WODA-RODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE

WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS
pdf: www.itp.edu.pl/wydawnictwo

Wpyno
Zrecenzowano
Zaakceptowano

20.11.2013 r.
16.01.2014 r.
29.05.2014 r.

A koncepcja
B zestawienie danych
C analizy statystyczne
D interpretacja wynikw
E przygotowanie maszynopisu
F przegld literatury

2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3 (47)

ISSN 1642-8145 s. 2947

Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, 2014

OCENA PARAMETRW
WEZBRA HIPOTETYCZNYCH
WYZNACZONYCH
METOD REITZA I KREPSA
W ZLEWNIACH KONTROLOWANYCH

Wiesaw GDEK1) ABCDEF, Arkadiusz RODULA2) BCDE

1)
2)

Politechnika Krakowska, Instytut Inynierii i Gospodarki Wodnej

DHV Hydroprojekt Sp. z o.o.
Streszczenie

W naszym kraju wezbrania hipotetyczne nadal najczciej s wyznaczane metod Reitza i Krepsa. Wynika to gwnie z prostych zasad jej stosowania. W prezentowanej publikacji oceniono parametry wezbra hipotetycznych obliczonych metod Reitza i Krepsa i porwnano je z obliczonymi
proponowan, bardziej wiarygodn, metod krakowsk. W naszym kraju nie ma wytycznych precyzujcych zasady wyznaczania wezbra metod Reitza i Krepsa, dlatego przyjto, e parametry hydrogramu teoretycznego bd ustalane na podstawie: jednego, trzech i omiu najwikszych rzeczywistych przebiegw jednomodalnych fal zarejestrowanych w 10 przekrojach wodowskazowych, zlokalizowanych na obszarze zlewni grnej Wisy, reprezentujcych zarwno mae, jak i rednie oraz due
zlewnie, a take regiony grskie, podgrskie, wyynne i nizinne. Oceniano:
wpyw liczby wezbra, na podstawie ktrych wyznaczano wspczynniki wykorzystywane
w funkcjach opisujcych teoretyczny ksztat wezbrania w metodzie Reitza i Krepsa na przebieg
hydrogramu teoretycznego;
wartoci parametrw wezbra wyznaczonych metod Reitza i Krepsa w stosunku do najwikszego
zarejestrowanego wezbrania rzeczywistego i do wezbrania wyznaczonego metod krakowsk.
Uzyskane wyniki nie wykazuj jednoznacznych tendencji. Najmniejsze objtoci wezbra hipotetycznych uzyskano, gdy wspczynniki rwna byy wyznaczone na podstawie jednego wezbrania
rzeczywistego. Porwnanie metod wypada na korzy metody krakowskiej. Wezbrania hipotetyczne
wyznaczone t metod lepiej odzwierciedlaj charakter rzeki w przekroju zamykajcym.
Sowa kluczowe: hydrogramy teoretyczne, metoda krakowska, metoda Politechniki Krakowskiej, metoda Reitza i Krepsa, parametry wezbra, wezbranie hipotetyczne

Do cytowania For citation: Gdek W., rodula A. 2014. Ocena parametrw wezbra hipotetycznych wyznaczonych metod Reitza i Krepsa w zlewniach kontrolowanych. Woda-rodowisko-Obszary Wiejskie. T. 14. Z. 3(47) s. 2947.

30

Woda-rodowisko-Obszary Wiejskie. T. 14. Z. 3(47)

WSTP
W projektowaniu inynierskim czsto zachodzi konieczno wykorzystania
charakterystyk hydrologicznych. Przewaenie s to przepywy miarodajne i kontrolne, okrelane na podstawie rocznych przepyww maksymalnych o zadanym
prawdopodobiestwie przewyszenia. Nie zawsze dostarczaj one wystarczajcych
informacji, niezbdnych do prawidowego zaprojektowania niektrych budowli
hydrotechnicznych czy dokadnego okrelenia poziomu wody na rozpatrywanym
obszarze. O wiele wicej informacji wnosi tzw. fala hipotetyczna. Niejednokrotnie
fal hipotetyczn nazywa si wezbraniem teoretycznym lub hydrogramem teoretycznym. Fale hipotetyczne w przekrojach kontrolowanych wyznacza si wycznie na podstawie zarejestrowanych wezbra o pojedynczej kulminacji (przepywie
maksymalnym), zwanych falami jednomodalnymi.
Fala hipotetyczna to pojcie wprowadzone na potrzeby projektowania i w rzeczywistoci takie wezbrania nie istniej. Nie wynikaj one bezporednio z genezy
formowania si odpywu ze zlewni. Ksztat fali wezbraniowej zaley nie tylko od
cech fizjograficznych zlewni czy hydraulicznych koryta cieku, ale rwnie od warunkw pocztkowych, zarwno w zlewni, jak i w cieku. Fale hipotetyczne naley
traktowa jako pewne uproszczenie, wykonane na potrzeby projektowania obiektw inynierskich wykorzystywanych w gospodarce wodnej.
Zastosowanie fal hipotetycznych jest szerokie poczwszy od gospodarowania
zasobami wodnymi na zbiornikach, przez ochron przed powodzi, projektowanie
budowli pitrzcych, siowni, polderw i zbiornikw retencyjnych, a po analizy
przelania si wd przez way, awarii waw czy zapr oraz do sporzdzenia map
zagroenia lub ryzyka powodziowego. Fale te, w odrnieniu od przepyww miarodajnych i kontrolnych, zawieraj dodatkowo informacje o objtoci wezbrania,
jego przebiegu w czasie oraz o czasie wznoszenia i opadania, co jest wykorzystywane do projektowania objtoci retencyjnej zbiornikw przeciwpowodziowych,
a take do opracowywania instrukcji sterowania nimi. Czas trwania wezbrania oraz
jego przebieg umoliwia obliczenie czasu trwania zaleww podczas powodzi oraz
czasu przebywania wody w midzywalu, co ma znaczenie w przypadku obliczania
filtracji nieustalonej przez wa. Dziki informacji, jak niesie fala hipotetyczna
mona obliczy jej transformacj zarwno w korycie cieku i zbiorniku, jak i na terenach zalewowych, z uwzgldnieniem retencji planowanych lub istniejcych budowli przeciwpowodziowych.
Metoda Reitza i Krepsa, chocia datowana na 1945 r. [REITZ, KREPS 1945],
nadal w krgach projektantw jest podstawow metod wyznaczania parametrw
wezbra hipotetycznych. Inne metody, w ktrych podobnie jak w metodzie Reitza i Krepsa do wyznaczania parametrw przepywu wykorzystuje si jedno najwiksze wezbranie, s stosowane sporadycznie [BAPTISTA, MICHEL 1990; Hydroprojekt 2010; MCENROE 1992; STRUPCZEWSKI 1964]. Metoda Politechniki Warszawskiej [CBSiPWM 1971; GDEK 2012b], prawdopodobnie z powodu wymaga ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

