NR 7 (11) LIPIEC 2016 ORGAN

STOWARZYSZENIA PRZYJACI SZCZEBRZESZYNA

Lipiec
Lipiec sidmy miesic w roku, wedug kalendarza gregoriaskiego, ma 31 dni.Lipiec na pkuli
pnocnej jest miesicem letnim, a na poudniowej zimowym. Nazwa miesica (wedug Brcknera)
(dawniej rwnie lipie, por. ukr. / ype,
br. / lipie) pochodzi od kwitncych wwczas lip. Lipy notabene kwitn na przeomie czerwca i lipca (por. chorw. lipanj czerwiec, litew. liepa). aciska nazwa Iulius (zobacz: kalendarz
rzymski) zostaa zapoyczona przez wikszo jzykw europejskich. Nazwa Iulius zostaa nadana
na cze Juliusza Cezara. Przedtem miesic nazywa si Quintilis.

Przysowia ludowe na lipiec

Gdy w lipcu wieci soce to plae s gorce .
Lipcowe deszcze dla chopa kleszcze, a jak pogodawiksza swoboda.
Upay lipcowe wr mrozy styczniowe.
W lipcowym skwarze w Polsce jak na Saharze.
W lipcu upay, stycze mrony cay.
W lipiec upay, wrzesie doskonay.
Miesic lipiec musi przypiec i ostatki mki wypiec.

Gdy si pajk w lipcu przechodzi, ze sob deszcz

przywodzi, gdy sw pajczyn psuje, blisk burz
czuje.
Lipcowa pogoda, dla chopw niwna swoboda.
Kiedy lipiec daje deszcze, dugie lato bdzie jeszcze.
Gdy lipiec z deszczem, zima bdzie z wiatrem.
Czego lipiec i sierpie nie dowarzy, tego wrzesie
nie usmay.
Gorcy lipiec
Lipiec rozgrza ciao i przebudzi zmysy,
pomidzy piersiami spywa ma struk.
Wykrzesuje ogie z yciodajnej iskry
i zalotnie taczy pod jedwabn bluzk.
.
Usta nawilone sodycz truskawek
nabray czerwieni, w soczystoci ton.
I choby przyczyn by lipcowy diabe,
kocham lato, wraz z nim nie przestan pon.
.
Tam, gdzie trawy piesz odkryte kolana ,
promienie podstpnie zsuwaj ramiczka
w pocaunkach wiatru wci rozsmakowana.
- Chod, z wosw mi spada ju ostatnia wstka.
AnnaG.

SZCZEBRZESZYN

CHRZSZCZ NR 7 (11)

Oprawa artystyczna kultu Marii Matki

Miosierdzia na ziemiach polskich i litewskich. C.D.
Podobne objawienie uznano za zapowied wielkiego zwycistwa armii Rzeczypospolitej nad Kozakami
pod Beresteczkiem w roku 1651. Podczas oblenia
klasztoru Paulinw na Jasnej Grze w Czstochowie
przez Szwedw w roku 1655 i Lwowa przez Turkw
w roku 1672 miano widywa Mari przechadzajc
si po waach w szeroko rozpostartym paszczu. Objawienia te nie zostay jednak o ile wiadomo oddane wiernie na obrazach. Na uku tczowym kaplicy
cudownego obrazu na Jasnej Grze i na obrazie zawieszonym w sali rycerskiej tamtejszego klasztoru
przedstawiono za to Matk Bosk unoszc si nad
pauliskim konwentem i zasaniajc go swoim
paszczem przed pociskami wystrzeliwanymi
ze szwedzkich armat
Szczeglnym kultem otaczali Matk Bosk askaw onierze konfederacji barskiej, zawizanej w
roku 1768 w obronie dominacji wiary katolickiej i
suwerennoci Rzeczypospolitej. Byli oni wiadomi,
e:
Ze wszech stron straszne nastpuj trwogi
Ktrych si lkaj nasze biedne progi,
tote prosili arliwie swoj protektork:
Patrzc na strzay gniewem zaostrzone,
Od Syna Twego na wiat wypuszczone []
Bagaj za nami Wszechmocnego Boga,
Teraz, gdy Polsk zewszd ciska trwoga.
Wszak Boskie aski masz w swoim szafunku,
Dodaj nam w wojnie niniejszej ratunku.
Artystycznym wyrazem owej proby jest efektowna
chorgiew, ukazujca Matk Bosk askaw rozkadajc swj paszcz nad klczcymi przywdcami
konfederacji i jej wojskami, zachowana w Muzeum
Wojska Polskiego w Warszawie.
Wsparciu Matris Misericordiae przypisywano take zwycistwo wojska polskiego nad armi bolszewick pod Warszaw w sierpniu roku 1920. Polskie
duchowiestwo przedstawiao sowiecki najazd na
Polsk jako kar za ograniczanie znaczenia chrzecijastwa i Kocioa w yciu pastwa, tote wzywao
Polakw do podjcia modw o odwrcenie gniewu
Boego, ktre w Warszawie byy kierowane przede
wszystkim ku obrazowi Matki Boskiej askawej.
Znakiem wysuchania owych prb miao by objawienie si Marii 14 sierpnia nad polskimi oddziaami
bronicymi Ossowa i w dniu nastpnym nad jednost2

kam uderzajcymi na bolszewikw koo Wlki Radzymiskiej i Mostkw Wlczaskich. Widok Najwitszej Panny prezentujcej si tak jak na warszawskim cudownym obrazie, rozpocierajcej
paszcz nad polskim wojskiem i odrzucajcej wrogie
pociski, mia tchn otuch w serca Polakw i zmusi bolszewikw do panicznej ucieczki. Najbardziej
sugestywn malarsk wizj tego cudu stworzy Jerzy
Kossak (18861955) w roku 1930. Przedstawienie
Marii na owym obrazie nie rnioby si zbytnio od
redniowiecznych i nowoytnych przedstawie Matris Misericordiae, gdyby nie przelatujce koo niej
samoloty bojowe.

