Obcienia wystpujce w obiektach przemysowych:

1. ciary wasne elem. konst. oraz elementu staego wyposaenia obiektu

(fundamenty supy, elementy podtrzymujce stropy, elem izolacyjne i okadzinowe,
okna, drzwi, izolacje termiczne, posadzki tynki, akustyczne)
2. obcienia zmienne:
*obcienia uytkowe (na poszczeglnych stropach, schodach, posadzkach) s
okrelone przez technologa,
*obcienia niegiem zwizane z stref wystpowania obiektu, rednie opady
atmosferyczne, efekt workw nienych (gdy ssiadujce dwa obiekty o rnych
wysokociach),
* obcienia wiatrem -w budynkach mieszkalnych czsto si pomija, ale nie w
przemysowych, szczeglnie przy obiektach smukych i wysokich Cp zaley od
rnicy wysokoci hali oraz od wymiarw budynku, rodzaju materiau-chropowatoci
W przypadku konstrukcji kratowych wie, masztw obcienie wiatrem bdzie
wiksze ni obcienie na same prty, suma wszystkich obcie na poszczeglne
prty zaley od uksztatowania profili (najlepsze profile z rur),
*obcienie od urzdze transportowych wzki widowe suwnice (podwieszane i
natorowe), wycigi przejezdne suwnice dziaaj na konstrukcje siami skupionymi,
pooenie urzdze zmienne,
* obcienie wzkami widowymi dotyczy posadzek informacje dostarczane przez
technologa,
* obcienie parciem gruntu nie zawsze wystpuje, wystpuje na ciany piwnic,
zbiornikw podziemnych elbetowych, zbiornikw magazynujcych wod dla
zakadw przemysowych,
* obcienie parciem cieczy zbiorniki na wod, paliwo, gaz,
* obcienie parciem materiaw sypkich silosy na cement zarobniki, pojemniki na
materiay,
*obcienie oblodzeniem dotyczy konstrukcji stojcych na otwartej przestrzeni,
obiektw wysokich, stalowych konstrukcji,

*obcienie temperatur (1atmosferyczne, 2 termiczne zwizane z produkcja huty

kunie chodnie.
* Obcienie o charakterze wyjtkowym:
*wywoane mechanizmami sejsmicznymi, wulkany huragany,
* efekty podmycia fundamentu zwizane z erozja gruntu, woda z procesu
technologicznego,
*uderzenia pojazdami odpowiednie zaprojektowanie cian,
* wybuchy skadowanych materiaw gazy pyy o odpowiednim steniu,
*poary obiektw przemysowych spowodowane wpywami wew
* wpywy technologiczne wystpujce w obiektach przemysowych:
*dynamiczne pochodzce od pracujach maszyn i urzdze,
*wpywy termiczne od zainstalowanej technologii np. od rur przewodzcych
spron par,
* wpywy korozyjne opary kwasw w powietrzu,
* zapylenie uboczny skutek produkcji w elektrowniach gdzie sa myny do mielenia
wgla na mia cementowy, zapylenie powoduje zwikszenie obcie,
* szkody grnicze wynikaj z lokalizacji nad dawnymi wyrobiskami kopalni,
moliwo zawalenia kanaw, chodnika, stosowa odpowiednie fundamentowania
zapobiegajce tzw. maym trzsieniom ziemi
Rozwizanie konstrukcji hal przemysowych :
* zalene od wymiarw konstrukcji poszczeglnych kondygnacji,
* od iloci supw i ich rozstawu,
* pomieszczenie na materiay
* im wiksze rozpitoci obiektw tym wiekasza funkcjonalno, ale i wikszy koszt,
* warstwy modularne (sytuacje wyjtkowe 5,0 i 6,50)
* parametry wpywajce na wysoko pomieszczenia hali: wysoko urzdze
znajdujcych si w hali, minimalna wysoko podnoszenia suwnicy hmin, nono
suwnicy i jej gabaryty,

