UTH w Radomiu Wydzia

Transportu i
Elektrotechniki

Laboratorium
Elektrotechniki
Temat:

Badanie obwodw RLC.

KIERUNEK: Transport
ROK: II
SEMESTR: 3

ROK
AKADEMICKI:
2015/2016
Ocena:

L.p Imi i nazwisko:

.
1.
Elbieta Kowalik Adamczyk
2.
Jarosaw Wilkowski
3.
Krzysztof Szukiewicz
4.
Robert Michalak
5.
Mikoaj Nowocie
Podpis prowadzcego:

I.

Grupa
laboratoryjna:
Data wiczenia:

08.11.2015r.

Schematy pomiarowe.

I.I Ukad pomiarowy szeregowego poczenia elementw RLC.

C

RL

R
A
At
V

VR

I.II Ukad pomiarowy rwnolegego poczenia elementw RLC.

A
A

At
V

RL

L
1

II.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Wykaz przyrzdw potrzebnych do wykonania

wiczenia.
Autotransformator- zasilanie ukadw.
Rezystor.
szt. 1
Cewka.
szt. 1
Kondensator szt. 1
Woltomierz analogowy. szt. 4
Amperomierz analogowy. szt. 4
Miernik cyfrowy.
szt. 1
Przewody czeniowe.

III.

Tabele pomiarowe. Pomiar wartoci prdw i napi w

obwodach.

III.I Tabela przedstawia wartoci elementw zastosowanych w

wiczeniu.

R
[]
103

Wartoci poszczeglnych elementw:

L
C
[H]
[F]
0,272
30

RL
[]
18,5

III.II Tabela pomiarowa dla szeregowego poczenia elementw RLC.

Sprawdzenie II Prawa Kirchoffa (napiciowego).
Szeregowe poczenie elementw RLC
Rodzaj
pomiaru:
1.
Praktyczn
ie
Obliczen Teoretyczni
ia
e
2.
Praktyczn
ie
Obliczen Teoretyczni
ia
e

Pomiar:

I
[A]
0,4

U
[V]
51

UR
[V]
40

UL
[V]
36,5

UC
[V]
45

0,406

50,058

41,82

34,48

43,13

0,45

57

45

41

50

0,457

56,35

47,07

39,93

48,5

III.III Tabela pomiarowa dla rwnolegego poczenia elementw RLC.

Sprawdzenie I Prawa Kirchoffa (prdowego).
Rwnolege poczenie elementw RLC
Rodzaj
pomiaru:
1.
Praktyczn
ie
Obliczen Teoretyczni
ia
e
2.
Praktyczn
ie
Obliczen Teoretyczni
ia
e

Pomiar:

IV.

I
[A]
0,445

U
[V]
37

IR
[A]
0,335

IL
[A]
0,4

IC
[A]
0,335

0,45

36,97

0,359

0,418

0,348

0,5

41

0,38

0,45

0,375

0,502

40,9

0,398

0,467

0,386

Wykresy wektorowe dla wybranych pomiarw.

IV.I Trjkt impedancji dla rzeczywistego elementu L.

Z LR

XL

RL

Obliczenia w celu wyznaczenia kta :

XL= 2 f L= 2 3,14 50 0, 272= 85,408
ZRL= |UL|/ |IL|= 36,5 / 0,4= 91,25
cos = RL / ZRL= 18,5 / 91,25= 0,2027
sin = XL / ZRL= 85,408 / 91,25= 0,9359
= 78

IV.I
RLC.

I Wykres wektorowy dla pomiaru 1. szeregowego poczenia

0,1 A
10 V

UL =36,5 V

78o

I=0,4 A

UR=40 V
U=48 V

U C=36, 5 V

IV.III Wykres wektorowy dla pomiaru 1. rwnolegego poczenia RLC.

0 ,1 A
10V

IC =0 ,335 A

IR =0 ,33 A
o

78

U =U R= UL= UC= 37 V
I L= 0,4 2 A

I L= 0,4 A

V.

Obliczenia do wykresw wektorowych.

