You are on page 1of 32

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO | NR 100 | 23 SIERPNIA 2016 | ISSN 2084-9117 | NAKAD 40 000 EGZ.

Poza Toru

. 10 czerwca 2016

FELIETONY
stopka redakcyjna

Dzikujemy
po stokro

Troch si
zasiedziaem

RADOSAW
RZESZOTEK

UKASZ
PIECYK

Gdybym mia wymieni


wszystkich, ktrym w jubileuszowym, setnym wydaniu
Poza Toru powinienem podzikowa, zapewne nie starczyoby mi w tej rubryce miejsca. Przez ponad cztery lata
spotkalimy si z niezwyk
yczliwoci i sympati caej
rzeszy ludzi. Od Czytelnikw,
reklamodawcw, wjtw, radnych, po lokalnych politykw.
Nie raz syszelimy sowa
otuchy, czasem uznania, zdarzay si te komentarze krytyczne, ale bez nich zapewne
w kocu uznalibymy, e moemy spocz na laurach i podczas kolegiw redakcyjnych
puszczalibymy w tle We are
the champions.
Mistrzami nie jestemy, ale
wci staramy si robi jak
najlepsz gazet. Zaley nam,
aby kady, kto bierze do rki
egzemplarz Poza Toru, znalaz w nim dla siebie co interesujcego. Wiemy, e naszym

atutem jest lokalno, gdy


skupiamy si na sprawach z pozoru niewanych lub istotnych
tylko dla maych spoecznoci.
To dziki takiemu podejciu
wypracowalimy sobie opini
wielu mieszkacw powiatu
toruskiego - Poza Toru to
nasza gazeta.
Jednoczenie mamy wiadomo, e wiele jeszcze moemy poprawi. e wci jeszcze si uczymy, bo przecie
przecieramy nowe szlaki. Nikt
przed nami nie wydawa bezpatnej gazety skierowanej nie
do mieszkacw miasta, a wsi
(oraz Chemy). Wierz, e bdziecie z nami, drodzy Czytelnicy!
Dzi dostajecie do rk wydanie specjalne naszego pisma.
Znajdziecie w nim najciekawsze teksty, ktre opublikowalimy w cigu ostatnich czterech
lat. Obiecuj, e i tym razem
nudzi si nie bdziecie.

Gdy Radek (znany take


jako redaktor naczelny) zaproponowa mi ponad cztery
lata temu prac dziennikarza
w miesiczniku Poza Toru,
odmwiem. Gdzie ja, miastowy, bd lata po wioskach?
Radek podsya mi jednak drobiazgi do zrobienia, a w kocu
wyldowaem na pierwszym
kolegium. Byem ciemny jak
tabaka i gdyby mnie kto zapyta wtedy o Chem, to odpowiedziabym: to miasto zakochanych niedaleko wiecia?.
Wtedy te mylaem, ile to ja
mam do zrobienia. Przy jednej gazecie w miesicu. Dzisiaj
pracujemy przy wydawaniu
5 tytuw. cznie - 9 wyda.
Miesic pozosta miesicem.
Jeli si nie myl, to w tej
firmie zajmowaem si chyba wszystkim. Wyldowaem
ostatecznie za obiektywem
aparatu i sobie podruj po
powiatach. Poznaem kilka
osb, zobaczyem, jaka okolica jest pikna, by moe na-

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

robiem sobie wrogw. Gdzie


pewnie si zakrci siwy wos,
mimo e ledwo od ziemi wyrosem.
W kadym razie wniosek
jest jeden: nie pchajcie si do
mediw. Nieprzespane noce,
zaspane dni, nerwy, groby,
literwki, bdy, skargi, braki,
problemy, ktnie, terminy,
stres. Gdyby mi jednak kto
powiedzia cztery lata temu,
e ten niepozorny miesicznik rozronie si do takiego
rozmiaru, to bym chyba nie
uwierzy. Kady krok w przd,
ku nowemu rodzi jednak niepewno i obaw.
Wyjtkowo dzisiaj smc.
Nie przystoi, bo mamy okazj do radoci i witowania.
Std te ten specjalny numer,
w ktrym przegldamy nasze
dotychczasowe wydania. Drodzy Czytelnicy, wiecie jednak,
co mnie najbardziej cieszy
w zwizku z tym wydawniczym szalestwem? Za dwa
dni zaczynam urlop.

Redakcja Poza Toru


Zotoria, ul. 8 Marca 28
redakcja@pozatorun.pl
Wydawca
Goldendorf
Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek
Sekretarz redakcji
ukasz Piecyk (GSM 733 842 795)
Redaktor wydania
Kinga Baranowska
Dzia reportau i publicystyki
Jacek Kiepiski (GSM 723 030 103),
Maciej Koprowicz
Dzia informacyjny
Micha Ciechowski, Piotr Lampkowski
Kultura
Micha Ciechowski
Zdjcia
ukasz Piecyk
Sport
Karol ebrowski
REKLAMA
Karol Przybylski
(GSM 665 169 292),
Aleksandra Grzegorzewska
(GSM 512 202 240),
Agnieszka Korzeniewska
(GSM 534 206 683),
Magorzata Kramarz
(GSM 607 908 607),
Tomasz Wicawski
(GSM 535 405 385)
Iwona Zuchniak
(GSM 500 324 572)
reklama@pozatorun.pl
Skad
Studio Poza Toru
Druk
Express Media

ISSN 4008-3456
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.
***
Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy
z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim
i prawach pokrewnych Agencja Public
Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze
rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Poza Toru jest zabronione bez
zgody wydawcy.

REKLAMA

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

OD REDAKCJI

Pierwsze sto razy

Gdy zaczynalimy, wielu pukao si w gow. To uda si nie moe, ukae si par wyda Poza Toru i tytu zniknie
tak prorokowali. Miny ponad cztery lata, a my, dziki Czytelnikom i Reklamodawcom, mamy si wietnie
Radosaw Rzeszotek

Na pocztku kady z nas zajmowa si wszystkim


roznosi gazety, sprzedawa reklamy, pisa teksty, robi
zdjcia. Brakowao czasu, eby zastanawia si, czy to,
co chcemy zrobi, ma sens. Czy ludzie z podtoruskich
wsi i Chemy wezm w donie bezpatn gazet? Czy
znajd si przedsibiorcy gotowi paci za reklam
w nowym tytule? Czy wykadane w sklepikach i marketach, aptekach i urzdach, bibliotekach i bankach
pliki gazet z czerwon winiet nie wylduj w koszach
na mieci? Dzi ju wiemy na 100% jestecie z nami.
A my z Wami. Ju po raz setny!
Nasi Czytelnicy widz, gdzie nas znale. W co drugi pitek jestemy na wycignicie rki, docieramy tam,
gdzie prawie nikt gazet lokalnych nie kupuje. Moecie
nas znale w prawie dwustu punktach powiatu toruskiego.
Piszemy o tym, co inni czsto pomijaj o sprawach
drobnych, czasem bahych, ale wanych dla mieszkacw choby jednej wsi. Znamy nasz region jak mao kto,
bo jestemy std, nawet nasza redakcja nie ma siedziby
w Toruniu, a w podtoruskiej Zotorii. Nie wstydzimy
si, e jestemy ze wsi, a nie z miasta.
Naszym motto jest szukanie tego, co pozytywne, lecz
nie stronimy od tematw trudnych, nierzadko dramatycznych. Mamy ju za sob chrzest bojowy na sdowej
sali (zwyciski), a nawet nocne awarie techniczne wywoane alkoholowymi wybrykami (jak to na wsi). Ale za
kadym razem ukazywalimy si na czas, bez wzgldu na
przeciwnoci i okolicznoci.
Poza Toru jest gazet prywatn, ze stuprocento-

wym udziaem polskiego kapitau. To rni nas od potnych, midzynarodowych koncernw prasowych, ktre
za informacje w lokalnych gazetach ka sobie paci. To
dla nich jestemy najwiksz i, mamy nadziej, zdrow
konkurencj.
Nasz zesp to ludzie modzi, w wikszoci przed 30tk. Lecz nie brak im ju dowiadczenia, bo w stu wydaniach Poza Toru nie brakowao przecie reportay,
wywiadw z byymi prezydentami, synnymi artystami
i celebrytami. Staralimy si te zaciekawi Czytelnikw
korespondencjami z innych kontynentw. Od pierwszego wydania zaleao nam, aby kady, kto siga po Poza
Toru, mia co przeczyta, a nie tylko obejrze. A im
duej Czytelnik trzyma gazet, tym duej przed oczami
ma reklam. O to przecie chodzi w prasie bezpatnej.
Zachcam zatem abycie przeczytali to, co przez sto
wyda Poza Toru napisalimy najlepszego i najciekawszego, cho dla wielu interesujcych materiaw nie
starczyo miejsca. A kiedy przeczytacie ju wszystko,
jedcie na grzyby. Dlaczego? Spotkaem niedawno w lesie na pograniczu gmin Obrowo i Lubicz znajomego z ssiedniej wsi. Obaj zbieralimy grzyby.
- Panie Radku, niech si pan nie obraa zacz powanie. Ale ja jak przeczytam Poza Toru, to od razu
nie wyrzucam. Wie pan jak dobrze nadaje si do suszenia
grzybw?
Dlatego Czytelnikom, Reklamodawcom oraz sobie
ycz zawsze udanych grzybobra! Dosownie i w przenoni.

Z nami od pocztku
Gazeta bezpatna utrzymuje si dziki reklamodawcom. Niewielu
jest takich, ktrzy byli z nami od pocztku.
Na amach stu wyda Poza Toru zareklamowao si kilka tysicy firm i koncernw. I cho wszystkim jestemy wdziczni za okazane zaufanie, to jednak jest
kilka przedsibiorstw, ktrym nale si z naszej strony szczeglne podzikowania.
To przede wszystkim dziki Wam udao nam si przetrwa najtrudniejsze czasy
oraz wszystkie biznesowe zawirowania, ktre przytrafiaj si przecie kademu.
To midzy innymi Wasza wiara w nasz gazet sprawia, e udao nam si wyda
ju sto numerw Poza Toru. Dzikujemy i zrobimy wszystko, aby nie zawie
Waszego zaufania.

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

REKLAMA

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

POWIAT

Dobry klimat daje efekty

Przez ostatnie cztery lata udao si zrobi naprawd wiele, ale niczego bymy nie osignli
bez wsppracy w zarzdzie, radzie oraz z otoczeniem zewntrznym w tym szczeglnie
z samorzdami gmin powiatu toruskiego przyznaje Mirosaw Graczyk, starosta toruski
Ponad wier w wieku w samorzdzie. To robi wraenie.
Faktycznie, troch czasu upyno. Zaczynaem jeszcze w czasach
susznie minionych, gdy samorzd
by wydmuszk i nie mia realnego
wpywu na otaczajce rodowisko.

Ale przygoda ze szko musiaa powoli si koczy. Pojawio si coraz


wicej obowizkw samorzdowych.
Pocztki byy trudne. Przez pierwsze dwa lata jako mody radny musiaem nauczy si pokory, bo brak
wpywu na otaczajc rzeczywisto by bardzo trudny . Frustrujcy by brak moliwoci realnego
dziaania. Od tamtego czasu wiele

rech latach. Powiat przeszed rowerow rewolucj.


Powstanie cieek dla rowerzystw
to gwnie kwestia bezpieczestwa.
Ja take jed z on na rowerze
i dobrze wiem, e nie zawsze mona relaksowa si w trakcie jazdy,
bo trzeba uwaa np. na samochody. Jak wida, pomys budowy bezpiecznych tras rowerowych chwyci
i teraz stoimy wsplnie z wjtami

akredytowany szpital w Chemy. wietnie w powiecie ma si


take szkolnictwo zawodowe. Do
tego wszystkiego dodabym take
popraw jakoci obsugi naszych
klientw. Mieszkacom powiatu
zaley na jak najszybszym zaatwieniu swoich spraw w urzdzie i wydaje mi si, e to si udaje. Zreszt pozytywne opinie nie bior si
z powietrza. Co wicej - wszystkie
te cele udaje si osign w zasadzie bez
zaduenia powiatu.

Zanim jednak na dobre zaj si


Pan samorzdem, najpierw bya
szkoa.
Przez problemy zdrowotne nie mogem
podj studiw dziennych. wczesny system edukacji jednak
ieszkacom powiatu zaley na jak najszybszym
pozwoli mi zaraz po
maturze na rozpoczcie pracy nauczyciela zaatwieniu swoich spraw w urzdzie i wydaje mi si
w szkole w Makowiskach.
Prowadziem
reszt pozytywne opinie nie bior si
gwnie zajcia z przed- e to si udaje
miotw cisych, rwnolegle studiujc za- z powietrza
o wicej wszystkie te cele udaje si osi
ocznie. W wieku 24 lat,
troch na wasne ycze- gn w zasadzie bez zaduenia powiatu
nie, trafiem na gbok
wod. Zostaem dyrektorem placwki.

.C

To by 87. rok. Wtedy te wzi Pan


lub
z Hann, koleank z pracy.
Niech zgadn. Skoro Pan by od
przedmiotw cisych, to Pana ona
jest humanistk?
Uczy polskiego w szkole (miech).
Do dzisiaj mieszkamy w Makowiskach.

.Z

przed planami budowy kolejnych,


kilkudziesiciu kilometrw.

Powiat toruski od
lat naley do jednych
z najlepszych w Polsce. Jak to si udaje?
To zasuga ludzi pracujcych na wsplny sukces. Mam
szczcie do swoich
wsppracownikw.
Waciwe
relacje,
brak ostrych konfliktw,
wzajemny
szacunek i zaufanie
pozwalaj
osiga
cele. Szanujemy si
i pracujemy zamiast zajmowa si
tarciami w zespole.

To oczywicie wycinek powiatowej


rzeczywistoci. Co jeszcze mona
zaliczy do sukcesw?
Przez ostatnie cztery lata przeylimy na pewno niebyway boom
drogowy. Warto te zwrci uwag na wystandaryzowanie usug
w Domach Pomocy Spoecznej oraz

Powiat niedawno przeprowadzi


obywatelski test w postaci budetu
partycypacyjnego. Udao si?
Zdecydowanie tak! Taki sposb realizacji inwestycji bardzo przypad
do gustu naszym mieszkacom na projekty zaproponowane przez
mieszkacw oddano a 20 tysicy

si zmienio i mam to szczcie,


e od 1990 roku funkcjonowaem
zawsze w rodowisku decyzyjnym.
Nie grzej awy. W chwili utworzenia powiatu musiaem zdecydowa
o rozstaniu ze szko. Nie dao si
ju pogodzi pracy zawodowej
z nowymi obowizkami samorzdowymi.
Skupmy si wic na ostatnich czte-

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

gosw. To naprawd sukces. Wypadamy wietnie na tle innych samorzdw.


Zostawmy teraniejszo. Jaki bdzie wyglda powiat, gdy wydamy
200. numer naszego dwutygodnika?
Jeli bd jeszcze na fotelu starosty, to bd szuka nowych form
i rde finansowania dla naszego
rozwoju - pomysw na pewno nie
zabraknie. Zaleaoby mi na utrzymaniu dobrego klimatu, o ktrym
wspominaem. Bez dobrej atmosfery nic nie zrobimy.
Zakada Pan, e za 4 lata nie peniby Pan tej funkcji?
Oczywicie. Trzeba by elastycznym, bo ycie rnie si ukada.
Nie zawsze bd szefem. Mimo e
praca na tym stanowisku zaglda
take do domu po godzinach, to
zawsze pamitam o yciu prywatnym, mojej enklawie.
Ale chyba troch wolnego czasu
mona znale, prawda?
Wtedy wsiadam na wspomniany rower lub gram w bilard. Sport
jednak uprawiam gwnie biernie
(miech). Kiedy ogromnie lubiem majsterkowa. Remonty domu
we wasnym zakresie sprawiay mi
du przyjemno i, o ile mog, do
tej pory znajduj czas by co samodzielnie naprawi Dziki tym
umiejtnociom o wiele atwiej
przychodzi mi nadzr nad inwestycjami (miech).

URZD MARSZAKOWSKI 7

Razem dla pokole


Jak integrowa lokalne spoecznoci, budowa poczucie wsplnoty mieszkacw
i sprawi, by nasze otoczenie byo lepszym
i bardziej przyjaznym miejscem do ycia?
Klucz to realizacja inicjatyw wychodzcych
naprzeciw konkretnym potrzebom wszystkich
pokole i grup mieszkacw: dzieci i ich rodzicw, uczniw, seniorw czy przedsibiorcw.
Z myl o poprawie bezpieczestwa na drogach oraz rozwoju turystyki i aktywnych form wypoczynku
w powiecie toruskim powstao kilkadziesit kilometrw cieek rowerowych, midzy innymi ze Zotorii do Osieka (na zdjciu), z Torunia do Unisawia, z Torunia do Chemy, z odgazieniem do Jeziora
Kamionkowskiego

fot. Andrzej Goiski

fot. Wojtek Szabelski/


freepress.pl

fot. Tytus Szabelski/


freepress.pl

W zabytkowym budynku pastorwki w Zelgnie od kilku lat dziaa biblioteka, wietlica wiejska i izba muzealna. To jedno z wielu spoecznych
przedsiwzi, ktre udao si zrealizowa dziki rodkom unijnym.
fot. Archiwum
UMWKP

Projekt POKL Szkoa Innowacyjna i konkurencyjna - dostosowanie oferty


szkolnictwa zawodowego do wymaga lokalnego rynku pracy, zajcia
wyjazdowe w restauracji Rancho w Maej Nieszawce

Uwaga, konkurs!

Trzy ssiadujce ze sob gminy powiatu toruskiego: Chema, ubianka oaz ysomice otrzymay Nagrod Marszaka za
skuteczne inwestowanie funduszy unijnych w odnawialne rda
energii. Na terenie trzech gmin zamontowano w sumie ponad 1,8
tys. solarw.
fot. Andrzej Goiski

Astrofestiwal w Zejwsi Wielkiej

Marszaek wojewdztwa zaprasza do udziau w konkursie

Masz talent coprywritera? Zawsze chciae sprawdzi si w reklamie? Ten konkurs jest szans dla Ciebie!

