BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO | NR 99 | 12 SIERPNIA 2016| ISSN 2084-9117 | NAKAD 30 000 EGZ.

|
www.pozatorun.pl

Kangur zamiast pokemona

Zagldamy do mini zoo w Grsku, skd pochodz kangury-uciekinierzy
.
.
Czernikowo Gmina Chema Miasto Chema . ubianka . ysomice . Lubicz . Obrowo . Wielka Nieszawka . Zawie Wielka

Swki rw
si do lotu
4
Po pitnastu latach dziaalnoci,
sukcesach midzynarodowych,
baseballici z Mazowsza uruchamiaj
druyn kobiecego softballu

Gmina Chema:
Wakacje to czas, gdy samorzdy
przystpuj do napraw w szkoach. Zmiany nie omin placwk
w gminie Chema

Gmina Lubicz:

Gmina ysomice:

Ich przeboje znaj wszyscy. Hit

Ona taczy dla mnie rozbrzmi
dla kilku tysicy osb w trakcie
"Lubickiego lata"

Gmina ubianka:

Ostatniego dnia lipca na boiskach w gminie ysomice odby

si XXII Turniej Pikarski im. Jana
Katry

W siedzibie wadz gminy

ubianka zapacisz kart. To kolejny krok w kierunku poprawy
jakoci obsugi mieszkacw

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

FELIETON

POZATORUN.PL

W ydawca P oza T oru korzysta i poleca usugi kancelarii prawnej P aza i W splnicy
stopka redakcyjna

TVP pod lup

PRZEMYSAW
TERMISKI

Ostatnie, kuriozalne zamieszanie wok odwoania

prezesa TVP Jacka Kurskiego
zachciy mnie do przemyle
i bliszego przyjrzenia si modelowi telewizji publicznej w
naszym kraju. Temat jest na
tyle powany, e postanowiem
podzieli swj tekst na dwa felietony.
Z telewizj publiczn w
Polsce jest tak, jak ze znanym
powiedzeniem: poka mi, co
mwi
w

Wiadomociach, a powiem
ci, ktra partia rzdzi. Oto bowiem po raz kolejny ta ekipa
polityczna, ktra wygra wybory decyduje si niemal natychmiast na czystki personalne i
zmiany programowe w telewizji, wierzc susznie zreszt
e takiej tuby medialnej odpuci nie mona. Problem naszej
telewizji publicznej nie polega
jednak na tym, e po PiS przyjdzie np. PO i zaprowadzi swoje
porzdki. Problemem jest za

Te radosne dni
DARIUSZ
MELLER

Za nami wiatowe Dni Modziey. Gocie pielgrzymi z

caego wiata rozjechali si do
domw, wywoc z Polski same
dobre wraenia: naszej gocinnoci, ofiarnoci i mocnego
przywizania do wiary katolickiej (my sami moemy mie co
do tego niejakie wtpliwoci,
ale porwnujc Polsk do zachodniej Europy i tych wszyst-

kich cr Kocioa) Z kolei

nasi pielgrzymi i wolontariusze
wrcili z Krakowa w doskonaych nastrojach, cho zmczeni, z powszechnym wraeniem
doniosoci przeytych chwil.
W diecezji toruskiej gocilimy 1500 pielgrzymw.
Rwnie Chema przyja ich
kilkudziesiciu z dalekiej Afryki, Gabonu i Zambii. Jestem

koncepcja i systemem prawny.

To co wane dla kadej telewizji publicznej, to rda jej
finansowania. Pamitam dawne debaty o tym, eby wreszcie
zdecydowa si, czy TVP ma
by utrzymywana wycznie
ze rodkw publicznych, czy
tylko z reklam. Efektem tego
jest przedziwny model finansowy, ktry jasno wskazuje, e
udzia dochodw z abonamentu jest znikomy, a w wikszo
pienidzy pynie z reklam.
Wedug raportw Europejskiej
Unii Nadawcw (EBU) Polska
jest krajem, w ktrym udzia
sponsoringu i reklamy w rdach finansowania w dochodach jest najwikszy! Czyli tak
naprawd mamy do czynienia z
komercj odzian w publiczne
szaty, ktrej oferta programowa

mniej lub bardziej uzaleniona

jest nie od jakoci treci, ale od
parcia na ogldalno, a co za
tym idzie - wiksz sprzeda
reklam.
Dlatego uwaam, e mdro nastpnej ekipy rzdzcej bdzie mierzona chci
zmiany caego modelu mediw
publicznych, a nie tylko oczyszczenia ich z poprzednikw. Po
drugie naleaoby raz na zawsze
zdecydowa o jednym rdle
utrzymania radia i TV. Jeeli
abonament - to zakaz emisji reklam komercyjnych. Wtedy na
abonament musielibymy zrzuca si wszyscy, trudno. W Finlandii opata abonamentowa
zostaa zastpiona podatkiem,
uzalenionym od dochodw.
Na Sowacji paci si z rachunkiem za energi elektryczn.

przekonany, e i oni bd mile

wspomina pobyt w naszym
miecie i z wzajemnoci. Bdziemy mie w pamici ich
wspaniay, radosny piew podczas naboestw i tak odmienny od naszego sposb przeywania dowiadcze religijnych.
Uczylimy si siebie nawzajem
z wielk wyrozumiaoci; oni,
gdy pytali, czy w Jeziorze Chemyskim s krokodyle, my
za, gdy chcielimy pielgrzymom z Zambii, gdzie dostp
do prdu nie jest powszechny,
ofiarowa magnesy na lodwk.
Nasz kraj, w krtkim odstpie czasu po raz drugi pokaza
swoj sprawno organizacyj-

n, po raz pierwszy w czasie

szczytu NATO i teraz podczas
DM. Osobicie byem o tym
przekonany, tote bez strachu
wysaem swoj crk na wolontariat do Krakowa. I dziki
temu miliony ludzi przed telewizorami i w Krakowie suchao sw papiea Franciszka,
podczas gdy w takiej Francji
kolejne imprezy masowe s
odwoywane ze wzgldu na
stan wyjtkowy. Ci na miejscu
mieli lepiej, bo suchali bezporednio z ust Ojca w. Ci przed
niektrymi telewizorami z komentarzem osb, ktre byy
niepocieszone, e papie nawet
si nie zajkn nad Trybunaem Konstytucyjnym.

Redakcja Poza Toru

Zotoria, ul. 8 Marca 28
redakcja@pozatorun.pl
Wydawca
Goldendorf
Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek
Sekretarz redakcji
ukasz Piecyk (GSM 733 842 795)
Redaktor wydania
Kinga Baranowska
Dzia reportau i publicystyki
Jacek Kiepiski
(GSM 723 030 103)
Tomasz Wicawski
(GSM 535 405 385)
Dzia informacyjny
Micha Ciechowski
Kultura
Micha Ciechowski
Zdjcia
ukasz Piecyk
Sport
Karol ebrowski
REKLAMA
Karol Przybylski
(GSM 665 169 292),
Aleksandra Grzegorzewska
(GSM 512 202 240),
Agnieszka Korzeniewska
(GSM 534 206 683),
Magorzata Kramarz
(GSM 607 908 607),
Iwona Zuchniak
(GSM 500 324 572)
reklama@pozatorun.pl
Korekta
Natalia Szaaj
Skad
Studio Poza Toru
Druk
Agora SA
ISSN 4008-3456
Redakcja nie odpowiada za tre
ogosze.

***
Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy
z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim
i prawach pokrewnych Agencja Public
Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze
rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Poza Toru jest zabronione
bez zgody wydawcy.

Potrzebujesz
wicej gazet?
Zadzwo! Karol Sikorski
669 197 949

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

POZATORUN.PL

REKLAMA

TEMAT NUMERU

POZATORUN.PL

Swki rw
si do lotu
Po pitnastu latach dziaalnoci, sukcesach
midzynarodowych, baseballici z Mazowsza
uruchamiaj druyn kobiecego softballu.
Dziewczyny intensywnie trenuj przed
pierwszym meczem w historii klubu
Jacek Kiepiski | fot. ukasz Piecyk

Statystyczny Polak nie ma bladego

pojcia o zasadach gry w baseball.
Podobnie w softball, ktry jest
modszym bratem tej krlewskiej,
amerykaskiej gry. Nie przeszkadza to istnie w Polsce armii zapalecw, ktrzy baseballem yj.
artuj, e zrozumieli zasady.

lata. Najprawdopodobniej, przewayy polskie korzenie super gracza

w baseball, Stana Musiaa. Tak czy
siak, Kutno to na polskiej mapie baseballu stolica kraju.
- W UKS Comets Mazowsze
przewino si wiele dziewczt. Jednak przekonalimy si, e w pewnym wieku zbyt odstaj fizycznie
od chopakw i mieszanie ich we
wsplnych druynach nie jest najlepsze - tumaczy Robert Szwajkowski. - Dlatego ruszamy z softballem. Druyna od razu wchodzi
do gry, by w przyszoci walczy
moe nawet o Mistrzostwo Polski.
Niektrzy wanie to baseballowi
i softballowi maj za ze. e to sporty niszowe, nastawione na szybkie
medale, bo konkurencja nieliczna i saba. Czyby? Co naprawd
przyciga modych ludzi, ktrzy
zamiast, jak Pan Bg przykaza, kopa pi, wybieraj jak amerykask gr?
- Na pocztku, w 2001 roku,
usyszaem od jednego z lokalnych przedsibiorcw: Co to za
gupi pomys, nawet roku si nie
utrzymacie! A tu mamy na karku

- Bo to gra bardzo wychowawcza. Wymagajca

nie tylko wszechstronnej
sprawnoci fizycznej, ale
i duego skupienia, odpowiedzialnoci za innych, powicenia. Dla, po
pierwsze, ludzi mylcych,
a zaraz potem biegajcych,
- W softballu mamy wiksz
rzucajcych,
uderzajnieco pik, inny, bardziej walcocych...
waty ksztat paki i narzucanie piki
Do mylenia, niewtprzez miotacza od dou - wymienia
pliwie
nawizuje nazwa
Robert Szwajkowski, trener UKS
dziewczcej
druyny. Zw
Comets Mazowsze, klubu z pitsi
"Swki
Czernikowo".
nastoletnim staem. - Softball to,
Geneza:
gmin
Czernikooglnie, taka bardziej kobieca werwo w 43 procentach porasja baseballu. Cho i faceci w softsta las, a wikszo zawodball graj.
niczek jest z Czernikowa.
Mimo wakacji treningi odMylenie na boisku gobywaj si dwa razy w tygodniu.
no ocenia trener. Pakarka
Dziewczyny, uczennice ostatnich
klas szkoy podstawowej i modsze,
nie ma uamka sekundy, by
chc trenowa przed zasadniczym
ucieszy si ze znakomitespotkaniem.
go uderzenia, bo ju bie- 29 sierpnia, o godzinie 11, gragnie bo pierwszej bazy. Jest
my tu, na przyszkolnym boisku,
tylko tu i teraz. Jak rakieta.
z MKS Stal BiS Kutno - tumaczy
A chwil potem ogarnia j
trener.
pozorne rozleniwienie. PoKutno to w Polskiej Maej Lidze
prawia fryzur. Potem
T-shirta.
Wszystkiego tego,
tej gry aktorskiej, z jao to gra bardzo wychowawcza
ymaga kiej skada si midzy
innymi baseball, uczy
jca nie tylko wszechstronnej sprawnoci fizy ju ponad 20 lat temu
zaoyciel Europejskiecznej ale i duego skupienia odpowiedzialnoci go Centrum Maej Ligi
Baseballowej w Kutnie,
za innych powicenia
Frank
Luppacchino.
Wtedy
opowiadano
Baseballowej miasto szczeglne. To pitnaste urodziny - przypomina wrcz o stylu na basebaltam w poowie lat 90. Amerykanie trener. - Sam wchodziem w base- list, czyli nogi lekko do
zakadali Europejskie Centrum Ba- ball z filmw i treningw z Dbami siebie, bujanie, charakteseballowe obejmujce nie tylko t Osielsko. Pierwsi chopacy w klubie rystyczne drapanie bdce
cz Europy, ale i Afryk oraz Bli- byli tak silni, e udao si od razu kodem i... ucie. Tytoniu
ski Wschd. Dywagacje na temat, zdoby sukcesy i to pomogo.
albo chocia pestek soco ich do tego skonio, snuto przez
Ale dlaczego wanie baseball?
necznika.

B
,

.W

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

POZATORUN.PL

REKLAMA

REGION

POZATORUN.PL

Ludzka twarz wymiaru

sprawiedliwoci

Wiele osb twierdzi wprost, e polskie rodowisko sdziowskie dziaa same dla siebie. Plebiscyt organizowany przez torusk fundacj Court Watch Polska na Obywatelskiego Sdziego Roku ma nagradza tych
przedstawicieli trzeciej wadzy, ktrzy maj misj oraz dostrzegaj obywatela i jego potrzeby
Tomasz Wicawski | fot. ukasz Piecyk

Kady z nas moe do 15

sierpnia zgosi swoich kandydatw do zwycistwa w
tym konkursie. Sprawa jest
niezwykle powana i doniosa, bo chodzi o sdziw dostrzegajcych znad kodeksw
i przepisw prawa czowieka,
a tym samym realizujcych
najwaniejsz z funkcji lecych u podstaw wadzy sdowniczej. Moe tacy juryci
s take w Toruniu i okolicach?

na celu zwikszenie wraliwoci caego rodowiska sdziowskiego na potrzeby obywateli.

Istot naszej dziaalnoci jest
monitorowanie funkcjonowania sdw pod ktem dostrzegania w ramach ich dziaalnoci czowieka, obywatela. Bo to
on jest podmiotem w tej sprawie, a spoeczestwo ufajce
trzeciej wadzy ma stabilny
fundament. Bez tego trudno
mwi o pastwie prawa. A
najlepsz wizytwk sdw s
aktywni spoecznie sdziowie.
Laureata plebiscytu poznamy 27 wrzenia podczas
dorocznej konferencji podsumowujcej cykl Obywatelskiego Monitoringu Sdw,
ktry Fundacja prowadzi nieprzerwanie od 6 lat. Wyboru
zwycizcy dokona kapitua
zoona z przedstawicieli rodowiska sdziowskiego, organizacji spoecznych (w tym
Fundacji Court Watch Polska),
oraz publicystw i dziennikarzy zajmujcych si tematyk

[ ]

uzasadnieniu werdyktu mona

byo przeczyta, e sdzia ten
jest gotowy do spojrzenia na
prac sdu z perspektywy obywatela.
- Sdzia Gwizdak dokona m.in. osobistego audytu
dostpnoci budynku sdu
dla osb poruszajcych si
na wzkach inwalidzkich,
podj rwnie szereg innych dziaa uatwiajcych
interesantom
zaatwienie
spraw wyjania Bartosz
Pilitowski.
Kady moe zgosi swojego pretendenta do wygrania w plebiscycie do 15
sierpnia. Czemu warto to
zrobi?
- Zaley nam na tym, eby
kady obywatel, ktry mia do
czynienia z polskim wymiarem sprawiedliwoci, mg
wskaza swojego kandydata
mwi Filip Goeciewski, dyrektor programu Obywatelski
Monitoring Sdw. - Warto
pamita, e nie nagradzamy

Fundacja Court Watch Polska monitoruje funkcjonowanie sdw w caym kraju.

