You are on page 1of 141

Monitoring wyborczy telewizyjnych

programw publicystycznych
Wybory samorzdowe 2014

Raport podsumowujcy
Cz oglnopolska

Badanie zrealizowane na zlecenie:

Opracowanie raportu:

Grudzie 2014

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, 2014

Zesp koordynujcy i przygotowujcy raport:


Dr Tomasz Gackowski, mgr Marcin czyski
Zesp badawczy realizujcy projekt:
Dr Karolina Brylska, dr Tomasz Gackowski, mgr Anna Krawczyk, mgr Marcin czyski
oraz zesp badawczy:
Zofia Augustyniak, Aleksandra Beczek, Pawe Dbkowski, Natalia Dbrowska, Katarzyna
Dumaa, Julia Marcinowska, Anita Mycak, Anna Onuszczuk, Mateusz Patera, Katarzyna
Pirecka, Radosaw Prachnio, Maria Rajchert, Agata Roek, Joanna Siwek, Marlena
Sztyber oraz zesp rekodujcy.
Redakcja raportu:
Mgr Anna Krawczyk
2

Spis treci
1. Wprowadzenie do raportu .................................................................................................................. 6
1.1. Zakres czasowy i medialny monitoringu ...................................................................................... 7
1.2. Nota metodologiczna matryca analityczna (operacjonalizacja art. 21 Ustawy o radiofonii i
telewizji) .............................................................................................................................................. 9
2. Cz porwnawcza........................................................................................................................... 10
2.1. Liczba materiaw publicystycznych wg stacji............................................................................ 11
2.2. Tematy poruszane w audycjach ................................................................................................. 12
2.2.1. Frekwencja tematw ........................................................................................................... 13
2.3. Gocie audycji ............................................................................................................................. 14
2.3.1. W podziale na stacje telewizyjne komercyjne vs publiczne ............................................. 18
2.3.2. Przynaleno partyjna goci wg stacji ................................................................................ 22
2.3.3. Gocie bezpartyjni wg stacji ................................................................................................ 24
2.4. Prowadzcy audycje ................................................................................................................... 29
2.4.1. Poziom nacechowania wypowiedzi prowadzcych wg stacji .............................................. 30
2.4.2. Trudno jzyka wypowiedzi prowadzcych wg stacji ........................................................ 31
2.4.3. Poziom nacechowania zachowa niewerbalnych prowadzcych wg stacji ........................ 34
2.4.4. Strategie zadawania pyta i przerywania przez dziennikarzy wg stacji .............................. 35
2.5. Strona edytorska audycji ............................................................................................................ 43
3. Cz analityczna ............................................................................................................................... 45
3.1.1. TV Trwam Polski punkt widzenia ...................................................................................... 46
3.1.2. TV Trwam Rozmowy niedokoczone ................................................................................ 48
3.2.1. TVN 24 Fakty po faktach................................................................................................... 51
3.2.2. TVN 24 Jeden na jeden ..................................................................................................... 53
3.2.3. TVN 24 Kawa na aw ....................................................................................................... 54
3.2.4. TVN 24 Kropka nad i ......................................................................................................... 55
3.2.5. TVN 24 Tak jest ................................................................................................................. 56
3.3.1. TVP Info Bez retuszu ......................................................................................................... 58
3.3.2. TVP Info Dzi wieczorem ................................................................................................... 59
3.3.3. TVP Info Forum ................................................................................................................. 61
3.3.4. TVP Info Mina dwudziesta ............................................................................................. 62
3.3.5. TVP Info Go poranka ..................................................................................................... 64
3.3.6. TVP Info Po przecinku ....................................................................................................... 66
3.3.7. TVP Info Woronicza 17 ..................................................................................................... 67
3

3.3.8. TVP Info Twoje wybory. Debata ....................................................................................... 68


3.4.1. TVP 1 Polityka przy kawie ................................................................................................. 70
3.4.2. TVP 1 Na pierwszym planie .............................................................................................. 72
3.5.1. Polsat News Go Wydarze ......................................................................................... 73
3.5.2. Polsat News Graffiti .......................................................................................................... 75
3.5.3. Polsat News Premierzy ..................................................................................................... 77
3.5.4. Polsat News Rozmowa Wydarze ................................................................................. 78
3.5.5. Polsat News Tak czy nie .................................................................................................... 80
3.5.6. Polsat News To by dzie .................................................................................................. 82
3.6. Tabele przekrojowych wartoci wskanikw dla dziennikarzy .............................................. 84
4. Podsumowanie .................................................................................................................................. 90
4.1. Zestawienie porwnawcze w oparciu o model wartoci misyjnych (art. 21 UoRiT) ................. 91
4.1.1. Nota metodologiczna konstrukcji indeksw misyjnoci...................................................... 92
4.1.1.1. Cz opisowa................................................................................................................... 92
4.1.1.2. Wartoci misyjne pluralizm ........................................................................................... 93
4.1.1.3. Wartoci misyjne bezstronno ..................................................................................... 94
4.1.1.4. Wartoci misyjne wywaenie ........................................................................................ 96
4.1.1.5. Wartoci misyjne integralno ...................................................................................... 97
4.1.1.6. Wartoci misyjne jako ................................................................................................ 98
4.1.2. Wykaz zmian we wzorach do obliczania wskanikw ......................................................... 99
4.1.3. Analiza porwnawcza programw pod ktem elementw misyjnoci ............................. 101
4.1.3.1. Pluralizm ......................................................................................................................... 101
4.1.3.2. Bezstronno .................................................................................................................. 102
4.1.3.3. Wywaenie ..................................................................................................................... 103
4.1.3.4. Integralno .................................................................................................................... 104
4.1.3.5. Jako.............................................................................................................................. 105
4.1.4. czny indeks realizacji misji ............................................................................................. 107
4.2. Rola i wizerunek kobiet w audycjach publicystycznych ........................................................... 110
4.2.1. Kobiety gocie (analiza porwnawcza doboru i zachowania kobiet-goci programu)...... 112
4.2.1.1. Strategie doboru kobiet-goci do audycji....................................................................... 113
4.2.1.1.1. Dobr wg partii............................................................................................................ 114
4.2.1.1.2. Dobr wg statusu (kandydatka, inny polityk, ekspert)................................................ 116
4.2.1.2. Tematyka wypowiedzi i sposb uczestnictwa w dyskusji .............................................. 117
4.2.1.3. Strategie edytorskie wobec kobiet goci........................................................................ 119
4

4.3. Marsz Niepodlegoci studium przypadku wpywu wanego wydarzenia


na dyskurs wyborczy ....................................................................................................................... 120
4.3.1. Ekspozycja tematyki Marszu w kontekcie wyborczym wg stacji ..................................... 120
4.3.2. Ekspozycja tematyki Marszu w kontekcie kampanii wyborczej ...................................... 124
4.3.3. Stosunek dziennikarzy do Marszu ..................................................................................... 125
4.3.4. Konkluzje dotyczce sposobu prezentacji Marszu ............................................................ 127
4.4. Wnioski czne i dyskusja ......................................................................................................... 129
5. Zaczniki: ........................................................................................................................................ 139
A. Arkusze kalkulacyjne ilociowy, jakociowy, analityczny (CD) ............................................. 139
B. Karty programowe analityczne i zbiorcze dla poszczeglnych audycji (CD) ........................... 139
C. Transkrypcje dziennikarskie programw objtych monitoringiem (CD) ................................. 139
D. Spis wszystkich audycji poddanych analizie z podziaem na dni wg przyjtego kryterium
celowego ..................................................................................................................................... 139

1. Wprowadzenie do raportu
We wstpie do raportu prezentujemy najwaniejsze informacje
dotyczce organizacji procesu badawczego (doboru materiaw
i zakresu monitoringu), a take sygnalizujemy gwny zamys
analityczny, jaki sta za konstrukcj wskanikw uywanych
w badaniu ilociowym i doborem zagadnie do analizy
jakociowej. Zastosowana na potrzeby tego badania matryca
analityczna wywodzi si z art. 21 Ustawy o radiofonii i telewizji,
ktry w pkt 1 okrela gwne postulaty dotyczce sposobu
realizacji misji nadawcw publicznych. Szczegowy opis matrycy
analitycznej i podsumowanie pod ktem wynikajcych z niej
wskanikw ilociowych wraz z wykazem zmian i aktualizacji
w stosunku do poprzednich edycji badania znajduje si
w czci czwartej niniejszego raportu.

1.1. Zakres czasowy i medialny monitoringu

Badaniem byy objte publicystyczne audycje telewizyjne speniajce kryteria


kwalifikacji do prby badawczej, ktre zostay zdefiniowane wsplnie z Krajow Rad
Radiofonii i Telewizji. Z racji ogranicze natury technicznej i logistycznej (czas od
wyborw, w jakim powinien by dostpny raport), a take zoonoci przyjtych
kategorii analitycznych konieczne byo zdefiniowanie kryteriw doboru materiaw,
ktre umoliwiayby spenienie nastpujcych zaoe projektowych:

analiza audycji publicystycznych speniajcych kryterium tematyczne i faktycznie


dotyczcych wyborw samorzdowych;

przekrojowy charakter analizy pozwalajcy na porwnanie formy i treci audycji


publicystycznych na antenach publicznych i prywatnych;

realizacja pogbionej analizy za pomoc identycznego narzdzia na kadym


z materiale przyjtym do prby;

realizacja badania na prbie programw opiniotwrczych publicystycznych,


ktre zazwyczaj w analizach ilociowych i standardowym monitoringu s
ujmowane w zbiorczych kategoriach ilociowych z programami informacyjnymi,
bez uwzgldnienia ich specyfiki funkcjonalnej i gatunkowej;

stworzenie narzdzia, ktre pozwoli uchwyci specyfik dodatkowych tematw


szczegowych interesujcych z perspektywy zlecajcego badanie: wizerunku
kobiet w badanych audycjach, a take interferencji midzy medialn agend
wyborcz a agend zwizan z wydarzeniami majcymi miejsce w dniu
11 listopada (Marsz Niepodlegoci).

W celu spenienia powyszych postulatw zesp realizujcy badanie, w porozumieniu


z zamawiajcym, przyj, identycznie jak w poprzednich edycjach badania, nastpujce
kryteria kwalifikacji materiaw do prby badawczej:

publicystyczny charakter programu1 (kryterium gatunkowe);

Definicja operacyjna za: Sownik terminologii medialnej, red. W. Pisarek, Towarzystwo Autorw
i Wydawcw Prac Naukowych Universitas, Krakw 2006.
1

emisja w okresie od 1 listopada (pocztek monitoringu) do koca pasma


programowego w dniu 14 listopada (ostatni dzie przed cisz wyborcz)
(kryterium czasowe);

wystpienie w programie przynajmniej jednego kandydata w wyborach


samorzdowych (nawet jeli kandydat nie by wprost przedstawiany albo
identyfikowany na pocztku audycji jako kandydat do samorzdu) i/lub tematu
wyborw samorzdowych jako przewaajcego w dyskusji2.

W badaniu bya moliwa (i faktycznie stosowana) take kwalifikacja czciowa, ktra


polegaa na analizowaniu tylko fragmentw programw speniajcych powysze
kryteria. Argumentem przemawiajcym za przyjciem takiej kwalifikacji bya ch
objcia jak najszerszego zakresu materiaw publicystycznych, przy jednoczesnej
optymalizacji procesu badawczego (uniknicie kodowania fragmentu programu
niedotyczcego wyborw samorzdowych).
Kwalifikacja materiaw do badania bya prowadzona rwnolegle z analiz, w trakcie
kolejnych dni objtych badaniem, a raporty z kwalifikacji przekazywane byy
zlecajcemu badanie.
W oparciu o przyjte kryteria do badania zostao zakwalifikowanych ponad 50 godzin
materiau

audiowizualnego,

publicystycznych

cznie

wyemitowanych

obejmujcych
badanym

101

okresie

unikatowych

audycji

(szczegowy

wykaz

analizowanych materiaw stanowi zacznik D do niniejszego raportu).


Naley nadmieni,

monitoring z

zaoenia

nie

obejmowa

takich stacji

informacyjnych, jak Superstacja czy TV Republika. Powodem byy ograniczenia


logistyczne, czasowe oraz budetowe. Ponadto powysze stacje wyranie odrniaj si
na niekorzy w wynikach bada telemetrycznych od tych, ktre zostay objte
monitoringiem.

Przewaajcego, czyli zajmujcego ponad 50 procent czasu trwania audycji.


8

1.2. Nota metodologiczna matryca analityczna (operacjonalizacja art. 21


Ustawy o radiofonii i telewizji)
Punktem wyjcia dla zaprojektowanego badania by artyku 21 Ustawy o radiofonii
i telewizji okrelajcy w pkt 1 wartoci skadowe, ktrych realizacja konstytuuje misj
nadawcy publicznego:
Art. 21. 1. Publiczna radiofonia i telewizja realizuje misj publiczn, oferujc, na zasadach okrelonych
w ustawie, caemu spoeczestwu i poszczeglnym jego czciom, zrnicowane programy i inne usugi
w zakresie informacji, publicystyki, kultury, rozrywki, edukacji i sportu, cechujce si pluralizmem,
bezstronnoci, wywaeniem i niezalenoci oraz innowacyjnoci, wysok jakoci i integralnoci
przekazu.

Wsplnie ze zlecajcym badanie zostaa dokonana operacjonalizacja podkrelonych


kategorii za pomoc matrycy analitycznej, odpowiadajcej na pytanie o to, jakie
mierzalne i obserwowalne elementy treci i formy programw publicystycznych mona
uzna za wskaniki realizacji poszczeglnych wartoci.
W stosunku do poprzednich edycji badania, w oparciu o wasne wnioski metodologiczne
zespou realizujcego badanie, a take o konsultacje i uwagi zebrane od przedstawicieli
instytucji medialnych 3 i regulacyjnych 4 , przyjta matryca analityczna zostaa
zmodyfikowana w zakresie szczegowo omwionym w rozdziale czwartym rzeczonego
raportu. Gwne zmiany dotyczyy:

rezygnacji z obliczania wskanika niezalenoci dziennikarskiej jako trudnego


w operacjonalizacji na poziomie obserwowalnych cech przekazu medialnego,
przy jednoczesnym pominiciu czynnikw systemowych i organizacyjnych
zwizanych ze specyfik produkcji telewizyjnej;

rozszerzenia zakresu zmiennych uywanych przy wyliczaniu pozostaych


wskanikw, celem jak najlepszego odzwierciedlenia fenotypu podanego
dyskursu wyborczego w telewizyjnych audycjach publicystyczny (optyka misji
publicznej);

Midzy innymi podczas konferencji podsumowujcej monitoring wyborczy, zorganizowanej w dniu


22 wrzenia 2014 roku przez Krajow Rad Radiofonii i Telewizji oraz Uniwersytet Warszawski.
4 Midzy innymi podczas spotkania i dyskusji z kierownictwem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
podczas referowania wynikw pierwszej edycji badania w dniu 18 czerwca 2014 roku.
3

2. Cz porwnawcza
W tej czci raportu prezentujemy najwaniejsze wskaniki
ilociowe podsumowujce zawarto monitorowanych audycji
pod

ktem

tematyki,

ekspozycji

poszczeglnych

partii

politycznych, ekspertw oraz wybrane wskaniki opisujce


zachowanie

prowadzcych

stron

edytorsk

audycji,

zagregowane dla caych anten (wartoci szczegowe dla


poszczeglnych prowadzcych oraz programw zostay opisane
w trzeciej, analitycznej czci raportu).

10

2.1. Liczba materiaw publicystycznych wg stacji

Poniszy wykres podsumowuje liczb unikatowych materiaw publicystycznych


zakwalifikowanych do prby w oparciu o kryteria opisane we wstpie do raportu.

Liczba materiaw objtych analiz


11

TV TRWAM

20

TVN 24

32

POLSAT NEWS

38

TV publiczna (TVP 1 + TVP INFO)

TV publiczna (TVP 1 + TVP INFO)

10

15

POLSAT NEWS

20

25
TVN 24

30

35

40

TV TRWAM

W powyszym zestawieniu widoczny jest trend identyczny jak w poprzednich edycjach


badania, a mianowicie dominacja stacji stricte informacyjnych w prezentacji materiaw
publicystycznych o tematyce wyborczej. Tylko 8 materiaw (w sumie 38 z telewizji
publicznej) pochodzio z oglno-tematycznej anteny TVP 1 (chodzi o porann audycj
Polityka przy kawie), a 11 z anteny spoeczno-religijnego nadawcy TV TRWAM (Polski
punkt widzenia i Rozmowy niedokoczone). Z cznej prby 101 materiaw tylko 19 (a
wic nieco poniej 19 proc. wszystkich badanych) zostao wyemitowanych na antenach
innych ni informacyjne. Jest to wynik lepszy ni w przypadku wyborw do
europarlamentu (tam proporcja audycji emitowanych poza stacjami informacyjnymi
wynosia zaledwie 12 proc.), ale dalej wskazuje on na znaczn dominacj telewizji
informacyjnych w obszarze publicystyki politycznej.

11

2.2. Tematy poruszane w audycjach

Pierwsz informacj kodowan we wszystkich badanych audycjach byy poruszane


tematy. Jako osobny temat kodowany by kady wtek w dyskusji wprowadzany przez
prowadzcego lub przez jednego z goci, ktry znajdowa kontynuacj w dyskusji, a nie
by tylko jednorazowym wtrceniem.
Gwne obserwacje dotyczce narracji o tych wyborach obejmuj:

Siln obecno tematyki o charakterze autoreferencyjnym (podobnie jak


w przypadku wyborw europejskich), skupienie na relacjonowaniu przebiegu
kampanii wyborczej i jej medialnego obrazu jako samoistnego bytu oderwanego
od biecych decyzji politycznych czy od merytorycznych ocen pracy politykw5.
Sytuacja, w ktrej kampania wyborcza staje si tematem samononym,
i dostarcza pretekstw do rozmw w programach publicystycznych w zasadzie
niezalenie od wszystkich innych elementw rzeczywistoci politycznej,
spoecznej i gospodarczej, jest dosy niepokojca. Jej wystpowanie wskazuje
bowiem na to, e nawet w wyborach o pozornie najbardziej konkretnym
charakterze i dotyczcych decyzji politycznych najbliszych wyborcom na
poziomie relacji w mediach oglnopolskich bardzo wyranie obecna jest retoryka
spektaklu politycznego znanego z polityki krajowej.

Wyran dominacj biecych wydarze politycznych i spoecznych w caym


dyskursie kampanijnym kampania bya prezentowana czstokro przez
pryzmat i w odniesieniu do wydarze, takich jak biece afery (dominujca w tej
kategorii bya afera madrycka z udziaem posw PiS A. Hofmana,
M. Kamiskiego i A. Rogackiego), rocznice i obchody (z dominacj wok Marszu
Niepodlegoci), a take majcych cechy wiadomie zarzdzanego spinu
politycznego, a wic dotyczcych tematw inicjowanych, wprowadzanych
i podtrzymywanych w dyskursie przez wiadome dziaania politykw (casus
wysoko eksponowanej sprawy pobicia kandydata na prezydenta m.st. Warszawy
posa Przemysawa Wiplera).

Por. analiza konsekwencji wysokiego poziomu komunikatw o charakterze autopojetycznym w


publicystyce wyborczej za Niklasem Luhmannem: http://www.krrit.gov.pl/Data/Files/_public/Portals/0/kontrola/wybory/raport-krrit---eurowybory-2014-r----mtresearch.pdf s. 110 - 111 w dyskusji
podsumowujcej tre raportu.
5

12

Zagadnienia merytoryczne wychodzce poza zakres kampanii i dotyczce praktycznych


problemw politycznych na poziomie lokalnym zostay (bardzo podobnie jak
w przypadku wyborw europejskich) wyranie zdominowane w dyskursie badanych
stacji telewizyjnych przez tematy oglne, niezwizane z biecymi decyzjami
politycznymi na poziomie samorzdu. Gwnym tematem programw publicystycznych
poruszanym poza sam kampani

i biecymi wydarzeniami

bya polityka

poszczeglnych partii na szczeblu krajowym. Tematy zwizane stricte z polityk


samorzdow stanowiy cznie nieco poniej 20 proc. wszystkich poruszanych wtkw
w badanych audycjach. Gwne kategorie tematw zwizanych merytorycznie
z przedmiotem i zakresem tematycznym kampanii obejmoway:

sprawy konkretnych miast (lokalne inwestycje; problemy, wyzwania dla


samorzdu na kolejn kadencj) reprezentowane na poziomie 7 proc.
wszystkich jednostek tematycznych;

sprawy zwizane z oglnym funkcjonowaniem samorzdu (umocowanie prawne


samorzdw, kompetencje, struktury, procesy decyzyjne, model prowadzenia
polityki

samorzdowej,

relacje

partyjne

na

poziomie

samorzdu)

reprezentowane na poziomie 9 proc. wszystkich jednostek tematycznych.

2.2.1. Frekwencja tematw

W toku analizy zostao opisanych 629 jednostek tematycznych (jeden temat poruszony
w jednej audycji by kwalifikowany jako jedna jednostka), z tego na dwch poziomach
oglnoci kodowania zostao zidentyfikowanych cznie:

na poziomie szczegowym zagregowanym 536 unikatowych jednostek


tematycznych;

na poziomie uoglnionym 25 zagregowanych makrokategorii tematycznych.

Spord 25 zagregowanych kategorii dziesi najpopularniejszych miecio cznie


95 proc. spord 629 zidentyfikowanych jednostek tematycznych. Kategorie te wraz
z procentow i bezwzgldn frekwencj przypisanych do nich jednostek tematycznych
wyszczeglnia ponisza tabela:

13

Liczba jednostek
tematycznych

% udziau we frekwencji
wszystkich poruszanych
tematw

Afery polityczne (afera madrycka i


tamowa)
Kampania samorzdowa (sondae,
prognozy, kandydaci)

134

21

112

18

Polityka krajowa

98

16

Marsz Niepodlegoci

68

11

56

44

Sprawa pobicia posa Wiplera

26

Sprawy obyczajowo-wiatopogldowe

23

Gospodarka i rynek pracy

17

Budety obywatelskie

Historia III RP

Kategoria tematyczna

Polityka samorzdowa (lokalne


koalicje, decyzje polityczne, zakres
odpowiedzialnoci samorzdw, rola
samorzdu jako instytucji)
Sprawy konkretnych miast
(inwestycje, problemy)

2.3. Gocie audycji

Zestawienie frekwencji wystpie przedstawicieli rnych partii politycznych wskazuje


na ilociow dominacj trzech partii PO, PiS i SLD oraz grupy ekspertw i politykw
bezpartyjnych. Nastpn grup partii tworz PSL oraz Twj Ruch. Nisze wyniki
ekspozycji w wyborach odnotowano dla mniejszych partii prawicowych Solidarnej
Polski Zbigniewa Ziobro, Polski Razem Jarosawa Gowina, a take Kongresu Nowej
Prawicy. Kategoria bezpartyjni dotyczy przede wszystkich tych, ktrzy byli sytuowani
przez dziennikarzy w roli ekspertw. Ponadto w tej kategorii znaleli si rwnie
kandydaci niezwizani z adn parti polityczn (to wcale nie znaczy, e nie byli
wspierani przez partie) oraz kandydaci rnych ruchw miejskich.

14

Liczba wystpie politykw wg partii


66

Prawo i Sprawiedliwo

54

Bezpartyjny

47

Platforma Obywatelska

37

Sojusz Lewicy Demokratycznej

20

Polskie Stronnictwo Ludowe

13

Twj Ruch

10

Ruch Narodowy
Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro

Polska Razem Jarosawa Gowina

7
6

Kongres Nowej Prawicy

Ruch Sprawiedliwoci Spoecznej

Partia Zieloni
0

10

20

30

40

50

Partia Zieloni

Ruch Sprawiedliwoci Spoecznej

Kongres Nowej Prawicy

Polska Razem Jarosawa Gowina

Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro

Ruch Narodowy

Twj Ruch

Polskie Stronnictwo Ludowe

Sojusz Lewicy Demokratycznej

Platforma Obywatelska

Bezpartyjny

Prawo i Sprawiedliwo

60

70

Znaczca wydaje si bardzo wysoka nadekspozycja politykw SLD, ktra nie koreluje
z uzyskanym przez t parti wynikiem wyborczym. Drugim zastanawiajcym
zjawiskiem jest niska ekspozycja politykw PSL zestawiona z rekordowo wysokim
poparciem dla tej partii politycznej w wyborach samorzdowych 2014. Jednoczenie
w przypadku gwnych partii widoczna jest tendencja zgodna z wynikiem wyborczym,
a mianowicie relatywna przewaga ekspozycji PiS nad PO, czciowo korelujca
z ostatecznym rezultatem wyborw. Pojedyncz, najbardziej eksponowan grup goci
byli w tych wyborach eksperci i politycy nienalecy do adnej partii. Warto w tym
miejscu odwoa si do ustale i wnioskw pyncych z raportu powiconego

15

eurowyborom, gdzie odnotowano zbien zaleno. Relatywnie niska ekspozycja


medialna Polskiego Stronnictwa Ludowego nie przeszkodzia wwczas ludowcom
przekroczy picioprocentowego progu wyborczego i zdoby 4 euromandaty. Podobnie
w przypadku Kongresu Nowej Prawicy relatywnie niska ekspozycja najwidoczniej nie
miaa wpywu na osignity wynik 7,15 proc. i 4 euromandaty. Z kolei widoczna
przewaga w ekspozycji medialnej Solidarnej Polski Zbigniewa Ziobry czy te Polski
Razem Jarosawa Gowina nie pomoga obu komitetom przekroczy w eurowyborach
progu wyborczego. Podobn zaleno zidentyfikowano w przypadku wyborw
samorzdowych charakteryzujcych si przecie zgoa inn specyfik. Warto zastanowi
si nad odpowiedzi na pytanie o to, czy podobny brak prostego zwizku midzy
nateniem informacji o partii a jej wynikiem rwnie funkcjonuje w przypadku
wyborw parlamentarnych.

Czas ekspozycji politykw wg partii


Prawo i Sprawiedliwo

15:22:59

Bezpartyjny

09:27:36

Platforma Obywatelska

07:31:42

Sojusz Lewicy Demokratycznej

06:43:08

Polskie Stronnictwo Ludowe

03:37:25

Twj Ruch

02:18:12

Ruch Narodowy
Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro

01:59:51
01:41:12

Polska Razem Jarosawa Gowina

01:23:13

Kongres Nowej Prawicy

01:14:03

Ruch Sprawiedliwoci Spoecznej


Partia Zieloni

00:34:11
00:09:42

00:00:00 02:24:00 04:48:00 07:12:00 09:36:00 12:00:00 14:24:00 16:48:00


Partia Zieloni

Ruch Sprawiedliwoci Spoecznej

Kongres Nowej Prawicy

Polska Razem Jarosawa Gowina

Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro

Ruch Narodowy

Twj Ruch

Polskie Stronnictwo Ludowe

Sojusz Lewicy Demokratycznej

Platforma Obywatelska

Bezpartyjny

Prawo i Sprawiedliwo

16

Drugim zestawianiem pomocniczym poza frekwencj wystpie politykw


poszczeglnych partii jest wykres czasu ekspozycji (biernej i czynnej cznie,
definiowanych jako sytuacje, kiedy polityk lub ekspert jest widoczny na ekranie i/lub
sycha jego gos).
Zestawienie czasu prezentacji poszczeglnych partii jest na poziomie statystycznym
cile skorelowane z liczb wystpie kandydatw (korelacja r-Pearsona na poziomie
0,98, a wic prawie idealna), natomiast na poziomie obserwacji danych widoczna jest
tendencja do nadekspozycji politykw PiS w badanych audycjach w zestawieniu czasu
ekspozycji dominacja tej partii jest bardzo wyrana i znacznie wysza od wyniku
ekspozycji drugiej kategorii, a wic wszystkich politykw i ekspertw bezpartyjnych.
Warto podkreli, e dominujcy wpyw na taki wynik miay przede wszystkim
publicystyczne audycje telewizyjne TV Trwam Polski punkt widzenia oraz Rozmowy
niedokoczone, w ktrych prno byo szuka przedstawicieli innych partii anieli
Prawo i Sprawiedliwo (przede wszystkim), Solidarna Polska Zbigniewa Ziobry czy
Ruch Narodowy (w znacznie mniejszym stopniu). Warto w tym miejscu odnotowa, e
kandydaci startujcy w wyborach samorzdowych z list Prawa i Sprawiedliwoci,
goszczcy w studiu TV Trwam, niemal w ogle nie byli afiliowani pod szyldem
najwikszej partii opozycyjnej. Taka adnotacja nie pojawiaa si w wywietlanych
podpisach goci rzeczonych audycji publicystycznych.

