SPIS TRECI

Wstp
Zasady dla pieszych
Zasady dla wzkw elektrycznych dla niepenosprawnych
Zasady odnonie zwierzt
Zasady dla rowerzystw
Zasady dla motocyklistw
Zasady dla kierowcw i moto cyklistw
Oglne zasady, techniki i rady dla kierowcw, motocyklistw,
rowerzystw i jedcw konnych
Uywanie drogi
Uytkownicy drogi, wymagajcy dodatkowej uwagi
Jazda w niekorzystnych warunkach pogodowych
Czekanie i parkowanie
Autostrady
Awarie i wypadki
Roboty drogowe
Przejazdy kolejowe
Tramwaje
Ruch kontrolowany za pomoc wiate
Sygnay do innych uytkownikw drogi
Sygnay pokazywane przez osoby
Znaki drogowe
Oznaczenia drogowe
Oznaczenia na pojazdach
Wybr i dbanie o rower
Wymagania licencji na motocykl
Dokumentacja i wymagania kierowcy u czcego si jedzi
Uytkownik drogi a prawo
Kary (punkty karne)
Dbanie o bezpieczestwo pojazdu
Pierwsza pomoc na drodze
Kod bezpieczestwa dla nowych kierowcw

2
3
9
11
14
19
21
26
42
56
61
65
70
75
80
81
84
86
88
89
91
104
109
111
112
115
118
120
124
128
130

The Highway Code in Polish 200 8 Crown copyright. This work have been translated into Polish by mgr Iwona Syrkiewicz and
is published by IWONAS under license from Crown Copyright Her Majesty.
Kodeks Drogowy po polsku 2008 Crown copyright. Ksika ta zostaa przetumaczona na jzyk polski przez mgr Iwon
Syrkiewicz i jest opublikowana przez IWONAS pod licencj Crown Copyright Her Majesty.
COPYING, RESELLING, PRINTING, USING THIS FILE FOR OTHER THAN PRIVATE REASONS IS STRICTLY
PROHIBITED. THIS FILE IS PROTECTED BY LAW AND THE ONLY ONE WHO CAN COPY AND SELL IT IS IWONAS.
OTHERS WILL BE PROSECUTED.
KOPIOWANIE, SPRZEDAWANIE, DRUKOWANIE, UYWANIE TEGO TEKSTU W CELACH INNYCH NI PRYWATNE JEST
CAKOWICIE ZABRONIONE, JEST ON CHRONIONY PRAWNIE I JEDYN KTRA MA PRAWA KOPIOWA GO I
SPRZEDAWA JEST FIRMA IWONAS. INNI BD KARANI Z POMOC SDOW.

Kodeks Drogowy The Highway Code jest niezbdn lektur dla kadego. Jego zasady
maj zastosowanie do wszystkich uytkownikw drogi: pieszych, jedcw konnych i
rowerzystw oraz motocyklistw i kierowcw.
Wiele zasad kodeksu jest regulowanych prawnie i jeli nie stosujesz si do nich,
popeniasz przestpstwo/wykroczenie. Moesz zosta ukarany grzywn, otrzyma punkty
karne na swojej licencji lub zosta zdyskwalifikowany od prowadzenia pojazdw . W
bardziej powanych przypadkach pjdziesz do wizienia. Zasady, ktrych
nieprzestrzeganie grozi takimi sankcjami, s oznaczone w tej ksice poprzez uycie sw
MUSISZ/NIE MOESZ (NIE WOLNO CI) .
Chocia niezastosowanie si do pozostaych zasad kodeksu nie spowoduje, e zostaniesz
ukarany, Kodeks Drogowy moe by uywany jako dowd w sprawach sdowych.
Poznanie i zastosowanie si do zasad zawartych w The Highway Code mogoby znacznie
zmniejszy ilo wypadkw drogowych. Zmniejszenie liczby wypadkw mier telnych i
tych, w ktrych s ranni ludzie, jest nasz wspln odpowiedzialnoci. Kodeks Drogowy
moe nam w tym pomc.

Oglny przewodnik
1. Chodniki i pobocza/cieki powinny by uywane tam, gdzie s dostpne. Tam, gdzie
to moliwe, unikaj chodzenia blisko krawnika tyem do ruchu. Jeli musisz wej na
jezdni, rozejrzyj si najpierw w obie strony.
2. Jeli nie ma chodnika lub pobocza/cieki, id praw stron jezdni tak, aby widzia
nadjedajcy ruch. Powiniene zachowa szcz egln ostrono i :
- by przygotowanym na chodzenie gsiego, zwaszcza na wskich drogach lub tych ze
sabym owietleniem ulicznym
- trzyma si obrzea drogi.
Przekroczenie jezdni na dugo przed ostrym zakrtem w prawo (aby ruch z naprzeciwka
mia wiksze szanse zobaczenia ci) jest bardziej bezpieczne. Przejd z powrotem po
zakrcie.
3. Pozwl innym uytkownikom drogi ci widzie . No na sobie lub trzymaj co w
jasnym kolorze lub odblaskowym (fluorescencyjnym) w zych warunkach w dzie. Kiedy
jest ciemno, uywaj odblaskowych materiaw, ktre s atwo dostrzegalne przez
kierowcw uywajcych wiate krtkich (do trzech razy lepiej, ni materiay
nieodblaskowe).

4. Mae dzieci nie powinny by pozostawiane same na poboczu, chodniku lub jezdni.
Kiedy idziesz z dziemi, id pomidzy nimi a ruchem i trzymaj je pewnie za rce.
Zabezpiecz pasami mae dzieci w wzku.
5. Zorganizowane pochody . Grupy ludzi powinny uywa chodnika tam, gdzie to
moliwe; jeli go nie ma, powinny trzyma si z lewej strony. Osoby odpowiedzialne
powinny by umieszczone na pocztku i kocu grupy, powinny one nosi fluorescencyjne
ubrania w cigu dnia i odblaskowe w nocy. W nocy, osoba na czele grupy powinna
trzyma biae wiato a osoba z tyu grupy czerwone wiato. Ludzie poza du ymi grupami
powinni rwnie nosi wiata i odblaskowe ubrania.

6. Autostrady. NIE WOLNO CI chodzi po autostradach lub drogach przyczeniowych

poza sytuacjami wyjtkowymi
Laws RTRA sect 17, MT(E&W)R 1982 as ammended & MT(S)R regs 2 & 13
Przekraczanie jezdni
7. Zielony kod przekraczania jezdni. Rada podana poniej, odnonie przekraczania
jezdni, powinna by stosowana przez wszystkich pieszych. Dzieci powinny nauczy si
kodu i nie wolno im przebywa samym, dopki go nie zrozumiej i nie bd potrafi y go
prawidowo stosowa. Wiek, w ktrym mog to robi zaley indywidualnie od dziecka.
Wiele dzieci nie potrafi oceni, jak szybko pojazd si porusza i jak daleko jest. Dzieci
ucz si na przykadach, wic rodzice i opiekunowie powinni zawsze uywa kodu , kiedy
s z dziemi. S oni odpowiedzialni za decyzj, w jakim wieku dzieci mog bezpiecznie
go uywa samodzielnie.

a. Najpierw znajd bezpieczne miejsce do przekroczenia jezdni. Jest bezpieczniej

przekroczy ulic za pomoc podziemia, mostu, wysepki , przejcia zebra, pelican, toucan
lub puffin lub w miejscu, gdzie jest punkt kontrolowany przez oficera policji, patrol
szkolny lub oficera ruchu. W innym przypadku wybierz miejsce, gdzie widzisz wszystko
we wszystkich kierunkach. Staraj si unika przech odzenia midzy zaparkowanymi
samochodami lub na lepych zakrtach albo na podjazdach, zjazdach z gry. Znajd
miejsce, gdzie kierowcy mog ci widzie bez problemu.
b. Zatrzymaj si, tu zanim dojdziesz do krawnika , w miejscu, gdzie moesz
zobaczy, czy co nadjeda. Nie podchod zbyt blisko do krawdzi jezdni. Jeli nie ma
chodnika, trzymaj si z dala od krawdzi drogi, ale upewnij si, e widzisz nadjedajcy
ruch.
c. Rozejrzyj si we wszystkie strony i nasuchuj . Ruch moe nadjecha z ktrejkolwiek
strony. Nasuchuj dlatego, poniewa czasem najpierw moesz usysze ruch a dopiero
potem go zobaczy.

d. Jeli nadjeda ruch, pozwl mu przejecha . Rozejrzyj si jeszcze raz i nasuchuj.

Nie przekraczaj jezdni, dopki nie ma bezpiecznego miejsca, dopk i nie jeste pewien, e
masz na to wystarczajc ilo czasu. Pamitaj, nawet jeli ruch jest daleko, moe on
nadjecha bardzo szybko.

e. Kiedy jest to bezpieczne, przejd przez jezdni nie biegnij. Nadal rozgldaj si i
nasuchuj podczas przechodzen ia, na wypadek wystpienia ruchu, ktrego wczeniej nie
zauwaye lub gdyby nagle si wyoni.
8. Na skrzyowaniu. Podczas przechodzenia przez ulic, zwr uwag na ruch skrcajcy
w ni, zwaszcza za tob.
9. Barierki bezpieczestwa dla pieszych . Jeli s barierki, przechod przez jezdni tylko
w miejscach przeznaczonych dla pieszych. Nie wspinaj si na barierki ani nie przechod
pomidzy nimi.
10. Namacalna nawierzchnia . Mae wybrzuszenia, ktre s wyczuwalne pod stop mog
by uywane, by doradzi ni ewidomym lub niedowidzcym ludziom, e zbliaj si oni
do przejcia dla pieszych z opuszczonym krawnikiem.
11. Ulice jednokierunkowe. Sprawd, w ktr stron jest ruch. Nie przechod, dopki nie
jest to bezpieczne, bez koniecznoci zatrzymywania si. P as dla autobusw i rowerw
moe by w kierunku przeciwnym do normalnego ruchu pojazdw.
12. Pasy dla autobusw i rowerw . Zachowaj ostrono podczas przekraczania tych
pasw, poniewa ruch moe by w nich szybszy lub w kierunku przeciwnym do
pozostaego ruchu.
13. Trasy dzielone z rowerzystami . cieki dla rowerw mog biegn wzdu
chodnikw dla pieszych, z lini oddzielajc je. Trzymaj si czci dla pieszych.
Zachowaj szczegln ostrono uywajc wsplnej cieki dla pieszych i rowerw, gdzie
nie ma linii przedzielajcej.
14. Zaparkowane pojazdy. Jeli musisz przej pomidzy zaparkowanymi pojazdami,
potraktuj zewntrzne krawdzie pojazdw tak, jakby byy na krawniku. Zatrzymaj si
tam i upewnij, e widzisz wszystko dookoa i, e ruch widzi cieb ie. Nigdy nie przechod
przez jezdni przed lub za pojazdem, ktry ma wczony silnik, zwaszcza za duym
pojazdem, gdy jego kierowca moe ci nie widzie.
15. Cofajce pojazdy. Nigdy nie przekraczaj jezdni za pojazdem, ktry cofa, pokazuje
wiata cofania lub uywa ostrzeenia dwikowego.

16. Pojazdy w ruchu. NIE WOLNO CI wsiada do lub trzyma si jadcego pojazdu.
Law RTA 1988 sect 26
17. W nocy. No na sobie co odblaskowego, by mg by lepiej widziany przez innych.
Jeli nie ma w pobliu pr zejcia dla pieszych, przekraczaj jezdni w pobliu owietlenia
ulicznego, by inni uytkownicy drogi mogli ci lepiej widzie.
Przejcia
18. Na wszystkich przejciach . Podczas uywania jakiegokolwiek rodzaju przejcia,
powiniene:
- zawsze sprawdzi czy ruch si zatrzyma, zanim zaczniesz przechodzi lub pcha wzek
na przejcie
- zawsze przechodzi pomidzy wybrzuszeniami na drodze lub po pasach zebra. Nie
przechod na obrzeach przejcia lub po liniach zygzakowatych, poniewa moe to by
niebezpieczne.
NIE WOLNO CI zatrzymywa si na przejciach zebra, pelican lub puffin.
Laws ZPPPCRGD reg 19 & RTRA sect 25(5)
19. Przejcia zebra. Zapewnij ruchowi wystarczajc ilo czasu, aby ci dostrzeg i
zatrzymaj si, zanim zaczniesz przechodzi. Pojazdy bd pot rzeboway wicej czasu na
zatrzymanie si, kiedy droga jest liska. Pamitaj, e ruch nie musi si zatrzymywa,
dopki kto nie wszed na przejcie. Poczekaj, a ruch zatrzyma si w obu kierunkach.
Patrz w obie strony i nasuchuj w razie, gdyby kierowca ci nie zauway i prbowa
wyprzedza pojazd, ktry si zatrzyma.
20. Tam, gdzie jest wysepka porodku przejcia zebra, zaczekaj na wysepce i zastosuj si
do zasady 19 zanim przejdziesz przez drug poow jezdni jest to oddzielne przejcie.
21. Na wiatach. Dla pieszych mog by specjalne sygnay. Powiniene przechodzi
tylko, gdy wiato jest zielone. Jeli zacze przekracza jezdni i zielone zmienio si,
masz wci czas, by doj do przeciwnej strony drogi, ale nie zwlekaj z przejciem. Jeli
nie ma adnych sygnaw dla pieszych, rozgldaj si uwanie i nie przechod, dopki dla
pojazdw nie zapali si czerwone i widzisz, e si jeszcze nie zatrzymali. Sprawdzaj czy
ruch nie nadjeda zza zakrtu. Pamitaj, e wiata mog zezwoli na ruch na pewn ych
pasach podczas, gdy na innych trzeba si zatrzyma.

22. Przejcia pelican. S to przejcia kontrolowane przez sygnay. Nacinij kontrolny

przycisk, by aktywowa wiata. Kiedy jest czerwone, nie przechod. Kiedy pojawi si
cige zielone, sprawd czy ruch pojazdw si zatrzyma, po czym przechod ostronie.
Kiedy zielone wiato miga, nie powiniene przechodzi. Jeli ju zacze , powiniene
mie wystarczajc ilo czasu, by bezpiecznie przej.
23. Na niektrych przejciach pelikan jest syg na, by powiadomi niewidomych lub
niedowidzcych ludzi, kiedy jest zielone cige wiato, moe by rwnie sygna
namacalny dla guchoniemych.
24. Kiedy droga jest zatoczona, ruch z twojej strony drogi moe by zmuszony do
zatrzymania si, nawet, jeli jego wiata s zielone. Ruch moe wci pyn po drugiej
stronie jezdni, wic nacinij przycisk i czekaj na sygna do przechodzenia.
25. Przejcia puffin i toucan . Rni si one od przejcia pelican, poniewa nie ma
migajcego wiata. Na przejciach puffin, czerwone i zielone wiata s powyej
kontrolnego boxu po twojej stronie drogi. Wcinij przycisk i czekaj na pojawienie si
zielonej figurki. Na przejciach toucan rowerzyci mog razem z pieszymi przekracza
jezdni.
26. Na niektrych przejciach jest stosowany sygna dwikowy lub gosowy, by oznajmi
niewidomym lub niedowidzcym osobom, kiedy zielona figurka zapali si. Moe by
rwnie namacalny sygna dla guchoniemych.
27. Przejcia konne s dla jedcw konnych. Maj one boczne barierki, sz ersze miejsce
do przekraczania jezdni, figury koni i jedcw na panelach wietlnych i dwa komplety
kontrolek (jedna wyej) lub jeden panel kontrolny.
28. Dotykowe przejcia pelican lub puffin . Kiedy przejcia po obu stronach
rodkowego miejsca pomidzy pasami ruchu nie s w jednej linii, s one dwoma
osobnymi przejciami. Po dojciu do wysepki na rodku przycinij przycisk znowu i
czekaj na cige zielone wiato.
7

29. Przejcia kontrolowane przez odpowiedni osob. Nie przechod przez jezdni
dopki nie zostanie ci to zasygnalizowane przez oficera policji, oficera ruchu lub patrol
szkolny. Zawsze przechod przed nimi.
30. Tam, gdzie nie ma kontrolowanych punktw przechodzenia, dobr rad jest
przechodzenie w miejscach, gdzie jest maa wysepka po ro dku drogi. Uywaj zielonego
kodu przechodzenia, by przej do wysepki i potem zatrzymaj si i uyj go znw, by
przej drug poow drogi.
Sytuacje wymagajce szczeglnej uwagi
31. Pojazdy nagych wypadkw . Jeli ambulans, stra poarna, policja lub inny pojazd
nagych wypadkw zblia si, migajc niebieskim wiatem, wiatami przednimi lub
uywajc syreny, trzymaj si z dala od ich toru ruchu.
32. Autobusy. Wsiadaj i wysiadaj z autobusu tylko wtedy, kiedy cakowicie si zatrzyma.
Uwaaj na rowerzystw, kiedy wysiadasz. Nigdy nie przekraczaj drogi tu przed lub za
autobusem; poczekaj, dopki on nie odjedzie, by mg dobrze widzie w obu kierunkach.
33. Tramwaje. Mog one przejeda przez miejsca dla pieszych. Ich tor ruchu bdzie
oznaczony krawnikami, zmienion nawierzchni drogi, biaymi liniami lub tymi
kropkami. Przekraczaj jezdni w punktach do tego przeznaczonych. Migajce
pomaraczowe wiato moe ci ostrzega, e tramwaj si zblia. Nie chod wzdu torw
tramwajowych. Tramwaje poruszaj si szybciej i ciszej i nie mog ci omin.
34. Przejazdy kolejowe. Nie przekraczaj przejazdu, kiedy jest wywietlone czerwone
wiato, syszysz alarm lub jeli barierki s opuszczone. Ton alarmu zmieni si, jeli
nadjeda nastpny pocig. Jeli nie ma wiate, alarmw i barierek, zatrzymaj si, spjrz
w obie strony i nasuchuj przed przejciem.
35. Naprawy ulicy i chodnikw. Chodnik moe by tymczasowo zamknity, poniewa
nie jest bezpieczny do uycia. Zachowaj szczegln ostrono, jeli zostae
przekierowany, by i drog lub przej przez jezdni.

36. Istnieje jedna klasa rcznych wzkw i dwie klasy elektrycznych wzkw i skuterw.
Wzki rczne i pojazdy klasy drugiej to te z prdkoci maksymaln 4mph (6kph), s
przeznaczone do uywania na chodnikach. Pojazdy trzeciej klasy to te z prdkoci
maksymaln 8mph (12kph) i s przeznaczone do uycia zarwno na chodnikach, jak i na
drogach.
37. Kiedy jeste na drodze, powiniene przestrzega przepisw dla uytkownikw drogi,
kiedy jeste na chodniku, powiniene przestrzega przepisw dla pieszych.
Na chodnikach
38. Chodniki s bezpieczniejsze ni ulice i powinny by uywane tam, gdzie s dostpne.
Powiniene ustpowa pierwszestwa pieszym i okaza rozwag w stosunku do innych
uytkownikw chodnika, zwaszcza tych, ktrzy niedosysz lub nie s wiadomi, e tam
jeste.
39. Elektrycznym wzkom i skuterom NIE WOLNO jecha szybciej ni 4mph (6kph) po
chodnikach lub w miejscach dla pieszych. Powiniene zmniejszy prdko, by
dostosowa si do innych uytkownikw chodnika, ktrzy mog nie schodzi tak szybko z
drogi lub tam, gdzie chodnik jest zbyt wski.
Law UICHR 1988 reg 4
40. Podczas wyjedania z chodnika na jezdni, powiniene zachowa szczegln
ostrono. Zanim wyjedziesz, zawsze rozejrzyj si dookoa upewnij si, e przyczenie
si do ruchu bdzie bezpieczne. Zawsze staraj si uywa opuszczonych krawnikw,
nawet jeli oznacza to jechanie dalej, by taki znale. Jeli musisz wjecha na krawnik
lub z niego zjecha, zawsze zbliaj si do nich pod waciwym ktem i nie prbuj wjecha
na wyszy krawnik, ni jest to rekomendowane przez producenta pojazdu.
Na drodze
41. Powiniene zachowa szczegln ostrono podczas jazdy po drodze, poniewa
bdziesz jecha znacznie wolniej ni inny r uch (twj pojazd ma ograniczenie do 8mph
(12kph) i moe by mniej widoczny).
42. Podczas jazdy po drodze, pojazdy trzeciej klasy powinny jecha w kierunku ruchu.
Uytkownicy klasy drugiej powinni zawsze uywa chodnika, gdy jest on dostpny. Kiedy
nie ma chodnika, powiniene uwaa, kiedy jeste na drodze. Uytkownicy klasy drugiej
powinni tam, gdzie to moliwe, jecha w stron przepywajcego ruchu. Jeli jedziesz w
nocy, kiedy wiata MUSZ by uywane, powiniene jecha w kierunku ruchu, by
9

unikn zmylania innych uytkownikw drogi.

Law UICHR 1988 reg 9
43. MUSISZ postpowa zgodnie z zasadami odnonie uywania wiate,
kierunkowskazw i klaksonu, tak jak inni uytkownicy drogi, jeli twj pojazd jest w nie
wyposaony. W nocy MUSZ by uyte wiata. Bd wiadomy, e inni uytkownicy
drogi mog ci nie widzie i powiniene sprawi, by by bardziej widoczny nawet
podczas dnia i rwnie o zmroku na przykad poprzez noszenie odblaskowej kurtki lub
umieszczenie takich pasw na tyle pojazdu.
Law UICHR 1988 reg 9
44. Uwaaj szczeglnie na skrzyowaniach. Podczas jazdy prosto, upewnij si, e nie ma
pojazdw z lewej lub prawej strony, ktre chc przeci twj tor jazdy lub wyprzedzi ci
albo skrci w lewo. Jest kilka opcji skrtu w prawo, zwaszcz a skrtu z drogi
podporzdkowanej. Jeli przemieszczenie si do rodka drogi jest utrudnione lub
niebezpieczne, moesz
- zatrzyma si po lewej stronie drogi i poczeka na wolne miejsce w ruchu
- wykona skrt jako pieszy, np. przejecha chodnikiem i przek roczy jezdni midzy
chodnikami tam, gdzie jest to bezpieczne. Uytkownicy pojazdw klasy trzeciej powinni
zmniejszy prdko pojazdu podczas jazdy po chodniku.
Jeli skrzyowanie jest zbyt niebezpieczne, mgby rozway inn tras. Podobnie przed
jazd przez gwne ronda (np. te z dwoma i wicej pasami ruchu), moe by bezpieczniej,
jeli uyjesz chodnika lub znajdziesz tras, ktra omija ronda cakowicie.
45. Dla wzkw maj zastosowanie normalne restrykcje odnonie parkowania. Twj
pojazd nie powinien by pozostawiany bez opieki, jeli stanowi przeszkod dla innych
pieszych zwaszcza tych na wzkach. Zasady parkowania wedle Niebieskich Plakietek
maj zastosowanie dla pojazdw, na ktrych jest wana plakietka.
46. Pojazdy te NIE MOG by uywane na autostradach . Nie powinny by uywane na
nieograniczonych dwupasmwkach tam, gdzie limit prdkoci przekracza 50mph (80kph),
ale jeli s uywane na tych drogach, MUSZ mie migajce pomaraczowe wiato.
Migajce pomaraczowe wiato powinno by uywane na wszystkich innych
dwupasmwkach.
Laws RTRA sect 17(2) & (3), & RVLR reg 17(1) & 26

10

Pojazdy powoone przez konie

47. Pojazdy powoone przez konie, uywane na drogach, powinny by uywane zgodnie
ze standardami ustalonymi Department for Transports Code of Practise for Horse -Drawn
Vehicles. Kod ten ustala wymogi jazdy po drodze i zawiera pen list sprawdzania
bezpieczestwa, by upewni si, e przewz jest bezpieczny i w dobrej kondycji do jazdy.
Standardy ustalone w Road Driving Assessment powinn y by dostosowane do wymogw
Wadzy Lokalnej, jeli operator chce uzyska pozwolenie wadzy na operowanie serwisem
przewocym pasaerw.
48. Bezpieczne wyposaenie i ubranie. Wszystkie pojazdy powoone przez konie
powinny mie dwa czerwone wiateka odbl askowe z tyu. Bezpieczniej jest nie jedzi w
nocy, ale jeli to robisz, biae wiato z przodu i czerwone z tyu MUSI by zamontowane
na czas jazdy.
Law RVLR 1989 reg 4
Jedcy konni
49. Wyposaenie bezpieczestwa . Dzieci poniej 14 roku ycia MUSZ nosi kask.
MUSI on by bezpiecznie zapity. Inni jedcy take powinni skorzysta z tej rady.
Law H(PHYR)R
50. Inne ubranie. Powiniene nosi
- buty z twardymi podeszwami i obcasami
- jasne lub fluorescencyjne ubranie podczas dnia
- odblaskowe ubranie jeli musisz jecha w nocy lub w warunkach sabej widocznoci

51. W nocy. Bezpieczniej jest nie jedzi w nocy lub w warunkach sabej widocznoci, ale
jeli musisz, upewnij si, e twj ko ma odblaskowe opaski powyej pocze koci. No
wiato, ktre pokazuje biay kolor do przodu i czerwony do tyu.
Jazda konna
52. Przed zabraniem konia na drog powiniene
11

- upewni si, e caa uprz jest dopasowana i w dobrej kondycji

- upewni si, e jeste w stanie zapanowa nad koniem
Zawsze jed na mniej nerwow ych koniach, jeli mylisz, e twj ko bdzie nerwowy w
stosunku do ruchu. Nigdy nie jed na koniu bez sioda.
53. Przed ruszeniem z miejsca lub skrcaniem, spojrzyj do tyu, by upewni si, e jest to
bezpieczne, potem daj znak rk.
Podczas jazdy na drodze, powiniene
- trzyma si z lewej strony
- trzyma obie rce na lejcach chyba, e sygnalizujesz
- trzyma obie stopy w strzemieniach
- nie przewozi innej osoby
- nie przewozi niczego, co zachwiaoby twj balans
- trzyma konia, ktrym jedziesz do l ewej strony
- porusza si w kierunku ruchu na drodze jednokierunkowej
- nigdy nie jecha wicej ni dwa naraz i jecha gsiego tam, gdzie droga zwa si lub na
podjedzie do zakrtu
54. NIE WOLNO CI zjeda koniem na chodnik lub pas dla rowerw. Uywaj drg dla
koni tam, gdzie to moliwe.
Laws HA 1835 sect 72 & R(S)A sect 129(5)
55. Unikaj rond, jeli to moliwe. Jeli ich uywasz, powiniene
- trzyma si z lewej strony i obserwowa pojazdy przecinajce twj tor ruchu, by zjecha
lub wjecha na rondo
- zasygnalizowa w prawo podczas zjazdw, by pokaza e nie zjedasz
- zasygnalizowa w lewo tu przed twoim zjazdem z ronda
Inne zwierzta
56. Psy. Nie pozwl psu chodzi samemu po ulicy. Trzymaj go na smyczy podczas
chodzenia po chodniku, drog lub pas em dzielonym z rowerzystami.
57. Podczas jazdy pojazdem upewnij si, e zwierzta s odpowiednio zabezpieczone, by
nie przeszkadzay ci podczas jazdy lub nie zraniy ci, jeli szybko zahamujesz.
12

58. Zwierzta pdzone. Powinny by trzymane pod kontrol przez cay czas.
Powiniene, jeli to moliwe, wysa inna osob wzdu drogi na pocztek, by ostrzegaa
innych uytkownikw drogi, zwaszcza na zakrtach i podjazdach pod gr. Bezpieczniej
jest nie chodzi ze zwierztami po zmroku, ale jeli musisz, n o odblaskowe ubranie i
upewnij si, e s wiata na pocztku stada (biae) i na kocu (czerwone).