W powiecie toruskim mamy wiele przykadw takich dziaa. Dziki zaangaowaniu samorzdw i spoecznoci lokalnych
powstay dziesitki kilometrw nowych tras
rowerowych, przy ponad ptora tysica
domw w gminach ubianka, ysomice
i Chema dziaaj generujce oszczdnoci
instalacje solarne, wanie trwa realizacja
partnerskiego programu bezpatnych szczepie przeciw pneumokokom, z ktrego w tym
roku skorzysta 120 maluchw z Chemy
i okolic.
W nowej odsonie Regionalnego Programu
Operacyjnego do dyspozycji mieszkacw s
chociaby pienidze na nauk, poszerzanie
kwalifikacji i posugiwanie si nowoczesnymi
technologiami. W przygotowaniu jest program szkole jzykowych i informatycznych
dla dorosych - kady bdzie si mg zgosi
do Urzdu Marszakowskiego lub ktrego
ze wsppracujcych z nami podmiotw
i otrzyma voucher na wybrane przez siebie
szkolenie. Wsparcie trafi te na wynagrodzenie opiekunw najmodszych dzieci, tworzenie miejsc w obkach i przedszkolach, a take
pomoc rodzicom w powrocie na rynek pracy.
Stawiamy na aktywizacj oraz integracj
modziey, seniorw, rodzin i wszystkich
mieszkacw, ktrych czy wsplne ssiedztwo. Pomoe w tym uruchomiony przez
Urzd Marszakowski, jedyny w kraju budet
obywatelski w skali wojewdzkiej, w ramach
ktrego w rce lokalnych spoecznoci w caym regionie trafi prawie p miliarda zotych
na realizacj wasnych projektw. W powiecie
toruskim w dystrybucji tych rodkw bd
poredniczy cztery lokalne grupy dziaania:
Podgrodzie Toruskie, Ziemia Gotyku, Zakole
Dolnej Wisy oraz LGD Gmin Dobrzyskich
Region Poudnie. Razem pomoemy mieszkacom zrealizowa ich autorskie pomysy
w najbliszej okolicy podwrku, ulicy, dzielnicy i miejscowoci.

Stwrz haso promujce cieki rowerowe w powiecie


Wylij je na adres redakcja@pozatorun.pl
Czekaj na wynik! Na najbardziej kreatywnych czekaj nagrody

Piotr Cabecki,
marszaek
wojewdztwa
kujawskopomorskiego

bilety dla picioosobowej rodziny na Festyn Archeologiczny w Biskupinie,


dwa podwjne zaproszenia na koncert w Orodku Chopinowskim w Szafarni
dwa podwjne bilety na spektakl w Kujawsko-Pomorskim Impresaryjnym Teatrze
Muzycznym w Toruniu
Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

REGION

Moja mama Magda


Tekst opublikowany
w 11. numerze
Poza Toru
Autor: Radosaw Rzeszotek
Wsppraca: Monika Olender
Lekarze nie dawali jej wielu
szans na przeycie. Poegnaa
si wic z synkiem pogodzona,
e by moe ju nigdy go nie zobaczy. Wypakaa ostatnie zy,
ucaowaa go najmocniej, jak
umiaa i pojechaa do szpitala.
Po narkozie przebudzia si jednak... w ciemnoci, ktra otacza j do dzi. Magdalena Mucha z Zakrzewka koo ysomic
przesza jedn z najciszych
operacji w historii polskiej onkologii. Wycito jej z gowy
raka wikszego od kurzego jaja.
- Cuda si zdarzaj, nie mam
najmniejszej wtpliwoci
umiecha si Magda Mucha,
ktra zamiast paka i narzeka,
szuka domi wok siebie dwu-

letniego brzdca, Bartka. - Pierwszy cudem by on, mj synek.


Boe, jak si ciesz, e go mam...
Drugi to udana operacja. Miaam
umrze, a yj. Teraz przyszo mi
czeka na cud trzeci. On nastpi,
wiem.
Nastawiona jest na syszenie.
Po utracie wzroku wyostrzyy jej
si pozostae zmysy dla widzcego niewidzialne. Z pokoju obok
wyczuwa, kiedy Bartek zapeni
pieluch. Z daleka syszy dwiki,
ktrych wczeniej nie znaa bd
nie zauwaaa. A smak?
- Wszystko smakuje mi o wiele intensywniej mwi Magda
Mucha, mruy niewidzce oczy.
- Kiedy jadam inaczej, inaczej
yam. Na wszystko brakowao
czasu, wszystko robiam w biegu

jak wikszo modych ludzi.


Magdalena Mucha ma 28 lat.
Po walce z chorob nie odrosy
jej jeszcze wosy. Nosi chustk,
eby zasoni blizn biegnc
przez ca prawie czaszk. Nie
widzi fotografii lubnej na pce.
Obrazy ma tylko w pamici.
- Koleanki mwi mi, e m
si nic nie zmieni, ale Bartu
bardzo nie kryje ez Magda. Wiem, e urs, ale nie zobaczy
tego? Jak matka moe nie widzie, jak ronie jej dziecko? Za
co te katusze? Za co ta kara? Dopki yj, zrobi wszystko, eby
znw patrze, jak biega...
Przed chorob bya wizaystk. Mao kto potrafi jak ona precyzyjnie wytyczy najdoskonalsz lini brwi, podkreli kredk
ksztat ust, dobra najodpowiedniejszy kolor nad oczy. Dumna
bya, patrzc na kobiety, z ktrych wydobywaa makijaem to,
co najpikniejsze. Malowaa najpikniejsze. Miss Polski rwnie.
- Gowa zacza mnie bole

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

Baam si, ale czuam te dziwny


spokj. Mylaam, czy przeyj, a jeli
nie, to jak m sam poradzi sobie z dzieckiem?

najpierw nocami, straszliwie. Nie


wiedziaam, co mam ze sob robi jej twarz powanieje, gdy
przypomina sobie tamte dni. - To
byo lato ubiegego roku. Zaczam chodzi do lekarzy. Jednego,
drugiego, trzeciego... Kady co
mia do powiedzenia, kady snu
domysy. A wreszcie dostaam
skierowanie na badanie tomografem. W oczach lekarki, ktra
po badaniu poprosia mnie do
swojego gabinetu, widziaam, e
jest le albo jeszcze gorzej.
Diagnoza zaamaaby kadego. Guz okaza tak wielki, e
lekarze krcili gowami z niedowierzaniem. Oprcz powanej
rozmowy z neurochirurgiem
dochodziy do niej te pswka
niemoliwe, zobaczymy, czy
si uda, wtpi.
- Baam si, ale czuam te
dziwny spokj Magda przechyla na bok gow, a domi wci

szuka synka, siedzi obok, musi


go musn, bo to zastpuje spojrzenie. Mylaam, czy przeyj,
a jeli nie, to jak m sam poradzi
sobie z dzieckiem?
Chwile po przebudzeniu przyniosy ruchome obrazy. Sdzia,
e widzi... Lekarz wyjani jednak, e to tylko projekcje mzgowe. Nerwy wzrokowe zostay
uszkodzone. Taki oto rachunek
wystawi jej los za uratowanie ycia.
Wrcia do Zakrzewka. Wtulona w ma, od niego uzaleniona, w jego sercu schowana.
Cho nie jest ju tamt pikn
wizaystk, on wci kocha j
tak samo. Nawet bardziej. Zamiast podda si, razem wstali i walcz. Tak potrafi kocha tylko prawdziwi mowie.
- Jeden z okulistw o mao odebra mi nadziej dodaje Magda
Mucha. - Zbada nerwy wzroko-

REGION

we i stwierdzi kategorycznie, e
one nigdy ju nie zadziaaj. Po
wizycie u niego wracalimy do
domu w milczeniu. Pooyam
si spa zrozpaczona. M spdzi noc przy komputerze i znalaz nadziej w Chinach...


Magda
Mucha
mieszka
w domu rodzinnym ma. Wszdzie jedzi z teciow. Czule
mwi do niej mamo i podkrela, e cho czasem si spieraj,
to wdziczna jest jej ogromnie
i yczy kadej dziewczynie takiej

teciowej.
- My si nie poddamy, kochamy Magd i kochamy Bartusia
podkrela twardo teciowa Magdy Muchy. - Znam t dziewczyn,
mj syn nie wybra le.
Wiadomo o utracie wzroku

obiega znajomych byskawicznie. Lecz nie kady odway si


do niej zadzwoni. Do dzi milczy na przykad jej druhna ze lubu.
- Czekam, a zadzwoni, bo
wiem, e o mnie myli... - umiecha si, ale tym razem smutno.
Nadzieja jednak jest. W dalekich Chinach opracowano metod uzdrawiania pmartwych
nerww wzrokowych wszczepami z krwi ppowinowej. Koszt
operacji wynosi 150 tysicy zotych.
- Uzbieralimy przez ostatni
rok okoo 40 tysicy powanieje Magda. - Cae szczcie badania wykazuj, e nie nastpuje
pogorszenie, zatem jest szansa.
Znam ludzi, ktrym pomogli.
Zrobi wszystko, eby zobaczy
mojego synka. I zobacz.
Wychodzimy. Magda staje w progu, szuka doni porczy. Szybko na ni trafia. Powoli
schodzi ze schodw, trzymajc za
kaptur maego Bartka. Potkna si. Odruchowo przycisna
dziecko do siebie, eby tylko nie
wypado jej z rk.
Teciowa ani drgna.
- Magda sobie poradzi... Jest
silna, ale trzeba jej pomc.
Odwraca si, pacze bezszelestnie.

Opowie o Magdzie
Musze jest jedn z najbardziej wzruszajcych
i poruszajcych, spord
wszystkich, ktre ukazay si na amach Poza
Toru.
Po naszej publikacji
z pomoc dla tej wspaniaej dziewczyny ruszo
mnstwo osb - nie tylko ssiadw i bliskich.
Pomocn do wycigali
te ludzie obcy, nierzadko mieszkajcy daleko
poza granicami naszego
powiatu, ktrzy dziki e-wydaniu naszej gazety
mogli przeczyta o niezwykej historii Magdy.
Za okazan pomoc,
liczne przelewy na konto
Magdy - serdecznie dzikujemy. aden przekazany przez Was grosz nie
zosta zmarnowany.
Nadzieja
umiera
ostatnia.

Pose Lenz zawsze po stronie Obywateli


Zbliamy si do koca pierwszego roku obecnej kadencji Sejmu. Dziki ponad dwudziestu
tysicom Waszych gosw zaufania reprezentuj nasz okrg
w Parlamencie. Ta kadencja
jest dla mnie inna ni poprzednie Platforma Obywatelska
jest w opozycji wobec rzdw
PiS, a nasza dziaalno polega
przede wszystkim na recenzowaniu dziaa podejmowanych
przez rzd.
To by trudny i burzliwy rok
dla Polski. W Sejmie amana jest
nasza Konstytucja, ktrej broni
z poparciem Polakw. Jak pokazuje ostatni sonda, a 70% z nas
uwaa, e rzd nie ma racji w sporze o Trybuna Konstytucyjny.
Niepokoi nas spadek produkcji
w gospodarce o 3,5% rok do roku
oraz ograniczenie podstawowego
prawa do wasnoci i gospodarowania ziemi przez uchwalenie
kontrowersyjnej Ustawy o Ziemi.
Zapowiedzi zmian w sprawnie
funkcjonujcym systemie edukacji budz powszechny sprzeciw.
Media publiczne zostay przejte przez partyjnych aktywistw
PiS-u i su do manipulowania
informacj i nie zawsze uczciwie
przedstawiaj fakty.
Prezentowanie odmiennych
pogldw ni wikszo parlamentarna powoduje represje.

Przekonaem si o tym osobicie.


Przypomn, Marszaek Kuchciski zama regulamin Sejmu odbierajc mi gos po kilkunastu sekundach krytycznej wobec rzdu
wypowiedzi oraz wykluczy mnie
z obrad.
Swj mandat wykonuj rwnie w okrgu, w regionie.Wsppraca z mieszkacami i samorzdowcami ukada si naprawd
dobrze. W odpowiedzi na moj
interpelacj Ministerstwo Infrastruktury potwierdzio wyczekiwan przebudow drogi krajowej
w ysomicach. Monitoruj budow progu wodnego na Wile.
Wspieram lokalny sport, pomagam naszym klubom sportowym
i zawodnikom. Ale najwaniejsze
jest to, e pracuj dla Was i jestem
do Waszej dyspozycji m.in. na
dyurach poselskich. Moja praca
to przede wszystkim spotkania
z ludmi. Na ulicy, w sklepie, na
festynach rozmawiamy o tym,
co si dzieje w kraju, w regionie
i u Was - o problemach, w ktrych
mog pomc. Dziesitki spraw
udao nam si ju rozwiza. To
jest jedno z wanych zada posa!
Zapraszam do biura na dyury poselskie. Zachcam Was do
uczestnictwa w dyskusjach poprzez aktywno na Facebooku
i Twitterze. Pozostamy w kontakcie.
Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

10

SYLWETKA

Ciocia dla trzech pokole

Tekst opublikowany
w 50. numerze
Poza Toru

Mieszkanka Osieka jest jedn z najduej pracujcych kioskarek w regionie,


a moe i w Polsce. Sprzedaje gazety, papierosy i sodycze naprzeciwko szkoy od 42 lat

Autor: Tomasz Wicawski


Zdjcie: ukasz Piecyk
Nie ma mieszkaca Osieka, ktry
nie wiedziaby, kto pracuje w kiosku. Hanna Zieliska zna wszystkich. Gdy turyci albo kurierzy
pytaj o konkretny adres, zawsze
wie, gdzie ich pokierowa. Z rwn sympati odnosz si do niej
dziadkowie, rodzice i dzieci. Bo
kto mgby si skary na zawsze
umiechnit pani?
Do Osieka nad Wis mona
dojecha z dwch stron - od Obrowa i od Silna. Drogi przecinaj
sie w strategicznym dla mieszkacw punkcie - nieopodal szkoy.
Uczy si w niej kady, kto dorasta
w tej miejscowoci. Vis-a-vis wejcia do placwki stoi kiosk - niegdy
RUCH-u, a teraz prywatny. Wiele od lat 70-tych zmienio si w tej
miejscowoci. Pobudowano nowe
budynki, setki ludzi si tutaj osiedliy. Nie zmienio si jedno - pani
z kiosku.
- Ciocia Hania jest z nami od
zawsze - mwi Krzysztof Balewski,
straak-ochotnik z Osieka. - Gdy
jako mae brzdce chodzilimy do
szkoy, to kupowao si u niej lizaki. Teraz czowiek zajrzy, eby kupi
gazet i chwil pogada. Trudno
o czowieka, ktry zaraaby wikszym entuzjazmem.
Ja tylko pracuj w kiosku
Nasza bohaterka nie czuje si
jednak postaci kultow.
- Wywiad? Ze mn? - dopytuje
z niedowierzaniem Hanna Zieliska, kiedy pojawiamy si w miejscowoci. - Przecie ja tylko tu tylko
siedz... Od 42 lat.
Mieszkanka Osieka doskonale
pamita komun. Gdy zaczynaa
prac I sekretarzem KC PZPR by

Edward Gierek, polska druyna


pikarska zdobywaa zoty medal
na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium, a w Opolu najwikszym
przebojem bya piosenka Andrzeja Dbrowskiego "Do zakochania
jeden krok". Telewizorw we wsi
prawie nie byo, zreszt nie bya to
wielka miejscowo.
- Jako tak zeszo tyle lat - mwi
z umiechem pogodna kioskarka. Zawsze kto przychodzi po gazet.
No i papierosy. Bez nich nie moe
istnie kiosk. Zawsze sprzedaway
si dobrze. Mam tutaj towary pierwszej potrzeby - poza pras s drobne
kosmetyki: mydeko, pasta do zbw, szampon do wosw czy pyn
do naczy. Musi by te troch sodyczy dla dzieci. Po szkole skadaj
si na chipsy albo inne akocie. Nawet jak maj troszk mniej, to nigdy
im nie odmwi. Jake bym moga?
Kiosk czy biblioteka?
Rozmawiam z nasz bohaterk kilkadziesit minut. Jest sobota.
Otwarte tylko do 13. Od poniedziaku do pitku kiosk jest czynny od 8
do 16. Zawsze.
- Nikt mnie nie zastpuje - mwi
Hanna Zieliska. - Raz czuam si
gorzej i poszam do lekarza, eby mi
da zwolnienie. Zastanawiaam si
czy to jeszcze na moje zdrowie. Po
dwch tygodniach nie mogam ju
jednak wysiedzie w domu. Co ja
miaabym robi innego ni siedzie
w kiosku?
Mieszkacy Osieka nie wyobraaj sobie momentu, kiedy kioskarki
zabraknie.
- Gdy tak do mnie mwi, to odpowiadam, e si nigdzie jeszcze nie
wybieram - mieje si ciocia Hania.

nie do poznania - mwi Hanna Zieliska. - Wiele osb si tutaj osiedlio. Poznaj jednak nawet turystw,
ktrzy przyjedaj latem nad wod.
Nie pamitaj jak dojecha i przychodz do mnie. Dziwi si, bo byli
tutaj kilka lat wczeniej, a ja nadal
jestem w tym samym miejscu.
Powiernik idealny

Hanna Zieliska zna w Osieku nad Wis wszystkich


mieszkacw.

- Mam doros crk i jedn wnuczk. Przyzwyczaiem si do tego, e


ludzie do mnie przychodz i zawsze
zamieni kilka zda.
Opowiadaj jej o wszystkim.
We wsi urodzi si dziecko, kioskarka tego samego dnia o tym wie.
Mieszkacy maj problem z drog,
zapali si jaki budynek lub woda
zalaa piwnice - tutaj rozmawia si
o wszystkim. Kioskarz jest prawie
jak spowiednik. Z t rnic, e nie
daje pokuty.
W czasie naszej wizyty kiosk odwiedza kilku klientw. Prenumerujcy gazet codzienn przychodz j
odebra, jaki facet kupuje 4 paczki
papierosw, a inny przynosi... ksik.
- Oddaaby pani do biblioteki, bo
dzisiaj jest zamknita? - pyta mczyzna po pidziesitce.
- Nie ma najmniejszego problemu panie Staszku, przecie mam

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

kilka krokw - odpowiada z umiechem ciocia Hania.


Odwraca si do mnie i opowiada
z rozbrajajc szczeroci, e zim
musi chodzi grza si do biblioteki
albo do szkoy. Budynek nie jest murowany i ogrzewany. W kioskach nie
ma te toalet.
- Mam tu jedno krzeseko, wic
nawet gocia nie ma gdzie posadzi
- z prawdziw trosk mwi Hanna
Zieliska. - Siedz tutaj sama cay
dzie. Wyczytam wszystko, co pisz
w gazetach. Za darmo. Szydekowa
i robi na drutach nie umiem. Czasem rozwizuj krzywki.
Mieszkanka Osieka nie zainstalowaa sobie w kiosku telewizora.
Woli rozmawia z ludmi. Zna cae
rodziny, bo obsugiwaa kogo w latach 70-tych, w 90-tych sprzedawaa gazety dla ich dzieci, a teraz gumy
do ucia dla wnukw.
- Osiek zmieni si w tym czasie

Mieszkacy s zgodni w ocenie


kioskarki.
- Ciocia Hania jest zawsze
umiechnita - mwi Agnieszka,
mieszkanka Osieka nad Wis. Przychodz do niej czsto po gazet
i rne drobiazgi. Zawsze zapyta jak
moje zdrowie, jak si crki chowaj
i czy m zdrowy. To taka dobra dusza naszej wsi.
Zaoga karetki, ktra wiosn jechaa do umierajcego Michaa Kokota rwnie pytaa o drog w kiosku.
- Mylaam, e to nic powanego
- mwi zafrasowana ciocia Hania.
- Nie mogam uwierzy, gdy mieszkacy przychodzili i mwili co si
stao. By moim gociem praktycznie codziennie. Bra kilka gazet, bo
bardzo lubi je czyta. Bez niego nasza miejscowo nie bdzie ju taka
sama.
Hanna
Zieliska
przeywa
z mieszkacami Osieka chwile
szczcia, radoci, ale take smutku i alu. Jest zawsze w tym samym
miejscu i czeka na klientw. Nie
pracuje w kiosku dla pienidzy, bo
nie jest to praca wysokodochodowa.
Nie wyobraa sobie jednak, eby
przed sidm nie podcign rolet
i nie otworzy kiosku. Przecie kto
zawsze moe czego potrzebowa.