17

2.3.1. W podziale na stacje telewizyjne komercyjne vs publiczne

Zestawienie strategii zapraszania przedstawicieli poszczeglnych partii politycznych


w mediach publicznych i niepublicznych pokazuje wyran preferencj stacji
niepublicznych w zakresie eksponowania politykw PiS (vide: silna ekspozycja
w TV Trwam) oraz ekspertw i politykw bezpartyjnych (w tym nalecych do tzw.
ruchw miejskich i komitetw obywatelskich).

Czas ekspozycji - TV publiczna vs niepubliczne


Twj Ruch

Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro

01:18:59
00:59:13
01:35:29
00:05:43
03:14:12
03:28:56

Sojusz Lewicy Demokratycznej

Ruch Sprawiedliwoci Spoecznej

Ruch Narodowy

00:34:11
00:00:00
01:21:35
00:38:16
11:45:57

Prawo i Sprawiedliwo

Polskie Stronnictwo Ludowe

Polska Razem Jarosawa Gowina

03:37:02
01:29:39
02:07:46
01:02:51
00:20:22
04:03:10
03:28:32

Platforma Obywatelska

Kongres Nowej Prawicy

Partia Zieloni

00:47:42
00:26:21
00:09:42
00:00:00
05:13:20
04:14:16

Bezpartyjny

00:00:00 02:24:00 04:48:00 07:12:00 09:36:00 12:00:00 14:24:00


Publiczne

Niepubliczne

18

Szczegowe rnice w strategii doboru goci pozwala wychwyci zestawienie


procentowe czasu ekspozycji przedstawicieli poszczeglnych partii w rozbiciu na
telewizj publiczn i stacje niepubliczne. Zostao to zaprezentowane na kolejnym
wykresie.

% Czas ekspozycji partii wg typu stacji

Media
niepubliczne

5%

4%
16%

5%

10%

22%

1%
2%

18%
2%

Media
publiczne

4%

3%

2%
12%

18%
19%

3%

11%

2%

5%

36%

Bezpartyjny

Partia Zieloni

Kongres Nowej Prawicy

Platforma Obywatelska

Polska Razem Jarosawa Gowina

Polskie Stronnictwo Ludowe

Prawo i Sprawiedliwo

Ruch Narodowy

Ruch Sprawiedliwoci Spoecznej

Sojusz Lewicy Demokratycznej

Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro

Twj Ruch

W zestawieniu tym wyranie wida, e w przypadku telewizji niepublicznych


w programach publicystycznych proporcjonalnie czciej byli reprezentowani politycy
PiS (a o 17 punktw procentowych czciej). Media publiczne relatywnie czciej ni
niepubliczne prezentoway politykw PO (o 6 p.p. czciej), PSL (o 6 p.p. czciej) oraz
SLD (o 8 p.p. czciej).

19

Wedug powyszego zestawienia w ujciu cznym to telewizje publiczne ponownie


zaprezentoway bardziej wywaony model pluralizmu, ktry dawa relatywnie rwniej
rozoon midzy partie ekspozycj politykw, telewizje niepubliczne bardziej skupiy
si za na wybranych grupach goci (mocno reprezentujc zwaszcza ekspertw
i politykw bezpartyjnych oraz politykw PiS tak jak to byo w omawianym ju
przypadku TV Trwam. To tamtejsza ekspozycja tak silnie zbudowaa przewag Prawa
i Sprawiedliwoci nad pozostaymi partiami).
Dodatkowo opracowano zestawienie pokazujce stosunek czasu biernej prezentacji
przedstawicieli poszczeglnych partii (czas kiedy s widoczni w kadrze, ale nie mwi
i nie uczestnicz w rozmowie) do czasu ich czynnej ekspozycji (czas kiedy sycha ich
wypowiedzi). Zestawienie to ma pomc odpowiedzie na pytanie, czy da si zauway
partie, ktrych reprezentanci s zapraszani jako gocie, ale proporcjonalnie rzadziej ni
inni dostaj okazj do wypowiedzenia si.

Stosunek czasu ekspozycji czynnej do biernej


48%

Twj Ruch

52%

61%

Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro

55%

Sojusz Lewicy Demokratycznej

39%
45%

75%

Ruch Sprawiedliwoci Spoecznej

25%

59%

Ruch Narodowy

41%

Prawo i Sprawiedliwo

55%

45%

Polskie Stronnictwo Ludowe

54%

46%

50%

Polska Razem Jarosawa Gowina

50%

62%

Platforma Obywatelska

38%

66%

Kongres Nowej Prawicy

39%

Partia Zieloni

61%

57%

Bezpartyjny
0%

34%

43%

10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Ekspozycja czynna

Ekspozycja bierna

20

Najwysze wartoci ekspozycji czynnej uzyskali przedstawiciele Ruchu Sprawiedliwoci


Spoecznej (Piotr Ikonowicz), a take Kongresu Nowej Prawicy, Platformy Obywatelskiej
oraz Solidarnej Polski, co oznacza, e politycy tych partii, jeli s zapraszani, to
proporcjonalnie nieco czciej dostaj okazj do wypowiedzi (lub sami s w stanie lepiej
anieli ich konkurenci odnale si na antenie i budowa wasn przewag w ekspozycji
czynnej). Najnisze wartoci ekspozycji czynnej uzyskaa przedstawicielka Partii Zieloni
(Joanna Erbel), Twojego Ruchu oraz Polski Razem Jarosawa Gowina. Wyniki ekspozycji
gwnych partii politycznych byy jednak stosunkowo zblione (PO 62 proc. czasu
ekspozycji czynnej, PIS 55 proc., SLD 55 proc., PSL 54 proc.), co nie pozwala obroni
hipotezy o raco wyszej tendencji do udzielania gosu politykom konkretnych partii
(np. partii rzdzcych).
Trzeba jednak rwnie zauway, e liczba i dugo wypowiedzi w audycji zale
w duej mierze od osobowoci, komunikatywnoci i determinacji gocia do zabrania
gosu. Co wicej do zabrania gosu w konkretnej audycji, gdy format dyskusji rwnie
ma znaczenie. W przypadku niektrych politykw (np. Piotr Ikonowicz) wysoka
ekspozycja na antenie (w tym przypadku w TV Polsat) bya w rwnej mierze zasug
stylu wypowiedzi, jak te formuy audycji, do ktrych zosta zaproszony.
W odniesieniu do wysokiej ekspozycji politykw mniejszych, bardziej radykalnych
ugrupowa mona natomiast postawi hipotez, e dziennikarze zapraszaj ich,
spodziewajc si kontrowersyjnych (a wic w tym ujciu take domniemujc
atrakcyjnych dla widza) sdw i nastpnie chc im umoliwi wygoszenie tyche
pogldw.

21

2.3.2. Przynaleno partyjna goci wg stacji

Pogbiona analiza ekspozycji politykw rnych partii na antenach wskazuje na


znaczce rnice w strukturze obecnoci poszczeglnych partii midzy stacjami.

Struktura czasu ekspozycji wg stacji


TV PUBLICZNE (TVP 1, TVP INFO)

22%

Polsat News

18%

4%

18% 2%8%

20% 1% 4%

TVN24

TV Trwam

18% 2% 11%

2%

20%

10%

0%

19%

14%

8% 6%

3%

9% 5%

18%

5%

15% 3%
4%

14% 1% 15% 2%
8%

78%

2% 9%

10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Bezpartyjny

Partia Zieloni

Kongres Nowej Prawicy

Platforma Obywatelska

Polska Razem Jarosawa Gowina

Polskie Stronnictwo Ludowe

Prawo i Sprawiedliwo

Ruch Narodowy

Ruch Sprawiedliwoci Spoecznej

Sojusz Lewicy Demokratycznej

Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro

Twj Ruch

Powyszy wykres wskazuje na gwne rdo nadekspozycji politykw PiS


w programach nadawcw niepublicznych by nim dobr goci na antenie TV Trwam,
gdzie dominowali niemal wycznie politycy PiS i byli czonkowie tej partii
(np. Zbigniew Ziobro, Beata Kempa), a take Robert Winnicki z Ruchu Narodowego.
W pozostaych stacjach ekspozycja politykw poszczeglnych partii bya relatywnie
22

zbliona i mocno wywaona. Nie miaa miejsca wyrana polaryzacja dyskursu i doboru
goci spord dwch gwnych partii PiS i PO. W odniesieniu do modelu pluralizmu
okrelonego w poprzedniej edycji badania eurowyborach 2014 mona wskaza na
nastpujce

zmiany

realizacji

sposobu

ekspozycji

poszczeglnych

partii

w analizowanych stacjach:

Modele pluralizmu w programach


publicystycznych w okresie objtym
monitoringiem wyborczym
Pluralizm proporcjonalny
- uwzgldnienie rnych si
politycznych

Pluralizm
zawony

Pluralizm
spolaryzowany

Pluralizm
zrwnowaony

Ograniczony do jednego
zakresu pogldw
politycznych, dopuszczajcy
rne gosy, ale w ramach
jednej linii dyskursu
ideologicznego

Prezentacja wszystkich ruchw


politycznych,
ale z naciskiem na rywalizacj
midzy dwoma gwnymi
konkurentami na scenie
politycznej (PiS vs PO)

Prezentacja niemal wszystkich


ruchw politycznych,
z uwzgldnieniem wikszej
ekspozycji mniejszych partii
opozycyjnych i mniejsz
ekspozycj konfliktu midzy
dwoma najwikszymi partiami

TV Trwam

TVN 24, TVP


INFO, POLSAT
NEWS

TVP 1
TVN 24, TVP INFO,
POLSAT NEWS

23

2.3.3. Gocie bezpartyjni wg stacji

Na

kolejnych

stronach

zaprezentowano

zestawienie

ekspertw/bezpartyjnych

specjalistw komentujcych przebieg kampanii wyborczej. W opisywanej grupie


widoczne byy rne kategorie osb, z ktrych najliczniej reprezentowani byli:

naukowcy i badacze (np.: prof. Pawe piewak, dr hab. Jacek Wasilewski, prof.
Aleksander Smolar, prof. Andrzej Zybertowicz, dr Ewa Modrzejewska);

artyci kandydaci w wyborach (np.: Pawe Kukiz, Krystyna Proko);

politycy ruchw miejskich i kandydaci bezpartyjni (np.: Piotr Guzia, Marek


Materek, Ryszard Grobelny, Rafa Dutkiewicz);

urzdnicy i funkcjonariusze sub (np.: Jerzy Dziewulski, Elbieta Sadowska);

dziennikarze (np.: Jacek akowski, Piotr Szumlewicz, Tomasz Terlikowski).

Nie-kandydat i nie-ekspert, ale polityk (Ryszard Kalisz).

W badanych materiaach (w przeciwiestwie do wyborw europejskich) zwraca uwag


niski poziom tzw. celebrytyzacji dyskursu praktycznie nieobecna bya kategoria
ekspertw aktorw czy muzykw, a jedyni artyci, jacy znaleli si w badanej prbce,
byli jednoczenie kandydatami w badanej kampanii.
Du grup wrd badanych goci bez przynalenoci partyjnej byli mocno osadzeni na
miejskich arenach politycznych kandydaci bezpartyjni (czasem wspierani przez
okrelone partie polityczne) (np. Rafa Dutkiewicz czy Ryszard Grobelny) albo nowi
kandydaci stojcy na czele rnych ruchw obywatelskich i nowo powstajcych
stronnictw reprezentujcych mieszkacw miast (Piotr Guzia).
Jednoczenie zastanawia niska obecno ekspertw majcych wiedz o procesach
decyzyjnych i pracy samorzdu byych i obecnych urzdnikw samorzdowych oraz
osb wsppracujcych z samorzdami po stronie urzdw centralnych. Zjawisko to
moe by skutkiem nieznacznego, bo zaledwie ok. dwudziestoprocentowego udziau
tematyki stricte lokalnej w relacjach telewizji oglnopolskich (i co za tym idzie braku
miejsca na pogbione wypowiedzi ekspertw z tego obszaru), albo te jego przyczyn
moe by niech lub narzucony brak moliwoci udzielania wypowiedzi eksperckich
przez aktualnie aktywnych zawodowo pracownikw agend samorzdowych, ktrzy
jednoczenie sami nie kandyduj w wyborach (w przeciwiestwie do nich grupa
24

urzdnikw, ktrzy aktualnie kandyduj i s czonkami partii, jest relatywnie dobrze


reprezentowana).
Wreszcie naley zwrci uwag na problematyczn kwesti zapraszania ekspertw
(gwnie naukowcw) wprost powizanych z jedn opcj polityczn (np. Andrzej
Zybertowicz, ktry startowa do PE z listy PiS) jako specjalistw wyjaniajcych
zjawiska polityczne z naukowego punktu widzenia. Ponadto istotny jest w tym
kontekcie take inny problem: typ pyta zadawanych tego rodzaju gociom ot
zdarza si, e dziennikarza w rozmowie z ekspertem interesuje raczej interpretacja
polityczna ni naukowa.
Szczegowe zestawienie goci bezpartyjnych wraz z ich sumaryczn ekspozycj
minutow w badanej prbce obejmuje:
Imi i nazwisko

Sposb przedstawienia

Micha Zaleski

gospodarz naszego miasta Torunia, prezydent Torunia


kandydat na prezydenta Warszawy (), Warszawska
Wsplnota Samorzdowa
historyk, publicysta
kandydat na radnego w sejmiku lskim
pose, Dom Wszystkich Polska
prezydent Wrocawia

Piotr Guzia
Leszek Pietrzak
Pawe Kukiz
Ryszard Kalisz
Rafa Dutkiewicz
Ewa PietrzykZieniewicz
Pawe piewak

docent (), politolog

profesor
kiedy z Prawa i Sprawiedliwoci, a dzisiaj bliej Platformy
Micha Kamiski
Obywatelskiej
Ludwik Dorn
byy Marszaek Sejmu, dzi pose niezrzeszony
Andrzej Zybertowicz profesor (), Uniwersytet Mikoaja Kopernika w Toruniu
Pawe Konnak
artysta estradowy, satyryk, czowiek wielu talentw
Jan Krzysztof Bielecki
byy premier
Anna Grodzka
posanka niezalena, niezrzeszona
piosenkarka, kandydatka do Rady Warszawy z listy
Krystyna Proko
Platformy Obywatelskiej, bezpartyjna
Andrzej Urbaski
byy szef kancelarii prezydenta Lecha Kaczyskiego
Bezpieczestwo i Gospodarka (), kandydat () na
Armand Ryfiski
prezydenta Czstochowy
Ryszard Kalisz
pose, Dom Wszystkich Polska
profesor (), politolog, Uniwersytet ksidza Kardynaa
Antoni Dudek
Stefana Wyszyskiego
Piotr Szumlewicz
publicysta portalu lewica24.pl
Piotr Tymochowicz
kreator
Artur Dbski
pose (...), Bezpieczestwo i Gospodarka

Czas
ekspozycji
00:35:48
00:33:12
00:32:49
00:29:18
00:26:54
00:25:24
00:24:40
00:20:22
00:18:20
00:15:21
00:14:35
00:14:28
00:13:40
00:12:52
00:11:32
00:11:15
00:11:08
00:11:05
00:10:57
00:10:54
00:10:14
00:10:05
25

Robert Sobiech
Marek Materek
Aleksander Smolar
Ewa Modrzejewska
Jacek Wasilewski
Jarosaw Makowski
Mirosaw Oczko
Ireneusz Krzemiski
Mariusz Sokoowski
Piotr Gliski
Agata Miazga
Jerzy Dziewulski
Olgierd Annusewicz
Jacek akowski
Piotr Uszok
Radosaw Markowski
Cezary azarewicz
Andrzej Stankiewicz
Mariusz Sokoowski
Anna Kdzierska
Pawe Wroski
Micha Karnowski
Tomasz Terlikowski
Grzegorz Grzelak
Ryszard Grobelny
Jacek Raciborski

doktor (), socjolog


kandydat niezaleny
pan profesor (...), Fundacja Batorego
portal mamprawowiedziec.pl
profesor () ze Szkoy Wyszej Psychologii Spoecznej,
socjolog, politolog
dyrektor Instytutu Obywatelskiego
Szkoa Gwna Handlowa
profesor
inspektor (), rzecznik stoecznej policji
profesor (...), szef rady programowej Prawa
i Sprawiedliwoci
koordynator portalu mojapolis.pl
byy policjant i antyterrorysta
doktor (...), politolog, Uniwersytet Warszawski
tygodnik Polityka
prezydent Katowic od 98 roku ()
profesor (), Szkoa Wysza Psychologii Spoecznej
Wprost
Rzeczpospolita
rzecznik komendanta gwnego policji
psycholog, trenerka umiejtnoci spoecznych
Gazeta Wyborcza
tygodnik W Sieci
Telewizja Republika i portal wpolityce.pl
profesor (), Uniwersytet Warszawski
prezydent Poznania, z Poznania
ekspert, socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego

00:09:49
00:09:43
00:09:27
00:09:13
00:09:12
00:08:22
00:07:39
00:07:35
00:07:33
00:07:13
00:07:05
00:07:03
00:06:54
00:06:31
00:06:31
00:06:23
00:06:18
00:06:09
00:05:57
00:05:53
00:05:52
00:05:47
00:05:11
00:04:51
00:04:09
00:03:35

Na kolejnych stronach znajduj si take szczegowe informacje o poszczeglnych


kategoriach osb uwzgldnionych w ramach grupy bezpartyjnych. W kluczu kodowym
do badania grupa ta zostaa podzielona na 4 kategorie:

kandydat bezpartyjny w wyborach;

inny polityk bezpartyjny lub aktywista;

ekspert merytoryczny;

inne (artysta, urzdnik, b. polityk).

26

Frekwencja wystpie w grupie goci


"bezpartyjnych"
8

TVP 1 / TVP INFO

TVN 24

TV TRWAM

POLSAT NEWS

18

1 1

1 2
0

8
5

1
10

15

20

25

Kandydat bezpartyjny w wyborach

Inny polityk bezpartyjny lub aktywista

Ekspert merytoryczny

Inne (artysta, urzdnik)

30

Analiza czstotliwoci wystpie wskazuje, e najczciej zapraszan kategori goci


bezpartyjnych we wszystkich stacjach byli komentatorzy eksperci (naukowcy,
dziennikarze). Drug najczciej eksponowan grup byli kandydaci niezaleni,
najczciej startujcy w wyborach na prezydentw miast jako reprezentanci komitetw
obywatelskich lub wasnych komitetw poparcia. Najrzadziej eksponowan grup
komentatorw byli w przypadku tych wyborw inni gocie bezpartyjni (artyci,
urzdnicy samorzdowi niekandydujcy w wyborach). Taka struktura doboru goci
moga mie take wpyw na bardziej merytoryczny (widoczny w sposobie zadawania
pyta i tematyzacji audycji) charakter dyskursu okoowyborczego.

27

Czas ekspozycji w grupie goci "bezpartyjnych"


00:19:23
TVP 1 / TVP INFO

TVN 24

TV TRWAM

02:17:11

01:37:42

00:54:10
00:15:54

00:52:49

00:11:15

00:35:48 00:32:49

00:11:08
POLSAT NEWS

01:01:14

00:14:28

00:23:45
00:00:00

00:57:36

01:55:12

02:52:48

03:50:24

Kandydat bezpartyjny w wyborach

Inny polityk bezpartyjny lub aktywista

Ekspert merytoryczny

Inne (artysta, urzdnik)

04:48:00

Struktura czasowa ekspozycji zapraszanych goci bezpartyjnych jest cile skorelowana


z liczb ich wystpie w audycjach (korelacja r-Pearsona na poziomie 0,95, a wic bliska
idealnej). Wskazuje to, e w adnej z badanych stacji adna grupa goci bezpartyjnych,
jeli zostaa ju zaproszona do audycji, nie bya w wyrany sposb promowana lub nie
ograniczano jej prawa do wypowiedzi i udziau w dyskusji.

28

Struktura ekspozycji w grupie goci


"bezpartyjnych"
TVP 1 / TVP INFO

38%

TVN 24

12%

8%

54%

40%

TV TRWAM

39%

48%

52%

POLSAT NEWS

10%

0%

10%

55%

21%

20%

8%

30%

40%

50%

60%

13%

70%

80%

90%

Kandydat bezpartyjny w wyborach

Inny polityk bezpartyjny lub aktywista

Ekspert merytoryczny

Inne (artysta, urzdnik)

100%

Porwnanie struktury czasu ekspozycji midzy telewizjami publicznymi a objtymi


monitoringiem telewizjami niepublicznymi wskazuje na bardzo due zrnicowanie
modeli doboru goci bezpartyjnych. W przypadku TV publicznych wyrana jest
dominacja ekspertw oraz kandydatw niezalenych. W TVN 24 dominuj eksperci i, z
bardzo zblionym wynikiem, inni politycy bezpartyjni i niekandydujcy w wyborach
aktywici. W TV Trwam panuje prawie idealna rwnowaga midzy kandydatem
niezalenym a ekspertem (obaj po jednym wystpieniu i podobnym czasie ekspozycji),
w Polsacie News dominuj za eksperci merytoryczni, a na drugim miejscu widoczni s
inni politycy bezpartyjni i niekandydujcy w wyborach aktywici (ale z wyranie
mniejszym udziaem).
2.4. Prowadzcy audycje
W tej czci raportu pragniemy pokaza i omwi kilka kluczowych kwestii zwizanych
z doborem i zachowaniem prowadzcych badane audycje publicystyczne. Zestawienie
to ma za zadanie wskaza, ktrzy dziennikarze najczciej mieli okazj prowadzi
29

programy o tematyce wyborczej, a take jak rozkaday si czne, zagregowane


zachowania

dziennikarzy

(zwizane

uywaniem

nacechowanych,

ocennych

sformuowa i gestykulacji oraz zadawaniem pyta gociom programw i sposobem


prowadzenia sporu retoryka i erotetyka).
W sumie badane audycje prowadzio 39 dziennikarzy obojga pci.
Podobnie jak w poprzednim badaniu zachowany jest niemal idealny parytet pci wrd
prowadzcych 49 proc. badanych audycji prowadziy dziennikarki, a 51 proc.
dziennikarze.
2.4.1. Poziom nacechowania wypowiedzi prowadzcych wg stacji

W toku analizy ilociowej posuono si take indeksem nacechowania jzyka


dziennikarzy, ktrego zadaniem byo przekrojowe pokazanie tego, w jakim stopniu
dziennikarze

danej

stacji

posuguj

si

jzykiem

neutralnym,

bez

wyrae

nacechowanych (niskie wartoci wskanika), lub wrcz odwrotnie jzykiem


zawierajcym wiele wyrae wartociujcych, emotywnych (wysokie wartoci
wskanika, nawet jeeli wyraenia nie s uywane wobec goci programu)6.

rednie nacechowanie wypowiedzi


dziennikarza
(w pkt, skala od 1 [niskie] do 5 [wysokie])
TV PUBLICZNA (TVP 1 + TVP INFO)

4,76

TVN24

4,40

TV Trwam

4,45

Polsat News

4,33
4,10

4,20

4,30

4,40

4,50

4,60

4,70

4,80

Okrelenia nachechowane w wypowiedzi dziennikarza

Wszelkie przyjte definicje operacyjne poszczeglnych wskanikw oraz miar zawarte s w arkuszach
kalkulacyjnych bazach znajdujcych si w dyspozycji KRRiT.
6

30

Zestawienie stopnia nacechowania jzyka dziennikarskiego pokazao, podobnie jak


w przypadku analizy wykonanej na potrzeby wyborw do PE 2014, e dziennikarze
stacji publicznych generalnie posuguj si bardziej nacechowanym sownictwem.
Dobre wyniki (najnisz, cho wci wysok warto wskanika) uzyskay w tym
badaniu Polsat News (w poprzednim badaniu podobnie najniszy wynik) i TVN 24
(w poprzednim badaniu mniej wicej w poowie stawki).

2.4.2. Trudno jzyka wypowiedzi prowadzcych wg stacji

W badaniu posuono si dwiema miarami opisujcymi stopie trudnoci jzyka


uywanego przez dziennikarzy w analizowanych audycjach. Pierwsz z nich by autorski
indeks w skali od 1 do 5, gdzie poszczeglne poziomy zaleay od natenia uycia
wyrazw zoonych (liczcych ponad 4 sylaby i/lub pochodzcych z rnego rodzaju
profesjolektw czy terminologii specjalistycznych, np. ekonomicznych lub prawniczych).

Ocena stopnia trudnoci jzyka dziennikarza


TV PUBLICZNA (TVP 1 + TVP INFO)

TVN24

4,07

3,50

TV Trwam

Polsat News

4,09

3,55
3,20 3,30 3,40 3,50 3,60 3,70 3,80 3,90 4,00 4,10 4,20

Ocena stopnia trudnoci jzyka dziennikarza

Zestawienie danych z tego wskanika sugeruje, e dziennikarze TV Trwam oraz TV


publicznych posugiwali si relatywnie najbardziej zoonym jzykiem i najczciej
sigali w swoich wypowiedziach po terminy specjalistyczne. Szczegowe listy sw,
ktre posuyy do tej oceny, s zawarte w arkuszach z danymi z badania (zacznik A
31

do niniejszego raportu), gdy zesp kodujcy oprcz oceny trudnoci jzyka w audycji
za pomoc ustalonej miary mia za zadanie rejestrowa take wszystkie wystpienia
wyrazw trudnych.
Pomocnicz miar zrozumiaoci tekstu (obok nacechowania kodowanego w sposb
jakociowy) by tzw. indeks mglistoci7, czyli miara opracowana przez Amerykanina
Roberta Gunninga i uywana do oceny zoonoci rnego rodzaju tekstw (od
informacji prasowych i tekstw marketingowych a po teksty dziennikarskie i prawne)8.
Wszystkie

wypowiedzi

dziennikarzy-prezenterw

zostay

spisane

formie

transkrypcji, nastpnie pene bazy transkrypcji dla kadej stacji zostay poddane
analizie wedug odpowiedniego algorytmu.
Dla badanej prbki wartoci indeksu wyliczone w oparciu o transkrypcje wypowiedzi
dziennikarzy (a zatem obrazujce zoono ich jzyka) s nastpujce:
Indeks mglistoci
Polsat News
TV Trwam
TVN 24
redni dla TV niepublicznych:
TVP 1 + TVP INFO
redni dla TV publicznych:

10,97
12,93
12,98
12,29
8,76
8,76

Wartoci indeksu mglistoci mog by w przyblieniu interpretowane jako liczba lat


nauki potrzebna do zrozumienia danego tekstu. Za warto graniczn przyjmuje si ok.
13 punktw, co stanowi prg zrozumiaoci tekstu dla osb bez wyszego
wyksztacenia. Badanie przeprowadzone na penym zbiorze transkrypcji wykazao sta
(w porwnaniu z poprzedni edycj badania) tendencj do uywania prostszego jzyka
przez dziennikarzy TV publicznych, podobnie za jak poprzednio najwysze wyniki, a
wic i ocen jzyka jako najbardziej zoonego, uzyskay media niepubliczne na czele z
TVN 24 i TV Trwam.
Wynik taki pokazuje, e jzyk debaty publicystycznej w okresie wyborczym lokowa si
raczej w grnej czci skali trudnoci jzyka dziennikarskiego i mg sprawia widzom
Jest on obliczany jako waony stosunek liczby wyrazw trudnych (majcych ponad 4 sylaby) do liczby
wszystkich wyrazw w tekcie, wyraony jest w punktach posiadajcych przyblion interpretacj
w postaci liczby lat nauki niezbdnych dla zrozumienia danego tekstu.
8 R. Gunning, The Technique of Clear Writing, McGraw-Hill, New York 1952.
7

32

pewien kopot. Naduywanie sw trudnych, abstrakcyjnych, specjalistycznych moe


by szkodliwe na dwch poziomach: po pierwsze utrudnia zrozumienie istoty
zagadnienia lub w ogle poruszanych wtkw; po drugie moe zniechca widzw do
ogldania audycji i podejmowania prb jej rozumienia.
Jeli chodzi o dziennikarsk praktyk uywania sw trudnych, warto odnotowa, e nie
zawsze byo to wymuszone jzykiem gocia (np. eksperta/akademika, ktry narzuca
trudniejszy, naukowy dyskurs). Przy odbiorze niektrych audycji mona byo odnie
wraenie,

dziennikarze

autoprezentacyjnych

posuguj

(mechanizm

impresywnych/perswazyjnych

si

trudniejszym

prezentuj

(mechanizm

swoj

poka

ci,

jzykiem

celach

kompetencj)
e

jestem

oraz

bardziej

kompetentny/a).
Komentarz z analizy jakociowej jzyk dziennikarzy
Generalnie naley zwrci uwag na relatywnie niski poziom polszczyzny, ktr
posuguj si dziennikarze. Nadzwyczaj czsto odnotowywano bdy gramatyczne
(gwnie

skadniowe),

leksykalne

(gwnie

frazeologiczne)

oraz

stylistyczne.