Dziaaj w niej gwnie modzi ludzie, ktrzy s niezwykle ambitni i pracowici. Przez
ostatnie sze lat zebrali tyle
informacji, opinii i rekomendacji w tej sprawie, e w temacie wymiaru sprawiedliwoci
s prawdziwymi ekspertami.
Plebiscyt na obywatelskiego
sdziego roku organizuj po
raz drugi.
- Chcemy nagrodzi przedstawiciela
trzeciej
wadzy, ktry w
pocztku obecno naszych wolontariuszy
poprzednim roku
kalendarzowym nie budzia w niektrych sdach konsternacj
o
tylko wzorowo wykonywa swoje obo- dzi sdziowie ktrzy po raz pierwszy stykaj si
wizki, ale przede
wszystkim robi to z obserwatorami undacji bywaj zaskoczeni e
w sposb budzcy
zaufanie i pokazu- taka idea w olsce funkcjonuje
jcy szacunek do
zwykego obywatela
odwiedzajcego sd
sdziw za dziaalno zwi mwi Bartosz Pilitowski, pre- sdownicz.
Jako pierwszy, rok temu, zan z wydawaniem wyrokw.
zes Fundacji Court Watch Polska. Nie mniej istotne bdzie uhonorowany zosta Jarosaw To nie ley w zakresie naszego
rwnie zaangaowanie kan- Gwizdak, prezes Sdu Rejo- zainteresowania. Premiujemy
dydatw w dziaania majce nowego Katowice-Zachd. W aktywno podejmowan poza
Poza Toru . 12 sierpnia 2016

.D

sfer orzecznicz.
Nominacje wraz z uzasadnieniem, ktre nie powinno
obejmowa wydawanych wy-

30
tys.

obserwacji rozpraw
przeprowadzili
wolontariusze
fundacji

rokw, naley zgasza mailowo: plebiscyt@courtwatch.pl.

Co o tym plebiscycie ma do
powiedzenia
ubiegoroczny
zwycizca?
- Ludzka twarz wymiaru
sprawiedliwoci jest dla mnie
tak twarz, jak powinnimy
mie mwi Jarosaw Gwizdak. - Kierowanie sdem, ktry jest dla ludzi biednych, dla
ludzi skrzywdzonych wymaga
empatii, wraliwoci i uczulania na to samo. Jestem niezwykle dumny, e zostaem wyrniony w takim plebiscycie. To
trudna praca suba, z ktr
czowiek si nie rozstaje w adnym momencie ycia. Na pocztku mojej drogi zawodowej
sprawy niy mi si po nocach.
O swojej dziaalnoci z perspektywy czasu opowiada prezes fundacji.
- Kiedy zaczynalimy w 2010
r. mielimy wizj powszechnej
i cyklicznej obecnoci obserwatorw w polskich sdach
mwi Bartosz Pilitowski. - Na
szkoleniach spotykalimy si

z niedowierzaniem, e kada penoletnia osoba moe

uczestniczy w dowolnej jawnej rozprawie. Nic dziwnego, skoro nawet niektrzy
sdziowie oczekiwali, e
obserwatorzy najpierw uzyskaj czyj zgod na udzia
w rozprawach. Z pocztku
obecno naszych wolontariuszy budzia w niektrych
sdach konsternacj. Do
dzi sdziowie, ktrzy po raz
pierwszy stykaj si z obserwatorami Fundacji, bywaj
zaskoczeni, e taka idea w
Polsce funkcjonuje. Niektrzy j ignoruj, niektrych
ona bawi, a jeszcze inni ciesz si po prostu z zainteresowania obywateli rzeczywistym
(a nie medialnym) obrazem
pracy sdw. Sdziw, ktrzy
nie syszeli o Obywatelskim
Monitoringu Sdw, jest jednak coraz mniej. Ze skromnej
inicjatywy, w ktr w pierwszym roku zaangaowao si
160 wolontariuszy, Obywatelski Monitoring Sdw wyrs
na oglnopolski program, w
ramach ktrego ponad 1800
osb przekazao Fundacji swoje obserwacje z sdw i sal rozpraw.
Chcemy za pomoc propagowania tej idei wywoa take
dyskusje na temat orzekania w
sdach w wojewdztwie kujawsko-pomorskim. Wielu z
nas ma na co dzie do czynienia z wymiarem sprawiedliwoci, wic nasze rozeznanie jest
ogromne. Zgaszajcie wszelkie sprawy z tym zwizane do
naszej redakcji. Nie pozostaniemy obojtni na wasze dowiadczenia.

Kangur zamiast
pokemona

POZATORUN.PL

REGION

Najbardziej bezporednia jest strusica

Malwina, ogromny ptaszor lubicy strzela
dziobem w obiektyw aparatu

Zwierzta wypuci hucu Maciek, wykopa

przso ogrodzenia. Wyszy na pola pod Grskiem
kozy, osio, stru, winie wietnamskie, krliki...
Wyszy te kangury. I tylko one, nie wiedzie
czemu, nie wrciy do siebie
Jacek Kiepiski | fot. autor
Sezon ogrkowy w peni. Kangury fikajce po ulicach pasuj
wic idealnie. Klasyczna letnia
sensacyjka. Internauci namierzyli kangura pod Centrum
Handlowym Plaza w Toruniu.
Waciciel znalaz si zaraz. - Bo
tylko ja w okolicy mam kangury, a akurat nawiay - tumaczy
policji i mediom Roman Zamiatowski, waciciel i pomysodawca przedszkola "Jagoda" w
Grsku.
By historia uciekajcych przez
powiat toruski kangurw staa
si jasna, trzeba zwiedzi miejsce ich zamieszkania, w ktrym
spdziy ostatnie dwa lata. Przy
przedszkolu "Jagoda" praktycznie od pocztku istnienia, czyli
od 3 lat, dziaa mini zoo. Miejsce
wyjtkowe. Zwierzta yj tam
obok siebie w oglnej zgodzie.
Czasami jedynie dzielny cap zechce potyka si z wikszym od
niego znacznie baranem. Dlatego
wanie baran Jzef z wielkimi
rogami jest przywizany na dugim sznurze. Trzeba byo ustali

pole jego raenia. Czarnych wi

wietnamskich te boje nie ruszaj.
Chrumkaj wszdzie. Paw, jakby
co, zgrabnie odskakuje. Najbardziej bezporednia jest strusica
Malwina, ogromny ptaszor lubicy strzela dziobem w obiektyw
aparatu. Podczas mojego pobytu
za potem zoo wpad tam, a waciwie wskoczy, daniel, ktry od
kilku dni by na ucieczce i zwiedza okolic. Podobnie jak suse,
ktrego widziano na kocu wsi.
- O, daniel wrci, suse te
wrci - skomentowa pan Marek,
pracownik zajmujcy si zwierztami. - Wtedy bya inna sytuacja.
Pot rozbi ko Maciek. Nie mona mie o to do niego pretensji,
bo si ba obcych psw, a tu ludzie je czsto wypuszczaj. Zwierzta wyszy z ciekawoci. Nie
byo potrzeby wiele je nagania,
by wrciy. Jednak te psy musiay
srogo przestraszy kangury. I te
poszy... A biegaj szybko.
Znalezienie jednego z nich,
samicy Sarenki pod toruskim
Centrum Handlowym, nie wry
dobrze dla Kuby, jej partnera.

- To bya silnie zwizana para

- tumaczy Roman Zamiatowski.
- Mieli ju nawet potomka. Niestety, Sarenka porzucia mae. Nie
wiemy, z jakich powodw. Moe
Kub dopady psy? Przecie by
Sarenki nie zostawi...
Podczas robienia zdj w mini
zoo wystarczya chwila nieuwagi, by Sarenka znowu stana
na wprost wielkiego, otwartego
wiata. Wyskoczya z klatki, w
ktrej miaa si wycisza po niedawnych przygodach, a obejcie
byo akurat otwarte. Nie ucieka jednak. Po chwili szybkimi
skokami wrcia midzy inne
zwierzta.

Pan Marek ma jeszcze inn

teori.
- Kuba, ten kangurek, to jest
tak miy, fajny zwierzak, e mg
go kto zabra do domu, moe si
przywiza, a moe nie wie teraz,
jak go ywi? Miniaturowy kangur lubi licie kapusty i koniecznie trzeba mu dawa ziarna kukurydzy, by ciera sobie zby. A po
pierwsze woda - musi mie stay
dostp do wody.
Optymici, do ktrych naley
sam waciciel mini zoo, uwaaj,
e Kuba moe si jeszcze znale.
W sieci pojawiaj si gosy oceniajce polowanie na realnego
kangura, jako porwnywalne z,

tak dzi modn, pogoni za iluzorycznymi pokemonami. Pojawia

si te sugestia, e moe kto specjalnie wypuci kangura w Toruniu, co miao by chwytem reklamowym przedszkola z Grska.
- Stao si o nas gono, to fakt
- przyznaje Roman Zamiatowski.
- Ale sugerowanie, e mgbym
zaryzykowa zdrowie, a nawet
ycie kangurw, ktre nabyem za
niemae pienidze, dla reklamy to bzdura. Jak pan widzi, cign
do nas tumy dzieci. Dobre jedzenie, kontakt ze zwierzakami i
coraz lepsza o nas opinia - na tym
bazujemy. A Kub bardzo chcielibymy odzyska.
REKLAMA

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

REGION

POZATORUN.PL

Gwara a wspczesno

Regionalista Dariusz Meller opowiada nam o wspczesnym losie jzykw regionalnych. Analizujemy
z nim wpyw skrtowcw, zapoycze z jzykw obcych na tradycyjny sposb mwienia na danym terenie
Tomasz Wicawski | fot. ukasz Piecyk
Po roku 1989 bardzo wiele osb
przyjo wizj Europy monokulturowej, w ktrej trzeba szuka
wsplnych mianownikw, a nie
eksponowa rnorodno. Ta
bya jednak si kontynentu
przez setki lat. Podobnie, jak naszego kraju, w ktrym mieszao
si wiele jzykw regionalnych.
I to o nich wanie na podstawie
dowiadcze gwary chemyskiej mwi nam historyk i ekspert od tradycji tego miasta.
- Gwara si zmienia mwi
Dariusz Meller, autor kilku publikacji powiconych tej tematyce.
- Jest inna w stosunku do tej znanej z okresu midzywojennego w
XX wieku. Jeeli chodzi o zasady gramatyczne i fonetyczne, to
s one takie same. Gdy sucham
modziey w Chemy, to mwi
ona jak ich ojcowie i dziadkowie.
Bo od nich si gwary nauczyli, co
jest zrozumiae. Trudno oczekiwa, eby j modyfikowali.
Zreszt modzie dzi, mwic
artobliwie, szczeglnie twrcza
nie jest.
S jednak w gwarze ubytki.
- Wypadaj z gwary germanizmy wyjania Dariusz Meller.
- Dzieje si tak dlatego, e Polska od wielu lat jest wolna. I cae
szczcie. Prdzej si znajdzie anglicyzm ni co z jzyka niemieckiego. A u starszych osb takich

form byo cakiem sporo.

Rodzina jest naturalnym nonikiem, jeeli chodzi o utrwalanie wiedzy o gwarze i przekazywanie jej z pokolenia na
pokolenie.
- Nie chc by nieskromny, ale
poza rodzin take publikacje,
takie jak moje, przynosz w tej
mierze wiele poytku dodaje
nasz rozmwca. - Gdy nie byo
sownika i ksiek na ten temat,
to wiedz przekazywano gwnie w rodzinach i wrd znajomych. S jednak i takie rodziny,
chociaby w Chemy, w ktrych

si gwar nie mwio i dzieci nie

api nawet podstawowych zwrotw. Nawet rozmawiajc w szkole z rwienikami, najmodsi ju
maj problemy z przyswajaniem
tego jzyka.
Duma z tego co miejscowe,
wasne, swoiste jest bardzo silnie
wyksztacona w wielu osobach.
- Na Facebookach i forach
wida t dum dodaje Dariusz
Meller. - Ale jest to te troch
kwestia mody. Bo gwara staje
si modna. Wiele osb jednak
j te kaleczy. To troch tak, jak
z odzie patriotyczn, nieste-

ty. Przekonaem si wiele razy

do bolenie, e ludzie chodz
w koszulkach ze znakiem Polski
Walczcej, a jak robimy imprez
upamitniajc Powstanie Warszawskie, to przychodzi garstka
ludzi. W Chemy jest jednak
duma z gwary. Par rzeczy Chema wyjtkowych ma. Gwar
mona zestawi w tej mierze chociaby z zabytkow katedr. Wielu mwi o gwarze chemiskiej,
ale w Chemnie i Wbrzenie
znacznie rzadziej si j usyszy
ni w naszym miecie.
Szkoa mogaby by doskona-

ym miejscem do propagowania
gwary?
- Oczywicie mwi wprost
Meller. - Od 1995 roku si o tym
mwi, eby w szkoach byy elementy kultury regionalnej. Na
Kaszubach si to rozwino, a u
nas umaro mierci naturaln.
Gdy pracowaem w gimnazjum,
to znalazem dwie rozumne polonistyki i organizowalimy rne
zajcia i konkursy z gwar w roli
gwnej. A przecie gwara mogaby by doskonaym sposobem
reklamy danego terenu. Jeeli
kto by na Kaszubach, to wie, jak
to wietnie dziaa.
Czy jest wiateko w tunelu w
zakresie promowania kultury regionalnej?
- Schodzio to przez lata na
boczny tor mwi Dariusz Meller. - Na to wszystko maj wpyw
tendencje
oglnoeuropejskie.
Kiedy by pomys, eby UE wyrniaa si regionami. Sam byem zwolennikiem tej teorii. Ale
troch pno w Polsce nastpi
taki ogromny wybuch patriotyzmu i dla kultury regionalnej oraz
gwary jest teraz bardzo dobry
moment. Trzeba robi wszystko, eby coraz modsze osoby si
tym interesoway, bo to one bd
przekazyway z pokolenia na
pokolenie wiedz o tym specyficznym, ale naturalnym dla tego
obszaru, jzykuw.

jednego z waniejszych dokumentw wyznaczajcych kierunki rozwoju naszego wojewdztwa:

Strategii rozwoju wojewdztwa
kujawsko-pomorskiego - dodaje
przedstawicielka Urzdu Marszakowskiego. - Internetowa
aplikacja bdzie corocznie aktualizowana i zasilana nowymi warstwami tematycznymi, w zwizku z czym bdzie aktualizowan
monografi regionu, narzdziem
do pokazywania zmian zachodzcych na terenie wojewdztwa
w przekroju czasowym. Dziki
temu stanowi moe bogate rdo wiedzy oraz baz do przeprowadzania analiz strategicznych.
Atlas - jako nowoczesna,
kompletna i na bieco aktualizowana, rozwijana monografia
kartograficzno-tematyczna i geograficzno-statystyczna regionu

- zosta opracowany na podstawie najnowszych statystycznych

i rodowiskowych baz danych
oraz oryginalnych opracowa i
autorskich wynikw bada. W
zasobach aplikacji znajduje si
sze dziaw tematycznych, 360
map i 140 podstawowych, czyli
warstwowych kompozycji mapowych, a take ponad 6,5 tysica
warstw tematycznych.
- Sami uytkownicy Atlasu
stworzyli ponad 21 tysicy map zaznacza Budzyska. - Aplikacja
stworzona zostaa tak, by kady,
w atwy sposb, mia do niej dostp. Std mona si ni posugiwa rwnie na urzdzeniach
mobilnych.
Opracowaniem portalu i aplikacji zajmowa si na zlecenie
samorzdu wojewdztwa zesp
naukowcw Wydziau Nauk o

Ziemi Uniwersytetu Mikoaja

Kopernika w Toruniu. Jedna z autorskich map stworzona przez
doktora Rafaa Kota z UMK,
umieszczona w sekcji Zasoby
przyrodnicze i ochrona rodowiska mapa odmian krajobrazw
naturalnych zostaa wyrniona nadawanym przez Stowarzyszenie Kartografw Polskich
prestiowym
rodowiskowym
tytuem Internetowej Mapy Roku
2014/21015.
- Portal sprawdzi si jako
sprawne i inteligentne narzdzie na potrzeby zarzdzania
rozwojem i strategicznego programowania, a take systemu
edukacji - podkrela marszaek
Piotr Cabecki. - Przy okazji jest
te kolejnym przyczkiem promocyjnym Kujaw i Pomorza w
sieci.