WYWIAD

11

By blisko i unika hejtu


O pierwszych podsumowaniach pracy senatora, hejcie oraz kontakcie z wyborcami rozmawiamy z Przemysawem Termiskim, senatorem
okrgu torusko-chemiskiego
Panie senatorze, niedugo minie
rok pracy w Senacie. Oczywicie
na szczegowe podsumowania
bdzie jeszcze czas, ale co ju teraz moe Pan powiedzie o tym
okresie? Warto byo kandydowa?
Sam ju powoli przymierzam
si do rachunku sumienia za
pierwszy rok pracy dla mieszkacw mojego okrgu wyborczego. W niedugim czasie
bd mwi o tym szerzej. Mam
wraenie, e jako senator mam
dwie prace, dwa zajcia. Pierwsze z nich wynika z obowizkw w Warszawie; posiedzenia
komisji, zebrania klubu i gosowania w trakcie posiedze Senatu. Powiem szczerze, e tryb
pracy oraz szybko zaatwiania
pewnych spraw rozczaroway
mnie i nadal rozczarowuj. Jako
przedsibiorca nawykem do
byskawicznych decyzji, ktrych
efekty s rwnie szybko zauwaalne. Tu niestety tak nie ma.
Debaty, ktrych sens oczywicie
dostrzegam, tylko nie w takim
nateniu i nie a tak bardzo
niekonstruktywne, przysaniaj
czsto cel pracy parlamentarnej
polegajcej przede wszystkim na
stanowieniu dobrego prawa. To
oczywicie temat szeroki i trzeba by powici mu osobny wywiad (miech). Jest i oczywicie
to drugie oblicze mojej pracy,
ktre wie si z wypenianiem
powinnoci wobec obywateli.
Moe brzmi to grnolotnie, ale
ja to tak postrzegam .
Czyli wrd zwykych ludzi jest
lepiej?
Lubi by bliej ludzi, bliej
ich spraw. Od zawsze byem
przyzwyczajony do bezporednich kontaktw. W ten sposb
przebiegaa moja kampania
wyborcza i taki model pracy,
jako senatora, jest mi najbliszy. Zaraz na pocztku kadencji
zdecydowaem, e wicej czasu
bd spdza wrd moich wyborcw, ni na warszawskich
salonach. Tam oczywicie te
trzeba bywa, ale bez przesady. Najbardziej jestem dumny
z cyklu spotka z mieszkacami
powiatw toruskiego i chemiskiego, ktry rozpoczem
wiosn i nadal kontynuuj. Nie
s to zwyke, nudne pogaduchy,
w trakcie ktrych co tam mwi, narzekam na rzdzcych,
a nieliczni przybyli udaj, e
ich to interesuje. Formua jest
ciekawa, wiem to od samych za-

Senator Przemysaw Termiski uczestniczy w cyklu spotka z mieszkacami gmin regionu toruskiego.

interesowanych. Za kadym razem na spotkaniach w gminach


s ze mn w roli wspgospodarzy wjtowie, burmistrzowie, przewodniczcy rad i radni
oraz starostowie. Razem opowiadamy o naszej wsppracy,
o tym co, wadze lokalne zrobiy
dla mieszkacw albo co planuj zrobi. Potem ja mam nieco
czasu na sprawozdanie z pracy
w Senacie. Nastpnie wszyscy
ogldamy program artystyczny
przygotowany przez aktorw
z Teatru Afisz. Po kilkunastu
takich wieczorach wiem ju,
e to by dobry pomys. Ludzie
maj do polityki, chc od niej
odpocz. Wystarczy obejrze
pierwszy lepszy serwis informacyjny i ma si ju dosy.
Naprawd udaje si Panu unika
politycznych wycieczek? Trudno w to uwierzy.
Przyjem pewn, prost regu nie hejtuj i nie obraam.
Cho czasami pewne decyzje
i pomysy rzdzcych zakrawaj o mieszno, to s pewnym

pomysem na rzeczywisto.
Staram si wtedy tumaczy
zebranym na spotkaniach, na
czym polegaj uomnoci np.
programu 500 Plus czy podatku bankowego z jednej strony
dodatkowe pienidze, ale z drugiej strony i tak za to kady z nas
bdzie musia zapaci, zwikszonymi daninami lub ukrytymi podatkami. Zazwyczaj
przedstawiam swoje alternatywne pomysy. Poza tym, jak konkretnie mona pracowa ponad
podziaami politycznymi, wskazuje choby kujawsko-pomorski
zesp parlamentarny, ktrego
jestem wiceprzewodniczcym.
Niezalenie od partyjnych naklejek udaje nam si razem lobbowa za wanymi dla regionu
sprawami.
Wspomnia Pan o bliskiej
wsppracy z samorzdowcami.
Skd si ona bierze?
Samorzdowcy to bardzo specyficzny typ ludzi, ktrych bardzo
sobie ceni. S konkretni i praktyczni. Na co dzie odpowiadaPoza Toru . 23 sierpnia 2016

j za ycie tysicy mieszkacw


na terenie swoich gmin czy powiatw. Buduj drogi, chodniki,
dowo nas do pracy, organizuj
nauk i finansuj kultur. Decyduj o wydaniu kadej zotwki,
dlatego ogldaj j dwa razy.
Wane jest te, e wiedz bardzo duo o tym, jak dziaa administracja lokalna, s w stanie
wskaza, jaki projekt ustawy bdzie uatwia im prac, a jaki t
prac skomplikuje lub w praktyce uniemoliwi. Dlatego staram
si na bieco odwiedza samorzdowcw w ich gminach.
To uczy i daje moliwo obcowania z wyzwaniami maych
wsplnot. Oni te potrzebuj
wsparcia
parlamentarzystw
na poziomie krajowym. Dziki
temu wiem, w jakich sprawach
mam interweniowa, o co walczy. Uzupeniamy si - to wane.
Chyba si jednak Panu spodobao bycie senatorem.
To nie kwestia upodobania. Bycie senatorem jest powanym

zajciem. Jak w kadym zawodzie podlegam ocenom i weryfikacji. Jeeli moja praca nie przynosiaby konkretnych efektw,
nie dajc mi przy tym satysfakcji, to ja i moi wyborcy zdecydowalibymy o zmianie mojego
fachu. Pierwsze miesice pracy
w Senacie pokazuj mi, e mimo
wielu rozczarowa i trudnoci
jestem w stanie co ludziom zaoferowa. Do pki tak bdzie,
bd w dalszym cigu czu power i sens dalszej pracy. Mam
jeszcze duo projektw, ktre
chciabym zrealizowa.
Jeeli mog doda post scriptum do naszej rozmowy, to
wiem, e Poza Toru obchodzi
wydanie 100 numeru. Dlatego
chciabym yczy Pastwu kolejnych lat prnej dziaalnoci
na terenie powiatu toruskiego. Wiem, jak wan rol peni gazeta w yciu codziennym
mieszkacw z tego obszaru. To
bardzo dobry przykad, jak rzetelnie i szczegowo mona informowa o sprawach wanych
dla naszych maych ojczyzn.

12

REGION

Sezon na wraki

Tekst opublikowany
w 75. numerze
Poza Toru

Pojawiaj si tylko przy bardzo niskiej wodzie. Poznawa je najlepiej z paskodennej odzi, pontonu albo kajaka. S rdem legend i naukowych sprzeczek. Budz
emocje. Bo skd a pi wrakw tak blisko siebie, akurat tu, koo Bobrownik?

Autor: Jacek Kiepiski


Zdjcie: archiwum

Znawcy najwikszej dzikiej rzeki


Europy zgodnie przyznaj, e odcinek od Bobrownik, przez Nieszaw, do Ciechocinka to jeden
z najciekawszych jej fragmentw.
Wyspy: Bgpom, Ptasia, Jamajka. Kpy: Zielona, Dzikowska to
przyrodnicze raje Dolnej Wisy.
Jednak prawdziw perek jest
wrakowisko. W tym roku budzio
szczeglne zainteresowanie.

wysanych z Obozu Warownego


Toru - tak si wwczas okrelao twierdz. Historycy, analizujc
bitw pod Odolionem zauwaaj, e to jedyny incydent, gdy siy
bolszewikw przekroczyy Wis
i ten cay cud nad Wis objawi si
szczeglnie w tym miejscu. Bo gdyby Rosjanie si przedarli i okryli
stolic...
Ostatecznie jednak nawet Ciechocinka nie zajli, Prysnli do
- C si dziwi? Ju w pierwszej
swoich za Wis, gdzie ciemiyli
dekadzie lipca byo na wodowskaZiemi Dobrzysk. Ale to osobna
zie we Wocawku 114 centymehistoria.
trw. To woda najnisza od 200 lat!
Wracajc do Wisy. ladem
A pniej jeszcze si obniaa- tu"Moniuszki", moe ju wtedy, gdy
maczy prof. Marek Grze, hydrolog
Rosjanie dopywali dkami do
z UMK, znawca i uytkownik Witoncej kanonierki, ruszy z Niesy. - Takiej okazji nie wolno zmarszawy holownik "Lubecki" cignnowa. Oczywicie,
cy trzy berlinki
na wrakach byem...
z amerykaskim
upami z takich
prowiantem dla
wypraw s zdjcia.
obrocw WarW internecie znaszawy. Obrocw
le mona fotografie
osjanie w tym miejscu przygo przed fal komuz poprzednich wrakonizmu zalewajc
wych ekspedycji. Ich
- tak to
isy Europ
uczestnicy wymienia- towywali si do sforsowania
wwczas postrzej si komentarzami,
gano.
porwnuj stan frag- by okry
arszaw en manewr Rosjanie zamentw wyposaenia
topili "Lubeckiejednostek niszczejkrtk seri,
oskrzydlenia by stosowany przez go"
cych z roku na rok.
osiad na mieliNajbardziej znany
nie.
jest wrak ujawniaj- nich wczeniej w historii kilka razy
Na
holowacy si na wprost ruin
nych berlinkach
zamku w Bobrownibyy
gwnie
kach. Zdaniem najkonserwy, w tym
starszych mieszkapuszki z mlekiem
cw - to pozostaoci "Moniuszki", rki. Zabierali si do Ciechocinka, skondensowanym. Rosjanie bakanonierki III dywizjonu Flotylli ale wczeniej doszo do bitwy pod gnetami rozwalali te puszki. I najWilanej ostrzelanej przez Rosjan Odolionem. Rosjan nie mogo by wyraniej skondensowane sodkie
w 1920 roku. O tym zdarzeniu tu wielu, gdy zarekwirowanych dek mleko im wyjtkowo zasmakowao,
mieli mao. Gwne siy III Kor- bo przesadzili. Mwi si, e cae
pamitaj...
Statek cign za sob trzy o- pusu Konnego Gaj-Chana, liczce oddziay zapaday na cikie rozdzie z zaopatrzeniem dla walczcej w tym miejscu na prowizoryczny wolnienie, co miao, oczywicie,
z bolszewikami Warszawy albo... most albo brd, cigle pozostaway wpyw na ich pniejsz sprawno
z materiaami wybuchowymi - s w Bobrownikach. Zwiadowcy starli bojow.
dwie wersje. W poowie sierpnia si z oddziaem onierzy polskich
Jak wida, podczas wojny z bol-

1920 roku Rosjanie ogniem artylerii


z ruin zamku w Bobrownikach zatopili "Moniuszk". Kapitan cywilny zgin na miejscu, a wojskowego bolszewicy zadgali bagnetami.
Przey miaa panna Drozdowska,
tajemnicza niewiasta, ktr (jedna
z wielu wersji) uratowa talent aktorski - mistrzowsko udawaa trupa.
Rosjanie w tym miejscu przygotowywali si do sforsowania Wisy,
by okry Warszaw. Ten manewr
oskrzydlenia by stosowany przez
nich wczeniej w historii kilka razy.
I to z powodzeniem. Tym razem
ich niezwykle sprawne oddziay
rozpoznawcze przedary si na lewy
brzeg.
Nieszaw Rosjanie zajli od

.T

,
.

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

szewikami w 1920 roku sporo si na


tym terenie dziao.
Wikszo znawcw wilanej
eglugi stanowczo jednak zaprzecza, by wrakiem wystajcym dzi
z wody przed zamkiem w Bobrownikach by "Moniuszko". S dowody, e po remoncie pywa jeszcze
przez lata. C wic to za statek?
Jak to w ogle moliwe, e w tym
samym miejscu ley na dnie Wisy
inna jednostka?
Ma ni by "Spdzielnia Wisa"
wybudowana w 1886 roku w gdaskiej stoczni Klawittera. Jak ustali
znawca wilanej eglugi, Waldemar
Danielewicz, na pocztku lat 20tych bocznokoowiec inspekcyjny
"Gotthilf Hagen" trafi w rce toruskiego armatora Ludwika Szymaskiego, prowadzcego eglug
Parow na Wile. 7 maja 1927 roku
armator ogasza w prasie, e uruchamia lini do Gdaska i oferuje
statek "Tryton", bo tak go nazwa
armator, posiadajcy kajuty, bufet, radio i owietlenie. Salonowiec
mg zabra 700 pasaerw! O pitej rano "Tryton" wypywa z Torunia, o dwudziestej dopywa do
Gdaska. W 1931 roku Szymaski
odsprzedaje "Trytona" spdzielni "Wisa" - std pniejsza nazwa
statku, ktry w pierwszych dniach
wojny tonie trafiony bombami na
kotwicowisku wanie tu, w Bobrownikach.
Obok, niecay kilometr w gr
rzeki, kolejny wrak. Wiele opinii,
adnej pewnoci. Niektrzy mwi,
e to "Fortuna", tylnokoowiec. Inni
"Fortun"widz w jeszcze innym
miejscu - na skos w d rzeki, bliej
lewego brzegu.
Ale to nie koniec atrakcji. Blisko
prawego brzegu, przy naprawd niskiej wodzie, ujawniaj si pozostaoci drewnianego kaduba dugoci 35 metrw. Wedug niektrych
to szkuta z XVIII wieku, inni twier-

dz, e XIX wieczna berlinka.


Pozosta jeszcze jeden wrak.
Najbardziej w okolicy znany, ale
te i rozkradany systematycznie
przez zomiarzy, bo spoczywajc na
brzegu poronitej achy jest czciej dostpny. To transportowiec
"Gniew", ktry w 1939 roku zaoga
miaa wysadzi w powietrze.
To, mniej wicej, szkic wrakowiska, ktre nigdy nie doczekao
si naukowego opracowania. Po 85
latach od zatopienia w tym miejscu
"Moniuszki" wiat naukowy zaczyna si jednak powanie wrakami
interesowa.
- Mamy pozwolenie konserwatora zabytkw i RZGW na badania sondaowe dwch wrakw,
tych pooonych najbliej zamku
w Bobrownikach - tumaczy Sawomir Mularski z Wocawskiego
Centrum Nurkowego. - Pracowa
bdziemy z archeologiem, pod jego
nadzorem. Nie chodzi o wydobycie wrakw, a jedynie ostateczn
ich identyfikacj. Poczekamy na
wysz wod i bdziemy odscza
piach, jakim kaduby s zasypane.
Szukamy cech charakterystycznych. Prosz si nie obawia, wraki
pozostan na swoim miejscu.
Cae szczcie. Dla ich mionikw, a tych cigle przybywa - wystajce z wody resztki s jak relikwie.
- To takie ywe muzeum, otwierajce swe podwoje bardzo rzadko,
dlatego a takie wraenie robi na
zwiedzajcych - podsumowuje jeden z kajakarzy, ktrych spotykamy na wrakowisku. Zapewnia, e
od lat obserwuje codziennie Wis
i czeka na ten idealny moment, gdy
niska woda odsania skarby historii, a chylce si po piknym dniu
ku zachodowi soce daje najlepsze
wiato do fotografowania. Wtedy
wraki mwi pono najwicej.

REPORTA

Tato, dzi ju daruj

Tekst opublikowany
w 34. numerze
Poza Toru

Spraw maltretowania dzieci w Gronowie ya rok temu caa Polska. Filmy z udziaem Stanisaw Malinowski nie pozostawiay zudze. Prokuratura umorzya jednak
ledztwo, a ssiedzi wcale nie uwaaj go za sadyst

Autor: Tomasz Wicawski

Wdki za konierz nie wylewa.


Na jednej z libacji jego kompan
postanowi nagra film o tym, jak
traktuje dzieci. W tle bya zemsta.
Stanisaw by mu winien pienidze za 400 butelek spirytusu.
Nagrania trafiy do dziennikarzy.
Lawina ruszya. Gdyby nie tamy,
moliwe, e do dzi nie wiedzielibymy, jakie tajemnice kryj
mury budynku w gminie Lubicz.
Molestowanie crki? Bicie jej rodzestwa? Konkubina, ktra posza w dug z innym. Temat na
film.|
W Gminnym Orodku Pomocy
Spoecznej t rodzin znaj bardzo
dobrze. Niewiele konkretnego chc
jednak powiedzie.
- W moim odczuciu dzieci nie
powinny mieszka z ojcem mwia rok temu dziennikarzom Anna
Sikorska, dyrektor GOPS w Lubiczu. Nadal jednak mieszkaj.
Nagrania nie pozostawiay zudze. Facet w podkoszulku gania
niczym rozsierdzony pies zamknity w klatce. Wok zapuszczone
mieszkanie i dzieci, ktre prosz
tat o to, eby darowa. Ten jednak
by w amoku. Okada je piciami.
Ssiedzi mwili dziennikarzom

13

wiele zego o tym, co dziao si


w feralnym domu. W przeszoci
prbowano mczynie odebra
dzieci. Ten jednak szantaowa
wszystkich, e targnie si na swoje
ycie. W domu i nieopodal niego miay i w ruch krzesa, noe,
a nawet siekiera. Prokuratorom nie
potrafili zdradzi wielu szczegw.
ledczy wskazuj, e zeznania dzieci take przyczyniy si w duym
stopniu do umorzenia sprawy. Te
kochaj ojca tyrana?
- Dla nas temat jest ju zamknity mwi Artur Krauze, rzecznik
Prokuratury Okrgowej w Toruniu.
Nie prowadzimy obecnie czynnoci w tej sprawie. Nie byo podstaw,
by postawi temu mczynie zarzuty. Zeznania potomstwa wskazyway na siln wi z ojcem.
Co zastajemy w Gronowie obecnie? Wsplny mianownik jest taki,
e ssiedzi dalej duo mwi. Tym
razem w nieco innym tonie.
- Co z tego, e wam co powiem,
jak i tak napiszecie inaczej mwi
kobieta spotkana w wiejskim sklepie. Czemu rok temu nikt nie pokaza nagrania ze mn? Ani sowa
w telewizji nie byo o tym, e jego
kobieta posza w dug z innym.

