Przegląd Metod I Narzędzi Badań Operacyjnych Wykorzystywanych W Logistyce - Sciaga

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...
1 z 15
http://sciaga.pl/tekst/24276-25-przeglad_metod_i_narzedzi_badan_ope...
Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w logistyce
Spis Treci:
WSTP
ROZDZIA I. LOGISTYKA
1.1. RYS HISTORYCZNY
1.1.1. wiat
1.1.2. Polska
1.2. ISTOTA I ZADANIA LOGISTYKI
1.3. LOGISTYKA W UJCIU SYSTEMOWYM
1.4. PODSYSTEMY LOGISTYKI W PRZEDSIBIORSTWIE PRODUKCYJNYM
1.4.1. Faza zaopatrzenia
1.4.2. Faza produkcji
1.4.3. Faza dystrybucji
1.5. OBSZARY OPTYMALIZACJI PROCESW LOGISTYCZNYCH
1.6. LOGISTYKA TRANSPORTU
1.7. NOWE KIERUNKI ROZWOJU W LOGISTYCE
1.7.1 Czynniki determinujce rozwj logistyki
1.7.2. Zintegrowany acuch dostaw
1.7.3. Porwnanie cech tradycyjnego systemu logistycznego ze zintegrowanym acuchem dostaw
ROZDZIA II. BADANIA OPERACYJNE
2.1. RYS HISTORYCZNY I ISTOTA BADA OPERACYJNYCH
2.2. PRZEGLD PROBLEMW W PRZEDSIBIORSTWIE PRODUKCYJNYM ROZWIZYWALNYCH PRZY UYCIU METOD Z ZAKRESU BADA
OPERACYJNYCH
2.2.1. Alokacja kapitau
2.2.3. Alokacja rodkw produkcji
2.2.4. Problem mieszanki (diety)
2.2.5. Zagadnienia transportowe
2.2.6. Zarzdzanie zapasami surowcw
2.2.7. Zarzdzanie zapasami wyrobw gotowych
2.2.8. Zagadnienie wymiany (problem takswkarza)
2.2.9. Problem szeregowania zada
2.2.10. Zagadnienia masowej obsugi
2.2.11. Podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka
2.2.12. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewnoci
2.2.13. Podejmowanie decyzji w grze z wieloma graczami.
2.3. SYSTEMY INFORMATYCZNE WSPOMAGAJCE ZARZDZANIE PRZEDSIBIORSTWEM
2.3.1. Wprowadzenie
2.3.2. IC
2.3.3. MRP I
2.3.4. MRP II
2.3.5. ERP (MRP III)
2.3.6. ERP II
2.3.7. DEM
ROZDZIA III. PRZYKADY ZASTOSOWA METOD BADA OPERACYJNYCH W PROCESACH LOGISTYCZNYCH
3.1. CONTINENTAL AIRLINES
3.2. TELEWIZJA NBC
3.3. POPULARNE PROGRAMY WYKORZYSTUJCE METODY BO
3.3.1. OptiBid firmy Logistic.com
3.3.2. OptiStop firmy Logistic.com
3.3.3. Real-time Enterprise Optimization (REO) firmy Pavilion Technologies
3.3.4. InterMag2000 firmy Quantum Sp. z o. o.
ZAKOCZENIE
WYKAZ RDE
Cao pracy: patrz zacznik; 41 stron, format Word
Wojskowa Akademia Techniczna

Zakad Bada Operacyjnych i Wspomagania Decyzji
Warszawa, maj 2003.
2016-05-10 12:20
2 z 15
Pracownia Problemowa Bada Operacyjnych

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w logistyce
If you cant measure it, you cant manage it..., - Robert S. Kaplan
In the future business that survive will be those that optimize their data, - Pavilion Technologies
Wstp
Zagadnienia zwizane z logistyk nabieraj systematycznie coraz wikszego znaczenia. Globalizacja, wzrost konkurencji w dziedzinie jakoci zmuszaj firmy do
sigania po nowe rozwizania, wdraania nowych koncepcji logistycznych i wykorzystywania dorobku intelektualnego w celu optymalizacji procesu zarzdzania
zintegrowanym acuchem dostaw. Niniejsza praca ma przybliy zagadnienia zwizane z logistyk w taki sposb, by czytelnik dostrzeg moliwo i potrzeb
wykorzystania dorobku bada operacyjnych w tym polu.
Struktura pracy jest podporzdkowana temu celowi.
W rozdziale pierwszym przedstawiamy histori, zadania i koncepcje logistyczne. Rozdzia drugi to przegld zagadnie dotyczcych Bada Operacyjnych ze
szczeglnym uwzgldnieniem ich zastosowania w przedsibiorstwie produkcyjnym. Przedstawimy tam typowe problemy przedsibiorstwa wraz z krtkim opisem
modelu optymalizacyjnego. Rozdzia trzeci to wybrane przykady konkretnych zastosowa. W zakoczeniu przedstawiamy krtko tendencje rozwojowe Bada
Operacyjnych w dziedzinie logistyki. Prac zamyka lista wykorzystanych rde.
Rozdzia I. Logistyka
1.1. Rys historyczny
1.1.1. wiat
Prby wyjanienia pierwotnego znaczenia pojcia logistyka spotka mona w literaturze amerykaskiej, angielskiej, francuskiej i niemieckiej. Panuje zgodno co do
tego, e logistyka powstaa w wojsku, gdzie podstawowym warunkiem zapewnienia powodzenia dziaaniom wojennym byo zaspokajanie potrzeb materialnych i
bytowych walczcym wojskom: uzbrojenie, amunicja, ywno, transport, usugi medyczne, remont sprztu, utrzymanie infrastruktury itp. Mona przyj, e pierwsze
pisane lady uycia logistyki w znaczeniu wojskowym wystpiy w Bizancjum za cesarza Leona VI (886 911). To wanie on stwierdzi, e:
Jest rzecz logistyki, eby od by wypacany, wojsko odpowiednio uzbrojone i uszeregowane, wyposaone w dziaa i sprzt wojenny, eby potrzeby wojska byy
dostatecznie i w odpowiednim czasie zaspokojone, a kada wyprawa odpowiednio przygotowana, tzn. przestrze i czas odpowiednio obliczony, obszar oszacowany z
uwzgldnieniem ruchu wojsk, a take siy oporu przeciwnika i zgodnie z tymi funkcjami naley regulowa i podporzdkowa ruchy i podzia si zbrojnych.
Warto przywoa znanego teoretyka francuskiej myli wojskowej Henri de Jomini, ktry w swoim dziele z 1835 r. pisze:
Logistique jast sztuk rozrzdzania dobrze pochodami wojsk, sztuk skombinowania dobrze porzdku wojsk w kolumnach, czasu ich wyjcia w podr i rodkw ich
komunikacji potrzebnych dla zapewnienia ich przybycia na punkt oznaczony; jest ona zasad wiadomoci i obowizkw oficerw sztabu gwnego.
W czasie pierwszej wojny wiatowej logistyka ulega upowszechnieniu. Pojawiy si pierwsze prace teoretyczne z tego zakresu.
G.C. Thorpe kadzie podwaliny pod stworzenie zrbw teorii gospodarki wojskowej, wkraczajcej na obszar ekonomiki wojennej. Znamienne jest, e ju wtedy uzna
on, i logistyka wysuna si na co najmniej rwnorzdne miejsce w stosunku do taktyki i strategii.
Gwatowne upowszechnienie si logistyki w literaturze i codziennej praktyce nastpio w czasie drugiej wojny wiatowej i w latach pniejszych, gwnie po utworzeniu
NATO. Utworzenie NATO i procesy integracyjne w dziedzinie militarnej zachodzce w Europie Zachodniej pod auspicjami Stanw Zjednoczonych Ameryki,
wprowadziy logistyk do codziennego sownictwa wojskowego.
Znaczcy wkad w rozwj teorii i praktyki logistyki mia amerykaski kontradmira H. Eccles, ktry prezentowa pogld, i logistyka sama w sobie nie ma innego celu
jak tylko kreacj i wspomaganie si zbrojnych, stosownie do zamierze dowdcy. Zadania te maj by realizowane w ramach logistyki wojskowej (military logistics).
Wg Ecclesa, jej odpowiednikiem w sektorze cywilnej gospodarki powinna by logistyka cywilna (civilian ligistics). Nic wic dziwnego, e ju w roku 1948 Amerykaskie
Zrzeszenie Marketing zdefiniowao logistyk jako:
ruch i operowanie produktami z miejsc wytwarzania do miejsc konsumpcji.
Od roku 1958 zakres logistyki, w interpretacji amerykaskiej, obejmowa wszystkie aspekty transportu, zakupu rodkw materiaowych, budownictwa i eksploatacji
urzdze wojskowych; cay wachlarz zagadnie zaopatrywania materiaowo-technicznego od planowania do dystrybucji, eksploatacji i konserwacji; wreszcie rne
(najczciej wyspecjalizowane) usugi na rzecz si zbrojnych, w tym szpitalnictwo i ewakuacj rannych. Tak wic wyranie wskazuje si na wojskowe znaczenie tego
sowa, przy czym logistyk wojskow (military logistics) jest planowanie i realizacja zabezpieczenia materiaowo-technicznego narodowych si zbrojnych pastw NATO
oraz tworzenie odpowiednich warunkw socjalno-bytowych i zdrowotnych do wykonywania stawianych im zada. Jednoczenie wskazuje si na obecno logistyki
cywilnej (civilian logisics), ktr rozumie si jako: planowanie, gromadzenie i dystrybucj zapasw towarw, rodkw materiaowo-technicznych oraz wiadczenie
usug w celu zabezpieczenia wykonania zadania przez sektor cywilny gospodarki narodowej.
To wanie Amerykanie jako pierwsi wykorzystali logistyk praktycznie w skali przedsibiorstwa. O. Morgenstern zaproponowa w 1955 r. Jej ekonomiczn definicj:
Operacja logistyczna polega na dostarczeniu cile okrelonych wielkoci dbr fizycznych oraz usug dla konkretnych rodzajw dziaalnoci, ktre zgodnie ze swoimi
celami wykorzystuj te rodki i usugi po to, aby kady rodzaj dziaalnoci mg by utrzymywany w podanym (z punktu widzenia okrelonego celu lub celw)
wymiarze.
Nic wic dziwnego, e Amerykanie w szerokim zakresie stosowali logistyk na obszarze gospodarki cywilnej, w skali przedsibiorstw, w celu osignicia optymalnej
koordynacji przepywu materiaw, surowcw, gotowych wyrobw, czynnoci zwizanych z ich pakowaniem i magazynowaniem oraz dostaw do ostatecznych
odbiorcw.
W literaturze niemieckiej pojcie logistyki nie wystpowao do czasu drugiej wojny wiatowej, nie pojawio si te w pracach Karla von Clausewitza, w ktrych wiele
uwagi powicono zagadnieniom zaopatrywania wojsk.
Mona przyj, e dopiero po drugiej wojnie wiatowej, gwnie za spraw wstpienia Niemiec (RFN) do NATO, nastpi rozwj teorii logistyki i praktyczne jej
2016-05-10 12:20
3 z 15
stosowanie. Najwikszy wkad Niemiec w tej dziedzinie i znaczn dynamik obserwuje si na pocztku lat siedemdziesitych. Autorzy zachodnioniemieccy lansowali
tez o logistyce jako sztuce kalkulacji przestrzeni i czasu. W przeciwiestwie do Amerykanw, w Europie Zachodniej (w tym gwnie w RFN) pojcie logistyki
zmienio pierwotn tre, tracc na cisym wizaniu jej z przedsibiorstwem, zyskujc na otwarciu na otoczenie blisze i dalsze. Jest to trend suszny, tym bardziej,
e trudno wyobrazi sobie dziaanie i funkcjonowanie jakiego przedsibiorstwa bez uwzgldnienia otoczenia, w jakim musi ono istnie.
W Brukseli w komitecie EWG oraz Anglii w Instytucie Logistyki i Zarzdzania Dystrybucj w 1991 r. opracowano okrelenie logistyki, zgodnie z ktrym:
Logistyka jest procesem zarzdzania caym acuchem dostaw,
przy czym przez acuch dostaw rozumie si dziaalno zwizan z przepywem materiau (towaru) od jego oryginalnego rda poprzez wszystkie porednie formy
a do postaci, w ktrej jest konsumowany przez ostatecznego klienta. Zagadnienie to bdzie omwione dokadniej w dalszej czci rozdziau pierwszego.
1.1.2. Polska
Pierwszy przypadek uycia w jzyku polskim sowa logistyka w jego militarnym znaczeniu mia miejsce za spraw dokonanego przez Wincentego Nieszkocia
tumaczenia dziea Antoinea H. De Jomini. Na szersz skal termin logistyka pojawi si w Polsce w zasadzie po drugiej wojnie wiatowej, pocztkowo w sownikach
jzykw obcych, a nastpnie w encyklopediach. Materiay ukazujce si w Polsce byy w ogromnej wikszoci tumaczeniami opracowa zagranicznych. Dopiero w
1968 r. Prof. W. Stankiewicz wydajc prac pt.: Logistyka. Z zagadnie gospodarki wojskowej pastw NATO przyblia polskiemu czytelnikowi znaczenie terminu
logistyka.
Problematyka logistyczna nabraa w Polsce szczeglnego znaczenia w cigu kilku ostatnich lat. Stao si to gwnie za spraw zapocztkowanych po 1989 r. zmian
politycznych i przebudowy gospodarki. Procesy integracyjne z Zachodem oraz stopniowe wprowadzanie gospodarki wolnorynkowej wymusiy zapotrzebowanie na
stosowanie metod nowoczesnej logistyki, od dawna wykorzystywanych w wysoko rozwinitych pastwach, do realizacji dziaania wytwrcw, dbr, oferentw,
usugodawcw i konsumentw. Wymaga to odejcia od dotychczasowych stereotypw mylowych oraz nowego spojrzenia na logistyk i jej znaczenie w rozwoju
spoeczno-gospodarczym kraju.
Po 1989 r. Na fali zmian spoeczno politycznych i gospodarczych nastpi dynamiczny rozwj logistyki w Polsce zwizane przede wszystkim z:
przejciem z gospodarki nakazowo-rozdzielczej do rynkowej
powstaniem konkurencji na rynku producenta i usugodawcy
poszukiwaniem drg obniki kosztw
wprowadzaniem nowoczesnych systemw i metod zarzdzania
koniecznoci integracji w procesach dziaania
oraz innymi wymaganiami gospodarki rynkowej
Analizujc genez logistyki dojdziemy do wniosku, e mona w niej wyodrbni cztery fazy:
faza startu i budzenia si logistyki (w USA poowa lat 50-tych)
faza definiowania teorii logistyki oraz pierwsze prby jej zastosowania w praktyce (w USA lata 60-te i pocztek lat 70-tych w Europie Zachodniej)
faza zmian priorytetw i kreowania podstawowych wymiarw zintegrowanej logistyki (w USA II poowa lat 70-tych i I poowa lat 80-tych w Europie Zachodniej)
faza dynamicznego rozwoju logistyki jako zintegrowanej koncepcji zarzdzania przedsibiorstwem i ukadu powiza rynkowych; powszechne wykorzystanie
walorw logistyki w praktyce (koniec lat 80-tych i lata 90-te).
1.2. Istota i zadania logistyki
Istnieje kilka koncepcji logistyki. Najpopularniejsz i najczciej cytowan jest definicja opracowana w USA przez The Council of Logistic Management, ktra okrela
logistyk jako:
proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego i efektywnego ekonomicznie przepywu surowcw, materiaw do produkcji, wyrobw gotowych oraz
odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokojenia wymaga klienta.
Dziaania logistyczne obejmuj (midzy innymi):
obsug klienta,
prognozowanie popytu,
przepyw informacji,
kontrol zapasw,
czynnoci manipulacyjne,
realizowanie zamwie,
zaopatrzenie,
ustalanie lokalizacji zakadw produkcyjnych i skadw,
pakowanie,
obsug zwrotw,
gospodarowanie odpadami,
transport.
Dziaalno logistyczna przedsibiorstwa pochania olbrzymie koszty. Z bada wynika, e dla wielu firm a 15-20% kosztw wyprodukowanego wyrobu idzie na
pokrycie wydatkw powstaych zanim produkt trafi na lini produkcyjn lub po tym, jak schodzi z linii. Obejmuje to koszty: transportu, skadowania, manipulacji
zaadowczych, wyadowczych, koszty opakowania. Przykadem na to niech bd koszty poniesione tylko na transport przez wiodcych producentw amerykaskich w
1993 roku:
Firma warto zakupw w mln. dolarw
General Motors 3 750
Ford 3 250
Chrysler 1 700
IBM 800
Dow Chemical 750
DuPont 650
USX 628
Champion International 410.
Podstawowe zadania logistyczne to:
redukcja kosztw przepywu oraz utrzymania zapasw
pene zaspokojenie materialnych potrzeb uczestnikw procesw logistycznych
podporzdkowanie czynnoci logistycznych wymogom obsugi klienta.
Ponadto, czynnoci logistyczne mog by rwnie rdem trwaej przewagi komparatywnej dla przedsibiorstwa poprzez tworzenie wartoci dodanej do produktu w
postaci uytecznoci czasu i miejsca.
Generalnie mona wyodrbni cztery podstawowe typy ekonomicznej uytecznoci dodajce warto do produktu lub usugi. S to forma, czas, miejsce i posiadanie.
Zazwyczaj, produkcji przypisuje si tworzenie uytecznoci formy, logistyce uytecznoci czasu i miejsca, a dziaaniom marketingowym tworzenie uytecznoci
2016-05-10 12:20
4 z 15
posiadania. Zagadnienie to ilustruje poniszy rysunek:

Uyteczno formy jest tworzona w procesie produkcji lub montau. Polega ona na dodaniu wartoci do produktu, na przykad surowcw, pproduktw, fabrykantw,
poprzez nadanie im nowej formy, odpowiadajcej wymaganiom nabywcw. niektre z czynnoci logistycznych rwnie mog tworzy uyteczno formy. Dotyczy to
dziaa typu: mieszanie produktw w centrach dystrybucji, dekonsolidacja przesyek i przygotowywanie indywidualnych zamwie klientw.
Jednake do podstawowych uytecznoci tworzonych przez logistyk naley warto miejsca i czasu. Pierwsza tworzona jest w wyniku przemieszczania dbr z
miejsc wytworzenia do punktw popytu i umoliwienia nabywcom ich kupienia bd skonsumowania. Druga uyteczno to udostpnianie produktu konsumentowi w
odpowiednim czasie - wszak dobra musz by dostpne odbiorcy nie tylko tam, gdzie ich potrzebuje, lecz rwnie dokadnie wtedy, kiedy istnieje na nie
zapotrzebowanie. Produkt zyskuje warto dodatkow ze wzgldu na fakt, e znajduje si w punkcie zapotrzebowania w odpowiednim momencie.
Ostatnia z wymienionych uytecznoci uyteczno posiadania, jest przede wszystkim tworzona poprzez dziaalno marketingow zwizan z promocj dbr i
usug. Wysiki promocyjne maj na celu wzbudzenie w odbiorcy chci do posiadania konkretnego wyrobu lub korzyci z usugi.
Rola logistyki zaley w duym stopniu od wykreowania uytecznoci posiadania, gdy uyteczno czasu i miejsca ma sens tylko wtedy, gdy istnieje zapotrzebowanie
na produkt lub usug.
1.3. Logistyka w ujciu systemowym
Logistyka ze wzgldu na swoj zoono wskazuje na potrzeb traktowania jej w ujciu systemowym. System logistyki powinien skada si z:
podsystemu teorii logistyki (logistyka teoretyczna, oglna)
podsystemu normalizacji logistyki (logistyka urzdowo-prawna)
podsystemu pragmatycznej logistyki (logistyka praktyczna)
W podsystemie teorii logistyki musi funkcjonowa zbir placwek naukowo-badawczych i dydaktyczno-naukowych zajmujcych si badaniami podstawowymi i
stosowanymi w dziedzinie pozyskiwania surowcw, produkcji, magazynowania, dystrybucji, handlu, transportu, komunikacji, bankowoci, lecznictwa, rnego rodzaju
usug itp.
W podsystemie normalizacji logistyki powinien wystpowa zbir branowych instytucji zajmujcych si tworzeniem formalnoprawnych uwarunkowa do
funkcjonowania systemu logistyki oraz wyposaeniem organw wykonawczych w odpowiednie przepisy, normy, kryteria i banki informacji umoliwiajce racjonalne
dziaanie oraz miary i wskaniki oceny skutecznoci i efektywnoci tych dziaa. Takie instytucje, jako elementy podsystemu normowania logistyki, powinny
odpowiada za podejmowanie waciwych decyzji w zakresie tworzenia prawnych, formalnych i warsztatowych podstaw do optymalnego zarzdzania branowymi
acuchami dziaania w sferze materialnej i niematerialnej.
Z kolei w podsystemie praktycznych zastosowa logistyki (logistyki pragmatycznej) musi wystpowa zbir organw wykonawczych, ktre bd realizoway
optymalne acuchy przepywu dbr materialnych poczynajc od pozyskiwania surowcw, a koczc na produkcie finalnym oraz wiadczenia wielorakich usug
zwizanych z yciem i dziaaniem czowieka. Ze wzgldu na zadania realizowane przez te organy, w logistyce wyodrbnia si logistyka przedsibiorstw usugowych,
przemysu i handlu. Przy czym w tych ostatnich znaczce miejsce zajmuje logistyka wewntrzzakadowa i midzyzakadowa, uatwiajca kooperacj. W zalenoci od
realizowanych przedsiwzi mona wyrni logistyk zaopatrzenia, produkcji, dystrybucji i marketingu. Trzy pierwsze podsystemy bd omwione w nastpnym
podrozdziale dotyczcym przedsibiorstwa produkcyjnego.
Midzy podsystemami wystpuje okrelony zbir relacji. Bardzo wane jest, aby wizi te byy jednoznacznie i przejrzycie okrelone, aby cile by okrelony podzia i
zakres kompetencji poszczeglnych ogniw podsystemu, jak i podsystemw w systemie narodowej logistyki. Nie bez znaczenia dla wynikowej efektywnoci
funkcjonowania systemy logistyki i kierowania jego elementami skadowymi jest informatyzacja i automatyzacja zarzdzania procesami logistycznymi w skali szeroko
rozumianego przedsibiorstwa branowego, jak i w skali caej gospodarki pastwa. Konieczne jest zatem posiadanie skomputeryzowanego banku informacji o
zasobach zasileniowych (gdzie, jaki asortyment, ile, jaka jest warto uytkowa itp.) oraz o potencjalnych potrzebach (komu, gdzie, ile, czego, kiedy, w jakim czasie,
za jak cen itp.). Mona wic mwi o potrzebie istnienia w systemie logistyki podsystemu informatycznego. Elementy takiego podsystemu musz dysponowa
zbiorem aktualnych i wiarygodnych informacji (danych), musi by utworzona jednolita i spjna wewntrznie sie przepywu strumieni informacyjnych, a nade wszystko
elementy tego podsystemu musz by kompatybilne z pozostaymi podsystemami.
Podczas tworzenia sytemu logistyki naley kierowa si reguami postpowania, ktre powinny zapewni zbudowanie optymalnej struktury. W literaturze czsto
nazywa si te reguy wymaganiami lub zasadami. Mona tam spotka ponad dwadziecia rnego rodzaju takich wymaga. Naley zaznaczy, e liczno zbioru
wymaga dla konkretnych rozwiza jest zmienna i zaley od przeznaczenia, funkcji i zada tworzonego systemu. Do najczciej uwzgldnianych regu mona
zaliczy:
Regu integralnoci (wspzalenoci).
System logistyki musi by spjny wewntrznie i kompatybilny z jego otoczeniem. Dotyczy to gwnie normalizacji terminologii i zasad dziaania, standaryzacji
wyposaenia, jednolitej klasyfikacji i indeksacji zasobw, technologii odtwarzania zdatnoci, spjnego systemu zarzdzania itp.
Regu przejrzystoci.
System powinien by prosty i czytelny, aby przy niskich kosztach szkolenia specjalistw i utrzymania elementw skadowych wszystkie czynnoci organizacyjnoadministracyjne i wykonawcze moliwe byy do zrealizowania w kadej sytuacji. Dziaania powinny by proste, zintegrowane, znormalizowane i zminimalizowane do
niezbdnych czynnoci, celem zapewnienia sprawnego zbierania, przetwarzania i przekazywania informacji.
Regu zgodnoci (harmonii) planw strategicznych z moliwociami wykonawczymi systemu logistyki.
System logistyki powinien by tak zorganizowany, aby mg skutecznie zaspokaja potrzeby konsumentw.
Regu optymalnej racjonalnoci (ekonomicznoci si i rodkw).
Potencja si i rodkw systemu logistyki musi wynika z prognozowanych potrzeb i aktualnych moliwoci, zapewniajc optymaln organizacj poszczeglnych ogniw
wykonawczych i racjonalne metody dziaania tych ogniw, celem skrcenia czasu i optymalnego wykorzystania posiadanych si i rodkw. Czsto jest to utosamiane z
regu ograniczonej samodzielnoci poszczeglnych szczebli organizacyjnych.
Regu mobilnoci (manewrowoci).
Wyposaenie systemu logistyki (siy i rodki) powinno zapewni wykonanie zada w trudnych warunkach i niekorzystnych sytuacjach; tzn. powinno by
przystosowane do sprawnego funkcjonowania w szybko zmieniajcej si sytuacji oraz do doranych potrzeb konsumenta.
Regu bezpieczestwa (rozrodkowania potencjau).
Siy i rodki systemu logistycznego powinny tak by rozmieszczone w terenie, aby moliwe byo zminimalizowanie strat w przypadku wystpienia zagroenia (np.
klska ywioowa) i zapewnienie im ochrony i obrony, odpornoci na zakcenia, itp.
Regu cigoci zasilania.
Cigo i trwao zasilania wymaga istnienia odpowiednich rezerw zasobw. Przepyw strumieni zasileniowych rodkw i usug oraz informacyjno-decyzyjnych
powinien odbywa si zgodnie z oczekiwaniami adresatw.
Regu elastycznego i sprawnego kierowania.
Dotyczy kompatybilnoci zautomatyzowanych systemw kierowania (zarzdzania), informatycznego wspomagania, doskonalenia kadr oraz doboru waciwych metod
zarzdzania.
Regu planowego dziaania (celowoci).
Dotyczy ona wielowariantowoci opracowywanych planw, stosownie do przewidywanego rozwoju sytuacji. Kady plan powinien obejmowa rne przedziay
czasowe.
2016-05-10 12:20
5 z 15
Regu funkcjonalnoci.
Poniewa realizacja zada zasileniowych spoczywa na ogniwach logistycznych (czsto ruchomych) i systemie staych urzdze terenowych, musi by zapewniona
funkcjonalno przepywy dbr i usug oraz strumieni informacyjno decyzyjnych.
1.4. Podsystemy logistyki w przedsibiorstwie produkcyjnym
Centralnym ogniwem caego acucha logistycznego jest na og przedsibiorstwo produkcyjne zasilane materiaami, elementami kooperacyjnymi, podzespoami,
produkujce wyroby na rynek. Warunkiem efektywnoci gospodarowania w przedsibiorstwie jest odpowiednia organizacja strumieni zasilajcych (surowce, materiay,
pfabrykaty) oraz strumieni wyjciowych w postaci gotowych wyrobw. Temu celowi suy zintegrowane zarzdzanie przepywami w przedsibiorstwie oparte na
decyzjach powstajcych z przetwarzania strumieni informacyjnych przebiegajcych w kierunku przeciwnym od klienta, z rynku. Jak pokazuje poniszy rysunek,
zarzdzanie to obejmuje trzy podstawowe fazy: zaopatrzenie, produkcj oraz dystrybucj towarw do odbiorcy:
1.4.1. Faza zaopatrzenia
Funkcje zaopatrzeniowe stanowi t faz procesw logistycznych, ktra zapewnia przedsibiorstwu zasilanie w niezbdne do wykonania zada dobra rzeczowe. W
wyniku realizacji tych procesw dobra trafiaj od dostawcw dziaajcych na rynku materiaowym do magazynw zaopatrzeniowych przedsibiorstwa lub wprost na
lini produkcyjn. Celem zarzdzania logistycznego w tej dziedzinie jest uzyskiwanie terminowych i odpowiednich jakociowo dostaw przy minimalizacji cznych
kosztw procesw zaopatrzeniowych i redukcji poziomu zapasw materiaowych.
Na sprawno procesu zaopatrzenia materiaowego wpywa waciwa wsppraca pomidzy sub zaopatrzenia a innymi ogniwami organizacyjnymi przedsibiorstwa
majcymi wpyw na okrelenie potrzeb materiaowych i przebieg zuycia rodkw.
O integracji procesw zaopatrzeniowych z caym systemem zintegrowanego acucha dostaw decyduj trzy elementy:
zarzdzanie poda.
planowanie potrzeb materiaowych.
szybko reakcji przedsibiorstwa na zachodzce zmiany.
Celem nowoczesnego zarzdzania poda jest taka organizacja zakupw, ktra zapewni przedsibiorstwu dugookresow konkurencyjno. Zarzdzanie to obejmuje
identyfikacj problemw zaopatrzeniowych, okrelenie biecych i przyszych potrzeb materiaowych oraz analiz rynku dostawcw. Wybr rde zaopatrzenia musi
by rozpatrywany pod ktem zdolnoci produkcyjnych potencjalnego dostawcy, zaawansowania technologicznego, rozmiarw produkcji, jakoci wyrobw i opinii na
rynku oraz czasu realizacji dostaw. Ponadto dostawcy s rozpatrywani pod ktem zdolnoci dostosowania si do zmian zgaszanych przez producenta.
Wanym zagadnieniem w rozpatrywanym obszarze jest planowanie potrzeb materiaowych. Rozpowszechnione s ju wrd przedsibiorstw systemy Just-In-Time
czy Just-In-Time II powoduj, i rosn wymagania organizowania czstszych, mniejszych dostaw, bez defektw, bezporednio do miejsc ich wykorzystania. Powoduje
to, i wymagania okrelajce czas, wielko i miejsce dostawy musz by precyzyjnie zaplanowane. Aby to osign niezbdna jest bliska wsppraca producenta i
dostawcy z dwustronn wymian informacji.
1.4.2. Faza produkcji
Kolejnym podsystemem logistycznym przedsibiorstwa jest produkcja. Jest ona elementem czcym zaopatrzenie oraz dystrybucj. Na styku tych procesw czsto
dochodzi do konfliktw. Powodem jest najczciej brak cisego powizania celw produkcji z celami dystrybucji a take z procesami zaopatrzenia. Dlatego te
jednym z najwaniejszych celw zarzdzania logistycznego produkcj jest stworzenie odpowiednio wczeniej harmonogramu produkcyjnego, ktry obejmuje potrzeby
materiaowe wynikajce z prognoz popytu, zamwie napywajcych z rynku oraz koniecznoci uzupeniania zapasw w kanaach dystrybucji. Celem uniknicia
konfliktw na styku produkcja/marketing/dystrybucja plan taki musi by stabilny poprzez, na przykad, okrelenie minimalnego okresu, ktry musi upyn zanim
bdzie moliwe wprowadzenie kolejnych zmian.
Wanym elementem charakteryzujcym proces produkcji jest elastyczno. Z punktu widzenia procesu produkcyjnego i ekonomicznego ma ona za zadanie pogodzi
dwa elementy: zalety produkcji masowej (niskie koszty jednostkowe) z zaletami produkcji krtkoseryjnej (wiksza zdolno dopasowania do zmieniajcych si potrzeb
konsumentw). Elastyczny system produkcji ma suy osigniciu przez przedsibiorstwo nastpujcych korzyci:
moliwo produkcji szerokiej gamy produktw w umiarkowanych ilociach,
moliwo reakcji na zmiany w procesie projektowania wyrobw i planw produkcyjnych,
skrcenie oglnego czasu wytwarzania wyrobw,
szybsz reakcj na zmiany w popycie i pojawienie si konkurencyjnych produktw na rynku.
Osignicie elastycznoci procesw produkcji moliwe jest midzy innymi dziki stosowaniu zasady ssania (pull-system), zapobiegajcej powstawaniu zbdnych
zapasw i wytwarzaniu niepotrzebnych produktw.
1.4.3. Faza dystrybucji
Przedmiotem logistyki dystrybucji jest fizyczne przemieszczanie wyrobw gotowych od producenta do nabywcy. Zakres procesw dystrybucyjnych jest bardzo szeroki.
Obejmuje midzy innymi:
zamawianie towarw,
ksztatowanie ich zapasw,
magazynowanie,
transport,
pakowanie.
Logistyka dystrybucji ma na celu zapewnienie, by waciwy produkt dostarczony zosta we waciwym czasie, w odpowiedniej iloci, nie uszkodzony, do
odpowiedniego nabywcy. Ta odpowiedzialno logistyki dystrybucji sprawia, e odgrywa ona kluczow rol w utrzymaniu odpowiedniego poziomu obsugi klienta,
poprzez zapewnienie szybkiego czasu realizacji zamwie oraz rzetelnoci i elastycznoci dostaw.
Z punktu widzenia logistyki dystrybucji, w systemie zarzdzania przepywem strumieni rzeczowych w przedsibiorstwie powinny by uwzgldnione zarzdzanie
popytem oraz harmonogram zbytu. W zarzdzaniu popytem naley wykorzystywa zamwienia klientw w planowaniu potrzeb, zmniejszajc w ten sposb ryzyko
popenienia bdw we wasnych zamwieniach. Natomiast celem unikania kosztownych zmian w planach produkcji istotne jest tworzenie dobrych harmonogramw
zbytu. Oznacza to, e realizacja zamwie klientw i jej kontrola odbywaj si w wskich przedziaach czasu. Obecnie na porzdku dziennym jest potwierdzanie
nawet godzinowych terminw dostaw.
Istot rozwiza logistycznych w przedsibiorstwie produkcyjnym jest zapewnienie sprawnego przepywu strumienia materiaowego poprzez wszystkie fazy tego
przepywu, poprzez strefy zaopatrzenia, produkcji i zbytu. Naley przy tym uwzgldni optymalizacj przepywu, czyli zapewnienie najbardziej racjonalnych kanaw
tego przepywu oraz odpowiedniej jego szybkoci, jak rwnie potrzeb cigego wykrywania i eliminowania wszystkich przyczyn utrudniajcych bd hamujcych
przepyw. Dziki temu wzrasta jego tempo, zwiksza si rotacja rodkw obrotowych, co bezporednio wpywa na wyniki finansowe przedsibiorstwa.
1.5. Obszary optymalizacji procesw logistycznych
Logistyka, jako nowa interdyscyplinarna dziedzina nauki, zakada, e systemowe rozwizania logistyczne maj zapewnia optymalne, a przynajmniej racjonalne
funkcjonowanie acuchw dziaania zasileniowego w gospodarce, tzn. zapewni popraw efektywnoci. Oczywicie najlepiej byoby, gdyby towarzyszyo temu
podejcie kompleksowe.
Pragmatycznie rozumiana logistyka daje odpowiedzi na pytania jak planowa i jak organizowa acuchy dziaania, aby uzyskiwa optymalne rezultaty tego dziaania
w aktualnych lub prognozowanych uwarunkowaniach wewntrznych i zewntrznych.
Udzielenie odpowiedzi na tak postawione pytania moliwe bdzie tylko wwczas, gdy metoda zarzdzania rozpatrywanym acuchem dziaania zostanie
2016-05-10 12:20
6 z 15
wypracowana z wykorzystaniem wiedzy z takich dziedzin jak midzy innymi:

teoria poznania,
organizacja i zarzdzanie,
rachunek prawdopodobiestwa
statystyka opisowa
statystyka matematyczna
ekonometria
badania operacyjne
prakseologia (nauka o normach i zasadach skutecznego, sprawnego dziaania),
analiza systemowa,
ekonomia.
Najoglniej, dziaania optymalizacyjne znajduj zastosowanie w nastpujcych procesach logistycznych:
produkcji pfabrykatw, komponentw, urzdze i gotowych wyrobw
- w odpowiednim czasie, tyle i tego na co jest faktyczne lub przewidywane zapotrzebowanie; nie wicej ni potrzeba i nie droej ni to konieczne;
przechowywania surowcw, pfabrykatw, urzdze i gotowych wyrobw
- tylko tyle i tego, co zapewni wymagan cigo i pynno realizacji zada w danym acuchu lub odtwarzania zasobw w acuchach innych procesw, tak aby nie
blokowa powierzchni magazynowych i nie podwysza zbdnie kosztw utrzymania tych zapasw;
dystrybucji surowcw, pfabrykatw, gotowych produktw, urzdze
- kademu w takim czasie, tyle i tego, co faktycznie w danym przedziale czasowym potrzebuje i co moe racjonalnie wykorzysta, aby nie by zmuszony do
utrzymywania zbdnych zapasw;
dowozu surowcw, pfabrykatw, gotowych produktw, urzdze
- z wykorzystaniem waciwych tras i rodkw transportowych - tzn. kademu tam, tyle i tego, co konieczne do zapewnienia mu optymalnych warunkw dziaania, a
wic nie wczeniej ni potrzeba i nie pniej ni mona;
uytkowania (konsumpcji, wykorzystywania)
- takich asortymentw (rodzajw, typw) surowcw, pfabrykatw, gotowych wyrobw, urzdze itp. jakie s faktycznie konieczne w danych okolicznociach i tyle, na
ile wynika to z racjonalnego uzasadnienia;
wiadczenia usug niematerialnych na korzy innych uczestnikw w acuchu logistycznym
- tzn. tyle, takich, w takim zakresie, miejscu i terminie, jaki jest przez nich podany do zapewnienia optymalnych warunkw egzystencjalnych.
Zakadane efekty procesw optymalizacyjnych powinny by nastpujce:
zapewnienie optymalnych relacji midzy poziomem wiadczenia usug dla klienta a kosztami,
efektywne przepywy strumieni zasilania w acuchu logistycznym dostosowane do wymaga klienta,
wzrost wydajnoci i konkurencyjnoci przedsibiorstw,
wiadczenie korzystnych dla klienta usug, uwzgldniajc czas, miejsce, ilo i jako oraz zapewniajc waciwy poziom kosztw,
obnienie stanu zapasw,
ograniczenie czasu przepyww strumieni zasilania rzeczowego,
zapewnienie pynnych i terminowych dostaw,
zapewnienie lepszego wykorzystania rodkw trwaych,
wprowadzenie nowoczesnych systemw zarzdzania, uwzgldniajc kierowanie, planowanie, sterowanie, kontrole itd.
Ocena efektywnoci systemw logistycznych wymaga przyjcia kryteriw, ktrych wybr powinien by dokonany zawsze z punktu widzenia celu systemu, ktremu
suy. Najczciej jest tak, e spord zbioru zasad logistyki dobiera si waciwy dla konkretnego systemu logistycznego zbir zasad, traktowanych jako kryteria
oceny jego efektywnoci.
Wemy jako przykad hipotetyczny system logistczny S. Chcemy zmaksymalizowa jego jako, przyjmujc szereg kryteriw oceny.
K1 - realno; K2 - gotowo; K3 - rozproszenie; K4 - terminowo; K5 - sterowalno; K6 - cigo; K7 - bezpieczestwo; K8 - mobilno.
K globalne kryterium oceny.
Ilustracja przykadowej oceny efektywnoci systemu logistycznego:
W tym przypadku efektywniejszy jest ten system, dla ktrego powierzchnia pola objtego lini aman jest wiksza. Oznacza to, e taki system w wikszym stopniu
zapewnia efektywno dziaania.
Jako zakoczenie tego punktu a wprowadzenie do nastpnego, powtrzymy w nieco innym ujciu oglne cele zarzdzania procesami logistycznymi. S to:
poznawanie i poprawianie rzeczywistoci
zarzdzanie ilociowe
walka z Bomb Informacyjn (przetwarzanie informacji).
Wanie Badania Operacyjne mog suy jako narzdzie do osignicia w/w celw.
1.6. Logistyka transportu
W niniejszym punkcie zdefiniujemy krtko podstawowe terminy z zakresu logistyki transportu, takie jak przewonik, koszty, potrzeby przewozowe, podatno
transportow i inne. Podobna analiza bdzie niezbdny krokiem przy optymalizacji dowolnego zagadnienia, nie tylko z zakresu logistyki.
Transport jest podstawowym czynnikiem fazy rzeczywistego ruchu w acuchu zaopatrzenia i w powizaniu z produkcj oraz obrotem towarowym stanowi integraln
cz koncepcji logistycznej. Jego rola sprowadza si do bezporedniego udziau w realizacji podstawowego celu, czyli optymalizacji wykorzystania zasobw
czynnikw wytwrczych.
Analizujc charakter potrzeb przewozowych naley mie na uwadze, e kada z nich generuje decyzje wyboru okrelonego rodzaju transportu, okrelonego
przewonika, okrelonej drogi przewozu i okrelonego sposobu przewozu, generujce rne koszty i warunki wykonania dostawy. Wynika to z faktu, i kada
potrzeba jest zwizana z konkretnym towarem wymagajcym okrelonego przemieszczenia w konkretnym czasie i miejscu.
Decydent logistyczny, przystpujc do optymalizacji procesu transportu, musi rozpatrzy - przestrzenne pooenie punktu za- i wyadowczego (odlego midzy nimi),
ich pooenie wzgldem istniejcej sieci drg, czas i koszt dostawy, majc jednoczenie na uwadze ilo i podatno transportow przemieszczanych produktw.
Mona przyj, e charakter potrzeb przewozowych zaley od:
podatnoci transportowej przemieszczanych adunkw,
odlegoci dzielcej punkty wysyki i odbioru,
charakteru potrzeby pierwotnej wywoujcej dan potrzeb przewozow.
Przez podatno transportow adunku naley rozumie stopie odpornoci na warunki i skutki transportu, zaley od obiektywnych jego cech. Cechy oraz waciwoci
produktw musz by szczegowo rozpoznane i okrelone przez decydenta logistycznego. Wpywaj one na formuowanie konkretnych postulatw pod adresem
przewonika, jak rwnie zleceniodawcy, zmierzajcych do usunicia ewentualnych zagroe dla samych adunkw, jak i otoczenia (rodowiska). Do charakterystyk
adunku mona zaliczy podatno: naturaln, techniczn i ekonomiczn.
2016-05-10 12:20
7 z 15
Naturalna podatno transportw jest definiowana jako odporno adunkw na warunki i skutki przemieszczania wynikajce z fizycznych, chemicznych oraz
biologicznych cech i waciwoci przewoonych towarw. Decyduj one o:
wraliwoci na czas transportu,
wraliwoci na uszkodzenia powodowane oddziaywaniem czynnikw mechanicznych w czasie przewozu,
wraliwoci na oddziaywanie czynnikw atmosferycznych (wilgo, temperatur i wiato),
szkodliwoci dla zdrowia ludzkiego,
moliwoci uszkodzenia lub zniszczenia innych przedmiotw stykajcych si z adunkiem lub znajdujcych si w jego ssiedztwie,
podatnoci na wchanianie obcych lub wydzielenie wasnych zapachw,
podatnoci na rozsypywanie, rozlewanie i ulatnianie,
atwopalnoci, podatnoci na samozapalenie lub wybuch.
Techniczna podatno transportowa wiadczy o odpornoci na warunki i ewentualne skutki przemieszczania produktw, wynikajce z ich gabarytw, ksztatu, masy.
Charakter tych cech implikuje okrelone wymagania wzgldem techniki przewozowej lub procesu za- i wyadunkowego, szczeglnie przy znacznej powtarzalnoci
przewozowej.
Ekonomiczna podatno transportowa adunkw jest okrelana przez warto przewoonych produktw. Wiksza ich warto wpywa na zmniejszenie podatnoci
ekonomicznej, gdy wymagaj specjalnej troski w czasie przewozu.
Waciwoci okrelone w podatnoci transportowej wpywaj bezporednio na wybr sposobu przemieszczania produktw - przewonika. Wynika z nich moe:
ograniczenia dopuszczalnego czasu trwania przewozu (np. ze wzgldu na trwao produktw, zapewnienie cigoci zaopatrywania),
narzucenie specjalnych wymaga na rodki transportowe (np. cysterny, kontenery, niskopodwoziowe naczepy, podana adowno),
jako i infrastruktura techniczna drg (np. szeroko drogi, wytrzymao mostw, wysoko wiaduktw),
przebieg przestrzenny trasy przewozu (konieczno uwzgldnienia otoczenia bliszego trasy, np. ze wzgldu na bezpieczestwo ludzi).
Innym czynnikiem determinujcym potrzeby przewozowe przedsibiorstw jest charakter wywoujcych je potrzeb pierwotnych. Zapotrzebowanie na usugi
przewozowe wynika z konkretnych dziaa przedsibiorstw, w ramach prowadzonej przez nie dziaalnoci gospodarczej, na rzecz innych przedsibiorstw lub ludnoci.
T wspzaleno nazwano prawem wtrnej potrzeby przewozowej. Oznacza to, e kade przemieszczenie adunkw i ludzi ma jakie znaczenie gospodarcze lub
spoeczne, wynikajce z rnych czynnikw oraz spowodowane rnymi przyczynami pierwotnymi. Decydent powinien uwzgldni je przy podejmowaniu decyzji.
Przewonik to podmiot posiadajcy techniczne rodki przewozowe i zajmujcy si wiadczeniem usug przewozowych. Typowymi przykadami przewonikw s:
Polskie Koleje Pastwowe, Polskie linie Lotnicze "LOT" lub przedsibiorstwa usug transportowych. Zbir jednolitego rodzaju technicznych rodkw przewozowych
stanowi ga transportu. Std wyodrbniamy transport: kolejowy, samochodowy, morski, rdldowy, lotniczy, przesyowy.
Efektywny koszt transportu - koszt obsugi transportowej (transport wasny) lub cena (transport obcy). Na koszt efektywny maj wpyw:
odlego i czas przewozu,
podatno przewozowa adunku,
rodzaj rodka transportu i wykorzystanie jego adownoci,
koszty zaadunku i wyadunku,
koszty spedycyjne (rodzaj przedsibiorstwa, ubezpieczenia, narzuty, opakowanie, skadowanie, pace, konwj, ubytki itp.).
Alternatywny koszt transportu to koszty, straty lub dochody zalene od dziaalnoci transportu i zwizane z wyborem okrelonego sposobu realizacji przewozu. S to
koszty powstae w przedsibiorstwach obsugiwanych przez transport.
Koszt jednostkowy transportu to rozoenie efektywnego kosztu transportu na jednostk pracy przewozowej, np. tono kilometr, tono mila.
Cena usugi transportowej zawiera wszystkie elementy wchodzce w skad procesu transportowego, a mianowicie: koszt transportu, przeadunku, koszty spedycyjne i
inne koszty pomocnicze. Cen usugi transportowej ustala si umownie lub wg stawek taryfowych.
Cena umowna jest ustalana drog negocjacji midzy zleceniodawc i przewonikiem. Ustala si przy tym zakres wykonywanej usugi, warunki wykonywania i
wysoko ceny.
Taryfy przewozowe s zbiorem cen za usugi przewozowo - spedycyjne oraz przepisw okrelajcych ich stosowanie i obliczania. Taryfa traktowana jest jako oferta
przewonika dotyczca zarwno ceny, jak i warunkw oraz sposobu realizacji usugi. W zalenoci od systemu budowy stawek taryfowych rozrnia si:
taryfy naturalne, w ktrych podstaw ksztatowania stawek stanowi jednostki ciaru, objtoci, sztuki lub inne jednostki miary towaru,
taryfy wartociowe gdzie wysoko stawek jest zrnicowana w zalenoci od wartoci adunku,
taryfy mieszane, bdce poczeniem w/w systemw.
1.7. Nowe kierunki rozwoju w logistyce
1.7.1 Czynniki determinujce rozwj logistyki
W cigu ostatnich lat nastpiy powane zmiany na rynkach konsumenckich. Nabywcy wiedz o produktach coraz wicej, rosn ich wymagania odnonie ceny i
jakoci. W konsekwencji zmiany stylu ycia i atwego dostpu do informacji konsumenci staj si coraz bardziej niecierpliwi w stosunku do rzeczy, ktre marnuj ich
czas, poczucie komfortu czy dyspozycyjnoci. Warto czasu staa si kluczowa nie tylko dla biznesu, ale rwnie i dla indywidualnych klientw, nie tolerujcych
opnie spowodowanych niedbalstwem czy nieefektywnoci firmy i chc kupowa najszybciej jak to jest moliwe, w czasie dla nich dogodnym.
Wanie te czynniki maj znaczcy wpyw na uksztatowanie si koncepcji zintegrowanego acucha dostaw, omwionego szerzej w dalszej czci pracy. dania
konsumentw pokrywaj si z celami zintegrowanego acucha dostaw: zredukowanie cyklu zamwie, odpowiedniejsze i elastyczniejsze dostawy, lepszy poziom
obsugi klienta.
Zwizane ze zmianami na rynkach konsumenckich s zmiany w kanaach dystrybucji dbr i usug. Sprzedawcy i producenci podejmuj wiksze wysiki celem
przewidzenia zmian w zapotrzebowaniu klientw i dostosowania oferty do nowych potrzeb. W zwizku z tym rosn wymagania producentw i dystrybutorw w
stosunku do dostawcw. Od partnerw da si elastycznoci i doskonaej jakoci.
Globalizacja jest kolejnym czynnikiem majcym wpyw na zmian w podejciu do logistyki oraz innych dziedzin biznesu. W coraz wikszym stopniu zarwno systemu
zaopatrzenia jak i dystrybucji maj wymiar midzynarodowy, wywierajc tym samym ogromny wpyw na wymogi logistyczne firm. Ronie zoono zada
logistycznych ze wzgldu na wyduenie si acuchw dostaw w rozumieniu czasu i przestrzeni.
Olbrzymie zmiany wywouj integracje rynkw, znoszenie barier celnych. Przykadem moe by ustanowienie Wsplnego Rynku Europejskiego obejmujcego 15
krajw. przystpienie do UE krajw rodkowo-europejskich sprawi, i bdzie to najwikszy rynek na wiecie. Stwarza to olbrzymie szanse dla firm z innych
kontynentw ale i zmusza do tworzenia nowych, midzynarodowych systemw zaopatrzenia, dostaw, dystrybucji. W tej sytuacji coraz wiksz rol odgrywaj
partnerstwo, alianse strategiczne oraz midzynarodowe usugi transportowe, przy czym wymogi dotyczce elastycznoci i rzetelnoci dostaw pozostaj wysokie bez
wzgldu na zoono operacji globalnych.
Bardzo wanym czynnikiem, bez wystpienia ktrego niemoliwa byaby dziaalno globalna przedsibiorstw jest rozwj nowoczesnej technologii. Dziki
zastosowaniu systemw komputerowych i odpowiedniego oprogramowania wspomagajcego operacje logistyczne wiele zoonych zada, takich jak planowanie
dostaw, zarzdzanie zapasami w skadach stao si w duej mierze rutynowych. Co wicej, symulacje komputerowe caych systemw logistycznych umoliwiaj
opracowanie optymalnego rozwizania zapewniajcego odpowiedni poziom obsugi kliena. Dostpne s rwnie eksperckie systemy umoliwiajce kontrol
przepywu produktw w caym acuchu.
Nieodcznym elementem rewolucji technologicznej jest wprowadzenie nowoczesnych systemw transmisji i przetwarzania informacji. EDI (Electronic Data
2016-05-10 12:20
8 z 15
Exchange), kody kreskowe, odgrywaj kluczow rol w polepszeniu skutecznoci i wydajnoci zarzdzania procesami przepywu produktw. Umoliwiaj kontrol i