Wielka mapa
regionu
Atlas jest zobrazowaniem jednego z waniejszych
dokumentw wyznaczajcych kierunki rozwoju
wojewdztwa
Micha Ciechowski
Ponad dwanacie i p tysica
uytkownikw oraz trzydzieci siedem tysicy odson, sze
dziaw tematycznych i trzysta
szedziesit map - tak w statystykach przedstawia si po roku
funkcjonowania Internetowy
Atlas Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego. Opracowaniem
projektu zajmowa si zesp
naukowcw Wydziau Nauk o
Ziemi Uniwersytetu Mikoaja
Kopernika w Toruniu.
Historyczne podziay terenowe, mapa klimatyczna i przedstawiajca zrnicowanie gleb, a
nawet wystpowanie gadw, ssakw i pazw na ziemiach Kujaw
i Pomorza - to wszystko mona
zobaczy dziki specjalnie stworzonym przez naukowcw mapom. Tu take kady mieszkaniec
moe zasign informacji o liczbie mieszkacw danego terenu
czy zasigu polityki terytorialnej
wojewdztwa.
- Gwnym zaoeniem projektu jest dostarczenie mieszkacom i samorzdom wyczerpujcej
informacji o przestrzeni woje-

wdztwa kujawsko-pomorskiego
- informuje Izabela Budzyska
z Kujawsko-Pomorskiego Biura Planowania Przestrzennego i
Regionalnego, opiekuna projektu
Internetowego Atlasu Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego. Atlas stanowi kompendium wiedzy dla osb pragncych zgbi
znajomo naszego regionu. Jest
elementem staego monitorowania, prognozowania zachodzcych zmian oraz miejscem
publikacji
zgeneralizowanych,
specjalistycznych danych branowych w skali przegldowej, oglnej.
Aplikacja i mapy tworzone
byy przez rok. Dziki mudnej
pracy naukowcw, dzi korzysta
z niej mog pracownicy administracji, uczniowie i studenci,
a take wszyscy inni, ktrzy poszukuj map dobrze opisujcych
zasoby, procesy i zjawiska. Sprawdza si ona zarwno jako pomoc
naukowa w edukacji, narzdzie
do analiz spoeczno-gospodarczych, jak i planowania przestrzennego.
- Atlas jest zobrazowaniem

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

Praca i regeneracja

POZATORUN.PL

SPORT

Mierzymy wysoko

Modzi kolarze UKS Kometa Obrowo uczestniczyli w szeciodniowym obozie

treningowym w Lidzbarku Welskim

Druyna z Ostaszewa jest jednym z faworytw

do zwycistwa w pitoligowych rozgrywkach

Karol ebrowski | fot. nadesane

Wyjazd by czci okresu przygotowawczego do drugiej poowy sezonu. Cyklici ciko
trenowali, ale nie zabrako te
czasu na integracj oraz wsplne gry i zabawy.

Kiedy po zakoczeniu ubiegego sezonu gracze Mustanga spojrzeli w tabel, mogli

poczu spory niedosyt. Trzydzieci spotka, dwadziecia
zwycistw, a do upragnionego
awansu zabrako punktu. Teraz
ma by inaczej.

Orodek pooony w wojewdztwie

warmisko-mazurskim zgromadzi ponad pidziesiciu kolarzy z rnych klubw,
a wrd nich szeciu przedstawicieli UKS Komety Obrowo.
- Jestemy bardzo zadowoleni z przebiegu obozu mwi
Bartosz Piotrowski, trener UKS
Komety Obrowo. Wszystkie
dni, oprcz niedzieli, spdzilimy aktywnie. Ten przestj by
zaplanowany. Przy cikiej pracy
musi by te czas na odpoczynek
i regeneracj. Zrealizowalimy
wszystkie zaoenia treningowe.
Umiechno si do nas take
szczcie, bo trafilimy na pikn
pogod.
Dni obozowe w Lidzbarku
miay podobny przebieg. Po niadaniu nastpowa tzw. rozruch, a
po nim waciwa cz treningu.
- My postanowilimy wiczy
raz dziennie mwi trener.
Nasi zawodnicy to jeszcze modzi adepci kolarstwa i dodatkowe
treningi, jak to miao miejsce w
przypadku starszych grup, na tym
etapie nic by nie pomogy, a mogy wrcz zaszkodzi.
Cyklici przemierzali kade-

Taki obrt spraw nie zaama ostaszewian. Przeciwnie.

Druyna ciko przepracowaa
okres przygotowawczy, a kadr
wzmocnili nowi zawodnicy.
- Przede wszystkim jestemy
bardzo zadowoleni z faktu, e
nikt od nas nie odszed tumaczy Micha Kouchowski, trener
Mustanga. Nasz skad jest liczny, ale kilku graczy boryka si
jeszcze z kontuzjami i dokadnie
nie wiemy, kiedy wrc do gry.
Jeeli chodzi o nowych pikarzy,
wiodcym ruchem transferowym wydaje si by cignicie
do klubu Mateusza Parzyszka
wychowanka Elany Toru, ktry
ostatnio reprezentowa barwy
IV-ligowej Unii Solec Kujawski.
Oprcz niego, pozyskalimy take dwch modych zawodnikw
Wkniarza Damiana Orzechowskiego i Patryka Piotrowskiego. Wzmocni oni rywalizacje na pozycji modzieowca.
Patrzc przez pryzmat formy
Mustanga z zeszego sezon, a
take faktu braku osabie i pozyskania nowych pikarzy, osta-

go dnia inne trasy. Po treningach

przychodzi czas na obiad, a pniej na wspln integracj.
- Mieszkalimy zaledwie 200
metrw od jeziora Lidzbarskiego dodaje Bartosz Piotrowski.
Korzystalimy oczywicie z
faktu takiej lokalizacji i urokw
pogody, spdzajc czas w wodzie.
Organizowane byy take rne
konkursy. Nie zabrako gry w pik non czy te turnieju w tenisa
stoowego.
Z przebiegu wyjazdu zadowolony jest te prezes UKS Kometa
Obrowo.
- Bdziemy starali si w miar
moliwoci organizowa podobne obozy mwi Andrzej Kiejnowski. Chcielibymy bardzo
podzikowa Urzdowi Gminy w
Obrowie, ktry w znaczcy spo-

sb umoliwi wyjazd naszym zawodnikom do Lidzbarka.

Po zakoczeniu obozu przyszed czas na krtki odpoczynek
i powrt do startw. W ubiegy
weekend kolarze UKS Komety
Obrowo wystartowali w zawodach w Grucznie i Kijewie Krlewskim.
- Nie byy to najszczliwsze
wystpy dla nas mwi trener.
Zuzanna Charyga, ktra walczya
o wysokie pozycje, zanotowaa
upadki, co przekrelio nadzieje o
korzystnym rezultacie. Pozostali
nasi reprezentanci uplasowali si
w rodku stawki.
Kolarze Komety maj zaplanowane starty co weekend a do 9
padziernika, kiedy to zakocz
sezon w Lubiczu.

szewianie wydaj si by naturalnym faworytem w rywalizacji

o awans do czwartej ligi. Szkoleniowiec jest jednak ostrony wobec takich prognoz.
- Nowe rozgrywki mog oznacza nowe rozdanie mwi trener Kouchowski. Wszystkie
druyny zaczynaj z takim samym dorobkiem punktowym.
Z moich informacji wynika, e
pozostae zespoy dokonay znaczcych roszad, zdecydowanie
wzmacniajc swoje kadry. Myl,
e bdzie to trudniejszy sezon od
poprzedniego. Na uwag zasuguje te fakt, e awans wywalczy
tylko jedna druyna.
Mustang inauguracj sezonu
ma ju za sob. W pierwszej rundzie okrgowego Pucharu Polski
pokona 2:0 Pomorzanin Toru.
Teraz czas na rozgrywki ligowe.
- Postaramy si z sukcesami
walczy na obu frontach zapowiada szkoleniowiec. Sdz,
e mamy do tego odpowiedni
potencja. Rozgrywki ligowe rozpoczynamy w Bydgoszczy, grajc z miejscow Poloni. Moim
zdaniem to bdzie najsilniejszy
zesp naszej grupy. Pojedziemy
tam jednak zagra swoj pik.
Chcemy wystartowa z wysokiego C i pokaza, e na Mustang
znw bdzie trzeba uwaa.
(K)
REKLAMA

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

WYWIAD

10

POZATORUN.PL

Olga Bod: Na scenie

zostawiam tysice kalorii
Torunianka, ktra nie boi si wyzwa. Fenomenalnymi rolami - siatkarki Agaty Mrz oraz podporucznika
"Biako" w Subach Specjalnych wpisaa si wielkimi literami w polsk kinematografi. O przeamaniu
filmowego gatunku, teatrze i Toruniu, z aktork Olg Bod, rozmawia Micha Ciechowski
Jeeli aktor daje z siebie sto procent, to wychodzi zmczony. Na
niej zostawia si wtedy kilka tysicy kalorii.
"Moja wymarzona rola to taka,
ktra da mi satysfakcj.[...] Chc
przez ni opowiedzie histori,
ktra pozostanie w gowie". Z
tym cytatem wiza by si moga rola siatkarki Agaty Mrz w
filmie "Nad ycie". Czy takie artystyczne wyzwanie ju si spenio?
Mog posikowa si sowami
Bogusawa Lindy, ktry mwi,
e dobrych rl w yciu jest tylko
kilka. W zawodzie jestem osiem
lat, wic jest to pocztek mojej
zawodowej kariery. Co mog powiedzie? Mam duo szczcia
do ciekawych projektw.

Ostatnie miesice to czas pracy na kilku planach filmowych i

scenach teatralnych. Gdzie jest
czas na sen?
pi raczej mao. Minione miesice to czas wyzwa - na planie
filmu "Saba Pe?", "Kochaj" i
"Las, 4 rano". Epizodycznie wystpiam take w "Zamie" i "Spirali". Dzieje si wic naprawd
sporo.
Jak dotd moglimy oglda pani w dramatach i sensacjach.
Komedie to poniekd przeamanie gatunku?
Chyba wanie o to chodzio,
eby zama pewien wykreowany
wizerunek. Nie chc sama siebie

szufladkowa. Przez kilka lat w

zawodzie miaam okazj zagra
role w trudnych filmach. Jeeli
otrzymaam od reyserw propozycj komedii, postanowiam
si z tym zmierzy. Nie majc
dowiadczenia w tym gatunku,
chciaam na wasnej skrze zobaczy, jak to jest. Z perspektywy
czasu widz, e najtrudniejsze w
tym wszystkim byo uchwycenie
konwencji. Praca nad kad rol
jest tak samo mudna.
Skoro jestemy przy trudach, kilka dni temu odbya si wiatowa
premiera filmu "Las, 4 rano". W
jednym z wywiadw mwi pani
o roli jednej z najtrudniejszych w

karierze.
Kiedy reyser Jan Jakub Kolski
zaproponowa mi t rol, poczuam si bardzo wyrniona.
Praca z aktorami, ktrzy s mistrzami gatunku, pozwala na
zdobycie kolejnych, cennych
dowiadcze. "Las, 4 rano" jest
dla reysera filmem bardzo osobistym, std trudnym dla nas
wszystkich. Wcielaam si w posta Naty, ktra jest przydron
prostytutk. Zdjcia krcilimy
w lesie i przy drodze - w warunkach mao sprzyjajcych. Trudno byo gra przy drodze prostytutk, bo wszyscy myleli, e ni
jestem i si... zatrzymywali - tak
dobry by kostium.

REKLAMA

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

Na co dzie gra pani take w Teatrze Imka.

S to zupenie dwa rne wiaty,
poniewa trudno porwnywa
jest film, gdzie robi si kilka dubli, a pniej do tekstu si nigdy
nie wraca. Teatr to ywio, w
ktrym wszystko si moe wydarzy. Obecnie gram midzy
innymi w "Sowniku Ptaszkw
Polskich", w ktrym tekst jest
nowomow. Oprcz nauki, musimy sprawi, aby na scenie on
oy. Jest to teatr sowa i ono jest
najwaniejsze.
Teatr jest wyzwaniem?
Scena zawsze bya trudniejsza.

W Toruniu, wraz z Markiem ydowiczem, odsonia pani swoj

Katarzynk. Wpisaa si pani w
histori miasta.
W moim wykonaniu jest to raczej historyjka. Dla mnie to jest
bardzo due wyrnienie, ale
wiem, e bd musiaa spaci
ten dug zaufania. Za 15-20 lat
bd moga powiedzie, e jestem czci historii tego miasta. Dzi mog podzikowa za
doping, ktrym obdarzaj mnie
mieszkacy.
A bdzie on potrzebny. Jakie wyzwania stoj teraz przed pani?
Nie mog zdradza za wielu
szczegw dotyczcych moich
przyszych planw zawodowych.
Uchyl rbka tajemnicy o tym, e
spotkam si wkrtce na planie z
Juliuszem Machulskim. Jest jeszcze drugi projekt, o ktrym myl, bdzie gono. Obydwie role
bd bardzo rne i wymagajce.
Filmy szykuj dla nas widzw
- wiele zaskocze. Wicej nie
mog mwi, bo nie lubi zapesza.

