TOMCZAK i PARTNERZY
SPÓŁKA ADWOKACKA • LAW OFFICE
TOMCZAK i PARTNERZY
S P Ó Ł K A A D W O K A C K A • L AW O F F I C E
Podwale 3/9, 00-252 Warszawa, tel. (22) 33 96 500
fax (48-22) 33 96 501, e-mail: kancelaria@tomczak.pl
www.tomczak.pl
Podwale 3/9, 00-252 Warszawa, tel. (22) 33 96 500
fax (48-22) 33 96 501, e-mail: kancelaria@tomczak.pl
www.tomczak.pl
luty 2005 [numer 2/38]
Biuletyn informacyjny zawiera informacje
dotyczące kształtowania się ustawodawstwa
gospodarczego oraz jego wykładni w Polsce.
BIULETYN
Biuletyn informacyjny ma charakter wewnętrzny
i jest przeznaczony wyłącznie do wiadomości
jego adresata.
INFORMACYJNY
Dotyczy zmian stanu prawnego w okresie od dnia 16 stycznia 2005 roku do dnia 15 lutego 2005 roku.
Stan prawny na dzień 15 lutego 2005 roku.
ALERTY:
Kodeks postępowania cywilego Przypominamy, iż w dniu 5 lutego br. weszła w życie obszerna nowelizacja
Kodeksu postepowania cywilnego, wprowadzająca w nim zasadnicze zmiany. Omawialiśmy ją w poprzednim nu-
merze Biuletynu.
Podatek dochodowy od osób fizycznych Dnia 15 lutego br. Trybunał Konstytucyjny orzekł niekonstytucyjność
50% stawki podatku od dochodów osobistych. Przepisy te pozostaną co prawda w ustawie o podatku dochodowym
od osób fizycznych, nie bedą jednak obowiązywać. Trybunał bowiem podtrzymując swoją dotychczasowa linię
orzecznictwa uznał, iż podatnicy mieli za mało czasu aby zapoznać się ze zmianami w tym zakresie.
Skarga na przewlekłość postępowania Dnia 18 stycznia br. Sąd Najwyższy podjął uchwałę, zgodnie
z którą można wnieść skargę na przewlekłość postępowania powstałą przed dniem 17 września 2004 roku (tzn.
dniem jej wejścia w życie) o ile trwała ona równiez po tym dniu. (sygn. akt III SPP 113/04)
 Nowe przepisy
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej
Ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego
Nowy wolny zawód
(Status ustawy) Sejm uchwalił ustawę o zawodzie tłumacza
przysięgłego 22 października 2004 roku. Wchodzi ona w życie
27 stycznia 2005 roku wraz z sześcioma aktami wykonawczymi
w formie rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości. Jest to pierw-
sza tego rodzaju regulacja w polskiej legislacji.
Ustawa dokonuje daleko idących zmian w statusie prawnym tłu-
maczy przysięgłych, wprowadza nowe zasady dostępu do tego
zawodu i jego wykonywania, a także w istotny sposób zmienia
dotychczasowy sposób wynagradzania dokonywanych w jego
ramach czynności. Tłumacze przysięgli zostają wyjęci spod do-
tychczasowej opieki sądów, a ich nowe prawa i obowiązki po-
zwalają na sformułowanie tezy, iż mamy doczynienia z proce-
sem powstawania nowego wolnego zawodu.
(Prawo do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego)
Nowa ustawa stawia przed kandydatem na tłumacza przysię-
głego szereg wymogów. Należą do nich: niekaralność, ukoń-
czenie wyższych studiów magisterskich (jeśli nie są to studia
filologiczne, dochodzi wymóg ukończenia podyplomowych stu-
diów w zakresie tłumaczenia z danego języka), zdanie jednoli-
tego egzaminu państwowego oraz wpis na listę tłumaczy pro-
wadzoną przez Ministra Sprawiedliwości.
Najistotniejszą zmianą w tym zakresie jest wprowadzenie eg-
zaminu państwowego przed specjalnie powołaną Komisją
Egzaminacyjną, przeprowadzanego w szczegółowo określo-
nej przez rozporządzenie wykonawcze formie. Do czasu uchwa-
lenia ustawy wystarczał w praktyce dyplom ukończenia studiów
na kierunku filologia, okazywany prezesom sądów okręgowych,
od których zależało dopuszczenie do wykonywania zawodu.
Dotychczasowy tłumacze przysięgli uzyskają zasadniczo au-
tomatyczny wpis na nową listę tłumaczy.
(Nowe prawa i obowiązki tłumaczy przysięgłych) W tej ma-
terii zmiany nie są już tak radykalne, ale jednak widoczne.
