VNX - Su Escort I Orion 90 99 PDF

http://vnx.
su
Rys. 0.1. Ford Escort o napdzie kot przednich drugiej generacji (Escort' 91)
Rys. 0.2. Ford Orion o nadwoziu trzybryowym drugiej generacji (Orion' 91)'
Rys. 0.3. Ford Escort Clipper (kombi) po modernizacji rodziny Escort i Orion w sierpniu 1992 roku o charakterystycznym dla tej
modernizacji nowym ksztacie pokrywy przedziau silnika zintegrowanej z owalnym wlotem powietrza
http://vnx.su
SPIS TRECI
WIADOMOCI WSTPNE ...........................................................................................................................7

OPIS MODELI ................................................................................................................................................ 7
IDENTYFIKACJA SAMOCHODU .............................................................................................................. 7
EKSPLOATACJA SAMOCHODU ............................................................................................................. 10
SILNIKI BENZYNOWE OMIOZAWOROWE 1,4DM3 I 1,6DM3 .........................................................44
1.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA ........................................................................................ 44
OBSUGA L NAPRAWA............................................................................................................................. 56
1.2.1. REGULACJE I STEROWANIE SILNIKA................................................................................................... 56
1.2.2. NAPRAWY NIE WYMAGAJCE WYMONTOWANIA SILNIKA ................................................................ 80
1.2.3. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE ZESPOU NAPDOWEGO ........................................................ 88
1.2.4. ROZKADANIE, NAPRAWA I SKADANIE SILNIKA .............................................................................. 89
1.2.5. UKAD SMAROWANIA .......................................................................................................................... 97
1.2.6. UKAD CHODZENIA .......................................................................................................................... 100
2 SILNIKI BENZYNOWE SZESNASTOZAWOROWE 1,6DM3 I 1,8DM3.........................................104
2.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA.......................................................................................... 104
2.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................... 110
2.2.1. REGULACJE I STEROWANIE SILNIKA................................................................................................. 111
2.2.2. NAPRAWY NIE WYMAGAJCE WYMONTOWANIA SILNIKA .............................................................. 127
2.2.3. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE ZESPOU NAPDOWEGO ...................................................... 134
2.2.4. NAPRAWA SILNIKA ............................................................................................................................. 136
2.2.5. UKAD SMAROWANIA ........................................................................................................................ 141
2.2.6. UKAD CHODZENIA .......................................................................................................................... 143
3 SILNIK WYSOKOPRNY 1,8DM3.....................................................................................................146
3.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................... 152
3.2.1. REGULACJE SILNIKA .......................................................................................................................... 153
3.2.2. NAPRAWY NIE WYMAGAJCE WYMONTOWANIA SILNIKA .............................................................. 163
3.2.3. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE ZESPOU NAPDOWEGO ...................................................... 170
3.2.4. ROZKADANIE SILNIKA ..................................................................................................................... 171
3.2.5. NAPRAWA I SKADANIE SILNIKA ....................................................................................................... 172
3.2.6. UKAD SMAROWANIA ........................................................................................................................ 177
3.2.7. UKAD CHODZENIA .......................................................................................................................... 178
4 SPRZGO ...............................................................................................................................................180
4.2. OBSUGA L NAPRAWA................................................................................................................. 181
4.2.1. WYMIANA TARCZY SPRZGA LUB ZESPOU OPRAWY ................................................................ 181
4.2.2. WYMIANA OYSKA WYCISKOWEGO ............................................................................................ 184
4.2.3. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE LINKI SPRZGA ............................................................... 184
5 SKRZYNKA PRZEKADNIOWA PICIOBIEGOWA......................................................................185
http://vnx.su
5.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA UWAGI WSTPNE ...................................................... 185

5.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................... 187
5.2.1. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ ............................................. 187
5.2.2. NAPRAWA SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ ......................................................................................... 189
5.2.3. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE ZEWNTRZNEGO MECHANIZMU ZMIANY BIEGW ............ 200
6 SKRZYNKA PRZEKADNIOWA MTX 75 .........................................................................................202
6.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA UWAGI WSTPNE ...................................................... 202
6.2. OBSUGA L NAPRAWA................................................................................................................. 203
6.2.1. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ ......................................... 203
6.2.2. ROZKADANIE I SKADANIE SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ ........................................................ 205
7 POOSIE NAPDOWE...........................................................................................................................219
7.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................... 219
7.2.1. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE POSI .................................................................................. 219
7.2.2. WYMIANA OSON PRZEGUBW ......................................................................................................... 221
8 UKAD KIEROWNICZY .......................................................................................................................222
8.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................... 223
8.2.1. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE PRZEKADNI KIEROWNICZEJ .............................................. 223
8.2.2. NAPRAWA MECHANICZNEJ PRZEKADNI KIEROWNICZEJ............................................................... 226
8.2.3. NAPRAWA PRZEKADNI KIEROWNICZEJ ZE WSPOMAGANIEM HYDRAULICZNYM......................... 227
8.2.4. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE POMPY WSPOMAGANIA ........................................................ 230
8.2.5. ROZKADANIE I SKADANIE POMPY WSPOMAGANIA ...................................................................... 230
8.2.6. ODPOWIETRZANIE OBWODU HYDRAULICZNEGO WSPOMAGANIA UKADU KIEROWNICZEGO ..... 231
8.2.7. WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE KOLUMNY KIEROWNICY ...................................................... 231
9 ZAWIESZENIE PRZEDNIE ...................................................................................................................233
9.2. OBSUGA L NAPRAWA................................................................................................................. 233
9.2.1. ELEMENTY ZAWIESZENIA PRZEDNIEGO........................................................................................ 234
9.2.2. USTAWIENIE K PRZEDNICH ....................................................................................................... 239
9.2.3. PIASTY K PRZEDNICH ................................................................................................................. 240
10 ZAWIESZENIE TYLNE........................................................................................................................243
10.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA........................................................................................ 244
10.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................. 244
10.2.1. ELEMENTY ZAWIESZENIA TYLNEGO ............................................................................................... 245
10.2.2. PIASTY K TYLNYCH...................................................................................................................... 250
11 UKAD HAMULCOWY .......................................................................................................................253
11.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................. 255
11.2.1. HAMULCE PRZEDNIE ........................................................................................................................ 255
11.2.2. HAMULCE TYLNE BBNOWE ............................................................................................................ 258
http://vnx.su
11.2.3. HAMULCE TYLNE TARCZOWE ......................................................................................................... 261

11.2.4. UKAD URUCHAMIANIA HAMULCW.............................................................................................. 264
11.2.5. UKAD PRZECIWBLOKUJCY .......................................................................................................... 269
12 WYPOSAENIE ELEKTRYCZNE .....................................................................................................277
12.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................. 284
12.2.1. ALTERNATOR .................................................................................................................................... 284
12.2.3. REFLEKTORY, WYCIERACZKI I ZESTAW WSKANIKW ................................................................ 287
12.2.4. TABLICA ROZDZIELCZA ORAZ UKAD OGRZEWANIA I PRZEWIETRZANIA................................... 292
12.2.5. SCHEMATY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ ........................................................................................ 298
13 NADWOZIE ............................................................................................................................................308
13.2. OBSUGA L NAPRAWA .................................................................................................................. 310
13.2.1. PRZEDNIA CZ NADWOZIA........................................................................................................... 310
13.2.2. DRZWI BOCZNE ................................................................................................................................. 314
13.2.3. ELEMENTY NADWOZIA..................................................................................................................... 320
13.2.4. TYLNA CZ NADWOZIA ................................................................................................................ 322
14 PODSTAWOWE NARZDZIA SPECJALNE DO NAPRAWY SAMOCHODU ...........................326
15 DANE OGLNE .....................................................................................................................................328
16 ZMIANY KONSTRUKCYJNE SAMOCHODW WYPOSAONYCH W SILNIKI
WYSOKOPRNE OD MODELI 1991....................................................................................................332
16.1. OPIS OGLNY .................................................................................................................................. 332
16.2. SILNIK WYSOKOPRNY 1,8DM3 ............................................................................................... 332
16.2.1. SILNIK NIEDOADOWANY 1,8 D....................................................................................................... 332
16.2.2. SILNIK TURBODOADOWANY 1,8 TD .............................................................................................. 333
16.3. SPRZGO ........................................................................................................................................ 338
16.4. SKRZYNKA PRZEKADNIOWA .................................................................................................. 339
16.5. ZAWIESZENIE PRZEDNIE ............................................................................................................ 339
16.6. ZAWIESZENIE TYLNE ................................................................................................................... 339
16.7. WYPOSAENIE ELEKTRYCZNE ................................................................................................ 339
16.8. DANE OGLNE................................................................................................................................. 339
17 ZMIANY KONSTRUKCYJNE SAMOCHODW WYPOSAONYCH W SILNIKI
WYSOKOPRNE OD MODELI 1994....................................................................................................341
17.1. OPIS OGLNY .................................................................................................................................. 341
17.2. SILNIK WYSOKOPRNY 1,8DM3 ............................................................................................... 346
17.2.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA ................................................................................................. 346
17.2.2. OBSUGA I NAPRAWA ....................................................................................................................... 352
17.3. SPRZGO ........................................................................................................................................ 363
17.4. SKRZYNKA PRZEKADNIOWA PICIOBIEGOWA ............................................................... 364
17.5. UKAD KIEROWNICZY................................................................................................................. 364
17.6. ZAWIESZENIE PRZEDNIE ............................................................................................................ 364
17.7. ZAWIESZENIE TYLNE ................................................................................................................... 365
17.8. UKAD HAMULCOWY................................................................................................................... 365
17.9. DANE OGLNE................................................................................................................................. 365
http://vnx.su
DODATEK SAMOCHODY FORD ESCORT L ORION Z SILNIKIEM BENZYNOWYM 1,3DM3369

D.1. SILNIK BENZYNOWY OMIOZAWOROWY 1,3 DM3................................................................ 369
D.1.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA .................................................................................................. 369
D.1.2. OBSUGA I NAPRAWA ........................................................................................................................ 377
D.2. SPRZGO.......................................................................................................................................... 420
D.3. SKRZYNKA PRZEKADNIOWA ................................................................................................... 420
D.3.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA .................................................................................................. 420
D.3.2. OBSUGA I NAPRAWA ........................................................................................................................ 421
D.4. POOSIE NAPDOWE ................................................................................................................... 433
D.5. UKAD KIEROWNICZY ................................................................................................................ 433
D.6. ZAWIESZENIE PRZEDNIE............................................................................................................ 434
D.7. ZAWIESZENIE TYLNE .................................................................................................................. 435
D.8. UKAD HAMULCOWY .................................................................................................................. 436
D.9. WYPOSAENIE ELEKTRYCZNE ................................................................................................ 437
D.10. NADWOZIE....................................................................................................................................... 442
D.11 DANE OGLNE................................................................................................................................ 442
D.12. ZMIANY W SAMOCHODACH FORD ESKORT Z SILNIKIEM 1,3DM3 ................................. 444
http://vnx.su
Budowa i dziaanie poszczeglnych mechanizmw i zespow samochodw Ford Escort i Orion,

produkowanych od sierpnia 1990 roku, w wersjach limuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowej, 5-drzwiowego kombi, 3drzwiowego kabrioletu oraz furgonu (Van), wyposaonych w silniki benzynowe omiozaworowe OHV rodziny
HCS o pojemnoci 1,3dm3 (typu JBD, JBE i J6A), benzynowe omiozaworowe OHC rodziny CVH o
pojemnoci 1,4 dm3 (typu FUH, F6F i F6G) i 1,6 dm3 (typu LUK, LUJ, LJE i LJF) oraz benzynowe
szesnastozaworowe DOHC rodziny ZETA (ZETEC) o pojemnoci 1,6dm3 (typu L1E) i 1,8dm3 (typu RDA i
RQB), a take wysokoprne omiozaworowe niedoadowane OHC o pojemnoci 1,8 dm3 (typu RTE i RTF)
oraz wysokoprne omiozaworowe turbodoadowane z chodzeniem powietrza doadowanego OHC o
pojemnoci 1,8 dm3 (typu RFD i RFK), z mechanicznymi cztero- i piciobiegowymi skrzynkami
przekadniowymi. Szczegowe dane techniczne i regulacyjne, zasady obsugi technicznej i niezbdne
materiay eksploatacyjne. Opis demontau, naprawy i montau poszczeglnych czci, mechanizmw i
zespow oraz schematy instalacji elektrycznej.
WIADOMOCI WSTPNE
OPIS MODELI
W sierpniu 1990 roku, po 10 latach od wprowadzenia na rynek pierwszej generacji samochodu Ford
Escort o napdzie k przednich, firma Ford rozpocza produkcj jego nastpcy drugiej generacji modelu
Escort z przednim napdem oznaczonej Escort '91 (rys. 0.1) oraz rwnoczenie produkcj modelu Orion '91
o nadwoziu trzybryowym (rys. 0.2), ktry zastpi produkowany przez 7 lat model o tej samej nazwie.
Sprzeda tych samochodw rozpoczto w Europie we wrzeniu 1990 roku.
W nowej rodzinie zastosowano znane ju silniki benzynowe CVH (z waem rozrzdu umieszczonym
w gowicy) o pojemnoci 1,4 dm3 i ganikowym lub jednopunktowym wtrysku benzyny, o mocy odpowiednio
54 kW (73 KM) lub 52 kW (71 KM) oraz o pojemnoci 1,6 dm3 i wielopunk-towym wtrysku benzyny, o mocy
66; 77 i 79 kW (90; 105 i 108 KM). Uytkownikom preferujcym mniejsze pojemnoci silnika zaoferowano
wczeniej znane silniki benzynowe HCS (z waem rozrzdu umieszczonym w kadubie) o pojemnoci 1,1
dm3 (tylko Escort '91) oraz 1,3dm3. Alternatywnie do napdu samochodu zaoferowano stosowany wczeniej
silnik wysokoprny o pojemnoci 1,8 dm3.
W miesic pniej na Salonie Samochodowym w Paryu Ford zaprezentowa nowy samochd
Escort XR3i o trzydrzwiowym nadwoziu, napdzany szesnastozaworowym silnikiem benzynowym CVH o
pojemnoci skokowej 2,Odm3 i mocy 110kW (150 KM). Silnik ten wywodzi si od silnika Twin Cam" (z
dwoma waami rozrzdu) stosowanego ju w niektrych wersjach modeli Sierra i Scorpio oraz Escort RS
2000.
W styczniu 1991 roku wprowadzono dwie nowoci: kombi pod nazw Escort Clipper oraz cakowicie
now rodzin silnikw benzynowych, zwan Zeta. Silniki Zeta s szesnastozaworowymi silnikami
przeznaczonymi dla wielu modeli samochodw Ford lat 90. Silnik Zeta 1,8dm3 w dwch odmianach o mocy
77 lub 96 kW (105 lub 130 KM) by pierwsz wersj rodziny tych silnikw przeznaczon do samochodw
Escort XR3i. W sierpniu 1992 roku samochody Ford Escort i Orion zmodernizowano, wprowadzajc w
modelu Escort pokryw przedziau silnika z owalnoson ozdobn wlotu powietrza (rys. 0.3) i zmieniajc
ksztat tylnych lamp zespolonych, zderzakw oraz progw nadwozia. W modelu Orion zastosowano podobny
ksztat przedniej czci nadwozia, lecz wlot powietrza mia poziom listw zamiast siatki. Wprowadzono
take drug wersj silnika Zeta o pojemnoci 1,6 dm3 i mocy 66 kW (90 KM). Wersj kabriolet
zmodernizowano podobnie w kilka miesicy pniej. W marcu 1993 roku na Salonie samochodowym w
Genewie oficjalnie zaprezentowano kabriolet Escort wyposaony w silnik Zeta.
IDENTYFIKACJA SAMOCHODU
TABLICZKA ZNAMIONOWA
Tabliczka znamionowa (A, rys. 0.4) jest przynito-wana do grnej przedniej poprzeczki nadwozia, nad
chodnic. Zawiera nastpujce informacje.
1. Numer homologacji typu pojazdu.
2. Numer identyfikacyjny pojazdu wg VIN.
3. Dopuszczalna masa cakowita w kg.
http://vnx.su
Rys. 0.4. Rozmieszczenie danych identyfikacyjnych samochodu (fot. RTA) (opis w tekcie)
4. Dopuszczalna masa pojazdu z przyczep w kg.

5. Dopuszczalna masa w kg przypadajca na o przedni.
6. Dopuszczalna masa w kg przypadajca na o tyln.
7. Kod rodzaju ukadu kierowniczego w zalenoci od pooenia kierownicy.
8. Kod identyfikacyjny typu silnika.
9. Kod identyfikacyjny ukadu napdowego.
10. Kod identyfikacyjny przeoenia przekadni gwnej.
11. Kod identyfikacyjny rodzaju tapicerskiego pokrycia wntrza.
12. Kod identyfikacyjny typu pojazdu (rodzaju nadwozia).
13. Kod identyfikacyjny wersji pojazdu.
14. Kod identyfikacyjny koloru lakieru nadwozia.
15. Kod identyfikacyjny poziomu emisji spalin lub miejsce puste.
NUMER IDENTYFIKACYJNY POJAZDU
Numer identyfikacyjny pojazdu wg VIN (siedemnastoznakowy ujty midzy gwiazdkami), wybity na
zimno na pododze obok prawego przedniego siedzenia (B, rys. 0.5) jest zakryty pokrywkz tworzywa
sztucznego.
NUMER SILNIKA
Numer silnika jest wybity na kadubie nad obudow sprzga.
Rys. 0.5. Umieszczenie numeru identyfikacyjnego pojazdu na pododze wewntrz nadwozia (opis w tekcie)
Identyfikacja modeli wyposaonych w silniki benzynowe CVH (omiozaworowe)
http://vnx.su
Rodzaj
nadwozia
Wersja
Typ pojazdu
Typ silnika
Pojemno
skokowa silnika
(cm3)/moc (kW)
Liczba
biegw
5-drzwiowe
Escort GL Escort GL Escort GL/CLX

Escort GL/CLX/Ghia Escort
GL/CLX/Ghia Escort Ghia Escort Ghia
AAL CC/CH
AALPC AALBC
AAL DD/DC AAL
FC/FD AAL
GC/GG AAL KG
F6F F6G FUH

LUK LUJ LJF
LJE
1392/52 1392/52
1392/54 1596/66
1596/66 1596/77
1596/79
3-drzwiowe
Escort CLX Escort CLX Escort S
ABL DC/DD
ABLFD ABLKC
LUK LUJ LJE
1596/66 1596/66
1596/79
Kabriolet
Cabriolet Malibu Cabriolet Cabriolet
ALLCG ALLGG
ALLKG
F6G LJF
LJE
1392/52 1596/77
1596/79
4-drzwiowe
Orion GL/CLX Orion GL/CLX Orion

GL/CLX Orion GL/CLX/Ghia Orion
GL/CLX/Ghia Orion Ghia Orion Ghia
AFLCH AFL
CD/CP AFLBD
AFL DF/DE AFL
FF/FE AFLGE
AFLKE
F6F F6G FUH

LUK LUJ LJF
LJE
1392/52 1392/52
1392/54 1596/66
1596/66 1596/77
1596/79
Kombi
Clipper CLX Clipper CLX Clipper

GL/CLX Clipper GL/CLX/Ghia Clipper
GL/CLX/Ghia
ANLCJ ANLCE
ANLBE ANLDF
ANLFF
F6F F6G FUH

LUK LUJ
1392/52 1392/52
1392/54 1596/66
1596/665
Furgon
Van 40/60
AVL14
F6F
1392/52
Identyfikacja modeli wyposaonych w silniki benzynowe Zeta (szesnastozaworowe)

Rodzaj
nadwozia
Wersja
Typ pojazdu
Typ silnika
Pojemno
skokowa silnika
(cm3)/moc (kW)
Liczba
biegw
5-drzwiowe
Escort CLX/GL/Ghia Escort

CLX/Ghia
AALWL AAL
RL/RH
ZH 16L1E ZH 18
RDA
1597/66 1796/75
3-drzwiowe
Escort XR3i Escort XR3i
ABL SG/SH
ABLTH
ZH 18 RDA ZH 18
RB
1796/75 1796/93
Kabriolet
Cabriolet CLX Cabriolet

XR/California
ALLRH ALLTK
ZH 18 RDA ZH 18
RB
1796/75 1796/93
4-drzwiowe
Orion GL/CLX Orion GL/CLX Orion

GL/CLX
AFLWL AFL
RL/RH AFL TM/TJ
ZH 16L1E ZH 18
RDA ZH 18 RB
1597/66 1796/75
1796/93
Kombi
Clipper CLX/Ghia Clipper Ghia
ANLWM ANL
SK/RM
ZH 16L1E ZH 18
RDA
1597/66 1796/75
Identyfikacja modeli wyposaonych w silnik wysokoprny

Rodzaj
nadwozia
Wersja
Typ pojazdu
Typ silnika
Pojemno
skokowa silnika
(cm3)/moc (kW)
Liczba
biegw
5-drzwiowe
Escort CLX Escort GL Escort Ghia
AALHF AALHF
MLHF
RTE
1753/44
4-drzwiowe
Orion CLX Orion GL Orion Ghia
AFLHH AFLHH
AFLHH
RTE
1753/44
Kombi
Escort Clipper CLX Escort Clipper

GL
ANLHH ANLHH
RTE
1753/44
Furgon
Escort Van
ABL D
RTE
1753/44
http://vnx.su
EKSPLOATACJA SAMOCHODU
PODNOSZENIE SAMOCHODU
Za pomoc podnonika z wyposaenia samochodu
Z kadej strony samochodu przewidziano dwa miejsca (A, rys. 0.6), w ktrych mona umieci
gowic podnonika. Miejsca te s oznaczone wgbieniami wybitymi z boku w dolnej czci nadwozia.
Za pomoc podnonikw obsugowych
Przewidziano cztery miejsca do podnoszenia samochodu za pomoc podnonika przewonego (B,
rys. 0.6). Su one take do podnoszenia caego samochodu za pomoc podnonika dwukolumnowego
(wyposaonego w cztery wysigniki). Cztery miejsca (C, rys. 0.6) s przeznaczone do umieszczenia
podstawek warsztatowych. Uwaga. Do podnoszenia tylnej czci samochodu nie wolno wykorzystywa belki
poprzecznej zawieszenia tylnego, gdy grozi to jej uszkodzeniem.
HOLOWANIE
Z przodu i z tyu samochodu wystpuj zaczepy (rys. 0.7) przeznaczone do holowania. Zaczepw
tych nie wolno wykorzystywa do bezporedniego lub poredniego podnoszenia samochodu.
Rys. 0.6. Sposb umieszczenia podnonika z wyposaenia samochodu i miejsca do podnoszenia (opis w tekcie)
Rys. 0.7. Zaczepy do holowania z tyu (rys. lewy) i z przodu (rys. prawy)
ZESTAW WSKANIKW l TABLICA ROZDZIELCZA
10
http://vnx.su
Zestaw wskanikw
1. Lampka kontrolna cinienia oleju
Lampka ta zawieca si po wczeniu zaponu i powinna zgasn po uruchomieniu silnika. Jeli zawieci si
podczas jazdy, naley natychmiast zatrzyma samochd i wyczy silnik, a nastpnie sprawdzi poziom
oleju w misce olejowej (patrz Obsuga bieca"). Jeeli poziom oleju jest waciwy, za lampka kontrolna
zawieci si ponownie po uruchomieniu silnika, nie wolno kontynuowa jazdy; naley odholowa samochd
do stacji obsugi. Kontynuowanie jazdy ze wiecc si lampk kontroln cinienia oleju grozi uszkodzeniem
silnika.
Rys. 0.8. Zestaw wskanikw wersji o niszym poziomie wyposaenia (opis w tekcie)
Rys. 0.9. Zestaw wskanikw wersji o wyszym poziomie wyposaenia (opis w tekcie)
2.
Lampka kontrolna adowania akumulatora
Lampka ta zawieca si po wczeniu zaponu i powinna zgasn po uruchomieniu silnika. Jeeli

zawieci si podczas jazdy, naley natychmiast zatrzyma samochd, unieruchomi silnik i sprawdzi stan
paska klinowego napdu alternatora. Jeeli jest zerwany, moliwa jest dalsza jazda do najbliszej stacji
obsugi. Naley wyczy wszystkie zbdne odbiorniki prdu.
3.
Wskanik temperatury cieczy chodzcej
Przy prawidowej temperaturze cieczy chodzcej wskazwka znajduje si w zakresie NORM"

wskanika. Przesunicie si wskazwki na czerwony zakres oznacza, e silnik si przegrzewa. Naley
wwczas zatrzyma samochd, wyczy zapon i sprawdzi poziom cieczy w zbiorniku wyrwnawczym
(patrz Obsuga bieca") oraz bezpiecznik silnika wentylatora chodnicy. Jeeli mimo waciwego poziomu
cieczy chodzcej oraz sprawnego bezpiecznika wskazwka nie powraca do zakresu NORM", nie naley
kontynuowa jazdy.
4.
Lampka kontrolna ukadu hamulcowego
Zawieca si w razie:
wczenia hamulca awaryjnego;
zbyt niskiego poziomu pynu hamulcowego w zbiorniku.
Jeeli po zwolnieniu dwigni hamulca awaryjnego lampka kontrolna nadal si wieci, naley
sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni ilo pynu hamulcowego (patrz Obsuga bieca") oraz
niezwocznie skorzysta z pomocy stacji obsugi celem sprawdzenia ukadu hamulcowego. Jeeli lampka
-
11
http://vnx.su
kontrolna zawieci si podczas jazdy, po uzupenieniu iloci pynu hamulcowego naley wezwa pomoc
drogow w celu odholowa-nia samochodu do najbliszej stacji obsugi i ustalenia przyczyny niesprawnoci.
5.
Lampka kontrolna ukadu przeciwblokujcego ABS
Zawiecenie si tej lampki kontrolnej oznacza niesprawno ukadu przeciwblokujcego. Ukad

hamulcowy dziaa wwczas tak, jakby samochd nie by wyposaony w ukad przeciwblokujcy ABS.
Uwaga. Lampka kontrolna zawieca si take przy wczaniu hamulca awaryjnego. Umoliwia to
sprawdzenie, czy arwka tej lampki jest sprawna.
6.
Lampka sygnalizacji wczenia urzdzenia rozruchowego (tylko silniki benzynowe ganikowe z
rcznym urzdzeniem rozruchowym) lub lampka kontrolna wstpnego podgrzewania silnika
wysokoprnego
W samochodach wyposaonych w silniki benzynowe lampka ta jest wykorzystywana wycznie w
przypadku silnika zasilanego ganikiem, w ktrym rol urzdzenia rozruchowego spenia rcznie sterowana
przepustnica rozruchowa. W samochodach wyposaonych w silniki wysokoprne lampka ta zawieca si
po wczeniu zaponu, gdy silnik jest zimny. Przed wczeniem rozrusznika naley odczeka a do
zganicia tej lampki.
7.
Wskanik poziomu paliwa
Przesunicie si wskazwki tego wskanika na czerwone pole oznacza, e w zbiorniku pozostao

tylko okoo 8 dm3 paliwa. W niektrych wersjach wystpuje ponadto lampka kontrolna, ktra zawieca si,
gdy w zbiorniku pozostaje okoo 8 dm3 paliwa.
8.
Lampka kontrolna kierunkowskazw
Lampka kontrolna kierunkowskazw miga z czstoci migania kierunkowskazw. Przyspieszone

miganie tej lampki oznacza, e jedna z arwek kierunkowskazw ulega przepaleniu.
9.
Lampka kontrolna wczenia owietlenia zewntrznego
10
Lampka kontrolna wczenia wiate drogowych
11
Prdkociomierz
12
Sumaryczny licznik kilometrw
13
Okresowy licznik kilometrw
14
Przycisk zerowania okresowego licznika kilometrw
15
Obrotomierz
Tablica rozdzielcza
Widok tablicy rozdzielczej przedstawiono na rysunku 0.10.
PRZEDZIA SILNIKA
Pokrywa przedziau silnika
Otwieranie
Pocign dwigni (18, rys. 0.10) umieszczon pod kolumn kierownicy. Pokrywa przedziau
silnika uniesie si samoczynnie.
Stan przed samochodem, wsun rk pod pokryw i nacisn ku grze zaczep zabezpieczenia
pokrywy przed samoczynnym jej otwarciem podczas jazdy (rys. 0.11).
Podnie pokryw przedziau silnika.
Wyj z uchwytu podprk i zabezpieczy otwart pokryw, wsuwajc koniec podprki w otwr
gniazda w przedniej, dolnej czci pokrywy (rys. 0.12).
Zamykanie
Wysun podprk z gniazda pokrywy i umieci j w sprystym uchwycie. Obniy wysoko
pooenia pokrywy, a nastpnie opuci jaz wysokoci okoo 30cm. Sprawdzi prawidowo zamknicia
pokrywy za pomoc prby jej uniesienia. Jeli pokrywa nie jest waciwie zablokowana, nie naciska na
pokryw, lecz otworzy j i powtrnie zamkn.
Widok przedziau silnika
12
http://vnx.su
Widok przedziau silnika benzynowego przedstawiono na rysunku 0.13, za silnika wysokoprnego

na rysunku 0.14.
Rys. 0.10. Tablica rozdzielcza (fot. RTA)

1 kratka nadmuchu boczna o regulowanym kierunku oraz pokrto regulacji intensywnoci nadmuchu, 2 dwignia przecznika
owietlenia i sygnalizacji, 3zestaw wskanikw, 4wcznik wiate awaryjnych, 5 dwignia przecznika wycieraczek i
spryskiwaczy szyb, 6kratki nadmuchu rodkowe o regulowanym kierunku oraz pokrta regulacji intensywnoci nadmuchu, 7zegar
cyfrowy, 8 pokrta regulacji ogrzewania i przewietrzania wntrza, 9schowek rodkowy, 10wycznik ogrzewania szyby przedniej
z lampk kontroln, 11 wycznik ogrzewania szyby tylnej z lampk kontroln, 12wycznik tylnych wiate przeciwmgowych z
lampk kontroln, 13wycznik przednich wiate przeciwmgowych z lampk kontroln (wyposaenie niektrych wersji), 14miejsce
radioodbiornika, 15popielniczka, 16zapalniczka, 17wycznik zaponu z blokad kierownicy, 18dwignia otwierania pokrywy
przedziau silnika, 19skrzynka bezpiecznikw, 20przycisk sygnau dwikowego. 21 dwignia regulacji pooenia kierownicy
Rys. 0.11. Odblokowywanie zaczepu Zabezpieczenia pokrywy przedziau silnika (fot. RTA)
Rys. 0.12. Prawidowe podparcie pokrywy przedziau silnika po jej otwarciu (fot. RTA)
13
http://vnx.su
14
http://vnx.su
Rys. 0.13. Przedzia silnika benzynowego

A 1,1 oraz 1,3; B 1,4i; C 1,4 oraz 1,6; D 1,4 EF i oraz 1,6 EFi; E 1,8 16V; F 2,0 16V
1 zbiornik wyrwnawczy ukadu chodzenia, 2akumulator, 3wskanik poziomu oleju w silniku, 4filtr powietrza, 5 korek wlewu
oleju silnikowego, 6zbiornik pynu hamulcowego, 7zbiornik spryskiwaczy szyb, 8zbiornik oleju wspomagania ukadu
kierowniczego, 9wskanik poziomu oleju w automatycznej skrzynce przekadniowej
15
http://vnx.su
Rys. 0.14. Przedzia silnika wysokoprnego

1 zbiornik wyrwnawczy ukadu chodzenia, 2wskanik poziomu oleju w silniku, 3filtr powietrza, 4korek wlewu oleju
silnikowego, 5 zbiornik pynu hamulcowego, 6akumulator
URUCHAMIANIE SILNIKA
Wycznik zaponu
Kluczyk dostarczany wraz z samochodem otwiera zamki drzwi, korek wlewu paliwa oraz wcza
zapon (stacyjk). Wybity na nim numer warto zanotowa, gdy znajomo tego numeru umoliwi, w razie
zgubienia, otrzymanie kluczyka zapasowego. Kluczyk moe zajmowa nastpujce pooenia (rys. 0.15):
Rys. 0.15. Wycznik zaponu z blokad kierownicy
O" - - w samochodzie wyposaonym w silnik benzynowy zapon silnika jest wyczony, za

w samochodzie wyposaonym w silnik wysokoprny jest odcity dopyw paliwa do pompy wtryskowej; po
wyjciu kluczyka kierownica jest zablokowana;
l" kierownica jest odblokowana; w samochodzie wyposaonym w silnik benzynowy zapon jest
wyczony, za w samochodzie wyposaonym w silnik wysokoprny jest odcity dopyw paliwa do pompy
wtryskowej; zasilanie odbiornikw elektrycznych jest wyczone, z wyjtkiem odbiornika radiowego;
II" w samochodzie wyposaonym w silnik benzynowy jest wczony zapon, za w samochodzie
wyposaonym w silnik wysokoprny jest wczony obwd wstpnego podgrzewania silnika za pomoc
wiec arowych oraz paliwo dopywa do pompy wtryskowej; kierownica jest odblokowana i wszystkie
odbiorniki prdu s pod napiciem; III" pooenie rozruchu silnika; po uruchomieniu silnika naley
natychmiast zwolni nacisk na kluczyk, ktry samoczynnie powrci do pooenia II".
Uwaga. Podczas jazdy nie wolno przekrca kluczyka do pooenia O", gdy spowoduje to
zablokowanie kierownicy i utrat moliwoci kierowania pojazdem.
Uruchamianie silnika
Hamulec awaryjny powinien by wczony. Dwignia zmiany biegw skrzynki mechanicznej powinna
znajdowa si w pooeniu neutralnym, za dwignia wyboru biegw skrzynki automatycznej w pooeniu P"
lub N". Przed rozruchem silnika zaleca si wcinicie pedau sprzga do oporu.
Silnik ganikowy z rcznym urzdzeniem rozruchowym
Silnik zimny
Wycign do oporu gak cigna urzdzenia rozruchowego.
16
http://vnx.su
Wczy rozrusznik nie naciskajc na peda przyspieszenia.

Jeeli silnik nie uruchomi si w cigu 5 sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi prb
rozruchu.
Po uruchomieniu silnika niezwocznie zwolni nacisk na kluczyk, ktry powrci samoczynnie do
pooenia II". W miar nagrzewania si silnika stopniowo wciska gak cigna urzdzenia rozruchowego,
zachowujc rwnomiern prdko obrotow silnika.
Silnik gorcy
Nie wyciga gaki cigna urzdzenia rozruchowego. Jeeli silnik nie uruchomi si w cigu 5
sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi prb rozruchu.
Silnik ganikowy z automatycznym urzdzeniem rozruchowym
Silnik zimny
Wcisn dwukrotnie powoli peda przyspieszenia. Wczy rozrusznik nie naciskajc ju wicej na
peda przyspieszenia. Jeeli silnik nie uruchomi si w cigu 5 sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili
ponowi prb rozruchu.
Silnik gorcy
Wcisn powoli peda przyspieszenia do poowy skoku. Wczy rozrusznik. Jeeli silnik nie
uruchomi si w cigu 5 sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi prb rozruchu.
Silnik z wtryskiem benzyny
Silnik zimny
Wczy rozrusznik nie wciskajc pedau przyspieszenia. Jeeli silnik nie uruchomi si w cigu 5
sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi prb rozruchu,
Silnik gorcy
Wcisn powoli peda przyspieszenia do poowy skoku. Wczy rozrusznik. Jeeli silnik nie
uruchomi si w cigu 5 sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi prb rozruchu.
Uwaga. Po odczeniu i ponownym podczeniu akumulatora parametry elektronicznego systemu
sterowania silnika samoczynnie ulegaj odtworzeniu po przejechaniu okoo 8 km. W tym czasie praca silnika
moe by nieregularna.
Wycznik bezwadnociowy
W samochodach wyposaonych w silnik benzynowy z wtryskowym ukadem zasilania zastosowano
bezwadnociowy wycznik obwodu zasilania paliwem. W razie wypadku drogowego powoduje on
wyczenie zasilania elektrycznej pompy paliwa, zapobiegajc niebezpieczestwu powstania poaru.
Wycznik bezwadnociowy moe take wyczy zasilanie paliwem w wyniku uderzenia samochodu na
postoju. Wwczas naley wcisn wysunity przycisk wycznika bezwadnociowego (1, rys. 0.16),
znajdujcy si w lewym bocznym poszyciu pod tablic rozdzielcz.
Silnik wysokoprny
Silnik zimny
Rys. 0.16. Usytuowanie wycznika bezwadnociowego 1 przycisk wycznika
Przekrci kluczyk w stacyjce do pooenia II".