Prowadzcy audycje uywaj jzyka potocznego, nie stroni od kolokwializmw oraz


sw nacechowanych, ktrych wypowiadanie w sferze publicznej moe by co najmniej
dyskusyjne (w taki sposb czsto prowadzona jest audycja Tak czy nie przez red. np. 10
listopada 2014 r. z udziaem Mariana Kowalskiego z Ruchu Narodowego i Piotra
Ikonowicza z Ruchu Sprawiedliwo Spoeczna). W odniesieniu do ostatniego punktu
naley zwaszcza odnotowa nagminn praktyk dziennikarsk polegajc na cytowaniu
kontrowersyjnych, nierzadko obraliwych, brutalizujcych jzyk publiczny wypowiedzi
politykw dziennikarze (oglnie rzecz biorc z nielicznymi wyjtkami) nie prbuj
stosowa eufemizmw, parafraz, jakichkolwiek omwie, tylko chtnie cytuj tego typu
wypowiedzi. Dzieje si tak zapewne dlatego, e prowadzcy audycj uznaj tego typu
sowa i wyraenia za bardziej atrakcyjne, angaujce widzw i przycigajce ich uwag.
W analizowanych audycjach mona byo rwnie zaobserwowa werbalne wykadniki
niemerytorycznego dyskursu konstruowanego w telewizyjnej publicystyce. Obok pyta
o opinie (odcigajcych trzon dyskusji od merytorycznych, konkretnych wtkw)
wielokrotnie syszelimy pytania o stany i reakcje emocjonalne. Jaskrawym przykadem
tego typu zabiegu byo zachowanie dziennikarza podczas rozmowy prowadzonej w Dzi
33

wieczorem (7.11.2014 r.). W teje audycji dziennikarz pyta gocia: Rozmawia pan
pewnie o tym z panem prezesem Jarosawem Kaczyskim. Jaka bya jego reakcja? By
wzburzony?, a nastpnie, nie uzyskujc satysfakcjonujcej odpowiedzi, doprecyzowa:
Pytaem bardziej o emocje. Innym przykadem podgrzewania atmosfery dyskusji
(podkrcania sporu) byy pytania i konstatacje stawiane przez dziennikark, w
ostatnim dniu kampanii wyborczej 14 listopada 2014 r. w Polityce przy kawie. Na
finiszu kampanii pytaa nowego rzecznika PiS Marcina Mastalerka oraz szefa sztabu
wyborczego PO Roberta Tyszkiewicza o ostateczny cios w splot soneczny, jaki sztaby
chciayby zada konkurentowi w ostatnich godzinach kampanii: Panowie, dzisiaj koniec
kampanii, ostatni dzie, jaki bdzie przekaz, jaki cios w splot soneczny Platformie
Obywatelskiej Prawo i Sprawiedliwo zada?

2.4.3. Poziom nacechowania zachowa niewerbalnych prowadzcych wg stacji

Kolejnym czynnikiem rnicujcym poszczeglne stacje bya warto cznego


urednionego wskanika zachowa niewerbalnych dziennikarzy. Wysokie wartoci na
tej skali (a wic byy to anteny, na ktrych udao si zobaczy mocno nacechowane
zachowania niewerbalne prowadzcych, takie jak umiech lub miech, wyrazista
gestykulacja, znaczce ruchy gowy i oczu, znaczca postawa ciaa, podnoszenie gosu)
uzyskay tym razem programy telewizji niepublicznych TVN 24 i Polsat News.
W przeciwiestwie do poprzedniego badania TV publiczna osigny dobry rezultat
i najniszy wynik w tym kryterium, a w przypadku TV Trwam, podobnie jak w
poprzednich edycjach badania, odnotowano wyniki stabilnie niskie, co wskazuje na
charakterystyczny dla prowadzcych w tej stacji spokojny i oszczdny w ekspresji styl
prowadzenia.

34

rednie nacechowanie zachowa


niewerbalnych dziennikarzy
(w pkt, skala od 1 [niskie] do 5 [wysokie])

TV PUBLICZNA (TVP 1 + TVP INFO)

3,15

TVN24

3,95

TV Trwam

3,18

Polsat News

3,67
0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

3,50

4,00

4,50

Nacechowane zachowania niewerbalne dziennikarza

Warto przy tej okazji odnotowa, e szczeglnie nasilone zachowania nacechowane s


istotnym dystraktorem odbioru, ktry utrudnia rozumienie treci wypowiadanych
w studiu. Przykadem tego typu zjawiska s zachowania Moniki Olejnik (w programie
Kropka nad i), ktra relatywnie wysoko unosi rce, bardzo czsto podnosi gos,
zdecydowanym gestem odrzuca wosy i czasem prowokacyjnie pochyla si nad
stolikiem w stron gocia. Przy szerszym kadrowaniu te elementy komunikacji
niewerbalnej zwracaj uwag widza zdecydowanie bardziej ni sowa wypowiadane
zarwno przez gocia, jak i przez dziennikark.

2.4.4. Strategie zadawania pyta i przerywania przez dziennikarzy wg stacji

W przypadku wszystkich telewizji w tym badaniu widoczna bya niewielka przewaga


pyta o informacje nad pytaniami o opinie. Mogoby si wydawa, e w odrnieniu od
poprzedniej analizowanej kampanii do Parlamentu Europejskiego wskazuje to na
mniejsz tendencj do skupiania dyskursu programw publicystycznych na opiniach,
35

ocenach czy prognozach formuowanych przez goci, a wiksz na zadawaniu pyta


zwizanych ze specyfik merytorycznego funkcjonowania samorzdu, uwarunkowa
polityki lokalnej, losw konkretnych inwestycji czy genezy wybranych decyzji
politycznych na poziomie lokalnym. Niestety, nic bardziej mylnego. Trzeba przy tej
okazji zauway, e liczba pyta o informacje bya wysza take z powodu faktografii
dwch tygodni kampanii wyborczej: wiele programw byo powiconych analizowaniu
kontrowersyjnych incydentw z udziaem posw (sprawa P. Wiplera, tzw. afera
madrycka) oraz Marszowi Niepodlegoci. W tych audycjach gros pyta dotyczyo
weryfikowania faktw zwizanych z tymi wydarzeniami (np. czy pose kopn
policjantk? Czy ony posw piy alkohol? Ilu manifestantw zatrzymaa policja do tej
godziny?) takie pytania koderzy odnotowali oczywicie jako pytania o informacje9,
natomiast miay one znaczenie marginalne dla samej kampanii wyborczej i zagadnie
merytorycznych z ni zwizanych. Oczywicie w tym kontekcie i tak odsetek pyta
o opinie w dalszym cigu pozostaje wysoki (rednio nieco poniej 40 proc. wszystkich
pyta, w porwnaniu do ponad 65 proc. w przypadku wyborw do Parlamentu
Europejskiego), ale w porwnaniu z innymi badanymi kampaniami wskazywa by to
mogo na generalnie mniejsz autoreferencyjno i wikszy poziom zainteresowania
konkretnymi wydarzeniami przez dziennikarzy prowadzcych analizowane audycje
w okresie kampanii samorzdowej.

W tym miejscu warto dookreli to, w jaki sposb definiowalimy pytania o informacje, a w jaki sposb
pytania o opinie. Ot na pytania o informacje mona zawsze odpowiedzie tak lub nie. Pytania
o informacje s pytaniami o to, czy co jakie jest lub nie jest, dotycz faktw. Poddawane s kryterium
prawdy, istotnoci, stwierdzenia stanu faktycznego. Znacznie czciej wymagaj od respondenta bardziej
szczegowej odpowiedzi, konkretnej wiedzy oraz kompetencji. W przypadku pyta o opinie nie
obowizuje kryterium prawdy istotnoci, wymogu stwierdzenia stanu faktycznego. Opinie nie podlegaj
bowiem rygorowi prawdziwoci. Nie sposb je redukowa do stwierdzenia tak lub nie. Opinie mog
by ksztatowane w sposb dowolny i kady komentarz w ramach udzielanej odpowiedzi moe by
uprawniony i dozwolony. Ponadto w porwnaniu do pyta o informacje s znacznie czciej bardziej
oglne, subiektywne, pozostawiajce duy margines moliwej odpowiedzi po stronie respondenta.
Pytania o opinie w znacznej mierze dotycz wrae i komentarzy, nie dotycz faktw i tego, co mona
okreli w sposb kategoryczny na osi jest, nie jest, tak lub nie.
9

36

Strategie zadawania pyta przez dziennikarzy


65%

TV PUBLICZNA (TVP 1 + TVP INFO)

35%

62%

TVN24

38%

67%

TV Trwam

33%

59%

Polsat News

0%

10%

20%

30%

Pytania o informacj

41%
40%

50%

60%

70%

80%

90% 100%

Pytania o opini

Relatywnie najczciej pytania o informacje paday na antenie TV Trwam (67 proc.


wszystkich pyta). Warto w tym miejscu odnotowa, e to wanie w audycjach
emitowanych na toruskiej antenie odnotowano relatywnie najwiksze zrnicowanie
tematw lokalnych i regionalnych najbardziej waciwych oczekiwanej tematyce
samorzdowej

kampanii

wyborczej.

Dobrym

przykadem

potwierdzajcym

obserwacj mog by Rozmowy niedokoczone z 2 listopada 2014 r. z udziaem Beaty


Kempy, Michaa Wjcika, Pawa liwy i Anny Huk. Jeli chodzi o pytania o opinie, to
najwicej odnotowano ich na antenie Polsatu News (blisko 41 proc. w przypadku
kampanii europarlamentarnej byo to a 73 proc.). Jak sygnalizowano wczeniej, taki
rozkad danych moe sugerowa (w niektrych wypadkach, w szczeglnoci za w
przypadku TV Trwam) wiksze ni w przypadku wyborw do Parlamentu
Europejskiego zainteresowanie merytorycznym funkcjonowaniem wadzy lokalnej i w
zestawieniu z danymi o tematyzacji audycji pozwala sformuowa tez o znacznie mniej
autoreferencyjnym charakterze dyskursu medialnego w kampanii ni miao to miejsce w
przypadku eurowyborw (oczywicie z uwzgldnieniem spraw kontrowersyjnych i
pyta na ich temat o czym wspomniano powyej).

37

Na kolejnych stronach zaprezentowano zestawienia najwaniejszych wskanikw


przekrojowo prezentujcych style zadawania pyta o informacje i opinie, a take
interwencji dziennikarskich (przerywania zarwno skutecznego, jak i nieskutecznego
wypowiedzi goci, prowadzcego do zmiany tematu lub odzyskania kontroli nad
dyskusj przez dziennikarza zarwno werbalne, jak i pozawerbalne (prby uciszania
goci domi etc.)).
Pierwsze zestawienie pokazuje natenie pyta o informacje na jednostk czasu
w audycji z podziaem na stacje. Kolorowanie tabeli odzwierciedla pogld, e
preferowanym rodzajem pyta w audycjach z udziaem goci s pytania o informacje
(zgodnie z definicj operacyjn to one przede wszystkim buduj wiedz o wiecie,
zrozumienie oraz kompetencj polityczn), a wic takie, ktre dotycz konkretnych
faktw, zdarze i decyzji, niosc za sob dodatkow warto poznawcz dla widza
(zrozumienie okrelonych problemu, zjawisk i procesw).
rednia czna liczba pyta
o informacje na minut
TVP Info / TVP 1
TVN 24
Polsat News
TV Trwam

0,71
0,67
0,53
0,33

W zestawieniu natenia pyta o informacje przoduj TV publiczna, na drugim miejscu


znalaz si TVN 24. Polsat i TV Trwam cechuj si mniejszym nateniem wystpowania
tego rodzaju pyta w czasie trwania audycji.
Drugie zestawienie prezentuje natenie pyta o opinie na jednostk czasu w audycji
z podziaem na stacje. Kolorowanie tabeli odzwierciedla pogld, e preferowanym
rodzajem pyta w audycjach z udziaem goci s pytania o informacje, a pytania o opinie
nie pozwalaj w peni wykorzysta moliwoci, jakie stwarza interakcja z gociem,
a w audycji przewanie nie nios ze sob dodatkowej wartoci poznawczej dla widza.

38

rednia czna liczba pyta


o opinie na minut

0,12
0,36
0,38
0,39

TV Trwam
Polsat News
TVP Info / TVP 1
TVN 24

W zestawieniu natenia pyta o opinie najlepszy wynik uzyskaa TV Trwam, w ktrej


pytania tego rodzaju padaj relatywnie najrzadziej. Pozostae stacje cechuj si
zblionymi wynikami.
Trzecie zestawienie prezentuje natenie wszystkich pyta na jednostk czasu w audycji
z podziaem na stacje.
rednia czna liczba pyta
na minut

1,08
1,06
0,90
0,45

TVP Info / TVP 1


TVN 24
Polsat News
TV Trwam

W zestawieniu tym jako wartoci preferowane zostay wskazane wysze natenia


zadawania pyta przez dziennikarza. Wysze wartoci wskazuj na wiksz
intensywno zarwno pyta podstawowych (otwierajcych jaki wtek w dyskusji),
jak i pyta uzupeniajcych (rozwijajcych dany wtek, dopytujcych, pozwalajcych
wrci do tematu, kiedy go zaczyna od niego odchodzi). W takim zestawieniu
wysokie i zblione wartoci uzyskay wszystkie telewizje poza TV Trwam, w ktrej
natenie pyta jest najnisze spord badanych audycji.
Czwarte zestawienie prezentuje natenie interwencji dziennikarskich na jednostk
czasu w audycji z podziaem na stacje.
rednia liczba interwencji na minut
TVN 24
TVP Info / TVP 1
Polsat News
TV Trwam

2,21
1,94
1,68
0,77
39

W przypadku indeksu interwencji nie wskazano wartoci optymalnych, poniewa


sposb przerywania i wchodzenia przez dziennikarza w sowo jest, jak pokazuje analiza
kart programowych, silnie zaleny od doboru goci i interakcji z nimi, a nie tylko od
stylu komunikacji samego prowadzcego program. Najwysz warto indeksu
interwencji osign TVN 24, ktrego dziennikarze czciej wchodzili w polemik
z gomi i akcentowali swoj kontrol nad przebiegiem audycji, najnisz za TV Trwam,
w ktrej pozytywne relacje dziennikarza z gomi i spokojny styl prowadzenia narracji
bardzo mocno redukoway konieczno dokonywania intensywnych interwencji
dziennikarskich.
W poniszym zestawieniu w syntetyczny i uproszczony sposb zaprezentowano styl
prowadzenia narracji w poszczeglnych stacjach.

TVP Info / TVP 1


TVN 24
Polsat News
TV Trwam

Stosunek pyta
o informacje do
pyta o opinie
Wysoki
redni
Niski
Wysoki

rednia czna
liczba pyta na
minut
Wysoka
Wysoka
Wysoka
Niska

Liczba interwencji
na minut
Wysoka
Wysoka
rednia
Niska

Na podstawie tej tabeli mona prbowa sformuowa nastpujce uoglnione modele


moderowania interakcji z gomi przez dziennikarzy w badanych audycjach:

TV publiczna: due nastawienie na zdobywanie nowych informacji od goci, dua


czstotliwo zadawania pyta i przerywania gociom styl nastawiony na
informacje, silnie kontrolujcy przebieg dyskusji;

TVN 24: rednie nastawienie na zdobywanie nowych informacji od goci, dua


czstotliwo zadawania pyta i przerywania gociom styl nastawiony raczej na
informacje, silnie kontrolujcy przebieg dyskusji;

Polsat News: najnisze w badanej prbce nastawienie na zdobywanie nowych


informacji od goci, dua czstotliwo zadawania pyta i rednia czstotliwo
przerywania gociom styl nastawiony raczej na informacje, ale w mniejszym
stopniu ni w innych stacjach, umiarkowanie silnie kontrolujcy przebieg
dyskusji;

40

TV Trwam: wysokie nastawienie na zdobywanie nowych informacji od goci,


niska czstotliwo zadawania pyta i przerywania gociom styl nastawiony na
informacj i harmonijn, pozytywn interakcj z gomi, bez potrzeby
akcentowania przez dziennikarza kontroli nad przebiegiem dyskusji.

Kolejne dwie tabele w sposb syntetyczny prezentuj rankingi audycji ze wzgldu na


nastawienie na pytania o informacje z podziaem na stacje publiczne i niepubliczne.
W przypadku stacji niepublicznych widoczne jest wysokie zrnicowanie tego
wskanika, z mocno zaakcentowanymi wartociami skrajnymi. W przypadku TV
publicznych wartoci te s znacznie bardziej wywaone, bez przypadkw a tak
ekstremalnych (na obu kocach skali), jak w TV niepublicznych. W badanej prbce
najbardziej nastawionym na informacje programem w TV publicznych bya debata
Twoje wybory, z kolei w TV niepublicznych Fakty po Faktach. Programami najmocniej
nastawionymi na opinie i prognozy, w oderwaniu od informacji o konkretnych
wydarzeniach, byy audycje: Premierzy w TV niepublicznych oraz Woronicza 17 w TV
publicznych.
Stosunek liczby pyta o informacje
do pyta o opinie dla programw
w TV niepublicznych
Fakty po Faktach
8,21
Polski punkt widzenia
6,43
Go Wydarze
3,63
Jeden na jeden
3,57
Graffiti
3,21
Rozmowy niedokoczone
2,59
To by dzie
2,24
Tak czy nie
2,11
Tak jest
1,75
Kawa na aw
1,27
Kropka nad i
1,24
Rozmowa Wydarze
1,19
Premierzy
0,19
Stosunek liczby pyta o informacje
do pyta o opinie dla programw
w TV publicznych
Twoje wybory. Debata
3,28
Polityka przy kawie
2,94
Po przecinku
2,82
Forum
2,67
Na pierwszym planie
2,60
Dzi wieczorem
2,59
41

Mina dwudziesta
Go poranka
Bez retuszu
Woronicza 17

1,48
1,40
1,39
1,30

Komentarz z analizy jakociowej moderowanie rozmowy


W niektrych audycjach mona byo zauway postpujc schematyzacj prowadzenia
rozmowy. Dziennikarze, nie umiejc bd nie chcc dokonywa selekcji treci pod ktem
ich wanoci lub atrakcyjnoci dla odbiorcw, poruszali w jednej krtkiej audycji kilka
rnych zagadnie, w zasadzie niepowizanych lub bardzo sabo powizanych
tematycznie (vide np. Polityka przy kawie z 5 listopada 2014 r.). Mona odnie
wraenie, e prowadzcy chcia niejako odrobi lekcj i zapyta o wszystko, o co
wypada zapyta gocia w danym kontekcie politycznym czy sytuacyjnym. Tego typu
zabieg powoduje fragmentaryzacj dyskursu kilka zagadnie jest poruszonych
powierzchownie (zarwno przez dziennikarza, jak i przez gocia), rozmowa jest
budowana na banaach, komunaach, uoglnieniach i w zasadzie uniemoliwia odbiorcy
jakiekolwiek pogbione rozumienie omawianych zjawisk. Werbalny, precyzyjny wyraz
tego imperatywu schematyzacji mona byo zaobserwowa w audycji To by dzie
(4.11.2014 r.), w ktrej prowadzcy zwrci si do gocia Iwony ledziskiejKatarasiskiej nastpujcymi sowami: Prosz pastwa, no to tu oczywicie mgbym
jeszcze dopyta, czy, czy jest pani pewna jak skoczy si z kolei wniosek o odwoanie
ministra Sawickiego, bo Sojusz Lewicy Demokratycznej zbiera wanie, zbiera wanie
podpisy, ale rozumiem, e tutaj te sia gosw koalicji obroni pana ministra. Wydaje
si, e sam dziennikarz czuje bezzasadno zadawania takiego pytania, a jednoczenie
(wykorzystujc retoryczn figur praetermissio pominicia) wypowiada je, zamykajc
swoje zdanie konkluzj, ktra powinna wyj od gocia.
W kontracie do tego typu schematu audycji mona wskaza nieliczne (i tym bardziej
cenne) przykady prowadzenia dyskusji tematycznych pod z gry ustalonym hasem
(vide np. Rozmowy niedokoczone z 5 listopada 2014 r. dyskusja pod hasem
Prezydent miasta rola i zadania). Prowadzcy audycj konsekwentnie pilnowa
przebiegu dyskusji i moderowa j w ten sposb, by oscylowaa wok zadanego tematu.

42

2.5. Strona edytorska audycji

Czynnikiem w relatywnie niskim stopniu rnicujcym badane audycje publicystyczne


bya strona edytorska i warsztatowa ich przygotowania. Dane ilociowe i jakociowe
z monitoringu wskazuj na do wyrwnany i wysoki poziom audycji i nisk
czstotliwo bdw operatorskich, montaowych czy zwizanych z owietleniem
w studiu. Nieco wysz czstotliwo tego typu bdw da si zauway tylko
w przypadku TV Trwam, ale dalej jest to poziom odlegy od wysokich wartoci w skali
czstotliwoci bdw. Na przykad zdarzay si widoczne bdy w realizacji: kiedy
prowadzcy audycj przedstawia goci, nie zawsze realizator zdoa (zdy, czsto by
spniony) pokaza twarz witanej osoby. Do tego nie zawsze pynne skracanie planu
mogo utrudnia odbir. Trzeba jednak pamita, e inne stacje rwnie nie uchroniy
si od sporadycznych podstawowych bdw. Na przykad w audycji Woronicza 17
z 2 listopada 2014 r. o godz. 10.18 (na samym pocztku) popeniono kilka kardynalnych
bdw zwizanych z przeczaniem kamer w trakcie dynamicznie rozwijajcej si
dyskusji. Ponadto liczne drgania, problemy z ustabilizowaniem kadru, wreszcie
pokazywanie osb, ktre akurat nie mwi, a pniej z opnieniem pokazywanie
gocia, ktry wanie skoczy swoj wypowied.
Ocena poziomu jzykowego audycji jest nieco bardziej skomplikowana, a to przede
wszystkim z powodu sporadycznie pojawiajcych si i odnotowanych w toku analizy
bdw jzykowych (gwnie zwizanych z niewaciw odmian i problemami ze
zgodnoci przypadkw i form czasownikowych, take z naruszeniami czliwoci
wyrazw oraz ogln niedbaoci mwienia w kilku audycjach dynamiczny styl
prowadzenia rozmowy, liczne interwencje i emocjonalny ton powodoway skrajn
niestaranno w budowaniu konstrukcji skadniowej zda) czy przypadkw uycia
kolokwializmw, ale wartoci liczbowe wskanika sucego do rejestracji tych bdw
s take na rednio niewysokim poziomie dla wszystkich badanych audycji.
Obie cechy audycji (poziom edytorski i jzykowy) zostay opisane za pomoc indeksw
przyjmujcych wartoci od 1 (poziom idealny, brak zastrzee) do 5 (bardzo powane
zastrzeenia i oczywiste bdy widoczne w danym obszarze).

43

Powysze kategorie poziomy: od 1 do 5 byy rnicowane liczbowo, tzn. przez liczb


popenianych bdw jzykowych/edytorskich. Im ich wicej, tym wysz not
otrzymywaa dana audycja.

Ocena poziomu jzykowego


TV PUBLICZNA (TVP 1 + TVP INFO)

1,95

TVN24

2,35

TV Trwam

1,82

Polsat News

1,97
0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

Ocena poziomu jzykowego

Ocena poziomu edytorskiego


TV PUBLICZNA (TVP 1 + TVP INFO)

1,98

TVN24

1,65

TV Trwam

2,55

Polsat News

1,85
0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

Ocena poziomu edytorskiego

44

3. Cz analityczna
Cz analityczna raportu stanowi prezentacj wybranych
wskanikw ilociowych i obserwacji z analizy jakociowej
badanych materiaw publicystycznych. Z racji obszernoci
zgromadzonego materiau analitycznego raport skupia si przede
wszystkim na kluczowych informacjach prezentujcych tematyk
programu, sposb relacjonowania wyborw w danej audycji oraz
zrnicowanie sylwetek i stylw prowadzenia dyskusji przez
poszczeglnych dziennikarzy. Wszelkie miary i zestawienia na
dowolnym poziomie szczegowoci s moliwe do rozpoznania
na podstawie baz danych stanowicych zaczniki do niniejszego
raportu i znajdujcych si w dyspozycji KRRiT. Naley nadmieni,
e niniejszy raport stanowicy syntez caego procesu
badawczego zawiera wybrane zmienne oraz indeksy, ktre s
moliwe do wygenerowania z przygotowanych baz. Pogbienie
okrelonych

obserwacji

jest

moliwie

dziki

kartom

programowym dedykowanym kadej audycji z osobna, w ktrych


zawarto szczegowe obserwacje i wnioski. Dokumenty te
rwnie znajduj si w dyspozycji regulatora.

45

3.1.1. TV Trwam Polski punkt widzenia

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 21:40, prbka obja 5 wyda audycji.
Prowadzcy:

Dariusz Pogorzelski 4 wydania


Robert Knap 1 wydanie

Styl interakcji z gociem:

Dariusz Pogorzelski dziennikarz utrzymuje rozmow w yczliwym


i przyjaznym, a momentami nawet artobliwym tonie, zwraca si kulturalnie do
goci. Odnosi si do goci z szacunkiem, zadaje raczej wygodne pytania, nie
prowokuje ani nie atakuje. yczliwie wyraa aprobat dla sw goci.

Robert Knap dziennikarz odnosi si do gocia z szacunkiem. Nie konfrontuje


jego

wypowiedzi,

ma

stosunek

afirmujcy,

zadaje

raczej

neutralne

i merytorycznie zwizane z tematem audycji pytania.


Dobr goci:

Robert Winnicki
Piotr Bczek
Iwona Bajkowska
Piotr Uciski
Olga Johann
Marzena Maek
Krystyna Szyszko
Lucjusz Nadbereny
Jacek Sasin
Janusz Kotowski
Tadeusz Dziuba

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Wpyw religijnoci na rodzin


Samorzd a rodziny sposoby wsparcia
Wpyw wadz lokalnych na treci w szkoach lokalnych
Obrona ycia
Afera madrycka
Audyt marszaka Sikorskiego
Samorzdy a patriotyzm
Zamieszki na Marszu Niepodlegoci
46

Obrona organizatorw Marszu


Krytyka pracy policji na Marszu
Afera marszaka Sikorskiego
Wybory w Stalowej Woli
Roszczenia do nieruchomoci i sprawa kamienicy przejtej przez ma Hanny
Gronkiewicz-Waltz
Organizacja kampanii
Problemy Poznania
Wybory w Ostroce
Problemy w Warce rosyjskie embargo
Ideologia gender

47

3.1.2. TV Trwam Rozmowy niedokoczone

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 18:15, prbka obja 6 wyda audycji.
Prowadzcy:

o. Janusz Dyrek 1 wydanie


o. Marcin Krupa 1 wydanie
o. Dariusz Drek 2 wydania
o. Jacek Aniszewski 1 wydanie
o. Piotr Dettlaff 1 wydanie

Styl interakcji z gociem:

o. Janusz Dyrek prowadzcy jest yczliwy wobec gocia, zabiega o to, by si


w peni wypowiedzia.

o. Marcin Krupa prowadzcy jest yczliwie nastawiony do gocia, zwraca si


do niego bardzo kulturalnie. Parafrazuje jego sowa, wyraajc tym samym
aprobat. Nie przerywa mu, daje si w peni wypowiedzie. Zadaje pytania
wygodne, a na koniec audycji pozwala gociowi zareklamowa swoj osob jako
kandydata w najbliszych wyborach.

o. Dariusz Drek dziennikarz odnosi si do goci z szacunkiem. Rzadko


przerywa wypowiedzi, praktycznie zawsze daje si w peni wypowiedzie
swojemu rozmwcy, zadaje do wygodne dla gocia, niekonfrontacyjne pytania.

o. Jacek Aniszewski prowadzcy czsto zadaje pytania parafrazujce w celu


wyraenia aprobaty wobec sw gocia. Rozmowa prowadzona jest w bardzo
przyjaznym i yczliwym tonie. Przerywajc, podpowiada uycie odpowiednich
sw, ponownie udowadniajc, e popiera sowa wyraane przez gocia. Sownie
potakuje w celu zachcenia do dalszego mwienia. Prowadzcy dodatkowo
zadaje pytania bardzo wygodne, nie stara si sprowokowa gocia, a wrcz
przeciwnie chce uatwi mu wypowied.

o. Piotr Dettlaff postawa dziennikarza wobec goci jest neutralna, uprzejma


yczliwy szacunek. Dziennikarz czsto nie podaje nazwy partii, z ktrej wywodzi
si go.