POZATORUN.PL

GMINA CHEMA

11

Wycieczki i samoobrona
Turystycznie, zdrowo i sportowo maolaty pod opiek mamy i taty zwiedzaj
gmin Chema - to oficjalna nazwa projektu realizowanego przez grup Dziaamy Razem z Nawra wraz ze stowarzyszeniem Homo-Homini
Piotr Lampkowski | fot. nadesane
Dziki rodkom pozyskanym w
ramach programu Dziaaj Lokalnie IX, grupa Dziaamy Razem z Nawry i Koo Kobiet Aktywnych z Koczewic organizuj
akcje, ktre maj aktywizowa
mieszkacw gminy Chema.
Dziaacze z Nawry chc zebra
grup chtnych do zwiedzania
najbliszej okolicy, a kobiety z
Koczewic bd uczy si sztuki
samoobrony.
Dziaamy Razem dziki pozyskanym rodkom zorganizowao dwie wycieczki po ich maej ojczynie, w ktrych cznie wzio
udzia ponad 100 osb.
- Zainteresowanie jest bardzo
due. W naszej pierwszej wyprawie rowerowej do Bielczyn jechao
40 osb, w tym dzieci z pierwszych
klas podstawowych na malutkich
rowerkach oraz ich babcie mwi
Dorota Kurdynowska z Dziaamy
Razem. -Wszystko zgodnie z hasem naszych podry.
Grupa z Nawry ma w planach
jeszcze cztery wyprawy. Pierwsza
bdzie miaa miejsce jeszcze w
sierpniu i zaprowadzi chtnych do
Zelgna.
- Bdziemy uczy si robi
kwiaty z krepy i bibuy w pra-

cowni rkodziea artystycznego

i ludowego Malwa. Nastpnie
zwiedzimy now hal sportow,
o ktrej opowie nam radna Stanisawa Stasieczek. Pniej odbd
si zawody sportowe w konkurencjach oglnosprawnociowych
i na kocu ognisko z pieczeniem
kiebasek wylicza Dorota Kurdynowska.
Na pocztku wrzenia chtni
mog pojecha na biwak do Zalesia, gdzie czeka ich spotkanie
z wdkarzami, mecz siatkwki i
biwakowanie nad jeziorem. Kolejna wyprawa odbdzie si do
Koczewic, gdzie bd czeka m.
in. miejscowi straacy oraz mini
turniej straacki.
Ostatnia impreza bdzie zarazem podsumowaniem wszystkich
dotychczasowych wypraw organizowanych przez grup Dziaajmy
Razem. Zostan rozdane nagrody
za udzia, odbdzie si wystawa
zdj powstaych w czasie podry i wystawa plakatw, ktre tworzyy dzieci w trakcie wyprawy do
Bielczyn. Bdzie rwnie konkurs
wiedzy o regionie, ktry wanie
zwiedzili ochotnicy.
Koo Kobiet Aktywnych z Koczewic stawia na aktywno pa,
ktre maj uczy si samoobrony.

Pod hasem (NIE)Bezpieczna kobieta kryje si o wiele wicej ni

tylko umiejtno poradzenia sobie z agresywnym przeciwnikiem.
- Nie chodzi tu tylko o obron
przed napastnikiem, ale rwnie o
takie podstawy jak bycie asertywnym, co rwnie moe pomc w
sytuacji potencjalnego zagroenia,
a take umiejtno udzielenia
pierwszej pomocy mwi skarbniczka Koa Kobiet Aktywnych,
Danuta Jasklska.
Oczywicie nie obejdzie si bez
zaj praktycznych, na ktrych
panie poznaj techniki radzenia
sobie z agresorami. wiczenia bdzie prowadzi uznany trener karate kyokushin, Andrzej Poczwardowski. Zajcia maj rozpocz
si 7 wrzenia, a zapisy na nie bd
trway do koca sierpnia.
- Chcemy zgromadzi grup
25 kobiet w wieku od lat 15, ale w
szczeglnoci liczymy na panie w
wieku 50+. Maksymalnie moemy
przyj ok. 35 osb, bo wiem, e
zainteresowanie jest spore dodaje Danuta Jasklska. - Bdziemy wiczy dwa razy w tygodniu
po ptorej godziny przez sze
tygodni i jeli zainteresowanie zajciami si utrzyma, to chcemy je
kontynuowa.

Wiejskie urodziny

Szkoy pikniej

Gmina bdzie witowaa niecodzienny jubileusz

Gaz upamitniajcy rocznic stan przy wietlicy wiejskiej.

Wszystko ma zawsze gdzie

swj pocztek. Drzonwko
jedna z mniejszych miejscowoci w gminie Chema, jak
rda historyczne dowodz,
istnieje ju 80 lat!
Nic wic dziwnego, e mieszkacy w najblisz sobot, 13
sierpnia, zapragnli uczci t
rocznic w szczeglny sposb.
Uroczysto o godz. 15:00 zainauguruje odsonicie i powicenie obelisku upamitniajcego to wydarzenie. Obelisk
stan przy miejscowej wietlicy
wiejskiej. Do udziau w wydarzeniu zaprasza rada soecka
wsi Drzonwko.
Na pewno organizatorzy
zaprezentuj szczegowe in-

formacje dotyczce historii wsi,

jej powstania oraz wanych dla
lokalnej spoecznoci wydarze
zapowiada Katarzyna Orowska, inspektor ds. promocji w
Urzdzie Gminy Chema.
Na przybyych goci i mieszkacw w dalszej czci programu od godz. 16:00 przy
Autsajder Bar bdzie czeka
wiele ciekawych atrakcji i dobra zabawa przy zespole UNI-VOX.
Czsto na temat miejscowoci tak maych jak Drzonwko nie zachowao si wiele informacji przyblia Katarzyna
Orowska. Pocztkowo Drzonwko naleao do powiatu
chemiskiego i byo czci

Drzonowa. W roku 1935 wie

si usamodzielnia.
Drzonwko ma charakter
typowo rolniczy. Liczy na chwil obecn 21 indywidualnych
gospodarstw rolnych, ktre zamieszkuje 107 mieszkacw.
Wie ma swoj wietlic wiejsk,
plac zabaw i rekreacji. Gmina
znana jest z organizowanych w
cigu roku koncertw muzycznych w miejscowym Autsajder
Bar i z imprezy gminnej pod nazw MOTOMAJWKA, ktra
odbya si ju tutaj po raz drugi.
Mieszkacy Drzonwka chwal
sobie ssiedztwo z mieszkacami ssiadujcej gminy Lisewo.
Wynikiem tego w ostatnim czasie jest powstajcy w miejscowoci Drzonowo graniczcej z
Drzonwkiem teren rekreacji i
wypoczynku. Grupa mieszkacw obydwu miejscowoci zaangaowaa si w budow wielofunkcyjnego boiska, ktre jest
ju widoczne. Warto uzupeni,
e MOTOMAJWKA to take
inicjatywa wsplna dla obydwu
gmin Chemy i Lisewa.
Jubileusze miejscowoci
skaniaj do podsumowania
dziaa ludzi i wydarze minionych, mobilizuj ludzi wspczesnych, by wzbogaca duchowo i materialnie swoj rodzinn
wie, ma ojczyzn dodaje
Katarzyna Orowska.
Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

(KO)

Wakacje to tradycyjnie czas, kiedy gminy przystpuj do napraw w szkoach

Uczniowie z piciu szk w

gminie Chema po wakacjach
wrc do wyremontowanych
pomieszcze szkolnych.
Zawsze jest tak, e remonty przeprowadzane s w kadej
podlegajcej gminie placwce
w szkoach podstawowych i
gimnazjach mwi Katarzyna
Orowska, inspektor ds. promocji w urzdzie gminy. Remonty
wykonuj pracownicy gminnej
brygady budowlanej i szkolni
konserwatorzy.
Remont w Szkole Podstawowej w Grzywnie obejmie jedn z
klas prace przeprowadzi szkolny konserwator. Odwieeniem
elewacji szkoy w drugiej poowie
sierpnia zajmie si gminna ekipa
budowlana. Poprawi rwnie
betonowe obrzee budynku.
Sporo pracy czeka ekipy remontowe w Szkole Podstawowej
w Koczewicach. Odwieono
m.in. fragmenty cian pod tablicami i boczne ciany w pozostaych salach lekcyjnych, gabinet

dyrektora i sekretariat oraz pi

sal lekcyjnych. Odnowiono rwnie korytarz w czniku, kuchni
na pitrze, boazeri w wietlicy i
urzdzenia CO. Na sali gimnastycznej rwnie trwaj prace
malarskie i kadziona jest nowa
wykadzina.
W Sawkowie nowy wygld
bd miay dwie klasy lekcyjne
oraz korytarze i klatka schodowa.
Gimnazjalici z Guchowa po
1 wrzenia zastan pomalowane
ciany szkolnych korytarzy, a w
toalecie jedna ze cian zostaa oboona pytkami. Rwnie toalety
na parterze i pitrze bd malowane. Odnowiono zewntrzn
elewacj budynku szkoy od strony sali gimnastycznej i podjazdu
(na zdjciu).
Gimnazjum w Pluskowsach
czeka najpowaniejszy remont ze
wszystkich powyszych. Wymieniony zostanie dach nad cznikiem prowadzcym do sali sportowej.
(PL)

LUBICZ

12

POZATORUN.PL

Weekend gwiazd Lubickiego lata

Ich przeboje znaj wszyscy. Hit Ona taczy dla mnie rozbrzmi dla kilku tysicy
osb. Tyle zawsze uczestniczy w zakoczeniu wakacji w gminie Lubicz
Tomasz Wicawski | fot. archiwum
Muzyczne akcenty bd jednymi z najciekawszych punktw najwikszej wakacyjnej
imprezy plenerowej w tym
samorzdzie. Przed zespoem
disco-polo, ktry w ostatnich
latach osign ogromny sukces, wystpi Trzy Korony. To
propozycja gwnie dla osb
w rednim wieku, mionikw
muzyki zwizanej z Czerwonymi Gitarami.

wjta Marka Olszewskiego, a

najlepsi otrzymaj nagrody pienine. Podczas festynu bdzie
te mona zbada wzrok, zmierzy cinienie, wykona pomiar
tkanki tuszczowej i skonsultowa si z dietetykiem.
Na scenie zaprezentuj si
kluby seniora. Natomiast gwiazd tegorocznej imprezy bdzie
zesp Weekend (godz. 20:30),
w ktrego wykonaniu zapewne
usyszymy rwnie jego najwikszy hit Ona taczy dla
mnie. Przed Weekendem zagraj Trzy Korony (o 18:30). Imprez zakoczy pokaz fajerwerkw.
Serdecznie zapraszam do
Lubicza Grnego mwi wjt
Marek Olszewski. Od lat staramy si, eby mieszkacy naszej
gminy mogli bawi si na zakoczenie wakacji z gwiazdami
estrady. W tym roku postawilimy na muzyk popularn. Ale
pamitajmy rwnie o akcentach lokalnych, bo one zawsze s
silnie akcentowane w trakcie tej
imprezy.
To ju szste z kolei Lubickie Lato. W poprzednich latach
wystpowali na nim m.in. Don
Vasyl, Robert Janowski, Brathanki, a ostatnio Formacja Nieywych Schabuff.

Festyn rozpocznie si o
godz. 15:00 na terenie Zespou
Szk nr 1 w Lubiczu Grnym.
Najmodsi mieszkacy gminy
otrzymaj darmowe talony na
wat cukrow i popcorn. Gmina
sfinansuje te 1000 porcji grochwki. W jej namiocie bdzie
wydawany chleb ze smalcem i
ogrki.
Nie zabraknie take innych
atrakcji dla dzieci, m.in. dmuchacw i konkursw z nagrodami. Chtne soectwa (zgosio
si ich kilkanacie) wezm udzia
w konkursie na najciekawszy namiot soecki. Zaprezentuj to,
czym warto si pochwali wyroby lokalne, rkodzieo, malarstwo.
Namioty oceni komisja konkursowa pod przewodnictwem

Trzy paczkomaty w gminie Lubicz Nowa

Samorzd gminny zadba o to, eby na jego terenie dziaa nowoczesny system dostarczania przesyek.
Jest on znany od jakiego czasu z duych miast, ale na wsi cay czas jest ewenementem
Tomasz Wicawski | fot. ukasz Piecyk

Kupienie butw przez Internet

nie wymaga ju teraz wycieczki
do Torunia po odbir paczki.
Paczkomat dziaa bowiem przy
samym Urzdzie Gminy w Lubiczu Dolnym. Nastpne pojawi si w Grbocinie i Zotorii.
To kolejne udogodnienia dla
mieszkacw, ktre wprowadzaj wadze gminy.

Samorzd zgosi si do programu InPost Innowacyjna gmina.

wiat zmienia si nieustanne, a jednoczenie wszyscy mamy
coraz mniej czasu mwi Marek
Olszewski, wjt gminy Lubicz.
Dlatego robienie zakupw przez
internet to ju standard. Chcie-

limy uatwi naszym mieszkacom moliwo ich odbioru. Dlatego na naszym terenie zostan
zamontowane trzy paczkomaty.
Jeden przy Urzdzie Gminy
Lubicz dziaa od kilkunastu dni.
Kolejne dwa pojawi si jeszcze w
wakacje przy wietlicy rodowiskowej w Grbocinie i szkole w
Zotorii.
Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

Skorzystanie z paczkomatu
jest tasze ni w innych przypadkach, a przede wszystkim nieograniczone czasowo, poniewa
zarwno odbiera, jak i nadawa
przesyki mona 24 godziny na
dob mwi Ireneusz Bonkiewicz z InPost. Cieszymy si,
e kolejne gminy doczaj do
wsppracy z nami.
Zapewnia te, e paczkomaty, ktre pojawi si w gminie
Lubicz, s najnowszej generacji, proste w obsudze, poniewa
urzdzenie podpowiada kolejne
kroki.
Z t gmin wsppraca ukadaa nam si naprawd znakomicie. Wida, e wadzom zaley na
uatwieniu ycia mieszkacom
mwi Ireneusz Bonkiewicz.
A co oni sami sdz o tym pomyle?
Ochrzciam ju nasz lubicki paczkomat mwi pani Dorota z Lubicza Grnego. Zamwiam pomp do wody i wanie
w nim j odebraam. Wszystko
dziaa szybko i sprawnie, nie miaam adnych problemw. To by
super pomys, aby w naszej gminie postawi paczkomat.

pani
skarbnik

Grayna Dbrowska
od niedawna odpowiada
za finanse gminy Lubicz
Zmiana podyktowana bya
przejciem na emerytur
osoby piastujcej to stanowisko dotychczas. Nie ma jednak powodw do niepokoju.
Zastpujca j osoba ma wieloletnie dowiadczenie w zakresie finansw.
Grayna Dbrowska ma
37-letni sta pracy. Z Urzdem
Gminy zwizana jest od 15 lat.
Z wyksztacenia jest prawnikiem, absolwentem Wydziau
Prawa i Administracji UMK.
Dodatkowo na tej uczelni
ukoczya studia podyplomowe w zakresie rachunkowoci.
Obowizki skarbnika i jednoczenie kierownika referatu
przeja 29 lipca.
(WT)

Zbadaj swoje piersi

Ju 19 sierpnia do gminy Lubicz zawita mammobus. To informacja bardzo wana dla pci piknej
Tomasz Wicawski | fot. archiwum

POZATORUN.PL

LUBICZ

13

Humor czy ludzi

Ona bardzo mu si podobaa, a on jej imponowa. Pastwo Helena
i Edward Gospodarczykowie z Brzena poznali si pidziesit lat temu
na zabawie. I tak yj ze sob od tamtego czasu
Tomasz Wicawski | fot. nadesane
Wjt gminy Lubicz Marek Olszewski wrczy mieszkacom
tego samorzdu Medale za
Dugoletnie Poycie Maeskie. Przysza ona bya bardzo adna, zgrabna, z dobrym
charakterem. Wprost idea
mwi dzi pan Edward.
Zwrciem uwag na t dziewczyn, bo najbardziej mi si
podobaa.