Odczeka a do zganicia lampki kontrolnej wstpnego podgrzewania silnika.
Wcisn do oporu peda przyspieszenia i wczy rozrusznik.
17
http://vnx.su
Jeeli silnik nie uruchomi si w cigu 20 sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi
prb rozruchu.
Silnik gorcy
Wczy od razu rozrusznik.
Jeeli silnik nie uruchomi si w cigu 20 sekund, naley wyczy rozrusznik i po chwili ponowi
prb rozruchu.
Uruchamianie silnika za pomoc akumulatora pomocniczego
Rys. 0.17. Schemat podczenia akumulatora pomocniczego (rys. RTA)

1, 2, 3, 4 kolejno podczania przewodw
Jeeli akumulator samochodu jest rozadowany, mona uruchomi silnik podczajc inny,
naadowany akumulator wedug nastpujcego sposobu. Za pomoc odpowiedniego przewodu
rozruchowego poczy biegun dodatni akumulatora samochodu z biegunem dodatnim akumulatora
pomocniczego. Drugim przewodem rozruchowym poczy biegun ujemny akumulatora pomocniczego z
mas uruchamianego samochodu, pooonjak najdalej od akumulatora samochodu (rys. 0.17).
Uwaga. Przewody rozruchowe naley podcza wedug kolejnoci podanej na rysunku. Po
uruchomieniu silnika nie naley odcza przewodw rozruchowych od akumulatora pomocniczego dopki
uruchomiony silnik pracuje na biegu jaowym ze zwikszon prdkoci obrotow. Gdy prdko obrotowa
zmniejszy si do normalnej" prdkoci biegu jaowego, wwczas mona odczy akumulator pomocniczy.
Nie naley uruchamia silnika w zamknitym pomieszczeniu, gdy spaliny s toksyczne.
POSUGIWANIE SI POSZCZEGLNYMI PRZYRZDAMI SAMOCHODU
Zmiana biegw
Mechaniczna skrzynka przekadniowa
Skrzynka czterobiegowa
Schemat zmiany biegw przedstawiono na rysunku 0.18A. Wczenie biegu wstecznego wymaga
przesunicia dwigni do oporu w lewo, wcinicia jej do dou i przesunicia do przodu.
Skrzynka piciobiegowa
Schemat zmiany biegw przedstawiono na rysunkach 0.18B i 0.18C. W zalenoci od typu skrzynki,
w celu wczenia biegu wstecznego naley:
- w skrzynce typu A": w pooeniu neutralnym wcisn dwigni do dou, przesun jaw prawo,
pokona opr spryny i przesun dwigni do tyu;
- w skrzynce typu B": w pooeniu neutralnym podnie piercie umieszczony pod gak dwigni
zmiany biegw, przesun dwigni do oporu w prawo, a nastpnie do tyu.
Automatyczna skrzynka przekadniowa
W niektrych wersjach samochodu zastosowano automatyczn skrzynk przekadniow typu CVT o
cigej zmianie przeoenia, ktra nie powoduje szarpni podczas jazdy.
Dwignia wyboru biegw
Dwignia wyboru biegw moe zajmowa nastpujce pooenia (rys. 0.19). P" - postj (parking)
Pozycj t mona wybiera jedynie podczas postoju samochodu. W tym pooeniu mona
uruchamia silnik. Pooenie to powinno by wybrane po zaparkowaniu pojazdu. Wprowadzenie dwigni w to
pooenie oraz wyprowadzenie jej z tego pooenia wymaga wcinicia dwigni wyboru biegw do dou. R" - bieg wsteczny
18
http://vnx.su
Przed przesuniciem w to pooenie naley zatrzyma samochd, nacisn na peda hamulca i

wcisn dwigni do dou. Dwignia powinna by wprowadzana w to pooenie przy silniku pracujcym na
biegu jaowym.
N" - pooenie neutralne W tym pooeniu mona uruchamia silnik. Mona stosowa to pooenie
podczas duszych zatrzyma przy silniku pracujcym na biegu jaowym, np. w korkach ulicznych; przed
wybraniem tej pozycji naley unieruchomi samochd naciskajc peda hamulca lub wczajc hamulec
awaryjny, w przeciwnym razie samochd zacznie samoczynnie jecha.
D" normalna jazda do przodu Przesunicie dwigni z pooenia P" do pooenia D" wymaga
zatrzymania samochodu, nacinicia pedau hamulca i wcinicia dwigni wyboru biegw. Zmiana
przeoenia odbywa si samoczynnie i bezstopniowo, stosownie do nacisku na peda przyspieszenia i
prdkoci jazdy.
L" - - jazda do przodu z duym przeoeniem Zapewnia due przeoenia podczas wjazdu i zjazdu
przy duych wzniesieniach, zapas mocy oraz umoliwia intensywne hamowanie silnikiem. Zmiany pooenia
z L" na D" i odwrotnie mona dokonywa podczas jazdy samochodu.
Uwaga. Samochd wyposaony w automatyczn skrzynk przekadniow podczas holowania
wymaga ustawienia dwigni wyboru biegw w pooeniu N". Maksymalna prdko holowania wynosi 50
km/h; maksymalna odlego holowania 50 km. W razie koniecznoci holowania samochodu na wiksz
odlego jego koa przednie naley umieci na wzku holowniczym.
Rys. 0.18. Schemat zmiany biegw skrzynki mechanicznej (rys. RTA)

Askrzynka 4-biegowa, Bskrzynka 5-biegowa typu A", C skrzynka 5-biegowa typu B", R bieg wsteczny
Rys. 0.19. Dwignia wyboru biegw skrzynki automatycznej (opis w tekcie)
Rys. 0.20. Pooenia dwigni przecznika owietlenia i sygnalizacji (fot. RTA)

FPwczone wiata pozycyjne, FC wczone wiata mijania, FR wczone wiata drogowe, ALwczony sygna wietlny,
CDwczony prawy kierunkowskaz, CG wczony lewy kierunkowskaz owietlenia i sygnalizacji. W zestawie wskanikw zawieci
si wwczas lampka kontrolna wczenia owietlenia zewntrznego (9, patrz rys. 0.9).
19
http://vnx.su
Owietlenie i sygnalizacja
wiata pozycyjne
Aby wczy wiata pozycyjne, naley przekrci w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek
zegara do pierwszego pooenia (FP, rys. 0.20) przecznik obrotowy na dwigni przecznika
wiata mijania
Po przekrceniu przecznika obrotowego na dwigni przecznika owietlenia i sygnalizacji w
kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara do drugiego pooenia (FC, rys. 0.20) zostaj wczone
wiata mijania, jeli dwignia przecznika znajduje si w pooeniu bliszym kierownicy oraz kluczyk w
wyczniku zaponu znajduje si w pooeniu II" (wczony zapon).
wiata drogowe
W celu wczenia wiate drogowych, w pooeniu (FC, rys. 0.20) przecznika obrotowego naley
przesun dwigni przecznika owietlenia i sygnalizacji do pooenia (FR) przy wczonym zaponie
(kluczyk w pooeniu II"). W zestawie wskanikw zawieci si wwczas lampka kontrolna wiate
drogowych (10, patrz rys. 0.9).
Przednie wiata przeciwmgowe
Przednie wiata przeciwmgowe stanowi wyposaenie niektrych wersji samochodu. S wczane
wycznikiem (13, patrz rys. 0.10), zawierajcym lampk kontroln ich wczenia, umieszczonym na tablicy
rozdzielczej z lewej strony koa kierownicy.
Tylne wiata przeciwmgowe
Tylne wiata przeciwmgowe wcza si wycznikiem (12, patrz rys. 0.10), zawierajcym lampk
kontrolnich wczenia, umieszczonym na tablicy rozdzielczej z lewej strony pokrte regulacji ogrzewania i
przewietrzania wntrza. Tylne wiata przeciwmgowe dziaaj tylko wwczas, gdy s wczone wiata
mijania lub wiata drogowe.
Kierunkowskazy
Przesunicie dwigni przecznika owietlenia i sygnalizacji w paszczynie rwnolegej do koa
kierownicy w prawo powoduje wczenie prawego kierunkowskazu, a do dou lewego kierunkowskazu.
wiata awaryjne
W celu wczenia wiate awaryjnych naley wcisn przycisk wycznika, oznaczony symbolem
trjkta, znajdujcy si w grnej czci kolumny kierownicy. Po wczeniu lampka kontrolna miga z
czstoci wiate awaryjnych. Ponowne nacinicie przycisku powoduje wyczenie wiate awaryjnych.
Sygna wietlny
Przycignicie dwigni przecznika owietlenia i sygnalizacji w stron koa kierownicy do pooenia
(AL, rys. 0.20) powoduje wczenie wiate drogowych. Zwolnienie tej dwigni powoduje wyczenie sygnau
wietlnego.
Korekcja ustawienia reflektorw
Z lewej strony kolumny kierownicy znajduje si pokrto umoliwiajce korygowanie ustawienia
reflektorw w paszczynie pionowej, aby niezalenie od obcienia samochodu wiata reflektorw
waciwie owietfafy cfrog. Obrt pokrta zgodnie z kierunkiem ruchu wskazwek zegara powoduje
podniesienie strumienia wiata w paszczynie pionowej, za obrt w kierunku przeciwnym do ruchu
wskazwek zegara powoduje obnienie strumienia wiata w tej paszczynie.
Lampa owietlenia wntrza
Przecznik lampy owietlenia wntrza moe zajmowa trzy pooenia:
przednie lampa wyczona;
rodkowe cige wiecenie lampy;
tylne wiecenie lampy po otwarciu drzwi.
20
http://vnx.su
Lampki do czytania
Niektre wersje samochodw s wyposaone w dwie lampki do czytania, skierowane przed
kierowc i pasaera. Kada z nich ma oddzielny wycznik (rys. 0.21 B). Mona take regulowa ich
pooenie.
Wymiana arwek
Uwaga. Szka arwki halogenowej nie wolno chwyta bezporednio palcami. Naley j chwyta za
porednictwem kawaka materiau nie pozostawiajcego nitek. W razie przypadkowego dotknicia szklanej
czci arwki naley j przemy spirytusem.
Do obu reflektorw naley zakada arwki jednakowego koloru (biae lub te).
Rys. 0.21. Lampa owietlenia wntrza

Abez lampki do czytania, Bz lampkami do czytania Olampa wyczona, 1 wiecenie cige, 2wiecenie po otwarciu drzwi LC
lampki do czytania, IGwycznik lewej lampki do czytania, IDwycznik prawej lampki do czytania
Rys. 0.22. Wymiana arwki wiate mijania i drogowego w reflektorze pojedynczym

1 arwka, 2 osona, 3zcze przewodw, 4zapinka sprysta
Wymiana arwki wiate mijania i drogowego reflektora pojedynczego

Od strony przedziau silnika odczy elektryczne zcze (3, rys. 0.22).
Zdj okrg oson (2).
cisn koce sprystej zapinki (4) i wyj j z zaczepw.
Wyj z reflektora arwk (1).
Zaoy now arwk, wprowadzajc jej wystpy w odpowiednie wycicia gniazda.
Zaoy spryst zapink i okrg oson.
Podczy do arwki zcze elektryczne.
Wymiana arwki wiate mijania i drogowego reflektora podwjnego
Od strony przedziau silnika zdj oson (1, rys. 0.23).
Odczy zcze (2) przewodw.
Obrci w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara tarcz (3) mocowania arwki.
Wyj arwk (4).
Zaoy now arwk, wprowadzajc jej wystpy w odpowiednie wycicia gniazda.
Zaoy tarcz mocowania arwki, podczy zcze przewodw i zaoy oson ochronn.
21
http://vnx.su
Rys. 0.23. Wymiana arwki wiate mijania i drogowego w reflektorze podwjnym

1osona, 2 zcze przewodw, 3tarcza mocowania arwki, 4arwka
Rys. 0.24. Wymiana arwki wiata dalekiego zasigu w reflektorze podwjnym

1 osona, 2zapinka sprysta, 3arwka
Rys. 0.25. Wymiana arwki przedniego reflektora przeciwmgowego

1 zaczep lampy kierunkowskazu przedniego, 2zapinka sprysta, 3 spryna mocowania arwki przedniego wiata
przeciwmgowego, 4arwka przedniego wiata przeciwmgowego
Wymiana arwki wiata dalekiego zasigu reflektora podwjnego

Od strony przedziau silnika zdj oson (1, rys. 0.24), obracajc jaw kierunku przeciwnym do ruchu
wskazwek zegara.
Wyj spryst zapink (2) mocowania arwki, obracajc j w paszczynie poziomej.
Wyj arwk i odczy zcze przewodw.
Podczy zcze do nowej arwki.
Zaoy now arwk i jej zapink spryst.
Zaoy oson.
Wymiana arwki przedniego wiata pozycyjnego reflektora pojedynczego
Od strony przedziau silnika obrci w lewo oprawk arwki, znajdujc si w dolnej czci
reflektora.
Wyj oprawk wraz z arwk z reflektora.
Wymieni arwk wiata pozycyjnego.
Zaoy oprawk wraz z arwk do reflektora.
Wymiana arwki przedniego wiata pozycyjnego reflektora podwjnego
Od strony przedziau silnika wyj zapink spryst mocowania oprawki arwki wiata
pozycyjnego.
Wycign oprawk wraz z arwk.
Wymieni arwk wiata pozycyjnego.
22
http://vnx.su
Zaoy oprawk wraz z arwk do reflektora.

Zamocowa zapink spryst.
Wymiana arwki reflektora przeciwmgowego
Wsun wkrtak pod grny zaczep (1, rys. 0.25) lampy kierunkowskazu przedniego.
Uwolni z zaczepu i wyj lamp kierunkowskazu przedniego.
Odczepi spryst zapink (2) umieszczon we wnce lampy kierunkowskazu przedniego.
Obrci reflektor przeciwmgowy.
Wyj oson oprawki arwki.
Rozczy zcze przewodw elektrycznych.
cisn koce spryny (2) mocowania arwki przedniego wiata przeciwmgowego i wyj
spryn z jej zaczepw.
Wyj arwk (4).
Zaoy now arwk i wykona wymienione poprzednio czynnoci w odwrotnej kolejnoci.
Wymiana arwki kierunkowskazu przedniego reflektora pojedynczego
Od wntrza przedziau silnika zwolni spryn (2, rys. 0.26) mocowania lampy kierunkowskazu
przedniego.
Wyj lamp kierunkowskazu na zewntrz samochodu.
Obrci oprawk (3) arwki w lewo i wyj j z lampy kierunkowskazu wraz z arwk.
Nacisn arwk, obrci j w lewo i wyj z oprawki.
Postpowa w odwrotnej kolejnoci przy zakadaniu nowej arwki.
Rys. 0.26. Wymiana arwki kierunkowskazu przedniego w samochodzie z pojedynczym reflektorem (fot. RTA)
1 lampa kierunkowskazu, 2 spryna mocowania lampy kierunkowskazu, 3 oprawka arwki kierunkowskazu
Rys. 0.27. Wymiana arwki kierunkowskazu przedniego w samochodzie z podwjnym reflektorem

1 oprawka arwki kierunkowskazu
Wymiana arwki kierunkowskazu przedniego reflektora podwjnego

W tej wersji lampy kierunkowskazw przednich s wbudowane w spoiler.
Obrci oprawk (1, rys. 0.27) arwki od wntrza spojlera w kierunku przeciwnym do ruchu
wskazwek zegara.
Wyj arwk z oprawki i wymieni j.
Zaoy oprawk do lampy kierunkowskazu przedniego i zamocowa przez obrt oprawki.
Wymiana arwki kierunkowskazu bocznego
23
http://vnx.su
Wycignicie oprawki arwki kierunkowskazu bocznego wymaga jej obrcenia zgodnie z

kierunkiem ruchu wskazwek zegara.
Wymiana arwki tylnej lampy zespolonej
Modele Escort 3- i 5-drzwiowe oraz Orion
Otworzy drzwi tyu nadwozia (Escort) lub pokryw baganika (Orion).
Do modeli 1992 w celu wyjcia zespou oprawy arwek naley nacisn na dwa zaczepy
mocowania (1, rys. 0.28). Od modeli 1993 w celu wyjcia zespou oprawy arwek naley przesun do gry
zatrzask (1, rys. 0.29) jej mocowania.
Rys. 0.28. Wymiana arwek tylnej lampy zespolonej samochodw Ford Escort i Orion do modeli 1992 (fot. RTA)
1 zaczepy mocowania zespou oprawy arwek, 2arwka tylnego wiata przeciwmgowego (tylko w lewej lampie), 3 arwka
tylnego wiata pozycyjnego, 4arwka wiata hamowania, 5arwka kierunkowskazu tylnego, 6 arwka wiata cofania
Rys. 0.29. Wymiana arwek tylnej lampy zespolonej samochodw Ford Escort i Orion od modeli 1993
1 zatrzask mocowania zespou oprawy arwek, 2arwka tylnego wiata przeciwmgowego, 3 arwka kierunkowskazu
tylnego, 4arwka wiata cofania, 5arwka tylnego wiata pozycyjnego
Wcisn niesprawn arwk w zesp oprawy, obrci j w lewo i wyj.

Zaoy i zablokowa w zespole oprawy now arwk.
Przy wkadaniu zespou oprawy wsun spryste zaczepy mocowania w ich prowadnice (do modeli
1992) lub odsun zatrzask i wcisn zesp oprawy (od modeli 1993) a do zatrzanicia.
Zamkn drzwi tyu nadwozia (Escort) lub pokryw baganika (Orion).
Escort Clipper
Otworzy drzwi tyu nadwozia.
Zdj oson zespou oprawy na kocu botnika.
Nacisn zaczep (1, rys. 0.30) mocowania zespou oprawy do dou, unie i wyj zesp oprawy.
24
http://vnx.su
Rys. 0.30. Wymiana arwek tylnej lampy zespolonej modelu Escort Clipper
1.zaczep mocowania zespou oprawy arwek (naciskany przy wyjmowaniu), 2 arwka tylnego wiata pozycyjnego i wiata
hamowania, 3arwka wiata cofania, 4 arwka kierunkowskazu tylnego, 5 arwka tylnego wiata przeciwmgowego (tylko w
lewej lampie)
Rys. 0.31. Rozmieszczenie arwek tylnej lampy zespolonej modelu Escort Van
1 tylne wiato pozycyjne wiato hamowania, 2 kierunkowskaz tylny, 3wiato cofania, 4tylne wiato przeciwmgowe
Wymieni niesprawn arwk.

Zamontowa zesp oprawy do lampy i zaoy oson zespou oprawy.
Zamkn drzwi tyu nadwozia.
Escort Van
Z wntrza samochodu obrci w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara oprawk
mocujc niesprawn arwk. Rozmieszczenie arwek pokazano na rysunku 0.31.
Wyj oprawk wraz z arwk.
Zamontowa oprawk z arwk do lampy.
Zamkn drzwi tyu nadwozia.
Wymiana arwki owietlenia tablicy rejestracyjnej
Za pomoc wkrtaka wyj lamp owietlenia tablicy rejestracyjnej z tylnego zderzaka.
Odsun dwa spryste zaczepy (1, rys. 0.32) i wyj oprawk arwki.
Obrci arwk w lewo i wyj j.
Zaoy now arwk.
Zamontowa oprawk do lampy.
Zamontowa lamp do zderzaka tylnego.
Wymiana arwki lampy owietlenia wntrza
Ustawi przecznik lampy owietlenia wntrza w pooeniu rodkowym.
25
http://vnx.su
Rys. 0.32. Wymiana arwki lampy owietlenia tablicy rejestracyjnej (fot. RTA)
1 zaczepy spryste mocowania oprawki arwki
Rys. 0.33. Pooenia dwigni przecznika wycieraczek i spryskiwaczy szyb (fot. RTA)
F piercie regulacji czstoci pracy przerywanej wycieraczki szyby przedniej 1 ciga praca wycieraczki szyby przedniej z
normaln prdkoci, 2 ciga praca wycieraczki szyby przedniej ze zwikszon prdkoci, 3 przerywana praca wycieraczki
szyby przedniej, 4wczony spryskiwacz szyby przedniej, 5wczona wycieraczka szyby tylnej, 6 wczony spryskiwacz szyby
tylnej
Wsun wkrtak pod klosz lampy i wyj lamp.

Zamontowa lamp do nadwozia.
Przesun przecznik lampy w odpowiednie pooenie.
Wycieraczki i spryskiwacze szyb
Wycieraczka szyby przedniej
Dwignia przecznika wycieraczek i spryskiwaczy szyb znajduje si po prawej stronie pod
kierownic. Podczas pracy moe zajmowa trzy pooenia (rys. 0.33):
(1) praca z normaln prdkoci;
(2) praca ze zwikszon prdkoci;
(3) praca przerywana, w niektrych wersjach z moliwoci regulacji czasu przerw przez obrt
piercienia (F).
Spryskiwacz szyby przedniej
Nacinicie przycisku (4) na kocu dwigni przecznika uruchamia spryskiwacz szyby przedniej.
Wycieraczka szyby tylnej
W celu wczenia wycieraczki szyby tylnej naley pocign dwigni przecznika wycieraczek i
spryskiwaczy szyb w kierunku kierownicy do pooenia (5).
Spryskiwacz szyby tylnej
Przesunicie dwigni przecznika wycieraczek i spryskiwaczy szyb do pooenia (6) powoduje
wczenie spryskiwacza szyby tylnej.
Zbiornik spryskiwaczy szyb
Zbiornik spryskiwaczy szyb znajduje si po lewej stronie z przodu przedziau silnika. W celu
sprawdzenia poziomu pynu do spryskiwania szyb naley zdj pokryw ze zbiornika wraz ze wskanikiem
poziomu pynu. W zimie naley stosowa specjaln ciecz niezamarzajc. Do spryskiwania szyb nie wolno
uywa pynu hamulcowego.
26
http://vnx.su
Ogrzewanie i przewietrzanie wntrza

Nadmuch powietrza
Do wntrza samochodu powietrze dostaje si przez kratki nadmuchu nieruchome (na przedni
szyb, szyby boczne i na podog) oraz przez kratki nadmuchu o regulowanym kierunku i intensywnoci
nadmuchu.
Regulacja
Trzy pokrta regulacji (rys. 0.34) s umieszczone pod rodkowymi kratkami nadmuchu powietrza.
Regulacja temperatury
Temperatur reguluje si lewym pokrtem (T). W pooeniu skrajnym lewym ogrzewanie jest
wyczone, w pooeniu skrajnym prawym ogrzewanie jest maksymalne. Moliwa jest pynna zmiana
poprzez wszystkie pooenia porednie.
Regulacja nadmuchu
rodkowe pokrto (S) umoliwia wybr trzech prdkoci pracy dmuchawy oraz jej wyczenie.
Rys. 0.34. Pokrta regulacji ogrzewania i przewietrzania wntrza

Tregulacja temperatury, S regulacja intensywnoci nadmuchu, R regulacja rozdziau powietrza Ozamknity wlot powietrza do
wntrza, 1 nadmuch na szyb przedni, 2 nadmuch na szyb przedni! na podog, 3 nadmuch na podog
Rys. 0.35. Pokrta regulacji ogrzewania, przewietrzania i klimatyzacji wntrza

Tregulacja temperatury, R regulacja rozdziau powietrza, Sregulacja intensywnoci nadmuchu, A/C lampka kontrolna
wczenia klimatyzacji
Regulacja rozdziau powietrza

Prawe pokrto (R) ustawione w pooeniu:
- skrajnym lewym (0) zamyka nadmuch powietrza (cakowite wyczenie przewietrzania wymaga
ponadto zamknicia rodkowych i bocznych kratek nadmuchu przez przekrcenie do dou ich pokrte);
- obrt pokrta w prawo kieruje nadmuch na szyb przedni(strzaka do gry), na szyb przedni i
na podog (dwie strzaki przeciwnie skierowane), na podog (strzaka do dou).
Ukad z klimatyzacj wntrza
Uruchamianie klimatyzacji
Nacinicie pokrta regulacji dmuchawy (S, rys. 0.35) powoduje wczenie klimatyzacji i
zawiecenie lampki kontrolnej (A/C). Klimatyzacja dziaa wycznie podczas pracy silnika oraz gdy jest
wczona dmuchawa.
Dziaanie klimatyzacji
Wewntrz samochodu mona uzyska temperatur nisz ni temperatura otoczenia, gdy
dmuchawa jest wczona (pokrto obrcone w prawo) i jest wczona klimatyzacja. Jeeli temperatura
wewntrz samochodu jest zbyt niska, naley przekrci pokrto regulacji temperatury (lewe) w prawo.
Przy przejedaniu przez zakurzony lub zadymiony odcinek drogi, a take w celu przyspieszenia
uzyskania wymaganej temperatury wewntrz nadwozia, naley przekrci pokrto regulacji dmuchawy (S) w
lew stron. Wentylator bdzie wwczas pobiera powietrze nie z otoczenia lecz z wntrza samochodu i
toczy je ponownie do wntrza po ewentualnym nagrzaniu lub ochodzeniu. Po uzyskaniu odpowiedniej
temperatury wewntrz samochodu lub po wyjechaniu z opisanego odcinka drogi naley przekrci rodkowe
pokrto (S) w prawe pooenie.
27
http://vnx.su
Ogrzewanie szyby przedniej

W niektrych wersjach wyposaenia wystpuje ogrzewanie szyby przedniej. Wycznik suwakowy i
lampka kontrolna wczenia znajduj si pod lew boczn kratk nadmuchu powietrza.
Uwaga. Ogrzewanie szyby przedniej powinno by wczane tylko podczas pracy silnika i wyczane
natychmiast po jej odmroeniu. Urzdzenie to pobiera duo energii elektrycznej i szybko rozadowuje
akumulator.
Ogrzewanie szyby tylnej
Wycznik suwakowy i lampka kontrolna wczenia znajduj si na tablicy rozdzielczej z prawej
strony kierownicy (11, patrz rys. 0.10). Uwaga. Ogrzewanie szyby tylnej powinno by wczane tylko
podczas pracy silnika i wyczane natychmiast po jej odmroeniu. Urzdzenie to pobiera duo energii
elektrycznej i szybko rozadowuje akumulator.
Podczas czyszczenia wewntrznej powierzchni szyby tylnej naley zwraca uwag, aby nie
uszkodzi cienkich drutw oporowych. Umieszczanie na tylnej pce przedmiotw o ostrych krawdziach
rwnie moe spowodowa ich uszkodzenie.
Drzwi
Centralne blokowanie drzwi (zamek centralny)
W niektrych wersjach wyposaenia wystpuje centralne blokowanie drzwi, tzw. zamek centralny.
Urzdzenie to umoliwia jednoczesne zablokowanie wszystkich drzwi samochodu. Z zewntrz jest
uruchamiane kluczykiem zamka. Od wewntrz przyciskiem blokowania drzwi od strony kierowcy.
Zamki pokrywy baganika oraz pokrywy wlewu paliwa mog by otwierane wycznie kluczykiem.
Uwaga. W uchwycie kluczyka znajduje si lampka uatwiajca w ciemnociach woenie go do otworu
zamka. Lampka ta wieci si przy naciskaniu wierzchoka uchwytu kluczyka. W celu wymiany baterii lub
arwki naley nacisn na uchwycie kluczyka owal z napisem Ford".
Zablokowanie wewntrznego otwierania drzwi tylnych
Tylne drzwi boczne mona zabezpieczy przed otwarciem od wewntrz, np. przez dzieci
przewoone na tylnym siedzeniu. W tym celu naley przesun dwigni, umieszczon na tylnej stronie tych
drzwi, do pooenia (1, rys. 0.36).
Otwieranie drzwi tyu nadwozia lub pokrywy baganika
Aby otworzy drzwi tyu nadwozia lub pokryw baganika:
- z zewntrz, naley woy kluczyk do otworu zamka i obrci go zgodnie z kierunkiem ruchu
wskazwek zegara.
- z wntrza samochodu, naley pocign do gry dwigni (rys. 0.37) znajdujc si z lewej strony
przy siedzeniu kierowcy.
Rys. 0.36. Pooenia dwigni blokowania zamka tylnych drzwi bocznych

1 zablokowanie moliwoci otwarcia drzwi od wewntrz,
2 moliwe otwarcie drzwi od wewntrz
Rys. 0.37. Dwignia otwierania zamka pokrywy baganika
28
http://vnx.su
Rys. 0.38. Przyciski elektrycznego sterowania szyb drzwi bocznych

AVdrzwi przednie, AR drzwi tylne, Ootwieranie, Fzamykanie, C przycisk uniemoliwienia sterowania szyb za pomoc
przyciskw drzwi tylnych
Elektryczne sterowanie szyb drzwi bocznych

Szyby drzwi przednich
Przyciski przecznikw (AV, rys. 0.38) sterowania szyb tych drzwi s umieszczone na rodkowej
konsoli midzy przednimi siedzeniami. Szyba w drzwiach kierowcy moe by podniesiona lub opuszczona
cakowicie jednym przyciniciem przecznika.
Szyby drzwi tylnych
Przyciski przecznikw (AR) sterowania szyb tych drzwi przez osoby siedzce z przodu s
umieszczone midzy przyciskami sterowania szyb drzwi przednich.
Przyciski sterowania szyb drzwi tylnych dla pasaerw siedzcych z tyu s umieszczone na tylnych
drzwiach bocznych. Dodatkowy przycisk (C), umieszczony obok dwigni hamulca awaryjnego, uniemoliwia
elektryczne sterowanie szyb za pomoc przyciskw umieszczonych w tylnych drzwiach bocznych.
Dach otwierany
Niektre wersje samochodu s wyposaone w otwierany dach.
Mechanizm rczny
Korbka rcznego mechanizmu otwierania dachu znajduje si w schowku midzy osonami
przeciwsonecznymi nad przedni szyb (rys. 0.39A). W celu otwarcia (przesunicia do tyu) dachu naley
obraca korbk w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara. Obracanie zgodnie z kierunkiem ruchu
wskazwek zegara powoduje zamknicie (zasunicie) dachu. W celu uchylenia zamknitego dachu naley
obrci korbk w prawo poza wyczuwalny opr. Obrt w lewo do oporu powoduje zamknicie uchylonego
dachu.
Po kadym uyciu korbk naley umieci w jej schowku.
Mechanizm elektryczny
W celu otwarcia zamknitego dachu naley nacisn tylncz przecznika umieszczonego
midzy osonami przeciwsonecznymi (rys. 0.39C). Nacinicie przedniej czci wycznika powoduje
zamknicie dachu.
Nacinicie przy zamknitym dachu przedniej czci wycznika powoduje jego uchylenie, za
nacinicie jego czci tylnej zamknicie.
Skadany dach wersji kabriolet Rczne skadanie i podnoszenie dachu
Odblokowanie
Z obu stron wcisn kciukiem zaczepy (1, rys. 0.40) i wycign na d uchwyty (2).
Pocign za uchwyty i uwolni rygle dachu od zaczepw nad przedni szyb.
Skadanie dachu
Usun wszelkie przedmioty ze schowka przeznaczonego na zoony dach.
Zdj pokrowiec znajdujcy si za oparciem siedzenia tylnego.
Podnie przedni cz dachu i skada go ku tyowi (rys. 0.41).
Po zoeniu dachu nacisn przednie i tylne czci jego usztywnie a do zatrzanicia
mechanizmu blokujcego (rys. 0.42).
29
http://vnx.su
Rys. 0.39. Dach otwierany

Amechanizm rczny, B uchylenie dachu, Cmechanizm elektryczny, O otwieranie, F + E zamykanie lub uchylanie
Rys. 0.40. Odblokowanie skadanego dachu wersji kabriolet

1 zaczepy, 2 uchwyty
Zakadanie pokrowca
Zaczynajc od tyu zaoy pokrowiec na zoony dach.
Nacign, wygadzi pokrowiec i zaczynajc od rodka wciska kolejno zatrzaski mocujce
pokrowiec (rys. 0.43).
Podnoszenie dachu
Odpi kolejno zatrzaski pokrowca i zdj go.
Umieci pokrowiec w baganiku.
30
http://vnx.su
Rys. 0.41. Skadanie dachu wersji kabriolet
Rys. 0.42. Blokowanie zoonego dachu wersji kabriolet
Rys. 0.43. Zaoony pokrowiec zoonego dachu wersji kabriolet
Rys. 0.44. Podnoszenie dachu wersji kabriolet

Ldwignia blokowania
31
http://vnx.su
Rys. 0.45. Blokowanie podniesionego dachu wersji kabriolet

1 dach odblokowany, 2 dach zablokowany
Z obu stron dachu pocign do przodu dwignie blokowania (L, rys. 0.44).
Podnie dach i docign jego przednicz do szyby przedniej.
Opuci dwa uchwyty (1, rys. 0.45) i doprowadzi do zaczepienia rygli dachu o zaczepy nad
przedni szyb.
Podnie uchwyty do gry (2, rys. 0.45) a do ich zablokowania.
Elektryczne skadanie i podnoszenie dachu
Uwaga. Ze wzgldw bezpieczestwa skadanie i podnoszenie dachu wersji kabriolet naley
wykonywa wycznie podczas postoju samochodu.
Odblokowanie
Z obu stron wcisn kciukiem zaczepy i wycign na d uchwyty (patrz rys. 0.40).
Pocign za uchwyty i uwolni rygle dachu od zaczepw nad przedni szyb.
Skadanie dachu
Usun wszystkie przedmioty znajdujce si w schowku przeznaczonym na zoony dach.
Zdj pokrowiec za oparciem tylnego siedzenia.
Przekrci w stacyjce kluczyk do pooenia l".
Naciska przycisk na konsoli rodkowej (2, rys. 0.46) a do cakowitego zoenia dachu.
Zakadanie pokrowca
Nasun pokrowiec na zoony dach, zaczynajc od tyu.
Rys. 0.46. Przycisk sterowania elektrycznego skadania i podnoszenia dachu wersji kabriolet
1 podnoszenie dachu, 2 skadanie dachu
Rys. 0.47. Rczne podnoszenie dachu w razie niesprawnoci mechanizmu elektrycznego wersji kabriolet
32
http://vnx.su
Nacign, wygadzi pokrowiec i zaczynajc od rodka wciska kolejno zatrzaski mocujce

pokrowiec.
Podnoszenie dachu
Odpi kolejno zatrzaski pokrowca i zdj go.
Umieci pokrowiec w baganiku.
Z obu stron dachu pocign do przodu dwignie blokowania (L, patrz rys. 0.44).
Podnie dach i docign jego przednicz do szyby przedniej.
Opuci dwa uchwyty (1, patrz rys. 0.45) i doprowadzi do zaczepienia rygli dachu o zaczepy nad
przedni szyb.
Podnie uchwyty do gry (2, patrz rys. 0.45) a do ich zablokowania.
Awaryjne podnoszenie dachu
W razie niesprawnoci elektrycznego mechanizmu skadania i podnoszenia dachu mona zamkn
dach postpujc w nastpujcy sposb.
Zdj pokrowiec ze zoonego dachu i schowa go do baganika.
Otworzy pokryw pompy hydraulicznej z lewej strony pomieszczenia bagaowego i obraca do
oporu w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara dwigni w ksztacie litery T (rys. 0.47).
Korzystajc z pomocy drugiej osoby, pocign obie dwignie blokujce i powoli podnie dach.
Zamocowa dach do zaczepw nad przedni szyb i zablokowa uchwyty (2, patrz rys. 0.45).
Obraca dwigni w ksztacie litery T (patrz rys. 0.47) do oporu zgodnie z kierunkiem ruchu
wskazwek zegara i zaoy zdjt uprzednio pokryw.
Regulacja pooenia kierownicy
W celu zmiany pooenia koa kierownicy naley obrci do dou znajdujc si z lewej strony
kolumny kierownicy dwigni (21, patrz rys. 0.10). Pocign do siebie lub odepchn koo kierownicy, a do
ustawienia go w podanym pooeniu i obrci do gry dwigni blokowania jego pooenia. Regulacj t
naley wykonywa wycznie podczas postoju samochodu.
Siedzenia przednie
Regulacja wzduna
Unie do gry dwigni umieszczonpo zewntrznej stronie siedzenia przedniego (rys. 0.48).
Ustawi siedzenie w odpowiednim pooeniu i zwolni dwigni. Przemieci nieznacznie siedzenie do
przodu lub do tyu a do zablokowania jego pooenia wzdunego.
Regulacja pochylenia oparcia
W celu zmiany pochylenia oparcia naley obrci w odpowiednistron pokrto umieszczone z
boku siedzenia (rys. 0.49).
Rys. 0.48. Regulacja wzduna ustawienia siedzenia przedniego
33
http://vnx.su
Rys. 0.49. Regulacja pochylenia oparcia siedzenia przedniego
Regulacja wysokoci siedziska siedzenia kierowcy

W niektrych wersjach samochodu mona regulowa wysoko siedziska siedzenia kierowcy. W
tym celu naley przesun do przodu lub do tyu dwigni (rys. 0.50) umieszczon przed dwigni regulacji
wdunej.
Regulacja wygicia ldwiowego oparcia
W celu zmiany wygicia ldwiowego oparcia naley odpowiednio obrci pokrto umieszczone po
zewntrznej stronie ramy oparcia (rys. 0.51).
Odchylanie oparcia siedzenia przedniego wersji trzydrzwiowej
Podniesienie dwigni umieszczonej po zewntrznej stronie boku oparcia siedzenia przedniego (rys.
0.52) umoliwia odchylenie oparcia siedzenia przedniego w celu umoliwienia dostpu do tylnego siedzenia.
Siedzenie tylne
Skadanie oparcia
W celu zoenia oparcia siedzenia tylnego naley przesun do tyu dwigni (rys. 0.53)
umieszczon na grnej czci oparcia (Escort) lub pocign za uchwyt (rys. 0.54) w przedziale baganika
(Orion) i zoy jedn lub obie czci oparcia.
Rys. 0.50. Regulacja wysokoci siedziska siedzenia kierowcy
Rys. 0.51. Regulacja wygicia ldwiowego siedzenia przedniego
Rys. 0.52. Skadanie oparcia siedzenia przedniego wersji trzydrzwiowej
34
http://vnx.su
Rys. 0.53. Dwignia odblokowania oparcia siedzenia tylnego modelu Escort (fot. RTA)
Rys. 0.54. Uchwyt odblokowania tylnego oparcia modelu Orion (fot. RTA)
Oparcie siedzenia tylnego moe by zoone czciowo (bez skadania siedziska) lub cakowicie (po
uprzednim zoeniu siedziska).
Skadanie siedziska
W celu zoenia siedziska siedzenia tylnego naley pocign za uchwyt (patrz rys. 0.55) w
rodkowej czci siedzenia i obrci siedzisko siedzenia tylnego w kierunku siedze przednich.
Wyjmowanie pki tylnej
Odczepi od uchwytu w pokrywie baganika linki podtrzymujce pk tyln.
Wyj oba sworznie pki z rowkw w nadwoziu.
Wycign pk do tyu.
Rys. 0.55. Skadanie siedziska siedzenia tylnego (fot. RTA)
Pasy bezpieczestwa
Regulacja wysokoci punktw mocowania pasw przednich
Nacisn na przycisk blokowania i przesun punkt mocowania pasa na jedn z piciu wysokoci
tak, aby pas przechodzi ponad rodkiem ramienia osoby siedzcej na przednim siedzeniu (rys. 0.56).
35
http://vnx.su
Lusterka wsteczne
Lusterko wewntrzne
W celu uniknicia olniewania kierowcy wiatami samochodu jadcego z tyu naley nacisn
dwigni umieszczon pod lusterkiem.
Lusterka zewntrzne
Regulacja rczna
Ustawienie lusterka mona regulowa za pomoc maej dwigni umieszczonej w przedniej czci
drzwi przednich.
Regulacja elektryczna
Rys. 0.56. Regulacja wysokoci grnego punktu mocowania pasa bezpieczestwa siedzenia przedniego
Przycisk elektrycznej regulacji jest umieszczony w poszyciu drzwi kierowcy. Obrt przycisku pozwala
na wybr rodzaju lusterka zewntrznego, ktrego ustawienie ma by regulowane. Przesunicie przycisku
powoduje zmian ustawienia lusterka.
Uwaga. Lustra lusterek zewntrznych s ogrzewane elektrycznie rwnoczenie z ogrzewaniem
szyby tylnej.
Wymiana koa
Koo zapasowe, podnonik i narzdzia
Podnonik i narzdzia s umieszczone:
w modelach Orion, Escort i Escort Clipper
w tarczy koa zapasowego;
w modelu Escort Van na pododze skrzyni adunkowej, za fotelem pasaera.
Koo zapasowe znajduje si:
w modelach Orion i Escort pod wykadzin podogi baganika (rys. 0.57);
w modelu Escort Clipper - - pod podog baganika (rys. 0.58);
w modelu Escort Van w specjalnym koszu pod spodem samochodu. Kosz ten jest utrzymywany
przez hak przechodzcy przez podog i zamocowany za pomoc ruby we wntrzu baganika.
W celu wyjcia koa zapasowego w modelu Escort Van naley wykona nastpujce czynnoci.
Otworzy tylne drzwi.
Podnie wykadzin podogi.
Kluczem do nakrtek k odkrci o 6 do 8 obrotw rub mocowania haka przytrzymujcego kosz
koa zapasowego.
Unie nieco tyln cz kosza i wyj podtrzymujcy go hak.
Wyj koo zapasowe.
36
http://vnx.su
Rys. 0.57. Miejsce umieszczenia koa zapasowego, podnonika i klucza do nakrtek k w modelach Escort i Orion (fot. RTA)
Rys. 0.58. Sposb mocowania podogi baganika w modelu Escort Clipper

ouverture - otwarcie, fermeture - zamknicie
Rys. 0.59. Sposb zaoenia podnonika (fot RTA)
W celu zaoenia kosza naley pooy koo stron zewntrzn na ziemi, woy w tej pozycji do
kosza, zaczepi hak o tylncz kosza i dokrci do oporu rub mocowania kosza od strony przedziau
bagaowego. Opuci wykadzin podogi i zamkn tylne drzwi.
Czynnoci wymiany koa
Ustawi samochd na moliwie twardej, poziomej i rwnej nawierzchni.
Zacign dwigni hamulca awaryjnego i wczy w skrzynce mechanicznej 1. bieg, za w
skrzynce automatycznej ustawi dwigni wyboru biegw w pooeniu P".
37
http://vnx.su
Wyj podnonik i klucz do nakrtek k oraz koo zapasowe.

