Podwale 3/9, 00-252 Warszawa, tel.

(22) 33 96 500
fax (48-22) 33 96 501, e-mail: kancelaria@tomczak.pl
www.tomczak.pl

grudzień 2007
[numer 12/72]

Biuletyn informacyjny zawiera informacje

dotyczące kształtowania się ustawodawstwa

gospodarczego oraz jego wykładni w Polsce.

BIULETYN
Biuletyn informacyjny ma charakter wewnętrzny

i jest przeznaczony wyłącznie do wiadomości

jego adresata.

INFORMACYJNY
Dotyczy zmian stanu prawnego w okresie od dnia 16 listopada 2007 roku do dnia 15 grudnia 2007 roku.

Stan prawny na dzień 15 grudnia 2007 roku.

Z okazji Świat Bożego Narodzenia pragniemy życzyć

wszystkim bliskim, dalszym i dalekim paru dni spojrzenia na to wszystko
z gwiezdnego dystansu, który pozwala odróżnić rzeczy ważne
od nie całkiem ważnych, tych paru dni, które wykorzystamy jako czas
intensywnej nauki miłości do świata i ludzi.

Podwale 3/9, 00-252 Warszawa, tel. (22) 33 96 500

fax (48-22) 33 96 501, e-mail: kancelaria@tomczak.pl
www.tomczak.pl Redakcja Biuletnynu
 jednak myślenie do tego stopnia konserwatywne, że po pro- nych działań mających na celu utrzymanie i wzbogacenie do-

INFORMACJE BIEŻ ĄCE stu błędne.
Traktowanie istniejących relacji z klientami jako niewymagają-
cych wysiłku i zabiegów odwraca naszą uwagę od możliwości,
jakie tkwią w tych relacjach. Z uwagi na względną niemierzal-
ność wartości usług prawniczych taki stosunek do dotychcza-
tychczasowych relacji z naszymi stałymi klientami. W rzeczy-
wistości zabiegi te podejmowane są raczej rzadko, ponieważ
zdobywcza natura usługodawcy w ogólności i usługowego
prawnika w szczególności każe mu wolne, przeznaczone na
promowanie swojej działalności chwile przeznaczyć na poszu-
kiwanie nowych relacji. Jest to odruch tak naturalny, że aż ata-

Nowe przepisy
Kodeks postępowania cywilnego
Większa odpowiedzialność
profesjonalnych pełnomocników
(Status prawny regulacji) Od 6 paź-
dziernika 2007 roku weszła w życie
nowelizacja przepisów postępowania
cywilnego – Ustawa z 9 maja 2007 r.
o zmianie ustawy Kodeks postępowa-
nia cywilnego oraz niektórych innych
ustaw (Dz. U. nr 121, poz. 831).
(Cel regulacji) Powyższa nowelizacja obok uporządkowania
kwestii dotyczących zdolności sądowej i zdolności proceso-
wej stron, wprowadzenia możliwości doręczania pism proceso-
wych na skrytkę pocztową, jak również zmiany przepisów po-
stępowania o ubezwłasnowolnienie, ma m. in. na celu większe
zdyscyplinowanie profesjonalnych pełnomocników w ramach
procesu cywilnego, co w założeniu ustawodawcy ma skrócić
czas rozpoznawania spraw cywilnych w instancji odwoławczej
oraz w postępowaniu przed Sądem Najwyższym.
(Zakres zmian) Zmiany dotyczące profesjonalnych pełno-
mocników:
• o odrzuceniu apelacji lub skargi kasacyjnej niespełniających
kodeksowych wymagań sąd II instancji albo Sąd Najwyższy
musi powiadomić organ samorządu zawodowego, do którego
należy pełnomocnik (do tej pory taki obowiązek ciążył wyłącz-
nie na Sądzie Najwyższym);
• apelacja zawierającą braki wniesiona przez profesjonalne-
go pełnomocnika będzie odrzucona przez sąd bez wzywania
do ich uzupełniania.
Ustawodawca utrzymał jednak zasadę, że sąd, który wydał
zaskarżony wyrok, może odrzucić apelację, w przypadku gdy
wniesiono ją po terminie, nie opłacono należycie bądź z innych
przyczyn jest niedopuszczalna lub gdy strona nie uzupełniła
braków w wyznaczonym terminie. Natomiast sąd II instancji,
odrzucając środek zaskarżenia wniesiony przez stronę, z po-
wodu braków, musi wezwać ją do uzupełnienia ich w wyzna-
czonym terminie. (Piotr Terlecki)
sowych relacji nie pozwala dojrzeć tkwiących w nich możliwo-
ści. I to pomimo trudności w negocjowaniu podwyższonego
wistyczny. Ale nie wszystkie ruchy atawistyczne są dla nas ko-
rzystne. Pewnie nie ma szans na
wynagrodzenia. Nic bowiem nie ograniczy kancelarii możliwo- to, by go wyeliminować. Nawet
ści oferowania nowych usług, rozszerzania dotychczasowego jeżeli tak jest, to spróbujmy go
ich zakresu z uwzględnieniem oczywiście i tego, że usługa okiełznać na tyle, by pamiętać,
taka będzie związana z większym nakładem pracy i dodatko- że nasi dotychczasowi klienci
wym wynagrodzeniem.. Zaufanie bowiem osiągnięte w wyniku tak że są celem takich zdo -
długotrwałych relacji pomiędzy firmą a obsługującą ją praw- bywców, jakimi my sami jeste-
nikiem ma również i ten wymiar, że klient akceptuje nasze ro- śmy wobec innych klientów.
zumienie jego potrzeb. Ze gdy badamy dla niego kwestie, któ- I w tym choćby sensie zaakceptuj-
rych wprost nie zlecił do nie dlatego, że chcemy wyłudzić od my pogląd, iż dotychczasowa rela-
niego dodatkowe wynagrodzenie, ale że badanie tych kwestii cja wymaga ciągłego odnawiania
jest potrzebne firmie, dla której pracujemy. i budowania. (Michał
Tomczak)
Wiele można by i powinno się powiedzieć na temat sensow-