Poszerzeniu uległ zakres podstawowych uprawnień tłumacza
przysięgłego – może on sporządzać i poświadczać tłumacze-
nia i odpisy dokumentów z języka obcego na język polski i od-
wrotnie, jak również może on sprawdzać i poświadczać takie
tłumaczenia i odpisy dokonane przez inne osoby. Jest również
uprawniony do tłumaczenia ustnego. Wszystkie te zadania po-
winien wykonywać ze szczególną starannością i bezstronno-
ścią, zgodnie z przepisami obowiązującego prawa, zachowu-
jąc poufność powierzonych mu materiałów.
(Zmiany w sposobie wynagradzania) Dotychczasowe uregu-
lowanie tej materii opierało się w gruncie rzeczy na stosowaniu
sztywnych stawek, zawartych w odpowiednim rozporządzeniu
2 BIULETYN INFORMACYJNY
Ministra Sprawiedliwości, za określone rodzaje tłumaczeń. Ratio
legis takiej regulacji polegało na tym, iż w przeszłości postrze-
gano zawód tłumacza przysięgłego jako nierozerwalnie zwią-
zany z organami władzy państwowej – sądami, prokuraturą itp.
W związku z tym ceny usług tłumaczy przysięgłych nie mogły
być kształtowane na zasadzie mechanizmu wolnorynkowego,
gdyż z pewnością przekraczałoby to możliwości finansowe tych
organów. Natomiast świadcząc swoje usługi innym uczestnikom
obrotu prawnego, o zdecydowanie innej kondycji finansowej,
zmuszeni byli pod groźbą nagany do stosowania tych samych,
relatywnie niskich stawek wynagrodzenia. W obliczu faktu, że
zlecenia pozapaństwowe stanowią obecnie w granicach 90%
ogółu zleceń wykonywanych przez przedstawicieli tego zawo-
du, sytuacja miała charakter wręcz patologiczny.
Nowa ustawa wprowadza dawno oczekiwane w stosunku do
podmiotów niepaństwowych uwolnienie stawek tłumaczeń, któ-
re odtąd zgodnie z zasadą wolnego rynku określane będą po
prostu w ramach umowy tłumacza ze zleceniodawcą. Sztywne
stawki pozostają w odniesieniu do zleceń organów państwa.
(Ogólnopolska lista tłumaczy i odpowiedzialność zawodo-
wa) Nowi kandydaci, którzy pomyślnie przejdą przez państwo-
wą procedurę egzaminacyjną, zostaną wpisani na ogólnopol-
ską listę tłumaczy przysięgłych, prowadzoną przez Ministra
Sprawiedliwości i dostępną w Biuletynie Informacji Publicznej,
a także uzyskają świadectwa dopuszczenia do wykonywania
zawodu.
Ustawa wprowadza także przepisy dotyczące procedury odpo-
wiedzialności zawodowej tłumaczy przysięgłych. Przyczynami
pociągnięcia do odpowiedzialności zawodowej będą niewyko-
nywanie bądź nienależyte lub nierzetelne wykonywanie usta-
wowych obowiązków związanych z wykonywaniem zawodu.
Przewidziane kary to upomnienie, nagana, zawieszenie albo
pozbawienie prawa do wykonywania zawodu, orzekane przez
specjalnie w tym celu powołaną Komisję Odpowiedzialności
Zawodowej.
(Quasi-wolny zawód) Zdaniem tłumaczy przysięgłych, nowa
ustawa, prócz szeregu pozytywnych zmian, ma poważne bra-
ki. Głównym niezrealizowanym postulatem tego środowiska
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecz-
nych
Zmiany w zakresie podstawy wymiaru
składek
(Status projektu) W Sejmie trwają prace nad rządowym pro-
jektem ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń spo-
łecznych oraz o zmianie innych ustaw. Projekt wpłynął do Sejmu
dnia 19 stycznia 2005 roku. W dniu 20 stycznia 2005 roku zo-
stał skierowany do I czytania na posiedzeniu Sejmu. Projekt
wprowadza zmiany w zakresie podstawy wymiaru składek na
ubezpieczenie społeczne dla niektórych osób prowadzących
działalność gospodarczą oraz w zakresie preferencyjnej pod-
stawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla osób
rozpoczynających działalność gospodarczą. Planowany ter-
min wejścia w życie ustawy jest oznaczony na dzień 1 kwiet-
nia 2005 roku.
(Główne założenia projektu) W chwili obecnej, na podstawie
ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz.