W. Gdek, A. rodula: Ocena parametrw wezbra hipotetycznych

31

nego uwzgldniania w obliczeniach 6 najwikszych wezbra, rwnie nie cieszy

si duym powodzeniem w krgach projektantw. Podejmowane s prby wyznaczania tego typu wezbra za pomoc modeli hydrologicznych [WAGA 2013],
jednak z powodu pocztkowego etapu prac trudno jest zaj jednoznacznie stanowisko co do moliwoci praktycznego wykorzystania tego podejcia. W tego typu
rozwizaniach zakada si, e prawdopodobiestwo maksymalnego opadu dobowego jest takie samo jak prawdopodobiestwo odpywu. Problemy, ktre nie s do
koca poprawnie rozwizane, to: wyznaczanie rozkadu w czasie dobowego opadu
o zadanym prawdopodobiestwie przewyszenia [SZALISKA, OTOP 2012] oraz
maksymalnej powierzchni zlewni, na ktrej mona stosowa t metod. Brak jest
take wypracowanych metod weryfikacji oblicze, w tym porednich metod wyznaczania przepyww maksymalnych o zadanym prawdopodobiestwie przewyszenia [BANASIK i in. 2012]. Modelowanie jest natomiast uyteczne i godne polecenia jako metoda wspomagajca.
Celem niniejszej publikacji jest porwnanie metody Reitza i Krepsa [CIEPIELOWSKI, DBKOWSKI 2006; KICISKI 1965] z proponowan przez autorw publikacji metod krakowsk [GDEK 2010; 2012a, b]. Metoda krakowska zostaa
sprawdzona pod wzgldem wiarygodnoci wynikw na obszarze zlewni grnej
Wisy. Wymaga uwzgldnienia toku oblicze 8 najwikszych zarejestrowanych
jednomodalnych fal (podstawowe zaoenie metody).
Ocen przedstawiono w ukadzie wzajemnych porwna wynikw obu metod
oraz w porwnaniu do zarejestrowanych historycznych wezbra. Obliczenia porwnawcze wykonano dla 10 przekrojw wodowskazowych, zlokalizowanych na
obszarze zlewni grnej Wisy. Wybrane zlewnie reprezentuj obszary o rnych
powierzchniach i topografiach, starano si przy tym, by zlewnie reprezentoway
zarwno obszary grskie, jak i podgrskie, wyynne oraz nizinne. Do bada wytypowano zlewnie:
ylicy wodowskaz odygowice;
Wieprzwki wodowskaz Rudze,
Uszwicy wodowskaz Borzcin,
Koprzywianki wodowskaz Koprzywnica,
Nidy wodowskaz Brzegi,
Biaej wodowskaz Koszyce Wielkie,
Sanu wodowskaz Rzuchw,
Popradu wodowskaz Stary Scz,
Wisoki wodowskaz Mielec,
Wisy wodowskaz Zawichost.

ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

32

Woda-rodowisko-Obszary Wiejskie. T. 14. Z. 3(47)

METODY BADA
OPIS METODY REITZA I KREPSA

Metod Reitza i Krepsa opracowano dla zlewni grnego Dunaju [CIEPIELOWDBKOWSKI 2006; KICISKI 1965; REITZ, KREPS 1945]. Zakada si w niej,
e wezbranie hipotetyczne jest opisywane dwoma niezalenymi formuami:
dla fazy wznoszenia (0 t tk)

SKI,

sin

(1)

i dla fazy opadania (t tk)

e

(2)

gdzie:
Qw przepyw w fazie wznoszenia wezbrania, m3s1;
Qop przepyw w fazie opadania wezbrania, m3s1;
Qmax przepyw maksymalny wezbrania (przewanie jest to maksymalny przepyw roczny o zadanym prawdopodobiestwie przewyszenia), m3s1;
czas wznoszenia wezbrania, h;
tk
czas wezbrania liczony od chwili przyjtej jako jego pocztek, h;
t
wspczynnik liczbowy, okrelany na podstawie ksztatw obserwowa
nych hydrogramw, h1.
Wspczynnik jest okrelany na podstawie parametru smukoci wezbrania n:
(3)
gdzie:

(4)

t0,5Qmax odcita punktu, w ktrym przepyw w fazie opadania fali jest rwny
0,5Qmax.
REITZ i KREPS [1945] ustalili, e dla grnego Dunaju parametr n =1,5, LAMBOR
[1971] natomiast dla dorzecza Dunajca wyznaczy n = 1,22,0. Typowy przebieg
teoretycznego hydrogramu wedug opisanej metody Reitza i Krepsa przedstawiono
na rysunku 1.
Niestety w metodzie tej brak jest jednoznacznych procedur ustalajcych:
minimaln liczb wezbra rzeczywistych, na podstawie ktrych wyznacza si
parametry wykorzystywane do ustalania wezbrania hipotetycznego (w praktyce
przyjmuje si jedno);
ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

33

Rys. 1. Przebieg fali hipotetycznej wyznaczonej

metod Reitza i Krepsa; Q przepyw, t czas
trwania wezbrania od jego pocztku; rdo:
KICISKI [1965], zmodyfikowany

Q, m s

W. Gdek, A. rodula: Ocena parametrw wezbra hipotetycznych

Fig. 1. Design flood wave determined with the

Reitz and Kreps method; Q flow, t flood duration; source: KICISKI [1965], modified

t, h

kryteriw ustalajcych zasady definiowania i wydzielania wezbra z caorocznych hydrogramw.