V. I Obliczenia teoretyczne dla pomiaru 1. szeregowego poczenia

elementw RLC.
XL=2 f L= 2 3,14 50 0,272= 85,4 []
XC= 1 / (2 f C)= 1 / (2 3,14 50 0,00003)= 1 / 0,00942= 106,2
[]
Z= R + RL + j(XL - XC)= 103 + 18,5 + j(85,4 - 106,2)= 121,5 + j(20,8)= 121,5 - j20,8
I = U / Z= 51 / 121,5 - j20,8= 51 (121,5 + j20,8) / (121,5 j20,8)( 121,5 + j20,8)=
=6196,5 + j1060,8 / 14762,2 + 432,6= 6196,5 + j1060,8 / 15194,8=
0,4 + j0,07
|I|=

(0,4)2 +(0,07)2= 0,16+0,0049= 0,1649=0,406

[A]

UR= I R= (0,4 + j0,07) 103= 41,2 + j7,21

5

|UR|=

( 41,2)2 +(7,21)2= 1697,4+52= 1749,4=41,82

[V]

UL= I (RL + jXL)= (0,4 + j0,07) (18,5 + j85,4)= 7,4 + j34,16 +

j1,295 - 5,978= 1,422 + j34,45

(1,422)2+(34,45)2= 2,022+1186,8= 1188,822=34,48

|UL|=

[V]

UC= I (-jXC)= (0,4 + j0,07) (-j106,2)= 7,43 - j42,48

|UC|=

(7,43)2+(42,48)2= 55,2+1804,6= 1859,8=43,13

[V]

U= UR + UL + UC= 41,2 + j7,21 + 1,422 + j34,45 + 7,43 - j42,48=

50,052 - j0,82
|U|=

(50,052)2+(0,82)2= 2505,2+0,672= 2505,872=50,058

[V]

Obliczenia teoretyczne dla pomiaru 2. szeregowego poczenia

elementw RLC zostay wykonane w sposb analogiczny, a wyniki tych
oblicze przedstawia Tabela III.II.

V. II Obliczenia teoretyczne dla pomiaru 1. rwnolegego poczenia

elementw RLC.
XL=2 f L= 2 3,14 50 0,272= 85,4 []
XC= 1 / (2 f C)= 1 / (2 3,14 50 0,00003)= 1 / 0,00942= 106,2
[]
IR= U / R= 37 / 103= 0,359
|IR|= 0,359 [A]
IL= U / (RL + jXL)= 37 / (18,5 + j85,4)= 37 (18,5 - j85,4) / (18,5 +
j85,4) (18,5 - j85,4)=
684,5 - j3159,8 / 342,25 + 7293,16= 684,5 - j3159,8 / 7635,41= 0,089
- j0,41
|IL|=

(0,089)2 +(0,41)2= 0,007+0,1681= 0,1751=0,418

[A]

IC= U / (-jXC)= 37 / (-j106,2)= 37 (-j106,2) / (-j106,2) (-j106,2)=

= -j3929,4 / -11278,4= j0,348
|IC|= 0,348 [A]
I= IR + IL + IC= 0,359 + 0,089 - j0,41 + j0,348= 0,448 - j0,062
|I|=

(0,448)2 +(0,062)2= 0,2+ 0,003= 0,203=0,45

[A]

U= UR = UL = UC = IR R= 0,359 103= 36,97 [V]

Obliczenia teoretyczne dla pomiaru 2. rwnolegego poczenia
elementw RLC zostay wykonane w sposb analogiczny, a wyniki tych
oblicze przedstawia Tabela III.III.
6

VI.

Wykresy wektorowe dla wybranych oblicze.