2 BIULETYN INFORMACYJNY BIULETYN INFORMACYJNY 11

 Orzecznictwo
Trybunału Konstytucyjnego
Bezprawne zwolnienie z pracy
będzie droższe

( Teza orzeczenia) Tr ybunał

Konstytucyjny orzekł 27 listopa-
da 20 07 roku, że ugruntowana
w orzecznictwie sądowym interpreta-
cja art. 58 kodeksu pracy, która ogra-
nicza roszczenia z tytułu niezgodne-
go z prawem rozwiązania umowy o
pracę do trzech wynagrodzeń, jest
niezgodna z konstytucją – narusza
bowiem prawa majątkowe pracownika i jest sprzeczna z zasa-
dami sprawiedliwości społecznej (K 18/05).

(Stan faktyczny) Ten istotny dla pracowników i pracodawców

w korzystaniu z prawników. Uzgodnienie wyższego wynagro-
dzenia jest bardzo trudne, zwłaszcza w przypadku dużych klien-
tów, ponieważ kancelaria nie może zazwyczaj posuwać się do
ostateczności i grozić zakończeniem współpracy w przypadku
nie podwyższenia stawki. Ta trudność relacji oczywiście wynika
także z tego, że wartość usługi prawniczej jest bardzo trudno
mierzalna. Zazwyczaj oceniania jest ona albo przez konkretny
sukces procesowy – co jest zawsze bardzo względne z uwagi
na względność sytuacji wyjściowej, która proces poprzedziła,
albo przez brak kłopotów i problemów. W tej drugiej sytuacji
zawsze punktem wyjścia jest skala i ryzykowność działalności,
realizowanej przez klientów firmy prawniczej. Klienci na ogół nie
zauważają, iż im większy i bardziej ryzykowny jest realizowany
przez nich biznes, tym większa wartość prawnika wyraża się
w owym braku kłopotów.
wie, że zazwyczaj nasi dotychczasowi klienci są o wiele, wiele
ważniejsi, niż nowi, potencjalni klienci. I z tego powodu naszym
dotychczasowym klientom można, należy, trzeba, poświęcić
więcej uwagi, niż rozważaniu przyszłych zdobyczy.
Największą, unikalną i niepowtarzalną cechą naszych sta-
rych klientów jest to, że są. Zaakceptowali nas, uznali, że na-
sze wady są mniej istotne, niż nasze zalety. Proces akcepta-
cji nie ma oczywiście wyłącznie wymiaru personalnego. Jest
uznaniem jakości i odpowiedzialności firmy prawniczej której
powierza się swoje najważniejsze sprawy. Jak trudną decyzją
jest wybór firmy prawniczej wiedzą najlepiej ci menedżerowie
biznesu, którzy niekiedy trwają przy swoich prawnikach nie dla-
tego, że uważają ich za dość dobrych, lecz przede wszystkim
dlatego, że zmiana napawa ich przerażeniem.
wyrok Trybunał konstytucyjny wydał za sprawą Stanisławy Gibek
wieloletniej pracownicy Zakładów Chemicznych w Oświęcimiu.
Po 37 latach pracy w swoim zakładzie, licząca 52 lata technik
chemik dostała wymówienie warunków pracy i płacy z powodu
likwidacji działu, w którym była zatrudniona. Zaproponowano
jej stanowisko sprzątaczki, a kiedy nie podjęła tej pracy, bo
nie odpowiadała jej kwalifikacjom, została bez wypowiedze-
nia, dyscyplinarnie zwolniona. Pani Gibek uważa, że dyscy-
plinarne zwolnienie stanowiło złamanie prawa, a zakład wy-
rządził jej wiele krzywd m.in. straciła szansę na wcześniejszą
