realizowane
w Homebox Silver 120120200 cm, istnieje moliwo, e
wartoci na krawdziach mogyby nieznacznie wzrosn,
gdybymy uyli mniejszego namiotu uprawowego ze cianami o
porwnywalnym stopniu odbicia. Jednak nawet wtedy rozmiar
skutecznie owieconej powierzchni nie powikszyby si
znacznie. Wartoci na krawdziach osignyby maksymalnie
40 FAR W/m2.

Odlego 40 cm od lampy, pomiar bezporednio w rodku

powierzchni uprawowej:
Homebox Silver 110 FAR W/m2
Bez Homeboxa 83 FAR W/m2
Jeli kto z Was ma jeszcze wtpliwoci co do stosowania
namiotw i folii odblaskowych, wspieranych odpowiednim
rozmiarem obszaru uprawowego, to rnica 32% zysku
wietlnego powinna by ostatecznym argumentem za ich
stosowaniem.

CFL Elektrox 200 W Flower,

Waveflector XXL
Jedna z trzech oszczdnych lamp, ktre poddalimy testom,
musiaa by osadzona w wikszym odbyniku, poniewa
do mniejszego po prostu nie wesza. Producenci lamp

Nazwa Kush odnosi si do rolin z podzbioru

Cannabis Indica, wywodzcych si z Afganiastanu,
Pakistanu i pnocnych Indii. Nazw swoj
zawdziczaj pasmu grskiemu Hindu Kush. Rolina
ta, ze wzgldu na wysoka zawarto THC (rednio
20%), ceniona jest przez uytkownikw medycznej
marihuany.
Naukowcy z firmy Advanced Nutrients stworzyli
dedykowany wzmacniacz kwitnienia, przeznaczony
specjalnie dla tej odmiany, aby nada jej jeszcze wicej
mocy i masy. Zastosowane zostay bardzo precyzyjne
proporcje fosforu, potasu, aminokwasw i innych,
aby optymalnie poywi rolin odmiany Kush i
stymulowa jej zdrowy i bujny wzrost.
Aby lepiej zrozumie dziaanie stymulatorw i
nawozw dedykowanych, trzeba uzmysowi sobie,
e rne odmiany konopi maj rne medyczne
zastosowania, ze wzgldu na swoje unikalne
proporcje
skadnikw
aktywnych. Wie si
to z rnymi dla kadej
odmiany
procesami
i
szlakami metabolicznymi,
co przekada si na
rn
przyswajalno
skadnikw odywczych.
Mwic
kolokwialnie,
kada rolina ma swoje
ulubione
smakoyki,
ktre s dla niej najlepiej
przyswajalne.
Stymulator kwitnienia
Kushie
Kush,
daje
przynajmniej
17%
wiksze plony, ni inne
stymulatory. Satysfakcja
gwarantowana!

Dla peni obrazu, podaj wartoci zmierzone bezporednio w

centrum powierzchni uprawowej, a wic dokadnie pod lamp.
30 cm: 114 FAR W/m2
40 cm: 65 FAR W/m2
50 cm: 40 FAR W/m2
60 cm: 29 FAR W/m2

Plantastar 400 W, Waveflector XL,

Lumatek 400 SL
Jedna z najbardziej popularnych lamp sprostaa oczekiwaniom
i w odlegoci 40 cm odpowiednio owietlia powierzchni
8080 cm. Na tej powierzchni, w podanej odlegoci, uzyskano
wartoci 53-110 FAR W/m2. Na caej powierzchni 120120 cm
okazao si, e na obrzeach warto spada nawet do 37 FAR
W/m2.

energooszczdnych do uprawy rolin czsto wspominaj,

e ich wielk zalet jest moliwo ustawienia lampy bliej
rolin. To prawda, ale jednoczenie znaczco zmniejsza si
rozmiar skutecznie owietlonej powierzchni. Czsto rwnie
sprzedawcy lamp CFL podaj, e 200 W CFL zastpuje 400 W
HPS, a wic lamp sodow. Zanim przejd do jakichkolwiek

<< Wykres 1. i 2. Porwnanie dawki promieniowania FAR na

powierzchni 8080 cm przy uyciu Elektrox 200 W Flower i
Plantastar 400 W. Naley nie tylko zwrci uwag na bardziej
intensywne promieniowanie na brzegach powierzchni, ale te
zapozna si z legend po prawej stronie kadego wykresu. W
odniesieniu do kadego rda wiata kolory przedstawiaj inne
wartoci.

Czytaj nas online - WWW.SPLIFF.PL

Spliff Gazeta Konopna

Numer Specjalny

Teraz moemy go porwna z wykresem dla Spectraboxu, przy

zawieszeniu 50 cm nad powierzchni (wykres 5.). Wybraem
t odlego, poniewa w porwnaniu z 400 W HPS Plantastar
w odlegoci 40 cm, w centrum powierzchni uzyskujemy tak
sam dawk FAR.

Jeli na podstawie tych wykresw nasuwa Ci si

pytanie, kiedy warto uy lampy CFL i czy w ogle ma
to jakikolwiek sens, to wietnie Ci rozumiem. Lampy
CFL nadaj si do maych obszarw lub w przypadku,
kiedy musisz zminimalizowa emisj ciepa rda
wiata (w pomieszczeniach, gdzie jest problem z
wysok temperatur). W kadym razie oczywiste jest,
e slogan handlowy oszczdna arwka jest do
mylce. Zalet tych rde wiata jest wic niska
emisja ciepa, ale w adnym przypadku nie mona
stwierdzi, ze 200 W CFL zastpuje 400 W HPS

Spektrum wiata

Spektrum wiata wpywa na to, co rolina

. wiato o
okrelonej dugoci fali jest niezbdne rolinie do wzrostu,
a inna dugo fali jest wykorzystywana w fazie kwitnienia.
Problem w tym, e potrzeby te mog si rni
Jeeli masz obszar 100100 cm i zastanawiasz si nad
w zalenoci od gatunku rolin. Mniszek lekarski
Wykres
3.
i
4.
W
legendzie
obok
grafu
mona
zauway,
e
po
wczeniu
boostera
tym, czy w miejsce jednej lampy 400 W HPS nie uy
jednej 200 W CFL, to we pod uwag, e roliny dostan kwiatowego dawka FAR W/m2 w centrum powierzchni uprawowej ulega potrzebuje do kwitnienia wiata o innej dugoci fali
ni np. wierk. Roliny nie lubi zdradza swoich
wtedy duo mniej wiata, a wic rwnie promieniowania podwojeniu.
sekretw, dlatego jedynym moliwym rozwizaniem
fotosyntetycznie aktywnego.
ktry zwikszy emisj spektrum wietlnego, niezbdnego
jest nieustanne badanie rnych dugoci fali i
wanie do kwitnienia. Ju przy porwnaniu wartoci
Wartoci zmierzone w centrum pod lamp Elektrox 200 W mierzonych z i bez boostera wida wyranie, e po przeczeniu obserwacja reakcji rolin. W przypadku moduw LED czsto
spotykamy si z tym, e nie s w stanie zmusi rolin do tak
Flower:
rzeczywicie co si dzieje. (zob. wykresy 3. i 4.)
ambitnego kwitnienia jak na przykad lampy HPS. Porwnaem
wic krzyw spektrum wietlnego moduu LED Spectrabox 300
5 cm: 91 FAR W/m2
Fakt, e booster znaczcy wpywa na ilo dawki FAR to W z lampami Plantastar 400 W i Osram Vialox NAV-T 600 W.
10 cm: 63 FAR W/m2
dobra wiadomo, ale to jeszcze nie wszystko. Bardzo wan Wyniki mona zobaczy na wykresach 6 i 7. Jak wida, skad
20 cm: 35 FAR W/m2
informacj jest warto FAR W/m2. Szczerze mwi byem spektrum wietlnego moduu Spectrabox rni si znaczcy
30 cm: 23 FAR W/m2
bardzo pozytywnie zaskoczony. Po wczeniu boostera od testowanych lamp. Wedug producenta jest to odpowiednie
40 cm: 16 FAR W/m2
uzyskujemy pomiar w odlegoci 30 cm od Spectraboxu rwny spektrum, ktrego nasze roliny potrzebuj do kwitnienia.
50 cm: 13 FAR W/m2
272 FAR W/m2, czyli wicej ni przy lampie 400 W HPS, To do odwane stwierdzenie, ale nie odrzucajmy go jeszcze
ktra w tej odlegoci generuje zdecydowanie wicej ciepa. zdecydowanie.
W moduach LED jest jednak jeden zasadniczy problem w
przypadku niewielkiej odlegoci od owietlanej powierzchni
Owietlenie LED budzi tyle kontrowersji, e z duym jej rozmiar ulega szybkiego zmniejszeniu. W tym artykule
napiciem oczekiwaem wynikw pomiarw tych rde przedstawilimy wykres natenia FAR przy uyciu lampy
wiata. Pocztkowo nie wiedziaem nawet, gdzie mgbym Plantastar 400 W w odlegoci 40 cm od powierzchni (wykres 2.).
znale jaki modu do uprawy. Nie chciaem testowa wersji
70 W, ktra byaby najbardziej korzystna cenowo, ale miaem
wtpliwoci, czy miaaby jakakolwiek szans w porwnaniu na
przykad z lamp 600 W HPS. W kadym razie miaem do
ograniczone rodki finansowe i nie mogem sobie pozwoli na
inwestowanie tysica euro w jedno rdo wiata. Na szczcie
znalazem chtnego do wsppracy producenta z czeskiej firmy
Mazar, ktry za darmo wypoyczy mi modu Spectrabox 300
W do przetestowania.

Modu LED Spectrabox 300W

Z kart charakterystyki owietlenia LED za duo nie mona

wyczyta. Czsto producenci proponuj porwnanie z lampami
HPS i twierdz, e modu LED zastpi lamp HPS nawet o
siedem razy wikszej mocy. By moe sprawdza si to przy
uprawie rolin ozdobnych albo przy dowietlaniu szklarni.
Jednak w uprawie indoor potrzebujemy duo wiksz dawk
FAR, dlatego naley te informacje traktowa z rezerw. Celem
naszego testu byo odkrycie faktw. Dlatego spjrzmy na
wyniki.
Spectrabox 300 W ma dwa tryby wiecenia. Jeden jest
przeznaczony na faz wzrostu, a drugi na faz kwitnienia.
Podczas kwitnienia wystarczy wczy tzw. kwiatowy booster,

Wykres 5. W porwnaniu z klasycznymi lampami z odbynikami,

modu LED ma mae rozproszenie wiata przy maej odlegoci od
owietlanej powierzchni.
REKLAMA

Wykres 6. Porwnanie krzywej spektrum wietlnego moduu

Spectrabox 300 W z wczonym boosterem oraz lampy Osram
Plantastar 400 W.

