www.lbm.uw.edu.

pl

Co Polacy sdz o konflikcie na Ukrainie?

Wyniki sondau Uniwersytetu Warszawskiego
Warszawa, 26 lipca 2016 r. - 66 proc. Polakw uwaa, e to Rosja jest odpowiedzialna za konflikt na
Ukrainie wynika z badania przeprowadzonego przez Laboratorium Bada Medioznawczych
Uniwersytetu Warszawskiego. 4 na 10 respondentw jest zdania, e media w Polsce w sposb
niewiarygodny relacjonuj wydarzenia za nasz poudniowo-wschodni granic.
Celem przeprowadzonego sondau byo uzyskanie odpowiedzi na pytanie, co Polacy sdz na temat
konfliktu na Ukrainie i w jaki sposb oceniaj sposb relacjonowania tych wydarze przez polskie
media. W trakcie badania pytano take o podmiot odpowiedzialny za konflikt na Ukrainie.
Wykres 1: Kto jest wedug Pana/Pani odpowiedzialny za konflikt na Ukrainie? udzia procentowy uzyskanych odpowiedzi

Rosja; Zachd

0.32%

Rosja; Stany Zjednoczone

0.33%

Rosja; Unia Europejska

0.48%

Unia Europejska

0.49%

Polska

0.71%

Zachd

0.82%

Nie mam zdania

1.67%

Stany Zjednoczone

1.98%

Trudno stwierdzi

5.24%

Inne

5.60%

Rosja; Ukraina
Nie wiem

Ukraina

6.40%
8.48%
9.02%

Rosja
0.0%

58.47%
10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

www.lbm.uw.edu.pl
Tylko nieco ponad 9 proc. Polakw za podmiot odpowiedzialny za konflikt uwaa sam Ukrain.
Natomiast na Rosj wskazuje 66 proc. respondentw to pastwo wystpuje zarwno jako podmiot
odpowiedzialny (58,47 proc.), jak i wspodpowiedzialny (7,53 proc.). 6 na 100 ankietowanych uznaje,
e to oba pastwa Rosja i Ukraina s odpowiedzialne za konflikt. W kategorii Inne znalazy si
takie odpowiedzi jak np. Milionerzy, Macierewicz, Loa Masoska, Ekonomia.
Podczas telefonicznego wywiadu respondentw poproszono take o udzielenie odpowiedzi na
pytanie: Czy uwaa Pan/Pani, e media w Polsce w sposb wiarygodny relacjonuj konflikt na
Ukrainie?
Wykres 2: Czy uwaa Pan/Pani, e media w Polsce w sposb wiarygodny relacjonuj konflikt na Ukrainie? udzia procentowy
uzyskanych odpowiedzi

22.43%

31.25%
Tak
Nie

5.01%

Nie mam zdania

Trudno stwierdzi

41.31%
Ponad 41 proc. respondentw uwaa, e media w Polsce w sposb niewiarygodny relacjonuj konflikt
na Ukrainie. Tylko co trzeci Polak (31,25 proc.) sdzi, e wojna za nasz poudniowo-wschodni
granic jest przedstawiana wiarygodnie. 5 proc. badanych nie ma zdania, natomiast 22,43 proc.
wybiera stwierdzenie trudno stwierdzi.
Kolejn kwesti, ktra zostaa poruszona w sondau przeprowadzonym przez Laboratorium Bada
Medioznawczych UW, by przewidywany czas trwania konfliktu na Ukrainie. Poniszy wykres
prezentuje udzia procentowy odpowiedzi na pytanie: Liczc od dzisiaj, jak dugo Pana/Pani zdaniem
potrwa konflikt na Ukrainie?

www.lbm.uw.edu.pl
Wykres 3: Liczc od dzisiaj, jak dugo Pana/Pani zdaniem potrwa konflikt na Ukrainie?