emeryturę dla zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczących za-
kładu pracy, nie otrzymała odprawy emerytalnej ani nagrody
z zysku. Dwukrotnie dotarła do Sądu Najwyższego – ten przy-
znał wprawdzie, że dyscyplinarne zwolnienie było niezgodne
z prawem, ale przyznał jej tylko odszkodowanie w wysokości
trzymiesięcznego wynagrodzenie za pracę. Do pracy zaś nie
przywrócił, bo jak stwierdził w uzasadnieniu wyroku, jej dzia-
łu już nie było. Pani Gibek swoje straty oszacowała na kwotę
195 tys. zł. Uważa, że przepis, na którym oparł się SN promu-
je bezprawne działania pracodawcy, któremu po prostu bar-
dziej opłaci się łamać prawo, niż wypłacać należne świadcze-
nia prawidłowo zwalnianym i prowadzi jak w jej przypadku do do postawienia pracodawcy w pozycji dominującej w stosun-
pozostawienia pracownika beż środków do życia. ku do pracownika,

Rzadko więc zdarza się klient, który na tyle docenia pracę
prawnika, iż z lekkością godzi się na podwyższenie stawki za
usługę. Paradoksalnie, dotyczy to najbardziej tych klientów,
z którymi prawnik pracuje najdłużej, a zatem teoretycznie przy-
najmniej takich, którzy najbardziej z pracy owego prawnika są
zadowoleni.
(A jednak...) A jednak, pomimo tego wszystkiego, co powie-
dziano tu wyżej, doświadczony zarządca kancelarii prawniczej
Odpowiedzmy na pytanie także o efektywność inwestycji w po-
zyskiwanie nowych klientów. Jak o tym będzie jeszcze mowa
w rozdziale poświęconym meandrom marketingu firm prawni-
czych planowanie zdobywania klientów w wyniku świadomie
przemyślanych, kontrolowanych działań znajduje się na po-
graniczu niemożliwości. Natomiast inwestycja w utrzymanie
dobrych stosunków z naszym dotychczasowym klientem jest
stosunkowo niewielka. Jesteśmy skłonni myśleć nawet, że te
relacje nie wymagają żadnych inwestycji, skoro trwają. To jest
(Ocena prawna) Dotychczasowa linia orzecznicza zakładała,
że przyznanie na podstawie art. 58 kodeksu pracy odszkodo-
wania w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia za pracę
wyczerpuje wszelkie inne roszczenia. Dotychczasowa prakty-
ka uniemożliwiała pracownikom dochodzenie wszystkich po-
niesionych strat, ograniczając jedynie odpowiedzialność pra-
codawcy do wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia za
pracę. Sądy w dotychczasowej praktyce stosowały zawężają-
cą interpretację art. 58 kodeksu pracy co w efekcie prowadziło
(Konkluzje) Przyjmowanie dotychczas przez sądy zawężają-
cej interpretacji art. 58 kodeksu pracy naruszało prawa ma-
jątkowe pracowników. Konstytucyjna zasada sprawiedliwości
społecznej nie pozwala na to by w sporze pomiędzy pracowni-
kiem i pracodawcą, ten drugi był traktowany lepiej niż bezpraw-
nie zwolniony pracownik. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego
jest wyrokiem interpretacyjnym, który nie powoduje usunięcia
art. 58 kodeksu pracy wyklucza jednak jego zawężającą inter-
pretację. (Łukasz Morgaś)