Wileski obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej jako wzorzec obrazowania Matris

Misericordiae w XIX, XX i XXI stuleciu
Mogoby
si
wydawa, e
tak wakie wydarzenia
powizane z warszawskim obrazem sprawi,
e stanie si on
najwaniejszym wzorem
dla ukazywania
Matki Miosierdzia w Polsce w XX wieku. W owym,
a take w poprzedzajcym je stuleciu w przymiot
Marii by jednak kojarzony przede wszystkim z jej
innym wizerunkiem, czczonym w kaplicy usytuowanej w Ostrej Bramie w Wilnie. Obraz ten, namalowany na pocztku wieku XVII, przedstawia pposta
Marii skaniajcej si w modlitwie, z rkami z skrzyowanymi na piersiach. W nowoytnej tradycji ikonograficznej taki wizerunek bywa odczytywany jako
wyobraenie miosiernego ordownictwa Marii, jakby wyabstrahowane z grupy Deesisw obrazach Sdu
Ostatecznego.
Wydaje si jednak, e czciciele Matki Boskiej Ostrobramskiej rozpoznawali w niej Matrem Misericordiae
w sposb bardziej emocjonalny, tak jak Adam Honory Kirkor (18181886), ktry pisa w roku 1856, e
jej obraz przedstawia Bogurodzic z twarz dziwnego wyrazu litoci i miosierdzia, a rce na krzy
chrzecijask pokor zoone, zdaj si chcie
wszystkich cierpicych, wszystkich zbolaych opiekuczo ukoi i przygarn. Nie wiemy, od jakiego
czasu wileski obraz by okrelany takim tytuem, ale
jego ewidentnym i monumentalnym potwierdzeniem

CHRZSZCZ NR 7 (11)

by napis z bujnych mosinych wyzacanych gosek: Matka Miosierdzia, umieszczony na elewacji

Ostrej Bramy podczas jej remontu w roku1829. W
ramach antypolskich represji po powstaniu styczniowym polecono zamieni t inskrypcj na acisk,
ale nie zataro to w adnym stopniu identyfikacji obrazu z Matk Miosierdzia, ugruntowanej take przez
dziea literackie i muzyczne, a zwaszcza przez
skomponowane w latach 18431855 przez Stanisawa Moniuszk (18191872) Litanie ostrobramskie.
Po rozbiorach Rzeczypospolitej utrwalao si
przekonanie, e Matka Boska Ostrobramska moe
wyprosi Boe miosierdzie nie tylko dla pojedynczych ludzi, ale take dla zniewolonych narodw
polskiego i litewskiego. Jej wizerunki, dopeniane
herbami Polski, Litwy i Rusi oraz podpisane Mater
Misericordiae, umieszczano zatem w wityniach, w
ktrych modlili si polscy emigranci, takich jak koci Saint-Severin w Paryu.
Podczas wojny polsko-sowieckiej ostrobramska
Matka Miosierdzia nie wsawia si wprawdzie rwnie spektakularnymi cudami jak warszawska odpowiedniczka, ale to wanie w wileskiej Marii widziano najwaniejsz ordowniczk Polakw zmagajcych si z armi
bezbonikw, co znalazo wyraz w licznych plakatach wzywajcych do walki z bolszewickimi najedcami.
Wyrazem wdzicznoci za to wstawiennictwo bya uroczysta koronacja Matki Boskiej Ostrobramskiej
koronami papieskimi w roku 1927, w ktrej wziy
udzia najwysze wadze pastwowe. Zarwno w
probie o koronacj obrazu, skierowanej do watykaskiej Kongregacji Rytw, jak i w jej zezwoleniu na
dokonanie tego aktu wizerunek zosta nazwany Matk Miosierdzia.
C.D.N
Piotr Krasny

LETNI WIECZR
Ju zaszed nad dolin
Zocisty soca krg
Ciche odgosy pyn
Z zielonych pl i k.
Dalekie ludzi gosy,
Daleki sycha piew
I cichy szelest ros
Po drcych liciach drzew.
Promiemi gra rana
Topnieje w sinej mgle,
A wiey zapach siana
Skoszona ka le.
Wraz z woni polnych kwiatw,
Z gasncym blaskiem zrz
Cicha poezja wiatw
W gb ludzkich spywa dusz.
W pcieniu pier olbrzymi
Podnosz widma gr,
Nocnymi mgami dymi,
Wdziewaj paszcze chmur.
I wi swoje skrzyda,
Podarty kryjc stok
Jak senne malowida
Powoli ton w mrok.
Wieczoru blask niepewny
Owietla obraz ten
Ludzie w zadumie rzewnej
Goni piknoci sen.
Adam Asnyk

Mj yciorys.