13

Te zasady s dodatkiem dla tych w nastpnych sekcjach, ktre maj zastosowanie do

pojazdw (oprcz sekcji autostrady). Zobac z rwnie aneks 1: wybr i opiekowanie si
swoim rowerem.
59. Ubranie. Powiniene nosi
- kask na rower, ktry jest wymagany prawnie
- odpowiednie ubranie na rower. Unikaj ubra, ktre mog si wkrci w acuch lub w
koo albo zasania twoje wiata
- jasne lub fluorescencyjne ubranie, ktre pomaga by widzianym przez innych
uytkownikw drogi w czasie dnia lub sabej widocznoci
- odblaskowe ubranie lub/oraz akcesoria (pasek, opaski na rami lub nog) w ciemnoci

60. W nocy twj rower MUSI mie zapalone przednie i tylne wiata. MUSI by
wyposaony w czerwone wiato odblaskowe z tyu (oraz pomaraczowe wiata
odblaskowe pedaw, jeli wykonany zosta po 01/10/1985). Biae przednie wiato
odblaskowe rwnie pomoe ci by widocznym.
Law RVLR regs 18 & 24
61. Podczas jazdy na rowerze. Uywaj tras rowerowych tam, gdzie to moliwe. Twoja
jazda bdzie bezpieczniejsza.
62. cieki rowerowe. Normalnie s one usytuowane z dala od drg, ale czasami mog
by te wzdu chodnikw lub pobocza. Rowerzyci i pi esi mog by oddzieleni, ale mog
dzieli t sam przestrze. Podczas uywania oddzielonych cieek, MUSISZ trzyma si
strony przeznaczonej dla rowerw. Uwaaj podczas mijania pieszych, zwaszcza dzieci,
starszych lub niepenosprawnych ludzi i pozostaw im duo miejsca. Zawsze bd
przygotowany, by zwolni i zatrzyma si, jeli to konieczne.
Law HA 1835 sect 72
63. Pasy dla rowerw. S oznaczone przez bia lini (ktra moe by przerywana)
wzdu drogi . Trzymaj si tego pasa, jeli to moliwe. Uywanie pasa dla rowerw nie
14

jest obowizkowe i bdzie zalee od twojego dowiadczenia i umiejtnoci, ale moe

sprawi, e twoja podr bdzie bardziej bezpieczna.
64. NIE WOLNO CI jedzi po chodniku.
Laws HA 1835 sect 72 & R9S)A 1984, sect 129
65. Pasy dla autobusw. Wikszo pasw dla autobusw moe by uywana przez
rowerzystw, tak jak jest to oznaczone na znakach. Uwaaj na ludzi wsiadajcych czy
wysiadajcych z autobusu. Bd bardzo ostrony podczas wyprzedzania autobusu lub
opuszczania pasa dla autobusw, poniewa wjedziesz w bardziej ruchliwy przepyw
pojazdw. Nie przejedaj midzy krawnikiem a autobusem, kiedy si zatrzyma.
66. Powiniene
- trzyma obie rce na kierownicy, oprcz przypadkw, kiedy sygnalizujesz lub zmieniasz
bieg
- trzyma obie stopy na pedaach
- nie jecha wicej ni w dwie osoby naraz (obok siebie)
- jecha gsiego na wskich lub ruchliwych drogach
- nie jecha blisko innego pojazdu
- nie wozi niczego, co bdzie miao wpyw na twoj rwnowag lub mogoby si
wkrci w koa lub acuch
- mie wyczucie odnonie innych uytkownikw drogi, zwaszcza niewidomych lub
niedowidzcych. Daj im zna, e tam jeste, jeli to konieczne, np. poprzez uycie
dzwonka
67. Powiniene
- rozejrze si dookoa przed ruszeniem z krawnika, s krtem lub manewrem, by
upewni si, e jest to bezpieczne. Daj sygna, by pokaza innym uytkownikom drogi, co
zamierzasz zrobi (zobacz Sygnay do innych uytkownikw drogi )
- patrze dobrze do przodu, by mc zobaczy przeszkody na drodze, takie jak o dpywy
ciekowe, wyboje i zaparkowane pojazdy, aby nie musia nagle manewrowa, by je
objecha. Pozostaw duo miejsca podczas mijania zaparkowanych pojazdw i patrz, czy
nie otwieraj one drzwi w twoj stron
- uwaa szczeglnie w pobliu garbw spowalni ajcych, zwe drogi i innych
spowalniaczy ruchu.

15

68. NIE WOLNO CI

- przewozi pasaera, chyba, e twj rower zosta specjalnie zbudowany lub przerobiony
do tego celu
- trzyma si pojazdu lub przyczepy, bdcej w ruchu
- jedzi w sposb niebezpiecz ny, nieuwany i nieprzewidujcy
- prowadzi pojazdu, bdc pod wpywem alkoholu lub narkotykw
Law RTA 1988 sect 24, 26, 28, 29 & 30 as amended by RTA 1991
69. MUSISZ przestrzega wszystkich znakw i sygnaw drogowych.
Laws RTA 1988 sect 36 & TSRGD reg 1 0(1)
70. Podczas parkowania swojego roweru
- znajd rzucajce si w oczy miejsce, gdzie moe by on dostrzeony przez przechodniw
- uywaj stojakw na rowery lub parkingu dla rowerw tam, gdzie to moliwe
- nie pozostawiaj go tam, gdzie stanowiby on prz eszkod lub zagroenie dla innych
uytkownikw drogi
- zabezpiecz go, aby nie przewrci si i nie sta si przeszkod czy zagroeniem dla
inncych
71. NIE MOESZ przekracza linii stop, kiedy wiato jest czerwone. Niektre
skrzyowania maj specjaln li ni stop pozwalajc ci na umiejscowienie si na pocztku
ruchu.
Laws RTA 1988 sect 36, TSRGD regs 10 & 36(1)
Skrzyowania
72. Po lewej. Podczas zbliania si do skrzyowania po lewej stronie, zwr uwag na
pojazdy skrcajce przed tob w boczn drog lu b z bocznej drogi. Nie jed po
wewntrznej stronie pojazdw sygnalizujcych lub zwalniajcych, by skrci w lewo.
73. Zwr szczegln uwag na dugie pojazdy, ktre potrzebuj duo miejsca, by
manewrowa na zakrtach. Mog one by zmuszone przemieci si na prawo przed
skrtem w lewo. Poczekaj, a skocz one manewr, poniewa tylne koa mog podjecha
bardzo blisko krawnika podczas skrtu. Nie wjedaj w miejsce pomidzy pojazdem a
krawnikiem

16

74. Po prawej. Jeli skrcasz w prawo, sprawd ruch, by upewni si, e jest to
bezpieczne, potem zasygnalizuj i przemie si do rodka drogi. Poczekaj, a bdzie
bezpieczny odstp w ruchu z naprzeciwka, zanim skrcisz. Moe by bezpieczniej
zaczeka z lewej strony, dopki nie pojawi si bezpieczne miejsce i przejecha rowerem
przez drog.
75. Dwupasmwki. Pamitaj, e ruch na dwupasmwkach porusza si szybko. Podczas
przekraczania jezdni, poczekaj na bezpieczny odstp i przekraczaj kady kierunek ruchu
oddzielnie. Szczeglnie uwaaj, przekraczajc drogi po djazdowe.
Ronda
76. Dokadne szczegy na temat waciwej procedury na rondach s zawarte w zasadach
184-190. Ronda mog by niebezpieczne i powinny by traktowane ze szczegln
ostronoci.
77. Moesz czu si bezpieczniej, trzymajc si lewej strony n a rondzie lub zsiadajc z
roweru i przeprowadzajc go dookoa po chodniku lub poboczu. Jeli zdecydujesz si
trzyma z lewej, powiniene
- by wiadomym, e inni kierowcy mog ci dobrze nie widzie
- szczeglnie uwaa podczas jazdy koo zjazdw i moesz potrzebowa zasygnalizowa
w prawo by pokaza, e nie zjedasz jeszcze z ronda
- zwrci uwag na pojazdy krzyujce twj tor jazdy, by zjecha lub wjecha na rondo
78. Pozostaw duo miejsca dugim pojazdom na rondzie, poniewa potrzebuj one wicej
miejsca, by wykona manewr. Nie jed w miejscu, ktrego one potrzebuj, by okry
rondo. Moe by bezpieczniej, jeli zaczekasz, a zjad one z ronda.
Przekraczanie drogi
79. Nie jed na przejciach pelican, puffin lub zebra. Zejd z roweru i przeprowad go
przez przejcie.
80. Przejcia toucan. S one przejciami kontrolowanymi przez wiata, ktre pozwalaj
przekracza jezdni pieszym i rowerzystom w tym samym czasie. S one operowane
poprzez wcinicie przycisku. Piesi i rowerzyci zobacz razem zielone wiato.
Rowerzyci mog przejeda przez przejcie.

17

81. Przejcia tylko dla rowerw . cieki rowerowe po obu stronach drogi mog by
poczone przez przejcia kontrolowane przez wiata. Moesz przejeda przez nie, ale
NIE WOLNO CI jecha, dopki nie zobaczysz zielonego znaku.
Law TSRGD reg 36(1)
82. Przejazdy kolejowe/tramwajowe. Zachowaj szczegln ostrono podczas
przekraczania torw. Powiniene zsi z roweru na przejazdach kolejowych, gdzie jest
pokazany znak zsiadania z roweru.

18

Zasady te s dodatkiem do tych w nastpnych sekcjach, ktre maj zastosowanie do

pojazdw. Dla wymogw licencji na motocykle, zobacz aneks 2: Wymogi licencji na
motocykle.
Oglne
83. Podczas wszystkich podry, kierowca i pasaer motocyk la, skutera lub motoroweru
MUSZ nosi ochronny kask. Nie odnosi si to do religii Sikh, gdzie nosz turbany.
Kaski MUSZ spenia wymogi prawne i MUSZ by prawidowo zapite.
Laws RTA 1988 sects 16 & 17 & MC(PH)R as amended reg 4
84. Doradzane jest take noszenie ochrony na oczy, ktra MUSI spenia wymogi prawne.
Rozwa zaoenie ochrony na oczy. Mocne buty, rkawiczki i odpowiednie ubranie moe
ochroni ci w razie upadku.
Law RTA sect 18 & MC(EP)R as amended reg 4
85. NIE MOESZ przewozi wicej ni jednego pasaera i MUSI on/ona siedzie na
maszynie na odpowiednim siedzeniu oraz powinien/powinna trzyma obie stopy na
podnkach.
Law RTA 1988 sect 23
86. Jazda podczas wiata dziennego . Spraw, aby by jak najbardziej widoczny z boku,
z przodu i z tyu. Moesz nosi biay kask lub jasnego koloru. No fluorescencyjne ubranie
lub pasy. Uywanie wiata krtkiego (mijania), nawet podczas jazdy w dzie, moe
sprawi, e bdziesz bardziej widoczny.

87. Jazda w ciemnoci. No odblaskowe ubranie lub pa sy, by polepszy swoje szanse na
widzenie ci w ciemnoci. Zobacz dalsze zasady odnonie wymaga wiate.
88. Manewry. Powiniene by wiadomy rzeczy, ktre dziej si za tob oraz z boku,
podczas wykonywania manewru. Spjrz za siebie, uyj lusterek, jel i s wbudowane.
19

Podczas wyprzedzania korkw, zwr uwag na pieszych przekraczajcych jezdni

pomidzy pojazdami i pojazdy wyaniajce si ze skrzyowa.
Pamitaj : Obserwacja Sygnalizacja Manewr.

20

89. Stan pojazdu. MUSISZ upewni si, e twj pojazd i przyczepa spenia wymogi
pojazdw (Contruction and Use) regulacyjne i wietlne (zobacz aneks 6 : dbanie o
bezpieczestwo pojazdu)
Zdolno prowadzenia pojazdu
90. Upewnij si, e jeste w stanie prowadzi pojazd . MUSISZ zgosi do DVLA, jeli
warunki zdrowotne maja wpyw na twoj zdolno prowadzenia pojazdu.
Law RTA 1988 sect 94
91. Prowadzenie pojazdu, kiedy jeste zmczony, bardzo zwiksza ryzyko wypadku. By
zminimalizowa ryzyko :
- upewnij si, e jeste w sta nie prowadzi pojazd. Nie podejmuj si dugiej podry
(duszej ni godzin), jeli czujesz si zmczony
- unikaj dugich podry pomidzy pnoc a 6 rano, kiedy naturalna czujno jest
zminimalizowana
- zaplanuj swoj podr z odpowiednimi przerwami. Ws kazana jest przerwa na co
najmniej 15 minut, po kadych dwch godzinach podry
- jeli czujesz si cho troch picy, zatrzymaj si w bezpiecznym miejscu. Nie zatrzymuj
si na poboczu (hard shoulder) autostrady
- najbardziej skutecznymi sposobami, by zwa lczy bezsenno s krtka drzemka (do 15
minut) lub wypicie np. dwch filianek mocnej kawy. wiee powietrze, gimnastyka lub
podgaszanie radia mog pomc na krtk chwil, ale nie s tak skuteczne.
92. Wzrok. MUSISZ by w stanie przeczyta rejestracj samochodu z odlegoci 20.5
metra (67 stp okoo 5 dugoci samochodu) w dobrym wietle dziennym. Od wrzenia
2001, MUSISZ by w stanie przeczyta nowy typ tablicy rejestracyjnej z odlegoci 20
metrw (66 stp). Jeli potrzebujesz nosi okulary (lub so czewki kontaktowe), by to
zrobi, MUSISZ nosi je cay czas podczas jazdy. Policja ma prawo sprawdzi kierowcy
wzrok.
Laws RTA 1988 sect 96 & MV(DL)R reg 40 & sch 8
93. Zwolnij i jeli to konieczne, zatrzymaj si, jeli zostae olepiony przez promienie
soneczne.
94. W nocy lub w czasie sabej widocznoci, nie uywaj przyciemnionych okularw,
soczewek czy czegokolwiek, co ogranicza widoczno.
21

Alkohol i narkotyki
95. Nie jed jak pie, poniewa bdzie miao to powany wpyw na twoj zdolno
oceny i panowania nad kierownic. NIE MOESZ prowadzi pojazdu z poziomem
alkoholu w wydychanym powietrzu wyszym ni 35mg/100ml lub poziomem alkoholu we
krwi wyszym ni 80mg/100ml.
Alkohol
- da ci faszyw pewno siebie
- zredukuje koordynacj ruchow i spowo lni reakcje
- bdzie mia wpyw na ocen prdkoci, dystansu i ryzyka
- zredukuje twoj zdolno prowadzenia, nawet jeli jeste poniej limitu
- bdzie potrzebowa czasu, by ulotni si z twojego ciaa, moesz nie by w stanie
prowadzi pojazdu wieczorem, po wypiciu podczas lunchu lub rano po wypiciu
poprzedniego wieczoru. Jeli masz zamiar pi alkohol, zaatw sobie inny transport.
Law RTA 1988 sect 4, 5 &11(2 )
96. NIE WOLNO CI prowadzi pojazdu pod wpywem narkotykw lub lekw. Sprawd
ulotk informacyjn lub zapytaj swojego lekarza lub farmaceut. Uywanie nielegalnych
narkotykw jest bardzo niebezpieczne. Nigdy nie zaywaj ich przed jazd; skutki s
nieprzewidywalne, ale mog by gorsze, ni po alkoholu i by przyczyn powanych
wypadkw drogowych.
Law RTA 1988 sect 4
97. Przed wyruszeniem w podr. Powiniene upewni si, e
- zaplanowae swoj tras i zapewnie na ni odpowiedni ilo czasu
- ubranie i obuwie nie przeszkadza ci w uywaniu pedaw oraz kontrolek pojazdu
- wiesz, gdzie s wszystkie kontrolki i jak ich uywa przed tym, zanim ich bdziesz
potrzebowa. Kady pojazd jest inny, nie czekaj, zanim bdzie zbyt pno
- twoje lusterka i siedzenie s odpowiednio ustawione, by zapewni komfort, pen
kontrol i maksymaln widoczno
- zagwki s odpowiednio ustawione, by zmniejszy ryzyko kontuzji karku w razie
wypadku
- masz odpowiedni ilo paliwa przed wyjechaniem w podr, zwaszcza, jeli bdziesz
jecha autostrad. Moe by niebezpieczne, jeli stracisz moc podczas jechania w ruchu

22

98. Holowanie i zaadowanie pojazdu . Jako kierowca

- NIE WOLNO CI holowa wicej, ni na to pozwala twoja licencja
- NIE WOLNO CI przeadowywa pojazdu lub przyczepy. Nie powiniene holo wa wagi
wikszej ni jest rekomendowana przez producenta twojego pojazdu
- MUSISZ zabezpieczy swj zaadunek i NIE MOE on wystawa niebezpiecznie
- powiniene waciwie rozmieci swj zaadunek w caravanie lub przyczepie.
Rekomendowana waga przez prod ucenta nie powinna by przekroczona. To powinno
unikn moliwoci przemieszczania si i wymknicia spod kontroli. Jeli to si stanie,
spu nog z gazu i zmniejsz delikatnie prdko, by odzyska kontrol.
Law CUR reg 100, MV(DL)R reg 43
Pasy bezpieczestwa
99. MUSISZ zapina pas bezpieczestwa, jeli jest on dostpny chyba, e stanowisz
wyjtek. Wyjtki stanowi midzy innymi ci, ktrzy nie mog z powodw medycznych
lub ludzie dostarczajcy towar lokalnie w specjalnie do tego przeznaczonych pojazdach.
Laws RTA 1988 sect 14 & 15, MV(WSB)R & MV(WSBCF)R
Wymagania odnonie pasw bezpieczestwa
PRZEDNIE SIEDZENIE (wszystkie pojazdy) :
KIEROWCA MUSI zapina pas, gdy pojazd jest w niego wyposaony
DZIECKO poniej 3 lat ycia MUSI by zabezpieczone odpowiednim pasem dla dzieci
DZIECKO w wieku pomidzy 3 a 11 lat poniej 1.5 metra (okoo 5 stp) wzrostu MUSI uywa
odpowiedniego zabezpieczenia dla dzieci. Jeli go nie ma, MUSI uywa pasa dla dorosych
DZIECKO w wieku 12-13 lat lub modsze dziecko powyej 1.5 me tra wzrostu MUSI uywa pasa dla
dorosych
PASAER powyej wieku 14 lat MUSI uywa pasa bezpieczestwa

23

TYLNE SIEDZENIE (samochody i mae minibusy, czyli te o masie niezaadowanej

1540kg lub mniej) :
DZIECKO poniej 3 lat ycia MUSI by zabezpieczone odpowiednim pasem bezpieczestwa dla dzieci,
jeli jest dostpne
DZIECKO wieku pomidzy 3 a 11 lat poniej 1.5 metra (okoo 5 stp) wzrostu MUSI uywa
odpowiedniego ograniczenia dla dzieci. Jeli go nie ma, MUSI uywa pasa dla dorosych jeli jest
dostpny
DZIECKO w wieku 12-13 lat lub modsze dziecko powyej 1.5 metra wzrostu MUSI uywa pasa dla
dorosych
PASAER powyej wieku 14 lat MUSI uywa pasa bezpieczestwa, jeli jest on dostpny

Odpowiedzialno we wszystkich przypadkach oprcz ostatniego (pa saer w wieku ponad

14 lat) spoczywa na kierowcy.
100. Kierowca MUSI upewni si e wszystkie dzieci poniej 14 roku ycia zapiy pasy
lub siedz na odpowiednim siedzeniu ograniczajcym. Powinno to by siedzenie dla
niemowlcia, dziecka odpowiednie do dz iecka wagi i wzrostu, wykorzystane wedug
instrukcji producenta.
Laws RTA sect 14 & 15, MV(WSB)R & MV(WSBCFS)R

101. MUSISZ zapina pas bezpieczestwa w minibusach o wadze niezaadowanej 2540kg

lub mniej. Powiniene zapina je w wikszych minibusach i au tokarach tam, gdzie s
dostpne.
Laws RTA 1988 sect 14 & 15, MV(WSB)R & MV(WSBCFS)R
102. Dzieci w samochodach. Kierowcy, ktrzy przewo dzieci w samochodach powinni
si upewni, e
- dzieci nie siedz za tylnimi siedzeniami w samochodach kombi chyba, e jest tam
wbudowane specjalne siedzenie dla dziecka
- zabezpieczenia drzwi s w uyciu, kiedy dzieci s w samochodzie
24

- dzieci s pod kontrol

- siodeko dla niemowlcia skierowane do tyu NIGDY nie jest wstawione na siedzenie
chronione poduszk powietrz n

25

T sekcj powinni przeczyta wszyscy kierowcy, motocyklici i rowerzyci. Zasady

Kodeksu Drogowego The Highway Code nie zapewniaj ci pierwszestwa w adnych
warunkach, ale doradzaj ci kiedy powiniene ustpowa innym pi erwszestwa przejazdu.
Zawsze ustpuj pierwszestwa, jeli moe to pomc w unikniciu wypadku.
Sygnay
103. Sygnay ostrzegaj i informuj innych uytkownikw drogi, wczajc przechodniw
(zobacz Sygnay do innych uytkownikw drogi) o dziaaniach, kt re zamierzasz
podj.
Powiniene
- dawa jasne sygnay w odpowiednim czasie, uprzednio sprawdziwszy, e nie
wprowadzaj one w bd uytkownikw drogi
- uywa ich, jeli to konieczne, przed zmian kierunku jazdy, zatrzymaniem si czy
ruszeniem
- wyczy je po uyciu
- upewni si, e sygnay nie wprowadzaj w bd innych. Jeli na przykad chcesz si
zatrzyma po miniciu bocznej drogi, nie sygnalizuj, dopki nie miniesz drogi. Jeli
zasygnalizujesz wczeniej, moe to spowodowa, e inni pomyl, e chcesz skrci w t
drog. Twoje wiata stopu ostrzeg ruch za tob, e zwalniasz
- uyj sygnau rk, by wzmocni twj sygna, jeli to konieczne. Pamitaj, e
sygnalizowanie nie zapewnia ci pierwszestwa.
104. Powiniene take
- zwrci uwag na sygnay dawa ne przez innych uytkownikw drogi i kontynuowa
jazd tylko wtedy, gdy jeste pewny, e jest to bezpieczne
- by wiadomym, e kierunkowskaz innego pojazdu mg nie zosta wyczony
105. MUSISZ przestrzega sygnaw dawanych przez oficerw policji i ofic erw ruchu
(zobacz Sygnay dawane przed odpowiednie osoby) i znaki uywane przez patrole
przejcia szkolnego.
Laws RTRA sect 28, RTA 1988 sect 35 and FTWO art 3
106. Procedura zatrzymania przez policj . Jeli policja chce, aby zatrzyma si swoim
pojazdem, najprawdopodobniej zwrci ona twoj uwag poprzez
- miganie niebieskimi wiatami lub wiatami krtkimi lub uyciem syreny lub klaksonu
- pokierowaniem ci, by zjecha na lew stron poprzez wskazanie i/lub uycie
kierunkowskazu

26

MUSISZ zjecha i zatrzyma si tak szybko jak to jest bezpiecznie moliwe. Potem
wycz swj silnik.
Law RTA 1988 sect 163
Inne procedury zatrzymania
107. Oficerowie Vehicle & Operator Services Agency maj prawo zatrzymywa
pojazdy na drogach, wczajc autostrady i drog i gwne, w Anglii i Walii. Zwrc oni
twoj uwag poprzez mignicie pomaraczowymi wiatami
- z przodu, proszc ci o jazd za nimi, by znale bezpieczne miejsce, by si zatrzyma
- z tyu, kierujc ci, by zjecha poprzez wskazanie i/lub uycie lewego kierunkowskazu
Jest wykroczeniem, nie zastosowanie si do ich polece. MUSISZ stosowa si do
jakichkolwiek dawanych ci sygnaw.
Law RTA 1988, sect 67, PRA 2002, sect 41 & sched 5(8)
108. Oficerowie Ruchu Highways Agency Traffic maj prawo zatrzymywa p ojazdy na
wikszoci autostrad i niektrych drogach klasy A, tylko w Anglii. Jeli oficerowie w
uniformie chc zatrzyma twj pojazd z powodw bezpieczestwa (np. niezabezpieczony
zaadunek), zwrc twoj uwag poprzez
- miganie pomaraczowymi wiat ami, zwykle z tyu
- pokierowanie ci, by zjecha na bok poprzez wskazanie i/lub uycie lewego
kierunkowskazu
MUSISZ wtedy zjecha i zatrzyma si tak szybko, jak to bezpiecznie moliwe. Potem
wycz swj silnik. Niezastosowanie si do ich polece jest w ykroczeniem.
Law RTA 1988, sects 35 & 163 as amended by TMA 2004, sect 6
109. wiata i znaki. MUSISZ przestrzega wszystkich sygnaw wietlnych (zobacz
Kontrolowanie ruchu przez wiata) i znaki nakazu, wczajc w to tymczasowe sygnay
i znaki (zobacz Znaki i oznaczenia robot drogowych). Upewnij si, e wiesz, rozumiesz
i dziaasz zgodnie ze wszystkimi innymi znakami i oznaczeniami drogowymi (zobacz
Znaki drogowe i Oznaczenia drogowe).
Law RTA 1988 sect 36, TSRGD regs 10,15,16,25,26,27,28,29,36, 38 & 40
110. Miganie wiatami. Migaj wiatami tylko po to, by da zna innym uytkownikom
drogi o swojej obecnoci. Nie migaj wiatami, by okaza zdenerwowanie lub zachci
kogo do jazdy.

