Professional Documents
Culture Documents
Uniwersytet Medyczny
w Biaymstoku
Podstawy Medycyny
Estetycznej
Podrcznik dla studentw kosmetologii
ISBN: 978-83-937785-4-6
pod redakcj
Andrzeja Przylipiaka
Uniwersytet Medyczny
w Biaymstoku
Podstawy Medycyny
Estetycznej
Podrcznik dla studentw kosmetologii
pod redakcj
Andrzeja Przylipiaka
Biaystok 2014
1
ISBN: 978-83-937785-4-6
Wszelkie prawa zastrzeone.
Publikacja chroniona jest prawem autorskim. adna jej cz nie moe by w jakiejkolwiek formie publikowana bez uprzedniej zgody wacicieli praw autorskich.
Podrcznik jest przeznaczony dla studentw kosmetologii i kosmetologw. Kosmetolodzy nie maj uprawnie do podejmowania dziaa lekarskich. Lekarze podejmujcy
dziaania z zakresu medycyny estetycznej musz opiera si na innych rdach ni niniejszy podrcznik.
Skad i amanie:
Kresowa Agencja Wydawnicza
www.kaw.com.pl, kaw@kaw.com.pl
tel. 85 732 43 47, 692 222 008
Przedmowa
Podrcznik Podstawy medycyny estetycznej pod redakcj Andrzeja Przylipiaka jest ciekaw pozycj na rynku ksiek z tej dziedziny, gdy omawia wszystkie moliwoci dziaa kosmetologicznych i medycznych, zmierzajce do korekcji defektw ciaa.
Rozdzia pierwszy wprowadza w zagadnienia zwizane z procesem starzenia
skry. Podano w nim najbardziej charakterystyczne cechy starzejcej si skry
atake czynniki, ktre w istotny sposb modyfikuj proces starzenia. Kolejne rozdziay podrcznika powicone s technikom stosowanym w medycynie estetycznej. Wymieniono wszystkie techniki nieinwazyjne suce odmadzaniu twarzy
i rk, podajc jednoczenie mechanizm dziaanie stosowanych substancji oraz
protokoy wykonywania poszczeglnych zabiegw. W trzech rozdziaach opisano bardzo szczegowo zabiegi chirurgii plastycznej, wykorzystywane w celu
korekcji wygldu gowy, tuowia, w tym osobno piersi oraz koczyn, zwracajc
uwag na odpowiedni dobr pacjentw i konieczno zwracania uwagi na tych
z dysmorfofobi oraz kolejno procedur zabiegowych. Uwzgldniono chirurgi
bariatryczn, abdominoplastyk, liftingi poszczeglnych czci ciaa, moliwoci
korygowania ksztatu rnych czci ciaa z uyciem implantw. Klasyczne metody chirurgii plastycznej uzupeniono opisami zabiegw przeszczepiania wosw
iwykonywanych na tkance tuszczowej. Podano moliwoci korygowania defektw estetycznych skry takich jak blizny, bliznowce, rozstpy czy niechciane tatuae. Obok leczenia chirurgicznego ysienia, w rozdziale powiconym trychologii
nie zabrako miejsca na leczenie farmakologiczne problemw z nadmiernym wypadaniem wosw a take na metody wykorzystywane w celu redukcji nadmiernego czy niepodanego owosienia. Osobno opisano metody leczenia cellulitu
oraz zmian naczyniowych. W sposb wyczerpujcy przedstawiono moliwoci
jakie stwarza stosowanie leserw w medycynie estetycznej, wymieniajc wszystkie
wskazania do laseroterapii. W podrczniku nie zabrako te miejsca dla prezentacji dziaa zzakresu stomatologii estetycznej. Dziaania medyczne uzupenione s
opisami zabiegw kosmetycznych i moliwoci kosmetycznego kamuflau defektw skry.
I wanie uwzgldnienie wszystkich metod, ktrymi dysponuje szeroko rozumiana medycyna estetyczna, stanowi o duej wartoci podrcznika. Autorzy dedykuj ksik kosmetologom cho wydaje si, e po t pozycj chtnie siga bd
take wszyscy zainteresowani medycyn estetyczn czy przeciwstarzeniow.
Dr hab. n. med. Mariola Pawlaczyk
Spis treci
Czym jest uroda ... 9
1. STARZENIE SI SKRY ... 11
1.1
Zmiany mikroskopowe i metaboliczne w tkance ... 11
1.2
Starzenie si skry zmiany anatomiczne twarzy ... 14
1.3
Postpowanie zachowawcze hormonalne przy starzejcej si skrze ... 19
1.4
Znaczenie ochrony przeciw promieniom sonecznym w medycynie estetycz
nej ... 20
1.5
Znaczenie prawidowego odywiania w medycynie estetycznej ... 21
1.6
Znaczenie snu w medycynie estetycznej ... 22
2. ZABIEGI ODMADZAJCE TWARZ ... 23
2.1
Wypeniacze tkankowe ... 23
2.1.1 Kwas hialuronowy ... 26
2.1.2 Wypeniacze tkankowe stymulujce rozrost tkanki cznej ... 33
2.1.2.1 Hydroksyapatyt wapnia (CaHa) ... 33
2.1.2.2 Kwas L polimlekowy ... 36
2.2
Toksyna botulinowa ... 38
2.2.1 Korekta zmarszczek toksyn botulinow ... 44
2.3
Osocze bogatopytkowe ... 45
2.4
Nici APTOS niechirurgiczny lifting twarzy ... 47
2.5
Zote nici ... 49
2.6
Hydrolift nici hialuronowe ... 50
2.7
Modelowanie wypeniaczami twarzy (terapia wolumetryczna) ... 51
3. CHIRURGIA ESTETYCZNA W OBRBIE GOWY ... 55
3.1
Korekcja powiek blefaroplastyka ... 55
3.2
Korekcja nosa rhinoplstyka ... 57
3.3
Korekcja ust powikszanie warg ... 58
3.4
Korekcja uszu ... 60
3.5
Lifting czoa ... 60
3.6
Face lifting rhytidektomia ... 62
4. TRYCHOLOGIA ... 65
4.1
Przeszczepianie wosw ... 65
4.2
Postpowanie zachowawcze przy utracie owosienia ... 67
4.3
Postpowanie chirurgiczne przy utracie owosienia ... 71
4.4
Nadmierne owosienie hypertrichoza ... 72
4.5
Laserowe usuwanie nadmiernego owosienia ... 73
5. ZABIEGI W OBRBIE TKANKI TUSZCZOWEJ ... 75
5.1
Liposukcja ... 75
5.2
Nieinwazyjne usuwanie tuszczu ... 77
5.3
Autologiczny przeszczep tuszczu wg Rogera Amar ... 79
5.4
Znaczenie komrek macierzystych w medycynie estetycznej ... 80
6
Z kolei dugie zdrowe wosy s oznak nie tylko biologicznej jakoci, ale te
statutu ekonomicznego waciciela, wieku i oglnego stanu zdrowia. Badania
wykazuj, e im dusze wosy, tym bardziej atrakcyjniejsza wydaje si by twarz
kobiety.
Czy ocena atrakcyjnoci drugiej osoby zawsze jest taka sama? Analiza statystyczna pokazuje, e oceniajcy s midzy sob zgodni tylko w 25%. Wrd pozostaych 75%, tylko 25% to rnice gustw pomidzy oceniajcymi, natomiast a
50% to niezgodno oceniajcego samego z sob.
10
1. STARZENIE SI SKRY
1.1 ZMIANY MIKROSKOPOWE I METABOLICZNE W TKANCE
Magdalena Donejko
Starzenie organizmu jest nieuniknionym, naturalnym, biologicznym oraz psychicznym procesem. Jest to zesp postpujcych w czasie zmian polegajcy na
zmniejszeniu biologicznej aktywnoci komrek organizmu i spowolnienia procesw regeneracyjnych. Obnieniu ulegaj take odporno i odpowied na stres
rodowiskowy oraz waciwoci adaptacyjne organizmu znajdujce si pod kontrol czynnikw genetycznych.
Typy starzenia si skry:
1. starzenie wewntrzpochodne (zwizane z wiekiem i menopauzalne)
2. starzenie mimiczne (miostarzenie)
3. starzenie zewntrzpochodne (fotostarzenie)
Skra jest bezporednio naraona na dziaanie czynnikw zewntrznych, ulega starzeniu szybciej ni pozostae narzdy ciaa, a efekt tego procesu jest bardziej
widoczny. Procesy starzenia zwizane s ze zmianami waciwoci fizycznych,
morfologicznych oraz fizjologicznych poszczeglnych warstw skrnych.
Podczas starzenia dochodzi do uszkodzenia funkcji skry na wielu poziomach:
uszkodzenia mechaniczne
roli barierowej
odbierania bodcw czuciowych
odpowiedzi immunologicznej i naczyniowej
termoregulacji
wytwarzania potu, oju oraz witaminy D
Skra starzejca si jest cienka, szara i mao elastyczna z licznymi zmianami
klinicznymi, zwaszcza na twarzy, szyi, dekolcie oraz na grzbietowej powierzchni
doni i przedramion. Najbardziej charakterystycznym objawem starzenia si skry s jednak zmarszczki. W zalenoci od ich gbokoci wyrnia si zmarszczki
powierzchowne i gbokie.
Gboko zmarszczek powierzchownych nie przekracza 0, 05 mm. Pojawiaj
si one najczciej w okolicy oczodow i okrelane s, jako tak zwane kurze
apki. Wraz z wiekiem nastpuje rwnie postpujce pogorszenie zarysowania
isukcesywnego opadania owalu twarzy, co wie si midzy innymi z dziaaniem
si grawitacji oraz z zaburzeniami w obrbie struktury wkien elastycznych, kolagenowych oraz retikulinowych skry waciwej i tkanki podskrnej. Ponadto
11
czsto stwierdza si luki w uzbieniu, zapadanie si policzkw oraz redukcj zawartoci podciki tuszczowej. Wszystko to sprawia, e w podziale poprzecznym i podunym twarzy widoczne s znaczne zmiany w jej proporcjach. Deficyt
tkanki podskrnej (najwyraniejszy wok ust) powoduje utrat elastycznoci
skry oraz jej nadmiar w tej okolicy. Dodatkowo w wyniku nieustannej pracy
minia okrnego ust skra znajdujca si nad nim staje si mniej sprysta, co
powoduje powstanie pionowych tak zwanych zmarszczek palacza lub kodu
kreskowego. Innym objawem starzenia si skry jest jej sucho, ktra moe pojawi si w kadym wieku, jednak najczciej wystpuje u osb starszych. Przyjmuje si, e problem ten, w mniejszym lub wikszym stopniu, dotyczy prawie
100% populacji po 60. roku ycia.
Skrze starzejcej si moe towarzyszy rwnie niezalena od niedokrwistoci blado. W wyniku zaburzenia procesu melanogenezy oraz zmian w ukadzie
naczyniowym skry mog wystpowa liczne przebarwienia, odbarwienia oraz
teleangiektazje. Proces starzenia si skry, zarwno wewntrzpochodny, jak i wynikajcy z oddziaywania bodcw zewntrznych, wie si ze zmianami waciwoci fizycznych, morfologicznych oraz fizjologicznych poszczeglnych warstw
skry. Istot procesu starzenia s zatem zmiany widoczne w obrazie histologicz12
nym naskrka i skry waciwej. Wewntrzpochodne starzenie si skry charakteryzuj gwnie procesy zanikowe i zwiotczeniowe.
Zmiany w obrbie naskrka
Poniewa z czasem aktywno podziaowa komrek warstwy podstawnej ulega redukcji, nastpuje wic ich spaszczenie i przyjmuj one horyzontalne (spoczynkowe) uoenie. Dodatkowo atrofia warstwy kolczystej i ziarnistej sprawia,
e naskrek staje si cienki, spowolniona jest odnowa komrkowa. Odnawiajce
si komrki naskrka rnicuj si coraz wolniej, zranienia wolniej si goj.
Zewntrzna warstwa naskrka (warstwa rogowa) w porwnaniu z pozostaymi jego warstwami staje si proporcjonalnie coraz grubsza przez wolniejsze oddzielanie martwych komrek; w efekcie skra szarzeje i jest bez blasku.
Zmniejsza si zdolno zatrzymywania wody (cieszy paszcz lipidowy) i jej
wizania; w konsekwencji czego wystpuje sucho skry oraz mniejsza odporno na szkodliwe czynniki zewntrzne.
Granica skrno-naskrkowa ulega spaszczeniu. Zmniejszenie iloci proliferujcych sopli naskrkowych oraz adhezji midzykomrkowej powoduje ograniczenie powierzchni kontaktu naskrka ze skr waciw, co z kolei prawdopodobnie prowadzi do zmniejszenia i ograniczenia wymiany metabolicznej oraz
substancji odywczych midzy tymi warstwami.
Zmiany w obrbie skry waciwej
Obserwuje si obnienie aktywnoci i syntezy fibroblastw. Komrki te staj
si okrge, wykazuj cechy komrek bdcych w stanie spoczynku, a ponadto
w ich cytoplazmie zmniejsza si liczba pcherzykw sekrecyjnych. W wyniku
powyszych dysfunkcji dochodzi do zmniejszenia liczby wkien kolagenowych
izmiany ich waciwoci.
W genetycznie uwarunkowanym procesie starzenia si skry znacznie
zmniejsza si aktywno syntezy wkien kolagenowych, gwnie typu III oraz
wmniejszym stopniu typu I, co prowadzi do zmian sieciowania si nowo powstaych wkien podporowych. Ponadto nastpuj zmiany ich waciwoci fizykochemicznych, w wyniku, czego wkna te staj si twarde, sztywne, pofadowane
oraz chaotycznie rozmieszczone. Maleje rwnie liczba wkien elastycznych,
ktre s sztywne i rozmieszczone nieregularnie.
Wraz z wiekiem dochodzi rwnie do zrnicowania gruboci cian naczy.
Cz z nich jest zgrubiaa, natomiast inne ulegaj znacznemu cienieniu. Wniektrych naczyniach obserwuje si redukcj liczby lub nawet deficyt komrek
okoonaczyniowych.
W skrze starzejcej si redukcji ulega oysko naczyniowe, zwaszcza oysko
ptli naczyniowych docierajcych do brodawek skrnych, zmniejsza si zdolno
naczynioruchowa, co daje w efekcie gorsz regulacj ciepoty tkanek.
13
misie potyliczno-czoowy
misie marszczcy brwi
misie okrny oka
misie nosowy
misie jarzmowy wikszy
misie okrny ust
misie obniacz wargi dolnej
misie brdlowy
Skutkiem tych zmian jest zmniejszajca si objto podskrnej tkanki tuszczowej, ktra wypenia skr twarzy i podtrzymuje j. Skra pozbawiona naturalnego podparcia opada (skronie, koci jarzmowe i policzki), a to prowadzi do
zmiany rysw twarzy.
