Dumny

z bycia
POLAKIEM

5 cech mentalnoci polskiej, ktre

ograniczaj nasz potencja
J E D Z I E P O L A K S A M O C H O D E M , K TO Z A J E D A M U D RO G . P O L A K M Y L I : A L E
D E B I L ! . I P R Z Y S P I E S Z A , B Y S P R AW D Z I . P O D J E D A , PAT R Z Y C Y N I C Z N I E P R Z E Z
O K N O N A D R U G I E G O K I E R O W C I S P R AW D Z A . FA K T Y C Z N I E , D E B I L ! M Y L I
I Z W Y C I S KO O D J E D A . B R Z M I Z N A J O M O ? T O D O P I E R O P O C Z T E K . D Z I B D Z I E
O O G R A N I C Z E N I A C H P O L S K I E J M E N TA L N O C I .

Na jako ycia skadaj si czynniki ekonomiczne, ekologiczne, polityczne i kulturowe.

Te pierwsze opisuj nasze warunki bytowe od
strony zarabianych pienidzy, te drugie rodowisko, w ktrym yjemy, te trzecie definiuj jako sprawujcych wadz, a na czwarte skadaj
si tosamo, historia, zdrowie i mentalno.
Kady z tych czynnikw jest rwnie istotny i odgrywa kluczow rol w rozwoju jakoci ycia spoeczestwa. Ale nie kady z nich rozwija si w rwnym tempie, bo o ile kwestie ekologii i ekonomii
s wzgldnie uwiadomione i spopularyzowane,
o tyle kulturowe ju nie.

01

Polska mentalno znacznie odstaje od pozostaych czynnikw i z powodu braku edukacji

nie kadzie si na ni nacisku. To doprowadza
do ograniczania potencjau Polakw i obnia
poziom ich szczcia oraz zadowolenia z ycia.
Zmiana tej mentalnoci stanowi kluczowe wyzwanie dla politykw, nauczycieli, organizacji
i mediw opiniotwrczych, a nade wszystko dla
kadego obywatela. Inaczej czeka nas wszystkich
dalsze zagbianie si w bagnie hejtingu, podcinanie skrzyde poprzez zawi i nieufno
kademu, kto przejawia oznaki sukcesu, i marnotrawienie potencjau intelektualnego oraz gospodarczego, ktry mamy jako nacja. Oto 5 cech
mentalnoci polskiej, ktre ograniczaj nasz potencja.

WSZYSCY CHC MNIE WYKORZYSTA.

Z raportu Stan spoeczestwa obywatelskiego pod kierownic-

dakw ludzie najczciej s sobie pomocni. Nadal, mimo

twem Janusza Czapiskiego wynika, e jedynie 12% Pola-

zmiany ustroju, pokutuje wic spoeczny brak zaufania do

kw zgadza si z tym, e wikszoci ludzi mona ufa

siebie nawzajem i do pastwa. Sprzedawca jest dla Kowal-

(w Danii, dla porwnania a 66%). Jedynie wedug 16% ro-

skiego nacigaczem, bogacz zodziejem, polityk kamie,

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

psycholog miesza w gowach, a telewizja manipuluje. Tylko

nowej rzeczywistoci w tej bowiem zaufanie jest kapita-

46% Polakw widzi w dziaaniach kolegw z pracy czyste

em. Dla porwnania w Meksyku dziecko niesuchajce si

intencje. Powszechne przekonanie o tym, e kto inny

mamy czsto syszy: Jak nie bdziesz si sucha, to kto

chce mnie oszuka, prowadzi do chorej podejrzliwoci

ci zabierze. Tajemnic pozostanie, jak taka motywacja

i hamuje postp, niemoliwy przy obecnym poziomie

wpywa na fakt, i jest tam najwicej na wiecie porwa.

awersji do wsppracy i wzajemnej nieufnoci we wszyst-

Brak zaufania degeneruje nasz kapita spoeczny, unie-

kich rodowiskach.

moliwia budow prawidowych relacji, niszczy potrzeb

Spiral nakrcaj wszyscy, niezalenie od wieku, wy-

wsppracy, niweczy prby osigania celw zwizanych

ksztacenia czy stopnia zamonoci. Nieufni dziennika-

z rozwojem gospodarczym. Potrzebny jest gony i sys-

rze publicystyczni, skupiajc si gwnie na negatywnych

tematyczny przekaz, e pienidze mona zarabia uczci-

informacjach, stwarzaj iluzj niebezpiecznego wiata,

wie, mona mie dobre intencje, yczy innym dobrze,

ogarnitego jedynie terroryzmem, wojn i oszustwami.

cieszy si z ich sukcesw i osigni, pozytywnie wspie-

Nauczyciele motywuj negatywnymi konsekwencjami

ra nie tylko sportowcw, lecz take przedsibiorcw

niezdania egzaminu, a liderzy opinii pisz o wojnie pol-

i nieznajomych, traktowa siebie nawzajem z szacunkiem

sko-polskiej. Nieufni rodzice, wypaczeni t kulturow

i yczliwoci. Taki przekaz powinien by zadaniem opi-

patologi, niewiadomie wzbudzaj nieufno w swych

nii publicznej. Media, zamiast podawa spoeczestwu to,

dzieciach powiedzeniami typu: myla indyk o niedzieli,

co mu si rzekomo podoba (vide biust celebrytki), powinny

a w sobot eb mu cili, dmucha na zimne, gdyby kz-

podj dziaania edukacyjne i budowa kapita spoeczny,

ka nie skakaa. Te kulturowe skrypty, pochodzce jeszcze

ktry w duszej perspektywie zapewni postp gospodar-

z okresu komunizmu, s przekazywane z pokolenia na po-

czy i wprowadzi pozytywne podejcie do ycia, a ten spo-

kolenie i zaraaj modzie mentalnoci niepasujc do

sb podniesie jego jako.

02

PIENIDZE TO TABU.

Kobiety podczas menstruacji w Indiach nie mog dotyka

trafi te o pienidzach mwi (raport TNS Polska dla

krw, w Ghanie wej do domu mczyzny, a muzuman-

Pracuj.pl) wstydzi si tego a poowa badanych, 30% czu-

ki nie mog si modli. W Tajlandii utrata twarzy (repu-

je si wtedy obnaonych, a 20% o pienidzach rozmawia

tacji) jest gorsza ni mier, wic jeli go w restauracji

si boi. 48% nigdy nie poprosio o podwyk, cho jedynie

dostanie nie to danie, co zamawia, to lepiej, by nie zwraca

1% osb jest zadowolonych z tego, ile zarabia. Wci dominu-

uwagi kelnerowi. W Japonii okazywanie emocji jest w zym

je faszywe przekonanie, e bogaty bo ukrad, a biedny bo

tonie, a ucie gumy w miejscach publicznych Francuzi

ofiara (wszystko jedno czyja: zego rzdu, chciwych przed-

uznaj za wulgarne. A jakie tabu istnieje w Polsce? Pieni-

sibiorcw, zego szefa, braku szczcia itd.). Nie znajdzie-

dze.

my w innych jzykach odpowiednikw polskich powiedze

Wedug bada 75% Polakw uwaa, e due pienidze

pierwszy milion trzeba ukra albo bogaty to zodziej.

mona zarobi jedynie znajomociami lub kombinowa-

A poniewa pochwali si zarobionymi pienidzmi nie wy-

niem. 20% twierdzi, e bogaty to zodziej. Polacy nie po-

pada, Polak deprecjonuje swoje finansowe sukcesy (powie,

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

e mu si udao, zamiast poda powtarzalne strategie

szczcie i sukces materialny jako przykadw godnych

sukcesu) albo ukrywa si w obawie przed spoecznym ostra-

naladowania. Kluczowe jest rwnie stanowisko mediw,

cyzmem.