* warunki gruntowo wodne od rodzaju podoa zaley czy bdziemy podpiwnicza

hale od poziomw wd gruntowych, mona wykona szczelna wann elbetow,
* nono podoa, jeli podoe nie przenosi obcie to wymienimy podoe
gruntowe pod caym fundamentem, jeeli warstwa gruntu jest maa, wzmocnienie
podoa przez stosowanie kolumn piaskowych, wirowych, lub zaczynem
cementowym,
posadowienie porednie: pale studnie ciany szczelinowe
kryteria doboru konstrukcji :
* dobre warunki gruntowe, obiekty o znacznej wysokoci 20-30m rozwizujemy
jako ukad sztywny,
* podoe gruntowe nie najkorzystniejsze obszary szkd grniczych, ukady
3przegobowe,
* w ukadach statycznie wyznaczalnych osiadanie 1 podpory nie powoduje stanu
awaryjnego a tylko deformacje konstrukcji
system budownictwa przemysowego P-70: suy do ksztatowania hal z gotowych
prefabrykowanych elem,
*jest systemem prefabrykowanym, w ktrym gwnymi elem sa elem elbetowe i
elem sprone,
* system ten umoliwia tworzenie hal przemysowych o nast. Siatkach slupw
(12x12, 12x15 12x18 12x21 12x24 i 6x6 6x9 6x12 6x15 6x18 6x21 6x24),
* wyrniamy elem: pyty dachowe (pachwinowe paskie, upinowe , standardowe
pod wietliki, wzdu okapu- niektre maja ebra usztywniajce lub wietliki
dachowe),
dwigary dachowe (strunobetonowe- w zakadzie prefabrykacji sprane do formy
wprowadzone struny: nacignite zabetonowanie szybkie dojrzewanie obcicie strun
sprenie,

kablobetonowe o rozpitoci 18,0 21,0 24,0 pracuj w 2 etapach: sam, po

zabetonowaniu
-slupy projektowane indywidualnie : w nawach bez transportu b = 30,40,50cm h =
30,40,50,60,70,80 o systemowa 15 cm od krawdzi zew
Systemy dowietlenia :
* wietliki lekkie konstrukcje stalowe zaizolowane pyt warstwow, przewietlone
powierzchnie boczne, konieczno mycia wietlikw, na wysokoci wikszej od 6m
jest obowizek szklenia szkem zbrojonym lub z poliwglanu,
* wietliki gsienicowe, kalenicowy trjktny
Usztywnienia poprzeczne :
*sztywno poprzeczn zapewniaj supy utwierdzone w fundamentach i poczone z
dwigarami, sztywno poprzeczna zapewniaj ramy,
*sztywna tarcza pozioma stropu, siy poziome przenoszone sa na ciany szczytowe
ktre przekazuj obcienia z kondygnacji na kondygnacje do fundamentw, supy
zamocowane przegubowo,
* sztywne tarcze, wewntrzne supy przegubowe, ciany szczytowe w formie ramy,
*stenia w cianach szczytowych w ksztacie krzyy,
usztywnienia podune :
* rygle podune i poprzeczne poczone ze supami (rama przestrzenna) kady sup
jest elem usztywnienia,
*skrajne tarcze ktre przejmuj obcienie gdy budynek jest wielokondygnacyjny to
tarcze przez wszystkie kondygnacje,
*ramy w miejscu czarnych pul,
* wykonanie ste w skrajnych polach; usztywnienie budynkw halowych: ramy
poprzeczne, w cianach szczytowych wiatrownica-sterzenie wiatrowe na wysokoci
ok. 2/3 gdy jest dua pow ciany szczytowej , ciany szczytowe

Suwnice: - przenoszenie adunku na obiektach przemysowych:

* suwnice natorowe: jednodziwgarowe kada suwnica wyposaona w 3 niezalene
napdy, ruch suwnic w wzdu, wycigarka porusza si w poprzek, podnoszenie haka
suwnicy, belka gwna jest najczciej elem dwuteowym,
*suwnice podwieszane zajmuj mniej miejsca, maa nono dwigar musi mie
wiksz nono, wysoko podwieszana ,
* suwnica konsolowa stosuje si gdy mamy podzia hali na 2 strefy (rne procesy
technologiczne) , pozwalaj na obsugiwanie jednego stanowiska pracy niezalenie
od caej hali, wada przekazywania obcie poziomych musza by stosowane slupy
o duej wytrzymaoci,
*suwnica bramowa obsuguje prace skadowe na wolnej przestrzeni, nie wymagaj
slupw i belek podsuwnicowych ale trzeba wykorzysta belki fundamentowe,
pomidzy szynami przestrze wypeniana tuczniem ktry umoliwia przejazd
pojazdw przez szyny,
*urawie supowe i przycienne do obsugi 1 stanowiska pracy, maja wasny sup
lub sa mocowane do supa hali, wymagaj bardzo masywnych fundamentw aby nie
dochodzio do odrywania fundamentu (rozkad napre pod podstawa mniejszy od
0) zakres pracy prawie 360 stopni,
*wcigniki acuchowe (ju nie stosowane) i linowe (czciej stosowane) wycigarka
mocowana na belk 2 teowa adunek przenoszony wzdu toru belki, przyjedaj ze
stanowiska na stanowisko
Obcienia wywoane przez suwnice natorowe:
-suwnice przekazuj obcienia w miejscach w ktrych stykaj si z konstrukcja
Rmax katalogowa sia nacisku suwnicy na szyn toru jezdnego,
Rmin

nie

jest

podawana

przez

producentw

bo

nie

jest

potrzebna

V=Rmax*B*gammaf
B - wspczynnik dynamiczny zaleny od typu suwnicy grupy natenia pracy
analizowanego elm B=1,0-1,4 ,

gamma f wspczynnik obcienie od 1,1-1,2 zaley od grupy natenia pracy,

intensywno wykorzystania suwnicy, czstotliwo wykorzystania max nonoci
obcienia poziome
*prostopadle do toru gdy nie rwne przesuwanie mostu suwnicy , obcienia
dodatkowo przekazywane przez dowolne koo suwnicy , gdy podnoszenie adunku
odbywa si nie osiowo
* rwnolegle do toru gdy most suwnicy zaczyna swj ruch lub hamuje, dziaanie si
poziomych jest rozdzielne albo wystpuje rwnolegle albo prostopadle
*wiatrem :
*stan roboczy suwnica pracuje na estakadzie i jest naraona na dziaanie wiatru
Wr=c*qr*A
c - wspczynnik aerodynamiczny zaleny od smukoci proporcji elm na ktre dziaa
reakcja, ksztatu przekroju c=od 0,6-2,2 qr- obcienie wiatrem ,
A pole pow na ktra dziaa wiatr,
*stan spoczynku wiatr dziaa tylko na most suwnicy, suwnica nie pracuje
Ws=C*Ce*Ct*B*qs*A
C-wspolczynnik aerodynamiczny
qs-cisnienie wiatrem
A- pole pow
Ce-wspolczynnik ekspozycji, zaley od uksztatowania terenu,
Kategorie terenu:
A-teren odkryty z nielicznymi przeszkodami, B-teren zamknity mniejszy od 10 m,
C- teren zamknity do 30 m
Ct-wspolczynnik czasu pracy suwnicy okrela si przewidujc w latach okres
uytkowania obiektu 20 lat 0,9 strefa druga 0,85 strefa 3,
B wspczynnik dynamicznych poryww wiatru B=2,0

Konstrukcje i obliczenia belek podsuwnicowych:

belki elbetowe, belki strunobetonowe lub kablobetonowe rozpito 12 m
(typowe),
belki stalowe lepiej znosi obcienia dynamiczne, wad jest niska odporno na
czynniki korozyjne, celem tych belek:poszerzenie grnego pasa , nadanie wikszej
sztywnoci ,dynamiczne przemieszczenie poziomych, docienie pionowe przenosi
cay przekrj belki , docienie pionowe przenosi zakreskowane pole .
ukady z tnikiem kratowym schematy statyczne belek podsuwnicowych , belka
wolno podparta ,belka dwuprzsowa ,belka ciga
belka dwuprzsowa: mniej stykw montaowych , dodatkowe czniki ,docienia
w jednym przle przenoszone s te przez przso ssiednie ,ugicia s o 30%
mniejsze od belek wolnopodpartych ,momentw musimy szuka w dwch
przekrojach M=P*l*(n1+n2)
belki cige :caa belka bierze udzia w przejmowaniu obcie w najbardziej
skrajnym obszarze , dlatego czasami wzmacnia si skrajne przsa, belki te wymagaj
wykonania stykw montaowych, najmniejsze zuycie materiau, warunki nonoci
dla belek podsuwnicowych : sprawdzane s w okrelonych punktach Mx, My-max
moment zginajcy od obcienia (Wx1=Ix/y1 , Wx2=Ix/y2) wskaniki
wytrzymaoci