Badanie bezpatnie wykonaj

panie w wieku 40-75 lat. Lekarze
bd przyjmowa przy Zespole
Szk nr 1 w Lubiczu Grnym
na ulicy Piaskowej. Nie czekaj,
a dosignie ci rak. Bd od
niego szybsza.
Darmowa mammografia odbywa si w ramach dwch programw. Panie w wieku 50-69 lat
kwalifikuj si z Populacyjnego
Programu Wczesnego Wykrywania Raka. Natomiast mieszkanki
w wieku 40-49 lat oraz 70-75 lat
zapraszamy, koniecznie ze skierowaniem lekarskim, na badanie
finansowane z Funduszy Norwe-

skich.
Rejestracja na badanie odbywa si pod numerem telefonu 58
666 24 44. Eksperci podkrelaj,
e najlepszym i najskuteczniejszym sposobem walki z rakiem
piersi jest odpowiednia profilaktyka. Wczenie wykryte zmiany
mona skutecznie leczy i tym
samym wrci do zdrowia. Nie
lekcewamy chociaby pierwszych niepokojcych objaww.
A od 40. roku ycia badajmy si
regularnie. Bo wszyscy chc mie
zdrowe, umiechnite i dugo yjce ony, mamy i babcie.
(WT)

Edward te mia swoje atuty. adne oczy, dobrze caowa,

wietnie taczy. Na dodatek
nosi czerwone spodnie z wiekami i gra na gitarze. To wiemy
od pani Heleny. Oboje czsto
artuj i przekomarzaj si.
Moe to jest wanie recepta na
dugoletni zwizek?
Gospodarczykowie
maj
50-letni sta maeski. 26 lipca w Urzdzie Stanu Cywilnego
w Lubiczu Dolnym wjt Marek
Olszewski, w imieniu Prezydenta RP, wrczy jubilatom Medale
za Dugoletnie Poycie Maeskie.
Para zna si jednak o wiele
duej, ni wskazywaby na to
jubileusz. Edward stara si o

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

Uroczysto wrczenia medali odbya si w USC.

Helen przez pi lat. Poznali si na zabawie w Brzezinku.

Ona mieszkaa w Brzenie, on w
Rogowie. Po lubie maestwo
osiado w Brzenie.
Helena z zawodu jest nauczycielk przedmiotw cisych matematyki, fizyki i
chemii. Organizowaa te obozy
turystyczne. Jej m, pasjonat
motoryzacji, szkoli kierowcw,
a potem zaoy firm transpor-

tow i do dzi prowadzi autokomis. Pastwo Gospodarczyk

maj trzech synw i siedmioro
wnuczt dwie wnuczki i picioro wnukw.
Poza Toru yczy parze
kolejnych szczliwie przeytych lat. Bo w to, e przysiga
maeska w ich przypadku nie
bya tylko paroma zdaniami
wypowiedzianymi bez refleksji,
nikt nie wtpi.

MIASTO CHEMA

14

POZATORUN.PL

Interwencje z
ludzk twarz
Krzysztof Walasiewicz od dwch lat peni funkcj
komendanta chemyskich municypalnych. Zapytalimy go o zmiany, jakie zaszy w Stray Miejskiej
pod jego rzdami. Rozmawia Piotr Lampkowski

Jakie zmiany przesza stra miejska od momentu Paskiego wyboru?

Plany byy do konkretne, ale
rzeczywisto szybko je zweryfikowaa. Chciaem zwikszenia
iloci etatw w Stray Miejskiej.
Obecnie mamy trzech stranikw w subie, a w planach byy
jeszcze dwa dodatkowe etaty. Od
mojego zwierzchnika usyszaem, e funkcjonujemy w ramach
oszczdnoci, i na razie nie ma
szans na wzmocnienie naszych
si.
Poza tym postaraem si o uporzdkowanie kilku spraw. Uzupenilimy dokumentacj naszej
dziaalnoci, uporzdkowalimy
sprawy biece, takie jak kwestie
zajmowania pasa drogowego,
parkowania i patnoci za nie.
Pracujemy te nad doprowadzeniem do porzdku sytuacji na

targowisku miejskim, zgodnie z

nowym regulaminem. Wedug
niego, cze sprzedajcych zostaa przeniesiona na nowe miejsca,
i powiedzmy nie do koca te
zmiany akceptuje. S przyzwyczajeni do starych porzdkw.
Staramy si robi to w ten sposb,
eby nie byo midzy stranikami
a mieszkacami zadranie.
Jak mieszkacy Chemy traktuj Stra Miejsk? Dziaalno tej
formacji jest czsto do surowo
oceniana.
Nasi funkcjonariusze czsto s
traktowani jako przedstawiciele
wadzy w terenie i zgaszane s
im sprawy, ktre mog i powinny
by zaatwiane w ramach kompetencji wydziaw urzdu miasta.
Chc jednak, aby nasze interwencje miay bardziej ludzk twarz.
Co to znaczy? Dziaamy przede

Udany start

Legia Chema zwycisko zainaugurowaa czwartoligowe rozgrywki

Sobota 6 sierpnia bya najbardziej wyczekiwanym dniem

wakacji przez kibicw, wodarzy i zesp Legii Chema. O
godzinie 17:00 druyna rozpocza walk w IV lidze sezonu
2016/2017. Przed beniaminkiem cikie zadanie, ale pierwszy krok moe napawa optymizmem.
Emocje po hucznie witowanym awansie ju dawno opady.
Okres letni by, i jeszcze jest, bardzo pracowitym czasem dla osb
zarzdzajcych Legi. Aby zesp
mg rywalizowa jak rwny z
rwnym z pozostaymi przedstawicielami IV ligi, potrzebne byy
zmiany.
Nie ukrywamy, e najwaniejszymi byy te kadrowe
mwi Tomasz Urbaski, trener
Legii Chema. Nasz zesp by
w zeszym sezonie bardzo silny,
ale w zwizku z wywalczonym
awansem bylimy zmuszeni do
podwyszenia jeszcze bardziej
jego poziomu sportowego.
Co prawda w biao-czerwono-zielonych barwach nie zobaczymy ju Krystiana Rybackiego i
Piotra Murawskiego, ale ich miejsce zastpili Kamil Czyniewski
(Cheminianka Chemno), Bartomiej Kowalski (Start Warlubie)
oraz Tomasz Rog (Rol.Ko Konojady). Dodatkowo do zespou
z wypoyczenia powrci ukasz
Klawiski, a Kuba Winiewski
wybra gr w Legii zamiast reprezentowania futsalowego TAF
Unikat Toru.
Przede wszystkim szukaem
zawodnikw
dowiadczonych
opowiada szkoleniowiec.
Uwaam, e spokj w grze moe

okaza si decydujcy w wielu

spotkaniach. Pozyskalimy pikarzy z odpowiedni jakoci,
jestem bardzo zadowolony z tych
transferw.
Pierwszym oficjalnym sprawdzianem
druyny
Tomasza
Urbaskiego byo domowe spotkanie z Pogoni Mogilno. Mogilnianie w ubiegym sezonie zakoczyli czwartoligowe rozgrywki na
wysokim, sidmym miejscu.
Mecz od pocztku by bardzo wyrwnany uwaa Bartosz
Pawkin, pikarz Legii Chema.
Przeciwnicy preferowali gr dugimi pikami, gdy z przodu mieli
wysokich zawodnikw. Do przerwy utrzymywa si bezbramkowy remis. W 55 minucie gola
dla naszej druyny zdoby Daniel
Stolkowski. To pozwolio nam
wycofa si do obrony i czyha na
kontry. Ostatecznie, mimo kilku
sytuacji z obu stron, dowielimy
do koca jednobramkowe prowadzenie i trzy punkty zostay w
Chemy.
Teraz na legionistw czeka
pierwsze wyjazdowe spotkanie.
Chemanie udadz si do Rypina, gdzie zmierz si z tamtejszym Lechem.
To bdzie bardzo trudny
mecz twierdzi Tomasz Urbaski. Gospodarze maj n na
gardle, gdy w pierwszym spotkaniu ulegli Wile Nowe. Podejrzewam, e Lech zagra wysokim
pressingiem. My wiczylimy gr
przeciwko tak ustawionym zespoom. Nie oznacza to jednak,
e bdziemy tylko si broni. Do
Rypina jedziemy po pen pul.
(K)

wszystkim w oparciu o paragrafy,

ale w kadej sprawie staramy si
widzie dobro czowieka i staramy si stawia na pozakarne sposoby oddziaywania czyli wicej
poucze ni mandatw. Nawet
burmistrz podkrela, e zaley
mu take na takim podejciu.
Co obecnie naley do obowizkw Stray Miejskiej?
Tak naprawd to zmniejszy si
zakres naszych kompetencji.
Wszyscy doskonale wiedz, e
Stra Miejska nie ma ju moliwoci posugiwania si fotorada-

rami, cho tak naprawd to Stray

Miejskiej z Chemy to nie dotyczyo, bo nie mamy fotoradarw.
Bardziej martwi mnie zabranie
nam przez ustawodawc moliwoci kontrolowania stosowania
szczepie obowizkowych dla
czworonogw. Generalnie kwestie zwizane ze szkodami wyrzdzanymi przez psy byy spor
czci naszej pracy, teraz te obowizki spadn na policj.
Ile interwencji podejmuje miesicznie Stra Miejska i jakiego
typu s to sprawy?

W 2015 roku mielimy ok. 300

zgosze od mieszkacw, a do
sierpnia 2016 roku mamy ich
ju 290. Dla mnie jest to sygna
o zwikszonym zaufaniu spoeczestwa do Stray Miejskiej.
Najczciej s to zgoszenia o
pijanych osobach, porzuconych
mieciach, le zaparkowanych samochodach lub braku oznakowania drogowego. Zdarzaj si te
zgoszenia, ktre wykraczaj poza
nasze kompetencje, ale staramy
si przekazywa je gdzie trzeba.

Tajemnica ukryta pod nami

Naukowcy prbuj dowiedzie si wicej o tym, co kryje si pod podog chemyskiej katedry. Na dokoczenie bada potrzeba jednak wicej pienidzy
Naukowcy z Uniwersytetu Mikoaja Kopernika w Toruniu
zorganizowali specjalne spotkanie dla mieszkacw Chemy,
aby opowiedzie o tym, co odkryli rok temu podczas bada
georadarem pod podog wityni. Zgromadzeni obserwowali
prezentacje, na ktrych uczeni
pokazywali swoje odkrycie opowiadajc, co jeszcze chowa w
swoich podziemiach chemyska katedra.
Ponad 300 mieszkacw zapoznao si z dziaaniem georadaru i dowiedziao si, e pod ich
stopami znajduj si liczne krypty i miejsca pochwku, o ktrych dotychczas kryy legendy.
Naukowcy zweryfikowali je, poszukujc najpierw dokumentw
potwierdzajcych opowieci, a
nastpnie zaprzgli najnowoczeniejsz technologi, aby sprawdzi co znajduje si pod podog.
Georadar nie pokaza
wszystkiego, ale ujawni liczne
mniejsze miejsca pochwku oraz
pochwki wielopoziomowe
mwi dr Piotr Birecki. Wida
korytarz idcy od otarza Bogosawionej Juty, nasze badania
potwierdzaj istnienie krypt pod
podog.
Naukowcy chc po wakacjach
rozpocz starania o pozyskanie
rodkw na dalsze badania, ktre
maj obj cay koci, a take
obszar w odlegoci od 5 do 6 metrw poza murami wityni.
Musimy znale pienidze
na georadar, a take na archeologw i wynajcie robotnikw, ktrzy odsun awki w kociele tak,
abymy mogli zbada dokadnie
Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

Dr Piotr Birecki prezentowa wyniki podczas Dni Chemy.

cay obszar mwi dr Birecki.

Dotychczasowe prace byy robione po kosztach i pacio za nie
Towarzystwo Przyjaci Chemy
oraz parafia, ktra jest bardzo pozytywnie nastawiona do poszukiwa. W planach s rwnie prbne odwierty, robione pomidzy
pytami posadzki w celu wprowadzenia pod nie kamery, aby zobaczy, co kryje si pod spodem.
Niezbdne s te badania mykologiczne. W kryptach
mona znale zakonserwowane
grzyby, ktre, jeli dostan si do
ukadu oddechowego, wytwarzaj toksyny, mogce spowodowa
zawa serca ostrzega nasz rozmwca. Std wanie wziy si
wszystkie opowieci o kltwach
zabijajcych archeologw, pracujcych np. w Egipcie przy piramidach lub tych, ktrzy otworzyli
grb Kazimierza Jagielloczyka.
Naukowcy spotkaj si jesie-

ni aby aplikowa do Urzdu

Marszakowskiego o rodki potrzebne na kontynuacj prac.
Mamy zaplecze intelektualne
w postaci wietnych naukowcw
z UMK, mamy rwnie sprzt
potrzebny do bada mwi Piotr
Birecki. Chcemy powoa w
tym celu specjalne konsorcjum,
w skad ktrego bd wchodzili
i naukowcy, i instytucje. Dziki
temu powinnimy mie wiksz
si w staraniu si o pienidze.
Naukowiec przyznaje rwnie,
e potrzebna jest osoba, ktra doskonale odnajduje si w unijnych
przepisach i jest biega w pozyskiwaniu funduszy.
Jeszcze par lat temu byy
gosy mwice, ebymy nie szukali, nie grzebali. Teraz, kiedy
wszyscy docenili skal znaleziska,
i fakt, e mona to wykorzysta
komercyjnie, turystycznie dla
miasta, podejcie zmienio si radykalnie koczy dr Birecki.

POZATORUN.PL

MIASTO CHEMA

15

Wakacje w Chemy

Mieszkacy Chemy nie mog narzeka na

nud. Trzy dni atrakcji czekay na nich w ramach
XXXVI Dni Chemy. W ich trakcie odbyy si
liczne koncerty, wystawy, wydarzenia towarzyszce
poczone z obchodami wiatowych Dni Modziey. W ostatni weekend lipca Jezioro Chemyskie
byo wiadkiem Motorowodnych Mistrzostw Europy i Polski. Wicej zdj z tych wydarze znajduje
si na www.pozatorun.pl.

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

YSOMICE

16

POZATORUN.PL

Trzy szczliwe szstki

Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych w tym roku obchodzi 10-lecie istnienia
oprac. Micha Ciechowski | fot. archiwum
Kiedy zaczynay, do stowarzyszenia naleao niespena dwadziecia osb. Dzi aktywnie
dziaa ponad dwa razy tyle,
cho nieformalnie mwi si, e
czonki jest a sto pidziesit.
Panie ju od dekady, dziaaj na
rzecz aktywizacji kobiet z caego
regionu.
Dokadnie 10 lat temu
w granicach gminy ysomice
utworzono pierwsze w powiecie
toruskim stowarzyszenie dla
kobiet: Stowarzyszenie Kobiet
Aktywnych mwi Agnieszka
Jankierska-Wojda, prezes organizacji. Miaa by to alternatywa dla K Gospody Wiejskich, wnoszca now jako i
nowoczesno wrd mieszkanek
gminy ysomice. Trzy szstki 6
czerwca 2006 roku, kiedy zarejestrowaymy Stowarzyszenie w
KRS okazay si by szczliwe.
Co robi Kobiety Aktywne?
Jak sama nazwa wskazuje s aktywne. I to w wielu dziedzinach:
w kulturze, sporcie, gastronomii,
edukacji i turystyce, a przede
wszystkim w integracji.
Od ponad 10 lat nie ma imprezy na terenie gminy ysomice,
ktra odbyaby si bez udziau
Kobiet Aktywnych dodaje prezes SKA. Panie nie tylko spra-

Stowarzyszenie rozroso si do kilkudziesiciu osb.

wuj nad nimi piecz od strony

kulinarnej, ale rwnie organizacyjnej. Synny Dzie Kobiet na
blisko 300 osb czy tradycyjne
Spotkanie Opatkowe swj charakter nabrao dziki atmosferze,
ktr wytwarzaj czonkinie.