Pia na pewno wicej ni on. Wielu


j przekonywao, eby nie zostawiaa dzieci. Nikogo nie posuchaa.
- Co to za matka, ktra poycza
od dzieciaka bdcego w Domu
Dziecka pienidze i ich nie oddaje?
mwi Edyta, kuzynka Stanisawa
Malinowskiego. - Wybraa wolno
i ycie z innym facetem. Wychowywanie czwrki dzieci nie byo jej
w gowie.
Dorosy syn Damian mieszka
i pracuje w Tucholi. Jaki czas przebywa z matk, ale nieszczeglnie
mogli si dogada z ojczymem.
Natalia, Pawe i Julka s w zakadzie opiekuczo-wychowawczym
w Tucholi. Ojciec jedzi do nich
w odwiedziny.
Na filmie, ktry ujrza wiato
dzienne rok temu sycha, jak ojciec wydziera si na syna sowami: poama ci, ka, poama?
W przeszoci pojawio si rwnie
oskarenie o molestowanie crki.
Miaa wtedy dziesi lat. Niczego
mu nie udowodniono.
- To wierutna bzdura mwi
kuzynka mczyzny. Ginekolog
niczego nie stwierdzi. Moe i nie
jest on najzaradniejszym facetem
na wiecie, ale dzieciaka by tak nie

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

skrzywdzi.
Z nami nie chce rozmawia.
Drzwi, ktre otwiera, wypadaj
z futryny. Gdy syszy, e jestemy
dziennikarzami z omotem zamyka je przed naszym nosem. Wie, co
o nim powiedziano rok temu.
Alkohol przelewa si w tym
domu od zawsze. I matka i ojciec
lubili sobie waln pierwsz, drug,
trzeci wier. Strach pomyle, co
mogoby si sta, gdyby mieszkali
ze sob dalej. Teraz pij jedno sobie, a drugie sobie.
- Jak zarobi co na czarno, to zawsze co dzieciakom do Tucholi za-

wiezie mwi ssiadka mczyzny.


Potwora z niego zrobili. Po co
wic pytali si w ogle nas o zdanie.
Pomc trzeba czowiekowi, eby
mia prac, wyremontowa dom
i odzyska dzieci, a nie gnoi. Czy
teraz dzieci s szczliwsze?
Ssiedzi mwi, e nigdy nie
powiedziay na niego ojciec. Dla
dzieci zawsze by tat. Trudno jednak uwierzy, e mogy przytuli
si do jego ogolonej i niepachncej
spirytusem buzi.
***
Imiona i nazwiska bohaterw zostay
zmienione

14

GMINA UBIANKA

Gmina rozwojowa
Gmina ubianka po raz pierwszy pojawia si na amach
Poza Toru we wrzeniu 2012 roku, a wic niemal dokadnie cztery lata temu. Kilkanacie tygodni wczeniej
zakoczono montae kolektorw sonecznych i tej tematyce by powicony gwny artyku w szstym numerze regionalnego dwutygodnika.

Biskupice wzbogaciy si o ciek pieszo-rowerow oraz parking


przy ul. Kocielnej, urzdzono ponadto teren przed wietlic
i remiz OSP

z zapleczem kuchennym i sanitarnym oraz remiz OSP o cznej powierzchni 410 m2. Pojawiy si nowe siownie zewntrzne
(Wybcz, Warszewice, Brchnowo, ubianka) oraz place zabaw
(Leszcz, Piga).
Coraz lepiej i bezpieczniej
Wanie we wrzeniu 2012 roku odby si w ubiance
Festyn Soneczny. Okazji do zorganizowania tej imprezy jedzi si po gminnych drogach,
byo kilka, a najwaniejsze to zakoczenie projektu so- bo coraz wicej z nich przecholarnego, w ramach ktrego na budynkach prywatnych dzi modernizacj. Asfaltowa nai pastwowych zainstalowano 695 zestaww kolektorw wierzchnia pojawia si na ul.
sonecznych, sucych do produkcji ciepej wody uyt- Rwnej w Wymysowie, Rolnej,
kowej, oraz uroczyste otwarcie Gminnego Parku Kultury. Hallera i Sportowej w ubiance,
To kompleks, w skad ktrego wchodz: amfiteatr ze scen Kwiatowej w Dbinach oraz Soo pow. 120 m2 i widowni na ok. 500 miejsc siedzcych lidarnoci w Wybczu. Ustabilizowane
zostay za m.in. ulice: Grunwaldzwraz z zapleczem sanika, Dbowa, Bp. A. Szelka,
tarnym i technicznym,
Wierzbowa w ubiance, Rzepatrzy wiaty biesiadne ze
cje na obiektach sportowych na boisku w Pigy powsta
kowa i Leszczynowa w Leszczu,
stoami i awami na 90
Wojska Polskiego w Zamku Bierzgowskim, Zawi- budynek zaplecza skadajcy si z szatni, sanitariatw
miejsc siedzcych oraz
szwka w Brchnowie, Przy Skarpie i Zawiszanka i pokoju sdziowskiego. Z kolei obecnie trwa moderniplac zabaw i siownia.
w Warszewicach oraz Owocowa w Wybczu.
Imprez uwietni konzacja pyty boiska pikarskiego w Zamku Bierzgowskim.
W gminie ubianka dba si nie tylko o kierowcert Haliny Frckowiak.
Nowym obiektem na gminnej mapie, bardzo wanym,
cw, ale take rowerzystw i pieszych, nic wic nie tylko dla lokalnej spoecznoci, jest Centrum SzkoleW cigu tych czterech
dziwnego, e powstaje tu coraz wicej traktw prze- niowe Krajowego Systemu Ratownictwa, mieszczce si
kolektorw soneczlat w gminie ubianka
znaczonych wanie dla nich.
zmienio si wiele. Przynych zainstalowanow
We wrzeniu 2013 roku odbyo mieszkacw we
ramach projektu
dano do uytku ciek piewrzeniu 2012 roku zasolarnego
szo-rowerow z Torunia do
meldowanych byo 6527
Unisawia, ktrej 12-kiosb, a obecnie jest ich
lometrowy
odcinek przebiega
6900. Przybyo domw i firm, a wadze, z wjtem na czele,
robi wszystko, by komfort ycia w tej malowniczej gmi- przez miejscowoci gminy unie by jak najwyszy, a zadowolenie wszystkich mieszka- bianka (gwnym inwestorem
cw byo jak najwiksze. Std te w omawianym czasie nie by powiat, ale gmina tez miaa
zabrako wielu inwestycji rozwojowych, realizowanych na swj wkad finansowy i rzeczowy). W nastpnym roku przy
rnych paszczyznach.
Zrealizowano tzw. odnow kilku soectw. W Wybczu tej ciece powstay trzy miejwykonano boisko sportowe ze sztuczn traw, ciek sca postojowe (Leszcz, ubianpieszo-rowerowych wzdu ul. Konopnickiej i Straac- ka i Wybczyk), wyposaone we
kiej, termomodernizacj i remont wietlicy wiejskiej. wiaty ze stabilnym stoem i aW Bierzgowie powstay: cieka pieszo-rowerowa, zesp wami oraz w stojaki rowerowe.
parkingw umoliwiajcych jednoczesne parkowanie ok. Kolejne cieki pieszo-rowero50 pojazdw wzdu ul. ks. Zitarskiego, dokonano te we, take przy wsppracy z pokompletnej przebudowy ul. ks. Zitarskiego na d. 1 km. wiatem, zostay wybudowane
Z kolei Biskupice wzbogaciy si take o ciek pieszo- w Biskupicach (ul. Kocielna)
Gminny Park Kultury jest miejscem wielu imprez, gromadzcych
-rowerow (o d. 850 m) oraz parking przy ul. Kocielnej, i w ubiance (ul. Chemyska
tumy mieszkacw gminy
i
Zamkowa).
urzdzono ponadto teren przed wietlic i remiz OSP
Inwestycji
nie
brakuje
te
wraz z parkingami. W Warszewicach za miaa miejsce
rewitalizacja terenu przy budynku szkoy, gdzie powsta w sektorze usug komunalnych.
Dwa lata temu zakoczono budow 110 przydomowych przy ul. Toruskiej w ubiance. To trzykondygnacyjny
park wiejski.
Modernizacji i remontw doczekay si wietlice wiej- oczyszczalni ciekw we wszystkich miejscowociach obiekt o charakterze szkoleniowym, skadajcy si z remiskie w Dbinach, Przecznie, Zamku Bierzgowskim i Wy- gminy, a nabr na kolejne wanie si rozpocz. Dokona- zy straackiej, czci konferencyjnej, hotelowej i gastrobczyku, za w Brchnowie wybudowano now wietlic no modernizacji hydroforni i sieci wodocigowej w War- nomicznej o cznej powierzchni ok. 2900 m2, stadionu
szewicach oraz w Zamku Bierzgowskim. Z kolei w Wybczu powsta sportowego z bieni tartanow o pow. ok. 5.000 m2 oraz
Punkt Selektywnej Zbirki Odpadw parkingw i komunikacji o pow. ok. 5.000 m2.
Naley podkreli, e zdecydowana wikszo tych inKomunalnych. W tym miejscu nawestycji
zostaa zrealizowana przy finansowym wsparciu
ley doda, e w rankingu gmin
rodkw
zewntrznych. A gmina ubianka jest bardzo
wiejskich najwicej inwestujcych w infrastruktur komunal- skuteczna w pozyskiwaniu takowych. W rankingu mien w latach 2010-2012 ubianka sicznika Wsplnota obejmujcego lata 2004-2014 uplaokazaa si najlepsza wrd 126 sowaa si na 11. miejscu wrd gmin wiejskich wojewdzgmin wiejskich wojewdztwa ku- twa kujawsko-pomorskiego.
jawsko-pomorskiego , za w groWarto te podkreli zmiany, jakie w ostatnim czasie
nie 1576 gmin w Polsce zaja 78. nastpiy w samym Urzdzie Gminy w ubiance. W wynimiejsce.
ku reorganizacji, ktra miaa miejsce latem 2015 roku, poWan inwestycj z zakresu wstay nowe wydziay po to, by usprawni prac urzdu
odnawialnych rde energii by
i zwikszy poziom zadowolenia petentw, czyli przede
zakup i monta pompy ciepa
dla gimnazjum w Brchnowie. wszystkim mieszkacw gminy. Od stycznia br. wproWczeniej zmodernizowany zo- wadzilimy w Urzdzie elektroniczny obieg dokumentw
sta dach tej placwki, a budynek w procedurach administracyjnych. Dla tych ostatnich
szkoy podstawowej w Wybczu, w sierpniu tego roku wprowadzono kolejne udogodnieBudynek Orodka Szkoleniowego Pastwowej Stray Poarnej
czyli zabytkowy paac, przeszed, nie, czyli moliwo bezgotwkowe pacenia wszelkich
w ubiance wraz z zapleczem sportowym
trwajcy kilka lat, remont elewa- rachunkw i nalenoci. W kasie Urzdu Gminy pojawi
cji. Warto te odnotowa inwesty- si bowiem czytnik kart patniczych.

[ ]
695
zestaww

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

GMINA YSOMICE

w Toruniu zmodernizowalimy
kolejnych 19 kilometrw. Zgodnie z harmonogramem budowy
drg gminnych w zeszym roku
zrealizowalimy 11 km. W tym
roku zamierzamy przebudowa
kolejnych 11 km. Ale zanim powstan drogi

Dziaamy dla dobra


mieszkacw

najpierw trzeba zaj si kanalizacj.


Dokadnie. Skanalizowalimy m.
in. Turzno, Gostkowo, Kamionki
Mae czy Lulkowo. Gmina wystpia teraz z duym projektem
skanalizowania m. in. Kamionek
Duych, wierczynek, Tylic i Zakrzewka. Tego typu inwestycje s
bardzo kosztowne. Czekamy teraz na rozdanie spnionych ju
pienidzy unijnych. Przepisy cigle si zmieniaj, powstaj nowe
wskaniki, ktre zakadaj okrelon liczb mieszkacw dla
danej kanalizacji. Nie wszdzie
zagszczenie jest takie due, wic
tutaj ratunkiem bd oczyszczalnie przydomowe.

Waciwa wsppraca z Rad Gminy


i spoecznoci soectw pozwala na realizacj szeregu nowych inwestycji oraz
organizacj ycia gminy. Bez dobrych
relacji niewiele mona osign. Nam
si to udaje przyznaje Piotr Kowal,
wjt gminy ysomice

Wjt Piotr Kowal prywatnie to


pomocnik ony w gospodarstwie rolnym (miech). Ale arty
na bok. Wraz z maonk prowadzimy gospodarstwo rolne, przy
ktrym pomagaj crka Magda
i syn ukasz.
Czasu chyba nie ma zbyt wiele,
prawda?
Niestety, tak. Wbrew wyobraeniom po godzinie 15 nie rzucam
papierw na biurko i wychodz
z urzdu. Zazwyczaj trzeba zabra prac do domu, przygotowa si do kolejnego dnia, nowych spotka z mieszkacami.
Mowa tu o wydarzeniach kulturalnych, zebraniach soeckich.
Nazbierao si troch tych obowizkw. Mona wypocz, zanim nadejdzie urlop?
Woln chwil powicam na rower lub basen. Stawiam na rekreacj. Na terenie gminy ysomice
zdecydowanie mona odpocz,
m. in. nad jeziorem w Kamionkach Maych czy w rezerwacie
w Piwnicach.
Odpocz, ale take mieszka.
Pan wie o tym od dawna, ale co
roku przekonuj si o tym kolejne osoby.
Dokadnie. Kadego roku przybywa nawet 150 nowych mieszkacw w naszej gminie. Blisko Torunia, pikne okolice
i polepszajca si infrastruktura
zachcaj do osiedlanie si na terenie samorzdu. Ale nie tylko.
Lubi nas take przedsibiorcy.
Pooenie przy gwnych szlakach komunikacyjnych przy-

ciga inwestorw, dziki czemu


powstaj nowe miejsca pracy.
Wasnymi siami, np. przez ulgi
podatkowe lub plany zagospodarowania przestrzennego, staramy si ciga ich jak najwiksz
liczb.

my chwil przed ostatecznym


odbiorem nowego budynku
przy Zespole Szk w ysomicach. To 1800 m2 powierzchni.
Rozbudowalimy i zmodernizowalimy szko w wierczynkach. Przygotowujemy si take
do budowy sali gimnastycznej

a take penowymiarowe boisko


w Ostaszewie. Gotowa jest take dokumentacja na rozbudow
szkoy w Ostaszewie oraz wybudowanie tam sali gimnastycznej,
z ktrej korzystaby rwnie zesp Mustang.

Wbrew wyobraeniom po
godzinie 15 nie rzucam papierw na biurko i wychodz
z urzdu. Zazwyczaj trzeba zabra prac do domu,
przygotowa si do kolejnego dnia, nowych spotka z mieszkacami

Nawiza Pan do infrastruktury. Zarwno dotychczasowi jak


i nowi mieszkacy gminy nie
powinni narzeka na edukacj.
Co si udao zrobi w trakcie 100
wyda dwutygodnika Poza Toru?
Ta lista jest cakiem spora. Jeste-

przy tym obiekcie. Na terenie


gminy dziaa rwnie publiczne przedszkole Jelonek, z ktrego korzystaj nasi najmodsi
mieszkacy. Stawiamy te na
sport. W cigu czterech lat udao si zbudowa wielofunkcyjn
infrastruktur sportow, orliki,
Poza Toru . 23 sierpnia 2016

15

Sporo udao si take zrobi na


drogach.
Budet gminy niestety nie jest
z gumy, ale nasze plany zrealizowalimy. W poprzedniej kadencji wykonalimy 24 kilometry
drg gminnych. W partnerstwie
ze starostwem powiatowym

Tych inwestycji nie wida, ale


s bardzo potrzebne. Przejdmy jednak do tego, co widoczne
goym okiem centrw kultury
kadego soectwa.
Jeli mowa o wietlicach wiejskich, to modernizacji ulegy
obiekty w Kamionkach Duych, Gostkowie, Tylicach i Zakrzewku. Powstaa take nowa
w Kamionkach Maych. Jestemy
w trakcie prac w Ostaszewie.
Kade z tych miejsc zostao doposaone w siownie zewntrzne i place zabaw dla dzieci tak.
Dziki temu w kadym soectwie
mamy wymarzone miejsce do
wypoczynku. Liczymy, e w tym
rozdaniu pienidzy unijnych
uda si zrealizowa nasz plan
dotyczcy wietlicy w Lulkowie
przy tamtejszej jednostce OSP.
W zaoeniu chcemy rozbudowa obiekt o przedszkole i bibliotek. Warto rwnie wspomnie, e przygotowujemy si
do budowy nowego rodka zdrowia w ysomicach. Zlecilimy
ju wykonanie projektu.
Jak widzi Pan gmin ysomice,
gdy wydamy 200. numer naszego dwutygodnika?
Planw i marze jest wiele, ale
licz, e za kolejne 4 lata naszym mieszkacom nie bdzie
niczego brakowa. Mam tu na
myli zwikszenie dostpnoci
do przedszkoli, aby zabezpieczy
w 100% zapotrzebowanie na
miejsca w tych placwkach. To
czas, w ktrym chcemy dokoczy take sprawy kanalizacyjne
i zapewni bezpieczestwo przez
budow sieci nowych drg, cieek rowerowych i chodnikw. Tu
ukon take w stron Rady Gminy, bo tylko dziki wsppracy
z ni mona wiele osign. Na
szczcie w gminie ysomice o to
nie musimy si martwi i mam
nadziej, e ta wsppraca bdzie
kontynuowana dla dobra mieszkacw naszego samorzdu.

16

WYWIAD

Tekst opublikowany
w 11. numerze
Poza Toru
Zdjcie: Marta Chojecka

Mj Czesaw
czyta Bibli
Z Mari Kiszczak o Okrgym Stole, transformacji,
mioci i wyywaniu si. W rocznic wydarze
grudniowych rozmawiaj Marta Chojecka i ukasz Pilip
Jest pani autork trzech autobiografii. Dlaczego je pani napisaa?
Bo zdawaam sobie spraw
z tego, e mj m zaczyna odgrywa coraz wiksz rol w polityce. A poza tym miaam potrzeb wyywania si, bo nasze
charaktery byy zupenie inne.
Nie pasowalimy do siebie.

wprowadzenia stanu wojennego?


Jest to dla mnie niezrozumiae!
Przecie stan wojenny uratowa
ludzi. Groziaby nam wojna domowa, nawet gdyby Rosjanie
nie weszli do Polski. Mordowalibymy si midzy sob.
Pamita pani swoj reakcj na
owiadczenie gen. Jaruzelskiego
o wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce?
Poczuam ulg. Czuo si napicie, ktre musiao gdzie znale

A mio?
A kto mwi o mioci? Za krtko na pocztku ze sob przebywalimy, by dobrze si pozna.
Dwa tygodnie,
tylko pierwsze
wraenie, nic
wicej. Zaraz
wyjecha i nie
yszaam
zostawi adresu.
Jednak pamita. P roku
pniej wzilicie lub.
To on przypieszy dat lubu.
Ja akurat koczyam studia,
napisaam prac magistersk
i zaczam j
broni. I pomylaam wtedy:
a co mi szkodzi?
Najwyej
si
rozwiod.