ktre zamiast sensacyjnie prezentowa kwestie zarobkw,

Z powyszym wie si dychotomia szczcia i sukcesu,

powinny ten temat popularyzowa i upowszechnia jako

ktra nie pozwala Kowalskiemu poczy bogactwa ducho-

naturaln cz ludzkiego ycia. Spoeczestwo potrafice

wego z materialnym. Polak kojarzy ze szczciem rodzi-

gono mwi o finansach bdzie mogo skuteczniej znaj-

n, relacje i stan bytu, a z sukcesem wysokie stanowiska,

dywa rozwizania w kwestiach dotyczcych pienidzy,

atrakcyjno i zasoby finansowe. Oddziela od siebie oba

a inteligentni biznesowo i przedsibiorczy zyskaj mo-

te koncepty, wierzc, e ludzie bogaci na pewno szczli-

tywacj do gonego dzielenia si sukcesami. A jest czym!

wi by nie mog. Przekonanie, e pienidze szczcia nie

Polska jest na 25. miejscu pod wzgldem liczby dolaro-

daj, jest dysfunkcjonalne w przypadku posiadania du-

wych milionerw (ma ich wicej ni Dubaj). Szacuje si,

gw czy pukajcego do drzwi komornika, a sens ma do-

e ich aktualna liczba wzronie z 50 tysicy do 126 tysicy

piero od momentu zaspokojenia potrzeb finansowych.

w cigu najbliszych 5 lat. Wrd tych ludzi jest coraz wicej

Rozwizaniem jest edukacja spoeczestwa poprzez pro-

przedstawicieli modszego pokolenia, ktre ani nie dosta-

mowanie polskich sukcesw gospodarczych obok sporto-

o finansowej schedy po rodzicach, ani nie kombinowao.

wych i prezentowanie sylwetek uczciwych ludzi czcych

Ich inteligencj naley pokazywa.

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

03

JAK NIE JEST LE, JEST DOBRZE.

Statystyczny Polak korzysta z motywacji reaktywnej, po-

si bowiem brak problemw; wwczas trzeba je znale.

dejmujc dziaania majce na celu jedynie rozwizanie

Wtedy Polak atakuje Polaka, nie umiejc si zjednoczy

istniejcych problemw. Ich brak traktuje jako stan docelo-

wspln wizj. Na palcach jednej rki mona policzy po-

wy. Brak symptomw choroby oznacza dla niego zdrowie

litykw, ktrzy potrafi mwi o sobie i swoim programie,

(pogld sprzeczny z faktami: 50% spoeczestwa ma nadci-

zamiast atakowa innych. Pokazujc, e kto inny jest gu-

nienie i o tym nie wie, wic naraa si na choroby kardio-

pi, samemu pozornie wychodzi si na mdrzejszego. Jeli

logiczne). Jedzenie jest rzekomo wystarczajco dobre, gdy

kogo innego posdzi si o zodziejstwo, samemu wyglda

nie ma po nim problemw odkowych. Brak dugw jest

si na uczciwego. Ten bd poznawczy ogranicza rozwj

przez wielu traktowany jako stan docelowy, cho powinno

mentalny spoeczestwa, ktre skupione na negowaniu

by nim indywidualnie definiowane bogactwo.

problemw nie koncentruje si na tworzeniu docelowej

Reaktywno w podejciu do ycia oznacza reagowanie

rzeczywistoci.

na problem i brak konstruktywnego tworzenia wia-

Rozwizanie wymaga szerokiej dziaalnoci edukacyj-

ta, w ktrym w przyszoci chciaoby si y. Obnia ona

nej i zmiany systemu motywacyjnego Polaka z likwido-

znacznie indywidualne standardy ycia. Brak dugw

wania problemw na denie do tworzenia docelowej

nie jest bogactwem, brak choroby nie oznacza zdrowia,

rzeczywistoci szeroko pojtego dobrobytu. To mylenie

niekrzyczcy rodzic wcale nie jest wystarczajco dobry,

w kategoriach zdrowia, a nie braku chorb, bogactwa,

niepijcy m nie powinien by docelowym standardem,

a nie braku biedy, mioci, a nie braku ktni. Bdzie to wy-

a jedzenie niepowodujce problemw z metabolizmem

magao take zmiany sposobu przekazywania informacji

wcale nie musi by smaczne. Te niskie standardy s bez-

przez media z tylko negatywnego na przynajmniej w po-

litonie wykorzystywane przez nieetyczne korporacje (nie

owie pozytywny, nauczenia pracownikw przynoszenia

jest tajemnic, e produkty ywieniowe w midzynarodo-

rozwiza, a nie tylko obok diagnozowania problemw,

wej sieci supermarketw s w Polsce gorszej jakoci ni

i zmiany mylenia z tego, czego si nie chce, na mylenie

ich odpowiedniki za granic), ale pretensje do nich byyby

o tym, czego si chce.

przerzucaniem odpowiedzialnoci, ktr kady Polak powinien wzi na siebie oczekujc, e tanio jest dobrze,
podpisujemy na siebie wyrok sprzedaowy, udzc si,
e wysok jako mona mie za mae pienidze.
Jak nie jest le, wcale nie jest dobrze. Do dobrze jest jeszcze daleko.
Podejcie reaktywne, nastawione na eliminacj problemw, jest historycznym nawykiem. Polacy w cigu ostatnich kilkuset lat podejmowali przede wszystkim dziaania
obronne. To dlatego nard jednoczy si dopiero w chwili
pojawienia si wsplnego wroga, a gdy go nie ma, niszczy
si od rodka. Problemem w podejciu reaktywnym staje

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

04

POLSKA TO JA, ALE NIE MY.

Polacy nie maj wedug bada Eurostatu ani jednej ce-

grup oraz dziaanie w ramach kolektywu. Pita gru-

chy spoeczestwa obywatelskiego. 40% z nich uwaa,

pa wie, e wszyscy strzelaj do tej samej bramki,

e naruszenie wasnoci publicznej w aden sposb ich

i skupia si na ulepszaniu jakoci ycia caej planety.

nie dotyczy. Oszukanie na egzaminie czy niepacenie po-

Powyszy model wyznacza rwnie poziomy rozwoju

datkw jest traktowane jako przykad sprytu i inteligencji,

wiadomoci plemion, narodw, kultur czy organizacji.

a nie jako okradanie wasnego pastwa. Spoecznie Po-

Polacy wychodz z narzekania i obwiniania na rzecz kon-

lak dors do nierzucania petw na chodnik, teraz czas

struowania swego ycia, tyle e nie myl w kategoriach

na inwestowanie w koncept kolektywu. Jestemy spoe-

Polska, ale ja. Emigranci (jest ich aktualnie ponad

czestwem indywidualnie grajcych zawodnikw, ktrzy

2,2 mln) nie wyjedaj z Polski tylko z pobudek finanso-

w swoim egocentryzmie zapominaj, e chodzi o zwyci-

wych. Zabijanie przebojowoci i niszczenie przejaww

stwo caej druyny. Ci zawodnicy chc by pojedynczymi

sukcesu, permanentny i patologiczny hejting, z ktrym

gwiazdami, co nie zawsze prowadzi do wygrania przez

nic si nie robi, narzekanie i zawi s czynnikami men-

wszystkich.

talnymi, za ktre kady z nas jest odpowiedzialny. Mamy

Idc za piramidalnym modelem dr. Davida Logana (Tri-

pretensje do politykw, ktrzy kombinuj na tankowaniu

bal Leadership), ludzi mona podzieli na 5 grup. Pierw-

paliwa, tymczasem z ostatniego raportu firmy Euler Her-

sza narzeka, e wszystko jest le, druga mwi, e z nimi

mes wynika, e prawie 80% polskich firm jest okradanych

indywidualnie jest co nie tak, trzecia krzyczy: jestem bo-

przez osoby, ktre w nich pracuj. Ganimy uczestnikw

giem, czwarta: jestemy bogami, a pita: wiat jest pikny.

afery tamowej za przeklinanie, podczas gdy a 80% Pola-

Pierwsz konstytuuj sami narzekacze, obarczajcy swymi

kw przeklina (CBOS).

niepowodzeniami wszystkich

poza

sob.