VI.I Wykres wektorowy dla oblicze teoretycznych pomiaru 1.

szeregowego poczenia RLC.
0,1 A
10 V

U =34 V
L

U =41 V
R

78
o

I=0,4 A

U=49 V

U =43 V
C

VI.II Wykres wektorowy dla oblicze teoretycznych pomiaru 1.

rwnolegego poczenia RLC.
0,1 A
10 V

I =0,34A
C

I =0, 35A
R

U=37 V

I=0,45A

I =0,418 A
L

VII. Wnioski.
Powysze wiczenie miao na celu zapoznanie nas z obwodami
prdu zmiennego, pomiarem napi i prdw w obwodach RLC oraz
sposobem wyznaczania wykresw wektorowych. W wiczeniu
8

dokonywalimy pomiaru dwch ukadw pocze elementw:

szeregowego RLC i rwnolegego RLC. Element R [ - Ohm]
rozprasza energi poprzez oddawane ciepo, za L [H - Henr] i C [F Farad] to elementy skupiajce energi (odpowiednio magnetyczn i
elektryczn). W obwodach prdu staego cewka L stanowi zwarcie,
za kondensator C stanowi przerw. Ponadto w naszym wiczeniu
wykorzystalimy rzeczywisty element L, dlatego te posiada on
rezystancj wasn RL.
Na podstawie trjkta impedancji rzeczywistego elementu L,
wyznaczylimy przesunicie fazowe (kt ) tej cewki.
Pierwszym etapem naszego wiczenia by pomiar napi na
elementach w szeregowym poczeniu RLC. Dziki temu
sprawdzilimy suszno II Prawa Kirchoffa (napiciowego). Na
pierwszy rzut oka zarwno pomiar, jak i obliczenia wydaway si
nielogiczne. Naley jednak pamita, i suma wektorowa spadkw
napi na poszczeglnych elementach w szeregowym ukadzie RLC,
jest rwna wektorowi napicia zasilajcego. W przypadku ukadw
zasilanych prdem staym bya to suma algebraiczna. Na podstawie
pomiaru 1. napi w szeregowym obwodzie RLC i oblicze
wykonalimy dwa wykresy wektorowe.
Wykonujc powysze wykresy kierowalimy si nastpujcymi
zasadami:
1. Rezystor idealny w obwodach prdu zmiennego nie wprowadza
przesunicia fazowego midzy napiciem i prdem.
2. Na cewce napicie wyprzedza prd o 90 (prd jest opniony
o 90).
3. W przypadku kondensatora prd wyprzeda napicia o kt 90
(napicie jest opnione o kt 90).
Wykresy te znajduj si odpowiednio w punktach IV.II oraz VI.I
tego sprawozdania.
Kolejnym krokiem naszego wiczenia by pomiar prdw w
poszczeglnych gaziach rwnolegego poczenia elementw RLC.
Dziki takiemu poczeniu RLC sprawdzilimy suszno I Prawa
Kirchoffa (prdowego). W tym przypadku suma wektorowa prdw w
poszczeglnych gaziach z elementami RLC jest rwna wektorowi
prdu zasilajcego. Na podstawie pomiaru 1. prdw w rwnolegym
obwodzie RLC i oblicze wykonalimy dwa wykresy wektorowe.
Wykresy te znajduj si odpowiednio w punktach IV.III oraz VI.II tego
sprawozdania. Obliczenia wykonywalimy na podstawie liczb
zespolonych. Pomiaru dokonywalimy za pomoc miernikw
analogowych. Wszystkie dane pomiarowe i obliczeniowe zestawione
9

s w tabelach w punkcie III. sprawozdania. Zarwno obliczenia

dugoci wektorw, jak i odczyt z osi wsprzdnych okaza si
bardzo zbliony do wartoci pomiarw. Porwnujc poszczeglne
dane stwierdzilimy rnice rzdu 1 - 2 [V] w przypadku pomiaru i
oblicze napi oraz rnice rzdu 0,1 - 0,2 [A] w przypadku pomiaru
i oblicze prdw. Rnice tego rzdu zdecydowanie mieszcz si w
granicach tolerancji, a to z kolei w zupenoci potwierdza suszno
wykorzystanych przez nas praw i twierdze. Wyniki poszczeglnych
danych pozwalaj nam stwierdzi poprawno wykonanych przez nas
pomiarw i oblicze.

10