Przyjto, e pod pojciem wezbrania w metodzie Reitza i Krepsa s rozumiane
przepywy wiksze od przepywu granicznego, wyznaczonego na podstawie przepywu pocztkowego Q0, za ktry jest uwaana warto, od ktrej rozpoczyna si
stay i intensywny wzrost przepywu, a do wysokoci przepywu maksymalnego.
Za koniec wezbrania uwaany jest przepyw, ktrego warto powraca do przepywu pocztkowego Q0.
Dla kadego z wytypowanych do oblicze przekrojw wodowskazowych zestawiono fale historyczne. Ze wzgldu na to, e metod Reitza i Krepsa porwnywano z metod krakowsk, do oblicze wykorzystano 8 najwikszych wezbra
jednomodalnych. Przyjto rwnie, e w celu oceny wpywu liczby wezbra
uwzgldnionych w obliczeniach na przebieg wezbrania teoretycznego w metodzie
Reitza i Krepsa, parametr oraz czas wznoszenia tk bdzie ustalany na podstawie
1, 3 i 8 najwikszych zarejestrowanych wezbra w danym przekroju wodowskazowym (w dwch ostatnich przypadkach parametry bd ustalane na podstawie
redniej arytmetycznej).
KRTKI OPIS METODY KRAKOWSKIEJ

Metod krakowsk opracowano w Zakadzie Hydrologii Instytutu Inynierii

i Gospodarki Wodnej Politechniki Krakowskiej w 2010 r. [GDEK 2010; 2012a, b].
W metodzie tej jest wymagane, by w danym przekroju wodowskazowym byo
zarejestrowanych co najmniej 8 duych jednomodalnych wezbra. Przyjto nastpujce zoenia:
jako wezbranie rozumiane s przepywy wiksze od przepywu granicznego,
wyznaczonego na podstawie przepywu pocztkowego Q0, za ktry jest uwaany
maksymalny przepyw roczny o prawdopodobiestwie przewyszenia p = 50%
(Qp=50%);
ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

34

Woda-rodowisko-Obszary Wiejskie. T. 14. Z. 3(47)

poszczeglne hydrogramy wezbrania s normalizowane do uniwersalnych hydrogramw jednostkowych UHJ, dla ktrych ustala si czas wznoszenia tk, czas
opadania to i czas trwania wezbrania tb (czas bazowy), bdcy jest sum czasw
wznoszenia i opadania (tb = tk + to).
Wyznaczanie przebiegu wezbrania hipotetycznego jest wykonywane w piciu
etapach:
1) opracowanie, dla kadego wezbrania uwzgldnionego w obliczeniach, zunifikowanego przebiegu wezbrania jednostkowego UHJi, w ktrym czas wznoszenia i czas opadania s traktowane jako niezalene;
2) wyznaczenie redniego jednostkowego hydrogramu UHJ na podstawie hydrogramw czstkowych UHJi;
3) wyznaczenie liniowej zalenoci czasu trwania wezbrania tb od czasu wznoszenia tk, tb = f(tk) (rys. 2a);
4) wyznaczenie zalenoci objtoci zredukowanej wezbrania od przepywu maksymalnego zredukowanego Vzred = f(Qzred) = f(Qmax Qp=50%) (rys 2b); przez objto zredukowan wezbrania rozumie si objto fali powyej przepywu
granicznego Q0 = Qp=50%;
5) ustalenie przebiegu fali hipotetycznej na podstawie: zunifikowanego redniego
hydrogramu jednostkowego (UHJ), zadanej objtoci ustalonej z zalenoci
Vzred = f(Qzred), wzajemnej relacji midzy czasem trwania wezbrania a czasem
wystpienia przepywu maksymalnego tb = f(tk).

Rys. 2. Zaleno: a) czasu bazowego tb od czasu wznoszenia tk dla uwzgldnionych w obliczeniach

wezbra, b) objtoci zredukowanej Vzred od przepywu zredukowanego Qzred; rdo: [GDEK 2012a]
Fig. 2. The relationship between: a) base time tb and the time of rising tk for floods considered
in calculations, b) reduced volume Vzred and reduced flow Qzred; source: [GDEK 2012a]

Aby uzyska w peni znormalizowany jednostkowy hydrogram wezbrania

(rys. 3), naley podda normalizacji przepywy oraz czas trwania wezbrania.
W postaci bezwymiarowej wysoko przepywu maksymalnego jest przyjmowana
jako 1. Dla kadej znormalizowanej wsprzdnej czasowej ti z zakresu od 0 do 2
ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

W. Gdek, A. rodula: Ocena parametrw wezbra hipotetycznych

35

Rys. 3. Przykadowy znormalizowany jednostkowy hydrogram UHJi

dla zarejestrowanej fali wezbraniowej w przekroju wodowskazowym; rdo: [GDEK 2012a]
Fig. 3. An example of standardised unit hydrograph UHJi
for recorded flood wave in water-gauge cross section; source: [GDEK 2012a]

(od 0 do 1 wznoszenie, od 1 do 2 opadanie), s obliczane bezwymiarowe przepywy qi z przedziau od 0 do 1.

Wsprzdne czasowe ti przyjmuj kolejno wartoci:
czas wznoszenia tk
ti = 0,0; 0,1; 0,2; 0,3; 0,4; 0,5; 0,6; 0,7; 0,8; 0,9; 0,95; 1,0;
czas opadania to
ti = 1,05; 1,1; 1,2; 1,3; 1,4; 1,5; 1,6, 1,7; 1,8; 1,9; 2,0.
Poszczeglne wartoci qi uzyskuje si z zalenoci:
%
%

(5)

gdzie:
Qmax warto przepywu maksymalnego wezbrania, m3s1;
Qp=50% warto maksymalnego przepywu rocznego o zadanym prawdopodobiestwie przewyszenia p = 50%, m3s1.
W drugim etapie jest konstruowany wypadkowy zunifikowany jednostkowy
hydrogram hipotetyczny UHJ. Powstaje on w wyniku urednienia, dla kadego
znormalizowanego kroku czasowego ti, przepyww jednostkowych qi. Powstay
w wyniku tych operacji jednostkowy hydrogram hipotetyczny stanowi baz do wyznaczania waciwego teoretycznego wezbrania.
ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

36

Woda-rodowisko-Obszary Wiejskie. T. 14. Z. 3(47)

METODY WYZNACZANIA PORWNYWANYCH PARAMETRW

Objto wezbrania hipotetycznego obliczono na podstawie zalenoci:

dla fazy wznoszenia

(6)

dla fazy opadania

(7)

Objto cakowit obliczono wg wzoru:

gdzie:
Vw
Vo
Vc
Qmax p%

(8)

objto wezbrania w fazie wznoszenia, 106m3;

objto wezbrania w fazie opadania, 106m3;
cakowita objto wezbrania, 106m3;
maksymalny przepyw w kulminacji o zadanym prawdopodobiestwie przewyszenia p, m3s1.