27

111. Jeli inny kierowca miga ci wiatami, nigdy nie przew iduj, e jest to sygna, by
jecha. Sam oce sytuacj i jed ostronie.
112. Klakson. Uywaj go tylko w przypadkach, kiedy samochd jest w ruchu i musisz
ostrzec innych uytkownikw drogi o swojej obecnoci. Nigdy nie uywaj klaksonu
agresywnie. NIE WOLNO CI uywa klaksonu
- kiedy jeste w stanie spoczynku na drodze
- kiedy jedziesz w obszarze zabudowanym, pomidzy godzinami 11.30 w nocy i 7 rano
oprcz sytuacji, gdy inny pojazd stwarza niebezpieczestwo
Law CUR reg 99
Wymagania odnonie wiate
113. MUSISZ
- uywa wiate w nocy, oprcz ograniczonych drg (tych ze wiatami ulicznymi w
odlegoci nie wicej ni 185metrw (600 stp) od siebie, ktre z reguy maj
ograniczenie prdkoci do 30mph)
- uywa wiate, gdy widoczno jest powanie ograniczona
- upewni si, e wszystkie wiata pozycyjne i tablica rejestracyjna jest w nocy
podwietlona.
Laws RVLR regs 24 & 25 & RV(R&L)R reg 19
114. NIE WOLNO CI
- uywa wiate w sposb, w jaki raziby lub powodowaby dyskomfort innych
uytkownikw drogi
- uywa przednich lub tylnich wiate przeciwmgielnych chyba, e widoczno jest
powanie ograniczona. MUSISZ je wyczy kiedy widoczno poprawi si, by unika
raenia innych uytkownikw drogi.
Law RVLR reg 27
115. Powiniene rwnie
- uywa wiate w nocy w terenie zabudowanym i w dzie podczas zej pogody, by
upewni si, e bdziesz widziany
- wczy wiata krtkie podczas wyprzedzania, dopki nie jeste na rwni z innym
pojazdem i wtedy zmieni na drogowe (dugie), jeli to konieczne chyba, e ol epiaby
ruch z naprzeciwka

28

- zwolni i jeli to konieczne , zatrzyma si, jeli zostae olepiony przez wiata ruchu z
naprzeciwka

116. wiata ostrzegawcze (awaryjne) . Mog by uywane, gdy pojazd nie jest w ruchu,
by ostrzec, e stanowi on tymcz asow przeszkod na drodze. Nigdy nie uywaj ich jako
wymwki dla niebezpiecznego lub nielegalnego parkowania. NIE WOLNO CI uywa
wiate ostrzegawczych podczas jazdy chyba, e jeste na autostradzie lub nieograniczonej
dwupasmwce i potrzebujesz ostrzec kierowcw za tob o niebezpieczestwie z przodu.
Uyj ich przez wystarczajco dugi czas, aby mogy by zauwaone.
Law RVLR reg 27

Kontrola nad pojazdem

Hamowanie
117. W normalnych warunkach. Najbezpieczniejszym sposobem hamowania jest
uczyni to odpowiednio wczenie i lekko naciskajc na peda hamulca. Hamuj bardziej
pewnie, gdy zaczynasz si zatrzymywa. Zmniejsz nacisk, tu zanim pojazd si zatrzyma,
by unikn szarpania podczas hamowania.

118. W nagych wypadkach. Zahamuj niezwocznie. Staraj si unik a szorstkiego

hamowania, by nie zablokowa k. Zablokowane koa mog doprowadzi do polizgu.

119. Polizg. Polizg jest spowodowany przez zbyt ostre hamowanie, przyspieszanie lub
manewrowanie lub te przez zbyt szybk jazd w stosunku do warunkw na dr odze. Jeli
zdarzy si polizg, zdejmij nog z hamulca lub gazu i postaraj si kierowa pynnie w
kierunku polizgu. Na przykad, jeli ty pojazdu wpada w polizg w prawo, kieruj szybko
i pynnie w prawo, by wyrwna pojazd.

29

120. ABS. Obecno systemu hamulcowego anti-lock nie powinna mie wpywu na
sposb hamowania. Jednak w razie nagego wypadku nacinij na hamulec gwatownie i
mocno; nie zdejmuj nogi z hamulca, dopki pojazd nie zwolni do wymaganej prdkoci.
ABS powinno zapewni kontrol w kierow aniu pojazdem.

121. Wpyw wody na hamulce . Jeli przejechae przez gbok wod, twoje hamulce
mog by mniej skuteczne. Przetestuj je podczas pierwszej bezpiecznej okazji, poprzez
delikatne nacinicie na peda hamulca, by sprawdzi czy dziaaj. Jeli nie s one w peni
skuteczne, delikatnie naciskaj je podczas powolnej jazdy. To pomoe im wyschn.

122. Coasting (jazda rozpdem) . Ten termin oznacza pojazd jadcy na biegu neutralnym
(luzie) lub z wcinitym pedaem sprzga. Nie jed rozpdem w jakichk olwiek
warunkach na drodze. Redukuje to kontrol kierowcy, poniewa
- hamowanie silnikiem zostaje wyeliminowane
- szybko pojazdu podczas zjazdu z grki szybko si zwikszy
- zwikszone uycie hamulca nonego zmniejszy jego skuteczno
- kierowanie pojazdem bdzie utrudnione, zwaszcza na zakrtach
- moe by utrudnione wybranie odpowiedniego biegu, kiedy to potrzebne

123. Kierowca a rodowisko. NIE MOESZ pozostawia zaparkowanego pojazdu bez

opieki, z wczonym silnikiem lub pozostawia wczonego silni ka niepotrzebnie, kiedy
pojazd twj jest w bezruchu na drodze publicznej. Generalnie, jeli pojazd jest w bezruchu
i pozostanie takim przez duej ni kilka minut, powiniene zacign hamulec rczny i
wyczy silnik, by zmniejszy ilo szkodliwych emisj i wydechowych i zanieczyszczenie
powietrza. Jest dozwolone jednak pozostawianie silnik na chodzie, kiedy pojazd jest w
bezruchu w korku lub podczas diagnozowania wad.
Law CUR regs 98 & 107
Limity prdkoci
124. NIE WOLNO CI przekracza prdkoci maksymalne j dla drogi i twojego pojazdu
(zobacz tabel poniej). Owietlenie uliczne z reguy oznacza, e jest limit prdkoci
30mph, chyba, e s znaki pokazujce inny limit.
Lwa RTRA sect 81, 86, 89 & sch 6
30

125. Limit prdkoci jest absolutnym maksimum i nie oznacza to, e jest bezpiecznie
jecha z t prdkoci, bez wzgldu na warunki. Jechanie zbyt szybko w stosunku do
warunkw drogi i ruchu moe by niebezpieczne. Powiniene zawsze zmniejszy
prdko, gdy
- uoenie lub warunki na drodze powoduj niebezpi eczestwo, np. zakrty
31

- dzielisz drog z pieszymi i rowerzystami, zwaszcza z dziemi i motocyklistami

- ze warunki pogodowe powoduj, e byoby to bezpieczniejsze
- jedziesz w nocy - poniewa widzenie innych jest utrudnione

Dugoci zatrzymania
126. Jed z prdkoci, ktra pozwoli ci zatrzyma si na dystansie, ktry jest przejezdny.
Powiniene
- pozostawi wystarczajc ilo miejsca pomidzy twoim pojazdem a pojazdem z przodu,
by mg zatrzyma si bezpiecznie, jeli on zwolni lub si zatrzyma. B ezpieczn zasad
jest nigdy nie pozostawa bliej pojazdu ni cay dystans zatrzymania (zobacz diagram
typowego dystansu zatrzymania)
- pozostaw co najmniej dwusekundowy odstp pomidzy twoim pojazdem a pojazdem z
przodu na drogach o szybkim ruchu. Dystan s powinien by co najmniej podwojony na
mokrych drogach i zwikszony jeszcze wicej na oblodzonych drogach
- pamitaj, due pojazdy i motocykle potrzebuj duszego dystansu, by si zatrzyma

32

Linie i oznaczenia pasw na drodze

Diagramy wszystkich linii s pokazane w Oznaczeniach drogi.

127. Biaa linia przerywana . Oznacza rodek drogi. Kiedy linia si wydua a przerwy
zmniejszaj, oznacza to, e jest niebezpieczestwo przed tob. Nie przekraczaj jej, dopki
nie widzisz, e droga przed tob jest p rzejezdna, jeli chcesz wyprzedzi.
128. Podwjna biaa linia, gdzie linia bliej ciebie jest przerywana . To oznacza, e
moesz przekracza te linie, by wyprzedzi, jeli jest to bezpieczne i jeli zdysz
wykona manewr, zanim po twojej stronie pojawi si linia ciga. Biae strzaki na drodze
pokazuj, kiedy musisz zjecha z powrotem na swoj stron drogi.

129. Podwjna biaa linia, gdzie linia bliej ciebie jest ciga . To oznacza, e NIE
WOLNO CI przekracza tej linii, dopki nie jest to bezpieczne i m usisz wjecha na teren
posesji lub wjecha w boczn drog. Moesz przekroczy linie, jeli to konieczne, by
min stojcy pojazd lub wyprzedzi rowerzyst, jedca konnego lub pojazd remontowy
drogi, jeli jedzie on z prdkoci 10mph lub mniej.
Laws RTA sect 36 & TSRGD regs 10 & 26

130. Miejsca z biaymi ukonymi pasami lub szewrony na drodze. S one po to, by
odseparowa pasy ruchu lub chroni ruch skrcajcy w prawo.
- Jeli miejsce jest ogrodzone bia lini przerywan, nie powiniene wjeda w nie,
chyba, e to konieczne i widzisz, e jest to bezpieczne.
- Jeli miejsce jest oznaczone ukonymi pasami i ogrodzone biaymi liniami cigymi, nie
powiniene w nie wjeda poza nagymi przypadkami
- Jeli miejsce jest oznaczone szewronami i ogrodzone biaym i liniami cigymi NIE
MOESZ w nie wjeda, poza nagymi przypadkami.
Laws MT(E&W)R regs 5,9,10 & 16, MT(S)R regs 4, 8, 9 & 14, RTA sect 36 & TSRGD

131. Rozdzielacze pasw. S to biae przerywane linie ktre s uywane na

dwupasmwkach, by oddzieli pas y. Powiniene trzyma si pomidzy nimi.

132. wiateka odblaskowe wbudowane w jezdni mog by uywane razem z biaymi

liniami.
33

- Biae wiateka oznaczaj pasy porodku drogi

- Czerwone wiateka oznaczaj lew krawd drogi
- Pomaraczowe wiateka oznaczaj central reservation (miejsce pomidzy pasami
przeciwlegego ruchu) na dwupasmwce lub autostradzie
- Zielone wiateka oznaczaj krawd drogi gwnej przy zatoczkach, bocznych drogach i
drogach podjazdowych.

Wielopasmwki
Dyscyplina pasw
133. Jeli chcesz zmieni pas, najpierw uyj swoich lusterek i sprawd swoje lepe punkty
(blind spots - miejsca, ktre nie s pokryte przez twoje lusterka), by upewni si, e nie
zmusisz innego kierowcy do omijania ciebie lub zwalniania. Kiedy jest to bezp ieczne,
zasygnalizuj swoje intencje do innych uytkownikw drogi i kiedy jest wolne, jed.

134. Powiniene trzyma si znakw i oznacze drogi, by jecha pasem zgodnie ze swoim
kierunkiem przeznaczenia. Jeli jest zatoczenie, nie zmieniaj pasw niepotrze bnie.

Pojedyncze drogi szybkiego ruchu

135. Kiedy pojedyncza droga szybkiego ruchu ma trzy pasy i oznaczenia drogowe lub
znaki nie nakazuj pierwszestwa w adnym kierunku
- uywaj rodkowego pasa tylko do wyprzedzania lub skrcania w prawo
Pamitaj, nie masz wikszego prawa uywania rodkowego pasa ni kierowca z
naprzeciwka.
- nie uywaj prawego pasa.
34

136. Tam gdzie pojedyncza droga szybkiego ruchu ma cztery lub wicej pasw, uywaj
tylko pasw, ktre s wskazane przez znaki lub oznaczenia drogi.

Podwjne drogi szybkiego ruchu

Podwjna droga szybkiego ruchu jest drog, ktra ma central reservation do oddzielenia
pasw przeciwnego ruchu.
137. Na podwjnej drodze z dwoma pasami ruchu powiniene trzyma si lewego pasa.
Uywaj prawego pasa do wyprzedzan ia lub skrtu w prawo. Jeli uywasz go do
wyprzedzania, zjed z powrotem na lewy pas, kiedy jest to bezpieczne.

138. Na podwjnej drodze z trzema pasami, moesz uywa rodkowego lub prawego
pasa do wyprzedzania, ale wr na rodkowy i potem na lewy pas , kiedy jest to
bezpieczne.

139. Pasy climbing i crawler (wspinajce i wie) . S one dostpne na niektrych

wzgrzach. Uyj tego pasa, jeli jedziesz powolnym pojazdem lub jeli pojazdy za tob
chc ci wyprzedzi.
140. Pasy dla rowerw. S one pokazane poprzez znaki i oznaczenia drogowe. NIE
MOESZ jecha i parkowa na pasie dla rowerw oddzielonym bia lini cig podczas
czasu jego operacji. Nie jed i nie parkuj na pasie dla rowerw oddzielonym bia lini
przerywan, chyba, e to nieuniknione. NIE WOLNO CI parkowa na adnym pasie dla
rowerw, gdy maj zastosowanie ograniczenia odnonie czekania.
Law RTRA sects 5 & 8

141. Pasy dla autobusw i tramwajw. S one pokazane poprzez oznaczenia drogowe i
znaki. NIE WOLNO CI jedzi lub zatrzymywa si na pasie dla tramwajw lub
autobusw podczas czasu jego operacji, chyba, e znaki pokazuj, e jest to dozwolone.
Law RTRA sects 5 & 8
142. Pasy dla okrelonych pojazdw i inne pasy. Pasy mog by ograniczone do uycia
tylko przez poszczeglne typy pojazdw ; ograniczenia te mog by na okrelone pory
dnia i nocy lub na cay czas. NIE WOLNO CI jecha tymi pasami podczas czasu
operacji, chyba, e znaki pokazuj, e jazda twoim pojazdem jest dozwolona. Do
pojazdw, dla ktrych jest dozwolone uywanie okrelony ch pasw, wliczaj si rowery,
35

autobusy, takswki, pojazdy wypoyczane prywatnie, motocykle, pojazdy z cikim

zaadunkiem (HGV) oraz inne (np. HOV).
Tam gdzie s w operacji pasy HOV, MUSZ by one uywane TYLKO przez
- pojazdy z minimaln iloci osb oznaczonych na znakach
- inne pojazdy, takie jak autobusy i motocykle, tak, jak jest to oznaczone na znakach
Laws RTRA sects 5 & 8, & RTA 1988, sect 36

143. Ulice jednokierunkowe. Ruch MUSI jecha w kierunku oznaczonym przez znaki.
Autobusy i rowery mog mie pas do jazdy w przeciwnym kierunku. Wybierz odpowiedni
pas do zjazdu, tak wczenie, jak to moliwe. Nie zmieniaj nagle pasw. Jeli oznaczenia
drogowe i znaki nie pokazuj inaczej, powiniene uywa
- lewego pasa, gdy jedziesz w lewo
- prawego pasa, gdy jedziesz w prawo
- najbardziej odpowiedniego pasa, gdy jedziesz prosto.
Pamitaj ruch moe ci mija z obu stron.
Law RTA 1988 sect 36 & RTRA sects 5 & 8

Rady oglne
144. NIE WOLNO CI
- jedzi niebezpiecznie
- jedzi nieuwanie
- jedzi bez zwracania uwagi na innych uytkownikw drogi
Law RTA 1988 sects 2 & 3 as amended by RTA 1991

145. NIE WOLNO CI jedzi po chodniku lub ciekach, oprcz momentw, w ktrych
wjedasz do posiadoci.
Laws HA 1835 sect 72 & RTA sect 34

36

146. Dostosuj swoj jazd do odpowiedniego typu i warunkw na drodze, na ktrej

jeste, a zwaszcza
- nie traktuj limitw prdkoci jako cel. Czsto jazda z maksymaln dozwolon prdkoci
nie jest odpowiednia czy bezpieczna
- we pod uwag warunki na drodze. Bd przygotowan y na nieprzewidziane lub trudne
sytuacje, na przykad, zablokowan drog za lepym zakrtem. Bd przygotowany na
dostosowanie prdkoci
- tam gdzie s skrzyowania, bd przygotowany na wyanianie si pojazdw
- na bocznych lub wiejskich drogach zwr uw ag na nieoznaczone skrzyowania, gdzie
nikt nie ma pierwszestwa
- staraj si przewidywa, co piesi albo rowerzyci mog zrobi. Jeli piesi, a zwaszcza
dzieci patrz si w drug stron, mog oni wej na jezdni nie widzc ciebie.

147. Bd roztropny. Bd ostrony i licz si z innymi uytkownikami drogi. Powiniene

- stara si by wyrozumiaym, kiedy inni uytkownicy drogi stwarzaj problemy; mog
oni by niedowiadczeni lub nie zna za bardzo tego miejsca
- by cierpliwym ; pamitaj, e kady moe po penia bdy
- nie pozwoli sobie na bycie poruszonym lub uwikanym w co, kiedy kto zachowuje si
le na drodze. Pogorszy to tylko sytuacj. Zjed na bok, uspokj si i kiedy si
zrelaksujesz, kontynuuj swoj podr
- zwolni i trzyma si z tyu, gdy k to zajedzie ci drog na skrzyowaniu. Poczekaj, a
bdzie wolne. Nie staraj si odreagowa poprzez jechanie blisko pojazdu.

148. Bezpieczna jazda wymaga koncentracji . Unikaj zakcania swojej jazdy poprzez
- gon muzyk (moe ona ukry inne odgosy)
- prbowanie czytania mapy
- wkadanie kasety lub CD lub strojenie radia
- ktnie z pasaerem lub innymi uytkownikami drogi
- jedzenie i picie

37

Telefony komrkowe i technologia w samochodzie

149. MUSISZ zachowa odpowiednia kontrol nad pojazdem przez ca y czas. NIE
MOESZ uywa telefonu komrkowego lub podobnego urzdzenia podczas
prowadzenia pojazdu lub jazdy z kierowc, ktrego uczysz jedzi, oprcz dzwonienia na
999 lub 112 w nagym wypadku, kiedy jest niebezpiecznym lub niepraktycznym
zatrzyma si. Nigdy nie uywaj mikrofonu, ktry musisz trzyma rk podczas jazdy.
Uywanie urzdzenia gono mwicego hands -free moe odwrci twoj uwag od
drogi. Jest bezpieczniej nie uywa jakiegokolwiek telefonu podczas jazdy znajd
najpierw bezpieczne miejsce, by si zatrzyma.
Laws RTA 1988 sects 2 & 3 & CUR regs 104 & 110

150. Istnieje niebezpieczestwo odwrcenia uwagi kierowcy przez urzdzenia

nawigacyjne, urzdzenia ostrzegajce o korkach, PC, multimedia i inne. Nie operuj,
ustawiaj czy ogldaj takich systemw, jeli odwrci on twoj uwag podczas jazdy;
MUSISZ zachowa pen kontrol pojazdu cay czas. Jeli to konieczne, znajd najpierw
bezpieczne miejsce do zatrzymania si.
Laws RTA 1988 sects 2 & 3 & CUR reg 104

Podczas powolnego ruchu

151. Powiniene
- zmniejszy dystans pomidzy twoim pojazdem a pojazdem z przodu, by umoliwi
przepywanie ruchu
- nigdy nie pozostawa zbyt blisko pojazdu z przodu - aby mg on bezpiecznie si
zatrzyma
- pozostawi wystarczajc ilo miejsca, by omin pojazd z p rzodu, ktry zepsuje si
lub wymanewrowa, gdy mija ci pojazd nagych wypadkw
- nie zmienia pasa na lewy by wyprzedza
- zapewni dostp do i z bocznych drg, poniewa zablokowanie ich tylko zwikszy korek

38

Jazda w obszarach zabudowanych

152. Wskie zamieszkane ulice. Powiniene jecha powoli i ostronie po ulicach, gdzie
mog by piesi, rowerzyci i zaparkowane samochody. W niektrych miejscach moe
mie zastosowanie limit prdkoci 20mph.
Zwr uwag na :
- pojazdy wyjedajce ze skrzyowa
- ruszajce z miejsca pojazdy
- otwierajce si drzwi samochodw
- pieszych
- dzieci wybiegajce spomidzy samochodw
- rowerzystw i motocyklistw

153. Spowalniacze ruchu. Na niektrych drogach s spowalniacze ruchu, takie jak garby
spowalniajce czy zwenia drg, gdzie powiniene zwolni. Kiedy zbliasz si do nich,
zredukuj prdko. Zapewnij miejsce rowerzystom i motocyklistom, by przejechali.
Utrzymuj zredukowan prdko przez ca drog wzdu spowalniaczy ruchu. Ustp
pierwszestwa ruchowi z naprze ciwka, jeli tak dyktuj ci znaki. Nie powiniene
wyprzedza innych poruszajcych si pojazdw w takich miejscach.

39

154. Wiejskie drogi. Zachowaj szczegln ostrono na wiejskich drogach i zredukuj

prdko, kiedy zbliasz si do zakrtw, ktre mog by ostrzejsze, ni ci si wydaje oraz
na mniejszych skrzyowaniach i skrtach , ktre mog by czciowo niewidoczne. Bd
przygotowany na pieszych, jedcw konnych i rowerzystw idcych lub jadcych po
drodze. Powiniene take zmniejszy prdko tam, gdzie wiejskie drogi wjedaj do
wiosek.

155. Drogi o jednym torze ruchu . S one szerokie tylko na jeden pojazd. Maj one
specjalne miejsca do mijania. Jeli widzisz pojazd nadjedajcy z naprzeciwka lub
kierowca za tob chce ci wyprzedzi, zjed w miejsce mijania po swojej lewej stronie lub
poczekaj naprzeciwko miejsca mijania po twojej prawej stronie. Ustp pierwszestwa
pojazdom jadcym pod gr, tam, gdzie moesz. Jeli to konieczne, wycofaj, a do
miejsca mijania, by pozwoli innemu kierowcy c i min.

156. Nie parkuj w miejscach mijania.

Pojazdy, ktrym zabronione jest uywanie drg i chodnikw

157. Niektre pojazdy nie speniaj wymogw konstrukcyjnych i technicznych dla
pojazdw drogowych i nie s z reguy przeznaczone do jazdy po drogach, chodnikach,
ciekach rowerowych itp. Wliczaj si do nich mini motocykle, zwane rwnie mini
motos, zmotoryzowane skutery, zwane go peds, ktre s zasilane elektrycznie. Te typy
pojazdw NIE MOG by uywane na drogach i chodnikach.
Laws RTA 1988 sects 34, 41a, 42, 47, 63 & 66, HA 1835, sect 72, & R(S)A sect 129

158. Niektre modele motocykli, trycykli i quadw s przeznaczone tylko do jazdy poza
publicznymi drogami. Pojazdy, ktre nie speniaj standardw do jazdy na drogach NIE
MOG by uywane na drogach. NIE MOG by one rwnie uywane na chodnikach,
40

ciekach rowerowych itp. MUSISZ si upewni, e motocykl, trycykl, quad czy inny
pojazd motorowy spenia legalne standardy i jest waciwie zarejestrowany,
opodatkowany i ubezpieczony, zanim uyjesz go na drodze. Nawet, jeli pojazdy te s
zarejestrowane, opodatkowane i ubezpieczone na jazd po drodze, NIE MOG one by
uywane na chodnikach.
Laws RTA 1988 sects 34, 41a, 42, 47, 63, 66 & 156, HA 1835, sect 72, R(S)A sect 129, &
VERA sects 1, 29, 31A, & 43A

41

Zasady oglne
159. Przed ruszeniem z miejsca, powiniene
- uy wszystkich lusterek, by sprawdzi czy droga jest wolna
- rozejrze si dookoa, by sprawdzi lepe punkty (miejsca, ktrych nie zobaczysz w
lusterkach)
- zasygnalizowa kierunkowskazem, jeli to konieczne przed ruszeniem
- rozejrze si w celu ostatecznego sprawdzenia
Wcz si do ruchu tylko, jeli jest to bezpieczne.