Istniej rne ksztaty twarzy, ale mona przyj, e moda twarz to taka, ktra
ma proporcje zblione do odwrconego trjkta. Jeli twarz si zwa od gry
wkierunku brody to wyglda ona modo. Z czasem proporcje si zmieniaj, prowadzc w wieku starczym do odwrcenia trjkta podstaw do dou.
Zmarszczki
Zmarszczki s objawem starzenia si skry, ktry wynika ze zmniejszenia jej
napicia oraz degradacji wkien kolagenowych i elastynowych w tkance cznej
oraz wzmoonego napicia mini mimicznych. Zmarszczki powstaj z wczeniej utworzonych linii i drobnych rys.
Podzia zmarszczek
1. Zmarszczki ortostatyczne
Zmarszczki ortostatyczne obecne ju s od narodzin pod doln szczk
iwgrnych partiach szyi. Nie s waciwym objawem starzenia, pojawiaj si po
zaniku dziecicej wyciki tuszczowej
2. Zmarszczki mimiczne
Zmarszczki mimiczne powstaj jako nastpstwo staych ruchw skry nad
miniami mimicznymi. Pojawiaj si w rnym wieku. Ju w wieku okoo 10 lat
pojawiaj si na ciele, w wieku 20 25 lat wok oczu. Zmarszczki mimiczne
pojawiaj si pod ktem prostym do linii napinania si minia. miech, marszczenie brwi, mruenie oczu, grymasy twarzy charakterystyczne dla danej osoby pozostawiaj stopniowo lady w postaci pogbiajcych si zmarszczek, ktre
zczasem utrwalaj si. Dynamiczna i ekspresyjna twarz gdzie minie pracuj
wicej, jest bardziej naraona na pojawienie si zmarszczek mimicznych.
3. Zmarszczki statyczne, strukturalne
Zmarszczki statyczne powstaj gwnie poprzez utrwalenie, ju istniejcych zmarszczek mimicznych. Powstaj i pogbiaj si odpowiednio wraz z wiekiem. Dodatkowo obserwuje si lekkie przebarwienie naskrka w obrbie powstaej zmarszczki.
Aby ukaza form tego rodzaju zmarszczek, czsto porwnuje si je do zagi na
kartce papieru nawet po rozprostowaniu kartki zgicie nadal pozostaje widoczne.
4. Zmarszczki grawitacyjne
Zmarszczki grawitacyjne s efektem dziaania siy grawitacji, ktra powoduje
zmian konturw twarzy spowodowanych spadkiem sprystoci skry. Grawitacja oddziauje na czowieka cae jego ycie, wic kiedy utracie ulega naturalna podcika, czyli tkanka tuszczowa na twarzy, skra staje si mniej napita rozpoczyna
si pojawianie bruzd nosowo-wargowych, obwise policzki, zwiotczay podbrdek.
Zmarszczki grawitacyjne charakteryzuj si powolnym procesem powstawania.
16
Zaliczamy do nich:
fady skrne na powiekach grnych i dolnych
podune fady wzdu szyi lub w obrbie podbrdka
zanikajc lini uchwy tzw. chomiki
linie marionetki
zmarszczki brdki
zmarszczki szyi
5. Promieniowanie UV
Promienie soneczne zmieniaj nie tylko kolor skry, lecz take jej struktur,
zmniejszajc jednoczenie elastyczno i przyspieszajc pojawienie si pierwszych zmarszczek lub pogbienie ju istniejcych.
Kolejno powstawania zmarszczek
30 lat: nadmiar skry powiek grnych powoduje opadanie powiek grnych,
zaznaczenie kurzych apek w bocznych ktach oka
40 lat: wyranie zaznaczone fady nosowo wargowe, poprzeczne zmarszczki
czoa i zmarszczki pionowe midzybrwiowe (lwie zmarszczki)
50 lat: opadanie koca nosa, mniej wyranie zaznaczona linia uchwy; zmarszczki szyi spowodowane widocznymi pasmami minia szerokiego szyi, opadanie
bocznych czci policzkw i tworzenie si tzw. chomikw
60 70 lat: dalsze cieczenie skry oraz zanik tkanki podskrnej, przyczyniajcy si do pogbiania zmarszczek i wiotkoci skry
Czci twarzy ulegajce starzeniu
1. Brwi z wiekiem brwi opadaj i nadaj twarzy smutny, zmartwiony wyraz.
2. Oczy jako pierwsze przycigaj uwag i niestety pierwsze oznaki starzenia
uwidaczniaj si wok oczu. Nadmiar skry, marszczenie i fadowanie to
gwne objawy tego procesu. Blefaroplastyka (plastyka powiek) jest ju czsto wykonywana u osb okoo 35 roku ycia.
3. Policzki starzenie tej czci twarzy rozpoczyna si najczciej w tym samym czasie co oczu. Skra staje si wiotka i opada pod wpywem grawitacji.
Powstaje wtedy bruzda nosowo-wargowa po obu stronach twarzy.
4. Nos z biegiem lat wydua si, a jego czubek ulega opadniciu.
5. Wargi po 40 roku ycia uwidacznia si w nich obnienie iloci gwnej
podciki jak jest tkanka tuszczowa. Ulegaj one zanikowi, kolor blednie
oraz s mniej wydatne.
6. Broda podobnie jak nos, tak i broda ulega wydueniu, opadaniu. Pogbia to efekt linii smutku zwanych te liniami marionetki. Kciki ust opadaj,
przez co jeszcze intensywniej nadaj twarzy bardzo smutny wyraz.
7. Podbrdek skra traci z wiekiem na jdrnoci, staje si luna i zwiotczaa.
Ludzie z nadmiarem kilogramw maj w rezultacie lepszy efekt optyczny,
poniewa nadmiar skry jest wypeniony tkank tuszczow.
8. Szyja jest najbardziej widoczn okolic, ktra zdradza wiek i stan skry.
Powodem s wkna miniowe minia szerokiego szyi, ktre zaczynaj si
od kcikw ust, biegn przez uchw i wzdu szyi a kocz na obojczykach.
Z wiekiem wkna te trac elastyczno.
9. Uszy upywajce lata uwidaczniaj si w wyduonych i powikszonych
uszach. Zdradzaj kobiece nawyki z modych lat. Te panie, ktre uwielbiay
wiszce, due kolczyki mog mie w efekcie bardziej wyduone patki uszu.
18
r mona pi bez ogranicze. Woda powoduje, e skra utrzymuje swoj sprysto, ma pikny i zdrowy wygld. Czowiek dziennie powinien konsumowa
2 4 litry wody.
Odrbn spraw s suplementy diety, ktre s uzupenieniem diety. Jest to dodatek zawierajcy niezbdne dla zdrowia skadniki (zwaszcza witaminy lub inne
substancje egzogenne), ktrych moe brakowa w codziennej diecie. Suplement
oferowany jest najczciej w postaci skoncentrowanej jako tabletki, kapsuki,
proszek lub pyn. Obecnie na rynku jest wiele suplementw diety ktre poprawiaj stan naszej skry, wosw, paznokci. Naley jednak pamita, e nie zastpi one prawidowej diety.
22
Naturalne
Syntetyczne
Syntetyczne
Heterologiczne Biodegradujce Permanentne
Polimer kwasu
el
Kolagen
mlekowego
poliakrylamidowy
Kwas
Dextran
Artefill
hialuronowy
niaczem naturalnym o znaczeniu historycznym by kolagen. Obecnie jego stosowanie jest niemoliwe z powodu niedostpnoci na rynku. Pamita jednak naley, e kolagen odegra bardzo wan rol, gdy by pierwszym preparatem, ktry
uzyska szerok akceptacj pacjentw i lekarzy. W ten sposb kolagen przyczyni
si do powszechnoci ostrzykiwania zmarszczek wypeniaczami.
Wypeniaczami syntetycznymi s: el poliakrylamidowy, hydroksyapatyt wapnia oraz kwas polimlekowy. Producenci deklaruj, e wypeniacze te s biodegradowalne i wiadomo, e rozpad tych zwizkw zachodzi z rn prdkoci. Przykadem wypeniacza syntetycznego niedegradowalnego jest Artekoll. Preparat
ten zawiera mikrosfery, ktre nie ulegaj resorpcji. Ten wypeniacz jest obecnie
rzadko stosowany.
Popularno stosowania okrelonych substancji jako wypeniacza zaley take
od lokalnego rynku. Na obszarze Europy zdecydowanie dominuje kwas hialuronowy. Jednak rynek amerykaski jest zdominowany przez hydroksyapatyt wapnia
(Radiesse).
W przypadku wypeniaczy ptrwaych mamy do czynienia z preparatami,
ktre zawieraj materiay w formie mikrosferycznej, ulegajcej powolnej resorpcji. W celu iniekcji przygotowuje si ich zawiesin w atwo wchanianej cieczy. Po
zabiegu wok mikrosfer tworzy si wolna wasna tkanka czna, w nastpstwie
czego powstaje efekt wypenienia. Dopiero z upywem czasu czsteczki wypeniacza zostaj rozoone i efekt powoli zanika. Wypeniaczami ptrwaymi s
m.in. kwas L-polimlekowy oraz hydroksyapatyt wapnia.
Dziaanie permanentnych wypeniaczy tkankowych opiera si czciowo na
podobnej zasadzie jak wypeniaczy ptrwaych, z t rnic, i stosuje si niebiodegradowalne mikrosfery. Efekt zabiegu z ich wykorzystaniem utrzymuje si co
najmniej przez 5 lat. Poniewa czasem wystpuj dugotrwae i trudne do zdiagnozowania powikania, dlatego produkty te stosowane s bardzo rzadko. Tkanka tuszczowa moe by przeszczepiana tylko jako tzw. przeszczep autologiczny
czyli z wasnego organizmu w inne miejsce.
Techniki iniekcji wypeniaczy tkankowych
Procedura wypeniania zmarszczek oraz przywracania owalu twarzy powinna
by przeprowadzana zgodnie z technikami iniekcji dobranymi odpowiednio do
rodzaju zmarszczek i oczekiwanego efektu kocowego.
Do najczciej stosowanych technik iniekcji mona zaliczy m.in.:
1. Technika promieniowa (wachlarzowa)
Stosowana do przywracania objtoci wikszych obszarw skry. Polega na
wprowadzeniu igy przez jedno wkucie, delikatnym, niepenym wycigniciu
igy i obrceniu jej pod innym ktem, aby ponowi iniekcj. Iniekcje wykonywane
s tak aby ich pole przypominao wachlarz lub promienie wychodzce zjednego
punktu. Technika ta pozwala unikn wikszej liczby ku;
25
Rys. 4. Podstawowe techniki iniekcji wypeniaczy tkankowych: 1- wku seryjnych, 2- liniowa, 3- promieniowa (wachlarzowa), 4- naprzemienna (krzyowa).
osabienie procesw regeneracji i antyoksydacji. W wyniku tego procesu wkna kolagenowe trac elastyczno a ich liczba ulega zmniejszeniu, co obnia
poziom sprystoci i pojawiaj si zmarszczki. Skra staje si sucha, wiotka
iszara.
Kwas hialuronowy nie tylko chroni skr przed nadmiern utrat wody, ale
take wzmacnia jej waciwoci ochronne, choby przed szkodliwym dziaaniem
promieni UV.
Kwas hialuronowy obecny w skrze spenia wan rol:
Wizanie wody czsteczka kwasu hialuronowego moe zwiza 1000
4000 razy wicej wody ni sama way. Dziki temu, kwas hialuronowy
utrzymujeprawidowe uwodnienie i nawilenie tkanek
Wypenianie przestrzeni midzykomrkowej, w ktrej znajduj si wkna
elastynowe i kolagenowe oraz komrki skry
Zapewnienie prawidowej aktywnoci komrek nalecych do ukadu
immunologicznego skry (SIS)
Wspomaga regeneracj i proliferacj uszkodzonych komrek skry oraz
proces gojenia si ran
Bariera ochronna zapobiega przenikaniu bakterii
Eliminuje wolne rodniki posiada zdolno wychwytywania reaktywnych form tlenu
Zastosowanie kwasu hialuronowego
Kwas hialuronowy wykorzystuje si w wielu dziedzinach medycyny: okulistyce, reumatologii, chirurgii dentystycznej, ginekologii, urologii, ortopedii i innych.
Wskazuje to na szeroki zakres dziaania kwasu hialuronowego w agodzeniu rnych dolegliwoci organizmu.
W okulistyce pomaga w zespole suchego oka, znajduje si w kroplach do oczu
oraz pynach do soczewek kontaktowych, ale rwnie znajduje zastosowanie
przy chirurgicznych zabiegach oczu. W reumatologii uywany jest do wzmacniania i odywiania chrzstek stawowych. Stymuluje rwnie regeneracj bony
bbenkowej i leczy nadwyrone struny gosowe.
Kwas hialuronowy jest substancj niespecyficzn gatunkowo i tkankowo, czyli
czysta posta kwasu jest taka sama u wszystkich gatunkw i pozbawiona waciwoci immunogennych, w konsekwencji czego moe by stosowany jako materia wypeniajcy w medycynie estetycznej.
Wskazania do iniekcji stabilizowanego kwasu hialuronowego w zabiegach medycyny estetycznej mona podzieli na trzy grupy:
1. wypenienie zmarszczek i fadw
2. zmiana/przywrcenie objtoci tkanek
3. rewitalizacja skry na danym obszarze
28
Zabiegi, chocia istnieje moliwo wykonania ich praktycznie w kadym obszarze ciaa, najczciej stosowane s w obrbie twarzy. Celem implantacji wypeniaczy w obrbie twarzy moe by poprawa wybranego parametru lub, coraz
czciej, uzyskanie tzw. mikkiego liftingu.
Kwas hialuronowy do korygowania zmarszczek ma posta elastycznego elu,
ktrego czsteczki zachowuj si jak elementy budulcowe tkanek. Wielko czsteczek elu jest dopasowywana do struktury tkanki danej warstwy skry. Rny
rozmiar czsteczek elu umoliwia odpowiedni dobr terapii do rodzaju i gbokoci zmarszczek, co umoliwia osignicie jak najlepszego efektu estetycznego.