Matka Boa Miosierdzia

Zgosiem si do szewca Szczeniaka Jzefa , zwanego ,,Walunio, do Sasiadki, aeby przyj mnie za
czeladnika. Szczeniak si zgodzi, przyj mnie i
zaczem nauk u niego, jako przyszy szewc. Po
dwu tygodniach pobytu u niego powsta w Ssiadce
poar i spaliy si Szczeniakowi zabudowania, jakie
mia i mieszkanie. Byem zmuszony porzuci nauk i
pomyle o innym zajciu.
By rok 1934. U nas w Zaburzu zawizywaa si
3

CHRZSZCZ NR 7 (11)

spka i wybudowali tartak. Potrzeba byo robotnikw, wic zgosiem si w tym czasie. Miaem wtedy
15 lat byem wic za mody do cikiej pracy na placu, przy drzewie i balach. Jeden ze wsplnikw Kukuowicz Micha zaproponowa mi abym by palaczem przy maszynie parowej. On by dobrym mechanikiem, by po szkce zawodowej i mia pene kwalifikacje.
Tu przerwijmy. Dalej przekamy to co widzia i
przey mody Jan, czego by wiadkiem, pokazane w
kilku obrazkach.

Obrazek 1. Postawa chopska.

Postawa chopska w okresie midzywojennym bya
rna. Niektrzy wspominali cara i wychwalali, jak
to dobrze byo za cara. Sekwestratora (poborcy podatkowego red.) nie znano Inie zabiera im ostatniej
krowy, a i rubli i dukatw byo wicej i e ich nie
pragno si tak jak teraz zotwki si pragnie i trudno j naby, a o skadaniu nie byo nawet mowy. Jednak wikszo ludzi na wsi doceniaa co to jest wolno i w rozmowach midzy sob to podkrelali, pomimo, e jest trudniej pienidze, ale gdy pjdzie si
do urzdu to wszystko zaatwi si w jzyku polskim,
jak te i w szkole ucz w jzyku polskim. W latach
trzydziestych to ju niektrzy wiatlejsi gospodarze
zaczli udowadnia i kalkulowa, jeli doszo do
sprzeczki, i kto wychwala czasy cara, e nie trzeba
byo pasty, skarpet, krawata, poczoch, spinek do
koszul, bielizny cienkiej, jak j nazywano, obuwia
dla dzieci, a ile to teraz trzeba pienidzy na te drobiazgi. Za cara na wiosce tych rzeczy nie znano i ludno na wiosce nie miaa gdzie lokowa pienidzy,
tylko je skadano i trzymano w jakim schowku.
Zaczto te wskazywa, e na wszystkich urzdach s Polacy, a w kocioach s ksia katoliccy.
Kilku z nich pochodzio z naszej gminy, jak: ks.
Olech z Gorajca, Szczepanek z Podlesia, Krukowski
z Gaju Gruszczaskiego, ktry by na misjach w Japonii. Nastpnie zwracano uwag na organizacje jakie powstaway na wsi jak: Kka Rolnicze, Koa
Gospody Wiejskich, Koa Modziey, Stronnictwo
4

Ludowe, strae poarne oraz sklepy spdzielcze w:

Gorajcu, Latyczynie, Radecznicy. Coraz wicej ludzi
zaczo prenumerowa gazety, korzysta z bibliotek
wdrownych, jedna z nich bya w Zaburzu przy Kole
Modziey. Zaczto kupowa ksiki fachowe i inne.
To wszystko wpywao na ksztatowanie si postawy
chopskiej. A warunki w tym czasie na wiosce byy
ciki.

Obrazek 2. rda utrzymania.

Jedynym rdem utrzymania rodziny chopskiej bya
ziemia, do ktrej przywizywano ogromn wag. Innych dochodw znikd nie byo, bo u nas w tym czasie nie byo adnego przemysu i nie byo moliwoci
innych zarobkw. Zaczo si przeludnienie wsi i
coraz gorsza bieda. Co sprytniejsi zaczli karczowa
las i kopali jak si wtedy nazywao nowiny. Odbywao si to w ten sposb, e po usuniciu drzewa w lesie, wykopywano te pniaczki, ktre pozostay po usunitych drzewach, rwnano pagrki i doki. Przekopywano ziemi takimi duymi motykami, ktre tu
nazywano gracami i pniej orano i zagospodarowywano pod rne uprawy jako pole. W ten sposb niektrzy gospodarze powikszali sobie swj stan ziemi
uprawnej. W tamtych czasach to kady ar ziemi by
ceniony na wag zota.
Kawalerka te si rozgldaa za takimi pannami,
na ktre to miao przypa w spadku wicej morgw.
Uczucia miosne mniejsz odgryway wtedy rol. Bo
panna chocia bya przystojna, a nie miaa morgw,
to nie miaa powodzenia od kawalerw. Panna z morgami chocia troch kulawa, czy inne jakie miaa
wady, to miaa wiksze powodzenie i prdzej wychodzia za m. To samo dotyczyo kawalerw.
A swatanie do oenku w latach dwudziestych to
odbywao si w ten sposb, ze ktry z gospodarzy
zamoniejszych mia syna do oenku, to wypytywa
te o jak pann, ktra miaa wicej morgw. Gdy
mu kto nastrczy jak pann gdzie na dalszej
wiosce, to brano tego kawalera i obaj kumy wiozy
go do tej panny na zapoznanie. Jeli ojcu tego kawalera spodobao si gospodarstwo i odpowiednia ilo