Ustawi gowic podnonika w odpowiednim miejscu pod samochodem (patrz rys. 0.6 i 0.59) i
podnie nieco samochd tak, aby opona wymienianego koa dotykaa do nawierzchni.
Za pomoc koca klucza do k zdj ozdobn oson tarczy koa.
Poluzowa nakrtki mocowania tarczy koa (nie wykrca cakowicie).
Podnie samochd tak, aby opona nie dotykaa do nawierzchni.
Odkrci i zdj nakrtki mocowania tarczy koa.
Zdj koo.
Zaoy koo zapasowe. Przykrci nakrtki bez ich ostatecznego do-rcania.
Opuci i wyj podnonik. Dokrci nakrtki mocowania koa waciwym momentem.
Zaoy ozdobn oson tarczy koa. Silnie nacisn, aby zaskoczyy spryste zaczepy mocujce.
Moliwie szybko naprawi uszkodzone ogumienie i zaoy naprawione koo na poprzednie miejsce.
Uwaga. Ze wzgldw bezpieczestwa nie wolno przebywa pod samochodem podpartym na
podnoniku.
OBSUGA BIECA
Olej silnikowy
Sprawdzanie poziomu
Poziom oleju w misce olejowej silnika naley sprawdza co 500 km przebiegu oraz przed kad
dalsz podr. Samochd powinien sta na rwnej, poziomej nawierzchni. Poziom oleju naley sprawdza
przy zimnym silniku lub po kilku minutach od zatrzymania silnika.
Wyj i wytrze wskanik poziomu oleju (rys. 0.60 i 0.61).
Rys. 0.60. Wskaniki poziomu oleju silnikw benzynowych
38
http://vnx.su
Rys. 0.61. Sprawdzanie poziomu oleju w silniku wysokoprnym (fot. RTA) 1 wskanik poziomu oleju
Wcisn wskanik do oporu w prowadnicy, wyj ponownie i odczyta poziom oleju.

W razie potrzeby uzupeni ilo oleju w silniku tak, aby nie przekroczy poziomu maksymalnego
zaznaczonego na wskaniku poziomu oleju.
Wymiana
Olej naley wymienia co 20 000 km w silniku benzynowym omiozaworowym (CVH), co 15 000 km
w silniku benzynowym szesnastozawo-rowym i co 10 000 km w silniku wysokoprnym albo co najmniej raz
do roku (niezalenie od przebiegu). Podczas wymiany oleju silnik powinien by ciepty.
Zdj korek wlewu oleju do silnika (rys. 0.62).
Odkrci korek spustu oleju w misce olejowej (V, rys. 0.63) i pozwoli na spynicie oleju do
podstawionego uprzednio naczynia.
Oczyci otwr spustu oleju w misce olejowej, wkrci korek zaopatrzony w now uszczelk i
dokrci go.
Wymieni filtr oleju (patrz nastpny opis) i wla olej, nie przekraczajc maksymalnego poziomu.
Zaoy korek wlewu oleju do silnika.
Filtr oleju
Filtr oleju naley wymienia podczas kadej wymiany oleju w silniku.
Za pomoc specjalnego klucza do filtrw odkrci i wyj filtr oleju (F, rys. 0.63).
Oczyci powierzchni przylegania uszczelki filtru oleju na silniku, powlec uszczelk nowego filtru
olejem i przykrci go.
Dokrci filtr rk zgodnie z instrukcj podan na jego obudowie.
Sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni ilo oleju w misce olejowej.
Rys. 0.62. Korki wlewu oleju

akorek wciskany silnikw benzynowych 1,1 oraz 1,3 typu HCS, b korek wciskany silnikw benzynowych 1,4 oraz 1,6 typu CVH,
ckorek wkrcany silnikw benzynowych 1,6 i 1,8 DOHC 16V typu Zeta oraz silnika wysokoprnego
39
http://vnx.su
Rys. 0.63. Usytuowanie korka spustu oleju (V) oraz filtru oleju (F) w silniku wysokoprnym (fot. RTA)
Ciecz chodzca
Sprawdzanie poziomu
Poziom cieczy chodzcej w zbiorniku wyrwnawczym naley sprawdza przy zimnym silniku.
Poziom cieczy powinien znajdowa si na wysokoci znaku MAX" na cianie zbiornika (rys. 0.64 i 0.65).
Jeeli znajduje si w pobliu znaku MIN, naley sprawdzi szczelno ukadu chodzenia i uzupeni jego
ilo.
Uwaga. Nie wolno odkrca korka zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia, gdy silnik jest
gorcy. Naley odczeka co najmniej 10 min.
Rys. 0.64. Zbiornik wyrwnawczy ukadu chodzenia
Rys. 0.65. Usytuowanie zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia w przedziale silnika wysokoprnego (fot. RTA)
Nastpnie odkrci korek najpierw tylko o 1 obrt, aby umoliwi zmniejszenie cinienia w ukadzie
chodzenia. Odczeka chwil i cakowicie odkrci ten korek. Ilo cieczy chodzcej naley uzupenia
mieszanin (w stosunku 1:1) wody i specjalnej cieczy niezamarzajcej.
40
http://vnx.su
Filtr powietrza
Wymiana wkadu
Odkrci ruby lub odpi zaczepy spryste mocowania pokrywy filtra powietrza.
Zdj pokryw filtru i wyj wkad filtru (rys. 0.66).
Zaoy nowy wkad filtru powietrza i zamontowa pokryw tego filtru.
Olej przekadniowy w skrzynce automatycznej
Sprawdzanie poziomu
Poziom oleju naley sprawdza co 20 000 km przebiegu lub raz do roku.
Ustawi samochd na poziomej, twardej i rwnej nawierzchni.
Podczas pracy silnika na biegu jaowym przemieci trzykrotnie dwigni wyboru biegw przez
wszystkie pooenia.
Ustawi dwigni wyboru biegw w pooeniu P" i pozostawi silnik pracujcy na biegu jaowym
przez co najmniej 1 minut.
Przy pracujcym na biegu jaowym silniku wyj wskanik poziomu oleju automatycznej skrzynki
przekadniowej.
Wytrze wskanik czyst szmatk nie pozostawiajc woskw, woy go do oporu i ponownie
wyj.
Odczyta poziom oleju, ktry powinien zawiera si midzy znakami MIN" i MAX" zaznaczonymi
na wskaniku poziomu oleju (rys. 0.67).
W razie potrzeby uzupeni ilo oleju w skrzynce automatycznej, wlewajc olej przez otwr
wskanika poziomu oleju przy nie pracujcym silniku.
Uwaga. Naley koniecznie stosowa olej do przekadni automatycznych zalecany przez producenta
pojazdu - - Ford ESP-M2C 166-H. Uycie innego rodzaju oleju grozi powanym uszkodzeniem
automatycznej skrzynki przekadniowej. Podczas uzupeniania iloci oleju nie wolno przekroczy poziomu
maksymalnego zaznaczonego na wskaniku poziomu.
Rys. 0.66. Wymiana wkadu filtru powietrza silnika wysokoprnego (fot. RTA)
Rys. 0.67. Wskanik poziomu oleju automatycznej skrzynki przekadniowej
Olej w ukadzie kierowniczym ze wspomaganiem

Sprawdzanie poziomu
41
http://vnx.su
Poziom oleju w ukadzie kierowniczym ze wspomaganiem naley sprawdza przy nie pracujcym
silniku.
Przy nie rozgrzanym oleju w ukadzie kierowniczym jego poziom powinien znajdowa si midzy
znakami MIN" oraz MAX COLD" widocznymi na cianie zbiornika (rys. 0.68). Poziom oleju rozgrzanego do
normalnej temperatury pracy powinien zawiera si midzy znakami MIN" i MAX HOT".
Uwaga. W niektrych wersjach na zbiorniku oleju ukadu kierowniczego ze wspomaganiem
wystpuj tylko znaki MIN" i MAX". Wwczas naley przyj, e przy rozgrzanym do normalnej
temperatury pracy oleju jego poziom powinien siga znaku MAX".
Po obnieniu si poziomu do znaku MIN" naley uzupeni ilo oleju w zbiorniku, stosujc olej
zalecany przez producenta pojazdu (Ford ESP-M2C 166-H).
Pyn hamulcowy
Sprawdzanie poziomu
Jeeli poziom pynu hamulcowego obniy si do znaku MIN" na zbiorniku (rys. 0.69) lub zawieci
si lampka kontrolna zbyt niskiego poziomu pynu hamulcowego, naley uzupeni pyn hamulcowy w
zbiorniku, nie przekraczajc poziomu maksymalnego. Jeeli konieczno uzupeniania cieczy wystpuje
czsto, naley sprawdzi szczelno ukadu hamulcowego.
Rys. 0.68. Zbiornik oleju do wspomagania ukadu kierowniczego

Apoziom maksymalny przy temperaturze normalnej pracy, B poziom maksymalny na zimno, C poziom minimalny na zimno
Rys. 0.69. Zbiornik pynu hamulcowego
42
http://vnx.su
Rys. 0.70. Usytuowanie zbiornika pynu hamulcowego w przedziale silnika wysokoprnego (fot. RTA)
Uwaga. Pyn hamulcowy jest szkodliwy dla zdrowia i niszczy powok lakierow nadwozia.
Wymiana
Pyn hamulcowy naley wymienia co 3 lata.
Ogumienie
Sprawdzanie cinienia
Cinienie powietrza w ogumieniu naley sprawdza co miesic lub przed kad dalsz podr.
Podczas sprawdzania cinienia ogumienie powinno by zimne. Waciwe wartoci cinienia w ogumieniu
podano w rozdziale 14.1.
Sprawdzanie zuycia bienika
Naley regularnie sprawdza zuycie bienika i stan opon. Gdy wskaniki zuycia bienika zrwnaj
si z powierzchni bienika lub jeli wysoko bienika jest mniejsza ni 1,5 mm, ogumienie naley
wymieni.
43
http://vnx.su
SILNIKI BENZYNOWE OMIOZAWOROWE 1,4dm3 i 1,6dm3

1.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
DANE OGLNE
S to silniki o zaponie iskrowym, czterosuwowe, czterocylindrowe, rzdowe, usytuowane
poprzecznie z przodu samochodu. Wa rozrzdu, zamontowany w gowicy, jest napdzany paskiem zbatym
od wau korbowego.
Oznaczenie rodziny silnikw CVH (Compound Valve Hemispherical) dotyczy konstrukcji gowicy pkulista komora spalania i zawory ustawione w dwch rzdach, tworzce ukad V".
Podstawowe parametry
Oznaczenie silnika
1.4LC
CVH2V
1.4LC CVH
CFI
1.6HC
CVH2V
1.6HC
CVH2V
1.6HC CVH
EFI
1,6HC CVH
EFI
Typ silnika
FUH
F6F/F6G
LUK
LUJ
LJE
LJF
rednica cylindra (mm)
77,24
79,96
Skok toka (mm)
74,3
79,52
Pojemno skokowa (cm3)
1392
Stopie sprania
8,5
Cinienie sprania (MPa)
1 ,2 do 1 ,4
1596
9,5
9,75
1,2 do 1,4
Moc maksymalna:
wg ISO (kW/Obr/min)
54/5500
52/5600
66/5800
79/6000
77/6000
- wg DIN (KM/obr/min)
73/5500
71/5600
90/5800
108/6000
105/6000
- wg ISO (N-m/obr/min)
108/4000
103/4000
130/4000
126/4000
141/4000
138/4000
- wg DIN (kGm/obr/min)
11/4000
10,5/4000
13,3/4000
12,8/4000
14,4/4000
14/4000
Moment maksymalny:
GOWICA
Gowica jest odlana ze stopu aluminium, ma pkuliste komory spalania i charakteryzuje si
poprzecznym przepywem gazw. Zawory, ustawione w dwch rzdach, tworzce ukad V", s uruchamiane
za porednictwem popychaczy hyd raulicznych i dwigni dwustronnych. Wa rozrzdu jest uoyskowany
bezporednio w gowicy.
Oznaczenia identyfikacyjne gowicy:
silnik 1,4dm3 ganikowy (typu FUH): 89SF6090AB;
silnik 1,4 dm3 z wtryskiem benzyny (typu F6F oraz F6G): 89SM6090CA;
silnik 1,6 dm3 ganikowy (typu LUK oraz LUJ): 88SM6090DA;
silnik 1,6dm3 z wtryskiem benzyny: 89SM6090BB.
Pojemno komory spalania:
silniki 1,4dm3 (wszystkie typy): 38,88 do 41,88 cm3;
silniki 1,6 dm3 ganikowe (typu LUK oraz LUJ): 47,36 do 50,36 cm3;
silniki 1,6 dm3 z wtryskiem benzyny (typu LJE oraz LJF): 53,36 do 55,38 cm3.
Minimalna gboko komr spalania po obrbce dolnej paszczyzny gowicy:
silniki 1,4dm3: 17,4 mm;
silniki 1,6dm3: 19,1 mm.
Maksymalna niepasko dolnej paszczyzny gowicy: 0,15 mm.
Maksymalna gboko obrbki dolnej paszczyzny gowicy: 0,30 mm.
rednica otworw gniazd popychaczy hydraulicznych:
nominalna: 22,235 do 22,265 mm;
naprawcza: 22,489 do 22,519 mm.
rednica gniazd oysk wau rozrzdu (mm)
44
http://vnx.su
Numer
oyska
Wymiar nominalny
Wymiar naprawczy
12345
44,783 do 44,808
45,033 do 45,058
45,283 do 45,308
45,533 do 45,558
45,783 do 45,808
45, 163 do 45,188

45,41 3 do 45,438
45,663 do 45,668
45,91 3 do 45,983
46, 163 do 46, 188
Uszczelka gowicy
Uszczelka gowicy jest montowana w stanie suchym stron z oznaczeniem TOP" skierowan do
gowicy.
Zawory
Wykonane ze stali stopowej zawory, ustawione w ukadzie V", s uruchamiane za porednictwem
popychaczy hydraulicznych i dwustronnych dwigni zaworw.
Wymiary zaworw (mm)
Zawory
Dolotowe
Wylotowe
- silnik 1,4
136,29 do
136,75
132,97 do
133,43
- silnik 1,6
134,54 do
135,00
131,57 do
132,03
- silnik 1,4
39,90 do 40,10
33,90 do 34,10
- silnik 1,6
41,90 do 42,10
36,90 do 37,10
- nominalna
8,025 do 8,043
7,999 do 8,017
- naprawcza + 0,2
8,225 do 8,243
8,199 do 8,217
- naprawcza + 0,4
8,425 do 8,443
8,399 do 8,417
Dugo zaworu
rednica grzybka
rednica trzonka
Wznios zaworu
- silnik 1,4
9,3 do 9,7
- silnik 1,6
(ganikowy)
9,5 do 9,9
- silnik 1,6
(wtryskowy)
10,3 do 10,7
Dziki zastosowaniu popychaczy hydraulicznych luzu zaworw nie reguluje si rcznie.

Gniazda zaworw
Gniazda zaworw s wstawiane w gowic. Kt przylgni: 45 30'. Szeroko przylgni: 1,75 do 2,32
mm. Kt podcicia grnego gniazd zaworw dolotowych i wylotowych: - nominalny: 30; naprawczy: 15.
Kt podcicia dolnego gniazd zaworw dolotowych:
nominalny: 77;
naprawczy: 75.
Kt podcicia dolnego gniazd zaworw wylotowych:
nominalny: 70;
naprawczy: 70.
Uwaga. Gniazda zaworw wylotowych s wykonane z materiau, ktry nie poddaje si obrbce za
pomoc klasycznych narzdzi.
Prowadnice zaworw
Wykonane z eliwa stopowego prowadnice zaworw s wciskane w gowic. rednica wewntrzna
prowadnicy zaworu:
- nominalna: 8,063 do 8,094 mm;
- 1. naprawcza (+ 0,2 mm): 8,263 do 8,294 mm;
- 2. naprawcza (+ 0,4 mm): 8,463 do 8,494 mm.
Luz trzonka zaworu w prowadnicy:
45
http://vnx.su
zawr dolotowy: 0,020 do 0,063 mm;

zawr wylotowy: 0,040 do 0,089 mm.
Spryny zaworw
Zastosowano spryny pojedyncze, jednakowe dla zaworw dolotowych i wylotowych.
Podstawowe dane spryn zaworw
Rodzaj silnika
1 ,4 wszystkie odmiany
oraz 1 ,6 ganikowy
1 ,6
wtryskowy
Oznaczenie
barwne
Niebieskoniebieskie
Biaoniebieskie
Czerwonoczerwone
Wysoko
swobodna (mm)
47,2
45,4
46,9 | 48,3
Sia nacisku (N)

- zawr otwarty
853 do 932
864 do 942
912 do 988
- zawr zamknity
402 do 442
370 do 410
404 do 446
Wysoko pod
obcieniem (mm)
- zawr otwarty
27,000
26,284
- zawr zamknity
37,084
37,084
Dwignie zaworw
Zastosowano dwignie dwustronne toczone z blachy stalowej, oparte na sworzniu kulistym,
mocowane centraln rub.
Popychacze hydrauliczne
Zastosowano popychacze cylindryczne, puste w rodku, stalowe, cignione na zimno. rednica
zewntrzna popychacza nominalnego: 22,25 mm.
Nadwymiar rednicy zewntrznej popychacza naprawczego: + 0,25 mm.
KADUB
Kadub jest odlany z eliwa. Cylindry s wykonane bezporednio w kadubie. Oznaczenia
identyfikacyjne kaduba:
- silniki 1,4dm3 (wszystkie typy): 86SM-6015--AA.
- silniki 1,6dm3 (wszystkie typy): 86SM-6015--BA.
rednica cylindrw (mm)
Rodzaj silnika
1,4
1,6
Oznaczenie kaduba
86 SM-6015-AA
86 SM-6015-BA
Nominalna
Grupa 1
Grupa 2
Grupa 3
Grupa 4
77,22 do 77,23
77,23 do 77,24
77,24 do 77,25
77,25 do 77,26
79,94 do 79,95
79,95 do 79,96
79,96 do 79,97
79,97 do 79,98
Nadwymiarowa
Grupa A
Grupa B
Grupa C
77,51 do 77,52
77,52 do 77,53
77,53 do 77,54
80,23 do 80,24
80,24 do 80,25
80,25 do 80,26
Naprawcza
Standardowa
Nadwymiar +0,29
Nadwymiar+0,50
77,245 do 77,255
77,525 do 77,535
77,745 do 77,755
79,965 do 79,975
80,245 do 80,255
80,465 do 80,475
rednica gniazd oysk gwnych wau korbowego:

naprawcza (+0,4 mm): 62,687 do 62,700 mm.
UKAD TOKOWO-KORBOWY
46
http://vnx.su
Wa korbowy
Odlany z eliwa sferoidalnego wa korbowy jest wyrwnowaony dynamicznie i obraca si w piciu
oyskach gwnych. rednica czopw gwnych:
1. naprawcza (-0,25 mm): 57,73 do 57,75 mm;
3. naprawcza (-0,75 mm): 57,23 do 57,25 mm.
Szeroko oyska gwnego oporowego: 28,825 do 28,875 mm.
Luz promieniowy oysk gwnych wau korbowego: 0,011 do 0,058 mm. Luz osiowy wau
korbowego: 0,09 do 0,30 mm. rednica czopw korbowych:
Panewki oysk gwnych
rednica wewntrzna panewek oysk gwnych (po osadzeniu w gniedzie kaduba):
Grubo ppiercieni oporowych:
Koo zamachowe
Koo zamachowe jest zamocowane do wau korbowego szecioma rubami. Temperatura
podgrzania wieca zbatego do montau: 260 do 280C.
Korbowody
Korbowody s odkute ze stali, maj dwuteowy przekrj trzona, prostopady podzia ba i
cienkocienne panewki korbowe. rednica otworu ba korbowodu: 50,890 do 50,910 mm.
rednica otworu gwki korbowodu: 20,589 do 20,609 mm.
Luz promieniowy oysk korbowych: 0,006 do 0,060 mm.
rednica wewntrzna panewki korbowej po zamontowaniu w gniedzie ba korbowodu:
Toki
Toki s odlewem cinieniowym ze stopu aluminium. Denka tokw silnikw 1,4dm3 maj dwa
skone wgbienia do pomieszczenia grzybkw zaworw w pooeniu GMP wau korbowego. Denka tokw
silnikw 1,6 dm3 maj jedno paskie wgbienie walcowe.
rednica tokw (mm)
1,4
wszystkie odmiany
1,6
ganikowy
1,6
wtryskowy
Nominalna
Grupa 1
Grupa 2
Grupa 3
Grupa 4
77, 19 do 77,20
77,20 do 77,21
77,21 do 77,22
77,22 do 77,23
79,91 do 79,92
79,92 do 79,93
79,93 do 79,94
79,94 do 79,95
79,915 do 79,925
79,925 do 79,935
79,935 do 79,945
79,945 do 79,955
Nadwymiarowa
Grupa A
Grupa B
Grupa C
77,48 do 77,49
77,49 do 77,50
77,50 do 77,51
80,20 do 80,21
80,21 do 80,22
80,22 do 80,23
80,205 do 80,215
80,215 do 80,225
80,225 do 80,235
Naprawcza
Standardowa
Nadwymiar +0,29
Nadwymiar + 0,50
77,210 do 77,235
77,490 do 77,515
77,710 do 77,735
79,930 do 79,955
80,210 do 80,235
80,430 do 80,455
79,935 do 79,955
79,215 do 79,235
80,435 do 80,455
Rodzaj silnika
47
http://vnx.su
Luz toka w cylindrze:

wymiar nominalny:
0,02 do 0,04 mm (silniki 1,4 dm3 wszystkie typy i 1,6 dm3 ganikowe);
0,010 do 0,045 mm (silniki 1,6 dm3 z wtryskiem benzyny);
wymiar naprawczy:
0,010 do 0,045 mm (silniki 1,4 dm3 wszystkie typy i 1,6 dm3 ganikowe);
0,010 do 0,040 mm (silniki 1,6 dm3 z wtryskiem benzyny).
Sworznie tokw
Wykonane ze stali stopowej sworznie tokw s pasowane obrotowo w piastach toka i zacinite w
gwce korbowodu.
Dugo sworznia:
silniki 1,4dm3 (wszystkie typy) i 1,6dm3 ganikowe: 63,4+0,4 mm;
silniki 1,6dm3 z wtryskiem benzyny: 66,6+0,4 mm.
rednica zewntrzna sworznia o oznaczeniu kolorem:
biaym: 20,622 do 20,625 mm;
czerwonym: 20,625 do 20,628 mm;
niebieskim: 20,628 do 20,631 mm;
tym: 20,631 do 20,634 mm.
Luz sworznia w piastach toka: 0,005 do 0,011 mm.
Wcisk sworznia w gwce korbowodu: 0,013 do 0,045 mm.
Piercienie tokw
Na kadym toku znajduj si trzy piercienie: grny (1. uszczelniajcy), rodkowy (2.
uszczelniajcy) i dolny (zgarniajcy). Luz zamka piercienia (po woeniu do cylindra):
grnego i rodkowego: 0,30 do 0,50 mm; dolnego:
0,4 do 1,4 mm (silniki 1,4 dm3 wszystkie typy i 1,6 ganikowe);
0,25 do 0,4 mm (silniki 1,6 dm3 z wtryskiem benzyny).
Zamki poszczeglnych piercieni tokw powinny by przestawione symetrycznie na obwodzie
tokw. W silniku 1,6dm3 z wtryskiem benzyny rozcicia piercieni grnego i dolnego musz by
przestawione wzgldem zgarniajcego o 120.
UKAD ROZRZDU
Wa rozrzdu jest umieszczony w gowicy i napdzany paskiem zbatym od wau korbowego.
Fazy rozrzdu
Rodzaj silnika
Otwarcie zaworu dolotowego
przed GMP
Zamknicie zaworu dolotowego
po DMP
Otwarcie zaworu wylotowego
przed DMP
Zamknicie zaworu wylotowego
po GMP
1,4
(wszystkie
odmiany)
1,6
ganikowy
1,6
wtryskowy
15
30
32
30
28
38
44
13
10
10
Uwaga: fazy rozrzdu podano dla wzniosu krzywki 1 mm (popychacz mierzonej krzywki wyjty,
pozostae popychacze zamontowane w prowadnicach).
Wa rozrzdu
Wa rozrzdu, odlany z eliwa, obraca si w piciu oyskach wykonanych bezporednio w gowicy.
Jest napdzany paskiem zbatym od wau korbowego i ustalony wzdunie za pomoc konierza oporowego
mocowanego dwiema rubami do gowicy.
rednice czopw wau rozrzdu:
oysko nr 1 (od strony napdu rozrzdu): 44,75 mm;
oysko nr 2: 45,00 mm;
oysko nr 5: 45,75 mm.
Luz promieniowy w oyskach: 0,030 do 0,058 mm.
48
http://vnx.su
Luz osiowy: 0,05 do 0,13 mm.

Grubo konierza oporowego wau rozrzdu: 4,99 do 5,01 mm.
Wznios krzywek zaworw dolotowych i wylotowych:
- silniki 1,4 dm3 (wszystkie typy): 5,79 mm;
- silniki 1,6 dm3 ganikowe: 6,09 mm;
- silniki 1,6 dm3 z wtryskiem benzyny: 6,57 mm.
Wysokoci cakowite krzywek (mm)
Rodzaj krzywki
Krzywka zaworu
dolotowego
Krzywka zaworu
wylotowego
Silniki 1 ,4 (wszystkie odmiany)

Silnik 1,6 ganikowy
Silnik 1 ,6 wtryskowy
38,305
38,606
37,559
37,289
37,690
37,559
Pasek zbaty
Zastosowano mechaniczny napinacz paska zbatego.
Marka paska: Motorcraft. Nacig paska:
pasek nowy: 10 do 15 jednostek przyrzdu Ford;
pasek uywany: 4 do 6 jednostek przyrzdu Ford.
Czsto wymiany: co 60 000 km.
UKAD SMAROWANIA
Smarowanie silnika odbywa si pod cinieniem. Olej toczy pompa zbata umieszczona na przednim
kocu wau korbowego i napdzana bezporednio. W silniku 1,6 dm3 z wtryskiem benzyny zastosowano
chodnic oleju typu olejciecz chodzca.
Pompa oleju
Pompa oleju jest zbata i ma wbudowany zawr przelewowy.
Cinienie oleju o temperaturze 80C:
przy 750 obr/min: 0,10 MPa;
przy 2000 obr/min: 0,28 MPa.
Cinienie otwarcia zaworu przelewowego: 0,40 MPa.
Cinienie wczenia lampki kontrolnej: 0,03 do 0,05 MPa.
Luz midzy koami zbatymi a pokryw pompy: 0,014 do 0,100 mm.
Luz midzy zewntrznym koem zbatym a obudow pompy: 0,06 do 0,19 mm.
Luz midzyzbny: 0,05 do 0,18 mm.
Filtr oleju
Marka i typ: Motorcraft Super EFL 134. Czsto wymiany: po 10 000 km, nastpnie co 20 000 km.
Olej silnikowy
Ilo:
przy pierwszym napenieniu: 3,86dm3;
przy wymianie oleju (z wymianfiltra): 3,5 dm3.
Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkoci SAE 10W 30 lub 15W 50 albo 20W 50, wg API
SG/CD.
Czsto wymiany: po 10 000 km, nastpnie co 20 000km lub raz do roku.
UKAD CHODZENIA
Chodzenie zapewnia wielosezonowa ciecz chodzca. Ukad jest zamknity, pod cinieniem. W
skad ukadu wchodzi chodnica, zbiornik wyrwnawczy, pompa cieczy chodzcej, termostat i wentylator
elektryczny sterowany termowycznikiem.
Chodnica
Chodnica ma rdze ze stopu aluminium oraz zbiorniki z tworzywa sztucznego.
Zbiornik wyrwnawczy
Zbiornik wyrwnawczy jest wykonany z tworzywa sztucznego. Ukad chodzenia napenia si przez
wlew w zbiorniku wyrwnawczym. Nadcinienie otwarcia zaworu korka zbiornika wyrwnawczego: 120kPa.
49
http://vnx.su
Pompa cieczy chodzcej

Odrodkowa pompa cieczy chodzcej jest napdzana paskiem zbatym napdu rozrzdu.
Termostat
Zastosowano termostat woskowy.
Temperatura pocztku otwarcia: 85 do 89C.
Temperatura penego otwarcia: 102C.
Wentylator
Zastosowano wentylator elektryczny sterowany termowycznikiem.
Termowycznik wentylatora
Termowycznik wentylatora jest umieszczony w zbiorniku chodnicy.
Ciecz chodzca
Ilo:
silniki,4dm3: 7,1 dm3.
silnik 1,6dm3: 8dm3.
Rodzaj: mieszanina (w stosunku 1:1) wody i specjalnej cieczy niezamarzajcej do ukadw
chodzenia Ford ESD-M97B-49A, stanowica zabezpieczenie do -35C.
Czsto obsugi: wymiana cieczy nie rzadziej ni co 4 lata.
GANIKOWY UKAD ZASILANIA
Silniki o pojemnoci skokowej 1,4 dm3 (typu FUH) oraz 1,6 dm3 (typu LUK i LUJ) s wyposaone w
ganikowy ukad zasilania.
Zbiornik paliwa
Wytoczony z blachy zbiornik paliwa jest umieszczony pod podog samochodu przed tyln osi.
Pojemno: 55 dm3.
Rodzaj paliwa:
silniki bez katalizatora 1,4dm3 (typu FUH) i 1,6 dm3 (typu LUK): benzyna bezoowiowa LO 95 lub
etylina LO 98.
silnik z katalizatorem 1,6 dm3 (typu LUJ): wycznie benzyna bezoowiowa LO 95.
Pompa paliwa
Mechaniczna przeponowa pompa paliwa jest napdzana od mimorodu wau rozrzdu przez
popychacz i umieszczona z boku w tylnej czci gowicy. Cinienie toczenia: 24 do 38 kPa.
Filtr powietrza
Suchy filtr powietrza ma wymienny wkad papierowy.
Marka: Motorcraft EFA 486. Czsto wymiany wkadu: co 40000 km.
Ganik
Zastosowano dwuprzelotowy ganik opadowy firmy Weber z pompk przyspieszenia,
podcinieniowym urzdzeniem wzbogacajcym, przepustnic drugiego przelotu sterowan podcinieniem
oraz podcinieniowym opnianiem zamykania przepustnicy w silnikach z mechaniczn skrzynk
przekadniow.
Samochody wyposaone w silnik 1,6dm3 bez katalizatora spalin (typu LUK) oraz wspomagania
ukadu kierowniczego lub klimatyzacj s wyposaone w regulator biegu jaowego. Jest to elektryczny silnik
krokowy sprzony z przepustnic ganika. W tym przypadku prdko obrotowa biegu jaowego nie jest
regulowana rcznie. Marka i typ: Weber TLD (2V).
Regulator biegu jaowego
Regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego jest stosowany wycznie w wersjach z silnikiem
1,6dm3 bez katalizatora (typu LUK) wyposaonych we wspomaganie kierownicy lub klimatyzacj.
Rezystancja midzy zaciskami regulatora: 6 do 9 Om.
Stycznik przepustnicy
50
http://vnx.su
Stycznik przepustnicy jest stosowany wycznie w wersjach z silnikiem 1,6 dm3 bez katalizatora
(typu LUK) wyposaonych we wspomaganie kierownicy lub klimatyzacj.
Rezystancja:
- midzy zaciskami 18" i,,19" stycznika: 1,2 do 2 Om (zalenie od pooenia pedau przyspieszenia);
- midzy zaciskami 19" i 27" stycznika: 3,5 do 5,0 kOm.
WTRYSKOWY JEDNOPUNKTOWY UKAD ZASILANIA
Silniki 1,4 dm3 (typu F6F oraz F6G) s wyposaone w jednopunktowy wtryskowy ukad zasilania
(Weber CFI) zintegrowany z ukadem zaponowym w ramach wsplnego systemu sterowania silnika. W
ukadzie wtryskowym zamiast ganika zastosowano zesp wtryskowy z pojedynczym wtryskiwaczem
paliwa.
Elektroniczne urzdzenie sterujce wtryskiem, zaponem i funkcjami pomocniczymi otrzymuje od
wielu czujnikw sygnay o warunkach pracy silnika i na podstawie danych zawartych w pamici steruje
czasem otwarcia wtryskiwacza oraz ktem wyprzedzenia zaponu. Niektre elementy ukadu zasilania s
rwnoczenie elementami ukadu zaponowego.
W skad ukadu zasilania wchodzi take obwd pochaniacza par paliwa z elektrozaworem
sterujcym.
Dane regulacyjne ganikw
Rodzaj silnika
1,4 (FUH)
1,6 (LUK)
1,6 (LUK)*
1 ,6 (LUJ)
Rodzaj przelotu ganika
1.
2.
1.
2.
1.
2.
1.
2.
rednica gardzieli (mm)

Dysza gwna paliwa
Rurka emulsyjna
Dysza gwna powietrza
20
107
F 105
105
22
140
F 75
170
21
115
F 105
180
23
140
F 57
150
21
115
F 105
180
23
140
F 57
150
21
115
F 105
185
23
127
F 71
125
Pooenie pywaka** (mm)