Gste wypeniacze uywane s do bruzd nosowo-wargowych, zmarszczek
midzybrwiowych, poprawy konturu ust, linii marionetki. Preparaty na bazie
pynnego kwasu hialuronowego przeznaczone s do korekcji pytkich zmarszczek zazwyczaj umiejscowionych wok oczu i ust. Wypeniacze o najwikszej
koncentracji kwasu hialuronowego stosowane s do wypeniania zmarszczek
oraz odbudowy objtoci twarzy u osb starszych oraz u mczyzn majcych
grubsz ni kobiety struktur skry. Do korekty ust stosowane s specjalnie opracowane wypeniacze o jednorodnej strukturze oraz duej pynnoci. Nadaj one
wargom jdrnoci oraz nawilaj skr.
29
Stabilizowany kwas hialuronowy sta si alternatyw dla zabiegw chirurgicznych. Obecnie, za jego pomoc moemy przeprowadzi zabiegi powikszenia
i modelowania piersi, poladkw, ksztatowania ud, ydek czy klatki piersiowej
wprzypadku mczyzn. Odmodzenie lub modelowanie ciaa jest dzi moliwe
bez uycia skalpela, bez szww, blizn, blu i niemale bez rekonwalescencji.
Kwas hialuronowy mona wprowadzi do tkanek uywajc ostrych igie lub
tpych kaniul. W praktyce, igy stosuje si zazwyczaj do wypeniania pojedynczych zmarszczek, za kaniule, gdy celem zabiegu jest poprawa objtoci tkanek.
Przeciwwskazaniem do iniekcji kwasu hialuronowego jest cia, okres karmienia piersi, oglnoustrojowe infekcje, aktywny proces nowotworowy i niektre choroby skry (np. infekcyjne). Przed zabiegiem naley unika przyjmowania
lekw i suplementw diety zmniejszajcych krzepliwo krwi (np. aspiryna, leki
przeciwblowe, nienasycone kwasy tuszczowe, witamina E).
Do najczstszych powika wystpujcych po iniekcji kwasu hialuronowego nale miejscowe reakcje wystpujce w okolicy korygowanej tkanki. Reakcje
te maj charakter przemijajcy i umiarkowany, utrzymuj si zwykle przez kilka
dni. Nale do nich zaczerwienienia, obrzk tkanek, siniaki, tkliwo, bl oraz
uczucie dyskomfortu w miejscach wku.
Wskazaniami do zastosowania preparatw kwasu hialuronowego s:
Redukcja zmarszczek, szczeglnie tych niepoddajcych si toksynie botulinowej
Wypenienia bruzd nosowo- wargowych
Powikszenie ust
Modelowanie konturw ust
Poprawa i podkrelenie rysw twarzy (Volumetria)
Wypenienie ubytkw pourazowych i pooperacyjnych tkanek
Usuwanie objaww starzenia (mezoterapia)
Ujdrnianie i odmadzanie skry twarzy, doni, szyi
okolica brody
grzbietowe powierzchnie doni
Zabieg z uyciem syntetyzowanego hydroksyapatytu wapnia (CaHa)
Zabieg z uyciem CaHa jest bezpieczny i nie wymaga przeprowadzania testw
skrnych ze wzgldu na du zgodno biologiczn.
Hydroksyapatyt wapniowy wprowadza si poniej powierzchni skry za pomoc cienkiej igy. Nie mona jednak wstrzykn go zbyt pytko, gdy posiada on
biay kolor i byby widoczny pod cienk warstw skry. Podczas zabiegu moliwe
jest zastosowanie znieczulenia miejscowego w celu zniesienia nieprzyjemnych
odczu mogcych pojawi si w trakcie zabiegu.
Gdy czsteczki CaHA znajd si ju w miejscu przeznaczenia w tkankach tworz rusztowanie wspierajce i stymulujce wzrost naturalnych wkien kolagenowych organizmu. Preparat jest mikki w dotyku i wyglda naturalnie. Poniewa
hydroksyapatyt wapnia podlega degradacji biologicznej, z upywem czasu rozpada si i podlega w bezpieczny sposb wchoniciu przez organizm. Oczekiwany
rezultat zwykle udaje si osign ju po pierwszej wizycie, natomiast efekty jego
dziaania utrzymuj si do 18 miesicy.
Bezporednio po podaniu preparatu pacjent moe odczuwa pieczenie i niewielkie pobolewanie. Przez kilka dni po zabiegu mog utrzymywa si zaczerwienia, zasinienia, stwardnienia i tkliwo w miejscu podania. Objawy te mijaj
zwykle po kilku dniach. Jak w kadym przypadku iniekcji istnieje ryzyko odczynu
zapalnego.
Przez cztery tygodnie po podaniu preparatu zaleca si unikanie kpieli sonecznych, solarium i zabiegw kosmetycznych.
Wskazania do zabiegu:
potrzeba poprawy wolumetrii twarzy: policzki, obszar pod koci jarzmow
wydatne fady nosowo-wargowe
brdka, bruzda brdkowa
zmarszczki marionetki
promieniste linie wok ust
uniesienie brwi
wypenienie okolicy skroni
wypenienie wobszarze jarzmowym
modelowanie konturu uchwy
korekcja grzbietu nosa
biorewitalizacja grzbietowej powierzchni rk
Przeciwwskazania do zastosowania CaHa stanowi: ostre lub przewleke
choroby infekcyjne skry, obecno blizn przyrosych, choroby ukadowe tkanki
cznej (np. tocze trzewny), zaburzenia krzepnicia krwi jak rwnie nierealistyczne oczekiwania pacjenta.
35
Efekty
Efekty zabiegu z wykorzystaniem hydroksyapatytu wapnia moemy podzieli
na natychmiastowe i dugoterminowe.
Natychmiastowy efekt wygadzenia, widoczny tu po zabiegu i spowodowany
jest wypenieniem zmarszczki elem wchodzcym w skad preparatu. Z czasem
(ok. 4 miesice) el zostaje pochonity przez makrofagi i znika, ale jego miejsce
zajmuje nowy kolagen wyprodukowany przez fibroblasty. Produkcja nowego kolagenu odbywa si wok mikroczsteczek hydroksyapatytu wapnia, ktre tworz w tkankach rusztowanie i s swoistym czynnikiem stymulujcym produkcj
wkien kolagenowych. Dziki temu skra staje si grubsza i bardziej sprysta,
aco za tym idzie wyglda modziej (efekt dugotrway).
Czas utrzymywania si efektw, po podaniu preparatu jest uzaleniony od
wielu czynnikw, m.in. wieku pacjenta, tempa metabolizmu czy relatywnej dynamiki obszaru w ktry wypeniacz zosta podany.
Korzyci
CaHa zwiksza objto leczonych tkanek, a take stymuluje dugotrwale tworzenie wasnego kolagenu.
Implantowany hydroksyapatyt uzupenia utracon przez tkanki objto nadajc skrze modzieczy wygld. Na skutek dziaania stymulujcego powstay
kolagen wypenia dodatkowo braki objtoci. Powoduje to, przeduenie efektu
dziaania.
2.1.2.2 Kwas L polimlekowy
Kwas L-polimlekowy (PLLA poly L lactic acid) jest synetycznym polimerem kwasu mlekowego, nalecym do rodziny alfa-hydroksykwasw, ulegajcym
wchanianiu i powolnej biodegradacji stosowanym w celu uzyskania wypenienia
objtociowego.
W skad PLLA wchodz mikroczsteczki kwasu L-polimlekowego, karboksymetyloceluloza, sodowa oraz niepirogenny mannitol.
Polimery kwasu L- polimlekowego ulegaj degradacji na drodze hydrolizy do
monomerw kwasu mlekowego, a te z kolei s metabolizowane do dwutlenku
wgla i wody lub wbudowywane s do glukozy i wydalane z organizmu.
Historia
Kwas L-polimlekowy w medycynie znany jest ju od lat 60-tych ubiegego
wieku. Znalaz szerokie zastosowanie w produkcji wchanianych nici chirurgicznych, implantw wewntrzkostnych i tkanek mikkich, a take w stomatologii
jako implanty i protezy.
W nastpstwie dobrych efektw i bezpieczestwa stosowania preparatu pojawiy si pierwsze prby zastosowa PLLA w medycynie estetycznej, w ktrej
36
Toksyna dziaa jedynie w obrbie mini, do ktrych zostaa wstrzyknita, podczas gdy pozostae minie funkcjonuj bez zmian. Botulina zaczyna dziaa po
kilku dniach od wstrzyknicia, a efekt utrzymuje si przez okres 3 6 miesicy.
Botoks najczciej aplikuje si w obrbie jednej trzeciej grnej twarzy.
Jego dziaanie ma za zadanie:
likwidacj zmarszczek (najczciej zmarszczek na czole, szyi, w okolicach ust
i tzw. kurzych apek, czyli zmarszczek mimicznych wok oczu)
korekcj wygldu (podniesienie opadajcych powiek, uniesienie kcikw ust itp.)
Umiech dzisowy
Umiech dzisowy to taki, podczas ktrego w przesadny sposb odkryte s
dzisa grnego uku zbowego. Jakkolwiek jest do powszechny i postrzegany
jako zupenie normalny aspekt czyjej anatomii, to wielu osobom przeszkadza,
bowiem nieatrakcyjnie wyglda np. na zdjciu.
Botoks wstrzykiwany jest w misie odpowiedzialny za nadmierne skurcze
(m. okrny ust) i powoduje zmniejszenie widocznoci dzise podczas umiechu.
Krcz karku
Krcz karku to skurcze mini szyi prowadzce do zmiany ustawienia gowy
wpozycji skonej, w pochyleniu w bok, ku tyowi lub ku przodowi.
Skurcze mini okresowo agodniej lub nasilaj si w czasie emocji i ruchw
dowolnych. Niekiedy, zwaszcza na pocztku choroby skurcze powtarzaj si
zdu czstotliwoci.
Etiologia choroby nie jest wyjaniona. W 12 % przypadkw jest to rodzinne
wystpowanie choroby, uraz szyi, nieleczone stany zapalne mini, zmiany reumatyczne czy poraenia wiotkiego lub niedowadu.
W przypadku wrodzonego krczu szyi przyczyn powstania schorzenia jest
skrcenie minia mostkowo-obojczykowo-sutkowego.
Za nieprawidowe ruchy i ustawienie gowy najczciej odpowiedzialne s nastpujce minie w kolejnoci wg. Czynnoci i stopnia udziau:
m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy skrca gow w stron przeciwn i pochylajc ku przodowi
m. patowaty gowy skrca gow w swoja stron i odgina ku tyowi
m. czworoboczny skrca gow w swoja stron i odgina ku tyowi i unosi opatk
m. pochye skrcaj gow skonie w stron przeciwn z pochyleniem na bok
w swoja stron
m. dwigacz opatki unosi opatk
Wprowadzenie terapii toksyn botulinow daje dobre oraz bardzo dobre wyniki u okoo 90% pacjentw i stanowi ogromny postp w leczeniu tej choroby.
Kuracja zaczyna si od dokadnego palpacyjnego zbadania chorego i okrelenia, ktre minie s najbardziej aktywne. Toksyn botulinowa wstrzykuje
si wdwa punkty na miniach duych (czworoboczny grzbietu, MOS) i jeden
wminiach mniejszych. Poprawa nastpuje dopiero po 2 3 dniach, a czasem
nawet po tygodniu lub duej.
Inne zastosowania botoksu
W obecnej dobie zwiksza si ilo zastosowa medycznych botoksu. Toksyn
botulinow stosuje si przy trudno gojcych si ranach citych, celem zniesienia napicia skry i przyspieszenia gojenia si rany. Wiadomo take, e niektrzy
chirurdzy plastyczni ostrzykuj botoksem wiee szwy, np. przy face-liftingu, aby
przyspieszy gojenie i uzyska mniej widoczn blizn.
43
Pacjenci, ktrzy maj nadmiernie szerok uchw, mog otrzyma iniekcje botoksu w misie wacz. Prowadzi to do paraliu czci wkien wacza i przez to
do zmniejszenia objtoci tego minia. Efektem takiej terapii jest zmniejszenie
szerokoci dolnej czci twarzy.
2.2.1 Korekta zmarszczek toksyn botulinow
Marek Niczyporuk
Znieczulenie: brak
Czas trwania zabiegu: 20 minut
Czas rekonwalescencji: nastpnego dnia mona pracowa, obrzki do dwch dni
Przed zabiegiem: konsultacja, odstawienie lekw przeciwzakrzepowych
Po zabiegu: pacjent nie powinien si ka i powinien unika wysiku fizycznego.
Hospitalizacja: zabieg wykonywany ambulatoryjnie
Korekcja zmarszczek toksyn botulinow jest jednym z bardziej popularnych
zabiegw z zakresu medycyny estetycznej. Istnieje 6 podtypw toksyny, a w medycynie estetycznej wykorzystuje si stosuje si jej typ A.
Jest to zabieg polecany osobom ze zmarszczkami mimicznymi (dynamicznymi), czyli takimi ktre powstay w wyniku powtarzanego skurczu mini. Za pomoc toksyny botulinowej dokonuje si selektywnego paraliu mini mimicznych, uzyskujc wygadzenie zmarszczek w okolicy poddanej terapii.
Najczciej dokonuje si korekcji zmarszczek w okolicy kta zewntrznego oka,
lwiej zmarszczki i czoa. Za pomoc toksyny botulinowej mona wykona rwnie korekt zmarszczek wok ust, oraz zmarszczek szyi. W trakcie konsultacji
lekarz wyklucza obecno przeciwwskaza, do ktrych mona zaliczy midzy
innymi ci, choroby zcza nerwowo miniowego, i nadwraliwo na preparat, aktywny trdzik, opryszczka i schorzenia bakteryjne skry. Zabieg wykonuje
si bez znieczulenia. Polega on na podaniu odpowiednio przygotowanej toksyny
botulinowej bezporednio w misie mimiczny, lub jego bliskie ssiedztwo. Wykonuje si szereg iniekcji w wybrane punkty Dawk dobiera si do indywidualnych preferencji pacjenta, co stopnia upoledzenia kurczliwoci, a take efektw,
ktre byy osignite po wczeniejszych iniekcjach. Efekty iniekcji s widoczne po
5 7 dniach. Nie wskazane s bezporednio po zbiegu loty samolotem. Te zalecenia maj za zadanie zapobiec przemieszczeniu si toksyny i niepodanemu
paraliowi ssiednich mini, co moe doprowadzi do asymetrii twarzy. Zabiegi
z uyciem toksyny botulinowej s zabiegami bezpiecznymi, a najczstszym powikaniem jest wynaczynienie. Efekty zabiegu utrzymuj si do 5 6 miesicy,
azabieg najwczeniej mona powtarza po 3 miesicach. Takie postpowanie ma
zapobiega powstawaniu przeciwcia obniajcych efektywno zabiegw.
