Rzd 2:

1. Uzalenienia w Polsce (heroina, opiaty) zaczy si w 1921

2. Allostaza nie homeostaza pozorna, ale zaburzenie neuroadaptacyjne
Teoria allostazy:
o Uzalenienie rozwija si w spiralnym cyklu zmian prowadzcych do rozregulowania ukadu
nagrody i ustalenia rwnowagi poza granicami homeostazy;
o Przewleke uywanie substancji doprowadza do neuroadaptacji zmiany funkcji ukadu w taki
sposb, e efekty oddziaywania danej substancji s ograniczone do minimum;
o Mzg usiuje odtworzyd homeostaz po kadym kontakcie z substancj;
o Proces uzalenienia si przeamuje to denie;
o Wyksztaca si allostaza zresetowanie i przesunicie punktu odniesienia dla homeostazy tak, e
system traci stabilnod a utrzymanie rwnowagi zaczyna zaleed od obecnoci substancji (stan
pozornej rwnowagi).
o

36,6 C -> jednorazowe przyjcie substancji -> 34 C -> mechanizm homeostazy -> pena kompensacja hipotermii
o
po ustaniu dziaania substancji (36,6 C)
o

36,6 C -> przewleke przyjmowanie substancji w duych dawkach -> allostaza, niewydolnod systemu -> 35
o
nowym punktem odniesienia pod warunkiem staej obecnoci substancji -> odstawienie substancji 40 C

(!!!) 4 cechy allostazy:

1.

Prawidowe procesy homeostazy s przecione i niezdolne do prawidowego dziaania wskutek

regularnego kontaktu z substancj psychoaktywn;
2. Ustala si nowy punkt odniesienia (udajcy, ze system osign rwnowag) pki obecna jest substancja;
3. Nowy ukad jest bardzo niestabilny i regulowany patologicznie (odstawienie substancji prowadzi raczej do
objaww chorobowych, ni do powrotu do waciwej homeostazy)
4. Allostazie towarzyszy wzmocnienie negatywne (przyjmowanie substancji by zagodzid przykre objawy
odstawienia).
Allostaza sztuczna homeostaza przy udziale substancji.

3. Brown sugar produkuje si w zotym trjkcie - Tajlandia i co tam

Produkcja Zoty Trjkt: Birma, Laos i Tajlandia
Brown sugar jest to odmiana heroiny, gorsza jakociowo, ktra od zwykaej heroiny rni si sposobem
zaywania (palenie)
4. COMT Val/Met
Badania DNA wskazuj, e istnieje gen odpowiedzialny za zmiany psychotyczne u osb zaywajcych narkotyki. To
gen COMT kodujcy 0-metylotransferaz katecholow sterujc wchanianiem zwrotnym dopaminy (jej nadmiar
odpowiedzialny jest za stany psychotyczne). Gen ma 2 formy Val i Met. Osoby z form Val Val bd najbardziej
naraone na ryzyko zaburzeo.
Duoskie badania na populacji ponad 3114 uzalenionych wskazuj, e odsetek pacjentw leczonych psychiatrycznie
jest znacznie wyszy wrd osb uzalenionych od konopi indyjskich, a wspwystpujce zaburzenia psychiczne
wi si z wyszymi wskanikami nawrotw. Analiza danych, ktre zostay zebrane w latach 1965 - 1980 w
Amsterdamie wskazuje, e uywanie konopi jest niemal niezbdnym warunkiem stosowania innych narkotykw.
Wczesne uywanie marihuany jest silnie zwizane z pniejszym zastosowaniem innych nielegalnych substancji
oraz z wikszym ryzykiem naduywania lub uzalenienia. Okazuje si, e wiek inicjacji uywania marihuany by
najwaniejszym wskanikiem pniejszego leczenia uzalenieo. Im niszy wiek inicjacji, tym wiksze
prawdopodobieostwo uzalenienia (rdo: Journal of Substance Abuse Treatment).