48

Dobr goci:

Anna Huk
Pawe liwa
Karol Tchrzewski
Elbieta Sadowska
Micha Zaleski
Artur Warzocha
Leszek Pietrzak
Waldemar Kraska
Wojciech Kudelski
Dariusz Stefaniuk
Marek Gralik
Krzysztof Kawcki
Filip Frckowiak
Maciej Wsik
Jan Kasprzyk
Mieczysaw Ryba
Artur Szaabawka
Pawe Szefernaker
Mariusz Kdzioka
Robert Stankiewicz
Beata Kempa
Micha Wjcik

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Znaczenie wyborw samorzdowych


Moliwoci samorzdw w zakresie rynku pracy
Problemy polskiej edukacji, w tym na poziomie samorzdw
Ocena reform Jerzego Buzka
Problemy maych przedsibiorcw
Budety obywatelskie
Smog w Krakowie
Polityka demograficzna samorzdw
Obietnice wyborcze
Wybory w Siedlcach
Moliwoci samorzdw w ksztatowaniu opinii na
chrzecijaskich, rodzinnych i ideologii gender
Rola patriotyzmu
Wybory i polityka lokalna w Toruniu
Wybory i polityka lokalna w Czstochowie
Wybory i polityka lokalna w Biaej Podlaskiej
Wybory i polityka lokalna w Bydgoszczy
Programy kandydatw
Zachty do gosowania
Historia II Rzeczypospolitej

temat

wartoci

49

Rola patriotyzmu w pastwie


Wykorzystanie pienidzy z funduszy europejskich
Zachta do gosowania na partie prawicowe

50

3.2.1. TVN 24 Fakty po faktach

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 19:25, prbka obja 8 wyda audycji.
Prowadzcy:

Anita Werner 1 wydanie


Grzegorz Kajdanowicz 3 wydania
Katarzyna Kolenda-Zaleska 2 wydania
Piotr Marciniak 2 wydania

Styl interakcji z gociem:

Anita Werner dziennikarka prowadzi rozmow w yczliwym stylu i z sympati


odnosi si do goci, czsto jednak prowokuje goci do kontrowersyjnych
wypowiedzi i nie waha si przed zajciem wyranego stanowiska w dyskusji.

Grzegorz Kajdanowicz dziennikarz uwanie wsuchuje si w sowa gocia,


zazwyczaj przerywa tylko po to, by co dopowiedzie, zada nowe pytanie.
Przewanie prowadzi rozmow w spokojnym stylu, jednak czasami zajmuje
zdecydowane stanowisko w dyskusji.

Katarzyna Kolenda-Zaleska dziennikarka odnosi si do goci z szacunkiem,


dba o rwny czas wypowiedzi, wyranie rnicuje styl prowadzenia rozmowy
w zalenoci od gocia, dopasowujc sposb i dynamik wypowiedzi do
przebiegu dyskusji.

Piotr Marciniak dziennikarz bardzo mocno rnicuje swoje zachowanie


w zalenoci od gocia w audycji od skrajnie konfrontacyjnego, oceniajcego, a
do obrony i poparcia opinii wygaszanych przez innego z goci.

Dobr goci:

Ludwik Dorn
Przemysaw Wipler
Andrzej Urbaski
Jacek Rostowski
Hanna Gronkiewicz-Waltz
Adam Bielan
Katarzyna Piekarska
Jerzy Wenderlich
51

Pawe piewak
Jarosaw Makowski
Pawe Zalewski
Piotr Gliski
Jerzy Wenderlich
Zbigniew Ziobro
Jacek Protasiewicz
Stefan Niesioowski
Pawe Poncyliusz
Aleksander Smolar
Ireneusz Krzemiski
Pawe piewak

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Wsppraca POPiS
Oligarchizacja demokracji w Polsce
Poziom kampanii samorzdowej a frekwencja
Podzia funduszw europejskich
Porwnanie kampanii PO i PiS
Budet obywatelski
Problemy samorzdw
Wiek emerytalny
Wniosek o wotum nieufnoci dla Radosawa Sikorskiego
Udzia pani premier w kampanii wyborczej
Spraw Przemysawa Wiplera
Uprawnienia sub mundurowych
Afera madrycka
Dokonania PO dla Polski
Standardy polityczne
Nowy rzecznik PiS
Sprawa kamienicy przejtej przez ma Hanny Gronkiewicz-Waltz
Marsz Niepodlegoci straty, zamieszki
Budet obywatelski
Korupcja w PZPS
Audyt marszaka Sikorskiego
Podsumowanie kampanii wyborczej

52

3.2.2. TVN 24 Jeden na jeden

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 7:30, prbka obja 2 wydania audycji.
Prowadzcy:

Bogdan Rymanowski 2 wydania

Styl interakcji z gociem:

Bogdan Rymanowski dziennikarz jest na pocztku audycji neutralny wobec


goci, jednak aktywnie modyfikuje styl prowadzenia rozmowy i stosunek do goci
w zalenoci od rozwoju dyskusji.

Dobr goci:

Janusz Piechociski
Mariusz Kamiski

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Komentarz do Marszu Niepodlegoci


Zachowanie chuliganw oraz policji
Porwnanie dwch marszw: prezydenckiego i narodowcw
Afera madrycka
Audyt marszaka Sikorskiego
Sprawa kamienicy przejtej przez ma Hanny Gronkiewicz-Waltz

53

3.2.3. TVN 24 Kawa na aw

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 10:45, prbka obja 2 wydania audycji.
Prowadzcy:

Bogdan Rymanowski 2 wydania

Styl interakcji z gociem:

Bogdan Rymanowski dziennikarz ma do goci stosunek wzgldnie neutralny,


nie wyraa adnych konkretnych emocji ani nastawienia. Czasami prowokuje
goci lub celowo porusza tematy wyranie dla nich niewygodne. Dba o rwny
udzia goci w dyskusji, aktywnie przerywa wypowiedzi w sytuacji, kiedy ktry
z goci prbuje wej w sowo innemu poza kolejnoci.

Dobr goci:

Zbigniew Girzyski
Robert Biedro
Robert Kwiatkowski
Wadysaw Kosiniak-Kamysz
Krzysztof Kosiski
Przemysaw Wipler
Jarosaw Gowin
Leszek Miller
Wodzimierz Czarzasty
Adam Szejnfeld

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Sprawa Romana Polaskiego


Szczyt klimatyczny
Nowy spot Ministerstwa Spraw Zagranicznych
Audyt marszaka Sikorskiego
Afera madrycka i jej wpyw na kampani wyborcz
Islamski handel dziemi i kobietami

54

3.2.4. TVN 24 Kropka nad i

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 20:00, prbka obja 3 wydania audycji.
Prowadzcy:

Monika Olejnik 3 wydania

Styl interakcji z gociem:

Monika Olejnik dziennikarka rozmawia z gociem yczliwie, skraca dystans,


ale w sytuacji konfrontacji pogldw zaczyna wyranie krytykowa gocia, czsto
przerywa, zadaje pytania retoryczne, wchodzi w polemik z gociem (wyrane
sympatie i antypatie). Czasami stara si narzuci pozycj dominujc w interakcji
z gociem.

Dobr goci:

Robert Biedro
Micha Kamiski
Adam Bielan
Pawe Kukiz
Ryszard Kalisz

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Moliwa wsppraca PiSPO


Homoseksualizm: tolerancjahomofobia, parada rwnoci
Jakie zmiany s potrzebne w samorzdach
Marsz Niepodlegoci
Wpyw afery madryckiej na wybory samorzdowe
Standardy polityczne i afera madrycka
Spoty wyborcze (gwnie temat krzya)
Spot Ministerstwa Spraw Zagranicznych
Wewntrzne problemy PiS

55

3.2.5. TVN 24 Tak jest

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 18:00, prbka obja 5 wyda audycji.
Prowadzcy:

Andrzej Morozowski 5 wyda


Maciej Knapik pomocniczo w 1 wydaniu

Styl interakcji z gociem:

Andrzej Morozowski dziennikarz jest na pocztku audycji neutralny wobec


goci, jednak aktywnie modyfikuje styl prowadzenia rozmowy i stosunek do goci
w zalenoci od rozwoju dyskusji. Czsto posuguje si ironi, nie stroni od
kontrowersyjnych kwestii i prowokacji wobec goci.

Dobr goci:

Joanna Erbel
Anna Nehrebecka
Jarosaw Sellin
Andrzej Jaworski
Jerzy Wenderlich
Ryszard Kalisz
Sawomir Neumann
Micha Szczerba
Jacek Sasin
Sebastian Wierzbicki
Jerzy Dziewulski
Krzysztof Bosak

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Wpyw wyborw na inwestycje


Budet partycypacyjny w Warszawie
Sprawa wynegocjowanych przez Platform Obywatelsk pienidzy z Unii
Europejskiej
Dekomunizacja ulic
Afera madrycka i jej wpyw na wybory
Marsz Niepodlegoci
Audyt marszaka Sikorskiego
Kandydatura Andrzeja Dudy na prezydenta
Sprawa smoleska w kampanii
56

Kadencyjno samorzdu
Policja o Marszu

57

3.3.1. TVP Info Bez retuszu

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 20:40, prbka obja 1 wydanie audycji.
Prowadzcy:

Marek Czy 1 wydanie

Styl interakcji z gociem:

Marek Czy dziennikarz ma neutralny stosunek do goci, aktywnie ingeruje


w przebieg dyskusji, aby zachowa jej zaplanowan struktur i porzdek. Unika
prezentowania osobistego stosunku do sprawy.

Dobr goci:

Anna Grodzka
Krzysztof Bosak
Robert Sobiech
Julia Pitera
Witold Waszczykowski
Tadeusz Iwiski

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Afera madrycka i jej konsekwencje dla kampanii wyborczej


Poszukiwanie definicji patriotyzmu

58

3.3.2. TVP Info Dzi wieczorem

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 19:56, prbka obja 7 wyda audycji.
Prowadzcy:

Beata Tadla 3 wydania


Krzysztof Ziemiec 4 wydania

Styl interakcji z gociem:

Beata Tadla dziennikarka bardzo czsto zwraca uwag gociom, nie pozwala
im dokoczy myli, czasami przerywa ich wypowiedzi w bardzo dynamiczny
sposb, czsto krytykuje goci i wyraa swj osobisty stosunek do przedmiotu
dyskusji, aktywnie angauje si w spr w rozmowie z gociem.

Krzysztof Ziemiec dziennikarz ma neutralny stosunek do goci, odnosi si do


nich z szacunkiem, czsto w sposb yczliwy, pozwala sobie na merytoryczne
kontrargumenty do wypowiedzi gocia, wprowadza je jednak spokojnym tonem
i bez agresywnego przerywania wypowiedzi.

Dobr goci:

Krzysztof Bosak
Mariusz Sokoowski
Przemysaw Wipler
Adam Szejnfeld
Julia Pitera
Janusz Piechociski
Marcin Mastalerek
Jacek Sasin
Leszek Miller
Krystian Legierski

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Sprawa Przemysawa Wiplera


Krytyka pracy policji w sprawie pobicia posa
Efekt Kopacz
Cele PiS
Audyt marszaka Sikorskiego
Sprawa Sawomira Nowaka
Afera madrycka i jej wpyw na sondae
59

Konwencja antyprzemocowa ONZ


Rola samorzdw w yciu Polakw
Wspomnienie wanych afer w historii polskiej polityki
Prognoza wyniku wyborczego SLD w wyborach samorzdowych
Bilans star z policj podczas Marszu Niepodlegoci
Chuligani podczas marszu
Standardy polskich politykw
Afera madrycka
Oczekiwania PSL w wyborach samorzdowych
PKW obawy o moliwoci manipulacji
Pendolino
Komentarz do sonday wyborczych
Ordzie Bronisawa Komorowskiego
Rnice w prowadzeniu kampanii PO i PiS

60

3.3.3. TVP Info Forum

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 20:16, prbka obja 1 wydanie audycji.
Prowadzcy:

Marcin Pietrasik 1 wydanie

Styl interakcji z gociem:

Marcin Pietrasik dziennikarz jest przewanie neutralny wobec goci, nie


wypowiada wasnych pogldw w dyskusji, raczej unika kontrowersji.

Dobr goci:

Marcin Kierwiski
Krzysztof Hetman
Andrzej Jaworski
Jerzy Wenderlich
Zbigniew Ziobro
Andrzej Rozenek

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Przewaga PO nad PiS w sondaach


Frekwencja wyborcza
PSL kontra SLD
Szanse komitetw lokalnych
Krytyka rzdu Ewy Kopacz
Spr o inwestycje miejskie
Wpyw sprawy madryckiej na wybory

61

3.3.4. TVP Info Mina dwudziesta

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina ok. 20:15, prbka obja 8 wyda audycji.
Prowadzcy:

Maciej Wsowicz 2 wydania


Joanna Osiska 2 wydania
Karolina Lewicka 4 wydania

Styl interakcji z gociem:

Maciej Wsowicz dziennikarz jest na pocztku audycji neutralny wobec goci,


jednak aktywnie modyfikuje styl prowadzenia rozmowy i stosunek do goci
w zalenoci od rozwoju dyskusji. Czasami siga po kontrowersyjne wypowiedzi
i prowokuje goci, sporadycznie bywa nieco niegrzeczny wobec goci.

Joanna Osiska dziennikarka traktuje goci z szacunkiem, czsto powtarza


pytania, spokojnie, ale stanowczo domaga si konkretnych i penych odpowiedzi
na zadawane przez siebie pytania, ktre same niejednokrotnie maj charakter
bardzo oglny oraz incydentalnie pretensjonalny.

Karolina Lewicka dziennikarka ma neutralny stosunek do goci, odnosi si do


nich z szacunkiem, cho zdradza, kiedy nie zgadza si z ich wypowiedziami.
Sporadycznie zdarza si jej traci kontrol nad sytuacj w studiu i rzadko, ale
jednak, pozwala sobie na ironi czy zoliwoci wobec goci.

Dobr goci:

Piotr Guzia
Ryszard Grobelny
Marek Materek
Artur Zawisza
Piotr Tymochowicz
Ewa Pietrzyk-Zieniewicz
Andrzej Zybertowicz
Andrzej Stankiewicz
Cezary azarewicz
Olgierd Annusewicz
Antoni Dudek
Borys Budka
Marcin Kierwiski
62

Marcin Kolwas
ukasz Abgarowicz
Cezary Tomczyk
Adam Struzik
Krzysztof Kosiski
Eugeniusz Grzeszczak
Andrzej Jaworski
Zbigniew Girzyski
Lucjusz Nadbereny
Mariusz Baszczak
Andrzej Jaworski
Artur Zawisza
Sebastian Wierzbicki
Krzysztof Gawkowski
Jan Grski
Wodzimierz Czarzasty

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Wsppraca POPiS
Zaduenie samorzdw
Katastrofa smoleska
Prowokatorzy w sejmie Krystyna Pawowicz, Stefan Niesioowski
Stagnacja samorzdu Warszawy po omiu latach rzdw PO
Stagnacja polityczna na szczeblu samorzdowym w caym kraju
Porwnanie polityki kandydatw nalecych do partii oraz kandydatw
bezpartyjnych
Rozbienoci w problemach rnych samorzdw
Zwrcenie uwagi na rne kompetencje samorzdw i wadzy centralnej
Sprawa posa Wiplera
Ocena interwencji policji
Wniosek o odwoanie marszaka Sikorskiego wedug PO i PSL
Afera madrycka i jej wpyw na wybory
Kompetencje samorzdw i cele programowe
Obawy modych samorzdowcw
Standardy polskiej klasy politycznej
Marsz Niepodlegoci
Krytyka organizacji Marszu
Marsz prezydencki
Chuligani, patriotyzm i Ruch Narodowy podczas Marszu
Przypomnienie ataku lewicowej organizacji niemieckiej na Polakw noszcych
historyczne polskie mundury
Niepodlego wedug Ruchu Narodowego
Kandydat PiS na prezydenta Andrzej Duda

63

3.3.5. TVP Info Go poranka

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 7:40, prbka obja 5 wyda audycji.
Prowadzcy:

Karolina Lewicka 2 wydania


Maciej Wsowicz 1 wydanie
Kamila Biedrzycka-Osica 2 wydania

Styl interakcji z gociem:

Karolina Lewicka dziennikarka w tej audycji prezentuje mocno krytyczny


stosunek wobec goci, czsto wchodzi z nimi w polemik, prezentuje wasne
pogldy na omawiane sprawy.

Maciej Wsowicz prowadzcy jest przychylny w stosunku do gocia, umiecha


si do niego, pozwala sobie na odrobin artw, zadaje do atwe pytania.

Kamila Biedrzycka-Osica dziennikarka mocno rnicuje stosunek do goci


od neutralnego, yczliwego, uatwiajcego wypowiedzi, do ironicznego i wyranie
krytycznego.

Dobr goci:

Magorzata Kidawa-Boska
Hanna Gronkiewicz-Waltz
Krzysztof Szczerski
Wodzimierz Czarzasty
Andrzej Rozenek

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Notowania Ewy Kopacz


Wybory samorzdowe znaczenie dla partii
Rekonstrukcje w ministerstwach
Konwencja antyprzemocowa
Likwidacja WSI gosowanie nad komisj ledcz
Notowania PO
Kampania Ewy Kopacz
Konwencja PO
Rywalizacja w regionach w PO
64

Problemy kredytobiorcw we frankach


Wsppraca Ewy Kopacz z opozycj
Budet obywatelski
Sprawa Sikorskiego
Spot MSZ
Sejmowy debiut Schetyny
Wsppraca POPiS
Sprawa Przemysawa Wiplera
Audyt marszaka Sikorskiego
Zmiana przepisw dotyczcych zgromadze
Komentarze do sonday przedwyborczych
Udzia rzdu w budowie drugiej linii metra w Warszawie
Kampania samorzdowa w odzi
Kampania samorzdowa w Warszawie
Komentarz do ostrej kampanii samorzdowej PiS
Porwnanie programw wyborczych

65

3.3.6. TVP Info Po przecinku

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 18:25, prbka obja 3 wydania audycji.
Prowadzcy:

Joanna Racewicz 3 wydania

Styl interakcji z gociem:

Joanna Racewicz dziennikarka zachowuje si raczej neutralnie w stosunku do


goci, czasami tylko wchodzi w polemik i prezentuje pogldy, proszc gocia o
zajcie stanowiska.

Dobr goci:

Jacek Protasiewicz
Adam Szejnfeld
Adam Bielan
Jarosaw Sellin
Bartosz Kownacki
Tadeusz Iwiski

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Wsppraca Ewy Kopacz z opozycj


Kontrakty regionalne
Ocena rzdu Donalda Tuska
Gosowanie w sprawie odwoania Radosawa Sikorskiego
Budet obywatelski
Wewntrzpartyjny spr w PO dotyczcy kandydatw na prezydenta Jeleniej Gry
Sprawa Przemysawa Wiplera

66

3.3.7. TVP Info Woronicza 17

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 10:16, prbka obja 1 wydanie audycji.
Prowadzcy:

Karolina Lewicka 1 wydanie

Styl interakcji z gociem:

Karolina Lewicka dziennikarka jest neutralna w stosunku do goci, stara si


przestrzega kolejnoci zabierania gosu w audycji, jednak bez faworyzowania
adnego z nich (czasami jednak prezentuje yczliwy i afirmatywny stosunek do
wybranych goci).

Dobr goci:

Barbara Nowacka
Adam Struzik
Andrzej Halicki
Pawe Poncyliusz
Jacek Sasin
Jzef Oleksy

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Sytuacja polskiego rolnictwa i ocena pracy Marka Sawickiego


Kampania wyborcza ocena, przebieg, opinie
Nowa rola Donalda Tuska
Wspomnienie zmarych politykw

67

3.3.8. TVP Info Twoje wybory. Debata

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 18:45, prbka obja 3 wydania audycji.
Prowadzcy:

Diana Rudnik, Mariusz Piekarski wspprowadzenie 3 wyda

Styl interakcji z gociem:

Diana Rudnik, Mariusz Piekarski dziennikarze maj neutralny stosunek do


goci, czsto zdarza im si jednak nie pilnowa ekspozycji poszczeglnych goci,
std debata momentami jest zdominowana przez bardziej aktywnych i czciej
wypowiadajcych si goci.

Dobr goci:

Rafa Dutkiewicz
Piotr Guzia
Teresa Kubas-Hul
Jacek Protasiewicz
Marcin wicicki
Wadysaw Stpie
Ewa Makowska
Micha Strk
Wadysaw Ortyl
Mirosawa Stachowiak-Recka
Jacek Sasin
Anna Kowalska
Tadeusz Ferenc
Waldemar Bednarz
Sebastian Wierzbicki
Andrzej Rozenek

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Problem ubstwa
Problemy miasta Rzeszowa
Bezrobocie
Problemy infrastrukturalne Podkarpacia
Ograniczenia przyrodnicze blokujce rozwj Podkarpacia
Konflikty na linii samorzdywadza centralna
Nadmierna biurokratyzacja Podkarpacia
68

Sprawa gliwicka rzekome przyjcie korzyci majtkowej przez prezydenta


Wrocawia. Sprawa przetargw we Wrocawiu
Sytuacja finansowa
Problemy wojewdztwa dolnolskiego
Omwienie sonday
Problemy miasta stoecznego: liczne demonstracje, Marsz Niepodlegoci, tcza,
korki
Prezydent Warszawy zamieszana w afer z kamienic problemy
z reprywatyzacj

69

3.4.1. TVP 1 Polityka przy kawie

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 8:10, prbka obja 8 wyda audycji.
Prowadzcy:

Justyna Dobrosz-Oracz 4 wydania


Magorzata Serafin 4 wydania

Styl interakcji z gociem:

Justyna Dobrosz-Oracz dziennikarka jest konfrontacyjne nastawiona wobec


goci. Zadaje im prowokacyjne pytania. Pytania czsto zadawane s tonem
zarzutu lub pretensji. Zadaje sugestywne pytania sugerujce dezaprobat wobec
sw goszonych przez gocia. Dodatkowo ironicznie komentuje sowa goci.

Magorzata Serafin dziennikarka przez wikszo czasu utrzymuje rozmow


w neutralnym, momentami yczliwym tonie. Jednak czsto zdarza jej si
prowokowa goci, ironicznie komentujc ich wypowiedzi.

Dobr goci:

Piotr Guzia
Krystyna Proko
Przemysaw Wipler
Agata Miazga
Roman Szeemej
Robert Tyszkiewicz
Jan Bury
Sebastian Wierzbicki
Katarzyna Piekarska
Pawe Kukiz
Robert Biedro
Ewa Modrzejewska
Adam Struzik
Janusz Kotowski
Marcin Mastalerek
Krzysztof Gawkowski

70

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Prognozy sondaowe
Plany wyborcze zaproszonych goci
Reprywatyzacja w Warszawie
Rnice programowe zaproszonych kandydatw
Strategie wyborcze kandydatw
Wsppraca PiS i PO
Budet obywatelski
Poziom merytoryczny kampanii samorzdowej
Rywalizacja midzy PSL i SLD o wzgldy rolnikw
Nieprawidowoci podczas ostatnich wyborw samorzdowych
Bezpartyjno
Kadencyjno samorzdu
Przebieg kampanii wyborczej zaproszonych goci
Emigracja
Zaduenie Ostroki
Regulacje prawne, obowizki i audyt w samorzdach
Likwidacja rad nadzorczych spek komunalnych i miejskich
Bezrobocie w aglomeracji wabrzyskiej
Bezrobocie w Ostroce
Uprawnienia policji podczas interwencji
Sprawa Wiplera wymiar prawny i moralny
Wpyw wydarze centralnych na wybory samorzdowe
Kompetencje poszczeglnych urzdw, obietnice wyborcze
Inwestycje samorzdw
Afera madrycka
Ulotki SLD zniechcajce do gosowania na t parti?
Plany tworzenia koalicji w wietle wyborw
Stagnacja w polityce samorzdowej
Prognoza wynikw wyborczych
Kampania PiS w odzi, Radomiu i w wojewdztwie witokrzyskim
Mapa afer PO
Mapa wpadek PiS
Kampania w Warszawie
Szanse na koalicje w regionach

71

3.4.2. TVP 1 Na pierwszym planie

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 22:00, prbka obja 1 wydanie audycji.
Prowadzcy:

Piotr Krako 1 wydanie

Styl interakcji z gociem:

Piotr Krako dziennikarz ma spokojny, neutralny stosunek do goci, dba


o rwnowag i moliwo wypowiedzenia si w dyskusji.

Dobr goci:

Piotr Uszok
Antoni Dudek
Radosaw Markowski
Grzegorz Grzelak
Jacek akowski
Pawe Wroski
Tomasz Terlikowski
Micha Karnowski

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Samorzdy po 25 latach istnienia


Kadencyjno urzdw samorzdowych
Co zrobi, by zwikszy frekwencj
Patologie w samorzdach
Brak kontrkandydatw w niektrych okrgach

72

3.5.1. Polsat News Go Wydarze

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 19:16, prbka obja 4 wydania audycji.
Prowadzcy:

Maciej Stroiski 1 wydanie


Dorota Gawryluk 1 wydanie
Jarosaw Gugaa 2 wydania

Styl interakcji z gociem:

Maciej Stroiski dziennikarz odnosi si do gocia z sympati, przerywa mu, ale


po to, by zdy z czasem, niecierpliwi si, gdy go mwi za dugo.

Dorota Gawryluk dziennikarce czsto zdarza si prowokacyjnie zadawa


pytania gociowi. Dopytuje go, podnoszc ton gosu, nawizuje do krytyki
wyraonej wobec gocia przez opozycj. Zadaje mu kopotliwe pytania.
Wszystkie te strategie wydaj si by elementem opresji wobec gocia.
W pewnym momencie prowadzca ironicznie podmiewa si z wypowiedzi
gocia.

Jarosaw Gugaa dziennikarz nie pokazuje adnych emocji wzgldem gocia.


Zadaje mu wzgldnie wygodne pytania, nie prowokujc, ale te zachowania
niewerbalne nie wyraaj znacznej yczliwoci.

Dobr goci:

Marcin wicicki
Hanna Gronkiewicz-Waltz
Adam Bielan
Adam Struzik

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Kwesta na Powzkach
Przebieg kampanii samorzdowej
Popularno wyborw samorzdowych wrd Polakw
Rozporzdzanie pienidzmi na poziomie samorzdowym
Zatrudnienie w administracji samorzdowej
Rnica midzy polityk krajow a samorzdow
73

Stabilno stanowisk w samorzdzie kadencyjno


Sprawa madrycka
Zarzuty wobec Sawomira Nowaka
Skutki sprawy madryckiej dla wyborw
Bilans strat w Warszawie po Marszu Niepodlegoci
Zmiany prawne potrzebne po Marszu
Kampania w Warszawie

74

3.5.2. Polsat News Graffiti

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina ok. 8:50, prbka obja 5 wyda audycji.
Prowadzcy:

Beata Lubecka 1 wydanie


Dariusz Ociepa 1 wydanie
Marta Kurzyska 1 wydanie
Piotr Witwicki 2 wydania

Styl interakcji z gociem:

Beata Lubecka dziennikarka wyraa dezaprobat dla poczyna partii gocia


poprzez sowa krytyki, mimik, ton gosu i sugestywne chrzknicia.
Prowokacyjne (i momentami atakujce) pytania wydaj si mie na celu
poredni krytyk partii gocia. Wyczuwalny brak sympatii i yczliwoci wobec
gocia.

Dariusz Ociepa dziennikarz odnosi si do gocia z szacunkiem, jednak bardzo


czsto przerywa jego wypowiedzi, uniemoliwiajc dokoczenie myli.
Dziennikarz w programie przyj rol rozliczajc gocia, zadajc mu pytania
zwizane z obietnicami wyborczymi. Pozwala on rwnie na odnoszenie si do
obietnic innych kandydatw. Zadaje rwnie wiele pyta, ktre mog wydawa
si niewygodne.