Druga

grupa odzyskuje odpowiedzialno, zauwaaj swoje przywary. Pracujc nad

sob, zdobywa zasoby, po
czym do grupy egocentrycznej, mwic metaforycznie:
jestem bogiem. To jednak
nie jest poziom gry druynowej (team playing), ale
budowanie samego siebie
(czsto kosztem innych).
Dopiero na czwartym poziomie pojawia si organizowanie i prowadzenie

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

Politycy to tylko zgeneralizowana reprezentacja Janw

Polsk. Czas przej na mylenie kolektywne i zacz budo-

i Katarzyn Kowalskich tworzy j kady z nas, kto pa-

wa kraj, w ktrym kady z nas chce y i przesta obwinia

trzc w lustro, moe sobie zada fundamentalne pytanie

politykw za to, e s tacy jak wikszo naszego spoecze-

o bycie Polakiem. Suma indywidualnych czynw kadego

stwa. Czyli my.

z nas buduje co, na czym kademu z nas powinno zalee:

05

EFEKT DEBILA.

Jedzie Polak samochodem, kto zajeda mu drog. Polak

hejterw. Przykrywa fundamentaln ludzk yczliwo

myli: Ale debil!. I przyspiesza, by sprawdzi. Podje-

i wiar w ludzkie dobro. Wytykanie sobie bdw prowadzi

da, patrzy cynicznie przez okno na drugiego kierowc

do niekoczcego si udowadniania sobie racji i powoduje

i sprawdza. Faktycznie, debil! Myli i zwycisko odjeda.

lk przed ich popenianiem. Std ju tylko jeden krok do

W psychologii ten mechanizm nazywa si samospenia-

niepodejmowania dziaania. Tymczasem przekonanie:

jcym si proroctwem. Polega na tym, e czowiek, ktry

Jeli si z Tob nie zgadzam, to si mylisz, jest bdem

w co uwierzy, wybiera z rzeczywistoci te jej fragmenty,

poznawczym. Rnice zda maj rozwija, a nie skca.

ktre pozwalaj wasn tez udowodni. Czy ten kierowca

Tak duy nacisk kadziony na wyksztacenie akademickie

o tym wie? Nie, jego samowiadomo emocji i mechani-

przykrywa obraz rzeczywistych wymogw rynkowych,

zmw mylenia jest na bardzo niskim poziomie. Czy to

na ktrych obok umiejtnoci twardych krluj mik-

przeszkadza temu Polakowi by przekonanym, e ma ra-

kie. Sprzeda, w Polsce traktowana po macoszemu, jest

cj? Rwnie nie ma on bowiem iluzoryczne przekona-

na wiecie wymieniana jako pita najwaniejsza umie-

nie, e zna si na wszystkim. Popenia najwikszy grzech

jtno pracownikw. Z coachingu w Anglii korzysta

ignorancji: odrzuca to, o czym nie ma adnego pojcia.

80% firm, w Polsce dopiero 15%. Krajowi brakuje brandin-

W Polsce atwo zosta debilem. Wystarczy le zaparko-

gu, tak by by kojarzony za granic z prawdziwymi zasobami

wa samochd, nieprawidowo odmieni jaki wyraz,

charakteryzujcymi Polakw: odwag, wietn znajomo-

popeni literwk w tekcie. Nie wybaczamy bdw,

ci jzyka angielskiego (aktualnie 6. miejsce na wiecie),

bo poczucie wasnej wartoci budujemy na teoretycznej

wyksztaceniem, przedsibiorczoci. Musimy nauczy

wiedzy (intelekcie). Meksykanie na rodzinie. Brazylij-

si sprzedawa swoj wiedz i umiejtnoci, tak by gono

czycy (najwiksza na wiecie liczba operacji plastycznych

na bazie faktw mwi o sobie. Dopki tego nie zrobimy,

i siowni) na wygldzie. Amerykanie na sprawczoci.

polskiego studenta czeka praca na angielskim zmywaku

Ten fetysz magistra (wg OECD w Polsce bdzie w cigu kil-

nie ze wzgldu na brak wyksztacenia, ale z powodu braku

ku lat 50% spoeczestwa z tytuem magistra) doprowadza

wiary w siebie i braku rynkowej orientacji.

do pustego tytularstwa, opartego nie na umiejtnociach

yciowych, na ksikowych teoriach. Cynizm i zarozumiaa maniera zionie z internetowych wymian zda midzy
wyszymi sferami tak samo jak prymitywne wyzwiska

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

10

Zacz bardziej ufa i widzie dobre intencje innych ludzi.

Nauczy si mwi o pienidzach i poczy sukces materialny ze szczciem.
Krytyk zamieni na pozytywnie sformuowane i konstruktywne wnioski.
Wzi odpowiedzialno za swj kraj i zacz od siebie samego budowa Polsk, w ktrej
chce si y.
Budowa poczucie wasnej wartoci nie tylko na wyksztaceniu, lecz take na efektywnoci,
przedsibiorczoci, relacyjnoci i innych czynnikach mikkich.

Zmieniajc te 5 rzeczy, zmienimy mentalno nas samych. To zmieni sposb wychowywania dzieci, a one stworz lepszy kraj dla nas wszystkich. By moe prawdziwy
patriotyzm zaczyna si w domu, od spojrzenia w lustro.

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

11

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

12

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

13

Nowy patriotyzm
Co roku w Dzie Niepodlegoci na ulice wychodz tysice ludzi. U czci z nich lk, skrywany pod paszczem agresji, doprowadza do rozrb,
atakw na siebie nawzajem i policj, niszczenia
wasnoci publicznej i prywatnej. Politycy przecigaj si we wzajemnym obwinianiu i przypisywaniu sobie zasug. Na blokach wywieszone s flagi (najczciej wbrew przepisom bo z godem),

liszka (oby z polsk wdk!). Margines nienaturalnie uminionych mczyzn bez pomysu
na ycie wykrzykuje na ulicach antyeuropejskie
hasa, prezydent wyjeda z Belwederu, by opowiedzie o wietnoci zamierzchych czasw,
w telewizji pokazuj historyczne ujcia powicenia i zwycistw (ten sam wzorzec stosuje si,
gdy przegrywa reprezentacja w pice nonej).

a miliony ludzi o wiele bardziej cieszy dzie wolny

od pracy ni wspomnienie zwycistwa Pisudskiego. Ile osb kontynuuje wychylanie kie-

Czy co to zmienia, poza chwilowym stanem

uniesienia, ktry koczy si wraz z powrotem
do codziennych obowizkw? Czy umieszcza to

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

14

samochody polskich marek na zagranicznych

rynkach, otwiera wicej pierogarni poza krajem,
przenosi konsumentw z francuskich i niemieckich supermarketw do polskich? Czy przyczynia
si do stworzenia wikszej liczby Radwaskich
(jedna z najlepszych na wiecie tenisistek), Darskich (lider grupy Behemoth, jednej z najbardziej
znanych kapel deathmetalowych na wiecie),
Rubik (jedna z najbardziej znanych modelek
na wiecie), Krup (Polka uznana za jedn
z najatrakcyjniejszych kobiet na wiecie), czyli
ludzi brandw, ktrzy na ogromn skal reprezentuj cay nard i czsto s pierwszym kontaktem obcokrajowca z polsk kultur, gospodark,
kuchni? Czy dziki temu patriotyzmowi wyksztacony mody czowiek nie wyjeda do Anglii, gdzie za mae pienidze haruje na zmywaku?
Czy to uniesienie inspiruje wiksz liczb mistrzw biznesu pokroju prezesa Asseco czy szefa
Farko, by wchodzili jeszcze bardziej na zagraniczne rynki i promowali wrd modych Polakw fachow przedsibiorczo, midzynarodowe standardy, wiatowy rozmach, i dawali peen
wyraz jake cudownej cesze naszego narodu pt.
Polak potrafi?