Uchylenie przepustnicy rozruchowej (mm)
Prdko obrotowa zadziaania spowolnienia
zamknicia przepustnicy (obr/min)
Prdko obrotowa przyspieszonego biegu
jaowego (obr/min)
Prdko obrotowa biegu jaowego (obr/min)
Zawarto CO na biegu jaowym (%)
31 0,5
3,1 0,5
31+0,5
4,50,5
31+0,5
4,5 0,5
29 + 0,5
4,50,5
1400
1300
Regu, elekron.
1900 50
800 + 50
1,00,25
1900 50
800 50
1,50,5
Regu, elekron.
Regu, elekron.
1,50,5
1800 50
800 50
1,0 0,25
* Wersja ze wspomaganiem ukadu kierowniczego lub z klimatyzacj ** Ratrz rysunek 1.8
Zbiornik paliwa
Pojemno: 55 dm3.
Rodzaj paliwa: wycznie benzyna bezoowiowa L095.
Pompa paliwa
Pompa rolkowa, napdzana silnikiem elektrycznym, jest zanurzona w zbiorniku paliwa. Marka:
Bosch.
Cinienie toczenia: przy napiciu zasilania 12 V i zamknitym odpywie paliwa: 300 kPa.
Filtr paliwa
Marka: Motorcraft EFG 14. Czsto wymiany: co 40 000 km.
Filtr powietrza
Elektroniczne urzdzenie sterujce
Marka i typ: Motorcraft EEC IV.
Zesp wtryskowy
Zawiera nastpujce elementy:
wtryskiwacz paliwa;
rezystor dodatkowy wtryskiwacza;
czujnik pooenia przepustnicy,
51
http://vnx.su
regulator cinienia paliwa,

czujnik temperatury zasysanego powietrza. Marka: Weber.
Wtryskiwacz paliwa
Elektromagnetyczny wtryskiwacz paliwa jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce.
Napicie zasilania: 10 do 14 V. Rezystancja: 1 do 3 Om.
Rezystor dodatkowy
Rezystancja: 5,5 do 8 Om.
Czujnik pooenia przepustnicy
Rezystancja:
midzy stykami 26" i ,,46": 3000 do 5500 Om;
midzy stykami 47" i 46": 900 do 1700 Om;
midzy stykami 26" i 47": 3500 do 5500 Om.
Regulator cinienia paliwa
Zastosowano regulator przeponowy. Cinienie regulowane: 100kPa.
Czujnik temperatury zasysanego powietrza
Czujnik temperatury zasysanego powietrza jest umieszczony w przewodzie doprowadzajcym
powietrze do silnika.
Rezystancja czujnika:
przy temperaturze 0C: 89 do 102kOm;
przy temperaturze 20C: 35 do 40 kOm;
przy temperaturze 60C: 7 do 8,5 kOm;
przy temperaturze 100C: 2 do 2,5 kOm
Czujnik temperatury cieczy chodzcej
Czujnik temperatury cieczy chodzcej jest umieszczony w gowicy silnika pod kolektorem
dolotowym.
przy temperaturze -40C: 885 kOm;
przy temperaturze -20C: 271 kfi;
przy temperaturze 0C: 95 kOm;
przy temperaturze 120C: 1 kOm.
Czujnik cinienia zasysanego powietrza
Czujnik cinienia zasysanego powietrza jest umieszczony w przedziale silnika przy gniedzie
mocowania prawej kolumny zawieszenia samochodu. Przekazuje on do elektronicznego urzdzenia
sterujcego sygna o cinieniu powietrza w kolektorze dolotowym. Podcinienie w kolektorze dolotowym
podczas pracy silnika z prdkoci obrotow biegu jaowego: 53,3 do 80 kPa (400 do 600 mm Hg).
Sonda lambda
Sonda lambda jest wkrcona w przedni rur wylotow przed katalizatorem.
Elektrozawr pochaniacza par paliwa
Elektrozawr pochaniacza par paliwa jest umieszczony w przedziale silnika na prawym nadkolu.
Rezystancja elektrozaworu: 50 do 120 Om.
Wcznik cinieniowy wspomagania ukadu kierowniczego
Wcznik cinieniowy wspomagania ukadu kierowniczego jest umieszczony w przewodzie
hydraulicznym wysokiego cinienia wspomagania ukadu kierowniczego. Przekazuje do elektronicznego
urzdzenia sterujcego informacj o wzrocie cinienia w obwodzie hydraulicznym wspomagania ukadu
52
http://vnx.su
kierowniczego i koniecznoci zwikszenia prdkoci obrotowej biegu jaowego silnika. Rezystancja: 0 do 2,5
Om.
Parametry kontrolne
Prdko obrotowa biegu jaowego: 90050obr/min.
Zawarto CO na biegu jaowym: do 0,5%.
WTRYSKOWY WIELOPUNKTOWY UKAD ZASILANIA
Silniki 1,6dm3 (typu LJE i LJF) s wyposaone w wielopunktowy wtryskowy ukad zasilania (Ford
EFI) zintegrowany z ukadem zaponowym w ramach wsplnego systemu sterowania silnika. W ukadzie
sterowania, typu cinienie-prd-ko", sygnay o warunkach pracy silnika z czujnika cinienia
bezwzgldnego, czujnika pooenia przepustnicy oraz innych czujnikw s dostarczane do elektronicznego
urzdzenia sterujcego i przetwarzane w nim na sygnay sterowania wtryskiem (czasem otwarcia
wtryskiwaczy paliwa) i zaponem (ktem wyprzedzenia zaponu) oraz funkcjami pomocniczymi na podstawie
danych zawartych w jego pamici. W silnikach 1,6 dm3 (typu LJF) wyposaonych w katalizator spalin
elektroniczne urzdzenie sterujce steruje take elektrozaworem pochaniacza par paliwa.
Zbiornik paliwa
Pojemno: 55 dm3. Rodzaj paliwa:
silnik 1,6dm3 bez katalizatora (typu LJE): benzyna bezoowiowa LO 95 lub etylina LO 98.
silnik 1,6 dm3 z katalizatorem (typu LJF): wycznie benzyna bezoowiowa LO 95.
Pompa paliwa
Pompa rolkowa, napdzana silnikiem elektrycznym, jest zanurzona w zbiorniku paliwa. Marka: Ford.
Cinienie toczenia: przy napiciu zasilania 12 V i zamknitym odpywie paliwa: 300 kPa.
Filtr paliwa
Marka i typ: Motorcraft 91AB-9155AA. Czsto wymiany: co 40 000 km.
Filtr powietrza
Marka: Motorcraft. Czsto wymiany wkadu: co 40000 km.
Zastosowano regulator przeponowy umieszczony na kocu kolektora wtryskiwaczy paliwa. Marka:
Weber. Cinienie regulowane:
bez podcinienia (przy wyczonym silniku): 30010kPa;
przy podcinieniu 6,66 kPa (przy pracujcym silniku): 250+10 kPa.
Wtryskiwacze paliwa
Elektromagnetyczne wtryskiwacze paliwa s sterowane przez elektroniczne urzdzenie sterujce.
Marka: Weber.
Napicie zasilania: 10 do 14 V.
Rezystancja (mierzona na stykach zcza elektronicznego urzdzenia sterujcego):
wtryskiwacze 1 i 2: 5 do 11 Om;
wtryskiwacze 3 i 4: 5 do 11 Om.
Czujniki temperatury cieczy chodzcej i zasysanego powietrza
Czujnik temperatury cieczy chodzcej jest umieszczony na gowicy pod kolektorem dolotowym.
Czujnik temperatury zasysanego powietrza znajduje si na kolektorze dolotowym. Rezystancja czujnikw:
przy temperaturze -40C: 749 do 1020 kOm;
przy temperaturze -20C: 253 do 289 kOm;
53
http://vnx.su

przy temperaturze 100C: 1,9 do 2,5 kOm.

Rezystancja mierzona na zaciskach czujnika:
midzy stykami ,,26" i ,,46": zmienna w sposb cigy przy powolnym naciskaniu pedau
przyspieszenia do wartoci maksymalnej 3500 do 4300 Om;
midzy stykami 47" i 46" (peda przyspieszenia swobodny): 300 do 1500 Om;
midzy stykami 26" i 47" (peda przyspieszenia swobodny): 2000 do 5000 Om.
Jest to zawr elektromagnetyczny zmieniajcy przekrj kanau obejciowego przepustnicy,
sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce w celu utrzymania waciwej prdkoci obrotowej biegu
jaowego silnika.
Rezystancja midzy zaciskami regulatora: 9 do 12Om.
Potencjometr regulacji zawartoci CO
Potencjometr regulacji zawartoci CO jest stosowany w silniku 1,6 dm3 (typu LJE) nie wyposaonym
w katalizator spalin. Jest on przeznaczony do rcznej regulacji zawartoci CO w spalinach. Napicie sygnau
potencjometru: 0,5 do 4,5 V. Rezystancja midzy zaciskami potencjometru: 448 do 2500 Om.
Sonda lambda
Sonda lambda jest stosowana w silniku 1,6 dm3 (typu LJF) wyposaonym w katalizator spalin.
Sonda lambda jest wkrcona w przedni rur wylotow przed katalizatorem.
Elektrozawr pochaniacza par paliwa jest stosowany w silniku 1,6 dm3 (typu LJF). Elektrozawr
pochaniacza par paliwa jest umieszczony w przedziale silnika na prawym nadkolu. Rezystancja
elektrozaworu: 50 do 120 Om.
Parametry kontrolne
Prdko obrotowa biegu jaowego:
regulator biegu jaowego podczony: 900+50 obr/min;
regulator biegu jaowego odczony: 750 50 obr/min.
Zawarto CO na biegu jaowym przy pracujcym wentylatorze chodnicy:
silnik typu LJE (regulowana rcznie): 0,8 0,25%;
silnik typu LJF (regulowana elektronicznie): do 0,5%.
UKAD ZAPONOWY
Ukad zaponowy jest elektroniczny bezrozdziela-czowy typu DIS.
W silnikach ganikowych wystpuje elektroniczny modu sterowania zaponu ESC, ktry przekazuje
impulsy sterowania do specjalnej cewki zaponowej.
W silnikach zasilanych wtryskiem benzyny ukad zaponowy jest zintegrowany z ukadem
wtryskowym. W ukadzie zaponowym wystpuje elektroniczny modu wzmocnienia zaponu EDIS sterowany
przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, okrelajce kt wyprzedzenia zaponu i przekazujce
odpowiedni sygna do moduu zaponu EDIS, ktry wzmacnia sygna sterowania uzwojeniem pierwotnym
cewki zaponowej. Poszczeglne wiece zaponowe s zasilane z czterech wyj wysokiego napicia cewki
zaponowej.
W ukadzie zaponowym nie reguluje si rcznie kta wyprzedzenia zaponu. Mona jedynie
sprawdzi jego warto na biegu jaowym.
Modu zaponu
Marka i typ:
silniki ganikowe 1,4 dm3 (typu FUH) i 1,6 dm3 (typu LUK) bez katalizatora: Motorcraft ESC
P1;
silniki ganikowe 1,6 dm3 (typu LUK) bez katalizatora, z elektroniczn regulacj prdkoci
obrotowej biegu jaowego: Motorcraft ESC P3;
silnik ganikowy 1,6 dm3 (typu LUJ) z katalizatorem: Motorcraft ESC H2;
silniki zasilane wtryskiem benzyny (wszystkie typy): Motorcraft EDIS.
54
http://vnx.su
Cewka zaponowa
Specjalna cewka zaponowa, o czterech wyjciach wysokiego napicia, ma dwa uzwoienia
pierwotne i dwa uzwojenia wtrne. Kade z uzwoje wtrnych zasila dwa wyjcia wysokiego napicia.
Marka: Motorcraft.
Kolejno zaponu: zapon jednoczesny w cylindrach nr 1 i 4, nastpnie w cylindrach nr 2 i 3.
Napicie wtrne (obwd otwarty): 37 kV. Rezystancja uzwojenia pierwotnego: 0,500,05Om.
wiece zaponowe
Marka i typ:
silnik 1,4dm3 ganikowy (typu FUH): Motorcraft AGPR 22 CD lub Bosch FR 6 DCX;
silniki 1,4 dm3 z wtryskiem benzyny (typu F6F i F6G): Motorcraft AGPR 32 CD1 lub Bosch
FR 7DCX;
silniki 1,6dm3 ganikowe (typu LUK i LUJ): Motorcraft AGPR 22 CD lub Bosch FR 6 DC;
silniki 1,6 dm3 z wtryskiem benzyny (typu LJE i LJF): Motorcraft AGPR 22 CD1 lub Bosch
FR 6DCX.
Odstp elektrod:
silnik 1,4 dm3 ganikowy (typu FUH): 1,00 mm;
silniki 1,6dm3 ganikowe (typu LUK i LUJ): 0,75 mm;
silniki 1,4dm3 i 1,6dm3 z wtryskiem benzyny (typu F6F, F6G i LJE oraz LJF): 1,0 mm.
Przewody zaponowe
Rezystancja maksymalna: 30 kOm.
Parametry kontrolne
Kt wyprzedzenia zaponu na biegu jaowym:
silniki 1,4 dm3 typu FUH, F6F, F6G oraz silniki 1,6dm3 typu LJE oraz LJF: 10 przed GMP;
silnik 1,6 dm3 typu LUJ: 12 przed GMP;
silnik 1,6 dm3 typu LUK: 16 przed GMP.
MOMENTY DOKRCANIA
ruby mocowania gowicy (kadorazowo ruby nowe):
1. etap: 20 do 40 N -m;
2. etap: 40 do 60 N -m;
3. etap: dokrci o 90;
4. etap: dokrci o 90.
ruby mocowania pokryw oysk gwnych: 90 do 100 N -m.
ruby mocowania pokryw korbowodw: 30 do 36 N-m.
ruby mocowania koa zamachowego: 82 do 92 N-m.
ruby mocowania tylnej pokrywy kaduba: 8 do 11 N-m.
ruba mocowania koa pasowego wau korbowego: 110do 115 N-m.
ruba mocowania napinacza paska zbatego: 16 do 20 N-m.
ruby mocowania konierza oporowego wau rozrzdu: 9 do 13 N-m.
ruba mocowania koa zbatego wau rozrzdu: 54 do 59 N -m.
ruby mocowania pompy cieczy chodzcej: 7 do 10
N-m.
ruby mocowania pokrywy przedniej pokrywy kaduba (obudowy pompy oleju): 8 do 11 N -m.
Czujnik cinienia oleju: 18 do 22 N -m.
ruby mocowania pokrywy pompy oleju: 8 do 12 N -m.
ruby mocowania miski olejowej: 5 do 8 N -m.
ruby mocowania osony paska zbatego: 9 do 11 N-m.
Nakrtka mocowania sworznia podparcia dwigni zaworu: 25 do 29 N -m.
ruby mocowania pokrywy gowicy: 5 do 8 N -m.
ruby mocowania pompy paliwa silnika ganikowego: 14 do 18 N-m.
ruby mocowania kolektora dolotowego: 16 do 20 N -m.
ruby mocowania kolektora wylotowego: 14 do 17 N -m.
ruby mocowania osony termicznej kolektora wylotowego: 14 do 19 N -m.
ruby mocowania obudowy termostatu: 9 do 11 N-m.
ruby mocowania ganika: 12 do 21 N -m.
wiece zaponowe: 17 do 33 N -m.
ruby mocowania rozrusznika: 35 do 45 N -m.
55
http://vnx.su
OBSUGA l NAPRAWA
UWAGI WSTPNE
W silniku zastosowano popychacze hydrauliczne. Dziki temu nie reguluje si luzu zaworw.
Silnik wyjmuje si wraz ze skrzynk przekadniow od spodu samochodu.
W silniku 1,6 dm3 z wielopunktowym wtryskiem benzyny bez katalizatora spalin jest moliwa
regulacja zawartoci CO w spalinach na biegu jaowym. W pozostaych silnikach z wtryskiem benzyny ukad
zasilania nie podlega adnej regulacji.
Wszystkie silniki wyposaono w elektroniczne ukady zaponowe, ktre nie wymagaj adnej
regulacji.
Wymontowanie pompy oleju oraz pompy cieczy chodzcej wymaga uprzedniego wymontowania
paska zbatego napdu rozrzdu.
Zarwno olej silnikowy, jak i ciecz chodzca s toksyczne. Naley zbiera zuyty olej i ciecz
chodzc do odpowiednich pojemnikw oraz przekazywa je do punktw utylizacji.
1.2.1. Regulacje i sterowanie silnika

LUZ ZAWORW
Luz zaworw nie wymaga regulacji dziki zastosowaniu w silniku popychaczy hydraulicznych.
Dziaanie popychaczy hydraulicznych opisano w punkcie 2.2.1.
UKAD ZAPONOWY
BUDOWA l DZIAANIE
Budowa
Zastosowano elektroniczny bezrozdzielaczowy ukad zaponowy, tzw. DIS (Distributorless Ignition
System). wiece zaponowe s zasilane parami ze specjalnej cewki zaponowej o czterech wyjciach
wysokiego napicia (rys. 1.1) i dwch uzwojeniach wtrnych.
Podstawowe elementy ukadu zaponowego stanowi:
elektroniczny modu sterowania zaponu ESC P1 w silnikach ganikowych 1,4dm3 (typu
FUH) i 1,6 dm3 (typu LUK) bez elektronicznej regulacji biegu jaowego;
elektroniczny modu sterowania zaponu ESC P3 w silnikach ganikowych 1,6 dm3 (typu
LUK) z elektroniczn regulacj biegu jaowego;
elektroniczny modu sterowania zaponu ESC H2 w silnikach ganikowych 1,6 dm3 (typu
LUJ) z katalizatorem;
elektroniczny modu wzmocnienia EDIS we wszystkich typach silnikw CVH z wtryskiem
benzyny, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV;
czujnik temperatury powietrza zasysanego przez silnik;
czujnik temperatury cieczy chodzcej silnik;
czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego;
cewka zaponowa o czterech wyjciach wysokiego napicia.
Dziaanie
Cech charakterystyczn elektronicznego bezrozdzielaczowego ukadu zaponowego (rys. 1.2) jest
wystpowanie podwjnej cewki zaponowej, speniajcej rol rozdzielacza wysokiego napicia. Cewka
zaponowa ma dwa uzwojenia pierwotne i dwa uzwojenia wtrne. Kade z dwch uzwoje wtrnych cewki
ma dwa wyjcia wysokiego napicia i zasila dwie wiece zaponowe (zapon rwnoczesny w cylindrach nr 1 i
4, a nastpnie w cylindrach nr 2 i 3). W jednym z cylindrw przeskok iskry wystpuje pod koniec suwu
sprania; w drugim pod koniec suwu wylotu. Ta druga - iskra jest tracona, lecz takie rozwizanie upraszcza
konstrukcj ukadu zaponowego. W silnikach ganikowych modu sterowania zaponu ESC dobiera
wyprzedzenie zaponu i przekazuje impulsy sterowania do uzwojenia pierwotnego cewki zaponowej.
W silnikach zasilanych wtryskiem benzyny ukad zaponowy jest zintegrowany z ukadem wtrysku
benzyny. Zaponem steruje w nich elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, ktre na podstawie sygnaw
otrzymanych od poszczeglnych czujnikw okrela kt wyprzedzenia zaponu i przekazuje, dostosowane do
warunkw pracy silnika, impulsy sterujce moduem wzmocnienia zaponu EDIS. Modu EDIS wzmacnia
sygna sterowania odpowiednim uzwojeniem pierwotnym cewki zaponowej.
56
http://vnx.su
W odpowiednim uzwojeniu wtrnym cewki zaponowej powstaje wysokie napicie przekazywane do

poczonych z tym uzwojeniem dwch wiec. Midzy ich elektrodami nastpuje wyadowanie iskrowe, ktre
w odpowiednim cylindrze inicjuje spalanie mieszanki.
Rys. 1.1. Ukad zaponowy

1 cewka zaponowa, 2 przewd wysokiego napicia, 3wieca zaponowa, 4 uchwyt przewodw wysokiego napicia, 5
wspornik cewki zaponowej
Rys. 1.2. Schemat ukadu zaponowego EDIS

1modu zaponu EDIS, 2 elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV (silniki zasilane wtryskiem benzyny), 3czujnik pooenia i
prdkoci obrotowej wau korbowego, 4cewka zaponowa, 5 wiece zaponowe, C1...C4 numery cylindrw silnika
SPRAWDZANIE
Uwaga. Pooenie czujnikw ukadu zaponowego nie jest regulowane. W ukadzie zaponowym nie
reguluje si rcznie (nie ustawia si) kta wyprzedzenia zaponu. Mona tylko sprawdzi parametry
elektryczne poszczeglnych urzdze. Sposb sprawdzenia elementw ukadu zaponowego
zintegrowanego z ukadem wtrysku benzyny podano opisujc diagnozowanie ukadu wtryskowego (patrz
dalszy opis). Elementy ukadu zaponowego silnika ganikowego sprawdza si za pomoc multimetru
podczanego do odpowiednich zaciskw elektronicznego moduu sterowania zaponu lub zaciskw
poszczeglnych czujnikw.
Warunki wstpne
Akumulator samochodu powinien by sprawny i dobrze naadowany.
Przewody czce silnik i skrzynk przekadniowz mas samochodu oraz ich zcza
powinny by w dobrym stanie.
Bezpieczniki powinny by sprawne.
Ganik powinien by prawidowo wyregulowany (patrz opis regulacji ganika w dalszej czci
tego podrozdziau).
Kocwek pomiarowych multimetru nie naley wprowadza do wntrza zcza
wielostykowego moduu, lecz wykorzysta zcze porednie i oznaczy prawidowo poszczeglne styki
zcza wielostykowego.
Sprawdzanie parametrw elektrycznych
Silniki ganikowe 1,4dm3 (FUH) i 1,6dm3 (LUK) bez katalizatora spalin
57
http://vnx.su
Pomiar
midzy
stykami
Rodzaj sprawdzenia
Warunki sprawdzenia
Warto waciwa
Sposb postpowania
9" i masa
Poczenie moduu ESC P1

z mas
Zapon wyczony
Odo 2,5 a
Sprawdzi poczenie wizki

przewodw z mas
7" i 9" 6"

i 9"
Przewd korektora liczby

oktanowej
Zapon wyczony
Rezystancja ii
Sprawdzi przewody
Czujnik temperatury cieczy

chodzcej
Zapon wyczony
5" i 4"
4" i 9"
Patrz rozdz. 1.1

Rezystancja ii
Patrz rozdz. 1.1
5" i 4"
Sprawdzi przewody,
wymieni czujnik
4" i 9"
Czujnik temperatury
zasysanego powietrza
Zapon wyczony
1" i 2"
Czujnik pooenia i prdkoci

obrotowej wau korbowego
Zapon wyczony
200 do 450 i
Sprawdzi rezystancj na
zaciskach czujnika i
przewody, wymieni czujnik
8" i 11"
8" i 12"
Uzwojenie pierwotne cewki

zaponowej
Zapon wyczony
0,5 do 1,5 ii
Sprawdzi przewody,
wymieni czujnik
8" i 9"
Zasilanie moduu ESC P1
Zapon wczony
10 do 14 V
Sprawdzi przewody
Rezystancja ii
Silnik ganikowy 1,6 dm3 (LUJ) z katalizatorem spalin

Pomiar
midzy
stykami
Rodzaj sprawdzenia
Warunki sprawdzenia
Warto waciwa
Sposb postpowania
9" i masa
Poczenie moduu ESC H2

z mas
Zapon wyczony
Odo 2,5 ii

przewodw z mas

oktanowej
Zapon wyczony
Rezystancja ii
Sprawdzi przewody
24" i 9"
25" i 9"
29" i 27"
27" i 9"
Patrz rozdz. 1.1

chodzcej
Zapon wyczony
Rezystancja ii
Patrz rozdz. 1.1
16" i 15"
Sprawdzi przewody,
wymieni czujnik
16" i 9"
Czujnik temperatury
Zapon wyczony
22" i 23"

Zapon wyczony
200 do 450 ii
8" i 10"
1"i10"

zaponowej
Zapon wyczony
0,5 do 1,5 Om
Sprawdzi przewody,
wymieni czujnik
9" i 10"
Zasilanie moduu ESC H2
Zapon wczony
10 do 14 V
Sprawdzi przewody
Rezystancja ~ Om
58
http://vnx.su
Silnik ganikowy 1,6 dm3 (LUK) bez katalizatora spalin z elektroniczn regulacj biegu jaowego
Pomiar
midzy
stykami
Rodzaj sprawdzenia
Warunki sprawdzenia
Warto waciwa
Sposb postpowania
9" i masa
Poczenie moduu ESC P3

z mas
Zapon wyczony
0 do 2,5 ii

przewodw z mas

oktanowej
Zapon wyczony
Rezystancja ii
Sprawdzi przewody

chodzcej
Zapon wyczony
24" i 9"
25" i 9"
29" i 27"
27" i 9"
Patrz rozdz. 1.1

Rezystancja ii
Patrz rozdz. 1.1
27" i 16"
Sprawdzi przewody,
wymieni czujnik
9" i 16"
Czujnik temperatury
Zapon wyczony
22" i 23"
Czujnik pooenia i
prdkoci obrotowej wau
korbowego
Zapon wyczony
200 do 450 ii
8" i 11"
1"i11"

zaponowej
Zapon wyczony
0,5 do 1,5 fl
Sprawdzi przewody,
wymieni czujnik
11" i 9"
Zasilanie moduu ESC P3
Zapon wczony
10 do 14 V
Sprawdzi przewody
Zapon wyczony
4 do 60 Om
13" i 14"
21 "i 20"
Silnik regulacji biegu

jaowego i stycznik
Zapon wyczony, peda

przyspieszenia
swobodny
Rezystancja <*> ii
Rezystancja ii
stykach silnika, sprawdzi
przewody, wymieni silnik
0,5 do 2,5 ii
Zapon wyczony, peda

przyspieszenia wcinity
do oporu
18" i 19"
1,2do2,5kii (zmiana
ciga)
19" i 27"
Sprawdzi przewody,
wymieni czujnik
Zapon wyczony
3,5 do 5,5 kii
Silnik 1,4 dm3 (F6F) z jednopunktowym wtryskiem benzyny i katalizatorem spalin

Ukad zaponowy jest zintegrowany ukadem wtryskowym i sterowany przez elektroniczne
urzdzenie sterujce. Przebieg sprawdzenia tego ukadu zaponowego podano przy opisie diagnostyki
systemu wtryskowo-zaponowego o wtrysku jednopunktowym (patrz dalsza cz tego podrozdziau).
Silniki 1,6dmP z wielopunktowym wtryskiem benzyny bez katalizatora (LJE) i z katalizatorem spalin
(LJF)
Ukad zaponowy jest zintegrowany ukadem wtryskowym i sterowany przez elektroniczne
urzdzenie sterujce. Przebieg sprawdzenia tego ukadu zaponowego podano przy opisie diagnostyki
systemu wtryskowo-zaponowego o wtrysku wielopunktowym (patrz dalsza cz tego podrozdziau).
GAZNIKOWY UKAD ZASILANIA
POMPA PALIWA
Sprawdzanie cinienia toczenia paliwa
59
http://vnx.su
Przed sprawdzaniem silnik powinien pracowa przez kilka minut na biegu jaowym, aby komora
pywakowa ganika bya napeniona paliwem.
Zatrzyma silnik.
Odczy od ganika przewd doprowadzenia paliwa, unikajc wycieku paliwa na gorce czci
silnika.
Podczy manometr do odczonego przewodu.
Uruchomi silnik i odczyta cinienie toczenia paliwa na biegu jaowym oraz przy krtkotrwaej pracy
silnika ze zwikszon prdkoci Obrotow (waciwe wartoci podano w p. 1.1).
Zatrzyma silnik, odczy manometr i podczy przewd doprowadzenia paliwa do ganika.
Wymiana pompy paliwa
Wymontowanie
Odczy od akumulatora przewd masy.
Odczy od pompy paliwa i odpowiednio oznaczy przewody paliwa.
Odkrci dwie ruby lub nakrtki mocujce i zdj pomp paliwa (rys. 1.3).
Zamontowanie
Oczyci powierzchni przylegania uszczelki na gowicy silnika i korpusie pompy paliwa.
Zaoy now uszczelk i przykrci ruby mocowania pompy paliwa.
Podczy do pompy przewody paliwa, zwracajc uwag na ich oznaczenia. Zaoy nowe opaski
mocujce na koce przewodw paliwa.
Podczy do akumulatora przewd masy.
Rys. 1.3. Mechaniczna pompa paliwa

Apompa AC Delco, B pompa Pierburg 1 kadub pompy, 2drek popychacza, 3 uszczelka kaduba, 4 pokrywa, 5
uszczelka pokrywy, 6filtr siatkowy
60
http://vnx.su
Rys. 1.4. Filtr powietrza

Asilnik 1,4 zasilany ganikiem, Bsilnik 1,4 zasilany jednopunktowym wtryskiem benzyny oraz 1,6 zasilany ganikiem, C silnik 1,6
zasilany wielopunktowym wtryskiem benzyny
1 wkad filtra, 2 pokrywa filtra, 3obudowa filtra, 4przewd powietrza, 5chwyt chodnego powietrza, 6zawr przewietrzania
skrzyni korbowej, 7 przewd doprowadzenia powietrza do kolektora dolotowego, 8 uszczelka, 9 regulator biegu jaowego, 10
przewd podgrzewania zasysanego powietrza, 11 chwyt ciepego powietrza
61
http://vnx.su
GAZNIK WEBER TLD

Dziaanie
Gwny przekrj dwuprzelotowego ganika opadowego Weber TLD przedstawiono na rysunku 1.6.
Przy maych uchyleniach przepustnicy (11)2. przelotu (czyli przy maych obcieniach silnika) w kolektorze
dolotowym panuje znaczne podcinienie i kulka (14) zaworu urzdzenia wzbogacajcego zamyka przepyw
paliwa. W tych warunkach ganik dostarcza ubog mieszank wymagan ze wzgldw ekologicznych i
oszczdnego zuycia paliwa. Przy wikszych uchyleniach przepustnicy (11), to znaczy wikszych
obcieniach silnika, podcinienie w kolektorze dolotowym dziaajce na przepon (12) zmniejsza si.
Spryna (15) wywiera nacisk na przepon i powoduje otwarcie zaworu kulkowego, dopyw dodatkowego
paliwa do rurki emulsyjnej 1. przelotu i wzbogacenie mieszanki w obwodzie gwnym 1. przelotu ganika.
Ganik Weber TLD wyposaono w podcinieniowy siownik przepustnicy, ktry w samochodach
wyposaonych w mechaniczn skrzynk przekadniow suy do zwalniania zamknicia przepustnicy po
nagym zwolnieniu nacisku na peda przyspieszenia, co zapobiega nieregularnej pracy silnika w tych
warunkach i ogranicza emisj substancji toksycznych w spalinach.
Sprawdzanie i regulacja
Wymiana zaworu iglicowego
Wymontowa kompletny filtr powietrza.
Odczy od ganika przewody paliwa.
Odczy dwa przewody elastyczne cieczy chodzcej od automatycznego urzdzenia rozruchowego
ganika. Ustawi je pionowo, aby unikn wypywu cieczy chodzcej z przewodw.
Odkrci dwie ruby mocowania i zdj pokryw ganika.
Wyj o pywaka, pywak oraz iglic zaworu. Wykrci gniazdo zaworu iglicowego i wyj jego
uszczelk.
Odessa (np. strzykawk) paliwo z komory pywakowej ganika.
Oczyci dokadnie komor pywakow oraz dysze ganika.
Zaoy now uszczelk, o takiej samej gruboci jak wymontowana, i wkrci gniazdo zaworu
iglicowego.
Zaoy zapink spryst na now iglic.
Zamontowa now iglic, pywak i o pywaka.
Sprawdzi poziom paliwa w komorze pywakowej (ustawienie pywaka patrz dalszy opis).
Zaoy pokryw ganika i dokrci dwie ruby jej mocowania.
Podczy do ganika przewody paliwa oraz przewody cieczy chodzcej do jego automatycznego
urzdzenia rozruchowego.
Zamontowa kompletny filtr powietrza.
Sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni lio cieczy w ukadzie chodzenia silnika.
Sprawdzi prdko obrotow oraz skad mieszanki na biegu jaowym silnika.
62
http://vnx.su
Rys. 1.5. Zesp dolotowy

Asilniki 1,4 oraz 1,6 zasilane ganikiem, B silniki 1,4 zasilane jednopunktowym wtryskiem benzyny, Csilniki 1,6 zasilane
wielopunktowym wtryskiem benzyny
1 kolektor dolotowy, 2 uszczelka kolektora dolotowego, 3czujnik temperatury cieczy chodzcej, 4 grna cz kolektora
dolotowego, 5 podgrzewacz zasysanego powietrza, 6 sprysty piercie osadczy, 7korek, 8 stycznik pooenia
przepustnicy, 9obudowa przepustnicy, 10 czujnik temperatury zasysanego powietrza, 11 uszczelka, 12osona termiczna, 13
pyta mocowania
Rys. 1.6. Gwny przekrj ganika

1krciec dopywu paliwa, 2 krciec odpywu nadmiaru paliwa, 3zawr iglicowy, 4pywak, 5dysza powietrza 1. przelotu, 6
dysza powietrza 2. przelotu, 7 rozpylacz, 8 i 11 przepustnice, 9 dysza gwna paliwa 1. przelotu, 10dysza gwna paliwa 2.
przelotu, 12 komora pywakowa, 13 przepona, 14kulka zaworu, 15spryna
Regulacja poziomu paliwa (ustawienia pywaka)

63
http://vnx.su
Rys. 1.7. Elementy ganika Weber TLD

1rurki emulsyjne 1.12. przelotu, 2dysze powietrza 1.12. przelotu, 3automatyczne urzdzenie rozruchowe, 4siownik uchylania
przepustnicy rozruchowej (pull-down), 5 gwne dysze paliwa 1. i 2. przelotu, 6 przeponowy siownik przepustnicy 2. przelotu, 7
urzdzenie wzbogacajce, 8 pompka przyspieszenia, 9 wkrt regulacji skadu mieszanki biegu jaowego, 10zawr iglicowy, 11
zawr elektromagnetyczny odcinania dopywu paliwa, 12filtr siatkowy, 13wkrt regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego,
14przepustnica
Odkrci dwie ruby mocowania i zdj pokryw ganika.

Ustawi pokryw ganika pionowo tak, aby zawr iglicowy by zamknity (rys. 1.8).
Zmierzy odlego midzy uszczelk pokrywy ganika i doln krawdzi pywaka (rys.1.8).
W razie potrzeby skorygowa t odlego delikatnie odginajc jzyczek pywaka naciskajcy na
iglic zaworu.
Zamontowa pokryw ganika. Zamontowa kompletny filtr powietrza. Sprawdzi poziom i w razie
potrzeby uzupeni o cieczy chodzcej silnik. Podczy do akumulatora przewd masy. Sprawdzi
prdko obrotow! skad mieszanki na biegu jaowym.
Regulacja uchylenia przepustnicy rozruchowej
Odkrci rub mocowania pokrywy obudowy automatycznego urzdzenia rozruchowego ganika.
Wykrci trzy ruby mocowania obudowy automatycznego urzdzenia rozruchowego oraz wyj
spryn bimetalow.
Zdj pytk osony termicznej.
Zaczepi o dwigni zabieraka przepustnicy rozruchowej cienk gumk i napi j tak, aby dwignia
znalaza si w pooeniu zamknitym (rys. 1.9).
Otworzy przepustnic 1. przelotu ganika, aby przepustnica rozruchowa moga zosta cakowicie
zamknita.
64
http://vnx.su
Rys. 1.8. Sprawdzanie ustawienia pywaka (poredni pomiar poziomu paliwa w komorze pywakowej)
Rys. 1.9. Sprawdzanie uchylenia przepustnicy rozruchowej
Rys. 1. W. ruba (1) regulacji przyspieszonego biegu jaowego
Rys. 1.11. Usytuowanie wkrtw regulacji biegu jaowego

1wkrt regulacji prdkoci obrotowej, 2wkrt regulacji skadu mieszanki
Dosun rcznie popychacz przepony do zderzaka (patrz rys. 1.9).

Zmierzy szczelinomierzem lub waeczkiem pomiarowym uchylenie przepustnicy rozruchowej
(waciwa warto patrz p. 1.1).
W razie potrzeby wyregulowa uchylenie przepustnicy rozruchowej zmieniajc pooenie wkrta
regulacyjnego umieszczonego w obudowie podcinieniowego siownika uchylania przepustnicy rozruchowej
(4, patrz rys. 1.7).
Zaoy pytk osony termicznej.
Zaoy spryn bimetalow oraz obudow automatycznego urzdzenia rozruchowego do dwigni
urzdzenia rozruchowego; nie dokrca rub.
65
http://vnx.su
Zgra znaki ustawcze i dokrci ruby mocowania obudowy.