Ku pamici

Cho kadego roku jest wiele

wit, w ktrych organizacj panie wczaj si bardzo aktywnie,
niedawny jubileusz by t najwaniejsz uroczystoci. Wrd
zaproszonych goci pojawili si:
wjt Piotr Kowal, przewodnicz-

cy Rady Gminy ysomice Robert Kouchowski, wicestarosta

toruski Andrzej Siemianowski,
dyrektor Banku Spdzielczego w
ysomicach Gabriela Kozowska,
a take wiceprezes Stowarzyszenia Rozwoju Gminy ysomice

Adam Kozowski. Inauguracji

spotkania dokonaa prezes Stowarzyszenia, Agnieszka Jankierska-Wojda.
Dokadnie 10 lat temu podjlimy decyzj o zaoeniu Stowarzyszenia, ktre miao si sta
cznikiem wszystkich K Gospody Wiejskich z gminy ysomice - mwia. Stowarzyszenie
to miao uatwi nam ubieganie
si o rodki z Unii Europejskiej,
miao wzmocni rozwj kultury
w naszej gminie i wypromowa
j na skal powiatu toruskiego. Z tego miejsca, patrzc przez
pryzmat ostatnich 10 lat, miao
mog powiedzie udao nam
si!. Jestem dumna, e nale do
takiego Stowarzyszenia, w ktrym przede wszystkim panuje
wsppraca i ch dziaania na
rzecz promocji gminy ysomice i
powiatu toruskiego.
Wyrazem docenienia Kobiet
Aktywnych byy przekazane na
ich rce okolicznociowe obrusy
promocyjne z logo SKA oraz grupowe pamitkowe zdjcie. Tego
dnia nie mogo rwnie zabrakn historii i wspomnie zwizanych z pocztkiem dziaalnoci Stowarzyszenia. To wszystko
przedstawione zostao w specjalnie przygotowanej multimedialnej prezentacji.

Plony zebrane

Ostatniego dnia lipca na boiskach w gminie ysomice odby si XXII Turniej

Pikarski im. Jana Katry
Karol ebrowski | fot. nadesane

Wydarzenie wpisao si na stae

w gminn tradycj. W tym roku
obsada bya naprawd silna.
Wrd wystpujcych zawodnikw znaleli si gracze Dynamik Herring Toru mistrza
Polski 2015 w futbolu szecioosobowym.
Turniej otworzyli wjt Piotr
Kowal, przewodniczcy rady
gminy Robert Kouchowski oraz
pani Marianna Katra wdowa po
patronie przedsiwzicia.
Jan Katra by wan postaci
w historii naszej gminy opowiada Magdalena Kwaniewska
z Urzdu Gminy w ysomicach.
Odda si w peni swojej pracy, jak wykonywa w szkole w
ysomicach. By cenionym nauczycielem, trenerem, a pniej

take urzdnikiem. To wanie on

by inicjatorem organizowanego
co roku turnieju pikarskiego. Po
mierci Jana Katry postanowiono,
e bdzie si on odbywa pod jego
patronatem.
Tegoroczne zmagania rozpoczy si od rywalizacji w grupach. Kada z nich miaa inn
lokalizacj. Grupa A graa w ysomicach, grupa B w Ostaszewie,
grupa C w Gostkowie, za grupa
D w Turznie.
wierfinay byy rozgrywane w Gostkowie i ysomicach, za
pfinay, mecz o trzecie miejsce
i fina odbyway si w Ostaszewie
mwi Magdalena Kwaniewska.
Zwycisko z rywalizacji wyszli
zawodnicy FA Play Arena Toru,
ktrzy w finale pokonali 5:2 Big
Bulls Kowalewo. Trzecie miejsce

zaj zesp Mega.

Co ciekawe, w skadzie najlepszego FA Play Arena Toru
znaleli si gracze, ktrzy w 2015
roku signli po mistrzostwo Polski w futbolu szecioosobowym.
To pokazuje, e poziom
naszego turnieju jest naprawd wysoki uwaa Magdalena
Kwaniewska. Gra zwycizcw
oczywicie imponowaa, ale pozostae druyny rwnie zaprezentoway si z bardzo dobrej
strony.
Organizatorzy dla czoowych
zespow przygotowali puchary.
Wyrniono take najlepszego
strzelca, ktrym z dorobkiem
dwunastu goli zosta Artur
Jankiewicz z druyny Mega oraz
najlepszego bramkarza. Ten tytu
powdrowa do Krzysztofa Kiebowicza z Big Bulls Kowalewo.
Obaj zawodnicy otrzymali statuetki.
Wszystkie zespoy chwaliy
organizacj turnieju podsumowuje Magdalena Kwaniewska.
Oprcz sportowej rywalizacji
wany by te fakt uczczenia pamici Jana Katry w sposb tradycyjny. Tu po oficjalnej ceremonii
rozpoczcia wjt, przewodniczcy rady gminy i pani Marianna
Katra udali si na cmentarz, gdzie
zoyli znicz i kwiaty na grobie
patrona.
Nastpna, ju dwudziesta trzecia edycja turnieju, odbdzie si
w przysze wakacje.
Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

Uroczyst msz wit o godzinie 13:00 rozpoczn si tegoroczne doynki w gminie

ysomice, ktre zorganizowane
zostan w niedziel 11 wrzenia
w Wytrbowicach. Tego dnia,
zarwno dla najmodszych, jak
i starszych mieszkacw gminy
przygotowanych zostanie mnstwo atrakcji.
Tradycyjnie doynki gminne odbd si w drug niedziel
wrzenia zapowiada Kamila
Wilczyska, pracownik ds. kultury i promocji Urzdu Gminy
ysomice. Rozpoczniemy je
msz wit o godzinie 13:00. Nastpnie, w barwnym korowodzie,
przejdziemy na gwne miejsce
zabawy, gdzie wadze gminy dokonaj oficjalnego otwarcia wita.
W programie uroczystoci
znajdzie si midzy innymi nadanie wyrnie dla rolnikw-seniorw, ktrzy niejednokrotnie
cae swoje ycie powicili pracy
na roli. Nie zabraknie rwnie
pokazu doynkowych wiecw i
rozstrzygnicia zapowiedzianych
konkursw.
Ogosilimy plebiscyt na naj-

lepsz doynkow nalewk, najciekawsze stoisko Koa Gospody

Wiejskich, a take najlepszy witacz doynkowy i najpikniejszy
wieniec wylicza przedstawicielka Urzdu Gminy. Oprcz tego,
podczas wita Plonw, bdzie
mona rozwiza krzywk z
wiedzy o gminie ysomice. Od
godziny 15:00 do 19:00 odbywa
si bd losowania piciu prawidowo wypenionych amigwek.
Regulamin konkursw dostpny
jest na oficjalnej stronie gminy
ysomice - www.lysomice.pl.
Gwnym punktem uroczystoci bdzie koncert zespou
Enej, znanego szerszej publicznoci z wystpu w telewizyjnym
programie Must Be The Music.
Grupa na scenie pojawi si o godzinie 17:00.
Na wszystkich mieszkacw
przybyych na gminne doynki
czeka wiele atrakcji, m.in. kolorowe stoiska z konkursami i nagrodami, darmowe dmuchace dla
dzieci, a take pokaz sztucznych
ogni podsumowuje Wilczyska. Zwieczeniem wieczoru
bdzie wsplna zabawa przy muzyce zespou Shadow.
(MC)

UBIANKA

POZATORUN.PL

17

Igrzyska nie tylko w Rio

witem wszystkich dyscyplin sportowych interesuje si obecnie cay wiat,
ale swoj olimpiad maj te latem najmodsi mieszkacy gminy ubianka
Tomasz Wicawski | fot. archiwum

W I Gminnej Olimpiadzie Dzieci w ubiance wzio udzia ponad stu zawodnikw.

W ramach akcji wakacyjnej,

prowadzonej przez Centrum
Kultury pod hasem Olimpijskie wakacje, zostaa zorganizowana I Gminna Olimpiada
Dzieci. Dziewi wietlic, w
ktrych odbyway si wakacyjne zajcia, przystpio do
sportowej rywalizacji.
Dzieci wybray kraje, ktre
chciay reprezentowa. Na pycie boiska pojawiy si zatem
reprezentacje Brazylii, Czech,
Francji, Indii, Meksyku, Polski,
Portugalii i Woch.

Przygotowujc si do tego
wydarzenia,
nawizalimy
kontakt z ambasadami krajw,
ktre wybray dzieci mwi
Marlena Giziska, kierownik
Centrum Kultury w ubiance.
Udao nam si uzyska honorowy patronat ambasady Portugalii, ktra to przekazaa nam
drobne upominki dla dzieci.
Odezway si rwnie ambasady Czech, Meksyku i Francji.
I Gminna Olimpiada Dzieci
rozpocza si od defilady krajw uczestniczcych. Potem
byo lubowanie olimpijskie,

zapalenie znicza i oczywicie

hymn olimpijski.
Staralimy si, aby nasi
mali sportowcy poznali olimpijskie akcenty dodaje Giziska. Patrzc na twarze dzieci,
wida byo emocje i przejcie,
szczeglnie, gdy rozbrzmiewa
hymn olimpijski.
Rywalizacja
przebiegaa niezwykle emocjonujco.
Dzieci startoway w sprincie,
w pchniciu kul, ktr w ubiance zastpi woreczek z grochem oraz w skoku w dal.
Niestety pogoda uniemo-

witynia pnie si w gr

liwia przeprowadzenie sztafety i meczw w pice nonej.

Po obfitym deszczu obawialimy si, e narazimy dzieci na
kontuzje dodaje organizator zmaga. Na zwycizcw
oczywicie czekay medale. Dla
zdobywcw zotego, tak jak na
prawdziwych igrzyskach, odgrywany by hymn zwyciskiego kraju.
Olimpijskie zmagania zakoczyo wsplne grillowanie. W I Gminnej Olimpiadzie Dzieci w ubiance wzio
udzia ponad stu zawodnikw.

Jestem niezwykle szczliwy, e takie pomysy s realizowane w naszym samorzdzie

mwi Jerzy Zajkaa, wjt
gminy ubianka. Animatorzy kultury umiej wykorzysta
potencja integracyjny sportu,
ktry jest dziedzin ycia czc spoecznoci lokalne. U
nas w gminie setki osb biegaj, graj w pik czy unihokeja.
Nawizania do IO w Rio jest
wietn ide, bo w tym okresie
najmodsi mog pokn bakcyla sportowej rywalizacji.

W urzdzie niepotrzebna
gotwka
W siedzibie wadz gminy ubianka zapacisz
kart. To kolejny krok urzdnikw w kierunku
poprawy jakoci obsugi mieszkacw
Tomasz Wicawski | fot. archiwum

Budowa kocioa w ubiance postpuje. Bylimy na placu budowy. O postpie prac w kilku zdaniach opowiedzia nam sotys miejscowoci. - Teraz bdziemy robili dach mwi Jacek Zikowski. - Wiba dachowa jest ju przygotowywana. Plan na ten rok jest taki, e chcemy postawi
jeszcze wie. Wtedy mielibymy zakoczony stan surowy otwarty. Drugi szczyt nie moe by jeszcze stawiany. Robimy na bieco. Ile zbierzemy pienidzy, tyle realizujemy. Koci powstaje jako
filialny parafii w Bierzgowie. Czy bdzie kiedy oddzieln parafi? O tym zadecyduje biskup. Nad
pracami czuwa proboszcz parafii w Bierzgowie ks. Rajmund Ponczek. Wezwanie wityni jest ju
znane. Patronem bdzie bogosawiony ks. Jerzy Popieuszko. Bylimy w Warszawie i z jego grobu
zosta wyjty kawaek cegy, ktry jest wmurowany w powstajcej wityni.
(WT)
fot. ukasz Piecyk

Samorzdy powinny w cigu

kilku najbliszych lat zapewni
swoim mieszkacom moliwo
opacania lokalnych podatkw
lub usug wiadczonych przez
gmin rwnie w sposb bezgotwkowy i samoobsugowo. Tak
brzmi jedno z zalece zawartych w Rekomendacjach dla
Administracji Publicznej na
lata 2014-2020, przygotowanych
przez Koalicj na Rzecz Obrotu
Bezgotwkowego i Mikropatnoci.
Z tego pomysu wzorowo
wywizaa si gmina ubianka.
Wychodzc naprzeciw oczekiwaniom swoich interesantw, z
dniem 1 sierpnia Urzd Gminy
wprowadzi moliwo patnoci
kart patnicz.
Coraz wicej mieszkacw zgaszao potrzeb bezgotwkowego regulowania swoich
zobowiza na rzecz gminy, co

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

spowodowao podjcie decyzji o

wprowadzeniu takiego rozwizania mwi wjt Jerzy Zajkaa.
Kart patnicz mona regulowa
wszystkie patnoci m.in. podatki, opaty skarbowe, opaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, opaty za wod i cieki,
czynsze za mieszkania, opaty za
centralne ogrzewanie. Co wane,
nie ma limitu kwotowego patnoci. Mona bezgotwkowo regulowa nawet najmniejsze zobowizania.
Warto doda, e mieszkacy
nie zostan obarczeni adn dodatkow opat. Akceptowane
s wszystkie rodzaje kart patniczych. Dodatkowo informujemy,
e kasa Urzdu Gminy czynna jest w poniedziaki, rody,
czwartki i pitki w godzinach
8:00-14:30, natomiast we wtorki
od godz. 8:45 o godz. 15:30.
(WT)

18 OBROWO i CZERNIKOWO

POZATORUN.PL

Chcemy razem
dziaa

O sytuacji gminy Obrowo po wdroeniu programu

500+, sytuacji w koalicji powiatowej i zadaniach oraz
inwestycjach gminnych, z Mirosaw Kosisk, sekretarzem gminy Obrowo oraz wiceprzewodniczc rady
powiatu, rozmawia Piotr Lampkowski
Najwikszym zadaniem, z jakim gminy musiay upora si w
ostatnim czasie, byo wdroenie
programu Rodzina 500+. Jak
przebiega jego realizacja w gminie Obrowo?
Stan na koniec lipca wyglda w
ten sposb, e na wypaty w ramach programu Rodzina 500+
przeznaczylimy 4 mln 357 tys.
z. Aby mc sprawnie obsugiwa
interesantw, gmina wyremontowaa i zaadaptowaa budynek
wraz z przylegajcym do niego
parkingiem, w ktrym urzdnicy przyjmowali wnioski i pracowali nad ich weryfikacj. Cz
rodkw na ten cel pochodzia ze
rodkw centralnych, cz z naszych wasnych zasobw.
Ile wnioskw zostao rozpatrzonych?
Wydalimy 1547 decyzji dla 2240
dzieci. Program cieszy si w gminie bardzo duym zainteresowaniem. Mimo ogromnej kwoty
przeznaczonej na wypaty, mamy
zabezpieczone rodki na obsug
biecych zobowiza, takich np.

jak wypaty dla naszych pracownikw.