Marta Kurzyska dziennikarka odnosi si do gocia z szacunkiem. Zadaje mu


pytania, ktre daj du swobod wypowiedzi i informowania o jego programie
wyborczym.

Piotr Witwicki dziennikarz prezentuje mocno zrnicowany stosunek do goci


w zalenoci od ich stylu wchodzenia w dyskusj. Czsto te odnosi si do goci
yczliwie i z humorem.

Dobr goci:

Marek Lasota
Hanna Gronkiewicz-Waltz
Robert Tyszkiewicz
Grzegorz Napieralski
Zbigniew Ziobro
75

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Metro w Warszawie
Ceny komunikacji miejskiej w Warszawie???
Poudniowa obwodnica Warszawy
Reprywatyzacja
Ocena spotu MSZ
Postulaty wyborcze Marka Lasoty
Sposoby na zmniejszenie smogu w Krakowie
Sprawa metra w Krakowie
Afera madrycka
Weekendowe konwencje SLD, PO i PiS
Kampania samorzdowa SLD
Finisz kampanii PO
Konsekwencje afery madryckiej i decyzje prezesa PiS
Niesprawno systemu komputerowego PKW

76

3.5.3. Polsat News Premierzy

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina zmienna, prbka obja 2 wydania audycji.
Prowadzcy:

Jarosaw Gugaa 1 wydanie


Dorota Gawryluk 1 wydanie

Styl interakcji z gociem:

Jarosaw Gugaa dziennikarz jest neutralny wobec goci, unika prezentowania


jakiegokolwiek osobistego stosunku do omawianej sprawy czy te gocia.

Dorota Gawryluk dziennikarka przewanie wyraa aprobat wobec sw


goci, zachca ich do wypowiedzi. Umiecha si i jest yczliwa. Wobec niektrych
goci (Waldemar Pawlak) przyjmuje postaw ironiczna i konfrontacyjn.

Dobr goci:

Jan Krzysztof Bielecki


Jacek Raciborski
Jacek Wasilewski
Waldemar Pawlak
Jzef Oleksy
Leszek Miller

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Lokalna kampania i bierno samorzdw


Potrzeba modernizacji rozwiza dla samorzdw
Demokracja przywdcza
Zagroenia zwizane z marginalizowaniem znaczenia partii
Powody niechci do partii
Potrzeba modernizacji partii
Powody niskiej frekwencji podczas wyborw samorzdowych
Wady obecnej ordynacji wyborczej
Podsumowanie kampanii samorzdowej
Ordzie Prezydenta RP

77

3.5.4. Polsat News Rozmowa Wydarze

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina ok. 16:10, prbka obja 9 wyda audycji.
Prowadzcy:

Agnieszka Gozdyra 1 wydanie


Joanna Wrzeniewska-Sieger 3 wydania
Maciej Stroiski 2 wydania
Wojciech Szelg 3 wydania

Styl interakcji z gociem:

Agnieszka Gozdyra dziennikarka

pozwala rozwija argumenty. Pozostaje

relatywnie neutralna. Czasem pozwala sobie na drobne zoliwoci i wchodzi


w aktywn polemik.

Joanna Wrzeniewska-Sieger dziennikarka ma stale lekko krytyczny stosunek


do swoich goci, prezentuje wyrazist mimik wyraajc opini na temat sw
gocia, czsto prowadzi rozmow w sposb konfrontacyjny.

Maciej Stroiski dziennikarz odnosi si do wszystkich goci w podobny


sposb, jest uprzejmy, stara si dawa kademu szans wypowiedzi, czasami
prezentuje opinie kontrowersyjne i wchodzi w polemik z gociem.

Wojciech Szelg dziennikarz ma stale krytyczny stosunek do swoich goci,


czsto komentuje ich sowa, wchodzi w polemiki, dopytuje i przerywa
w incydentalnie niegrzeczny sposb.

Dobr goci:

Piotr Gliski
Jacek Wilk
Marcin Kierwiski
Mariusz Witczak
Andrzej Orzechowski
Andrzej Czerwiski
Ligia Krajewska
Micha Szczerba
ukasz Abgarowicz
Andrzej Czerwiski
Andrzej Orzechowski
78

Ilona Antoniszyn-Klik
Tomasz Jdrzejczak
Stanisaw Karczewski
Zbigniew Girzyski
Jacek Sasin
Jan Maria Jackowski
Jacek Sasin
Witold Waszczykowski
Jan Dziedziczak
Sebastian Wierzbicki
Tomasz Kamiski
Paulina Piechna-Wickiewicz
Maciej Wydrzyski
Andrzej Rozenek

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Opodatkowanie internetu
Budet partycypacyjny w Warszawie
Zmiany w ordynacji podatkowej
Kadencyjno samorzdw
Wsppraca PiSPO
Sprawa Przemysawa Wiplera
Opozycja wobec marszaka Sikorskiego
Opozycja wzgldem Grzegorza Schetyny???
Czy Jean-Claude Juncker powinien zoy rezygnacj ze stanowiska szefa Komisji
Europejskiej
Krytyka organizatorw Marszu Niepodlegoci
Porwnanie dwch marszw: prezydenckiego i narodowcw
Wybircze postrzeganie historii Polski przez organizatorw Marszu
Niepodlegoci
rda agresywnych zachowa
Wielko Marszu oraz przekrj spoeczny jego uczestnikw
Afera madrycka i jej konsekwencje
Audyt marszaka Sikorskiego
Sprawa Sawomira Nowaka
Kampania wyborcza PSL
Podsumowanie rzdw POPSL
Notowania PiS-u
Konwencja PO
Emigracja i rynek pracy dla modych Polakw
Zachcenie do wzicia udziau w wyborach samorzdowych
Modzi politycy PiS

79

3.5.5. Polsat News Tak czy nie

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 21:30, prbka obja 6 wyda audycji.
Prowadzcy:

Agnieszka Gozdyra 5 wyda


Wojciech Szelg 1 wydanie

Styl interakcji z gociem:

Agnieszka Gozdyra dziennikarka ma neutralny stosunek do goci, czasami


wplata w tre rozmowy wasne oceny wypowiedzi goci, nie krytykuje ich
jednak personalnie i nie uoglnia krytyki.

Wojciech Szelg dziennikarz od pocztku jest neutralny w stosunku do goci,


stara si by niestronniczym moderatorem dyskusji, z czasem rnicuje swj
stosunek do goci w zalenoci od dynamiki interakcji w rozmowie (od
yczliwego do krytycznego i oceniajcego).

Dobr goci:

Armand Ryfiski
Robert Winnicki
Artur Dbski
Witold Tumanowicz
Piotr Szumlewicz
Pawe Konnak
Ewa Pietrzyk-Zieniewicz
Stefan Niesioowski
Marian Kowalski
Piotr Ikonowicz
Andrzej Dera
Arkadiusz Mularczyk

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Sprawa Wiplera
Afera madrycka i jej wpyw na wybory
Reprywatyzacja gruntw w Warszawie
Ciemne strony polskiej polityki korupcja, lobbing, niejasnoci, afery polityczne
Marsz Niepodlegoci jako wyraz niezadowolenia spoeczestwa
Marsz Niepodlegoci szanse na zmian formuy
80

Zakaz Marszu Niepodlegoci


Czy organizatorzy Marszu powinni pokry szkody
Uprawnienia stray Marszu
Hity kampanii mieszne wypowiedzi, plakaty
Standardy etyczne politykw
Orientacja seksualna a wybory samorzdowe
Brak konkretw w kampanii wyborczej i puste obietnice
Motywacje do bycia samorzdowcem

81

3.5.6. Polsat News To by dzie

Pora emisji oraz liczba odcinkw w prbie:


Godzina 20:00, prbka obja 6 wyda audycji.
Prowadzcy:

Magda Sakowska 3 wydania


Marek Kacprzak 1 wydanie
Dariusz Ociepa 2 wydania

Styl interakcji z gociem:

Magda Sakowska dziennikarka jest pocztkowo nastawiona wobec goci


yczliwie, ale czsto zdecydowanie przerywa ich wypowiedzi, zadaje niewygodne
pytania i dopytuje. Mimo wysokiej temperatury dyskusji nie daje po sobie pozna
zaangaowania

emocjonalnego

(wyczywszy

momentami

wyrazist

komunikacj pozawerbaln przewracanie oczami lub otwieranie ich szerzej,


mimika, sposb siedzenia etc.), prezentuje dystans wobec goci.

Marek Kacprzak dziennikarz ma stosunek neutralny wobec goci, odnosi si


do nich z sympati i szacunkiem, zdecydowanie kontroluje jednak przebieg
rozmowy.

Dariusz Ociepa dziennikarz ma neutralny stosunek do goci, wyranie jednak


rnicuje czas ich wypowiedzi.

Dobr goci:

Przemysaw Wipler
Anna Kdzierska
Mirosaw Oczko
Mariusz Sokoowski
Iwona ledziska-Katarasiska
Marcin wicicki
Marcin Kierwiski
Sawomir Neumann
Zbigniew Girzyski
Beata Szydo
Jarosaw Sellin
Zbigniew Kumiuk
Artur Zawisza
82

Piotr Ikonowicz
Wodzimierz Czarzasty
Krystian Legierski
Katarzyna Piekarska
Andrzej Rozenek
Micha Kabaciski

Tematyzacja audycji ujcie przekrojowe (jakociowe):

Niskie zarobki Polakw


Sytuacja maych przedsibiorstw w Polsce
Sytuacja modych ludzi na rynku pracy
Rynek pracy w Warszawie
Wniosek o odwoanie Radosawa Sikorskiego
Prowadzenie kampanii samorzdowej
Wsppraca PiS i PO
Rekompensaty dla poszkodowanych rolnikw
Dziaania nowej premier i jej rola w kampanii
Problemy i potrzeby zmian w Polsce
System emerytalny
Badania nad seksualnoci jako temat w kampanii politycznej
Agresja na Marszu Niepodlegoci
Przyczyny nietolerancji
Rozumienie pojcia patriotyzm
Zakaz Marszu Niepodlegoci
Klasyfikacja rodowisk wszczynajcych bjki
Policja o zamieszkach podczas Marszu
Afera madrycka
Wybory prezydenckie nieoczekiwany kandydat PiS (Andrzej Duda)
Tematy w kampanii samorzdowej

83

3.6. Tabele przekrojowych wartoci wskanikw dla dziennikarzy

Powysze zestawienie stanowi przekrojowy przegld wartoci uzyskanych przez poszczeglnych dziennikarzy w wybranych
wskanikach syntetycznie opisujcych zrnicowanie stylu dziennikarskiego zaobserwowane w analizowanych audycjach. Co wane,
dane te nie maj charakteru rankingowego, poniewa sposb ich oznaczenia (preferowane wartoci zielone, wartoci mniej optymalne
czerwone) wynika wprost z przyjtych w toku analizy zaoe dotyczcych cech optymalnego stylu dziennikarskiego w audycjach
publicystycznych. Zestawienie to naley potraktowa wycznie w celach informacyjnych i pogldowych, nie za jako prb
przyznawania ocen poszczeglnym dziennikarzom.

Maciej Stroiski
Dorota Gawryluk
Jarosaw Gugaa
Dariusz Ociepa
Piotr Witwicki
Beata Lubecka
Marta Kurzyska
Wojciech Szelg
Joanna Wrzeniewska-Zygier
Agnieszka Gozdyra
Magda Sakowska

rednia warto
wskanika
nacechowania
komunikacji
werbalnej

rednia warto
wskanika
nacechowania
komunikacji
niewerbalnej

rednia warto
wskanika
trudnoci jzyka

skala 15

skala 15

Skala 15

od 0 wzwy

od 0 wzwy

od 0 wzwy

rednia warto
wskanika
natenia
interwencji
dziennikarskich
na jednostk
czasu
od 0 wzwy

3,33
5,00
4,67
4,00
4,00
3,00
2,00
4,80
4,67
4,67
4,33

3,67
4,00
2,00
4,00
2,50
4,00
2,00
4,40
2,67
4,00
4,67

3,33
4,00
3,67
3,33
2,00
3,00
2,00
3,60
3,33
4,00
4,00

0,47
0,64
0,46
0,72
0,96
0,58
0,48
0,70
0,33
0,44
0,36

0,53
0,34
0,31
0,31
0,41
0,46
0,36
0,30
0,68
0,35
0,16

1,25
2,44
2,33
2,33
5,43
1,25
1,33
3,03
0,49
1,35
2,10

2,11
1,25
0,63
1,97
1,08
0,23
0,36
1,94
1,92
2,17
2,39

rednie natenie
rednie natenie
pyta
pyta o opinie
o informacje
w audycjach
w audycjach
z udziaem
z udziaem
dziennikarza
dziennikarza

redni stosunek
liczby pyta o
informacje do
liczby pyta o
opinie

84

Marek Kacprzak
Dariusz Pogorzelski
Robert Knap
o. Dariusz Drek CSsR
O. Jacek Aniszewski
o. Piotr Dettlaff
O. Marcin Krupa
o. Janusz Dyrek
Grzegorz Kajdanowicz
Katarzyna Kolenda-Zaleska
Anita Werner
Piotr Marciniak
Bogdan Rymanowski
Monika Olejnik
Andrzej Morozowski
Marek Czy
Krzysztof Ziemiec
Beata Tadla
Mariusz Pietrasik
Karolina Lewicka
Maciej Wsowicz
Kamila Biedrzycka-Osica
Joanna Osiska
Joanna Racewicz
Mariusz Piekarski

rednia warto
wskanika
nacechowania
komunikacji
werbalnej

rednia warto
wskanika
nacechowania
komunikacji
niewerbalnej

rednia warto
wskanika
trudnoci jzyka

5,00
4,50
4,00
4,50
5,00
5,00
4,00
4,00
4,33
5,00
5,00
5,00
4,50
5,00
3,40
5,00
5,00
5,00
3,00
5,00
4,67
5,00
5,00
3,33
5,00

5,00
2,00
5,00
4,50
5,00
3,00
3,00
2,00
3,33
4,00
4,00
3,50
4,00
5,00
3,80
5,00
2,25
3,67
2,00
3,14
2,67
3,00
5,00
2,67
4,00

5,00
4,50
1,00
5,00
5,00
5,00
3,00
3,00
2,67
5,00
3,00
4,50
3,75
2,67
2,80
5,00
4,00
3,67
5,00
5,00
3,33
4,50
3,00
2,33
4,33

rednie natenie
rednie natenie
pyta
pyta o opinie
o informacje
w audycjach
w audycjach
z udziaem
z udziaem
dziennikarza
dziennikarza

0,20
0,70
0,25
0,08
0,13
0,15
0,00
0,15
0,39
0,42
0,93
1,97
0,80
0,69
0,24
0,47
0,64
1,03
0,28
0,28
0,33
0,90
1,15
0,68
0,83

0,07
0,16
0,25
0,17
0,03
0,04
0,01
0,06
0,24
0,42
0,56
0,24
0,62
0,64
0,17
0,34
0,29
0,35
0,10
0,31
0,54
0,51
0,47
0,35
0,40

redni stosunek
liczby pyta
o informacje
do liczby pyta
o opinie

rednia warto
wskanika
natenia
interwencji
dziennikarskich
na jednostk
czasu

2,75
7,78
1,00
2,07
5,00
3,67
0,00
2,75
2,43
1,10
1,67
27,25
2,42
1,24
1,75
1,39
2,27
3,01
2,67
1,29
0,71
1,74
2,73
2,82
2,89

0,29
1,02
0,55
0,06
0,80
0,10
0,23
2,61
2,06
2,34
2,32
2,39
1,60
4,66
1,18
1,93
1,53
2,19
2,10
1,68
2,35
2,48
2,36
1,77
1,96
85

Diana Rudnik
Piotr Krako
Magorzata Serafin
Justyna Dobrosz-Oracz

rednia warto
wskanika
nacechowania
komunikacji
werbalnej

rednia warto
wskanika
nacechowania
komunikacji
niewerbalnej

rednia warto
wskanika
trudnoci jzyka

5,00
5,00
4,75
4,75

3,67
4,00
2,50
2,75

5,00
5,00
3,75
3,75

rednie natenie
rednie natenie
pyta
pyta o opinie
o informacje
w audycjach
w audycjach
z udziaem
z udziaem
dziennikarza
dziennikarza

1,08
0,26
0,66
1,19

redni stosunek
liczby pyta
o informacje
do liczby pyta
o opinie

rednia warto
wskanika
natenia
interwencji
dziennikarskich
na jednostk
czasu

3,67
2,60
1,52
4,36

2,67
0,98
1,46
2,05

0,43
0,10
0,45
0,41

Szczegowe porwnania dla poszczeglnych anten pod ktem wybranych wskanikw opisane zostay na stronach 3545 niniejszego
raportu. W tym miejscu wskaemy jednoczenie poszczeglnych dziennikarzy, ktrzy uzyskali cznie najlepsze (w rozumieniu
przyjtych zaoe) wskazania przy wybranych, kluczowych kryteriach:

Marta Kurzyska (Polsat News)


Beata Lubecka (Polsat News)
Mariusz Pietrasik (TVP Info)
Maciej Stroiski (Polsat News)
Joanna Racewicz (TVP Info)

rednia warto wskanika nacechowania


komunikacji werbalnej
Skala 15
2,00
3,00
3,00
3,33
3,33

W zestawieniu pod wzgldem nacechowania komunikacji werbalnej najnisze (a wic najlepsze w rozumieniu zaoe przyjtych
w badaniu) wartoci uzyskali dziennikarze Polsatu News (Marta Kurzyska, Beata Lubecka, Maciej Stroiski) oraz TVP Info (Mariusz
Pietrasik, Joanna Racewicz). W tym zestawieniu rangowanie oparte byo o zaoenie, e niskie nacechowanie wypowiedzi sprawia,
e emocje, jakie komunikat budzi u odbiorcy, nie zaburzaj odbioru zawartych w nim informacji, co sprawia, e s one bardziej
zrozumiae.
86

Jarosaw Gugaa (Polsat News)


Marta Kurzyska (Polsat News)
Dariusz Pogorzelski (TV Trwam)
o. Janusz Dyrek (TV Trwam)
Mariusz Pietrasik (TVP Info)

rednia warto wskanika nacechowania


komunikacji niewerbalnej
Skala 15
2,00
2,00
2,00
2,00
2,00

W zestawieniu pod wzgldem nacechowania komunikacji niewerbalnej najnisze (a wic najlepsze w rozumieniu zaoe przyjtych
w badaniu) wartoci uzyskali dziennikarze Polsatu News (Jarosaw Gugaa, Marta Kurzyska), TVP Info (Mariusz Pietrasik) oraz TV
Trwam (Dariusz Pogorzelski, o. Janusz Dyrek). W tym zestawieniu rangowanie oparte byo o zaoenie, e niskie nacechowanie
komunikacji niewerbalnej towarzyszcej wypowiedzi dziennikarza sprawia, e emocje i skojarzenia, jakie budzi u odbiorcy zachowanie
prowadzcego, nie zaburzaj odbioru zawartych w wypowiedzi informacji, co sprawia, e s one bardziej zrozumiae.

Robert Knap (TV Trwam)


Piotr Witwicki (Polsat News)
Marta Kurzyska (Polsat News)
Joanna Racewicz (TVP Info)
Grzegorz Kajdanowicz (TVN 24)

rednia warto wskanika


trudnoci jzyka
Skala 15
1,00
2,00
2,00
2,33
2,67

87

W zestawieniu pod wzgldem trudnoci jzyka najnisze (a wic najlepsze w rozumieniu zaoe przyjtych w badaniu) wartoci
uzyskali dziennikarze Polsatu News (Piotr Witwicki, Marta Kurzyska), TVP Info (Joanna Racewicz), TVN 24 (Grzegorz Kajdanowicz)
oraz TV Trwam (Robert Knap). W tym zestawieniu rangowanie oparte byo o zaoenie, e niski poziom skomplikowania wypowiedzi
dziennikarza sprawia, e jest ona bardziej zrozumiaa dla odbiorcy.

Piotr Marciniak (TVN 24)


Dariusz Pogorzelski (TV Trwam)
Piotr Witwicki (Polsat News)
o. Jacek Aniszewski (TV Trwam)
Justyna Dobrosz-Oracz (TVP 1)

redni stosunek liczby pyta o informacje


do liczby pyta o opinie
Skala: od 0 wzwy
27,25
7,78
5,43
5,00
4,36

W zestawieniu pod wzgldem stosunku liczby pyta o informacje do pyta o opinie najwysze (a wic najlepsze w rozumieniu zaoe
przyjtych w badaniu) wartoci uzyskali po razie dziennikarze z kadej stacji oprcz TVP Info Piotr Marciniak z TVN 24, Dariusz
Pogorzelski i o. Jacek Aniszewski z TV Trwam, Piotr Witwicki z Polsat News oraz Justyna Dobrosz-Oracz z TVP 1. W tym zestawieniu
rangowanie oparte byo o zaoenie, e wysoki udzia pyta o informacj zwiksza warto poznawcz badanego przekazu i czyni go
bardziej uytecznym dla widza.

o. Dariusz Drek CSsR (TV Trwam)


o. Piotr Dettlaff (TV Trwam)

rednia warto wskanika natenia


interwencji dziennikarskich na jednostk
czasu
Skala: od 0 wzwy
0,06
0,10
88

o. Marcin Krupa (TV Trwam)


Beata Lubecka (Polsat News)
Marek Kacprzak (Polsat News)

0,23
0,23
0,29

W zestawieniu pod wzgldem natenia przerywania gociom audycji najnisze (a wic najlepsze w rozumieniu zaoe przyjtych
w badaniu) wartoci uzyskali dziennikarze Polsatu News (Beata Lubecka i Marek Kacprzak) oraz TV Trwam (o. Dariusz Drek, o. Piotr
Dettlaff, o. Marcin Krupa). W tym zestawieniu rangowanie oparte byo o zaoenie, e niski poziom interwencji dziennikarskiej wpywa
na pynno wypowiedzi gocia, a co za tym idzie na jej lepszy i mniej zakcony odbir przez widza.

89

4. Podsumowanie
Podsumowanie raportu skada si z czterech gwnych czci:

podsumowania
emitowanych

analizy

porwnawczej

okresie

wyborczym

programw
na

publicystycznych

poszczeglnych

antenach

z uwzgldnieniem wskanikw ilociowych obrazujcych stopie realizacji misji


publicznej;

podsumowania pod ktem roli kobiet (dziennikarek i goci) w badanych


programach, uwzgldniajc aspekty ilociowe (dla goci: frekwencja, ekspozycja,
dobr z klucza partyjnego lub merytorycznego; dla dziennikarek: frekwencja,
ekspozycja) i jakociowe (dla goci: sposb wypowiedzi i ich prezentacji
w audycji, przyjmowane role w interakcji z dziennikarzem; dla dziennikarek: styl
moderowania dyskusji, sposb wchodzenia w spr, strategie autoprezentacji).
Podsumowanie to zawiera take oglne wnioski z ilociowej i jakociowej analizy
roli kobiet w publicystyce politycznej;

analizy roli wydarze w dniu 11 listopada jako czynnika interferujcego


z relacjami dotyczcymi wyborw;

wnioskw i podsumowania zbiorczego stanowicego panoramiczne ujcie


publicystyki politycznej w okresie kampanii wyborczej do samorzdu pod ktem
czynnikw ilociowych i jakociowych rnicujcych badane anteny i modele
nadawcze (publiczny vs komercyjny).

90

4.1. Zestawienie porwnawcze w oparciu o model wartoci misyjnych


(art. 21 UoRiT)

W zestawieniu porwnawczym posuylimy si ostatecznie picioma wskanikami


ilociowymi sucymi do zestawienia ze sob wybranych anten.
W analizie porwnawczej wykorzystalimy wskaniki:

pluralizmu;

bezstronnoci;

wywaenia;

jakoci;

integralnoci.

W stosunku do pierwszej wersji badania zrezygnowalimy ze wskanika niezalenoci


jako trudnego do operacjonalizacji na poziomie zawartoci badanego materiau.
Wszystkie wskaniki zostay wyliczone w oparciu o dane zebrane w trakcie badania
i zestawione dla piciu anten. Warto zaznaczy, e z racji specyfiki okresu wyborczego
i funkcjonujcej w tym czasie publicystyki oraz celowego doboru materiaw do badania
tylko z tego okresu, wartoci wskanikw i wnioski oraz oceny z nich wynikajce nie
mog by ekstrapolowane poza materia objty badaniem (czyli w szczeglnoci poza
obszar publicystyki wyborczej w danej stacji).

91

4.1.1. Nota metodologiczna konstrukcji indeksw misyjnoci

Oglne zaoenia stojce za przyjtymi wskanikami do pomiaru realizacji postulatw


misyjnoci zawartych w art. 21 ustawy o RiTV pozostay identyczne, jak w poprzedniej
edycji badania10. Dla porzdku w tym raporcie przypomnimy zaoenia stojce za
wskanikami wraz ze wskazaniem zmian w metodologii projektu wprowadzonych
w oparciu o konsultacje.
4.1.1.1. Cz opisowa

Dla kadego badanego odcinka kodowane byy kategorie pozwalajce na jego


identyfikacj w badanej prbce, a take stanowice podstaw do konstrukcji
wskanikw opisujcych dan audycj. Cz wskanikw, zwaszcza tych bazujcych na
frekwencji, dla sensownej i zrozumiaej prezentacji wymagaa wykorzystania jako wagi
czasu trwania audycji (tak, aby uwzgldni oczywist obserwacj, e ta sama liczba
pyta czy wtrce dziennikarskich w materiale, ktry trwa o poow krcej ni inny,
powinna mie inne znaczenie). Wskaniki opisowe byy kodowane tylko w arkuszach
ilociowych:

Obszar analizy

Kategorie ilociowe

Sposb kodowania

Opis audycji

Czas trwania odcinka


(bez przerw reklamowych)

Czas trwania w sekundach

Pora emisji

Godzina emisji pierwotnej

Stacja TV

Nazwa stacji

Prowadzcy

Imi i nazwisko

Liczba przerw reklamowych


w trakcie odcinka

Liczba przerw reklamowych

Czas przerw reklamowych


w trakcie odcinka

Czas trwania w sekundach

redni czas trwania przerwy


reklamowej

Czas trwania w sekundach

http://www.krrit.gov.pl/Data/Files/_public/Portals/0/kontrola/wybory/raport-krrit---eurowybory2014-r----mtresearch.pdf s. 80 - 88.
10

92

4.1.1.2. Wartoci misyjne pluralizm

Pierwsz z wartoci wskazanych w ustawie o RiTV, analizowan w ramach badania, by


pluralizm, zdefiniowany na poziomie operacyjnym jako zrnicowanie doboru goci do
audycji, z uwzgldnieniem kryterium przynalenoci partyjnej. Zgodnie z tak przyjtymi
kategoriami realizacj postulatu pluralizmu byo zapraszanie do programw
publicystycznych jak najbardziej zrnicowanych goci i prezentowanie ich w zbliony
sposb, bez faworyzowania adnej ze stron na poziomie statusu przedstawienia,
w czasie dostpu do gosu w dyskusji czy w sposobie prezentacji przez realizatora
materiau wideo.
Dane brane pod uwag w definiowaniu wskanika pluralizmu w wersji dla
wyborw samorzdowych:
Obszar
analizy

Kategorie
ilociowe

Sposb kodowania

Pluralizm

Aktor
w audycji

Wypisanie wszystkich
goci audycji

Sposb
przedstawien
ia aktora

Wypisanie statusu
prezentacji gocia
w audycji

Czas
ekspozycji

Czas obecnoci gocia na


ekranie w sekundach

Indeksy
ekspozycji
aktorw

Procent udziau danego


gocia w cznym czasie
antenowym:
a) stacji, b) cznym

Indeksy
ekspozycji
partii

Procent udziau partii


reprezentowanej przez
swoich politykw
w cznym czasie
antenowym:
a) stacji, b) cznym

Kategorie i elementy analizy jakociowej


pogbionej z danego obszaru
Analiza jakociowa dotyczca:

sposobu prowadzenia konwersacji


z kadym z politykw (analiza pyta,
analiza form adresatywnych, analiza
struktury i przebiegu interakcji)

analiza kontekstu doboru polityka,


zestawienie osoby polityka
z tematami dyskusji

analiza strony wizualnej prezentacji


polityka (denotacja
opis prezentacji, konotacja
znaczenie sposobu prezentacji dla
odbioru)

Analiza jakociowa pogbiajca:


kontekst doboru partii i politykw
wyjcie poza wskaniki stricte
ilociowe i wskazanie merytorycznych
kontekstw doboru bohaterw do
audycji

93

4.1.1.3. Wartoci misyjne bezstronno

Drug z badanych wartoci bya bezstronno, czyli sposb moderowania interakcji


z gomi programu w sposb niefaworyzujcy adnej ze stron i minimalizujcy
wyraanie wasnych opinii przez dziennikarza. Zostaa ona zdefiniowana na poziomie
operacyjnym za pomoc trzech gwnych skadowych:

osobistego stylu komunikacji dziennikarza, uwzgldniajcego jego komunikaty


werbalne i niewerbalne oraz stopie ich nacechowania;

nacechowanych dziaa realizatora materiau wideo (czyli takich, ktre przez


sposb realizacji komunikuj wartociowanie wypowiedzi gocia11);

interwencji dziennikarza w dyskusji, przerywajcych wypowied gocia lub


zmieniajcych temat dyskusji w trakcie wypowiedzi gocia.