paszczynie

poziomej

Wy1=Iypg/(b/2);

Mx/(rol*Wx1)+My/Wy1<fd Mx/(rol*Wx1)+N/(A1*roy1)<fd Mx/(rol*Wx2)<fd

Gdzie
rol-wspczynnik zwichrzenia informujcy o wraliwoci belki na tzw. utrat paskiej
postaci zginania ;
N- sia rwnolega do osi belki ,
A1- pole przekroju grnej czci belki ,
roy1- wspczynnik niestatecznoci grnego pasa przy osiowym ciskaniu
1. Ugicia belek podsuwnicowych: -wolnopodparta:
ugicia pionowe fxmax=(Pv*l3)/(48EIx);
przemieszczenia poziome fymax=(H*l3)/(48EIy*p*g);

-dwuprzsowe

fmax=P**l3/EI

gdy

druga

sia

tym

samym

przle

fmax=P*(1+2)*l3/EI;
-cigle fmax= P*(1+2)*l3/EI gdy druga suwnica fmax= P*(1+2)*l3/EI+
P2*(3+4)*l3/EI;
Dopuszczalne ugicia belek podsuwnicowych:
-ugicia pionowe:
belki suwnic sterowane rcznie oraz belki wcignikw fxmax<=l/400;
belki suwnic o udwigu do 50 Mg (500kN) fxmax<=l/500;
belki suwnic o udwigu ponad 50Mg fxmax<=l/600;
-ugicia poziome:
belki suwnic sterowanych rcznie i suwnic podwieszanych fymax<=l/600;
belki suwnic(pozostae przypadki 90%) fymax<=l/1000;
-przemieszczenia poziome podpr: dla estakad oraz hal o budowie wraliwej na
pkania fy<=h/500; dla hal o budowie niewraliwej fy<=h/300 l<=20mm rnica
wzgldna przemieszcze poziomych dwch belek na jednej estakadzie
Wymagania: -obudowa elbetowa obudowa z kaset wypeniona wen mineraln;
dla ugi pionowych: fmax=P*(1+2)*l3/EI<=l/500; Ix>=(500P(1+2)*l2)/E;
fymax=H**l3/(Eiy*p*g)<=l/1000; Iy*p*g>=1000Hl2/E;
2. Ksztatowanie i obliczanie supw estakad podsuwnicowych:
a)elbetowe: -penocienne prostoktne bmin=30cm zalecane 40cm w przypadku
konstrukcji na wolnym powietrzu hmin=50cm i skok co 10cm;
-dwuteowe przekroje: wystpuj gdy wysoki estakady b>=25cm i h>=80cm
-aurowe: o gaziach rwnolegych (trudne wykonanie) b>=40cm i h>=70cm max
wytenie w miejscu osadzenia supa w fundamencie
o gaziach nierwnolegych (zbienych), poszerzanie supa powoduje mniejsze siy i
naprenia H*h=V1*a