887, z późn. zm.) osoby prowadzące działalność gospodarczą,
niezależnie od osiąganych z tytułu prowadzonej działalności
gospodarczej dochodów (niekiedy bardzo wysokich), opłaca-
ją jednolitą, zryczałtowaną składkę na ubezpieczenia społecz-
ne. Nowe propozycje zawarte w projekcie ustawy wprowadzają
rozwiązania systemowe polegające na stosowaniu wobec tych
osób reguł uzależniających wysokość odprowadzanych skła-
dek do systemu ubezpieczeń społecznych od osiągniętego pro-
gu dochodów (albo przychodów) lub podatków z prowadzo-
nej działalności. Rozwiązanie to wprowadza spójną i jednolitą
zasadę traktowania pracowników i osób prowadzących poza-
rolniczą działalność gospodarczą. Zaproponowane w projek-
cie zmiany spowodują indywidualizację wysokości świadczeń
emerytalno-rentowych osób prowadzących pozarolniczą dzia-
łalność gospodarczą, gdyż przedsiębiorcy opłacając wyższą
składkę wypracują sobie wyższe świadczenie emerytalno-rento-
we. Ponadto, projekt wprowadza preferencyjne składki na ubez-
pieczenie społeczne dla osób podejmujących po raz pierwszy
działalność gospodarczą.
(Nowe zasady ustalania wysokości składek) Proponowana
koncepcja zakłada, że dla części osób prowadzących działal-
ność gospodarczą minimalny deklarowany dochód, stanowiący
podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne będzie
wynosił nie - jak obecnie – 60 %, lecz 70 % do 135 % w zależno-
ści od wysokości wskaźnika dochodowego, na którego wielkość
wpływają takie parametry jak dochód osiągnięty w poprzednim
roku podatkowym albo podatek ustalony za poprzedni rok po-
datkowy bądź obydwa parametry łącznie, w przypadku prowa-
dzenia kilku rodzajów pozarolniczej działalności opodatkowanej
w różnych formach. W związku z tym, przejście do przedziału
kwalifikującego do obliczenia składek na FUS od wyższej pod-
stawy wymiary będzie zdeterminowane wysokością wskaźni-
ka dochodowego. Kwoty dochodu i podatku określone w mia-
nownikach wzoru, według którego obliczany będzie wskaźnik
dochodowy, zostałyby począwszy od 2008 roku odpowiednio
podwyższane o prognozowany wskaźnik cen i towarów i usług
konsumpcyjnych określony w ustawie budżetowej i ogłaszane
w drodze obwieszczenia w Monitorze Polskim.
(Preferencyjne składki) Projekt ustawy przewiduje wprowadze-
nie preferencyjnych składek na ubezpieczenie społeczne dla
osób podejmujących po raz pierwszy działalność gospodarczą
na własny rachunek. Osoby te będą, przez okres pierwszych
24 miesięcy od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności go-
spodarczej, opłacać składki na ubezpieczenie społeczne od
podstawy wymiaru 30 % minimalnego wynagrodzenia. Takie
rozwiązanie może zdecydowanie zachęcić do rozpoczęcia dzia-
łalności i do przeznaczenia zaoszczędzonych w ten sposób
kwot na zakup maszyn, surowców produkcji itp. Z tych prefe-
rencyjnych składek na ubezpieczenie społeczne będą jednak
mogły skorzystać osoby, które w okresie ostatnich 60 miesięcy
kalendarzowych poprzedzających rozpoczęcie wykonywania
działalności gospodarczej, nie prowadziły pozarolniczej dzia-
łalności gospodarczej, a także nie wykonywały działalności go-
spodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed
dniem rozpoczęcia działalności w bieżącym lub w poprzednim
roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub
spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres
wykonywanej działalności gospodarczej. (ak)
BIULETYN INFORMACYJNY 7
 ruje się wyłącznie ogólnymi kryteriami określonymi w ustawie
(nazywanymi w doktrynie regułami dobrego sąsiedztwa), któ-
re przecież nie mogą uwzględniać indywidualnych właściwo-
ści danego obszaru, w praktyce decyzja organu jest w dużej
mierze dyskrecjonalna. Uwzględniając ponadto fakt, iż organ
przed wydaniem decyzji jest zobowiązany do uzgodnienia jej
projektu z wieloma innymi organami, z których każdemu stosow-
ne ustawy pozostawiają dużą swobodę co do oceny inwestycji
nietrudno stwierdzić, że potencjalny inwestor jest praktycznie
bezradny w zderzeniu z biurokratyczną machiną, nie wspomi-
nając już nawet o dramatycznym przeciąganiu się postępowań
w sprawach warunków zabudow y. Ustalanie dopusz-
czalnego rodzaju zabudow y na danym obszarze dopiero
w decyzji o warunkach zabudowy powoduje, że nabywca grun-
tu zamierzający zrealizować na nim inwestycję nie może być
pewien, czy tego rodzaju inwestycja w ogóle będzie możliwa.
Kwestia ta nie jest obecnie rozstrzygana w żadnym akcie pra-
wa miejscowego, lecz wynika dopiero z indywidualnej decyzji
o warunkach zabudowy. Tym samym każdy zakup gruntu na
cele inwestycyjne wiąże się z istotnym zagrożeniem dla inwesto-
ra, który nie może mieć pewności, czy dana działka nie okaże
się dla niego praktycznie bezwartościowa. Obecny stan praw-
ny skutkujący istotną ingerencją organów administracji w za-
kres prawa własności budzi więc poważne wątpliwości co do
swojej zgodności z Konstytucją.