Podczy dwa przewody cieczy chodzcej do automatycznego urzdzenia rozruchowego.
Podczy do ganika przewody paliwa.
Zamontowa kompletny filtr powietrza i podczy do akumulatora przewd masy.
Sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni ilo cieczy w ukadzie chodzenia.
Sprawdzanie i regulacja zwikszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego
Nagrza silnik do normalnej temperatury pracy (do wczenia wentylatora chodnicy) i wyczy
silnik.
Wymontowa obudow automatycznego urzdzenia rozruchowego bez odczania przewodw
cieczy chodzcej.
Nacisn peda przyspieszenia do okoo poowy jego skoku, ustawi rub regulacji
przyspieszonego biegu jaowego na trzecim (najwyszym) wystpie tarczy stopniowej i zwolni peda
przyspieszenia.
Uruchomi silnik bez naciskania pedau przyspieszenia i zmierzy prdko obrotow
przyspieszonego biegu jaowego (warto waciwa - patrz p. 1.1).
W razie potrzeby wyregulowa prdko obrotow przyspieszonego biegu jaowego za pomoc
ruby regulacyjnej (1, rys. 1.10).
Zamontowa obudow automatycznego urzdzenia rozruchowego i kompletny filtr powietrza.
Regulacja prdkoci obrotowej biegu jaowego i skadu mieszanki
Warunki wstpne:
urzdzenie rozruchowe powinno by wyczone zdj przewd podcinienia z siownika
przyspieszonego biegu jaowego;
silnik powinien by nagrzany, a wentylator chodnicy powinien by wczony w tym celu
naley zdj wtyk przewodw z termowycznika wentylatora chodnicy i kawakiem przewodu elektrycznego
zewrze oba styki tego wtyku;
filtr powietrza z czystym wkadem powinien by zamontowany;
ukad zaponowy powinien by sprawny;
ukad wylotowy spalin powinien by szczelny;
odbiorniki wyposaenia elektrycznego pobierajce duy prd powinny by wyczone z
wyjtkiem silnika wentylatora chodnicy.
Regulacja prdkoci obrotowej
Regulacja prdkoci obrotowej biegu jaowego odbywa si za pomoc wkrta (1, rys. 1.11).
Regulacja skadu mieszanki
Podczy analizator spalin i obrotomierz.
Zdj kompletny filtr powietrza i odczy od niego przewd podcinienia.
Usun oson wkrta (2, rys. 1.11) regulacji skadu mieszanki.
Zaoy filtr powietrza (nie dokrcajc rub mocujcych) i dokadnie podczy przewd podcinienia
do filtru (przewd odpowietrzania skrzyni korbowej rwnie musi by podczony do filtru).
Uruchomi silnik, doprowadzi go do prdkoci obrotowej 3000 obr/min i utrzyma jego prac przy
tej prdkoci przez 30 sekund.
Po ustabilizowaniu si prdkoci obrotowej biegu jaowego sprawdzi zawarto tlenku wgla (CO)
w spalinach. W razie potrzeby za pomoc wkrta (2, rys. 1.11) regulacji skadu mieszanki wyregulowa
waciw zawarto tlenku wgla (CO) w spalinach.
W razie zmiany wartoci prdkoci obrotowej skorygowa prdko obrotow biegu jaowego za
pomoc wkrta (1).
Znowu sprawdzi zawarto CO w spalinach.
Po uzyskaniu waciwej zawartoci CO przy zachowaniu odpowiedniej wartoci prdkoci obrotowej
biegu jaowego mona zakoczy regulacj.
Zdj filtr powietrza i zaoy now oson na wkrt regulacji skadu mieszanki.
Zaoy filtr powietrza, zamocowa go i sprawdzi, czy przewd podcinienia jest waciwie
podczony.
Usuwanie z pamici danych prdkoci obrotowej biegu jaowego
W samochodach wyposaonych w automatyczn elektronicznregulacj prdkoci obrotowej biegu
jaowego jest konieczne usunicie z pamici danych prdkoci obrotowej biegu jaowego w nastpujcych
przypadkach:
66
http://vnx.su
wymiany ganika;
wymiany silnika krokowego regulacji prdkoci biegu jaowego;
wymiany czujnika pooenia przepustnicy;
wymiany przepustnicy;
wymiany silnika.
Rozczy zcze przewodw elektrycznych czujnika pooenia przepustnicy.
Wczy zapon bez uruchamiania silnika.
Zewrze na 5 sekund przewodem (2, rys. 1.12) styk 5" we wtyku zcza z mas.
Wyczy zapon.
Uwaga. Usunicie z pamici wartoci prdkoci obrotowej biegu jaowego zostao przeprowadzone
prawidowo, jeeli przekanik zasilania nie jest ju pod napiciem.
Usun przewd ze zcza przewodw czujnika pooenia przepustnicy.
Poczy zcze przewodw czujnika pooenia przepustnicy.
Uruchomi silnik.
Rys. 1.12. Usuwanie z pamici danych prdkoci obrotowej biegu jaowego

1zcze przewodw stycznika pooenia przepustnicy, 2 poczenie styku 5 z mas, 3stycznik pooenia przepustnicy
Pocztkowo prdko obrotowa powinna by zbyt dua, nastpnie powinna si zmniejszy i

ustabilizowa przy waciwej wartoci.
Silniki 1,4 dm3 (typu F6F oraz F6G) s wyposaone w jednopunktowy wtryskowy ukad zasilania
(Weber CFI) zintegrowany z ukadem zaponowym w ramach wsplnego systemu sterowania silnika. Ukad
wtryskowy jest ukadem wtrysku impulsowego (niecigego), niskiego cinienia o jednym wtryskiwaczu,
sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV w ukadzie typu cinienie-prdko". Ukad
wtryskowy wsppracuje z sond lambda, umieszczon na pocztku przedniej rury wylotowej (przed
katalizatorem). Jej sygnay umoliwiaj optymalizacj skadu mieszanki. Silniki te musz by zasilane
benzyn bezoowiow.
BUDOWA l DZIAANIE
Ukad jednopunktowego wtrysku benzyny Weber CFI ma dwa niezalene obwody:
obwd zasilania paliwem;
obwd doprowadzenia powietrza.
Obwd zasilania paliwem
Pompa paliwa
Jest to pompa typu rolkowego, napdzana silnikiem elektrycznym, zanurzona w zbiorniku paliwa.
Pompa jest uruchamiana za porednictwem przekanika umieszczonego w skrzynce bezpiecznikw i
przekanikw, znajdujcej si wewntrz nadwozia pod tablic rozdzielcz, po stronie kierowcy.
Przekanik pompy paliwa
Przekanik pompy paliwa, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, zapewnia
zasilanie elektryczne silnika pompy paliwa. Po wczeniu zaponu przekanik dziaa przez 1 sekund i
pompa paliwa wytwarza w tym czasie w ukadzie zasilania wymagane cinienie paliwa. Podczas obrotu wau
korbowego silnika elektroniczne urzdzenie sterujce odbiera impulsy z czujnika pooenia i prdkoci
obrotowej oraz podtrzymuje zasilanie przekanika. Po zatrzymaniu silnika przekanik nie jest ju zasilany i
silnik elektryczny pompy take si zatrzymuje.
67
http://vnx.su
Rys. 1.13. Schemat jednopunktowego ukadu wtrysku benzyny

1 pompa paliwa, 2filtr paliwa, 3 przekanik pompy paliwa, 4regulator cinienia, 5 pochaniacz par paliwa, 6 zawr
elektromagnetyczny pochaniacza par paliwa, 7akumulator, 8 modu zaponu EDIS, 9 cewka zaponowa, 10czujnik temperatury
zasysanego powietrza, 11wtryskiwacz, 12 regulator biegu jaowego, 13stycznik biegu jaowego, 14czujnik pooenia
przepustnicy, 15czujnik cinienia bezwzgldnego, 16filtr powietrza, 17czujnik temperatury cieczy chodzcej, 18czujnik
pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, 19sonda lambda, 20rezystor dodatkowy wtryskiwacza, 21gwny przekanik
zasilania, 28elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV
W razie zderzenia samochodu dwupooeniowy (wczony-wyczony) wycznik bezwadnociowy
przerywa obwd elektryczny midzy przekanikiem i silnikiem pompy paliwa. Podczas uderzenia samochodu
o przeszkod z prdkoci wiksz ni 20 km/h sia bezwadnoci kulki utrzymywanej przez elektromagnes
wymusza jej przesunicie. Kulka naciska na dwigni wycznika i przerywa obwd elektryczny. Ponowne
wczenie zasilania wymaga nacinicia przycisku, dostpnego przez otwr w dolnej czci pokrycia
tapicerskiego progu od strony drzwi kierowcy.
Wtryskiwacz paliwa
Elektromagnetyczny wtryskiwacz paliwa znajduje si w pokrywie zespou wtryskowego nad przepustnic. Jego zadaniem jest dostarczanie paliwa w iloci wynikajcej z warunkw pracy silnika i rozpylenie
tego paliwa w stopniu umoliwiajcym uzyskanie moliwie jednorodnej mieszanki paliwa z powietrzem.
Wtrysk paliwa, podczas pracy silnika pod obcieniem, nastpuje przy suwie dolo-tu w kadym z cylindrw
silnika. Podczas pracy na biegu jaowym wtrysk odbywa si raz na obrt wau korbowego.
Impulsy prdu sterowania, przekazywane przez elektroniczne urzdzenie sterujce do uzwojenia
elektromagnesu wtryskiwacza paliwa, wywouj uniesienie jego iglicy i przepyw paliwa przez filtr siatkowy do
piercieniowej komory u wylotu rozpylacza. Przepywajc przez szczelin midzy otworem rozpylacza i
czopikiem iglicy, paliwo ulega rozpyleniu na bardzo drobne kropelki i jest wtryskiwane do kolektora
dolotowego nad przepu-stnic. Zanik impulsu prdu sterowania wywouje zanik pola elektromagnetycznego i
zamknicie otworu wtryskowego przez iglic wtryskiwacza dociskan spryn.
Nadmiar paliwa odpywa przewodem z grnej czci wtryskiwacza do regulatora cinienia paliwa.
Stay przepyw paliwa przez wtryskiwacz zapewnia jego samoczynne odpowietrzanie. W obwd elektryczny
wtryskiwacza jest wczony szeregowo specjalny rezystor dodatkowy, ktry po 1,4 sekundy przepywu prdu
ogranicza jego natenie do okoo 1,3 A i chroni wtryskiwacz przed przegrzaniem oraz zapobiega parowaniu
paliwa.
68
http://vnx.su
Rys. 1.14. Zesp wtryskowy

1 wtryskiwacz, 2 pokrywa zespou wtryskowego, 3uszczelka pokrywy, 4obudowa przepustnicy, 5podkadka, 6piercie
uszczelniajcy o przekroju okrgym, 7czujnik temperatury zasysanego powietrza, 8 regulator cinienia paliwa, 9 silnik krokowy
regulacji biegu jaowego, 10czujnik pooenia przepustnicy

W pokrywie zespou wtryskowego znajduje si przeponowy regulator cinienia paliwa. Nadmiar
paliwa powracajcy z wtryskiwacza naciska i przesuwa przepon, ciskajc jej spryn i uchylajc otwr
odpywu paliwa, ktrego nadmiar powraca do zbiornika. Cinienie paliwa we wtryskiwaczu jest stabilizowane
przez nacig wstpny spryny przepony regulatora do wartoci 100 kPa. Regulator cinienia paliwa nie ma
urzdzenia kompensujcego wpyw podcinienia w ukadzie dolotowym, gdy pojedynczy wtryskiwacz jest
umieszczony w ukadzie przed przepustnic mieszanki.
Obwd doprowadzenia powietrza
Obwd doprowadzenia powietrza zawiera nastpujce gwne elementy:
filtr powietrza;
obudowa przepustnicy;
czujnik pooenia przepustnicy;
czujnik temperatury zasysanego powietrza;
silnik krokowy regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego;
czujnik cinienia bezwzgldnego.
Ilo powietrza zasysanego przez silnik zaley od temperatury zasysanego powietrza, prdkoci
obrotowej silnika i cinienia bezwzgldnego w kolektorze dolotowym.
Rys. 1.15. Widok pokrywy zespou wtryskowego

1 wtryskiwacz, 2 regulator biegu jaowego, 3 regulator cinienia paliwa

Czujnik ten, umieszczony na osi przepustnicy, przekazuje do elektronicznego urzdzenia
sterujcego sygna napicia proporcjonalny do kta uchylenia przepustnicy.
Informacja o pooeniu przepustnicy jest niezbdna do okrelenia:
69
http://vnx.su
prdkoci obrotowej biegu jaowego;

kta wyprzedzenia zaponu;
iloci wtryskiwanego paliwa;
wstrzymania wtryskiwania paliwa podczas hamowania silnikiem.

Czujnik ten przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna napicia zaleny od
temperatury zasysanego powietrza. Rezystancja tego czujnika jest odwrotnie proporcjonalna do jego
temperatury im wysza temperatura, tym mniejsza jego rezystancja.
Czujnik prdkoci jazdy
Czujnikten, wykorzystujcy efekt Halla, przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego
sygna czstotliwoci proporcjonalny do prdkoci pojazdu. Jest on zamontowany na skrzynce
przekadniowej i do pomiaru prdkoci wykorzystuje mechaniczny napd prdkociomierza. Sygnay tego
czujnika s wykorzystywane do:
regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego;
wzbogacania mieszanki podczas przyspieszania samochodu;
niewtryskiwania paliwa podczas hamowania silnikiem;
przekazywania informacji do komputera pokadowego (jeli jest w danej wersji samochodu).
Regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego
Jest to elektryczny silnik krokowy sprzony z dwigni przepustnicy. Silnik krokowy, sterowany
przez elektroniczne urzdzenie sterujce, zmienia pooenie dwigni przepustnicy, gdy zarejestrowana
prdko obrotowa silnika rni si od prdkoci obrotowej biegu jaowego zaprogramowanej w pamici
elektronicznego urzdzenia sterujcego.
Sonda lambda
Jest to czujnik reagujcy na stenie tlenu w spalinach, czyli porednio na skad mieszanki paliwa i
powietrza. Sygna przekazywany przez sond do elektronicznego urzdzenia sterujcego wpywa na czas
otwarcia wtryskiwacza (wtrysku paliwa), czyli na ilo wtrynitego paliwa, a tym samym na skad mieszanki.
Elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV otrzymuje informacje od poszczeglnych czujnikw,
zgodnie ze swym programem analizuje je i przekazuje sygnay sterowania do wtryskiwacza, regulatora biegu
jaowego oraz ukadu zaponowego. Sterujc czasem otwarcia iglicy wtryskiwacza wpywa na ilo
wtryskiwanego paliwa.
Samoadaptacja ukadu sterowania silnika
Po odczeniu akumulatora od instalacji elektrycznej nastpuje skasowanie danych zawartych w
pamici elektronicznego urzdzenia sterujcego. Po ponownym podczeniu akumulatora, uruchomieniu
silnika i bezporednim ruszeniu samochodem wystpi objawy nieprawidowej pracy: mniejsza moc silnika,
przerywanie podczas przyspieszania oraz nierwnomierna praca silnika na biegu jaowym. W celu
przywrcenia zapisu w pamici waciwych parametrw pracy silnika przez obwd samoadaptacji
elektronicznego urzdzenia sterujcego naley uruchomi silnik, pozostawi silnik pracujcy na biegu
jaowym przez 3 minuty, za po nagrzaniu do normalnej temperatury pracy utrzyma prac silnika z
prdkoci 1200 obr/min przez 2 minuty (albo przejecha nie mniej ni 8 kilometrw).
SPRAWDZANIE
Moliwe jest sprawdzenie jedynie parametrw elektrycznych poszczeglnych elementw ukadu
wtrysku paliwa i ukadu zaponowego. Prdko obrotowa biegu jaowego i kt wyprzedzenia zaponu nie
mog by rcznie regulowane. Elementy i obwody elektryczne ukadw zasilania i zaponowego mog by
sprawdzane przez podczanie multimetru do stykw zcza wielostyko-wego elektronicznego urzdzenia
sterujcego.
70
http://vnx.su
Rys. 1.16. Oznaczenia stykw zczy zespou wtryskowego wedug numerw stykw zcza wielostykowego elektronicznego
urzdzenia sterujcego
Azcze czujnika pooenia przepustnicy, B zcze regulatora biegu jaowego, C zcze wtryskiwacza
71
http://vnx.su
Rys. 1.17. Obwd zasilania paliwem i obwd pochaniania par paliwa

Awersja ganikowa, Bwersja wtryskowa, C obwd pochaniania par paliwa wersji wtryskowej, Dwersja o wtrysku
jednopunktowym, E wersja o wtrysku wielopunktowym
1 zbiornik paliwa, 2 wspornik zbiornika paliwa, 3wlew paliwa, 4elektrozawr odzyskiwania par paliwa, 5czujnik poziomu
paliwa, 6 pompa paliwa z czujnikiem poziomu paliwa, 7filtr paliwa, 8 przewody doprowadzenia paliwa, 9 przewody
odprowadzenia paliwa, 10elektrozawr pochaniacza par paliwa, 11 pochaniacz par paliwa
Warunki wstpne
Przewody czce silnik i skrzynk przekadniowz mas samochodu oraz ich zcza powinny by w
dobrym stanie.
Pompa paliwa i jej przekanik powinny by sprawne.
Wycznik bezwadnociowy powinien by wczony.
Obwody doprowadzenia powietrza i zasilania paliwem powinny by szczelne.
Procedura sprawdzenia
Rozczy zcze wielostykowe elektroniczne go urzdzenia sterujcego EEC IV.
Wykona pomiary kontrolne wedug wskazwek podanych w tablicy dotyczcej sprawdzania silnika
1,4 dm3 o wtrysku jednopunktowym, podczajc multimetr do odpowiednich zaciskw zcza
wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Kocwek pomiarowych multimetru nie wolno
wprowadza do wntrza wtyku zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Zaleca si
zdjcie z wtyku zcza osony z tworzywa sztucznego i podczanie kocwek pomiarowych multimetru do
kocw odpowiednich przewodw dochodzcych do wtyku albo wykorzystanie zcza poredniego z
prawidowo oznaczonymi numerami poszczeglnych stykw zcza wielostykowego.
72
http://vnx.su
WTRYSKOWY WIELOPUNKTOWY UKAD ZASILANIA

Silniki 1,6 dm3 (typu LJE oraz LJF) s wyposaone w wielopunktowy wtryskowy ukad zasilania
(Ford EFI) zintegrowany z ukadem zaponowym w ramach wsplnego systemu sterowania silnika. Ukad
wtryskowy jest ukadem wtrysku impulsowego (niecigego), niskiego cinienia o czterech wtryskiwaczach,
sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV w ukadzie typu cinienie-prdko".
Sprawdzanie silnika 1,4 dm3 (typu F6F oraz F6G) o wtrysku jednopunktowym z katalizatorem spalin
Pomiar
midzy
stykami
Rodzaj sprawdzenia
Warunki
sprawdzenia
Warto waciwa
Sposb postpowania
20" i
masa 40"
i masa
60" i
masa
Poczenie z mas urzdzenia

sterujcego EEC IV
Zapon wyczony
0 do 2,5 ii
Sprawdzi wizk przewodw
3" i 40"
Przewd regulatora biegu

jaowego
Zapon wyczony
Odczy przewd
poczony z mas od
masy przed
sprawdzeniem i
podczy po
sprawdzeniu
Rezystancja <*> ii
Sprawdzi przewody
Rezystancja n
Sprawdzi przewody, zcze

au-todiagnostyczne i wtyk
zcza
23" i 40"
24" i 40"
48" i 49"

oktanowej
Wejcie samodiagnostyki
urzdzenia sterujcego EEC IV
Wyjcie samodiagnostyki
Zapon wyczony
17" i 40"
40" i 40"
w zczu
37" i 57"
Masa zcza samodiagnostyki

Zasilanie urzdzenia
sterujcego EEC IV
0 do 2,5 ii
Zapon wyczony
37" i 58"
37" i 59"
Wtryskiwacz
Zapon wyczony
0 do 2,5 ii
Sprawdzi przewody
5,5 do 8 ii
Sprawdzi przewody,
rezystancj na zaciskach
wtryskiwacza, rezystor
szeregowy. Wymieni
wtryskiwacz
13ti
41 "i 21"
4 do 60 Om
18" i 20"
Zapon wyczony
Rezystancja ~ ii
Regulator biegu jaowego i

stycznik biegu jaowego
18" i 20"
37" i 22"
7" i 46"

chodzcej
Czujnik temperatury
Sprawdzi przewody,
regulatora. Wymieni regulator
Zapon wyczony,
nacisn peda
przyspieszenia
0 do 2,5 ii
Zapon wyczony
50 do 120 ii
Sprawdzi przewody i
przekanik
Zapon wyczony
Rezystancja zmienna
(patrz rozdz. 1.1)
Sprawdzi przewody
25" i 46"
47" i 46"
47" i 26"
37" i 40"
0,9 do 1 ,7 kii
Zapon wyczony
3,5 do 5,5 kii
Zasilanie urzdzenia
sterujcego EEC IV
Zapon wczony
10 do 14 V
Odczy czujniki temperatury

cieczy chodzcej, temperatury
zasysanego powietrza i czujnik
cinienia bezwzgldnego.
zaciskach czujnika. Wymieni
czujnik
Sprawdzi przekanik gwny
zasilania, przewody i
akumulator. Wymieni
przekanik
73
http://vnx.su
58" i 40"
59" i 40"
Zasilanie wtryskiwacza
Sprawdzi przewody
Sprawdzi przekanik i
przewody. Wymieni przekanik
22" i 40"
1" i 20"
Zasilanie pamici urzdzenia

sterujcego EEC IV
Zapon wyczony
10 do 14 V
Sprawdzi bezpieczniki i
przewody
56" i 36"
Poczenie moduu zaponu

EDIS z urzdzeniem sterujcym
EEC IV
Zapon wyczony
40 do 60 kli
Sprawdzi przewody. Wymieni

modu zaponu EDIS
37" i 35"
Elektrozawr pochaniacza par

paliwa
Zapon wyczony
50 do 120 ii
Sprawdzi przewody. Zmierzy

zaworu. Wymieni elektrozawr
4" i 40"
Czujnik prdkoci pojazdu
Zapon wczony.
Prawe koo si obraca
Napicie zmienne od
Odo 12V

czujnik
28" i 20"
Czujnik cinienia wspomagania

ukadu kierowniczego (jeli
wystpuje)
Zapon wyczony
0 do 2,5 2
37" i 51"
Zawr elektromagnetyczny
klimatyzacji
Zapon wyczony
50 do 120 ii
Sprawdzi przewody,
czujnika. Wymieni czujnik.
Sprawdzi przewody,
czujnika. Wymieni zawr
Sprawdzenie rezystancji midzy stykami moduu zaponu EDIS

9" i masa
EDIS
Poczenie z mas moduu

zaponu EDIS
Zapon wyczony
0 do 2,5 a
Sprawdzi przewody
10" i 9"
EDIS 12" i
9" EDIS

zaponowej
Zapon wyczony
1,5 do 5 ii

cewk zaponow
5" i 6"
EDIS

Zapon wyczony
200 do 450 a
Sprawdzi przewody,
czujnika. Wymieni czujnik
1" i 56"
EECIV 3" i
36" EECIV
Sygna zaponu
Zapon wyczony
0 do 2,5 a
Sprawdzi przewody
Ukad wtryskowy wsppracuje z sond lambda, umieszczon na pocztku przedniej rury wylotowej
(przed katalizatorem). Jej sygnay umoliwiaj optymalizacj skadu mieszanki. Silniki te musz by zasilane
benzyn bezoowiow.
BUDOWA l DZIAANIE
Ukad wielopunktowego wtrysku benzyny Ford EFI ma dwa niezalene obwody:
obwd zasilania paliwem;
obwd doprowadzenia powietrza.
Pompa paliwa
74
http://vnx.su

o przeszkod z prdkoci wiksz ni 20 km/h sia bezwadnoci kulki utrzymywanej przez elektromagnes
wymusza jej przesunicie. Kulka naciska na dwigni wycznika i przerywa obwd elektryczny.
Kolektor wtryskiwaczy i regulator cinienia paliwa
Kolektor wtryskiwaczy, odlany ze stopu aluminium, doprowadza paliwo do czterech wtryskiwaczy i
regulatora cinienia paliwa, ktre s do niego zamocowane.
Regulator cinienia paliwa jest poczony elastycznym przewodem z kolektorem dolotowym.
Utrzymuje on stae cinienie paliwa dostarczanego do wtryskiwaczy o wartoci 300 15 kPa powyej
cinienia panujcego w kolektorze dolotowym we wszystkich warunkach pracy silnika. Rozwizanie takie jest
stosowane dlatego, e ilo paliwa wtryskiwana jednorazowo do przewodu dolotowego silnika zaley
wycznie od czasu otwarcia wtryskiwaczy, a wic rnica cinie paliwa i powietrza musi by staa. Ponadto
nadcinienie paliwa utrzymywane w ukadzie zasilania przez regulator zapobiega parowaniu paliwa.
Wtryskiwacze
Paliwo jest wtryskiwane przez 4 wtryskiwacze elektromagnetyczne sterowane elektronicznym
urzdzeniem sterujcym. Objto wtryskiwane-go paliwa zaley wycznie od czasu otwarcia wtryskiwaczy
regulowanego przez alektroniczne urzdzenie sterujce. Paliwo jest wtryskiwane rwnoczenie przez dwa
wtryskiwacze do kanaw dolotowych cylindrw, w ktrych jeden z tokw znajduje si podczas suwu dolotu.
Na jeden cykl pracy kadego cylindra przypadaj wic dwa wtryski paliwa do kanau dolotowego w gowicy
silnika.
filtr powietrza;
regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego;
czujnik bezwzgldnego cinienia powietrza w kolektorze dolotowym.
Ilo powietrza zasysanego przez silnik zaley od temperatury zasysanego powietrza, prdkoci
obrotowej silnika i cinienia bezwzgldnego w kolektorze dolotowym.
Czujnik, umieszczony na osi przepustnicy, przekazuje do elektronicznego urzdzenia sterujcego
sygna napicia proporcjonalny do kta uchylenia przepustnicy.
niewtryskiwania paliwa podczas hamowania silnikiem.
Czujnik przekazuje informacje o kcie otwarcia przepustnicy. Rozrnia trzy stany:
przepustnica zamknita (bieg jaowy);
Rys. 1.18. Oznaczenia stykw zcza czujnika pooenia przepustnicy wielopunktowego wtrysku paliwa
przepustnica otwarta od 5 do 70% (rednie obcienie);

przepustnica otwarta ponad 70% (due obcienie).
75
http://vnx.su

temperatury zasysanego przez silnik powietrza (im wysza temperatura, tym mniejsza rezystancja czujnika,
a wic wiksze napicie sygnau).
Regulatorem jest zawr elektromagnetyczny, ktry zmienia przekrj przepywu dodatkowego
powietrza w kanale obejciowym przepustnicy. Zawr jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie
sterujce.
Przy zamknitej przepustnicy na biegu jaowym zawr elektromagnetyczny reguluje przepyw
powietrza do silnika tak, aby silnik utrzymywa wymagan prdko obrotow biegu jaowego. Przy
zamknitej przepustnicy podczas hamowania silnikiem zawr elektromagnetyczny tak reguluje przepyw
powietrza, aby zmniejszy do minimum emisj toksycznych skadnikw spalin. Podczas uruchamiania silnika
zawr elektromagnetyczny jest maksymalnie otwarty, aby zwikszy ilo przepywajcego powietrza i
uatwi rozruch silnika.
Sonda lambda (silnik typu LJF)
Potencjometr regulacji zawartoci CO w spalinach (silnik typu LJE)
Potencjometr ten, stosowany tylko w silniku typu LJE (ukad wylotowy bez katalizatora spalin),
znajduje si w przedziale silnika na lewym nadkolu.
W zalenoci od ustawienia, potencjometr o rezystancji 5 kOm, zasilany napiciem 5 V, przekazuje
do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna napicia o wartoci 0,5 do 4,5 V. Napicie to wpywa na
ilo paliwa wtryskiwanego podczas biegu jaowego silnika, czyli na skad mieszanki, a tym samym na
zawarto CO w spalinach.
Rys. 1.19. Oznaczenia stykw zcza potencjometru regulacji zawartoci CO w spalinach wielopunktowego wtrysku paliwa

Elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV otrzymuje sygnay od czujnikw ukadu i na ich
podstawie steruje ukadami zasilania i zaponowym oraz funkcjami pomocniczymi. Sterowanie czasem
otwarcia wtryskiwaczy decyduje o iloci wtryskiwanego paliwa, a tym samym o skadzie mieszanki
dopywajcej do cylindrw silnika.
76
http://vnx.su
SPRAWDZANIE
mog by rcznie regulowane. Zawarto CO w spalinach na biegu jaowym moe by regulowana rcznie
tylko w silniku 1,6 dm3 typu LJE (wersja bez katalizatora spalin). Elementy i obwody elektryczne ukadw
zasilania i zaponowego mog by sprawdzane przez podczanie multimetru do stykw zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego.
Warunki wstpne
Przewody czce silnik i skrzynk przekadniowz massamochodu oraz ich zcza powinny by w
dobrym stanie.
Obwody doprowadzenia powietrza i zasilania paliwem powinny by szczelne.
Rozczy zcze wielostykowe elektronicznego urzdzenia sterujcego EEC IV.
1,6dm3 o wtrysku wielopunktowym odpowiedniego typu (LJE lub LJF), podczajc multimetr do
odpowiednich zaciskw zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Kocwek
pomiarowych multimetru nie wolno wprowadza do wntrza wtyku zcza wielostykowego elektronicznego
urzdzenia sterujcego. Zaleca si zdjcie z wtyku zcza osony z tworzywa sztucznego i podczanie
kocwek pomiarowych multimetru do kocw odpowiednich przewodw dochodzcych do wtyku albo
wykorzystanie zcza poredniego z prawidowo oznaczonymi numerami poszczeglnych stykw zcza
wielostykowego.
Sprawdzanie silnika 1,6 dm3 (typu LJF) o wtrysku wielopunktowym z katalizatorem spalin
Pomiar
midzy
stykami
Rodzaj sprawdzenia
Warunki
sprawdzenia
Warto waciwa
Sposb postpowania
20" i masa
40" i masa
60" i masa

sterujcego EEC IV
Zapon wyczony
0 do 2,5 ii
3" i 40"

jaowego
23" i 40"
24" i 40"
48" i 49"

oktanowej
Zapon wyczony
Odczy przewd
poczony z mas od
masy przed
sprawdzeniem i
podczy po
sprawdzeniu
Rezystancja ii
Sprawdzi przewody, zcze autodiagnostyczne i wtyk zcza
Zapon wyczony
17" i 40"
37" i 57"
Zasilanie urzdzenia
sterujcego EEC IV
37" i 58"
Wtryskiwacze nr 1 i 2
0 do 2,5 ii
Zapon wyczony
0 do 2,5 ii
Sprawdzi przewody
Zapon wyczony
5 do 1 1 ii
Sprawdzi przewody,
wtryskiwaczy. Wymieni
wtryskiwacz
Zapon wyczony >
9 do 12 ii
Sprawdzi przewody,
37" i 59"
37" i 21"
Sprawdzi przewody
40" i 40"
w zczu
Rezystancja ii
77
http://vnx.su
26" i 27"
Potencjometr regulacji
zawartoci CO w spalinach
Zapon wyczony
448 do 2500 ii
Sprawdzi przewody,
potencjometru. Wymieni
potencjometr
40" i 22"
Zapon wyczony
50 do 120 ii
Sprawdzi przewody i
przekanik
7" i 46"

chodzcej
Zapon wyczony
Rezystancja zmienna
(patrz rozdz. 1.1)
Sprawdzi przewody
Czujnik temperatury
25" i 46"
47" i 46"
2 do 5 kii

zaciskach czujnika.
Wymieni czujnik
10 do 14 V

akumulator. Wymieni
przekanik
0,3do1,5kii
Zapon wyczony
47" i 26"
37" i 40"
Zasilanie urzdzenia
sterujcego EEC IV
Zapon wczony
58" i 40"
59" i 40"
Zasilanie wtryskiwaczy
Sprawdzi przewody
1"i20"

sterujcego EEC IV
Zapon wyczony
10 do 14 V
Sprawdzi bezpiecznik i
przewody
56" i 36"

EEC IV
Zapon wyczony
40 do 60 kii

modu zaponu EDIS
4" i 40"
Zapon wczony.
Prawe koo si obraca
Napicie zmienne od
Odo 12 V

czujnik

9" i masa
EDIS

zaponu EDIS
Zapon wyczony
0 do 2,5 ii
Sprawdzi przewody
10" i 9"
EDIS 12"
i 9" EDIS

zaponowej
Zapon wyczony
4,5 do 5 ii
Sprawdzi przewody Wymieni

cewk zaponow
5" i 6"
EDIS

Zapon wyczony
200 do 450 ii
Sprawdzi przewody,
1" i 56"
EECIV
3" i 36"
EECIV
Sygna zaponu
Zapon wyczony
0 do 2,5 ii
Sprawdzi przewody
Sprawdzanie silnika 1,6 dm3 (typu LJE) o wtrysku wielopunktowym bez katalizatora spalin
Pomiar
midzy
stykami
Rodzaj sprawdzenia
Warunki
sprawdzenia
Warto waciwa
Sposb postpowania
20" i masa
40" i masa
60" i masa

sterujcego EEC IV
Zapon wyczony
0 do 2,5 ii

oktanowej
Zapon wyczony.
Odczy przewd
poczony z mas od
masy przed
sprawdzeniem i
podczy po
sprawdzeniu
Rezystancja ~ ii
Sprawdzi przewody
23" i 40"
24" i 40"
78
http://vnx.su
48" i 40"
17" i 40"
40" i 40"
w zczu
37" i 57"
37" i 58"
Rezystancja ii
Zapon wyczony

Zasilanie urzdzenia
sterujcego EEC IV
0 do 2,5 ii
Zapon wyczony
0 do 0,25 Om
Sprawdzi przewody
Zapon wyczony
5 do 1 1 ii
Sprawdzi przewody,
wtryskiwaczy. V7ymieni
wtryskiwacz
37" i 59"
37" i 21"
Zapon wyczony
9 do 12 ii
Sprawdzi przewody,
40" i 22"
Zapon wyczony
50 do 120 Om
Sprawdzi przewody i
przekanik
7" i 46"

chodzcej
Zapon wyczony
Rezystancja zmienna
(patrz rozdz. 1.1)
Sprawdzi przewody
Czujnik temperatury zasysanego

powietrza
25" i 46"
47" i 46"
Zasilanie urzdzenia
sterujcego EEC IV
Zapon wczony
58" i 40"
59" i 40"
10 do 14 V

akumulator. Wymieni
przekanik
Zapon wyczony
47" i 26"
37" i 40"
2 do 5 kii

zaciskach czujnika.
Wymieni czujnik
0,3 do 1 ,5 kii
Sprawdzi przewody
1" i 20"

sterujcego EEC IV
Zapon wyczony
10 do 14 V
przewody
56" i 36"

EEC IV
Zapon wyczony
40 do 60 kii

modu zaponu EDIS
4" i 40"
Zapon wczony.
Prawe koo si
obraca
Napicie zmienne od
Odo 12 V

czujnik

9" i masa
EDIS

zaponu EDIS
Zapon wyczony
0 do 2,5 ii
Sprawdzi przewody
10" i 9"
EDIS 12" i
9" EDIS

zaponowej
Zapon wyczony
4,5 do 5,5 ii

cewk zaponow
5" i 6"
EDIS

Zapon wyczony
200 do 450 ii
Sprawdzi przewody,
1" i 56"
EECIV 3" i
36" EECIV
Sygna zaponu
Zapon wyczony
0 do 2,5 ii
Sprawdzi przewody
79
http://vnx.su
Sprawdzanie i regulacja skadu mieszanki biegu Jaowego w silniku Ifdm3 typu LJE (bez katalizatora
spalin)
Uwaga. Prdko obrotowa biegu jaowego w tym silniku jest regulowana elektronicznie.
Warunki wstpne
Silnik musi by nagrzany do normalnej temperatury pracy. W tym celu naley utrzyma prdko
obrotow ok. 2000obr/min do czasu otwarcia termostatu w ukadzie chodzenia silnika. Nie naley
rozgrzewa silnika przy prdkoci obrotowej biegu jaowego, gdy po duszej pracy w tych warunkach
zawarto CO w spalinach nie jest reprezentatywna.
Ukad zaponowy powinien by sprawny.
Ukad dolotowy powinien by szczelny (nie moe by zasysane faszywe powietrze) sprawdzi
poczenia i stan przewodw, zwaszcza elastycznych.
Filtr powietrza powinien by czysty.
Wszystkie odbiorniki pobierajce znaczne iloci energii elektrycznej (wentylator, reflektory,
ogrzewanie szyby itp.) powinny by wyczone.
Czynnoci regulacyjne
Umieci sond miernika zawartoci CO w rurze wylotowej samochodu.
Podczy obrotomierz.
Przez okoo 30 sekund utrzyma prdko obrotowokoo 3000 obr/min i zwolni peda
przyspieszenia.
Po ustabilizowaniu si wskaza miernika odczyta zawarto CO w spalinach.
Jeli stenie CO nie mieci si w zakresie 0,8 0,25%, zdj oson z potencjometru regulacji
zawartoci CO w spalinach.
Za pomoc wkrtaka ustawi potencjometr w pooeniu, w ktrym mierzone stenie CO bdzie
waciwe.
Zaoy now oson na potencjometr.
1.2.2. Naprawy nie wymagajce wymontowania silnika

UKAD ROZRZDU
Wymiana paska zbatego napdu rozrzdu
Wymontowanie
Poluzowa i zdj pasek klinowy napdu alternatora (patrz opis w p. 12.2.2).
W samochodach ze wspomaganiem ukadu kierowniczego odczy przewody hydrauliczne
Rys. 1.20. Znaki ustawcze napdu rozrzdu

1 znak na kole zbatym wau rozrzdu, 2wystp koa zbatego na wale korbowym ,3ruby mocowania napinacza rolkowego
80
http://vnx.su
i zalepi ich otwory oraz wymontowa zbiornik oleju wspomagania ukadu kierowniczego.
Wymontowa osony paska zbatego grn i doln.
Obrci wa korbowy tak, aby znak ustawczy (1, rys. 1.20) na kole zbatym wau rozrzdu znalaz
si naprzeciw znaku na gowicy.
Poluzowa ruby (3) napinacza paska zbatego.
Przesun napinacz w lewo (patrzc od przodu silnika) i w tym pooeniu dokrci poluzowane
ruby.
Zdj pasek zbaty.
Zamontowanie
Ustawi znak ustawczy (1) na kole zbatym wau rozrzdu naprzeciw znaku na gowicy.
Obrci wa korbowy tak, aby wystp (2) koa zbatego tego wau (lub rowek wpustu) znalaz si
naprzeciw znaku na obudowie pompy oleju (okrelajcego GMP toka 1. cylindra).
Zaoy spryn napinacza paska zbatego (dostarczan wraz z paskiem).
Uwaga. Podczas montau fabrycznego spryna ta nie jest zakadana, gdy pasek jest napinany za
pomoc specjalnego przyrzdu. Przy wymianie (lub tylko poluzowaniu) paska jest konieczne zaoenie
spryny, aby zapewni waciwy nacig paska.
Zaczynajc od koa zbatego na wale korbowym zakada w stron przeciwn do ruchu wskazwek
zegara pasek zbaty wedug rysunku 1.20, zwracajc uwag, aby jego strona cignca bya napita.
Poluzowa ruby mocowania napinacza i przesun rolk napinacza tak, aby opara si o gadk
stron paska oraz nacigna pasek. Dokrci ruby mocowania napinacza.
Obrci wa korbowy o 2 obroty w stron zgodn z ruchem wskazwek zegara (patrzc od przodu
silnika) i zgra znaki ustawcze na kole zbatym wau rozrzdu i na gowicy.
Unieruchomi wa korbowy i obrci wa rozrzdu za pomoc klucza paskiego 41 mm, zaoonego
na eb ruby mocowania koa zbatego tego wau, oraz przeduacza i klucza dynamometrycznego.
Przyoy do klucza moment obrotowy waciwy dla dokrcania tej ruby.
Utrzymujc ten moment dokrci, zaczynajc od prawej, obie ruby mocowania napinacza paska
zbatego.
Upewni si, e znaki ustawcze na koach nie ulegy przesuniciu.
Uwaga. Po napiciu paska zbatego naley zawsze obraca waem korbowym w kierunku zgodnym
z jego obrotem podczas pracy silnika.
Zaoy osony paska zbatego grn i doln.
W samochodach ze wspomaganiem ukadu kierowniczego zamontowa zbiornik oleju, podczy
przewody hydrauliczne obwodu wspomagania oraz napeni i odpowietrza obwd hydrauliczny
wspomagania (patrz opis w p. 8.2.6).
Zaoy i wyregulowa nacig paska klinowego napdu alternatora (patrz opis w p. 12.2.2).
81
http://vnx.su
Rys. 1.21. Ukad rozrzdu

1 grna osona paska zbatego, 2dolna osona paska zbatego, 3uszczelka grna osony paska, 4uszczelka dolna osony
paska, 5spryna napinacza paska zbatego, 6koo zbate wau korbowego. 7tarcza oporowa, 8pasek zbaty, 9rolka
napinacza, 10koo zbate wau rozrzdu, 11 koo zbate pompy cieczy chodzcej, 12 piercie uszczelniajcy wa rozrzdu,
13konierz oporowy wau rozrzdu, 14wa rozrzdu, 15 i 17wpust czenkowy, 18 koo pasowe wielorowkowe, 19ruba
mocowania koa pasowego wau korbowego
GOWICA
Wymontowanie i zamontowanie gowicy
Wymontowanie
W silnikach o wtryskowym ukadzie zasilania odczepi przewody zaponowe od przewodw
doprowadzenia powietrza i od pokrywy gowicy.
Wymontowa kompletny filtr powietrza. W silniku 1,6dm3 zamiast wymontowywania filtru powietrza
mona odczy przewd doprowadzenia powietrza od pokrywy gowicy.
Oprni ukad chodzenia (patrz opis w p. 1.2.6).
Odczy grny przewd elastyczny ukadu chodzenia od chodnicy oraz przewd czcy obudow
termostatu ze zbiornikiem wyrwnawczym.
W silnikach o jednopunktowym wtrysku paliwa odczy przewody ukadu chodzenia od zespou
wtryskowego.
W silnikach o wielopunktowym wtrysku paliwa odczy przewody ukadu chodzenia od obudowy
termostatu oraz przewody elastyczne podgrzewania kolektora dolotowego.
82
http://vnx.su
Rys. 1.22. Zesp gowicy

1gowica, 2 pokrywa gowicy, 3uszczelka pokrywy gowicy, 4 dwignia zaworu, 5 sworze podparcia, 6nakrtka
mocowania dwigni zaworu, 7 popychacz hydrauliczny, 8 grna miska oporowa spryny, 9spryna zaworu, 10uszczelniacz
trzonka zaworu, 11uszczelka gowicy, 12 prowadnica zaworu, 13gniazdo zaworu, 14 zawr dolotowy, 15 zawr wylotowy,
16zalepka otworu technologicznego, 17tuleja rodkowania gowicy
W silnikach ganikowych odczy cigno urzdzenia rozruchowego ganika.