Kady dziedziczy dwie kopie genu catecho-O-metylotransferazy (COMT), po jednym od kadego z rodzicw. Kody
to dla enzymu, ktry metabolizuje neuroprzekanikw, takich jak dopamina i noradrenalina i jest dostpny w

dwch wersjach wsplnych. Jedna z wersji, met, zawiera aminokwas metionin w punkcie jego sekwencji
chemicznego, gdy drug wersja Val zawierajcej walin. W zalenoci od kombinacji wariantw odziedziczonych
genw COMT danej osoby mog zostad wpisane spotka / spotkaa, Val / Val lub val / spenione
Od prawie 15 lat s znane dwa warianty genu COMT: COMT-Val i COMT-Met. Oba warianty wystpuj u ludzi
jednakowo czsto, rni si jednak tylko jednym elementem. U osb z wariantem COMT-Val dany enzym pracuje
nawet czterokrotnie efektywniej, wic w mzgu danej osoby zostaje drastycznie zahamowana aktywnod
dopaminy. Ta mini mutacja ma duy wpyw na nasze zachowanie.
5. Dziedziczenie mona wyjanid w 46%.
Geny a uzalenienie:
Okoo 50-60% podatnoci na uzalenienie wynika z czynnikw genetycznych;
40-50% obejmuje czynniki rodowiskowe (kulturowe, bezporednie otoczenie w miejscu zamieszkania,
wychowanie w rodzinie, wpyw grupy rwieniczej, innych osb znaczcych oraz ekspozycj na sam
substancje psychoaktywn);
Geny mog zwikszad podatnod na rozwj uzalenienia, ale nie decyduj, czy kto si faktycznie uzaleni;
Eyzyko rozwoju uzalenienia zwizane z wpywem genw zaley od rodzaju uywanej substancji;
Badania prowadzone na osobach adoptowanych wskazuj na silny zwizek midzy dziedziczeniem a
uzalenieniem u osb uzalenionych od kokainy, opioidw i alkoholu;
Najsabszy zwizek amfetamina i substancje halucynogenne;
W okresie modzieoczym inicjacja i uywanie nikotyny, alkoholu i kannabinoidw zale w duej mierze od
czynnikw natury spoecznej (rodzinnych, wpyww spoecznych), w miar dorastania wiodc rol
odgrywaj czynniki genetyczne;
Dziedziczenie podatnoci jest skomplikowane, analiza opiera si na badaniu wielu polimorfizmw
genowych;
(!!!) Badania genomu metod analizy sprzeo pozwoliy na wytypowanie w konkretnych
chromosomach miejsc najsilniej sprzonych z wystpowaniem uzalenienia u czonkw rodziny;

6. W coffie shopie moe byd maksymalnie 0,5 kg trawy

W 1999 roku wprowadzono przepis Damokles zezwalajcy burmistrzom na podejmowanie dziaao
przeciwko coffee shops, pubom i innym publicznym skupiskom, w ktrych dochodzi do naruszenia
porzdku publicznego, ustawy Opium Act lub wytycznych.
Przepis wyposaa wadze w rodki regulujce liczb coffe shops.
Instrukcja AHOJ-G normy prawidowego funkcjonowania coffe shops:
o A adnej reklamy,
o H zakaz narkotykw twardych,
o O sprzeda bez zakceo porzdku,
o J zakaz sprzeday nieletnim,
o G nie wicej ni 5 gramw,
Zapas marihuany w CS nie wikszy ni 500 g.
Aktualne dane:
o Dopuszczane jest posiadanie maksymalnie 5 gramw;
o W przypadku posiadania od 5 do 30 gramw posiadacz oe byd pocignity do odpowiedzialnoci
karnej;
o W przypadku wykrycia, narkotyki zostan skonfiskowane;
o Posiadanie wicej ni 30 gramw: do dwch lat pozbawienia wolnoci i/lub 11 tysicy euro kary;
o Uprawa, sprzeda, transport na skal przemysow: do czterech lat pozbawienia wolnoci i/lub
45,000 euro kary;
o W przypadku narkotykw twardych kary s wysze;
o W planach jest przeksztacenie coffy shopw w zamknite kluby zrzeszajce maksymalnie do
2000 Holendrw, ktrzy ukooczyli 18 lat.