Spliff Gazeta Konopna

Numer Specjalny

tylko przy wierzchokach rolin, ale te w niszych pitrach.

Jeeli wic mamy doskonae warunki wietlne na przykad 40
cm pod lamp Plantastar 400 W, oznacza to, e kiedy lamp

przybliymy na ok. 25 cm od samych wierzchokw rolin,

uzyskamy lepsze owietlenie niszych piter rolin.

Wykres 7. Porwnanie krzywej spektrum wietlnego moduu

Spectrabox 300 W z wczonym boosterem oraz lampy Osram
Vialox NAV-T 600 W.

Jak postpowa z wynikami

Pomiary byy realizowane w prawie idealnych warunkach.
Homeboxy byy nowe, dlatego ciany byy zupenie czyste. W
dodatku w boxie nie byo adnych rolin, ktre w normalnych
warunkach wzajemnie si zacieniaj. Przede wszystkim naley
wzi pod uwag fakt, e idealne wartoci chcemy uzyska nie

Caa prawda o boxach uprawowych

Zdrowy rozsdek i boxy uprawowe

HOMEbox Silver

pewnoci kady z hodowcw wie, e dla celw

uprawy indoor mona kupi boxy uprawowe
rnych producentw i z rnych materiaw.
Najpierw odpowiedzmy sobie na pytanie, skd
w ogle wzi si pomys boxw uprawowych.
Domowa
uprawa
wymaga
odpowiedniej
przestrzeni, to adna nowo. Wielu hodowcw nie ma jednak
w domu idealnego, odrbnego pomieszczenia. Pojawiaj
si rne pomysy na wasny ogrdek. Niektrzy stawiaj
pomieszczenia uprawowe z pyt gipsowo-kartonowych, inni
oddzielaj je tylko odblaskowymi foliami zawieszonymi
na prtach lub listwach. Czsto do uprawy uywana jest
odpowiednia skrzynka.
Opisane sposoby rozwizania kwestii obszaru uprawowego
byy, s i bd bardzo popularne. Jednak przygotowanie
takiego miejsca pod upraw jest zazwyczaj trudne, a wynik
nie zawsze zapewnia idealne rozwizanie. Gwne problemy
to odpowiednia wentylacja, przedostawanie si zapachw
z miejsca uprawy, brak wodoszczelnoci, przejrzystoci
oraz trudno w przesuniciu szklarni w inne miejsce.
Rozwizanie nie kazao na siebie dugo czeka. W 2001
roku na rynku pojawi si pierwszy HOMEbox. Lekki atwy
do zmontowania (bez narzdzi) namiot, wyposaony w
uchwyty na lampy i wentylatory oraz oczywicie otwory na
wlot i wylot powietrza z/do miejsca uprawy.
Pierwsze HOMEboxy byy wewntrz biae, a z zewntrz
czarne. Biay kolor doskonale odbija wiato, a wierzchnia,
czarna warstwa zapobiega przewitom wiata. HOMEboxy
szybko stay si hitem - nic wic dziwnego, e pojawia si
te konkurencja. Na rynku zaczy si pojawia namioty
ze srebrnym wntrzem, wykonane przy uyciu materiau
Mylar. Klienci byli atakowani reklamami, e srebrne wntrze
lepiej odbija i rozprasza wiato. Srebrne boxy uprawowe
s drosze ni biae, ale ludzie chtnie zapac wicej za
produkt, ktry moe mie pozytywny wpyw na efekty ich
uprawy.

Drugim testowanym boxem jest modszy brat

poprzedniego. Wewntrzne ciany s pokryte
srebrnym materiaem Mylar. Rnic wida,
kiedy skupimy si na tym, jakie wartoci
przedstawiaj rne kolory (wykres 2). W
przypadku HOMEbox White kolor ty na
przykad wskazywa 107,5 FAR W/m2, a w
HOMEbox Silver jest to tylko 90 FAR W/m2!

System owietlenia w tym tecie skada si: z lampy OSRAM

Plantastar 400 W, statecznika Lumatek 400 SL i Waveflectoru
XL. Odlego powierzchni od rda wiata wynosi 40 cm.

HOMEbox White
Pierwszego pomiaru dokonaem w biaym boxie uprawowym.
Wynik pomiaru wykaza, e powierzchnia 120x120 cm jest
owietlona bardzo dobrze. Rwnie w rogach i na obrzeach
HOMEboxu White wartoci FAR W/m2 byy wysokie
(wykres 1). Dodatkowo ma bardzo efektywne i rwnomierne
rozproszenie wiata. Porodku powierzchni uzyskaem
pomiar 130 FAR W/m2 (zbyt wysokie natenie) tylko na
maej powierzchni, a na obrzeach uzyskaem jeszcze 60-85
FAR W/m2. rednio uzyskujemy o 11 % wicej wiata ni
w przypadku Dark Room II i o 15% wicej wiata ni w
HOMEbox Silver.

Dark Room II
Trzecim z testowanych boxw uprawowych jest Dark
Room II. Tu rwnie naley zwrci uwag na skal
kolorystyczn, aby zauway rnice (wykres 3). Znowu
wida, e HOMEbox White jest zdecydowanie lepszy ni ten
box uprawowy. Jeli kto z Was posiada HOMEbox Silver i
zastanawia si, dlaczego nie kupi Dark Room II, nie musi
rozpacza. rednie promieniowanie FAR w Dark Room II jest
nieco wysze, ale stosunkowo wysza jest liczba miejsc (na
brzegach i w rogach), w ktrych dawka FAR w HOMEbox
Silver jest wysza ni w Dark Room II. W kadym razie
mona stwierdzi, e rnice pomidzy oboma srebrnymi
boxami nie s znaczce. Natomiast wyranie wida, e
HOMEbox White wyranie wyprzedza obu konkurentw
pod ktem stopnia odbicia cian i rozproszenia wiata.

Na chopski rozum kady powie: Srebrne boxy pojawiy si

po biaych, s drosze i wszyscy twierdz, e lepiej odbijaj
i rozpraszaj wiato a wic musz by lepsze. Och, co za
bd!

Szokujce odkrycie
Szczerze przyznam, e sam rwnie byem przekonany, e
srebrne boxy uprawowe s lepsze od biaych. Nawet pisz
o tym w swojej ksice Jak uprawia INDOOR. Jednak
w trakcie pomiarw w Elektrotechnicznym Instytucie
Dowiadczalnym w Pradze dokonaem zaskakujcego
odkrycia biay HOMEbox wyprzedzi srebrne boxy
uprawowe nie tylko pod wzgldem lepszego odbicia i
rozpraszania wiata, ale te pod wzgldem niszego
przyrostu ciepa. Krtko mwic, HOMEbox White
zapewnia wicej wiata rolinom, a w dodatku jest w nim
nisza temperatura.

Wykres 1: HOMEbox White XL (ok 900 z), OSRAM Plantastar

400 W, statecznik Lumatek 400 SL i Waveflector XL. Odlego
powierzchni od rda wiata wynosi 40 cm.

cig dalszy na str. 9

W pierwszej chwili mylaem, e w pomiarach pojawi si

jaki bd. Kilkukrotnie przeliczaem wyniki, ale wci
wychodzio na to samo. Poniewa jednak nie chciaem
publikowa jakich bzdur, wrciem do laboratorium i
dokonaem pomiarw raz jeszcze. Ponownie porwnaem
HOMEbox White, HOMEbox Silver i Dark Room II. Wyniki
si potwierdziy. A teraz i Wy moecie si o tym przekona.
Dla przypomnienia wspomn o tym, co mona byo przeczyta
na poprzedniej stronie. Mierzyem tylko promieniowanie
fotosyntetycznie aktywne (FAR), a wic wiato, ktre jest
przydatne rolinom. W boxie uprawowym zainstalowana
bya pywa pomiarowa z 49 punktami, w ktrych dokonywane
byy pomiary. Dla atwiejszego porwnania, dla kadego
testowanego boxu podana jest rednia FAR W/m2 (suma
wartoci we wszystkich 49 punktach, podzielona przez 49).
Niezbdne dawki FAR przedstawione s w tabeli 1.
Tabela 1: Do pomiarw dawki FAR zazwyczaj uywa si dawki
FAR w Wattach, przeliczonej na 1 metr kwadratowy. Z tabeli
wynika, jaka warto FAR W/m2 jest odpowiednia do uprawy
rnych rodzajw rolin.

Wykres 3: Dark Room II (ok 1000 z), OSRAM Plantastar 400 W,

statecznik Lumatek 400 SL i Waveflector XL. Odlego powierzchni
od rda wiata wynosi 40 cm.

Wykres 2: HOMEbox Silver XL (ok 970 z), OSRAM Plantastar

400 W, statecznik Lumatek 400 SL i Waveflector XL. Odlego
powierzchni od rda wiata wynosi 40 cm.

Spliff Gazeta Konopna

Reklama

Spliff Gazeta Konopna

Numer Specjalny

Temperatura w boxach uprawowych

W trakcie pomiaru wiata wewntrz boxw uprawowych niele
musiaem si napoci. Nie tylko dlatego, e byo to trudne, ale
rwnie dlatego, e spdzaem wewntrz boxw duo czasu.
Wpadem przy tym na pomys, aby zmierzy temperatur w
rnych czciach boxw uprawowych w czasie. Po prostu zapali
lamp i mierzy temperatur co 15 minut i w rnych czciach
boxu. Wybraem ogem 6 punktw pomiarowych (rysunek 1).
Poniewa nie chciao mi si mierzy trzykrotnie, wybraem do
porwnania tylko dwa boxy uprawowe czyli HOMEbox White
i Silver. Zalet tego pomiaru jest fakt, e oba boxy uprawowe
pasuj na jedn konstrukcj. Ponadto nie oczekuj duych rnic
w temperaturach srebrnych boxw, ktre s wykonane z tego
samego materiau.

gada, bd musia wrci do laboratorium i wykona testy

folii odblaskowych. Najpierw jednak poczekam na now
nanofoli, ktra ma rzuci konkurencj na kolana. Ponadto
bdzie trzeba uzyska dodatkowe finansowanie. Testy s
bardzo kosztowne.

Dlaczego nas okamywali?