Odczy cigno pedau przyspieszenia.
Odczy przewody doprowadzenia i powrotu paliwa.
Odczy od kolektora dolotowego przewd podcinienia urzdzenia wspomagajcego ukadu
hamulcowego.
Zalepi otwory we wszystkich odczonych przewodach.
Rozczy zcza wszystkich przewodw elektrycznych doprowadzonych do gowicy.
Odczy przedni rur wylotow od kolektora wylotowego i podwiesi j za pomoc drutu.
Wymontowa grn oson paska zbatego. Ustawi tok pierwszego cylindra w pooeniu GMP.
Poluzowa dwie ruby napinacza i zdj pasek zbaty z koa zbatego wau rozrzdu.
Wykrci wiece zaponowe.
Wymontowa pokryw gowicy.
Odkrci ruby mocowania gowicy w kolejnoci odwrotnej do ich dokrcania (patrz rys. 1.23).
Zdj gowic z kaduba silnika. W razie trudnoci ze zdjciem gowicy naley j ostuka
uderzeniami motka gumowego lub z tworzywa sztucznego (nie wolno podwaa gowicy za pomoc
narzdzi wkadanych midzy gowic i kadub).
Zamontowanie
Sprawdzi pasko dolnej paszczyzny gowicy. W przypadku stwierdzenia niepaskoci o wartoci
wikszej ni 0,15 mm jest moliwa naprawa dolnej paszczyzny gowicy maksymalna gboko obrbki
wynosi 0,30 mm pod warunkiem zachowania minimalnej gbokoci komr spalania po obrbce (waciwe
wartoci patrz rozdz. 1.1).
W razie niemonoci spenienia podanych warunkw naley wymieni gowic.
Za pomoc odpowiednich rodkw chemicznych oczyci i odtuci doln paszczyzn gowicy.
Sprawdzi, czy tulejki rodkujce znajduj si na swych miejscach w kadubie.
Zaoy now uszczelk gowicy stronz oznaczeniem TOP" skierowan do gowicy.
83
http://vnx.su
Uwaga. Uszczelki gowicy rni si w zalenoci od pojemnoci skokowej silnika i maj

nastpujce oznaczenia na krawdzi: dwa zbki w uszczelce do silnika 1,4dm3; - cztery zbki w
uszczelce do silnika 1,6 dm3.
Obrci wa korbowy do pooenia, w ktrym tok pierwszego cylindra znajdzie si okoo 2 cm przed
GMP, aby unikn zetknicia si tokw z zaworami.
Zaoy na kadub gowic.
Wkrci nowe ruby mocowania gowicy i dokrci je w czterech etapach waciwymi momentami w
odpowiedniej kolejnoci (patrz rozdz. 1.1 i rys. 1.23).
Uwaga. Bardzo istotne jest kadorazowe zastosowanie nowych rub mocowania gowicy.
Ustawi koa zbate wau rozrzdu i wau korbowego we waciwych pooeniach i zamontowa
pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz opis zamontowania paska zbatego).
Zamontowa pokryw gowicy z now uszczelk, dokrcajc ruby jej mocowania waciwym
momentem (patrz rozdz. 1.1).
Podczy przewd odpowietrzania skrzyni korbowej.
Zamontowa obudowy paska zbatego grn i doln.
Wkrci wiece zaponowe i dokrci je waciwym momentem (patrz rozdz. 1.1).
Rys. 1.23. Kolejno dokrcania rub gowicy

ADM zawory dolotowe, ECH zawory wylotowe
Zamontowa do kolektora wylotowego przedni rur wylotow z now uszczelk.

Podczy wszystkie zcza elektryczne do gowicy.
Zamontowa pozostae elementy w kolejnoci odwrotnej do ich wymontowania, przestrzegajc
nastpujcych zalece:
po zakoczeniu czynnoci montaowych napeni i odpowietrzy ukad chodzenia (patrz
opis w p. 1.2.6);
uruchomi silnik i nagrza go do temperatury normalnej pracy oraz sprawdzi, czy nie
wystpuj wycieki pynw eksploatacyjnych.
Rozkadanie gowicy
Ustawi gowic na dwch klockach drewnianych, aby nie uszkodzi zaworw.
Wymontowa kolektor wylotowy oraz kolektor dolotowy wraz z ganikiem (silnik ganikowy) lub
zespoem wtryskowym (silnik o wtrysku jednopunktowym).
W silnikach ganikowych wymontowa pomp paliwa i jej popychacz.
W silnikach o wtrysku wielopunktowym wymontowa wsporniki mocowania wtryskiwaczy paliwa oraz
kolektor wtryskiwaczy wraz z wtryskiwaczami i regulatorem cinienia paliwa.
Wymontowa obudow termostatu.
Odczy od gowicy cewk zaponow. Unieruchomi wkrtakiem koo zbate wau rozrzdu i
odkrci rub mocowania koa zbatego do wau rozrzdu (rys. 1.24).
Zdj z wau rozrzdu koo zbate. Odkrci nakrtki mocowania dwigni zaworw, zdj sworznie
podparcia, dwignie zaworwi podkadki odlegociowe dwigni; oznaczy kolejno dwigni zaworw, aby
mc zamontowa je we waciwych miejscach.
84
http://vnx.su
Rys. 1.24. Wymontowanie kota zbatego wau rozrzdu
Za pomoc przyrzdu uniwersalnego lub specjalnego (rys. 1.25) cisn spryny poszczeglnych
zaworw i wyj pstoki mocowania grnych misek oporowych spryn.
Zdj grne miski oporowe spryn oraz spryny zaworw.
Za pomoc wkrtaka zdj uszczelniacze trzonkw zaworw (patrz rys. 1.27) i wyj zawory z
prowadnic w gowicy.
Wyj popychacze hydrauliczne (rys. 1.26), odpowiednio oznaczy ich kolejno i przechowywa w
pooeniu pionowym do montau.
Wymontowa konierz oporowy wau rozrzdu i wyj ostronie wa rozrzdu w kierunku sprzga.
Rys. 1.25. ciskanie spryny zaworu za pomoc przyrzdu Ford 21-097
Rys. 1.26. Wyjmowanie popychacza hydraulicznego
85
http://vnx.su
Rys. 1.27. Zdejmowanie uszczelniacza trzonka zaworu za pomoc wkrtaka
Rys. 1.28. Zakadanie konierza oporowego wau rozrzdu
Wykrci czujnik temperatury cieczy chodzcej oraz odczy od gowicy zcza przewodw ukadu
chodzenia do ogrzewania wntrza samochodu.
Wykrci (jeeli jest to konieczne) ruby dwustronne mocowania kolektorw.
Naprawa gowicy
Otwory prowadnic oraz gniazda zaworw
Wprowadzi zawr do prowadnicy, w ktrej pracowa, i zmierzy luz trzonka zaworu w prowadnicy.
W razie stwierdzenia zbyt duego luzu trzonka zaworu naley rozwierci prowadnic na odpowiedni
wymiar naprawczy i dobra waciwy zawr z trzonkiem o wikszej rednicy. Rozwiertak do otworu
prowadnicy naley wprowadzi od strony komory spalania.
Po rozwierceniu za pomoc uniwersalnego narzdzia naley skorygowa przylgnie gniazda,
przestrzegajc wymiarw i ogranicze podanych w rozdziale 1.1.
Oczyci dokadnie gowic przed skadaniem.
Skadanie gowicy
Wkrci ruby dwustronne mocowania kolektorw (jeli je wykrcono).
Wkrci czujnik temperatury cieczy chodzcej oraz podczy do gowicy zcza przewodw ukadu
chodzenia do ogrzewania wntrza samochodu.
Powlec olejem silnikowym gadzie oysk i czopy oraz konierz oporowy wau rozrzdu.
Wsun w otwory oysk w gowicy wa rozrzdu od strony sprzga, zwracajc uwag, aby nie
uszkodzi krawdzi tych otworw.
Zaoy konierz oporowy wau rozrzdu (patrz rys. 1.28).
86
http://vnx.su
Rys. 1.29. Zakadanie dwigni zaworu

1 dwignia zaworu, 2 sworze podparcia, 3podkadka odlegociowa
Rys. 1.30. Zamontowanie piercienia uszczelniajcego wa rozrzdu
Powlec olejem silnikowym powierzchnie zewntrzne popychaczy hydraulicznych i umieci je w

prowadnicach, w ktrych uprzednio pracoway.
Powlec trzonki zaworw hipoidalnym olejem przekadniowym i umieci je w prowadnicach; zaoy
dolne miski spryn zaworw.
Oklei trzonki zaworw tam samoprzylepn, powlec olejem nowe uszczelniacze trzonkw
zaworw i zaoy je na trzonki zaworw (za pomoc przyrzdu Ford 21-007). Usun tam
samoprzylepn.
Zaoy spryny zaworw i grne miski oporowe spryn.
Za pomoc przyrzdu uniwersalnego lub specjalnego (patrz rys. 1.25) cisn spryny zaworw i
zaoy pstoki mocowania grnych misek oporowych spryn.
Zaoy nowe podkadki odlegociowe dwigni, dwignie zaworw oraz sworznie podparcia dwigni,
zwracajc uwag na prawidowe ustawienie dwigni (rys. 1.29). Przykrci nowe nakrtki mocowania
dwigni zaworw.
Za pomoc odpowiedniej tulei oraz ruby koa zbatego wcisn na wa rozrzdu nowy piercie
uszczelniajcy (rys. 1.30).
Zaoy koo zbate na wa rozrzdu i dokrci rub jego mocowania waciwym momentem.
Zamontowa obudow termostatu.
Zamontowa cewk zaponow.
W silniku ganikowym powlec olejem popychacz napdu pompy paliwa, woy go do gowicy i
przykrci pomp paliwa.
Zaoy nowe uszczelki kolektorw i zamontowa kolektor wylotowy oraz kolektor dolotowy wraz z
ganikiem (silnik ganikowy) lub zespoem wtryskowym (silnik o wtrysku jednopunktowym).
W silnikach o wtrysku wielopunktowym zamontowa kolektor wtryskiwaczy wraz z wtryskiwaczami i
regulatorem cinienia paliwa oraz wsporniki mocowania wtryskiwaczy paliwa.
Wymontowanie i zamontowanie piercienia uszczelniajcego wa rozrzdu
Wymontowanie
Wymontowa grn i dolnoson paska zbatego i obrci wa korbowy tak, aby znak na kole
zbatym wau rozrzdu znalaz si naprzeciwko znaku na gowicy (1, patrz rys. 1.20).
Poluzowa ruby napinacza paska zbatego.
Przesun napinacz w lewo (patrzc od przodu silnika), dokrci ruby mocowania napinacza i
zdj pasek zbaty.
87
http://vnx.su
Unieruchomi koo zbate wau rozrzdu i odkrci jego rub mocujc.

Zdj koo zbate z wau rozrzdu.
cign piercie uszczelniajcy z wau rozrzdu za pomoc odpowiedniego narzdzia.
Zamontowanie
Powlec krawd nowego piercienia uszczelniajcego olejem i wcisn go na wa rozrzdu za
pomoc przyrzdu Ford 21-094 oraz ruby koa zbatego.
Zaoy koo zbate na wa rozrzdu i zgra znaki GMP (patrz rys. 1.20).
Zamontowa pasek zbaty (patrz Wymiana paska zbatego").
Zamontowa grn i dolnoson paska zbatego.
Podczy do akumulatora przewd masy
1.2.3. Wymontowanie i zamontowanie zespou napdowego

WYMONTOWANIE
Wymontowa wkad i obudow filtra powietrza.
Rys. 1.31. Wsporniki zawieszenia zespou napdowego

Awsporniki zawieszenia silnika, B wsporniki zawieszenia skrzynki przekadniowej
1element metalowo-gumowy, 2wspornik zawieszenia silnika, 3 prt usztywniajcy, 4 wspornik obudowy sprzga,
5prawy wspornik zawieszenia skrzynki przekadniowej, 6 przedni wspornik zawieszenia skrzynki przekadniowej, 7 cig

Oprni z oleju skrzynk przekadniow (patrz rozdz. 6.2).
Odczy od chodnicy przewody elastyczne.
Odczy przewody elastyczne od pompy cieczy chodzcej oraz od zespou ogrzewania wntrza
samochodu.
W samochodach z silnikiem ganikowym odczy link urzdzenia rozruchowego ganika.
Odczy link pedau przyspieszenia. Odczy przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa
oraz zalepi ich otwory korkami.
88
http://vnx.su
Odczy przewd podcinienia urzdzenia wspomagajcego ukadu hamulcowego.

Rozczy zcza przewodw:
czujnika temperatury cieczy chodzcej;
cewki zaponowej;
czujnika cinienia oleju;
termowycznika wentylatora chodnicy;
doprowadzonych do ganika, zespou wtryskowego w silniku o wtrysku jednopunktowym lub
kolektora wtryskiwaczy w silniku o wtrysku wielopunktowym;
sondy lambda (jeli wystpuje w samochodzie).
Odkrci od skrzynki przekadniowej link napdu prdkociomierza.
Odczy link sprzga od dwigni wyczania. Podnie samochd i zdj koa.
Zdj oson alternatora i odczy przewody elektryczne.
W samochodach wyposaonych w katalizator wymontowa sond lambda.
Odczy przedni rur wylotow od kolektora wylotowego.
Rozczy zcza przewodw elektrycznych rozrusznika.
Zdj doln oson paska zbatego.
Rozczy zcze przewodw od wcznika wiate cofania.
Odczy przewd masy od kaduba silnika.
Odczy od skrzynki przekadniowej drek zmiany biegw oraz drek reakcyjny.
Odczy od skrzynki przekadniowej przewd masy.
Z kadej strony samochodu rozczy dolny przegub kulowy od zwrotnicy.
Odczy od ramion zwrotnic k kocwki drkw kierowniczych.
Odczy od skrzynki przekadniowej lew, a nastpnie praw po (patrz opis w p. 6.2.1).
Umieci podnonik pod silnikiem i nieco unie silnik.
Odkrci prawy wspornik zawieszenia silnika (midzy zawieszeniem i ram pomocnicz).
Wymontowa przedni wspornik zawieszenia skrzynki przekadniowej.
Odkrci przedni podpor silnika od wspornika przy kolumnie zawieszenia.
Opuci zesp napdowy i wyj go od spodu samochodu.
ZAMONTOWANIE
Kolejno czynnoci podczas zamontowania zespou napdowego jest odwrotna do podanej
podczas wymontowania. Naley zwrci uwag na:
przestrzeganie waciwych momentw dokrcania pocze gwintowych;
wyregulowanie zewntrznego mechanizmu zmiany biegw skrzynki przekadniowej (patrz opis w
rozdz. 5 lub 6);
napenienie i odpowietrzenie ukadu chodzenia;
sprawdzenie poziomu wszystkich cieczy eksploatacyjnych.
1.2.4. Rozkadanie, naprawa i skadanie silnika

ROZKADANIE SILNIKA
Wymontowa pasek klinowy, alternator oraz wspornik alternatora.

Wymontowa rozrusznik.
Wymontowa wsporniki czce silnik ze <rzynk przekadniow.
Odczy skrzynk przekadniow od silnika.
Zamocowa silnik do stojaka montaowego.
Odkrci filtr oleju i spuci olej z silnika.
Wymontowa koo pasowe z wau korbowego.
Wymontowa osony paska zbatego grn i doln, poluzowa dwie ruby napinacza paska
zbatego. Przesun napinacz w lewo (patrzc od przodu silnika) i dokrci jego ruby.
Zdj pasek zbaty.
Odczy przewody wysokiego napicia oraz wymontowa cewk zaponow i wykrci wiece
zaponowe.
Odczy od kaduba silnika przewd przewietrzania skrzyni korbowej (rys. 1.32).
Wymontowa pokryw gowicy wraz z uszczelk.
Wymontowa gowic wraz z kolektorami dolotowym i wylotowym (patrz odpowiedni opis).
Wymontowa misk olejow.
Wymontowa zesp oprawy sprzga (ruby odkrca w kilku etapach) i zdj tarcz sprzga.
Wymontowa koo zamachowe silnika.
89
http://vnx.su
Rys. 1.32. Przewd przewietrzania skrzyni korbowej silnika
Rys. 1.33. Wymontowanie tylnego piercienia uszczelniajcego wa korbowy
Rys. 1.34. Wymontowanie przedniego piercienia uszczelniajcego wa korbowy
Wymontowa tyln pokryw kaduba oraz tylny piercie uszczelniajcy wa korbowy (rys. 1.33).
Wymontowa napinacz paska zbatego.
Odkrci cztery ruby i zdj pomp cieczy chodzcej.
90
http://vnx.su
Rys. 1.35. Zesp kaduba

1 kadub silnika, 2 tylna pokrywa kaduba, 3 uszczelka pokrywy tylnej, 4 korki kanaw oleju, 5zalepka technologiczna, 6
odrzutnik oleju, 7 korek spustu cieczy chodzcej, 8 pokrywa oyska gwnego, 9 ruba mocowania pokrywy oyska
gwnego, 10ekran cieplny, 11tuleja z konierzem, 12 czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego
cign z wau korbowego koo zbate za pomoc przyrzdu Ford 21-098 (patrz rys. 1.37).
Wyj i zachowa podkadk oporow oraz wpust czenkowy.
Wymontowa przedni piercie uszczelniajcy wau korbowego (rys. 1.34) za pomoc przyrzdu
Ford 21-096.
Odkrci rub mocowania ssaka pompy oleju i wymontowa kompletn pomp oleju wraz z filtrem
siatkowym (sze rub).
Odkrci czujnik cinienia oleju.
Ustawi toki w przyblieniu w poowie ich skoku i za pomoc skrobaka ostronie usun nagar z
grnej czci gadzi cylindrw.
Sprawdzi, czy na pokrywach oysk gwnych i korbowych s widoczne znaki identyfikacyjne. W
razie potrzeby odpowiednio je oznakowa, aby podczas montau mogy by poczone z tymi samymi
oyskami gwnymi i korbowodami.
Wymontowa pokrywy korbowodw, wyj z nich powki panewek korbowych i uoy je wraz z
odpowiednimi pokrywami.
91
http://vnx.su
Rys. 1.36. Ukad tokowo-korbowy

1 tok silnika 1,4dm3, 2tok silnika 1,6 dm3,3 piercie grny (pierwszy uszczelniajcy), 4 piercie rodkowy (drugi
uszczelniajcy), 5 piercie dolny (zgarniajcy), 6 sworze toka, 7 korbowd, 8 panewka korbowa, 9 pokrywa korbowodu,
10 koek rodkujcy, 11 wa korbowy, 12 panewka gwna, 13popiercie oporowy, 14 ruba pokrywy korbowodu, 15
przedni piercie uszczelniajcy, 16wpust czenkowy koa zbatego wau korbowego, 17 pokrywa oyska gwnego, 18 ruba
pokrywy oyska gwnego, 19wieniec zbaty, 20 koo zamachowe
Rys. 1.37. ciganie koa zbatego z wau korbowego
Wysun do gry z kaduba korbowody wraz z tokami i wyj z nich pozostae powki panewek
korbowych oraz uoy je w kolejnoci cylindrw wraz z odpowiednimi pokrywami korbowodw.
Wymontowa pokrywy oysk gwnych wau korbowego wraz z powkami panewek oysk
gwnych.
Ostronie wyj wa korbowy z kaduba silnika. Wyj powki panewek gwnych z kaduba oraz
ppiercienie oporowe i uoy je wraz z odpowiednimi pokrywami oysk gwnych.
Wymontowa odrzutnik oleju z kaduba wraz z jego spryn (rys. 1.39).
Wyj zespoy tokw z korbowodami z kaduba silnika.
Odtuci wszystkie czci z wyjtkiem panewek i ppiercieni oporowych.
SPRAWDZENIE CZCI l SKADANIE SILNIKA
Zmierzy rednice czopw gwnych i korbowych mikromierzem. W razie stwierdzenia niewaciwej
wartoci rednicy naley przeszlifowa czopy na wymiar naprawczy (w tej samej grupie selekcyjnej rednic) i
zastosowa panewki naprawcze.
92
http://vnx.su
Zmierzy luz czopw wau korbowego w kadym z oysk gwnych (np. za pomoc odksztacalnych
prcikw pomiarowych Plastigage).
Rys. 1.38. Zakadanie ppiercieni oporowych wau korbowego
Rys. 1.39. Wyjmowanie odrzutnika oleju z kaduba
Rys. 1.40. Pomiar luzu osiowego wau korbowego
93
http://vnx.su
Rys. 1.41. Oznaczenia identyfikacyjne pokryw oysk gwnych oraz pokryw korbowodw
Rys. 1.42. Wkadanie zespou toka z korbowodem do cylindra
Wyj piercienie z rowkw w tokach.

Zmierzy luz piercieni w rowkach tokw i sprawdzi stan tokw. W razie stwierdzenia ladw
wypalenia na koronie toka lub wyranych ladw zuycia paszcza ktrego z tokw naley wymieni cay
komplet tokw silnika.
Uwaga. Sworznie tokw s zacinite w gwkach korbowodw. Rozkadanie zespow toka z
korbowodem oraz ich skadanie jest technicznie skomplikowane i wymaga specjalnych urzdze. Dlatego w
razie koniecznoci wymiany elementw tego zespou zaleca si przeprowadzenie prac w specjalistycznym
warsztacie.
Wprowadzi do cylindrw kolejno piercienie tokw i zmierzy szeroko przecicia (luz w zamku
piercienia). W razie uzyskania zbyt duej wartoci luzu sprawdzi luz w zamku dla nowego piercienia.
Stwierdzenie zbyt duej wartoci luzu dla nowego piercienia oznacza nadmierne zuycie tulei cylindra.
Naley wwczas roztoczy tuleje cylindrw na nastpny wymiar naprawczy i zastosowa nadwymiarowe
toki.
Zamontowa piercienie na toki za pomoc specjalnych szczypiec.
Sprawdzi stan powierzchni korbowodw oraz ich pokryw. W razie stwierdzenia uszkodzenia
powierzchni gniazda panewki korbowd naley wymieni.
Zamontowa odrzutnik oleju do kaduba silnika.
Umieci w gniazdach oysk gwnych kaduba powki panewek w stanie suchym oraz
ppiercienie oporowe gadk powierzchni w stron kaduba silnika.
Powlec olejem silnikowym powierzchnie lizgowe panewek i ostronie uoy na nich wa korbowy.
Zaoy, wraz z powleczonymi olejem powkami panewek, pokrywy oysk gwnych strzak w
kierunku napdu rozrzdu. Numery pokryw musz odpowiada numerom oysk gwnych (liczc od strony
napdu rozrzdu). Dokrci ruby pokryw oysk gwnych waciwym momentem (patrz rozdz. 1.1).
Zmierzy luz osiowy wau korbowego (rys. 1.40). W razie uzyskania zbyt duej wartoci luzu
osiowego wymieni ppiercienie oporowe wau korbowego.
Powlec gadzie cylindrw i toki czystym olejem silnikowym.
94
http://vnx.su
Zaoy na toki piercienie tokw. Piercieniegrne (pierwsze uszczelniajce) maj powierzchnie

powlekane molibdenem. Naley uwaa, aby nie uszkodzi warstwy molibdenu podczas montau.
Piercienie uszczelniajce naley zakada znakiem fabrycznym w stron sworznia toka. Ekspandery trzeba
zakada tak, aby ich koce pokryway si z kocami piercieni tokw.
Po zaoeniu piercieni na toki, za pomoc specjalnej opaski montaowej naley cisn piercienie
i wsun toki wraz z korbowodami do cylindrw. Strzaka na denku toka i znak odlewniczy przy piacie
sworznia powinny by skierowane w stron napdu rozrzdu.
Rys. 1.43. Zakadanie uszczelek miski olejowej
Rys. 1.44. Zamontowanie przedniego piercienia uszczelniajcego wa korbowy
Rys. 1.45. Zamontowanie tylnego piercienia uszczelniajcego wa korbowy za pomoc przyrzdu Ford 21-095
Powlec olejem silnikowym panewki korbowe i zaoy je do korbowodw i ich pokryw.

Zaoy pokrywy korbowodw, zwracajc uwag na pooenie kokw rodkujcych. Numery pokryw
powinny by zgodne z numerami korbowodw i cylindrw.
95
http://vnx.su
Dokrci ruby korbowodw waciwym momentem.

Wkrci czujnik cinienia oleju.
Zamontowa pomp oleju wraz z jej filtrem siatkowym oraz now uszczelk i dokrci ruby
mocujce.
W przypadku montau nowej lub naprawianej pompy oleju naley obrci jej waek rk i napeni j
olejem przed montaem.
Powlec olejem silnikowym warg przedniego piercienia uszczelniajcego i zaoy go na wa
korbowy za pomoc przyrzdu Ford 21-093.
Na przedni czop wau korbowego zaoy podkadk oporow stron wypuk na zewntrz, powlec
czop olejem silnikowym, umieci w jego rowku wpust czenkowy i wsun koo zbate na wa korbowy. W
razie potrzeby wykorzysta koo pasowe i rub jego mocowania do wcinicia koa zbatego na wa
korbowy.
Zamontowa pomp cieczy chodzcej wraz z now uszczelk.
Zamontowa napinacz paska zbatego i unieruchomi go w skrajnym lewym pooeniu (patrzc od
przodu silnika).
Powlec olejem silnikowym warg tylnego piercienia uszczelniajcego i za pomoc przyrzdu Ford
21-095 zaoy go na wa korbowy od strony koa zamachowego.
Zamontowa tyln pokryw kaduba po wyrwnaniu jej do powierzchni styku z misk olejow.
Zaoy koo zamachowe na wa korbowy i przykrci ruby jego mocowania po uprzednim
powleczeniu ich gwintu past uszczelniajc. ruby wykazujce lady uszkodze lub odksztace przed
montaem naley wymieni.
Zaoy tarcz sprzga i zesp oprawy sprzga. Wyrodkowa tarcz sprzga za pomoc
odpowiedniego trzpienia (patrz rys. 4.5A).
Zaoy nowe uszczelki na oysko gwne i w rowek obudowy pompy oleju.
Powlec past uszczelniajc powierzchni przylegania uszczelki miski olejowej na kadubie silnika w
miejscu styku kaduba z tyln pokryw oraz z obudow pompy oleju.
Zaoy pasek zbaty na koo zbate wau korbowego, a nastpnie przykrci ruby mocowania
miski olejowej (wraz z jej uszczelkami) waciwym momentem.
Sprawdzi, czy koki rodkujce znajdujsi na swych miejscach w kadubie i uoy na nim
uszczelk gowicy. Obrci wa korbowy tak, aby tok w cylindrze nr 1 znalaz si okoo 2 cm przed GMP.
Zaoy gowic silnika, wkrci nowe ruby jej mocowania i dokrci je w sposb opisany w rozdz.
1.1.
Ustawi znak na kole zbatym wau rozrzdu naprzeciw znaku na gowicy oraz wpust koa zbatego
wau korbowego naprzeciw znaku na obudowie pompy oleju.
Sprawdzi ustawienie k zbatych i zaoy pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz odpowiedni opis
w p. 1.2.2).
Zamontowa pokryw gowicy oraz podczy przewd przewietrzania skrzyni korbowej silnika.
Zamontowa osony paska zbatego (grn i doln) oraz koo paska klinowego.
Zamontowa na czop wau korbowego koo paska klinowego.
Wkrci wiece zaponowe, zamocowa cewk zaponow i podczy do wiec przewody
zaponowe.
Przykrci nowy filtr oleju oraz wkrci korek spustowy oleju zaopatrzony w now uszczelk.
Umieci wskanik poziomu oleju w jego prowadnicy i podczy do pompy cieczy chodzcej
elastyczne przewody cieczy chodzcej.
Zamontowa wspornik alternatora i alternator. Zaoy pasek klinowy napdu alternatora i
wyregulowa jego nacig (patrz opis w p. 12.2.2).
WYMIANA PRZEDNIEGO PIERCIENIA USZCZELNIAJCEGO WA KORBOWY
Wymontowanie
Odczy od akumulatora przewd masy. Poluzowa i zdj pasek klinowy napdu alternatora (patrz
opis w p. 12.2.2).
Odkrci rub mocowania koa pasowego wau korbowego.
Zdj z wau korbowego koo pasowe. Wymontowa osony paska zbatego (grn i doln) oraz
obrci way korbowy i rozrzdu w pooenia ustawcze (do pokrycia si odpowiednich znakw ustawczych
patrz rys. 1.20).
Poluzowa dwie ruby mocowania napinacza paska zbatego, przesun napinacz w lewo do oporu
(patrzc od przodu silnika) i dokrci obie ruby.
Zdj pasek zbaty.
cign z wau korbowego koo zbate (w razie trudnoci za pomoc cigacza Ford 21-098);
zachowa podkadk oporow.
Zdj przedni piercie uszczelniajcy z wau korbowego.
Zamontowanie
96
http://vnx.su
Powlec olejem silnikowym przedni piercie uszczelniajcy wa korbowy i za pomoc odpowiedniej

tulei wcisn piercie w jego gniazdo.
Zaoy stronwypukna zewntrz podkadk oporow.
Zaoy na wa korbowy koo zbate, wykorzystujc do docisku koo pasowe i rub jego
mocowania.
Ustawi way korbowy i rozrzdu w pooeniach ustawczych (patrz rys. 1.20), zamontowa pasek
zbaty (patrz odpowiedni opis w p. 1.2.2) oraz zamontowa osony paska zbatego grn i doln.
1.2.5. Ukad smarowania

SPRAWDZANIE CINIENIA OLEJU
Uwaga. Cinienie oleju sprawdza si w nagrzanym silniku (temperatura oleju 80C) przy prdkoci
obrotowej 2000 obr/min.
Odczy przewd elektryczny od czujnika cinienia oleju i wykrci czujnik cinienia oleju, ktry jest
wkrcony w kadub silnika midzy filtrem oleju i prowadnic wskanika poziomu oleju.
W otwr czujnika wkrci specjalny krciec do podczenia manometru do pomiaru cinienia oleju.
Podczy manometr o zakresie pomiarowym nie mniejszym ni 0,5 MPa.
Uruchomi silnik, doprowadzi prdko obrotow silnika do 2000 obr/min i odczyta cinienie oleju
wskazywane przez manometr.
Jeeli cinienie oleju jest zbyt niskie w caym zakresie prdkoci obrotowych, naley sprawdzi
kolejno: filtr siatkowy smoka pompy oleju, przewd doprowadzeniaoleju do pompy i pomp oleju.
Jeeli cinienie oleju jest zbyt niskie jedynie w zakresie maych prdkoci obrotowych, oznacza to,
e zawr przelewowy pompy oleju jest zatarty (zacity).
Jeeli przy prdkociach obrotowych silnika wikszych ni 2000 obr/min cinienie oleju przekracza
0,55 MPa, naley sprawdzi, czy zawr przelewowy pompy otwiera si cakowicie.
Zatrzyma silnik.
Odczy manometr i odkrci krciec.
Przykrci czujnik cinienia oleju. Nie uywa pasty uszczelniajcej, gdy moe ona odizolowa
czujnik od kaduba silnika (masy elektrycznej) i uniemoliwi jego dziaanie.
Sprawdzi poziom oleju i w razie potrzeby uzupeni olej w silniku.
WYMONTOWANIE, SPRAWDZENIE l ZAMONTOWANIE POMPY OLEJU
Uwaga. Obudowa pompy oleju stanowi przedni pokryw kaduba. Wymontowanie pompy oleju
wymaga uprzedniego wymontowania paska zbatego napdu rozrzdu.
97
http://vnx.su
Rys. 1.46. Ukad smarowania

1 miska olejowa, 2 korek spustu oleju, 3uszczelka miski olejowej, 4filtr oleju, 5 krciec filtra oleju, 6czujnik lampki
cinienia oleju, 7 prowadnica wskanika poziomu oleju, 8wskanik poziomu oleju (dwie odmiany), 9 pompa oleju, 10filtr
siatkowy, 11 uszczelka
Wymontowanie
Spuci olej z miski olejowej.
Wymontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz odpowiedni opis w p. 1.2.2).
Podnie samochd i zdj przednie prawe koo.
Wymontowa wewntrzn oson wnki prawego przedniego koa.
Wymontowa z wau korbowego koo pasowe, a nastpnie doln oson paska zbatego.
Wymontowa z wau korbowego koo zbate, zachowa podkadk oporow oraz wpust czenkowy.
Wymontowa misk olejow silnika.
Odkrci wspornik smoka pompy oleju.
Odkrci ruby mocowania przedniej pokrywy kaduba, stanowicej obudow pompy oleju.
Wyj przedni pokryw kaduba, stanowic obudow pompy oleju, wraz ze smokiem.
Sprawdzenie
Wymontowa pokryw pompy oleju, koa zbate pompy i zawr przelewowy.
Odtuci czci pompy oleju.
98
http://vnx.su
Rys. 1.47. Ukad chodzenia

A1 silniki 1,4 zasilane ganikiem i wtryskiem benzyny oraz 1,6 zasilane ganikiem, B silniki 1,6 zasilane wtryskiem benzyny, C
silniki 1,4 obu rodzajw zasilania oraz 1,6 zasilane ganikiem bez klimatyzacji, Dsilniki 1,4 obu rodzajw zasilania oraz 1,6 zasilane
ganikiem z klimatyzacj, Esilniki 1,6 zasilane wtryskiem benzyny
1 chodnica, 2 wentylator elektryczny, 3 obudowa wentylatora, 4 rezystor szeregowy, 5 obudowa termostatu, 6
termostat, 7sprysty piercie osadczy, 8termowycznik wentylatora, 9zbiornik wyrwnawczy cieczy chodzcej, 10
termowycznik lampki sygnalizacji przegrzania silnika
Xdo nagrzewnicy
Sprawdzi zuycie czci. Dopuszczalne luzy podano w rozdziale 1.1. W razie stwierdzenia zbyt
duych wartoci luzw naley wymieni kompletn pomp oleju.
Zamontowa zawr przelewowy, koa zbate i pokryw pompy oleju do jej obudowy.
Zamontowanie
Jeeli pompa oleju bya rozkadana, naley zamontowa tak jej koa zbate, aby znaki na nich (lady
punktaka) byty widoczne.
Obrci waty: korbowy i rozrzdu w pooenia ustawcze (patrz rys. 1.20).
Wykona dalsze czynnoci zamontowania w kolejnoci odwrotnej do wymontowania pompy oleju.
99
http://vnx.su
1.2.6. Ukad chodzenia

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POMPY CIECZY CHODZCEJ
Uwaga. Pompa cieczy chodzcej jest napdzana paskiem zbatym napdu rozrzdu.
Wymontowanie pompy cieczy chodzcej wymaga uprzedniego wymontowania paska zbatego napdu
rozrzdu.
Wymontowanie
Oprni ukad chodzenia (patrz dalszy opis).
Poluzowa i zdj pasek klinowy napdu alternatora (patrz odpowiedni opis w p. 12.2.2).
Wymontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz odpowiedni opis w p. 1.2.2).
Odczy od pompy przewody cieczy chodzcej.
Podnie samochd i zdj przednie prawe koo.
Wymontowa wewntrzn oson wnki prawego przedniego koa.
Wymontowa z wau korbowego koo pasowe, a nastpnie doln oson paska zbatego.
Wymontowa z wau korbowego koo zbate, zachowa podkadk oporow oraz wpust czenkowy.
Wymontowa pomp cieczy chodzcej i jej uszczelk.
Zamontowanie
Usun z powierzchni na kadubie silnika resztki starej uszczelki pompy cieczy chodzcej.
Zaoy pomp cieczy chodzcej wraz z now uszczelk i dokrci ruby jej mocowania waciwym
momentem.
Zaoy wpust czenkowy, umieci podkadk oporow wypukoci na zewntrz i zamontowa
koo zbate na wa korbowy.
Zamontowa pasek zbaty (patrz odpowiedni opis w p. 1.2.2).
Rys. 1.48. Usytuowanie rub mocowania pompy cieczy chodzcej
Zamontowa doln oson paska zbatego.