7. Objawem uzalenienia s kompulsje

Zamanie abstynencji (nawrt):
1.
2.
3.
4.

cech charakterystyczn uzalenieo s zachowania kompulsywne (!!!).

jednorazowe zamanie abstynencji przez zaycie substancji, od ktrej jest si uzalenionym nie musi
prowadzid do rozpoczcia cigu (w nielicznej grupie).
Objawy nawrotu mog byd maskowane dolegliwociami somatycznymi tzw. Suchy kac (piloerekcja (skurcz
mini przywonych dreszcze), biegunki, ble brzucha) i bywaj mylone z zespoem abstynencyjnym.
Czynniki spustowe:
a. Emocjonalne sytuacje yciowe zakochanie, utrata pienidzy, konflikt w rodzinie, odrzucenie
przez przyjaciela, zdrada;
b. Choroby somatyczne grypa, uraz fizyczny, bl zba;
c. Inne presja grupy, z ktr uzaleniony by zwizany i przyjmowa narkotyki, testowanie
samokontroli (upewnianie si o wyleczeniu).

8. Kobiety s bardziej naraone na negatywne skutki przyjmowania narkotykw, ale mczyni szybciej si
uzaleniaj.
Konsekwencje uywania marihuany a ped:

Zwizek pomidzy obnieniem jakoci ycia a wystpowaniem CUD jest silniejszy u kobiet, ni mczyzn.
THC wpywa na system endokrynologiczny dziaajc hamujco na sekrecj hormonw reprodukcyjnych,
prolaktyny i hormonu wzrostu.
Odnotowano zwizek pomidzy naraeniem podu na ekspozycj zwizkw zawartych w konopiach a
pniejszymi konsekwencjami w 18 miesicu ycia dziecka. Zarejestrowano zwikszone ryzyko
wystpienia zachowao agresywnych i problemw ze skupieniem uwagi tylko u dziewczynek.
Konsekwencje zdrowotne uywania konopi s wiksze dla kobiet, jednak ryzyko uzalenienia od nich
ponosz mczyni. W cigu trzech lat ryzyko uzalenienia od konopi u kiiobiet wynosio stale 1%, za u
mczyzn zwikszyo si do 4%.

Konsekwencje dugoterminowego uywania konopi:

Tak ja papierosy s furtk do marihuany, zwaszcza uywane przed 12 rokiem ycia przez chopcw, tak
marihuana jest bram do innych narkotykw np. kokainy.
Neurobiologiczne skutki uywania konopi mog zwikszad wraliwod na efekty dziaania innych substancji
psychoaktywnych.
Uywanie konopi uatwia kontakt z tymi, ktrzy stosuj lub sprzedaj inne narkotyki.
Uywanie konopi wpywa na funkcjonowanie poznawcze, a zatem na podejmowanie decyzji i
dokonywanie wyborw np. czy stosowad inne uywki.
Czsto te papierosy i alkohol s przyjmowane rwnoczenie z marihuan. Etanol moe zwikszad
wchanianie THC, co wywouje subiektywne zwikszenie doznao, a zarazem przyczynia si do popularnoci
tej kombinacji uywek.

9. Alkohol to rodzaj depresantu. Spowalniacz ukadu nerwowego

10. Endorfiny to endogenne receptory opioidowe.
Endofenotypy dziedziczone mechanizmy np. polimorfizmy genowe zwizane z:
o Metabolizmem alkoholu (geny dehydrogenazy alkoholowej ADH1B i aldehydowej ALDH2);
o Podatnoci i odpornoci na stres (geny neuropeptydu Y NPY, 0-metylotransferazy katecholowej
COMT, transportera serotoniny SLC6A4);
o Ukadem nagrody (gen receptora opioidowego OPRM1, receptorw dopaminergicznych DRD2 i
DRD4, receprota nikotynowego CHRNA5);
o Funkcjami poznawzymi;