Ile wynosi budet gminy i jakie
zadania s realizowane z jego
rodkw?
W tym roku to 76 mln zotych.
Gwne zadania, jakie realizujemy w tym roku, to pooenie
asfaltu na drodze pomidzy Kawczynem i ynem. Pomidzy
Zbowem, Zbwcem i Skrzypkowem rwnie pooylimy tzw.
dywanik czyli nawierzchni
asfaltow oraz spor liczb drg
twardych w okolicy Zawaw.
Oglnie w roku 2016 mamy w
planach napraw i budow 4 kilometrw drg asfaltowych w gminie. W tym roku, w Domu Pomocy Spoecznej w Dobrzejewicach,
wymienilimy stolark okienn.
Cieszymy si te z tego, e udao
nam si pomc rodzinom poszkodowanym podczas zeszorocznej
nawanicy, ktra zniszczya kilkadziesit budynkw w Zawaach.
Ta sytuacja bdzie jeszcze dugo
w naszej pamici. Najwaniejsze,
e na dzie dzisiejszy wszystkie

rodziny maj nowe domy. Mimo

ogromnej tragedii udao nam si
dziki wasnym wysikom szybko
upora z materialnymi stratami.
Zarwno straacy jak i okoliczni
mieszkacy szybko wczyli si
do pomocy przy zabezpieczeniu
zniszczonych budynkw. Gmina postaraa si take o pomoc
psychologiczn dla poszkodowanych. Wjt by cay czas na
miejscu, od rana do nocy. Pomoc

REKLAMA

finansow dla poszkodowanych

pyna zarwno z budetu gminnego, centralnego jak i od firm
oraz osb prywatnych.
Czy w zwizku z wakacjami w
szkoach na terenie gminy trwaj
remonty?
Nasze szkoy s piknie wyremontowane, teraz wystarcz tylko drobne prace malarskie wykonywane przez pracownikw

technicznych szk.
Jest pani take radn powiatu. Jak
wyglda sytuacja w koalicji powiatowej?
Musimy i chcemy si dogadywa. Wiadomo, e kady cignie
troch w swoj stron, jednak
staramy si, aby kady skorzysta
mwi tu gwnie o budecie,
ktry udao si zaplanowa w jednej uchwale.

Modzi straacy
na podium
Micha Ciechowski | fot. nadesane

Druyna Ochotniczej Stray Poarnej ze Steklina zaja pierwsze miejsce

podczas Gminnych Zawodw Sportowo-Poarniczych Jednostek OSP, ktre
odbyy si 17 lipca na Stadionie przy
Zespole Szk w Czernikowie.
Na starcie stano osiem druyn siedem reprezentacji mczyzn i jedna kobieca. Zawodnicy wzili udzia w trzech
konkurencjach: musztrze, sztafecie oraz
wiczeniach bojowych.
W klasyfikacji kocowej wzilimy
pod uwag wyniki z wicze oraz sztafety
mwi organizatorzy wydarzenia.
Musztra za bya oddzieln konkurencj.

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

Po zsumowaniu wszystkich konkurencji,

pierwsze miejsce zaja druyna Ochotniczej Stray Poarnej Steklin I.
Wysokie, trzecie miejsce zaja druyna z Czernikowa, ktra musiaa ustpi
miejsca OSP Steklin II. W kategorii kobiet regulaminowo zoty medal otrzymay panie z OSP Steklin, ktre w wiczeniu
musztry, pokonujc panw, okazay si
najlepsze.
Bardzo pozytywnie oceniamy cae
wydarzenie podsumowuj organizatorzy. Dopisali zarwno zawodnicy, jak i
pogoda. Rywalizacja przebiegaa w miej
i spokojnej atmosferze.

POZATORUN.PL

WIELKA NIESZAWKA

19

Gry, zabawy i kolonie

w Wielkiej Nieszawce
Dzieci z gminy Wielka Nieszawka nie mog narzeka
w wakacje na nud. Zaj i moliwoci zabawy jest tyle,
e mona nawet nie zauway kiepskiej pogody za oknem
Piotr Lampkowski | fot. nadesane
Nie od dzisiaj wiadomo, e w
czasie deszczu dzieci si nudz, ale w gminie Wielka Nieszawka samorzdowcy staraj
si zapewni najmodszym jak
najwicej atrakcji. S wyjazdy
na kolonie, atrakcyjne zajcia
na Orliku, a take darmowe
wejcia na basen Olender
dla modziey szkolnej.
Uczniowie szk podstawowych i gimnazjw mieszkajcy
na terenie gminy s uprawnieni, po okazaniu legitymacji, do
czterech darmowych wej na
basen w Wielkiej Nieszawce. Z
obiektu bdzie mona korzysta
za wyjtkiem sobt, niedziel
oraz wit. Orodek Kultury
w Maej Nieszawce zaprasza
wszystkie dzieci w godzinach
od 11 do 14 na zajcia wietlicowe. Bdzie mona pogra w
gry planszowe a take komputerowe. Rwnie w sierpniu Oro-

dek Kultury bdzie bra udzia

w oglnopolskiej akcji Caa
Polska czyta dzieciom, ktra
ma ju 15 lat.
Nie lada atrakcja czekaa 3
sierpnia na modzie na lokalnym boisku Orlik. Od godziny
17 do 19 trwa Trening z olimpijczykiem, ktrego bohaterem
by Micha Soma - wiolarz,
reprezentant kraju w jedynce
na Igrzyskach Olimpijskich w
Londynie. Sportowiec zaproponowa gry i zabawy, w ktrych
dzieci bardzo chtnie uczestniczyy. Byy strzay na bramk,
w ktrej stan sam go, konkurs rzutw do kosza oraz biegi
wahadowe, w ktrych wszyscy
chtnie brali udzia. Nie zabrako take zabaw, ktre do niedawna byy bardzo popularne,
a dzisiaj s coraz bardziej zapomniane. Grano wic w gum i w
krconk. Uczestnicy poszczeglnych konkurencji i zabaw

obdarowani zostali sodkimi

nagrodami.
A 133 dzieci z gminy Wielka Nieszawka skorzystao z
moliwoci wyjazdu na kolonie
organizowane przez wjta Kazimierza Kaczmarka. W dniach
od 10 do 23 lipca najmodsi
mieszkacy gminy przebywali
w wojewdztwie maopolskim
w miejscowoci Ochotnica Grna (45 dzieci) oraz Ochotnica
Dolna, gdzie czas spdzao a 88
osb. Uczestnicy mieli mnstwo
atrakcji, wrd ktrych byy
m.in. zwiedzanie sowackiego
zamku w Starej Lubowni oraz
wycieczki do Starego i Nowego
Scza. Tam zwiedzay katedr,
synagog, stare miasto, ruiny
zamku oraz skansen - Sdecki
Park Etnograficzny. Program
obejmowa rwnie zwiedzanie
sanktuarium w Ludmierzu,
ruin gotyckiego zamku Czorsztyn, z ktrego roztacza si wi-

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

Dzieci z gminy miay okazj spdzi duo czasu na wieym

powietrzu m. in. w Szczawnicy oraz w Pieninach.

dok na pooony niej zalew. W

Niedzicy atrakcj bya zapora
oraz redniowieczna warownia
Zamek Dunajec, a w Dbnie drewniany gotycki koci
z XV wieku, wpisany na list
UNESCO i uwaany za jeden
z najpikniejszych kociow
drewnianych na caym wiecie. Dzieci zobaczyy rwnie
kopalni soli w Bochni, wwz Homole oraz miejscowo
opuszn, w ktrej znajduj si
muzeum Tetmajerw oraz tzw.
Tischnerwka, budynek, w
ktrym znajduje si izba pamici ks. J. Tischnera. Odbyy si

rwnie wycieczki do Szczawnicy i Parku Rozrywki Rabkoland oraz objazdowa wycieczka

po Pieninach z pywaniem po
Zalewie Czorsztyskim w gondolach, zwiedzaniem bacwki
na terenie Pieniskiego Parku
Narodowego, wejciem na gr
Wdar i przejadk wycigiem
krzesekowym. Oprcz tych
wszystkich atrakcji, kolonici na
co dzie korzystali z boisk sportowych, ktre znajdoway si
przy ich kwaterach, a wieczorami bawili si na dyskotekach.

ZAWIE WIELKA

20

POZATORUN.PL

Cztery tygodnie
za nami
Zakoczyy si pkolonie organizowane
na terenie gminy Zawie Wielka
Micha Ciechowski | fot. nadesane
Ponad sto pidziesicioro dzieci wzio udzia w tegorocznych
pkoloniach, ktre odbyway
si na terenie Grska, Przysieka i yna. Od 18 lipca do 12
sierpnia trway cztery turnusy,
w ktrych najmodsi mieszkacy odwiedzili m.in. mylciskie
ZOO czy Muzeum Pimiennictwa i Drukarstwa w Grbocinie.
Pkolonie podzielone byy
na dwa bloki tematyczne, w kadym po dwa turnusy opisuje
Renata Dobrowolska, dyrektor
Domu Kultury w Grsku i prezes
Stowarzyszenia Inicjatyw Spoecznych Razem dla Przyszoci. Na pocztek zajlimy si
tematem Ochrona fauny i flory
powiatu toruskiego podstaw
edukacji ekologicznej dzieci i
modziey, a w sierpniu za Budowaniem odpowiedniej postawy
spoecznej i kierowaniem odpowiednich zachowa moralnych
wrd dzieci z patologicznych
rodzin przez edukacj i zabaw.
I tej u nas nie zabrako.

Oba realizowane zadania

otrzymay dofinansowania Starostwo Powiatowe w Toruniu
wsparo pierwszy projekt kwot
7,400 zotych, drugi za odby
si dziki dofinansowaniu przez
Gminn Komisj Przeciwdziaania Problemom Alkoholowym.
W cigu czterech tygodni
dzieci poznay tajniki tresury
psw, wyjeday do kina, a take wziy udzia w zajciach edukacyjno-rekreacyjnych
Woda
cudowna ciecz w kompleksie
CSiR OLENDER w Wielkiej
Nieszawce dodaje przedstawicielka DK. Nie zabrako rwnie wizyty w Muzeum Bajek i
lekcji w Muzeum Pimiennictwa
i Drukarstwa w Grbocinie, gdzie
mali odkrywcy nauczyli si, jak
czerpa papier.
Najwiksz popularnoci cieszy si jednak pobyt w Lenym
Parku Kultury i Wypoczynku
w Mylcinku, gdzie najmodsi
wzili udzia w warsztatach ekologicznych i poznali mieszkacw ogrodu. Podobne zajcia

W koloniach wzio udziao ponad sto pidziesicioro dzieci.

odbyy si rwnie dziki aktywnemu wsparciu pkolonii przez

Nadlenictwo Cierpiszewo. To
tam dzieci przeszy ciek ekologiczn, mogy wsplnie bawi
si na wieym powietrzu i upiec
kiebaski na ognisku.
Na zakoczenie pkolonii
kady uczestnik otrzyma pamitkowy dyplom i sodki upominek podsumowuje Renata
Dobrowolska. Mamy nadziej,
e wszyscy bd mile wspomina

Dziaaj dla mieszkacw

Lokalna Grupa Dziaania Zakole Dolnej Wisy opracowaa
now strategi rozwoju
Micha Ciechowski
W tym roku mija dziesi lat od
powstania jednej z prniej rozwijajcych si Lokalnych Grup
Dziaania w regionie. Od roku,
jednym z czterech czonkw
"Zakola Dolnej Wisy" jest rwnie gmina Zawie Wielka. Organizacja wanie opracowaa
now strategi rozwoju na lata
2016-2023.
Lokalna Grupa Dziaania Zakole Dolnej Wisy to trjsektorowe partnerstwo dziaajce w
formie stowarzyszenia. Powoane
zostao podczas zebrania zaoycielskiego 16 lutego 2006 roku w
Watorowie k. Kijewa Krlewskiego. W skad jej wchodz Dbrowa

Chemiska, Kijewo Krlewskie,

Unisaw i, od roku, Zawie Wielka. Od pocztku istnienia grupa
dziaaa prnie na polu promocji
produktw tradycyjnych
- W naszych dziaaniach
na rok 2016-2023 skupimy si
przede wszystkim na pracach
zwizanych ze wzrostem zatrudnienia w regionie, a take konkurencyjnoci i rozwoju przedsibiorczoci na obszarze LGD
Zakole Dolnej Wisy - informuje
Justyna Przybyszewska, koordynatorka Stowarzyszenia w gminie
Zawie Wielka. - W ramach tego
celu realizowane bd przedsiwzicia dotyczce udzielenia
wsparcia osobom planujcym

prowadzenie wasnej dziaalnoci gospodarczej na terenie LGD

i osobom, ktre chc rozwija
swoje przedsibiorstwa. Na ich
tworzenie przeznaczone zostanie
1 050 000 z, na rozwj za 1 500
000 z. Na terenie gminy Unisaw
stworzony zostanie take may
inkubator przedsibiorczoci.
Jednym z gwnych celw
bdzie take podniesienie wiadomoci i wiedzy mieszkacw
regionu w zakresie ochrony rodowiska, zmian klimatycznych i
innowacji. Wzronie aktywno
spoeczno-gospodarcza
oraz
spoeczno-zawodowa w rodowisku zagroonym ubstwem lub
wykluczeniem spoecznym na te-

REKLAMA

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

czas spdzony podczas naszych

warsztatw, zabaw i chtnie wrc do nas take w przyszym roku.
Projekt letnich pkolonii
przygotowany zosta przez czonkw Stowarzyszenia Inicjatyw
Spoecznych Razem dla Przyszoci z Grska, ktre jest organizatorem tej formy wypoczynku.
Chcielibymy serdecznie
podzikowa starocie powiatu
toruskiego, panu Mirosawowi Graczykowi i wjtowi gminy

Zawie Wielka, panu Janowi Surdyce, za dofinansowanie wypoczynku letniego dla dzieci, oraz
dyrektorom szk panu Jarosawowi Sobczakowi z placwki
w Przysieku i pani Monice Stafiej z placwki w ynie za pomoc przy organizacji pkolonii
podsumowuje Renata Dobrowolska, dyrektor Domu Kultury
w Grsku i prezes Stowarzyszenia
Inicjatyw Spoecznych Razem
dla Przyszoci.

renie LSR.
Obecnie gmina Zawie Wielka prowadzi konsultacje spoeczne dotyczce opracowania
Programu Rewitalizacji gminy na
lata 2016-2023. Wszystko po to,
aby w przyszym roku wystpi
do LGD o rodki na proponowane dziaania.
- Do 10 sierpnia na terenie
prowadzone byy konsultacje
spoeczne w formie badania ankietowego, ktrych przedmiotem
jest analiza sytuacji spoeczno-gospodarczej gminy Zawie
Wielka, obszarw wymagajcych
wsparcia oraz tych wstpnie typowanych do rewitalizacji. Planowane dziaania rewitalizacyjne
maj spowodowa oywienie spoeczne, popraw jakoci i dostpnoci infrastruktury spoecznej,
take dla osb niepenosprawnych, popraw poziomu edukacji,
wczenie osb starszych w ycie
spoeczne gminy, oywienie gospodarcze, rozwj turystyki wiejskiej i popraw oferty kulturalnej
regionu.
Jeszcze w 2016 roku osoby
planujce utworzenie nowego

przedsibiorstwa lub rozwj istniejcego mog skada wnioski

o dofinansowanie operacji. Od
2017 w dziaaniach stowarzyszenia znajd si m.in.: tworzenie
inkubatorw przedsibiorczoci,
pozyskiwanie grantw na ochron dziedzictwa oraz inwestycje i
infrastruktur komunikacyjn w
regionie. Do 2020 roku podejm
si rwnie dziaa dot. ochrony
rodowiska.
- W ramach uwzgldnionych
celw realizowane bd take przedsiwzicia zwizane ze
wzmocnieniem rozwoju oglnodostpnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej i kulturalnej na terenie LGD
- dodaje Przybyszewska. - Wie
si to te z rozwojem infrastruktury komunikacyjnej poprawiajcej spjno terytorialn.
Wszystkie te dziaania skierowane s do lokalnej spoecznoci
z terenu objtego LSR. Oprcz
aktywizacji mieszkacw, poprawiaj warunki ycia, zwikszaj
wiadomo i dziaaj dla kadego - razem i z osobna.