9.64%

26.79%

9.15%
8.43%

0-1 lat

1-2 lata
2-3 lata

3-5 lat
powyej 5 lat

10.51%

13.78%

nigdy si nie skoczy

adne z powyszych
21.70%
W opiniach Polakw najczciej pojawiao si stwierdzenie adne z powyszych (26,79 proc.). Drug
najczciej wybieran odpowiedzi byo powyej 5 lat (21,70 proc.). W przedziale 1015 proc.
znalazy si dwie odpowiedzi: 35 lat (13,78 proc.) oraz nigdy si nie skoczy (10,51 proc.).
Podobny udzia procentowy odnotowano w przypadku odpowiedzi: 01 lat, 12 lata, 23 lata
adna z nich nie przekroczya progu 10 proc. Zaprezentowane powyej dane dowodz, e Polacy s
podzieleni w ocenie dugoci trwania konfliktu na Ukrainie i raczej trudno im przesdzi, jak dugo
moe on jeszcze potrwa.
Przeprowadzony sonda jest kontynuacj wczeniej podjtych przez LBM UW bada na temat
obrazw medialnych i spoecznego odbioru konfliktu na Ukrainie. W ubiegym roku badacze
Laboratorium opracowali raport pt. Od ucieczki Wiktora Janukowycza do aneksji Krymu przez
Federacj Rosyjsk. Wydarzenia na Krymie w polskich gazetach i czasopismach w lutym i marcu 2014
roku. Raport jest dostpny pod adresem http://www.lbm.uw.edu.pl/8-aktualnosci/65-raport-krym.
Zesp LBM UW pracuje obecnie nad jego drugim wydaniem, poprawionym i rozszerzonym
o analogiczn, porwnawcz analiz wykonan w kolejnym roku, w pierwsz rocznic wydarze na
Krymie w lutym i marcu 2015 r. Raport zostanie zaprezentowany jesieni podczas specjalnej
konferencji prasowej, na ktrej zostan udostpnione rwnie wyniki bada fokusowych oraz
okulograficznych powiconych memom dotyczcym konfliktu na Ukrainie.

NOTA METODOLOGICZNA
Sonda przeprowadzi zesp badawczy Laboratorium Bada Medioznawczych UW w dniach 912
maja 2016 roku metod CATI na reprezentatywnej prbie 1650 osb, ktra podlegaa nastpnie
waeniu w oparciu o dane demograficzne GUS (wiek, pe i miejsce zamieszkania respondentw).
Sonda skada si z trzech pyta:
3

www.lbm.uw.edu.pl

Pytanie pierwsze, dotyczce winowajcy konfliktu na Ukrainie, miao form otwart bez
narzuconego z gry zestawu odpowiedzi, a respondenci mieli za zadanie w sposb
spontaniczny wskaza odpowiedzialnych za wybuch i eskalacj konfliktu. Udzielone
odpowiedzi podlegay rekodowaniu i grupowaniu w kategorie.
Pytanie drugie, dotyczce wiarygodnoci w relacjonowaniu wydarze na Ukrainie przez media
w Polsce, miao form otwart, a jeeli respondent waha si, co do formy odpowiedzi
(przykadowo pyta: o ktre media chodzi?), ankieter wymienia kafeteri moliwych
odpowiedzi: tak, nie, nie mam zdania, trudno stwierdzi.
Pytanie trzecie, dotyczce przewidywanej dugoci konfliktu na Ukrainie, miao form otwart
bez narzuconego z gry zestawu odpowiedzi, a respondenci wskazywali w sposb
spontaniczny przewidywany czas trwania konfliktu. Udzielone odpowiedzi zostay
pogrupowane w kategorie porzdkowe.

