-1PRZEKLEJANIE PODOBRAZI

Ptno przeklejamy 7% roztworem /7 dkg kleju skrnego na litr wody/ kleju

skrnego w granulkach bd 5% roztworem /5 dkg kleju skrnego w postaci
elatyny. Galaretk rozprowadzamy dokadnie po powierzchni ptna tak aby
pod wpywem ciepa doni dokadnie zakleia pory ptna.
- przeklejamy cienko, nadmiar kleju usuwamy noem lub szpachl.
Zbyt grube przeklejenie grozi spkaniem ptna.
- przeklejone ptno powinno wysycha minimum 4 godziny z dala od rda
ciepa i bezporedniego dziaania promieni sonecznych.
Podobrazia twarde-deska, pyta spilniona, sklejka, pyta wirowa przeklejamy
10% roztworem kleju skrnego na ciepo pdzlem ze wszystkich stron dokadnie
nasycajc drewno a szczeglnie sztorce. Nadmiar kleju usuwamy szmat.
Deski czy pyty pod grunty mao elastyczne o grubszych warstwach dobrze jest
okleja merl bd cienkim ptnem.
Oklejamy desk uprzednio przeklejon i wyschnit. Tu przed naklejeniem
merli zwilamy desk sabym 2-3% roztworem kleju b.delikatnie aby deska zbyt
szybko nie odcignea wilgoci z merli, nastpnie po chwili moczymy merl w
b.ciepym 10% roztworze kleju i naklejamy na desk nacigajc i wygadzajc
od rodka w kierunku brzegw deski tak aby nie pozostay bbelki powietrza
midzy desk a merl. Merl zawijamy na boki szczeglnie starannie dociskajc
na kantach deski.
Jeli po wyschniciu zaobserwujemy niedoklejone purchle na powierzchni deski
naley je przeci, podla ciepym roztworem kleju i dobrze docisn.
GRUNT KLEJOWY PTUSTY
1 cz wody klejowej 7%
1 cz bieli cynkowej
1 cz kredy pawionej
1/2-1 czci pokostu lub oleju lnianego
woda do rozcieczenia
Do bieli wymieszanej z kred dolewamy stopniowo ciep wod klejow aby
otrzyma mas redniej gstoci, reszt wody odstawiamy, nastpnie dodajemy
po troszeczku pokost cigle mieszajc. po zemulgowaniu caoci pokostu
dodajemy powoli reszt wody klejowej /ciepej!/ Przekadamy grunt do garnka i
podgrzewamy w kpieli wodnej, na koniec rozcieczamy do gstoci
mietanki /grunt musi swobodnie spywa z pdzla/.

-2Kleju czy gruntu na bazie kleju skrnego nie mona przegrza

pow. 60C.
Gruntujemy na ciepo 2 razy w odstpach minimum po 4 god. najpniej na
drugi dzie. Ptno gruntujemy szczotk tak aby na powierzchni ptna nie
zostay dziurki.
Na gruncie mona malowa najwczeniej po 5-7 dniach, jeli zamiast pokostu
zastosujemy olej lniany po 10 dniach, inaczej spoiwo z farb moe przescza si
przez grunt do ptna co powoduje kruszenie ptna i moe wpyn na
ciemnienie pigmentw siarkowych.
Jeli grunt ptusty jest zbyt chonny moemy zmniejszy jego chonno
przecigajc 4% wod klejow na ciepo b.cienko /po upywie odpowiedniego
czasu/,lub werniksem z niewielkim dodatkiem oleju b.cienko, najlepiej
rozprowadzajc po powierzchni ptna doni aby nie nasyci zbytnio gruntu
werniksem, a jedynie zaizolowa.
Mona zabarwi wod klejow pigmentem, a werniks farb olejn laserunkow,
otrzymamy wtedy inprymitur.
GRUNT JAJOWY
1 jajko
5 dkg bieli cynkowej
60 cm3 przegotowanej wody
Wymiesza dokadnie jajko z biel, nastpnie stopniowo dodawa wody.
Gruntowa starannie 3 razy w odstpach tygodnia. Malowa mona po upywie
minimum 3 miesicy!!
Mona stosowa pod malarstwo temperowe i olejne na ptno i podobrazia
twarde. pod malarstwo olejne formalinujemy grunt 4% roztworem formaliny
aby zmniejszy jego chonno.
GRUNT KLEJOWY CHUDY
1 cz wody klejowej 10%
1 cz bieli cynkowej
1 cz kredy
woda do rozcieczenia
Grunt jest mao elastyczny, nie stosujemy go na ptno, jedynie na deski, pyty,
kartony pod rysunek i techniki wodne.