11. Za "suszenie" odpowiada... METANOL

12. Alkohol ulega dehydrogenezie do aldehydu octowego i CO2
Enzym ALDH
Dehydrogeneza alkholowa - enzym katalizujcy rozkad alkoholu utlenianie
Alkohol = depresant spowalniacz ukadu nerwowego
Dlaczego ludzie si chwiej, bakocz ai ich suszy?
Wypieranie wody, otaczajcej komrki nerwowej, co wpywa na predkosc transportu aktywnego w komrkace
transmisji mediatorw chemicznych.
Zmiana gestosci tkanek, pynw w uchu i kanaach pkolistych (wpywa na prace otolidw)
Aldechyd octowy rozszerza naczynia krwionone, podnosi cinienie krwii i ttno (odczucie gorca).
Odwodnienie: redukcja iloci wazopresyny (zaburzenia absorbcji wody)
14. THC utrzymuj si w organizmie nawet do 30 tygodni ?
Wykrywanie THC (marihuana, haszysz) w linie
W linie obecnod THC moesz wykryd przez bardzo krtki czas. Testy apteczne wykryj obecnod THC w linie do
72 godzin od wypalenia marihuany czy haszyszu.
Wykrywanie THC (marihuana, haszysz) we krwi
We krwi THC, zawarte w marihuanie czy haszyszu mona wykryd:

przy umiarkowanie czstym paleniu do 2-3 dni od uycia

przy codziennym paleniu marihuany THC we krwi nawet do 2 tygodni

Wykrywanie THC (marihuana, haszysz) w moczu

W przypadku moczu wykrywalnod THC zawartego w marihuanie czy haszyszu rwnie jest uzaleniona od tego, jak
czsto narkotyki s zaywane:

przy jednorazowym zayciu THC w moczu wykryd mona do 3 dni

przy czstym paleniu do 10 dni
przy bardzo czstym i dugotrwaym paleniu THC mona wykryd w moczu nawet do 21-27 dni po ostatnim
uyciu.

15. Rado - farmakotymia

16. Afektywno - poznawcze teori kad nacisk na ocenianie zyskw i strat

17. Naprenia w teorii Elliotta

18. Najwaniejszym podsystemem jest?

19. Teoria Stantona

20. CB1 Receptory kannabinoidowe typu 1 (CB1, CNR1) kannabinoidowe receptory sprzone z biakami G
wystpujce w wielu rejonach mzgu, jedne z najliczniej reprezentowanych receptorw neuronalnych. Razem z
receptorami CB2 s czci ukadu endokannabinoidowego.
Ich agonistami s m.in naturalnie wystpujce w organizmie ludzi i zwierzt endokannabinoidy (takie jak
anandamid czy 2-arachidonyloglicerol), kannabinoidy rolinne (np. THC) czy kannabinoidy syntetyczne (m.in
dronabinol czy CP-55940).

Pytania na egzamin rzd dolny

1. Podejcie nozologiczne narkomania i alkohol s chorob
Czy uzalenienie to choroba?
W ujciu medycznym (nozologicznym) jest chorob. Takie podejcie sprawdza si do momentu postawienia
diagnozy.
Medyczne leczenie uzalenieo polegajce na ordynowaniu osobom uzalenionym od narkotykw innych rodkw
psychoaktywnych jest nieskuteczne.
Podejcie medyczne: Jak to medycyna leczya uzalenienia na przeomie XIX i XX wieku:
Alkohol -> uzalenienie -> Opium
Opium -> uzalenienie -> Morfina
Morfina -> uzalenienie -> Kokaina
Kokaina -> uzalenienie -> Heroina
2. Najniszy odsetek narkomanii w Polsce woj. Maopolskie
Zrnicowanie terytorialne w Polsce, na 1000000 mieszkaocw
-pomorskie 28,3
-lubuskie 65,2
-maoposkie 9,7
3. Odczucie suszenia zaburzona ilod wazopresyny

4. Najwicej alkoholu wchania si przez jelita

Alkohol po spoyciu trafia do odka, w ktrym zaczyna si proces jego wchaniania. Nastpnie przechodzi do
jelita cienkiego, gdzie nastpuje dalsze wchanianie ok. 80% jego iloci. Przez bon luzow odka i gwnie jelita
cienkiego alkohol przedostaje si do krwi i jest transportowany z krwi do wtroby.
Tu zaczyna si proces eliminacji alkoholu z organizmu. Jego czd jest wychwytywana w wtrobie i dziki enzymom
metabolizuje si do aldehydu octowego, zwizku o duej toksycznoci. W drugim etapie aldehyd octowy jest z kolei
metabolizowany do wzgldnie nietoksycznego octanu. Pozostaa czd alkoholu trafia do serca, a std do puc.
Przez puca moe zostad wydalone od 2 do 10% spoytego alkoholu. Nastpnie alkohol z krwi ponownie trafia do
serca i przez ukad krwionony do wszystkich organw wewntrznych, w tym mzgu. Alkohol w postaci
niezmienionej kry we krwi, dopki nie zostanie zmetabolizowany przez wtrob i do tego czasu (przynajmniej
w teorii) powstrzymuje przed wykonywaniem wszelkich czynnoci, ktre wymagaj penej jasnoci umysu