10 BIULETYN INFORMACYJNY BIULETYN INFORMACYJNY 3


Tryb odwołania syndyka
( Teza orzeczenia) Tr ybunał
Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia
20 listopada 2007 roku (sygn. SK
57/05) uznał, iż niejawność posie-
dzenia sądu upadłościowego przy
odwoływaniu syndyka narusza pra-
wo do jawnego rozpatrzenia sprawy
przez sprawiedliwy sąd. Sędzia-ko-
misarz powinien być wyłączony ze składu sądu orzekającego
z jego inicjatywy o odwołaniu syndyka.
(Stan faktyczny) W 2003 roku syndyk zakładów Norblina został
odwołany z funkcji syndyka masy upadłościowej przez jeden
z warszawskich sądów rejonowych. Na powyższe postanowienie
syndyk wniósł zażalenie, które zostało oddalone na posiedze-
niu niejawnym. Następnie syndyk. złożył skargę konstytucyjną
do Trybunału twierdząc, że postępowanie sądowe pozbawiło
go prawa do bezstronnego rozpatrzenia sprawy, gdyż uczestni-
czył w nim sędzia komisarz, z którego inicjatywy wszczęto po-
stępowanie przeciwko niemu. Wyłączenie jawności uniemoż-
liwiło mu zaś udział w rozprawie i obronę.
(Stan prawny) W powyższym stanie faktycznym znajdowało
zastosowanie rozporządzenie Prezydenta RP z 24 października
1934 roku – Prawo upadłościowe, które nie przewidywało moż-
liwości złożenia zażalenia na decyzję sądu o odwołaniu syn-
dyka. Zostało to zmienione w uchwalonej w 2003 roku ustawie
– Prawo upadłościowe i naprawcze. Jednakże w świetle prze-
pisów przejściowych ww. ustawy, w sprawach, w których ogło-
4 BIULETYN INFORMACYJNY
szono upadłość przed dniem wejścia w życie ustawy (tj. przed
1 października 2003 roku), stosuje się przepisy rozporządze-
nia z 1934 roku. Trybunał Konstytucyjny już w wyroku z dnia
18 października 2004 roku (sygn. P 8/04) uznał, że brak moż-
liwości odwołania się do sądu drugiej instancji narusza prawo
do sądu. W omawianym orzeczeniu Trybunał poszedł jednak
jeszcze dalej, gdyż stwierdził, iż model procedury odwołania
syndyka nie gwarantuje sprawiedliwości proceduralnej, a udział
sędziego komisarza w składzie sądu rozpatrującego zażalenie
syndyka na odwołanie nie gwarantuje bezstronności. Trybunał
Konstytucyjny orzekł, że art. 67 § 4 oraz art. 69 rozporządzenia
z 1934 roku są niezgodne z art. 45 ust. 1 Konstytucji.
(Skutki orzeczenia) Podstawowym skutkiem orzeczenia Trybunału
Konstytucyjnego jest eliminacja kwestionowanych przepisów
z porządku prawnego. Nie mogą być one dłużej stosowane
również w tych sprawach, w których ogłoszono upadłość przed
1 października 2003 roku. Ponadto obowiązuje zakaz stoso-
wania ogólnej normy przejściowej wyrażonej w art. 536 Prawa
upadłościowego i naprawczego w zakresie, w jakim obejmu-
je on kwestie regulowane przez zaskarżone przepisy uznane
za niezgodne z konstytucją. Orzeczenie Trybunału eliminuje
możliwość udziału sędziego-komisarza w składzie sądu orze-
kającego z jego inicjatywy odwołanie syndyka. Orzeczenie
znajduje zastosowanie do wszystkich toczących się spraw
o odwołanie syndyka, niezależnie od ich stadium. W sprawach
już zakończonych istnieje możliwość wznowienia postępowa-
nia, zasadniczo od momentu pojawienia się w systemie pra-
wa konstytucyjnej zasady prawa do sądu, tj. od 1989 roku.
(Wioletta Januszczyk)
i nie będzie ich sprawdzał. Ten kanon wiedzy pewnej jest jed-
nak bardzo ulotny, indywidualnie określony i zmienny w czasie.
W tym kanonie wiedzy pewnej i w jego przeciwieństwie jest jeden
podstawowy problem – ów słynny paragraf 22 który wysadza
w powietrze ów kanon i rozrywa go na strzępy. W nim właśnie
tkwi cała ułomność intelektualnego funkcjonowania prawnika.
W każdym razie z czysto abstrakcyjnego punktu widzenia każ-