Wikszo Polakw sdzi inaczej.


Powtarzam takim osobom, e
Kiszczak zawsze kierowa si
dobrem Polski. Robi wszystko,
by nikomu nie spad wos z gowy.

A cena za postp nie bya za


dua?
Bya. Tylko musielimy to ludziom uwiadamia, e wszystko kosztuje. Bo my, Polacy, jestemy do biedy przyzwyczajeni.

A ludzie w kopalni Wujek?


Oni do walki si przygotowywali przez okoo miesic. Nikt
tego ludziom nie mwi. Syszaam, jak m przekazywa decyzj o otwarciu kopalni komu
innemu, bo on si na tym nie

Wierzy pani w Boga?


Tak, lecz kontaktuj si z Nim
bezporednio. Nie potrzebuj
porednikw. Nigdy nie kryam
si z tym, e jestem wierzca.
Kiedy mogam, chodziam do
kocioa.

jak m przekazywa decyzj

o otwarciu kopalni komu innemu, bo on si na tym


nie zna. Czesaw mwi to w domu, a mielimy rzdowy telefon. Poza tym s nagrania i wiadkowie,
mwicy, e zadzwoni do ma pukownik
b o moliwo uycia broni.

Pozycja ma uatwiaa pani robienie wielu rzeczy?


Wprost przeciwnie. Kto mg,
ten rzuca mi kody pod nogi.
Miaam gotow habilitacj i nie
mogam jej zrobi. Nie publikowano moich artykuw. Czsto
nie mogam dosta pracy!
Ma akceptowa pani wszystkie
poczynania?
Ostatecznie mi na nie zezwala.
Cho zdziwi si, gdy zorganizowaam aukcj Prominent. To
by szok! W telewizji zaczli j
pokazywa.
Jak pani ocenia to co si dziao
w ubiegym roku przed domem
pastwa Jaruzelskich w rocznic

ujcie. Wszyscy mwi, e stan


wojenny by uciliwy. Nieprawda, nasza rodzina jechaa
na tym samym wzku, co inni
ludzie.
Wic stan wojenny by nieunikniony?
Tak. My, Polacy, kochamy walk, kochamy umiera.
Broni pani sabszych?
Tak, ale staram si te skupia
na cechach Polakw, na ich gupocie, czyli np. Powstaniu Warszawskim.
Przecie my walczylimy o wolno.
Podchodz do tego krytycznie
tak, jak mj m.

zna. Czesaw mwi to w domu,


a mielimy rzdowy telefon.
Poza tym s nagrania i wiadkowie, mwicy, e zadzwoni
do ma pukownik z prob o moliwo uycia broni.
A m odpowiedzia: Zabraniam uycia broni, prosz wycofa wojsko i milicj z kopalni
Wujek. Ludzie si czepiaj, cho
nie znaj prawdy.
Popieraa pani tamten system?
Nie broni tego ustroju w stu
procentach. Widziaam jego
wady. Ale nie mona te abstrahowa od zalet. Po wojnie nastpia kolosalna zmiana. Przecie
poowa Polakw wczeniej podpisywaa si krzyykiem. Prd,
szkolnictwo, radio. Wszystko do
nas trafiao.
Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

A lub kocielny? Nie wzia go pani ze


wzgldu na stanowisko ma.
Bolao mnie to,
ale potem nie
odczuwaam
takiej potrzeby.
Wystarcza lub
cywilny.

D z i e n n i k ar z e
do
pastwa
przyz pro dzwoni,
chodz?
Owszem, dzwoni bardzo czsto. Jednak m
ju nie udziela
wywiadw. Ma
problemy z pamici. Jest po
dwch wylewach, myl mu si
miejscowoci i daty. Nie syszy
na jedno ucho. Mia take zaway, cikie bardzo. Przy jednym
ksidz udzieli mu ostatniego
namaszczenia. Mj niby-niewierzcy m nigdy nie odcina
si od kocioa. Czsto przed
i po stanie wojennym spotyka
si z ksimi. Ludzie si miali, e jaki samochd biskupa
stoi pod jego gabinetem. Kiedy
by w szpitalu, to bez przerwy
rozmawia z jednym ksidzem.
Nawet Pismo wite od niego
dosta.

M je przeczyta?
Oczywicie, e tak.
W takim razie jak odebraa pani

Okrgy St?
Bardzo pozytywnie. Miaam tylko al do ma nie mwi, e
to wydarzenie byo jego zasug.
Okrgy St, to jego st. Nikt
by tego nie zorganizowa bez
Kiszczaka. Jaruzelski trzyma
si z daleka. Mia wiadomo,
e Zwizek Radziecki moe
tupn nog, a Okrgy St si
rozleci. Z kolei Kiszczak sobie
zaszkodzi. Zdawa sobie spraw,
e jeli co si stanie, to od razu
znajdzie si na emeryturze i to
bdzie koniec jego kariery.
Byway wtedy momenty, e baa
si pani o wasz rodzin, dzieci?
Nie, nie baam si. Mj m czsto prowadzi naszego maego
Pegueota bez kierowcy, sam.
Ani on, ani ja nie czulimy si
w zagroeniu.
Imponowaa pani ta jego sia?
Nie, mi imponowa jego intelekt. Cho si jego z pewnoci
zawsze czuam.
Genera Kiszczak auje czego?
Nie sdz. Uwaa, e to, co robi, robi w susznej sprawie.
eby si nie laa polska krew.
Gdyby nie kontrola nad stanem
wojennym, ta krew laaby si.
Kada rewolucja ponosi jednak
ofiary. Przecie jak byo z puczem Pisudskiego, zgino wtedy kilkaset osb. O tym si dzi
nie mwi. Jaki to jest kontrast,
kiedy tu Kaczyski przeciwko
Kiszczakowi prowadzi pod pomnik Pisudskiego lud.
Mwic wszystko o waszym yciu, zabiera Pani ludziom argumenty do ataku
Tak, szczeglnie tym drapienym. Kiedy spotkaam si
z owiadczeniem jakiego faceta, ktry twierdzi, e Kiszczaka
naleao po transformacji ustrojowej zamordowa. I niestety
taka mentalno jest teraz w ludziach ksztatowana. Ostatnio
suchaam ksidza Issakiewicza-Zalewskiego tyle nienawici
w jego wypowiedziach, tyle nienawici

PROMOCJA

Komputer Twoim
wsppracownikiem
Modzi ludzie czsto nie wiedz, czym bd zajmowa si w przyszoci. Siedzc przed komputerem, nie
zawsze s wiadomi, e to urzdzenie moe zapewni
im dostatnie ycie przekonuje Teresa Synik, dyrektor
Centrum Edukacji Dorosych
Niebawem 20-lecie Pani dziaalnoci
w obszarze edukacji
Ten czas to kilka powanych reform
owiatowych, ktre czsto budziy
emocje, jak wszystko co nowe, ale
daway take impuls do dziaania
i wymuszay konieczno dostosowywania i modyfikowania kierunkw ksztacenia. Obecnie prowadz szkoy dla dorosych w piciu
miastach wojewdztwa kujawsko-pomorskiego. Mowa tu o Toruniu,
Bydgoszczy, Brodnicy, Chemnie
oraz Grudzidzu. Jestem rwnie zaoycielk szkoy ponadgimnazjalnej
- Toruskiego Technikum Informatycznego.
Postawia Pani jednak na szkoy policealne...
Tak, to gwny tor mojej dziaalnoci. Szkoa policealna daje szeroki wachlarz moliwoci. Mog si
w niej uczy zarwno absolwenci
szk rednich, ktrzy nie zdobyli
matury, jak te osoby z dyplomem

wyszej uczelni. W ramach jej dziaalnoci prowadzone s take kwalifikacyjne kursy zawodowe, na ktre
mog zapisa si osoby nieposiadajce redniego wyksztacenia. Pozwala
ona w krtkim czasie na zdobycie
nowego zawodu, doksztacenie si
albo wreszcie przekwalifikowanie.
Stacjonarny system nauki nie przewiduje wicej ni trzech spotka
tygodniowo, a system zaoczny to zaledwie dwa zajte weekendy w caym
miesicu. Obecnie dodatkowym atutem w Toruniu jest bezpatna nauka.
W ofercie jest sporo kierunkw, ale
to technik masaysta i opiekun medyczny s bardzo popularne.
Moliwych kierunkw ksztacenia
jest duo wicej, ale obecnie najwikszym zainteresowaniem ciesz si
dwa powysze. Fakty mwi same
za siebie. Za 6 lat osoby powyej 60.
roku ycia bd stanowiy 1/4 liczby
ludnoci w kraju. Przewiduje si, e
proces starzenia si spoeczestwa

17

w Polsce bdzie bardzo gwatowny. Do tego postp medycyny, ktry


sprawia, e lekarze coraz czciej wygrywaj walk o zdrowie i ycie pacjentw, dla ktrych pozornie nie ma
ju ratunku. Bardzo czsto pacjenci
otrzymuj szans na drugie ycie,
ale droga do niego prowadzi przez
dugie miesice rekonwalescencji
i rehabilitacji. Nieraz bardzo kosztownej. Std korzy z powyszych
kierunkw ksztacenia jest podwjna
- mona zarobi pienidze w pracy
zawodowej i mona zaoszczdzi,
gdy pomocy w zakresie masau czy
opieki medycznej bd potrzebowali
nasi najblisi.
Skd pomys na Toruskie Technikum Informatyczne - szko ponadgimnazjaln dla modziey?
Z zaoenia nasza placwka koncentrowaa si na ksztaceniu osb dorosych. Nasza toruska siedziba mieci si przy Szosie Chemiskiej 70,
to przestronny budynek ze wietn
baz dydaktyczn, ktry a prosi si
o zajcia od rana. W 2005 roku nawizaam wspprac z genialnymi
informatykami, ktrzy prowadzc
na przestrzeni kolejnych lat zajcia
dla dorosych, uwiadomili mi, jak
wielk przyszo przed sob maj
specjalici z brany IT. Tak zrodzi si
ten pomys. Swoj dziaalno rozpoczynaam bdc ju prywatnie mam
trzech synw. Miaam zobowizania
zawodowe, rodzin i musiaam si
nieustannie doksztaca. Daam rad
i dlatego dzisiaj mog z czystym sumieniem nie odpuszcza suchaczom
i uczniom, ktrzy, mam wraenie, za
czsto si poddaj.
Jak Pani ich motywuje?
Gdy kto puka do mojego gabinetu i mwi, e nie da rady, to czsto

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

odpowiadam: jeli chcesz, to znajdziesz sposb, jeli nie, to znajdziesz


powd. Pniej przekonuj ich, e
mam racj i mnstwo argumentw
- yciorysw edukacyjnych moich
uczniw i suchaczy, ktrzy dziki
nauce i swojemu uporowi zmienili
swoje ycie na lepsze. Najwaniejsze

to nie odpuszcza. Gdybymy my Pastwo i ja - odpucili na pocztku,


kiedy byo ciko, to czy dzi rozmawialibymy o dwudziestoleciu mojej
pracy z okazji setnego wydania Poza
Toru? Tego wydania serdecznie
Pastwu gratuluj i ycz dalszych
sukcesw.

18

GMINA LUBICZ

Pomysw na
rozwj nam
nie zabraknie
Rozmowa z Markiem Olszewskim, wjtem gminy Lubicz
W drugiej poowie roku gmina
Lubicz rusza z kolejnymi inwestycjami, ktre bd kontynuowane
w nastpnych latach.
A przygotowywalimy si do nich
formalnie w ostatnich latach, piszc
projekty i zdobywajc pienidze na
ich realizacj. To przede wszystkim s inwestycje, ktre czciowo
sfinansujemy ze rodkw europejskich, z tzw. rozdania 2014-2020,
z Programu Rozwoju Obszarw
Wiejskich czy ze Zintegrowanych
Inwestycji Terytorialnych. Mamy
wiele projektw, ktre rozpoczniemy pod koniec tego roku i bdziemy kontynuowali rwnie w roku
2017 i 2018.
Jakie to projekty?
Oprcz krytej pywalni, o czym pisa ju Poza Toru i urzdzenia
centrum Lubicza Grnego, to m.in.
due termomodernizacje budynkw, ktre nie tylko poprawi ich
wgld, ale take stan, wpywajc na
oszczdno energii. Mowa o Zespole Szk nr 1 i budynku wietlicy wiejskiej w Lubiczu Grnym,
Szkole Podstawowej w Mycu

Pierwszym, Urzdzie Gminy oraz


budynku drg w Lubiczu Dolnym.
To take uzupenianie budowy kanalizacji w ramach tzw. aglomeracji lubickiej: w Lubiczu Grnym,
Dolnym, Zotorii i Krobi. W tym
momencie kanalizacja wykonywana jest w Lubiczu Dolnym. To take
modernizacje drg, gwnie w terenach zurbanizowanych, budowa
chodnikw i 7,5-kilometrowa cieka rowerowa Lubicz-Nowa Wie-Zotoria bardzo wyczekiwana
i potrzebna ze wzgldu na bezpieczestwo mieszkacw. Regularnie, co roku, wspomagamy te inne
samorzdy przy budowie chodnikw przy drogach powiatowych
i wojewdzkich.
A jak postpuj prace zwizane
z basenem?
Koncepcja jest gotowa. Wanie
jestemy na etapie ogaszania przetargu na wyonienie wykonawcy,
ktry na pocztku czwartego kwartau powinien zacz prace ziemne. W 2017 i 2018 roku budowa
pywalni bdzie skoordynowana
z budow ul. Handlowej i moder-

nizacj ul. Bankowej, poniewa


chcemy stworzy nowe, ciekawe
i funkcjonalne centrum Lubicza
Grnego. Jestemy te w kontakcie
z prywatnymi inwestorami, planujcymi wok basenu swoje przedsiwzicia, tak, aby cao rwnie
architektonicznie bya spjna,
W pobliu pywalni maj wyrosn budynki mieszkalne z czci
usugowo-handlow. To s oczywicie zamierzenia prywatne i zale
od inwestorw, ale zachcamy ich
do takich wanie inwestycji, korespondujcych z charakterem tego
terenu.
To ambitne i kosztowne inwestycje.
Ile gmina zamierza na nie wyda?
Program obliczony jest na trzy lata,
rzeczywicie do ambitny, chcemy
zainwestowa ponad 50 mln z. Powinno si uda.

Kompleks sportowo-rekreacyjny
powstaje te w Grabowcu. Z czego
bdzie si skada?
Tutaj wykonawca jest ju wyowiony. W Grabowcu jeszcze w tym roku
zbudujemy boisko do piki nonej
i koszykwki, siowni zewntrzn
i tor wrotkarski. To I etap zagospodarowania naszej gminnej dziaki,
zgodnie z oczekiwaniami spoecznoci. Urzd pozyska na niego dofinansowanie z Ministerstwa Sportu i Turystyki, dziki rekomendacji
Departamentu Sportu i turystyki
Urzdu Marszakowskiego.
Gmina realizuje rwnie inne inwestycje wskazane przez mieszkacw.
Od kilku lat wydzielamy z budetu
gminy fundusz soecki. Wynosi on

ok. 400 tys. z, ktre zgodnie z okrelonymi przepisami wskanikami


dzielimy na poszczeglne soectwa.
Mieszkacy soectw raz w roku na
zebraniach wiejskich sami decyduj, na co chc przeznaczy te pienidze, oczywicie zgodnie z moliwociami dawanymi przez ustaw
o funduszu soleckim. Zadania na
2017 rok mieszkacy ustal ju niedugo, we wrzeniu. W tym roku
za pienidze z funduszu soeckiego budowali siownie zewntrzne,
doposaali wietlice wiejskie, odwadniali rowy, organizowali zajcia
wakacyjne dla dzieci. Pomysw im
nie brakuje. Nam rwnie. Gmina
si rozwija, rozbudowuje. Potrzeby
s wic ogromne i wci rosn.

Lubicz wspiera
przedsibiorcw
Mylisz o rozwiniciu swojej dziaalnoci? Zainwestuj w Lubiczu. To prna
gmina leca w pobliu wanych szlakw komunikacyjnych.
Gmina Lubicz ssiaduje z Toruniem, a przez jej teren przebiega autostrada A1. Pooenie Lubicza czyni go wic niezwykle atrakcyjnym dla inwestorw. W gminie znajduj si wolne tereny inwestycyjne w bezporednim
otoczeniu wza autostradowego A1 Turzno, posiadajce te bezporednie poczenie z drog krajow nr 15 oraz tereny zlokalizowane w bezporedniej bliskoci wza autostradowego Lubicz, w pobliu drogi krajowej
nr 10.
Do zagospodarowania s take dziaki w kilku miejscowociach wzdu
Pitnastki, lece po lewej stronie drogi wojewdzkiej nr 552 oraz przy
granicy Lubicza Dolnego i Torunia (mapka).
Gmina szczyci si wsparciem dla przedsibiorczoci, moe pochwali si
tytuem Samorzd Przyjazny Przedsibiorczoci. Na jej terenie dziaalno prowadzi prawie 1400 podmiotw, w tym midzynarodowy koncern
Nestle-Pacific.
Zainteresowanych terenami inwestycyjnymi w gminie Lubicz prosimy
o kontakt z referatem promocji i rozwoju Urzdu Gminy Lubicz, tel. 566744015, rozwoj@lubicz.pl Wicej informacji na www.lubicz.pl/inwestycje.
Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

HISTORIA

19

Nigdy nie
byem
agentem

Tekst opublikowany
w 55. numerze
Poza Toru
Autor: Tomasz Wicawski
Zdjcie: ukasz Piecyk

Jacek Czarnecki dosta od prezesa IPN-u pismo potwierdzajce, e nie by wsppracownikiem


sub PRL. Zarazem w archiwach tej samej instytucji figuruje jako ten, ktry przyzna si do
pracy, suby i wsppracy ze subami, czyli mg by esbekiem, tajnym wsppracownikiem
i... generaem MSW jednoczenie
Podpisaem si na druku owiadczenia, na ktrym niczego nie zaznaczyem, bo nie pracowaem dla
sub - mwi wjt gminy Chema. - Spraw mona byo wyjani
w pi minut, a ja cigam si po
sdach od 4 lat. W IPN-ie w oczy
mwi mi, e nie wsppracowaem, a nadal widniej jako ten,
ktry si przyzna. Paranoja.
Jacek Czarnecki wjtem zosta
w 1997 roku. W grudniu 2007 roku
zoy owiadczenie lustracyjne
i spa spokojnie. W 2010 roku zbliay si kolejne wybory samorzdowe. Z ka zerwa go telefon.
Sekretarz gminy zapytaa wprost:
Co pan napisa w owiadczeniu lustracyjnym? Prawd - odrzek wjt.
Przysali papiery do gminnej komisji wyborczej, e by pan wsppracownikiem sub bezpieczestwa
- powiedziaa sekretarz.
Pniej wszystko dziao si jak
w gangsterskim filmie redniej klasy. Wsiad w samochd i popdzi
do Warszawy. Koczowa przed siedzib IPN. W kocu otworzyli.
- Z nikim nie chcieli mnie umwi - wspomina podniesionym
gosem Jacek Czarnecki. - Dopiem jednak swego i dostaem si
do urzdnikw. Odpowiedzieli mi
jednak, e nic nie wiedz w mojej
sprawie, bo papiery ma oddzia
w Gdasku. Mieli tylko adnotacj,
e przyznaem si do wsppracy.