Odchylenie wzgldne obliczono z formuy:

100%

(9)

gdzie:
W odchylenie wzgldne, %;
Vt objto zredukowana wezbrania hipotetycznego obliczonego metod
Reitza i Krepsa lub metod krakowsk, 106m3;
Vrz objto zredukowana najwikszego zarejestrowanego wezbrania rzeczywistego, 106m3.
Z uwagi na to, e hydrogramy rzeczywiste w wikszoci przypadkw odbiegaj ksztatem i samym przebiegiem od przyjmowanych teoretycznych wezbra, analizy odchyle wzgldnych dla czasu wznoszenia i czasu opadania nie przeprowadzano.

ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

W. Gdek, A. rodula: Ocena parametrw wezbra hipotetycznych

37

OPIS WYBRANYCH ZLEWNI

Obszary grskie reprezentuje zlewnia rzeki ylica do przekroju wodowskazowego w odygowicach (powierzchnia zlewni A = 48 km2). Zlewnia ta, oprcz duego spadku, charakteryzuje si du zmiennoci przepyww. Iloraz przepywu
IQp% wynosi 6,2:

IQ
gdzie:
IQp%
Qp=1%, Qp=50%

Qp

1%

Qp

50%

(10)

iloraz maksymalnych przepyww rocznych o zadanym prawdopodobiestwie przewyszenia;

maksymalny przepyw roczny o zadanym prawdopodobiestwie przewyszenia p = 1% i 50%, m3s1.

Zlewnie pogrskie reprezentuj: zlewnia Wieprzwki (dopyw Skawy) do

przekroju wodowskazowego w Rudze (A = 154 km2, IQp% = 3,8), zlewnia Uszwicy
po wodowskaz w Borzcinie (A = 265 km2, IQp% = 5,3) oraz zlewnia Popradu do
Starego Scza (A = 2071 km2, IQp% = 4,1).
Obszary wyynne to zlewnie: Biaej po Koszyce Wielkie (A = 957 km2,
IQp% = 6,3) i Wisoki do Mielca (A = 3893 km2, IQp% = 3,1).
Zlewnie nizinne to zlewnie: Nidy po przekrj w Brzegach (A = 3359 km2,
IQp% = 4,5), Koprzywianki do przekroju w Koprzywnicy (A = 498 km2, IQp% = 3,4)
i Sanu do przekroju w Rzuchowie (A = 50732 km2, IQp% = 3,3).
WYNIKI BADA
Wyniki oblicze dla poszczeglnych wodowskazw uszeregowano, poczynajc
od zlewni grskiej, poprzez zlewnie podgrskie, nastpie wyynne i nizinne,
a koczc na przekroju wodowskazowym Zawichost na rzece Wile (rys. 413).
W analizie porwnawczej metody krakowskiej z metod Reitza i Krepsa warto wysokoci kulminacji (przepywu maksymalnego) wezbra hipotetycznych
przyjto jak dla najwikszego zarejestrowanego wezbrania rzeczywistego. W analizie wpywu liczby wezbra rzeczywistych uwzgldnianych w wyznaczaniu parametrw wezbrania hipotetycznego metod Reitza i Krepsa na jego przebieg, za
maksymalne przyjto przepywy maksymalne o zadanym prawdopodobiestwie
przewyszenia p = 1% (Qp=1%).
Poszczeglne wezbrania hipotetyczne wyznaczone metod Reitza i Krepsa
przeanalizowano pod wzgldem: objtoci wezbrania w fazie wznoszenia i opadania oraz czasu wznoszenia (tab. 1). Wezbrania hipotetyczne wyznaczone metod
Reitza i Krepsa oraz metod krakowsk porwnano z najwikszym zarejestrowanym wezbraniem rzeczywistym (tab. 2, 3).
ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

38

Woda-rodowisko-Obszary Wiejskie. T. 14. Z. 3(47)

Rys. 4. Wezbrania hipotetyczne w zlewni rzeki ylica w przekroju wodowskazowym odygowice

wyznaczone: a) metod Reitza i Krepsa na podstawie jednego (Q_1), trzech (Q_3) i omiu (Q_8)
najwikszych zarejestrowanych wezbra; b) metod krakowsk (Q_PK) oraz Reitza i Krepsa
na podstawie pojedynczego wezbrania o maksymalnej wysokoci przepywu, drugiej pod wzgldem
kolejnoci zaobserwowanych wartoci (Q_R-K); Q_rz rzeczywisty zarejestrowany hydrogram;
rdo: wyniki wasne
Fig. 4. Design floods in the ylica River catchment basin at odygowice cross-section determined:
a) with the Reitz and Kreps method based on one (Q_1), three (Q_3) and eight (Q_8) largest recorded
floods; b) with the Cracow method (Q_PK) and Reitz and Kreps method based on a single flood of
maximum flow height of the second recorded value (Q_R-K); Q_rz real recorded hydrograph;
source: own study

Rys. 5. Wezbrania hipotetyczne w zlewni rzeki Wieprzwka w przekroju wodowskazowym Rudze

wyznaczone: a) metod Reitza i Krepsa na podstawie jednego (Q_1), trzech (Q_3) i omiu (Q_8)
najwikszych zarejestrowanych wezbra; b) metod krakowsk (Q_PK) oraz Reitza i Krepsa
na podstawie pojedynczego wezbrania o maksymalnej wysokoci przepywu drugiej pod wzgldem
kolejnoci zaobserwowanych wartoci (Q_R-K); Q_rz rzeczywisty zarejestrowany hydrogram
rdo: wyniki wasne
Fig. 5. Design floods in the Wieprzwka River catchment basin at Rudze cross-section determined:
a) with the Reitz and Kreps method based on one (Q_1), three (Q_3) and eight (Q_8) largest recorded
floods; b) with the Cracow method (Q_PK) and Reitz and Kreps method based on a single flood of
maximum flow height of the second recorded value (Q_R-K); Q_rz real recorded hydrograph;
source: own study

ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

W. Gdek, A. rodula: Ocena parametrw wezbra hipotetycznych

39

Rys. 6. Wezbrania hipotetyczne w zlewni rzeki Uszwica w przekroju wodowskazowym Borzcin

wyznaczone: a) metod Reitza i Krepsa na podstawie jednego (Q_1), trzech (Q_3) i omiu (Q_8)
najwikszych zarejestrowanych wezbra; b) metod krakowsk (Q_PK) oraz Reitza i Krepsa
na podstawie pojedynczego wezbrania o maksymalnej wysokoci przepywu drugiej pod wzgldem
kolejnoci zaobserwowanych wartoci (Q_R-K); Q_rz rzeczywisty zarejestrowany hydrogram;
rdo: wyniki wasne
Fig. 6. Design floods in the Uszwica River catchment basin at Borzcin cross-section determined:
a) with the Reitz and Kreps method based on one (Q_1), three (Q_3) and eight (Q_8) largest recorded
floods; b) with the Cracow method (Q_PK) and Reitz and Kreps method based on a single flood of
maximum flow height of the second recorded value (Q_R-K); Q_rz real recorded hydrograph;
source: own study

Rys. 7. Wezbrania hipotetyczne w zlewni rzeki Koprzywianka w przekroju wodowskazowym

Koprzywnica wyznaczone: a) metod Reitza i Krepsa na podstawie jednego (Q_1), trzech (Q_3)
i omiu (Q_8) najwikszych zarejestrowanych wezbra; b) metod krakowsk (Q_PK) oraz Reitza
i Krepsa na podstawie pojedynczego wezbrania o maksymalnej wysokoci przepywu drugiej pod
wzgldem kolejnoci zaobserwowanych wartoci (Q_R-K); Q_rz rzeczywisty zarejestrowany
hydrogram; rdo: wyniki wasne
Fig. 7. Design floods in the Koprzywianka River catchment basin at Koprzywnica cross-section
determined: a) with the Reitz and Kreps method based on one (Q_1), three (Q_3) and eight (Q_8)
largest recorded floods; b) with the Cracow method (Q_PK) and Reitz and Kreps method based on
a single flood of maximum flow height of the second recorded value (Q_R-K); Q_rz real recorded
hydrograph; source: own study

ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

40

Woda-rodowisko-Obszary Wiejskie. T. 14. Z. 3(47)

Rys. 8. Wezbrania hipotetyczne w zlewni rzeki Nida w przekroju wodowskazowym Brzegi

wyznaczone: a ) metod Reitza i Krepsa na podstawie jednego (Q_1), trzech (Q_3) i omiu (Q_8)
najwikszych zarejestrowanych wezbra; b) metod krakowsk (Q_PK) oraz Reitza i Krepsa na
podstawie pojedynczego wezbrania o maksymalnej wysokoci przepywu drugiej pod wzgldem
kolejnoci zaobserwowanych wartoci (Q_R-K); Q_rz rzeczywisty zarejestrowany hydrogram;
rdo: wyniki wasne
Fig. 8. Design floods in the Nida River catchment basin at Brzegi cross-section determined:
a) with the Reitz and Kreps method based on one (Q_1), three (Q_3) and eight (Q_8) largest recorded
floods; b) with the Cracow method (Q_PK) and Reitz and Kreps method based on a single flood of
maximum flow height of the second recorded value (Q_R-K); Q_rz real recorded hydrograph;
source: own study

Rys. 9. Wezbrania hipotetyczne w zlewni rzeki Biaa w przekroju wodowskazowym Koszyce Wielkie
wyznaczone: a) metod Reitza i Krepsa na podstawie jednego (Q_1), trzech (Q_3) i omiu (Q_8)
najwikszych zarejestrowanych wezbra; b) metod krakowsk (Q_PK) oraz Reitza i Krepsa na
podstawie pojedynczego wezbrania o maksymalnej wysokoci przepywu drugiej pod wzgldem
kolejnoci zaobserwowanych wartoci (Q_R-K); Q_rz rzeczywisty zarejestrowany hydrogram;
rdo: wyniki wasne
Fig. 9. Design floods in the Biaa River catchment basin at Koszyce Wielkie cross-section
determined: a) with the Reitz and Kreps method based on one (Q_1), three (Q_3) and eight (Q_8)
largest recorded floods; b) with the Cracow method (Q_PK) and Reitz and Kreps method based on
a single flood of maximum flow height of the second recorded value (Q_R-K); Q_rz real recorded
hydrograph; source: own study

ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

W. Gdek, A. rodula: Ocena parametrw wezbra hipotetycznych

41

Rys. 10. Wezbrania hipotetyczne w zlewni rzeki San w przekroju wodowskazowym Rzuchw
wyznaczone: a) metod Reitza i Krepsa na podstawie jednego (Q_1), trzech (Q_3) i omiu (Q_8)
najwikszych zarejestrowanych wezbra; b) metod krakowsk( Q_PK) oraz Reitza i Krepsa na
podstawie pojedynczego wezbrania o maksymalnej wysokoci przepywu drugiej pod wzgldem
kolejnoci zaobserwowanych wartoci (Q_R-K); Q_rz rzeczywisty zarejestrowany hydrogram;
rdo: wyniki wasne
Fig. 10. Design floods in the San River catchment basin at Rzuchw cross-section determined:
a) with the Reitz and Kreps method based on one (Q_1), three (Q_3) and eight (Q_8) largest recorded
floods; b) with the Cracow method (Q_PK) and Reitz and Kreps method based on a single flood of
maximum flow height of the second recorded value (Q_R-K); Q_rz real recorded hydrograph;
source: own study