dy uczciwy prawnik przyzna, że pewnych rzeczy nie sprawdził
i nie dobadał tak wnikliwie jak było to możliwe. Jeżeli takie nie-
dobadanie wyjdzie na jaw – są powody, by mieć świadomość
popełnionego błędu. I to nawet wówczas, gdy klient niczego
się nie domyślił i o naszym błędzie nigdy się nie dowiedział.
Warto będzie do tego tematu wrócić.
(Nowy klient szansą na godziwsze życie) Na razie jesteśmy
przy tym, że każdy prawnik pracujący przez czas jakiś z klien-
tem ma zupełną i bolesną świadomość błędów, jakie w stosun-
ku do tegoż klienta popełnił. On, prawnik, wie to najlepiej, klient
może nie wiedzieć wcale. Dlatego w gruncie rzeczy woli praw-
nik nasz nowego klienta, bo wobec niego błędów nie popeł-
nił. I jako człowiek o rozległym, intensywnym ego żyje w prze-
konaniu, że błędów takich być może tym razem uniknie. Nowy
klient stwarza taką właśnie jedyną w swoim rodzaju szansę –
przyznajmy to, naiwną jak każde marzenie – na uniknięcie tych
wszystkich niedociągnięć i błędów, jakie wobec naszych do-
tychczasowy klientów popełniliśmy w przeszłości.
Oczywiście, last but not least ta psychologicznie czysta i otwar-
ta relacja z nowym klientem stwarza także większą swobodę
manewru, jeżeli chodzi o ułożenie sobie relacji: czasem usta-
lenie nowych, oczywiście, że wyższych stawek za pracę, po-
zwala też zabezpieczyć się przed pozwoleniem na wejście so-
bie przez klienta na głowę, co jest prawdziwą zmorą w życiu
zaangażowanych w sprawy klienta prawników. I parę jeszcze
innych możliwości.
Dlatego wolimy nowych. Bo wierzymy, że nasze doświadcze-
nie i nasz rozwój zawodowy, nasza pozycja tudzież nasze
o niej wyobrażenie zostaną najlepiej zdyskontowane z nowy-
mi klientami.
(Problem modyfikowania dotychczasowych relacji) Preferowanie
nowych klientów, ich poszukiwanie w miejsce sensownych za-
biegów dla utrzymania i dowartościowania dotychczasowych
relacji ma swe źródło także w oczywistych trudnościach zwią-
zanych z modyfikowaniem dotychczasowych relacji. Dotyczy
to zwłaszcza, jak wzmiankowałem wyżej, aspektów finanso-
wych tych relacji.
Nawet ci klienci, którym powodzi się lepiej niż poprzednio
i którzy odnoszą sukces – także dzięki swoim prawnikom – nie-
chętnie zauważają, że jakość pracy ich prawników, doświad-
czenie i obiektywne kwalifikacje wzrosły i, że uzasadniają one
wzrost wynagrodzenia prawników. Co najmniej w stopniu ana-
logicznym do wzrostu powodzenia obsługiwanej przez praw-
nika firmy?
W przypadku wynagrodzeń ryczałtowych rzecz jest jeszcze
trudniejsza, bo ryczałt nie wyznacza żadnego ograniczenia
BIULETYN INFORMACYJNY 9
 OPRACOWANIA AUTORSKIE
Z naszej praktyki
Jak wybrać firmę prawniczą (odcinek 1)
Starzy klienci, nowi klienci . . .
(Nowy klient jako najwyższe dobro) Zdobywanie nowych
klientów jest nieodłącznym marzeniem każdego usługodaw-
cy. Zwłaszcza w usługach intelektualnie przetworzonych, gdzie
walutą równorzędną z pieniądzem jest nadmuchiwanie ego.
Zdobycie nowego klienta to jest paliwo satysfakcji zawodowej,
dowód na to, że warto to robić, że robi się to dobrze, skoro
z nieograniczonej w istocie rzeczy palety możliwości klient wy-
biera właśnie nas.
W większości przypadków można odnieść wrażenie, że poten-
cjalny klient jest dla prawnika-usługodawcy o wiele ważniejszy,
niż klient dla którego pracuje się dotychczas. Za preferencją wo-
bec nowych zdobyczy przemawia jednak nie tylko wyrafinowa-
na metafizyka motywacji życiowej usługodawcy, ale też względy
8 BIULETYN INFORMACYJNY
bardzo praktyczne. Rzadko który prawnik jest w stanie na po-
ziomie uczciwej rozmowy z samym sobą przyznać, że dotych-
czasowego swojego klienta obsługiwał bez zarzutu. I nie tylko