(Eko-terroryści) Obowiązująca obecnie regulacja tworzy również
niezwykle korzystne warunki działania dla wszelkiego rodzaju stowa-
rzyszeń fundacji i innych podmiotów, których celem jest blokowanie
inwestycji poprzez wywieranie na poszczególne organy formalnych
i nieformalnych nacisków dla osiągnięcia partykularnych ko-
rzyści. Typowym przykładem tego rodzaju podmiotów są tzw.
eko-terroryści skutecznie blokujący szereg inwestycji w całej
Polsce.
(Proponowane zmiany) Projekt nowej ustawy ma na celu wyeli-
minowanie podstawowych problemów powstających na grun-
cie obecnej regulacji. Projekt opiera się na następujących za-
łożeniach:
1) Zagospodarowanie przestrzenne w gminie będzie regulowane
wyłącznie w aktach prawa miejscowego (przepisach lokalnych)
a nie w decyzjach indywidualnych. Akty te będą obejmować:
• plan przeznaczenia terenów będzie określał ogólne prze-
znaczenie poszczególnych obszarów, co do zasady ustalany
jednorazowo; tylko w przypadku, gdy gmina uzna, że na okre-
ślonym obszarze dalsza zabudowa jest niedopuszczalna może
odstąpić od sporządzania planu dla tego obszaru (w drodze
uchwały wyłączającej określone obszary spod zabudowy);
• plany zabudowy określające szczegółowe zasady zago-
spodarowania poszczególnych obszarów gminy, w tym ich za-
budowy
• gminne przepisy urbanistyczno-architektoniczne wydawa-
ne dla obszarów nie objętych planami zabudowy;
2) Planowanie przestrzenne leży w kompetencji gminy ale bez-
czynność gminy nie może stwarzać barier dla inwestycji. Wyrazem
tego założenia jest ustalenie w treści projektu, że w przypad-
ku braku planu miejscowego w gminie do 31 marca 2007 roku,
6 BIULETYN INFORMACYJNY
obowiązek sporządzenia planu przechodzi na wojewodę.
3) Pozwolenie na budowę będzie wydawane, o ile zamierzona
inwestycja spełnia warunki określone:
• w planie zabudowy albo
• w planie przeznaczenia terenów i w gminnych przepisach
urbanistyczno-architektonicznych, ewentualnie
• w samym tylko planie przeznaczenia terenów.
(Bez indywidualnych decyzji o warunkach zabudowy) W za-
kładanej koncepcji nie ma miejsca na indywidualne decyzje
w przedmiocie warunków zabudowy. Tym samym ustawa uchy-
la przepisy obecnie obowiązującej ustawy o planowaniu i za-
gospodarowaniu przestrzennym regulujące wydawanie decy-
zji o warunkach zabudowy. Warunki te będą określane z góry
w określonych aktach prawa miejscowego, a potencjalny inwe-
stor analizując stan prawny nieruchomości przed jej zakupem
będzie w stanie określić z góry, jakiego rodzaju obiekt może
być posadowiony na określonej nieruchomości.
( Renta planist yczna) Ustawa zawiera również szcze -
gó łowe regulacje dot yczące tz w. rent y planist ycznej
(a więc opłaty wnoszonej przez właściciela nieruchomości na
rzecz gminy w związku ze wzrostem wartości nieruchomości na
skutek uchwalenia lub zmiany planów miejscowych) oraz od-
powiednio odszkodowań należnych na skutek obniżenia war-
tości nieruchomości.
(Perspektywa uchwalenia ustawy) Projekt znajduje się obec-
nie na wczesnym jeszcze etapie prac a tym samym trudno
przewidzieć jego ostateczny kształt. Z pewnością należy do-
cenić już samo dostrzeżenie problemów związanych z całko-
witą dysfunkcjonalnością obecnych przepisów o zagospoda-
rowaniu przestrzennym i inicjatywę istotnych zmian dopiero
co skonstruowanego systemu. Postulatem do ustawodawcy
powinna być sugestia uwzględnienia w planach miejscowych
jak największej ilości elementów z zakresu różnych dziedzin
prawa administracyjnego, co pozwoliłoby na ogranicze-
nie ilości koniecznych uzgodnień z poszczególnymi organami
w toku procesu inwestycyjnego. Zasadniczą obawą związaną
z projektem jest natomiast ponowne optymistyczne założenie
przez projektodawców, że miejscowe plany zostaną w końcu
uchwalone – jeżeli nie przez gminę, to przez wojewodę. Ustawa
idzie w tym zakresie jeszcze dalej niż jej poprzedniczka w ogóle
nie regulując sposobu postępowania w przypadku, gdyby dla
określonego obszaru planów nie uchwalono. (mj)
jest brak utworzenia samorządu zawodowego tłumaczy przy-
sięgłych.