Nie wiem, co Wy o tym sdzicie, ale mnie osobicie wyniki
testu boxw uprawowych zaszokoway. W pierwszym
momencie byem bardzo zaniepokojony i wcieky. Dlaczego
producenci nie wykonali takich testw dawno temu?
Dlaczego tak wielu growerw musiao sta si ofiarami
absolutnej dezinformacji i kamstw? Czy naprawd tyle osb
musiao wyda pienidze na drosze, srebrne boxy, skoro
ich waciwoci s gorsze? Zadzwoniem do producenta
i dowiedziaem si jeszcze jednej niewiarygodnej rzeczy.
Jedna firma wprowadzia srebrne boxy uprawowe jako
pierwsza twierdzc, e zapewniaj lepszy stopie odbicia i
rozproszenie wiata. W dodatku pojawia si plotka, e boxy
uprawowe z Mylarem s niewykrywalne nawet za pomoc
kamery na podczerwie. Na podstawie tych nieprawdziwych
informacji growerzy zaczli tumnie poszukiwa srebrnych
boxw uprawowych. A tak, gdzie jest popyt, jest te poda.
Srebrne boxy stay si ideaem hodowcw indoor na skutek
walki o rynek miedzy konkurencyjnymi firmami i kamliwym
reklamom.
Sprzedawcy w krajowych growshopach byli w rwnym
stopniu ofiarami, co growerzy. Oni rwnie dali si nabra
na kamliwe reklamy. Mam tylko nadziej, e wszyscy
wezm sobie odkryte informacje do serca i hodowcy w kocu
dowiedz si prawdy. Ja na pewno zrobi wszystko, co w
mojej mocy

Ciekawostka na temat Mylaru

Rysunek 1: Temperatura bya mierzona w szeciu punktach

wewntrz boxu uprawowego.
Test naleao wykona w taki sposb, aby wartoci wyjciowe byy
identyczne. Dlatego pomieszczenie przed pomidzy pomiarami
zostao wywietrzone i drugi pomiar zacz si dopiero w chwili,
kiedy temperatura w otoczeniu i wewntrz boxu bya taka sama
jak przy pierwszym pomiarze.

Najpierw wykonaem pomiary w

HOMEbox Silver:

Nastpnie w HOMEbox White:

C doda? Materia, z ktrego wykonany jest HOMEbox

White wyprzedza Mylar nie tylko pod wzgldem odbicia i
rozpraszania wiata, ale jeszcze wntrze boxu mniej si
nagrzewa. Po 90 minutach rednia temperatura w HOMEbox
White bya o cae 3 C (9 %) nisza ni w HOMEbox Silver
(tabele 1 i 2). Czy s jeszcze jakie wtpliwoci, czy te
wszystko jest jasne? Krtko mwic, HOMEbox White jest
zwycizc porwnania z punktu widzenia funkcjonalnoci,
a w dodatku jest taszy ni srebrne warianty boxw
uprawowych. Warto jeszcze doda, e po 90 minutach
zakoczyem test, poniewa temperatura ju nie rosa.

O niejednym obalonym micie

A wic jest jak wida. Zdrowy rozsdek podpowiada, e
drosze i bardziej nowoczesne boxy musz by lepsze, ale
dokadne testy pokazay, e prawda jest inna. Teraz pojawia
si pytanie, ktre pewnie nie mnie jednemu przyszo do gowy.
A jak wyglda sprawa z foliami odblaskowymi? Czy drosza
folia diamentowa jest lepsza ni tasza bia? W wietle
ostatnich odkry mj zdrowy rozsdek podpowiada mi, e
prawdopodobnie nie. Ale byoby to rwnie niepotwierdzone
stwierdzenie jak w przypadku producentw, ktrzy
twierdzili, e srebrne boxy s lepsze ni biae. Nie ma co

to ogromna, midzynarodowa spka, istniejca ju od

1802 roku. Pocztkowo zajmowaa si produkcj prochu
strzelniczego, a w 1857 roku dokonaa rewolucyjnej zmiany
przy produkcji tego cudownego wynalazku. Nowy proch
strzelniczy DuPont by duo silniejszy i bardziej wybuchowy...
Oczywicie nie jest moim celem krytykowanie kogo za takie
odkrycia (w kocu taki silniejszy proch kto by wymyli). Dla
wielbicieli konopi duo waniejszy jest fakt, e firma DuPont
bya gwnym sponsorem wojny z narkotykami, ogoszonej
przez rzd USA. Tajemnic poliszynela jest, e biznesmeni
Andrew Mellon, Randolph Hearst i rodzina DuPont chcieli
zniszczy cay przemys konopny i inwestowali w to znaczne
rodki finansowe. Mona by pomyle, e to sama firma
DuPont wprowadzia Mylar do boxw uprawowych, aby
pogorszy warunki uprawy indoor

Ju we wstpie do tego artykuu, e srebrne boxy uprawowe

s czciowo wykonane z Mylaru. Jest to wanie ta
srebrna warstwa wewntrz boxw uprawowych. Niektrzy
producenci boxw podkrelaj, e Mylar zapobiega uciekaniu
ciepa, dziki czemu szklarnia jest ukryta przed czujnikami
kamer na podczerwie. Jednak tylko cz tego twierdzenia
to prawda. Mylar faktycznie przepuszcza mniej ciepa.
Potwierdzaj to wysza temperatura zmierzona w HOMEbox
Silver. Nie jest jednak prawd informacja, e chroni j to przed
okiem kamery na podczerwie. Materiay, ktre rzeczywicie
s w stanie osoni box na tyle, aby by tak samo ciepy jak
otoczenie, to zupenie inna pka cenowa. Taki box uprawowy
byby bardzo drogi. Dodatkowo naleaoby osoni rwnie
wyjcia wentylacji, ktrymi zazwyczaj odprowadzane jest
ciepe powietrze z boxw.
Kolejnym problemem z Mylarem jest jego pochodzenie.
Mylar (jest to nazwa handlowa materiau BoPET) zosta
stworzony w poowie lat pidziesitych przez amerykask
firm chemiczn DuPont, ktra go opatentowaa. DuPont

REKLAMA

12

Test odbynikw

hyba kady grower musi si mocno

zastanowi nad tym, jaki odbynik
wybra do swojego ogrdka. A jeli nigdy
nie zastanawiae si nad wyborem
odbynikw i szukae zawsze najtaszego
rozwizania, niedugo dowiesz si, czy popenie
bd czy nie. W pierwszej kolejnoci powtrzymy,
do czego suy odbynik i jakie jest jego zadanie.
Jak sama nazwa wskazuje, odbynik odbija wiato.
Wanymi parametrami kadego odbynika jest

zdolno odbijania i rozpraszania. Od odbynika

oczekujemy wic, e odbije maksymaln ilo
wiata w kierunku rolin i rwnomiernie je rozproszy
na caej powierzchni uprawowej. Do testw wybraem
najbardziej popularne modele, ktre s atwo
dostpne na rynku. Dzi mamy w boxie uprawowym
nastpujce odbyniki: Odbynik standard 5040
cm, Waveflector XL i XXL oraz odbynik Adjust
A-Wing redniej wielkoci z/bez maej osony
termicznej (Spreader). Aby test by obiektywne,

Odbynik standard

pienidze roliny uzyskaj ju odpowiedni dawk FAR na

68 % powierzchni o rozmiarze 120120 cm. Na powierzchni
100100 cm odpowiedni dawk FAR uzyskamy na 86
% powierzchni, a wic ju sporej czci. Ponadto naley
uwzgldni fakt, e przy owietlaniu powierzchni 100100
cm uylibymy mniejszego boxu uprawowego, a wic
wiato byoby wykorzystane jeszcze lepiej oglnie mona
zaoy, e w takim przypadku otrzymalibymy niezbdn
dawk promieniowania FAR na okoo 95 % powierzchni, co
stanowi doskonay wynik. Waveflector XL razem z lamp
400 W doskonale owietli wic powierzchni 100100 cm,
a nawet na powierzchni 120120 cm radzi sobie cakiem
niele. Mona zauway, e nawet w grnym i dolnym
brzegu promieniowanie FAR siga wartoci okoo 80 FAR
W/m2, a porodku powierzchni mieci si w granicach
wartoci 100 FAR W/m2 (wykres 2). To dua zaleta w
stosunku do odbynika standard, ktry wikszo wiata
koncentrowa porodku powierzchni.

Odbynik standard mona kupi za cen do 60 z. W tej cenie

otrzymamy odbynik, ktry bardzo dobrze odbija i rozprasza
wiato na powierzchni 8080 cm. Jednak ju na powierzchni
100100 cm natenie na brzegach powierzchni znaczco
maleje, nawet do 30 FAR W/m2. Pewn wad jest, e porodku
powierzchni uprawowej, a wic bezporednio pod lamp
natenie FAR jest bardzo wysokie i zblione do wartoci 200
FAR W/m2. Lepiej byoby w tym przypadku, gdyby natenie
byo rozproszone bardziej rwnomiernie na powierzchni
uprawowej. Na testowanej przez nas powierzchni 120120 cm
ten odbynik by zdecydowanie niewystarczajcy. Niezbdn
dawk FAR W/m2 otrzymamy tylko na 39 % tej powierzchni
(wykres 1). Do uprawy indoor optymalne s wartoci od 60 do
100 FAR W/m2.

Wykres 3: Waveflector XXL osiga prawie takie same dawki

rednie FAR jak XL. Jednak rozprasza wiata nieco lepiej,
dziki czemu 75% powierzchni owietlonych jest dawk
wysz ni 60 FAR W/m2, w stosunku do 68 % zmierzonych
z odbynikiem XL. Lampa 400 W

Spliff Gazeta Konopna

Numer Specjalny

porwnanie wszystkich czterech odbynikw odbyo

si w takich samych warunkach. Namiot uprawowy
Homebox Silver o rozmiarach 120120200 cm,
lampa OSRAM Plantastar 400 W ze statecznikiem
GIB Lighting NXE 400 z przecznikiem w pozycji 400
SL. Wszystkie pomiary byy realizowane w odlegoci
40 cm od lampy.