zarzdzanie zapasami. Dziki transmisjom satelitarnym dostawca moe w dowolnej chwili zlokalizowa adunki poruszajce si wzdu kanau logistycznego. Naley
tu zaznaczy, e wprowadzenie nowych technologii jest procesem skomplikowanym i bardzo kosztownym. Wiele firm stoi wci przed wdroeniem ich w swj system
logistyczny.
Innym rdem zmian funkcjonowania systemu logistycznego jest polityka rzdu. Przykadowo deregulacja usug transportowych w USA w latach siedemdziesitych i
osiemdziesitych zrewolucjonizowaa ten rynek. Firmy transportowe zarwno pod wzgldem jakoci jak i ceny zaczy zaczy dostosowywa swe usugi do potrzeb i
wymaga rynku. Poprawa jakoci umoliwia stosowanie systemw logistycznych typu Just-In-Time lub SILS Suply In Line Sequencing (dostawy na linie
montaow. Powstay firmy logistyczne oferujce usugi transportowe, zarzdzanie zapasami, skadowanie, przygotowywanie zamwie. Przykadem takiej firmy jest
CTI (Customized Transportation Inc.) specjalizujca si w obsudze rynku samochodowego. Dostarzacza ona czci samochodowe do fabryki BMW (Spartanburg,
USA) bezporednio na lini montaow. Wykorzystanie prze BMW zewntrznych oferentw usug pozwolio przedsibiorstwu, zgodnie ze sowami kierownictwa firmy,
w krtkim czasie uzyska przewag nad konkurencj.
Innym aspektem polityki rzdu s regulacje prawne zwizane z ochron rodowiska i bezpieczestwem przewozw. Wprowadzanych jest szereg przepisw i regulacji
prawnych majcych zachci przedsibiorstwa do utylizacji odpadw, opakowa, zuytych produktw. To powoduje wiksze zainteresowanie firm systemami obsugi
zwrotw (reverse logistic). Przykadem mog by Niemcy, gdzie z pocztkiem biecego roku rzd wprowadzi obowizkowy zastaw na wszelkie szklane, plastikowe i
blaszane opakowania produktw spoywczych. Pocigno to za sob ca infrastruktur punktw i mechanizmw skupu tych opakowa. Cena zastawu za
przykadow butelk wzrosa ponad trzykrotnie (z 8 do 25 eurocentw), a znaczenie przepywu zwrotnego jest tu oczywiste i wyraalne w milionach Euro.
1.7.2. Zintegrowany acuch dostaw
W latach osiemdziesitych i dziewidziesitych zmienio sie podejcie do logistyki. Firmy wczyy w analizowane procesy logistyczne wszystkie zaangaowane
ogniwa, ktre odpowiadaj za to, aby nabywca otrzyma waciwy produkt, po waciwej cenie, we waciwym czasie, we waciwej kondycji i we waciwej iloci.
oznacza to wczenie do wsppracy producentw, ich dostawcw i dystrybutorw. To zjawisko doprowadzio do koncepcji logistyki jako procesu zarzdzania
zintegrowanym acuchem dostaw. Definicja acuch dostaw sformuowana przez Stengera i Coylea brzmi:
zintegrowane zarzdzanie cigiem czynnoci logistycznych, produkcyjnych, usugowych przedsibiorstw w caym acuchu logistycznym, poczynajc od dostawcw
poprzez producentw i dystrybutorw a do nabywcw ostatecznych, celem zapewnienia sprawnego i efektywnego wytworzenia dobra bd usugi.
Do najwaniejszych wyzwa zarzdzania zintegrowanym acuchem dostaw nale:
zachowanie przejrzystoci przepywu zapasw we wszystkich ogniwach acucha (visibitilty)
minimalizacja niepewnoci (ryzyka), prowadzcej do tworzenia zapasw bezpieczestwa lub do suboptymalnych praktyk kupowania z wyprzedzeniem (forward
buying).
Podstaw sukcesu zarzdzania zintegrowanym acuchem dostaw jest integracja i zarzdzanie trzema typami przepyww midzy ogniwami caego acucha. S to:
przepyw produktw
przepyw informacji
przepyw patnoci.
Kierunki przepyww ilustruje poniszy rysunek:
Przepyw informacji i patnoci przebiega w obu kierunkach, produkty przepywaj za zazwyczaj w jednym kierunku, z wyjtkiem sytuacji gdy nastpuje zwrot
produktu lub jego czci. W wyniku coraz silniejszych naciskw organizacji ochrony rodowiska przewiduje si, i przepyw zwrotny produktw nabierze wikszego
znaczenia. Firmy zmuszone bd do przyjmowania (skupowania) zuytych produktw lub opakowa celem ich utylizacji.
W nowoczesnym przedsibiorstwie sprawne zarzdzanie wszystkimi w/w procesami (przepywami) zapewni realizowanie najwaniejszych celw zintegrowanego
acucha dostaw, do ktrych nale midzy innymi:
rozpoznanie wymaga klienta dostosowanie do nich poziomu obsugi,
odpowiednie pozycjonowanie zapasw w acuchu logistycznym i okrelenie ich wielkoci w kadym ogniwie,
opracowanie procedur zarzdzania acuchem jako caoci.
Cel pierwszy jest oczywisty, firma powinna nie tylko by w stanie dokadnie okreli wielko popytu na swoje produkty i zlokalizowa ich nabywcw, lecz rwnie
dostosowa si do oczekiwanych przez odbiorcw warunkw realizacji zamwie.
Cel drugi jest znan i podstawow zasad zarzdzania logistycznego: co, kiedy i w jakiej iloci jest potrzebne, aby zapewni odpowiedni dostp klientowi do towarw
oraz aby speni wymogi kosztowe.
Cel trzeci wynika ze cisego powizania dwch pierwszych celw: powstaje potrzeba zastosowania mechanizmu koordynujcego czynnoci w poszczeglnych
ogniwach acucha dostaw. Mechanizm ten moe mie form procedur przyjtych przez uczestnikw acucha. Umoliwi to sprawne wdroenie poszczeglnych
celw i kontrol ich realizacji.
1.7.3. Porwnanie cech tradycyjnego systemu logistycznego ze zintegrowanym acuchem dostaw
Porwnanie tradycyjnego systemu logistycznego z zintegrowanym acuchem dostaw przedstawia ponisza tabela:
L.p. Czynnik Podejcie tradycyjne System zintegrowanego acucha dostaw
1 zarzdzanie zapasami skoncentrowane na poszczeglnej firmie skoordynowane w caym acuchu logistycznym
2 przepyw zapasw niecigy, przerywany na poszczeglnych odcinkach (interrupted) cigy, moliwy do ledzenia w caym acuchu dostaw (seamless, visible)
3 koszty minimalizowane przez poszczeglne firmy minimalizacja kosztw ponoszonych przez ostatecznego nabywc (landed cost)
4 informacja kontrolowana przez firm dzielona z partnerami acucha logistycznego
5 ryzyko spoczywa na firmie dzielone z partnerami
6 planowanie zorientowane na firm wsplne planowanie
7 wsppraca firm firma skoncentrowana na jak najniszych kosztach wasnych partnerstwo skoncentrowane na minimalizacji kosztw w caym acuchu
W systemie zintegrowanym poziom zapasw powinien by skoordynowany tak, by zminimalizowa koszty utrzymania zapasw w caym acuchu. Tradycyjne
podejcie nie rozwizywao problemu obnienia kosztw zapasw w caym systemie, spychajc je jedynie na inne ogniwa. Problem ten mona rozwiza:
udostpniajc dostawcom plany produkcyjne, redukujc w ten sposb niepewno,
wymieniajc informacje na temat aktualnego stanu zapasw, ktre producent i dostawca posiadaj,
dzielc si informacj na temat przewidywanego popytu, zamwie, planw produkcyjnych.
W efekcie zredukowane zostan zapasy bezpieczestwa a koszty logistyczne bd zminimalizowane. (punkty 1, 2 z tabeli)
Kolejn istotn cech nowego podejcia do systemu logistycznego jest denie do okrelonego poziomu kosztw, jakie ponosi ostateczny nabywca wyrobw
gotowych (landed cost). Konieczne jest ustalenie akceptowalnego poziomu kosztw, jakie jest w stanie ponie konsument (ostatnie ogniwo acucha) i podjcie
wysikw celem nie przekroczenia tej granicy. W podejciu tradycyjnym firmy byy jedynie zainteresowane minimalizacj kosztw wasnych, co prowadzio do wzrostu
kosztw na innych odcinkach i podwyszenia oglnych kosztw logistycznych caego systemu. (punkt 3 z tabeli)
W zintegrowanym acuchu dostaw nacisk kadzie si na blisk wspprac uczestnikw procesu przepywu produktw. Warunkiem sukcesu wsppracy jest dzielenie
sie informacjami, wzajemne zaufanie, skonno do ponoszenia wysiku oraz dzielenie ryzyka i podejmowanie wsplnych inwestycji. (punkty 4 i 5 z tabeli)
Zjawiskiem coraz popularniejszym jest wsplne planowanie w acuchu dostaw. Partnerzy reprezentujcy rne ogniwa acucha staj si czci grupy
2016-05-10 12:20
9 z 15
opracowujcej plany przyszych produktw, zapewniajc podan ekspertyz w tej fazie. (punkty 6 i 7 z tabeli).
Nowoczesna logistyka jest kluczem do powodzenia firmy, jej dugiego istnienia na rynku, atrakcyjnoci, konkurencyjnoci, opacalnoci - zadowolenia wszystkich
uczestnikw procesw gospodarczych.
Rozdzia II. Badania Operacyjne
2.1. Rys historyczny i istota Bada Operacyjnych
Badania operacyjne (Operation Research) zostay zapocztkowane w Anglii na krtko przed II Wojn wiatow. W czasie wojny do rozwoju BO przyczyniy si prace
zmierzajce do rozwizania wanie typowych zagadnie logistycznych, przed ktrymi stanli alianci w walce z pastwami Osi: planowanie morskich operacji
bojowych, w tym osony dla transportw morskich przed U-Botami i planowanie szkolenia zag lotniczych. Do dalszego rozwoju bada operacyjnych ju po II Wojnie
wiatowej przyczyni si rozwj techniki i komputeryzacja:
dostpno profesjonalnych programw optymalizacyjnych: Statgraphics, QSB+ (Quality System for Business) i innych, ktre stworzyy bazy programw,
dostpno profesjonalnych baz danych
tworzenie systemw wspomagania decyzji SWD (DSS Decision Support System) i komputerowych systemw zarzdzania,
rozwj metod analizy wraliwoci (czuoci), tj. programowania parametrycznego.
Badania operacyjne mona nazwa dziedzin zajmujc si wspomaganiem procesu podejmowania trafnych decyzji. Aby podj trafn decyzj, uwzgldniajc
wszystkie aspekty rzeczywistoci oddziaywujce w danej sytuacji, potrzebne s modele i metody matematyczne. Maj one za zadanie
wartociowanie rozwiza adekwatnie do rzeczywistoci w sposb dajcy si uj ilociowo (funkcja celu, relacja dominowania), dajce moliwo porwnywania
efektywnoci rnych sposobw rozwizywania zagadnienia oraz
znajdowanie rozwizania optymalnego w danej sytuacji.
Usprawniaj one, a nawet czyni w ogle moliwym, podejmowanie korzystnych decyzji w zadowalajco krtkim czasie.
Mona wyszczeglni nastpujce rodzaje modeli decyzyjnych:
deterministyczne
probabilistyczne
statystyczne stochastyczne
strategiczne
Modele o charakterze deterministycznym rozwizuje si przy pomocy analizy matematycznej i metod programowania liniowego i nieliniowego, teorii grafw,
programowania dynamicznego. Modele statystyczne i probabilistyczne - przy pomocy metod statystyki matematycznej i rachunku prawdopodobiestwa, a modele
strategiczne - za pomoc teorii gier.
W podejciu praktycznym niezbdne bd:
znajomo obszarw zastosowania BO w caym przedsibiorstwie
umiejtno sformuowania problemu decyzyjnego, zbudowania modelu problemu i zebrania danych dla jego rozwizania
umiejtno korzystania z profesjonalnych programw komputerowych i interpretacji otrzymanych wynikw.
Narzdziami, ktrymi posuguj si Badania Operacyjne, s modele optymalizacyjne (decyzyjne) skadajce si z wielu rwna i nierwnoci. Typowy model ma dwie
czci:
funkcj celu (funkcj kryterium), ktra opisuje przyjte kryterium decyzyjne (kryterium optymalnoci)
warunki ograniczajce, ktre opisuj sytuacj i moliwoci przedsibiorstwa.
Decyzja wskazana przez model to zbir wartoci zmiennych decyzyjnych.
W przedsibiorstwie produkcyjnym Badania Operacyjne znajduj zastosowanie w kadym obszarze przy podejmowaniu decyzji dotyczcych magazynowania
surowcw i wyrobw, przy planowaniu inwestycji i planw rozwojowych, napraw i remontw, wreszcie produkcji i wszechobecnego transportu w caym obszarze
produkcji, marketingu i logistyki.
2.2. Przegld problemw w przedsibiorstwie produkcyjnym rozwizywalnych przy uyciu metod z zakresu Bada Operacyjnych
W tym rozdziale sprbujemy dokona krtkiego lecz w miar penego przegldu typowych problemw decyzyjnych i podejcia do nich z wykorzystaniem metod Bada
Operacyjnych. Dla kadego zagadnienia podamy cel problemu, co jest zmienn decyzyjn, kryterium optymalizacji suce do porwnywania rnych wynikw scenariuszy, dane potrzebne do wyznaczenia optymalnej decyzji, metody rozwizywania problemu oraz uzyskiwane wyniki.
2.2.1. Alokacja kapitau
Cel problemu : optymalny rozdzia posiadanej kwoty K pomidzy n obiektw. Problem jest zdeterminowany, nie uwzgldnia ryzyka.
Kryterium optymalizacji: maksymalizacja zysku z kwoty K.
Zmienn decyzyjn xi jest kwota przyznana i-temu obiektowi, przy czym:
Dane potrzebne do rozwizania problemu: wielko kwoty K (ograniczenie), liczba obiektw n starajcych si o rodki inwestycyjne, funkcje rentownoci
poszczeglnych obiektw:
Metody. Rozwizanie optymalne mona uzyska za pomoc programowania dynamicznego, programowania nieliniowego.
Wyniki: macierz X = [xi]; jak kwot przydzieli i-temu obiektowi, F(X)=Z(X)=max; maksymalna warto funkcji celu - najwikszy zysk moliwy do uzyskania w danych
warunkach.
Interpretacja wyniku: optymalny plan inwestycyjny.
2.2.3. Alokacja rodkw produkcji
Cel problemu: optymalny rozdzia surowcw, zdolnoci produkcyjnej maszyn oraz dysponowanego czasu pracy ludzi pomidzy poszczeglne wyroby (produkty), jakie
moe produkowa firma.
Kryterium optymalizacji: maksymalizacja zysku.
Ograniczeniami s iloci posiadanych rodkw produkcji oraz technologia produkcji stosowana w firmie.
Zmienn decyzyjn xj jest wielko produkcji j-tego wyrobu.
Dane potrzebne do rozwizania problemu:
technologia produkcji [aij] = A; ilo i-tego rodka produkcji potrzebna do wyprodukowania jednostki j-tego wyrobu
ilo posiadanych rodkw produkcji [bi] = B
zysk jednostkowy [cj] = C; zysk ze sprzeday jednostki j-tego wyrobu,
cj = (cena - koszt jednostkowy produkcji)
Metody: Programowanie liniowe. Metoda graficzna (geometryczna): przy dwu wyrobach, dla dowolnej liczby zmiennych np. metoda simpleks. Programowanie
parametryczne.
Wyniki: X = [xj] - wielko produkcji poszczeglnych wyrobw, F(X)=Z(X)=max - maksymalna warto funkcji celu - najwikszy zysk moliwy do uzyskania w danych
warunkach, analiza wraliwoci (wyniki programowania parametrycznego).
Interpretacja wyniku: optymalny plan produkcji.
2.2.4. Problem mieszanki (diety)
Cel problemu: optymalny dobr skadnikw mieszanki.
2016-05-10 12:20
10 z 15
Kryterium optymalizacji: minimalizacja kosztw produkcji mieszanki.