Argumentami za jego wprowadzeniem były dla przedstawicieli
tego zawodu konstytucyjne prawo do zawodowego zrzeszania
się i płynące z tego faktu pożytki dla wszystkich tłumaczy.
Jednakże projektodawca, którym był rząd, w uzasadnieniu
projektu tej ustawy wskazał negatywne przesłanki do utwo-
rzenia takiego samorządu, opierając się częściowo na opinii
Rzecznika Praw Obywatelskich w tej materii. Opinia ta podnosi
takie kwestie, jak tworzenie - nie zawsze korzystnej dla społe-
czeństwa - więzi solidarności zawodowej, skutkującej akcep-
tacją nieetycznych zachowań członków samorządu, monopol
usług przejawiający się możliwością wzrostu kosztów świad-
czonych usług oraz zagrożenie dopuszczania do zawodu no-
wych, nawet doskonale przygotowanych osób. (jz)
Ustawa o recyklingu pojazdów wycofanych
z eksploatacji
Minimalizacja szkodliwego wpływu
wycofanych pojazdów na środowisko
(Status przepisów) Dnia 27 stycznia 2005 roku ustawa o recy-
klingu pojazdów wycofanych z eksploatacji została podpisana
przez Prezydenta. Wejdzie ona w życie 30 dni po ogłoszeniu
w Dzienniku Ustaw. Jest ona częścią pakietu ustaw ekologicz-
nych, który wszedł w życie na przełomie 2001/2002 r. a two-
rzą go, między innymi, następujące akty normatywne: Prawo
ochrony środowiska, ustawa o odpadach, ustawa o obowiąz-
kach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektóry-
mi odpadami.
(Główne założenia) Przepisy omawianej ustawy wdrażają po-
stanowienia Dyrektywy 2000/53/WE w sprawie pojazdów wyco-
fanych z eksploatacji. Celem aktu wspólnotowego jest realiza-
cja polityki zrównoważonego rozwoju poprzez zminimalizowanie
szkodliwego wpływu wycofanych pojazdów na środowisko, w
szczególności dzięki popieraniu i promowaniu recyklingu. Ustawa
w wersji uchwalonej przez Sejm spełnia podstawowe założe-
nia pierwowzoru. Aby zrealizować cele wskazane w Dyrektywie
jej przepisy przewidują stworzenie efektywnego systemu zbie-
rania, przetwarzania i odzysku odpadów. Głównym ogniwem
sieci w zakresie przetwarzania pojazdów wycofanych z eksplo-
atacji są stacje demontażu, w których będą wykonywane na-
stępujące czynności:
• usuwanie z pojazdów wycofanych z eksploatacji elemen-
tów i substancji niebezpiecznych
• wymontowywanie z tych pojazdów przedmiotów wyposa-
żenia i części nadających się do ponownego użycia oraz ele-
mentów nadających się do odzysku lub recyklingu.
(Zakres przedmiotowy) Przepisy aktu prawnego stosuje się do
pojazdów wyprodukowanych na terytorium kraju, wprowadzo-
nych na terytorium kraju w drodze importu lub wewnątrzwspól-
notowego nabycia oraz odpadów powstałych z tych pojazdów.
Uregulowania ustawy nie dotyczą pojazdów historycznych.
(Zakres podmiotow y) Obowią zki w ynikające z usta-
w y obcią żają w głównej mierze przedsiębiorców wpro -
wadzających pojazdy, którymi są producenci, importerzy
i dokonujący wewnatrz-wspólnotowego nabycia. Jednakże rów-
nież właściciele pojazdów są zobowiązani do podjęcia pew-
nych czynności umożliwiających prowadzenie odzysku i recy-
klingu pojazdów.
(Podmioty wprowadzające pojazdy) Ideą ustawodawcy, zgod-
ną z założeniami Dyrektywy było zobowiązanie przedsiębiorców
do przestrzegania norm zarówno w zakresie projektowania po-
jazdów jak i stosowania oznakowanych materiałów do ich pro-
dukcji. Ustawa nakłada na producentów obowiązek ogranicze-
nia stosowania substancji niebezpiecznych podczas procesu
produkcji oraz uwzględniania wymogów demontażu poprzez
oznaczanie przedmiotów wyposażenia i części pojazdów, które
zawierają substancje niebezpieczne takie jak np. elastomery.
Przedsiębiorcy wprowadzający pojazdy są zobligowani do
opracowywania informacji dotyczącej sposobu demontażu
nowego typu pojazdu. Powyższa informacja powinna zawie-
rać w szczególności:
• określenie rodzajów przedmiotów wyposażenia i części po-
jazdów, które mogą być przeznaczone do ponownego użycia
• wskazanie umiejscowienia elementów i substancji niebez-
piecznych użytych w pojeździe
Ponadto, na wniosek podmiotu prowadzącego stację demon-
tażu udostępniają informacje dotyczące sposobu demonta-
żu, magazynowania i testowania przedmiotów wyposażenia i
części pojazdów, które mogą być przeznaczone do ponow-
nego użycia.