Rys. 11. Wezbrania hipotetyczne w zlewni rzeki Poprad w przekroju wodowskazowym Stary Scz
wyznaczone: a) metod Reitza i Krepsa na podstawie jednego (Q_1), trzech (Q_3) i omiu (Q_8_)
najwikszych zarejestrowanych wezbra; b) metod krakowsk (Q_PK) oraz Reitza i Krepsa na
podstawie pojedynczego wezbrania o maksymalnej wysokoci przepywu drugiej pod wzgldem
kolejnoci zaobserwowanych wartoci (Q_R-K), Q_rz rzeczywisty zarejestrowany hydrogram;
rdo: wyniki wasne
Fig. 11. Design floods in the Poprad River catchment basin at Stary Scz cross-section determined:
a) with the Reitz and Kreps method based on one (Q_1), three (Q_3) and eight (Q_8) largest recorded
floods; b) with the Cracow method (Q_PK) and Reitz and Kreps method based on a single flood of
maximum flow height of the second recorded value (Q_R-K); Q_rz real recorded hydrograph;
source: own study

ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

42

Woda-rodowisko-Obszary Wiejskie. T. 14. Z. 3(47)

Rys. 12. Wezbrania hipotetyczne w zlewni rzeki Wisoka w przekroju wodowskazowym Mielec
obliczone: a) metod Reitza i Krepsa na podstawie jednego (Q_1), trzech (Q_3) i omiu (Q_8)
najwikszych zarejestrowanych wezbra; b) metod krakowsk (Q_PK) oraz Reitza i Krepsa na
podstawie pojedynczego wezbrania o maksymalnej wysokoci przepywu drugiej pod wzgldem
kolejnoci zaobserwowanych wartoci (Q_R-K); Q_rz rzeczywisty zarejestrowany hydrogram;
rdo: wyniki wasne
Fig. 12. Design floods in the Wisoka River catchment basin at Mielec cross-section determined:
a) with the Reitz and Kreps method based on one (Q_1), three (Q_3) and eight (Q_8) largest recorded
floods; b) with the Cracow method (Q_PK) and Reitz and Kreps method based on a single flood of
maximum flow height of the second recorded value (Q_R-K); Q_rz real recorded hydrograph;
source: own study

Rys. 13. Wezbrania hipotetyczne w zlewni Wisy w przekroju wodowskazowym Zawichost

wyznaczone: a) metod Reitza i Krepsa na podstawie jednego (Q_1), trzech (Q_3) i omiu (Q_8)
najwikszych zarejestrowanych wezbra; b) metod Krakowsk (Q_PK) oraz Reitza i Krepsa na
podstawie pojedynczego wezbrania o maksymalnej wysokoci przepywu drugiej pod wzgldem
kolejnoci zaobserwowanych wartoci (Q_R-K); Q_rz rzeczywisty zarejestrowany hydrogram;
rdo: wyniki wasne
Fig. 13. Design floods in the Vistula River catchment basin at Zawichost cross-section determined:
a) with the Reitz and Kreps method based on one (Q_1), three (Q_3) and eight (Q_8) largest recorded
floods; b) with the Cracow method (Q_PK) and Reitz and Kreps method based on a single flood of
maximum flow height of the second recorded value (Q_R-K); Q_rz real recorded hydrograph;
source: own study

ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

43

W. Gdek, A. rodula: Ocena parametrw wezbra hipotetycznych

Tabela 1. Parametry opisujce wezbrania hipotetyczne wyznaczone metod Reitza i Krepsa na podstawie parametrw tk i , charakteryzujcych jedno, trzy i osiem najwikszych zarejestrowanych
wezbra rzeczywistych
Table 1. Parameters describing design floods determined with the Reitz and Kreps method based on
parameters tk and characterising one, three and eight largest recorded real floods
Rzeka
wodowskaz
River
water-gauge
1
ylica
odygowice

Parametr obliczeniowy fali hipotetycznej

Calculation parameter of design flood wave
2
objto wezbrania w fazie wznoszenia, 106 m3
flood volume rising part, 106 m3
objto wezbrania w fazie opadania, 106 m3
flood volume falling part, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h

Warto wyznaczona na podstawie

Value determined from:
1 wezbrania
3 wezbra
8 wezbra
1 flood
3 floods
8 floods
3
4
5
2,54
3,42
3,28
1,93

6,17

8,38

0,79

1,07

1,02

5,41

6,32

11,08

18,98

13,40

18,98

Wieprzwka
Rudze

objto wezbrania w fazie wznoszenia, 106 m3

flood volume rising part, 106 m3
objto wezbrania w fazie opadania, 106 m3
flood volume falling part, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h

0,58

0,68

1,19

19,50

20,20

32,40

Uszwica
Borzcin

objto wezbrania w fazie wznoszenia, 106 m3

flood volume rising part, 106 m3
objto wezbrania w fazie opadania, 106 m3
flood volume falling part, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h

52,00

47,40

40,20

1,04

1,08

1,73

4,27

5,38

7,16

Koprzywianka
Koprzywnica

objto wezbrania w fazie wznoszenia, 106 m3

flood volume rising part, 106 m3
objto wezbrania w fazie opadania, 106 m3
flood volume falling part, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h

10,6

10,7

12,0

0,96

1,21

1,61

32,8

38,2

38,9

Nida
Brzegi

objto wezbrania w fazie wznoszenia, 106 m3

flood volume rising part, 106 m3
objto wezbrania w fazie opadania, 106 m3
flood volume falling part, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h

53,8

86,4

91,2

2,0

2,33

2,37

208,0

145,0

121,0

Biaa
Koszyce Wielkie

objto wezbrania w fazie wznoszenia, 106 m3

flood volume rising part, 106 m3
objto wezbrania w fazie opadania, 106 m3
flood volume falling part, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h

98,9

68,2

70,1

3,79

2,64

2,21

515,0

410,0

297,0

San
Rzuchw

objto wezbrania w fazie wznoszenia, 106 m3

flood volume rising part, 106 m3
objto wezbrania w fazie opadania, 106 m3
flood volume falling part, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h

455,0

407,0

442,0

6,0

4,76

3,46

ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

44

Woda-rodowisko-Obszary Wiejskie. T. 14. Z. 3(47)

cd. tab. 1
1

2
objto wezbrania w fazie wznoszenia, 106 m3
flood volume rising part, 106 m3
objto wezbrania w fazie opadania, 106 m3
flood volume falling part, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h

3
122,0

4
109,0

5
99,2

138,0

132,0

138,0

2,67

2,39

2,17

86,0

128,0

167,0

Wisoka
Mielec

objto wezbrania w fazie wznoszenia, 106 m3

flood volume rising part, 106 m3
objto wezbrania w fazie opadania, 106 m3
flood volume falling part, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h

183,0

166,0

177,0

Wisa
Zawichost

objto wezbrania w fazie wznoszenia, 106 m3

flood volume rising part, 106 m3
objto wezbrania w fazie opadania, 106 m3
flood volume falling part, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h

Poprad
Stary Scz

1,42

2,10

2,73

1 430

1 760

1 240

4 490

3 590

3 070

3,92

4,81

3,39

rdo: obliczenia wasne. Source: ow study.