b)stalowe: penocienne dwuteowe, skratowane (symetryczne o staym lub zbienym

przekroju i niesymetryczne)
Obliczanie obcienia przypadajcego na supy osobno liczymy w paszczynie
prostopadej do toru suwnicy, w paszczynie rwnolegej do toru (inaczej
traktowane supy elbetowe i stalowe); -elbetowe
-stalowe: stosuje si ukady ste do wys. estakady w paszczynie rwnolegej do
toru przemieszczenie si poziomych za pomoc uk. ste; pierwsze stenie
L<=50m, 2 stenie L>50m; cigna pracuj na rozciganie.
3.Przenoniki tamowe.
Su do podawania materiaw z dou na wysz kondygnacj lub do transportu
materiaw sypkich; bben kocowy D=125 do 2500mm, prdko przesuwu v=0,1
do 10m/s; Ilo transportowanego materiau (objto) od 10 do 40 tys. m3/h; - do
kilkunastu stopni; zale od kta wewntrznego transp. materiau; tama musi by
cay czas napita
Konstrukcje wsporcze maj wasne elem. konstrukcyjne (gdy rozpito >20m);
wzdu przenonikw wymagane co najmniej 1 przejcie; przejcie komunikacyjne
(gdy konstr. wykorzystywana jako przejcie midzy budynkami) Ek>=1000mm (min
szeroko); przejcie obsugiwane Eo>=750mm; przejcie naprawcze En>=500mm;
gdy wysoko 1900mm to nad przejciem musz by pomalowane kolorowe pasy
ostrzegawcze; lokalnie 500mm mona zmniejszy szerokoci Ek i Eo do tej
wartoci;
konstrukcje wsporcze wykorzystywane jako konstr. stalowe, powokowe; -konstr.
prtowe (kratownice): uk. jednoprzsowy (ktowniki zabezpieczajce czowieka
przed wpadniciem pod przenonik, kratka pomostowa aurowa, grny i dolny pas
dwuteownikw i skratowanie poprzeczne); uk. wieloprzsowe

4. Kominy:
a) murowane H<=100m;
b) elbetowe H<=300m (jednoprzewodowe lub wieloprzewodowe);
c) stalowe (rnorodno uksztatowania) H od 20 do 250m:
- wspornikowe H<=100m,
- z odcigami (z reguy due wysokoci, niewielkie rednice) liny kotwione do tych
samych lub oddzielnych fundamentw, znaczne pogorszenie warunkw uytkowych
wok komina H<=100m rednice <1,5m;
-na trjnogu H<=80m;
-w wiey kratowej
Obliczenia technologiczne pozwalaj okreli wys. komina (ze wzgl. na stan
zanieczyszczenia rodowiska, czy istniej ju jakie kominy, w zalenoci od rodzaju
spalin); rednice komina zale od iloci produkowanych spalin; wentylatory spalin
zwikszaj prdko przepywu gazw; elektrofiltry chemicznie oczyszczaj spaliny;
PN-88/B-03004

Kominy

murowane

elbetowe.

Obliczanie

statyczne

projektowanie.;
obowizek stos. izol. i wykadziny gdy temp. gazw >150st.C; trzony mog by
murowane z cegy kominwki lub zwykej, albo elbetowe (beton zbrojony)
monolityczne wykonywane metod lizgow na placu budowy ( grubo ciany
komina min 16cm).
Grubo ciany komina zaley od jego rednicy:
-murowane: Dz<=2m (gmin=20cm), Dz od 2 do 3,5m (gmin=25cm), Dz od 3,5 do 5
(gmin=30cm), Dz od 5 do 7,5 gmin=35cm;
-elbetowe: Dz<=2m (gmin=16cm), Dz od 2 do 5 (gmin=18cm), Dz>5m
(gmin=20cm).
Warstwa izol. termicznej (z materiau o niskim wspczynniku przewodnoci
cieplnej):
-wena ulowa (szara i biaa- najniszy wsp. przew. cieplnej, najlepsze)