44
Wolumetria twarzy polega na wprowadzaniu pod skr specjalnej kaniuli, ktr aplikowany jest nowej generacji preparat z kwasu hialuronowego. Po
iniekcji implantu lekarz dokonuje delikatnego masau, by rwnomiernie rozprowadzi wypeniacz. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym,
cechuje go cakowita bezbolesno oraz natychmiastowe efekty, utrzymujce
si od 9 do 18 miesicy. Czas trwania zabiegu to okoo 30 minut. Skorzysta
zniego mog zarwno kobiety, jak i mczyni, ktrym pogorszya si kondycja
skry.
Przeciwwskazania do zabiegu liftingu wolumetrycznego to:
cia, karmienie piersi
uczulenie na kwas hialuronowy
cukrzyca
stany zapalne skry: trdzik, opryszka
choroby autoimmunologiczne
tendencje do powstawania bliznowcw
choroba nowotworowa
52
54
55
Przy obydwu powiekach, zarwno grnej jak i dolnej, usuwa si zazwyczaj take niewielkie porcje tuszczu podskrnego (wielkoci ziarna grochu). Uwaa si,
e w ten sposb mona pogbi oczy, co ma poprawia ich atrakcyjno. Nie
wolno redukowa zbyt duej iloci tuszczu. W niektrych uzasadnionych przypadkach nie usuwa si tkanki tuszczowej. Znane s take zabiegi, przy ktrych
dokonuje si przesunicia tkanki tuszczowej o 1 1,5 cm. W niektrych przypadkach mona wykona korekcj powieki dolnej bez przecinania skry. Nacicie prowadzi si wwczas przez spojwk, za celem operacji jest tylko usunicie
niewielkiej iloci tuszczu.
Zabieg trwa okoo 1 do 1,5 godziny i jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym. Pacjent otrzymuje take rodki uspokajajce.
Po zabiegu naley poleci pacjentowi stosowanie chodzcych okadw na
operowan okolic. Szwy zdejmuje si po 5 6 dniach. Pacjent powinien przynajmniej przez 7 dni przerwa aktywno zawodow i towarzysk. Dziki nowoczesnym lekom obrzki powiek po zabiegu zdarzaj si rzadko. Czciej wystpuje zjawisko suchego oka. Naley wtedy stosowa krople do oczu tzw. sztuczne
zy. Czstym zjawiskiem s wybroczyny krwawe, czyli siniaki. Ustpuj one po
710 dniach. W razie potrzeby, po ok. 7 dniach mona je ukry pod makijaem.
Jak przy kadym innym zabiegu chirurgicznym zabrania si pacjentowi opalania
si ikorzystania z sauny przez miesic po operacji. Dobrze wykonana operacja
przynosi bardzo korzystn popraw wygldu pacjenta. Wyraz twarzy jest wypoczty i wiey.
56
Jak przy kadym innym zabiegu operacyjnym, pacjent musi przez cztery tygodnie po interwencji unika sauny oraz ekspozycji na wiato soneczne lub nawietlanie w solarium.
Trzecim, nowoczesnym sposobem wykonania liftingu czoa jest metoda endoskopowa. Endoskop to metalowa rurka, ktr wprowadza si pod skr czoa
przez krtkie nacicie (do 1 cm) w obrbie okolicy owosionej. Pozwala to na odseparowanie skry od podoa oraz na zaoenie szww midzy skr i okostn
(bon pokrywajc koci) podcigajcych zarwno brwi jak i czoo.
Sposb czwarty polega na przymocowaniu do koci czaszki specjalnych implantw-haczykw na ktre podczepia si podcignit skr czoa. Implanty
wprowadza si pod skr przez niewielkie kilkumilimetrowe nacicia w obrbie owosionej skry gowy. Sposb ten mona czy take z innymi metodami.
Implanty wykonane s z materiau ktry ulega rozpuszczeniu po okoo 12 18
miesicach. Pomimo wzgldnej prostoty wykonania metoda ta jest stosowana
tylko przez bardzo dowiadczonych chirurgw, gdy wymaga naruszenia cigoci koci czaszki.
Operacja trwa 45 90 minut zalenie od wariantu wykonania. Tylko w niektrych przypadkach pacjent moe nocowa po operacji w domu, zazwyczaj wymagana jest hospitalizacja. Zdjcie szww i kontrola odbywa si po 5 7 dniach.
Zabieg poprzedza, jak w kadym innym przypadku, obowizkowa konsultacja i rozmowa charakteryzujca wykonanie zabiegu, jego warianty i perspektywy.
Konieczne jest wykonanie bada dodatkowych krwi. Pacjenci musz take zachowa wszystkie rygory pooperacyjne, w postaci unikania sauny oraz promieni
ultrafioletowych przez cztery tygodnie.
Nowoczesny face lifting powsta w latach midzy 1968 i 1976 rokiem. Pierwszym tak operujcym chirurgiem by Szwed Tord Skoog. Jego techniki nauczyli
si Mitz i Peyronie i oni te dokonali odkrycia powizi SMAS (Superficial Musculo Aponeurotic System ). Jest to rodzaj nierozcigliwej bony, ktra do luno
pokrywa szkielet kostny twarzy. Do niej przypikowana jest skra i poduszki tuszczowe twarzy. Tak zwany SMAS-lifting polega na wyciciu zarwno nadmiaru
skry jak i nadmiaru SMAS. O ile skra jest bardzo rozcigliwa, o tyle powi
SMAS jest nierozcigliwa i dlatego jej trwae przesunicie w gr pociga za sob
trwa repozycj skry twarzy. Do dzisiaj SMAS Lifting jest podstawow technik wykonywania liftingu twarzy oraz stanowi synonim nowoczesnego liftingu.
Operacja ta ma liczne warianty i modyfikacje. Tak przeprowadzona interwencja
ma trwao 5 15 lat.
63
64
4. TRYCHOLOGIA
4.1 PRZESZCZEPIANIE WOSW
Magdalena Donejko
Wosy, ysienie (alopecia)
Wosy speniaj wiele czynnoci fizjologicznych. Osaniaj przed czynnikami
mechanicznymi, chemicznymi i fizycznymi. Wosy gowy maj natomiast due
znaczenie psychospoeczne, poniewa s naturaln ozdob kadego czowieka,
aszczeglnie kobiet. adna inna tkanka ludzkiego organizmu nie moe dostarczy tak wielu informacji w stosunkowo atwy i dostpny sposb. Uwaa si, e
wosy s bardzo wraliwym wskanikiem oglnego stanu zdrowia, odywiania,
zatrucia itp., jak wosy. Cykl wosowy u czowieka na gowie jest niezsynchronizowany, to znaczy, e ssiadujce ze sob mieszki wosowe s w rnym okresie
cyklu wosowego, a kady z nich ma charakterystyczn dla danej fazy morfologi
mikroskopow. Uwaa si, e w cigu ycia czowieka mieszek moe przechodzi cykle wosowe rednio 20 30 razy. Na caym ciele znajduje si 4 5 mln
mieszkw wosowych, ktre przyrastaj miesicznie na dugo kilometra.
Wyrnia si nastpujce fazy wzrostu wosa:
okres wzrostu mieszka anagen
okres inwolucji mieszka katagen
okres spoczynkowy mieszka telogen
Rys. 15. Fazy wzrostu wosa: 1-anagen, 2-katagen. 3-telogen, 4-wczesny anagen.
65
Wyksztacenie u czowieka od 5 do 6 mln mieszkw wosowych podczas ycia podowego jest wynikiem oddziaywania ektodermy i mezodermy. W warunkach prawidowych gsto wosw na gowie (liczba na powierzchni 1 cm2)
ulega duym wahaniom i zaley od czynnikw rasowych, genetycznych, okresu
ycia i okolicy gowy.
Z wiekiem gsto wosw zmniejsza si. rednia liczba wosw na gowie na
jednostk powierzchni w polskiej populacji kobiet w poszczeglnych okolicach
gowy przedstawia si nastpujco: w okolicy ciemieniowej 286, skroniowej
267 i potyliczej 220. Najwiksza gsto wystpuje u kobiet w kocu 2. dekady
ycia, po czym stopniowo z wiekiem ulega zmniejszeniu, a rnice indywidualne
mog by do znaczce.
Pierwszy cykl wosw dugich na gowie w yciu osobniczym pojawia si po
utracie wosw podowych, ktre maj cechy wosw meszkowych. Z wiekiem
wosy rosnce osigaj coraz wiksz dugo i grubo. Silniejszy ich wzrost
rozpoczyna si czasem dopiero pod koniec 1. roku ycia. Kolejne fizjologiczne
ysienie moe wystpi w okresie pokwitania u ok. 20% dziewczt i nieco czciej
u chopcw w postaci nieznacznego przerzedzenia wosw w ktach czoowoskrnych, co zwizane jest z czynnoci hormonw pciowych mskich, sporadycznie moe by pocztkiem ysienia typu mskiego u obu pci.
Trzecie fizjologiczne ysienie moe wystpi u kobiet w okresie menopauzy oraz u mczyzn powyej 60. roku ycia. Wosy gowy s rnej gruboci,
amianowicie tzw. grube o przekroju od 0,05 do ok. 0,1 mm (rodzaj zaley od
czynnikw rasowych i genetycznych), nastpnie wosy redniej gruboci ok.
0,05 mm i cienkie ok. 0,025 mm. Stosunki ilociowe wosw rnej gruboci s take uzalenione od okresu ycia. W 2. dekadzie ycia redni odsetek
wosw grubych wynosi 76 70%, rednich 16 17%, a cienkich tylko 5 7%.
Z wiekiem zmniejsza si odsetek wosw grubych na rzecz wzrostu wosw
rednich i cienkich. Zaleno ta w mniejszym stopniu jest zwizana z okolic
gowy. W ysieniach, a zwaszcza androgenowym, stosunki te u kobiet zmieniaj si wczeniej czsto w 3. lub 4. dekadzie ycia. Wosy rosn z szybkoci
0,37 0,44 mm/dob. Wystpuj nieznaczne rnice pomidzy pci, u mczyzn wosy mog rosn nieco szybciej, jednake najczciej w wymienionych granicach.
W stanach patologicznych (rnych postaciach ysie), nie wykazano wyranej rnicy pomidzy szybkoci wzrostu wosw w porwnaniu z warunkami
fizjologicznymi.
Przyczyny wypadania wosw u kobiet i mczyzn
Rozrnia naley pojcia ysienia i nadmiernego wypadania wosw, ktre
czsto prowadzi do ysienia. Czciej jest jednak stanem chwilowym i odwracalnym.
68
Leczenie
Do metod leczenia ysienia, nale metody farmakologiczne, z pord najczciej uywanych substancji stosuje si Finasterid. Finasterid jest aktywnym
skadnikiem znajdujcym si w Propeci, leku wykorzystywanym w leczeniu ysienia typu mskiego. Badania kliniczne udowodniy, e Propecia przynosi pozytywne rezultaty w hamowaniu utraty wosw i stymulacji porostu nowych.
Jest to lek wycznie na recept, ktry zosta zatwierdzony w 1997 roku. Finasterid jest syntetycznym anty-androgenem. Hamuje dziaanie enzymu 5-alfa
reduktazy od konwersji testosteronu w DHT, ktry stanowi gwn przyczyn ysienia typu mskiego. W ten sposb hamuje wypadanie wosw, a w ok.
50% przypadkw stymuluje wzrost nowych wosw na obszarach dotknitym
ysieniem. Skutki uboczne leczenia tym rodkiem obejmuj zmniejszenie popdu pciowego, impotencj, oraz spadek iloci nasienia. Objawy uboczne s
cakowicie odwracalne po przerwaniu leczenia. U kobiet w wieku rozrodczym
lek jest bezwzgldnie przeciwwskazany ze wzgldu na moliwoci wystpienia
wad rozwojowych ukadu moczowo-pciowego u podu. Inna substancj czsto uywan do leczenia ysienia jest Minoksydyl. Jego podstawowe dziaanie
opiera si na rozszerzeniu naczy krwiononych. Minoksydyl pocztkowo stosowany by gwnie w leczeniu nadcinienia ttniczego. Jego zbawienny wpyw
na wypadanie wosw odkryto dopiero pniej, gdy spostrzeono, e czsto
spotykanym skutkiem ubocznym przy jego stosowaniu w chorobach nadcinieniowych jest nadmierne owosienie pacjentw. Dziki temu dzisiaj jest lekiem
powszechnie stosowanym w leczeniu ysienia i cieszy si ogromn skutecznoci. Minoxidil w przypadku ysienia przeznaczony jest do uytku zewntrznego. Stymuluje mieszki wosowe i odwraca proces ich miniaturyzacji. Ju po
kilku tygodniach stosowania wida znaczne osabienie wypadania wosw, a po
4 miesicach mona zaobserwowa wyrane ich odrastanie. Obecnie rodek
ten uywany jest do leczenia wszystkich rodzajw ysienia (mskiego androgenowego, plackowatego, telogenowego, anagenowego), i cieszy si uznaniem
zarwno wrd specjalistw, jak i samych pacjentw, a jego skuteczno jest
potwierdzona naukowo.
Postaglandyna znalaza zastosowanie do skutecznego zwikszania wzrostu
igstoci rzs (preparat Latisse). Istnieje nadzieja e sprawdzi si take na owosionej skrze gowy. Od niedawna du nadziej budzi Astressin B. W badaniach
przeprowadzonych na szczurach podwaja gsto i dugo wosw. U ludzi stosuje si na razie w postaci handlowej jako szampon do wosw, a nie jak u szczurw wewntrznie. Nie znane s jeszcze dugoterminowe obserwacje takiego uywania.