Wave reflector

Adjust A-Wing medium

bez spreader-a
Od rozwiza korzystniejszych cenowo teraz przejdziemy do
odbynikw, ktrych zakup wikszo growerw musi
mocno przemyle. Nie ma w tym nic dziwnego. Cena
redniego rozmiaru odbynika A-Wing siga nawet 200 400 z, a to wcale nie mao. Dlaczego tak jest? Powodw jest
kilka i zauwaysz je dopiero w momencie, kiedy bdziesz
mie moliwo porwnania Waveflectora i A-Winga
w praktyce. Rnic wida ju przy rozpakowaniu i
montau odbynikw. A-Wing zmontujesz w prosty
sposb, bez rubokrta i innych narzdzi. Rwnie zakres
rozwarcia odbynika jest atwo regulowany poprzez
lekkie przesunicie cienkiego kabelka o jedn dziurk
dalej lub bliej. Oczywicie na tym nie kocz si zalety
A-Winga. A-Wing oferuje atw zmian odlegoci lampy
od odbynika, dziki czemu mona ustawi dugo
ogniskowej w zalenoci od rozwarcia odbynika. Im
bardziej zamknity odbynik, tym wiksza moe by
odlego lampy od odbynika. Dodatkowo uchwyt
pozwala na zaoenie nawet wikszej lampy CFL. Wysz
cen wida nawet w zawartoci opakowania odbynika
A-Wing. Podczas gdy w przypadku Waveflectorw prno
szuka kabla lub osony cieplnej, oba te elementy s ju w
zestawie A-Wing. Kabel jest do dugi, a oson ciepln
atwo zaoy bez uycia narzdzi. Skrzyda Waveflectora
XXL z czasem lekko opadn i nie mona ich tak atwo

Wykres 1: Odbynik standard 5040 cm jest odpowiedni

dla powierzchni o rozmiarze do 8080 cm. Na powierzchni
120120 cm tylko 39% powierzchni pokrytej jest wiatem
o niezbdnym nateniu. Lampa 400 W

Wave reflector XL
Kolejnym testowanym odbynikiem jest Waveflector
XL, ktry mona kupi mniej wicej za ok 160 z. Za te

Wykres 4: Jeli do odbynika Waveflector XXL woymy

lamp 600 W HPS, uzyskamy po prostu idealne
owietlenie powierzchni 120120 cm. 95 % powierzchni
jest owietlone dawk wiksz ni 70 FAR W/m2. Jeli
bardziej zamkniemy odbynik, uzyskamy jeszcze bardziej
rwnomierny efekt.

Wave reflector XXL

Wykres 2: Waveflector XL to najbardziej optymalne

rozwizanie na powierzchni 100100 cm, przy
uwzgldnieniu stosunku jako/cena. Na tym wykresie
wida wyniki na powierzchni 120120 cm. Lampa 400 W

Wikszy brat poprzedniego odbynika jest o mniej wicej 70

zotych droszy i nieco lepszy. W przypadku powierzchni
120120 cm okaza si doskonaym rozwizaniem, ktre
owietla cae 75 % dawk przekraczajc 60 FAR W/
m2 (wykres 3). Dodatkowo, jeli zamiast lampy 400 W
wemiemy 600 W, uzyskamy doskonae owietlenie caej
powierzchni, z dawk redni 100 FAR W/m2 (wykres 4).
To pokazuje rwnie, e lampa 600 W jest idealna dla takiej
powierzchni. Warto zauway, e wartoci maksymalne
nie uzyskano w przypadku odbynika Waveflector XXL
porodku powierzchni uprawowej, jak przy poprzednich
odbynikach. Szerokie skrzydo odbynika rozprasza
wiato jeszcze bardziej na brzegi powierzchni, gdzie
zazwyczaj jest go najmniej.

Wykres 5: Adjust A-Wing medium uzyskuje wysz redni

dawk FAR w porwnaniu z poprzednimi odbynikami,
jednak owietla dawk przekraczajc 60 FAR W /m2 tylko
69 % powierzchni, czyli prawie tyle samo co Waveflector XL.
Lampa 400 W
wyprostowa. Materia uyty do wykonania odbynika
A-Wing jest bardziej wytrzymay i lepiej trzyma ksztat.
Podsumowujc: Waveflectory gorzej si montuje i nie
zawieraj kabla czy osony cieplnej, za ktre trzeba dopaci
okoo 100 z. A-Wingi charakteryzuje doskonaa jako
wykonania, dobre materiay oraz kabel i osona cieplna
w zestawie. Gdybym mia decydowa i kupowa, biorc
pod uwag cen, wybrabym nastpujce rozwizania: W
przypadku redniej wielkoci signbym po Waveflector
XL (zamiast A-Wing medium), ale w przypadku wikszego
rozmiaru dopacibym za wytrzymay odbynik A-Wing
Large (zamiast Waveflector XXL). Gdyby cena nie miaa
znaczenia, zawsze wybrabym A-Wing.
Teraz spjrzmy na wyniki. Adjust A-Wing medium
wyprzedza konkurencyjny Waveflector XL w redniej
dawce FAR W/m2 o prawie 10 punktw (wykres 5).
Jednak pod wzgldem oglnego owietlenia powierzchni,

13

Spliff Gazeta Konopna

Numer Specjalny

Ocena oglna

A-Wing owietla 69% dawk wysz ni 60 FAR W/m2

69 %, czyli praktycznie tyle samo, co 68 % w przypadku
Waveflectora XL. Zachcam do samodzielnego porwnania
wykresw. Naley tylko pamita, by zawsze spojrze te
na skal kolorystyczn, poniewa kolory odpowiadaj
rnym wartociom, a rnica jest czasem do znaczca.
Na przykad na wykresie Waveflectora XL kolor czerwony
oznacza warto 110 FAR W/m2, a w przypadku wykresu
A-Wing jest to 150 FAR W/m2.

Adjust A-Wing medium

z oson ciepln
(Spreader)
Poniewa czci zestawu A-Wing jest te osona cieplna,
naturalnie zdecydowaem si jej uy i powtrzy pomiary.
I bardzo dobrze, e tak zrobiem. Po zaoeniu osony
redniego rozmiaru A-Wing moe spokojnie konkurowa
nawet z Waveflectorem XXL, i to nie tylko przez to, e
owietla 74 % powierzchni dawk przekraczajc 60 FAR
W/m2 (75 % w przypadku Waveflectora XXL), ale te
osiga wysz redni, a konkretnie 72,5 FAR W/m2 (67,7
dla Waveflectora XXL) (wykres 6). Warto zauway, jak
rwnomiernie wiata pada na powierzchni. Najwysze
dawki ponownie uzyskujemy na rodku, ogniska s piknie
i rwnomiernie rozdzielone. Gdybymy ustawili lamp
Adjust A-Wing

Czsto mam uczucie, e publikacje wynikw

pomiarw s zbyt techniczne i skomplikowane,
nawet jeli staram si zapewni jak najprostszy opis
i przedstawienie graficzne. Aby wrci do korzeni
caego testowania, a wic atwego i zrozumiaego
wyjanienia, jak najbardziej efektywnie wykorzysta
owietlenie w uprawie rolin, utworzyem tabel
(tab. 1). Bez problemu mona z niej odczyta,
ktra kombinacja w tecie odbynikw okazaa si
najbardziej korzystna dla powierzchni o konkretnych
wymiarach.
Adjust A-Wing ze Spredear-em

Przypomn jeszcze tylko, e lampy byy podczone

do statecznika elektronicznego GIB lighting NXE
400 W lub 600 W, a przecznik by w pozycji Super
Lumen.

600 W + Wave reflector XL

Skoro wycignem ju jedn lamp 600 W do
odbynika Waveflector XXL, przedstawi rwnie
wynik tej samej lampy z mniejszym z Waveflectorw,
a wic modelem XL. Przykad ten potwierdza
tylko, e lampa 600 W to po prostu idealny wybr
do owietlenia powierzchni o wymiarach 120120
cm i gwarantuje rolinom doskonae owietlenie.
Waveflector XL dodatkowo znowu potwierdza
swoj jako. Ogniska najwyszych wartoci s
rwnomiernie rozdzielone, a na caej powierzchni
nie ma miejsca, w ktrym warto FAR spada poniej
60 FAR W/m2 (wykres 7). Mimo e z wykresw jasno
wynika, e Waveflector XXL lepiej nadaje si do tego
celu, poniewa rednie wartoci FAR s o 8 punktw
wysze. Sam producent zaleca uycie wersji XXL do
lampy 600 W i silniejszych. To zalecenie okazuje si
prawidowe i uzasadnione.

dalej od odbynika, uzyskalibymy wikszy odstp midzy

ogniskami, a w efekcie wiksze natenie promieniowania
na brzegach powierzchni uprawowej.
Oczywicie dobrze byoby porwna Waveflectory rwnie
z oson ciepln, aby sprawdzi, jak osona wpywa na
rozpraszanie wiata. Chodzi przede wszystkim o model XL,
zwaszcza w przypadku, kiedy mierzymy padanie wiata

Wykres 6: Dziki osonie cieplnej Adjust A-Wing moe

miao konkurowa z Waveflectorem XXL na powierzchni
120120 cm. Dawka wysza ni 60 FAR W/m2 owietla 74%
powierzchni. Lampa Osmran Plantastar 400 W

na powierzchni 120120 cm. Z wykresw jasno wynika,

e korzyci wikszych odbynikw lepiej demonstruj si
na wikszych powierzchniach, gdzie ich zastosowanie jest
jeszcze bardziej efektywne.

Tab. 1: Ocena jak w szkole. Jeli noty wydaj si zbyt dobre, wynika to z faktu, e porwnujemy wycznie kombinacje
odpowiednie dla danej powierzchni.
REKLAMA

Wykres 7: Waveflector XL w poczeniu z lamp HPS

OSRAM Vialox NAV-T 600 W zapewnia bardzo dobry stopie
owietlenia i rozproszenia wiata, nawet bez uycia osony
cieplnej.

14

Test odbynikw cd.

Czarno-biaa folia PE 3. miejsce

C, byem rwnie ciekaw jak i Wy czy czarno-biaa folia

wyprzedzi swoich duo droszych konkurentw pod wzgldem
swoich waciwoci odblaskowych. Nie wyprzedzia. W
tym przypadku okazao si, e najtasza folia sprawdza si
najgorzej. Szczerze musz przyzna, e mnie to cieszy. Po
pierwsze teraz nikt nie musi aowa pienidzy wydanych
na drosz foli, a dodatkowo al by mi byo sprzedawcw,
ktrzy nie ucieszyli si zbytnio, kiedy opublikowaem wyniki
dotyczce srebrnych i biaych boxw uprawowych. Tylko dla
przypomnienia wspomn, e biae boxy uprawowe odbijaj i
rozpraszaj wiato nawet o 15 % lepiej. Czarno-biaa folia PE z
pewnoci nie wygraa tego testu, ale z drugiej strony musz
przyzna, e wcale si tak le nie spisaa. Wicej wida na
wykresie przedstawionym w artykule.