Jak fala o brzeg

To pytania retoryczne: chwilowe uniesienie
emocjonalne jest jak fala, ktra rozbija si o brzeg
i ju jej nie wida. Nie przyczyni si do stworzenia systemowych rozwiza, ktre pomog krajowi wej na zupenie inny poziom wiadomoci
gospodarczej, politycznej, historycznej, kulturowej i spoecznej. Patriotyzm w formie zacietrzewienia i wzajemnych wyzwisk jest nieudolny.
Uprawiany raz do roku nieskuteczny. Realizo-

wany agresywnymi zachowaniami na ulicach

niebezpieczny. A pokazywany w czarno-biaych
filmach z poowy zeszego stulecia nieaktualny.
Patriotyzm musi dzi wyglda inaczej i to mdre
gowy powinny si zaj edukowaniem narodu
,jak go realizowa kupowanie produktw tylko
dlatego, e maj logo Teraz Polska, jest naiwne
i niestety nie wystarczy. Mdre gowy, ktre maj:
dugofalowy plan dziaania z mierzalnymi
celami,
wiedz i dowiadczenie potrzebne do jego
zrealizowania,
odwag do jego wprowadzenia,
rodki do realizacji
i przede wszystkim pomys na takie sprzedanie nowej koncepcji patriotyzmu, by starsze pokolenie zatrzymao si cho na chwil
i umiechno, mylc o Polsce przyszoci,
a mode zrozumiao, e sowo odpowiedzialno ma o wiele gbsze znaczenie ni pamitanie, by zabra iPhone`a z toalety.

Ewolucja patriotyzmu
Samo sowo pochodzi od aciskiego sowa
ojciec. Patrymonium to dziedzictwo, archaicznie nazywane ojcowizn. Std blisko do ojczyzny, ktr niczym ojca naley chroni,
kocha, moe odda za ni ycie. I historycznie
rzecz biorc, gdy Chrobry powiksza ojczyzn
najazdami na wschd, a wieki pniej ssiedzi
robili to samo, wczesne stadium ewolucji wiata potrzebowao patrioty obrocy. Wojownika,
ktry sta na stray porzdku. Ale wraz z rozwojem handlu i wikszej korzyci pyncej z prowadzenia interesw patriotyzm uleg zmianie.

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

15

Narodziy si protekcjonizm i patriotyzm gospodarczy, chronice wasny rynek (Niemcy

kupuj przede wszystkim w rodzimych sieciach Aldi i Plus). Ze wzgldu na kolonializm
rola komunikacji wzrosa i zaczto ujednolica
sposb porozumiewania si, tworzc kanony postpowania. Francuski sta si jzykiem
dyplomacji, woskie malarstwo wzorem do
naladowania, pruski dryl metod zarzdzania wojskiem. Obok patriotyzmu obronnego
i gospodarczego powsta nowy twr patriotyzm
kulturowy, ktry po dzi dzie niewiadomie organizuje mylenie potomnych. Nie ma znaczenia kto gra bo i tak wygraj Niemcy. Chodzi jak
szwajcarski zegarek. Japoska jako... I wiele
innych stereotypw, ktre definiujcych cay nard w oczach osb, ktre czsto nawet w danym
kraju nie byy. Po wojnach, gdy wiat zacz sw
nieuniknion podr w kierunku konsumpcji,
pojawi si patriotyzm lifestyleowy: jeden chce
wic amerykaskiego luzu, drugi hiszpaskich
sjest, a trzeci brazylijskiej zabawy. To na tych niewidzialnych nurtach buduje si marki, sprzedaje
koncepty, tworzy trendy. Kiedy Polak potrafi
stworzy midzynarodow jako?
Czy dzi, w 2015 roku, kogokolwiek w Polsce
interesuje obrona granic przed najedc? Czy
nastolatek urodzony w erze konsumpcji, ktry
nie sta w kolejkach po kiebas, zrozumie, e Solidarno walczya z komunizmem o jego wolno?
Patriotyzm musi sprosta zupenie nowym wymaganiom, jakie stawia dzisiejszy wiat. Odej
od mitomaskiego traktowania symboli narodowych, politycznej demagogii, pobudzajcej
emocje w celu uzyskania poparcia, szowinizmu
i ksenofobii. Przesta wierzy, e parada wojsko-

wa na koniach z przystrzyon grzyw jest czym

wicej ni chwilow ciekawostk dla ludzi, ktrzy woleliby mie moliwo realizowania swego
globalnego potencjau. A ju w ogle porzuci
mylenie, e poprzez zrobienie ulicznej zadymy
przekona si kogokolwiek do czegokolwiek. Tego
patriotyzmu ju nie potrzebujemy. Cho wito Zmarych jest co roku, to nikt gono nie mwi
narodowi pewnej oczywistej prawdy: Kargul
i Pawlak (archetypy wewntrznej wojny polsko-polskiej) ju nie yj. Duo lepiej dogaduj si ze
sob choby znane z reklam Serce i Rozum.

Nie o granice, ale o lepsz

przyszo
Narodowy bohater Jzef Pisudski zachca
do uczenia si ze zwycistw w poowie lat 20. XX
w., mwic, eby patriotyzm miecza przeku
w patriotyzm puga, czyn zbrojny w czyn pracy. Polacy nigdy nie mieli problemu z tym, by jednoczy si przeciw wrogom w chwili zagroenia.
W czasach zaborw dbali o dziedzictwo kulturowe, potajemnie walczc z rusyfikacj i germanizacj. W czasie wojny podtrzymywali wiadomo narodow, czsto ryzykujc ycie. Ale dzi
mamy inny problem... Nie mamy problemw!
Dr Micha Bilewicz w swoich badaniach komentowa, e Polacy s gotowi umrze za swj nard,
ale pytani o to, jacy s, mwi: zodzieje, lenie.
W badaniach z 2008 roku CBOS pokaza,
e wedug Polakw na patriotyzm skadaj si:

okazywanie szacunku fladze, hymnowi, godu (94% zgodzio si z tym),

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

16

przekazywanie narodowych wartoci dzieciom (94%),

ch, by walczy i umrze za kraj (90%),
wychowanie dzieci w wierze katolickiej, bycie pracowitym i dziaanie na rzecz spoecznoci
(75%).
Co ciekawe, mimo e cz respondentw
(30%) w peni zgodzia si z tym, e wyrazem pa-

wych producentw i zwikszenie wiadomoci

rynkowej.
Kulturalne: aktywne wspieranie modych
twrcw, artystw i promowanie ich w mediach,
czy nawet promowanie rodzimej kuchni albo lokalnej turystyki.
Skadanie weteranom hodu raz do roku jest
szczytne i wzruszajce, ale dopiero dugotermi-

triotyzmu jest rwnie wspieranie polskich sportowcw, to przegapiono czynniki o wiele waniejsze:

nowa aktywna promocja wyej wspomnianych

czynnikw przyniesie oczekiwane zmiany. Pytanie Polaku! Jak masz wizj Polski i jakie dziaania podejmujesz w celu jej zrealizowania?
powinno by przynajmniej tak samo istotne jak
to, gdzie si jedzie na wakacje. A nie jest. To prowadzi do braku odpowiedzialnoci za wasny
kraj i dekonstrukcji wsplnoty. Bez wizji nic si
nie osignie, a wtedy ludzie zamiast podjcia
celowych dziaa maj pretensje do wszystkich,

Spoeczne: przyjazne i pomocne nastawienie do czonkw lokalnej i narodowej spoecznoci.

Emocjonalne: yczliwo i optymizm we
wzajemnej komunikacji.
Gospodarcze: aktywne wspieranie krajo-

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

17

e nie jest tak, jak by chcieli.