70
74
konsultacji omawia si potencjalne ryzyka oraz postpowanie alternatywne. Nastpnie zleca si wykonanie bada krwi. Po takim przygotowaniu przeprowadza
si operacje. Zabieg liposukcji trwa okoo czterech godzin i wykonuje si go wedug
okrelonego schematu postpowania. W pierwszym etapie dokonuje si infuzji pynu tumescencyjnego. Do tkanki tuszczowej w okolicy ktra ma podlega liposukcji
wstrzykuje si du ilo pynu zawierajcego sl fizjologiczn, lidokain, adrenalin oraz wodorowglan sodu. Zalenie od rozlegoci zabiegu do podskrnej tkanki
tuszczowej wstrzykuje si 1 6 litrw takiego pynu. Zazwyczaj trwa to 20 do 60
minut. W dalszej kolejnoci nastpuje przerwa ok. 20 60 minut w czasie ktrej
zachodzi rozpulchnienie tuszczu oraz zaczyna dziaa znieczulenie. Po przerwie
przystpuje si do waciwego odsysania tuszczu. Ten etap trwa okoo jednej do
dwch godzin. Zaoenie opatrunkw i ubrania uciskowego koczy zabieg. Pacjent
moe uda si do domu lub nocowa w klinice. Znieczulenie tumescencyjne utrzymuje si zazwyczaj okoo 17 do 24 godzin. Nastpnego dnia odbywa si zmiana
opatrunkw i pierwsza kontrola w klinice. Badanie kontrolne po tygodniu oraz po
trzech miesicach kocz postpowanie lecznicze. Nierwnoci skry, ktre wystpowa mog po zabiegu, ustpuj zazwyczaj po ok. trzech tygodniach, jednake zdarza si, i utrzymuj si nawet p roku. Wanie dlatego naley uprzedzi
pacjenta, i ostateczny wynik usuwania tuszczu ocenia mona dopiero po upywie 6do 9 miesicy, gdy w tym czasie nastpuj intensywne procesy przebudowy tkanki ktre obkurczaj i wygadzaj skr. Ponadto w pierwszym tygodniu po
operacji stosuje si plastry na skr, ktre maj podcign i stabilizowa skr przy
obkurczaniu, a w konsekwencji zapobiega zwisaniu nadmiaru skry. Wskazane
jest te stosowanie bielizny uciskowej przez 6 tygodni po zabiegu.
Przez 4 6 tygodni po zabiegu naley unika ekspozycji na promienie UV oraz
na ciepo, tzn. nie opala si na socu i w solarium; nie korzysta z sauny, koca
elektrycznego oraz soluksu. Grozi to wystpieniem ciemnych, trudnych do usunicia plam na skrze.
w ktrym jedna z dwch komrek potomnych rnicuje si jako komrka progenitorowa, a druga pozostaje niezrnicowana jako komrka potomna utrzymujca waciwoci komrek macierzystych.
Ich rola w medycynie staa si znaczca w latach 60-tych XX wieku, kiedy to
miay miejsce pierwsze przeszczepy szpiku kostnego u osb chorych na biaaczk.
Pacjentom, poddawanym zabiegowi, wraz z przeszczepem, dostarczano krwiotwrcze komrki macierzyste, ktre pozwalay na szybszy powrt do zdrowia.
Klasyfikacja komrek macierzystych
Ze wzgldu na penion funkcj istniej dwa rodzaje komrek macierzystych.
1. Embrionalne komrki macierzyste (ang. Embryonic Stem Cell ESC) s
odpowiedzialne za rozwj zarodka z pojedynczych komrek, powodujc
powstanie wyspecjalizowanych tkanek zarodkowych. Wykorzystanie komrek tych budzio wiele wtpliwoci zarwno etycznych jaki i religijnych,
std nie maj one obecnie adnego zastosowania klinicznego.
2. Dorose komrki macierzyste (ang. Adult Stem Cell ASC) ktre dziaaj
w mechanizmie naprawy organizmu poprzez podzia komrki w celu uzupenienia umierajcych komrek i regeneracji uszkodzonych tkanek. Nazywane rwnie somatycznymi komrkami macierzystymi (z gr. Soma czyli
ciao). ASC s multipotentne czyli mog da pocztek kilku rnym typom
komrek, z reguy o podobnych waciwociach i pochodzeniu embrionalnym a take pluripotentne czyli mog da pocztek kademu typowi komrek dorosego organizmu z wyjtkiem komrek oyska
W medycynie regeneracyjnej, interdyscyplinarnej dziedzinie wspomagajcej
procesy gojenia i naprawy tkanek, najwikszym zainteresowaniem ciesz si mezynchymalne komrki macierzyste (ang. Mesynchymal Stem Cell MSC). Okrelenie mezenchyma oznacza rozwijajca si tkank czna zarodka dajc pocztek tkankom cznym dorosego organizmu. Definicja mezenchymy obejmuje
takie tkanki jak miniowa, tuszczowa, chrzstna, nerwowa czy fibroblasty.
rda komrek macierzystych
Najbogatszym rdem dojrzaych komrek macierzystych, wykorzystywanych w medycynie i medycynie estetycznej jest tkanka tuszczowa. Dorose komrki macierzystych (ASC) mog by otrzymane rwnie z szpiku kostnego, czy
te krwi obwodowej dorosego czowieka. Najlepiej poznanym rdem komrek macierzystych jest szpik kostny jednak liczba otrzymanych t drog komrek
jest stosunkowo maa.
Innym rdem komrek macierzystych somatycznych jest skra. Znajduj
si one gwnie w warstwie podstawnej naskrka i w mieszkach wosowych.
Dziki ich obecnoci naskrek ulega nieustannej odnowie. W momencie po81
83
84
zraziki gruczou
brodawka sutkowa
przewody mlekowe
tkanka tuszczowa
Ksztat oraz mikko biustu s uzalenione od iloci tkanki tuszczowej i sprystoci skry.
U pa w modszym wieku piersi skadaj si z w duym stopniu z tkanki gruczoowej, w mniejszym z tuszczowej, dlatego s one jdrniejsze. Z wiekiem tkanka gruczoowa etapowo przeistacza si w tuszczow, a ta cechuje si nisz spjnoci, przez co biust traci swj ksztat.
85
Czynniki takie jak cia, szybka utrata wagi ciaa oraz efekt dziaania grawitacji wraz z upywem lat powoduj rozciganie si skry, co rwnie powodowa
moe zmniejszenie jdrnoci piersi oraz ich opadanie.
3
2
1
Rys. 18. Rodzaje naci skry podczas zabiegu powikszenia piersi: 1 nacicie podpiersiowe, 2 nacicie okoo brodawkowe, 3 nacicie pod pach.
Rys. 19. Umiejscowienie implantu piersiowego: 1- pier przed wszczepieniem implantu, 2- pier po podgruczoowym wszczepieniu implantu, 3- pier po podminiowym
wszczepieniu implantu.
nadmierne krwawienie
krwiak
miejscowe nagromadzenie si pynu surowiczego
infekcja
ograniczenia w badaniu mammograficznym
martwica
bl
marszczenie implantu
przemieszczenie implantu
zesp wstrzsu toksycznego
Powikszanie piersi za pomoc autogennej tkanki tuszczowej
Uzupenienie piersi wasn tkank tuszczow jest procedur chirurgii estetycznej, podczas ktrej dokonuje si powikszenia piersi, wyrwnania asymetrii,
wypenienia miejsc po wycitych guzkach piersi. Zabieg ten polega na przeszczepieniu komrek tuszczowych z innych czci ciaa na przykad z powok brzusznych do tkanek gruczou piersiowego.
Tkanka tuszczowa jest wprowadzana do piersi poprzez niewielkie, jedno milimetrowe nakucia. Stosujc mikrokaniule rozprowadza si tkank tuszczow
w postaci drobnych kropli we wszystkie warstwy gruczou piersiowego (pasmami pomidzy skr a gruczoem, pod gruczo piersiowy, do minia piersiowego,
atake wok piersi).
Trzeba jednak pamita, e przeszczepiany tuszcz jest yw tkank i aby przetrwa w nowym miejscu musi by podany niezwykle umiejtnie i w odpowiedniej iloci.
Podanie zbyt duej iloci tuszczu podczas jednego zabiegu spowoduje, e
nadmiar transplantatu nie przyjmie si w otaczajc tkank i ulegnie wchoniciu
lub utworzy olejow cyst.
rednio 60 70% przeszczepionej tkanki tuszczowej ulega przyjciu si i przeywa. Przeszczepione komrki pozostaj ywe tak dugo jak otaczajce je tkanki.
Std efekt leczenia jest bardzo trway.
Powikszanie piersi wasnym tuszczem jest doskonaym zabiegiem, poniewa
piersi wygldaj naturalnie, nie maj w sobie ciaa obcego (protezy silikonowej),
a efekt utrzymuje si przez dugie lata. Rwnoczenie prawidowo przeprowadzona liposukcja modeluje sylwetk. Zabieg zawsze wykonuje si dwuetapowo
tzn. dwie odrbne operacje. Przyrost objtoci piersi po dwch zabiegach wynosi
jeden rozmiar miseczki stanika lub mniej.
90
Rys. 20. Rekonstrukcja piersi z wykorzystaniem tkanek wasnych: 1-oznaczenia przedoperacyjne miejsc pobrania i wszczepienia implantu, 2-pobranie pata minia prostego
brzucha oraz przeniesienie go tunelem podskrnym w okolic klatki piersiowej, 3-ostateczny wynik zabiegu.
92
wzalenoci od wielkoci ptozy oraz od wymaganego efektu kocowego po operacji. Decydujc rol gra te wielko i waga piersi pacjentki.
Owalne cicie wok otoczki brodawki stosuje sie najczciej przy umiarkowanej ptozie (opadaniu piersi). Chirurg oddziela skr od tkanki znajdujcej sie
pod ni i przesuwa j w gr. Dziki tej metodzie mona leczy ptoz maych
inie cikich piersi. Gdyby pier bya bardzo cika, mogoby doj do deformacji
blizny.
Przy problemach redniej i umiarkowanej ptozy cicie uzupeniane jest dodatkowym ciciem z boku w ksztacie litery S lub pionowym w d pod fad podpiersiowy.
Cicie o ksztacie odwrconej litery T (kotwica) wykorzystywane jest w przypadku wyranej ptozy. Cicie jest prowadzone wok otoczki brodawki piersiowej, pionowo od brodawki do fadu podpiersiowego i dalej poprzecznie w fadzie
podpiersiowej.
94
(w fadzie podpiersiowym). Podczas bezporedniej konsultacji przedoperacyjnej chirurg wybiera technik redukcji piersi najlepsz dla danej pacjentki. Wzalenoci od ksztatu i wielkoci piersi najbardziej powszechnymi technikami s:
tak zwane nacicie w ksztacie odwrotnej litery T (wok brodawki sutkowej,
pionowo w d oraz w naturalnym zagbieniu pod piersi), litery L (wok brodawki sutkowej i pionowo w d) lub litery I. Operacja pozostawia widoczne
blizny.
Wcignita brodawka
Wcignite brodawki w gb gruczou piersiowego to czsty estetyczny problem kobiecych piersi. S poczone z problemami podczas karmienia piersi.
Wcignicie brodawek jest spowodowane istnieniem zbyt krtkich przewodw
mlecznych.
Nieprawidowo, ktra jest wad rozwojow gruczou sutkowego, moe powsta take przy zabiegu redukcyjnym po mastektomii lub wywouje j proces
nowotworowy. Chodzi o sytuacj wcignicia brodawki.
Wycignicie brodawek sutkowych moe obywa si poprzez zastosowanie
tradycyjnych metod lub operacyjnych. Metody tradycyjne to piercing, masae,
formowanie brodawek przez specjalne nakadki. Bardzo czsto s stosowane s
jako pierwszy etap terapii. Jeli po 6 miesicach nie przynios zamierzonego skutku, lekarz kieruje pacjentk na operacj.
Zabieg moe zosta przeprowadzony dwoma metodami:
1. Wyduenie skrconych struktur wizadowych wzdu przewodw mlecznych metoda stosowana u modych kobiet, ktre w przyszoci bd
chciay karmi piersi. Celem zabiegu jest rozlunienie skrconych struktur
wizadowych wok przewodw mlecznych, dziki uwolnieniu brodawek
ze zwkniaych tkanek. Wizada wok obwodu brodawki zostaj wyduone, a nastpnie zszyte, co zabezpiecza przed ponownym wcigniciem.
2. Przecicie przewodw mlecznych metoda przeznaczona dla kobiet, ktre nie planuj karmienia piersi. Podczas zabiegu dochodzi do przecicia
przewodw mlecznych. Chirurg za pomoc dwch maych ci rozlunia
skrcone struktury wizadowe oraz zakada silikonowy dren, ktry stabilizuje brodawk. Nastpnie podstawa brodawki zostaje wypeniona za pomoc kilku patw skrnych.
Oba rodzaje zabiegw s przeprowadzane w znieczuleniu miejscowym i trwaj od 30 minut do 2 godzin.
Ginekomastia rzekoma jest zwikszeniem objtoci piersi mskiej spowodowanym odkadaniem si tuszczu. W badaniu palpacyjnym pier jest mikka, nie
wyczuwa si twardego gruczou piersiowego. W ginekomastii prawdziwej wyczuwalny jest powikszony gruczo piersiowy o wzmoonej spoistoci. Badanie
ultrasonograficzne stanowi ostateczne potwierdzenie, czy mamy do czynienia
zginekomasti prawdziw, czy rzekom.
W pewnych okresach ycia mczyzny ginekomastia jest stanem fizjologicznym i notuje si j w okresach zmian hormonalnych: w okresie niemowlcym, w okresie dorastania i na staro. Ginekomastia czsto uwidacznia
si u chopcw po urodzeniu i szybko przemija. Wikszo przypadkw ginekomastii wystpuje jednak w okresie dojrzewania. Ginekomastia ustpuje
samoistnie pod koniec drugiej dekady ycia u prawie wszystkich modych
mczyzn. Czsto wystpowania ginekomastii ponownie ronie wraz z wiekiem osigajc poziom 30% u starszych mczyzn po 65. roku ycia. Wedug
rnych bada, problem ginekomastii dotyczy 40 50 % mskiej populacji, na
ktrym z etapw ycia
Przyczyn ginekomastii mog by zakcenia metaboliczne, spowodowane
np.: niewydolnoci nerek lub marskoci wtroby, otyo, zakcenia hormonalne tarczycy, uycie sterydw, leki zawierajce estrogen czy starzenie si.
Przyczyn ginekomastii waciwej (czsto spotykanej u mczyzn po 50.
roku ycia) s zaburzenia hormonalne midzy poziomem androgenw i estrogenw.
W przypadku ginekomastii rzekomej, gdzie pier nie ma duych rozmiarw,
skra jest dobrze napita, sprysta postpowaniem z wyboru jest liposukcja,
czyli odessanie nadmiaru nagromadzonej w okolicy piersi tkanki tuszczowej.
W przypadku ginekomastii prawdziwej, gdzie wynioso piersiowa zbudowana
jest z twardego gruczou konieczne jest chirurgiczne wycicie gruczou. Zwykle wykonuje si cicie chirurgiczne wzdu dolnego pobwodu kompleksu
brodawka/ otoczka. Tam te pozostaje blizna, ktra jest jednak mao widoczna,
poniewa lokalizuje si na pograniczu ciemnej skry otoczki i jasnej skry klatki
piersiowej.
W przypadku, gdy wynioso ginekomastii jest dua z duym nadmiarem
wiotkiej skry konieczne jest, poza usuniciem gruczou, usunicie nadmiaru
skry. Zwykle udaje si to zrobi z cicia okoo otoczkowego, cho w niektrych
przypadkach konieczne jest wykonanie plastyki piersi z pozostawieniem dodatkowych blizn, poza t wok kompleksu brodawka otoczka.