Ograniczenia: zapewnienie mieszance odpowiednich waciwoci.
Zmienn decyzyjn: receptura mieszanki: wartoci xi.
A - ilo i-tego komponentu zawarta w jednostce j-tego skadnika
B - najmniejsza dopuszczalna ilo i-tego komponentu w mieszance
C - cena j-tego skadnika
X - ilo j-tego skadnika, jak naley wzi do sporzdzenia mieszanki
Metody: Matematycznie problem mieszanki jest bardzo podobny do problemu alokacji rodkw produkcji: rwnie programowanie liniowe.
Wynik: X = [xj], iloci poszczeglnych skadnikw, jakie powinny by uyte do sporzdzenia mieszanki, F(X)=Z(X)=min; minimalna warto funkcji celu - najmniejszy
koszt sporzdzenia mieszanki moliwy do uzyskania przy danych zaoeniach, analiza wraliwoci (wyniki programowania parametrycznego).
Interpretacja wyniku: optymalna receptura mieszanki, ilo otrzymanej mieszanki, koszt najtaszej mieszanki.
2.2.5. Zagadnienia transportowe
KLASYCZNE ZAGADNIENIE TRANSPORTOWE
Cel problemu: przewz towarw masowych (wgla, cukru itd.) od dostawcw do odbiorcw.
Kryterium optymalizacji: minimalizacja cznego kosztu przewozu caego towaru
Ograniczenia: wielko poday i popytu
Zmienn decyzyjn: xij jest ilo towaru, jak naley przewie od i-tego dostawcy do j-tego odbiorcy
poda A = [ai]
popyt B = [bj]
odlegoci C = [cij]
Metody: programowanie liniowe, simpleks transportowy
Interpretacja wyniku: optymalny plan przewozw towaru (xij), minimalny koszt przewozu towaru.
PROBLEM KOMIWOJAERA (AKWIZYTORA)
Cel problemu: komiwojaer wyjeda z bazy (B) swej firmy, ma odwiedzi okrelon liczb klientw (m) i wrci do bazy tak, aby caa jego podr bya jak najkrtsza
(najtasza).
Kryterium optymalizacji: naley znale najkrtsz drog w sieci czc wszystkie wzy
Ograniczenia:
Zmienn decyzyjn: xij = 1 (i drog i-j), xij = 0 (nie i drog i-j).
Dane potrzebne do rozwizania problemu: liczba klientw do odwiedzenia (m), odlegoci (cij) pomidzy baz i klientami oraz pomidzy klientami, lub te koszty
przejazdu midzy nimi.
Metody: heurystyczne: algorytmy przyblione Christofidesa, Lin-Kerninghana, cykl Hamiltona (sie), algorytm Littlea, programowanie genetyczne.
Interpretacja wyniku: najkrtsza (najtasza) trasa przejazdu komiwojaera, dugo (koszt) optymalnej trasy przejazdu.
Podobnie do klasycznego zagadnienia transportowego rozwizuje si zagadnienia transportowe wieloetapowe.
2.2.6. Zarzdzanie zapasami surowcw
Cel problemu: ustalenie optymalnej strategii sterowania zapasami.
Kryterium optymalizacji: minimalizacja kosztw dziaalnoci przedsibiorstwa.
Ograniczenia: budet.
Zmienne decyzyjne: wielko bezpiecznego poziomu zapasw, optymalny moment zoenia zamwienia, optymalna wielko zamwienia.
koszty realizacji zamwienia
koszty magazynowania: odsetki, straty, utrzymanie magazynu, eksploatacja magazynu, ubezpieczenie, koszty oglne
zuycie jednostkowe surowca i inne
Metody: programowanie nieliniowe, programowanie dynamiczne.
Interpretacja wyniku: strategia dostaw surowcw, analiza wraliwoci.
Uwaga: w tym zagadnieniu znajduje zastosowanie filozofia Just In Time, minimalizujca koszty skadowania surowcw oraz systemy z linii MRP.
2.2.7. Zarzdzanie zapasami wyrobw gotowych
Cel problemu: ustalenie optymalnej planu produkcji.
Kryterium optymalizacji: minimalizacja kosztw dziaalnoci przedsibiorstwa.
Ograniczenia: koszty magazynowania.
Zmienne decyzyjne: wielko partii produkcyjnej, plan produkcji wedug asortymentw
zdolno produkcyjna zakadu,
koszty jednostkowe produkcji,
koszty jednostkowe magazynowania,
pojemno magazynu,
popyt na wyroby.
Metody: programowanie nieliniowe, programowanie dynamiczne
Interpretacja wyniku: optymalny plan produkcji, analiza wraliwoci.
2.2.8. Zagadnienie wymiany (problem takswkarza)
Cel problemu: ustalenie optymalnego momentu wymiany pracujcego rodka trwaego na nowy (teoria odnowy); wywaenie pomidzy kosztami eksploatacji i
amortyzacji.
Kryterium optymalizacji: minimalizacja kosztw dziaalnoci firmy.
Ograniczenia: mona wprowadzi budetowe.
Zmienn decyzyjn: czas (np. rok) wymiany.
cena nowej maszyny,
warto zuytej maszyny,
2016-05-10 12:20
11 z 15
koszt eksploatacji maszyny.