CHRZSZCZ NR 7 (11)

morgw, to chocia panna nie grzeszya urod i kawaler nie by ni zachwycony, nie mia nic do gadania. Robiono wtedy wesele.
W tym czasie byy te tak zwane spaty. Gdy na
wikszym gospodarstwie byo kilkoro dzieci, to ktre
bya najstarsze, to pozostawao na gospodarstwie.
Pozostali, ktrzy odchodzili na bok, to wtedy dzielono to gospodarstwo na wszystkie dzieci po rwnej
czci. A jeli, ktre dziecko, wyszo gdzie dalej to
wtedy ten co pozostawa na gospodarstwie, spaca
mu z tej czci pola pienidzmi w takiej sumie, jak
si wtedy cena pola ksztatowaa. Rnie to z tymi
spatami bywao. Jeli nie mona byo doj do zgody to zaczynay si rne ktnie i bijatyki. Jedni na
si zaorywali to nalece, ich zdaniem, do nich pole.
Po takim zaoraniu pola zaczynay si rne rozprawy
sdowe, ktre trway i po kilka lat, gdy adwokaci
specjalnie odkadali takie rozprawy, aeby si przecigay, bo oni sobie w ten sposb nabijali swoj kiesze.

Obrazek 3. ,,Kategorie ludnoci na wsi.

Na wioskach byy trzy kategorie ludnoci. Byli bogaci gospodarze, byli biedniejsi i bezrolni, ktrzy wcale
nie mieli ziemi, lub posiadali tylko par arw, takich
nazywano wyrobnikami. Taki wyrobnik chcc si
jako utrzyma przy yciu ze swoj rodzin, to musia obrabia tak zwane zagony. Odbywao si to tak,
e bra u bogatych gospodarzy par zagonw, a taki
zagon to byo par arw pola, dwa do trzech metrw
szerokie i kilkadziesit metrw dugie. Za taki zagon
musia on w czasie sianokosw czy te niw odrobi
7dni roboczych i gdy mia par tych zagonw, to mu
cae lato zeszo na tym odrabianiu. No i pomyle
prosiaka nie byo za co kupi, a chociaby ktry z
nich kupi, to nie mia czym tego prosiaka karmi.
Niektrzy z nich trzymali krow. Wymagao to wielkiego wysiku z ich strony, gdy nie byo jej co da
je albo gdzie popa. Trzeba byo bardzo rano
wsta, aeby gdzie letni por w jakim rowie, lub
na jakiej miedzy popa. Jeli szed na niwo to bra
krow ze sob i przypina j na ciernisku. Gdy nade-

sza jesie to byo mniej kopotu, bo mg popa

gdzie na ce. Najgorzej byo zimow por. Taki
wyrobnik musia cigle mci cepami, aeby zarobi
troch somy na cik i na sieczk.
redniacy midzy sob zaatwiali poyczki: nafty,
soli, cukru i.t.p. do bogatych gospodarzy redniacy
nie chodzili za poyczk. Bogaci te midzy sob
zaatwiali jakie poyczki, gdy byoby dla nich
wstydem, e poszed do biedniejszego od siebie, za
jak tam poyczk.

Obrazek 4. ,,Saksy.
Niektrzy, przewanie ze rednich gospodarzy, wyjedali do Ameryki czy te do Kanady. Poyczali
pienidze na podr u tych bogatych, na procent. Taki, ktry mg wyjecha, musia cieszy si dobr
opini we wsi i uchodzi za uczciwego, aeby do niego Noe byo zastrzee, e nie odda tych pienidzy,
ktre poyczy.
Duo wyjedao w tym czasie z naszej gminy.
Pamitam, e w latach trzydziestych z Zaburza wyjechao 12 osb. Zostawiali oni swoje rodziny i decydowali si na poszukiwanie chleba za granic. Rnie to bywao. Taki redniacko wyjeda pozostawia w domu par mrg ziemi, ktr trzeba byo jako obrobi. Najczciej ona wynajmowaa parobka
do pracy w polu i przy gospodarstwie, a za tak sub trzeba byo parobkowi zapaci. No i ten wyjedajcy, aeby odda pienidze, ktre poyczy na
podr, opaci za nie procent, opaci parobka, no i
jeszcze z tego zarobku y za granic, to bardzo mao
mu zostawao i to kosztem zdrowia i odka.
C.D.N.
Jan Krukowski

CHRZSZCZ NR 7 (11)

lato
lato,
motyle cauj
rozbudzone socem kwiaty
krople rosy o poranku
pachn chodem
kwitn lipy
mid serwujc pszczoom
any zb zociste, szumice
zapowiadaj urodzaj
pie niwiarzy echo niesie w dal
a w lesie poziomki i grzyby,
wiatr si ukry wrd gazi
leniw poudniow godzin
w domu babcie susz macierzanki
a na ce
bocian abom bajki opowiada
ju lato...
Regina Smoter Grzeszkiewicz

sponsor - Delikatesy Centrum. Pragniemy rwnie

podzikowa jurorom za dwa dni wytonej pracy
i cenne wskazwki warsztatowe udzielone uczestnikom.
MDK Szczebrzeszyn