Bardzo szczegółowo unormowano kwestię tworzenia sieci zbie-
rania pojazdów. Ma ona objąć terytorium całego kraju w taki
sposób, aby umożliwić właścicielowi oddanie pojazdu wyco-
fanego z eksploatacji do punktu zbierania pojazdów lub stacji
demontażu, położonych w odległości nie większej niż 50 km
w linii prostej od jego miejsca zamieszkania . Jeśli podmiot zo-
bowiązany wprowadza na terytorium kraju nie więcej niż 1000
pojazdów w roku kalendarzowym lub nie jest przedsiębiorcą ,
wówczas zamiast sieci zbierania pojazdów może wnieść sto-
sowną opłatę na rachunek Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej. Jej wysokość jest uzależniona od ilości
wprowadzonych pojazdów. W przypadku nie dopełnienia jed-
nego z powyższych obowiązków wprowadzającego obciąża,
bardziej uciążliwa oplata za brak sieci.
(Przedsiębiorcy prowadzący stacje demontażu) Przedsiębiorca
prowadzący stację demontażu jest zobowiązany do przyjęcia
każdego pojazdu wycofanego z eksploatacji, który jest obję-
ty zakresem normowania ustawy. Poza wyjątkami wskazanymi
w ustawie ( m.in. pojazdy policji, jednostek ochrony przeciw-
pożarowej) przedsiębiorca jest uprawniony do pobrania opłaty
tytułem przyjęcia pojazdu do stacji demontażu. Ustawa zobo-
wiązuje prowadzących stacje demontażu do osiągania okre-
ślonego poziomu odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych
z eksploatacji. Poziomy docelowe są wysokie, jednakże prze-
pisy przejściowe dotyczące tego wymogu będą obowiązywa-
ły do dnia 31 grudnia 2014 roku.
BIULETYN INFORMACYJNY 3
 Wprowadzone zmiany, choć nie stanowią gruntownego uregu-
lowania problematyki recyklingu pojazdów wycofanych z eks-
ploatacji, dokonują pewnego uporządkowania w ww. dziedzinie.
Przede wszystkim w zakresie terminologii związanej z gospodar-
ką odpadami pochodzącymi z pojazdów, zawartej dotychczas w
różnych aktach prawnych. Upraszczają procedurę ubiegania się
o status przedsiębiorcy zajmującego się zbieraniem pojaz-
dów wycofanych z eksploatacji poprzez eliminację podwójne-
go koncesjonowania ( zezwolenia z ustawy o odpadach oraz
Orzecznictwo, interpretacje urzędowe
Uchwała 7 sędziów
Termin przedawnienia odsetek
(Uchwała Sądu Najwyższego w siedmioosobowym skła-
dzie) W dniu 26 st ycznia b.r. Sąd Najw y ższ y w uchwa-
le podjętej w powiększonym siedmioosobow ym skła-
dzie rozstrzygnął kwestię terminu przedawnienia odsetek
za opóźnienie w zap łacie (Uchwała Sądu Najw y ższego
z dnia 26 stycznia 2005 roku – sygn. III CZP 42/04).
(Opis problemu) Problemem, któr y musiał rozstrzygnąć
Sąd Najwyższy, były różne terminy przedawnienia roszczeń.
Generalnie należności przedawniają się po upływie dziesię-
ciu lat, a roszczenia okresowe oraz związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej - po trzech latach. Do okresowych
zalicza się m.in. czynsze, a także odsetki za zwłokę w płatno-
ściach. Niektóre przepisy przewidują jednak krótsze terminy
przedawnienia roszczeń. Na przykład art. 554 Kodeksu cywil-
nego przewiduje dwuletni termin przedawnienia dla roszczeń
z tytułu sprzedaży dokonanej w ramach działalności gospodar-
czej. Dotychczas większość doktryny oraz orzecznictwa stała na
stanowisku, iż nawet w takim przypadku, gdy termin przedaw-
nienia wierzytelności głównej jest krótszy niż owe trzy lata, od-
setki powstałe z tytułu opóźnienia w zapłacie kwoty głównej
przedawniają się dopiero po trzech latach od dnia ich wyma-
galności. Tym samym od chwili gdy stawałyby się należne za-
czynałyby żyć własnym życiem.
(Zmiana dot ychczasowej linii orzecznict wa) W swej
uchwale Sąd Najw yższy w yraził zgoła odmienny pogląd.