98
Lifting ud
Podczas operacji usuwa si nadmiar skry, ktra utracia sw elastyczno, dziki
czemu osiga si adny zarys ud. Zazwyczaj gwnym celem operacji jest redukcja
skry po wewntrznej stronie ud. Nacicie wykonuje si w okolicy pachwiny, pod
lini bikini. Z pachwiny usuwa si kawaek skry w ksztacie pksiyca, nastpnie luzuje si tkanki lece poniej linii cicia, naciga skr i zszywa. Stosuje si
gbokie szwy, tak aby zapewni przyleganie skry do wizada i koci i zapobiec
opadaniu skry podczas procesu gojenia. W miejscach naci umieszcza si sczki,
ktre zapobiegaj nagromadzaniu si pynu. Sczki usuwane s po kilku dniach.
7.3 ABDOMINOPLASTYKA
Andrzej Przylipiak
Abdominoplastyka jest zabiegiem operacyjnym, ktry polega na usuniciu
nadmiaru obwisej skry, podskrnej tkanki tuszczowej z okolicy podbrzusza
irdbrzusza. W wyniku tego zabiegu poprawia si wyranie wygld brzucha.
Brzuch staje si paski i ma napita skr. U pacjentw podlegajcych abdominoplastyce bardzo czsto poszerzona jest kresa biaa, tzn. rozcigno znajdujce
101
si midzy miniami prostymi brzucha. Poszerzenie kresy biaej (czsto konsekwencja przebytej ciy) powoduje e powoki brzuszne przyjmuj ksztat
balonowaty. Dokonuje si wwczas take plastyki mini prostych brzucha,
ktra polega na zeszyciu brzegw tych mini i przywrceniu bardziej paskiego ksztatu powok.
Kresa biaa
104
oci, zwaszcza olbrzymiej. Z dugofalowych bada epidemiologicznych wynika, e ten sposb leczenia prowadzi do utrzymywania si redukcji masy ciaa po
10 latach rednio o 14 25%, zwiksza przeywalno chorych, zmniejszajc ich
umieralno z wszystkich przyczyn, a zwaszcza z przyczyn sercowo- naczyniowych, z powodu nowotworw, poprawia jako ich ycia, co czsto umoliwia
powrt do penej aktywnoci zawodowej i spoecznej.
yy koczyn dolnych transportuj krew przeciwnie do siy grawitacyjnej, cinienie wywierane przez skurcz mini ydki jest wystarczajce do przesuwania
krwi w kierunku proksymalnym. Skurcze mini ydek uciskaj zatoki ylne oraz
yy gbokie otoczone powizi i miniami. Ochron przed przedostaniem si
krwi do ukadu powierzchniowego stanowi zastawki.
Choroby y
Choroby ukadu ylnego koczyn dolnych obejmuj szeroki zakres patologii,
od niewielkich y siateczkowatych, teleangiektazji, poprzez ylaki, zmiany troficzne, do czynnych owrzodze ylnych.
Zmodyfikowana klasyfikacja y wg Duffego (na podstawie rnic anatomicznych).
Typ
Teleangiektazje/
pajczki ylne
Matting, siateczkowate
poszerzenia ylne
Wenulektazje
yy siatkowe
(retikularne)
Rozmiar
0,1 1,0
Barwa
Czerwone,
czerwono-sine
Od 0,2
Czerwone
1,0 2,0
Fioletowe
2,0 4,0
Zielone, niebieskie
Najczciej problemy zdrowotne y spowodowane s nieprawidow czynno zastawek, ktra z kolei spowodowana jest powstaniem lokalnego nadcinienia ylnego.
Problemy estetyczne dotycz gwnie zaburze w ukadzie ylnym powierzchniowym.
Objawy niewydolnoci ylnej:
obrzki
zanikowe stwardnienie skry,
tzw. cikie nogi
drtwienie, mrowienie, swdzenie skry
zesp niespokojnych ng
okresowe ble
przebarwienia skry
stan zapalny
Leczenie zmian ylnych poprzedza badanie USG Doppler ukadu powierzchniowego i gbokiego. Badanie pozwala zlokalizowa miejsce niewydolnoci
ukadu ylnego. W pierwszej kolejnoci leczy si niewydolno ukadu powierzchniowego.
109
Choroby y klasyfikacja
1. Przewleke choroby y
Wrodzone choroby y
Pierwotna niewydolno y koczyn dolnych: choroba ylakowa, pierwotna
niewydolno zastawek y gbokich
2. Choroby y ostre
Uraz y
Zakrzepowe zapalenie y powierzchownych
Zakrzepica y gbokich
3. Wtrna niewydolno y koczyn dolnych
Zesp pozakrzepowy
Zespoy uciskowe
Inne choroby y
Zakrzepowe zapalenie y powierzchownych - zaczerwienienie, wzmoone
ocieplenie, bolesno na przebiegu y powierzchownej.
Zakrzepowe zapalenie y gbokich koczyn dolnych obrzk uda, goleni lub
caej koczyny z bolesnoci uciskow i blem spoczynkowym, podwyszon
ciepot ciaa i zasinieniem skry.
Wdrujce zapalenie y - nawrotowe zapalenie y o rnej lokalizacji, ale najczciej na koczynach dolnych.
Choroba Mondora - zapalenie powierzchownych y przedniej ciany klatki
piersiowej. Przyczyna nie jest znana, ale naley wzi pod uwag proces nowotworowy zaczynajc od wykluczenia raka piersi.
Diagnostyka
badanie dopplerowskie
ultrasonograficzne
flebografia wstpujca i zstpujca
pletyzmografia
pomiar cinienia ylnego
Leczenie zachowawcze przewlekej niewydolnoci ylnej
Leczenie kompresyjne
I stopie kompresji 20 30 mmHg /profilaktyka , mczliwo , drobne ylaki/
II stopie 30 40 mmHg / ylaki z obrzkiem, obrzki pourazowe, po wygojonych owrzodzeniach ylnych, po przebytym zapaleniu y powierzchownych/
III stopie 40 50 mmHg/ bardzo due ylaki z obrzkiem, nawracajce owrzodzenia goleni, obrzki limfatyczne
IV stopie 50 60 mmHg/ ciki zesp pozakrzepowy, nieodwracalne obrzki
limfatyczne
110
112
Ze wzgldu na przyczyn:
pooperacyjne
pourazowe
pooparzeniowe
pozapalne
Podzia blizn:
1. Linijne - najmniej widoczne i powstaj rwnolegle do naturalnego fadu skry. Dlatego zanikaj najszybciej lub pozostawiaj prawie niewidoczne miejsce po urazie lub ciciu operacyjnym. Ich wygld szybko si zmienia dajc
blad i mikk lini. Napicie tkanki w tym miejscu jest bardzo mae, co nie
powoduje ewentualnego obkurczania. Ten rodzaj blizn nie podlega leczeniu
chirurgicznemu lub zachowawczemu.
2. Zanikowe polegaj na obecnoci zagbie (zaniku) w skrze. Najczciej
powstaj, jako wynik stanu zapalnego w przebiegu trdziku, ospy wietrznej
i innych schorze. Rzadziej s wynikiem urazu lub zabiegu chirurgicznego. Mog by pojedyncze lub bardzo liczne o rnej gbokoci i ksztatach
punktowe, ospowate, wiksze zagbienia o agodnych brzegach, zanikowe
blizny linijne.
3. Przerostowe polegaj na obecnoci zbliznowaciaych, twardych, wypukych
zgrubie rnych wielkoci i ksztatw, ktre zale od wielkoci i ksztatu
pierwotnego uszkodzenia skry. Powstaj w obrbie blizn pooperacyjnych,
pourazowych, pooparzeniowych i pozapalnych. Od bliznowcw rni si
tym, e nie przekraczaj wielkoci pierwotnego uszkodzenia skry.
4. Bliznowce najczciej powstaj w miejscu uszkodzenia skry: po zabiegu
chirurgicznym, w miejscu iniekcji (np. po szczepieniu), w miejscu ustpujcych
zmian zapalnych (trdzik, ospa wietrzna, zapalenie mieszkw wosowych), po
oparzeniu. Bliznowce maj charakter wypukych guzw wyranie przekraczajce miejsce urazu. W okresie pocztkowym stopniowo rosn imog osiga
rozmiary od kilku milimetrw do kilku centymetrw Najczciej wystpuj
na skrze klatki piersiowej, zwaszcza okolic mostka, grnej czci grzbietu,
ramionach, patkach uszu. Istnieje rwnie odmiana bliznowca samoistna
wystpujca u osb z predyspozycj, bez uchwytnego urazu skry. W takim
przypadku ogniska s zwykle liczne. W okresie wzrostu, ze wzgldu na bogate
unaczynienie, bliznowce cechuj si czerwonym lub rowym zabarwieniem.
Moe im wtedy towarzyszy wid, a nawet bl. Dojrzae ogniska, po okresie
wzrostu, bledn i przybieraj kolor zbliony do normalnej skry.
Metody leczenia blizn
W przypadku blizny idealnej nie powinno si stosowa adnego leczenia. Leczenie uzalenione jest od rodzaju i charakteru blizny oraz od czasu, jaki min
od zagojenia si rany. Do roku od zagojenia si rany nie stosuje si chirurgicznej
114
Konsekwentne zakadanie opatrunkw uciskowych (okluzyjnych) z fluorowanymi steroidami moe w duym stopniu zapobiega powstawaniu bliznowca
uosb predysponowanych w obrbie blizn pooperacyjnych.
Leczenie
Leczenie bliznowca jest dugotrwae i wymaga rwnoczesnego stosowania
szeregu lekw i technik zabiegowych (kriochirurgii i laseroterapii) ktre s prowadzone ambulatoryjnie.
Najczciej stosuje si terapi skojarzon, pozwalajc na uzyskanie dobrego
efektu kosmetycznego. Celem leczenia jest poprawa wygldu estetycznego bliznowca, co znacznie polepsza samopoczucie i komfort ycia pacjenta. Jednak
przede wszystkim terapia ma zagodzi objawy kliniczne poprzez zmniejszenie
lub wyeliminowanie uczucia blu, pieczenia i uzyskanie prawidowego zakresu
funkcji staww.
Leczenie chirurgiczne
Polega na wyciciu blizny przerostowej - pocztkowo poprawia jej wygld, jednak w duym stopniu powoduje nawrt (od 45 do 100%). Jeeli po dwch latach
od wycicia nie nastpi nawrt blizny przerostowej, uwaa si j za cakowicie
wyleczon. Aby zapobiec ryzyku nawrotu najczciej stosuje si wycicie znastpczym podaniem doogniskowym preparatu glikokortykosteroidw lub presoterapi. Moliwa jest rwnie wsppraca z radioterapeut, ktry kilka dni po
operacji jednorazowo nawietli ran pooperacyjn promieniami jonizujcymi.
Leczenie zachowawcze
Do terapii zachowawczej zalicza si:
Wstrzyknicia do tkanki bliznowca sterydw (triamcinolonu)
Wstrzykiwanie preparatw interferonu gamma
Krioterapia
Laseroterapia
Silne glikokortykoidy miejscowe
Presoterapia
ele na bazie silikonu
Preparaty steroidowe
W wyniku stosowania sterydw blizna staje si bardziej mikka i opada do
poziomu powierzchni skry. Skuteczno terapii z uyciem glikokortykosteroidw dochodzi do 95%. Sterydoterapia moe by stosowana jako monoterapia
lub terapia wspomagajca wczeniejsze chirurgiczne wycicie. Podanie miejscowe w postaci wstrzykni, a najczciej wykorzystywanym preparatem jest
triamcinolon w dawce 10 40 mg/1 ml, 1 6 razy w odstpach 2 4-tygodniowych. Stosowanie sterydw moe powodowa powstanie miejscowych objaww
118
zmniejsza si aktywno naczy krwiononych, zmniejszeniu ulega rwnie depozyt kolagenu i dochodzi do obnienia wysokoci blizny. Staje si ona bardziej
mikka, mniej napita i mniej zaczerwieniona.
Leczenie blizn przerosych i bliznowcw stanowi duy problem, a czsto
niepowodze i nawrotw wskazuje na brak jednej skutecznej terapii. Jako cakowite wyleczenie uznaje si trwajce ponad dwa lata zmniejszenie wyniosoci
blizny oraz zahamowanie jej rozrostu w przypadku bliznowcw.
Zabieg chirurgiczny
Zabieg chirurgicznego wycicia tatuau przynosi najlepsze efekty w przypadku niewielkich tatuay, ktrych lokalizacja pozwala na pozostawienie nieduej
i dobrze ukrytej blizny. Wycicie tatuau stosuje si najczciej w przypadkach
gdy terapia laserowa nie przyniosa oczekiwanych efektw. Do czsto wyciciu
s poddawane tatuae pourazowe.
W przypadku chirurgicznego usuwania duych tatuay naley dokona autologicznego przeszczepu skry lub wszy wczeniej pod skr ekspander, umoliwiajcy rozcignicie skry nad tatuaem.
Metoda chirurgiczna, jak kada metoda operacyjna niesie ze sob ryzyko powika. Mog wystpi infekcje bakteryjne, obrzk oraz dolegliwoci blowe.
Dermabrazja mechaniczna
Polega na usuniciu mechanicznym powierzchownych warstw skry, do miejsca, gdzie wstrzyknity zosta barwnik. Pozostawiona po zabiegu rana przypomina gbokie otarcie i goi si w cigu kilkunastu dni. Ze wzgldu na czste niecakowite usunicie tatuau lub bliznowacenie, obecnie dermabrazja stosowana jest
prawie wycznie do oczyszczania ran w zapobieganiu tatuaom pourazowym.
Elektrokoagulacja
Metoda elektrokoagulacji polega na wypaleniu warstwy skry wraz z barwnikiem, prdem wysokiej czstotliwoci i uywana jest do usunicia niewielkich
tatuay w obrbie twarzy czy szyi w tym makijau permanentnego. W efekcie
leczenia uzyskuje si cicie biaka tkanek poprzez termiczne ich uszkodzenie.
Zabieg ten jest bolesny dlatego stosuje si znieczulenie miejscowe.
Koagulacja powierzchownej warstwy naskrka powoduje naturalne wyuszczanie si barwnika z gbszych warstw skry.
Zabieg wykonuje si raz w miesicu, a do cakowitego usunicia tatuau lub
makijau permanentnego.
Preparat do usuwania tatuay
Wprowadzany w grne warstwy naskrka za pomoc maszynki do tatuau.