160. Po ruszeniu z miejsca, powiniene

- trzyma si z lewej strony, chyba e znaki lub oznacze nia drogowe mwi inaczej.
Wyjtki s kiedy chcesz wyprzedza, skrci w prawo lub min zaparkowane pojazdy
lub pieszych na drodze
- trzymaj si z lewej strony na zakrtach w praw stron. Polepszy to twoj widoczno na
drog i pomoe unikn ryzyka koli zji z ruchem z naprzeciwka
- trzymaj obie rce na kierownicy, zawsze kiedy to moliwe. Pomoe ci to pozosta w
penej kontroli nad pojazdem przez cay czas
- bd wiadomy innych pojazdw, zwaszcza rowerw i motocykli. S one trudniejsze do
zauwaenia ni wiksze pojazdy i ich kierowcy s szczeglnie naraeni. Zapewnij im duo
miejsca, zwaszcza, jeli jedziesz dugim pojazdem lub cigniesz przyczep
- wybierz niszy bieg przed zjedaniem z dugiej gry. Pomoe ci to kontrolowa
prdko
- podczas holowania, pamitaj, e dodatkowa dugo bdzie miaa wpyw na
wyprzedzanie i manewry. Dodatkowa waga bdzie miaa rwnie wpyw na hamowanie i
przyspieszanie.
42

161. Lusterka. Wszystkie lusterka powinny by uywane w czasie twojej jazdy.

Powiniene
- uywa czsto lusterek, aby zawsze wiedzia, co si dzieje z tyu i z boku pojazdu
- uywa ich w odpowiednim czasie zanim zasygnalizujesz lub zmienisz kierunek ruchu
lub prdko
- by wiadomym, e lusterka nie pokrywaj caej widocznoci i bd lepe punkty.
Bdziesz potrzebowa rozejrze si wok i sprawdzi.
Pamitaj : Lusterka Sygna Manewr

Wyprzedzanie
162. Przed wyprzedzaniem powiniene upewni si, e
- droga jest wolna z przodu
- pojazd z tyu ci nie wyprzedza
- jest odpowiednia ilo miejsca przed pojazde m, ktry planujesz wyprzedzi

163. Wyprzedzaj tylko, kiedy jest to bezpieczne. Powiniene

- nie podjeda zbyt blisko do pojazdu, ktry zamierzasz wyprzedzi
- uywa swoich lusterek, zasygnalizowa, kiedy jest to bezpieczne, spojrze w obie
strony na lepe punkty i dopiero po tym wyjeda
- nie zakada, e moesz po prostu jecha za pojazdem, ktry wyprzedza. Z przodu moe
by miejsce tylko na jeden pojazd
- przejecha szybko obok pojazdu, ktry wyprzedzasz, jak ju zacze wyprzedza.
Pozostaw duo miejsca. Zjed na lewo tak szybko, jak to moliwe, ale nie wcinaj si
- zachowaj szczegln ostrono w nocy i podczas sabej widocznoci, kiedy jest trudniej
oceni prdko i dystans
- ustp pierwszestwa ruchowi z naprzeciwka, przed mijaniem zaparkowany ch pojazdw i
innych przeszkd po twojej stronie drogi
- wyprzedzaj z lewej tylko wtedy, gdy pojazd przed tob sygnalizuje skrt w prawo i gdy
jest wystarczajca ilo miejsca
43

- pozosta na swoim pasie, gdy ruch porusza si powoli w korkach. Jeli ruch po twojej
prawej porusza si wolniej ni ty, moesz min go z lewej
- zapewnij motocyklistom, rowerzystom i jedcom konnym co najmniej tyle samo
miejsca, ile zapewniby samochodowi podczas wyprzedzania

Pamitaj : Lusterka Sygna Manewr

164. Due pojazdy. Wyprzedzanie ich jest trudniejsze. Powiniene

- pozosta z tyu, by zwikszy swoj widoczno z przodu. Zbytnie zblienie si do
duych pojazdw zasoni ci widoczno na drog i z przodu moe by inny powoli
poruszajcy si pojazd
- zanim si zdecydujesz na manewr wyprzedzania, upewnij si, e masz wystarczajc
ilo miejsca, by go ukoczy. Zajmie ci duej, by wymin duy pojazd. Jeli masz
wtpliwoci, nie wyprzedzaj
- nie zakadaj, e moesz jecha za pojazdem, ktry wyprzedza dugi pojazd. Jeli pojawi
si problem, moe on zrezygnowa z wyprzedzania i zjecha z powrotem.

165. NIE WOLNO CI wyprzedza

- jeli musiaby przekroczy podwjn bia lini z lini cig bliej ciebie
44

- jeli musiaby wjecha w miejsce przeznaczone do oddziel enia ruchu, jeli jest otoczone
przez bia lini cig
- pojazdu, ktry jest najbliej przejcia dla pieszych, zwaszcza, gdy zatrzyma si on, by
przepuci pieszych
- jeli musiaby wjecha na pas zarezerwowany dla autobusw, tramwajw lub rowerw
w czasie jego operacji
- po przejechaniu znaku zakaz wyprzedzania, dopki nie miniesz znaku anulujcego to
ograniczenie
Laws RTA 1988 sect 36, TSRGD regs 10, 22, 23 & 24, ZPPPCRGD reg 24

166. NIE wyprzedzaj, jeli masz wtpliwoci lub tam, gdzie nie widzis z wystarczajco
daleko naprzd, by mie pewno, e jest to bezpieczne. Na przykad, kiedy zbliasz si
do
- zakrtu lub skrtu
- garbatego mostu
- podjazdu pod gr

167. NIE wyprzedzaj tam, gdzie mogoby to spowodowa konflikt z innymi

uytkownikami drogi. Na przykad
- zbliajc si do skrzyowania lub na nim z ktrejkolwiek strony
- tam, gdzie droga si zwa
- zbliajc si do patrolu przejcia szkolnego
- pomidzy krawnikiem i autobusem lub tramwajem, gdy ten si zatrzyma
- tam, gdzie ruch stoi w korku na skrzyowaniach czy w miejscach robt drogowych
- kiedy zmusiby inny pojazd do zjechania z drogi lub zwolnienia prdkoci
- na przejedzie kolejowym
- kiedy pojazd sygnalizuje skrt w prawo, nawet, jeli mylisz, e kierunkowskaz
powinien zosta wyczony. Nie podejmuj ryzyka; zaczekaj, a kierunkowskaz zostanie
wyczony
45

168. Bycie wyprzedzanym. Jeli kierowca prbuje ci wyprzedzi, utrzymuj ten sam kurs
jazdy i prdko, zwalniajc, jeli to konieczne, by pozwoli pojazdowi przejecha. Nigdy
nie rb przeszkd kierowcom, ktrzy chc przejecha. Przyspieszanie lub
nieprzewidywalna jazda podczas, gdy ci kto wyprzedza, jest niebezpieczna. Pozosta z
tyu, by utrzyma odstp dwch sekund, kiedy kto ci wyprzedza i wjeda w luk przed
tob.

169. Nie przetrzymuj dugiego korka, zwaszcza, jeli jedziesz duym lub powoli
poruszajcym si pojazdem. Sprawdzaj czsto swoje lusterko. Jeli to konieczne, zjed na
bok, kiedy to bezpieczne i pozwl ruchowi ci min.

Skrzyowania na drodze
170. Zachowaj szczegln ostrono na skrzyowaniach. Powiniene
- zwrci uwag na rowerzystw, motocyklistw i pieszych, poniewa nie s oni zawsze
atwi do zauwaenia
- zwrci uwag na pieszych przekraczajcych drog, w ktr zamierzasz skrci. Jeli
zaczli przechodzi, maj oni pierwszestwo
- zwrci uwag na dugie pojazdy, ktre mog skrca na skrzyowaniu przed tob; mog
one potrzebowa caej szerokoci drogi, by skrci
- nie zakada, podczas czekania na skrzyowaniu, e pojazd nadjedaj cy z prawej i
sygnalizujcy skrt w lewo, rzeczywicie skrci. Poczekaj i upewnij si
- nie przekracza lub nie przycza si do drogi, dopki nie ma na niej wystarczajcej
iloci miejsca, by zrobi to bezpiecznie

171. MUSISZ zatrzyma si za lini na skrzyowaniu ze znakiem stop i cig bia

linia w poprzek drogi. Poczekaj na bezpieczne miejsce w ruchu zanim ruszysz
Laws RTA 1988 sect 36 & TSRGD regs 10 & 16

172. Wjazd na skrzyowanie moe mie znak ustp pierwszestwa lub trjkt
namalowany na drodze. MUSISZ ustpi pierwszestwa ruchowi na drodze gwnej,
podczas wyaniania si ze skrzyowania z biaymi przerywanymi liniami w poprzek drogi.
Laws RTA 1988 sect 36 & TSRGD regs 10(1), 16(1) & 25
46

173. Dwupasmwki. Podczas przekraczania lub skrtu w p rawo, najpierw oce czy
central reservation (miejsce pomidzy przeciwlegymi pasami ruchu) jest wystarczajco
szerokie, by pokry ca dugo twojego pojazdu.
- Jeli jest, wtedy powiniene traktowa kad poow drogi jako oddzieln drog.
Poczekaj w central reservation, dopki nie znajdzie si miejsce w ruchu w drugiej
poowie drogi
- Jeli central reservation jest zbyt wskie na dugo twojego pojazdu, poczekaj, a
bdziesz mg przekroczy obie strony dwupasmwki za jednym razem.

174. Box junctions (te zakratkowane pole) . Te skrzyowania maj kratkowane te

linie namalowane na drodze (zobacz Oznaczenia drogi). NIE WOLNO CI wjeda w
to pole, dopki wyjazd ze skrzyowania lub twojego pasa nie jest przejezdny. Moesz
jednak wjecha w to pole i czeka w nim, jeli chcesz skrci w prawo i jeste
zablokowany tylko przez ruch z naprzeciwka lub przez inne pojazdy chcce skrci w
prawo. Na rondach z sygnalizacj wietln NIE MOESZ wjeda w to pole chyba, e
moesz cakowicie je przejecha bez za trzymywania si.
Law TSRGD reg 10(1) & 29(2)

47

Skrzyowania kontrolowane przez wiata

175. MUSISZ zatrzyma si przed lini stop po twojej stronie drogi i sta tam, dopki
wiato nie bdzie zielone. Kiedy dojedasz i pojawi si wiato pomaraczo we, moesz
jecha, jeli przekroczye ju lini stop lub jeste jej tak blisko, e zatrzymanie si
mogoby spowodowa wypadek.
Laws RTA 1988 sect 36 & TSRGD regs 10 & 36

176. NIE MOESZ wyjeda za bia lini, kiedy jest czerwone wiato. Moesz jecha
naprzd tylko, kiedy wiato jest zielone i jest wystarczajca ilo miejsca z przodu, by
wyjecha ze skrzyowania lub ustawisz si do skrtu w prawo. Jeli wiata nie dziaaj,
jed ostronie.
Laws RTA 1988 sect 36 & TSRGD regs 10 & 36

177. Zielona strzaka filtrowa. Odnosi si tylko do pasa filtrowego. Nie wjedaj na ten
pas, jeli nie chcesz jecha w kierunku strzaki. Moesz jecha w kierunku strzaki, gdy
ona lub pene zielone wiato wieci si. Zapewnij innemu ruchowi, zwaszcza
rowerzystom, czas i miejsce, by ustawili si w odpowiednim pasie.

178. Wczeniejsze linie stop . Niektre skrzyowania maj wczeniejsze linie stop lub
miejsca dla autobusw, by pozwoli autobusom i rowerom na umieszczenie si na
pocztku ruchu. Kierowcy, wczajc motoc yklistw, MUSZ zatrzyma si na pierwszej
linii i powinni unika oznaczonego miejsca. Jeli twj pojazd przejecha przez pierwsz
bia lini w czasie, gdy wiato zmienio si na czerwone, MUSISZ zatrzyma si na
drugiej biaej linii nawet, jeli pojazd jest w oznaczonym miejscu. Zapewnij rowerzystom i
autobusom czas i miejsce na ruszenie z miejsca, kiedy wiato zmieni si na zielone.
Laws RTA 1988 sect 36 & TSRGD regs 10 & 43(2)

48

Skrcanie w prawo
179. Na dugo przed skrtem w prawo, powiniene
- uy swoich lusterek, by upewni si, e znasz ustawienie ruchu za tob
- wczy prawy kierunkowskaz (da sygna skrtu w prawo)
- umiejscowi si na lewo od rodka drogi lub w miejscu przeznaczonym dla ruchu
skrcajcego w prawo
- pozostawi miejsce dla in nych pojazdw, by mogy min ci z lewej strony, jeli to
moliwe

180. Poczekaj, a znajdzie si bezpieczne miejsce pomidzy tob a ruchem z naprzeciwka.

Zwr uwag na rowerzystw, motocyklistw i pieszych. Sprawd lusterka i lepe punkty,
by upewni si, e nikt ci nie wyprzedza, po czym wykonaj skrt. Nie cinaj rogw.
Zachowaj szczegln ostrono podczas skrtu w drog gwn; bdziesz musia
obserwowa ruch w obu kierunkach i poczeka na bezpieczne miejsce do skrtu.

Pamitaj : Lusterka Sygna Manewr

181. Podczas skrtu na skrzyowaniu, gdzie pojazd z naprzeciwka rwnie skrca w

prawo, jest wybr dwch metod skrtu
- skrcanie praw stron do prawej strony; trzymaj si prawej strony pojazdu i skr za
nim. Jest to z reguy najbardziej bezpi eczna metoda, poniewa masz widoczno na
nadjedajcy ruch podczas koczenia manewru
- lew stron do lewej, skrcanie przed sob wzajemnie. Moe to zablokowa twoj
widoczno na nadjedajce pojazdy, wic uwaaj.
Ukad drogi, oznaczenia i to w jaki sp osb pojazd jest ustawiony, moe zadecydowa
ktry tor skrtu powinien zosta zastosowany.

49

Skrcanie w lewo
182. Uyj lusterek i wcz lewy kierunkowskaz na dugo przed skrtem w lewo. Nie
wyprzedzaj tu przed skrtem w lewo i zwr uwag na ruch po twojej lewej stronie
zanim skrcisz, zwaszcza podczas jazdy duym pojazdem. Rowerzyci i motocyklici
mog by ukryci poza twoj widocznoci.

183. Podczas skrtu

- trzymaj si tak blisko lewej strony, jak to bezpieczne i praktyczne
- ustp pierwszestwa pojazdom uywajcym pasa dla autobusw, rowerw lub
tramwajw, w ktrymkolwiek kierunku.

Ronda
184. Podczas dojedania do ronda, zwr uwag na wszystkie przydatne ci informacje,
wczajc w to znaki drogowe, wiata i oznaczenia pasw, ktre kieruj ci na waciwy
pas. Powiniene
- uywa Lusterka-Sygna-Manewr
- zadecydowa tak wczenie jak to moliwe, ktrym zjazdem chcesz zjecha
- da odpowiedni sygna. Staraj si nie wprowadza w bd innych uytkownikw drogi
swoimi kierunkowskazami
50

- ustawi si na odpowiednim pasie

- dopasowa swoj prdko i pozycj do warunkw ruchu
- by wiadomym prdkoci i pozycji caego ruchu wok ciebie.

185. Kiedy dojedziesz do ronda, powiniene

- ustpi pierwszestwa ruchowi z twojej prawej strony, chyba, e s znaki, oznaczenia
drogowe lub wiata nakazujce inaczej
- sprawdzi czy oznaczenia drogowe pozwalaj ci na wjazd na rondo bez ustpowania
pierwszestwa. Jeli tak, jed, ale wci patrz na prawo przed wczeniem si do ruchu
- zwr uwag na pojazdy, k tre znajduj si na rondzie; bd wiadomy, e mog one
sygnalizowa nieprawidowo
- spjrz naprzd przed ruszeniem z miejsca, by upewni si, e ruch przed tob ruszy

186. Sygnay i pozycja, jeli znaki i oznaczenia nie wskazuj inaczej

Kiedy zjedasz pierwszym zjazdem
- zasygnalizuj w lewo podczas podjedania lewym pasem
- trzymaj si lewej na rondzie i kontynuuj sygnalizacj w lewo, a do zjazdu
Kiedy zjedasz drugim zjazdem (jazda prosto przez rondo)
- wybierz odpowiedni pas na wjedzie na rond o i na rondzie, sygnalizujc, gdzie to
konieczne
- pozosta na tym pasie, dopki nie musisz zmieni toru jazdy, by zjecha z ronda
- zasygnalizuj w lewo po tym, jak miniesz zjazd przed tym, ktrym chcesz zjecha

51

Kiedy zjedasz ostatnim zjazdem lub ob jedasz rondo

- zasygnalizuj w prawo podczas podjedania prawym pasem
- trzymaj si prawej na rondzie, dopki nie musisz zmieni pasw, by zjecha z ronda
- zasygnalizuj w lewo po tym, jak miniesz zjazd przed tym, ktrym chcesz zjecha

Kiedy jest wicej ni trzy pasy na wjedzie na rondo, uyj najbardziej odpowiedniego pasa
na wjedzie i podczas jazdy wok ronda.

187. We wszystkich przypadkach zwr uwag na (i pozostaw duo miejsca)

- pieszych, ktrzy mog przekracza jezdni w miejscach wjazdu na rondo i zjazdu z
ronda
- ruch przed tob na rondzie, zwaszcza pojazdy zamierzajce zjecha nastpnym zjazdem
- ruch, ktry moe by na dwch pasach jednoczenie lub umiejscowi si niewaciwie
- motocyklistw
- rowerzystw i jedcw konnych, ktrzy mog pozos ta na lewym pasie i sygnalizowa
skrt w prawo, jeli chc okry rondo
- dugie pojazdy (wczajc w to te cignce przyczepy), ktre mog jecha innym torem
jazdy, wjedajc lub bdc na rondzie z powodu swojej dugoci. Zwr uwag na
sygnay.

188. Mini-ronda. Podjedaj do nich w ten sam sposb jak do normalnych rond.
Wszystkie pojazdy MUSZ omija oznaczenie w rodku na drodze, oprcz dugich
pojazdw ktre fizycznie nie mog tego zrobi. Pamitaj, e jest mniej miejsca na
manewry i mniej czasu na sygnalizacj. Bd wiadomy pojazdw, ktre zawracaj (U turn)
Laws RTA 1988 sect 36 & TSRGD regs 10(1) & 16(1)

189. Na podwjnych mini rondach traktuj kade rondo oddzielnie i ustp pierwszestwa
ruchowi z prawej strony.

52

190. Wiele rond. Na niektrych bardziej zoonych skrzyowaniach moe by wiele mini rond w punktach przecinania si. Traktuj kade mini -rondo oddzielnie i przestrzegaj
normalnych zasad.

Przejcia dla pieszych

191. NIE WOLNO CI parkowa na przejciach dla pieszych lub w miejscach , pokrytych
przez zygzakowate linie. NIE MOESZ wyprzedza poruszajcego si pojazdu w
pobliu przejcia lub pojazdu, ktry zatrzyma si, by przepuci pieszych.
Laws ZPPPCRGD regs 18, 20 & 24, RTRA sect 25(5), TSRGD regs 10, 27 & 28

192. Podczas stania w korku, powiniene utrzymywa przejcie wolne.

193. Powiniene zachowa szczegln ostrono tam, gdzie widoczno z ktrejkolwiek

strony przejcia jest zablokowana przez ruch stojcy w korku lub niewaciwie
zaparkowane pojazdy. Piesi mog przechodzi pomidzy stojcymi pojazdami.

194. Zapewnij pieszym duo czasu na przejcie i nie popdzaj ich poprzez zwikszanie
obrotw swojego silnika, czy wyjedanie do przodu.

53

195. Przejcia zebra. Kiedy podjedasz do przejcia zebra

- uwaaj na ludzi czekajcych, by przej i bd przygotowany, by zwolni lub zatrzyma
si i umoliwi im przekroczenie jezdni
- MUSISZ ustpi pierwszestwa, jeli kto wszed na przejcie
- zapewnij sobie wicej czasu na zatrzymanie si na mokrych, czy oblodzonych drogach
- nie machaj ludziom, by przechodzili ; mogoby to by niebezpieczne, jeli inny pojazd
si zblia
- bd wiadomy pieszych zbliajcych si do przejcia
Law ZPPPCR reg 25

Przejcia kontrolowane wietlnie

196. Przejcia pelican. S one przejciami kontrolowa nymi wietlnie, gdzie po
migajcym pomaraczowym wietle nastpuje czerwone stop. MUSISZ zatrzyma si,
kiedy zawieci si czerwone wiato. Kiedy miga pomaraczowe wiato, MUSISZ
ustpi pierwszestwa pieszym na przejciu. Jeli pomaraczowe wiato mi ga i nie ma
pieszych na przejciu, moesz uwanie jecha.
Laws ZPPPCRGD reg 23 & 26 & RTRA sect 25(5)

197. Przejcia pelican w linii prostej, nawet tam, gdzie jest wysepka na rodku drogi, s
jednym przejciem. MUSISZ poczeka na pieszych, ktrzy przecho dz przez jezdni po
drugiej stronie wysepki.
Law ZPPPCRGD reg 26 & RTRA sect 25(5)

198. Ustp pierwszestwa pieszym, ktrzy wci s na przejciu po tym, jak sygna dla
pojazdw zmieni si na zielony.
54

199. Przejcia toucan i puffin . S podobne do przejcia pelican, ale nie ma na nich
migajcego pomaraczowego wiata.

Cofanie
200. Wybierz odpowiednie miejsce do wykonania manewru. Jeli potrzebujesz zawrci
samochodem, poczekaj, a znajdziesz bezpieczne miejsce. Staraj si nie cofa czy
zawraca pojazdem na ruchliwej ulicy; znajd cich boczn drog.

201. Nie cofaj z bocznej drogi w drog gwn. Podczas uywania podjazdu, jeli moesz,
cofaj w podjazd i wyjed.

202. Rozejrzyj si uwanie przed rozpoczciem cofania. Powiniene

- uy wszystkich lusterek
- sprawdzi lepe punkty za tob
- sprawdzi czy nie ma pieszych, zwaszcza dzieci, rowerzystw i przeszkd na drodze za
tob
- patrze gwnie przez tyln szyb
- sprawdzi dookoa tu zanim zaczniesz skrca i by wiadomym, e przd twojego
pojazdu zatoczy wikszy uk podczas skrtu
- poprosi kogo o pomoc, jeli nie widzisz dobrze czy droga jest wolna

203. NIE WOLNO CI cofa pojazdem duej, ni to konieczne

Law CUR 106

55

204. Najbardziej naraonymi uytkownikami drogi s piesi, rowerzyci, m otocyklici i

jedcy konni. Jest wanym, by by wiadomym dzieci, starszych i niepenosprawnych
osb oraz kierowcw uczcych si jedzi czy nie majcych jeszcze dowiadczenia.

Piesi
205. Na terenach miejskich jest ryzyko pieszych a zwaszcza dzieci, wch odzcych
nieprzewidywalnie na ulic. Powiniene jecha, majc na uwadze bezpieczestwo dzieci,
z prdkoci odpowiedni do warunkw.

206. Jed ostronie i powoli, kiedy

- jest zatoczenie na ulicach, gdzie s sklepy lub domy
- przejedasz obok przystank w autobusowych i tramwajowych; piesi mog wyj nagle
na ulic
- mijasz zaparkowane pojazdy, zwaszcza vany z lodami ; dzieci s bardziej
zainteresowane lodami ni ruchem i mog nagle wybiec na ulic
- musisz przejecha po chodniku; np., by dosta si do p osiadoci. Ustp pierwszestwa
pieszym na chodniku
- cofasz w boczn ulic ; rozejrzyj si wok pojazdu i ustp pierwszestwa pieszym,
ktrzy mog przechodzi przez jezdni
- skrcasz na skrzyowaniu; ustp pierwszestwa pieszym, ktrzy przechodz przez drog,
w ktr skrcasz
- chodnik jest zamknity z powodu robt na drodze i piesi s przekierowywani, by uy
jezdni

56

207. Szczeglnie naraeni piesi . Zaliczaj si do nich

- dzieci i starsi piesi, ktrzy mog nie by w stanie oceni twojej prdkoci i mogliby
wyj na ulic przed twj pojazd. Przy prdkoci 40mph twj pojazd prawdopodobnie
zabije kad osob, ktr uderzy. Przy prdkoci 20mph jest tylko 1 ryzyko na 20, e
ofiara bdzie miertelna. Zabij wic swoj prdko
- starsi piesi, ktrzy mog potrzebowa wicej czasu, by przej przez jezdni. Bd
cierpliwy i pozwl im przej w ich wasnym tempie. Nie popdzaj ich poprzez
zwikszanie obrotw silnika czy wysuwanie si do przodu
- niewidomi lub niedowidzcy ludzie, ktrzy mog i z bia las k (biaa z czerwon
opask dla guchoniemych) lub z psem przewodnikiem
- ludzie niepenosprawni. Ci z problemami ze suchem mog nie by wiadomi, e zblia
si pojazd. Ci z problemami z chodzeniem bd potrzebowali wicej czasu.