EDUKACJA

POZATORUN.PL

21

Jeden krok do zawodu

W trakcie urlopu i wakacji nie zapomnij o tym, aby zapisa si do Centrum
Edukacji Dorosych. Dla naszych czytelnikw niespodzianka!

Wakacje trwaj w najlepsze

i wikszo z nas cakowicie
poddaje si ich leniwej atmosferze. S jednak i tacy, dla ktrych ten czas to okres wzmoonej pracy.
Dla Centrum Edukacji Dorosych w Toruniu lipiec i sierpie to okres naboru suchaczy
na kolejny rok szkolny. Chocia w czasie przerwy wakacyjnej nie odbywaj si zajcia, to
drzwi szkoy praktycznie si nie
zamykaj, a telefony nie milkn.
Oferta kierunkw i form
ksztacenia jest bardzo bogata.
Pracownicy czuwaj nie tylko
nad dopenieniem formalnoci
zwizanych z zapisem do szkoy,
ale przede wszystkim nad dopasowaniem najlepszej cieki
edukacyjnej do potrzeb zainteresowanej osoby.
- Odwiedzaj nas czsto osoby, ktre chc zapisa si na
kurs masau. Moje pracownice
natychmiast pytaj: dlaczego
kurs? Dwa lata nauki w Studium Zdrowia Centrum Edukacji Dorosych na kierunku
technik masaysta umoliwiaj
bezpatne zdobycie pastwowego dyplomu uznawanego w
caej UE. Czsto okazuje si,
e dana osoba nie pomylaa o
podjciu nauki w szkole police-

alnej, poniewa nie ma matury,

a nikt jej nigdy nie powiedzia,
e przy zapisie do szkoy policealnej matura nie jest wymagana. Wystarczy wyksztacenie
rednie.
wiadectwo
ukoczenia
szkoy redniej jest przepustk
do zdobycia u nas tytuu technika masaysty, opiekuna medycznego lub w domu pomocy
spoecznej oraz asystenta osoby
niepenosprawnej.
- Ksztacenie mona podj
rwnie na kierunku technik
informatyk, technik ekonomista, technik administracji bd
rachunkowoci, technik bhp
czy ochrony fizycznej osb i
mienia - wylicza dyrektor Centrum Edukacji Dorosych, Teresa Synik. - Nauka na kadym z
kierunkw jest bezpatna i trwa
od roku do dwch lat. Zajcia
odbywaj si w zalenoci od
formy ksztacenia trzy razy w
tygodniu lub co dwa tygodnie w
weekendy.
Dla osb zajmujcych si w
szkole praktyczn stron procesu ksztacenia priorytetem
jest organizacja zaj i praktyk
zawodowych pozwalajca suchaczom na wywizywanie si z
codziennych obowizkw oraz
na prac zawodow.
- Nie kady zdaje sobie spra-

w, e obecny system edukacji

przewiduje rwnie moliwo
zdobycia kompetencji z zakresu danego zawodu osobom,
ktre nie posiadaj redniego
wyksztacenia - mwi Teresa
Synik. - Coraz wikszym zainteresowaniem ciesz si, realizowane w systemie zaocznym,
Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe. Osoba, ktra ukoczy
Kwalifikacyjny Kurs Zawodowy i zda pastwowe egzaminy,
zdobdzie umiejtnoci w wybranym przez siebie zawodzie.
Jeeli w trakcie nauki na kursie
lub pniej zdobdzie rwnie

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

wyksztacenie rednie, otrzyma

take dyplom w tym zawodzie
i prawo do posugiwania si
tytuem zawodowym - na przykad technika elektryka czy mechatronika.
- W Centrum Edukacji Dorosych w Toruniu Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe mog by
organizowane w zawodzie opiekuna medycznego, asystenta
osoby niepenosprawnej, opiekunki rodowiskowej, technika
informatyka, technika elektryka, elektronika czy mechatronika, technika rachunkowoci,
technika ekonomisty, technika

administracji oraz technika

ochrony fizycznej osb i mienia
- wylicza dyrektor Synik.
Przy Centrum Edukacji Dorosych prowadzona jest te
szkoa dla modziey -Toruskie Technikum Informatyczne.
Dysponuje ona jeszcze wolnymi miejscami dla absolwentw
gimnazjw.
Stae asy w rkawie Centrum
Edukacji Dorosych to blisko
dwudziestoletnie dowiadczenie w ksztaceniu modziey i
dorosych w Toruniu, Brodnicy,
Grudzidzu, Bydgoszczy i Chemnie, penienie funkcji orodka
egzaminacyjnego dla zawodw,
niezawodna kadra dydaktyczna skadajca si z pasjonatw
praktykujcych w zawodach,
ktrych ucz, wasne profesjonalne pracownie szkolne zaj
praktycznych oraz wsppraca z
renomowanymi placwkami w
zakresie praktyk zawodowych.
- Wakacyjny as? - pyta dyrektor Teresa Synik - Specjalna
oferta dla czytelnikw.
Osoby, ktre do 15 sierpnia
zapisz si do naszej szkoy, na
haso Poza Toru otrzymaj
gratis dodatkowy kurs, zwizany z wybranym przez siebie kierunkiem ksztacenia.

KONKURS

22

POZATORUN.PL

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

POZATORUN.PL

EDUKACJA

23

UBEZPIECZENIE NNW fakty i mity

w wietle aktualnych zmian przepisw
Szanowni Rodzice,
Reprezentanci Rady
Rodzicw,
Reprezentanci
Placwek Owiatowych
Przed Pastwem kolejny rok
szkolny, a wraz z nim kolejne wyzwania, take te zwizane z kwesti bezpieczestwa przedszkolakw, uczniw oraz studentw.
Nowy rok szkolny bdzie rni
si od poprzedniego w wielu
aspektach, w tym take w kwestii
funkcjonowania ubezpiecze nastpstw nieszczliwych wypadkw potocznie zwanymi NNW
szkolne ( take s ubezpieczenia
NNW skierowane bezporednio do wychowankw obkw i
przedszkoli oraz dla studentw ).
Faktem jest wejcie w ycie w
dniu 01.01.2016 r. nowej ustawy, tj. Ustawy z dnia 11 wrzenia
2015 r. o dziaalnoci ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, ktra
zmienia oblicze rynku ubezpieczeniowego. Celem ustawodawcy jest cakowite zatrzymanie
procederu, gdzie gwnym kryterium wyboru ubezpieczenia
NNW przez placwk owiatow
( obek, przedszkole , szko ,
uczelni wysz itp. ) byy dodatkowe dla niej korzyci, zarwno
te w formie materialnej jak i niematerialnej. Zmiany na rynku
ubezpiecze, ktre niesie za sob
wejcie w ycie ww. Ustawy to
midzy innymi reorganizacja dotychczas powszechnych praktyk
dotyczcych dystrybucji ubezpiecze w placwkach owiatowych,
w tym przede wszystkim grupowych ubezpiecze zawieranych
na cudzy rachunek.
Podstawowym mitem jest ,
e przedmiotowe ubezpieczenie
NNW jest obowizkowe , e wychowankowie placwek owiatowych nie mog by ubezpieczani
w tym zakresie poza placwk
owiatow . Natomiast w rzeczywistoci kady rodzic i opiekun
prawny ma prawo sam decydowa w jaki sposb i na jakich zasadach jego dziecko bdzie ubezpieczane .
Dotychczasowa
praktyka
niestety opieraa si wanie na
utrzymywaniu rodzicw i opiekunw w mylnym przekonaniu
o koniecznoci ubezpieczenia

swoich dzieci za porednictwem

placwek owiatowych. O ile sam
fakt ubezpieczania za porednictwem placwek owiatowych
nie jest oczywicie naganny i jest
bardzo wygodny dla zainteresowanych to ju sposb i zasady na
jakich byy takie ubezpieczenia
zawierane zasuguje na potpienie . Placwki owiatowe wraz z
ubezpieczycielami, przy organizacji ubezpiecze grupowych dla
swoich wychowankw, wypromoway model zawierania umw
ubezpieczenia za wynagrodzeniem (korzyci) od Towarzystwa
Ubezpieczeniowego. Korzyci te
przybieray zarwno formy materialne jak i niematerialne, i szybko stay si wanym kryterium
wyboru oferty ubezpieczeniowej
wanie przez placwk owiatow .
Dotychczas rodzice opiekunowie prawni , jako bezporednio zainteresowani ubezpieczeniem wasnych dzieci w
placwkach owiatowych, nie
byli informowani o dodatkowych gratyfikacjach dla tych
placwek pyncych z wyboru
danego ubezpieczenia. Zatajanie
informacji, e korzy dla placwek owiatowych wpywa na jako ochrony ubezpieczeniowej
byo zjawiskiem powszechnym.
Wprowadzone zmiany wyranie
chroni prawa konsumenckie,
by umowy ubezpieczenia NNW
zawierane w placwkach owia-

towych byy transparentne i jasne, a waciwa proporcja jakoci

i zakresu ubezpieczenia do ceny
wysokoci skadki nie budzia
adnych wtpliwoci.
Uwagi wymaga fakt, i funkcjonujcy dotychczas system zawierania umw ubezpieczenia dla
wychowankw placwek owiatowych funkcjonowa na zasadzie
narzucenia przez organ decyzyjny placwki okrelonej umowy
ubezpieczenia z okrelon skadk, bez moliwoci uprzedniego
zapoznania si rodzicw, jako
bezporednio zainteresowanych,
z warunkami umowy. Nowe
przepisy take w tym aspekcie
wzmacniaj pozycj konsumenta jako beneficjenta wiadcze i
ustawowo gwarantuj mu dostp
do informacji o produkcie.
Celem ustawodawcy jest konsekwentne propagowane najlepiej pojmowanego interesu konsumenta, co dalej oznacza, e
niedopuszczalne jest oferowanie
ubezpieczenia, ktre kosztem
jakoci i zakresu zapewnia placwce owiatowej korzyci. Wynagrodzenie, czy inna tak zwana
darowizna przybierajca rne
formy, od wsparcia finansowego
bd rzeczowego, w tym odpis,
prowizj, rabat na inne produkty
z oferty ubezpieczyciela itp., s w
myl nowej ustawy korzyciami, a
wic s niedopuszczalne.
W tym miejscu naley jednak
pamita, e zwolnienie grupy

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016

uczniw, bdcych w trudnej

sytuacji materialnej, z opaty za
ubezpieczenie jest zgodne z aktualnymi przepisami prawa. Poza
tym nie jest wykluczone udzielanie rnego rodzaju bonifikat czy
upustw, rabatw itp. dla okrelonych grup ubezpieczonych
- w tej sytuacji jest to zwizane
z indywidualn sytuacj materialn. Taka praktyka jest bardzo
korzystna w aspekcie spoecznym
i jest wanym argumentem akurat za zawieraniem grupowych
ubezpiecze NNW w placwkach
owiatowych .
Inn form wsparcia placwki
owiatowej jest skorzystanie z zasobw funduszu prewencyjnego.
rodki z funduszu prewencyjnego, ktre przeznaczane s przede
wszystkim na likwidacj zagroe ycia i zdrowia ludzi oraz
ochron ich mienia, a gwnym
celem dziaalnoci funduszu jest
zmniejszenie szkodowoci i poprawa bezpieczestwa uczniw
w szkoach ( remonty schodw,
balustrad, monitoring itp. ) , ale
finansowane ze skadki ubezpieczeniowej, s take bezporedni
korzyci dla placwek owiatowych. Na skutek oddania czci
skadki ubezpieczeniowej pod
postaci funduszu prewencyjnego obniona zostaje znacznie jako i zakres ubezpieczenia. Jeeli
fundusz prewencyjny jest skorelowany z wyborem okrelonego
ubezpieczenia, w myl zapisw

Ustawy naley to rozpatrywa

jako przyjcie korzyci za wybr
oferty ubezpieczeniowej, co stanowi bdzie take naruszenie
prawa.
Jeli chodzi o Rady rodzicw
to oczywicie maj prawo pozyskiwa wsparcie materialne bd
finansowe dla placwek owiatowych zarwno od rodzicw, jak
i ze rde zewntrznych, jednak
otrzymanie dodatkowych profitw za wybr i zawarcie umowy
ubezpieczenia NNW w myl obowizujcych przepisw powinno
by uznane jako przyjcie korzyci w zamian za przyjcie oferty
co jest oczywicie niedopuszczalne.
Powyej przytoczone obostrzenia maj zdecydowanie
charakter prokonsumencki, z
ukierunkowaniem na wzmocnienie wiadomoci i ochrony
klienta. Jednak w aden sposb
nie mona mniema, e ustawodawca wprowadza zakaz dystrybucji ubezpiecze NNW przez
placwki owiatowe. Po stronie
placwek owiatowych ley nie
tylko zapewnienie bezpiecznych
warunkw dla swoich wychowankw, ale rwnie zapewnienie podopiecznym odpowiedniej ochrony ubezpieczeniowej,
ktra zapewni szybk wypat,
zaspokajajc roszczenia z tytuu
wypadku majcego miejsce na
terenie szkoy. Takie rozwizanie
po czci odsunie od szk publicznych ryzyko egzekwowania
zadouczynienia z tytuu odpowiedzialnoci cywilnej za poniesion szkod z winy niedopenienia obowizku zapewnienia
bezpieczestwa.
Rozpatrujc kwesti bezpieczestwa w wielopaszczyznowym aspekcie, placwka owiatowa i jej reprezentanci, jako
bezporednio
zainteresowani,
winni stworzy warunki zapewniajce swobodny dostp do korzystnej dla uczniw oferty ubezpieczenia.
Reasumujc rodzic-opiekun
prawny ma pen swobod w wyborze ubezpieczenia NNW dla
swojej pociechy!
TEMIDAS Consulting Group
www.kancelaria-temidas.pl

Poza Toru

. 12 sierpnia 2016