Tabela 2. Parametry opisujce najwiksze zarejestrowane wezbranie rzeczywiste oraz wezbrania

hipotetyczne wyznaczone metod Reitza i Krepsa i metod krakowsk dla przepywu maksymalnego
zaoonego na poziomie najwikszego zarejestrowanego wezbrania
Table 2. Parameters describing the largest recorded real flood and design floods determined with the
Reitz and Kreps and the Cracow method for maximum flow assumed from the maximum recorded
flood
Rzeka
wodowskaz
River
water-gauge
1
ylica
odygowice

Wieprzwka
Rudze

Uszwica
Borzcin

Koprzywianka
Koprzywnica

Parametr obliczeniowy fali hipotetycznej

Calculation parameter of design flood wave
2
zredukowana objto wezbrania1), 106 m3
reduced flood volume1), 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h
czas opadania, h time of falling, h
zredukowana objto wezbrania, 106 m3
reduced flood volume, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h
czas opadania, h time of falling, h
zredukowana objto wezbrania, 106 m3
reduced flood volume, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h
czas opadania, h time of falling, h
zredukowana objto wezbrania, 106 m3
reduced flood volume, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h
czas opadania, h time of falling, h

ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

Metoda Reitza
i Krepsa
Reitz and Kreps
method
3

Metoda
krakowska
Cracow
method
4

10,8

5,87

5,78

21

17

19

70

30

41

17,1

13,4

11,4

15

15

12

28

19

19

29,9

35,0

39,5

12

31

19

35

22

36

34,4

29,5

38,3

27

31

23

64

45

106

Wezbranie
rzeczywiste
Real flood
5

45

W. Gdek, A. rodula: Ocena parametrw wezbra hipotetycznych

cd. tab. 2
1
Nida
Brzegi

2
zredukowana objto wezbrania, 106 m3
reduced flood volume, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h
czas opadania, h time of falling, h

Biaa
Koszyce
Wielkie

zredukowana objto wezbrania, 106 m3

reduced flood volume, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h
czas opadania, h time of falling, h

San
Rzuchw

zredukowana objto wezbrania, 106 m3

reduced flood volume, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h
czas opadania, h time of falling, h

Poprad
Stary Scz

zredukowana objto wezbrania, 106 m3

reduced flood volume, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h
czas opadania, h time of falling, h

Wisoka
Mielec

zredukowana objto wezbrania, 106 m3

reduced flood volume, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h
czas opadania, h time of falling, h

Wisa
Zawichost

zredukowana objto wezbrania, 106 m3

reduced flood volume, 106 m3
czas wznoszenia, h time of rising, h
czas opadania, h time of falling, h

1)

Objto powyej przepywu granicznego Qp=50%.

1)

80,6

50,7

41,7

45
85

30
77

24
45

101,0

104,0

115,0

42
10

36
25

43
23

886,0

663,0

1172,0

90
74

84
61

129
93

116,0

81,1

95,8

35
37

28
24

31
29

162,0

140,0

125,0

34
25

34
18

22
31

1949,0

1820,0

2612,0

70
51

42
74

62
122

Volume above the threshold flow Qp=50%.

rdo: obliczenia wasne. Source: ow study.

Tabela 3. Odchylenie wzgldne (%) objtoci zredukowanej wezbra hipotetycznych wyznaczonych

metod Reitza i Krepsa oraz metod krakowsk w stosunku do objtoci zredukowanej najwikszego
zarejestrowanego wezbrania
Table 3. Relative deviation (%) of reduced volume of design floods determined with the Reitz and
Kreps and the Cracow methods from reduced volume of the largest recorded flood
Rzeka wodowskaz
River water-gauge
ylica odygowice
Wieprzwka Rudze
Uszwica Borzcin
Koprzywianka Koprzywnica
Nida Brzegi
Biaa Koszyce Wielkie
San Rzuchw
Poprad Stary Scz
Wisoka Mielec
Wisa Zawichost

Metoda Reitza i Krepsa

Reitz and Kreps method
86,9
50,0
24,3
10,2
93,3
12,2
24,4
21,1
29,6
25,4

Metoda krakowska
Cracow method
1,6
17,5
11,4
23,0
21,6
9,6
43,4
15,3
12,0
30,3

rdo: obliczenia wasne. Source: ow study.

ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

46

Woda-rodowisko-Obszary Wiejskie. T. 14. Z. 3(47)