208. W pobliu szk. Jed powoli i bd szczeglnie wiadomy modych rowerzystw i

pieszych. W niektrych miejscach moe by migajce pomaraczowe wiato pod
znakiem ostrzegawczym szkoa, ktre powie ci, e mog by tu dzieci przechodzce
przez jezdni. Jed bardzo powoli, do pki nie przejedziesz caej strefy.

209. Jed ostronie podczas mijania stojcego autobusu ze znakiem szkolny autobus
(zobacz Oznaczenia pojazdw), poniewa dzieci mog wsiada i wysiada.

210. MUSISZ si zatrzyma, kiedy patrol przejcia szkolnego p okazuje znak stop
(zobacz Znaki drogowe)
Law RTRA sect 28

Motocyklici i rowerzyci
211. Czasem jest trudno zauway motocyklistw i rowerzystw, zwaszcza jeli jad oni
z tyu, wyjedaj ze skrzyowa oraz na rondach. Zawsze uwaaj na nich, kiedy
wyaniasz si ze skrzyowania.

57

212. Podczas mijania motocyklistw lub rowerzystw, zapewnij im duo miejsca. Jeli
patrz oni przez rami, kiedy za nimi jedziesz, moe to oznacza, e bd oni chcieli
skrci wkrtce w prawo. Zapewnij im czas i miej sce, by mogli to zrobi.

213. Motocyklici i rowerzyci mog nagle potrzebowa omin nierwn nawierzchni

drogi i przeszkody, takie jak odpywy studzienek lub plamy oleju, wody lub lodu na
drodze. Zapewnij im duo miejsca.

Inni uytkownicy drogi

214. Zwierzta. Podczas mijania zwierzt jed powoli. Zapewnij im duo miejsca i bd
przygotowany do zatrzymania si. Nie strasz zwierzt poprzez uywanie klaksonu lub
zwikszanie obrotw silnika. Zwr uwag na zwierzta prowadzone lub pdzone na
drodze i szczeglnie uwaaj, utrzymujc mniejsz prdko na zakrtach w lewo oraz
wskich wiejskich drogach. Jeli droga jest zablokowana przez pdzenie byda, zatrzymaj
si i wycz swj silnik, dopki nie zejd one z drogi. Uwaaj na zwierzta na drogach bez
bramek.

215. Jedcy konni. Bd szczeglnie ostrony ze wzgldu na konie i jedcw,

zwaszcza podczas wyprzedzania. Zawsze mijaj je powoli, szerokim ukiem. Jedcami
konnymi s czsto dzieci, wic szczeglnie uwaaj i pamitaj, e jedcy mog jedzi
parami podczas eskortowania modego lub niedowiadczonego jedca konnego. Zwr
uwag na sygnay jedcw konnych i bierz pod uwag zwolnienie lub zatrzymanie si.
Traktuj wszystkie konie jako potencjalne niebezpieczestwo i zachowaj du ostrono.

216. Starsi kierowcy. Ich reakcje mog by wolniejsze, ni innych kierowcw.

58

217. Kierowcy uczcy si jedzi i niedowiadczeni kierowcy . Mog oni nie posiada
zbyt wiele umiejtnoci w reagowaniu na wydarzenia. Bd szczeglnie cierpliwy, jeli
chodzi o kierowcw uczcych si jedzi i modych kierowcw. Kierowcy, ktrzy
niedawno zdali egzamin, mog mie nalepk na pojedzie New driver.

218. Strefy mieszkalne i strefy ciszy. S to miejsca, gdzie ludzie mogliby uywa caej
drogi dla rozmaitych akcji, np. dzie ci bawice si albo jakie wydarzenie socjalne.
Powiniene jecha powoli i ostronie, by przygotowanym do zatrzymania si, by
zapewni ludziom dodatkowy czas na zrobienie ci miejsca, by mg bezpiecznie
przejecha.

Inne pojazdy
219. Pojazdy nagych wypadkw. Powiniene patrze i nasuchiwa na ambulanse, stra
poarn, policj i inne pojazdy nagych wypadkw, uywajce migajcego niebieskiego,
czerwonego lub zielonego wiata, wiate przednich lub syreny. Kiedy si jaki zblia, nie
panikuj. Bd w stanie przewidzie tor ruchu pojazdu nagych wypadkw i podejmij
odpowiednie dziaanie, by pozwoli mu przejecha. Jeli to konieczne, zjed na obrzee
drogi i zatrzymaj si, ale nie wprowadzaj niebezpieczestwa dla innych uytkownikw
drogi.

220. Elektryczne pojazdy uywane przez osoby niepenosprawne . Te mae pojazdy

jed z maksymaln prdkoci 8mph. Na drodze dwujezdniowej MUSZ mie
migajce pomaraczowe wiato, ale na innych drogach moesz nie mie ostrzeenia z
wyprzedzeniem.
Law RVLR reg 17(1)

221. Due pojazdy. Mog potrzebowa wicej miejsca, by skrci lub przeciwdziaa
niebezpieczestwu, ktrego moesz nie widzie. Jeli jedziesz za duym pojazdem, takim
jak autobus czy przegubowa ciarwka, bd przygotowany, by si zatrzyma i czeka,
jeli potrzebuje on miejsca i czasu, by skrci.
59

222. Due pojazdy mog blokowa twoj widoczno. Twoja zdolno planowania z
wyprzedzeniem polepszy si, jeli odjedziesz do tyu, by zwikszy swoj odlego od
pojazdu.

223. Autobusy, autokary i tramw aje. Ustp pierwszestwa tym pojazdom, kiedy moesz
to bezpiecznie zrobi, zwaszcza, kiedy sygnalizuj one wczanie si do ruchu z
przystankw. Uwaaj na ludzi wysiadajcych z autobusu lub tramwaju i przekraczajcych
jezdni.

224. Elektryczne pojazdy. Uwaaj na elektryczne pojazdy, takie jak dowoce mleko i
tramwaje. Tramwaje poruszaj si szybko, ale cicho i nie mog ci omin.

225. Pojazdy z migajcym pomaraczowym wiatem . Ostrzega ono o powoli

poruszajcym si pojedzie (takim jak pojazd rozrzuca jcy wir lub pojazd holujcy
awaryjnie) lub pojedzie, ktry ma awari, wic zbliaj si ostronie.

60

226. MUSISZ uywa wiate przednich, kiedy widoczno jest powanie ograniczona,
generalnie wtedy, kiedy nie widzisz na odlego wiksz ni 1 00 metrw (328 stp).
Moesz rwnie uy przednich lub tylnich wiate przeciwmgielnych, ale MUSISZ je
wyczy, kiedy widoczno polepszy si.
Law RVLR regs 25 & 27

227. Mokra pogoda. Podczas deszczowej pogody, dystans zatrzymania moe zwikszy
si co najmniej dwa razy w stosunku do tego na suchych drogach (zobacz diagram
typowych dystansw zatrzymania). Dzieje si tak, poniewa opony maj mniejsz
przyczepno na drodze. Podczas deszczowej pogody
- powiniene trzyma si sporo z tyu od pojazdu z przod u. Zwikszy to twoj zdolno
widzenia i planowania w wyprzedzeniem
- jeli kierownica jest lekka, prawdopodobnie oznacza to, e woda dostaa si midzy
opony a nawierzchni drogi. Zdejmij nog z gazu i stopniowo zwolnij
- deszcz i chlapanie (spray) pojazd w utrudnia widzenie i bycie widzianym

Lodowa i niena pogoda

228. W zimie sprawd lokaln prognoz pogody na ostrzeenia odnonie lodowej i
nienej pogody. NIE jed w takich warunkach chyba, e twoja podr jest konieczna.
Jeli jest, zachowaj szczegl n ostrono. Wo opat, ciepe ubranie, ciepy napj i
jedzenie na wypadek, gdyby twj pojazd mia awari.

229. Zanim wyruszysz w podr

- MUSISZ mie dobr widoczno, wic oczy twj pojazd z lodu i niegu
- MUSISZ upewni si, e twoje wiata i ta blice rejestracyjne s czyste
- upewnij si, e lusterka s czyste i szyby nie s zamglone
Laws CUR reg 30 & RVLR reg 23

61

230. Jadc podczas lodowej lub nienej pogody

- jed ostronie, nawet, jeli drogi byy wysypane wirem
- trzymaj si sporo z tyu od pojazdu przed tob, poniewa dystans zatrzymania moe by
duszy do dziesiciu razy, ni ten na suchych drogach
- zachowaj ostrono podczas wyprzedzania pojazdw rozrzucajcych wir, zwaszcza
jeli jedziesz motocyklem
- uwaaj na pugi niene, ktre mog rozrzuca nieg z ktrejkolwiek strony. Nie
wyprzedzaj ich, dopki pas, ktrego chcesz uy nie jest wolny
- bd przygotowany na czste zmiany warunkw drogi na krtkich dystansach

231. Jed nadzwyczaj ostronie, kiedy drogi s oblodzone. Uni kaj gwatownych dziaa,
poniewa mogyby one doprowadzi do polizgu. Powiniene
- jecha powoli na jak najwyszym moliwie biegu ; przyspiesza i hamowa bardzo
delikatnie
- jecha szczeglnie powoli na zakrtach, gdzie polizg jest bardziej moliwy. Ham uj
stopniowo na prostej drodze, przed wjechaniem w zakrt. Zwolniwszy, kieruj pynnie na
zakrcie, unikajc gwatownych manewrw kierownic
- sprawd swoj przyczepno do nawierzchni drogi, gdzie jest nieg lub poprzez
wybranie bezpiecznego miejsca, by za hamowa delikatnie. Jeli kierownica nie
odpowiada to moe oznacza oblodzenie nawierzchni i e pojazd traci przyczepno do
drogi. Podczas jazdy po lodzie, opony nie robi prawie adnego haasu.

62

Wietrzna pogoda
232. Wysokie pojazdy s pod najwikszym wpywem wietrznej pogody, ale silne
podmuchy wiatru mog take zdmuchn samochd, motocyklist czy rowerzyst z toru
jazdy. Moe to si zdarzy na otwartych przestrzeniach lub podczas przejedania przez
mosty lub tam, gdzie s przerwy w ywopotach.

233. Podczas bardzo wietrznej pogody twj pojazd moe by pod wpywem turbulencji,
spowodowanych przez due pojazdy. Najbardziej naraeni s motocyklici, wic trzymaj
si z tyu, jak wyprzedzaj oni wysoki pojazd.

Mga
234. Przed wjechaniem w mg spojrzyj w swoje lusterka, po czym zwolnij. Jeli sowo
fog jest pokazane na sygnale drogowym, ale droga jest czysta, bd przygotowany na
zasp mgy lub niejednorodn mg przed tob. Nawet, jeli si przejania, moesz si
nagle znale w gstej mgle.

235. Podczas jazdy we mgle, powiniene

-uy wiate jak to wymagane
- utrzymywa bezpieczny odstp za pojazdem przed tob. Tylnie wiata pojazdu z przodu
mog da ci faszywe poczucie bezpieczestwa
- by w stanie zatrzyma si na dystansie, na ktry masz widocz no
Jest to wane zwaszcza na autostradach i drogach dwujezdniowych, gdzie pojazdy jad
szybciej
- uywa wycieraczek i spryskiwaczy przedniej szyby
- by wiadomym innych kierowcw, nie uywajcych wiate przednich
- nie przyspiesza, by uciec od poja zdu, ktry jest zbyt blisko za tob
- spojrze w lusterka, zanim zwolnisz. Potem uy hamulcw, aby wiata hamulcowe
ostrzegy kierowcw za tob, e zwalniasz
- zatrzyma si we waciwej pozycji na skrzyowaniu z ograniczon widocznoci i
nasuchiwa ruchu. Kiedy jeste pewien, e jest bezpiecznie wyjecha, zrb to i nie wahaj
si w pozycji, ktra kieruje ci od razu na tor ruchu nadjedajcych pojazdw.

63

236. NIE WOLNO CI uywa przednich lub tylnich wiate przeciwmgielnych, chyba, e
widoczno jest powanie ograniczona, poniewa olepi one innych kierowcw i mog
ukry twoje wiata stopu. MUSISZ wyczy je, kiedy widoczno poprawi si.
Law RVLR regs 25 & 27

237. Upalna pogoda. Utrzymuj swj pojazd dobrze wietrzony, by unikn sennoci. Bd
wiadomy, e nawierzchnia drogi moe sta si mikka lub jeli pada deszcz po suszy,
stanie si liska. Te warunki pogodowe mog mie wpyw na twoje manewrowanie i
hamowanie pojazdem.

64

238. NIE WOLNO CI czeka i parkowa tam, gdzie s o graniczenia, pokazane przez
- te linie na krawdzi drogi (zobacz Oznaczenia drogi)
- oznaczenia wjazdu do szkoy na drodze
Czas, kiedy maj zastosowanie ograniczenia prdkoci jest pokazany na stojcych
znakach, zwykle w pewnej odlegoci od siebie, n a drodze lub krawniku.
Law RTRA sect 5 & 8

Parkowanie
239. Uywaj miejsc parkingowych poza ulic lub zatoczek oznaczonych biaymi liniami
na drodze jako miejsca parkingowe, tam, gdzie to moliwe. Jeli musisz zatrzyma si po
ktrejkolwiek stronie drog i
- zatrzymaj si tak blisko krawdzi drogi, jak moesz
- nie zatrzymuj si zbyt blisko pojazdu, ktry ma niebiesk plakietk, pamitaj, e osoba ta
moe potrzebowa wicej miejsca, by wsi lub wysi
- MUSISZ wyczy silnik, wiata przednie i przeciw mgielne
- MUSISZ zacign hamulec rczny przed pozostawieniem pojazdu
- MUSISZ upewni si, e nikogo nie uderzysz, otwierajc drzwi
- bdzie bezpieczniej, jeli pasaerowie (zwaszcza dzieci) wysid z pojazdu od strony
krawnika
- zamknij swj pojazd
Laws CSDPA sect 21, CUR reg 98, 105 & 107, RVLR reg 27, RTA 1988 sect 42

65

240. NIE WOLNO CI parkowa

- na drodze gwnej lub poboczu autostrady, oprcz nagych wypadkw
- na przejciu dla pieszych, wczajc w to miejsce oznaczone przez zygzakowate lin ie
- na drodze szybkiego ruchu
- na przystanku autobusowym drogi szybkiego ruchu, w czasie godzin jego operacji
- w zatoczkach takswek, oznaczonych znakami stojcymi i oznaczeniami na drodze
- na miejskiej drodze szybkiego ruchu, podczas godzin jej operac ji, wyjtek stanowi
zabieranie i wysadzanie pasaerw (zobacz Znaki drogowe)
- na drodze oznaczonej dwiema biaymi liniami, wyjtek stanowi wysadzanie i zabieranie
pasaerw
- na pasie dla autobusw, tramwajw lub rowerw w czasie jego operacji
- na ciece rowerowej
- na czerwonych liniach , z powodu specjalnie oznaczonych red routes chyba, e znaki
mwi inaczej.
Laws MT(E&W)R regs 7 & 9, MT(S)R regs 6 & 8, ZPPPCRGD regs 18 & 20, RTRA sects
5 & 8, TSRGD regs 10, 26, 27 & 29(1), RTA 1988 sects 36 & 21( 1)

241. NIE WOLNO CI parkowa w miejscach parkingowych zarezerwowanych dla

specjalnych uytkownikw, np. tych z niebieskimi plakietkami lub rezydentw, chyba, e
masz do tego uprawnienia.
Laws CSDPA sect 21 & RTRA sects 5 & 8

242. NIE WOLNO CI pozostawia swojego pojazdu lub przyczepy w niebezpiecznej

pozycji lub tam, gdzie powoduje on niepotrzebn przeszkod na drodze.
Laws RTA 1988, sects 22 & CUR reg 103

243. NIE parkuj swojego pojazdu lub przyczepy na drodze tam, gdzie wprowadziby
niebezpieczestwo, niewygod lub przeszkod dla pieszych lub innych uytkownikw
drogi. Na przykad, nie zatrzymuj si
66

- w pobliu wejcia do szkoy

- gdziekolwiek, gdzie zablokowaby przejazd dla pojazdw nagych wypadkw
- na przystanku autobusowym lub postoju taxi, lub w pobliu
- na wjedzie na przejazd kolejowy
- naprzeciw lub w odlegoci do 10 metrw (32 stopy) od skrzyowania, oprcz
specjalnego miejsca parkingowego do tego przeznaczonego
- w pobliu zjazdu z gry lub garbatego mostu
- naprzeciwko wysepki na dro dze lub (jeli stanowioby to przeszkod) innego
zaparkowanego pojazdu
- tam, gdzie zmusiby inny ruch by wjecha w pas dla tramwajw
- tam, gdzie krawnik zosta zniony, by pomc ludziom na wzkach inwalidzkich
- przed wjazdem do posiadoci lub na zak rcie

244. NIE WOLNO CI parkowa czciowo lub cakowicie na chodniku, chyba, e znaki
na to zezwalaj. Parkowanie na chodniku moe przeszkadza i wprowadza powane
niedogodnoci dla pieszych, ludzi na wzkach inwalidzkich, tych z wad wzroku oraz
ludzi z wzkami dla dzieci.
Law GL(GP)A sect 15

245. Strefy kontrolowanego parkowania . Znaki wjazdu do tej strefy wyznaczaj czas,
kiedy s ograniczenia odnonie czekania. Parkowanie moe by dozwolone w niektrych
miejscach, o innych porach. Parkowanie bdzie dozwolone w oznaczonych i oddzielonych
zatoczkach.

246. Samochody ciarowe. Pojazdy o maksymalnej masie zaadunku ponad 7.5 tony
(wczajc przyczep) NIE MOG parkowa na poboczu, chodniku czy jakimkolwiek
miejscu pomidzy pasami ruchu, bez zezwolenia p olicyjnego. Wyjtek stanowi sytuacja,
kiedy jest to konieczne ze wzgldu na zaadunek lub rozadunek, w tym przypadku pojazd
NIE MOE zosta pozostawiony bez opieki.
Law RTA 1988 sect 19

67

247. adowanie i rozadowywanie . Nie aduj lub nie rozadowuj poj azdu tam, gdzie s
te oznaczenia na krawdzi ulicy i stojce znaki, doradzajce ograniczenia w tym
miejscu (zobacz Oznaczenia na drodze). Moe by to dozwolone, gdzie parkowanie jest
zakazane. Na czerwonych trasach, specjalnie oznaczone zatoczki pokaz uj, gdzie jest
dozwolone adowanie i rozadowanie pojazdu.

Parkowanie w nocy
248. NIE WOLNO CI parkowa na drodze w nocy twarz w kierunku przeciwnym ni do
nadjedajcego ruchu chyba, e jeste w miejscu parkingowym.
Laws CUR reg 101 & RVLR reg 24

249. Wszystkie pojazdy MUSZ mie zapalone wiata postojowe w zatoce parkingowej
lub na drodze z limitem prdkoci wikszym ni 30mph.
Law RVLR reg 24

250. Samochody, ciarwki nie przekraczajce masy zaadowanej 1525kg, pojazdy

przewoce inwalidw i moto cykle mog parkowa bez wiate na drodze (lub w zatoce
parkingowej) z limitem prdkoci 30mph lub mniej, jeli s one :
- co najmniej 10 metrw (32 stopy) od skrzyowania, blisko krawdzi drogi i skierowane
przodem w kierunku nadjedajcego ruchu
- w rozpoznawalnym miejscu parkingowym lub zatoce parkingowej.
Inne pojazdy i przyczepy, wszystkie pojazdy z wysunitym zaadunkiem, NIE MOG
by pozostawione na drodze w nocy bez wiate.
Law RVLR reg 24

251. Parkowanie we mgle. Parkowanie na drodze we mgle jes t szczeglnie

niebezpieczne. Jeli jest to nieuniknione, pozostaw wczone swoje wiata postojowe.

252. Parkowanie na wzgrzach . Jeli parkujesz na wzgrzu, powiniene

- zaparkowa blisko krawdzi drogi i zacign mocno hamulec rczny
68

- wrzuci bieg przedni i skrci kierownic od krawdzi drogi, jeli stoisz przodem pod
grk
- wrzuci bieg wsteczny i skrci kierownic do krawdzi drogi, jeli stoisz przodem z
grki
- uy parkowania, jeli twj samochd ma automatyczn skrzyni biegw

69

Wiele innych zasad ma zastosowanie na autostradach, niektre cakowicie, inne

czciowo.

Oglne
253. Niedozwolone pojazdy . Autostrady NIE MOG by uywane przez pieszych,
kierowcw i motocyklistw uczcych si jedzi oprcz wyjtkw, kierowcw mo tocykli
poniej 50cc, rowerzystw i jedcw konnych. Niektre powoli poruszajce si pojazdy i
te, ktre przewo zbyt duy adunek (oprcz tych posiadajcych specjalne zezwolenie),
pojazdy rolnicze i wikszo pojazdw przewocych inwalidw jest rwnie zakazana.
Laws HA 1980 sects 16, 17 & sch 4, MT(E&W)(A)R, R(S)A sects 7, 8 & sch 3 & MT(S)R
reg 10

254. Ruch na autostradzie z reguy porusza si szybciej, ni na innych drogach, wic masz
mniej czasu na reakcj. Jest szczeglnie wanym, by uywa swoich lusterek odpowiednio
wczenie i patrze duo bardziej do przodu, ni robiby to na innych drogach.

Sygnay na autostradzie
255. Sygnay na autostradzie (zobacz Ruch kontrolowany przez sygnay wietlne) s
uywane, by ostrzega si o niebezpieczestwie przed tob. Na przykad, moe by
wypadek, mga lub rozlanie cieczy, ktrych moesz od razu nie widzie.

256. Sygnay usytuowane na central reservation (miejsce pomidzy przeciwlegymi

pasami ruchu) maj zastosowanie do wszystkich pasw. Na bardzo ruchli wych odcinkach
, sygnay mog wystpowa powyej, nad gow, z oddzielnymi sygnaami dla kadego
pasa.

257. Pomaraczowe migajce wiata . Ostrzegaj o niebezpieczestwie przed tob.

Sygna moe pokazywa tymczasowy maksymalny limit prdkoci, ktre pasy s
zamknite lub wiadomoci takie jak fog (mga). Dostosuj swoj prdko i uwaaj na
niebezpieczestwa, dopki nie miniesz sygnau, ktry nie miga lub takiego z
wiadomoci All clear i nie upewnisz si, e jest bezpiecznie i mona zwikszy
prdko.

70

258. Czerwone migajce wiata . Jeli czerwone wiata powyej twojego pasa migaj
(moe by to rwnie czerwony krzyyk), NIE MOESZ jecha dalej tym pasem. Jeli
czerwone wiato miga w central reservation, NIE MOESZ jecha dalej adnym pasem.
Laws RTA 1988 sect 36 & TSRGD regs 10 & 38

Jazda autostrad
259. Przyczanie si do autostrady. Kiedy przyczasz si do autostrady, normalnie
podjedziesz z jej lewej strony (drog podjazdow) lub z innej autostrady. Powiniene
- ustpi pierwszestwa ruch owi na autostradzie
- sprawdzi, czy jest ruch na autostradzie i dostosowa swoj prdko do ruchu, by
bezpiecznie umiejscowi si na lewym pasie
- nie przekracza linii cigych rozdzielajcych pasy
- pozosta na drodze przyczeniowej, jeli zamienia si ona w pas autostrady
- pozosta na lewym pasie wystarczajco dugo, by dostosowa swoj prdko do ruchu
na autostradzie, zanim zaczniesz wyprzedza

Na autostradzie
260. Kiedy masz dobr widoczno i warunki drogowe s dobre, powiniene
- jecha ze sta prdkoci, ktra jest bezpieczna dla ciebie i twojego pojazdu i nie
przekracza limitu prdkoci (zobacz diagram limitw prdkoci)
- utrzymywa bezpieczny dystans od pojazdu z przodu i zwikszy odstp na mokrych lub
oblodzonych drogach lub we mgle

261. NIE WOLNO CI przekracza prdkoci 70mph lub maksymalnego limitu prdkoci
dozwolonego dla twojego pojazdu (zobacz diagram limitw prdkoci). Jeli ma
zastosowanie niszy limit prdkoci, na stae lub tymczasowo, np. podczas robt
drogowych, NIE MOESZ przekracza niszego limitu. Na niektrych autostradach,
obowizkowe sygnay (ktre przedstawiaj prdko w czerwonym okrgu) s uywane,
by zrnicowa maksymalny limit prdkoci i zwikszy przepyw ruchu. NIE MOESZ
przekracza tego limitu.
Law RTRA sects 17, 86, 89 & sch 6
71

262. Monotonia jazdy po autostradzie moe spowodowa, e poczujesz si senny. By

zminimalizowa to ryzyko, zastosuj si do rady podanej we wczeniejszych zasadach tego
dotyczcych.