– nie popełnił w jego sprawach merytorycznego błędu, ale tak-
że – że nie dopuścił się wobec niego prostych ogólnoludzkich
zaniechań, takich, jak preferowanie od czasu do czasu inne-
go klienta, nie poświęcanie klientowi dostatecznej ilości czasu
i uwagi. I tak dalej. Krytyczny wobec siebie usługodawca sam
wie najlepiej bowiem, ile razy nie zrobił czegoś tak szybko, jak
mógł albo ile razy nie sprawdził stanu prawnego tak głęboko,
jak to było możliwe.
(Problem progowej świadomości błędu) Taka krytyczna sa-
moocena wynika nie tyle z ułomności ludzkiego funkcjonowa-
nia usługodawcy, ale z praktycznie nieograniczonej w czasie
i przestrzeni złożoności podmiotu prawniczego poznania.
To jest temat na osobne opowiadanie – rzecz niekoniecznie
uświadamiana przez klientów: otóż prawnik żeby nie zwario-
wać z niepewności posługuje się w dobrej wierze t.zw. kano-
nem wiedzy pewnej. Przyjmuje założenie, że pewne rzeczy wie
Orzecznictwo Sądu Najwyższego
Umowa jest ważna, nawet jeśli zarząd
przekroczył swoje kompetencje
(Teza orzeczenia) Sąd Najwyższy
w uchwale składu siedmiu sędziów
Sądu Najwyższego z dnia 14 wrze-
śnia 2007 r. uznał, że przekroczenie
kompetencji przez członków zarzą-
du spółki lub spółdzielni przy pod-
pisywaniu umowy nie oznacza jej
bezwzględnej nieważności. Są one
skuteczne, jeżeli następnie zostaną potwierdzone przez radę
nadzorczą lub walne zgromadzenie (III CZP 31/07).
(Stan faktyczny) W stanie faktycznym sprawy zarządy kilku
banków spółdzielczych złożyły oświadczenia o przystąpieniu
do Banku Spółdzielczego bez wymaganych uchwał walnych
zgromadzeń. Oświadczenia zostały potwierdzone w później-
szym czasie. Po wypowiedzeniu członkostwa przez dwa banki i
zwrocie ich udziałów, Bank Spółdzielczy upadł. Syndyk wystąpił
do obu banków o odzyskanie zwróconych udziałów. Zdaniem
Sądu Okręgowego żaden z pozwanych banków nie stał się
członkiem Banku Spółdzielczego ze względu na brak uchwał
walnego zgromadzenia. Jednakże Sąd Apelacyjny uwzględ-
nił powództwo. Sąd Najwyższy stwierdził, że w razie zawarcia
przez zarząd spółdzielni umowy bez wymaganej do jej ważno-
ści uchwały walnego zgromadzenia lub rady nadzorczej, orga-
ny te mogą następnie zatwierdzić czynności zarządu.
(Ocena prawna) Dotychczasowa linia orzecznicza zakładała
brak możliwości odpowiedniego stosowania art. 103 kodek-
su cywilnego do organów osób prawnych. Czynność zawartą
z przekroczeniem kompetencji organów uznawano za nieważną
bez możliwości jej uzdrowienia. Konsekwencją tego był obowią-
zek stron wzajemnego zwrotu spełnionych świadczeń. Według
art. 17 §1 kodeksu spółek handlowych, czynność prawna spół-
ki kapitałowej do której ustawa wymaga uchwały wspólników,
podjęta bez takiej uchwały jest nieważna. Jednakże rada nad-
zorcza lub zgromadzenie wspólników spółki może potwier-
dzić czynność także po złożeniu oświadczenia przez zarząd
a zgoda taka ma moc wsteczną od chwili dokonania czynno-
ści. Zdaniem Sądu Najwyższego, termin nieważność użyty
w art. 17 §1 KSH odnosi się tylko do skutków braku potwier-
dzenia czynności prawnej w terminie a podobieństwo instytucji
organu osoby prawnej i pełnomocnictwa przemawia za stoso-
waniem w tej sytuacji przez analogię sankcji bezskuteczności
zawieszonej z art. 103 § 1 i §2 kodeksu cywilnego, gdyż zarówno
pełnomocnik jak i pełniący funkcję organu mają działać w gra-
nicach przyznanych kompetencji, a skutki takiego działania są
przypisywane bezpośrednio mocodawcy lub osobie prawnej.
Oznacza to, że do działań zarządu osoby prawnej stosuje się
per analogiam przepisy o fałszywym pełnomocniku.