Nowy patriotyzm
Edukacja spoeczestwa musi i w kierunku
dobra ogu i budowania nowoczesnego Brandu Polska. Nie martyrologia, ale ludzie sukcesu
(choby Jan Pawe II). Nie cige wspominanie
zwycistw reprezentacji sprzed 30 lat, ale skupienie si na inwestowaniu w Radwaskie, Lewandowskich itd. Nie walka z postkomunistami,
ale z problemami, ktre ma kady z nas, niezalenie od pogldw politycznych. Nie megalomania
i stawianie pomnikw bohaterom, ale promowanie najlepszych przedsibiorcw, najbardziej
uzdolnionych artystw, chwalenie najmdrzejszych. Nie katastrofa smoleska, ale gospodarka.
Nie etos przeszoci, ale proste pytania:
Czy wrzucasz mieci do mietnika czy na
ulic?
Czy chwalisz krajanw osigajcych sukcesy
czy nazywasz ich zodziejami?
Czy kombinujesz, jak nie zapaci za parking, czy rozumiesz, e okradanie wasnego pastwa podminowuje jego rozwj nie jednostkowo,
ale globalnie, nie jednorazowo, ale na dekady?
Na zo nie wpucisz chama, co si wpycha
na ulicy czy te wrcz przeciwnie, bo jeste dojrzalszy i chtnie nauczysz go kultury na drodze?
Mwisz to nic nie zmieni czy idziesz na
wybory, bo wiesz, e to Twj obowizek?
Czy patrzysz na etykiet produktu i wybierasz w miar moliwoci towary polskie?

(National Opinion Research Center) zadawano dwa pytania: Czy jeste dumny, mieszkajc
w swoim kraju? oraz Czy uwaasz, e Twj
kraj jest nadrzdny czy podrzdny w stosunku
do innych krajw? Tradycyjnie od wielu lat na
pierwszym miejscu na licie najbardziej patriotycznych nacji plasowali si Amerykanie. Ale po
prezydencji Busha ustpili miejsca Australii, walczc te z depczc im po pitach Wenezuel.
W Europie najbardziej patriotyczni s Holendrzy, Szkoci i Walijczycy. Jak wyglda patriotyzm
w wydaniu tych nacji? Nie chodzi ju o umieranie
za ojczyzn, bo mamy coraz mniej wojen.
Chodzi o chwalenie swych bohaterw gospodarczych,
kulturowych,
politycznych.
O kibicowanie rozwojowi wasnego narodu, wpieranie tego rozwoju. O czczenie mdrych i efektywnych tradycji i zwyczajw,
by uwica w duchu narodu jego najsilniejsze
strony. Amerykanin jest dumny z rodzimych
firm odnoszcych sukces, a Polak uwaa, e ludzie bogaci kombinuj lub kradn, przez co demotywuje swoj kultur i ludzi, ktrzy pchaj j
do przodu w okrelonym (np. gospodarczym)
kontekcie. Najmniej patriotyczni s Niemcy
z byego NRD, otysze, Szwedzi, Sowacy i
Polacy. Czas to zmieni.
Drodzy Czytelnicy! Zachcam nas wszystkich
bo to i korzystniejsze, i lepsze dla spoecznoci
do wiadomego, proaktywnego i dugofalowego budowania konceptu dobra ogu. W praktyce
przekada si to na dbanie o interesy nas wszystkich. Wierz, e dziki temu moja 3-letnia crka bdzie ya w zupenie innej mentalnoci ni
ta, w jakiej przyszo urodzi si nam.

Jako nard musimy si jeszcze duo nauczy,

by spoecznie dojrze. W badaniach patriotyzmu
przeprowadzonych przez University of Chicago

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

18

Dyplom w rku, niewiedza w gowie

o problemach edukacji w Polsce
Zapewne po wstaniu rano nie logarytmujesz
na niadanie, w poudnie nie mylisz o budowie
pantofelka, a przed spaniem nie skupiasz na poziomie wydobycia wgla w Chinach. Rwnie
gdy masz wolny weekend, nie wracasz pamici
do przepisw BHP, mao interesuje Ci, czy nad
gow masz nimbostratusy czy kumulusy, a ju
w ogle nie ma znaczenia, jak liczb masow
ma azot. Ze znajomymi przy kawie nie liczysz
pola graniastosupa, z rodzin podczas wit
nie podkrelasz orzecze w zdaniu podwjnym
szlaczkiem, a jedyna chemia, jaka Ci interesuje,
to proszek do prania lub relacja z partnerem.

Spjrz prawdzie w oczy

Jzyk uwaany za jeden z najtrudniejszych na
wiecie (tak, to jzyk polski) opanowae niewiadomie, bdc w nim w peni zanurzony (tzw. totalna immersja), nie wiedzc, czym jest przydawka, zdanie wsprzdnie zoone i miejscownik.
Wiedz na temat seksu zdobye empirycznie,
gdy chowae si przed rodzicami z wczonym
filmem dla dorosych albo prowadzie wywoujce rumiece na twarzy rozmowy z bardziej wtajemniczonymi koleankami; nie z lekcji biologii,
religii czy wychowania seksualnego. Wzoru na
przyspieszenie nie pamitasz, ale jak masz tward nog i dobry samochd to chtnie depniesz

w peda gazu, by poczu hormony, ktrych nazwy

wcale Ci nie interesuj, ale mio odczuwa si ich
dziaanie. Spjrz prawdzie w oczy 99% informacji, ktre w szkole zdobye, zostao przez Ciebie
absolutnie wyeliminowane lub w aden sposb
nie jest uywane. Czemu? Bo nie ma adnego
przeoenia na praktyczne ycie.

Fatalny pocztek
Europejskie badania wskazuj, e w cigu
roku agresji rwieniczej dowiadcza 17,6% dzieci i modziey w wieku od 9 do 16 lat. Amerykaskie (Anderson, 2011) wskazuj na 48% uczniw
majcych do czynienia z jak form przemocy
w szkole. Std wemie si wiele fobii (dotyczcych np. wystpie publicznych), lkw, niech
do nauki jako takiej, stres zwizany z egzaminem, znieksztacona samoocena, a nawet nienawi do przedmiotw, o ktrych opinia zaley tylko od tego, czy miae szczcie i dobrego
nauczyciela pasjonata. Jeli dodatkowo mia on
okrelone oczekiwania w stosunku do ucznia,
to temu uczniowi mogo i lepiej (efekt Pigmaliona ludzie wykazuj tendencj do zachowywania si zgodnie z tym, czego oczekuj od nich
inni) lub znacznie gorzej (efekt Golema im nisze oczekiwania w stosunku do podopiecznych,
np. uczniw, tym gorsze ich wyniki).

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

19

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

20

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

21

System sprzyja oszustom

System oceniania wymusza na uczniu nie

uczenie si dla wiedzy, ale uczenie si, by zda
(std synne 4xZ = zaku, zda, zapi, zapomnie). To motywuje do cigania. 58% Polakw
nie jest mu przeciwnych, a tylko 28% ostro je
potpia (wedug bada CBOS). Potwierdzaj to
badania przeprowadzone w odzi w 2004/2005,
z ktrych wynika, e ciga 8695% uczniw
szk rednich. Tylko 16% uczniw uwaa ciganie za co zego, a 60% uczniw nie ma na ten
temat zdania lub jest im to obojtne. Podobnie
wygldaj statystyki w USA midzy 75-98% studentw collegeu. Robic to, nie maj wyrzutw
sumienia: po pierwsze. nauczyciele s o wiele
bardziej tolerancyjni ni w poprzednich dekadach, a po drugie. uczciwi studenci przegrywaj
w rywalizacji ze cigajcymi.

Znudzeni nauczyciele
Z sondau przeprowadzonego przez Gos
Nauczycielski wynika, e w polskich szkoach
ucz ludzie zmczeni i wypaleni zawodowo:
Z powrotu do szkoy cieszy si tylko co dziesity nauczyciel.

Co pity czuje si zmczony przed rozpoczciem pracy.

Co sidmy nauczyciel nie myli o swoim
samopoczuciu i stara si jedynie przetrwa z lekcji na lekcj.
Co czwarty pracownik owiaty martwi si,
e le dzieje si w polskiej edukacji.
Co pity boi si kolejnych reform wprowadzanych przez MEN.
Polscy nauczyciele, jak pisze Martyna Bunda w Polityce, pracuj nieefektywnie jeli
efektywno mierzy godzinami spdzonymi
z dziemi oraz wynikami w midzynarodowych
badaniach kompetencji. Na prac z dziemi
w klasach przeznaczaj rocznie tylko 510 godzin,
wobec rednio 789 godzin w pastwach OECD.