-3Jeli chcemy malowa na gruncie chudym technik wodn naley grunt

zgarbowa 4% formalin /b.cienko/ inaczej biel i kreda bd wymywa si z
gruntu rozbielajc malatur.
GRUNT KREDOWY
Grunt ten stosujemy wycznie na podobrazia twarde, ktre dobrze jest oklei
merl dla zapewnienia wikszej przyczepnoci.
Grunt dziki swojej mocy stosuje si pod zocenia polerowane pniej agatem
co wymaga duej spoistoci.
1 cz 16% wody klejowej
2 czci kredy
niewiele wody do rozcieczenia /grunt kadziemy do gsto/
Pierwsze warstwy gruntu kadziemy tapujc przycitym do tego celu pdzlem.
Przed pooeniem pierwszej warstwy lekko zwilamy podoe 2-3% wod
klejow. Kad kolejn warstw osabiamy przez dodanie niewielkiej iloci
kredy /wyklucza to niebezpieczestwo spka/.
Warstwy nakadamy minimum co 4 godz. Warstw moe by nawet 10 w
zalenoci od potrzeb ostatnie dwie kadziemy gadko.
Grunt kredowy szlifujemy na sucho papierem ciernym, na koniec mona
wygadzi lekko zwilonym korkiem zacierajc pory i zmniejszajc chonno
gruntu. Grunt mona podrzebia w partiach przeznaczonych pod zocenie,
przed zoceniem izolujemy grunt szelakiem.
GRUNT STIUKOWY
2% wod klejow wlewamy do gipsu i dokadnie wyrabiamy na ciasto takiej
gstoci aby z atwoci dao si rozprowadzi na powierzchni deski. Od
dokadnego rozrobienia masy gruntu zaley jego rwnomierna chonno. Grunt
nakadamy na lekko zwilone podoe, najlepiej z merl, dokadnie wciskajc
grunt w pory merli. Warstwa gruntu moe by naoona do gruboci nawet
okoo 1 cm.
Powierzchni opracowujemy na mokro blichwk uwaajc by w czasie
wygadzania nie oderwa masy od podoa. Po wyschniciu szlifujemy na
mokro pumeksem zbierajc z powierzchni dokadnie szlifowan mas noem.
Nastpnie polerujemy na sucho drobnym papierem ciernym.

-4GRUNT KAZEINOWY
Chudy biay ser puczemy w ciepej wodzie w celu usunicia tuszczu
/kilkakrotnie, przecedzajc przez sito/.
Rozcieramy wypukany ser z niewielk iloci wody na jednolit mas,
nastpnie rozklejamy wod amoniakaln do gstoci tka kurzego. Do tak
otrzymanego spoiwa kazeinowego dodajemy;
1/2 cz oleju lnianego
1/5 cz terpentyny weneckiej
5 czci bieli cynkowej
4 czci wody
Grunt kazeinowy jest niezbyt elastyczny wic stosujemy go na podoa twarde.
Sporzdzamy go na zimno, przechowuje si do p roku. Nawarstwiamy co
tydzie. 4-5 razy.
WERNIKS
1 cz ywicy damarowej lub mastyksowej
3 czci olejku terpentynowego
Zawieszamy ywic w gazie nad powierzchni olejku i szczelnie zamykamy
naczynie. Trzyma w cieple. Opary olejku rozpuszczaj ywic ktra powoli
spywa do soja z olejkiem a zanieczyszczenia zostaj w gazie. Werniksy
powstae przez zalanie ywicy nigdy nie bd klarowne, a resztki kory
spowoduj ich zacenie.
FIKSATYWY DO RYSUNKU I PASTELI
1. 4% roztwr mastyksu w denaturacie
2. 4% roztwr kalafoni w denaturacie
3. 2% roztwr szelaku w denaturacie
PASTA WOSKOWA
1 cz wosku pszczelego rozpuszczamy w suchym emaliowanym naczyniu, w
kpieli wodnej.
Dodajemy 1/2 czci werniksu
1/5 czci terpentyny weneckiej
i 3-5 czci olejku terpentynowego w zalenoci jak chcemy uzyska
konsystecj.

-5Po ostudzeniu moemy stosowa jako samoistne spoiwo do farb mieszajc z

pigmentami do zastosowania na twardych podoach /suchych !!, woda
uniemoliwia przyczepno do podoa w tej technice, pdzle i paleta suche!/.
Po wyschniciu malowida mona je polerowa szczotk bd lawowa
podgrzewajc co zwiksza poysk i nasycenie koloru.
Past woskow mona stosowa jako medium do farb olejnych w tubach w
niewielkich ilociach. /Farby z dodatkiem wosku nie pkaj w impastach, wosk
opnia schnicie farb olejnych.
TEMPERA JAJOWA
Oddzielamy tko jaja kurzego, nastpnie pozbawiamy go bonki ogrzewajc
na doni a do pknicia. Dodajemy do tka p skorupki przegotowanej
wody.
Tak sporzdzonym spoiwem malujemy mieszajc je z pigmentami b.starannie
do takiej konsystencji aby farba spywaa z pdzla, a bya jednoczenie kryjca.
Technik tempery jajowej mona stosowa na ptno i desk, jest to technika
b.trwaa, wymaga dokadnoci i precyzji. Peny efekt daje wielokrotne
nawarstwianie /b.cienko !!/, jednak dziennie moemy pooy tylko dwie
warstwy, w innym wypadku gro nam spkania. Pierwsze warstwy
podmalwek winny by kadzione starannie i kryjco.
Jeli do tka przed dodaniem wody dodamy 1/4 werniksu, zwikszy to
zdolno przyczepnoci tego spoiwa i mona nim malowa na podoach
niechonnych jak folia metalowa, szko.
Dodatek 1/5 gumy arabskiej daje temperze jajowej poysk emalii.
Malowano te tkiem z dodatkiem oleju lnianego.
KIT DO MOZAIKI
Desk pod mozaik przeklejamy dwustronnie 10% klejem skrnym.
1 cz 15% wody klejowej
(+/-) 3 czci kredy, ew.(2 cz. kredy + 1 cz. gipsu pawionego)
do 1/5 czci terpentyny weneckiej
Podgrzewajc w kpieli wodnej dokadnie mieszamy. Nastpnie dodajemy
do 1/2 cz oleju lnianego
Aby uzyska konzystencj podobn do majonezu dodajemy troch ciepej wody
klejowej. Na koniec naley to dokadnie wymiesza.