Poniewa czsteczka preparatu przypomina czsteczk pigmentu tatuau, po
wprowadzeniu preparatu do skry zmikcza barwnik i umoliwia zainicjowanie
przez ukad odpornociowy procesu gojenia.
Substancje zawarte w preparacie s absorbowane przez pigmentowane komrki naskrka i wi pigment. Barwnik wychodzi stopniowo na powierzchni
skry wraz z preparatem. Nastpnie w cigu 6-8 tygodni na poddanym terapii
fragmencie skry tworzy si strupek, ktry po pewnym czasie sam odpada, odkrywajc w miejscu starego tatuau zaczerwienion cz skry. Miejsce po usunitym tatuau przez kilka tygodni naley pielgnowa za pomoc specjalnego
kremu ochronnego. Dugo terapii uzaleniona jest od wielkoci tatuau.
124
Przykadem peelingu powierzchownego medycznego jest peeling 20% kwasem mlekowym, 50% kwasem glikolowym. Po tym typie peelingu jest wymagana pielgnacja polegajca na stosowaniu obojtnych preparatw nawilajcych,
apo 5 7 dniach koczy si proces i mona powrci do wczeniej stosowanych
kosmetykw. Tego typu peelingi s wykorzystywane w leczeniu przebarwie pozapalnych, piegw, trdziku.
Peeling rednio gboki jest wykonywany z uyciem 50% kwasu trjchlorooctowego (TCA), Fenolu 88% lub peelingw zoonych (np.: TCA + suchy ld).
Efektem dziaania tych preparatw jest zniszczenie skry do poziomu grnych
czci warstwy siateczkowatej. Wskazaniem do wykonania tej metody jest rogowacenie soneczne, ostuda, blizny, oraz zmarszczki.
Peeling gboki jest wykonywany z uyciem fenolu o steniu 50 55% (pyn
Baker Gordona) oraz preparatw uspokajajcych i znieczulajcych ktrych celem jest umierzenie dolegliwoci blowych i pieczenia pojawiajcego si podczas zabiegu. Uszkodzenie skry wystpuje na poziomie rodkowej czci skry
waciwej. Wskazaniem do wykonania zabiegu s mocno nasilone uszkodzenia
posoneczne skry (elastoza, rogowacenie soneczne, gbokie zmarszczki posoneczne). Rekonwalescencja po wykonaniu peelingu gbokiego trwa do 30 dni.
Po tym typie peelingu karnacja skry staje si janiejsza, a ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe moe spowodowa powstanie piegw.
Powikaniami po wykonanym peelingu chemicznym mog by zaburzenia
barwnikowe skry (przebarwieni i odbarwienia), bliznowacenie, infekcje, prosaki, trdzik, utrata prawidowego rysunku skry, nadwraliwo na zimno.
Peelingi kosmetyczne polegaj na stosowaniu preparatw ktrych dziaanie ogranicza si do dziaania w zakresie naskrka. Zuszczanie siga w zalenoci od zastosowanego preparatu nawet do warstwy ziarnistej. Efektem zuszczania jest stymulacja podziaw komrkowych, usunicie przebarwie i odwieenie wygldu skry.
Preparatem stosowanym do tego typu zabiegw moe by kwas glikolowy o steniu
do 30%. Nisze stenia preparatu zmniejszaj ryzyko wystpienia powika.
8.7 DERMABRAZJA
Marek Niczyporuk
Znieczulenie: oglne
Czas trwania zabiegu: okoo 1 1,5
Czas rekonwalescencji: co najmniej 2 tygodnie
Przed zabiegiem: konsultacja, odstawienie lekw przeciwzakrzepowych, skra
nie opalona
127
8.8 MIKRODERMABRAZJA
Marek Niczyporuk
Znieczulenie: brak
Czas trwania zabiegu: 20 30 minut
Czas rekonwalescencji: nastpnego dnia mona pracowa, obrzki do dwch dni
Przed zabiegiem: konsultacja,
Po zabiegu: stosowanie kremw pielgnacyjnych i filtrw UV
Hospitalizacja: zabieg wykonywany ambulatoryjnie
128
Mikrodermabrazja jest zabiegiem polegajcym na usuniciu warstwy rogowej naskrka. Tradycyjnie wykonuje si j za pomoc korundu lub diamentu,
ktry natryskiwany jest na naskrek za pomoc specjalnej gowicy, wytwarzajcej rnic cinie. Usunity naskrek gromadzi si wraz ze zuytym proszkiem
w oddzielnym pojemniku Odmian mikrodermabrazji jest mikrodermabrazja
tlenowa, gdzie czynnikiem eksfoliujacym jest ponaddziwikowy strumie powietrza. Mikrodermabrazja korundowa zdecydowanie lepiej radzi sobie z likwidacj mocno rozszerzonych porw oraz usuwaniem widocznych przebarwie.
Mikrodermabrazja diamentowa przeznaczona jest dla osb, ktre nie toleruj
korundu (np. uczulenia na tlenek glinu lub skra skonna do podranie). Z kolei tlenowa moe by wykorzystywana przy skrze delikatnej, alergicznej i naczynkowej.
Jak kady zabieg, mikrodermabrazaja ma pewne ograniczenia. Nie powinna
by wykonywana u osb z aktywnymi stanami zapalnymi skry; zakaeniami
bakteryjnymi, wirusowymi oraz grzybiczymi. Kolejnym przeciwwskazaniem s
nowotwory, znamiona i naczyniaki, trdzik rowaty czy ropowiczy, skonno
do bliznowcw oraz niektre leki oraz przerwanie cigoci skry.
Wskazaniami do wykonania zabiegu mikrodermabrazji s: sucho
iwiotko skry, zmarszczki, przebarwienia, rozszerzone pory skrne, starzenia
si skry, pytkie blizny i rozstpy, eliminacja zmian trdzikowych, blizn, ojotoku, zaskrnikw i prosakw. Bardzo czsto mikrodermabrazja czona jest w salonach kosmetycznych z innymi metodami pielgnacyjnymi skry, gdy uatwia
przez naskrkowy transport substancji pielgnacyjnych i odywczych nanoszonych na skr. Czsto stanowi take uzupenienie innych zabiegw np. peelingw i jonoforezy, w celu intensyfikacji ich wynikw.
Mikrodermabrazja cieszy si ogromn popularnoci wrd klientek salonw
kosmetycznych dziki temu, i zabieg jest krtki, tani, bezbolesny i dajcy stosunkowo szybki efekt kosmetyczny.
8.9 MEZOTERAPIA
Marek Niczyporuk
Znieczulenie: brak, ewentualnie miejscowe
Czas trwania zabiegu: 20 40 minut
Czas rekonwalescencji: nie jest wymagany
Przed zabiegiem: konsultacja, ewentualne odstawienie antykoagulantw
Po zabiegu: pielgnacja skry kremami agodzcymi, fotoprotekcja
Hospitalizacja: zabieg wykonywany ambulatoryjnie
129
Mezoterapia jest metod lecznicz polegajc na rdskrnym podaniu lekw. W obecnych czasach zostaa zaadoptowana do celw medycyny estetycznej, gdy jest to skuteczna droga aplikacji substancji poprawiajcych kondycj
iwygld skry. W uzyskaniu korzystnych efektw kosmetycznych znaczenie ma
rwnie sam uraz ktry wystpuje przy iniekcji substancji i dodatkowo stymuluje
odbudow kolagenu. Std te efekty kosmetyczne w przypadku mezoterapii igowej s lepsze.
Wskazaniami do mezoterapii s schorzenia skry, takie jak ysienie, niektre
choroby zapalne skry, terapia bliznowcw, nadpotliwo. W medycynie estetycznej zabieg ten wykonuje si w celu korekcji zmarszczek i rewitalizacji skry,
szczeglne w miejscach, gdzie redukcja zmarszczek za pomoc substancji wypeniajcych jest trudna lub wrcz niemoliwa ze wzgldu na grubo skry tj.
wokolicach powiek.
Zabieg mezoterapii polega na wykonaniu serii pytkich wku w wybranym
obszarze interwencji i rdskrnym podaniu preparatu leczniczego. Substancje
aplikowane rdskrnie dobiera si indywidualnie do potrzeb kadego pacjenta.
S to zwizki, ktrych zadaniem jest poprawa odywienia skry poprzez stymulacj mikrokrenia (kofeina), produkcji kolagenu (witamina C, krzemionka) czy
te biostymulacj komrek skry (wycigi z oyska, kwasy nukleinowe). Bardzo
czsto wykonuje si iniekcj za pomoc tzw. koktajli, ktre stanowi mieszank
kilku substancji. W celu uzyskania zadowalajcych efektw kosmetycznych konieczny jest cykl 4 6 zabiegw w odstpach 2 4 tygodniowych, a nastpnie
zaleca si terapi podtrzymujc, polegajc na powtrzeniu zabiegu co 3 6
miesicy. Kolejna modyfikacj zabiegu mezoterapii jest moliwo wykonywania
tego typu zabiegw za pomoc pistoletw umoliwiajcych seryjne wkucia.
Zabieg mezoterapii igowej jest zabiegiem obarczonym ma liczb powika,
do najczciej wystpujcych zalicza si drobne krwiaki.
130
diodowy ten rodzaj laserw dzieli si na dwa podtypy: duej i maej mocy.
Pierwsze z nich znalazy zastosowanie podczas niewielkich zabiegw dermatochirurgicznych (likwidacja brodawek zwykych, ojotokowych, czy
znamion skrnych), natomiast drugie stosowane s w terapii trdziku.
aleksandrytowy dugo fali 755 nm, stosowany do usuwania zbdnego
owosienia oraz zamykania naczy krwiononych
erbowy wykorzystywany podczas zabiegw fotodermabrazji, dugo fali
2940 nm
2. Lasery gazowe:
laser CO2 stosowany do przeprowadzania zabiegw ablacji (likwidacji powierzchniowych warstw naskrka). Urzdzenie to emituje promieniowanie
z zakresu dalekiej podczerwieni (10, 600 nm)
helowo-neonowy emituje wiato koloru czerwonego z zakresu widzialnego (632,8 nm). Swoje zastosowanie znalaz w dermatologii oraz fizjoterapii,
jako urzdzenie biostymulacyjne.
argonowy dziki emitowanym przez niego falom o dugoci 488 514 nm
(promieniowanie widzialne, kolor niebieski) redukowane s zmiany naczyniowe i barwnikowe.
Zstosowanie laserw w dermatologii i kosmetologii:
likwidacja naczyniakw paskich oraz gwiadzistych
leczenie trdziku rowatego
redukcja innych wyniosoci skrnych
usuwanie plam starczych, ostudy
leczenie zmian naczyniowych
redukcja zbdnego owosienia
usuwanie tatuay
fotoodmadzanie
usuwanie blizn
redukcja rozstpw
IPL (Intense Pulse Light) silny impuls wiata
Dziki obecnoci specjalnych, wymiennych filtrw, urzdzenie zabiegowe
wytwarza wizk wiata o szerokim zakresie (promieniowanie widzialnego, a czsto rwnie podczerwie). Dugo promienii zawartych w wizce
zalena jest od cech indywidualnych (zmiany, ktr pragniemy usun oraz
fototypu i rodzju cery pacjenta). Zasada dziaania urzdzenia IPL opiera si
na zjawisku pochaniania przez okrelone chromatofory skry (melanina, hemoglobina), wygenerowanych w urzdzeniu fal o rnej dugoci specyficznych dla kadego rodzaju komrek barwnikowych. W wyniku teje absorpcji,
tkanki zawierajce poszczeglne chromatofory podlegaj procesowi termolizy
133
LASER
IPL
jednakowej dugoci
rnej dugoci
Rodzaj redukowanego
wosa (kolor, karnacja)
Odczucia podczas
zabiegu
notowany znaczny
dyskomfort i bolesno
Skutkami ubocznymi
zabiegu s: zaczerwienienie, podranienie,
czasem nawet
poparzenie
duszy warunkowany
koniecznoci nawietlania kadego wosa
osobno (pachy ok. 40
min, bikini 1 h)
kilkakrotnie od IPL
od 4 do 7
Czas przeprowadzania
zabiegu
Koszt zabiegu
Ilo zabiegw
134
bezbolesne
polecany szczeglnie
dla skry naczynkowej
iwraliwej
krtki - nawietlane
s kolejne fragmenty
obszaru zabiegowego
(pachy 5 min,
bikini 15 min)
kilkakrotnie od lasera
od 7 do 10
Przeciwwskazaniami do zabiegu s:
ostre stany chorobowe
wysoka gorczka
nadcinienie ttnicze
choroby serca
niewydolno kreniowa
rozrusznik serca
choroby wirusowe, bakteryjne i grzybicze
choroby zakane
nowotwory
leukemia
cia
Przed zabiegiem przeciwwskazane jest wykonywanie zabiegw zuszczajcych oraz stosowanie kremw z retinoidami oraz kwasami. Po zabiegu naley
smarowa skr przez okoo 2 tygodnie agodzcymi kremami, kilka razy dziennie, a do cakowitego zuszczenia. Nie naley naduywa wody w miejscach,
gdzie wykonywano zabieg i koniecznie stosowa preparaty ochronne w wysokim
wspczynnikiem SPF.
Przeciwwskazaniami do zabiegu s:
cia i karmienie piersi
terapia doustna retinoidami
zioa: dziurawiec, nagietek, skrzyp
leki wiatouczulajce: antybiotyki, leki antydepresyjne
aktywna infekcja bakteryjna lub wirusowa na skrze
nowotwory skry
fotodermatozy
przewleke zapalne dermatozy (uszczyca, atopowe zapalenie skry, liszaj
paski)
cukrzyca
tendencja do tworzenia si bliznowcw
138
zawodu, dokonali zmiany wygldu uzbienia, poprzez zaoenie licwek. Efekt zastosowania licwek tak dalece wpywa na percepcj twarzy, e mona porwna go
do efektu uzyskiwanego przez face-lifting.
Zaletami stosowania licwek s:
szybkie wykonanie
dua trwao
odporno na zmiany barwy
neutralno wzgldem aparatu ucia
Kad licwk wykonuje si indywidualnie tzn. kada jest uksztatowana, dopasowana i wytwarzana osobno do pojedynczego zba. Licwki mona wykona
jako pokrycie tylko jednego szpeccego zba, lub jako peny garnitur 4 8 przednich zbw w kadym uku zbowym. Defekt, ktry zamierzamy ukry pod licwk, moe polega na nieprawidowej barwie lub brzydkim ksztacie zba/zbw.
Licwki wykonywane s z porcelany oraz z materiaw kompozytowych.