PODSUMOWANIE
Przeprowadzane analizy wykazay, e hydrogramy hipotetyczne wyznaczone
metod Reitza i Krepsa gorzej opisuj objto wezbra, ktra jest podstawowym
parametrem uwzgldnianym w czasie prac projektowych, ni hydrogramy wyznaczone metod krakowsk. W dwch na dziesi rozpatrywanych wodowskazw
objto zredukowana obliczona metod Reitza i Krepsa bya przeszacowana o 93
i 87%, czyli prawie dwukrotnie, a w trzecim przypadku o 50% w stosunku do
rzeczywistych wezbra (tab. 3). Takich odchyle nie zanotowano w przypadku oblicze metod krakowsk. Najwiksze odchylenie oblicze t metod wynosio
43%.
W metodzie Reitza i Krepsa najbardziej zbliony do rzeczywistego przebieg fali hipotetycznej uzyskano, gdy jego parametry wyznaczano na podstawie jednego
najwikszego zarejestrowanego wezbrania. W przypadku fal hipotetycznych wyznaczonych na podstawie wikszej liczby hydrogramw rzeczywistych bdy s
wiksze. wiadczy to o dopasowaniu teoretycznego przebiegu do chwilowych hydrogramw, a nie do rednich przebiegw charakteryzujcych dan rzek.
Wadami, za ktre metoda Reitza i Krepsa bya zawsze krytykowana s: nierzeczywisty ksztat fal hipotetycznych i bardzo due uzalenienie od poziomu odcicia (przepywu bazowego) przyjtego wezbrania rzeczywistego, na podstawie ktrego s wyznaczane parametry t metod.
Reasumujc, autorzy publikacji nie zalecaj stosowania metody Reitza i Krepsa
do wyznaczania wezbra hipotetycznych.
LITERATURA
BAPTISTA M., MICHEL C. 1990. Influence des caracteristiques hydrauliques des bies sur la propagation
des pointes de crue. La Houille Blanche. No 2 s. 141148.
BYCZKOWSKI A. 1996. Hydrologia. T. 1. Warszawa. SGGW. ISBN: 83-00-02925 ss. 375.
BANASIK K., BYCZKOWSKI A., HEJDUK L., GADECKI J. 2012. Obliczanie przepyww maksymalnych
rocznych o okrelonym prawdopodobiestwie przewyszenia w maej zlewni z zastosowaniem
metod statystycznych oraz metod porednich. Woda-rodowisko-Obszary Wiejskie. T. 12.
Z. 3 (39) s. 1726.
CIEPIELOWSKI A., DBKOWSKI SZ. 2006. Metody oblicze przepyww maksymalnych w maych
zlewniach rzecznych. Bydgoszcz. Oficyna Wydawnicza Projprzem-EKO. ISBN: 978-83-92219415 ss. 311.
GDEK W. 2010. Fale hipotetyczne o zadanym prawdopodobiestwie przepywu w kulminacji.
W: Hydrologia w inynierii i gospodarce wodnej. T. 1. Monografia. Nr 68. Warszawa. Komitet
Inynierii rodowiska PAN s. 177186.
GDEK W. 2012a. Wyznaczanie wezbra hipotetycznych metod Politechniki Warszawskiej i metod
Politechniki Krakowskiej w zlewniach kontrolowanych. Cz. I. Opis metod. Czasopismo Techniczne. Z. -2 s. 95104.
GDEK W. 2012b. Wyznaczanie wezbra hipotetycznych metod Politechniki Warszawskiej i metod
Politechniki Krakowskiej w zlewniach kontrolowanych. Cz. II. Ocena metod. Czasopismo Techniczne. Z. -2 s. 105126.
ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)

W. Gdek, A. rodula: Ocena parametrw wezbra hipotetycznych

47

KICISKI T. 1965. Konstrukcja fali wezbraniowej prawdopodobnej. Zeszyty Naukowe SGGW. Melioracje Rolne. Nr 6 s. 4971.
LAMBOR J. 1971. Hydrologia inynierska. Warszawa. Wydaw. Arkady ss. 364.
MCENROE B. M. 1992. Sizing stormwater detention reservoirs to reduce peak flow. W: Hydraulic
engineering: saving a threatened resource in search of solutions. Conference Proceeding Paper.
Reston. VA. ASCE s. 719724.
REITZ W., KREPS H. 1945. Nherungsverfahren zur Berechnung des erforderlichen Struraumes fr
Zwecke des Hochwasserschutzes. Deutsche Wasserwirtschaft. T. 1.
STRUPCZEWSKI W. 1964. Rwnanie fali powodziowej. Wiadomoci Suby Hydrologicznej i Meteorologicznej. Z. 2 (57) s. 3558.
SZALISKA W., OTOP I. 2012. Ocena struktury czasowo-przestrzennej opadw z wykorzystaniem wybranych wskanikw do identyfikacji zdarze ekstremalnych. Woda-rodowisko-Obszary
Wiejskie. T. 12. Z. 2 (38) s. 269 282.
WAGA A. 2013. Application of HEC-HMS programme for the reconstruction of a flood event in an
uncontrolled basin. Journal of Water and Land Development. No 18 s. 1320.
CBSiPWM 1971. Przykady oblicze hydrologicznych do opracowa wodno-melioracyjnych. Praca
studialna. Nr 126. Warszawa s. 128139.

Wiesaw GDEK, Arkadiusz RODULA

EVALUATION OF DESIGN FLOOD PARAMETERS
DETERMINED WITH THE REITZ AND KREPS METHOD IN GAUGED BASINS
Key words: design flood, floods parameters, the Method of Cracow, the Method of Cracow University
of Technology, the Method of Reitz and Kreps, theoretical hydrograms
Summary
The method of Reitz and Kreps for the determination of design flood is most frequently used in
our country. Its popularity results mainly from simple procedures for determining theoretical hydrographs. In this publication, parameters calculated with this method were compared with those obtained with a more credible Cracow method. Due to the lack of any guidelines clarifying the rules of
determining the flood by the Reitz and Kreps method in our country, it has been assumed that a theoretical hydrograph parameters will be determined based on one, three and eight largest real unimodal
waveforms recorded in 12 water gauges. Selected water-gauge cross sections were located in the upper Vistula River and represented small, medium, and large catchment areas in mountain regions,
hilly areas, highlands, and lowlands. The evaluation was carried out in two categories:
the impact of the number of floods considered in the determination of the coefficients used in the
functions describing the floods on flood parameters,
evaluation of the values of flood parameters in relation to the greatest recorded flood and to flood
designated with the Cracow method.
The results obtained do not show a clear trend. The smallest volume of design flood is obtained
when equation coefficients are determined based on one actual flood Comparison of methods shows
the advantage of the Cracow method. This method exposes more clearly the character of the river in
gauging cross section.
Adres do korespondencji: dr hab. W. Gdek, prof. PK, Politechnika Krakowska, Instytut Inynierii
i Gospodarki Wodnej, ul. Warszawska 24, 30-155 Krakw; tel. +48 12-628-28-54, e-mail: Wieslaw.
Gadek@iigw.pl
ITP Woda rod. Obsz. Wiej. 2014 (VIIIX). T. 14. Z. 3(47)