263. NIE MOESZ cofa, przekracza central re servation lub jecha pod prd. Jeli
przegapie swj zjazd lub pojechae z tras, kontynuuj jazd do nastpnego zjazdu.
Laws MT(E&W)R regs 6, 7 & 10 & MT(S)R regs 4, 5, 7 & 9

Dyscyplina pasw
264. Powiniene jecha lewym pasem, jeli droga z przodu je st wolna. Jeli wyprzedzasz
wiksz ilo powoli poruszajcych si pojazdw, moe by bezpieczniej pozosta na
rodkowym lub zewntrznym pasie, dopki nie skoczysz manewru. Wr na lewy pas po
wyprzedzeniu wszystkich pojazdw lub jeli opniasz ruch za t ob. Powoli poruszajce
si pojazdy lub te z ograniczeniami prdkoci, powinny zawsze pozosta na lewym pasie,
chyba, e wyprzedzaj. NIE WOLNO CI jecha poboczem, chyba, e w nagym
wypadku lub, gdy nakazuj to znaki.
Laws MT(E&W)R reg 5, 9 & 16(1)(a) & M T(S)R regs 4, 8 & 14(1)(a)

265. Prawy pas autostrady z trzema lub wicej pasami NIE MOE by uywany (oprcz
szczeglnych warunkw), jeli jedziesz
- pojazdem cigncym przyczep
- ciarwk o masie powyej 7.5 tony
- pojazdem pasaerskim o maksymalnym z aadunku przewyszajcym 7.5 tony
skonstruowanym lub przystosowanym, by przewozi wicej ni 8 pasaerw siedzcych,
oprcz kierowcy.
Laws MT(E&W)R reg 12 & MT(S)R reg 11

266. Wjazd na skrzyowanie . Rozejrzyj si wok, czy nie ma sygnaw lub znakw.
Znaki odnonie kierunkw mog by pokazane na drodze. Jeli potrzebujesz zmieni pas,
zrb to w odpowiednim czasie. Na niektrych skrzyowaniach pas moe bezporednio
zjeda z autostrady. Zajmij ten pas tylko, jeli chcesz jecha w kierunku oznaczonym
przez znaki nad tob.
72

Wyprzedzanie
267. Nie wyprzedzaj, dopki nie jeste pewien, e jest to bezpieczne. Wyprzedzaj tylko z
prawej strony. Powiniene
- sprawdzi swoje lusterka
- zapewni sobie czas na waciw ocen prdkoci
- upewni si, e pas ,do ktreg o si przyczasz, jest wolny z przodu i z tyu
- spojrze na lepe punkty, by zweryfikowa pozycj pojazdu, ktry mg znikn w
twoich lusterkach
- pamitaj, e ruch moe jecha za tob bardzo szybko. Sprawd uwanie lusterka. Kiedy
jest to bezpieczne, zasygnalizuj i wyjed
- upewnij si, e nie wcinasz si przed pojazd, ktry wyprzedzie
- bd szczeglnie ostrony w nocy oraz podczas sabej widocznoci, kiedy jest trudniej
oceni prdko i dystans

268. Nie wyprzedzaj z lewej strony i nie zjedaj na lewy pas by wyprzedza. W
zatoczonych warunkach, gdzie ssiednie pasy ruchu poruszaj si z podobn prdkoci,
ruch na lewym pasie moe si porusza czasem szybciej ni na prawym. W tych
warunkach moesz trzyma si ruchu na swoim pasie, nawet jeli to o znacza mijanie
ruchu po prawej. Nie przenikaj midzy pasami, by wyprzedza.

269. NIE WOLNO CI uywa pobocza autostrady (hard shoulder) do wyprzedzania.

Laws MT(E&W)R regs 5 & 9 & MT(S)R regs 4 & 8
Zatrzymywanie si
270. NIE WOLNO CI zatrzymywa si na pasach, poboczu hard shoulder, drodze
przyczeniowej, central reservation lub poboczu oprcz sytuacji wyjtkowej lub, gdy
zostanie ci to nakazane przez policj, znak sytuacji wyjtkowej lub migajce czerwone
sygnay wietlne.
Laws MT(E&W)R regs 7(1), 9, 10 & 1 6 & MT(S)R regs 6(1), 8, 9 & 14

271. NIE WOLNO CI zabiera lub wysadza kogokolwiek lub chodzi pieszo po
autostradzie, oprcz nagych wypadkw.
Laws RTRA sect 17 & MT(E&W)R reg 15
73

Zjedanie z autostrady
272. Jeli znaki nie wska, e pas bezporedni o zjeda z autostrady, normalnie zjedziesz
z autostrady droga zjazdow po lewej stronie. Powiniene
- uwaa na znaki dajce ci zna, e zbliasz si do zjazdu
- zjecha na lewy pas jaki czas przed zjazdem
- zasygnalizowa w lewo w odpowiednim czasie i z mniejszy prdko na drodze
zjazdowej, jeli to konieczne.

273. Podczas zjazdu z autostrady lub uywajc drogi czcej dwie autostrady, twoja
prdko moe by wiksza, ni przypuszczasz 50mph moesz czu jak 30mph.
Sprawd swj licznik i dopasuj odpo wiednio prdko. Niektre drogi zjazdowe i czce
mog mie ostre zakrty, wic bdziesz musia zwolni.

74

Awarie
274. Jeli twj pojazd ma awari, najpierw pomyl o innych uytkownikach drogi i
- usu pojazd z drogi jeli to moliwe
- ostrze ruch poprzez uycie swoich wiate ostrzegawczych, jeli twj pojazd stanowi
przeszkod
- ustaw trjkt ostrzegawczy na drodze, w odlegoci co najmniej 45 metrw (147 stp) za
twoim pojazdem po tej samej stronie drogi lub uyj dozwolonych urzdze
ostrzegajcych, jeli je masz. Zawsze zachowaj ostrono ustawiajc je, ale nigdy nie
uywaj ich na autostradzie
- pozostaw wczone wiata pozycyjne, jeli jest ciemno lub widoczno jest saba
- nie stj (i nie pozwl nikomu sta) pomidzy twoim pojazd em a nadjedajcym ruchem
- w nocy lub w razie sabej widocznoci nie stj w miejscu, gdzie bdziesz zasania swoje
wiata

Dodatkowe zasady dla autostrad

275. Jeli masz problem ze swoim pojazdem, zjed z autostrady nastpnym zjazdem lub
dojed do miejsca serwisowego. Jeli nie moesz tego zrobi, powiniene
- zjecha na pobocze i zatrzyma si tak blisko lewej strony, jak to moliwe, z koami
pojazdu skrconymi w lew stron
- stara si zatrzyma w pobliu telefonu nagych wypadkw (usytuowanego mnie j wicej
co mil wzdu pobocza hard shoulder)
- wysi z pojazdu przez drzwi z lewej strony i upewni si, e pasaerowie zrobi to
samo. MUSISZ pozostawi jakiekolwiek zwierzta w pojedzie lub w razie nagego
wypadku trzyma je pod kontrol na poboczu
- nie wykonywa nawet prostych napraw
- upewni si, e wszyscy pasaerowie trzymaj si z dala od pasw ruchu i pobocza hard
shoulder i e dzieci s pod kontrol
- przej do telefonu nagych wypadkw po twojej stronie autostrady (idc zgodnie z
kierunkiem strzaek na supkach na krawdzi pobocza hard shoulder) telefon jest
darmowy i czy bezporednio z policj. Uyj go zamiast telefonu komrkowego
- poda wszystkie szczegy policji ; poinformuj ich rwnie, jeli jeste naraonym
kierowc, takim jak np. kobieta podrujca samotnie
75

- wrci i czeka w pobliu swojego pojazdu (z dala od pasw ruchu i pobocza hard
shoulder)
- jeli czujesz niebezpieczestwo ze strony innej osoby, wr do pojazdu poprzez lewe
drzwi i zamknij/zablokuj wszystkie drzwi. Opu swj pojazd znw zaraz jak poczujesz,
e niebezpieczestwo mino.
Laws MT(E&W)R reg 14 & MT(S)R reg 12

276. Zanim ponownie przyczysz si do ruchu na autostradzie po awarii, nadbuduj

prdko na poboczu i obserwuj, gdzie jest miejsce w ruchu. Bd wiadomy, e inne
pojazdy mog sta na poboczu.

277. Jeli nie moesz zjecha pojazdem na pobocze

- nie prbuj ustawia adnego urzdzenia ostrzegawczego na pasach ruchu
- wcz wiata ostrzegawcze
- opu pojazd tylko, kiedy moesz bezpiecznie opuci pasy ruchu

278. Niepenosprawni kierowcy. Jeli masz niepenosprawno, ktra uniemoliwia ci

zastosowanie si do powyszych, powiniene
- pozosta w pojedzie
- wczy wiata ostrzegawcze
- pokaza znak help lub jeli masz telefon w samochodzie lub komrkowy, zadzwoni
po serwisy nagych wypadkw i by przygotowanym, by objani im twoje miejsce
przebywania.

76

Przeszkody
279. Jeli cokolwiek wypadnie z twojego pojazdu (lub jakiegokolwiek innego pojazdu) na
drog, zatrzymaj si i odzyskaj to tylko wt edy, jeli jest to bezpieczne.

280. Autostrady. Na autostradzie, nie staraj si usun przeszkody samodzielnie.

Zatrzymaj si przy nastpnym telefonie nagych wypadkw i zadzwo na policj.

Wypadki
281. Znaki ostrzegawcze lub migajce wiata . Jeli widzisz lub syszysz pojazdy
nagych wypadkw, bd wiadomy, e moe by wypadek przed tob. MUSISZ poda
za poleceniami dawanymi ci przez oficera policji lub oficera ruchu.
Laws RTA 1988, sects 35 & 163, and as amended by TMA 2004, sect 6

282. Podczas mijania sceny wypadku, nie zwracaj na niego uwagi i nie zwalniaj
niepotrzebnie (na przykad jeli wypadek jest po przeciwnej stronie autostrady). Mogoby
to spowodowa inny wypadek lub zatoczenie ruchu.

283. Jeli zostae uwikany w wypadek lub zatrzymae si, by pomc

- uyj swoich wiate ostrzegawczych, by ostrzec ruch
- popro kierowcw o wyczenie silnikw i zgaszenie papierosw
- upewnij si, e o szczegach lokalizacji wypadku i rannych zostan powiadomione
serwisy nagych wypadkw (na autostradz ie uyj telefonu nagych wypadkw, ktry
pozwoli na atw lokalizacj przez serwisy nagych wypadkw. Jeli uyjesz telefonu
komrkowego, najpierw upewnij si, e odczytae swoja lokalizacj ze supka stojcego
na krawdzi drogi)
- odsu ludzi, ktrzy nie s ranni od pojazdw dla bezpieczestwa; na autostradzie
powinno to by, jeli to moliwe, z dala od ruchu, pobocza hard shoulder i central
reservation
- nie odsuwaj rannych ludzi od pojazdw, chyba, e s oni w niebezpieczestwie poaru
lub nagej eksplozji
- nie zdejmuj kasku motocyklisty, chyba, e jest to konieczne
- bd przygotowany na udzielenie pierwszej pomocy jak to jest pokazane w aneksie 7 :
pierwsza pomoc na drodze
77

- pozosta na miejscu wypadku, dopki nie przyjad serwisy nagych wypadkw .

Jeli zostae uwikany w jakikolwiek inny nagy wypadek na autostradzie, powiniene
skontaktowa si z serwisami nagych wypadkw w ten sam sposb.

Wypadki z udziaem materiaw niebezpiecznych

284. Pojazdy przewoce materiay niebezpieczne bd oznac zone pomaraczowymi
odblaskowymi tabliczkami. Cysterny bd miay tabliczki ostrzegawcze (zobacz
Oznaczenia pojazdw).

285. Jeli w wypadek jest uwikany pojazd przewocy materiay niebezpieczne, stosuj si
do rad zawartych w zasadzie 283, a w szczeg lnoci
- wycz silniki pojazdw i NIE PAL PAPIEROSW
- trzymaj si z dala od pojazdu i nie prbuj ratowa rannych, poniewa mgby sta si
nastpnym z nich
- zadzwo po serwisy nagych wypadkw i podaj im jak najwicej informacji odnonie
etykiet i oznacze na pojedzie
NIE uywaj telefonu komrkowego w pobliu pojazdu przewocego atwopalne
materiay.

Dokumentacja
286. Jeli zostae uwikany w wypadek, ktry spowodowa uszkodzenie lub rany innej
osoby, pojazdu, zwierzcia lub wasnoci, MUSISZ
- zatrzyma si
- poda swoje dane i dane waciciela pojazdu oraz numer rejestracyjny pojazdu kademu
majcemu odpowiednie podoe, by ich wymaga
78

- jeli nie podasz swojego nazwiska i adresu zaraz po wypadku, zgo wypadek na policj
tak szybko, jak moesz to praktycznie zrobi, w cigu 24 godzin.
Law RTA 1988 sect 170

287. Jeli inna osoba jest ranna i nie okaesz certyfikatu ubezpieczenia zaraz po wypadku
oficerowi policji lub kademu kto ma racjonalne podoe, by o to poprosi, MUSISZ
- zgosi wypadek na policj tak szybko, jak to moliwe w cigu 24 godzin
- przedstawi certyfikat ubezpieczenia na policji w cigu siedmiu dni.
Law RTA 1988 sect 170

79

288. Kiedy jest znak Road Works Ahead, bdziesz musia by bardziej czujny na inne
znaki, opisujce bardziej szczegowe instrukcje.
- NIE WOLNO CI przekracza jakiegokolwiek tymczasowego limitu prdkoci.
- Uyj lusterek i ustaw si na odpowiednim pasie tak, jak kieruj ci znaki, w
odpowiednim czasie.
- Nie zmieniaj pasw, by wyprzedzi czekajcy ruch.
- Nie przejedaj przez miejsce ogrodzone pachokami.
- Zwr uwag na ruch wjedajcy lub opuszczajcy miejsce robt drogowych, ale nie
odwracaj swojej uwagi od drogi na to, co si tam dzieje.
- Pamitaj, e droga z przodu moe by zablok owana przez roboty drogowe lub przez
powoli poruszajcy si lub stojcy ruch.
Law RTRA sect 16

Dodatkowe zasady dla drg o duych prdkociach

289. Zachowaj szczegln ostrono na autostradach i innych szybkich drogach
dwujezdniowych.
- Jeden lub wicej pasw moe by zamknity dla ruchu i moe mie zastosowanie niszy
limit prdkoci.
- Pojazdy robt drogowych, ktre powoli poruszaj si lub stoj w miejscu z duym
znakiem keep left lub keep right z tyu, s czasami uywane do zamknicia pasw w
celu ich naprawy.
- Sprawd lusterka, zwolnij i zmie pas, jeli to konieczne.
- Utrzymuj bezpieczny dystans od pojazdu przed tob.

290. Systemy contraflow (w przeciwn stron) oznaczaj, e moesz jecha wszym

pasem, ni zwykle, bez staej bariery pomidz y tob a ruchem z naprzeciwka. Pobocze
hard shoulder moe by uywane dla ruchu, ale bd wiadomy, e mog by pojazdy
przed tob, ktre maj awari. Utrzymuj spory dystans od pojazdu z przodu i przestrzegaj
tymczasowych limitw prdkoci.

80

291. Przejazd kolejowy jest w miejscu gdzie droga przecina tory kolejowe. Zbliaj si do
przejazdu ostronie. Nigdy nie wjedaj na przejazd, dopki droga z drugiej strony nie jest
przejezdna i nie podjedaj zbyt blisko samochodu z przodu. Nigdy nie zatrzymuj si i nie
parkuj na przejedzie lub w jego pobliu.

292. Przewody elektryczne nad gow. Dotykanie przewodw elektrycznych nad gow
jest niebezpieczne. MUSISZ przestrzega znakw ostrzegawczych odnonie bezpiecznej
wysokoci pojazdu i nie powiniene przejeda prze z przejazd kolejowy, jeli twj
pojazd dotyka bariery wysokoci lub dzwonkw. Jest to z reguy wysoko 5 metrw (16
stp i 6cali), ale moe by nisza.
Laws RTA 1988 sect 36, TSRGD 2002 reg 17(5)

293. Kontrolowane przejazdy. Wikszo przejazdw ma sygna y wietlne z cigym

pomaraczowym wiatem, podwjnymi migajcymi wiatami stop (zobacz Ruch
kontrolowany przez sygnay wietlne i znaki) oraz sygna audio dla pieszych. Mog mie
cae, poowiczne barierki lub nie mie ich wcale.
- MUSISZ zawsze przestrzega czerwonych wiate stop.
- MUSISZ zatrzyma si przed biaa lini w poprzek drogi.
- Kontynuuj jazd, jeli przekroczye bia lini, kiedy zapalio si pomaraczowe
wiato.
- MUSISZ poczeka, jeli pocig przejedzie i czerwone wiato wci miga . To oznacza,
e nastpny pocig bdzie wkrtce przejeda.
- Przejedaj tylko wtedy, gdy wiata si wycz i bariery otworz.
- Nigdy nie przejedaj zygzakiem pomidzy p otwartymi barierkami, one opuszczaj
si automatycznie poniewa nadjeda poci g.
- Na przejazdach, gdzie nie ma barier, pocig nadjeda, gdy pokazuj to wiata.
Laws RTA 1988 sect 36 & TSRGD regs 10 & 40

81

294. Telefony kolejowe. Jeli jedziesz duym, powoli poruszajcym si pojazdem lub
pdzisz zwierzta, pocig mgby na djecha zanim przejedziesz/przejdziesz przez
przejazd. MUSISZ przestrzega znaku dajcego instrukcje uywania telefonu kolejowego,
by uzyska pozwolenie na przejcie/przejazd. MUSISZ rwnie zadzwoni kiedy
przejdziesz/przejedziesz przez przejcie.
Laws RTA 1988 sect 36 & TSRGD regs 10 & 16(1)

295. Przejazdy bez wiate. Pojazdy powinny zatrzyma si i czeka przed barierami lub
bramkami, kiedy si one zamykaj i nie przekracza przejcia dopki bariery/bramki nie
otworz si.

296. Bramki/bariery operowan e przez uytkownika drogi. Niektre przejazdy maj

znaki stop i mae czerwone i zielone wiata. NIE WOLNO CI przekracza przejcia,
kiedy jest czerwone wiato, przekraczaj tylko, gdy jest zielone. Jeli przekraczasz
przejcie pojazdem, powiniene
- otworzy bramki lub bariery po obu stronach przejcia
- sprawdzi, czy wci jest zielone wiato i szybko przejecha
- zamkn bramki lub bariery po przejechaniu przejcia
Laws RTA 1988 sect 36 & TSRGD regs 10 & 52(2)

297. Jeli nie ma wiate, trzymaj si procedury opisanej w zasadzie o przejedzie bez
barierek. Zatrzymaj si, spjrz w obie strony i nasuchuj, zanim przekroczysz przejcie.
Jeli jest telefon kolejowy, zawsze uywaj go, by skontaktowa si z operatorem, by
upewni si, e jest bezpiecznie. P oinformuj operatora sygnau ponownie, kiedy
przekroczye przejcie.
82

298. Otwarte przejcia. Nie maj one bramek, barierek, osoby obsugujcej czy wiate,
ale maj znak ustp pierwszestwa. Powiniene spojrze w obie strony, nasuchiwa i
upewni si, e nie nadjeda pocig, zanim przekroczysz przejcie.

299. Wypadki i awarie. Jeli twj pojazd ma awari lub miae wypadek na przejciu,
powiniene
- odsun wszystkich natychmiast od pojazdu i od przejazdu
- uy telefonu kolejowego, jeli jest dost pny, by powiadomi operatora sygnau.
Zastosuj si do jego instrukcji
- usun pojazd z przejazdu, jeli jest na to czas, zanim pocig nadjedzie. Jeli alarm
dwiczy lub pojawia si pomaraczowe wiato, pozostaw pojazd i natychmiast odsu si
od przejazdu.

83

300. NIE WOLNO CI wjeda na drog, pas lub inn tras zarezerwowan dla
tramwajw. Zachowaj szczegln ostrono tam, gdzie jed tramwaje. Szeroko
zajta przez tramwaje jest czsto pokazana na pasach dla tramwajw, oznaczonych przez
biae linie, te kropki lub poprzez inn nawierzchni drogi. Znaki w ksztacie rombu
daj instrukcje tylko dla kierowcw tramwajw.
Law RTRA sects 5 & 8

301. Zachowaj szczegln ostrono, gdzie tory biegn z jednej strony drogi na drug i,
gdzie droga zwa si i tory biegn blisko krawnika. Kierowcy tramwajw maj z
reguy swoje wasne sygnay i mog oni jecha, kiedy ty nie moesz. Zawsze ustpuj
pierwszestwa tramwajom. Nie prbuj si z nimi ciga lub ich wyprzedza.

302. NIE WOLNO CI parkowa swojego pojazdu tam, gdzie przeszkadzaby on

tramwajom lub zmusiby innych kierowcw, by stanowili dla nich przeszkod na drodze.
Law RTRA sects 5 & 8

303. Przystanki tramwajowe. Tam, gdzie tramwaj zatrzymuje si na platformie, zarwno

porodku jak i na krawdzi drogi, MUSISZ jecha torem wskazanym przez znaki i
oznaczenia na drodze. Na przystankach bez platformy NIE MOESZ jecha pomidzy
tramwajem i lew krawdzi drogi, kiedy tramwaj zatrzyma si, by zabra pasaerw.
Law RTRA sects 5 & 8

304. Zwr uwag na pieszych, zwaszcza dzieci, biegncych, by zdy na podjedajcy

do przystanku tramwaj.

305. Zawsze ustpuj pierwszestwa tramwajom, zwaszcza, kiedy sygnalizuj one

wczanie si do ruchu z przystankw, chyba, e to niebezpieczne. Pamita j, e mog one
przewozi du liczb stojcych pasaerw, ktrzy mogliby zosta zranieni, jeli tramwaj
wykona zatrzymanie w nagym wypadku. Uwaaj na ludzi wysiadajcych z autobusu lub
tramwaju i przekraczajcych jezdni.

84

306. Rowerzyci i motocykli ci powinni zachowa szczegln ostrono podczas jazdy

blisko lub przekraczajc tory, zwaszcza, gdy szyny s mokre. Jest bezpieczniej przejecha
tory bezporednio, pod dobrym ktem.

307. Przewody elektryczne nad gow. Druty elektryczne tramwajw s z r eguy na

wysokoci 5.8 metra nad kad drog, ale mog by niej. Powiniene upewni si, e
masz wystarczajco wolnego miejsca pomidzy kablami a twoim pojazdem (wczajc w
to zaadunek, ktry przewozisz), zanim przejedziesz pod takimi drutami. Tam gdzi e druty
s umieszczone niej, ni 5.8 metra, bdzie to oznaczone przez oznaczenia wysokoci
podobne do znakw niski most. Oznaczenia wysokoci na tych znakach powinny by
uwanie obserwowane. Jeli masz wtpliwoci, czy twj pojazd bezpiecznie przejedz ie
pod drutami, powiniene zawsze skontaktowa si z lokaln policj lub operatorem
tramwajw. Nigdy nie podejmuj ryzyka, poniewa moe to by bardzo niebezpieczne.

85

Sygnay wietlne

CZERWONE
oznacza STOP.
Czekaj za lini
STOP na drodze.

POMARACZOWE
i CZERWONE oznacza
STOP. Nie jed, dopki
nie pojawi si zielone.

ZIELONE oznacza
e moesz jecha,
jeli droga jest
Przejezdna. Zacho waj szczegln
ostrono podczas
skrtu w lewo lub
prawo i ustp
pierwszestwa
pieszym.

ZIELONA STRZAKA moe by dostpna jako

dodatek do zielonego sygnau, jeli ruch w danym
kierunku jest dozwolony przed lub po penym
zielonym wietle, Jeli droga jest
przejezdna, moesz jecha w kierunku pokazanym
przez strzak. Moesz to zrobi, cokolwiek poka zuj inne wiata. Biae sygnay wietlne
mog by zapewnione dla tramwajw.

POMARACZOWE
oznacza ZATRZYMAJ
SI za lini stop. Moesz
jecha, tylko jeli POMA RACZOWE pojawio si
jak przejechae lini stopu
lub jeste tak blisko, e
hamowanie mogoby
spowodowa wypadek.

Alternatywnie, migajce czerwone

wiata oznaczaj, e MUSISZ SI
ZATRZYMA.
Na przejazdach kolejowych, podnoszo nych mostach, lotniskach, stray po arnej itp.

Sygnay na autostradzie

Nie jed dalej tym pasem

Tymczasowy maksymalny
limit prdkoci i wiadomo
informacyjna

Zmie pas

Zjed z autostrady nas tpnym zjazdem

Zmniejszona widoczno
z przodu

Tymczasowy
maksymalny
limit prdkoci

Pas przed tob

zamknity

Koniec

ograniczenia

Sygnay kontroli pasw

Zielona strzaka pas dostpny dla ruchu

Czerwone krzyyki pasy zamknite dla ruchu
Biaa przektna strzaka zmie pas w kierunku pokazanym przez strzak

87

Sygnay kierunkowskazw

Mam zamiar przyczy si do ruchu z prawej

lub skrci w prawo

Mam zamiar przyczy si do ruchu z lewej

lub skrci w lewo

Sygnay wietlne hamulca

Sygna wietlny cofania

Wcisnem hamulec
Mam zamiar cofa
Sygnay te nie powinny by uywane poza ich waciwym przeznaczeniem

Sygnay rk

Mam zamiar przemieci si

na lewo lub skrci w lewo

88

Mam zamiar przemieci si

na prawo lub skrci w prawo

Mam zamiar zwolni

lub zatrzyma si

Stop

Ruch nadjedajcy z przodu

Ruch nadjedajcy zarwno

z przodu jak i z tyu

Ruch nadjedajcy z tyu

By przywoa ruch

Z boku

Z przodu

Z tyu

Sygnay rk od osb kontrolujcych ruch

Chc jecha prosto

Chc skrci w lewo; uyj prawej

lub lewej rki

Chc skrci w prawo

W Walii s dwujzyczne oznaczenia na pojazdach i ubraniach

89

Oficerowie Highways Agency Traffic i VOSA Traffic

Oficerowie ci maj prawo

zatrzymywa/kierowa pojazdy i bd uywa sygnaw wietlnych i sygnaw rk podobnych do Policji.
MUSISZ stosowa si do tych zasad (zasada 107 i 108)

Patrol przejcia szkolnego

90

Piesi nie s gotowi do przechodzenia

Bariera zapobiegajca przechodzeniu pieszych

Piesi gotowi do przechodzenia, pojazdy

by przygotowane do zatrzymania si

Wszystkie pojazdy musz si zatrzyma

Znaki nakazu
Znaki w czerwonych okrgach s w wikszoci znakami zakazu. Tabliczki pod nimi wysz czeglniaj
ich przekaz

Wjazd do strefy
20mph

Koniec strefy
20mph

Zatrzymaj si i
Ustp pierwszeustp pierwszestwa
stwa

Prdko
maksymalna

Narodowy limit
prdkoci

Patrol przejcia
szkolnego

Rcznie operowane tymczasowe zn aki

STJ i JED

Zakaz wjazdu
pojazdw

Zakaz pojazdw
oprcz prowadzonych rowerw

Zakaz rowerw

Zakaz wjazdu
pojazdw
motorowych

Zakaz caravanw

Zakaz pojazdw
z materiaami
niebezpiecznymi

Zakaz pojazdw
powyej pokazanej
dugoci

Zakaz wjazdu
autobusw
(powyej 8 siedze)

Zakaz pojazdw
powyej pokazanej
wysokoci

Zakaz wyprzedzania

Zakaz pojazdw
powyej pokazanej szerok.

