Professional Documents
Culture Documents
Gimnazjalistw
Stowarzyszenie na rzecz Edukacji Matematycznej
.
2
2
2
AS
BS
CS
DS 2
Rozwizanie
W dowolnym trapezie suma ktw przy kaD
C
dym z ramion wynosi 180 , czyli
d
c
<
) BAD + <
) ADC = 180 .
r
r
Odcinki AS i DS s dwusiecznymi ktw,
a
S
b
wic
<
) SAD + <
) ADS = 90 ,
A
B
std trjkt ASD jest prostoktny, w ktrym r jest jest wysokoci poprowadzon do
przeciwprostoktnej AD. Oznaczmy czci na ktre spodek wysokoci r podzieli odcinek AD jako odcinki a i d.
Poniewa wysoko r dzieli trjkt prostoktny ASD na dwa trjkty do niego
podobne, wic
a r
=
czyli ad = r2 .
r d
Przeprowadzajc analogiczne rozumowanie dla trjkta BSC, uzyskujemy
b r
(przy oznaczeniach z rysunku) proporcj = , wic bc = r2 .
r c
.
2
2
2
AS
BS
CS
DS 2
1
7
9
5
6
2
8
Rozwizanie
Uzasadnimy, e jeli pierwszy gracz w pierwszym swoim ruchu wemie eton oznaczony numerem h7i, to jest w stanie zagwarantowa sobie wygran.
Oznaczmy gracza pierwszego przez G1, a drugiego przez G2.
Rozwamy w takiej sytuacji wszystkie opcje ruchu drugiego gracza:
G1
h7i
h7i
h7i
h7i
h7i
h7i
h7i
G2
h9i
h8i
h6i
h5i
h4i
h3i
h2i
G1 pozostaj etony
dalsza rozgrywka
h8i
h5i h6i
po 2 ruchach wygrywa G1
h9i
h5i h6i
po 2 ruchach wygrywa G1
h6i
h5i h9i
po 2 ruchach wygrywa G1
h2i h3i h4i h6i h8i h9i dalsza rozgrywka opisana poniej
h3i
h5i h6i h8i h9i
po 4 ruchach wygrywa G1
h4i
h5i h6i h8i h9i
po 4 ruchach wygrywa G1
h5i h3i h4i h6i h8i h9i dalsza rozgrywka opisana poniej
Jeeli po ruchu pierwszego gracza na stole zostan etony h3i, h4i, h6i, h8i,
h9i, to pierwszy gracz moe osign zwycistwo nastpujco:
G2
h9i
h8i
h6i
h4i
h3i
G1 pozostaj etony
h4i
h6i h8i
h3i
h6i h9i
h4i
h8i h9i
h9i
h6i h8i
h8i
h6i h9i
po
po
po
po
po
dalsza rozgrywka
2 ruchach wygrywa
2 ruchach wygrywa
2 ruchach wygrywa
2 ruchach wygrywa
2 ruchach wygrywa
G1
G1
G1
G1
G1
6. Dany jest trjkt o bokach dugoci a, b, c. Ustal, w jakich proporcjach rodek okrgu wpisanego w ten trjkt podzieli odcinki wycite z dwusiecznych
ktw trjkta przez brzeg tego trjkta.
Rozwizanie
Przyjmijmy oznaczenia jak na rysunku: A, B, C wierzchoki trjkta;
I rodek okrgu wpisanego w trjkt ABC; X, Y Z punkty przecicia bokw BC, AC, AB przez odpowiednie dwusieczne ktw trjkta ABC.
W dalszej czci rozwizania przez [M N P ] oznacza bdziemy pole trjkta
o wierzchokach M , N , P .
C
g
g
h
b
Y
h1
r
I
a
X
r
h
a
a
r
c Z
b
b
B
Punkt I jest rodkiem okrgu wpisanego w trjkt ABC, wic jest oddalony od
kadego jego boku o r, gdzie r jest promieniem okrgu wpisanego. Poniewa
punkt X ley na dwusiecznej kta BAC, wic jest jednakowo oddalony od
bokw AB i AC. Przyjmijmy, e ta odlego jest rwna h.
Trjkty ACI i XCI maj wspln wysoko h1 , wic
1
1
[ACI] = AI h1 oraz [XCI] = XI h1
2
2
i jednoczenie
1
1
[ACI] = AC r oraz [XCI] = CX r.
2
2
Std
[ACI]
AI
CA
(1)
=
=
.
[XCI] XI CX
Analogicznie otrzymujemy
[BAX] BX AB
(2)
=
=
.
[CAX] CX AC
Uwaga. Rwnoci (1) i (2) mona otrzyma bezporednio z twierdzenia o dwusiecznej kta wewntrznego trjkta.
Wykorzystujc rwno (2), otrzymujemy
BC BC + CX BX
AB
c
c+b
a
=
=
=
+1 =
+1 = +1 =
.
CX CX
CX
CX
AC
b
b
Std
ab
(3)
CX =
.
b+c
Wykorzystujc teraz (1) i (3), dostajemy
b
b(b + c) b + c
AI
=
=
=
.
XI CX
ab
a
Prowadzc analogicznie rozumowanie, otrzymujemy
BI a + c
CI a + b
=
oraz
=
.
YI
b
ZI
c
CA = b,
AB = c,
b
a
c
c
N
c
a
b
h
L
B
c
g
K
Paszczyzny te wyznaczaj rwnolegocian AKBLM CN D, w ktrym przeciwlege ciany s przystajcymi rwnolegobokami. Zauwamy, e krawdzie
czworocianu ABCD s przektnymi cian otrzymanego rwnolegocianu.
Kada para przeciwlegych cian ma obie przektne tej samej dugoci, zatem
rwnolegoboki musz by prostoktami, czyli rwnolegocian AKBLM CN D
jest prostopadocianem. Oznaczmy jego krawdzie: f = AK, g = AL i h = AM .
Odlego midzy krawdziami AB i CD jest rwna h. Korzystajc z twierdzenia Pitagorasa, otrzymujemy zalenoci
2
g + h2 = a2
h2 + f 2 = b2
g 2 + f 2 = c2 .
a2 + b2 c2
2
s
a2 + b2 c2
.
2