Spliff Gazeta Konopna

Numer Specjalny

wartoci s tak wysokie, e na powierzchni 1,2x1,2 metra

s nawet zbyt wysokie. Dziki waciwociom folii ORCA
mona z pewnoci zastosowa lamp 400 W, ktrej jednak
tym razem nie miaem ze sob. Zmniejszenie wartoci mona
uzyska rwnie poprzez zawieszenie lampy w wikszej
odlegoci od powierzchni. W ten sposb z pewnoci
zwikszy si rozmiar efektywnie owietlonej powierzchni. To
oznacza, e za pomoc lampy 600 W prawdopodobnie mona
by doskonale owietli nawet powierzchni o wymiarach
1,5x1,5 metra! ORCA dziki swoim waciwociom
skutecznie zmniejsza koszt uprawy, dokadnie tak jak
obiecuje producent, poniewa jej waciwoci odblaskowe
umoliwiaj uycie wiata o niszej mocy na powierzchni,
na ktrej zazwyczaj uylibymy lampy duo silniejszej.

rednia dawka FAR przy uyciu Cooltube osigna 89

FAR W/m2, przy czym dawk wysz ni 80 FAR W/m2
owietlone byo 71,4% powierzchni.
Krtko mwic, Wasze roliny nie odczuj wikszej rnicy
midzy bezporednim owietleniem i owietleniem przez szko
Cooltube.
Natomiast pod wzgldem odbicia i rozproszenia wiata
Cooltube ma si ju nieco gorzej. W porwnaniu z odbynikami
prezentowanymi dzisiaj Cooltube nieco kuleje - zob. wykresy.

Przy uyciu czarno-biaej folii PE na powierzchni zmierzono

redni warto 94 FAR W/m2. Dawk wysz ni 80 FAR
W/m2 owietlone jest tylko 71,4% powierzchni.

Folia diamentowa A-Gro 2. miejsce

Na drugim miejscu w tecie folii odblaskowych znalaza
si diamentowa folia A-Gro, ktra jest znacznie drosza ni
wspomniana powyej folia PE. W kadym razie uzyskamy
dziki niej o 15 % wysze, rednie natenie FAR, a ponadto
dawk wysz ni 80 FAR W/m2 owietlona jest o 14 %
wiksza cz powierzchni uprawowej. By moe zadajecie
sobie wanie pytanie jak to moliwe, e biay box uprawowy
odbija wiato lepiej ni srebrny skoro w przypadku folii jest
na odwrt. Odpowied jest prosta. Biae boxy uprawowe s
przecie wykonane z lepszego materiau ni zwyka folia PE.
Ponadto nie jest do koca prawd, e srebrna folia jest lepsza
od biaej, o czym dowiecie si ju w nastpnym akapicie.

Folia ORCA bya przyjemnym zaskoczeniem. rednie

wartoci na powierzchni osigny niewiarygodne 134 FAR
W/m2, a dawk wysz ni 80FAR W/m2 owietlone byo
100 % powierzchni!

Odbyniki
Jeli kiedykolwiek zabraknie produktw, ktre mona testowa
tak, jak robimy to w laboratorium wietlnym Energetycznego
Instytutu Dowiadczalnego (EZ), z pewnoci nie bd to
odbyniki. Produkuje si ich niewiarygodne iloci. Czsto
pytalicie, czy zamknite odbyniki w jaki sposb wpywaj
na spektrum wietlne poniewa wiato z lampy musi
przej przez szko odbynika. W tym celu wybraem si do
laboratorium z Cooltube i Spudnik dwoma odbynikami,
ktre mogem atwo wypoyczy i ktre s zamknite, wic
doskonale nadaj si do tego celu. Oprcz odbynikw, w
ktrych moemy oceni wpyw szka na spektrum wiata,
udao nam si rwnie pozyska Adjust A-Wing Defender
odbynik pokryty bia warstw, Topspin od Jana Papouka,
ktrego by moe znacie z internetowego forum dot. uprawy, a
nasz grup testow zamyka Diamond Reflector Large od firmy
EcoTechnics. Do porwnania uyjemy wynikw odbynikw
Waveflector i klasycznego A-Wing.

Sputnik
Rwnie przy testowaniu tego odbynika gwnym celem
byo stwierdzenie, czy skad spektrum wietlnego zostanie w
jaki sposb zmieniony. Podobnie jak w przypadku Cooltube
nie ma zasadniczych rnic i roliny nawet ich nie zauwa.
Natomiast w odniesieniu do rozpraszania i odbicia wiata
Spudnik radzi sobie duo lepiej ni Cooltube. Warto jednak uy
spreadera, ktry pozwoli zapobiec nadmiernej koncentracji
wiata bezporednio pod lamp i jeszcze lepiej rozproszy je na
boki. Jak mona odczyta z wykresu, w centrum powierzchni
uprawowej uzyskano wartoci rwne nawet 170 FAR W/m2, co
oznacza zbyt wysok warto, przez ktr wierzchoki rolin
bd raczej cierpie.

Cooltube spektrum wietlne i

waciwoci odblaskowe
Odbynika Cooltube nie trzeba specjalnie przedstawia.
Wikszo z Was z pewnoci si ju z nim spotkaa, a jeli nie,
atwo mona go znale w internecie. Przyznam, e nigdy nie
uywaem odbynika Cooltube w praktyce ale nie olni mnie te
swoj konstrukcj. Uchwyt dodatkowych oson odblaskowych
jest tylko nasadzony na szklan tub i z pewnoci przydaby
si tam jaki dodatkowy uchwyt. Podczenie kabli do gniazd
rwnie wymaga troch cierpliwoci.

Diamentowa folia A-Gro odbija wiato w taki sposb, e

rednie wartoci osigny 108 FAR W/m2. Rozproszenie
wiata udokumentowane jest faktem, e dawk wysz ni
80 FAR W/m2 w tym przypadku owietlonych jest 85,7 %
powierzchni. Ta folia zaja wic drugie miejsce w tecie folii
odblaskowych.

Mona sobie to uatwi poprzez czciowe rozebranie

odbynika, ale atwiejszym rozwizaniem byoby uycie
innego rodzaju gniazda, do ktrego mona podczy kable z
zewntrz. Wrmy jednak do rzeczy. Uyte szko ma bardzo
may wpyw na skad spektrum wiata. Mimo to na krzywej
widoczne s drobne rnice. S one jednak najbardziej znaczce
przy dugociach fali, ktre nie s tak znaczco do wzrostu i
kwitnienia rolin.

Folia ORCA 1. miejsce

I teraz dochodzimy do bardzo przyjemnego zaskoczenia.
Folia ORCA pokazaa konkurencji palec i wyprzedzia j
o kilka dugoci. Na pierwszy rzut oka wydaje si, e folia
ma co wsplnego z materiaem, z ktrego wykonywane jest
ptno ekranowe. Jasny, biay kolor pozwala przypuszcza,
e waciwoci odblaskowe i rozpraszajce bd na wysokim
poziomie. Mimo to wartoci uzyskane podczas pomiarw
dosownie odebray mi gos. We wszystkich testach ani razu
nie spotkaem si z tak wysokimi liczbami. Gdybym mia teraz
decydowa, jak foli kupi na ciany szklarni, nie wahabym
si ani chwili. Dodatkowo foli mona atwo przetrze
wilgotn szmatk, aby jej nie uszkodzi, a czyszczenie jest
duo atwiejsze ni w przypadku folii diamentowej, ktr
trzeba nie tylko umy, ale jeszcze przetrze such szmatk.
Oczywicie nie udao mi si zasymulowa zanieczyszcze,
do ktrych dochodzi podczas normalnej uprawy. Folia
sprawia wraenie bardzo wytrzymaej. Wyniki pomiarw
tak jak i wczeniej mona odczyta z wykresu i jego opisu.
W odniesieniu do wynikw musz zauway, e uzyskane

Rnica w skadzie wiata padajcego na powierzchni nie

jest znaczca przy porwnaniu standardowego odbynika i
zamknitego Cooltube, gdzie wiato przechodzi przez szko.

Rnica w skadzie wiata padajcego na powierzchni

nie jest w aden sposb znaczca rwnie przy porwnaniu
Spudnika ze standardowym, otwartym odbynikiem.

15

Spliff Gazeta Konopna

Numer Specjalny

Topspin

TOP 5 odbynikw

Ten odbynik czeskiej produkcji przedstawiany jest jako

dynamiczny. To oznacza, e przy normalnym uytkowaniu
obraca si. Jest to oczywicie funkcja, ktrej nie znajdziemy
w standardowych odbynikach, ale dla celw testowania
nie dao si zastosowa funkcji obracania. Topspin by wic
testowany w pozycji statycznej. Ponadto natknem si na
nowy problem obiektywnoci. We wczeniej testowanych
odbynikach lampy s zawieszone horyzontalnie, a
odlego (w przypadku lampy 600 W 60 cm) mierzona
jest midzy powierzchni i spodem rodka lampy. Jednak
w odbyniku Topspin lampa ustawiona jest pionowo.
Najbardziej logicznym sposobem zapewnienia maksymalnej
obiektywnoci testu byo zawieszenie odbynika w taki
sposb, aby w odlegoci 60 cm od powierzchni znajdowa
si rodek lampy. Pracownicy EZ mieli podobne zdanie
w tej kwestii. Topspin nie wzbudza we mnie zbyt wielkich
nadziei. Jak si jednak okazao, radzi sobie wcale niele. Jego
najwiksz zalet jest rwnomierne rozproszenie wiata na
owietlanej powierzchni. Porzdnie owietlone byy nawet
rogi powierzchni uprawowej i jest do prawdopodobne, e
ich owietlenie bdzie jeszcze lepsze, kiedy odbynik zacznie
si krci. Topspin z punktu widzenia rwnomiernego
owietlenia wyprzedzi nawet Waveflector XXL. Adjust
A-Wing jednak w dalszym cigu krluje, rwnie z punktu
widzenia odbicia i rozproszenia wiata.

Na podstawie dotychczasowych testw moemy

stworzy ranking piciu
najlepszych odbynikw
z tych, ktre do tej pory
poddalimy testom. Przy
tworzeniu rankingu dugo
zastanawiaem si nad
tym, jakie wybra wskaniki. Ostatecznie trzymaem si najwaniejszych
parametrw czyli redniej
dawki FAR W/m2 oraz
procentowego owietlenia powierzchni dawk
wysz ni 80 FAR W/m2.
Ostatecznie
porzuciem
te pierwotne zamierzenie, by w ocenie uwzgldni rwnie jako wykonania i cen. Z tego powodu musiaem pierwsze
i trzecie miejsce podzieli pomidzy 4 odbyniki. Kolejno jest nastpujca:

Diamond Reflector uzyskuje rednie promieniowanie o

wartoci 106 FAR W/m2, a dawk wysz ni 80 FAR W/
m2 owietlone jest 87,8 % powierzchni. W ten sposb
bez problemu moe si uplasowa wrd 5 najlepszych
odbynikw w naszym tecie.