Agent pen gb

Wjt zachodzi w gow, kto


mg namiesza w jego teczce. Nie
dopuszcza do siebie moliwoci, e
informacja przekazana do gminnej komisji wyborczej nie zostanie
zmieniona. W drodze do Gdaska

cae ycie przebiego mu przed


oczami. Nie mg przecie przyzna si do czego, czego nie zrobi.
- Nigdy nie pracowaem, ani
nie wsppracowaem ze subami
PRL - stanowczo deklaruje wjt. Wreszcie teraz mam to na pimie
od prezesa IPN ukasza Kamiskiego. Ale na co mi to pismo, jeeli przy moim nazwisku w trakcie
wyborw moe znw znajdzie si
adnotacja o dziaalnoci na rzecz
sub? I to na wielu stanowiskach
jednoczenie.
Ale po kolei. Dojecha do Gdaska. Empatycznych urzdnikw nie
zasta. Wymusi jednak na nich,
eby przyniesiono jego dokumenty. Jake wielkie byo jego zdziwienie, gdy zobaczy tam... tylko jedn
kartk.
- Pytam ich, gdzie jest reszta
- wspomina Czarnecki. - Odpowiedzieli, e maj tylko tyle. Jeden
wistek, na ktrym nie ma adnego podkrelenia tylko mj podpis
na dole. A gdzie pierwsza i ostatnia strona owiadczenia? Nikt
nie umia mi udzieli informacji.
Majc niekompletne owiadczenie mogli mnie po prostu wezwa
i nakaza uzupenienie brakw.
Przecie w caej sprawie chodzi o...
gwiazdk. W jej wyjanieniu stao
jak byk: "waciwe podkreli". Ja
niczego nie podkreliem.
Pracownicy IPN po swojemu
zinterpretowali brak stron owiadczenia i brak podkrele. Uznali,
e wjt gminy Chema przyznaje
si do bycia pracownikiem resortu,
tajnym wsppracownikiem sub
i penicym sub.
- W Urzdzie Skarbowym lepiej czowieka traktuj - komentuje
wjt. - Dwa lata moje owiadczenie
leao w IPN-ie i byem "czysty".

Hiobowe wieci przyszychwil


przed wyborami. Przypadek?
Absurd trwa

Sdy gaskay wjta po gowie


stwierdzajc, e nie widz winy, ale
nie pomogy. Nie s wadne nakaza czegokolwiek IPN-owi.
- We wszystkich instancjach
wiedz, e nie wsppracowaem rozkada bezradnie rce Czarnecki.
- Nikt nie moe jednak czegokolwiek wymc na IPN. A moja sprawa pokazuje, e jest to instytucja,
ktr cechuj baagan, absurd, nierzetelno i lenistwo. Nie wystarczy
mi pismo od prezesa IPN, w ktrym stwierdza jednoznacznie, e
nie wsppracowaem. Chc przeprosin we wszystkich soectwach,
w ktrych zamiecili 4 lata temu
informacj, e dziaaem dla sub.
W owiadczeniu, ktre prezes
IPN ukasz Kamiski wasnorcznie podpisa 10 padziernika tego
roku, czytamy, e z zawiadczenia,
ktre wjtowi wyda w 2012 roku
bydgoski oddzia IPN wynika, i:
dane osobowe Jacka Czarneckiego
nie s tosame z danymi osobowymi, ktre znajduj si w katalogu
funkcjonariuszy, wsppracownikw, kandydatw na wsppracownikw organw bezpieczestwa
pastwa oraz innych osb udostpnionych w Instytucie Pamici Narodowej od dnia 26 listopada 2004
roku.
- Wiedz, e nie wsppracowaem, a nie chc wyczyci moich
akt - mwi Jacek Czarnecki. - Chc
tylko tego, eby oczycili moje dobre imi. IPN stosuje niejasne wewntrzne reguy postpowania.
One s waniejsze ni prawa obywateli tego kraju?
Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

Sdowe batalie trway 4 lata.


Czarnecki w zasadzie wyczerpa
wszystkie moliwoci dochodzenia swego dobrego imienia. Stawa
przed sdami powszechnymi, administracyjnymi i pisa do Trybunau Konstytucyjnego. Parlamentarzyci, ktrych prosi o pomoc, nie
byli zainteresowani spraw.
Uzasadnienie Sdu Apelacyjnego w Gdasku byo jednak jasne:
Ustawa w art. 20 ust. 2 obliguje
wrcz prokuratora do wystpienia
z wnioskiem do sdu w przypadku
powstania wtpliwoci, co do zgodnoci owiadczenia lustracyjnego
z prawd. Nie ulega za kwestii,
e owiadczenie takie moe by
zarwno pozytywne, jak i negatywne. Zatem take w przypadku
Jacka Czarneckiego, ktry nawet
zdaniem prokuratora nie wsppracowa z organami bezpieczestwa,
a jedynie zoy pozytywne owiadczenie lustracyjne prawdopodobnie w wyniku pomyki, ten tryb
wszczcia postpowania winien by
zachowany.
Na IPN ta jasna sugestia, pouczenie wrcz, wraenia jednak nie
robi. Nadal stoi na stanowisku, e
owiadczenie lustracyjne mona
zoy tylko raz.
- Czemu wic zrobili ju wyjtki
w kilku sprawach w Polsce? - pyta
wjt. - Prokurator, wystpujcy
z ramienia IPN w mojej sprawie
w Gdasku, wprost powiedzia mi,
e nie dopuci do mojej lustracji.
Dlaczego? Pewnie otworzyaby
si puszka Pandory, bo podobnych przypadkw mogo by duo.
A przy okazji wyszoby ostatecznie
na jaw, e instytucja ta zbierajc
owiadczenia nie weryfikuje ich
z rzeczywistoci. I to jest skandal.

Przypadek wjta Jacka Czarneckiego jest wyjtkowo bulwersujcy.


Trudno szuka podobnie krzywdzcej historii,
w ktrej gwn rol odgrywaj niemdrze sformuowane przepisy.
Sprawa w trakcie
kampanii
wyborczej
staa si bardzo gona,
a oponenci Jacka Czarneckiego prbowali zbi
na niej kapita polityczny. Gdy jednak wyborcy
poznali szczegy niesusznych oskare pod
jego adresem, ich wybr
przy urnach nie by podyktowany sympatiami
politycznymi. Wyborcy
ocenili jego prac na
rzecz gminy Chema.
Czy przed kolejnymi
wyborami ta sprawa
znw zostanie wycignita jak krlik z kapelusza? Jeli tak, Poza
Toru znw przypomni,
jak sprawy maj si naprawd. Spraw opisalimy take w 57. numerze
naszego dwutygodnika

20

MIASTO CHEMA

Chema jezioro
moliwoci

w obrbie amfiteatru.
Miasto wyremontowao rwnie
wszystkie ulice prowadzce na Bulwar wcznie z infrastruktur. Jako
przykad niech posuy ulica azienna, na ktrej niedawno zbudowano parking, plac zabaw dla dzieci
i siowni plenerow, dziki czemu
teren ten jest ciekawym miejscem
rekreacyjno - wypoczynkowym.
Due zmiany zaszy rwnie na
osiedlu 3 Maja, gdzie problem drg
osiedlowych zosta wreszcie roz-

2020

Chema z pocztkw transformacji to zupenie inne miasto ni to, ktre


moemy podziwia teraz. Uwag zwracaj zwaszcza inwestycje zwizane
z infrastruktur drogow i sportow
W latach 2007-2014 dziki pozyskanym rodkom unijnym, zrealizowano prace rewitalizacyjne
na biegncym wzdu jeziora
Bulwarze 1000-lecia, ktry dziki
temu sta si wizytwk miasta.
W ramach rodkw pochodzcych z budetu Lokalnej Grupy
Dziaania ma by wyremontowany pomost przylegajcy do play
miejskiej. Dodatkowo teren ten
ma by wzbogacony o pywajc
na wodzie jeziora scen. Ma ona
podnie atrakcyjno terenu

no i standard, co pozwoli modym kajakarzom osiga kolejne


sukcesy sportowe.
Dziki istniejcej
o
roku jestemy
ju
infrastrukturze
sportowej (boiska Or- w stanie przeprowadzi zaplano
lik, hala sportowa, stadion) w Gimnazjum wane inwestycje i przedsiwzicia
nr 1 udao si utworzy
w rozpoczynajcym zgodnie z finansowaniem unijnym
si roku szkolnym
klas o profilu sportowym z naciskiem na
sporty wodne. Szykuj
Szkoy Podstawowej nr 3.
si rwnie zmiany na
- Wychodzimy z zaoenia, e
stadionie miejskim, gdzie powstanie nowy budynek administracyjny poprzez przeniesienie przedszkoz zapleczem socjalnym dla klubu la z ulicy Tumskiej i modernizacj
budynku zyskalibymy okoo 60
pikarskiego.
Dziki rodkom pozyskanym miejsc wicej. To bdzie pokrywaz budetu Lokalnej Grupy Dzia- o na kilkanacie lat potrzeby kaania, w budynku nieistniejcego dego rocznika uwaa burmistrz
szpitala dziecicego, powstanie Chemy, Jerzy Czerwiski.
Miasto liczy na inwestycje poInkubator
przedsibiorczoci,
ktry ma pomc w rozwizywaniu wstajce w ramach Partnerstwa
kwestii bezrobocia w miecie. Lo- Publiczno-Prywatnego stajce si
kalni przedsibiorcy zyskaj dzi- dwigni rozwoju turystyki. Jedn
ki inkubatorowi baz firm funk- z najwikszych imprez w miecie s
cjonujcych na terenie Chemy Motorowodne Mistrzostwa Polski
a take niezbdn obsug prawn i Europy rozgrywane na Jeziorze
i doradztwo ekonomiczne. Miasto Chemyskim, ktre na stae wpichce zadba take o baz eduka- say si w kalendarz imprez.
- Do 2020 roku jestemy w stacyjn dla najmodszych mieszkacw Chemy. Dziki rodkom nie przeprowadzi zaplanowane inpozyskanym z Unii Europejskiej westycje i przedsiwzicia zgodnie
zakada si powstanie wok szk z finansowaniem unijnym uwaa
infrastruktury takiej jak boiska burmistrz Jerzy Czerwiski. Nasz
sportowe, chodniki, komunikacja, budet bdzie pewnie mocno oba nawet poty i ogrodzenia. Naj- ciony tymi zadaniami, ale z pewmniejsi mieszkacy miasta zyskaj noci uda nam si podwign ten
now przestrze do nauki i zaba- ciar.
wy. Miasto planuje przeniesienie
Nie bez powodu miasto, od kliPrzedszkola Miejskiego nr 2 do ku lat, promuje si hasem Chemprzybudwki istniejcej na terenie a jezioro moliwoci.

wizany. Wyremontowano tam ju


wszystkie drogi. Przygotowany zosta program naprawy drg na osiedlu domkw jednorodzinnych przy
ul. Kociuszki. Remontu doczekaj
si take ulice w. Jana, Ks. P. Skargi, Gen. Hallera oraz Szewska.
Miasto stawia na sport, postanowio wic wspomc remont budynku Klubu Sportowo-Turystycznego
Wkniarz. Niedugo maj ruszy
prace remontowe. Obiekt, oprcz
walorw estetycznych, bdzie mia
rwnie poprawion funkcjonal-

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

GMINA CHEMA

21

Suma idealnych rozwiza


Idealny dojazd, ogromne moliwoci i budynek ttnicy histori - te trzy cechy skupia
w sobie Paac Romantyczny
w Turznie. Nie jest to jednak
tylko miejsce na miosny weekend. Kompleks sprawdzi si
bowiem wietnie w przypadku
spotka integracyjnych, szkole czy konferencji.
Wystarczy przekroczy prg
czterogwiazdkowego
Paacu,
aby poczu ducha dziewitnastowiecznej historii i kroczy
ciekami Fryderyka Chopina.
To wanie od nazwiska kompozytora - znamienitego gocia
Paacu wzia nazw 120-osobowa sala szkoleniowa. Miejsc
do przeprowadzania grupowych
spotka w budynku jest jednak
wicej. Najmniejsza sala pomieci 15 osb. Dla najbardziej wymagajcych do dyspozycji jest
natomiast Etiuda, gdzie miejsce siedzce znajdzie 200 osb.
Tam znajduje si take system
naganiania scenicznego, rzutnik podsufitowy z ekranem, mikrofony, cza HDMI i S-Video,
wskaniki laserowe, a nawet parkiet do taca. Poczenie zabytkowych wntrz z nowoczesnym

rozwizaniami doceniy ju tysice osb.


- Warto pamita, e nasz
obiekt to take hotel - przypomina Karina Grucza z Paacu
Romantycznego. - Jestemy
w stanie zapewni nocleg 120
osobom. Dziki temu moemy
obsuy naszych klientw od
A do Z.
Nie sam prac czowiek yje.
Dobry klimat w firmie gwarantuj m. in. zgrani pracownicy.
Idealn okazj do utrzymania
ducha zespou s spotkania integracyjne. Paac Romantyczny
jest wymarzonym miejscem do
organizacji tego typu wydarze.
- Dysponujemy terenem
o powierzchni 16 hektarw - wyjania Karina Grucza. - W parku
i okolicach moemy zorganizowa biesiady, pikniki czy kolacje
grillowe. Miejsca u nas nie brakuje. Niech wiadczy o tym fakt,
e w czerwcu gocilimy 5 tysicy osb na pikniku rodzinnym.
Jak mona jeszcze spdzi
wolny czas ze znajomymi z pracy? Do dyspozycji jest tor dla
quadw, korty tenisowe, boiska,
cieki rowerowe czy stawy (ktre posuyy do imprezy z amfibi w roli gwnej). Wsppraca

z tutejsz szko pozwala rozszerzy ofert infrastruktury sportowej.


- Przy takich okazjach warto
wzi pod uwag zajcia budujce relacje w naszej firmie - radzi
Karina Grucza. - Std odbyy si
u nas np. wsplne budowanie
tratwy czy mecz paintballa.
Co jednak w sytuacji, gdy
pogoda si nieoczekiwanie zepsuje lub po prostu temperatura
Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

odstrasza od przebywania w plenerze?


- Wtedy wielu z naszych goci wybiera spa - podpowiada
Karina Grucza. - Mona np.
wynaj stref mokr z jacuzzi
i przernymi kpielami - piwnymi, szampaskimi czy ranymi. Osobom, ktrym mrz
jest nie straszny, moemy zaproponowa kulig z pochodniami,
grzace i ognisko.

Paac Romantyczny to take


wykwintna restauracja, idealne
miejsce na organizacj wesel,
wydarze kulturalnych czy po
prostu klimatyczny kompleks
wypoczynkowy. Warto doda,
e obiekt ma bardzo dobre poczenie komunikacyjne. Z toruskiej Starwki dojedziemy tutaj
w kwadrans, a z wza autostradowego Toru-Pnoc (Turzno) w 5 minut!

22

GMINA OBROWO

Region szans i moliwoci


Cakowita powierzchnia gminy zajmuje 162 km2 i swoim zasigiem
obejmuje 21 soectw utworzonych
z 22 miejscowoci. Liczba mieszkacw gminy Obrowo w 2003 r.
ksztatowaa si na poziomie 8,8 tys.
osb. Obecnie jest na poziomie 15,3
tys. osb.
Gmina Obrowo stawia na konsekwentne dziaania, dziki ktrym
mieszkacy mog korzysta i korzystaj z coraz lepszych drg, infrastruktury sportowej, a dzieci osigaj
coraz lepsze wyniki w nauce, uczc
si w dobrze wyposaonych szkoach
pod wykwalifikowanym okiem pedagogw.
- Staramy si, eby rozwj naszego
samorzdu by jak najbardziej harmonijny podkrela wjt Andrzej Wieczyski. - Inwestujemy we wszystkie
sfery, ktre podlegaj samorzdowi
gminnemu. Wsppracujemy z samorzdem wojewdzkim i powiatowym,
eby we wsppracy realizowa zadania o szerszej skali, np. budowa drg
rowerowych czy przekazanie przez
gmin gruntu pod budow nowego
komisariatu policji w Dobrzejewicach, ktry bdzie suy mieszkacom trzech gmin, dbajc o bezpieczestwo ludzi i ich mienia.
Tereny gminy Obrowo s bardzo
urokliwe i sprzyjaj rozwojowi turystyki, rekreacji, a take inicjatywom
sportowym. Gmina na realizacj szeregu swych zada pozyskuje take
rodki unijne.

Rubinowy Hit dla gm. Obrowo otrzymuje wjt Andrzej Wieczyski

Wyremontowany dworek szlachecki w Obrowie, siedziba UG Obrowo

Rozwj budownictwa domw jednorodzinnych w Brzozwce i okolicach

Rozwj budownictwa domw jednorodzinnych w Osieku nad Wis

Dane teleadresowe Urzdu:


Urzd Gminy w Obrowie
ul. Aleja Lipowa 27
87-126 Obrowo
tel./fax. 56 678 60 22 wew. 135

Widok wsi Kawczyn

www.obrowo.pl
obrowo@obrowo.pl
Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

Od 2015 r. dziki uchwale radnych,


mieszkacy gminy mog ubiega
si o refundacj czci poniesionych
kosztw kwalifikowanych na zakup
i monta kolektorw sonecznych lub
powietrznych pomp ciepa do podgrzewania wody, wytwarzajcych ciepo z energii odnawialnej. Do chwili
obecnej zrefundowano koszty 74 osobom za czn kwot 222 tys. z. Przez
12 lat wydano na inwestycje gminne
ponad 150 mln zotych.
W 2016 r. dochody gminy zaplanowano na kwot ponad 55 mln. z,
a wydatki na kwot ponad 57 mln. z.
Przewidziano realizacj szeregu inwestycji na ponad 7,6 mln. z, a wrd
nich uruchomienie linii autobusowej
MZK. Dziki uzgodnieniom midzy
samorzdami, toruski MZK rozpocznie obsug gminy Obrowo po
wakacjach. Uruchomienie linii autobusowych nie tylko zaspokoi potrzeby transportowe mieszkacw gminy,
ale take w znacznym stopniu przyczyni si do poprawy przejezdnoci
pojazdw w godzinach szczytu na
drodze krajowej nr 10.
Wydatki na inwestycje i biec
dziaalno gminy s z roku na rok
wiksze, albowiem Obrowo jest obecnie jedn z najlepiej rozwijajcych
si gmin w powiecie, a nawet w wojewdztwie, co dostrzega kapitua
Konkursu Gospodarczo Samorzdowego Region Kujawsko-Pomorski
oraz Pomorski, przyznajc gminie
Obrowo Rubinowy HIT za modernizacj dworku szlacheckiego siedziby
UG w Obrowie w czerwcu 2016 r.
- Takie wyrnienia ciesz, ale te
mobilizuj do dalszego dziaania na
rzecz Naszych Maych Ojczyzn - podkrela wjt Andrzej Wieczyski.