Festiwalowa publiczno

Nagrodzeni

Relacja z "Rozpiewanego Chrzszcza

2016"
Zapraszamy do zapoznania si z wynikami
i obejrzenia zdj z XIX Integracyjnego Festiwalu
Piosenki Dziecicej i Modzieowej "Rozpiewany
Chrzszcz 2016".W tym roku podczas Festiwalu zaprezentowao si ponad sto osb. Mimo e pogoda
znw postanowia pokrzyowa nam plany (silne podmuchy wiatru zmusiy nas do przeniesienia si
ze sceny plenerowej do sali), tegoroczn edycj
miao moemy zaliczy do udanych. Wszystko za
spraw prezentacji modych piosenkarzy, ktre - jak
co roku - byy na najwyszym poziomie oraz dziki
sprawnej organizacji, w ktrej tym razem pomaga
nam Warsztat Terapii Zajciowej w Rozopach oraz
6

O te chrzszcze walczono

CHRZSZCZ NR 7 (11)

Pierwsze miejsca w poszczeglnych kategoriach zajli:

Kat. I. osoby niepenosprawne wszystkim wykonawcom przyznano rwnorzdna nagrody.
Kat. II przedszkole Maja Skra przedszkole i
obek ,,Soneczko w Zamociu,
Kat. III klasy I-III szkoy podstawowej Anna
Baszczak MDK w Krasnymstawie,
Kat. IV klasy IV VI szkoy podstawowej Elbieta Jakubiec Janw Lubelski,
Kat. V gimnazjum Aleksandra Wjcik Tomaszowski Dom Kultury,
Kat. VI szkoy rednie i studenci Karol Saj.
Wszyscy laureaci otrzymali od organizatorw pamitkowe dyplomy, nagrody oraz sodycze
ufundowane przez DELIKATESY CENTRUM w
Szczebrzeszynie.

w Czechach na czele z wiceburmistrzem Stanislavem Jakusem. Swj program artystyczny zaprezentowaa mieszkacom Szczebrzeszyna orkiestra dta
Jablunkovanka.
Po niej na scenie prezentowali si kolejno: kapela "Antki", Pawe "Kozi" Kozowski, zesp PlnocPoudnie, a take "Cichy Bend"- rock&blues sessions.
Gdy ostatnie promienie soca koczyy rozwietla plac przed magistratem, nadszed czas na
koncert gwiazdy. Publiczno gorco przyja znakomity show przygotowany przez zesp ZY
z okazji 20 lat istnienia. Po niemal dwugodzinnym
koncercie
muzycy
chtnie
spotkali
si
z publicznoci, rozdajc autografy i pozujc do
zdj.
Fotorelacj z Dni Chrzszczowego Grodu zorganizowanych przez Starost Zamojskiego Henryka Mateja, Burmistrza Szczebrzeszyna Mariana Mazura,
Warsztat Terapii Zajciowej w Rozopach oraz
Miejski Dom Kultury w Szczebrzeszynie mona
obejrze w zaczonej galerii.
MDK Szczebrzeszyn

Chrzszczowe witowanie poczone

z jubileuszem zespou zy
W tym roku Dni Chrzszczowego Grodu witowalimy wraz z grup zy, ktra obchodzi dwudziestolecie obecnoci na polskiej scenie muzycznej.
Miniony weekend w Szczebrzeszynie obfitowa
w wydarzenia muzyczne. Ju w pitek rozpoczlimy
od XIX Integracyjnego Festiwalu Piosenki Dziecicej i Modzieowej ROZPIEWANY CHRZSZCZ,
aby po dwch dniach przesucha konkursowych wyoni i uhonorowa laureatw. Nagrody w konkursie
ufundowa sklep Delikatesy Centrum.
W niedziel wystpy na deskach sceny plenerowej
pod ratuszem rozpoczy si od pokazw taca grup
dziaajcych przy MDK. Moglimy take posucha
piewu dzieci, modziey i dorosych rozwijajcych
swe talenty pod egid naszej placwki.
Z radoci te powitalimy delegacj z Jablunkova

Grupa taneczna Black Stars

Jablunkovanka z Czech

CHRZSZCZ NR 7 (11)

Kapela ,,Antki

Grupa teatralna MDK w Powitaniu wiosny

Sara Chmiel- zesp ZY

Koncert gwiazdy - zesp ZY

Letnie spotkanie Klubw Seniora

W ostatnim dniu czerwca w Szkole Podstawowej nr
1 w Szczebrzeszynie odbyo si letnie spotkanie zaprzyjanionych Klubw Seniora.

Cichy Bend - rock&blues sessions

Gospodarzem imprezy by klub dziaajcy przy
Miejskim Domu Kultury w Szczebrzeszynie. Swoj
obecnoci zaszczycili nas gocie z Dohobyczowa,
8

CHRZSZCZ NR 7 (11)

Jzefowa, Krasnegostawu, Tarnogrodu i Zwierzyca.