(Konkluzje). Przyjmowanie dotychczas przez sądy bezwzględ-
nej nieważności czynności spółki bez możliwości jej sanacji było
krzywdzące zarówno dla spółek jaki i ich kontrahentów. Strona
działająca nieuczciwie mogła w ten sposób łatwo uchylić się
od obowiązku wykonania kontraktu, powołując się na wadli-
wą reprezentację, nawet wiele lat po zawarciu umowy. Zatem
uchwała SN przyczynia się do zwiększenia stabilności stosun-
ków gospodarczych. (Karolina Muskała)
BIULETYN INFORMACYJNY 5
 Data odpisu z KRS a pełnomocnictwo
(Teza orzeczenia) Sąd Najwyższy
w uchwale z dnia 8 listopada 2007
roku podjętej w składzie trzech sę-
dziów uznał, iż Do wykazania, że osoby
działające jako organ osoby prawnej
są uprawnione do udzielenia pełno-
mocnictwa procesowego nie jest ko-
nieczne, aby aktualny bądź zupełny
odpis z Krajowego Rejestru Sądowego był sporządzony we-
dług stanu na dzień wystawienia dokumentu pełnomocnictwa
procesowego (sygn. akt III CZP 92/07).
(Stan faktyczny) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
której rachunek bankowy został zajęty w ramach toczącego się
w związku z zaległościami podatkowymi postępowania egze-
kucyjnego, złożyła w banku wniosek o zabezpieczenie środków
na wypłatę należnych wynagrodzeń dla pracowników i wypła-
tę środków z przeznaczeniem na obowiązkowe ubezpieczenia
społeczne pracowników. Bank odmówił wypłaty tych środków
w związku z czym Spółka skierowała sprawę na drogę sądo-
wą.
(Przebieg postępowania przed sądem) Sąd I instancji uznał
roszczenie spółki za zasadne i wydał uwzględniający żąda-
nie wyrok zaoczny. Bank wniósł sprzeciw powołując się na art.
81 ust. 4 ustawy z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji (t. jedn.: Dz.U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954). Do
sprzeciwu nie zostało dołączone pełnomocnictwo. W wyniku
wezwania do usunięcia braków formalnych złożone zostało peł-
nomocnictwo do reprezentowania banku udzielone przez dwóch
członków zarządu banku dyrektorowi oddziału dnia 3 stycznia
2003 roku. W celu wykazania, iż członkowie zarządu uprawnieni
są do reprezentacji przedłożono także kopię odpisu z Krajowego
Rejestru Sądowego z dnia 6 grudnia 2002 roku. W okresie od
dnia wydania odpisu KRS do dnia udzielanie pełnomocnictwa
skład zarządu ani sposób reprezentacji banku nie zmienił się.
Sąd odrzucił jednak sprzeciw banku argumentując, że odpis
KRS nie wykazuje kto był uprawniony do reprezentowania ban-
ku w dniu udzielenia pełnomocnictwa. Bank wniósł zażalenie
powołując się na fakt, iż złożony odpis z KRS w przedmiocie
reprezentacji zachował aktualność.
Rozpatrujący zażalenie Sąd II instancji przedstawił pytanie
prawne do SN: „Czy w przypadku przedłożenia z pełnomoc-
nictwem odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego w celu wyka-
zania, że osoby udzielające pełnomocnictwa są umocowane
do działania jako organ osoby prawnej skuteczne jest przed-
łożenie odpisu, w którym wymieniono te osoby bez względu –
o ile nie zachodzą szczególne okoliczności – na datę wydania
tego dokumentu?”.
(Rozstrzygnięcie Sądu) Zgodnie z art. 68 KPC organ osoby
prawnej w postępowaniu ma obowiązek wykazać swoje umo-
cowanie dokumentem przy pierwszej czynności procesowej.
Oprócz pełnomocnictwa należy przedstawić dokument po-
świadczający, że osoba, która je podpisała jest uprawniona
do reprezentacji osoby prawnej (np. odpis z KRS).
6 BIULETYN INFORMACYJNY
Domniemanie wiary publicznej rejestru wynikające z ustawy
z 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U.
z 2001 r. Nr 17, poz. 209 ze zm.) oznacza m.in., że w przypad-
ku gdy zobowiązanie zaciągnęła osoba fizyczna wpisana do