Dane brane pod uwag w definiowaniu wskanika bezstronnoci w wersji dla


wyborw samorzdowych:
Obszar analizy

Kategorie
ilociowe

Sposb kodowania

Bezstronno

Okrelenia
nacechowane
w wypowiedzi
dziennikarza

Kodowane ilociowo
w oparciu
o wartoci progowe
ustalone w badaniu
pilotaowym

Spis okrele
nacechowanych

Spis okrele
charakterystycznych
dla dziennikarza

Nacechowane
zachowania
niewerbalne
dziennikarza
Spis zachowa
nacechowanych

Zagregowana
ocena
bezstronnoci
dziennikarza

Kategorie i elementy analizy jakociowej


pogbionej z danego obszaru

Analiza jakociowa pogbiajca:

analiza okrele kluczowych,


idiolektu dziennikarskiego
Kodowane ilociowo
i stylu komunikacji wraz
w oparciu o wartoci
z ocen wpywu tego stylu na
progowe ustalone
bezstronno prowadzenia audycji
w badaniu pilotaowym

analiza warstwy konotacyjnej


Spis zachowa
zachowania dziennikarza
niewerbalnych
skojarzenia i oceny indukowane
i parawerbalnych
nie wprost poprzez sposb
charakterystycznych
zachowania prowadzcego
dla dziennikarza
audycj
Wskanik oparty
o wartoci dla
komunikacji werbalnej
i niewerbalnej,
okrelajcy ilociowo
typ strategii
komunikacyjnej
dziennikarza

Przykadem moe by np. ujcie, ktre w kadrze z mwicym politykiem ujmuje jednoczenie grymas
niezadowolenia wybranego gocia spord publicznoci wywoany wypowiedzi polityka, w sytuacji,
kiedy tylko jeden z goszczcych w audycji politykw jest prezentowany za pomoc takich uj.
11

94

w kontekcie jego
bezstronnoci

Kodowane ilociowo
Tendencyjno
w oparciu o wartoci
montau
progowe ustalone
i ekspozycji
w badaniu pilotaowym
na poziomie
przez eksperta
edytorskim
w zakresie montau
w materiale wideo
telewizyjnego

Indeks interwencji
w dyskusji
i wasnych
wypowiedzi
dziennikarza

Analiza ilociowa
momentw, kiedy
dziennikarz przerywa
wypowied polityka
wraz z okreleniem
kontekstu tego
przerwania

Wskanik czny
bezstronnoci

Zagregowany wskanik
bazujcy na wariancji
w wartociach oceny
nacechowania
wypowiedzi i liczby
interwencji w dyskusji
ze wzgldu na parti,
z jakiej pochodzi go,
podany dla:
a) prowadzcego)
audycji, c) stacji

Analiza jakociowa pogbiajca:

nazwanie strategii realizatorskich


sucych wytworzeniu
okrelonego wraenia na widzach
(podkrelenie dynamiki sporu,
pokazanie oceny postaci,
pokazanie relacji
prowadzcygocie)
Analiza jakociowa obejmujca:

analiz retoryczn strategie


prowadzenia i kontrolowania
dyskusji przez dziennikarza

analiz wasnych wypowiedzi


dziennikarza okrelenie
wasnych pogldw widocznych
w dyskusji

analiz warsztatu
dziennikarskiego (dobr
przykadw, cytatw,
obietnic przytaczanych
przez dziennikarza)

95

4.1.1.4. Wartoci misyjne wywaenie

Wywaenie sposobu moderowania dyskusji zostao zdefiniowane jako kodowany


ilociowo stosunek dziennikarza do poszczeglnych goci od wartoci ujemnych,
obrazujcych stosunek krytyczny, wartociujcy i negacj pogldw oraz osoby gocia
(poczone z utrudnianiem jego wypowiedzi), do wartoci dodatnich, obrazujcych
yczliwy, a w bardziej skrajnej postaci afirmatywny, aprobujcy stosunek do gocia
i jego wypowiedzi (poczony z braniem jego strony w dyskusji, prezentacj korzystnych
dla niego przykadw i argumentw oraz przeduaniem czasu na wypowiedzi danego
gocia).
Wskanik czny by liczony jako wariancja czna zachowa dla dziennikarza,
programu oraz stacji, po to, aby maksymalnie syntetycznie zaprezentowa
zrnicowanie stosunku do goci dla prowadzcego, konkretnej audycji oraz stacji
telewizyjnej.
Dane brane pod uwag w definiowaniu wskanika wywaenia w wersji dla
wyborw samorzdowych:
Obszar
analizy

Wywaenie

Kategorie
ilociowe

Sposb
kodowania

Zachowanie
dziennikarza
w stosunku
do aktora

Kodowane
ilociowo w
oparciu o wartoci
progowe ustalone
w badaniu
pilotaowym na
skali liniowej +/-

Wskanik
czny
wywaenia

Zagregowany
wskanik bazujcy
na urednionych
wartociach
stosunku
dziennikarzy do
goci podany dla:
a) prowadzcego,
b) audycji, c) stacji

Kategorie i elementy analizy


jakociowej pogbionej
z danego obszaru
Analiza jakociowa obejmujca:
analiz przykadw zachowa
afirmujcych/negujcych
w stosunku do poszczeglnych
politykw
analiz stylu wyraania oceny
gocia przez dziennikarza
(warstwa deskryptywna
i warstwa ukryta [pogbienie
analizy znaczenia zachowania
dziennikarza na poziomie analizy
ramowej i sposobu zadawania
pyta])

96

4.1.1.5. Wartoci misyjne integralno

Integralno jako warto opisana w ustawie zostaa w badaniu zoperacjonalizowana


jako dbao o zrozumiao przekazu w badanych audycjach publicystycznych, a take
zachowanie jego cech gatunkowych i jednolitego poziomu edytorskiego we wszystkich
badanych odcinkach. Kategorie z tego obszaru obejmoway:
Dane brane pod uwag w definiowaniu wskanika integralnoci w wersji dla
wyborw samorzdowych:
Obszar analizy

Integralno

Kategorie
ilociowe

Sposb
kodowania

Ocena stopnia
trudnoci jzyka
dziennikarza

Kodowane
ilociowo w
oparciu o wartoci
progowe ustalone
w badaniu
pilotaowym

Przykady
trudnych
wyrazw

Spis trudnych
wyrae

Model
strukturalny
audycji

Kodowany
w oparciu
o przykadowe
modele
zidentyfikowane
na etapie pilotau

Kontrola nad
dyskusj

Wskanik
integralnoci

Kategorie i elementy analizy


jakociowej pogbionej
z danego obszaru
Analiza pogbiona:
okrelenie jzykowych
korelatw sposobu
konstruowania wypowiedzi
dziennikarskiej pokazanie
zrnicowanych strategii
ramowania i nazywania
zjawisk w warstwie jzykowej
Analiza pogbiona:
okrelenie cech specyficznych
danej audycji w obszarze jej
budowy formalnej, doboru
materiaw, struktury
i kolejnoci prezentowanych
treci

Kodowana jako
ilo sytuacji, kiedy
dziennikarz traci
kontrol nad
przebiegiem
dyskusji
i porzdkiem
wypowiedzi goci
Wskanik oparty
o stopie
zoonoci
jzykowej
i strukturalnej
audycji obrazujcy
zakres dostpnoci
programu dla
widzw
wyrnienie
audycji zoonych,
analitycznych
i popularnych, czyli
upraszczajcych
dyskurs polityczny

97

4.1.1.6. Wartoci misyjne jako

Jako badanych programw zostaa zdefiniowana za pomoc dwch podstawowych,


syntetycznych miar opisujcych poziom jzykowy audycji (rozumiany jako posugiwanie
si poprawn polszczyzn przez prowadzcych) oraz poziom edytorski (rozumiany jako
unikanie bdw w kadrowaniu, montau oraz elementach, takich jak infografiki, belki
czy podpisy goci).
W oparciu o te dwie miary zosta zdefiniowany wskanik czny bdcy syntetyczn
miar porwnawcz jakoci rnych badanych audycji.
Dane brane pod uwag w definiowaniu wskanika jakoci w wersji dla wyborw
samorzdowych:
Obszar
analizy

Jako

Kategorie
ilociowe

Ocena poziomu
jzykowego

Ocena poziomu
edytorskiego

Wskanik jakoci

Sposb kodowania

Kategorie i elementy analizy


jakociowej pogbionej
z danego obszaru

Kodowane ilociowo
w oparciu o wartoci
progowe ustalone
w badaniu pilotaowym Analiza pogbiajca:
z pomocnicz list
wskazanie znaczenia
bdw jzykowych jako
poszczeglnych bdw
podstaw oceny
edytorskich i jzykowych
Kodowane ilociowo
dla odbioru treci przekazu
w oparciu o wartoci
(warstwa recepcji,
progowe ustalone
tworzenia znaczenia
w badaniu pilotaowym,
przez widza)
z pomocnicz list
bdw edytorskich jako
podstaw oceny
Wskanik oparty
o stopie poprawnoci
jzykowej i edytorskiej
prezentowany dla:
a) dziennikarza,
b) audycji, c) stacji

98

4.1.2. Wykaz zmian we wzorach do obliczania wskanikw

Ponisze zestawienie w syntetyczny sposb prezentuje zmiany, jakie zostay wprowadzone w analizowanych wskanikach:

Wskanik

Pluralizm

Stary wzr

Nowy wzr

VPL = 0,1 / (wariancja dla rozkadu


procentowego udziau poszczeglnych partii

Bez zmian

Komentarz do zmian

-----

w czasie antenowym danej stacji)


Taka aktualizacja wskanika pozwoli
VBZ = 0,1 / redni indeks nacechowania
wypowiedzi dziennikarskiej + redni indeks
nacechowania komunikacji niewerbalnej
Bezstronno

prowadzcych + 4 (suma interwencji


dziennikarskich w audycjach danej stacji /
czny czas ekspozycji programw danej
stacji)

VBZ = 0,1 / (redni indeks nacechowania

uwzgldni w jego przypadku sugestie, e

wypowiedzi dziennikarskiej + redni indeks

pojcie bezstronno powinno uwzgldnia

nacechowania komunikacji niewerbalnej

w swojej definicji zrnicowanie stosunku do

prowadzcych) + 4 (suma interwencji

politykw poszczeglnych partii.

dziennikarskich w audycjach danej stacji /

Zaktualizowany wskanik bdzie zwraca

czny czas ekspozycji programw danej

wartoci silniej zrnicowane, nisze dla

stacji) 4 x (wariancja wywaenia ze wzgldu

stacji, w ktrych gocie s traktowani

na przynaleno partyjn gocia)

w rny sposb, w zalenoci od tego,


z jakiej partii pochodz.

Wywaenie

VWW = 300 (modu ze redniego


nastawienia dziennikarza do gocia

Bez zmian

-----

dla danej stacji) 100


99

VIN = 100 (1/rednia warto


Integralno

zmiennej poziom trudnoci jzyka dla


danej stacji)

VIN = 200 x ((1/(rednia warto zmiennej

Taka aktualizacja wskanika pozwoli

poziom trudnoci jzyka dla danej stacji)

uwzgldni w jego przypadku znaczenie

(rednia warto zmiennej liczba sytuacji

pynnoci narracji w audycji dla jej

utraty kontroli nad dyskusj))

zrozumiaoci.
Dla wskanika jakoci zosta zaktualizowany
katalog szczegowych bdw edytorskich,

VQU = 100 1/(rednia ocena poziomu


Jako

jzykowego + rednia ocena poziomu


edytorskiego dla stacji)

w oparciu o ktre kodowana jest zmienna


Wzr bez zmian

zwizana z jakoci edytorsk. Zmiana ta


spowoduje minimalne obnienie rednich
wartoci tego wskanika, ktre jednak nie
zmieni rozkadu midzy stacjami.

100

4.1.3. Analiza porwnawcza programw pod ktem elementw misyjnoci

Na kolejnych stronach prezentujemy wartoci poszczeglnych wskanikw dla


poszczeglnych stacji wraz z komentarzem dotyczcym sposobu ich obliczenia.
Wszystkie wskaniki zostay skonstruowane w taki sposb, aby ich wysza warto
sygnalizowaa lepszy/bardziej podany z punktu widzenia ustawy poziom.

4.1.3.1. Pluralizm

Pluralizm
12,30

TV Publiczna (TVP 1, TVP INFO)

16,24

Polsat News

14,49

TVN24

4,69

TV Trwam
0,00

2,00

4,00

6,00

8,00

10,00 12,00 14,00 16,00 18,00

Pluralizm

Wskanik ten ronie wtedy, kiedy rosn rnice w procentowej ekspozycji


poszczeglnych partii. Wskanik dy do zera w sytuacji, kiedy ronie procentowy
udzia jednej z partii kosztem pozostaych, a ronie, kiedy malej rnice
w procentowych udziaach poszczeglnych partii. Jest to zachowanie zgodne z modelem
pluralizmu zrwnowaonego, co powoduje, e wysokie wartoci na tym wymiarze
uzyskuj stacje, w ktrych udzia procentowy poszczeglnych partii w czasie ekspozycji
rozkada si najbardziej rwnomiernie, czyli w przypadku tego badania Polsat News
oraz TVN 24, w przypadku ktrych wariancja ekspozycji partii politycznych osigna
101

minimum. TV Trwam z ekspozycj tylko trzech partii osigna w tym zestawieniu


najniszy wynik.

4.1.3.2. Bezstronno

Bezstronno nowa
6,03

TV Publiczne (TVP 1, TVP INFO)

5,54

Polsat News

4,48

TVN24

6,36

TV Trwam
0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

Bezstronno nowa

Tak skonstruowany wskanik maleje, kiedy dla danej stacji ronie jeden z czterech
wzmiankowanych czynnikw wiadczcych o braku bezstronnoci dziennikarzy
nacechowanie wypowiedzi lub gestykulacji, skonno do przerywania gociom oraz
wpyw partii, z ktrej pochodz gocie na nastawienie dziennikarza do nich. W badanej
prbce wysokie wyniki bezstronnoci uzyskay audycje TV Trwam (dziki niskiej
skonnoci dziennikarzy do przerywania gociom i relatywnie mao nacechowanemu
zachowaniu dziennikarzy) oraz TV publicznych (dziki mao nacechowanemu zachowaniu
dziennikarzy i bardzo maemu wpywowi, jaki na zachowanie dziennikarza wywieraa
przynaleno partyjna gocia).

102

Porwnanie wartoci wg nowego i starego wzoru:

9,32
5,81
6,80

Bezstronno
nowa
6,36
4,48
5,54

6,39

6,03

Bezstronno stara
TV TRWAM
TVN 24
POLSAT NEWS
TV PUBLICZNA (TVP 1, TVP
INFO)

Zmiany wprowadzone w konstrukcji wskanika wyranie premiuj stacje o niskim


wpywie przynalenoci partyjnej gocia na zachowanie dziennikarza w tym obszarze
wyranie traci TV Trwam, a relatywnie zyskuj w tym badaniu TV publiczna.

4.1.3.3. Wywaenie

Wywaenie
282,5

TV Publiczna (TVP 1, TVP INFO)

Polsat News

288,3

TVN24

288,2
121,2

TV Trwam
0,0

50,0

100,0

150,0

200,0

250,0

300,0

350,0

Wywaenie

Wskanik ten bazuje na stosowanej analizie skali nastawienia dziennikarza do gocia


(przyjmuje ona wartoci od -3 do 3, a optymalnym poziomem jest poziom 0). Wskanik
wywaenia moe przyj warto od 0 pkt (sytuacja, kiedy w kadym materiale w danej
stacji dziennikarze odnosiliby si do goci albo skrajnie entuzjastycznie, albo skrajnie
krytycznie) do 300 pkt (sytuacja, w ktrej w kadym materiale w danej stacji

103

dziennikarze zachowaliby idealne wywaenie opinii i neutralny stosunek do goci).


Co wane, w przypadku tego wskanika, podobnie jak w skali nastawienia, negatywnie
traktowane jest wychylenie zarwno in plus w stosunku do gocia, jak i in minus. Dane
dla tego wskanika s wyrwnane z najlepszym wynikiem TVN 24 oraz Polsatu News
i wyranie niskim wynikiem TV Trwam (wynikajcym z bardzo yczliwego,
afirmujcego stosunku do goszczonych na antenie politykw PiS, Solidarnej Polski
i Ruchu Narodowego).
4.1.3.4. Integralno

Integralno nowy wskanik


35,50

TV Publiczna (TVP 1, TVP INFO)

37,72

Polsat News
TVN24

49,00

TV Trwam

48,89
0,00

10,00

20,00

30,00

40,00

50,00

60,00

Integralnos nowa

Tak skonstruowany wskanik integralnoci ronie, kiedy spada warto wskanika


trudnoci jzyka, a wic wtedy, kiedy daje si zaobserwowa, e dziennikarze uywaj
mniejszej liczby trudnych wyrazw (dugich, wielosylabowych lub pochodzcych
z

profesjolektw

rnego

rodzaju,

np.

jzyka

technicznego,

ekonomicznego,

politologicznego), a take wtedy, kiedy spada czstotliwo sytuacji, w ktrych w studiu


panuje chaos, a dziennikarz traci kontrol nad sytuacj. W przeprowadzonym badaniu
pod wzgldem integralnoci, a wiec i zrozumiaoci przekazu, wyranie dominoway
stacje niepubliczne TVN 24 oraz TV Trwam.

104

Porwnanie wartoci wg nowego i starego wzoru:

TV TRWAM
TVN 24
POLSAT NEWS
TV PUBLICZNA (TVP 1, TVP
INFO)

Integralno stara
24,44
29,85
28,21

Integralno nowa
48,89
49,00
37,72

24,55

35,50

Nowy algorytm wyranie premiuje stacje, w ktrych dziennikarz zachowuje du


kontrol nad przebiegiem audycji, a sama dyskusja jest uporzdkowana, ze spokojn
interakcj midzy gociem a dziennikarzem. Najbardziej na takiej zmianie zyskaa TV
Trwam, w ktrej dziennikarze praktycznie nie musz przerywa gociom, a rozmowa
w programie ma przez to bardzo spokojny, stonowany przebieg (warto podkreli, e
gocie pochodz z niemal jednego ugrupowania, co wypada wiza z przebiegiem
samych audycji).

4.1.3.5. Jako

Jako
25,47

TV Publiczna (TVP 1, TVP INFO)

26,19

Polsat News

25,00

TVN24

22,92

TV Trwam
21,00

22,00

23,00

24,00

25,00

26,00

27,00

Jako

Tak skonstruowany wskanik ronie, kiedy w danej audycji spada liczba bdw
jzykowych i realizacyjnych zarejestrowanych w toku obserwacji. Warto zauway, e
105

w tym badaniu i jeden, i drugi poziom bdw by na oglnie niskim poziomie


(maksymalna warto wskanikw czstotliwoci bdw wynosia ok. 2,5 w skali
piciostopniowej). Po zagregowaniu obu zmiennych za pomoc wskanika jakoci
okazuje si, e wszystkie stacje uzyskay do wysokie wyniki, nieco nisz od
pozostaych warto uzyskaa jedynie TV Trwam.

106

4.1.4. czny indeks realizacji misji

Dane z piciu wymiarw misji posuyy (po przeksztaceniu na jednolit jednostk,


czyli po standaryzacji) do porwnania audycji pod ktem indeksw misyjnoci oraz
zagregowanego wskanika realizacji misji publicznej.
Dane te prezentuj si nastpujco:

Wartoci surowe
TV TRWAM
TVN 24
POLSAT NEWS
TV PUBLICZNA
(TVP 1, TVP INFO)
Warto rednia
Odchylenie
standardowe

Integralno Bezstronno
nowa
nowa
48,89
6,36
49,00
4,48
37,72
5,54

Pluralizm

Wywaenie

Jako

4,69
14,49
16,24

121,21
288,24
288,31

12,30

282,54

35,50

6,03

25,47

11,93

245,07

42,78

5,60

24,89

5,09

82,62

7,18

0,82

1,41

22,92
25,00
26,19

Wartoci standaryzowane12
TV TRWAM
TVN 24
POLSAT NEWS
TV PUBLICZNA
(TVP 1, TVP INFO)
rednia dla
niepublicznych

Integralno Bezstronno
nowa
nowa
0,85
0,93
0,87
-1,37
-0,70
-0,08

Pluralizm

Wywaenie

-1,42
0,50
0,85

-1,50
0,52
0,52

0,07

0,45

-1,01

-0,02

-0,15

0,34

-1,41
0,08
0,92

SUMA
PKT
-2,55
0,60
1,51

0,52

0,41

0,44

-0,17

-0,14

Jako

Na podstawie zsumowanych i wystandaryzowanych wskanikw realizacji misji wida,


e najlepiej zaoenia ustawowe w badanym okresie (dla przyjtych definicji
operacyjnych tych zada) realizoway w kolejnoci:
1. Polsat News z du przewag
2. TVN 24 i TV publiczna
Dane standaryzowane to dane przeliczone na wsplna jednostk, ktra umoliwia porwnywanie
wynikw uzyskanych na rnych skalach. Dane ze wskanikw przed standaryzacj (tzw. dane surowe)
mog by porwnywane tylko w obrbie danego wskanika, jednak poszczeglnych wskanikw nie
mona wprost porwnywa midzy sob. Umoliwia to dopiero wykonanie na danych operacji
standaryzacji, ktra powoduje, e dane dla kadego wskanika zostaj przeliczone na punkty
w identycznej skali, ktre mona ze sob porwnywa, lub, jak w zestawieniu sumarycznym dla anten,
sumowa.
12

107

3. TV Trwam
W analizie dokonanej na potrzeby eurowyborw kolejno ta przedstawiaa si
nastpujco i bya bardzo zbliona do wyniku z wyborw samorzdowych:
1. Polsat News
2. TV publiczna
3. TVN 24
4. TV Trwam
Dla porwnania prezentujemy take tabel zbiorcz z wartociami wskanikw
wyliczonymi wg starej metodologii:

Wartoci surowe
TV TRWAM
TVN 24
POLSAT NEWS
TV PUBLICZNA
(TVP 1, TVP INFO)
Warto rednia
Odchylenie
standardowe

121,21
288,24
288,31

Integralno
stara
24,44
29,85
28,21

Bezstronno
stara
9,32
5,81
6,80

12,30

282,54

24,55

6,39

25,47

11,93

245,07

26,76

7,08

24,89

5,09

82,62

2,70

1,55

1,41

Pluralizm

Wywaenie

4,69
14,49
16,24

Jako
22,92
25,00
26,19

Wartoci standaryzowane
TV TRWAM
TVN 24
POLSAT NEWS
TV PUBLICZNA
(TVP 1, TVP INFO)
rednia dla
niepublicznych

-1,50
0,52
0,52

Integralno
stara
-0,86
1,14
0,53

Bezstronno
stara
1,45
-0,82
-0,18

0,07

0,45

-0,82

-0,02

-0,15

0,27

Pluralizm

Wywaenie

-1,42
0,50
0,85

-1,41
0,08
0,92

SUMA
PKT
-3,74
1,43
2,65

-0,45

0,41

-0,33

0,15

-0,14

Jako

Jak wida, mimo pewnych zmian w szczegowych wartociach wskanikw, oglny


rozkad i kolejno stacji w tym zestawieniu byyby niemal identyczne, jak przy
zastosowaniu nowej metodologii pomiaru. Na poniszym wykresie w syntetyczny
sposb prezentujemy zmiany w poszczeglnych stacjach wedug starej i nowej
punktacji.

108

Zestawienie metodologii pomiaru


Sumaryczna punktacja stanadryzowana

3,00
2,00
1,00
0,00
Stare wskaniki

Nowe wskaniki

-1,00
-2,00
-3,00
-4,00
-5,00
TV Trwam

TVN24

Polsat News

TV Publiczna (TVP 1, TVP INFO)

Zestawienie to pokazuje, e zmiany wprowadzone w metodologii pomiaru wskanikw


misyjnoci doprowadziy do spaszczenia skali i wyrwnania ocen midzy stacjami, nie
zmieniajc jednak kolejnoci i rozkadu wynikw midzy stacjami.

109

4.2. Rola i wizerunek kobiet w audycjach publicystycznych

Drug cz podsumowania raportu stanowi analiza proporcji ilociowych i czynnikw


jakociowych rnicujcych sposb doboru i autoprezentacji goci kobiet i mczyzn.
Zestawienia na kolejnych stronach oparte s o wskaniki ilociowe ekspozycji (czynnej,
biernej i cznej) oraz przynaleno partyjn i status gocia (kandydat w wyborach do
PE, inny polityk, ekspert), a take o karty analizy jakociowej wszystkich audycji.
Generalne wnioski z analizy prezentacji i wizerunku kobiet wskazuj na dwa
przeciwstawne trendy w ich obecnoci w programach publicystycznych:

Na poziomie ilociowym, podobnie jak w przypadku wyborw do Parlamentu


Europejskiego, widoczna jest wyrana dominacja mczyzn wrd goci
zapraszanych do programw w kadej z rl kandydatw, ekspertw i innych
politykw komentujcych przebieg wyborw i to zarwno pod wzgldem
ekspozycji, jak i czstotliwoci wystpie w programach. Proporcja kobiet goci
do mczyzn zapraszanych do programw wynosi mniej wicej 14 do 86 proc.,
a wic jest bardzo odlega od wszelkich pojawiajcych si w debacie publicznej
progw parytetowych (30 czy 50 proc.).

Jednoczenie na poziomie jakociowym w obszarach, takich jak strategie


retoryczne, sposb wchodzenia w interakcj, sposb prowadzenia sporu,
tematyka wypowiedzi, w relacjach dotyczcych wyborw samorzdowych,
widoczna jest wysza ni w przypadku poprzednich edycji tego badania
ekspozycja kobiet w rolach dowiadczonych polityczek oraz aktywnych
ekspertek, a wic rl o bardziej wyrazistym wpywie na dyskusj w badanych
programach.

110

Jak sygnalizowano wczeniej, w ekspozycji prowadzcych kobiet i mczyzn wida du


rwnowag i jest to zjawisko stabilne, poniewa podobny parytet pci dao si
zaobserwowa w badanych audycjach take w okresie eurowyborw 2014. W badanym
okresie audycje prowadziy nastpujce dziennikarki:
Prowadzca
Karolina Lewicka
Agnieszka Gozdyra
Justyna Dobrosz-Oracz
Magorzata Serafin
Beata Tadla
Diana Rudnik
Joanna Racewicz
Joanna Wrzeniewska-Sieger
Magda Sakowska
Monika Olejnik
Dorota Gawryluk
Joanna Osiska
Kamila Biedrzycka-Osica
Katarzyna Kolenda-Zaleska
Anita Werner
Beata Lubecka
Marta Kurzyska

Liczba prowadzonych
wyda audycji

7
5
4
4
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
1
1
1

111

4.2.1. Kobiety gocie (analiza porwnawcza doboru i zachowania kobiet-goci programu)

Zestawienie strategii doboru goci dobitnie pokazuje sygnalizowan na wstpnie


dysproporcj w obecnoci na antenie kobiet jako goci. Co ciekawe, w tym projekcie
w analizie zbioru 270 wystpie goci w badanym materiale, okazao si, e wartoci
procentowe zarwno unikatowych wystpie kobiet goci, jak te odsetek czasu,
w ktrym s eksponowane na ekranie s identyczne (sic!) jak w przypadku
analizowanych w poprzedniej wersji badania eurowyborw.