Seniorzy bawili si do godz. 20, aby zdy przed
telewizory, zanim rozpocznie si wierfinaowy
mecz EURO 2016 z udziaem naszej reprezentacji.
Przedmeczowe emocje widoczne byy take
w wystroju sali, ktr udekorowano biaoczerwonymi flagami.

Przejadki konne

Seniorom do taca po raz kolejny przygrywaa kapela "ANTKI", ktrej styl i repertuar przypad do gustu
klubowiczom ju w ubiegym roku podczas jubileuszu 35-lecia Klubu.
MDK Szczebrzeszyn

wito Kwitncej Fasoli 2016.

Plantatorzy fasoli spotkali si w niedziel 3 lipca na
placu przy remizie OSP w Boniu, aby witowa
kwitnienie tej wanej dla nich roliny. Bya to ju
szsta edycja imprezy.
Oprcz prezentacji artystycznych na festynie dostpne byy atrakcje dla dzieci, przejadki konne
i stoiska gastronomiczne. Tradycyjnie ju rozstrzygnlimy konkursy wiecw sobtkowych oraz kulinarny. Nagrody uczestniczkom zmaga kulinarnych
wrczy Starosta Zamojski Henryk Matej.
Na deskach sceny przy remizie wystpiy zespoy: Zaburzanki, Szczebrzeska Kapela Podwrkowa
oraz San Remo, a cao zakoczya zabawa, ktr
poprowadzi DJ Manieczki

Zesp folklorystyczny ,,Zaburzanki

Festiwal ,,Stolica jzyka polskiego
Festiwal Stolica jzyka polskiego bdzie trwa
od 31 lipca do 7 sierpnia 2016 r. w Szczebrzeszynie. Temat przewodni imprezy to ,, Miedzy
Przeszoci a Przyszoci. Zwyczajowo skadaj si na spotkania z literatami, spektakle
teatralne i koncerty muzyczne oraz szereg innych dziaa towarzyszcych. Organizator festiwalu opublikowa proponowany program tegorocznej edycji, ktry mona pobra pod zakadk: 2016 ,,program
m.
Trzsiny TURBO czekaj!
11 lipca rusza praca nad spektaklem o Trzsinach przyszoci w ramach programu Lato w
Teatrze. Zapraszamy dzieci i modzie z Trzsin i okolic do wzicia udziau w dwutygodniowej przygodzie!
To ju czwarty raz, kiedy w Trzsinach niedaleko Smorynia odbd si dwutygodniowe
zajcia (aktorskie, scenograficzne, lalkarskie,
9

CHRZSZCZ NR 7 (11)

muzyczne, taneczne i dziennikarskie) majce na celu

przygotowanie spektaklu. S to dziaania spord
czterdziestu czterech warsztatw organizowanych w
ramach oglnopolskiego programu Lato w Teatrze,
ktry powsta z inicjatywy warszawskiego Instytutu
Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego. Projekt
finansowany jest przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Prowadzcymi zaj s przedstawiciele Stowarzyszenia Dziaa Twrczych Republika Warszawa: aktorzy, animatorzy kultury i specjalici poszczeglnych dziedzin. Wsplnie z dziemi z Trzsin i
okolic wystawilimy, zarwno w Trzsinach, jak i
Bigorajskim Centrum Kultury, spektakle o w. Franciszku (Gdzie Ptaki w 2012 i Boso w 2013 roku) oraz
przedstawienie Krlestwo na podstawie Opowieci z
Narnii C. S. Lewisa (2015 r.). W tym roku, od 11 do
24 lipca modzi uczestnicy zaj pr zenios si do
przyszoci, do Trzsin TURBO 3000. To od nich
bdzie zaleao, jak zmieni si wiat znany im na co
dzie. Jak bd wyglda ludzie, zwierzta, maszyny
i domy? Czy wci bd rosy pyszne maliny i czy
pole nadal bdzie rodzi? Moe trzeba bdzie wymyli nowe potrawy? A Koo Gospody Wiejskich?
Zupenie odejdzie w zapomnienie, czy wrcz przeciwnie, stanie si ostatni desk ratunku dla umierajcych dusz, zasuszonych bez piewu i taca?
Rnorodno zaj, ktre bd si skada na
przygotowanie spektaklu, sprawi, e kady znajdzie
tu co dla siebie. Pomyl, co Ci najbardziej interesuje? Moe chciaby zosta aktorem albo pozna tajniki tworzenia scenografii do spektaklu? A moe wolaby stworzy aktora-lalk, ktry wraz z Tob wystpi na scenie? Jeli kochasz gra na instrumentach
(take tych nietypowych!) czy piewa, moesz wczy si do tworzenia oprawy muzycznej przedstawienia, a jeli marzysz o tym, by taczco przey te
dwa tygodnie, bdziesz mg doczy si do grupy
tanecznej, ktra take ma swj udzia w tworzeniu
spektaklu. Znajdzie si te miejsce dla tych, ktrzy
chcieliby wcieli si w role dziennikarzy i uda si
do radia i telewizji, czy poprowadzi wasn audycj.
Nie musicie decydowa teraz: 11 lipca w Trzsinach,
od godz. 9,bdziecie mieli okazj uczestniczy we
wszystkich warsztatach i wybra te, ktre Was najbardziej zainteresuj.
Do zobaczenia!
Zapraszamy dzieci i modzie w wieku od 5 do 18
lat. Udzia w zajciach jest bezpatny. Czas trwania:
od 11 do 22 lipca od godz. 9 do 15. Miejsce: Zbirka
w Trzsinach, nieopodal kocioa i starej plebanii.