-6Przechowywa w szczelnym pojemniku (np. worek foliowy), w chodnym

miejscu nie duej ni 2-3 tygodnie.
WOSK ZMYDLONY
1 cz wosku pszczelego rozpuszczamy w suchym emaliowanym naczyniu w
kpieli wodnej.
Dodajemy 2 czci oleju lnianego bielonego
2 czci terpentyny oczyszczonej
1/4 amoniaku
2 czci wody
Do podgrzanego w kpieli wodnej wosku dodajemy olej lniany, nastpnie cay
czas mieszajc wlewamy terpentyn.
Do podgrzanej wody dodajemy amoniak i cao szybko wlewamy mieszajc do
wosku zmieszanego wczeniej z olejem lnianym i terpentyn.
Mikstura musi wolno stygn, najlepiej razem z kpiel wodn, mieszajc cay
czas.
Wosk zmydlony dodajemy jako medium w maych ilociach do odsczonej
farby olejnej.
GRUNT JAJOWY
10 jaj
10 pskorupek oleju
tyle samo wody
40 dkg bieli cynkowej
2 szklanki wody
Grunt kadziemy 3-krotnie, kad warstw raz w tygodniu.
Biel mieszamy z 10 pskorupek wody, nastpnie dolewamy 10 jaj
tko razem z biakiem. Po wymieszaniu dolewamy po kropelce
10 pskorupek oleju lnianego. Na koniec wlewamy 2 szklanki wody.

-7Pigmenty :
I grupa - pigmenty elazowe - ugry / ochry/
marsy - / sztuczne ugry /
sieny - naturalne - palone
umbry - naturalne - palone
ziemia zielona - / ziemia czeska , ziemia z Verony /
sztuczne czerwienie elazowe - r wenecki, r angielski, r indyjski,
biel oowiowa, bkit pruski
II grupa - paleta obojtna - biel cynkowa, biel tytanowa, ziele szmaragdowa,
chromoksyd, bkit kobaltowy, fiolet kobaltowy, bkit manganowy,
fiolet manganowy, ziele kobaltowa
III grupa - pigmenty siarkowe - ultramaryna, cynober, kadmy
IV grupa - pigmenty organiczne - cie indyjska, karmin, indygo, sepia,
kraplak ,czernie rolinne / kostna, soniowa, z winoroli /
Mieszanie I grupy z III grup powoduje ciemnienie pigmentw
/ czerniej / Nie naley miesza IV grupy z bielami i ugrami / odbarwiaj si /
Biel cynkowa - mao kryjca - najzimniejsza ( biel niena )
Biel tytanowa - najbardziej kryjca
Biel oowiowa - kryjca - daje doskonae podoe pod kolejne warstwy laserunkw
cienie - kadmy - silnie kryjce
cie neapolitaska , cie chromowa - silnie kryjce
cie indyjska - laserunkowa
Czerwienie - Czerwie kadmowa
Cynober - silnie kryjca
Sztuczne czerwienie - silnie kryjce
kraplak i karmin - laserunkowe
Brzy - marsy - silnie kryjce
umbry, sieny - laserunkowe
Fiolety - Fiolet kobaltowy i manganowy - laserunkowe
Zielenie - chromoksyd i kadmy - silnie kryjcy
szmaragdowa, kobaltowa i ziemia zielona - laserunkowe
Czernie - elazowa, kadmowa i marsowa - kryjce
kostna, soniowa i winna - laserunkowe
Bkity - laserunkowe - ultramaryna, kobalt, ceruleum, pruski / paryski /,
indygo, bkit manganowy

-8Pigmenty intensywnie barwice - Kadmy, czerwienie elazowe, chromoksyd i bkit pruski

Najmniejsz intensywno barwienia posiada ultramaryna
Farby olejne szybko schnce - zwizki manganu, kobaltu i oowiu dziaaj sykatywowo
Biel oowiowa
Zcie neapolitaska
Umbra
Umbra palona
Bkit kobaltowa
Ziele kobaltowa
Fiolet kobaltowa
Bkit manganowy
Fiolet manganowy
Bkit pruski
Farby olejne wolno schnce - Biel tytanowa
Kadmy
Czer kostna