Samorzdy nie daj rady

System zatrudniania nauczycieli jest szkodliwy dla samorzdw, budetu, nauczycieli
i uczniw. Co pity pracujcy Polak jest dzi nauczycielem, pracownikiem specjalnego traktowania, a potem emerytem na specjalnych prawach. Karta Nauczyciela stanowi, e w ramach
pensji nauczycielom zawsze nale si okrelone pienidze, ktrych zapata jest priorytetem
dla gminy. Paci naley niezalenie od tego, czy
ubyo nauczycielom uczniw, i bez wzgldu na
to, czy samorzd ma rodki, co prowadzi do finansowych kopotw. W 20% samorzdw suma
samych pensji nauczycielskich przekracza cay
budet gminy. 80% nauczycieli to nauczyciele
mianowani lub dyplomowani, ktrzy s praktycznie niezwalnialni, bo Kodeks pracy ich nie obowizuje. Wedug raportu GUS z 2011 roku o pracy
i zarobkach nauczyciele zarabiaj 43 z za godzi-

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

22

n, czyli wicej ni prawnicy (42,59 z), programici (38 z) czy specjalici od sieci komputerowych
(32 z). Zagadk jest, dlaczego w owiacie jest gorzej, skoro w cigu ostatnich 10 lat liczba uczniw
w szkoach spada z ponad 7 mln do ponad 5 mln,
liczba nauczycieli prawie si nie zmienia, a wydatki na edukacj wzrosy o 40%...

Wyksztacenie, z ktrego nic

nie wynika
Forum Obywatelskiego Rozwoju alarmuje, e
wsparcie zawodowe w szkoach jest fikcj. Powoduje to spoeczn frustracj i wzrost bezrobocia
wrd modych. Przepisy rozporzdzenia minister edukacji Krystyny ybackiej sprzed 10 lat
s oglnikowe; od szk nie wymaga si, by za-

trudniay profesjonalnych doradcw, dokument

nie wskazuje, jakie rodki finansowe na to przeznacza. Pracodawcy od lat narzekaj, e istnieje rozdwik midzy wyksztaceniem modych
ludzi (najczciej humanistycznym lub spoecznym) a ich potrzebami (absolwentw kierunkw
technicznych i szk zawodowych jest zbyt mao).
To pokolenie marnujce czas w bibliotekach,
uczce rzeczy, ktrych rynek nie potrzebuje, do-

czy do rzeszy wyksztaconych i zawiedzionych

bezrobotnych. Ze wzgldu na to, e wyspecjalizowani doradcy zawodowi s zatrudnieni jedynie
w 9% gimnazjw i szk ponadgimnazjalnych,
wikszo modych ludzi bdzie podejmowa decyzje o swojej ciece zawodowej na podstawie
trendw medialnych albo rad czsto ju nieaktualnych swoich rodzicw. W Niemczech kady ucze moe liczy na pomoc indywidualnego
doradcy zawodowego, a w Wielkiej Brytanii organizuje si praktyki pomagajce wybra gwne
przedmioty w szkole. W Polsce cigle funkcjonuje archaiczny podzia na umys cisy i humanistyczny.

Liceum oglnoznieksztacajce
Niedawna kampania spoeczna Matura to
bzdura pokazaa, jak drastycznie w ostatnich
latach spad poziom nauczania i e uczniowie,
mimo e kocz licea oglnoksztacce, to
na pewno nie otrzymali w nich wyksztacenia
oglnego. I o ile pokolenie postsolidarnociowe wygrywao w szrankach z uczniami z Europy Zachodniej czy USA (w czwartej klasie liceum uczniowie poznawali caki i logarytmy,
a ich rwienicy z innych krajw procenty),
o tyle dzisiaj sytuacja wyglda o wiele gorzej.
Po wprowadzeniu gimnazjum i trzyletniego liceum szkoy rednie straciy prawa do tworzenia
programw autorskich, zniesiono trudne egzaminy na studia, przedstawiono mao ambitn matur zewntrzn. Programy nauczania wymagaj
mniej ni w poprzedniej dekadzie, redukowana
jest liczba przedmiotw, eliminuje si profile
oglne, a komisje egzaminacyjne obniaj kryteria oceniania egzaminw maturalnych. Szkoy wczeniej renomowane straciy na znaczeniu

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

23

w kontekcie wynikw maturalnych, bo gdy traktujemy je jako kryterium dostania si na studia,

nie ma znaczenia, jakie liceum kandydat skoczy a przecie przej przez te bardziej wymagajce jest znacznie trudniej. Rwnie nie ma
znaczenia gdy chodzi tylko o wynik czy ucze
jest uczony przez prawdziwego mistrza, czy te
przez redniej jakoci pedagoga.

Zamiana miejscami
Pacimy, wic wymagamy! krzycz rodzice, a wtruj im dzieci. Autorytet i przewaga
stojce po stronie szkoy dzi przeszy na stron
uczniw. Ich przekaz jest wyrany to szkoa ma
si stara, by ucze mia dobre wyniki, a nie odwrotnie. Czsto rodzice stoj po stronie dzieci
i traktuj nauczycieli wrogo, nie patrzc obiek-

tywnie na sytuacj. Sami s niewolnikami mylenia z epoki modoci, patrz na szkoy przez
pryzmat wasnych dowiadcze (z tym e wtedy faktycznie warto materiau bya wiksza
i zdobywanie wiedzy miao lepsze perspektywy).
Chcc pomcdziecku, podwaaj niewiadomie
autorytet szkoy (usprawiedliwienie zaspania na
lekcje kopotami rodzinnymi jest nacigane). Nie

wspominajc o zapraszajcym do naduy przepisie, by ucze penoletni usprawiedliwia swoje

nieobecnoci samodzielnie. Ucze moe by nieobecny na poowie zaj dopiero gdy przekroczy
t liczb, grozi mu niedopuszczenie do promocji
do nastpnej klasy. Nie skorzysta jednak z materiau tak jak osoba na zajciach obecna cay czas.
Co wicej, istnieje take szansa na warunkowe
przejcie do klasy wyej z ocen niedostateczn.

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

Mateusz Grzesiak
dla Biznesu

MOTIVATIONAL SPEECH
Energetyczne, pobudzajce do mylenia i wysoce merytoryczne
przemwienie konferencyjne otwarte, lub wewntrzne przemwienie
motywacyjne dla Twojej firmy. Przeznaczone dla duych grup, od kilkuset
do kilku tysicy uczestnikw, w trzech wariantach czasowych: 30, 60, 90
minut. czy mistrzostwo w wystpieniach publicznych, najnowsze trendy
psychologiczne, praktyczne techniki z zakresu edutainment (poczenia
edukacji i rozrywki).
BUSINESS TRAINING
Praktyczne warsztaty i seminaria dajce uczestnikom umiejtnoci
z zakresu: master sales (inner game, relations game, sales game), coaching
- techniki dla kierownikw, zdrowie psychiczne w biznesie, motywacja dla
kierownictwa, techniki budowania zaufania, zarzdzanie stresem,
przemwienia publiczne, archetypy grupy. Warsztaty obejmuj grupy
od klikunastu, do kilkudziesiciu osb. Skrojone na miar, trwaj od
jednego do kilku dni, w zalenoci od potrzeb klienta.
BUSINESS COACHING
Sesje coachingowe (od 1 do 3h) dla kierownictwa, mentoring dla
managerw (dugofalowy) i indywidualnie dopasowane modele
(rozwizania biznesowe pod konkretny problem). Zakres: zarzdzanie
emocjami, przywdztwo, zarzdzanie wasn karier (personal branding),
umiejtnoci
prowadzenia
prezentacji,
zarzdzanie
konfliktami,
komunikacja, sprzeda i negocjacje, zarzdzanie zmian, Ego Management
System, strategie biznesowe, wiadomo oraz techniki generowania
szczcia w organizacji.