rejestru jako członek zarządu, pomimo utraty tej funkcji, oso-
ba prawna jest związana dokonanymi czynnościami. Nie ozna-
cza to jednakże, że do reprezentowania osoby prawnej upraw-
niona jest jedynie osoba wpisana do KRS. Oczywiście odpis
z KRS jest dokumentem do którego przedłożenie najczęściej
wzywana jest osoba, która ma wykazać swoje umocowanie do
reprezentowania osoby prawnej ze względu na łatwość jego
uzyskania i weryfikacji.
W przedmiotowej sprawie Sąd Najwyższy nie znalazł uzasadnie-
nia dla żądania aby w przypadku dokumentowania umocowania
do reprezentowania osoby prawnej konieczny był odpis z KRS
sporządzony według stanu na dzień wystawienia dokumentu
pełnomocnictwa procesowego. (Urszula Czarnomska)
Przedawnienie roszczeń z umowy nikają ze sporów dotyczących charakteru prawnego umowy
o rejestrację domeny internetowej o rejestrację i utrzymanie domeny. Sądy wskazywały, że można
taką umowę kwalifikować jako nienazwana umowę typu umowy
(Teza orzeczenia) Sąd Najwyższy o świadczenie usług, do której ma zastosowanie art. 750 K.c.,
w uchwale z dnia 22 listopada 2007 odsyłający do odpowiedniego stosowania przepisów o umowie
roku (sygn. III CZP 109/07) uznał, że zlecenia. W takim zatem przypadku miałby zastosowanie dwu-
roszczenia o wynagrodzenie z tytułu letni termin przedawnienia roszczenia o wynagrodzenie, wyni-
umowy o rejestrację i utrzymanie do- kający z art. 751 K.c. Z drugiej strony sąd pierwszej instancji za-
meny internetowej, przedawniają się kwalifikował sporną umowę jako umowę nienazwaną, bardziej
z upływem 3 lat, zgodnie z art. 118 zbliżoną do najmu niż zlecenia. To spowodowało, że właściwy
K.c. Termin przedawnienia jest kon- termin przedawnienia wynosi 3 lata, zgodnie z art. 118 K.c., jako
sekwencją określenia charakteru prawnego takiej umowy. że świadczenie wynagrodzenia ma charakter okresowy, a zara-
zem roszczenie to w konkretnym stanie faktycznym jest zwią-
(Stan fak t yczny) Jednostka badawcza NASK (Naukowa zane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Sąd drugiej in-
i Akademicka Sieć Komputerowa) prowadzi działalność go- stancji ponadto rozważył możliwość zakwalifikowania umowy
spodarczą w zakresie rejestracji i utrzymywania domen inter- jako usługi telekomunikacyjnej w rozumieniu art. 2 pkt 48 usta-
netowych, pełni rolę krajowego rejestru nazw internetowych wy – Prawo telekomunikacyjne. Jednakże usługa poczty elektro-
w domenie pl. Kontrahenci NASK nie wypłacili należnego jej nicznej czy adresu internetowego nie odpowiada definicji usługi
wynagrodzenia z tytułu zawartej umowy, wobec czego NASK telekomunikacyjnej, zatem charakter tej umowy będzie inny niż
wniosła o zasądzenie kwoty odpowiadającej 4-letniej opłacie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych.
rocznej z tego tytułu. Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa,
podnosząc zarzut przedawnienia. Zdaniem pozwanych roszcze- (Podsumowanie) Sąd Najwyższy podjął uchwałę, która roz-
nia tego rodzaju przedawniają się z upływem 2 lat. Sąd pierwszej strzyga o długości terminu przedawnienia roszczeń z umowy
instancji uwzględnił powództwo, zaś sąd odwoławczy doszedł o rejestrację i utrzymanie domeny internetowej. Z samej tre-
do przekonania, że w sprawie występuje zagadnienie prawne, ści tezy nie wynika jaki charakter ma, zdaniem SN, umowa
które rozstrzygnąć powinien Sąd Najwyższy. o domenę. Rozważania na ten temat zostaną zapewne podjęte
(Charakter prawny umowy o rejestrację domeny) Wątpliwości w uzasadnieniu uchwały. (Marta Mikołajczyk)
co do określenia długości terminu przedawnienia roszczeń wy-
BIULETYN INFORMACYJNY 7