GMINA CZERNIKOWO

23

Gmina Czernikowo
nowy wymiar rozwoju
Aktywno inwestycyjna gminy
Czernikowo od lat cieszy swymi
efektami spoeczno lokaln.
Kadego miesica w rnych zaktkach gminy trwaj prace nad
popraw jakoci ycia mieszkacw w sferze infrastrukturalnej,
ochrony rodowiska czy rozwoju
kultury i edukacji. Ju w chwili
konkursowych debiutw unijnego programowania 2007-2013
gmina Czernikowo wykazywaa
si aktywnoci w pozyskiwaniu
rodkw zewntrznych w ostatnich czterech latach staa si
wzorem na arenie wojewdzkiej,
co odzwierciedlay m.in. kolejne
rankingi samorzdw.
Dochody wasne gminy nie
gwarantuj wielu moliwoci
w zakresie poszerzania inwestycyjnych horyzontw i wydawa by
si mogo, e Czernikowo skazane
jest na stagnacj oraz - w najlepszym razie - mozoln ewolucj.
Prorozwojowa wizja zarzdzania

gmin, od lat realizowana przez


wjta i radnych, w poczeniu ze
sprawn administracj owocuje
jednak niespotykan wrcz inwestycyjn dynamik. W cigu
ostatniego czterolecia gmina urosa wrcz do synonimu maksymalizacji pozyskiwania rodkw
zewntrznych, co potwierdza dynamika i zakres podejmowanych
przedsiwzi oraz ich oglny produkt zmiany na lepsze.
Mimo, i rodki suce remontom i przebudowom drg stanowi
jedne z najbardziej akomych kskw dla samorzdw, moliwoci
ich zdobycia s bardzo ograniczone. Gmina Czernikowo potrafia
jednak w tych trudnych warunkach doprowadzi stan podlegych
jej odcinkw drogowych do wysokiej jakoci. W ostatnich czterech
latach na drogi wydano ponad
10 mln z, z czego 40% stanowio
wsparcie z zewntrz. W zakresie
kanalizacji i sieci wodocigowej
kwoty s jeszcze bardziej impo-

Staram si o jak najszybszy rozwj naszej gminy


z maksymalnym udziaem

rodkw zewntrznych

nujce inwestycje te pochony


niemal 14 mln z, z czego unijne
wsparcie pokryo ponad poow
tej sumy. Dla samorzdu, ktrego
budet oscyluje wok 35 mln zotych, to niewtpliwy sukces.
Dbao o rozwj gminy ma
charakter zrwnowaony i nie
zamyka si w sztywnych ramach
drg i kanaw tocznych. W sferze inwestycji zwizanych z kultur i edukacj gmina Czernikowo take ma si czym pochwali.
wiadomo wagi wyksztacenia
w kontekcie zmian pokoleniowych i istotnoci
inwestowania we
wasn przyszo
sprawia, e rodki
unijne, intensywnie pozyskiwane
przez samorzd,
regularnie
poprawiaj
jako
warunkw edukacyjnych. Sztandarowym efektem
dziaa podejmowanych w tym zakresie jest obiekt

dydaktyczno-widowiskowy przy
czernikowskim Zespole Szk;
przed rokiem zakoczono te rozbudow najwikszej szkoy podstawowej na terenie gminy, znajdujcej si w Czernikowie. Warto
wspomnie o niemal w caoci
sfinansowanym ze rodkw unijnych przedsiwziciu dotyczcym
przeciwdziaania
wykluczeniu
cyfrowemu, dziki ktremu w zestawy komputerowe z dostpem
do szerokopasmowego Internetu
wyposaono pracownie wszystkich gminnych placwek edukacyjnych, bibliotek, wietlic oraz
czterdziestu beneficjentw indywidualnych.
Wyjtkow dbao czernikowski samorzd wykazuje wzgldem
zapewnienia bazy lokalowej dla
wszelkich inicjatyw oddolnych
podmiotw je podejmujcych
przybywa z kadym rokiem, a samorzd wyciga rk do wszystkich mieszkacw gminy, nioscych ze sob dobry pomys. Na
budow, modernizacje i wyposaenie wietlic wiejskich pozyskano
w ostatnich latach ponad 2 mln z,

Zdzisaw Gawroski

Wjt Gminy Czernikowo

co w poczeniu z wybudowanymi
placami zabaw (ktrych na terenie
gminy cznie jest ju 17), czyni
gmin Czernikowo przyjazn rodzinie i spoecznociowej integracji.
Prba opisania wszystkich
realizowanych przez samorzd
gminny inwestycji skutkowaaby
wydaniem wielostronicowej publikacji z oceanem liczb do przebrnicia. Suche dane nawet w czci nie oddadz jednak tego, czego
uczy przygldanie si wszystkim
tym zmianom na wasne oczy.
Warto wic zawita do Czernikowa i okolic, a moe nawet wdroy
tre promocyjnego hasa Przyjed, zobacz, zosta. Mieszkacy gminy mog by pewni, e ich
okolica bdzie kwitn z kadym
kolejnym rokiem i tak, jak gospodarz z umiechem przyjmuje goci, wiedzc, e otwiera przed nimi
drzwi do czystego i zadbanego domostwa, tak oni mog z dum powita wszystkich przyjezdnych, bo
ich gminne siedlisko kwitnie przez
cay rok.

Sztandarowym efektem dziaa podejmowanych w tym zakresie


jest obiekt dydaktyczno-widowiskowy przy czernikowskim Zespole
Szk; przed rokiem zakoczono te rozbudow najwikszej szkoy
podstawowej na terenie gminy, znajdujcej si w Czernikowie

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

24 GMINA ZAWIE WLK.

Jestem swojakiem
O swoich korzeniach, dotychczasowych inwestycjach
oraz wizji samorzdu w kolejnych latach rozmawiamy
z Janem Surdyk, wjtem gminy Zawie Wielka
Atrakcyjne tereny w gminie zachcaj do osiedlania si tutaj. Za tym
id konkretne inwestycje, np. w baz
edukacyjn.
W tym zakresie zaszy naprawd
ogromne zmiany w ostatnich latach,
zarwno w budynkach publicznych
jak i prywatnych. Powstay dwa
nowe przedszkola w Grsku i Rozgartach. Poprawilimy znaczco warunki w szkole w Przysieku, a obecnie trwa rozbudowa tego obiektu
o sal gimnastyczn. Poprawilimy
take baz sportow w Rzczkowie.
Wszystkie nasze obiekty posiadaj rwnie tablice multimedialne,
a przy kadej szkole jest plac zabaw.
Sporo zmienio si w przypadku
wietlic wiejskich.
Rok temu oddalimy nowy obiekt
dla mieszkacw Zarola Cienkiego. Wyremontowalimy take
wietlice w Siemoniu i Toporzysku.
Stosunkowo spore fundusze trafiy do Toporzyska, Starego Torunia
i Pdzewa.
W 2013 roku w Rzczkowie powsta
zakad komunalny. W jakim celu?
Pracownicy zakadu zajmuj si m.
in. transportem dzieci czy obsug
PSZOK-u. Jednak najwaniejsze jest

wiadczenie usug wodno-kanalizacyjnych. Bardzo du wag przywizujemy do ochrony rodowiska.


Std take inwestycja w kolektor
midzy Przysiekiem a Grskiem
pozwalajcy na wyeliminowanie
odoru, na ktry skaryli si mieszkacy. Warto tu take wspomnie
o innych inwestycjach. Za blisko 8
milionw zotych wybudowalimy
pompowni przeciwpowodziow
w Czarnowie, ktra ma zapobiec
powtrce z wylewu Wisy w 2010
roku. Ochrona rodowiska to take
powstanie blisko 250 przydomowych oczyszczalni posadowionych
tam, gdzie budowa kanalizacji jest
niemoliwa.
Gmina wdroya take fundusz soecki, na ktrego realizacj przeznaczono kwot ok. 500 tysicy zotych.
Jak ocenia Pan efekty takiej partycypacji?
Zdecydowanie pozytywnie. Lokalne
spoecznoci dostaj skrzyde. Popatrzmy chociaby na koa gospody
wiejskich, ktre nam si odrodziy.
Dziki tym pienidzom soectwa
mogy zakupi np. chodnie, aby nasze gospodynie mogy si spenia
kulinarnie. Tutaj jest take dua zasuga sotysw, z ktrymi spotykam

Jan Surdyka, wjt gminy Zawie Wielka, przemawia podczas otwarcia wietlicy w Zarolu Cienkim.

si co 2 miesice.
Jedn ze sztandarowych pozycji
w inwestycjach s drogi. Przez cztery lata ich stan si poprawi?
Nasza gmina jest rozlegym samorzdem, na terenie ktrego ley 300
km drg. Na ile moemy, pozyskujemy rodki z Unii Europejskiej. Jednak poza budow i naprawianiem,
udaje si nam oszczdza. Zakupilimy bowiem maszyn do naprawy nawierzchni. Poza stworzeniem
nowych miejsc pracy oszczdzamy
100 tysicy zotych rocznie. Dziki
cisej wsppracy z innymi jednostkami powsta take chodnik midzy
stolic gminy a Pdzewem, a w planach jest budowa cieki rowerowej
z Torunia do szkoy w Grsku.

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

Przemylane dziaania dla dobra


gminy to zapewne wynik bogatego
dowiadczenia oraz znajomoci terenu.
Jestem swojakiem. Urodziem si
w naszej gminie i tutaj pracowaem,
wic znam j od podszewki. Kierujc duym przedsibiorstwem i penic przez 12 lat funkcj radnego
powiatowego, udao mi si zdoby
na tyle dowiadczenia, aby spokojnie kierowa rozwojem gminy.
Przed Panem jeszcze ponad dwa lata
obecnej kadencji i niewykluczone,
e bdzie Pan wjtem take pniej.
Jak wyobraa Pan sobie gmin za 4
lata, gdy bdziemy wydawa 200.
numer naszego dwutygodnika?
Chcemy dalszego rozwoju. W przy-

padku edukacji zaley mi na zabezpieczeniu w 100% potrzeb


mieszkacw, jeli chodzi o miejsca
w szkoach. Chcemy zlikwidowa
dwuzmianowo w naszych placwkach owiatowych oraz planujemy
rozbudow istniejcych, np. w Grsku o oddzielny obiekt dla tamtejszej szkoy muzycznej. W kolejnych
latach poprawimy take poziom
skanalizowania i dostpu do przydomowych oczyszczalni oraz infrastruktur drogow. Od 1 wrzenia
rusza nowa linia autobusowa Toru
- Przysiek - Rozgarty. Prawd mwic, ju do tej pory udao si zrobi
tyle, e trudno to wszystko spamita. Chc, by nasza gmina bya jak
najlepsz alternatyw do mieszkania i inwestowania.

REKLAMA

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

25

26

REPORTA

Synowie i wnuk Rusajki

Tekst opublikowany
w 51. numerze
Poza Toru

To musiaa by kltwa. Pierwszy z braci powiesi si z rozpaczy. Drugi wybra sznur, bo


bardzo ba si alkoholowych diabw. Jego syn te nie yje. Ciao matka wykrada, eby
nie spocz w przekltej ziemi

Autor: Radosaw Rzeszotek


Zdjcie: ukasz Piecyk
W Silnie nad Wis powiadaj,
e kto nosi na czole bruzd, ten
nie skona w swoim ku. Takiemu pisana mier gwatowna, na
przykad na wojnie albo na sznurze, pod wod, na poboczu drogi.
Do domu Jadwigi Baranowskiej
mier przywdrowaa z Leningradu i wcale nie znaczya swoich ofiar
fad skry na czole. W tej rodzinie
cia rwno wszystkich chopw.
Do ostatniego, ktry skona niedaleko domu swojej babki.
Jak nazywaa si naprawd i kim
rzeczywicie bya, nikt ju si nie
dowie. Jadwiga Baranowska w Silnie w gminie Obrowo pojawia si
tu po II wojnie wiatowej. Przysza
z radzieckim wojskiem. Zamiast
pj dalej, na Berlin, wolaa zosta
we wsi nad Wis w czerwonym,
murowanym domu. Pono mia bardzo solidny dach i rosy wok niego drzewa owocowe. Na ziemiach,
z ktrych pochodzia, takie sady byy
tylko przy biurach naczelnikw kochozw.
- Co z niej za Baranowska, to
przecie bya prawdziwa Rusajka,
a polskie nazwisko przyja, eby

sobie u nas uatwi wspominaa


Stefania Balewska z Silna swoj ssiadk. Po co si zarzekaa, e jest
Polk, jak zaciga gorzej jak tamci
ze Lwowa. Pewnie si baa, e ludzie Rusajki tu nie bd powaa.
Dlatego wci powtarzaa, e ona
do Polski przysza w mundurze jako
wyzwolicielka.
Dzi w Silnie nikt ju nie pamita, jak Baranowska ubrana bya pod
koniec stycznia tysic dziewiset
czterdziestego pitego. Pami si
zatara, grobw ludzi z tamtych czasw ju nie ma. Na wsi mao kto
oglda si za siebie.
- Mwia mi, e bya pielgniark,
ale wiadomo po co pielgniarki szy
za wojskiem Stefania Balewska
umiechaa si szeroko. No i ona
do roboty taka szybka nie bya. Jak
czowiek w polu robi, to przecie od
razu wida byo, kto grabie ma do
rki, a kto do dupy.
Kolektyw sucha
W powojennym Silnie ludzi
byo mao. Mieszkay tu w zasadzie
tylko dwie polskie rodziny Ma-

lanowskich i Popawskich. Reszt


domw wznieli Niemcy. Gdy zbliali si onierze Armii Czerwonej,
wikszo z nich ucieka do resztek
Rzeszy, pozostawiajc za sob domy,
zagrody, obory, maszyny rolnicze
i sady.
- Pamitam z opowiada babci,
e czas wejcia Armii Czerwonej zapamita kady, kto wtedy w Silnie
mieszka mwi Pawe Malanowski,
rodowity mieszkaniec Silna, w ktrego yach pynie krew obu najwikszych miejscowych rodzin. Niemcy uciekali, jak si dao - pieszo, na
wozach albo wierzchem. Na niewiele to si zdao, bo podobno prawie
wszyscy zginli podczas przeprawy
przez Wis. Przyszo jednak nowe,
bo osiedlili si tu zupenie nowi ludzie.
Jadwiga Baranowska nie urodzia
si w Polsce, ale szybko wstpia do
Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Na zebraniach partyjnego kolektywu nieraz przedstawiano j jako
cr Miasta Bohatera Leningradu.
A ona zacigajc, opowiadaa dzieje
bohaterskich ludzi radzieckich, ktrzy goymi rkami obronili miasto

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

przed faszystowskim najedc. Po


zebraniach kolektyw przechodzi do
mas, czyli pod sklep, na wdk. Tam
Jadwiga Baranowska opowiadaa ju
inne historie. O zjadanych szczurach, a dzieciach, ktre smakuj
inaczej ni nawet szynka dojrzaych
kobiet i o tym, e nie ma nic silniejszego od chci przetrwania
Ucieczka przed Wigili
- Cho w szkole pracowaa jako
wona, to zachowywaa si i ubieraa jak dyrektorka wspomina Joanna Balewska, dawna nauczycielka
w nieistniejcej ju szkole w Silnie.
Nie by to czowiek bezkonfliktowy,
co byo wida zwaszcza po jej modszym synu, Piotrze - bardzo zdolnym i inteligentnym uczniu, jednak
jego relacje z matk ukaday si
wprost tragiczne. W latach 70-tych
szkoa nie miaa takich uprawnie
jak dzi i nawet kiedy widzielimy, e
dziecko w domu bito, niewiele dao
si zrobi.
Na wsi nawet to, co dzieje si za
zamknitymi drzwiami, nie jest tajemnic. W Silnie wszyscy wic wie-

dzieli, e Baranowska synw traktowaa nierwno. Starszy Mirek by jej


oczkiem w gowie. Modszego Piotra
codziennie tuka pogrzebaczem.
Zacz si jka, odzywa si coraz
rzadziej. Gdy mia osiem lat, przed
Boym Narodzeniem uciek z domu.
Dotar do granic znanego mu wiata
do sosnowego zagajnika nad Wis, ptorej godziny drogi od domu.
Przemarznity i posiniaczony.
- Ona go nie lubia, bo przypomina jej ma wspominaa Stefania
Balewska. Nie tylko by do niego
podobny i mia jego postur, ale te
agodno. To j zawsze denerwowao, bo ona wolaa silnych chopw,
takich ajdakw
Kiedy Piotr skoczy 22 lata, na
pami zna ju wszystkie wspomnienia matki z oblonego Leningradu. Gow pen mia okrutnych
wojennych opowieci, blizny po pogrzebaczu przestay ju bole, a tsknota za wiatem bez wyzwisk i przemocy nie dawaa mu spa.
- Powiesi si na starej sonie niedaleko domu dodaje Joanna Balewska. - Mao kto nie myla wtedy,
e powiesi powinien si Mirek, bo

REPORTA
Przed mierci Jadwiga Baranowska prbowaa zaszczepi we wnuku dobre wychowanie. Pogrzebacz
w ruch poszed nieraz, ale Sebastian
nie da si zama jak wuj. Ktrego
razu odda babce z nawizk. Wicej
ju przed pogrzebaczem broni si
nie musia. Babka wkrtce zmara.
- Na jej pogrzebie nie byo zbyt
wielu ludzi, mao kto j lubi, cho
w kociele przesiadywaa caymi
dniami dodaje Joanna Balewska.
Nie wiem czemu, ale wanie wtedy
przypomniao mi si, jak namawiaa
moj mam, eby wyrzucia z domu
syna swojej zmarej siostry, ktry
wychowywa si razem z nami.
Zosta tu do mierci

Dom Jadwigi Baranowskiej dzi jest opuszczony. Ze wspomnie Leningradu zostay tylko
okulary.

by z niego le i pijak, zwyky trute.


Mirek mierci brata przej si
bardziej ni matka. Przez kolejne
lata swojej choporobotniczej kariery zapija si czym popado, wznoszc kolejne toasty za pami o Piotrze.
- Poza piciem nie robi w zasadzie
nic mwi mieszkacy Silna. Od

rana przesiadywa pod sklepem, czasem najwyej zaapa jak dorywcz


robot. Ale wszystko co zarobi, od
razu przepija.
Jakim cudem udao mu si znale kobiet, nie wie nikt. Przecie
Mirek ani pikny, ani mdry, tym
bardziej bogaty. Co jednak w sobie
mie musia, bo udao mu si spo-

dzi syna, Sebastiana. Na swj wzr


i podobiestwo. Chopak odziedziczy pewno siebie po babce, a tg
gow po ojcu. Kiedy dors, zacz
mu szybko towarzyszy w debatach
pod sklepem. Ojca rozpieraa duma,
kiedy syn wypi pierwsz szklank
wdki bez skrzywienia, mimo e
mia jeszcze mleko pod nosem.