Metody: programowanie nieliniowe, programowanie dynamiczne (sie).
Interpretacja wyniku: optymalny czas wymiany sprztu.
2.2.9. Problem szeregowania zada
Cel problemu: waciwa organizacja produkcji, remontw, inwestycji i prac badawczo-rozwojowych. Usprawnienie organizacji polega na rwnoczesnym wykonywaniu
moliwie jak najwikszej liczby czynnoci wchodzcych w skad przedsiwzicia.
Kryterium optymalizacji: minimalizacja czasu realizacji przedsiwzi przy posiadanych rodkach.
Ograniczenia: rwnoczenie mona wykonywa tylko niektre czynnoci, koszty.
Zmienna decyzyjna: numery kolejnych zada do wykonania.
wykaz czynnoci podstawowych
czas trwania poszczeglnych czynnoci
powizanie (kolejno wykonywania) czynnoci (technika realizacji)
Metody: zbudowanie sieci (trudne przy wielu czynnociach), znalezienie najduszej drogi w sieci od jej pocztku do koca, ktra wyznacza najkrtszy moliwy czas
realizacji remontu lub inwestycji. Sie mona rozwiza przy pomocy programowania liniowego lub dynamicznego, metoda cieki krytycznej CPM (Critical Path
Method), metoda PERT, algorytmy: Johnsona, CDS (Campbella-Dudka-Smitha), Browna-omnickiego.
Wyniki:
najdusza droga w sieci, czyli przebieg drogi krytycznej
dugo najduszej drogi w sieci
analiza wraliwoci (szczeglnie okrelenie, jakim kosztem mona skrci najdusz drog).
Interpretacja wyniku: najkrtszy moliwy czas realizacji przedsiwzicia.
2.2.10. Zagadnienia masowej obsugi
Cel problemu: ustalenie optymalnej wielkoci jednostki usugowej z losowym napywem klientw.
Kryterium optymalizacji: minimalizacja kosztw dziaalnoci firmy (sumy kosztw utrzymania jednostki i strat spowodowanych staniem w kolejce)
Ograniczenia:
Zmienn decyzyjn: optymalna liczba kanaw obsugi.
rozkad czstotliwoci napywu klientw,
rozkad czasu obsugi klientw.
Metody: metody teorii masowej obsugi, rachunek prawdopodobiestwa, procesy stochastyczne, symulacja komputerowa (co oczywicie wykracza poza BO).
Wyniki:
rozkad czasu oczekiwania na obsug
rozkad czasu przebywania w systemie
rozkad dugoci kolejki
rozkad liczby klientw w systemie
lub estymatory tych rozkadw.
Interpretacja wyniku: zaley od decydenta i jego kryteriw, np. minimalna liczba kanaw obsugi przy danych parametrach rozkadw wyjciowych.
2.2.11. Podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka
Cel problemu: naley rozstrzygn, czy dane przedsiwzicie jest opacalne, czy jest lepsze czy gorsze od innych moliwoci zainwestowania kapitau przez firm.
Kryterium optymalizacji: maksymalizacja wartoci oczekiwanej efektu finansowego EMV (Expected Monetary Value)
Ograniczenia: budetowe.
Zmienna decyzyjna: inwestowa czy nie; inwestowa w przedsiwzicie A czy w przedsiwzicie B.
prawdopodobiestwa Pi (rdo: dane historyczne, analizy statystyczne, teoria danego zjawiska, eksperci),
efekty finansowe Vi (rdo: analizy ekonomiczne, scenariusze, rachunek dyskontowy).
Metody: teoria decyzji, drzewko decyzyjne (dendryt), rachunek bayesowski, teoria gier, analiza wraliwoci, analiza wielowariantowa.
Interpretacja wyniku: ze wzgldu na podejcie cige do omawianego problemu (przedsibiorstwo powinno przeprowadza takie analizy w sposb cigy w celu
zapewnienia dugoterminowego sukcesu finansowego) wynik interpretujemy oglnie jako decyzje w kolejnych momentach strategicznych dziaalnoci firmy.
2.2.12. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewnoci
Cel problemu: ocena opacalnoci inwestycji w warunkach, kiedy decydent nie wie co bdzie i nie potrafi okreli ani efektw decyzji, ani tym bardziej ich
prawdopodobiestwa., analiza wraliwoci.
Kryterium: maksymalizacja NPV(x). NPV to zaktualizowana, bieca nadwyka finansowa netto (zysk zdyskontowany).
Dane potrzebne do symulacji problemu: zale od problemu, sa to tzw. czynniki. Mog to by na przykad: koszt urzdze produkcyjnych, wielko rynku, czas ycia
produktu, ceny sprzeday produktw, tempo rozwoju rynku, udzia w rynku, inne nakady inwestycyjne, warto kocowa inwestycji, koszty operacyjne, koszty stae,
czas ycia urzdze i maszyn.
Zmienna decyzyjna: x, zaley od problemu, jest ona argumentem NPV, na podstawie symulacji decydent wybiera pewien wariant.
Metody: metoda Monte-Carlo.
Interpretacja wyniku: warto rednia NPV, odchylenie standardowe NPV, co si moe zdarzy i z jakim prawdopodobiestwem, minimalne NPV (skutek zbiegu
bardzo niekorzystnych okolicznoci), najbardziej prawdopodobne NPV (normalne okolicznoci), maksymalne NPV (skutek zbiegu wyjtkowo korzystnych
okolicznoci), prawdopodobiestwo poniesienia strat, szanse uzyskania zysku wikszego ni pewna staa.
2.2.13. Podejmowanie decyzji w grze z wieloma graczami.
Cel problemu: Podejmowanie decyzji w sytuacji, gdzie przyjmujemy i decydent jest graczem majcym do czynienia z innym graczem (graczami), o odmiennych
interesach. Kady gracz moe stosowa rne strategie postpowania, ale aden z nich nie wie co zrobi strona przeciwna. Problem polega na tym, eby wybra tak
strategi, ktra jest najbardziej korzystna dla gracza niezalenie od tego, co zrobi przeciwnik.
Gry mog by: dwuosobowe lub wieloosobowe, o sumie zerowej lub niezerowej (konflikt cakowity lub czciowy), kooperacyjne lub niekooperacyjne.
Kryterium optymalizacji: maksymalizacja wypaty.
Ograniczenia: wynikaj z regulaminu gry modelu rzeczywistoci.
Zmienn decyzyjn: brak.
rodzaj gry
liczba graczy
2016-05-10 12:20
12 z 15
rodzaje strategii kadego gracza