Rnica pomidzy tymi dwoma materiaami polega na tym, e porcelana jest
bardzo twarda i krucha, za to nie ulega przebarwianiu i zachowuje stale swj (jasny) kolor. Licwka z kompozytw jest bardziej odporna na pknicia, ale stosunkowo atwo ulega przebarwieniom czyli ciemnieje.
Licwki ciesz si popularnoci, poniewa s najprostszym i najszybszym
sposobem poprawy estetyki zbw.
Istniej rone techniki wykonywania implantw. Wyrni mona tzw. implanty dwufazowe i implanty jednofazowe. Rni si postpowaniem terapeutycznym. Przy implancie dwufazowym najpierw wszczepia si implant jako
sztuczny korze zba. Potem czeka si nawet do kilku miesicy na cakowite
wgojenie si implantu do struktury kostnej, aeby zaoy oprotezowanie. Przy
implantach jednofazowych wszczepia si implant i od razu obcia si go protezowaniem tymczasowym lub ostatecznym. Obydwa rozwizania maj swoje
wady i zalety. Zasadnicze wady implantw to: (1) wysoka cena, (2) dugi czas gojenia si potrzebny do integrowania si implantatu (3) czasami zabieg koczy si
niepowodzeniem.
142
wstpnym etapie odmawia leczenia chirurgicznego. Czsto udaje si zdiagnozowa dysmorfofobi, gdy pacjentka/pacjent o wyjtkowej urodzie utrzymuje,
e potrzebuje interwencji estetyczno-chirurgicznej. Dua presja ekonomiczna
ktrej podlegaj lekarze sprawia, i staj si oni mniej krytyczni imog przeoczy
dysmorfofobi w rozmowie kwalifikacyjnej.
Niektre, dobrze zorganizowane kliniki chirurgii estetycznej zatrudniaj lekarzy psychiatrw, ktrzy uczestnicz w procesie kwalifikacji pacjentw do zabiegu. Operujcy w mniejszych klinikach mog, w razie wtpliwoci, ponowi
rozmow kwalifikacyjn i zaprosi do uczestnictwa w niej specjalist psychiatr.
Z przyczyn formalnych pacjent powinien by powiadomiony o specjalnoci towarzyszcego lekarza. Lekarze psychiatrzy na wczesnym etapie ustalaj waciw diagnoz imog zaoszczdzi klinice niepotrzebnych kopotw. Pacjenta
zdysmorfofobi bardzo trudno jest namwi do leczenia psychiatrycznego, gdy
osoba taka pozbawiona jest krytycyzmu i nie rozumie jego celowoci. Czasami
traktuje propozycj takiego rodzaju leczenia jako obelg.
146
Literatura
1. Adamski Z. Kaszuba A. Dermatologia dla kosmetologw. Elsevier, Urban
&Partner, Wrocaw 2010
2. Alkhawam L, Alam M. Dermabrasion and microdermabrasion. Facial Plast
Surg. 2009; 25 (5): 301-10.
3. Andrade F S, Clark RM, Ferreira ML.Effects of low-level laser therapy on wound healing.Rev Col Bras Cir. 2014; 41 (2): 129-33.
4. Azizkhan RG. Complex vascular anomalies. Pediatr Surg Int. 2013; 29 (10):
1023-38.
5. Bangash HK, Ibrahimi OA, Green LJ, Alam M, Eisen DB, Armstrong AW. Who
do you prefer? A study of public preferences for health care provider type in performing cutaneous surgery and cosmetic procedures in the United States. Dermatol Surg. 2014; 40 (6): 671-8.
6. Bergstrom KG. Tattoo removal: new laser options.J Drugs Dermatol. 2013; 12
(4): 492-3.
7. Braun-Falco O. Plewing G. Wolff HH. Dermatologia. Wydawnictwo Czelej,
Lublin 2002
8. Braz AV, Louvain D, Mukamal LV. Combined treatment with botulinum toxin
and hyaluronic acid to correct unsightly lateral-chin depression. An Bras Dermatol. 2013; 88 (1): 138-40.
9. Carruthers A. Carruthers J. Metody wypeniania tkanek mikkich stosowane w kosmetologii. Seria Dermatologia Kosmetyczna Elsevier, Urban &Partner,
Wrocaw 2011
10. Carruthers J, Fournier N, Kerscher M, Ruiz-Avila J, Trindade de Almeida AR,
Kaeuper G. The convergence of medicine and neurotoxins: a focus on botulinum
toxin type A and its application in aesthetic medicine--a global, evidence-based
botulinum toxin consensus education initiative: part II: incorporating botulinum
toxin into aesthetic clinical practice. Dermatol Surg. 2013; 39 (3 Pt 2): 510-25.
11. Cavallini M, Cirillo P, Fundar SP, Quartucci S, Sciuto C, Sito G, Tonini D,
Trocchi G, Signorini M. Safety of botulinum toxin A in aesthetic treatments: asystematic review of clinical studies. Dermatol Surg. 2014; 40 (5): 525-36.
12. Choi YH, Kim D, Hwang E, Kim BJ. Skin texture aging trend analysis using
dermoscopy images.Skin Res Technol. 2014 May 27. doi: 10.1111/srt.12143.
[Epub ahead of print]
13. Davis EC, Callender VD. Aesthetic dermatology for aging ethnic skin. Dermatol Surg. 2011; 37 (7): 901-17.
14. El Zawahry B, Zaki N, Hafez V, Hay RA, Fahim A. Efficacy and safety of fractional carbon dioxide laser for treatment of unwanted facial freckles in phototypes
II-IV: a pilot study. Lasers Med Sci. 2014 Jun 12. [Epub ahead of print]
15. Fernandes M, Pinheiro NM, Crema VO, Mendona AC. Effects of microder147
35. Nita AC, Orzan OA, Filipescu M, Jianu D. Fat graft, laser CO and plateletrich-plasma synergy in scars treatment. J Med Life. 2013; 15; 6 (4): 430-3.
36. Park TH, Seo SW, Whang KW.Facial rejuvenation with fine-barbed threads:
the simple Miz lift. Aesthetic Plast Surg. 2014; 38 (1): 69-74.
37. Pirard-Franchimont C, Pirard GE.Alterations in hair follicle dynamics in
women. Biomed Res Int. 2013: 957432.
38. Ramirez-Castaneda J, Jankovic J, Comella C, Dashtipour K, Fernandez
HH, Mari Z.Diffusion, spread, and migration of botulinum toxin.Mov Disord.
2013;28(13):1775-83.
39. Ramos-e-Silva M, Celem LR, Ramos-e-Silva S, Fucci-da-Costa AP.Anti-aging
cosmetics: facts and controversies. Clin Dermatol. 2013;31(6):750-8.
40. Rubin MG. Pilingi chemiczne. Elsevier, Urban &Partner, Wrocaw 2008
41. Sadick NS, Manhas-Bhutani S, Krueger NA novel approach to structural facial volume replacement. Aesthetic Plast Surg. 2013; 37 (2): 266-76.
42. Sklar M, Golant J, Solomon P.Rhinoplasty with intravenous and local anesthesia. Clin Plast Surg. 2013; 40 (4): 627-9.
43. Steiner F, FitzJohn T, Tan ST. Surgical treatment for venous malformation.
JPlast Reconstr Aesthet Surg. 2013; 66 (12): 1741-9.
44. Svider PF, Carron MA, Zuliani GF, Eloy JA, Setzen M, Folbe AJ. Lasers and Losers in the Eyes of the Law: Liability for Head and Neck Procedures.JAMA Facial
Plast Surg. 2014 Apr 17. doi: 10.1001/jamafacial.2014.21.
45. Taguchi R, Yamashita M, Kawakami S.Facial Asymmetry With Enlarged Frontal Sinus and Hyperplasia of the Cranial, Nasal, and Mandible Bones. J Craniofac
Surg. 2014 Jun 24. [Epub ahead of print]
46. Thomas MK, Dsilva JA, Borole AJ, Naik SM, Sarkar SG. Anatomic and mechanical considerations in restoring volume of the face with use of hyaluronic
acid fillers with a novel layered technique. Indian J Plast Surg. 2014; 47 (1): 43-9.
47. Thornton MJ. Estrogens and aging skin. Dermatoendocrinol. 2013; 5 (2):
264-70.
48. Wang KL, Chun RH, Kerschner JE, Sulman CG.Sympathetic neuropathy and
dysphagia following doxycycline sclerotherapy.Int J Pediatr Otorhinolaryngol.
2013; 77 (9): 1613-6.
49. Williamsson C, Danielsson P, Smith L. Catheter-directed foam sclerotherapy
for chronic venous leg ulcers. Phlebology. 2013 Sep 26. [Epub ahead of print]
50. Yamauchi PS. Soft tissue filler and botulinum toxin treatment techniques.
GItal Dermatol Venereol. 2012; 147 (1): 29-44.
51. Zhou Y, Banga AK. Enhanced delivery of cosmeceuticals by microdermabrasion. J Cosmet Dermatol. 2011; 10 (3): 179-84.
149
Skorowidz
A
abdominoplastyka 101, 102
akryl 144
Amar 79
Anti aging 83
APTOS 47, 48
autologiczny przeszczep tuszczu 79, 105
B
balon odka 106
bleaching 139
blefaroplastyka 55
blizna 37, 55, 87, 96, 98, 113, 116, 118
bliznowiec 116,117
blizny linijne 114
---- przerostowe 99, 118
---- zanikowe 114
body lifting 99, 11, 101
bl migrenowy 41
botoks 40, 41, 42, 43, 44
botulina 41
botulinizm 39
brachioplatyka 100
bruzdy nosowo-wargowe 29
C
camouflage 143
chirurgia bariatryczna 106
---- estetyczna piersi 85
---- estetyczna skry 113
---- intymna 105
choroby y 109, 110
clitoplastyka 105
D
depilacja laserowa 74,134
dermabrazja 120, 124, 127, 128, 129
dieta 21
dysmorfofobia 145
E
ekspander tkankowy 91
elektrokoagulacja 124
F
face lifting 62, 63, 64
---- lifting skrny 63
fale wysokiej czstotliwoci 136
FAMI 79
fazy wzrostu wosa 65
150
fiberglass 144
Finasterid 70
flebologia estetyczna 108
G
gastroplastyka odka 106
ginekomastia 97, 98
---- prawdziwa 97, 98
---- rzekoma 98
graft 71, 79
grupa folikularna 71
G-shot 105
H
hipertrofia brodawki 96
hipertrofia piersi 95
hirsutyzm 72
hydroksyapatyt wapnia 25, 33, 34, 35
hydrolift 50
hymenoplastyka 105
hymenotomia 105
hiperpigmentacje 135
hypertrichoza 72
---- ograniczona 72
I
implant dwufazowy zba 141
---- jednofazowy zba 141
implanty dentystyczne 140
---- ydek 103
---- piersi 86
---- poladkw 104
---- silikonowe 86
---- z sol fizjologiczn 86, 87, 91
IPL 123, 132, 133, 134
K
kamufla 122, 125, 143
kaniula 75
kaniula wibracyjna 76
keloid 53, 115,116, 117
kolagen 24,25,33, 36
komrki macierzyste 80, 81, 82, 83
---- dorose 81
---- embrionalne 81
---- mezynchymalne 81
---- tkanki tuszczowej 82
kontur ust 30, 51, 59
mastopeksja 93
mechanizm dziaania botoksu 40
mezoterapia 47, 120, 130
micro needling 125
minie mimiczne 14
mikrodermabrazja 120, 128, 129
mikrografty 71
minoxidil 70
modelacja brodawki sutkowej 96
N
nacicie okoobrodawkowe 87
---- pod pach 87, 88
---- podpiersiowe 87, 88
---- w ppku 87
naczynia ylne koczyny dolnej 108
nadmierne owosienie 70, 72
nadmierna potliwo 41
nici APTOS 47, 48
---- hialuronowe 50
---- zote 49, 50
nos 9, 14, 15, 18, 57, 58, 82
O
ochrona przeciw UV 20
oczopls 42
oczy 18, 55, 56
odmadzanie twarzy 23
odywianie 21
opaskowanie odka 106
ortodoncja 141, 142
osocze bogatopytkowe 45, 46, 47
P
peeling 126, 127, 129
---- gboki 127
---- powierzchowny 126
---- rednio gboki 126, 127
pier 85, 89, 92, 93, 94, 97, 98
plastyka brzucha 101
---- powok brzusznych 101
pytka paznokciowa 144
powieki 55, 56
powikszanie piersi 9, 86, 90
---- warg 58, 59
presoterapia 118, 119
promienie UV 19, 77
---- soneczne 19, 77
przebarwienia 12, 14, 50, 109, 129, 135, 137,
139
przeszczep tuszczu 79, 105
przeszczepianie wosw 65, 71
151
R
redukcja cellulitu 111, 112
---- piersi 95
rekonstrukcja brodawek piersiowych 96
---- piersi 86, 91, 92
resurfacing laserowy skry 137
rhinoplastyka 56
rodzaje implantw piersi 86
roller mikronakucia 125
rozstpy skrne 50
S
salabrazja 125
sen 22
silikon 23, 86, 90, 91, 97, 103, 107, 115, 116,
118, 119
skaryfikacja 124
skleroterapia 111
skra 11, 12, 13, 15, 16, 18, 21, 22, 27, 28,
32, 33, 36, 37, 39, 48, 51, 53, 54, 63, 71, 73,
80, 82, 88, 91, 95, 98, 99, 100, 112, 113,
125, 127, 128, 129, 136, 137
starzenie organizmu 11
---- skry 11, 14, 19, 22
stomatologia estetyczna 139
T
tatua 5, 121, 122, 123, 124, 125, 132, 133,
134, 143
techniki iniekcji wypeniaczy 25, 26
terapia wolumetryczna 53
toksyna botulinowa 38, 39
152
TRAM 92, 93
transfer tuszczu 80
trychologia 65
U
umiejscowienie implantu piersiowego 89
umiech dzisowy 43
usta 17, 55, 58
usuwanie nadmiernego owosienia 73
---- tatuay 122, 123, 124, 125, 132, 133,134
---- usuwanie tuszczu 77, 78
W
waginoplastyka 105
wcignita brodawka 96, 97
wos dysplastyczny 66
---- dystroficzny 66
wybielanie zbw 139
wygld blizny 99, 113
wypeniacz 23, 24, 25, 26, 27, 29, 32, 33,
36, 51, 52, 53, 57.59, 79
wypeniacze biodegradowalne 24
---- permanentne 24
---- ptrwae 24
Z
el UV 144
zez 42
zmarszczki 11, 14, 15, 16, 17, 18, 24, 26, 28,
31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 44, 47,
zmiany naczyniowe 131, 133
153
154
155