Zamontowa koo paska klinowego na wa korbowy.
Zamontowa wewntrzn oson wnki koa.
Zaoy przednie koo i opuci samochd.
Zaoy i wyregulowa nacig paska klinowego napdu alternatora (patrz odpowiedni opis w p.
12.2.2).
Podczy przewody cieczy chodzcej, napeni ukad chodzenia (patrz dalszy opis) i sprawdzi
jego szczelno.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE TERMOSTATU
Wymontowanie
Zdj korek wlewu ze zbiornika wyrwnawczego cieczy chodzcej.
Odkrci korek spustowy w chodnicy i oprni ukad chodzenia.
Odczy przewody elastyczne od obudowy termostatu oraz
termowycznika wentylatora chodnicy.
Wymontowa pokryw termostatu.
Zdj sprysty piercie osadczy i wyj termostat.
przewody
elektryczne
od
100
http://vnx.su
Zamontowanie
Oczyci powierzchnie przylegania uszczelki w pokrywie i obudowie termostatu.
Zaoy now uszczelk i umieci termostat w obudowie.
Zaoy sprysty piercie osadczy.
Zaoy uszczelk i pokryw termostatu oraz dokrci ruby mocowania pokrywy.
Podczy przewody elastyczne do obudowy termostatu oraz przewody elektryczne do
termowycznika wentylatora chodnicy.
Napeni ukad chodzenia (patrz dalszy opis). Podczy do akumulatora przewd masy i sprawdzi
szczelno ukadu chodzenia podczas pracy silnika.
101
http://vnx.su
Rys. 1.49. Ukad wylotowy

Asilnik 1,4 typu FUH zasilany ganikiem i nie wyposaony w katalizator spalin, B silnik 1,6 typu LUK zasilany ganikiem i nie
wyposaony w katalizator spalin, C silnik 1,4 typu F6F zasilany jednopunktowym wtryskiem benzyny i wyposaony w katalizator
spalin, Dsilnik 1,6 typu LUJ zasilany ganikiem i wyposaony w katalizator spalin, Esilnik 1,6 typu LJE zasilany wielopunktowym
wtryskiem benzyny i nie wyposaony w katalizator spalin, Fsilnik 1,6 typu LJF zasilany wielopunktowym wtryskiem benzyny i
102
http://vnx.su
wyposaony w katalizator spalin 1 kolektor wylotowy, 2 uszczelka kolektora wylotowego, 3przednia rura wylotowa, 4rodkowa
rura wylotowa z tumikiem rodkowym, 5tylna rura wylotowa z tumikiem tylnym, 6wieszak elastyczny, 7sonda lambda, 8
wspornik, 9 obejma mocowania, 10katalizator spalin
SPRAWDZANIE SZCZELNOCI UKADU CHODZENIA

Uwaga. Szczelno ukadu chodzenia naley sprawdza przy nagrzanym silniku.
Uruchomi, nagrza oraz wyczy silnik.
Odkrci korek wlewu ze zbiornika wyrwnawczego. Czynno t naley wykona w dwch
etapach: najpierw poluzowa korek i doprowadzi do spadku cinienia w ukadzie chodzenia, a nastpnie
wyj korek. Zabezpieczy si przed poparzeniem wydobywajc si z ukadu par (chwyta korek przez
szmatk i odkrca go bardzo powoli).
Umieci zamiast korka kocwk przyrzdu do sprawdzania szczelnoci. Rczn pomp przyrzdu
zwikszy cinienie w ukadzie chodzenia do 140 kPa. Jeeli w cigu 10 sekund cinienie nie zmniejszy si,
oznacza to, e ukad jest szczelny. Jeeli w tym czasie nastpi spadek cinienia, naley ustali przyczyn
nieszczelnoci, usun j i powtrnie sprawdzi szczelno.
Odkrci kocwk przyrzdu ze zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia i wkrci korek
wlewu na zbiornik wyrwnawczy.
SPRAWDZANIE SZCZELNOCI KORKA WLEWU CIECZY CHODZCEJ
Na grnej powierzchni korka wlewu podana jest warto cinienia, przy ktrej zawr korka powinien
si otwiera. Naley umieci korek wlewuw przyrzdzie do sprawdzania szczelnoci i pompowa a do
uzyskania cinienia o wartoci podanej na powierzchni korka. Przy tym cinieniu zawr korka powinien si
otworzy i spowodowa spadek cinienia. Jeeli warunek ten nie jest speniony, naley wymieni uszczelk
zaworu, a jeeli to nie pomoe wymieni cay korek.
OPRNIANIE l NAPENIANIE UKADU CHODZENIA
Obniy cinienie w ukadzie chodzenia przez zdjcie korka wlewu ze zbiornika wyrwnawczego.
Naley zachowa rodki ostronoci, aby nie poparzy si par wydobywajc si z wlewu (patrz punkt
dotyczcy sprawdzania szczelnoci ukadu).
Odkrci korek spustu cieczy chodzcej umieszczony w chodnicy i spuci ciecz z ukadu
chodzenia silnika.
Zakrci korek spustowy i powoli napeni ukad odpowiedni ciecz niezamarzajc przez wlew
zbiornika wyrwnawczego.
Odczeka a z wlewu przestan wydobywa si pcherzyki powietrza.
Zamkn korek wlewu.
Uruchomi silnik i sprawdzi szczelno ukadu chodzenia.
Nagrza silnik do temperatury normalnej pracy grny przewd ukadu chodzenia (prowadzcy z
chodnicy do termostatu) musi by gorcy i wyczy silnik. W razie potrzeby uzupeni ilo cieczy
chodzcej w zbiorniku wyrwnawczym do waciwego poziomu.
103
http://vnx.su
2 SILNIKI BENZYNOWE SZESNASTOZAWOROWE 1,6dm3 i

1,8dm3
DANE OGLNE
S to silniki o zaponie iskrowym, czterosuwowe, czterocylindrowe, rzdowe, usytuowane
poprzecznie z przodu samochodu. Dwa way rozrzdu, zamontowane w gowicy, s napdzane paskiem
zbatym od wau korbowego i uruchamiaj po cztery zawory w kadym cylindrze. Silniki te, pierwotnie
nazywane te Ford ZETA, montowano od 1992 roku w modelach Escort i Orion. W 1993 roku ich nazw
zmieniono na Ford ZETEC.
Oznaczenie silnika
ZH16
ZH 18
RDA
ZH 18
Typ silnika
UE

Skok toka (mm)
Stopie sprania
76
88
1597
10,3
RB

Moc maksymalna:
- wg ISO (kW/obr/min)
Moment maksymalny:
1,65
b.d.
b.d.
66/5500
90/5500
76/5500
105/5500
96/6250
130/6250
134/3000
13,7/3000
153/4000
15,6/4000
162/4500
16,5/4500
80,6
88
1796
10
b.d. brak danych
GOWICA
Gowica jest odlana ze stopu lekkiego, ma daszkowe komory spalania z centralnie umieszczonymi
wiecami zaponowymi, po cztery zawory w kadym cylindrze (dwa dolotowe i dwa wylotowe)uruchamiane
za porednictwem popychaczy hydraulicznych i dwch waw rozrzdu oraz po pi gniazd oysk dla
kadego wau rozrzdu z odejmowanymi indywidualnymi pokrywami. Gowica zawiera zawr
jednokierunkowy, ktry chroni po-pychacze hydrauliczne przed brakiem z oleju.
Uszczelka gowicy
Bezazbestowa uszczelka gowicy jest montowana w stanie suchym stron z oznaczeniem
TOP/OBEN" skierowan do gowicy. Grubo uszczelki rozpoznaje si po liczbie naci umieszczonych na
krawdzi uszczelki w ssiedztwie otworu cylindra nr 1 (od strony napdu rozrzdu).
Podczas wymiany naley zastosowa uszczelk gowicy o gruboci nalecej do tej samej grupy
selekcyjnej (o tym samym oznakowaniu) co wymontowana uszczelka.
Zawory
Zawory s ustawione symetrycznie w dwch rzdach, z ktrych kady jest nachylony pod ktem 20
do paszczyzny wyznaczonej przez osie cylindrw. Na trzonkach zaworw dolotowych i wylotowych s
umieszczone uszczelniacze gumowe. rednica trzonkw zaworw: 6 mm. rednica grzybka:
zawr dolotowy: 32 mm;
zawr wylotowy: 28 mm.
Dziki zastosowaniu popychaczy hydraulicznych luzu zaworw nie reguluje si rcznie.
Gniazda zaworw
Gniazda zaworw s wstawiane w gowic. Nie przewiduje si moliwoci wymiany gniazd zaworw.
Prowadnice zaworw
Prowadnice zaworw s wciskane w gowic. Nie przewiduje si moliwoci wymiany prowadnic
zaworw.
104
http://vnx.su
Spryny zaworw
Zastosowano spryny pojedyncze, jednakowe dla zaworw
Uszczelniacze trzonkw zaworw tworz dolne miski oporowe spryn.
dolotowych
wylotowych.
Popychacze hydrauliczne
Zastosowano popychacze hydrauliczne o wypukej powierzchni denka wsppracujcej z krzywk,
ktra zapewnia ich obrt podczas pracy.
KADUB
Kadub jest odlany z eliwa. Cylindry s wykonane bezporednio w kadubie.
UKAD TOKOWO-KORBOWY
Wa korbowy
Odlany z eliwa sferoidalnego wa korbowy ma osiem przeciwciarw i obraca si w piciu
oyskach gwnych. W oysku rodkowym wa korbowy jest ustalony wzdunie.
Luz osiowy wau: 0,009 do 0,026 mm.
Luz promieniowy wau: 0,011 do 0,058 mm.
Panewki oysk gwnych
Panewki oysk gwnych produkuje si w trzech grupach wymiarw gruboci:
wymiar nominalny: brak danych;
1. wymiar naprawczy: -0,02 mm;
2. wymiar naprawczy: -0,25 mm.
Korbowody
Korbowody majdwuteowy przekrj trzona, prostopady podzia ba i cienkocienne panewki
korbowe.
Uwaga. Korbowodw nie dostarcza si na czci zamienne. Jako czci zamienne wystpuj tylko
ruby korbowodw.
Panewki korbowe
Panewki oysk korbowych produkuje si w trzech grupach wymiarw gruboci:
wymiar nominalny: brak danych;
Toki
Toki s odlewane ze stopu lekkiego i maj paskie denka. Istniej trzy grupy selekcyjne rednicy
nominalnej tokw (brak danych liczbowych). Sposb montau: strzaka na denku toka powinna by
skierowana w stron napdu rozrzdu.
Sworznie tokw
Sworznie tokw s zacinite w gwce korbowo-du, natomiast s pasowane obrotowo w piastach
toka.
Piercienie tokw
Kady tok ma trzy piercienie: grny (1. uszczelniajcy), rodkowy (2. uszczelniajcy) i dolny
(zgarniajcy).
UKAD ROZRZDU
Dwa way rozrzdu s umieszczone w gowicy i napdzane paskiem zbatym od wau korbowego.
Way rozrzdu
Way rozrzdu, odlane z eliwa, obracaj si w piciu oyskach lizgowych kady. Wa rozrzdu
zaworw dolotowych ma wystp wsppracujcy z czujnikiem rozpoznajcym okrelon faz obiegu pracy w
105
http://vnx.su
cylindrze nr 1 (czujnikiem fazy rozrzdu). Way sustalone wzdunie w oysku znajdujcym si najbliej
napdu rozrzdu.
Koa zbate s wcinite na way rozrzdu. Luzy waw rozrzdu:
osiowy: 0,08 do 0,22 mm;
promieniowy: 0,02 do 0,07 mm.
Pasek zbaty
Nacig wstpny paska zbatego zapewnia napi-nacz rolkowy. Paski na czci zamienne dostarcza
si wraz ze sprynnapinacza zapewniajc waciwy nacig wstpny. Podczas montau fabrycznego
napinacz jest ustawiany bez tej spryny.
Marka i typ: Ford 928 M-6268 A 2D.
Dugo: 1247 mm.
Szeroko: 25,4 mm.
Liczba zbw: 131.
Podziaka: 9,525 mm.
UKAD SMAROWANIA
Smarowanie silnika odbywa si pod cinieniem. Olej toczy pompa zbata umieszczona na przednim
kocu wau korbowego i napdzana bezporednio. W silniku 1,8 dm3 typu RB zastosowano dysze
natrysku oleju od spodu na denka tokw celem ich chodzenia.
Pompa oleju
Zbata pompa oleju o zazbieniu wewntrznym ma wbudowany zawr przelewowy. Obudowa
pompy stanowi jednoczenie wspornik filtra oleju. Cinienie oleju o temperaturze 80C:
na biegu jaowym: 0,10 MPa;
przy 2000 obr/min: 0,28 MPa.
Cinienie otwarcia zaworu przelewowego: 0,40 MPa.
Zagbienie k zbatych pompy w obudowie: 0,014 do 0,100 mm.
Luz midzy zewntrznym koem zbatym i obudow: 0,06 do 0,19 mm. Luz midzyzbny: 0,05 do
0,18 mm.
Filtr oleju
Marka i typ: Motorcraft EFT 106. Czsto wymiany: co 15 000 km.
Miska olejowa
Miska olejowa, odlana ze stopu aluminium, stanowi jednoczenie powierzchni oparcia obudowy
sprzga.
Grubo podkadek regulacji ustawienia miski olejowej wzgldem kaduba silnika:
podkadka o oznaczeniu tym: 0,25 mm;
podkadka o oznaczeniu czarnym: 0,50 mm.
Olej silnikowy
Ilo: 4,25 dm3 (w tym w filtrze 0,5 dm3). Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o klasie jakoci wg
API SG/CD, o klasie lepkoci zalenej od zakresu temperatur otoczenia podczas eksploatacji samochodu:
przy -20 do +30C: SAE 10W 30;
przy -15 do +40C: SAE 15W 40;
przy -10 do +40C: SAE 20W 50. Czsto wymiany: co 15000 km lub raz do roku.
UKAD CHODZENIA
Chodzenie zapewnia wielosezonowa ciecz chodzca krca w obiegu wymuszonym. Ukad jest
zamknity, pod cinieniem i zawiera: chodnic, zbiornik wyrwnawczy, pomp cieczy chodzcej, termostat
oraz wentylator elektryczny sterowany termowycznikiem.
Chodnica
Chodnica ma rdze o rurkach poziomych ze stopu aluminium oraz zbiorniki z tworzywa sztucznego.
Zbiornik wyrwnawczy
Wykonany z tworzywa sztucznego zbiornik wyrwnawczy jest umieszczony w przedziale silnika
przed prawym przednim nadkolem i poczony z obudow termostatu przewodem zapewniajcym
106
http://vnx.su
samoczynne odpowietrzanie ukadu. Nadcinienie otwarcia zaworu korka zbiornika wyrwnawczego: 120 do
140kPa.
Odrodkowa pompa cieczy chodzcej, umieszczona na przedniej cianie kaduba silnika po prawej
stronie, jest napdzana paskiem wielo-klinowym wraz z pozostaym osprztem.
Pasek wieloklinowy napdu osprztu silnika
Nacig wstpny:
pasek nowy: 350 do 450 N;
pasek uywany: 250 do 350 N.
Termostat
Zastosowano termostat woskowy umieszczony w obudowie z tyu gowicy silnika. Temperatura
pocztku otwarcia: 85 do 89C; Temperatura penego otwarcia: 1023C.
Wentylator
Termowycznik
Termowycznik wentylatora jest umieszczony w obudowie termostatu. W wersjach bez klimatyzacji
zastosowano termowycznik jednostopnio-wy, za w wersjach wyposaonych w klimatyzacj zastosowano
termowycznik dwustopniowy. Wersje bez klimatyzacji:
temperatura wczenia: 99C;
temperatura wyczenia: 94C.
Wersje z klimatyzacj:
temperatura wczenia 1. prdkoci: 100C;
temperatura wyczenia 1. prdkoci: 94C;
temperatura wczenia 2. prdkoci: 110C;
temperatura wyczenia 2. prdkoci: 105C.
Ciecz chodzca
Ilo: 7 dm3.
Rodzaj: mieszanina specjalnej cieczy niezamarzajcej Antigel Motorcraft Super Plus 4 (Ford ESDM97B-49A) z wod (w proporcji 40% specjalnej cieczy do 60% wody), stanowica zabezpieczane do -25C.
Czsto obsugi: wymiana cieczy i pukanie ukadu nie rzadziej ni co 4 lata.
ZASILANIE PALIWEM
Zastosowano wielopunktowy wtrysk benzyny Ford EFI sterowany elektronicznie zintegrowany z
zaponem w ramach systemu sterowania silnika.
Zbiornik paliwa
Wytoczony z blachy stalowej zbiornik paliwa jest umieszczony pod podog samochodu przed tyln
osi. Korek wlewu paliwa jest hermetyczny, za zbiornik paliwa jest poczony z obwodem recyrkulacji par
paliwa. Pojemno: 55 dm3.
Rodzaj paliwa: wycznie benzyna bezoowiowa o minimalnej liczbie oktanowej (LO) 95.
Pochaniacz par paliwa i elektrozawr
Pochaniacz wglowy par paliwa i jego elektrozawr s umieszczone w przedziale silnika przy
prawym nadkolu. Rezystancja elektrozaworu: 50 do 120 Om.
Pompa paliwa
Trochoidalna pompa paliwa, z wbudowanym zaworem przelewowym, jest zanurzona w zbiorniku
paliwa w obudowie zapewniajcej zatopienie w paliwie. Marka: Ford.
Cinienie toczenia paliwa pod napiciem 12 V przy zamknitym odpywie paliwa: 300 kPa.
Filtr paliwa
107
http://vnx.su
Filtr paliwa jest umieszczony za silnikiem na przegrodzie czoowej i ma oznaczony waciwy

kierunek przepywu paliwa.
Marka i typ: Ford 92 FB-91155-AA.
Dokadno filtracji: 4\im.
Wtryskiwacze paliwa
Cztery elektromagnetyczne Wtryskiwacze paliwa s zamocowane do kolektora wtryskiwaczy. Marka:
Bosch. Rezystancja: 15 do 17 Om.
Przeponowy regulator cinienia paliwa, umieszczony w kolektorze wtryskiwaczy midzy
wtryskiwaczami 3. i 4. cylindra, reguluje cinienie paliwa w zalenoci od chwilowej wartoci cinienia w
kolektorze dolotowym. Marka: Bosch. Cinienie regulowane:
przewd podcinienia odczony: 270+20 kPa;
silnik pracujcy i przewd podcinienia podczony: 21020kPa.
Czas obniania cinienia do wartoci 180 kPa po wyczeniu silnika: 5 min.
DOPROWADZENIE POWIETRZA
Filtr powietrza
Marka i typ: Motorcraft EFA 18. Czsto wymiany wkadu: co 40000 km.
Przepywomierz powietrza
Masowy przepywomierz powietrza z tzw. gorcym drutem zawiera czujnik temperatury zasysanego
powietrza i jest zamocowany na wyjciu obudowy filtra powietrza. Marka: Ford.
Zesp przepustnicy
Zesp przepustnicy jest zamocowany do kolektora dolotowego i zawiera obudow przepustnicy,
czujnik pooenia przepustnicy i regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego. Marka: Ford. rednica
przepustnicy:
silnik 1,6dm3: 42 mm;
silnik 1,8 dm3 typu RDA: 42 mm;
silnik 1,8 dm3 typu RQB: 55 mm.
Rol t spenia elektrozawr, ktry umoliwia dopyw dodatkowego powietrza skokowo otwierajc
kana obejciowy przepustnicy, co powoduje zmian prdkoci obrotowej biegu jaowego. Marka: Hitachi.
Rezystancja: 9 do 12 Om.
Prdko obrotowa biegu jaowego (nie regulowana rcznie): 87550obr/min.
STEROWANIE SILNIKA
Znajduje si wewntrz nadwozia pod tablic rozdzielcz obok prawego bocznego supka nadwozia.
Znajduje si pod tablic rozdzielcz obok lewego przedniego supka nadwozia. W przypadku
uderzenia samochodu o przeszkod z prdkoci wiksz ni 20 km/h wycza on zasilanie elektrycznego
silnika pompy paliwa. Przywrcenie zasilania pompy paliwa jest moliwe po naciniciu na przycisk
wycznika bezwadnociowego, dostpny przez otwr w przednim supku nadwozia (po zdjciu zalepki).
Przekanik pompy paliwa znajduje si na pytce po lewej stronie pod tablic rozdzielcz. Jest on
sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce.
108
http://vnx.su
Czujnik pooenia przepustnicy jest zamocowany na obudowie przepustnicy i poczony z kocem

jej osi. Rezystancja:
midzy stykami ,,26" i 47" (peda przyspieszenia swobodny): 2 do 5 Om;
midzy stykami 47" i 46" (peda przyspieszenia swobodny): 0,3 do 1,5 Om;
midzy stykami ,,2" i 4" (peda przyspieszenia naciskany powoli do oporu): 3,5 do 4,3 Om (zmienna
w sposb cigy).
Czujniki temperatury zasysanego powietrza i cieczy chodzcej
Czujnik temperatury zasysanego powietrza znajduje si pod kolektorem dolotowym. Czujnik
temperatury cieczy chodzcej jest umieszczony w obudowie termostatu. Oba czujniki maj ujemny
wspczynnik temperaturowy rezystancji. Rezystancja:
przy -40C: 749 do 1020 kOm;
przy -20C: 253 do 289 kOm;
przy 0C: 89 do 102kOm;
przy+20C: 35 do 40 kOm;
przy+40C: 15 do 18kOm;
przy +60C: 7 do 8,5 kOm;
przy + 100C: 1,9 do 2,5 kOm
Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego
Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego znajduje si z lewej strony kaduba silnika
w tylnej czci i jest ustawiony rwnolegle koa zamachowego.
Rezystancja: 200 do 450 Om.
Odstp czoa czujnika od koa zamachowego: nieregulowany.
Czujnik fazy rozrzdu
Czujnik fazy rozrzdu jest zamocowany do gowicy i wsppracuje z wystpem wau rozrzdu
zaworw dolotowych. Rozpoznaje on pooenie 46 po GMP toka w cylindrze nr 1. Odstp czoa czujnika od
wystpu na wale rozrzdu zaworw dolotowych: nieregulowany.
Czujnik prdkoci pojazdu wykorzystuje efekt Hal-la i jest napdzany wraz z link napdu
prdkociomierza.
Czujnik cinienia wspomagania ukadu kierowniczego
Czujnik cinienia wspomagania ukadu kierowniczego znajduje si za silnikiem, na przewodzie
hydraulicznym midzy pomp wspomagania i siownikiem przekadni kierowniczej. Rezystancja:
brak cinienia w przewodzie: 0 Om;
cinienie robocze: rezystancja nieskoczenie dua.
Sonda lambda
Sonda lambda jest wkrcona w przedni przewd wylotowy spalin przed katalizatorem.
Zcze korektora liczby oktanowej
Jest to zcze dwuwtykowe umieszczone w przedziale silnika, koo lewego nadkola. Woenie lub
wyjcie przez kierowc zwory czcej oba wtyki powoduje wykorzystywanie przez elektroniczne urzdzenie
sterujce jednej z dwch, przechowywanych w jego pamici, charakterystyk kta wyprzedzenia zaponu
dostosowanych do liczby oktanowej uywanego paliwa (benzyna bezoowiowa LO 95 lub LO 98).
Elektrozawr zasysania powietrza do kolektora wylotowego
Umieszczony obok lewego nadkola w przedziale silnika i sterowany przez elektroniczne urzdzenie
sterujce elektrozawr zasysania powietrza do kolektora wylotowego steruje zaworem pneumatycznym
umoliwiajcym dopyw dodatkowego powietrza do kolektora wylotowego.
Przekanik sprarki klimatyzacji
Przekanik sprarki klimatyzacji steruje sprzgem elektromagnetycznym sprarki klimatyzacji i
jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce.
Modu zaponu
109
http://vnx.su
Modu zaponu jest umieszczony w przedziale silnika obok lewego nadkola. Marka i typ: Motorcraft
EDIS.
Cewka zaponowa
Specjalna cewka zaponowa, o czterech wyjciach wysokiego napicia, ma dwa uzwojenia
Marka: Motorcraft.
Kolejno zaponu: zapon jednoczesny w cylindrach nr 1 i 4, nastpnie w cylindrach nr 2 i 3.
Napicie wtrne (obwd otwarty): 37 kV. Rezystancja uzwojenia pierwotnego: 0,50 0,05 Om.
wiece zaponowe
Marka i typ: Motorcraft AYRF 22P. Odstp elektrod: 1,3 mm.
MOMENTY DOKRCANIA
ruby mocowania gowicy (wymieniane po trzykrotnym uyciu):
1. etap: 20 do 30 N-m;
2. etap: 40 do 50 N-m;
3. etap: dokrci o 90 do 120.
ruby mocowania pokryw oysk gwnych: 70 do 90 N-m.
ruby mocowania pokryw korbowodw:
1. etap: 15 do 20 N-m;
ruba mocowania koa pasowego wau korbowego: 107 do 117 N-m.
ruby mocowania obudowy pompy oleju do kaduba: 8 do 11,5 N-m.
ruby mocowania miski olejowej: 20 do 24 N-m. ruby mocowania pompy cieczy chodzcej: 16 do
20 N-m.
Mocowanie napinacza paska zbatego: 35 do 40 N-m.
Mocowanie rolki prowadzcej pasek zbaty: 35 do 40 N-m. Mocowanie pokryw oysk waw
rozrzdu:
1. etap: 10 N-m.
2. etap: 17 do 20 N-m.
Mocowanie koa zbatego do wau rozrzdu: 64 do 72 N-m.
Mocowanie pokrywy gowicy:
1. etap: 1 do 3 N-m.
2. etap: 6 do 8 N-m.
wiece zaponowe: 14 do 20 N-m. Korek spustu oleju: 21 do 28 N-m. Pytka prawego wspornika
zawieszenia silnika do kaduba: 76 do 104 N-m.
Prawy wspornik zawieszenia silnika do nadwozia: 70 do 97 -m. Prawy wspornik zawieszenia
silnika do drka reakcyjnego: 58 do 79 N-m. Przedni wspornik zawieszenia silnika do nadwozia: 58 do 79
N-m.
Tylny grny wspornik zawieszenia silnika do uchwytu: 102 do 138 N-m. Tylny dolny wspornik
zawieszenia silnika do ramy pomocniczej: 102 do 138 N-m.
2.2. OBSUGA l NAPRAWA

UWAGI WSTPNE
W silniku zastosowano popychacze hydrauliczne. Dziki temu nie reguluje si luzu zaworw.
Do ustawiania rozrzdu niezbdny jest specjalny przyrzd moliwy do wykonania we wasnym
zakresie o wymiarach podanych na rysunku 2.21.
Korbowodw, tokw, sworzni tokw i piercieni tokw nie dostarcza si na czci zamienne.
Silnik wyposaono w elektroniczny system wtryskowo-zaponowy, ktry nie wymaga adnej
regulacji.
Wymontowanie pompy oleju oraz pompy cieczy chodzcej wymaga uprzedniego wymontowania
paska zbatego napdu rozrzdu.
Zarwno olej silnikowy, jak i ciecz chodzca s toksyczne. Naley zbiera zuyty olej i ciecz
chodzc do odpowiednich pojemnikw oraz przekazywa je do punktw utylizacji.
110
http://vnx.su
2.2.1. Regulacje i sterowanie silnika

LUZ ZAWORW
Luz zaworw nie wymaga regulacji dziki zastosowaniu w silniku popychaczy hydraulicznych
samoczynnie kasujcych luz zaworw podczas pracy silnika.
Budowa popychacza
Popychacz hydrauliczny skada si z dwch podstawowych czci ruchomych:
popychacza (6, rys. 2.1) z toczkiem (7);
cylinderka (8).
Nacisk wywierany przez spryn (9) rozsuwa obie wymienione czci, likwidujc luz zaworu.
Kulkowy zawr zwrotny (3) zapewnia napenianie oraz uszczelnianie komory (5) wysokiego cinienia.
Dziaanie popychacza
Pocztek otwarcia zaworu
W chwili, gdy obracajca si krzywka wau rozrzdu zaczyna naciska na popychacz, nastpuje
samoczynne zamknicie zaworu zwrotnego i wzrasta cinienie w komorze wysokiego cinienia.
Olej silnikowy praktycznie jest ciecz nieciliw i dlatego odlego pomidzy roboczymi
powierzchniami: grn popychacza (6) i doln cylinderka (8) nie ulega zmianie. Zesp popychacza
hydraulicznego dziaa wic, jak sztywny element.
Otwarcie zaworu
Zwikszanie nacisku krzywki na popychacz powoduje wzrost cinienia oleju i wyciek minimalnej jego
iloci przez luz pasowania toczka (7) i cylinderka (8). Powoduje to skrcenie" popychacza podczas caego
jego ruchu maksymalnie o 0,1 mm. Skrcenie" to jest zamierzone przez konstruktora, gdy zapewnia
prawidowy docisk grzybka zaworu do gniazda po ustaniu nacisku krzywki.
Rys. 2.1. Zesp popychacza hydraulicznego

1 krzywka wau rozrzdu, 2 komora oleju niskiego cinienia, 3kulka zaworu zwrotnego, 4 doprowadzenie oleju, 5 komora
oleju wysokiego cinienia, 6 popychacz, 7toczek, 8 cylinderek, 9 spryna kasowania luzu, 10trzonek zaworu
111
http://vnx.su
Rys. 2.2. Zasada dziaania popychacza hydraulicznego
Kasowanie luzu zaworu

Gdy krzywka przestaje naciska na popychacz, wwczas spryna odsuwa cylinderek od toczka i
likwiduje luz zaworu. Cinienie w komorze (5) spada. Powoduje to otwarcie zaworu zwrotnego i napenienie
komory (5) olejem z ukadu smarowania silnika. Ilo uzupenianego oleju zaley od wielkoci kasowanego
luzu.
Uwaga. Haaliwo zespou napdu zaworw bezporednio po uruchomieniu zimnego silnika jest
zjawiskiem normalnym. Przyczynjest wyciek pewnej iloci oleju z popychaczy hydraulicznych w wyniku
unieruchomienia silnika i pojawienie si luzw zaworw. Gdy tylko silnik zostanie uruchomiony, komory
wysokiego cinienia popychaczy napeniaj si i po chwili haas zanika. Cakowite skasowanie luzw
zaworw nastpuje po nagrzaniu silnika, jednak ju po kilkudziesiciu sekundach silnik wyranie cichnie.
Obwd smarowania gowicy zawiera specjalne rozwizanie zapobiegajce cakowitemu wyciekniciu oleju z
przewodw po unieruchomieniu silnika. Skraca to wydatnie czas potrzebny na uzupenienie oleju w
komorach popychaczy po uruchomieniu zimnego silnika.
Szczegy konstrukcji
Po unieruchomieniu silnika olej wycieka z przewodw oleju prowadzcych od pompy, natomiast
pozostaje on w przewodach doprowadzajcych olej do popychaczy. Specjalny otwr wentylacyjny umoliwia
usunicie powietrza z przewodw oleju po rozpoczciu toczenia oleju przez pomp i zapobiega tym samym
zapowietrzeniu popychaczy hydraulicznych (co spowodowaoby ich niesprawno). Otwr wentylacyjny
zapewnia ponadto obnienie cinienia dopywajcego oleju do wartoci odpowiedniej do zasilania
popychaczy hydraulicznych.
SYSTEM WTRYSKOWO-ZAPONOWY
BUDOWA l DZIAANIE
112
http://vnx.su
Zasilanie elektryczne
Elektroniczne urzdzenie sterujce ma stae zasilanie elektryczne, aby mogo zachowywa w
pamici dane niezbdne do sterowania silnika.
Rys. 2.3. Ukad zaponowy

1 podwjna cewka zaponowa o 4 wyjciach wysokiego napicia, 2wizka przewodw wysokiego napicia, 3 wieca zaponowa,
4modu sterowania zaponu E-DIS4
113
http://vnx.su
Rys. 2.4. Obwd zasilania paliwem

1 wlew paliwa, 2 zbiornik paliwa, 3wspornik zbiornika paliwa, 4pompa paliwa z czujnikiem poziomu paliwa, 5 przewd
doprowadzenia paliwa, 6filtr paliwa, 7 kolektor wtryskiwaczy, 8 regulator cinienia paliwa, 9wtryskiwacze paliwa, 10
wspornik kolektora wtryskiwaczy, 11 osona termiczna, 12 przewd odprowadzenia paliwa, 13elektrozawr odzyskiwania par
paliwa, 14elektrozawr pochaniacza par paliwa, 15 pochaniacz par paliwa
Po wczeniu zaponu przekanik gwny zasilania elektrycznego zostaje poczony z mas co

umoliwia zasilanie elektryczne ogrzewania sondy lambda, wtryskiwaczy, elektrozaworu regulatora biegu
jaowego, elektrozaworu pochaniacza par paliwa, przepywomierza powietrza, czujnika prdkoci pojazdu
oraz stykw 37" i ,,57" elektronicznego urzdzenia sterujcego. Po wczeniu zaponu elektroniczne
urzdzenie sterujce zasila czujniki pasywne ukadu napiciem o wartoci 5 V. Wikszo elementw
wykonawczych jest poczona z dodatnim biegunem akumulatora. Elektroniczne urzdzenie sterujce
uruchamia je przez poczenia z mas. Pompa paliwa ma wasny przekanik, ktry zasila j napiciem 12 V
po wczeniu zaponu i gwnego przekanika zasilania elektrycznego. Elektroniczne urzdzenie sterujce
czy przekanik pompy paliwa z mas, co umoliwia wczenie zasilania elektrycznego pompy paliwa.
Jeeli silnik nie zacznie pracowa w cigu jednej sekundy, elektroniczne urzdzenie sterujce odcza
przekanik pompy paliwa od masy i pompa przestaje dziaa. Zostanie ponownie wczona, gdy
elektroniczne urzdzenie sterujce otrzyma sygna, e silnik zacz pracowa. Wycznik bezwadnociowy
odcina zasilanie elektryczne pompy paliwa, gdy bdzie poddany opnieniu wystpujcemu podczas
uderzenia samochodu o przeszkod z prdkoci ponad 20 km/h. Wczenie wycznika
bezwadnociowego, ktry wyczy obwd zasilania pompy paliwa, jest moliwe przez nacinicie przycisku
umieszczonego na tym wyczniku, dostpnego z wntrza nadwozia przez otwr we wnce lewego
przedniego supka nadwozia (po zdjciu zalepki tego otworu).
Zasilanie paliwem
Zanurzona w zbiorniku paliwa pompa zasysa paliwo przez filtr siatkowy i toczy je przez zawr
zwrotny, utrzymujcy cinienie resztkowe w ukadzie zasilania. W obudowie zaworu zwrotnego znajduje si
komora wypeniona gazem i oddzielona przepon od komory wypenionej paliwem. Poduszka gazowa tumi
pulsacje cinienia paliwa toczonego do ukadu zasilania. W pompie paliwa znajduje si take zawr
114
http://vnx.su
przelewowy, otwierajcy zwrotny przepyw paliwa do zbiornika, gdy cinienie w ukadzie zasilania wzronie
powyej ustalonej wartoci.
Rys. 2.5. Przekrj regulatora cinienia paliwa