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

Mirek matk przey o ledwie


par lat. Spdza je na nocnych walkach z alkoholowymi potworami.
Ssiedzi wielokrotnie syszeli jego
ryki i wrzaski, ktrymi broni si
przed delirycznymi zjawami. A
wreszcie przypomnia sobie, jak brat
uwolni si od matki. Znalaz swoj
sosn. Tak sam.
Po mierci ojca Sebastian zmieni si, ale na gorsze. Zaczepia,
wyzywa, obraa kogo tylko mg,
a do roboty mia dwie lewe rce. Zamieszka w domu babki. Podobno
matka namawiaa go, eby wyprowadzi si z tego przekltego miejsca,
ale on powtarza, e pjdzie w lady
babki i zostanie w Silnie do mierci.
- Chopaki na wsi rne maj
charakterki, ale nawet nasze wiejskie
obuzy Sebastiana wolay omija
mwi mieszkacy Silna. Nie dla-

27

tego, e taki niebezpieczny, po prostu nikt go nie lubi. Mia w sobie co


zego. Cokolwiek mwi, cokolwiek
robi, zawsze chcia czyjej krzywdy
albo sprawi komu przykro.
Kilka miesicy temu Sebastian
o mao nie postrada ycia, kiedy
jeden z jego ssiadw straci cierpliwo do powtarzajcych si obelg
i zoliwoci pod adresem chorego
czonka rodziny. Po tamtej bjce
przez kilka tygodni chodzi z podbitymi oczami.
Pod koniec lipca wybra si nad
jezioro po wirowni, pooone kilkaset metrw od rodzinnego domu.
Chodzi tam czsto, artowa, e ma
swj kawaek play. I cho nad brzegiem stay znaki zakazujce kpieli,
Sebastian tam nurkowa.
- Nie ma co ukrywa, popilimy
tego dnia tgo mwi ssiad Sebastiana. - Odpyn od brzegu kilkadziesit metrw, kiedy chyba zapa
go skurcz. Zacz mnie woa, ebym mu pomg. W pierwszej chwili
sdziem, e sobie robi arty, ale po
chwili ju wiedzielimy, e naprawd
walczy o ycie.
Koledzy siedzcy na brzegu nie
zdyli z pomoc. Sebastian znikn
pod wod. Petwonurkowie szukali
go przez trzy i p godziny.
Kiedy zwoki Sebastiana zostay
wystawione w kostnicy, pojawia si
tam jego matka. Wyja plik pienidzy i zadaa, aby ciao syna przewie do jej rodzinnego Drawska.
- Nie pozwol, eby lea w tej
przekltej ziemi - powiedziaa, zamykajc drzwi karawanu.

28

REPORTA

Na zawsze zostan Twoj ksiniczk,


Twoim Indianinem, Tato
Magda i Czarek wychowywali si w normalnych rodzinach. Byli zwykymi dziemi.
Z pozoru. Zamknite drzwi ich mieszka skryway sekrety. Ojca pedofila i alkoholika
MAGDA
Lato 1993 roku. Mama kupia
mi nowy plecak i kredki wiecowe. Miay starczy na cay rok.
W sierpniu mama podpisaa mi
zeszyty. A ja narysowaam dwa
due kwiatki na pierwszej stronie.
W tym samym miesicu ojciec mia wypadek. Mama cigle
pakaa. Nie wiedziaam, e kilka
miesicy pniej, to moje oczy
bd pene ez, a wypenia je bdzie strach.
Wrci ze szpitala. Mama pracowaa. A ja siedziaam z ojcem.
Cae dnie. I noce. Przyszed do
mnie, gdy bya burza. Wszed do
pokoju i pooy obok. Mocno
przytuli. Tak jak jeszcze nigdy.
Zapyta, czy mi nie zimno. Jego
rka znalaza si pod moj bluzk. Zadraam. Gadzi moj pask klatk piersiow. Chciaam

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

krzycze. Baga eby przesta,


wyrwa si. Nie umiaam moje
minie byy wiotkie i jakby pozbawione siy.
Caowa mnie
Dotyka tam, gdzie nie powinien.
Jeste moj ma ksiniczk powtarza. Cigle grzmi
to w mojej gowie. Jak w czasie
burzy. Jego do wsuna si
w moje mae, pasiaste spodenki.
Dostaam je od babci pod choink. W takim rowym pudeku
z Myszk Miki. Czuam co twardego na plecach. Pot kroplami
spada na moj twarz. Byo mi
duszno.
Brzk klucza w zamku. Mama
wrcia. Porwa si jak szalony.
Otar moim misiem Pikiem twarz
i pobieg do przedpokoju. Ucie-

REPORTA

oja kolej. Pokazywa


co mam robi. Dysza i jcza.
Nie by miy jak zwykle. Zapa
mnie silnie za twarz.
szya si, e na ni czeka. Wziam Pika do ka. Poprawiam
ramiczko koszulki. Przytuliam
si do poduszki na ktrej czuam
jego zapach.
Przyszed wrzesie. Poznaam inne dzieci. Miay normalne
domy. Dziewczynki nie byy kochankami swoich ojcw. Mam
widywaam rzadko. Niedugo
miaa nastpi zamiana rl. Robi
z tego wielkie wydarzenie.
Ceremonia
Moja kolej. Pokazywa co
mam robi. Dysza i jcza. Nie
by miy jak zwykle. Zapa mnie
silnie za twarz.
Jeli kto si o tym dowie,
jeli piniesz chocia swko koleaneczce, albo mamusi zabij
Ci, rozumiesz?
Widziaam, czym jest mier.
Babcia zmara.
W kocu wrci do pracy

i przyszed koniec roku szkolnego. Mama kupia mi rower. Od


ojca te miaa dosta nagrod.
Nasz.
Skoczyam 14 lat a mama zostaa wysana na delegacj ju
nie wrci wczeniej z pracy. Byam pewna posunie si o krok
dalej.
Nie myliam si.
Zgwaci mnie pierwszego
dnia. Rzuci na ko w ich sypialni. Rozebra i patrzy. Ten
wzrok by najgorszy. Gaska
delikatnie. Chciaam wydrapa, wyrwa skr. Kolejny krok
w zwizku by za nami.
W moim yciu pojawi si Czarek. Ojciec nie zna umiaru.
Nie mwiem na prno,
e jeste tylko moja powtarza
po kadym gwacie. Co jaki
szczeniak moe Ci zapewni?
Gdy miaam pitnacie lat,

zmar. Na zawa. W czasie pogrzebu nie umiaam uroni ani


jednej zy. Mama. To ona godzinami przesiadywaa na cmentarzu. A ja nie umiaam jej powiedzie prawdy.
CZAREK
Ojciec pi. Codziennie. Mama
godzinami staa przy oknie i palia papierosy. Wraca pno. Zanim to wszystko si zaczo, by
kim.
Wysoko postawiony facet.
Mama nigdy nie pracowaa. Ssiedzi patrzyli z zazdroci zza
firanek, jak nam si wiedzie. Potem byy urodziny kolegi, nadgodziny, impreza firmowa.
Alkohol i kradziee za to
zwolnili go z pracy. Popraw nastroju byli tylko kumple. Tacy,
ktrzy bij swoje ony i odbieraj im zasiki. Wdka bya najwaniejsza. Zawsze go broniem.
Dopki nie zacz bi i nas. Stracilimy mieszkanie. Mama posza do pracy. Czuem si wtedy
jak gowa rodziny. Chciaem jej
broni. On mg przestawi mnie
jednym ruchem rki.
Policja. Sygna karetki. Kto
zgosi, e ojciec prbowa wama si do garau ssiadw.
Myla, ze na policj zadzwonia
mama. Wycign ze spodni pasek i zabra j do duego pokoju.
Drzwi zamkn na klucz.
Krzyczaa.

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

29

Tekst opublikowany
w 20. numerze
Poza Toru
Autor: Milena Kaszuba

Tak gono, e nie syszaem


wasnego paczu. Siedziaem pod
drzwiami, dopki ich nie otworzy. Mama wyldowaa w szpitalu. Ze zaman rk i odbitymi
nerkami.
Obraem inna taktyk. Przed
jego powrotem umalowaem sobie buzi na podobizn Indianina. Widziaem, e oglda takie
filmy. Wszed do domu na czworaka. Macha rkoma na wszystkie strony. Mama odsuna mnie
od niego. Baa si, e na mnie
zwymiotuje. Zasn. Rozebralimy go. Nastaa cisza przed burz. Zerwa si wiatr. Okno trzasno. Wpad w sza. Na pierwszy
ogie poszed prezent lubny
biaa waza. Mama zabraa nas
ubranych ju w pidamy. Zamkna mieszkanie od zewntrz.
U ssiadw z naprzeciwka syszelimy jak tucze wszystko po
kolei. Gdy wrcilimy trzeba
byo uwaa, eby si nie skaleczy. Porcelana, glina i szko byy
wszdzie.
Rano wsta i milcza. Mamie

chyba te byo tak wygodniej.


Po tym jak pobi mnie i Patryka,
kablem od kuchenki, mama zoya pozew. Nowe ycie w innym
miecie. Tam poznaem Magd.
Mama obiecaa nigdy wicej go
nie zobaczycie. Nie skamaa.
***
Magda i Czarek obecnie
mieszkaj w Chicago. Maj creczk . Oboje przeszli leczenie
psychiatryczne.

Od redakcji:
Reporta naszej redakcyjnej koleanki Mileny
Kaszuby otrzyma wyrnienie w prestiowym
konkursie im. Macieja
Szumowskiego. Na czele
kapituy konkursowej zasiada Stefan Bratkowski

30

SPORT

Idol na wycignicie rki

Tekst opublikowany
w 23. numerze
Poza Toru

Marzeniem niepenosprawnego chopaka z Grbocina byo spotkanie mistrza


mieszanych sztuk walki, Mameda Khalidova. Poza Toru je speni. Z pomoc
przyszli nasi partnerzy

Autor: Tomasz Wicawski


Zdjcie: Tytus Szabelski

Ten dzie Damian Kwarciany zapamita do koca ycia. Do ostatniej chwili nie wiedzia, dokd
jedzie. Mameda Khalidova zna
jedynie z telewizji. Kilka godzin
pniej mistrz MMA podpisywa
si na jego koszulce. Mg spojrze mu w oczy i chwil porozmawia.

W sobot 8 czerwca reprezentant
Polski pochodzcy z Czeczenii rozprawi si w Ergo Arenie z kolejnym
przeciwnikiem. Tym razem pokona legend K-1, holendra Malwina
Manhoefa. Zakadajc gilotyn,
by bezwzgldny. Przed walk i po
niej z wielkim szacunkiem odnosi
si jednak do swojego przeciwnika. W rodowisku sztuk walki jest
z tego znany. Pomimo przygotowa
do najtrudniejszej walki w karierze
znalaz we rod 5 czerwca czas, by
spotka si z chorym na dzieci-

ce poraenie mzgowe chopcem.


Okazj do spotkania by Dzie
z KSW 23 na warszawskim Bemowie.
- Nie mwilimy Damianowi,
gdzie jedzie mwi ojczym chopaka, Wiesaw. On jednak podejrzewa, e co jest nie tak, bo na
wyjazd do Ciechocinka nie zamawialibymy karetki. Wygadaa si
nauczycielka. Krzyk wypeni cay
samochd.
Idol z ringu
Bylimy razem z 17-latkiem podczas caej podry. Pomimo tego, e
nie mwi on w sposb zrozumiay
dla wszystkich, w powietrzu czu
byo odwitn atmosfer. Rodzice chopca nie umieli wyrazi, jak
wiele ta podr dla niego znaczy.
- Syn mgby oglda sport caymi dniami mwia aneta La-

Moja optyka na Rio


MACIEJ
KARCZEWSKI

W ubiegym roku, miaem wielkie szczcie bra czynny udzia


w regatach w Rio de Janeiro, ktre
byy generaln prb przed Igrzyskami Olimpijskimi. Poniewa
jestem midzynarodowym sdzi
wiolarskim, zaproszono mnie jako
przedstawiciela Europy, do tego
testu. Dla mnie bya to dodatkowo
wspaniaa okazja, aby zobaczy Brazyli, atrakcje samego Rio i troch
poczu atmosfer przygotowa, do

najwaniejszej imprezy sportowej


wiata. W wiolarstwie i polskim
sporcie siedz ju ponad 30 lat,
chyba dlatego redakcja Poza Toru,
zaprosia mnie, abym w jej jubileuszowym 100 numerze, podzieli
si z Pastwem moimi spostrzeeniami o zakoczonych dopiero co
IO.
A to chociaby dlatego, e
od wielu lat, toruscy olimpijczycy, to wanie wiolarze. Pierwszy
medal olimpijski dla Torunia, to

skowska, matka chopca. Mamed


jest jego idolem. Oglda wszystkie
jego walki. A teraz bdzie mg go
zobaczy, dotkn i usysze. On
wszystko rozumie. Nie zapomni
tego nigdy.
Do Warszawy dotarlimy chwil po 16. Meneder zawodnika,
z ktrym bylimy umwieni, telefon odebra od razu. Damian zosta
wpuszczony do pomieszcze niedostpnych dla wszystkich fanw.
Kilka minut pniej rodzice chopaka mogli przekaza Khalidovowi prezent przywieziony z Torunia
serce z piernika, figurki osioka
i flisaka symbole toruskiej Starwki.
- Podziwiam takich ludzi
mwi Mamed Khalidov. To wielkie powicenie, za ktre na pewno
Bg im wynagrodzi. Wida w tej
rodzinie wielk mio, chocia nie

przecie wiolarskie srebro ukasza


Pawowskiego w Pekinie w 2008.
Czy Rio byo dla Polski sukcesem? Dla wiolarstwa na pewno
tak. Mamy dwa medale, nasza mska czwrka podwjna z torunianinem Mirkiem Zitarskim bya
czwarta, inny torunianin Robert
Fuchs by pity z msk semk.
A co z reszt bardzo licznej
polskiej reprezentacji? No niestety sabiutko... W kiedy polskich
dyscyplinach, boksie, zapasach, ciarach, judo, szermierce... szkoda
wrcz gada. Po wylosowaniu Polaka z walkach eliminacyjnych, na
przeciwnikw pada blady strach.
Skrzecz, Kulej, Nastula, Baszanowski czy Supron, to nazwiska, ktre
paralioway rywali, daway pewno walki o medale. Dzi niestety,
Polak w eliminacjach to marzenie
Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

moemy zrozumie codziennego trudu, ktry wkadaj rodzice


w opiek nad chopcem. Ciesz si,
e mam takich fanw. Damian kibicuje na caego, niczego nie udaje.
Spotkanie nie byo dugie, bo zawodnika MMA goniy kolejne obowizki. Nie mogo jednak zabrakn prezentu dla 17-latka. Otrzyma
wraz z rodzicami zaproszenie na
gal KSW 23, ktra odbywaa si
w gdaskiej Ergo Arenie.
- Miaem jeden kopot, eby zadba o wyjazd Damiana do Warszawy, a teraz mam kolejny mwi wyranie wzruszony ojczym.
Niecodziennie mamy moliwo
uczestniczenia w takich wydarzeniach. Nie sta nas na dalekie wyjazdy. S jednak ludzie dobrej woli,
na ktrych mona liczy.

Problemy techniczne stany na


drodze wyjazdu chopaka do Gdaska. Co si odwlecze, to jednak nie
uciecze. Kibic MMA z toruskiego
Grbocina bdzie mg podziwia
na ywo zmagania swoich idoli
w odzi 28 wrzenia. Specjalnie do
jego potrzeb zostanie dostosowane
miejsce na trybunach, tak aby bez-

piecznie i komfortowo mg obserwowa walki.


- Ju teraz syn nie moe si doczeka mwi aneta Laskowska.
Ma w ostatnim czasie bardzo wiele wrae. W jeden dzie spotka
dwie osoby, ktre zna jedynie ze
szklanego ekranu.
Matka chopca wspomina mie
zdarzenie z warszawskiego Bemowa. Poza umwionym spotkaniem
z Mamedem Khalidovem, chopakowi udao si rwnie spotka
Mariusza Pudzianowskiego. Najsilniejszy czowiek wiata stan do
pamitkowego zdjcia i ucisn
swojego kibica. Oczy Damiana zaszy zami. Szczcia.
- Widziaem ich, naprawd ich
spotkaem mwi Damian.
W drodze powrotnej nie powiedzia ju jednak ani jednego sowa.
Musia ochon. Nie spa ca noc,
czekajc na zdjcia.
Redakcja Poza Toru dzikuje
naszym partnerom - firmom Citomed, Mat-Bud, Grabowscy Nieruchomoci oraz SM w Lubiczu za
pomoc w spenieniu marzenia Damiana Kwarcianego. Dzikujemy
Mamedowi i jego menaderowi za
yczliwo

rywali, wrcz dar losu. Przykre to


jak diabli, ale niestety prawdziwe.
Pywanie, no c, po Wojdacie
i Otylii, wiat nam uciek o dugo
basenu. Nieco lepiej wyglda lekkoatletyka, s medale, s finay, jest fenomenalna Anita Wodarczyk, ale
byy rwnie przykre niespodzianki. Fajdek do dzi pewnie nie wie,
jak to moliwe, e nie wszed do
finau rzutu motem, Kszczot nadal
szuka swoich zgubionych 5 setnych
sekundy.
Dla mnie symboliczne byo
poegnanie kulomiota - Tomka
Majewskiego. Ten wielkolud, dwukrotny zoty medalista olimpijski,
startowa w Rio ostatni raz. Zawsze
w swojej chustce na gowie, z brod
i dugimi wosami. Bardzo szkoda
siatkarzy, ktrzy cho s wiatow
czowk, nie mog zdoby meda-

lu IO od czasw Huberta Wagnera.


Cae szczcie, dobr prac wida
w kolarstwie, zarwno na szosie jak
i na torze, s Majka, Kwiatkowski
i Goa.
Podsumowujc, byo dobrze,
cho liczylimy na odrobin wicej.
Taki jest sport, cudowny konglomerat pracy, talentu i zwykego szczcia. Za to go kochamy i nerwowo
trzymamy kciuki. I niech to trwa
zawsze, bdmy z naszymi, wspierajmy, cieszmy si i paczmy z nimi.
Bo dziki nim, przeywamy nasze
uniesienia i chwil dumy z biao-czerwonej na najwyszym maszcie
i mazurka granego na olimpijskich
arenach. Oby to dao za cztery lata
w Japonii wicej medali i radoci
dla nas. Bo pierwszy dzie po Rio,
to take pierwszy dzie przed Tokio.

We wrzeniu na gali

SPORT

Liga Orlika
z Poza Toru
i Euro Drb
W trakcie ponad czterech lat obecnoci Poza Toru
na rynku zorganizowalimy turnieje na powiatowych
Orlikach. Dziesitki zawodnikw, setki widzw, niezliczone, pikarskie emocje - tym y nasz powiat.

Poza Toru

. 23 sierpnia 2016

31

You might also like