91

Ustp pierwszestwa
pojazdom z naprzeciwka

Zakaz pojazdw
powyej masy max
pokazanej (w
tonach)

Zakaz skrtu
w prawo

Zakaz skrtu
w lewo

Parking ograniczony do
posiadajcych zezwolenie

Zakaz czekania

Zakaz zawracania

Zakaz zatrzymywania si
podczas okresu zaznaczonego za wyjtkiem
autobusw

Zakaz ciarwek
powyej maksym.
masy pokazanej

Zakaz zatrzymywania si
podczas godzin pokazanych oprcz zabierania
i wysadzania pasaerw

Zakaz zatrzymywania si

Znaki na niebieskich okrgach, ale bez czerwonej otoczki, w wikszoci daj instrukcje

Droga tylko prosto

92

Skr w lewo
z przodu (w prawo
jeli strzaka w
drug stron)

Skr w lewo
(w prawo jeli
strzaka w drug
stron)

Trzymaj si
z lewej

Pojazdy mog
jecha z ktrejkolwiek strony

Minirondo (ustp
pierwszestwa
pojazdom z prawej
strony)

Tylko dla autobusw i

rowerw

Droga tylko dla

rowerw

Rozdzielona droga
dla pieszych i
rowerw

Tylko dla tramwajw

Droga dla rowerw i autobusw

w tym samym kierunku

Minimalna prdko Koniec prdkoci

minimalnej

Punkt przejcia pieszych

w miejscu szyn tramw.

Droga dla autobusw contraflow

(w przeciwnym kierunku)

Ruch jednokierunkowy

Droga dla rowerw w tym

samym kierunku

Znaki ostrzegawcze (w wikszoci trjktne)

Odlego do linii
STOP

Koniec dwupasmwki

Droga zwa si
po prawej

Droga zwa si
po obu stronach

Odlego do
linii Ustp
pierwszestwa

93

Rozjazdy

Skrzyowanie na
zakrcie

Podwjny zakrt,
pierwszy w lewo

Zakrt w prawo
(lub w lewo jak
odwrotnie)

Ruch dwukierunkowy przecina

drog jednokierunkow

wiata nie
dziaaj

Tunel

94

Skrzyowanie T

Nierwne skrzyowanie

Ruch wyaniajcy si z lewej

Rondo

Nierwna droga

Tabliczka pod
niektrymi
znakami

Ruch dwukierunkowy z przodu

Otwierajcy si
most

Nisko latajce
samoloty lub
haas samolotw

Spadajce odamki skalne

Sygnay wietlne

liska droga

Tramwaje przecina- Przejazd kolejowy

jce drog
z zaporami

Stromy zjazd

Przejazd kolejowy
bez zapr/barier

Stromy podjazd

Przejazd kolejowy bez

barier

Patrol przejcia
szkolnego (niektre znaki maj
pomaraczowe
wiata, ktre
migaj, kiedy
dzieci przekraczaj
jezdni

Starsze osoby (lub

niewidome/niepenosprawne) mog
przekracza
jezdni

Piesi na drodze
z przodu

Przejcie dla
pieszych

Elektryczne przewody
nad gow, tabliczka
informuje o max.
wysokoci pojazdu,
ktry moe bezpiecznie przejecha

Dostpna szeroko przewitu (pod mostem)

Ostre odchylenie drogi w lewo

(lub w prawo gdy szewrony
w drug stron)

Bydo

wiata przed tob na przejedzie Miniaturowe wiata ostrzegawcze

kolejowym, lotnisku lub mocie
na przejazdach kolejowych

Dzikie zwierzta

Dzikie konie lub

kucyki

Konie lub kucyki

pod opiek

Trasa dla rowerw

95

Ryzyko lodu

Moliwe korki

Dugo na ktrej
rozcigaj si garby
na drodze

Inne niebezpieczestwo, tabliczka informuje

o jego naturze

Mikka krawd
drogi

Boczne wiatry

Garbaty most

Sownie ostrzegajcy znak

Nabrzee lub brzeg

rzeki

Ryzyko mielizny

Znaki kierujce (w wikszoci prostoktne)

Znaki na autostradach niebieskie to

Na skrzyowaniu kierujcym bezpo rednio na autostrad (numer podjazdu

moe by pokazany na czarnym tle)

Przy dojedzie do zjazdw

Znak potwierdzajcy
tras po zjedzie

Strzaki oznaczaj zajmij odpowiedni pas. Lewy pa s prowadzi do innego celu ni dwa pozostae

96

Panel ze skon strzak mwi o miejscach przeznaczenia, ktre mog by osignite przez zjechanie z
autostrady nastpnym zjazdem

Znaki na gwnych trasach zielone to

Na wjedzie na skrzyowani a

Potwierdzenie trasy po skrzyowaniu

Na skrzyowaniu

Na podjedzie na skrzyowanie
w Walii (dwujzyczne)

Niebieskie panele oznaczaj e autostrada zaczyna si na skrzyowaniu przed to b. Do autostrad

pokazanych w nawiasach mona dojecha poprzez oznaczone trasy. Biae panele oznaczaj lokalne lub
drogi ktre nie s gwnymi. Brzowe panele oznaczaj trasy atrakcji turystycznych. Nazwa skrzyowania
moe by pokazana na grze znaku. Symb ol samolotu oznacza tras do lotniska. Symbol ostrzegawczy
moe by pokazany by ostrzec o niebezpieczestwach na danej trasie.

97

Gwna trasa formujca cz obwodnicy

Znaki na lokalnych drogach ktre nie s gwnymi czarne obwdki

Na wjazdach na skrzyowania

Na skrzyowaniu

Kierunek do toalet z dostpem dla niepenosprawnych

Zielone panele oznaczaj e gwna trasa zaczyna si na skrzyowaniu z przodu. Numery trasy na
niebieskim tle oznaczaj kie runek do autostrady. Numery trasy na zielonym tle pokazuj kierunek
do trasy gwnej

Inne znaki kierujce

Miejsce piknikowe

98

Wiekowy pomnik pod opiek

Dziedzictwa Anglii

Kierunek na parking

Atrakcja turystyczna

Trasa dla rowerw formujcych

cz sieci

Kierunek do kempingu lub miejsce

dla parkowania caravanw

Doradcza trasa dla ciarwek

Rekomendowana trasa dla

rowerw do okrelonego miejsca

Symbole pokazujce przekierowanie na autostradzie i innych drogach

gwnych

Trasa dla pieszych

Trasa przekierowania

Cae prostoktne

Wjazd w kontrolowan
stref parkowania

Wjazd w stref
zatoczenia

Koniec kontrolowanej strefy parkowania

Wczeniejsze ostrzeenie
o ograniczeniu lub zakazie
z przodu

99

Parking dla motocykli

solo

Koniec autostrady

Ruch na drodze gwnej ma

pierwszestwo wobec ruchu
przyczajcego si

100

Pas dla autobusw,

ktrego mog uywa take rowery i
taxi

Pas do uywania
przez pojazdy
HOV

Pocztek autostrady i punktu,

od ktrego obowizuj regu lacje

Pojazdy, ktrym wolno jecha

pasem HOV (zasada 142)

Odpowiednie pasy ruchu na skrzyo waniu

Dodatkowy ruch przyczajcy si

z lewej. Ruch na drodze gwnej
ma pierwszestwo wobec ruchu
po prawej stronie drogi przyacze niowej

Ruch na prawym pasie

drogi przyczeniowej
ma pierwszestwo nad
lewym pasem tej drogi

Supki odliczajce zjazd z autostrady (w odlegoci co 100 yardw).

Miejsce serwisowe na autostradzie
Zielone mog by uyte na waniejszych trasach i b iae na lokalnych. pokazujce nazw operatora
Na dojazdach do ukrytych przejazdw kolejowych mog by biae
z czerwonymi liniami. Bd one w jednakowej odlegoci, ale nie 100
yardw

Ruch ma pierwszestwo
przed tym z naprzeciwka

Szpital z oddziaem
nagych wypadkw

Punkt informacji turystycznej

Droga nieprzejezdna

101

Rekomendowana
trasa dla rowerw

Wjazd do strefy mieszkalnej Strefa, w ktrej s w ope racji kamery

Pas dla autobusw na

drodze na skrzyowaniu

Znaki robt drogowych

Roboty drogowe

Lune odamki

Tymczasowe niebezpieczestwo
podczas robt drogowych

Powoli poruszajcy si Obowizkowy Roboty dr ogowe 1 mil

pojazd robt drogowych limit prdkoci std
blokujcy pas. Omi go
w kierunku pokazanym
przez strzak

102

Tymczasowe
zamknicia pasw

Koniec robt drogowych

i tymczasowych ogranicze

Znaki uywane na tyle po woli poruszajcych si Ograniczenia pasw pod lub stojcych pojazdw, ostrzegajce o zamkni - czas robt drogowych
ciu pasw. Nie ma pachokw na drodze

Jeden pas przechodzi na

stron w przeciwnym
kierunku

103

W poprzek drogi

Linia stop na wiatach lub kon troli policyjnej

Linia stop przy znaku Stop

Linia stop dla pieszych na prze jedzie kolejowym

Ustp pierwszestwa na gwnej

drodze (moe by rwnie uyta
na minirondach)

Ustp pierwszestwa ruch owi z

z prawej na rondzie

Ustp pierwszestwa ruchowi z

prawej na minirondzie

Wzdu drogi

Krawd drogi

104

rodkowa linia
(Zobacz zasad 127)

Linia ostrzegajca o niebezpi eczestwie

(Zobacz zasad 127)

Podwjne biae linie

Zobacz zasady 128 i 129

Zobacz zasad 130

Linia pasw
Zobacz zasad 131

Wzdu krawdzi drogi

Ograniczenia czekania
Ograniczenia czekania oznaczone przez te linie maj zastosowanie do pasw ruchu, chodnika i pobocza.
Moesz zatrzyma si by zaadowa lub rozadowa pojazd lub zabra/wysadzi pasaerw. Podwjna
ta linia oznacza cakowity zakaz czekania. C zas, kiedy maj zastosowanie ograniczenia czekania, jest
pokazany na tabliczkach lub znakach wjazdu w te strefy. Jeli nie ma wyszczeglnionych dni, ograniczenia
maj zastosowanie codziennie, wliczajc niedziele i Bank Holidays. Biae zatoczki i stojce zn aki
pokazuj, gdzie parkowanie jest dozwolone.
Kontrole zatrzymywania si Red Route
Czerwone linie s uywane na niektrych drogach zamiast tych linii. W Londynie podwjne i
pojedyncze czerwone linie uywane na Red Routes pokazuj, e zatrzymywanie si , zaadunek/rozadunek
lub wsiadanie/wysiadanie z pojazdu (oprcz licencjonowanych takswek lub posiadaczy niebieskich
plakietek) jest zakazane. Czerwone linie maj zastosowanie do pasw ruchu, chodnika i pobocza.
Podwjna czerwona linia ZAWSZE oznacza zak az zatrzymywania si. Oznaczenie na drodze NA
CZERWONO oznacza, e zatrzymywanie si moe by dozwolone tylko np. pomidzy godzinami szczytu.
Oznaczenie na drodze NA BIAO oznacza, e mona si tam zatrzymywa przez cay dzie.

105

Zakaz czekania (kiedykolwiek)

Zakaz zatrzymywania
(kiedykolwiek)

106

Zakaz czekania w czasie

pokazanym na znaku

Zakaz zatrzymywania si w czasie

pokazanym na
znaku

Parkowanie jest limitowa ne odnonie czasu i du goci parkowania

Czekanie jest limitowane do

czasu i dugoci

W czasie pokazanym na
znaku tylko zaadunek
moe mie miejsce, do
20 minut

Na krawniku lub krawdzi drogi

Ograniczenia zaadunku na drogach innych ni Red Routes
te oznaczenia na krawniku lub krawdzi drogi pokazuj, e zaadunek jest zabroniony podczas czasu
pokazanego na tabliczkach. Moesz si zatrzyma, by zabra/wysadzi pasaerw. Jeli nie ma
wyszczeglnionych dni, ograniczenie ma zastosowanie codziennie, wliczajc niedziele i Bank Holidays.
ZAWSZE SPRAWD CZAS POKAZANY NA TABLICZKACH. Dugoci drogi zarezerwowane dla
pojazdw zaadowywanych s oznaczone poprzez biae oznaczenia zatoczek z napisem Loading only i
biao-niebieskim znakiem ze znaczkiem wzka. Pojazdy nie mog tu parkowa jeli nie
rozadowywuj/zaadowuj towaru.

Cakowity zakaz zaadunku lub

rozadunku

Zakaz zaadunku lub rozadunku

w porach wyszczeglnionych

Zatoczka zaadunku

Inne oznaczenia drogowe

Nie zatrzymuj si w tym miejscu, nawet jeli chcesz zabra lub wysadzi dzieci

107

Ostrzeenie Ustp pierwszestwa przed tob

Miejsca parkingowe
zarezerwowane
imiennie

Box junction, zobacz zasad 150

108

Zobacz zasad 215

Nie blokuj tego miejsca na drodze

Zobacz zasad 120

Oznaczenia pasw

Oznaczenia na tyle duych pojazdw

Pojazdy motorowe o masie przekraczajcej 7500kg i przyczepy o maksimum wikszym ni 3500kg

lewy

rodkowy

prawy

Pionowe oznaczenia s rwnie na skipach robotnikw budowlanych umieszczonych na drodze,

handlowych pojazdach lub kombinacjach duszych ni 13 metrw (11 -13 dla kombinacji)

Tabliczki z ostrzeeniami o zagroeniach

Niektre cysterny przewoce materiay niebezpieczne musz mie widoczne oznaczenia

Widoczny panel jest dla substancji atwopalnej.

Powyszy panel bdzie widoczny na pojazdach

przewocych niektre niebezpieczne materia y w pakietach

109

Symbole w ksztacie rombu dziel si na :

Toksyczna
substancja

Utleniajca
si substancja

Niepalny
Radioaktywna Spontanicz skompresubstancja
nie palca si
sowany gaz
substancja

Substancja
rca

Oznaczenia rzutowe

Boczne oznaczenie

Tylne oznaczenie

Obydwa s wymagane, jeli zaadunek lub wypos aenie wystaje z przodu lub z tyu na wicej ni 2 metry

Autobus szkolny (widoczne na przedniej lub tylnej szybie autobusu lub autokaru)

110

Upewnij si, e
- wybierzesz odpowiedni rozmiar roweru, dla wygody i bezpieczestwa
- wiata i wiateka odbla skowe s utrzymywane w czystoci i dziaaj
- opony s w dobrej kondycji i napompowane zgodnie z cinieniem podanym na oponie
- biegi dziaaj prawidowo
- acuch jest odpowiednio nacignity i naoliwiony
- siodeko i kierownica s odpowiednio ustawione d o twojego wzrostu

MUSISZ
- upewni si, e hamulce s skuteczne
- w nocy, uywa przedniego i tylnego wiata oraz posiada widoczne tylne wiateko
odblaskowe
PCUR regs 6 & 10 RVLR no 18

Szkolenie rowerowe moe pomc zarwno dzieciom jak i dorosym, zw aszcza tym
dorosym, ktrzy wracaj do pedaowania po przerwie, by mogli jedzi oni bezpiecznie
po drogach. Nowy narodowy standard szkoleniowy jest promowany przez Rzd.
Wszyscy rowerzyci powinni rozway zalety wzicia udziau w kursie rowerowym. By
uzyska wicej informacji, skontaktuj si z wadz lokaln.

Jeli masz licencj provisional na motocykl, MUSISZ ukoczy jednodniowy kurs

Compulsory Basic Training (CBT). Moesz wtedy jedzi po drogach publicznych, z
tabliczkami L (w Walii tablic zkami D lub L lub obiema) przez okres dwch lat. By
uzyska pene prawo jazdy na motocykl MUSISZ zda teoretyczny test na motocykl i
potem egzamin praktyczny.
Law RTA 1988 sect 97

Jeli posiadasz pene prawo jazdy na samochd, moesz jedzi motocyklem do 125cc i
11kW mocy, z tabliczkami L (i/lub tabliczkami D w Walii) po drogach publicznych, ale
MUSISZ ukoczy kurs CBT, jeli tego jeszcze nie zrobie.

Jeli masz licencj na motorower i chcesz zrobi sobie pene uprawnienie na motocykl,
bdziesz musia podej do egzaminu teoretycznego na motocykl, jeli nie miae
oddzielnego testu teoretycznego podczas zdawania na licencj na motorower. Potem
MUSISZ zda egzamin praktyczny na motocykl.

Zauwa e jeli kurs CBT zosta ukoczony na pena licencj motoro weru, nie ma
potrzeby powtarzania go, ale, jeli test na motorower zdawae przed 1/12/90 kurs CBT
bdzie musia by przez ciebie ukoczony, przed jazd motocyklem jako uczcy si
jedzi.
Law MV(DL)R reg 42(1) & 69(1)

Licencja na lekki motocykl (A1) : jeli podchodzisz do egzaminu na motocyklu

pomidzy 75 a 125cc. Jeli zdasz, moesz jedzi motocyklem do 125cc z moc do 11kW.

Standardowa licencja na motocykl (A) : jeli twj motocykl na egzaminie ma moc

pomidzy 120 a 125cc i wyciga wicej ni 100km/h otrzymasz standardow (A) licencj.
Bdzie ona ograniczona do motocykli o mocy do 25kW przez 2 lata. Po dwch latach
moesz jedzi kadym motocyklem.

Direct or Accelerated Access pozwala kierowcom powyej 21 roku ycia lub tym, ktrzy
ukocz 21 lat zanim ograniczenie dwuletnie minie, na jazd wikszymi motocyklami
wczeniej. By uzyska licencj w ten sposb, jest wymagane
112

- ukoczenie kursu CBT

- zdanie testy teoretycznego
- zdanie egzaminu praktycznego na maszynie o mocy co najmniej 35kW.
By uczy si, mog oni jedzi wikszymi motocyklami, z tabliczkami L (i/lub D w
Walii), na drogach publicznych, ale tylko z instruktorem na motocyklu, bdcym z nimi w
kontakcie radiowym.

NIE MOESZ wozi pasaera lub cign przyczepy, dopki nie zdasz egzaminu.
Law MV(DL)R reg 16

Wymagania licencji na motorower

Motorowery MUSZ mie silnik do 50cc, way nie wicej ni 250kg i osiga
maksymaln prdko nie wicej ni 30mph (50km/h). Od czerwca 2003 roku, wszystkie
motorowery EC zostay ograniczone do prdkoci maksymalnej 28mph (45kph).
Law RTA 1988 (as amended) sect 108

By jedzi motorowerem, uczcy si jedzi MUSZ

- mie powyej 16 lat
- mie licencj provisional na motorower
- ukoczy kurs CBT
MUSISZ najpierw zda test teoretyczny na motocykle i potem e gzamin praktyczny na
motorower, by uzyska pen licencj na motorower.

Jeli zdae swj egzamin przed 1 lutym 2001, kwalifikujesz si do jazdy motorowerem
bez tabliczek L (i/lub tabliczek D w Walii), chocia jest wskazane, by ukoczy kurs CBT
przed wyjechaniem na drog. Jeli zdae egzamin po tej dacie, MUSISZ ukoczy kurs
CBT przed wyjechaniem motorowerem na drog.
Laws RTA 1988 sects 97(e) & 101 & MV(DL)R regs 38(4) & 43

113

Zauwa. Dla kierowcw motorowerw i motocykli chccych awansowa, nastpu jce

rzeczy daj wyjtek od zdawania testu teoretycznego na motocykl
- pena licencja na motocykl A1
- pena licencja na motorower, jeli uzyskana po 1/7/96
Laws MV(DL)R reg 42

114

Dokumenty
Prawo jazdy. MUSISZ mie wane, podpisane pra wo jazdy na kategori pojazdu, ktrym
jedzisz. MUSISZ poinformowa Driver and Vehicle Licensing Agency (DVLA), jeli
zmienisz nazwisko lub adres.
Law RTA 1988 sect 87 & 99(4)

Ubezpieczenie. MUSISZ mie wany certyfikat ubezpieczenia, pokrywajcy szkody t hird

party (innych pojazdw i osb). Przed jazd jakimkolwiek pojazdem, upewnij si, e jest
on ubezpieczony na twoje uycie lub, e twoje wasne ubezpieczenie pokrywa to. NIE
WOLNO CI prowadzi pojazdu bez ubezpieczenia.
Law RTA 1988 sect 143

MOT. Samochody i motocykle MUSZ przej przegld techniczny MOT 3 lata od daty
pierwszej rejestracji i potem, co roku. NIE MOESZ jecha pojazdem bez certyfikatu
MOT, kiedy powinien on go mie. Jazda takim pojazdem moe uniewani twoje
ubezpieczenie. Wyjtek stanow i sytuacja, kiedy jedziesz na zaaranowane wczeniej
spotkanie w stacji obsugi na MOT lub do warsztatu w celu napraw wymaganych, by
pojazd przeszed test.
Law RTA 1988 sects 45, 47, 49 & 52

Dokument rejestracyjny pojazdu. Dokumenty rejestracyjne s wydaw ane dla

wszystkich pojazdw motorowych uywanych na drodze, opisujc je (marka, model itp.) i
podajc dane zarejestrowanego waciciela.

MUSISZ powiadomi DVLA w Swansea tak szybko, jak to moliwe, kiedy kupisz lub
sprzedasz pojazd lub zmienisz nazwisko l ub adres. Dla dokumentw rejestracyjnych
wydanych po 27 marca 1997 roku, kupujcy i sprzedajcy s odpowiedzialni za
wypenienie dokumentw rejestracyjnych. Sprzedajcy jest odpowiedzialny za przesanie
ich do DVLA. Procedura ta jest wyjaniona z tyu doku mentu rejestracyjnego.
Law RV(R&L)R regs 10, 12 & 13

Akcyza pojazdu (VED). Wszystkie pojazdy uywane lub trzymane na drodze MUSZ
mie dysk Akcyzy Pojazdu (podatku drogowego) umieszczony w widocznym miejscu.
115

Kady pojazd zwolniony z podatku, MUSI mie umieszczon w widocznym miejscu

licencj nil.
Law VERA sect 29

Deklaracja SORN (Statutory Off -Road Notification). Jest to powiadomienie DVLA, e

pojazd nie jest uywany na drodze. Jeli jeste wacicielem pojazdu i chcesz trzyma
pojazd bez podatku - bez jazdy po drogach publicznych, MUSISZ zadeklarowa go
SORN jest wykroczeniem, jeli tego nie zrobisz. Nie bdziesz wtedy musia paci
podatku drogowego przez 12 miesicy. Bdziesz musia wysa nastpn deklaracj po
tym terminie, jeli dalej nie uywa sz pojazdu na drogach. Deklaracja SORN wygasa,
kiedy sprzedajesz pojazd i nowy waciciel staje si odpowiedzialny za pojazd.
Law RV(RL)R 2002, reg 26 sched 4

Przedstawienie dokumentw. MUSISZ by w stanie przedstawi swoje prawo jazdy,

wany certyfikat ubezpieczenia i wany certyfikat MOT, kiedy zostaniesz o to poproszony
przez oficera policji. Jeli nie moesz tego zrobi, moesz by poproszony o okazanie ich
na komendzie policji, w cigu siedmiu dni.
Law RTA 1988 sects 164 & 165

Kierowcy uczcy si jedzi

Kierowcy uczcy si jedzi MUSZ posiada wan licencj provisional. MUSZ by
oni z kim kto ma ponad 21 lat i ma pen licencj EC/EEA na ten typ samochodu (z
automatyczn lub manualn skrzyni biegw) co najmniej od 3 lat.
MV(DL)R reg 16

Pojazdy. Kady pojazd prowadzony przez kierowc uczcego si jedzi, MUSI mie
widoczn tabliczk z czerwon liter L. W Walii mog by uywane czerwone tabliczki
D, czerwone tabliczki L lub obie naraz. Tabliczki MUSZ by zgodne z normami
prawnymi i MUSZ by dobrze widoczne dla innych, z przodu i z tyu pojazdu.
Tabliczki powinny by zdjte lub zakryte kiedy pojazd nie jest uywany przez kierowc
uczcego si jedzi (oprcz pojazdw szk jazdy).
Law MV(DL)R reg 16 & sched 4
116

MUSISZ zda test teoretyczny (jeli jest wymagany) i potem egzamin praktyczny na
kategori swojego pojazdu, jeli chcesz jedzi sam.
Law MV(DL)R reg 40

117

Prawo ruchu drogowego

Nastpujca lista jest widoczna w Kodeksie. Nie jest jej zamiarem by wyczerpujcym
przewodnikiem, ale przedstawi niektre wane aspekty prawne. Dla precyzyjnego
zagadnienia prawa, odnie si do rnych Aktw i Regulacji zaznaczonych w Kodeksie.
Skrty s podane poniej.

