III Olimpiada Matematyczna Gimnazjalistw

(zawody stopnia trzeciego)

8 marca 2008 r.
Szkice rozwiza
1. Dane s takie liczby rzeczywiste a, b, c, e liczby ab+bc , bc+ca , ca+ab s dodatnie. Udowodnij,
e liczby a, b, c maj jednakowy znak, tzn. wszystkie s dodatnie lub wszystkie s ujemne.
Rozwizanie
Zauwamy, e adna z liczb nie moe by rwna 0; w przeciwnym razie ktra z liczb ab+bc, bc+ca,
ca + ab byaby rwna 0.
Jeli nie wszystkie spord liczb a, b, c maj jednakowy znak, to albo
(1) dwie spord liczb a, b, c s dodatnie, a trzecia ujemna, albo
(2) dwie spord liczb a, b, c s ujemne, a trzecia dodatnia.
Rozpatrzmy przypadek (1). Bez straty oglnoci moemy przyj, e a, b>0 oraz c<0. Wtedy jednak
bc + ca < 0, co stoi w sprzecznoci z zaoeniami treci zadania.
Analogicznie rozumujemy w przypadku (2): Jeli a, b<0 oraz c>0, to bc+ca<0, co przeczy warunkom
zadania.
2. Udowodnij, e istnieje nieskoczenie wiele trjek (a, b, c) dodatnich liczb cakowitych speniajcych
rwno a3 + 3b6 = c2 .
Rozwizanie
Zauwamy, e dla kadej liczby cakowitej dodatniej n,
(n2 )3 + 3n6 = 4n6 = (2n3 )2 .
Std wynika, e dla kadej dodatniej liczby cakowitej n, trjka liczb (a, b, c) = (n2 , n, 2n3 ) jest rozwizaniem danego rwnania.
3. Dany jest trjkt ABC, w ktrym AC > BC. Punkt P jest rzutem prostoktnym punktu B na
dwusieczn kta ACB. Punkt M jest rodkiem odcinka AB. Wiedzc, e BC = a , CA = b , AB = c ,
oblicz dugo odcinka P M .
Rozwizanie
Oznaczmy przez Q punkt przecicia prostych AC i BP . Wwczas w trjkcie BQC dwusieczna kta
przy wierzchoku C pokrywa si z wysokoci tego trjkta poprowadzon z wierzchoka C. Wobec
tego CQ = CB = a oraz BP = P Q. Ponadto AM = M B. Std wynika, e P M = 12 AQ. Zatem
P M = 21 AQ = 12 (AC CQ) = 12 (b a) .
4. Czy wierzchoki 20-kta foremnego mona tak ponumerowa liczbami 1, 2, . . . , 20, aby uy wszystkich tych liczb oraz aby dla kadych czterech kolejnych wierzchokw suma ich numerw bya mniejsza od 43 ? Odpowied uzasadnij.
Rozwizanie
Odpowied: Takie ponumerowanie nie istnieje.
Zamy, e kolejne wierzchoki 20-kta foremnego s ponumerowane liczbami a1 , a2 , . . . , a20 . Wtedy
a1 + a2 + a3 + a4 42
a2 + a3 + a4 + a5 42
(1)

a3 + a4 + a5 + a6 42
...
a19 + a20 + a1 + a2 42
a20 + a1 + a2 + a3 42

Dodajc nierwnoci (1) stronami uzyskujemy zaleno 4(a1 +a2 +. . .+a20 ) 2042, ktra z kolei
jest rwnowana nierwnoci 4 (1 + 2 + . . . + 20) 20 42, czyli 840 840.
Wobec tego aby rozpatrywane ponumerowanie istniao, w nierwnociach (1) musz zachodzi rwnoci. Std w szczeglnoci uzyskujemy a1 +a2 +a3 +a4 =a2 +a3 +a4 +a5 , czyli a1 =a5 . Otrzymalimy
sprzeczno, gdy wszystkie liczby a1 , a2 , . . . , a20 s rne.

5. Dany jest ostrosup prawidowy czworoktny, ktrego kada krawd ma dugo 1. Ostrosup ten
przecito paszczyzn przecinajc jego wszystkie krawdzie boczne i uzyskano w przekroju czworokt wypuky ABCD nie bdcy trapezem. Proste AB i CD przecinaj si w punkcie P . Wyznacz
wszystkie wartoci, jakie moe przyj odlego punktu P od paszczyzny podstawy ostrosupa.
Rozwizanie
Oznaczmy przez S wierzchoek danego ostrosupa. Prosta AB ley w paszczynie ABS, a prosta
CD ley w paszczynie CDS. Zatem punkt wsplny prostych AB i CD musi lee w czci wsplnej
paszczyzn ABS i CDS, ktr jest prosta przechodzca przez punkt S i rwnolega do paszczyzny podstawy danego ostrosupa. Tak wic, niezalenie od wyboru paszczyzny ABCD, odlego
punktu P od paszczyzny podstawy danego ostrosupa jest rwna wysokoci H tego ostrosupa.
Korzystajc z twierdzenia Pitagorasa obliczamy:

 2 2 1
2
2
2
.
H =1
= , skd H =
2
2
2