Zdaniem sądu, choć trzyletni okres przedawnienia rosz-
czeń o świadczenia okresowe stosuje się do roszczeń
o odsetki za opóźnienie tak że w tedy, gdy roszcze -
nie główne ulega przedawnieniu w terminie określonym
w ar t. 554 k.c. to podstawową zasadą jest, że roszcze-
nie o odsetki za opóźnienie przedawnia się najpóźniej
z chwilą przedawnienia roszczenia głównego. Innymi słowy
roszczenie o odsetki dzieli los roszczenia głównego.
W praktyce oznacza to, że sprzedawcy, którego roszczenie
o zapłatę ceny za sprzedane towary uległo przedawnieniu,
przedawniło się również roszczenie o wszelkie odsetki należ-
ne mu z tytułu zwłoki w zapłacie tejże ceny. (ms)
4 BIULETYN INFORMACYJNY
wyznaczanie przez wojewodę wg ustawy- Prawo o ruchu dro-
gowym). Istotne są postanowienia przyznające prowadzącym
stacje demontażu prawo do pobierania opłat od użytkowników
pojazdów. Powyższe przepisy nie wyrażają w pełni zasady za-
nieczyszczający płaci, której założeniem jest obciążenie w jak
największym stopniu producentów i umożliwienie użytkowni-
kom pojazdów ich darmowego dostarczenia do stacji demon-
tażu lub punktu zbierania pojazdów.(kkaz)
Interpretacje Ministerstwa Finansów
VAT a wynagrodzenie syndyka
(Urzędowa interpretacja przepisów Ministerst wa
Finansów) Ministerstwo Finansów opublikowało na stro-
nie internetowej w ykładnię dot yczącą ustaw y o podat-
ku od towarów i usług, k tóra kreuje kolizję tej ustaw y
z ustawą prawo upadłościowe i naprawcze (sygnatura PP-077/
SIP/1763/04). Problem jest na tyle poważny, iż gdyby uznać
prawidłowość wykładni Ministerstwa i chcieć się stosować do
niej, jak i do przepisów prawa upadłościowego nie można by
zakończyć żadnego postępowania upadłościowego.
(Uregulowania Prawa upadłościowego) Według art. 368 ust.
1 i 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe
i naprawcze (art. 368 ust. 1 i 2) sąd może stwierdzić zakoń-
czenie postępowania upadłościowego jedynie po wykonaniu
ostatecznego planu podziału kwot uzyskanych z likwidacji ca-
łego majątku upadłego lub, co zdarza się bardzo rzadko, gdy
wszyscy wierzyciele zostaną w całości zaspokojeni w toku po-
stępowania. Dopiero po wykonaniu takiego planu syndyk może
wnioskować o przyznanie mu wynagrodzenia.
(Wnioski z interpretacji Ministerstwa Finansów) Według wy-
kładni opublikowanej 20 grudnia 2004 roku na stronie inter-
netowej Ministerstwa Finansów wynagrodzenie syndyka pod-
lega opodatkowaniu podatkiem VAT. Oznacza to, iż syndyk
powinien wystawić fakturę na masę upadłości i odprowadzić
22 % podatek.
Kwota tego podatku zgodnie z regulacją art. 87 ust. 3 ustawy
o VAT podlegałaby jednak zwrotowi. W takiej sytuacji sąd ma-
jąc świadomość, iż w masie upadłości pojawią się jeszcze ja-
kieś środki, nie mógłby zatwierdzić ostatecznego planu po-
działu masy upadłości, a tym samym zakończyć postępowania
upadłościowego. (id)
Projekty legislacyjne
Krajowy Fundusz Kapitałowy
Nowy instrument finansowy
( Status ustaw y) W dniu 20 st ycznia br. Sejm uchwa-
lił ustawę o Krajow ym Funduszu Kapitałow ym. Zgodnie
z uzasadnieniem do projektu tej ustawy jej celem jest stwo-
rzenie instrumentu kapitałowego dla wzmocnienia polskich
małych i średnich przedsiębiorstw o dużym potencjale roz-
woju. Ustawa przewiduje utworzenie Krajowego Funduszu
Kapitałowego Spółka Akcyjna (dalej zwanego KFK), którego
wyłącznym przedmiotem działalności będzie udzielanie wspar-
cia finansowego funduszom kapitałowym inwestującym w mi-
kroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców
mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
a w szczególności w przedsiębiorców innowacyjnych lub pro-
wadzących działalność badawczo-rozwojową. Funduszami ka-
pitałowymi w rozumieniu ustawy są osoby prawne i jednostki
organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej (np. spółki
handlowe), których wyłącznym przedmiotem działalności jest
dokonywanie inwestycji. Obecnie tekst ustawy został przeka-
zany do Senatu. Po rozpatrzeniu przez Sejm ewentualnych po-
prawek Senatu ustawa zostanie przedłożona prezydentowi do
podpisu. Według ostrożnych szacunków wejście ustawy w ży-
cie nastąpi nie wcześniej niż za kilka miesięcy.