Unikatowe
wystapienia na
antenie

% czasu ekspozycji
(czynnej i biernej)

14%

14%

86%

86%

Kobiety gocie

Mczyni gocie

Kobiety gocie

Mczyni gocie

Zestawienie tych danych z danymi z poprzednich wyborw wskazuje na zaskakujc


stabilno preferencji dziennikarzy w doborze goci do audycji publicystycznych.

112

4.2.1.1. Strategie doboru kobiet-goci do audycji

W zalenoci od stacji daj si zauway rne strategie doboru kobiet-goci do udziau


w audycji. Udzia kobiet jest relatywnie najwyszy w TV Trwam (24 proc.) oraz w TV
publicznych (14 proc.), a najniszy w TVN 24 (8 proc.). Podobnie jak w poprzednim
badaniu stacj, ktra relatywnie najczciej eksponuje kobiety jako goci audycji,
okazaa si TV Trwam, take pozostae odsetki czstoci prezentacji kobiet rozkaday
si w sposb bardzo zbliony do tego zaobserwowanego przy poprzednich wyborach,
co wskazuje na du stabilno, jeli chodzi o praktyki redakcyjne w doborze goci.

Gocie wedug pci


24%

TV TRWAM

POLSAT NEWS

TVN24

76%

13%

87%

8%

92%

14%

TV PUBLICZNA (TVP 1 + TVP INFO)

0%

10%

86%
20%

Kobiety gocie

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90% 100%

Mczyni gocie

W kolejnym zestawieniu prezentujemy poziom reprezentacji poszczeglnych partii


wrd kobiet-goci w badanych audycjach.

113

4.2.1.1.1. Dobr wg partii

Na kolejnym wykresie prezentujemy zestawienie czasowej ekspozycji kobiet-goci


w audycjach z podziaem na partie.

Czas ekspozycji kobiet goci wg stacji


z podziaem na partie
TV PUBLICZNA (TVP 1, TVP INFO)

00:26:41

POLSAT NEWS

00:51:27

00:16:44

TVN24

00:18:16

00:21:09

TV TRWAM

10%

20%

30%

40%

00:11:40

00:11:55

01:39:09

0%

00:17:16

00:23:47

00:08:07
00:03:30

00:29:13

00:09:24

00:12:13

00:30:04

50%

60%

70%

Bezpartyjny

Partia Zielonych

Kongres Nowej Prawicy

Platforma Obywatelska

Polska Razem Jarosawa Gowina

Polskie Stronnictwo Ludowe

Prawo i Sprawiedliwo

Ruch Narodowy

Ruch Sprawiedliwoci Spoecznej

Sojusz Lewicy Demokratycznej

Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro

Twj Ruch

80%

90% 100%

Na kolejnej stronie prezentujemy szczegowe zestawienie skadu grupy kobiet-goci


o statusie bezpartyjna ujtych w analizowanym materiale:

114

Kobieta z grupy
bezpartyjnych
Ewa
Pietrzyk-Zieniewicz

Liczba
wystpie

Status

Stacja

ekspertka

POLSAT NEWS

Krystyna Proko

Anna Grodzka

Anna Kdzierska

Agata Miazga

Ewa Modrzejewska

TVP 1 / TVP
INFO
TVP 1 / TVP
inny polityk
INFO
ekspertka POLSAT NEWS
TVP 1 / TVP
ekspertka
INFO
TVP 1 / TVP
ekspertka
INFO
kandydatka

Zestawienie to pokazuje wyran dominacje grupy kobiet-ekspertek wrd goci


bezpartyjnych, a take wskazuje na preferencj Polsatu News i TV publicznych
w zapraszaniu goci z tej grupy do komentowania kampanii na antenie.

115

4.2.1.1.2. Dobr wg statusu (kandydatka, inny polityk, ekspert)

Wykresy struktury doboru goci wedug statusu wskazuj, e prawdopodobna staje si


sformuowana w pierwszej edycji tego badania hipoteza o tym, e niska reprezentacja
kobiet jako goci programw jest pochodn ich niskiej obecnoci na dobrych miejscach
okrelonych list wyborczych. W przypadku kobiet goci dalej najsilniej eksponowan
kategori s kandydatki w wyborach, std mona zaoy, e ich ekspozycja jest silnie
zalena od tego, czy wyraziste postaci kobiece znajduj si na dobrych miejscach list
wyborczych. W przypadku mczyzn goci widoczna jest dominacja innych politykw
ni kandydujcy w wyborach, co sugeruje, e komentatorami wyborw samorzdowych
w mediach oglnopolskich byli przede wszystkim politycy aktywni w partiach na
szczeblu krajowym, a wic ten zestaw goci, ktry z zasady jest najbardziej dostpny dla
redakcji programw publicystycznych i chtny do udziau w dyskusjach.

Kobiety gocie

14%

Mczyni gocie

13%
38%

27%
59%
49%

Kandydat

Inny polityk

Ekspert

Kandydat

Inny polityk

Ekspert

116

4.2.1.2. Tematyka wypowiedzi i sposb uczestnictwa w dyskusji

W toku analizy jakociowej uwzgldniajcej elementy, takie jak: sposb wypowiedzi


zaproszonej ekspertki lub polityczki, tematy, o jakie pytaj j dziennikarze, dynamika
wypowiedzi i poziom ekspresji oraz aktywna ekspozycja w programie publicystycznym,
daa si zaobserwowa wyranie wysza ni w kampanii przed eurowyborami obecno
kobiet o cechach liderek politycznych, nalecych do opisanego w poprzedniej czci
badania segmentu dowiadczonych polityczek i aktywnych ekspertek. W zestawieniu
wedug typologii zachowa kobiet-goci widoczne s nastpujce tendencje w obrbie
poszczeglnych segmentw:

Dowiadczone polityczki:
o ich cech konstytutywn jest wiedza i osignicia na polu merytorycznym
(politycznym lub zawodowym), tak s postrzegane przez dziennikarzy,
ktrzy zadaj im pytania wanie tego typu rzeczowe, konkretne,
neutralne, zachowujc wyrany dystans;
o do tej grupy mona zaliczy m.in.: Juli Piter, Hann Gronkiewicz-Waltz,
Iwon ledzisk-Katarasisk, Ilon Antoniszyn-Klik.

Mniej dowiadczone polityczki:


o s to postaci albo charakterystyczne, aktywne w dyskusji, bardziej
emocjonalne ni dowiadczone polityczki, albo wycofane i penice
gwnie funkcj reprezentanta interesw swojej partii. Prowadzcy
zachcaj je i prowadz dyskusj w kierunku tematw oglnych,
analitycznych, odnoszcych si do opinii goci, ich przewidywa czy
prognoz dotyczcych przebiegu wyborw, ale z mniejszym ni
w przypadku dowiadczonych polityczek udziaem pyta o konkretne
informacje, decyzje czy strategiczne cele polityczne.
o do tej grupy nale m.in.: Anna Grodzka, Anna Makowska, Mirosawa
Stachowiak-Recka.

117

Aktywne ekspertki:
o aktywne w dyskusji, maj swoje obszary kompetencji, ale albo z racji
tematyki tych obszarw, albo funkcji penionej przed kampani nie mog
by uznane za dziaaczki polityczne jako takie;
o do tej grupy nale m.in.: Ewa Modrzejewska, Teresa Kubas-Hul (naleca
do PO, ale prezentowana przede wszystkim jako urzdniczka pastwowa).

Reaktywne ekspertki:
o kobiety z racji penionych funkcji posiadajce wiedz i dowiadczenie
z okrelonego obszaru, ale raczej wycofane w rozmowie, nieofensywne,
trudno zapamitywalne i nieprezentujce ostrych, kontrowersyjnych
sdw;
o do tej grupy nale m.in.: Ewa Pietrzyk-Zieniewicz, Agata Miazga.

Zaangaowane dziaaczki spoeczne:


o kobiety aktywne w okrelonym obszarze ycia spoeczno-gospodarczego,
majce ju okrelone dowiadczenie polityczne lub zawodowe, czsto
kandydatki w wyborach wywodzce si ze stronnictw niezalenych;
o do tej grupy naley Joanna Erbel.

Niezaangaowane dziaaczki spoeczne:


o kobiety zapraszane do dyskusji w kwestiach mikkich, ale wycofane
w dyskusji, nieofensywne, niezapamitywalne, bdce tem dla innych
goci i audycji;
o jest to grupa kobiet-goci nieobecna w przypadku tych wyborw.

118

4.2.1.3. Strategie edytorskie wobec kobiet goci

W ilociowym zestawieniu czasu ekspozycji w rozbiciu na biern (kiedy go jest


widoczny, ale nie ma gosu w audycji) i czynn (kiedy go ma gos w audycji
i jednoczenie jest obecny w kadrze), widoczne jest due podobiestwo, jeli chodzi
o kobiety-goci i o mczyzn-goci.

Czynny vs bierny charakter ekspozycji


mczyzn i kobiet
Mczyni gocie

Kobiety gocie

0%

10%

20%

57%

43%

55%

45%

30%

40%

Ekspozycja czynna

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Ekspozycja bierna

Zestawienie to pokazuje, e istnieje co prawda rnica na korzy mczyzn


(identycznie jak w poprzedniej edycji badania o dwa punkty procentowe czciej s
oni prezentowani jako aktywni uczestnicy dyskusji), ale nie wydaje si ona bardzo
wysoka w skali wszystkich badanych materiaw wideo. Wskazuje to, e nie jest
prawdopodobna hipoteza, e w badanych programach kobiety s zapraszane, ale
jednoczenie w dyskusji nie dostaj moliwoci wypowiedzi i s zdominowane przez
mczyzn. Podobne odsetki ekspozycji wskazuj, e jeli dziennikarze zapraszaj
kobiety, to traktuj je tak samo jak mczyzn-goci w audycjach.
Wydaje si, e kluczowym elementem rnicujcym jest tutaj charyzma, osobowo,
umiejtnoci komunikacyjne, determinacja w deniu do zabrania gosu, a nie pe.
Nie mona take jednoznacznie stwierdzi zrnicowania sposobu prowadzenia
rozmowy przez dziennikarzy w zalenoci od pci gocia.

119

4.3. Marsz Niepodlegoci studium przypadku wpywu wanego


wydarzenia na dyskurs wyborczy

W toku tego projektu badawczego, z racji specyfiki kalendarza wyborczego i jego


naoenia na obchody wita 11 listopada, wraz z towarzyszcymi tej rocznicy marszami
organizowanymi w stolicy, szczegln uwag podczas monitoringu zostay objte
audycje, w ktrych obok tematyki wyborczej pojawiay si wtki zwizane z obchodami
wita Niepodlegoci, a dokadnie z szeroko naganianym w mediach Marszem
Niepodlegoci. Celem tej czci projektu byo oszacowanie potencjalnego wpywu
tematyki zwizanej z Marszem na dyskurs publicystyczny w okresie okoowyborczym.

4.3.1. Ekspozycja tematyki Marszu w kontekcie wyborczym wg stacji

Na pierwszym wykresie sporzdzonym w zwizku z Marszem Niepodlegoci


zestawiono liczb materiaw, w ktrych pojawiy si wzmianki o tematyce
okoomarszowej.

Liczba materiaw o Marszu Niepodlegoci


TVP 1 / TVP INFO

TVN 24

4
2

TV TRWAM

POLSAT NEWS
0

Liczba materiaw o Marszu Niepodlegoci

Zestawienie to pokazuje wyranie, e najwysz bezwzgldn ekspozycj uzyska Marsz


na antenie Polsatu News, w dalszej kolejnoci za na antenach TV publicznych oraz TVN
120

24. Najmniej, bo tylko dwa materiay na temat Marszu, zostao wyemitowanych na


antenie TV Trwam. Trzeba te nadmieni, e TV Trwam bya reprezentowana w badaniu
najmniejsz liczb materiaw zakwalifikowanych do analizy (mimo e transmitowaa
na ywo Marsz Niepodlegoci zorganizowany przez Ruch Narodowy).

Wpyw Marszu Niepodlegoci


na dyskurs wyborczy
11%

TVP 1 / TVP INFO

TVN 24

TV TRWAM

89%

20%

80%

18%

82%

22%

POLSAT NEWS
0%

10%

78%
20%

30%

40%

50%

Materiay ze wzmiankami o Marszu

60%

70%

80%

90%

100%

Inne materiay

W ujciu procentowym w stosunku do oglnej liczby unikatowych materiaw


wyemitowanych w caym okresie objtym monitoringiem widoczna jest tendencja do
dwojakiego podejcia do tematu Marszu telewizje niepubliczne potraktoway go jako
stosunkowo istotny wtek, wzmiankujc o Marszu w okoo 20 proc. audycji. Telewizje
publiczne skupiy si w wikszym stopniu na tematyce wyborczej, a temat Marszu
pojawi si jako interferujcy z problematyk wyborcz zaledwie w 11 proc. audycji.
Na kolejnej stronie zaprezentowano dwa zestawienia uzupeniajce do powyszego.
Prezentuj one liczb unikatowych jednostek tematycznych, czyli szczegowych
tematw, ktre przewijay si w toku poszczeglnych audycji. Jako uzupenienie dla tego
wyliczenia sporzdzono take zestawienie stosunku liczby materiaw ze wzmiankami
o Marszu w danej stacji do liczby unikatowych jednostek tematycznych. Zestawienie to
zostao nazwane stopniem pogbienia tematu, poniewa w intuicyjny sposb
prezentuje stosunek stacji do tematu wysoka warto wskanika sugeruje, e

121

dziennikarze stacji, jeli ju poruszaj ten temat, to robi to w sposb pogbiony,


prezentujc go w wielu kontekstach i problematyzujc w urozmaicony sposb.

Liczba unikatowych jednostek tematycznych


dotyczcych Marszu Niepodlegoci
17

TVP 1 / TVP INFO

TVN 24

TV TRWAM

34

POLSAT NEWS
0

10

15

20

25

30

35

40

Liczba jednostek tematycznych o Marszu Niepodlegoci

Zestawienie liczby tematw poruszanych w badanych materiaach w kontekcie Marszu


wskazuje, e ta tematyka zostaa najszerzej omwiona na antenie Polsat News i w TV
publicznych oraz, w dalszej kolejnoci, w TV Trwam oraz TVN 24.

Stopie pogbienia wtku


4,25

TVP 1 / TVP INFO

2,25

TVN 24

4,00

TV TRWAM

4,86

POLSAT NEWS
0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

Faktor pogbienia wtku

122

Zestawienie wartoci wskanika pogbienia wtku wskazuje na to, e jedna stacja


a mianowicie TVN 24 potraktowaa tematyk Marszu w sposb bardziej wzmiankowy,
newsowy, fragmentaryczny w kontekcie wyborczym, natomiast w pozostaych stacjach
temat ten zosta potraktowany na zblionym poziomie pogbienia jeli temat Marszu
wystpowa w audycji to by prezentowany przez pryzmat rednio ok. 4 rnych
problemw/perspektyw w dyskusji (w porwnaniu do rednio ok. 2,2 problemw/
perspektyw w przypadku TVN 24).
Ponisza tabela w syntetyczny sposb prezentuje strategie ekspozycji tematu Marszu
w kontekcie wyborczym:
Stacja

Czstotliwo Pogbienie

POLSAT NEWS
TV TRWAM
TVN 24
TVP 1 / TVP INFO

Wysoka
Wysoka
Wysoka
Niska

Wysokie
Wysokie
Niskie
Wysokie

Na podstawie tego zestawienia mona sformuowa nastpujce przypuszczenia


dotyczce oddziaywania tematyki Marszu na oglny dyskurs wyborczy:

TV publiczna: temat nisko eksponowany, w przypadku ekspozycji traktowany


w sposb pogbiony. Stopie oddziaywania: redni, ograniczony przez nisk
ekspozycj tematu.

Polsat News: temat wysoko i czsto eksponowany, w przypadku ekspozycji


traktowany w sposb pogbiony. Stopie oddziaywania: wysoki, blisko 20
proc. audycji zawierao tematyk Marszu w kontekcie wyborw, czsto
traktowan w sposb pogbiony.

TV Trwam: temat wysoko i czsto eksponowany, w przypadku ekspozycji


traktowany w sposb pogbiony. Stopie oddziaywania: wysoki, blisko 20
proc. audycji zawierao tematyk Marszu w kontekcie wyborw, czsto
traktowan w sposb pogbiony.

TVN 24: temat wysoko i czsto eksponowany, w przypadku ekspozycji


traktowany w sposb skrtowy, newsowy, raczej nie jako gwny temat audycji.
Stopie oddziaywania: redni, ograniczony przez may stopie pogbienia
tematu i pobiene traktowanie tematyki Marszu w kontekcie wyborczym.
123

4.3.2. Ekspozycja tematyki Marszu w kontekcie kampanii wyborczej

Analiza rozkadu czasowego materiaw publikowanych o marszu pozostaje czciowo


w zgodzie z tzw. krzyw ywotnoci newsa, w ktrej ywotno medialna tematu
zwizanego z konkretnym, punktowo umieszczonym wydarzeniem szacowana jest na od
okoo 3 do 5 dni. Tym, co wyrnia tematyk Marszu, jest fakt, e news o jego organizacji
zaczyna y intensywnie przed samym wydarzeniem i na dwajeden dzie przed
marszem moemy zauway ju gosy antycypujce przebieg wydarze zwaszcza na
poziomie tematyzacji, co pokazuje, e Marsz jako wydarzenie bardzo intensywnie
oddziaywa na agend medialn w kontekcie wyborczym w okresie od 10 do 12
listopada br.

Natenie wzmianek o Marszu Niepodlegoci


- audycje i jednostki tematyczne

29
24

10

5
1

2
0

Liczba jednostek tematycznych zwizanych z Marszem


Liczba audycji w ktrych pojawia si temat marszu

124

W poniszej tabeli zaprezentowano rozkad audycji, w ktrych wystpowa temat


Marszu w czasie kampanii???.
Data

Audycja

Stacja

05.11.2014
09.11.2024
10.11.2014
10.11.2014
11.11.2014
11.11.2014
11.11.2014
11.11.2014
11.11.2014
12.11.2014
12.11.2014
12.11.2014
12.11.2014
12.11.2014
12.11.2014
13.11.2014
14.11.2014

Kropka nad i
Rozmowy niedokoczone
Tak czy nie
To by dzie
Rozmowa Wydarze
Tak czy nie
To by dzie
Dzi wieczorem
Mina dwudziesta
Go Wydarze
Tak czy nie
Polski punkt widzenia
Jeden na jeden
Tak jest
Mina dwudziesta
Fakty po Faktach
Twoje wybory. Debata

TVN 24
TV TRWAM
POLSAT NEWS
POLSAT NEWS
POLSAT NEWS
POLSAT NEWS
POLSAT NEWS
TVP 1 / TVP INFO
TVP INFO
POLSAT NEWS
POLSAT NEWS
TV TRWAM
TVN 24
TVN 24
TVP INFO
TVN 24
TVP INFO

Powysze zestawienie wskazuje wyranie, e wszystkie stacje zachoway si zgodnie


z modelem ywotnoci newsa, natomiast dodatkowo to Polsat News zaangaowa si
w intensywn antycypacj przebiegu tego wydarzenia i wzmocnienie zainteresowania
tematem w dniu poprzedzajcym samo wydarzenie.

4.3.3. Stosunek dziennikarzy do Marszu

Tabela na kolejnej stronie w syntetyczny sposb prezentuje czstotliwo wystpie


rnych kontekstw opisu problematyki Marszu. Z racji przewanie neutralnego
stosunku wikszoci dziennikarzy i braku wyrazistych osobistych opinii na temat
Marszu w ich wypowiedziach, takie zestawienie moe da odpowied na pytanie
o

kontekst

ramowania

wydarzenia

audycji

na

poziomie

doboru

tematw

i komentujcych goci, i dziki temu, porednio, moe pokaza stosunek redakcji


do problematyki Marszu. Przyjte strategie ramowania wydarzenia s znaczco rne
125

i w poczuciu autorw raportu stanowi dobry przyczynek do dyskusji na temat nie


bezporedniego oddziaywania na ksztat narracji medialnej, nie na poziomie ocen
formuowanych przez dziennikarza, ale na poziomie ksztatowania agendy medialnej
o wydarzeniu.
Kontekst opisu

POLSAT
NEWS

TV TRWAM

TVN 24

TVP 1 / TVP
INFO

3
3
4
10
2
2
7
3
0
0

0
0
0
0
1
0
1
2
2
2

1
1
1
2
0
1
1
2
0
0

2
5
2
2
1
1
1
1
1
1

Straty materialne
Chuligani
Porwnania
Krytyka organizatorw
Wpyw na wybory
Rola policji
Kontekst spoeczny
Oglna informacja
Krytyka policji
Obrona organizatorw

Syntetyczne zestawienie czstotliwoci wzmiankowania kontekstw opisu wydarze


podczas Marszu, pogbione o analiz transkrypcji i kart programowych, pozwala na
sformuowanie

nastpujcego

uoglnionego

obrazu

narracji

Marszu

na

poszczeglnych antenach:

TV publiczna: wydarzenia podczas Marszu (straty, zamieszki) to w dominujcej


mierze wina grup chuliganw i, w mniejszym stopniu, organizatorw, ktrzy
mogliby zrobi wicej, aby odci si od tych grup i dawa pozytywny przykad
jak organizatorzy innych marszw w tym dniu.

Polsat News: organizatorzy Marszu ponosz przewaajc cz winy za


zamieszki, a cae wydarzenie jest dowodem na to, e rodowiska organizujce
Marsze s z zasady (z powodu wyznawanych wartoci i ideologii) mniej
tolerancyjne dla osb o odmiennych pogldach i bardziej tolerancyjne dla
chuliganw i osb organizujcych zamieszki. Istniej pozytywne przykady
organizacji marszw w dniu 11 listopada, ale szanse, e Marsz Niepodlegoci
przybierze tak form, s znikome.

TV Trwam: organizatorzy Marszu nie ponosz odpowiedzialnoci za wybryki


grup prowokatorw i jasno si od nich odcinaj, w rozptaniu zamieszek
126

niebagateln rol odegraa za nieprofesjonalna praca policji (szykany wobec


uczestnikw Marszu oraz fatalna decyzja o zablokowaniu pochodu na mocie).

TVN 24: Marsz Niepodlegoci po raz kolejny koczy si stratami i zniszczeniami


w miecie na skutek bdw w organizacji pochodu oraz naturalnej tendencji do
przycigania przez to wydarzenie grup chuliganw (newsowy, mniej ni
w innych stacjach zaangaowany stosunek do tematu, pewna tendencja do
marginalizacji znaczenia wydarze podczas Marszu).

4.3.4. Konkluzje dotyczce sposobu prezentacji Marszu

W poniszym zestawieniu w syntetyczny sposb zaprezentowano modele dyskursu


dotyczcego Marszu Niepodlegoci, z uwzgldnieniem czynnikw ilociowych
(ekspozycja tematu) oraz jakociowych (dobr perspektywy opisu, sposb ramowania
wydarze na poziomie doboru goci i problematyzacji tematyki Marszu w audycji)13.

Zaangaowani
obrocy

Krytyczni
wobec
chuliganw

Umiarkowani
krytycy

Zaangaowani
krytycy

Wysoka
ekspozycja, wysoki
stopie
pogbienia
tematu, obrona
organizatorw

Niska ekspozycja,
wysoki stopie
pogbienia
tematu, krytyka
chuliganw

Wysoka
ekspozycja, niskie
pogbienie
tematu, krytyka
idei wydarzenia

Wysoka
ekspozycja, wysoki
stopie
pogbienia,
zdecydowana
krytyka
organizatorw

TV Trwam

TV publiczna

TVN 24

Polsat News

BARDZO ISTOTNE dla poprawnego intepretowania wyniku jest pamitanie o tym, e stosunek do
tematu zosta tu opisany na poziomie ramowania dyskursu i doboru tematyki, a nie osobistego stosunku
dziennikarza do tematu, ktry nawet w przypadku stacji mocno zaangaowanych w wydarzenie (Polsat
News, TV Trwam) nie by widoczny w znaczcym stopniu i nie pozwala na okrelenie zachowania
dziennikarza jako tendencyjnego.
13

127

Wanym wnioskiem z tej analizy jest take stosunkowo wysoki wyszy ni zakadany
pocztkowo udzia tematyki Marszu w materiaach o tematyce wyborczej. Pokazuje to
wyranie, e ulokowanie kampanii wyborczej w taki sposb, e zachodzi ona na moment
wydarzenia tak znaczcego w dyskursie medialnym, jak Marsz Niepodlegoci, moe
oddziaywa na ksztat i tematyzacj dyskusji w kampanii w stopniu porwnywalnym
na przykad z wanymi zagadnieniami merytorycznymi dotyczcymi polityki
samorzdowej. To czy i w jaki sposb taka interferencja moe rzutowa na wyniki
wyborw lub postrzeganie konkretnych partii politycznych, jest kwesti otwart i wart
osobnej analizy, natomiast wpyw tego zjawiska na ksztat agendy medialnej
w kontekcie wyborw jest bezdyskusyjny i znaczcy.

128

4.4. Wnioski czne i dyskusja

W toku caego badania nastpujce zjawiska uzyskay mocne potwierdzenie


w ilociowym i jakociowym materiale badawczym:

W zakresie czstotliwoci prezentacji materiaw zwizanych z wyborami


samorzdowymi kolejno wygldaa nastpujco:
1. TV publiczna;
2. Polsat News;
3. TVN 24;
4. TV Trwam.

W porwnaniu z kampani wyborcz do europarlamentu 2014 mniejszym


problemem w tej kampanii bya autoreferencyjno dyskursu medialnego (dalej
wysoka, ale duo nisza ni w eurowyborach), wikszym za interferencja
rnych wydarze i nakadanie si ich na tematyk wyborcz:
o sprawa pobicia posa Wiplera;
o tzw. afera madrycka;
o Marsz Niepodlegoci.

W cznej ekspozycji partii dominowao PiS (efekt TV Trwam) oraz grupa goci
bezpartyjnych (ekspertw, kandydatw ruchw miejskich i

stronnictw

lokalnych). PO bya w audycjach reprezentowana na poziomie zblionym do SLD,


niski wynik (nieproporcjonalny w stosunku do rezultatu wyborczego) osigno
PSL. Pozostae partie byy eksponowane w sposb marginalny.

Praktycznie wszystkie stacje przyjy w tych wyborach model pluralizmu


wywaonego, do szeroko reprezentujcego rne stronnictwa polityczne.
Wyjtkiem bya TV Trwam, w ktrej reprezentowani byli wycznie politycy
wybranych partii prawicowych (PiS, SP, RN).

W strukturze doboru goci-ekspertw wyranie zarysowaa si tendencja do


niskiej tzw. celebrytyzacji dyskursu, ale te do rzadkiego sigania po ekspertwurzdnikw majcych wiedz o dziaaniu samorzdu, ale niebdcych
kandydatami.

W grupie goci pci mskiej wyranie zarysowa si dominujcy udzia politykw


aktywnych na arenie oglnokrajowej, a nie samych kandydatw do samorzdu.
129

W strukturze pyta w badanych audycjach dominoway pytania o informacje,


co wskazuje na wysz ni w przypadku eurowyborw tendencj do nasycenia
dyskursu

tematami

merytorycznymi

(i

koreluje

jednoczenie

mniej

autoreferencyjnym charakterem agendy medialnej w badanym okresie). Naley


jednak pamita o poczynionych w raporcie zastrzeeniach odnonie do tego,
czego dotyczyy pytania o informacje (czciej pojawiay si one w kontekcie
sprawy Wiplera czy te tzw. afery madryckiej anieli spraw lokalnych
i regionalnych samorzdowych).

Na poziomie stylw zachowania dziennikarzy w audycjach wyrniono


nastpujce modele typowe dla opisywanych stacji:
o TV publiczna: wysokie nastawienie na zdobywanie nowych informacji od
goci, dua czstotliwo zadawania pyta i przerywania gociom styl
nastawiony na informacje (fakty, wiedz), silnie kontrolujcy przebieg
dyskusji.
o TVN 24: rednie nastawienie na zdobywanie nowych informacji od goci,
dua czstotliwo zadawania pyta (w tym pyta o opinie) i przerywania
gociom styl nastawiony raczej na informacje (w tematach: pobicia
Wiplera, sprawy madryckiej; w sprawach samorzdowych raczej
nastawiony na opinie, komentarze), silnie kontrolujcy przebieg dyskusji.
o Polsat News: najnisze w badanej prbce nastawienie na zdobywanie
nowych informacji od goci, dua czstotliwo zadawania pyta i rednia
czstotliwo przerywania gociom styl nastawiony raczej na
informacje, ale w mniejszym stopniu ni w innych stacjach, umiarkowanie
silnie kontrolujcy przebieg dyskusji.
o TV Trwam: wysokie nastawienie na zdobywanie nowych informacji od
goci, niska czstotliwo zadawania pyta i przerywania gociom styl
nastawiony na informacje (wiedz o samorzdach, konkretnych
problemach lokalnych i regionalnych rnych gmin, powiatw i miast
z caej Polski godne wyrnienia na tle pozostaych stacji) i harmonijn,
pozytywn interakcj z gomi, bez potrzeby akcentowania przez
dziennikarza kontroli nad przebiegiem dyskusji.