10

Do obejrzenia efektu warsztatw spektaklu o Trzsinach przyszoci zapraszamy 23 i 24 lipca. Wicej informacji o prowadzcych i o dotychczasowych
spektaklach
na
blogu:
https://
gdzieptaki.wordpress.com/ i facebooku: https://
web.facebook.com/BosoLatoWTeatrze/?fref=ts

Przyjcie lata
I c powiecie na to,
e ju si zblia lato?
Kret skrzywi si ponuro:
Przyjedzie pewnie fur.
Je si najey srodze:
Raczej na hulajnodze.
W sykn: Ja nie wierz.
Przyjedzie na rowerze.
Kos gwizdn: Wiem co o tym.
Przyleci samolotem.
Skd znowu - rzeka sroka Nie spuszczam z niego oka
I w zeszym roku, w maju,
Widziaam je w tramwaju.
Nieprawda! Lato zwykle
Przyjeda motocyklem!
A ja wam to dowiod,
e wanie samochodem.
Nieprawda, bo w karecie!
W karecie? C pan plecie?
Owiadczy mog krtko,
Przypynie wasn dk.
A lato przyszo pieszo Ju ki nim si ciesz
I stoj cae w kwiatach
Na powitanie lata.
Jan Brzechwa

CHRZSZCZ NR 7 (11)

Malowana skrzynia,
czyli wspczesne powroty do kultury
ludowej
Zapraszam na cykl spotka z kultur ludow - zagadnieniami, ktre wi si z obrzdami oraz obyczajami kultywowanymi przez najstarszych mieszkacw
naszego regionu. Rozpoczlimy wakacje - czas, kiedy
moemy
podziwia
pikno
przyrody
i przemierza nawet najdalsze zaktki wiata. Jest to
te moment, w ktrym warto powrci do korzeni
zwiedzi skansen, posucha opowieci przedstawicieli starszego pokolenia, odkry na nowo lokalne
tradycje, a wrd nich obrzdy zwizane z
yciem rodzinnym.
Oczywicie, jednym z najwaniejszych obrzdw
rodzinnych jest wesele, ktre poprzedzone byo okrelonym i skrupulatnie przestrzeganym ceremoniaem.
Kiedy nadchodzi odpowiedni moment na zampjcie czy oenek, rodziny do bacznie przypatryway
si ewentualnym kandydatom. Jeli rodzina kawalera
znalaza waciw dla niego parti, wysyano do jej
domu swata. Rola dziewosba polegaa na dokonaniu wstpnego rozeznania dotyczcego spraw majtkowych, a gdy okazao si, e rodzina kandydatki
spenia zaoone kryteria, wybierano si do jej domu.
Czyniono to przewaanie pnym wieczorem, a swatowi lub swatce towarzyszy kawaler lub jego ojciec.
Dziewosb nie od razu zdradza cel wizyty - do zasadniczego tematu przechodzi ostronie, cho kady
wiedzia, do czego go zmierza. Wreszcie padao
najwaniejsze zdanie: Przyszlimy w sprawie kupna
pewnej rzeczy, ktra jest w tym domu. Tu wymieniano imi kawalera, ktry miaby by tym kupujcym i zaczto prezentowanie jego zalet. Pod koniec
owej przemowy swat wyciga butelk z gorzak i
prosi o kieliszki. Jeli gospodarz podawa je ochoczo, oznaczao to zgod na wydanie crki, czyli ryche zrkowiny.
Po zrkowinach nadchodzi ju czas na weselne
przygotowania. W rodzinie pana modego zbierano
pienidze na trunki i muzykantw, a w rodzinie panny modej na wystawne przyjcie weselne. Nawet
najbiedniejsi chcieli wyda crk za m godnie,
czsto kosztem caorocznego zaciskania pasa byleby dobrze ugoci weselnikw. Jedzono, pito, bawiono si czasem nawet przez tydzie najpierw na waciwym weselu, a potem na tzw. poprawinach.
Pierwszym weselnym posikiem by obiad ju od
XIX wieku podawano najczciej tusty ros z domowym makaronem oraz ziemniaki z pieczystym. W
chaupach biedakw musia go zastpi ur, placki,

kapusta czy groch. Siedzcy u szczytu stou rodzice i

starostowie wznosili pierwszy toast. Potem zaczynay
si weselne przypiewki oraz tace przy wtrze kapeli. Podczas tacw nastpowa tzw. biay wieniec,
czyli moment, kiedy panna musiaa zataczy z kadym z weselnych goci. W zamian za ten zaszczyt
skada on na rce starociny datek pieniny na poczet
przyszego
gospodarstwa.
Wraz
z wybiciem pnocy nastpoway oczepiny druhny
zdejmoway wianek z gowy panny modej, cinano
jej warkocz lub skracano wosy, a starsze niewiasty
zakaday modej matce bogato zdobiony czepiec.
Po weselu nadchodzi czas przenosin
do domu ma moda matka przeprowadzaa si
tam wraz z caym posagiem umieszczonym w malowanej skrzyni i pena nadziei - rozpoczynaa kolejny
etap swojego niewieciego ycia.
Aneta Bartoszczyk - Trochimiuk
.Nowoci