( Forma prawna) KFK ma zostać ut worzony przez Bank
Gospodarst wa Krajowego w formie spó łki akcyjnej,
w trybie przepisów kodeksu spółek handlowych.
(Sposób działania) Zgodnie z ustawą KFK ma udzielać wspar-
cia finansowego funduszowi kapitałowemu wybranemu w dro-
dze otwartego konkursu ofert, z którym będzie zawierać umowę
o udzielenie wsparcia finansowego. Umowa taka określać bę-
dzie m.in. przeznaczenie, wysokość, formę, warunki i tryb udzie-
lanego wsparcia, szczegółowe warunki oraz tryb zwrotu i roz-
liczenia wsparcia finansowego. Wsparcie finansowe, o którym
mowa może być udzielone funduszowi kapitałowemu wyłącznie
w celu dokonania inwestycji w przedsiębiorców, którzy są oso-
bami fizycznymi mającymi miejsce zamieszkania na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub osobami prawnymi mającymi sie-
dzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie
posiadają zaległości podatkowych i wywiązują się z obowiąz-
ku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, nie zajmu-
ją się świadczeniem usług finansowych oraz produkcją lub ob-
rotem bronią, wyrobami tytoniowymi, napojami alkoholowymi
lub środkami odurzającymi albo obrotem nieruchomościami,
a ponadto prowadzą działalność mającą znaczenie dla rozwo-
ju regionalnego, w tym dla tworzenia miejsc pracy.
(Źródła środków) KFK będzie dysponował środkami pocho-
dzącymi m.in. z dotacji celowych z budżetu państwa, środkami
z budżetu Unii Europejskiej oraz innymi nie podlegającymi zwro-
towi środkami pochodzącymi ze źródeł zagranicznych.
(Formy finansowania) KFK ma udzielać wsparcia finansowego
funduszom kapitałowym m.in. w formie obejmowania i nabywa-
nia ich udziałów lub akcji, nabywania ich certyfikatów inwesty-
cyjnych lub jednostek uczestnictwa, nabywania emitowanych
przez nie obligacji jak również w formie bezzwrotnych świad-
czeń na sfinansowanie części kosztów poniesionych przez fun-
dusz kapitałowy na przygotowanie inwestycji.(aj)
Ustawa o zagospodarowaniu przestrzen-
nym gmin
Ułatwienia dla inwestorów
(Status ustaw y) Do Sejmu trafił rządow y projekt ustaw y
o zagospodarowaniu przestrzennym gmin. Projekt jest efektem
negatywnej oceny obecnie funkcjonującej regulacji prawnych
odnoszących się do problematyki zagospodarowania prze-
strzennego. Tę negatywną ocenę podzielają tak zaintereso-
wane środowiska (inwestorzy, architekci, urbaniści) jak i ana-
litycy Ministerstwa Gospodarki. W powszechnej opinii obecne
przepisy utrudniają życie inwestorom, powodując niepewność
co do dopuszczalnych przedsięwzięć budowlanych, a dyskre-
cja pozostawiona urzędnikom nie sprzyja realizacji postulatu
tworzenia ładu przestrzennego.
(Oobowiązujące przepisy) Obowiązująca od dnia 11 lipca 2003
roku ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zago-
spodarowaniu przestrzennym zakłada, że dopuszczalność lo-
kalizacji inwestycji budowlanych w określonym miejscu określa
co do zasady miejscowy plan zagospodarowania przestrzen-
nego. Ta z założenia sensowna konstrukcja, u której podstaw
leżała intencja wyeliminowania decyzji urzędniczych na etapie
określania dopuszczalności lokalizacji inwestycji na określonym
terenie w praktyce całkowicie rozminęła się z rzeczywistością.
Zgodnie z ustawą plany uchwalone przed rokiem 1995 (czyli
znaczna większość ówcześnie obowiązujących planów) utra-
ciły moc z końcem 2003 roku. Ustawodawca założył bowiem,
że w okresie przejściowym, a więc do końca 2003 roku zosta-
ną uchwalone nowe plany zagospodarowania przestrzennego.
Tak się jednak nie stało. Dla przeważającej części obszarów
miejskich nowych planów nie uchwalono, co w sytuacji uchy-
lenia starych planów spowodowało całkowity chaos w dziedzi-
nie zagospodarowania przestrzennego.
( Dyskrecjonalność decyzji i jej biurokratyczne uwarunko-
wania) Zgodnie z obowiązującą ustawą w przypadku, gdy dla
danego obszaru nie uchwalono miejscowego planu zagospo-
darowania przestrzennego, podjęcie prac budowlanych lub in-
nych działań skutkujących zmianą sposobu użytkowania terenu
wymaga uzyskania decyzji o warunkach zabudowy wydawa-
nej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Jako, że
właściwy organ wydając decyzję o warunkach zabudowy kie-
BIULETYN INFORMACYJNY 5