macierz wypat Kij
Metody: metoda minimaksu (maksyminu), gdy gra ma punkt siodowy, programowanie liniowe, gdy gra nie ma punktu siodowego.
Wyniki: warto gry, optymalna strategia gracza (graczy).
Interpretacja wyniku: wybr strategii postpowania.
Spord w/w problemw do zagadnie logistycznych moemy zaliczy: rozdzia rodkw produkcji, zagadnienia transportowe, zarzdzanie zapasami, zagadnienie
wymiany, szeregowanie zada, zagadnienia masowej obsugi a take analiz w warunkach ryzyka lub niepewnoci.
2.3. Systemy informatyczne wspomagajce zarzdzanie przedsibiorstwem
2.3.1. Wprowadzenie
Im wiksza firma, tym trudniej nad ni zapanowa, gdy bardzo szybko ronie stopie komplikacji dziaania - tym wyraniejsza staje si potrzeba komputerowego
wsparcia. Wanie do takich zada zaprojektowane zostay kompleksowe systemy wspomagania zarzdzania klasy MRP/ERP.
Omwione w dalszej czci systemy wykorzystuj metody bada operacyjnych takie jak teori kolejek, i metody symulacyjne a przede wszystkim optymalizacj z
wykorzystaniem programowania matematycznego - liniowego, nieliniowego, cakowitego, dynamicznego. Uytkownik wprowadza dane do obrbki, wskazuje
interesujce go zmienne decyzyjne, korzysta z dostpnych baz danych a sama optymalizacja czy analiza podanego scenariusza dziaa odbywa si automatycznie,
np. wskazujc decydentowi najkorzystniejsz cen sprzeday produktu (dynamic pricing).
Wspczesne systemy zarzdzania przedsibiorstwem powstay w efekcie dugotrwaej ewolucji zaoe teoretycznych oraz technologii oferowanych przez przemys
komputerowy. Pocztkowo systemy obsugiway obszar gospodarki magazynowej - IC, by stopniowo obj produkcj - MRP, finanse MRP-II, dystrybucj, transport,
serwis - ERP i ERP-II oraz narzdzia wspomagajce wdraanie, modelowanie i optymalizowanie procesw DEM. Ewolucj systemw obrazuje poniszy rysunek:
2.3.2. IC
Najprostszymi systemami wspomagajcymi zarzdzanie przedsibiorstwem stanowi systemy IC - Zarzdzania Gospodark Magazynow (Inventory Control). Byy
one opracowane na pocztku lat szedziesitych. Pozwalaj one na zarzdzanie produktami i magazynami, ksigowanie operacji, obsug zwrotw produktw.
Systemy takie s w uyciu do dzi, np. AccountingWare firmy Compu-Share.
2.3.3. MRP I
Metoda MRP bierze swoje pocztki w pnych latach pidziesitych, kiedy to opracowano jej pierwsz wersj - MRP I czyli Planowanie Potrzeb Materiaowych
(Material Requirements Planning). MRP I pozwala obliczy dokadn ilo materiaw i terminarz dostaw tak, aby sprosta cigle zmieniajcemu si popytowi na
poszczeglne produkty, uwzgldniajc wicej ni jedn fabryk. W jego nowszych implementacjach bierze si pod uwag m.in. zamwienia spywajce bezporednio
od kocowych odbiorcw oraz porednikw, prognozy sprzeday i produkcji, stany magazynw, zapisy ksigowe i fakturowe. Cele MRP I:
redukcja zapasw,
dokadne okrelanie czasw dostaw surowcw i pproduktw,
dokadne wyznaczanie kosztw produkcji,
lepsze wykorzystanie posiadanej infrastruktury (magazynw, moliwoci wytwrczych),
szybsze reagowanie na zmiany zachodzce w otoczeniu,
kontrola poszczeglnych etapw produkcji.
2.3.4. MRP II
W 1989 roku Amerykaskie Stowarzyszenie Sterowania Produkcj i Zapasami - APICS (American Production and Inventory Control Society) zdefiniowao i
opublikowao standard MRP II. MRP II czyli Planowanie Zasobw Produkcyjnych (Manufacturing Resource Planning) to najpowszechniej obecnie stosowany,
kompleksowy system planowania procesu produkcyjnego, uatwiajcy koordynowanie pracy korporacji, take tej o rozproszonej strukturze. Specyfikacja ta obejmuje
przede wszystkim:
planowanie przedsiwzi,
planowanie produkcji,
planowanie potrzeb materiaowych - MRP (Material Requirements Planning),
planowanie zdolnoci produkcyjnych - CRP (Capacity Requirements Planning).
Model MRP II w stosunku do poprzedniego zosta rozbudowany o elementy zwizane z procesem sprzeday i wspierajce podejmowanie decyzji na szczeblach
strategicznego zarzdzania produkcj. W miar rozwoju, specyfikacja MRP obejmowaa kolejne obszary dziaalnoci przedsibiorstwa, stajc si stopniowo
narzdziem kompleksowym. Funkcje systemu MRP II:
planowanie sprzeday i produkcji,
zarzdzanie popytem,
harmonogramowanie spywu produkcji finalnej,
planowanie potrzeb materiaowych,
wspomaganie zarzdzania strukturami materiaowymi,
transakcje strumienia materiaowego,
sterowanie zleceniami,
sterowanie warsztatem produkcyjnym,
planowanie zdolnoci produkcyjnych,
sterowanie stanowiskiem roboczym,
zakupy materiaowe i kooperacja bierna,
planowanie zasobw dystrybucyjnych,
narzdzia i pomoce warsztatowe,
interfejsy moduw finansowych,
symulacje,
pomiar wynikw.
W kolejnych latach na podstawie specyfikacji MRP II opracowano wiele komplementarnych oraz pochodnych w stosunku do niej metod, m.in.:
metoda cieki krytycznej CPM (Critical Path Method),
dostawy JIT (Just-in-Time) i Kanban,
technologia optymalizacji produkcji OPT (Optimized Production Timetable) koncepcja wskich garde,
planowanie zasobw dystrybucyjnych DRP (Distribution Resource Planning),
TQM (Total Quality Management),
Workflow technika przekazywania informacji o pracy.
2.3.5. ERP (MRP III)
2016-05-10 12:20
13 z 15
Kolejnym krokiem w rozwoju metody MRP jest ERP czyli Planowanie Zasobw Przedsibiorstwa (Enterprise Resource Planning), przez wielu zwane MRP III Planowaniem Zasobw Finansowych (Money Resource Planning). ERP jest uwaane za specyfikacj lat dziewidziesitych. Jej gwnym celem jest moliwie
najpeniejsza integracja wszystkich szczebli zarzdzania przedsibiorstwem, wcznie z najwyszymi. ERP jest systemem obejmujcym cao procesw produkcji i
dystrybucji, ktry integruje rne obszary dziaania przedsibiorstwa, usprawnia przepyw krytycznych dla jego funkcjonowania informacji i pozwala byskawicznie
odpowiada na zmiany popytu. Informacje te s uaktualniane w czasie rzeczywistym i dostpne w momencie podejmowania decyzji (dla systemw pracujcych w
trybie on-line).
Jednymi z najwaniejszych wyrnikw specyfikacji ERP jest zastosowanie opartych na ograniczeniach, dwukierunkowych mechanizmw optymalizujcych
planowanie oraz wbudowana w system moliwo elektronicznych pocze w ramach acucha dostaw i sprzeday. Ponadto, w ERP/MRP III powszechnie
stosowane s mechanizmy umoliwiajce symulowanie rnorodnych posuni i analiz ich skutkw, take finansowych. Pozwala to m.in. na dokadne zaplanowanie,
przetestowanie i porwnanie dziaa podejmowanych w ramach BPR (Business Process Re-Enginering).
Najczciej funkcje systemw klasy ERP s zgrupowane w moduach:
finansowo ksigowy: rachunkowo finansowa, zarzdzanie pynnoci finansow, rodki trwae (amortyzacja),
kontroling: kontrola kosztw, kontrola realizacji planw, rachunkowo zarzdcza,
logistyka: gospodarka materiaowa, gospodarka transportowa, zarzdzanie zapasami towarw, dystrybucja,
obsuga sprzeday: obsuga klienta, obsuga zamwie, fakturowanie sprzeday, planowanie sprzeday, marketing,
produkcja: planowanie produkcji, planowanie potrzeb materiaowych (MRP), planowanie zdolnoci produkcyjnych (CP), monitorowanie produkcji w toku
gospodarka remontowa: planowanie remontw i napraw,
zasoby ludzkie: ewidencja kadrowa, listy pac, planowanie i rozwj kadr.
2.3.6. ERP II
ERP II (ERP II - 2000 - Gartner Group) jest zbiorem specyficznych dla danej brany aplikacji, ktre generuj wartoci dla klientw i udziaowcw poprzez
udostpnienie i optymalizacj procesw zarwno wewntrz przedsibiorstwa jak i pomidzy przedsibiorstwami - partnerami.
ERP II odrnia od swojego poprzednika otwarcie przedsibiorstwa na zewntrznych partnerw, z czym wie si potrzeba udostpnienia najistotniejszych informacji
na temat wsplnych procesw. Taka wymiana informacji powoduje stworzenie spoecznoci grupujcej podmioty, ktre cz wsplne interesy. Pozwala to na aktywny
udzia w caym acuchu wartoci pomidzy wsppracujcymi przedsibiorstwami.
Z technicznego punktu widzenia ERP II rni si od ERP I tym, e jego architektura bazuje na sieci, jest otwarta co pozwala na integracj z innymi systemami oraz
skada si z komponentw.
2.3.7. DEM
DEM - Dynamiczne Modelowanie Przedsibiorstwa (Dynamic Enterprise Modeler), nowatorskie rozwizanie wprowadzone na rynek przez firm Baan w 1996 r. Jest
to zestaw zintegrowanych narzdzi do dynamicznego modelowania struktury przedsibiorstwa umoliwiajcy bezporednie przejcie od modelu firmy do gotowej
konfiguracji aplikacji i menu dla poszczeglnych uytkownikw.
Dziki technikom i narzdziom modelowania DEM wspierajcym procesy, uzyskujemy zwikszenie przejrzystoci systemu poprzez podniesienie zoonoci wiata
rzeczywistego na wyszy i bardziej uoglniony poziom. W efekcie, mona skoncentrowa si na najwaniejszych skadnikach systemu i ich powizaniach.
Rozdzia III. Przykady zastosowa metod Bada Operacyjnych w procesach logistycznych
3.1. Continental Airlines
Siedem lat temu amerykaskie linie lotnicze Continental Airlines razem z firm Caleb Technologies (przy wspudziale profesora Gang Yu, specjalisty Bada
Operacyjnych Uniwesytetu Teksaskiego) rozpoczy prace nad nowym projektem. Mia to by model postpowania w przypadku katastrofy uniemoliwiajcej
korzystanie z niektrych lotnisk. Wyjciowym pytaniem, ktre rozpoczo prace nad projektem byo:
W jaki sposb linie Continental Airlines mogyby powrci szybko do normalnego funkcjonowania jeli lotnisko OHare w Chicago byoby zamknite z powodu zamieci
nienej na jeden dzie?
Ju w tym czasie linie Continental Airlines przeprowadzay 1400 lotw dziennie, zatrudniay 5000 pilotw i 9000 stuardw i stuardes. Dodatkowo, jak kade inne linie
amerykaskie, dziaanie ich musi spenia skomplikowane wymogi bezpieczestwa organizacji FAA Federal Aviation Administration. Tak duy problem z pewnoci
wykracza poza moliwoci arkusz kalkulacyjnego z wbudowanym Solverem.
W 2000 roku ukoczony zosta system CrewSolver, ktry razem z OpsSolverem tworzy pakiet RecoverySuit. Pakiet ten ma za zadanie umoliwienie stworzenia
optymalnego planu wykorzystania istniejcych zasobw lotnisk, samolotw, ludzi w kadej trudnej nawet sytuacji: katastrofy atmosferycznej, choroby ludzi, korkw
powietrznych, awarii technicznych w bardzo krtkim czasie. RecoverySuit dokonuje kompleksowej analizy sytuacji, przyporzdkowujc wybranym celom rodki,
zarwno techniczne jak i ludzkie: planuje trasy przelotw, midzyldowania, zaog samolotw tak, by zasoby byy jak najlepiej wykorzystane a parametry usug
czas i koszty na jak najlepszym poziomie. Pozwala na analiz sytuacji teoretycznych co by byo gdyby, na podstawie ktrych linie lotnicze mog przygotowa
zawczasu potrzebne rodki maksymalizujc oczekiwany zysk i komfort klientw. System korzysta z baz danych i komunikuje si z uytkownikiem za pomoc
przyjaznego interfejsu. Na rysunku omawiany system RecoverySuite przedstawiony jest blokowo:
30 grudnia 2000 roku Nowy Jork nawiedzia najgorsza burza niena od 1996 roku. Wszystkie gwne linie lotnicze musiay zredukowa liczb lotw pnocnowschodnich o 35% pierwszego dnia, o dalsze 35% dnia nastpnego. Dotkno to ponad 350 czonkw zag pokadowych. Dziki systemowi RecoverSuite linie
lotnicze byy w stanie znale optymalne rozwizanie dotyczce pocze, ldowisk, przyporzdkowania zag w czasie piciu minut! Plan zosta wdroony do
poudnia nastpnego po burzy nienej dnia, podczas kiedy inne linie, nie korzystajce z RecoverSuite potrzeboway na ustabilizowanie pracy kilku dni. Ponadto, plan
zaproponowany przez RecoverySuite potrzebowa minimalnej liczby dodatkowych rodkw. W rezultacie Continental Airlines poniosy minimalne koszty, zachoway
wiodc pozycj na rynku oraz zapewniy maksymalny mozliwy komfort swoim pracownikom.
Dziki systemowi RecoverySuite Continental Airlines byy pierwszymi liniami, ktre mogy podj dziaanie po zamachu terrorystycznym 11 wrzenia 2001 roku.
Dziki niemu take linie Continental byy w stanie stworzy nowy plan lotw wymuszony pojawieniem si wirusa SARP. Zamiast lotw bezporednio do Hong Kongu
linie utworzyy loty do Tokio, skd pasaerowie mogli przesi si do linii Northwest Airlines kursujcych wci do zagroonego chorob miasta. Wedug
menaderw firmy, taka zmiana w przeszoci zajaby wiele dni teraz zaledwie kilka godzin.
3.2. Telewizja NBC
Amerykaska stacja telewizyjna NBC wraz z firm General Electric zaprzga Badania Operacyjne do jak najlepszego planowania reklam telewizyjnych w
konkurencyjnie krtkim czasie, w sposb zaspokajajcy potrzeby klientw i zwikszajcy wydajno stacji. Stworzone oprogramowanie nie tylko znajduje zestawy
czasw emisji dla klienta, ale take modyfikuje ceny w zalenoci od populanoci programw, w trakcie ktrych reklamy s emitowane (dynamic pricing). W projekcie
wykorzystano programowanie matematyczne. Struktur systemu pokazuje rysunek:
W efekcie podnis si poziom obsugi klienta i NBC zwikszya swoje obroty oraz poprawia swoj pozycj na rynku.
3.3. Popularne programy wykorzystujce metody BO
3.3.1. OptiBid firmy Logistic.com
OptiBid to system oparty na programowaniu cakowitym. Pracuje w trybie on-line, jest uywany przez dziesitki wielkich przewonikw szukajcych optymalnych drg
dostaw zadowalajcych klienta poprzez dostarczenie przesyki w dobrej kondycji w oczekiwanym krtkim czasie, przy najniszychkosztach przy w/w warunkach.
2016-05-10 12:20
14 z 15
Program ten umoliwia prac w stylu aukcji (bid licytacja) oraz dziaa na caej arenie midzynarodowej, uwzgldniajc wszelkie moliwe rodki transportu. Program