Adjust A-Wing Defender medium

ze Spreader-em

rednia dawka FAR w przypadku odbynika Topspin to 96

FAR W/m2, co oznacza bardzo dobry wynik. Jeszcze lepsze
jest rozproszenie uzyskanego wiata. Dawk wysz ni 80
FAR W/m2 owietlone jest 91,8% powierzchni.

1. miejsce: Adjust A-Wing Avenger i Adjust A-Wing

Defender ze Spreader-em

W poprzednich czciach wspominaem o odbyniku, ktry

nie jest srebrny tak jak pozostae testowane odbyniki. Dzi
mog Wam go przedstawi w penej okazaoci. Biay kolor
tego odbynika wzbudza moj ciekawo od momentu,
kiedy biay box uprawowy pobi swoje srebrne odpowiedniki
(testy powtrzyem 3x i zawsze z tym samym wynikiem).
Wyniki pomiarw opracowaem wic jako pierwsze. I oto
one! Defender uzyska takie same wyniki jak jego brat Adjust
A-Wing Avenger. rednia FAR W/m2 bya nawet o 4 punkty
wysza, ale przy takiej mocy nie jest to adna zasadnicza
rnica. Odbynika Adjust A-Wing Defender nie mogem
znale w czeskich growshopach, ale zgodnie z informacj od
producenta jego cena powinna by nisza ni w przypadku
Avengera. A wic nie pozostaje nic innego ni cieszy si na
jego cen. Wyniki Defendera mona odczyta na wykresie.

Diamond Reflector
Kolejny odbynik zgoszony do testu przez samego
producenta, ktrego ksztat po raz pierwszy pojawia
si w naszym tecie. Jestem jednak pewien, e bardziej
zainteresowani growerzy ju go widzieli albo przynajmniej
o nim czytali. Ksztat odbynika doskonale odbija, nawet w
obszarze ladu wietlnego pozostawianego na owietlanej
powierzchni. Diamond Reflector ze swoimi waciwociami
moemy
umiejscowi
wrd
najlepiej
ocenionych
odbynikw w naszych testach. Po pierwsze jest ju
zmontowany i wystarczy tylko przykrci lamp i nie ma
co si obawia zmiany ksztatu po upywie pewnego czasu.
W dodatku mona go u nas kupi w dobrej cenie. Gdybym
mia go porwna z poprzednim Topspinem, to Diamond
mia nieco gorszy wynik w rogach testowanej powierzchni
uprawowej zob. wykres. Ponownie polecam uycie
spreadera, ktry zmniejszy zbyt wysokie promieniowanie
bezporednio pod lamp i wzmocni owietlenie brzegw.

2. miejsce: Diamond Reflector

Adjust A-Wing Defender uzyskuje redni warto 108 FAR

W/m2. Dawk wysz ni 80 FAR W/m2 owietlone jest
91,8% powierzchni, czyli tyle samo co w przypadku Topspin.

3. Miejsce: Sputnik
4. MIEJSCE: Topspin
5. miejsce: Waveflecor XXL
REKLAMA

16

lampy MH / HPS
Lucalox 750 W, Waveflector XL,
Lumatek 750 W

sobicie musz przyzna, e miaem wiksze

oczekiwania w stosunku do lampy 750W. Moje
rozczarowanie byo tym wiksze, e test odbywa
si w boxie uprawowym o wymiarach podstawy
120120 cm. Lampa 750W miaa by po prostu
idealna, a rnice w porwnaniu do lampy
600W miay by znaczne - dokadnie ujmujc, siedemset
pidziesitka miaa dawa o 25% wicej wiata. Tak si
jednak nie stao. rednie wartoci owietlenia powierzchni
promieniowaniem fotosyntetycznie aktywnym (FAR) rni
si tylko o nieco ponad 2 punkty. Cakowite owietlenie
powierzchni o 5 % z dawk wiksz ni 80 FAR/m2 (bardzo
efektywne owietlenie) pokryte jest wic 76 % powierzchni
przy lampie 750W i 71 % powierzchni przy lampie 600W.
Owietlenie na brzegach powierzchni jest praktycznie
identyczne, czyli 750 W nie pozwala uzyska adnych
znaczcych korzyci w stosunku do 600 W.
Przyczyny niewielkiej rnicy mona szuka w statecznikach.

Spliff Gazeta Konopna

Numer Specjalny

uchybienie przy normalnym uytkowaniu

nie odgrywa adnej roli, poniewa
Lumatek 750 z regulacj ekspozycji nie jest
produkowany (przynajmniej do tej pory).
Lampa 750W przy zastosowaniu najbardziej
nowoczesnych komponentw i uzyskaniu
maksymalnej iloci wiata nie daje
wynikw w aden sposb olniewajcych
nas lub roliny. Graficzne przedstawienie
wynikw mona obejrze na wykresach.
Ostatnim sposobem odkrycia zalet Lucalox
750 W byo porwnanie krzywej spektrum,
a wic okrelenie, czy nie wyprzedza lampy
600 W Osram Vialox NAV-T w niektrych
dugociach fali. Jednak rwnie w tym
przypadku nie znalazem wikszych rnic.
Obie lampy emituj dokadnie takie samo
spektrum wietlne.
Rnica midzy Lucalox 750 W i Osram
Vialox 600 W (NAV-T) nie zachwyca.
W odniesieniu do rednich wartoci
uzyskanych na powierzchni (zob. wykresy)
naley wspomnie, dawk wiksz ni 80
FAR W/m2je przy

Krzywa spektrum lampy

metahalogenkowej
Philips HPI-T
Podczas testw nie mogo zabrakn chwili,
abymy wymierzyli rwnie lampy
metahalogenkowej, odpowiedniej dla fazy
wzrostu. Przy tym tecie czekao mnie pierwsze zaskoczenie.
Wyszkolony inynier, pracownik Elektronicznego Instytutu
Dowiadczalnego (EZ), gdzie prowadzilimy testy i
dokonywa pomiarw, nagle zacz szuka okularw
przeciwsonecznych. Dlaczego? Powd jest taki, e lampa
metahalogenkowa 400W oprcz FAR emituje te du
dawk promieniowania UV, ktre przy duszym dziaaniu
powoduje starzenie si skry i moe uszkodzi wzrok. Przy
normalnym uyciu lamp metahalogenkowych do owietlenia
na zewntrz lub zamknitych pomieszcze, lampa zazwyczaj
jest zamknita w oprawie z plastikow lub szklan pokryw.
Pokrywa UV filtruje promieniowania, dziki czemu wiato
staje si bezpieczne dla skry i oczy. W przypadku uycia
nieosonitej lampy metahalogenkowej (MH) istnieje ryzyko
uszkodzenia wzroku i skry. Jeli wic spdzasz wicej
czasu w pomieszczeniu, gdzie wieci nieosonita lampa
metahalogenkowa, uywaj okularw przeciwsonecznych
i chro swj wzrok. Porwnanie spektrum wietlnego
lampy HPS i lampy metahalogenkowej mona zobaczy na
wykresie.

Wpyw odbynika na skad

spektrum wietlnego

750 W Lucalox owietlono 76 % powierzchni, a przy lampie

600 W - 71 % powierzchni. Lampa 750 W jest wic nieco
lepsza, ale rnica nie jest znaczca.
Lampa 600W bya zasilana za pomoc statecznika Lumatek
600 z regulacj ekspozycji na 600SL (SuperLumen), lampa
Lucalox 750 W bya podczona do statecznika Lumatek 750,
ktry nie dysponuje regulacji ekspozycji. Jednak to drobne

Porwnanie spektrum wietlnego lampy HPS Osram

Plantastar (czerwona linia) i lampy metahalogenkowej
Philips HPI-T. Dugoci fali od 280 do 400 nm przedstawiaj
niebezpieczne promieniowanie UV. Wida, e lampa
metahalogenkowa emituje go do duo. Eskalacja krzywej
bezporednio powyej wartoci 800 nm oznacza ciepo
emitowane przez lampy. Tak znaczcy wzrost wida tylko w
przypadku lamp HID, natomiast nie ma go w moduach LED
czy lampach CFL.

Z pewnoci wiecie, e roliny wykorzystuj rne czci

spektrum wiata do rnych celw. Niektre dugoci fali
wykorzystywane s do wzrostu, inne do kwitnienia. Skad
spektrum wiata pozostaje te pod wpywem materiau,
od ktrego wiato si odbija. W naszym przypadku jest
to materia, z ktrego wykonane s odbyniki. Byem
ciekawy, czy pojawi si jakiekolwiek rnice w porwnaniu
standardowych odbynikw. Nie bd trzyma Was w
niepewnoci - rnic nie wykazano. A przynajmniej nie byo
ich w porwnaniu spektrum wiata przy uyciu oprawy
Standard, Waveflectora i Adjust A Wing. Nasuwa si jednak
pytanie, czy taki wpyw bdzie widoczny w przypadku
uycia odbynikw zamknitych, a wic na przykad
Cooltube, Sputnik i innych typw zamknitych, w ktrych
wiato przechodzi przez rne rodzaje szka.

Spektrum wietlne lamp od

rnych producentw

Przy porwnaniu GIB Flower Spectre XTreme Output z

konkurencyjn Osram Plantastar miaem wraenie, e
mierz spektrum wietlne od tej samej lampy. Tam, gdzie
krzywa jest tylko czerwona, wartoci dla obu lamp s
zupenie identyczne. W innych przypadkach rnice byy
minimalne. Plantastar ma t zalet, e jest o kilkadziesit
tasza.
We wszystkich testach moim celem byo porwnanie
poszczeglnych produktw. Nie mogem przy tym
zapomnie o lampach tego samego zastosowania, ale od
rnych producentw. Teraz Wy rwnie moecie porwna
dwie lampy metahalogenkowe i dwie lampy sodowe. Na
jednym z wykresw, przedstawiajcym krzyw spektrum
wiata, widoczne s wyniki pomiarw przy uyciu lamp
metahalogenkowych GIB MH 400 W i Philips HPI-T 400 W.
Z punktu widzenia uprawy rolin (konopi w fazie wzrostu)
obie lampy sprawdzaj si doskonale, poniewa maj
zwikszon emisj wiata w okolicach 450 nm, ktre jest
optymalne w fazie wzrostu. Pod jednym wzgldem warto
jednak wybra lamp od producenta GIB. Odpowied na to
pytanie mona by byo znale ju w poprzednim akapicie.
Lampa GIB MH emituje znacznie mniej niezdrowego
promieniowania UV ni Philips HPI-T. Cenowo obie lampy
s porwnywalne.
Kolejny bj lamp od dwch producentw na polu lamp
sodowych, a konkretnie lamp Osram Plantastar 400 W i GIB
Flower Spectre XTreme Output 400 W (dalej tylko GIB FS 400).
Poniewa producent GIB Lighting dostarcza na rynek upraw
szerok gam lamp wszelkiego rodzaju, byem ciekawy,
jakie spektrum wiata i moc kryj si na okaza nazw
XTreme. Podczas testu lamp metahalogenkowych GIB by
lepszy, jednak w przypadku lamp sodowych byo odwrotnie.
Spektrum wietlne emitowane przez obie testowane lampy
byo identyczne. Mona zauway tylko minimalne rnice.
Rwnie moc, a wic zmierzona warto FAR w takiej samej
odlegoci od obu lamp, jest identyczna.