uel paleniskowy
wata szklana;
Izol. term. gmin=6cm; grubo jest staa w poszczeglnych segmentach zmienia si z
przejcia z segmentu na segment (jest coraz wiksza w segmentach dolnych); Izol. ze
wzgl. na: -niska odporno zewntrznego paszcza na wys. rnice temperatur
efektem s zarysowania i pknicia dlatego stos. s stalowe obrcze ktre spinaj
kominy (co 1,5 do 2m)
Wykadzina wykonywana z:
-c. zwyka 12cm c. kominowa 10, 15cm
c. szamotowa 12cm (tw>=350stC); i=0 do 5%;
a)murowane i=const lub i=1 do 3% dla kominw o duych rednicach wylotu i
niszych, 3% dla kominw o mniejszych r. wylotu i wyszych.
b)elbetowe: i=0 niskie obiekty do 100m, mae rednice; i=1% kominy do 200m
Obcienie kominw wiatrem:
Pk=qk*ce*cx**d [kPa];
qk-charakt. cinienie prdkoci wiatru dla danej strefy zwikszone o 20%; dla I strefy
qk=1,2*0,25=0,3kPa dla II strefy qk=1,2*0,35=0,42kPa;
ce- wsp. ekspozycji zaley od sposobu uksztat. terenu wok komina, dla terenu
kat. A (nieodkryty z nielicznymi przeszkodami) ce=1,0 dla z od 0 do 10m;
cx- wsp. oporw aerodynamicznych zaley od smukoci obiektu =H/Dr i od
ksztatu przekroju, gbokoci powierzchni zewntrznej. Dr=F/H;
-dla elbetu cx=0,7(1-0,25log25*Dr/H)
-dla murowanych cx=0,9(1-0,25log25*Dr/H), H/Dr<=25;
-dla innych przekrojw cx=k*C; k=0,26-0,38log(Dr/2H);
C- zaley od ksztatu przekroju i kier. dziaania wiatru;
- wsp. dynamicznych poryww wiateru=2 dla H<=100m;
d- wsp. (ujmujcy wpywy) zaoe modelowych d=1,35 dla H<=100m, d=1,30
dla H od 100 do 250m, d=1,25 dla H>250

Wychylenie wierzchoka komina

ymax<=H/400 (murowane),
ymax<=H/200 (elbetowe),
ymax=q*Ho4/4EIo;
Ho- wys. komina ponad fundamentem (elbetowe, murowane- od cokou),
EIo- modu sprystoci materiau; B25- min klasa betonu dla komina;
Io moment bezw. komina w miejscu poczenia z fundamentem
a) I(z)=Io=const to ymax= q*Ho4/8EIo;
b) I(z)=Io(1-z/Ho) to ymax= q*Ho4/6EIo;
c) I(z)=Io(1-z/Ho)2 to ymax= q*Ho4/4EIo;
Inne

czynniki

niesymetryczne

powodujce

wychylenie

nasonecznienie,

wierzchoka:

niedoskonaoci

obrt

wykonania,

fundamentu,

niesymetryczny

przebieg korozji paszcza;

Powstawanie momentw II rzdu =Ho*pierw(No/EIo)<=0,35 obiekt nie jest
podatny na wpywy II rzdu,
gdy >0,35 to M=**f(z)*Mo ; f(z)=0,55(1+2z/Ho)(1-z/Ho)2; Mo to moment
zginajcy 1 rzdu w poziomie poczenia komina z fundamentem Mc=M+M.
Posadowienie komina. hmin=2m, Fcz1,25 Fwyl, h/b1,4, Df- rednica
fundamentu Df=(od 1/8 do 1/5)Ho; hf=(od 1/12 do 1/8)*Df
Ksztat pyty fundamentowej komina: -koowy (najmniejsze zuycie materiau,
najlepiej rozoone naprenia) wymagane przy H>70m;
Fundament komina musi spenia:
a)stadium eksploatacji (bierzemy pod uwag wszystkie elementy; naprenie
wystpujce pod podstaw komina max/min <= 5; o=N/F; M=M/W;
max=N+M; min=N-M (rys)

b) stadium remontowe (obcienie pionowe od paszcza, cokou i pyty) min*>=0

(by nie wystpio oderwanie pyty); N*=Nmin/F; M=M/W; max=N*-M;
min=N*-M
c) warunek nonoci podoa gruntowego wg. PN-81/B03020;
a) i b) sprawdzane dla obc. charakt. c) dla obcie obliczeniowych.
Obliczenie zbrojenia w pycie fund.:
-obc. symetryczne Po=N/F; Mvs- mom. promieniowy; Mts-mom.styczny; R/a od 1,6
do 3,5;
-obc. antysymetryczne Po=M/W