25

Ucze 2015

Przyszo

Konsumuje wybiera zajcia, ktre mu pasuj, nie widzc poytku w erudycji pochodzcej
z wiedzy oglnej. Robi to, co lubi, majc nierealistyczne spojrzenie na ycie. Jest pytki nie
zagbia si w niuanse filozoficzne, egzystencjalizm interesuje go gwnie propos Fejsbuka,
uczenie si czego, w czym nie widzi byskawicznej korzyci, jest dla niego strat czasu. Nie rozumie holistycznego podejcia do ycia, bo si nie
angauje.
Jest wynikowy interesuje go zdanie egzaminu, a nie zdobycie wiedzy. Jest ofiar systemu,
ktry motywuje do kombinatorstwa, ale nie mdroci. Bardziej ni dugotrwa i zdyscyplinowan praktyk ceni krtkoterminowe sztuczki;
to dlatego w dzisiejszej sprzeday bardziej ni
kiedykolwiek o decyzji modych konsumentw
decyduje impuls i owczy pd (nieuwiadomione
zachowania grupowe wynikajce nie z samodzielnych decyzji, ale z zachowa pozostaych
czonkw grupy).
Jest rozrywkowy nie bez powodu za podstawow form przekazu na atrakcyjnych szkoleniach uwaa si dzi tzw. edutainement (edukacja i rozrywka) ludzie obok samej edukacji
chc si dobrze bawi. Ten trend ekstremalnie
wida wrd modych ludzi oni chc si przede
wszystkim bawi, w znacznie mniejszym stopniu
uczy.
Jest roszczeniowy do maksimum doprowadza oczekiwania w stosunku do innych, wychodzc z zaoenia: Naley mi si. Nie szanuje
ani nauczycieli, ktrzy stracili dla niego autorytet, ani regulaminu szkolnego.

Z jednej strony yjemy w konsumpcyjnych

czasach, z drugiej Polacy s wci spoeczestwem na dorobku, wic sukces, indywidualizm
i materializm pozostaj dominujcymi wartociami. Jednoczenie, mimo tak ogromnej ewolucji w zakresie IT, komunikacji, transportu,
medycyny, farmacji itd., metodologia edukacji
ze swymi przestarzaymi metodami przypomina prb podbicia kosmosu za pomoc widelca.
Mode pokolenie jest zbyt wyzwolone, by dao
sobie wbi informacje, e budowa pantofelka
czy zakuwanie stolic dalekich krajw do czego
im si przyda (wiadomo, e nie przyda si do niczego). Nastpuje wic przedziwna rwnowaga,
w ktrej to nowe technologiczne i konsumenckie pokolenie niszczy przestrzay i niespeniajcy dzisiejszych wymaga system edukacyjny,
uczcy ludzi rzeczy nieprzydatnych w nieatrakcyjny sposb.
Jaka jest alternatywa?

Skuteczna metodologia
Badania Edgara Dalea pokazuj, e po 2 tygodniach od poznania materiau pamitamy:
10% tego, co przeczytalimy,
20% tego, co usyszelimy,
30% tego, co zobaczylimy,
50% tego, co zobaczylimy i usyszelimy;
to wystarczy nam do wyjaniania wiedzy, jej
stosowania, demonstrowania, opisywania i wiczenia. Ale jeli chcemy umie analizowa, projektowa, kreowa i ewaluowa, to musimy bra

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

26

czynny udzia w lekcji, ktra powinna by dialogiem midzy nauczycielem i uczniem (wwczas
zapamitywanie wzrasta do 70%) i odgrywa
(prezentowa) w praktyce zdobyt wiedz (90%).
Zamiast zakuwania naley wprowadzi uczenie si w kontekcie, zamiast dyktowania regu
praktyczne debaty, w ktcych uczniowie wpadaj samodzielnie na wnioski, a zamiast sabych
i sfrustrowanych nauczycieli da prac efektywnym pasjonatom z misj krzewienia mdroci.
Atrakcyjne materiay audiowizualne i przechodzenie do e-learningu powinny sta si standardem kadej szkoy.

Kreatywno
Szkoa nie moe zabija kreatywnoci dziecka zestawem regu, ktre s dla szkoy, a nie dla
ucznia. Sir Ken Robinson w obejrzanym przez ponad 5 milionw widzw filmie na YouTube podkrela, e kady z nas rodzi si artyst i ten talent
nie powinien by zabijany. Wskazuje, e dzisiejsze dyplomy nie wystarcz do zdobycia pracy i e
inteligencja jest o wiele pojemniejszym pojciem
ni to, co pokazuj szkoy. Kreatywno, talent,
rnorodno mylenia i wyobrania nie mog
by ograniczone sztywnymi zasadami postpowania, ktre nie pozwalaj niepowtarzalnym
indywidualnociom si rozwija. Robinson sugeruje ewolucj uczenia i wprowadzanie zaj sty-

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

27

mulujcych nie tylko intelekt, lecz rwnie ciao,

nie tylko zmys suchu, ale take wzroku i czucia.

Umiejtnoci mikkie
Pomijajc kwesti jakoci zdobytego dyplomu ze wzgldu na konkurencyjno rynkow (w
Polsce wedug raportu OECD jest najwicej magistrw na wiecie), pracodawca coraz czciej
wymaga od przyszego pracownika tzw. umiejtnoci mikkich (relacyjno, komunikatywno,
motywacja, samokontrola itd.). Badania wskazuj, e istnieje zaleno midzy pewnoci siebie a osigniciami akademickimi oraz zarobkami (Covington) czy e w amerykaskiej subie
zdrowia 87% szefw szybciej da awans ludziom
z wysokim wskanikiem EQ (inteligencji emo-

cjonalnej) ni jedynie merytorycznie kompetentnym. Szkolnictwo musi nastawi si na rozwj

tych umiejtnoci, szczeglnie e wrd kompetencji przyszoci na pierwszych miejscach pojawiaj si: podejmowanie decyzji, adaptacyjno,
rozwizywanie zoonych problemw i aktywne
uczenie si. Dadz one potrzebn przewag na
rynku pracy (wedug Gazety Prawnej co dziewity bezrobotny ma tytu magistra).

Nowe wzorce
Marc Zuckerberg, Richard Branson, Michael
Dell, Steve Jobs czy Bill Gates zrezygnowali ze
studiw (lub wcale ich nie podjli) na rzecz robienia kariery. To nie tylko tendencja amerykaska
z 400 najbogatszych osb na wiecie 32% nie

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

28

ma dyplomu uczelni wyszej. Powody s bardzo

podobne unikanie sztywnych, biurokratycznych struktur akademickich i ch skupienia si
na praktyce zamiast teorii. Zwaywszy, e coraz
wicej specjalistw IT to domorose mode talenty, musimy inaczej spojrze na to, czym jest autentyczny fach w rku. Dyplom nie daje dzisiaj
gwarancji umiejtnoci, tak jak wygldao to kiedy i modzi ludzie o tym wiedz. Im wicej zawodw zostanie otwartych, tym czciej bdziemy mieli do czynienia z domorosymi grafikami,
informatykami, trenerami itd.

Przykad Finlandii
Kraj znany gwnie z telefonw komrkowych (Nokia) i ososia okazuje si wzorcem
skutecznoci przeprowadzanych reform edukacyjnych. W Finlandii pracuje 62.000 nauczycieli
w 3500 szk. Stanowi oni jedynie 10% absolwentw kierunkw edukacyjnych i s wybierani
ze cisej elity. Szkoy s na tyle mae, e wikszo nauczycieli doskonale zna swoich podopiecznych. Jeli jaka metoda nauczania nie
dziaa, byskawicznie jest zmieniana na inn.
Blisko 30% dzieci w cigu pierwszych 9 lat edukacji otrzymuje jak form pomocy. Ucze nie
jest statystyk i wynikiem, zwraca si du uwag na ludzki aspekt edukacji relacje, emocje,
motywacj. Nie istniej tam rywalizacja, rankingi czy porwnania midzy szkoami. Ludzie
nimi zarzdzajcy to nauczyciele, a nie politycy
czy biznesmeni. Wedug raportu OECD rnice midzy uczniami najsabszymi i najlepszymi
s najmniejsze na caym wiecie. Mimo e a
93% Finw koczy liceum i 66% kontynuuje

nauk na studiach, to wydatki na studenta s

o 30% nisze ni w USA. Dzieci
s
uczone,
jak
si
uczy,
a nie jak zdawa testy. Minimalizowana jest praca domowa, duo nauki dzieje si poza budynkiem szkoy, unika si stresu.