wydawnicze na lipiec

Miejsko Gminna Biblioteka Publiczna w Szczebrzeszynie proponuje pastwu kolejne nowoci wydawnicze.
Nurowska M. ,, Wariatka z Komaczy. Znana malarka wyjeda na krtki urlop w Bieszczady, chce
odpocz od warszawskiego ycia. Z kadym dniem
upewnia si, e chce tu pozosta. Ta decyzja zmieni
jej ycie, ale nie tak, jak tego oczekiwaa. Do Komaczy przyjeda trjka francuskich architektw,
ktrzy maj zrekonstruowa spalon cerkiew. Po
burzliwych pocztkach znajomoci Marta zostaje on jednego z nich i oboje wyjedaj do Lwowa. ycie we Lwowie jest wzgldnie normalne, ale kilkaset
kilometrw dalej okrutna wojna, w ktr Marta zostaje zamieszana.

11

CHRZSZCZ NR 7 (11)

Slughter K. ,,Moje liczne. Pewnego dnia dziewitnastoletnia Julia znikna bez ladu. Tragedia na
zawsze naznaczya jej najbliszych. Ojciec popeni
samobjstwo, a siostry, Claire i Lydia, zerway ze
sob kontakt. Po ponad dwudziestu latach mocno
skonfliktowane siostry rozpoczynaj prywatne
ledztwo i docieraj blisko prawdy, jednak komu
bardzo zaley, by prawda nigdy nie wysza na jaw.
MGBP w Szczebrzeszynie

Lato jest okresem przygotowywania rnych przetworw i pieczenia ciast. Proponujemy niej dwa
ciekawe, wyprbowane przepisy.

Ciasto marchewkowe.
Skadniki
marchewka 400 g
ananas w puszce 150 g
orzechy woskie 100 g
cukier brzowy 400 g
mka pszenna 400 g
jajka 4 szt.
wirki kokosowe 100 g
olej sonecznikowy 300 g
proszek do pieczenia 0,5 yeczki
soda oczyszczona 0,5 yeczki
przyprawa do grzanego wina i piwa
laska wanilii
cynamon

Wykonanie
Jajka ubi do podwjnej objtoci. Podczas ubijania
doda: cukier, olej, wanili i pokrojonego ananasa.
Po ubiciu wymiesza z utart marchewk. Do przesianej mki doda przyprawy: cynamon, przypraw
do wina i piwa, orzechy, proszek do pieczenia i sod
oczyszczon. Wymiesza z utart mas. Piec 1 godzin w temperaturze 150 stopni Celsjusza. Blach
wyoy papierem do pieczenia.

Dereniwka nalewka z derenia

Skadniki:500 g dojrzaych lub przejrzaych owocw
derenia (mona da nawet wicej, tyle, ile zmieci
si w soiku z alkoholem), 250 ml spirytusu 96%,
250 ml wdki 40%, [lub zamiast powyszych p
litra spirytusu nalewkowego 70%, 300 500 g cukru
(w zalenoci od upodoba ja bd uywa 350 g,
mam do sodkie owoce)
Wykonanie: Bierzemy dojrzae owoce derenia i
miadymy je lub nakuwamy, eby wypuciy wicej soku. Nie drylujemy (na szczcie!), dajemy
owoc w caoci. Owoce wsypujemy do wyparzonego
soika, zalewamy alkoholem, szczelnie zakrcamy.
Pozostawiamy na miesic w ciepym miejscu, co
jaki czas potrzsajc. Po tym czasie przecedzamy
nasz nalewk. Do jednego soika zlewamy sok z
alkoholem, do drugiego owoce. Na razie soik z
alkoholem zostawiamy w spokoju. Przecedzamy
owoce z syropem cukrowym zlewamy sam syrop
(w sumie nie wiem, czy owoce jeszcze si do czego
nadadz, raczej zostan same pestki z odrobin
miszu) najlepiej zrobi to przez gaz i dokadnie
odcisn owoce. Syrop mieszamy z alkoholem z
drugiego soika i odstawiamy do sklarowania na co
najmniej tydzie (tyle przepis ja trzymabym co
najmniej miesic).
Po tym czasie przesczamy alkohol przez filtr
(np. filtr do kawy) do szczelnych butelek i odstawiamy na co najmniej 6 miesicy, najlepiej rok (a jeszcze lepiej kilka lat, ale wiadomo ,e raczej si tyle
nie dotrwa). Degustujemy najlepiej, zupenie jak w
szlacheckim dworku, na radosnej biesiadzie w towarzystwie wszelakich misiw.
Smacznego!

Chrzszcz miesicznik infor macyjny

Wydawca Stowarzyszenie Przyjaci Szczebrzeszyna
Redakcja Zygmunt Krasny, Joanna Dawid, Mateusz Sirko
Adres : 22-460 Szczebrzeszyn ul. Pl. T. Kociuszki 1
E-mail: sps@onet.eu
Projekt rysunku Chrzszcza Monika Niechaj

12

www.chrzaszcz.com.pl