zapewnia tworzenie raportw i umoliwia tworzenie scenariuszy i analiz kosztw i innych parametrw z nimi zwizanych. Uytkownik moe sam przeprowadza
poszukiwanie optymalnej drogi przesyki lub zleci to zadanie firmie specjalistycznej (outsourcing). Na rysunku przykadowy ekran OptiBid:
W kwietniu zeszego roku firma Logistic.com wypucia na rynek kolejn wersj programu OpitBid3. Wdraanie jej zadeklaroway bd ju rozpoczy firmy takie jak:
REI, Honeywell, Smithfield i United Stationers. Program jest przystosowany do pracy z moduem ksigowo zarzdzajcym OptiManage 7. Szacuje si, e dziki
uyciu OpitBid firmy przewozowe zaoszczdziy ju okoo 480 milionw dolarw.
3.3.2. OptiStop firmy Logistic.com
Innym ciekawym produktem firmy Logistic.com jest OptiStop (wrzesie 200). Jest to system pozwalajcy na wybr optymalnych tras przejazdowych i punktw
tankowania, kierowcw obsugujcych kursy ciarwek. Daje decydentom przejrzysto sytuacji i moliwo podjcia najlepszych decyzji. System uwzgldnia ca
gam danych, takich jak ceny paliw, sytuacje kierowcw (liczba przejechanych kilometrw i ograniczenia czasowe), podatki stanowe, opaty drogowe. Doradza
ktrdy jecha, gdzie i ile paliwa zatankowa. Program jest przystosowany do wymiany danych z innymi systemami wspomagajcymi zarzdzanie i bardzo chtnie
kupowany przez przewonikw amerykaskich.
3.3.3. Real-time Enterprise Optimization (REO) firmy Pavilion Technologies
REO jest produktem umoliwiajcy korporacji podejmowanie najlepszych decyzji w czasie rzeczywistym, dajce dobre, zadawalajce efekty w jak najkrtszym czasie
i jak najniszym kosztem. Ciekaw informacj jest, ze firma Pavilion Technologies jest wacicielem okoo 100 patentw (USA + Europa). Wedug sw Erica Hurleya,
dyrektora dziau Intellectual Property Management (Zarzdzanie Wasnoci Intelektualn) wiele z nich dotyczy wanie technik optymalizacyjnych, co stao si
kluczem do sukcesu REO.
Pavilion Technologies zaimplementowaa REO w ponad 1 700 firmach, w ponad 200 miastach, w niemal wszystkich gaziach gospodarki, od rynku finansowego do
fabryk. Dewiz firmy jest zwikszanie swojej wasnoci intelektualnej w celu utrzymania i polepszenia pozycji na rynku oraz zadowolenia akcjonariuszy. Jak du
wag przykada si tu do optymalizacji, niech zawiadczy poniszy cytat ze wspomnianego ju Erica Hurleya:
Optimization is an advanced analytic solution the uses algorithms, a wide range of models, forecasting, simulation, analysis, knowledge management and data
management. These technologies combine with organizational theory and business process management, to provide the decision-maker with a better understanding
of the past, the present, and a visibility into the future as the basis for decisions.
(Optymalizacja jest zaawansowan technik analityczn korzystajc z algorytmw, szerokiej gamy modeli, przewidywania, symulacji, analizy, zarzdzania wiedz i
danymi. Technologie te w poczeniu z teori organizacji i zarzdzaniem daj decydentowi moliwo lepszego zrozumienia przeszoci, teraniejszoci i przyszoci
bdcego podstaw lepszego podejmowania decyzji.) (http://www.hpcwire.com/dsstar/01/0911/103498.html)
3.3.4. InterMag2000 firmy Quantum Sp. z o. o.
Od pocztku dziaalnoci firmy polscy informatycy i wdroeniowcy brali udzia w realizacji duych projektw logistycznych na terenie Niemiec. Na bazie tych
dowiadcze powsta w Polsce intranetowy system wspomagajcy procesy logistyczne pod nazw InterMag 2000. Instalacja tylko na jednym serwerze skraca czas
wdroenia systemu oraz uatwia pniejsze serwisowanie. Przy awarii komputera osobistego wystarczy tylko wymiana tego komputera. Nie trzeba dokonywa
ponownej instalacji aplikacji, poniewa jedynymi potrzebnymi narzdziami do pracy z InterMag 2000 s MS Windows i przegldarka internetowa.
InterMag 2000 pozwala na dowoln konfiguracj magazynu i regaw. Graficzna wizualizacja ustawienia regaw uatwia obsug programu. Na kadym miejscu
magazynowym widoczna jest hierarchiczna struktura opakowa artykuw. Wszystkie miejsca skadowania posiadaj wsprzdne XYZ. Dziki temu system
optymalizuje tras ludzi midzy regaami. Identyfikacja towarw i miejsc magazynowych odbywa si na podstawie kodw kreskowych.
InterMag 2000 zintegrowany jest z sieci radiow Spectrum 24 firmy Symbol. Dziki temu mobilni pracownicy magazynu s wyposaeni w terminale radiowe. Praca
ich odbywa si bez dokumentw papierowych. Wszelkie informacje potrzebne podczas przyjmowania i wydawania towarw s przedstawiane na wywietlaczu
terminala: informacje o towarze, miejscu skadowania, kierunku poruszania si, zamwieniu klienta, itp.. Szczeglnie przydatne s terminale radiowe podczas
wykonywania kompletacji. System tak ukada kolejno pobra, aby droga przebyta przez pracownika midzy pkami bya jak najkrtsza. W przypadku niedoboru
artykuu w proponowanym przez system miejscu skadowania, na wywietlaczu terminala radiowego pojawia si propozycja alternatywnego miejsca skadowania.
Zmieniane w ten sposb informacje s na bieco aktualizowane w bazie danych. Terminale wyposaone s w czytniki kodw kreskowych, dziki ktrym uatwione
jest rozpoznawanie towarw i pek.
Dziki wykorzystaniu technologii WWW moliwe staje si uzyskiwanie danych o magazynie dla pracownikw w podry oraz zamawianie artykuw bezporednio
przez klientw w internecie. Jednym z moduw systemu InterMag 2000 jest modu skadania zamwie przez internet o nazwie Inter eCommerce. Modu ten jest
integrowany z nadrzdnym systemem gospodarki towarowej. Wszelkie zamwienia klientw trafiaj bezporednio do systemu gospodarki towarowej, a nastpnie do
systemu InterMag 2000. Dla tych pracownikw, ktrzy nie maj dostpu do internetu istnieje moliwo zasigania informacji o stanach artykuw, wysokoci
sprzeday itp. przy pomocy zwykego telefonu GSM. Pracownik taki wysya krtk informacj tekstow (SMS) w ktrej zawarte jest zapytanie o dane na numer
telefonu GSM podczonego do systemu InterGSM. Nastpnie informacja ta trafia do systemu InterMag 2000. Po przeanalizowaniu zapytania odpowied jest
przesyana take w postaci SMS na telefon komrkowy pracownika.
InterMag 2000 potrafi wsppracowa ze wszelkimi drukarkami kodw kreskowych, jak Zebra, Eltron itp.. Posiada wasny edytor etykiet. Jeden edytor obsuguje
wszystkie typy drukarek.
Zakoczenie
Wspczesna ekonomia, oparta na przetwarzaniu informacji w formie cyfrowej stwarza bogate moliwoci dla aplikacji wykorzystujcej metody Bada Operacyjnych.
W cigu ostatnich lat firmy dynamicznie odpowiadaj na to danie rynku, zatrudniajc specjalistw BO do tworzenia systemw i aplikacji usprawniajcych dziaanie
firm i korporacji w wielu dziedzinach: finansowej, handlu internetowego, infrastruktury, zarzdzania acuchem dostaw i inych. Produkty te, waciwie
zaimplementowane i zintegrowane z istniejcymi systemami i bazami danych oraz z nowo rozwijajcymi si technologiami prowadz firmy do szeroko pojtego
sukcesu.
Wydaje si, e BO rozwin swoje zastosowania przede wszystkim w aplikacjach zmniejszajcych ryzyko przedsiwzi, w handlu elektronicznym (internetowym),
optymalizacji acucha dostaw, systemach ERP i innych zastosowaniach bdcych wynikiem modelowania systemw rozproszonych.
Due korzyci przyniesie integrowanie BO z GIS (Geographic Information System). Ju teraz jeden z producentw oprogramowania typu GIS ESRI oferuje
komponenty BO mogce suy jako platforma aplikacji optymalizacyjnych. Na przykad, przy wykorzystaniu informacji real-time o pooeniu ciarwek i nateniu
ruchu BO+GIS ju teraz pomagaj dystrybutorom osiga lepsze wyniki w procesie dostarczania adunkw (Brown 2000, Partyka and Hall 2000).
Modelowanie systemw rozproszonych wspomagane przez GIS bdzie odgrywa wan rol np. w reklamie mobilnej (poprzez telefony komrkowe podczone do
sieci czy bezprzewodowe PDA).
Nastpna generacja aplikacji mobilnych bdzie si opiera na kombinacji GPS i sieci naziemnej. Na podstawie informacji o pooeniu odbiorcy, dostpnoci kanaw,
przy wykorzystaniu metod BO moliwe bdzie optymalne wykorzystanie zasobw sieci rozproszonej. Ju teraz dostpne s real-time routing i unikanie korkw z
wykorzystaniem specjalnych systemw optymalizujcych opartych na GPS i BO.
W troch innym ujciu chcemy podkreli znaczenie technik symulacyjnych w logistyce, zaliczanych do metod Bada Operacyjnych. Na zasadzie jeeli ...., to
mona w odniesieniu do logistyki wyrni oglnie trzy obszary wykorzystania symulacji:
a) przy projektowaniu systemw logistycznych (z wykorzystaniem pakietw typu Taylor lub Dosimis) w odniesieniu do magazynw, przebiegw towarowych, obszarw
produkcyjnych, obszarw dystrybucyjnych (w acuchach dostawczych), lokalizacyjnych, ze szczeglnym wyrnieniem projektowania centrw dystrybucji,
2016-05-10 12:20
15 z 15
b) przy weryfikacji i doskonaleniu aktualnie funkcjonujcych systemw zaopatrzeniowych i dostawczych (z szukaniem wskich garde, kompresji czasw dostaw,
modelowego badania transportu itp.),
c) przy wdroeniu i eksploatowacji duych systemw logistycznych, na kanwie stosownych systemw informatycznych, w ramach poszczeglnych obszarw
funkcjonalnych.
Podsumowujc, wydaje si nam, e zastosowania BO w ekonomii a w szczeglnoci w logistyce maj ogromn przyszo o ile sytuacja gospodarcza na wiecie,
stojca teraz pod pewnym znakiem zapytania, nie zacznie si pogarsza. Bowiem aby rozwj nastpi, potrzebna jest konsolidacja si, wiedzy i pienidzy, a wic i
chtnych inwestorw.
Zesp piszcy niniejsza prac jest jednak optymistyczny.
Wykaz rde
1. Abt S., Woniak H, Podstawy logistyki, Gdask, 1993,
2. Arthur M. Geoffrion, Ramayya Krishnan, Prospects for Operations Research in the E-Business Era,
3. Beier F., Rutkowski K., Logistyka, Warszawa, 1997,
4. Blaik P., Koncepcja zintegrowanego zarzdzania przedsibiorstwem, Warszawa, 1996,
5. Chylak E., Logistyka w strategii wojskowej, Warszawa,
6. Dworecki S. E., Logistyka w wojsku, Warszawa, 1996,
7. Dworecki S. E., Wybrane problemy logistyki, Warszawa, 1994,
8. Filip Szubert, Kryteria i metody wyboru systemw klasy MRP / ERP,
9. Goembska E., Logistyka jako zarzdzanie acuchem dostaw, Pozna, 1994,
10. Hedberg B., Jonsson J., Problemy Organizacji", 1977,
11. http://silmaril.smeal.psu.edu/interfaces/ebiz/sridhar.html
12. http://www-1.ibm.com/services/insights/ii03020110.html
13. http://www.agh.edu.pl/dydaktyka/
14. http://www.calebtech.com/press/
15. http://www.calebtech.com/solutions/recovery.shtml
16. http://www.hpcwire.com/dsstar/01/0911/103498.html
17. http://www.informationweek.com/story/showArticle.jhtml?articleID=8800362
18. http://www.informs.org/Press/Montreal03b1.htm
19. http://www.iwp.pl/zld/materialy.html
20. http://www.logistics.com/news/pressreleases/pressrelease17.asp
21. http://www.logistyka.net.pl/logistyka/topics/imprezy_patr/2003/02/17/1040230.html
22. http://www.microsoft.com/poland/windows/catalog/intermag2000_quantum.htm
23. http://www.miebach.com/offices/poland/uslugi.htm,
24. http://www.optimizemag.com/issue/015/leadership_p2.htm
25. http://www.pavtech.com/pavilion/value/index.html
26. http://www.republika.pl/ewrobl/praca.htm#6
27. http://www.supplychainbrain.com/archives/5.02.logistics.com.htm?adcode=235
28. Koontz M., O'Donnell C., Zasady zarzdzania, Warszawa, 1969,
29. Komiski A. K.Piotrowski W., Zarzdzanie Teoria i praktyka, Warszawa, 1995,
30. Krupski R., Zarzdzanie strategiczne, Koncepcje, Metody, Wrocaw, 1998,
31. Madeyski M., Lissowska E., Badania analityczne transportu samochodowego, Warszawa, 1977,
32. Maek P., Ekonomika transportu, Warszawa, 1971,
33. Obj K., Strategia sukcesu firmy, Warszawa, 1993,
34. Zbigniew ucki prezentacje: Matematyczne Techniki Zarzdznia,
35. Rutkowski C., Prakseologiczne aspekty strategii, Warszawa, 1998,
36. Simon H. A., Dziaania administracji, Warszawa, 1976,
37. Sotysik M., Zarzdzanie logistyczne, Katowice, 1996,
38. Stankiewicz W., Kilka uwag o logistyce, 1965, Przegld Kwatermistrzowski" nr 6,
39. Stankiewicz W., Logistyka: Z zagadnie gospodarki wojskowej NATO, Warszawa, 1968,
40. Stankiewicz W., Nowe trendy we wspczesnej logistyce, Warszawa, 1995,
41. Wasylko M., Zasady logistyki jako determinanty efektywnoci procesw logistycznych, Warszawa, 1997 Akademia Obrony Narodowej, Zeszyt studencki.
2016-05-10 12:20

Przegląd Metod I Narzędzi Badań Operacyjnych Wykorzystywanych W Logistyce - Sciaga

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Przegląd Metod I Narzędzi Badań Operacyjnych Wykorzystywanych W Logistyce - Sciaga

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w logistyce

Wojskowa Akademia Techniczna

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

Pracownia Problemowa Bada Operacyjnych

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

posiadania. Zagadnienie to ilustruje poniszy rysunek:

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

wypracowana z wykorzystaniem wiedzy z takich dziedzin jak midzy innymi:

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

Kryterium optymalizacji: minimalizacja kosztw produkcji mieszanki.

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

koszt eksploatacji maszyny.

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

rodzaje strategii kadego gracza

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

Przegld metod i narzdzi bada operacyjnych wykorzystywanych w l...

You might also like