Wikszo warunkw ma zastosowanie na wszystkich drogach Wielkiej Brytanii, chocia

s pewne wyjtki. Definicja drogi w Anglii i Walii to kada autostrada i inna droga, do
ktrej jest publiczny dostp i wlicza si w to mosty, nad ktrymi przebiega droga. W
Szkocji jest podobna definicja, ktra jest rozwinita o kad drog, do ktrej publiczny
dostp ma prawo. Wanym jest zauwaenie, e odnoniki do drogi wliczaj chodniki,
cieki rowerowe i podjazdy do prywatnych posiadoci (wliczajc wiele parkingw
samochodowych). W wikszoci przypadkw, prawo ma do nich zastos owanie i mog by
dodatkowe zasady dla poszczeglnych cieek czy drg. Niektre powane przewinienia,
wliczajc jazd pod wpywem alkoholu maj rwnie zastosowanie do miejsc
publicznych, na przykad publicznych parkingw samochodowych.

Chronicznie Chore & Niepenosprawne Osoby Akt 1970

CSDPA

Funkcje Oficerw Ruchu Nakaz 1970

FTWO

Autostrada Akt 1835 lub 1980 (jak wskazane)

HA

Konie (Ochrona Gowy dla Modych Jedcw) Regulacje 1992

H(PHYR)R

Motocykle (Ochronne Kaski) Regulacje 1980

MC(PH)R

Ruch na Autostradach (Anglia & Walia) Regulacje 1982

MT(E&W)R

Ruch na Autostradach (Szkocja) Regulacje 1995

MT(S)R

Pojazdy Motorowe (Prawo Jazdy) Regulacje 1999

MV(DL)R

Pojazdy Motorowe (Zapinanie Pasw) Regulacje 1993

MV(WSB)R

Pojazdy Motorowe (Zapinanie Pasw przez Dzieci

na Przednich Siedzeniach) Regulacje 1993

MV(WSBCFS)R

Rowery Pedaowe (Konstrukcja i Uycie) Regulacje 1983

PCUR

Publiczne Pojazdy Pasaerskie Akt 1981

PPVA

Ruch Drogowy Akt 1988 lub 1991 (jak wskazane)

RTA

118

Ruch Drogowy (Nowi Kierowcy) Akt 1995

RT(ND)A

Ruch Drogowy Akt Regulacyjny 1984

RTRA

Pojazdy Drogowe (Konstrukcja i Uycie)Regulacje 1986

CUR

Owietlenie Pojazdw Drogowych Regulacje 1989

RVLR

Pojazdy Drogowe (Rejestracja i Licencje) Regulacje 1971

RV(R&L)R

Drogi (Szkocja) Akt 1984

R(S)A

Znaki Drogowe Regulacje & Wskazwki Generalne 2002

TSRGD

Akcyza i Regulacje Pojazdw Akt 1994

VERA

Przejcia Zebra, Pelican i Puffin

Regulacje i Wskazwki Generalne 1997

ZPPPCRGD

119

Parlament ustanowi maksymalne kary dla przewinie drogowych. Powaga przewinienia

jest odzwierciedlona w maksymalnej karze. Zadaniem sdw jest zadecydowa, jak
sentencj ustanowi zgodnie z okolicznociami.

Tabela kar wskazuje niektre z gwnych przewinie i powizane kary. Jest jednak duo
szerszy zakres bardziej specyficznych kar, ktre z powodu uproszczenia nie s tutaj
zawarte.
Punkty karne i system dyskwalifikacji jest przedstawiony poniej.

Punkty karne a dyskwalifikacja

System punktw karnych ma na celu powstrzyma kierowcw od niebezpiecznych
praktyk na drodze. Sd MUSI nakaza umieszczenie punktw na licencji zgodnie z
ustalon liczb przez Parlament. Kumulacja punktw karnych ma za zadanie ostrzega
kierowcw, e s oni poddani ryzyku dyskwalifikacji, jeli dalej bd popenia
przewinienia.
Law RTOA sects 44 & 45

Kierowca, ktry uzbiera 12 lub wicej punktw w cigu trzech lat, MUSI zosta
zdyskwalifikowany. Bdzie to na minimalny okres szeciu miesicy lub duej, jeli
kierowca by ju wczeniej dyskwalifikowany.
Law RTOA sect 35

Dla kadego przewinienia, za ktre s punkty karn e, sd ma nieokrelon wadz

zarzdzi, e kierowca ma by zdyskwalifikowany. Moe to by na jakikolwiek okres, jaki
sd uzna za odpowiedni, ale zwykle trwa od tygodnia do paru miesicy.

W przypadku powanych przewinie, takich jak niebezpieczna jazda lu b jazda pod

wpywem alkoholu, sd MUSI zarzdzi dyskwalifikacj. Minimalny okres wynosi 12
miesicy, ale dla powtarzajcych si przewinie lub, gdy poziom alkoholu by wysoki,
moe to by na duej. Na przykad, drugie przewinienie za jazd po alkoholu w cigu 10
lat bdzie miao rezultat w minimum 3 -letniej dyskwalifikacji.
Law RTOA sect 34
120

Ponadto, w niektrych powanych przypadkach, sd MUSI (jako dodatek do okresu

dyskwalifikacji) zarzdzi, e osoba dyskwalifikowana musi ponownie zdawa egzamin
na prawo jazdy. Egzaminy mog by normalnej dugoci lub przeduone, zgodnie z
natur przewinienia.
Laws RTOA sect 36

System kar
Przewinienie spowodowanie mierci poprzez niebezpieczn jazd
Kary maksymalne:
Wizienie

10 lat

Grzywna

nielimitowana

Dyskwalifikacja

obowizkowa 2 lata minimum

Punkty karne 3-11 (jeli wyjtkowo niedyskwalifikowany)

Przewinienie

niebezpieczna jazda

Kary maksymalne:
Wizienie

2 lata

Grzywna

nielimitowana

Dyskwalifikacja

obowizkowa

Punkty karne 3-11 (jeli wyjtkowo niedyskwalifikowany)

Przewinienie

spowodowanie mierci przez nieostron jazd pod wpywem alkoholu lub

narkotykw

Kary maksymalne:
Wizienie

10 lat

Grzywna

nielimitowana

Dyskwalifikacja

obowizkowa 2 lata minimum

Punkty karne 3-11 (jeli wyjtkowo niedys kwalifikowany)

121

Przewinienie nieostrona lub bezmylna jazda

Kary maksymalne:
Grzywna

2500 funtw

Dyskwalifikacja

nieokrelona

Punkty karne 3-9

Jazda pod wpywem alkoholu lub narkotykw lub powyej limitu alkoholu lub odmwienie testu 6
miesicy 5000 funtw obowizkowa 3-11 (jeli wyjtkowo niedyskwalifikowany)
Niezatrzymanie si na miejscu wypadku lub niezgoszenie wypadku 6 miesicy 5000 funtw
nieokrelona 5-10
Jazda po dyskwalifikacji 6 miesicy (12 miesicy w Szkocji) 5000 funtw nieokrelona 6
Jazda po odmowie licencji z powodw medycznych 6 miesicy 5000 funtw nieokrelona 3-6
Jazda bez ubezpieczenia 5000 funtw nieokrelona 6-8
Jazda w inny sposb, ni zgodnie z licencj 1000 funtw nieokrelona 3-6
Przekroczenie szybkoci 1000 funtw (2500 na autostradzie) nieokrelona 3-6 lub 3 (ustalona kara)
Wykroczenia wiate drogowych 1000 funtw nieokrelona 3
Brak certyfikatu MOT 1000 funtw
Wykroczenia odnonie pasw bezpieczestwa 500 funtw
Niebezpieczna jazda na rowerze 2500 funtw
Nieostrona jazda na rowerze 1000 funtw
Jazda na rowerze po chodniku 500 funtw
Niemono okrelenia kierowcy pojazdu 1000 funtw nieokrelona 3

Nowi kierowcy. Specjalne zasady maj zastosowanie dla no wych kierowcw, w cigu 2
lat od zdania przez nich egzaminu na prawo jazdy, jeli zdali go po 1 czerwca 1997 i mieli
tylko prawo jazdy provisional przed zdaniem penego prawa jazdy. Jeli liczba punktw
karnych na ich licencji osignie 6 lub wicej, jako r ezultat przewinie ktre popenili
przed kocem 2 lat (wczajc w to te, ktre popenili przed zdaniem egzaminu), ich
licencja zostanie uniewaniona. Bd oni musieli stara si ponownie o licencj
provisional i mog jedzi tylko, jako uczcy si jedzi , dopki nie zalicz teoretycznego
i praktycznego egzaminu.
Law RT(ND)A
122

Ma to zastosowanie tylko dla cakiem nowych kierowcw. Kierowcy, ktrzy posiadaj

pen licencj na inny pojazd, nie zaliczaj si do nich.

Inne konsekwencje przewinie/wykrocze

Kiedy przewinienie zostaje ukarane wizieniem, wtedy pojazd uyty przy popenianiu
wykroczenia moe zosta skonfiskowany.
Law PCC(S)A, sect 143

W dodatku do kar, jakie sd moe zadecydowa narzuci, koszt ubezpieczenia wzronie,

po wykonaniu przewinienia l ub powanym wykroczeniu drogowym. Dzieje si tak
dlatego, poniewa firmy ubezpieczeniowe oceniaj takich kierowcw, jako bardziej
podatnych na wypadki.

Kierowcy zdyskwalifikowani za jazd pod wpywem alkoholu dwa razy w cigu 10 lat lub
raz jeli mieli wicej ni 2.5 raza wiksze stenie alkoholu we krwi, ni dopuszczalny
limit lub ci, ktrzy odmwili oddania prbki, musz rwnie speni warunki oddziau
medycznego DVLA, udowodni, e nie maj problemu alkoholowego, s w stanie
prowadzi pojazdy, zanim i ch licencja zostanie zwrcona pod koniec okresu
dyskwalifikacji. Cige naduywanie narkotykw i alkoholu moe doprowadzi do
zabrania prawa jazdy.

123

Dbanie o pojazd
Zwr szczegln uwag na to, czy wiata, hamulce, kierownica, system wydechowy ,
pasy bezpieczestwa, odmgawiacze, wycieraczki i spryskiwacze dziaaj bez problemu.
Rwnie
- wiata, kierunkowskazy, wiata odblaskowe i tablice rejestracyjne MUSZ by
utrzymywane w czystoci
- szyby w pojedzie MUSZ by utrzymane w czystoci i wol ne od jakichkolwiek
przeszkd widocznoci
- wiata MUSZ by odpowiednio ustawione, by zapobiec raeniu innych uytkownikw
drogi. Szczeglna uwaga musi by temu powicona, jeli pojazd jest ciko zaadowany
- wyziewy wydechowe NIE MOG przekracza dozwolonego poziomu
- upewnij si, e twoje siedzenie, pas bezpieczestwa, zagwek i lusterka s odpowiednio
ustawione przed jazd oraz, e baga jest odpowiednio zaadowany.
Law: wiele regulacji CUR pokrywa powysze wyposaenie oraz RVLR 1089 regs 23 & 27
& CUR 1986, regs 30 & 61

Kontrolki ostrzegawcze
Upewnij si, e rozumiesz znaczenie wszystkich kontrolek ostrzegawczych na tablicy
rozdzielczej samochodu. Nie ignoruj znakw ostrzegawczych, mog one wskazywa na
rozwijajcy si problem.
- Kiedy przekrcisz kluczyk w stacyjce, zapal si kontrolki ostrzegawcze, ale znikn one,
kiedy zapalisz silnik (oprcz kontrolki hamulca rcznego). Jeli nie znikn lub zapal si
podczas jazdy, zatrzymaj si i sprawd problem, poniewa moesz mie powan wad.
- Jeli kontrolka ostrzegawcza o adowaniu zapali si podczas jazdy, moe to oznacza, e
akumulator nie aduje. Musi to zosta sprawdzone tak szybko, jak to moliwe, by unikn
utraty mocy do wiate i systemu elektronicznego.

Przyciemniane szyby. NIE MOESZ uywa pojazdu ze zbyt przyciemnion przedni

szyb lub szkem przedniej szyby. Przyciemnianie szyb wykonane przez producenta musi
by zgodne ze standardami VLT (Visual Light Transmittance). Nie ma limitw VLT na
tylni szyb lub tylnie szyby pasaerw.
Law RTA 1988 sect 42 & CUR reg 32

124

Opony
Opony MUSZ by odpowiednio napompowane i by wolne od naci, czy innych wad.
Samochody, mae vany i mae przyczepy MUSZ mie grubo bienika co najmniej
1.6mm na szerokoci opony.
Motocykle, due pojazdy i pojazdy przewoce pasaerw MUSZ mie grubo
bienika co najmniej 1mm na szerokoci opony.
Motorowery powinny mie widoczny bienik.
Laws CUR reg 27

Jeli rozerwie ci opon podczas jazdy, staraj si utrzyma kontrol nad pojazdem. Zap
mocno kierownic i pozwl pojazdowi toczy si do zatrzymania na obrzeu drogi.
Jeli masz nienapompowan opon, zatrzymaj si tak szybko, jak moesz to bezpiecznie
zrobi. Zmie koo tylko, jeli moesz to zrobi bez wystawiania siebie lub innych na
ryzyko w innym wypadku zadzwo po serwisy awaryjne.

Cinienie opon. Sprawdzaj co tydzie. Rb to przed podr, kiedy opony s zimne.

Ciepe lub gorce opony mog poda nieprawidowe cinienie.

Twoje hamowanie i kierowanie pojazdem bdzie pogorszone podczas z jazdy ze zbyt

napompowanymi lub nie do koca napompowanymi oponami. Nadmierne lub nierwne
zuycie opony moe by spowodowane przez wady w systemach hamulcowym lub
zawieszenia, lub nie ustawionych k. Napraw te wady tak szybko, jak to moliwe.

Poziom pynw
Sprawdzaj poziom pynw hamulcowych w pojedzie co najmniej raz na tydzie. Niski
poziom pynu hamulcowego moe doprowadzi do zaniku hamulcw i wypadku. Upewnij
si, e rozpoznajesz kontrolki ostrzegawcze niskiego poziomu pynw, jeli pojazd jest w
nie wyposaony.

Przed zim
Upewnij si, e akumulator jest dobrze utrzymany i e jest odpowiednia ilo
przeciwzamarzacza w akumulatorze i spryskiwaczu szyb.
125

Inne problemy
Jeli twj pojazd
- zjeda na jedn stron podczas hamowania, jest to najprawdopodobniej wina hamulc w
lub nieodpowiednio napompowanych opon. Skonsultuj si niezwocznie z warsztatem lub
mechanikiem
- podskakuje po wybraniu biegu przedniego lub tylnego, amortyzatory s zuyte. Zuyte
amortyzatory mog mie powany wpyw na prac pojazdu i powinny by wym ienione
- mierdzi czym dziwnym tak jak np. palc si gum, benzyn lub elektrycznoci,
dziaaj natychmiast. Nie dopu do ryzyka poaru.

Przegrzane silniki lub poar

Wikszo silnikw jest chodzona wod. Jeli twj silnik si przegrzeje, powiniene
poczeka, a ostygnie naturalnie. Tylko po tym odkr zakrtk zbiornika
wyrwnawczego chodnicy i dolej wody lub innego pynu chodniczego.
Jeli twj pojazd zajmie si ogniem, odsu pasaerw od samochodu szybko w bezpieczne
miejsce. Nie prbuj ugasi ga nic silnika, poniewa otwarcie maski spowoduje wybuch.
Zadzwo po stra poarn.

Stacje benzynowe
Sprawd dwa razy czy nie ma wyciekw paliwa i upewnij si, e:
- nie przelejesz baku
- zakrtka od baku jest bezpiecznie dokrcona
- uszczelka zakrtki nie jest porwana lub wybrakowana
- nie ma widocznych uszkodze zakrtki lub baku
Nigdy nie pal papierosw i nie uywaj telefonu komrkowego w pobliu lub na stacjach
benzynowych, poniewa jest tam ryzyko poaru i mgby spowodowa eksplozj.

Bezpieczestwo pojazdu
Kiedy pozostawiasz swj pojazd, powiniene
- wyj kluczyk ze stacyjki i zaoy blokad kierownicy
126

- zamkn samochd, nawet jeli zostawiasz go na par minut

- zasun cakowicie szyby
- nigdy nie zostawia dzieci lub zwierzt w samochodzie be z wentylacji
- wzi wszystkie wartociowe rzeczy ze sob lub zamkn je w baganiku.
Pamitaj e zodziej wie, e w reklamwce mog by wartociowe rzeczy. Nigdy nie
zostawiaj dokumentw pojazdu w samochodzie.

Dla dodatkowej ochrony zainstaluj urzdzenie antywamaniowe takie, jak alarm czy
immobiliser. Jeli kupujesz nowy samochd, dobrym pomysem jest sprawdzi, jakie
zabezpieczenia on posiada. Przemyl wygrawerowanie numeru rejestracyjnego na
wszystkich szybach samochodu. Jest to tani i skuteczny sposb na odstraszenie
profesjonalnych zodziei.

127

W razie wypadku moesz zrobi rne rzeczy by pomc, nawet, jeli nie masz
dowiadczenia.

1. Uporaj si z niebezpieczestwem
Dalsze kolizje i poar s gwnymi niebezpieczestwami po wypadku. Z bliaj si do
pojazdu uwikanego w wypadek ostronie. Powstrzymaj ludzi od palenia papierosw.

2. Uzyskaj pomoc
Sprbuj uzyska pomoc od gapiw. Nako kogo, by zadzwoni po odpowiednie serwisy
nagych wypadkw tak szybko, jak to moliwe. Bd one potrze boway zna dokadn
lokalizacj wypadku i numery pojazdw uwikanych w wypadek.

3. Pom tym ktrzy s uwikani w wypadek

NIE ruszaj ofiar w pojazdach chyba, e nadchodzi dalsze niebezpieczestwo. NIE
zdejmuj kasku motocyklicie, chyba, e to konieczne. NIE dawaj ofiarom nic do jedzenia
czy picia.

Postaraj si zapewni im wygod i zapobiec wyzibieniu, ale unikaj niepotrzebnego ruchu.

Zachowaj pewno siebie i pocieszaj ofiary. Mog one by w szoku, ale odpowiednie
traktowanie go zmniejszy.

4. Zapewnij opiek w nagych wypadkach

Postpuj zgodnie z ABC Pierwszej Pomocy

A to Drogi Oddechowe sprawd czy nie ma adnych przeszkd w drogach

oddechowych. Wyjmij jakkolwiek przeszkod z ust. Upewnij si, e ofiara moe zacz
oddycha i poprawia jej si kr enie.
B to Oddychanie jeli ofiara nie zaczyna oddycha, kiedy drogi oddechowe zostay
udronione, podnie brod i odchyl gow bardzo delikatnie do tyu. cinij nozdrza ofiary
i dmuchaj w jej usta, dopki klatka piersiowa si nie uniesie, wycofaj, pote m powtarzaj
regularnie co 4 sekundy, dopki ofiara nie zacznie oddycha samodzielnie.
128

C to cyrkulacja/obieg zapobiegaj utracie krwi, by utrzyma cyrkulacj. Jeli jest

krwawienie, nacinij na ran, uywajc do tego czystego materiau, bez uciskania na
jakiekolwiek ciao obce w ranie. Zabezpiecz bandaem lub kawakiem materiau. Unie
koczyn, by zmniejszy krwawienie, pod warunkiem, e nie jest zamana.

Krwotoki. Najpierw sprawd czy czego nie ma w ranie, np. szka. Jeli nie ma, zastosuj
ucisk ponad ran. Uwaaj, by nie uciska bezporednio na ran. Uyj jak najbardziej
czystego materiau. Jeli koczyna krwawi, ale nie jest zamana, unie j ponad poziom
serca, by zmniejszy przepyw krwi. Jakiekolwiek ograniczenie cyrkulacji krwi na duej,
ni krtki czas, mogoby spowodowa dugotrwae uszkodzenia.

Oparzenia. Postaraj si ochodzi poparzenia poprzez oblanie ich czyst, zimn wod lub
podobnym nieskaonym pynem, co najmniej przez 10 minut. Nie prbuj usuwa
czegokolwiek przyczepionego do oparze nia.

5. Bd przygotowany
Powiniene zawsze wozi ze sob apteczk pierwszej pomocy. Mgby ocali ycie
poprzez nauk udzielania pierwszej pomocy w organizacjach takich, jak lokalne serwisy
ambulansu, The St John Ambulance Association and Brigade, St An drews Ambulance
Association, brytyjski czerwony krzy i inne odpowiednie.

129

Po tym jak zdasz egzamin na prawo jazdy, bdziesz mg jedzi sam po drogach.
Zapewni ci to wiele nowych moliwoci ale powiniene zachowa bezpieczestwo.
Chocia udowodnie, e posiadasz umiejtnoci, ktrych potrzebujesz, by jedzi
bezpiecznie, nowi kierowcy maj mao dowiadczenia. Potrzebujesz rozwija swoje
umiejtnoci, gwnie poprzez przewidywanie zachowa innych kierowcw, by unika
bycia uwikanym w kolizj . Jedna pita nowych kierowcw ma jaki rodzaj kolizji w
pierwszym roku jazdy po drogach. Kod ten doradzi ci jak przeby swoje pierwsze 12
miesicy po zdaniu egzaminu, kiedy jeste najbardziej naraony, tak bezpiecznie, jak to
moliwe.
- Wiele najgorszych kolizji zdarza si w nocy. Pomidzy pnoc a 6 rano jest najwiksze
ryzyko dla nowych kierowcw. Unikaj wtedy jazdy chyba, e jest to naprawd konieczne
- Jeli jedziesz z pasaerami, jeste odpowiedzialny za ich bezpieczestwo. Nie pozwl im
na zachcanie ci do podejmowania ryzyka. Powiedz pasaerom, e potrzebujesz si
skoncentrowa, jeli chcesz dotrze bezpiecznie do celu
- Nigdy si nie popisuj i nie wspzawodnicz z innymi kierowcami, zwaszcza, jeli oni le
jed
- Nie prowad pojazdu, jeli wypie alkohol lub wzie narkotyki/leki. Nawet leki z
pierwszej pki mog mie wpyw na twoj zdolno bezpiecznego prowadzenia pojazdu
przeczytaj ulotk, by sprawdzi czy mog one mie wpyw na twoj zdolno
prowadzenia pojazdu
- Upewnij si, e kady w samochodzie ma zapity pas bezpieczestwa na czas podry
- Utrzymuj nisz prdko wiele powanych kolizji zdarza si, poniewa kierowca traci
kontrol nad pojazdem, zwaszcza na zakrtach
- Wikszo nowych kierowcw nie ma dowiadczenia w prowadz eniu samochodw
sportowych lub o duej mocy. Dopki nie nauczysz si jedzi takim pojazdem, musisz
naby duo dowiadczenia w jedzie samemu
- Jazda bez ubezpieczenia jest przestpstwem. W aneksie 3 znajdziesz wicej informacji
na ten temat.

PAMITAJ, e wedle Aktu Nowych Kierowcw, twoje prawo jazdy zostanie anulowane,
jeli zdobdziesz 6 punktw na swojej licencji w cigu 2 lat od zdania swojego pierwszego
egzaminu. Bdziesz musia zda zarwno teoretyczny jak i praktyczny egzamin, by
odzyska swoj licencj.

130

Mgby rozway podjcie dalszego szkolenia Pass Plus, ktre moe zaoszczdzi
pienidze na twoim ubezpieczeniu, jak rwnie pomoe zmniejszy ryzyko bycia przez
ciebie uwikanym w wypadek. S trzy sposoby, by dowiedzie si wicej na ten tema t :
- internet www.passplus.org.uk
- telefon Gwne Biuro DSA 0115 936 6504
- email passplus@dsa.gsi.gov.uk

Inne informacje
Przeliczenia mil na kilometry
Przeliczenia w Kodeksie Drogowym The Highway Code s zaokrglane, ale dokadne
przeliczenia s pokazane poniej

MILE

KILOMETRY

1.00

1.61

5.00

8.05

10.00

16.09

15.00

24.14

20.00

32.19

25.00

40.23

30.00

48.28

35.00

56.33

40.00

64.37

45.00

72.42

50.00

80.47

55.00

88.51

60.00

96.56

65.00

104.60

70.00

112.65
131

Przydatne strony internetowe

www.sja.org.uk (St John Ambulance Association and Brigade)
www.firstaid.org.uk (St Andrews Ambulance Association)
www.redcross.org.uk (Brytyjski Czerwony Krzy)
www.dft.gov.uk
www.direct.gov.uk
www.transportoffice.gov.uk
www.highways.gov.uk/traffic.info
www.direct.gov.uk/highwaycode
www.larsoa.org.uk
www.collisionreporting.gov.uk
www.askthe.police.uk
www.secureyourmotor.gov.uk
www.parkingandtrafficappeals.gov.uk (w Londynie)

Ten Kodeks, pomidzy zasadami 1 i 307 wydany jest przez Wadz Parlamentu (przed
obiema Izbami Parlamentu w czerwcu 1998) i ma odniesienie w prawie opisanym
oryginalnie nastpujco :
A failure on the part of a person to observe any provision of The Highway Code shall not
of itself render that person liable to criminal proceedings of any kind, but any such failure
may in any proceedings (whether civil or criminal and including proceedings dor an
offence under the Traffic Acts, the Public Passe nger Vehicles Act 1981 or sections 18 to
23 of the Transport Act 1985) be relied upon by any party to the proceedings as tending to
establish or negative any liability which is in question in those proceedings.
Road Traffic Act 1988

SPRAWD WICEJ NASZYCH POZYCJI KSIKOWYCH NA

WWW.IWONAS.COM

132