Do pantofelkw!
Edukacja wymaga gruntownej reformy
i zmian u podstaw. Oby rzdzcy zrozumieli, e
inwestycja w mdre spoeczestwo jest o wiele
bardziej przyszociowa ni produkcja pustych
tytuw akademickich, ktre w ostatecznym rozrachunku obciaj budet pastwa. Na szczcie zmiana jest moliwa i, jak pokazuj przykady innych krajw, efektywna. Dmy do niej.
A w midzyczasie, liczc pola rombu, poznajc
nowe jamochony i piszc kolejne rozprawki,
uczmy si na razie w najlepszej, zawsze dostpnej szkole szkole ycia.

Copyrights Mateusz Grzesiak & Starway Sp. z o.o. Sp. k.

WECOACHING
Nie ma ludzi bez potencjau, s tylko
tacy, ktrych moliwoci jeszcze nie
poznalimy.
Mateusz od ponad 10 lat zajmuje si
coachingiem indywidualnym i biznesowym, pomagajc ludziom na
caym wiecie w rozwizaniu trudnych problemw i znajdowaniu rozwiza.

Jeli chcesz:
Skutecznie zrealizowa wybrany
cel prywatny i biznesowy
Rozwiza nurtujcy problem
Dokona trafnego wyboru
Zbudowa dobre nawyki i pozby
si negatywnych
Dokona przeomu w swoim yciu
osobistym i karierze

Skorzystaj z coachingu z Mateuszem Grzesiakiem. To moment

przeomowy na zamwienie. Kwestie, z ktrymi si zwrci zostan zaatwione profesjonalnie i efektywnie, a jeli bdziesz
chcia wicej, Mateusz moe sta si Twoim mentorem i osobistym doradca

Opinie o Mateuszu:
Richard Moss
Lekarz i nauczyciel duchowy, autor Mandala of Being

Mateusz Grzesiak to utalentowany coach

i trener, ukierunkowany gbokimi zasadami
moralnymi. Najbardziej ceni w nim ch udostpnienia inteligencji emocjonalnej i mindfulness wszystkim na wiecie.

Jaga Hupao
Stylistka, na licie 100 najbardziej
wpywowych Polek
Miaam szczcie pozna cudown osob,
ktra swoj wiedz, pasj i mdroci potrafi
wskaza realn drog do swoich marze...
Z wyrazami uznania.
Dariusz Brzeziski

Mariusz Bondarczuk

Wielokrotny Mistrz Polski w fitness oraz

CIO, BPH

kulturystyce

Czowiek ogarnity autentyczn,

gbok pasj czynienia dobrze, ktry kocha swoj prac i kocha ludzi dla ktrych pracuje i daje to
odczu wszystkim wok siebie.

dr Richard Bandler

Mateusz Grzesiak jest wyjtkowym trenerem osobistym, ktry dziaa kompleksowo nad
rozwojem osobowoci wykorzystujc wieloletnie
dowiadczenie oraz intuicje zawodow, ktra
wynika z doskonaej empati w pracy z klientami.
Potrafi zdiagnozowa saboci i wyeliminowa je
z ycia.

Twrca NLP

Bardzo polecam Mateusza Grzesiaka. Cigle podnosi poziom swoich umiejtnoci w oparciu o najnowsze narzdzia.

Natalia Lesz

Norbi
Piosenkarz, zdobywca Fryderyka za
Album Roku 1997
wietny, znakomity psycholog. Polecam serdecznie!.

Aktorka i wokalistka

Jest dla mnie wiatowej klasy mentorem. Uczy, inspiruje, wzmacnia. Mateusz nieustannie czym zaskakuje, przez co kade spotkanie z nim daje mi nowe moliwoci rozwoju.

Magdalena Nowicka
CEO, ING Services Polska
Po Grzesiaku ju nic nie jest tak
samo. Wszystko si zmienia. Na lepsze, bardziej
kolorowe, ciekawe, zabawne, ekscytujce. To naj-

Agnieszka Kaczorowska

Mateusz Damicki
Aktor i podrnik

Modzieowa Mistrzyni wiata w tacach latynoamerykaskich

Mateusz Grzesiak to wietny trener rozwoju osobistego. Potrafi w atrakcyjny

sposb zmotywowa nawet najbardziej opornych
suchaczy, spotkania z nim s zawsze pene pozytywnej energii ale rwnie ciekawych, konkretnych rozwiza. Wsppraca z nim to nie tylko
dobra zabawa, wsppraca z nim to rzeczywiste,
naukowe efekty. Polecam.
Mariusz Wirga
Lekarz i Dyrektor Medyczny Onkologii Psychospoecznej w Long Beach,
Kalifornia
Mateusz ma wyjtkowy talent przekazywania wiedzy z du doz kreatywnoci i energii.

Mateusz jest osob niezwyk! Wydobywa

z ludzi potencja i daje narzdzia do tego, aby
go potem w peni wykorzysta. Ma dar, dziki
ktremu dostrzega wszystko to, co najchtniej
bym zamiota pod dywan i dziki temu mog si
sta najlepsz wersj siebie. Przychodz do Mistrza, ktry chciaabym, aby poda mi rk i mnie
przeprowadzi, a on pomaga mi zbudowa d
i mwi py, wierz, e dasz rad!. Jego szkolenia s pene wiedzy merytorycznej, ale take dobrej zabawy. Darz go ogromnym zaufaniem, ale
te wiem, e teraz reszta zaley ode mnie!.

Najpopularniejszy coach wedug:

Midzynarodowy trener
rozwoju osobistego,
psycholog, coach i autor.
Mateusz Grzesiak jest trenerem rozwoju osobistego
i coachem, uczcym ludzi wiadomego mylenia
oraz rozwizywania problemw prywatnych i zawodowych.
Do jego podopiecznych zaliczaj si gwiazdy estrady,
czoowi przedsibiorcy i dziesitki tysicy osb z caego
wiata. Jest autorem 6 ksiek z zakresu psychologii
sukcesu, zmiany i relacji, inteligencji emocjonalnej
i mindfulness. Produkuje filmy i nagrania dotyczce rozwoju
osobistego i wydaje je we wasnej telewizji.
Ukoczy prawo, psychologi i studia doktoranckie
z zarzdzania. Szkoli midzynarodowo od blisko 10 lat
w 5 jzykach, gwnie na rynkach europejskim (Niemcy,
Anglia, Irlandia, Wochy, Polska) i latynoskim (Meksyk,
Brazylia, Kolumbia). W Polsce jest staym gociem
programw telewizyjnych i radiowych jako ekspert
z zakresu psychologii. Skupia si na pomaganiu ludziom
w osigniciu ich szczytowego potencjau poprzez
dostarczanie najbardziej zaawansowanych narzdzi
praktycznej psychologii, sprzeday, personal brandingu,
leadershipu, wystpie publicznych, komunikacji
i budowania strategii biznesowych. Powica dugie
tygodnie na wasny rozwj w formie warsztatw i szkole,
medytacji, pracy nad sob i ze sob.
Jest onaty i gboko zakochany w Ilianie Ramirez, z ktr
ma crk Adrian. Uwielbia kolumbijsk kaw, dobre
wina i podrowanie do egzotycznych krajw. Jest
szczliwy i speniony, kreujc takie ycie, jakiego pragnie.

MOTTO:
Stwrz ycie, w jakim jeste najlepsz
wersj siebie, masz to czego pragniesz,
pomagasz innym i zmieniasz wiat.

STARWAY Sp. z o.o., Sp. k.

ul. Miodowa 1,
00-080 Warszawa
NIP: 5252556515
www.mateuszgrzesiak.com

Daniel Piekowski
Doradca ds. szkole

Marta Rato
Doradca ds. szkole

e-mail: daniel@mateuszgrzesiak.com
mobile: +48 606 437 300

e-mail: marta@mateuszgrzesiak.com
mobile: +48 794 437 300