We wskanikach realizacji misji publicznej ponownie dobrze wypada stacja


Polsat News, dobre wyniki uzyskay TV publiczna i TVN 24, relatywnie najnisz
130

(cho w kilku obszarach znaczco lepsz ni w przypadku eurowyborw)


punktacj ponownie uzyskaa za TV Trwam (efekt braku pluralizmu).

Na poziomie ilociowym praktycznie idealnie powtrzyy si wskaniki


ekspozycji goci i prowadzcych pci eskiej, ponownie w identycznym
nasileniu wystpio zjawisko niskiej reprezentacji kobiet jako goci audycji.

Na poziomie jakociowym wyranie wysza ni w eurowyborach bya


reprezentacja

kobiet

silnej,

ugruntowanej

pozycji

politycznej

oraz

charyzmatycznych wyrazistych postaci kobiecych.

Marsz

Niepodlegoci

okaza

si

wydarzeniem

majcym

duy

wpyw

interferujcy na narracj zwizan z wyborami samorzdowymi. W badanej


prbce odnotowano wysoki i redni poziom wpywu Marszu na agend
poszczeglnych stacji:
o TV publiczna: temat nisko eksponowany, w przypadku ekspozycji
traktowany w sposb pogbiony. Stopie oddziaywania: redni,
ograniczony przez nisk ekspozycj tematu.
o Polsat News: temat wysoko i czsto eksponowany, w przypadku
ekspozycji traktowany w sposb pogbiony. Stopie oddziaywania:
wysoki, blisko 20 proc. audycji zawierao tematyk Marszu w kontekcie
wyborw, czsto traktowan w sposb pogbiony.
o TV Trwam: temat wysoko i czsto eksponowany, w przypadku ekspozycji
traktowany w sposb pogbiony. Stopie oddziaywania: wysoki, blisko
20 proc. audycji zawierao tematyk Marszu w kontekcie wyborw,
czsto traktowan w sposb pogbiony.
o TVN 24: temat wysoko i czsto eksponowany, w przypadku ekspozycji
traktowany w sposb skrtowy, newsowy, raczej nie jako gwny temat
audycji. Stopie oddziaywania: redni, ograniczony przez may stopie
pogbienia tematu i pobiene traktowanie tematyki Marszu w kontekcie
wyborczym.

Badane stacje przyjy take zrnicowane strategie relacjonowania Marszu:


o TV

publiczna:

wydarzenia

podczas

Marszu

(straty,

zamieszki)

to w dominujcej mierze wina grup chuliganw i, w mniejszym stopniu,


organizatorw, ktrzy mogliby zrobi wicej, aby odci si od tych grup

131

i dawa pozytywny przykad, tak jak organizatorzy innych marszw w tym


dniu.
o Polsat News: organizatorzy Marszu ponosz przewaajc cz winy za
zamieszki, a cae wydarzenie jest dowodem na to, e rodowiska
organizujce Marsz s z zasady (z powodu wyznawanych wartoci
i ideologii) mniej tolerancyjne dla osb o odmiennych pogldach i bardziej
tolerancyjne dla chuliganw i osb organizujcych zamieszki. Istniej
pozytywne przykady organizacji marszw w dniu 11 listopada, ale
szanse, e Marsz Niepodlegoci przybierze tak form, s znikome.
o TV Trwam: organizatorzy marszu nie ponosz odpowiedzialnoci za
wybryki grup prowokatorw i jasno si od nich odcinaj, w rozptaniu
zamieszek niebagateln rol odegraa za nieprofesjonalna praca policji
(szykany wobec uczestnikw Marszu oraz fatalna decyzja o zablokowaniu
pochodu na mocie).
o TVN 24: Marsz Niepodlegoci po raz kolejny koczy si stratami
i zniszczeniami w miecie na skutek bdw w organizacji pochodu oraz
naturalnej tendencji do przycigania przez to wydarzenie grup
chuliganw (newsowy, mniej ni w innych stacjach zaangaowany
stosunek do tematu, pewna tendencja do marginalizacji znaczenia
wydarze podczas Marszu).

DYSKUSJA
Zrelacjonowane w raporcie badanie miao na celu pogbion analiz treci i formy
dyskursu

dziennikarskiego

okresie

samorzdowej

kampanii

wyborczej

w telewizyjnych audycjach publicystycznych. Analizowano w najwikszym stopniu


warstwy dyskursu generowane przez dziennikarzy, a wic gwnie: tematyzacj audycji,
sposb mwienia o omawianych zagadnieniach i zjawiskach (w tym ramowanie), jako
warsztatu dziennikarskiego, ustanawianie i utrzymywanie relacji z gomi. Warstwa
tworzona przez goci (politykw, ekspertw, samorzdowcw) rwnie podlegaa
analizie, ale w mniejszym stopniu.

132

Badanie w perspektywie panoramicznej miao odpowiedzie na pytanie, na ile


dyskurs medialny odnosi si do merytorycznych zagadnie zwizanych z kampani
wyborcz i w ogle z funkcjonowaniem samorzdu. Na ile peni funkcj eksplikatora
zjawisk zachodzcych wok samorzdu w kampanii wyborczej i poza ni? Na ile
skutecznie potrafi lub przynajmniej prbuje angaowa obywateli w proces
wyborczy najbliszych im niejako przedstawicieli wadzy, ktrzy maj wpyw na ich
bezporednie otoczenie? Wreszcie czy mona zaobserwowa rnice w pracy
dziennikarzy pod wzgldem treciowym i formalnym w kampanii samorzdowej
i kampanii eurowyborczej, ktra bya przedmiotem refleksji badaczy kilka miesicy
wczeniej?
Generalnym wnioskiem, jaki nasuwa si po analizie ponad 60 godzin materiau
audiowizualnego, jest rozam treciowy i jakociowy badanych audycji. Wrd
analizowanych audycji wikszo miaa charakter mao merytoryczny i niepowizany
z istot wyborw samorzdowych i funkcjonowaniem samorzdu. Audycje te zostay
zdominowane przez tematy o maej wadze znaczeniowej, ale duym potencjale
dramaturgicznym i emotywnym, czyli tzw. afery i incydenty (sprawa P. Wiplera, tzw.
afera madrycka, zamieszki i bjki w trakcie Marszu Niepodlegoci). Te zdarzenia
nakreliy de facto map tematw poruszanych w wikszoci audycji publicystycznych
w okresie jesiennej kampanii wyborczej. Oczywicie dziennikarze prbowali szuka
uzasadnie dla podejmowania tych tematw, wskazywali powizania tych spraw
z toczc si wanie kampani, ale powizania te w rzeczywistoci miay do
marginalne znaczenie. Przyczyn takiego stanu rzeczy moe by fakt, e zanim kampania
samorzdowa rozpocza si na dobre (albo inaczej: miaa si rozpocz na dobre
w ostatnich dwch tygodniach), dziennikarze i niektrzy eksperci ju narzekali, e jest
ona bezbarwna, miaka, wrcz nieobecna. Niniejszy raport spogldajc na dominujce
tematy i problemy w rzeczy samej mona by zatytuowa: W poszukiwaniu kampanii
samorzdowej. W wielu audycjach zwaszcza w pierwszym tygodniu monitoringu
wyborczego (17 listopada 2014 r.) wielokrotnie zesp badawczy odnotowywa
pytania o miako i pytko samorzdowej kampanii wyborczej. Zamiast dyskutowa
o istocie wyborw samorzdowych o zadaniach i funkcjach gmin, powiatw czy te
wreszcie kompletnie nieznanych ludziom sejmikw wojewdzkich dziennikarze i ich
gocie rozmawiali o kampanii wyborczej, ktrej ich zdaniem w ogle nie ma i nie byo.
Tak jakby kryteria oceny rodem z wyborw parlamentarnych, cechujcych si wieloma
133

zwrotami akcji, wysz temperatur sporu, dramaturgicznoci byy punktem


odniesienia dla analiz kampanii samorzdowych, ktre maj zgoa inn specyfik.
Opisany mechanizm narzekania na pytko samorzdowej kampanii wyborczej
przejawia si rwnie tym, e bezporedni uczestnicy dyskursu wyborczego
kandydaci samorzdowi, zwaszcza Ci afiliowani przy najwikszych partiach
politycznych niejednokrotnie apelowali na wizji o dyskusj o konkretach (jednym
tchem wymieniali kilka nonych, wanych, bezporednio dotyczcych obywateli spraw,
np. budet partycypacyjny, mieszkania komunalne, komunikacja miejska, korki i brak
miejsc parkingowych, deficyty zieleni etc.), po czym oddawali si dyskusji na tematy
partyjno-polityczne i kampanijne, wizerunkowe, wanie autoreferencyjne.
Z drugiej strony odnotowano audycje, ktrych tre bya bardzo mocno skoncentrowana
na szczegowych problemach poszczeglnych samorzdw (problemy okrelonych
miast i gmin, propozycje programowe konkretnych kandydatw). Z punktu widzenia
edukacji obywatelskiej i wartoci informacyjnej byy to audycje najlepsze to ich
zawarto moga by jakkolwiek uyteczna dla widzw wyborcw w ich procesie
przygotowania si do wiadomego, odpowiedzialnego wyboru. W tym kontekcie warto
wyrni TV Trwam, ktra jeli chodzi o merytoryczno, samorzdowo audycji
publicystycznych wypada najlepiej.
Ten dychotomiczny podzia wskazuje rwnie na znaczcy brak audycji, ktre
podejmowayby zagadnienie funkcjonowania samorzdu w sposb systemowy.
Zaledwie incydentalnie i krtko rozmawiano o fundamentalnych, jak si wydaje,
sprawach: kompetencji samorzdw, modelu ich funkcjonowania, postulowanych
zmian, moliwych patologii i problemw, ktre moe rodzi system (z wyjtkiem tematu
wieloletnich wodarzy miast i gmin) etc. Dziennikarze ani razu (!) nie podjli trudu
choby podstawowego wyjanienia wyborcom systemu gosowania i podziau
mandatw ani nawet zasad oddawania w wyborach wanego gosu (poprawnego
wypeniania kart wyborczych). Widzowie-wyborcy nie mieli wic szansy nauczy si
z tyche audycji publicystycznych niczego o samorzdzie niczego, co pomogoby im
zrozumie zasady funkcjonowania rad gmin, miast, powiatw, sejmikw wojewdzkich.
Wniosek ten wydaje si mie fundamentalne znaczenie zwaszcza w obliczu mocno
problematycznego i zastanawiajcego zjawiska, jakim jest odsetek gosw niewanych
oddanych w wyborach samorzdowych 2014 oraz ujawnionych tu po gosowaniu
134

wtpliwoci i zastrzee Polakw, co do mechanizmu wyborczego w ogle


(symptomatyczna bya np. sprawa kandydata na prezydenta Olsztyna Czesawa
Makowskiego, wobec ktrego toczy si postpowanie sdowe zwizane z zarzutem
gwatu na pracownicy magistratu; tu po pierwszej turze media cytoway wypowiedzi
zaskoczonych mieszkacw Olsztyna, ktrzy byli przekonani, e C. Makowski zosta
oczyszczony z zarzutw skoro kandyduje w wyborach). Takiej refleksji i dyskusji
zabrako mimo e cz dziennikarzy wydawaa si merytorycznie przygotowana do
prowadzenia rozmowy na ten temat, a i lista goci, ktrzy przyjli zaproszenie do
przedwyborczych programw,

moga

dawa

nadziej,

takich wypowiedzi

i wskazwek udziel. Niestety tak si nie stao i pole eksplikacji, przekazywania


podstawowych informacji na temat dziaania samorzdw w Polsce przenioso si
zapewne tradycyjnie do publikacji prasowych i radiowych.
Na tym tle warto wyrni audycj Polityka przy kawie z 10 listopada 2014 r. z udziaem
dr Ewy Modrzejewskiej z MamPrawoWiedzie.pl oraz Agaty Miazgi z Mojapolis.pl. W tej
audycji jako jedynej spord zakwalifikowanych do prby z telewizji publicznej
pojawiy si informacja o tym, jakimi problemami lokalnych spoecznoci zajmuje si
gmina czy te powiat. Ponadto zastosowano nieobecn nigdzie inn innowacj
realizacyjn, polegajc na zastosowaniu plansz informacyjnych, na ktrych wypisano
najwaniejsze informacje w odniesieniu do na przykad gmin czy te powiatw.
Prezentowano rwnie strony internetowe MojaPolis.pl i MamPrawoWiedzie.pl.
Niestety, audycja bya czym na ksztat linku do rzeczonych stron internetowych.
Prowadzca Magorzata Serafin nie miaa pomysu na to, aby zdynamizowa rozmow
goci w studiu. W audycji wiele sekund powicono pokazywaniu wspomnianych plansz,
podczas gdy z offu syszelimy wypowiadajce si ekspertki. Tego typu ukad
powodowa, e audycja tracia na dramaturgicznoci i zaangaowaniu. Mona byoby
sobie wyobrazi podzielenie ekranu i rwnolege prezentowanie plansz oraz
wypowiadajcych si goci. Warto byoby takie drobiazgi dopracowa, aby efekt by
jeszcze lepszy.
Naley rwnie wspomnie o problemie, ktry powraca przy okazji kadych wyborw
samorzdowych

wypenianiu

przez

partie

list

wyborczych

osobami

rozpoznawalnymi, pochodzcymi ze wiata nauki, sztuki, kina i telewizji (tzw. zjawisko


celebrytyzacji wyborczej). Tylko w jednej audycji podjto problem wcigania osb
135

znanych na listy chodzi o Polityk przy kawie z 5 listopada 2014 r., znw prowadzon
przez Magorzat Serafin. Gomi byli Krystyna Proko oraz Pawe Kukiz. To, co warto
odnotowa, to fakt, e odpowiadajc na pytanie o to, w jaki sposb znalaza si na licie,
Krystyna Proko szczerze przyznaa, e tak naprawd zostaa przekonana przez
Platform Obywatelsk, wanie wcignita na list i e nie za bardzo zna si na
samorzdach, w ogle na polityce, ale chce zobaczy, jak to bdzie. Prowadzca program
prbowaa dopyta goci-artystw o ich aktywno polityczn, pytaa o ich opinie na
temat polityki krajowej oraz o szanse na odpolitycznienie samorzdu przez nowe osoby.
Rozmowa, ktra miaa szanse odsoni jaki aspekt funkcjonowania samorzdw,
sposobu konstruowania list wyborczych, problem ich przypadkowoci czy te
partyjnoci, niestety nie zaproponowaa widzom pogbienia problemu. Niezrozumiae
jest rwnie dopytywanie si goci o ich opinie na temat polityki krajowej, podczas gdy
startuj do samorzdw, a ich wczeniejsza aktywno w ogle nie bya zwizana z
polityk. Miako i baho stawianych przed gomi pyta byy jedn z najwikszych
bolczek tej kampanii wyborczej.
Innym, wartym odnotowania wtkiem, ktry rozpozna zesp badawczy, jest
upowszechniajce si wrd audycji publicystycznych nie tylko wprowadzanie
tematw/problemw do dyskusji na ich pocztku za pomoc krtkiego felietonu
materiau

reporterskiego,

ale

rwnie

oddzielanie

za

ich

porednictwem

poszczeglnych czci duszych audycji. Tak praktyk odnotowano w przypadku


audycji, takich jak: Mina dwudziesta, To by dzie, Fakty po Faktach, Tak czy nie czy
wreszcie Tak jest. Trzeba zauway, e taka praktyka nie jest tylko spjnym, z
perspektywy poetyki programu, odciciem jednej czci od drugiej. Istotnie, materia
wprowadzajcy temat felieton stanowi dla prowadzcego dziennikarza/dziennikarki
punkt wyjcia do dyskusji, wrcz ram, w ktrej chciaby, aby funkcjonowali jego gocie.
Rzeczone materiay reporterskie rzadko kiedy maj charakter czysto informacyjny,
faktograficzny. Czsto zawieraj okrelone presupozycje, metafory, porwnania,
wreszcie konkretne stanowiska czy wnioski. Mamy w tym przypadku do czynienia z
niczym innym jak ramowaniem dyskusji. Nie za porednictwem pyta dziennikarza, ale
poprzez materia reporterski, ktry pokazuje jaki punkt widzenia, a prowadzcemu
dziennikarzowi/dziennikarce pozostaje tylko dopyta co pan/pani na to. Tak byo na
przykadw rozmowie Ryszarda Kalisza i Anny Nehrebeckiej z Andrzejem Morozowskim
w audycji Tak jest 14 listopada 2014 r. Taki sposb budowania narracji caej audycji
136

wymusza now perspektyw badawcz, w ktrej moglibymy ledzi dyspersje tematw


i znacze w konkretnej audycji publicystycznej, zaczerpnitych w bezporedni/poredni
sposb z rzeczonych materiaw reporterskich. To z pewnoci wymagaoby
okrelonych adaptacji metodologicznych i merytorycznych, aby oszacowa skuteczno
rzeczonego zabiegu narracyjnego, ktry mona do pewnego stopnia traktowa
w kategoriach innowacji publicystycznych (zwaszcza jeli chodzi o materiay, ktre
dziel audycje na czci tematyczne).
Na koniec warto podkreli jeszcze jeden problem, jaki zidentyfikowano w ramach
niniejszego badania. Ot przecitny widz telewizyjnych audycji publicystycznych
w ostatnich dwch tygodniach samorzdowej kampanii wyborczej mgby odnie
wraenie, e w dyskursie wyborczym niemal w ogle nie uczestnicz kandydaci
samorzdowi. Chodzi o to, e politycy-posowie, ktrzy kandydowali do samorzdw
w ogle nie byli przedstawiani w audycjach jako kandydaci. Podawano ich imi
i nazwisko oraz afiliacje partyjn. Zwracano si do nich per pani pose/panie pole.
Na paskach podpisujcych goci prno byo szuka innych informacji. Jeli go sam nie
przyzna si, e kandyduje w wyborach samorzdowych, widz w ogle nie zdawaby
sobie z tego sprawy. W taki sposb byli traktowani midzy innymi Krzysztof Kosiski
z PSL (kandydat na prezydenta Ciechanowa), Andrzej Rozenek z TR (kandydat na
prezydenta Warszawy), Jacek Sasin (kandydat na prezydenta Warszawy), Rober Biedro
(kandydat na prezydenta Supska), Robert Winnicki (kandydat na prezydenta
Wrocawia) etc., nie wspominajc ju o kandydatach do sejmikw wojewdzki, takich
jak Witold Tumanowicz czy te Krzysztof Bosak kandydat na radnego m. st. Warszawy.
To w sposb wydatny utrudnio zespoowi rzeczywiste zakodowanie okrelonych osb
jako kandydatw/niekandydatw oraz zidnetyfikowanie z czyjego ramienia. Jedyn
telewizj, ktra informowaa o tym, e kto dziaa w organach samorzdowych i/lub jest
kandydatem w wyborach samorzdowych bya TV Trwam. Niestety, nie informowaa ju
o tym, z jakiej listy wyborczej. Jak pokazuj jednak wczeniejsze zestawienia, niemal
wszyscy pochodzili z listy wyborczej Prawa i Sprawiedliwoci, tylko jedna osoba
Robert Winnicki z listy Ruchu Narodowego. Z pewnoci powysze zaniechanie
informacyjne

ze

strony

dziennikarzy

niemal

wszystkich

anten

jest

jednym

z grzechw gwnych tej kampanii wyborczej.

137

Podsumowujc, mona wyrazi zawd, e blisko 25 lat polskiego samorzdu w ostatniej


kampanii nie doczekao si powanej i kompetentnej dyskusji w telewizyjnych
audycjach publicystycznych na temat zada gmin, powiatw czy wreszcie sejmikw
wojewdzkich. Zabrako swoistego bilansu polskiej ustawy samorzdowej. Tylko jedna
audycja prbowaa taki bilans sporzdzi Na pierwszym planie. Wybory z 12 listopada
2014 r., na dwa dni przed kocem kampanii wyborczej, a pocztkiem ciszy wyborczej.
To wyranie za mao. Szkoda, e tak szczeglny okres dla samorzdw zosta
przykryty tematami, takimi jak pobicie Przemysawa Wiplera, afera madrycka byych
posw PiS czy te zamieszki, jakie miay miejsce podczas Marszu Niepodlegoci.
Okazao si, e w znacznej mierze polskie stacje telewizyjne nie byy w stanie w sposb
zarwno kompetentny, merytoryczny, jak i ciekawy, narracyjny, zrelacjonowa
i wyjani istoty wyborw samorzdowych. Innymi sowy: tchn ducha podsumowania
25 lat polskiego samorzdu w kampani, ktra dla wielu dziennikarzy, a nawet
ekspertw bya bezbarwna. Warto jednak podkreli, e audycje publicystyczne
przygotowane przez TVP i RMF FM w czasie oczekiwania na drug tur wyborw na
wjtw, burmistrzw i prezydentw s godne pochway i naladowania. Mona zada
pytania: dlaczego tak pno? Dlaczego debaty kandydatw na prezydentw tylko
najwikszych miast? Zapewne znacznie atwiej opisywa i relacjonowa rywalizacj
dwch postaci anieli kilkudziesiciu komitetw wyborczych, w tym wielu lokalnych,
po raz pierwszy zawizanych w zwizku z tegorocznymi wyborami. Jest to zapewne
znacznie bardziej dramaturgiczne i moe dawa poczucie realizatorom tyche audycji,
e bdzie bardziej atrakcyjne dla widza, a wic osignie relatywnie wysokie udziay
w rynku. Tylko czy aby na pewno o to powinno chodzi w ostatnich dwch tygodniach
przed wyborami witem demokracji? Ostatecznie jednak tego pytania nie naley
zadawa tylko telewizji publicznej.
W tym miejscu warto rwnie wyrni cykl audycji Twoje wybory wspln akcj TVP
Info i RMF FM majc na celu relacjonowanie debat kandydatw do samorzdw
w rnych miastach Polski. To bya wana i ciekawa inicjatywa. Oby takich projektw
byo jak najwicej w przyszoci dedykowanych nie tylko kandydatom na
prezydentw, ale rwnie przedstawicielom lokalnych komitetw wyborczych, bo to
one s przede wszystkim najwikszym zwycizcami tych wyborw. Rozliczne ruchy
miejskie, ktre wyrosy w tej kampanii jak grzyby po deszczu, mog napawa

138

optymizmem, pomimo wielu zastrzee, jakie jednoczenie moemy mie w stosunku do


pracy i sposobu organizacji wyborw przez Pastwow Komisj Wyborcz.

5. Zaczniki:
A. Arkusze kalkulacyjne ilociowy, jakociowy, analityczny (CD)
B. Karty programowe analityczne i zbiorcze dla poszczeglnych audycji (CD)
C. Transkrypcje dziennikarskie programw objtych monitoringiem (CD)
D. Spis wszystkich audycji poddanych analizie z podziaem na dni wg przyjtego
kryterium celowego

139

ZESTAWIENIE PROGRAMW OBJTYCH MONITORINGIEM PUBLICYSTYCZNYM KRAJOWA


RADA RADIOFONII I TELEWIZJI EUROWYBORY 2014 R. WG PRZYJTEGO KRYTERIUM
CELOWEGO
2.11.
Kawa na aw (TVN24)
Woronicza 17 (TVP INFO)
Go "Wydarze" (Polsat News)
Fakty po Faktach, cz. 2 (TVN24)
Rozmowy niedokoczone (TV TRWAM)
3.11.
Go poranka, 7.40 (TVP INFO)
Polityka przy kawie (TVP 1)
Graffiti (Polsat News)
Tak jest (Neumann, Erbel) (TVN24)
Fakty po Faktach (TVN24)
Rozmowa "Wydarze" (Polsat News)
Go "Wydarze" (Polsat News)
To by dzie (Polsat News)
4.11.
Go poranka, 7.40 (TVP INFO)
Polityka przy kawie (TVP 1)
Po przecinku
Fakty po Faktach, cz. 1 (TVN24)
Kropka nad i (TVN24)
Mina dwudziesta, cz. 1 (TVP INFO)
To by dzie, cz. 1 (Polsat News)
5.11.
Polityka przy kawie (TVP 1)
Po przecinku (TVP INFO)
Mina dwudziesta (TVP INFO)
Graffiti (Polsat News)
Rozmowa "Wydarze" (Polsat News)
To by dzie (Polsat News)
Kropka nad i (TVN24)
Rozmowy niedokoczone (TV TRWAM)
6.11.
Go poranka, 7.40 (TVP INFO)
Polityka przy kawie (TVP 1)
Mina dwudziesta (TVP INFO)
Po przecinku (TVP INFO)
Dzi wieczorem (TVP 1)/ (TVP INFO)
Fakty po Faktach, cz. 1 (TVN24)
Rozmowa "Wydarze" (Polsat News)
Tak czy nie, cz. 1 (do materiau o marszaku
Sikorskim (Polsat News)
7.11.
Polityka przy kawie (TVP 1)

Twoje wybory (TVP INFO)


Dzi wieczorem (TVP 1)/ (TVP INFO)
Tak jest (Sellin, Wierzbicki) (TVN24)
Fakty po Faktach (TVN24)
Rozmowa "Wydarze" (Polsat News)
Premierzy, cz.1 (Polsat News)
Tak czy nie (Polsat News)
Polski punkt widzenia (TV TRWAM)
8.11.
Dzi wieczorem (TVP 1)/ (TVP INFO)
Mina dwudziesta (TVP INFO)
Fakty po Faktach, cz. 3 (TVN24)
Rozmowy niedokoczone (TV TRWAM)
9.11.
Kawa na aw (TVN24)
Dzi wieczorem (TVP 1)/ (TVP INFO)
Mina dwudziesta (TVP INFO)
Bez retuszu (TVP INFO)
Rozmowy niedokoczone (TV TRWAM)
10.11.
Polityka przy kawie (TVP 1)
Mina dwudziesta, cz. 1 (TVP INFO)
Tak jest (Wenderlich, Sasin) (TVN24)
Kropka nad i (TVN24)
Graffiti (Polsat News)
Rozmowa "Wydarze" (Polsat News)
Tak czy nie (Polsat News)
Go "Wydarze" (Polsat News)
To by dzie (Polsat News)
Polski punkt widzenia (TV TRWAM)
11.11.
Dzi wieczorem (TVP 1)/ (TVP INFO)
Mina dwudziesta (TVP INFO)
Rozmowa "Wydarze" (Polsat News)
To by dzie (Polsat News)
Tak czy nie (Polsat News)
Rozmowy niedokoczone (TV TRWAM)
12.11.
Mina dwudziesta (TVP 1)
Na pierwszym planie. Wybory
samorzdowe 2014 (TVP INFO)
Jeden na jeden (TVN24)
Tak jest (obie rozmowy) (TVN24)
Rozmowa "Wydarze" (Polsat News)
Go "Wydarze" (Polsat News)
140

Tak czy nie (Polsat News)


Rozmowy niedokoczone (TV TRWAM)
Polski punkt widzenia (TV TRWAM)
13.11.
Go poranka. 7.40 (TVP INFO)
Polityka przy kawie (TVP 1)
Twoje wybory (TVP INFO)
Dzi wieczorem (TVP 1)/ (TVP INFO)
Jeden na jeden (TVN24)
Fakty po Faktach , cz. 2 (TVN24)
Graffiti (Polsat News)
Rozmowa "Wydarze" (Polsat News)
To by dzie (Polsat News)
Polski punkt widzenia (TV TRWAM)

14.11.
Go poranka, 7.40 (TVP INFO)
Polityka przy kawie (TVP 1)
Twoje wybory (TVP 1)
Dzi wieczorem (TVP 1)/ (TVP INFO)
Forum (TVP INFO)
Tak jest (Nehrebecka, Kalisz) (TVN24)
Fakty po Faktach (TVN24)
Graffiti (Polsat News)
Rozmowa "Wydarze" (Polsat News)
Premierzy, cz. 1 (Polsat News)
Tak czy nie (Polsat News)
Polski punkt widzenia (TV TRWAM)

141

You might also like