Lampy GIB MH 400 W i Philips HPI-T 400 W wykazuj

optymalne wartoci dla fazy wzrostu (przede wszystkim
w zakresie 450 nm). Z punktu widzenia zdrowia lepiej
wybra lamp GIB MH, poniewa emituje znacznie mniej
promieniowania UV (280 do 400 nm).

W zasadzie wygldao na to, e obie lampy zostay wykonane

w tej samej fabryce, a nastpnie kada dostaa oznaczenie
innego producenta. Testowana GIB FS 400 jest przy tym o
kilkadziesit zotych drosza ni konkurencyjna Plantastar.

17

Spliff Gazeta Konopna

Numer Specjalny

Ocena dotychczasowych
wynikw testu
Wszelkie do tej pory uzyskane dane zostay przedstawione i w
zrozumiay sposb (mam nadziej) objanione. Na podstawie
dotychczasowych odkry moemy stworzy ranking zestaww,
ktre zapewni najbardziej efektywne wykorzystanie wiata na
powierzchni 120120 cm.

1. zestaw maksimum dla powierzchni

120120 cm

uytkowania tej technologicznej pereki spokojnie zuyjesz

dwa klasyczne stateczniki. Cena ok 750 z.

medium stucco, ktry jest lepiej wykonany. Cenna ok 200 z

Odbynik Adjust-A-Wing medium z oson ciepln

Doskonaa jako wykonania, dziki czemu odbynik jest
atwy w montau, a dodatkowo nie ma niekorzystnego efektu
opadnicia skrzyde odbynik przez dugi czas trzyma
swj ksztat. W porwnaniu z pozostaymi testowanymi
modelami A-Wing najbardziej rwnomiernie rozprasza
wiato na wszystkie czci powierzchni 120120 cm.

3. zestaw co by kwiatki nie olepy

Cena znowu nieco wysza okoo 380 z.

Zestaw o najwyszym poziomie jakoci. Prawd jest, e przy

zakupie tego ukadu bdziesz musia nieco gbiej sign
do kieszeni, ale luksusowe rozwizania wymagaj pewnego
powicenia. czna cena zestawu to ok 2200 z, ale przy
takim zakupie prawie wszdzie mona domaga si zniki
10%.
HOMEbox White XL
Ten box uprawowy by
chyba
najwikszym
zaskoczeniem
caego
testu. W porwnaniu ze
srebrnymi boxami odbija
wiato a o 13 % lepiej,
a dodatkowo rozprasza
wiato nawet o 19 %
bardziej rwnomiernie
ni
srebrne
boxy
uprawowe. Zalet jest
te nisza cena ni
srebrne odpowiedniki
okoo 1000 z.

2. zestaw mniejszy koszt i troch gorszy efekt

Taki zestaw zamwiby pewnie polski minister finansw,
gdyby rzuci alkohol na rzecz rekreacyjnego skrta. Jest to
swego rodzaju rednia, z ktr nie zabyniesz, ale uzyskasz
dostatecznie dobry efekt dla swojego celu. Cena tego
kompletu przekracza lekko 1600 z.

Osram NAV-T 600 W

w
odlegoci
40-60
cm od wierzchokw
rolin ta wysokoprna
lampa
sodowa
to
bardzo
efektywne
rdo
wiata
dla
tej
powierzchni,
a
w
poczeniu
z
wspomnianym
HOMEboxem, odbynikiem A-Wing i statecznikiem
Lumatek 600 (zob. dalej), stanowi doskonae i sprawdzone
rozwizanie. Przy proponowanej odlegoci doskonale
owietli ca powierzchni. Cena
okoo 100 z.
Statecznik Lumatek z regulacj
+ SUPER Lumen
W
stosunku
do
standardowych
statecznikw
elektromagnetycznych uzyskasz
nawet o 29 % wicej wiata, a
wic prawie o jedn trzeci wicej!
T moc w maksymalnym stopniu
docenisz
przede
wszystkim
w kocowej fazie. Cena jest
oczywicie wysza, ale producent
oferuje gwarancj przeduon
nawet do 5 lat. W okresie

HOMEbox White XL
Jest taszy i najlepszy, a wic po co kupowa co innego?
Osram NAV-T 600 W
Na lampie nie ma co oszczdza. Cenna ok 100 z.
Statecznik GIB PRO-V-T
600 W
Nawet jeli elektroniczne
stateczniki s lepsze, wikszo hodowcw decyduje
si na klasyk ze wzgldu
na nisz cen. Rozumiem
to, zwaszcza e za porzdny statecznik elektromagnetyczny zapacimy tylko 320
z.
Odbynik
Waveflector
XXL lub A-Wing medium
stucco
Porwnywalna jako owietlenia jak przy A-Wing medium.
Rozproszenie wiata jest nieco mniej rwnomierne, ale przy
odpowiednim ustawieniu rozwarcia skrzyde mona uzyska
bardzo podobny efekt. Niestety Waveflector jest bardzo
sabo wykonany i po jakim czasie skrzyda samoistnie
opadn i nie bdzie mona ich ustawi w oryginalnym
ksztacie. Cena ok 260 z.
Dlatego bardzo dobrym wyborem jest taszy A-Wing
REKLAMA

Aby wybr zestawu dla powierzchni 120120 cm by

kompletny, stworzyem te zestaw kryzysowy. Z tymi
komponentami furory w
wiecie upraw nie zrobisz.
Mimo to bdziesz musia
wyda niewiarygodne
1 500 z.
Dark Room II wypad
de facto tak samo jak
HOMEBOX Silver ale
ten model zosta ju
wycofany z produkcji,
wic niedugo zniknie
ze sklepw. Cena to
okoo 1100 z.
Lampa GIB FS 400 W
nie jest taka najgorsza,
ale w danym przypadku
jest
to
najdroszy
testowany wariant i dla
powierzchni 120120 cm
lepszym rozwizaniem
jest lampa 600 W.
Cena 95 z.
Statecznik 600 W nosi przydomek najtaszego na
rynku, ma enujcy wygld, a o funkcjonalnoci nawet nie
wspomn. Mona go kupi za okoo 250 z, ale lepiej jest
dopaci 80 z do zakupu znacznie lepszego GIB PRO-V-T.
Odbynik standard jeli czytae poprzedni cz,
dobrze wiesz, dlaczego dodaem go do zestawu kryzysowego.
Cena ok 60 z

18

AUTOMATY: Walka z czasem

Spliff Gazeta Konopna

Numer Specjalny

Od pocztku domowej uprawy krzaczkw na wasne potrzeby, ogrodnicy

starali si zebra jak najwikszy plon w jak najkrtszym czasie.

u w latach 90-tych, przodujcy wwczas w

produkcji pestek breederzy holenderscy starali
si stworzy odmiany, ktre sprostaj tym
wymaganiom. Poprzez krzyowanie stabilnych
Indyk z rejonu Afganistanu / Kazachstanu (m.in.
Skunk) z odmianami wykazujcymi szybkie kwitnienie
bd kwitncymi niezalene od dugoci dnia (Ruderlialis).
Efektem tych prac by popularny u nas m. in. TOP 44
(Nirvana), ktrego okres kwitnicia mia trwa wanie 44
dni. Byy dostpne take Ruderlalis Skunk, Ruderlialis Idyka
(Sensi Seeds) oraz wszelkiego rodzaju odmiany zaczynajce
si od sowa Early, jednak nadal byy to roliny bardziej
wymagajce od przedstawicieli automatycznej rewolucji
zapocztkowanej przez Joint Doctora kilka lat pniej.

Oczywicie nie byo mona mwi o stabilnoci. Chcc

zobaczy jak wyglda kolejne pokolenie przez ostatni rok
przeprowadziem 3 prby z kilkoma ronymi rolinami.
PRBA 1
Box: 1m2 w szafie G-Tools Bonanza, HPS GIB Flower
400 w, odbynik wing medium 97% odbijalnoci,
zasilacz
cyfrowy
Lumantek,
biay
kolor
cian.
Podoe: uprawa w kokosie przy uyciu automatycznego
systemu
uprawowego
wilma
10
od
Atami.
Nawozy: Grow Micro Bloom, big bud, b52, overdrive, Siensi
Zym, Bud Candy, Voodo Juice, Bad Ignitor, Bad Factor X od
Advanced Nutrients

Nie byem zainteresowany

Lowryder-ami
i
jego
Zbyt niska lub zbyt wysoka temperatura Zgodnie z panujc wwczas
wczesnymi
krzywkami,
to popularny bd podczas kiekowania, mod dostaem od mojego
poniewa
nie
speniay
zrzucany czsto przez nowicjuszy na zioma to co najlepsze
w
undergroundowym
jednego z dwch warunkw,
producenta nasion.
wydaniu - White Master
mianowicie
plony
nadal
Auto od Grzech Grow
byy zbyt niskie, cho dziki
wykorzystaniu cechy autokwitnienia udao si skrci czas Seeds z forum overgrow na pierwszy strza. Poniewa
uprawy. Dzi jednak, po 10 latach pracy wielu breederw, nie mailem wwczas moliwoci zbyt czsto by w
mamy do wyboru znacznie lepsze odmiany automatyczne. miejscu X wybr pad na upraw w podou koko przy
uyciu systemu uprawowego wilma (ATAMI), ktry
Rok temu, siedzc w czeskim pubie niedaleko placu ustawiem przy pomocy programatora czasowego na jedno,
Vaclawa w Pradze, zastanawiaem si z dziewczyn co pitnastominutowe podlewanie dziennie, owietlajc moje
dalej moglibymy umieci w naszym G-toolsie Bonanza, dziewczynki przez 18 godzin na dob lamp HPS 400 w GIB
1 m2. Zbliao si gorce lato, wic czasu byo mao x-trem o podwyszonej skutecznoci i przewaajcej barwie
i mimo mojej pocztkowej niechci zaryzykowaem. pomaraczowo-czerwonej. Co najwaniejsze wszystkie
pestki wykiekoway i byy eskie tak jak zapewni
Poniewa uprawa automatw to droga na skrty, producent amator, wic tym wiksze brawa dla GGS za
postanowiem przetestowa kilka topowych odmian, opanowanie trudnej sztuki robienia znakomitych pestek.
aby mie pewno czy to aby na pewno te same konopie
i ten sam high. Obserwujc rozwj upraw u moich Roliny dugo wzrastay i w konsekwencji przerosy
znajomych i konsumujc ich krzaki z tzw. I i II generacji troszk Boksa, tworzc bardzo liczne odgazienia dziki
automatw
niekoniecznie
satysfakcjonoway
mnie stymulacji Bud Ignitora - po prostu dungla, w ktrej
rezultaty - jednak czego tam brakowao. Ju obserwujc ciko byo doglda White mastery - cho bya to bardziej
fazy rozwoju tych odmian mona byo dostrzec dziwny, moja wina z powodu zbyt rzadkiego pojawienia si na
nieregularny wygld lici, czasami wrcz ich nadprodukcje. miejscwce. Poniewa nie zdyem zamontowa wiatraka

REKLAMA

Pandora z Paradise Seeds pachnie naprawd piknie

Przeczytaj !