Kwestionariusz badawczy zamykaa metryczka, a wic pytania o pe, wiek, wyksztacenie i miejsce
zamieszkania respondenta. Szczegowy raport z badania w ktrym zostanie uwzgldniony midzy
innymi kontekst demograficzny (np. kto jest winny konfliktu na Ukrainie wedug kobiet, a kto wedug
mczyzn, co sdz o wiarygodnoci polskich mediw w relacjonowaniu wydarze na Ukrainie
modzi, wyksztaceni, mieszkacy miast, a co z kolei starsi mieszkacy polskiej prowincji etc.)
zostanie opublikowany na stronie internetowej Laboratorium Bada Medioznawczych UW we
wrzeniu br.
KOMENTARZ EKSPERCKI
Dr Karolina Brylska:
Przeprowadzone przez LBM UW badanie dostarcza wanej wiedzy na temat stosunku Polakw do
jednego z najwaniejszych wydarze w Europie ostatnich lat. Wyniki jednoznacznie pokazuj, e
Polacy widz konflikt na Ukrainie jako binarny zdecydowana wikszo respondentw dostrzega
tylko Rosj i Ukrain jako podmioty odpowiedzialne za komentowane wydarzenia. Jednoczenie
jestemy bardzo podzieleni, jeli chodzi o prognoz dalszego rozwoju konfliktu co jednak
niepokojce, ponad jedna trzecia Polakw przewiduje, e konflikt na Ukrainie nigdy si nie skoczy
lub potrwa wicej ni pi lat. Mona zatem powiedzie, e Polacy sytuuj Rosj w roli regionalnego
hegemona, ktry na trwae zmienia porzdek polityczno-militarny we wspczesnej Europie. To
zreszt potwierdza wyniki bada przeprowadzonych przez CBOS kilka miesicy temu (Komunikat
z bada nr 33/2016), w ktrych Polacy w duej czci wyraali przekonanie, e Rosja nadal bdzie
prowadzi ekspansywne dziaania wobec Ukrainy. rednio co szsty obywatel naszego kraju ma
kopot ze wskazaniem podmiotu odpowiedzialnego za wydarzenia na Ukrainie mona zaoy, e
cz tej grupy rozumie sytuacj jako bardziej zoon, zniuansowan lub, co gorsza, nie rozumie jej
wcale.
4

www.lbm.uw.edu.pl
Dr Tomasz Gackowski:
To, co moe martwi w wynikach sondau Laboratorium Bada Medioznawczych UW, to relatywnie
niski odsetek pozytywnych odpowiedzi Polakw na pytanie o wiarygodno w relacjonowaniu
konfliktu na Ukrainie przez polskie media. Polska nie jest stron niniejszego konfliktu. Jednake
polsko-ukraiska granica liczy sobie ponad p tysica kilometrw. Dusz granic Polska ma tylko
z Czechami i Sowacj, ktre, w przeciwiestwie do Ukrainy, przynale do tych samych organizacji
midzynarodowych Unii Europejskiej i NATO. Do tego konflikt na Ukrainie, jego przebieg i charakter
jak wynika z innych raportw LBM UW moe przypomina Polakom czasy dominacji ZSRR
w rodkowo-wschodniej Europie. Ten zoony kontekst historyczno-spoeczny, zarwno w przypadku
relacji polsko-ukraiskich, jak i polsko-rosyjskich, ale te pami czasw komunistycznych, powoduje,
e dziennikarzom i polskim odbiorcom mediw trudno zachowa chodny dystans wobec doniesie
z Ukrainy i analiz prbujcych wytumaczy problematyk konfliktu na Ukrainie. Warto pamita, i
w tej multilateralnej ukadance Polska jest bez wtpienia wanym graczem, choby ze wzgldw
geopolitycznych (mam tutaj na myli NATO oraz Uni Europejsk) na midzynarodowej mapie ryzyk,
ale take konsekwencji, jakie nios ze sob wydarzenia na Ukrainie. Ponadto wydaje si, e
w niniejszym sondau w odpowiedziach dotyczcych wiarygodnoci w relacjonowaniu konfliktu na
Ukrainie przez polskie media pobrzmiewa reliktowa, ale te dziedziczona w kolejnych pokoleniach
(z rnych rzecz jasna wzgldw) nieufno Polakw wzgldem mediw, sigajca czasw PRL-u.
Warto byoby powysze ustalenia monitorowa oraz pogbi poprzez kolejne analizy.

Wicej informacji:
Mgr Mateusz Patera
Specjalista analityk
Laboratorium Bada Medioznawczych UW
mateusz.patera@lbm.uw.edu.pl
tel. 694-890-628

Dr Tomasz Gackowski
Kierownik
Laboratorium Bada Medioznawczych UW
tomasz.gackowski@lbm.uw.edu.pl
tel. 502-123-160

Dr Karolina Brylska
Zastpca Kierownika
Laboratorium Bada Medioznawczych UW
karolina.brylska@lbm.uw.edu.pl
tel. 508-388-334

Mgr Marcin czyski

Metodolog statystyk
Laboratorium Bada Medioznawczych UW
tel. 668-582-394