6. Dziedziczenie alkoholizmu u 25% osb

8. Najwaniejszy podsystem utrzymujcy stabilnod caego systemu rodzinnego to maeoski (partnerski)

9. Terapia metadonowa stosowana jest wobec osb uzalenionych od opiatw dugotrwale

10. Narkomania to choroba skojarzeo bo nastpuje pobudzenie szlaku dopaminowego

11. rodki psychoaktywne wobec rodkw uzaleniajcych zawieraj si w nich

12. Teoria nad czynnikami poznawczo afektywno farmakologicznymi dotyczy heroiny

Branie narkotykw a gwnie heroiny nie tylko redukuje lk, lecz take podnosi samopoczucie, dajc poczucie siy, i
moliwoci wpywu na otoczenie.
Dziaanie heroiny powoduje e dla narkomana nic nie jest zbyt trudne, a wszystko jest atwe do osignicia,.
Wierzy on w moliwoci naprawienia stosunkw z rodzicami, nadrobienia zalegoci w szkole, zdobycia pozycji i
osignicia sukcesu w kadej dziedzinie.
13. Rozbienod midzy aspiracjami jednostki a ocen moliwoci realizacji tych aspiracji to naprenia

14. Ojcowie w rodzinach narkomanw s - podporzdkowani onom, chodni emocjonalnie, kontrolujcy (pyt.19 grupa
wyej)
15. W koncepcji Schafera gdy ratownik chroni ofiar prze przeladowc zachodzi zaamanie przywdztwa
rodzinnego

16. Do dostpnoci wszystkich narkotykw dy grupa liberalna

17. Drugi etap leczenia w gdaoskim MONARZE to nowicjusz

18. Osoba korzystajca z hotelu w MONARZE to mieszka
OBSERWATOR
Przez okres od 7 do 14 dni masz status obserwatora czyli traktujemy Ci jak osob, ktra przyjechaa si zapoznad z
naszym Domem i ma prawo wszystkiego nie wiedzied. Kiedy ju dobrze zapoznasz si z naszymi zasadami prosisz o
przyjcie do spoecznoci. Odbywa si to na spoecznoci planowej - to bardzo wane spotkania, na ktrych
zapadaj najwaniejsze decyzje co do leczenia i ycia w Orodku. Takie spoecznoci odbywaj si dwa razy w
tygodniu.
NOWICJUSZ
Jeli ju jeste przyjty do spoecznoci, to znaczy e jeste na etapie leczenia nazywanym nowicjusz. W tym czasie
bdziemy Ci pomagad w zbudowaniu motywacji do leczenia, czyli jest to czas na to, eby wiadomie chcia si
leczyd, wiedzia dlaczego jest Ci to potrzebne, umia sobie radzid z chci brania narkotykw.
DOMOWNIK
Po dwch miesicach moesz si starad o etap domownika. Zaczynasz mied wicej przywilejw, a mniej
obowizkw. Jest to gbszy etap pracy nad twoim uzalenieniem. Nabierasz wikszej wiadomoci swojego
leczenia, uczysz si odpowiedzialnoci za powierzone zadania, pracujesz na zwikszenie zaufania do Ciebie
i dowiadujesz si wicej na temat swojej choroby, czyli uzalenienia i tego, jak z ni yd. Po piciu miesicach
pobytu jedziesz na pierwsz przepustk do domu, kolejne s co miesic.
MONAROWIEC
Kiedy min kolejne dwa miesice moesz si ubiegad o etap monarowca. Przygotowujesz si do zakooczenia
leczenia i ukadasz sobie swoje sprawy w miejscu zamieszkania, tak by bezpiecznie yd bez narkotykw.
19. W rodzinach narkomanw brakuje komunikacji o charakterze relacyjnym
20. Byo zdjcie piosenkarza ( Szulc lubi zaskakiwad J) i do wyboru 4 warianty wg mnie i naszych dziewczyn by
to Morrison