Celem niniejszej publikacji nie jest nakanianie do zaywania

narkotykw. Naduywanie marijuany moe powodowa powane szkody
zdrowotne i spoeczne. Dowiadczenie pokazuje jednak, e bez wzgldu
na status prawny zawsze znajd si ludzie gotowi z ni eksperymentowa.
Redakcja Gazety Konopnej SPLIFF dokada wszelkich stara, by
obok publikowania informacji dotyczcych wykorzystania konopi,
rozpowszechnia podstawowe fakty umoliwiajce redukcj szkd
zdrowotnych, spoecznych i prawnych, ktre mog powsta w wyniku
jej stosowania. Jestemy czonkiem ENCOD Europejskiej Koalicji dla
Racjonalnych i Efektywnych Polityk Narkotykowych oraz Deutscher Hanf
Verband (Niemiecki Zwizek Konopny).
Spliff Gazeta Konopna to periodyk wydawany w Berlinie dla Polakw
yjcych na terenie Unii Europejskiej.
Wydawca nie odpowiada za tre zamieszczanych reklam.
Zawarte w publikowanych tekstach pogldy autorw niekoniecznie
musz odpowiada pogldom redakcji.
Gazeta dla osb powyej 18 lat.

Stopka Redakcyjna
Wydawca:
Eurolistek LTD.
Rykestr. 13
D-10405 Berlin
mail: biuro@spliff.pl
mail: redakcja@spliff.pl
Redakcja:
Wojciech Skura - wojtek@spliff.pl
Maciej Kowalski - maciek@spliff.pl
Wsppraca:
Legalizace.cz, Mr. Jose
Grafika:
Tomasz S. Kruk - grafik@spliff.pl
Foto: redakcja, Toudy, internet, PM, Legalizace.cz, Mr. Jose
Dystrybucja:
biuro@spliff.pl
Druk:
Union Druckerei Weihmar GmbH
Reklama:
emmi@spliff.pl
Korekta:
Karolina Szczerba

19

Spliff Gazeta Konopna

Numer Specjalny

mieszajcego powietrze, wzmacniaem odygi dodajc

Rhino Skina przez pewien pocztkowy okres kwitnicia, co
wystarczyo aby miesic pniej podtrzymywa tuciutkie
topy. Ju w poowie kwitnienia mona byo dostrzec 2
fenotypy w stosunku 8 do 2, wic nie by to problem, a
wrcz mia rnorodno w czasie konsumpcji ;) Nadal
wystpowaa nadprodukcja lici oraz odgazie, roliny
byy bardzo ywotne, w konsekwencji czego na samej
grze byy bardzo adne tuste topy, ale ju po rodku
byy rozwinite tylko w stopniu dobrym. Po 2,5 miesica
udao si zebra 444 gramy (g/w = 1,11) dobrego naprawd
mocnego palenia. Pierwszy test mona byo uzna za udany.
PRBA 2
Odmiana: 3 krzaki Disel Ryder (Joint Doctor), 6 krzakw Maxi
Gom (Gras-o-matic), 10 krzakw Pandora (Paradise Seeds)
Box: 0,81 m2, HPS GIB Flower 600 w X-trem, odbynik wing
medium 97% odbijalnoci, zasilacz cyfrowy Lucilu Prima
Klima, kolor cian srebrny
Nawozy: Grow Micro Bloom, big bud, b52, overdrive, Nirvana,
Siensi Zym, Bud Candy, Voodo Juice od Advanced Nutrients
W drugiej prbie miaem ju dostpny tradycyjny namiot
i upraw w tradycyjnej glebie Light Mix od Bio Bizza.
Postawilimy na gst upraw przy maksymalnym
moliwym owietleniu jaki moglimy wsadzi na
niecay1 m2 czyli 600w o podwyszonej skutecznoci.
Ju w poowie uprawy wyszed na jaw bd, ktry
popenilimy przy doborze odmian. Okazao si, e
MaxiGomy maj dusz faz wzrostu i s duo wysze
od pozostaych rolin, szczeglnie od Disel Rydera. Tak
wic pod wszystkie nisze roliny musielimy podwyszy
podkadajc drewniane skrzyneczki. W czasie uprawy
kobietki bardzo adnie si prezentoway, byo trzeba je
troszk potrenowa aby wykorzysta maksymalnie ciasne
pomieszczenie. Tak jak w przypadku poprzednich mielimy
ogromn nadprodukcje lici, oraz roliny wycigay si do
gry mimo sporej iloci lumenw. Po okoo 70-75 dniach
udao si zebra 645 gramw (g/w = 1,075) znakomitego
sortu. Najwiksze byy MaxiGomy, najadniejszych i
najbardziej dostosowane do growroomu Pandory, a
najmniejsze ale za to bardzo smaczne Disle. Ta prba
zachcia nas do dalszej pracy z Pandor z Paradise Seeds.
PRBA 3
Odmiana: 6 krzakw Micromachine (sensimilla), 10 krzakw
Pandora (Paradise Seeds)
Box: 0,81 m2, HPS GIB Flower 600 w X-trem, odbynik wing
medium 97% odbijalnoci, zasilacz cyfrowy Lucilu Prima
Klima, kolor cian srebrny
Nawozy: Grow Micro Bloom, big bud, b52, overdrive, Siensi
Zym, Bud Candy, Voodo Juice od Advanced Nutrients

Pandory i MicroMachine
Niestety pocztki byy trudne, poniewa trafilimy na
skrzywion genetycznie partie i aden z Disel Ryderw nie
chcia zdrowo rosn i trzeba byo podj msk decyzj
o wyborze innej odmiany - pado na MicroMachine od
Sensimilli. Tak jak poprzednio wystartowalimy w ziemi, tym
razem jednak bya to Canna Terra Profesjonal. Micromachine
okazay si bardzo podobne do Maxi Gomw, wyrosy due,
kada miaa z 5-6 sporych odgazie robicych wraenie
bardziej tradycyjnej roliny anieli automatycznej. Jednak
zaobserwowalimy wraliwo tej odmiany na barwy
wiata i owietlanie rolin pomaraczowym wiatem w
pocztkowej fazie wzrostu byo bdem. Spowodowao
to tylko i wycznie wikszy wzrost rolin i to raczej w
sposb niepodany. Dlatego nastpnym razem na pewno
zastosujemy przez pierwszy 3-4 tygodnie lampy MH o
niebieskiej barwie i dopiero po tym czasie przeczymy na
lampy HPS. Dziki temu nasze rolinki bd nisze, bardziej
zbite, tworzc due, efektownie wygldajce kwiaty.
Dalimy ciaa ze zbyt nisk temperatur podczas kiekowania
Pandory i niestety wykiekowao tylko 6 nasion. Zbyt
niska lub zbyt wysoka temperatura to popularny bd
podczas kiekowania, zrzucany czsto przez nowicjuszy na
producenta nasion. Oczywicie w yciu bywa rnie, nie
chce tutaj nikogo atakowa, ale przy odrobinie starannoci
naprawd mona osign prawie 99% rezultaty za kadym
razem.

Mae White Mastery w G-tools-ie 1m2

Jedna z najdziwniejszych rolin, majca zupenie inny

fenotyp, naszym okiem bliski Sativa / Ruderialis, z bardzo
rozcignitymi, pojedynczymi kwiatkami, bardzo gsto
obklejonymi. Co zaskakujce okazaa si najbardziej
wyborna.

Tour de Pologne

Pozostae kobiety nie odbiegay od normy, z racji wikszej

iloci miejsca zwikszy si za to plon do 710 gramw (g/w
= 1,18).

Jak pokazay nasze testy, dziki zaawansowanemu systemowi

nawoenia Advanced Nutrients, popeniajc drobne bdy
nadal mona uzyska ogromne plony. Jeeli jednak chcemy
osiga jeszcze lepsze rezultaty, najlepiej t sam odmian
uprawia w naszym boksie przez kilka kolejnych cykli.
Ten zabieg pozwoli nam dobrze pozna potrzeby i osigi
naszej roliny oraz saboci i zalety naszego pomieszczenia
uprawowego. Jednak do tego celu potrzebujemy stabilnej
genetyki w postaci sprawdzonych nasion, albo po protu
dobrych klonw zrobionych z nasion regularnych.

Micro Machine

Podsumowujc, odmiany automatyczne s jak tanie

wino stoowe. Dobre, ekonomiczne, warte uwagi, ale
nadal bd traktowa to jako dodatek do zwykych,
tradycyjnych odmian.

Godrik

Konkurs

Podsumowanie

ROZDAJEMY NASIONKA!
Przelij nam zdjcie Spliffa w
charakterystycznym miejscu w
Twojej miejscowoci, a dostaniesz
od nas 5 nasionek... no na pewno
nie bazylii.
Na autorw najlepszych zdj
czekaj dodatkowo nagrody w
postaci ksiek na temat uprawy,
pyt i dodatkowych pestek!
redakcja@spliff.pl

REKLAMA

for mobile !!!

Vapocane zamieni Twoje bongo w zbawienny

dla puc waporyzer.
Wideo na www.vapocane.com!

www.vapocane.com
Specjalne majtki idealne w podr
ze skrytk na syntetyczny mocz
i wartociowe rzeczy

Kontakt: office@vapocane.com
Telefon: 0043-650-4531025
Produkt firmy ROB and SOLWE

20

Spliff Gazeta Konopna

Reklama