1 krciec przewodu od kolektora dolotowego, 2 powrt paliwa, 3 spryna, 4zesp zaworu z przepon
Paliwo z pompy przepywa przez filtr paliwa. Oprcz wkadu filtrujcego znajduje si w nim gsta
siatka, ktrej zadaniem jest zatrzymywanie wymytych przez paliwo fragmentw wkadu. Podczas wymiany
filtr naley montowa tak, aby siatka znajdowaa si na wyjciu paliwa z filtru (kierunek przepywu paliwa
przez filtr jest oznaczony strzak na jego obudowie). Nastpnie paliwo przepywa do kolektora wtryskiwaczy i dopywa do poszczeglnych wtryskiwaczy. Nadmiar paliwa z koca kolektora jest odprowadzany
do zbiornika. Regulator cinienia paliwa, wkrcony w kolektor wtryskiwaczy midzy wtryskiwaczami 3. i 4.
cylindra, utrzymuje sta rnic cinie midzy kolektorem wtryskiwaczy i kolektorem dolotowym powietrza.
Mechaniczny regulator cinienia paliwa zawiera przepon poddan dziaaniu spryny i jest poczony
elastycznym przewodem z kolektorem dolotowym. Nadmiar paliwa odpywa z kolektora wtryskiwaczy
przewodem do zbiornika. Elektromagnetyczne wtryskiwacze paliwa o bocznym zasilaniu s chodzone
przepywajcym przez nie paliwem. Korki parowe, ktre mog powstawa po zatrzymaniu gorcego silnika,
gromadz si w grnej czci wtryskiwaczy. Po uruchomieniu silnika i dopywie wieego paliwa korki te s
likwidowane.
Obwd recyrkulacji par paliwa
Przedostawanie si do atmosfery par paliwa ze zbiornika uniemoliwia wypeniony wglem
aktywowanym pochaniacz poczony ze zbiornikiem paliwa. Po uruchomieniu silnika otwiera si (w cile
okrelonych warunkach pracy silnika, temperatury itd.) sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce
elektrozawr pochaniacza. Zgromadzone w pochaniaczu pary paliwa s wymywane przez zasysane
powietrze atmosferyczne i doprowadzane do kolektora dolotowego silnika.
Doprowadzenie powietrza
Filtr powietrza
Powietrze zasysane przez silnik przechodzi przez filtr z wkadem papierowym, a nastpnie przez
masowy przepywomierz z tzw. gorcym drutem.
Przepywomierz powietrza
Powietrze zasysane przez silnik przechodzi przez gwny przelot powietrza (1, rys. 2.6) z dysz
Ventouriego (5). Podcinienie powstajce w gardzieli wywouje przepyw powietrza przez kana bocznikowy
(2). W kanale tym znajduj si: podgrzewany elektrycznie drut oporowy (3) oraz czujnik temperatury (4).
Sposb umieszczenia elementw pomiarowych chroni je przed zanieczyszczeniem oraz wpywem
ewentualnego tzw. cofnicia si pomienia z silnika. Przepywajce przez kana bocznikowy powietrze
chodzi podgrzewany elektrycznie drut. Intensywno chodzenia jest proporcjonalna do natenia
masowego przepywu powietrza. Elektroniczny modu (6) stabilizacji temperatury drutu reguluje natenie
prdu nagrzewajcego drut oporowy tak, aby jego temperatura bya staa (o 200C wysza od temperatury
czujnika). Ukad elektroniczny przelicza natenie prdu nagrzewajcego drut oporowy na natenie
przepywu powietrza zasysanego przez silnik.
115
http://vnx.su
Rys. 2.6. Przekrj masowego przepywomierza powietrza z tzw. gorcym drutem

1 gwny przelot powietrza, 2 kana bocznikowy powietrza, 3drut ogrzewany, 4 czujnik temperatury, 5 dysza Ventouriego, 6
modu stabilizacji temperatury drutu
Zesp przepustnicy
Powietrze przechodzi nastpnie przez zesp przepustnicy. Mechanizm sterowania przepustnicy jest
wyposaony w rub zderzakow, ktra uniemoliwia uderzenie przepustnicy o obudow przy
przechodzeniu silnika od pracy pod obcieniem do prdkoci obrotowej biegu jaowego. ruba ta jest
regulowana fabrycznie i nie naley zmienia jej ustawienia.
Na osi przepustnicy jest umieszczony potencjo-metryczny czujnik pooenia przepustnicy, ktrego
rezystancja zaley od stopnia jej otwarcia. Potencjometryczny czujnik pooenia przepustnicy jest zasilany
napiciem 5 V. Podczas obrotu przepustnicy suwak potencjometru przesuwa si po ciece rezystancyjnej i
zmienia napicie w zakresie O do 5 V. Napicie to jest wprost proporcjonalne do uchylenia przepustnicy.
Pooenie potencjometru wzgldem przepustnicy nie podlega regulacji.
Zesp przepustnicy zawiera take regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego. Jest to elektrozawr, ktry skokowo otwiera przepyw dodatkowego powietrza w kanale obejciowym przepustnicy, czc
przestrzenie przed i za przepust-nic. Elektrozawr jest zasilany impulsowo przez elektroniczne urzdzenie
sterujce. Od czstoci impulsw i otwar zaworu zaley ilo dodatkowego powietrza przepywajcego
przez zawr. Przy braku zasilania przez elektrozawr przepywa niewielka ilo powietrza. Ilo powietrza
dodatkowego zmienia prdko obrotow biegu jaowego.
Kolektor dolotowy
Powietrze z zespou przepustnicy dostaje si do kolektora dolotowego, ktry rozdziela je do
poszczeglnych cylindrw silnika. Midzy kolektorem dolotowym i gowic znajduje si pytka porednia, do
ktrej jest zamocowany kolektor wtry-skiwaczy. Pytka ta jest oddzielona od gowicy ekranem cieplnym
speniajcym take rol uszczelki, a jednoczenie jest poczona z ukadem chodzenia. Przyspiesza to
nagrzewanie pytki po uruchomieniu zimnego silnika, a nastpnie stabilizuje jej temperatur. Rozwizanie
takie sprzyja prawidowemu dziaaniu wtrys-kiwaczy paliwa i obnieniu zanieczyszczenia atmosfery
toksycznymi skadnikami spalin. Czujnik temperatury, zamocowany pod kolektorem dolotowym, umoliwia
korygowanie czasu wtrysku paliwa przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Do kolektora dolotowego jest
zamocowany take regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego.
Sterowanie
Elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV otrzymuje informacje w postaci sygnaw od:
przepywomierza powietrza, czujnika temperatury zasysanego powietrza, czujnika temperatury cieczy
chodzcej, czujnika fazy rozrzdu, czujnika pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, czujnika
pooenia przepustnicy, sondy lambda oraz wcznika cinieniowego wspomagania ukadu kierowniczego.
Elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV steruje: wtryskiwaczami paliwa, regulatorem prdkoci
obrotowej biegu jaowego, zaworem pochaniacza par paliwa, zaworem zasysania powietrza do kolektora
wylotowego, przekanikiem pompy paliwa, elektronicznym moduem wzmocnienia zaponu EDIS oraz
sprzgem elektromagnetycznym sprarki klimatyzacji.
Sterowanie wtryskiwaczami
116
http://vnx.su
Paliwo jest wtryskiwane do powietrza zasysanego przez silnik porcjami podczas otwarcia wtryskiwacza. Ilo wtryskiwanego paliwa (dla danej iloci powietrza w cylindrze), a wic i skad mieszanki zaley od
czasu otwarcia wtryskiwacza. Czasem tym steruje elektroniczne urzdzenie sterujce.
Uruchamianie silnika
Do prdkoci obrotowej 600 obr/min cztery wtrys-kiwacze otwierane s rwnoczenie. Powyej tej
prdkoci elektroniczne urzdzenie sterujce dziki sygnaowi czujnika fazy rozrzdu rozpoznaje suwy
cylindra nr 1 i otwiera wtryskiwacze sekwencyjnie w kolejnoci pracy cylindrw. Sygnay sondy lambda nie
s uwzgldniane, gdy nie osigna ona jeszcze temperatury pracy.
Przyspieszanie i pene obcienie silnika
Elektroniczne urzdzenie sterujce rozpoznaje chwilow prdko obrotow silnika mniejsz ni
wynikao z pooenia pedau przyspieszenia, czyli przyspieszanie, oraz maksymalne pooenie pedau
przyspieszenia, czyli pene obcienie. W obu tych przypadkach przedua ono czas otwarcia wtryskiwaczy.
Powoduje to zwikszenie iloci wtryskiwanego paliwa i wzbogacenie mieszanki.
Maksymalna prdko obrotowa i hamowanie silnikiem
Gdy prdko obrotowa osiga 6500 obr/min (maksymalna dopuszczalna prdko silnika)
elektroniczne urzdzenie sterujce przerywa zasilanie elektryczne wtryskiwaczy, odcinajc tym samym
wtrysk paliwa. Gdy czujnik prdkoci obrotowej przekae sygna o zmniejszeniu jej o 80 obr/min, wwczas
wtryskiwanie paliwa zostaje wznowione, za gdy silnik osignie 5600obr/min znowu zostanie ono wyczone.
Rys. 2.7. Schemat elektronicznego systemu wtryskowozaponowego

1 elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, 2 elektryczna pompa paliwa, 3 przekanik pompy paliwa, 4 filtr paliwa, 5
regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego, 6 przepywomierz powietrza, 7filtr powietrza, 8 regulator cinienia paliwa, 9
kolektor wtryskiwaczy, 10 czujnik pooenia pedau przyspieszenia, 11 czujnik temperatury zasysanego powietrza, 12
wtryskiwacz, 13czujnik fazy rozrzdu, 14 pochaniacz par paliwa, 15 elektrozawr pochaniacza par paliwa, 16podwjna
cewka zaponowa DIS, 17akumulator, 18modu sterowania zaponu E-DIS4,19czujnik temperatury cieczy chodzcej, 20sonda
lambda, 21 czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, 22 przekanik gwny, 23elektrozawr zasysania powietrza
do kolektora wylotowego, 24czujnik cinienia wspomagania ukadu kierowniczego, 25 wycznik klimatyzacji, 26 sprzgo
elektromagnetyczne sprarki klimatyzacji, 27zcze do samodiagnostyki, 28zcze korektora liczby oktanowej, 29 wycznik
zaponu
117
http://vnx.su
Rys. 2.8. Obwd doprowadzenia powietrza

1 chwyt powietrza, 2 obudowa filtra powietrza, 3wkad filtra powietrza, 4przepywomierz powietrza, 5 przewody powietrza,
6obudowa przepustnicy, 7czujnik pooenia przepustnicy, 8kolektor dolotowy, 9wspornik kolektora wtryskiwaczy, 10ekran
cieplny
Gdy czujnik pooenia przepustnicy przekae sygna, e znajduje si w pooeniu prdkoci

obrotowej biegu jaowego, a jednoczenie czujnik prdkoci obrotowej poinformuje, e prdko silnika
wynosi ponad 2000obr/min, nastpuje wstrzymanie wtryskiwania paliwa. Temperatura silnika wpywa
rwnie na intensywno hamowania silnikiem przez zmian kta wyprzedzenia zaponu. Po zmniejszeniu
prdkoci obrotowej do 1500 obr/min wtryskiwanie paliwa zostaje wznowione.
Sterowanie zaponem
Na podstawie sygnaw otrzymanych od czujnikw elektroniczne urzdzenie sterujce okrela kt
wyprzedzenia zaponu. Wyadowanie iskrowe midzy elektrodami wiecy nastpuje we waciwej chwili
dziki czujnikowi pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, ktry okrela pooenie korby 90 przed
GMP toka w cylindrze nr 1. Sygna wysany przez elektroniczne urzdzenie sterujce jest przekazywany do
moduu wzmocnienia zaponu, ktry zasila uzwojenia pierwotne cewki zaponowej. Zamocowana do gowicy
specjalna cewka zaponowa ma dwa uzwojenia pierwotne i dwa uzwojenia wtrne, z ktrych kade ma dwa
wyjcia wysokiego napicia i jest poczone z dwiema wiecami zaponowymi. W wiecach zaponowych
podczonych do pary wyj wysokiego napicia kadego z uzwoje wtrnych rwnoczenie nastpuje
przeskok iskry. S to wiece cylindrw nr1 i 4 oraz 2 i 3. Gdy w jednym z cylindrw kadej pary wyadowanie
iskrowe wypada w kocu suwu sprania, w drugim koczy si wanie suw wylotu spalin jedna iskra jest
wykorzystywana do spowodowania zaponu, za druga jest tracona bez ujemnych skutkw dla silnika (takie
rozwizanie bardzo upraszcza konstrukcj i cen ukadu zaponowego przyp. tum.).
W ukadzie zaponowym nie ma moliwoci rcznej regulacji kta wyprzedzenia zaponu, mona
tylko wybra jedn z dwch charakterystyk zmiany kta wyprzedzenia zaponu w zalenoci od uywanego
rodzaju benzyny bezoowiowej (LO 95 lub LO 98). Zcze korektora liczby oktanowej, umoliwiajce ten
wybr, znajduje si w przedziale silnika na lewym przednim nadkolu.
Sterowanie dopywem powietrza do kolektora wylotowego
W okresie nagrzewania silnika, gdy sonda lambda jeszcze nie pracuje, do kolektora wylotowego jest
doprowadzane dodatkowe powietrze w celu zmniejszenia zanieczyszczenia atmosfery wglowodorami
wydalanymi ze spalinami. Zawr pneumatyczny otwiera wwczas poczenie z atmosfer usytuowane w
cianie kolektora wylotowego. Wystpujca rnica cinie powoduje zasysanie powietrza do kolektora
wylotowego. Zawr pneumatyczny jest uruchamiany podcinieniem w kolektorze dolotowym oraz sterowany
przez elektrozawr nadzorowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Doprowadzanie powietrza trwa
do czasu nagrzania si sondy lambda do temperatury pracy. Wwczas elektroniczne urzdzenie sterujce
blokuje elektrozawr.
Awaryjny tryb pracy urzdzenia sterujcego
118
http://vnx.su
W razie niesprawnoci mikroprocesora, wykrytego przez jego modu samodiagnostyki, elektroniczne

urzdzenie sterujce przechodzi do awaryjnego trybu pracy. Czas otwarcia wtryskiwaczy oraz kt
wyprzedzenia zaponu nie s regulowane i pozostaj stae. Oznak niesprawnoci elektronicznego
urzdzenia sterujcego i przejcia do trybu awaryjnegojest syszalna we wntrzu samochodu staa praca
pompy paliwa po wczeniu zaponu (bez uruchamiania silnika), gdy w normalnym trybie pracy po upywie 1
sekundy od wczenia zaponu bez uruchamiania silnika pompa paliwa jest wyczana przez elektroniczne
urzdzenie sterujce.
Jeeli natomiast elektroniczne urzdzenie sterujce wykryje niewaciwy sygna ktrego z
czujnikw, zastpuje ono te informacje danymi wartoci rednich zaprogramowanymi w jego pamici.
Rwnoczenie zapamituje ono (kodem) w pamici numer uszkodzonego elementu. Za pomoc
specjalnego testera diagnostycznego Ford, podczonego do zcza diagnostycznego elektronicznego
urzdzenia sterujcego, mona nastpnie odczyta zawarto pamici diagnostycznej i ustali przyczyn
niesprawnoci.
przywrcenia zapisu w pamici waciwych parametrw pracy silnika przez obwd samoadap-tacji
OBSUGA, NAPRAWA l SPRAWDZANIE
Wymiana filtru paliwa
Uwaga. Filtr paliwa znajduje si pod kolektorem dolotowym i jest atwo dostpny od spodu
samochodu.
Ustawi samochd na podnoniku warsztatowym.
Umieci pod filtrem paliwa naczynie do zebrania wypywajcego paliwa.
Odkrci rub obejmy (2, rys. 2.9) mocowania filtra, odczy przewody paliwa i wyj filtr paliwa
(1).
Zamontowa nowy filtr zgodnie z kierunkiem przepywu paliwa zaznaczonym strzak na jego
obudowie (por. strzaka na rys. 2.9).
Podczy do filtru przewody paliwa. Podczy do akumulatora przewd masy.
Kolejno wczy i wyczy piciokrotnie zapon (bez uruchamiania silnika) i sprawdzi szczelno
filtru oraz jego pocze.
Rys. 2.9. Mocowanie filtra paliwa

1 filtr paliwa, 2 obejma mocowania filtra
119
http://vnx.su
Rys. 2.10. Rozmieszczenie wybranych elementw sterowania silnika

1 przepywomierz powietrza, 2 zcze korektora liczby oktanowej, 3zcze do pomiaru cinienia paliwa, 4czujnik pooenia
przepustnicy, 5 regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego, 6 pochaniacz par paliwa, 7elektrozawr pochaniacza, 8sonda
lambda, 9czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego
Wymontowanie i zamontowanie pompy paliwa

Wymontowanie
Ustawi samochd na podnoniku warsztatowym.
Odessa paliwo ze zbiornika.
Odkrci rub mocowania wlewu paliwa.
Odczy od zbiornika przewd odprowadzenia powietrza podczas napeniania zbiornika paliwem.
Wymontowa ekran cieplny zbiornika, aby odsoni ruby mocujce.
Podeprze zbiornik paliwa i odkrci 4 ruby mocujce.
Powoli opuci zbiornik i odczy od zbiornika przewd odprowadzenia par paliwa.
Rozczy zcze zespou pompy i czujnika poziomu paliwa.
Rozczy dwa zcza szybkomocujce, naciskajc silnie ich przyciski i wycigajc je do gry.
Wyj zbiornik paliwa.
Za pomocspecjalnego narzdzia Ford 23-026 (lub motka z brzu) obrci zesp pompy i czujnika
poziomu paliwa oraz wyj go.
Zamontowanie
W celu zamontowania pompy paliwa naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej
podczas jej wymontowania, uwzgldniajc nastpujce zalecenia:
- wymieni uszczelk zespou pompy i czujnika poziomu paliwa;
powlec cienk warstw smaru uszczelk wlewu paliwa, aby uatwi jej zaoenie;
sprawdzi, czy zcza szybkomocujce przewodw zbiornika s prawidowo zaoone i
zablokowane;
zamontowa nowy przewd elastyczny odprowadzenia par paliwa ze zbiornika;
napeni zbiornik paliwem i wczy zapon, aby uruchomi pomp paliwa oraz sprawdzi szczelno
wszystkich pocze.
Sprawdzanie cinienia paliwa
Zamontowa specjaln kocwk Ford 20-033 na zawr kolektora wtryskiwaczy i podczy do niej
elastycznym przewodem manometr o zakresie pomiarowym ponad 300 kPa.
Odczy przewd podcinienia czcy regulator cinienia paliwa z kolektorem dolotowym.
Kolejno wcza i wycza zapon, a ustali si maksymalne cinienie paliwa, ktre powinno
wynosi 270 20 kPa.
120
http://vnx.su
Jeeli cinienie paliwa jest zbyt niskie, naley sprawdzi, czy filtr paliwa nie jest zatkany, czy
przewody doprowadzenia paliwa nie s zagniecione lub zatkane. Jeeli nadal cinienie jest niewaciwe,
naley wymieni regulator cinienia paliwa, a w razie koniecznoci wymieni pomp paliwa (patrz poprzedni
opis).
Jeeli cinienie paliwa jest zbyt wysokie, odczy przewd podcinienia od regulatora cinienia
paliwa i uruchomi silnik. Cinienie paliwa powinno wynosi 210 20 kPa. Jeeli cinienie to jest nisze,
naley wymieni regulator cinienia paliwa.
Rys. 2.11. Pomiar cinienia paliwa
Jeeli w dalszym cigu cinienie jest zbyt wysokie, naley sprawdzi stan przewodu podcinienia
oraz sprawdzi drono przewodu powrotu paliwa do zbiornika. Jeeli wszystkie wymienione elementy s
sprawne, naley wymieni regulator cinienia paliwa.
Sprawdzanie parametrw elektrycznych
mog by rcznie regulowane. Uwaga. Po odczeniu akumulatora od instalacji elektrycznej nastpuje
skasowanie danych zawartych w pamici elektronicznego urzdzenia sterujcego. Po ponownym
podczeniu akumulatora, uruchomieniu silnika i bezporednim ruszeniu samochodem wystpi objawy
nieprawidowej pracy: mniejsza moc silnika, przerywanie podczas przyspieszania oraz nierwnomierna
praca silnika na biegu jaowym. W celu przywrcenia zapisu w pamici waciwych parametrw pracy silnika
przez obwd samoadaptacji elektronicznego urzdzenia sterujcego naley uruchomi silnik, pozostawi
silnik pracujcy na biegu jaowym przez 3 minuty, za po nagrzaniu do normalnej temperatury pracy
utrzyma prac silnika z prdkoci 1200 obr/min przez 2 minuty (albo przejecha nie mniej ni 8
kilometrw).
121
http://vnx.su
Rys. 2.12. Rozmieszczenie niektrych elementw sterowania silnika

1 czujnik fazy rozrzdu, 2 regulator cinienia paliwa, 3wtryskiwacz paliwa, 4elektrozawr zasysania powietrza do kolektora
wylotowego, 5 modu sterowania zaponu E-DIS4, 6 i 7zcza diagnostyczne, 8czujnik temperatury cieczy chodzcej, 10
czujnik temperatury zasysanego powietrza Ado kolektora dolotowego, Bdo zaworu pneumatycznego
Rys. 2.13. Identyfikacja stykw zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego EECIV
122
http://vnx.su
Rys. 2.14. Schemat pocze elektrycznych systemu wtryskowozaponowego oraz identyfikacja stykw zczy
123
http://vnx.su
1 elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, 2czujnik fazy rozrzdu, 3czujnik temperatury cieczy chodzcej, 4czujnik
temperatury zasysanego powietrza, 5czujnik pooenia przepustnicy, 6przepywomierz powietrza, 7wycznik bezwadnociowy,
8 pompa paliwa, 9 modu sterowania zaponu E-DIS4, 10cewka zaponowa DIS, 11 sprzgo elektromagnetyczne sprarki
klimatyzacji, 12przekanik klimatyzacji, 13wycznik cinieniowy klimatyzacji, 14wcznik odszraniania klimatyzacji, 15
przekanik pompy paliwa, 16czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego 17elektrozawr zasysania powietrza do
kolektora wylotowego, 18elektrozawr pochaniacza par paliwa, 19regulator prdkoci obrotowej biegu jaowego, 20przekanik
gwny, 21 czujnik prdkoci pojazdu, 22 do 25wtryskiwacze, 26sonda lambda, 27akumulator, 28gniazdo zcza do
diagnozowania za pomoc testera FDS 2000,29 gniazdo zcza do samodiagnostyki, 30zcze nastawne korektora liczby
oktanowej paliwa, 31 czujnik cinienia wspomagania ukadu kierowniczego
Rys. 2.15. Usytuowanie wycznika bezwadnociowego

Strzak wskazano kierunek nacisku w celu przywrcenia zasilania elektrycznego pompy paliwa
Rys. 2.16. Identyfikacja przekanikw

R8gwny przekanik zasilania systemu wtryskowo-zaptonowego, R9przekanik pompy paliwa
Warunki wstpne
Przewody czce silnik i skrzynk przekadniowz mas samochodu oraz ich zcza powinny by w
dobrym stanie.
Obwd doprowadzenia powietrza powinien by szczelny.
Obwd zasilania paliwem powinien by szczelny.
Zdj pokrycie tapicerskie z prawego przedniego supka nadwozia.
Wymontowa elektroniczne urzdzenie sterujce (przytrzymywane przez zaczepy z tworzywa
sztucznego).
Rozczy wielostykowe zcze przewodw elektronicznego urzdzenia sterujcego po odkrceniu
centralnej ruby.
Wykona pomiary parametrw elektrycznych elementw systemu wtryskowo-zaponowego wedug
wskazwek podanych w tablicy, podczajc multimetr do odpowiednich zaciskw zcza wielostykowego
elektronicznego urzdzenia sterujcego. Kocwek pomiarowych multimetru nie wolno wprowadza do
wntrza wtyku zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Zaleca si zdjcie z wtyku
zcza osony z tworzywa sztucznego i podczanie kocwek pomiarowych multimetru do kocw
124
http://vnx.su
odpowiednich przewodw dochodzcych do wtyku albo wykorzystanie zcza poredniego z prawidowo

oznaczonymi numerami poszczeglnych stykw zcza wielostykowego.
Sprawdzanie elementw systemu wtryskowo-zaponowego silnikw szesnastozaworowych 1,6dm3
oraz 1,8dm3
Pomiar
midzy
stykami
Rodzaj sprawdzenia
Warunki
sprawdzenia
Warto waciwa
Sposb postpowania
20" i masa
40" i masa

sterujcego EEC IV
Zapon wyczony
0 do 2,5 ii
42" i masa

oktanowej
Zapon wyczony.
Zwora wyjta z
gniazda korektora
Rezystancja ii
Sprawdzi przewody
Zapon wyczony.
Zwora w gniedzie
korektora
Zapon wyczony
0 do 2,5 ii Rezystancja
ii
Sprawdzi przewody i wtyk

zcza
42" i masa
48" i 40"
17" i 40"
40" i 40" w
zczu
37" i 57"
Zasilanie urzdzenia
sterujcego EEC IV po
wyczniku zaponu i
przekaniku gwnym
Zapon wyczony
0 do 2,5 ii
Sprawdzi przewody midzy

przekanikiem i urzdzeniem
sterujcym
37" i 58"
Wtryskiwacz cylindra nr 1 i jego

przewody
Zapon wyczony
15 do 17 Om
zaciskach wtryskiwacza i
przewody. Wymieni
Wtryskiwacz
37" i 59"

przewody
37" i 39"

przewody
37" i 35"

przewody
Rezystancja zmienna
(patrz rozdz. 1.1)
Odczy zcze czujnika i

zmierzy rezystancj na jego
zaciskach. Jeeli warto jest
niewaciwa, wymieni czujnik.
Jeeli jest waciwa, sprawdzi
przewody
0,3 do 1,5 kil
Odczy zcze i zmierzy

czujnika. Jeli jest niewaciwa,
wymieni czujnik. Jeli jest
waciwa, odczy zcza od
czujnikw temperatury cieczy
chodzcej, temperatury
zasysanego powietrza i od
sondy lambda. Sprawdzi
przewody elektryczne
7" i 46"
Przewody i czujnik temperatury

cieczy chodzcej
25" i 46"
Przewody i czujnik temperatury

47" i 46"
Przewody i czujnik pooenia

przepustnicy
0 do 2,5 ii
Zapon wyczony
Zapon wyczony.
Powoli obraca
prze-pustnic
47" i 26"
125
http://vnx.su
37" i 21"
Zapon wyczony
9 do 12 ii
Odczy zcze i zmierzy

rezystancj na zaciskach silnika
regulatora. Jeli jest
niewaciwa, wymieni silnik.
Jeli jest waciwa, odczy
zcza od elekt-rozaworu
pochaniacza par paliwa,
elektrozaworu zasysania
powietrza do kolektora
wylotowego i czujnika prdkoci
pojazdu oraz sprawdzi obwd
poczenia
37" i 40"
Zasilanie urzdzenia
sterujcego EEC IV po
wyczniku zaponu
Zapon wczony
10 do 14 V

zasilania i w razie potrzeby
wymieni przekanik, potem
sprawdzi przewody midzy
urzdzeniem sterujcym i
przekanikiem, nastpnie
midzy przekanikiem i
akumulatorem
35" i 40"
39" i 40"
58" i 40"
Zapon wczony
10 do 14 V
Sprawdzi przewody
22" i 40"
Zapon wczony
10 do 14 V
Sprawdzi przekanik, potem

przewody midzy urzdzeniem
sterujcym i przekanikiem, a
nastpnie przewody midzy
przekanikiem i akumulatorem
1" i 20"

sterujcego EEC IV
Zapon wyczony
10 do 14 V
przewody
35 do 45 kil
Odczy zcze od moduu

zaponu EDIS, potem sprawdzi
przewody midzy urzdzeniem
sterujcym EEC IV i moduem
zaponu EDIS. Jeli przewody
s sprawne, wymieni modu
EDIS
56" i 36"

EEC IV
Zapon wyczony
37" i, ,11"

paliwa
Zapon wyczony
50 do 120 Om
Odczy zcze od elektrozaworu i zmierzy rezystancj na

stykach elektrozaworu. Jeli
warto jest niewaciwa,
wymieni elektrozawr. Jeli
warto jest waciwa,
sprawdzi przewody
Styki czujnika
cinienia
wspomagania
ukadu
kierowniczego

ukadu kierowniczego
Zcze odczone od
czujnika
on

czujnik
Rezystancja Om
Jeli warto jest niewaciwa,

wymieni czujnik. Jeli warto
jest waciwa, sprawdzi wizk
przewodw
Napicie zmienne od
Odo 12 V

czujnik
Zcze odczone od
czujnika, silnik
wczony, koa
przednie skrcone
do oporu
Zapon wczony.
Prawe koo si
obraca
4" i 40"
9" EDIS i
masa

zaponu EDIS
Zapon wyczony
0 do 2,5 n
10" i 9"
EDIS 12" i
9" EDIS

zaponowej DIS
Zapon wyczony
4,5 do 5,5 0

cewk
5" i 6" EDIS

Zapon wyczony
200 do 450 n
Pomiar bezporednio na
zaciskach czujnika. Jeli
warto jest niewaciwa,
wymieni czujnik. Jeli warto
jest waciwa, sprawdzi wizk
przewodw
1" i 56" 3" i

36"
Sygna zaponu
Zapon wyczony
0 do 2,5 Om
Sprawdzi przewody
126
http://vnx.su

UKAD ROZRZDU
Wymiana paska zbatego napdu rozrzdu
Wymontowanie
Podnie samochd na podnoniku warsztatowym lub unie przd pojazdu i ustawi na
podstawkach.
Otworzy korek zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia.
Otworzy korek spustu cieczy chodzcej w dolnej czci lewego zbiornika chodnicy oraz korek
spustu cieczy chodzcej umieszczony z lewej strony kaduba silnika w dolnej czci (obok czujnika
pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego) i zebra wypywajc ciecz chodzc do podstawionego
naczynia.
Wymontowa obejm mocowania przewodu dolotowego powietrza do osony termicznej nad
kolektorem wylotowym po odkrceniu dwch nakrtek.
Odczy wtyk zcza przewodw elektrycznych od przepywomierza powietrza. Zdj zaczepy
spryste i odczy przepywomierz od obudowy filtra powietrza oraz wyj przewd dolotowy powietrza.
Odczy od zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia elastyczny przewd prowadzcy do
obudowy termostatu.
Odczy od zbiornika wyrwnawczego cieczy chodzcej dolny przewd elastyczny i wyj zbiornik
wyrwnawczy.
Odczy zcze elektryczne od wcznika cinieniowego wspomagania ukadu kierowniczego.
Odczy elastyczne przewody hydrauliczne od pompy wspomagania ukadu kierowniczego i zebra
wypywajcy olej do podstawionego uprzednio naczynia. Zalepi odsonite otwory pompy i przewodw
oraz wymontowa zbiornik oleju.
Odczy link pedau przyspieszenia.
Wymontowa oson przeciwbotn z wnki botnika prawego koa przedniego.
Poluzowa (przez przesunicie) napinacz paska wieloklinowego i zdj wieloklinowy pasek napdu
osprztu z k pasowych.
Odkrci cztery ruby i zdj koo pasowe pompy cieczy chodzcej.
Obrci wa korbowy do pooenia pokrycia si znakw ustawczych na kole pasowym wau
korbowego (2, rys. 2.18) i misce olejowej. Pooenie to odpowiada pooeniu GMP tokw w cylindrach nr1 i
4.
127
http://vnx.su

1 koo pasowe wau korbowego, 2trzyczciowa przednia osona paska zbatego, 3 tylna osona paska zbatego, 4koo zbate
wau korbowego, 5 pasek zbaty, 6 rolka prowadzca paska zbatego, 7 rolka napinacza paska zbatego, 8 spryna
regulacji nacigu paska, 9 koa zbate waw rozrzdu, 10tarcza oporowa, 11wa rozrzdu zaworw dolotowych, 12wa
rozrzdu zaworw wylotowych, 13popychacz hydrauliczny, 14pstoki zamka zaworu, 15spryna zaworu, 16 uszczelniacz
trzonka zaworu, 17zawr dolotowy, 18zawr wylotowy
Odkrci centraln rub mocowania koa pasowego do wau korbowego.

Wymontowa trzyczciow przedni oson paska zbatego w nastpujcej kolejnoci czci:
grna, rodkowa i dolna.
Odczy od pokrywy gowicy elastyczny przewd przewietrzania skrzyni korbowej.
Odczy przewody wysokiego napicia od wiec zaponowych.
Odczy wspornik pancerza linki pedau przyspieszenia (2 ruby Torx) oraz wyj lewy uchwyt do
podnoszenia silnika.
Zdj pokryw gowicy po odkrceniu dziewiciu rub jej mocowania.
Zaoy specjalny przyrzd Ford 21-162 do unieruchomienia waw rozrzdu w pooeniu
ustawczym (rys. 2.19). W razie trudnoci z wsuniciem przyrzdu obrci wa korbowy o jeden peny obrt.
Przyrzd specjalny mona wykona we wasnym zakresie na podstawie wymiarw podanych na rysunku
2.21.
Poluzowa rub mocowania napinacza paska zbatego, obrci napinacz kluczem trzpieniowym
szecioktnym (woonym do szecioktnego otworu) i dokrci rub mocowania napinacza (rys. 2.20).
Zdj pasek zbaty.
Rys. 2.18. Sposb ustawiania toka 1. cylindra w pooeniu GMP

Wycicie (2) na kole pasowym wau korbowego powinno si pokry ze znakiem umieszczonym na misce olejowej. Wycicie (1) na kole
pasowym nie jest wykorzystywane.
128
http://vnx.su
Zamontowanie paska i ustawienie rozrzdu

Uwaga. Pasek zbaty dostarcza si jako cz zamienn razem ze spryn (2) oraz sworzniem (1)
zaczepu spryny, umoliwiajcymi uzyskanie wymaganego nominalnego nacigu paska. Napinacz paska
montowanego fabrycznie nie ma tych elementw, gdy jego nacig jest regulowany za pomoc specjalnego
przyrzdu.
Rys. 2.19. Unieruchomienie waw rozrzdu za pomoc umieszczenia przyrzdu Ford 21-162
Rys. 2.20. Ustawienie napinacza paska zbatego napdu rozrzdu

1sworze zaczepu spryny, 2 spryna regulacji
nacigu paska
Detendre poluzowanie paska, Tendre napinanie paska
Rys. 2.21. Wymiary przyrzdu 21-162 do unieruchomienia watw rozrzdu
129
http://vnx.su
Rys. 2.22. Sposb wymontowania kota zbatego z wau rozrzdu po unieruchomieniu tego koa za pomoc przyrzdu 15-030A
Wkrci sworze (1) zaczepu spryny w gwintowany otwr gowicy pod koem zbatym wau
rozrzdu zaworw wylotowych.
Wykrci centraln rub z bem walcowym mocowania napinacza paska i wyj napinacz paska
zbatego.
Zaczepi koce spryny o napinacz i sworze.
Zaoy napinacz i za pomoc szecioktnego klucza trzpieniowego ustawi napinacz w pooeniu
poluzowania (patrz rys. 2.20), a nastpnie dokrci rub mocowania napinacza.
Zaoy pasek zbaty kolejno na koa zbate: wau rozrzdu zaworw wylotowych, wau rozrzdu
zaworw dolotowych, wau korbowego. Uwaga. Pasek naley napina midzy koami zbatymi wau
korbowego i waw rozrzdu.
Poluzowa rub mocowania napinacza paska zbatego.
Wyj specjalny przyrzd Ford 21-162 unieruchamiajcy way rozrzdu.
Zamontowa koo pasowe wau korbowego. Obrci wa korbowy o dwa obroty i ustawi w pooeniu
pokrycia si znaku ustawczego na kole pasowym wau korbowego ze znakiem na misce olejowej (patrz rys.
2.18).
Sprawdzi, czy jest moliwe ponowne umieszczenie przyrzdu Ford 21-162 w rowkach obu waw
rozrzdu (patrz rys. 2.19) bez uywania siy i unieruchomienie waw rozrzdu.
Jeeli niemoliwe jest wsunicie przyrzdu, naley unieruchomi wa (lub way) rozrzdu za
pomocprzyrzdu Ford 15-030A (rys. 2.22) i poluzowa centraln rub mocowania koa zbatego do wau
rozrzdu. Obrci wa rozrzdu do pooenia, w ktrym bdzie moliwe wsunicie przyrzdu Ford 21-162 w
rowek wau. Dokrci centraln rub mocowania koa zbatego wau rozrzdu.
Obrci wa korbowy o dwa obroty i ponownie sprawdzi ustawienie waw rozrzdu.
W pooeniu ustawczym waw rozrzdu dokrci rub napinacza paska zbatego.
Zamontowa pokryw gowicy z now uszczelk.
Zamontowa trzyczciow przedni oson paska zbatego.
Podczy przewody wysokiego napicia od wiec zaponowych.
Zaoy lewy uchwyt do podnoszenia silnika oraz zamocowa wspornik pancerza linki pedau
przyspieszenia (2 ruby Torx).
Podczy do pokrywy gowicy elastyczny przewd przewietrzania skrzyni korbowej.
Zamontowa koo pasowe pompy cieczy chodzcej.
Zaoy pasek wieloklinowy napdu osprztu, zwolni napinacz i umoliwi samoczynne narenie
tego paska (patrz opis w p. 12.2.2).
Zamontowa oson przeciwbotn we wnce botnika prawego koa przedniego.
Podczy link pedau przyspieszenia.
Zamontowa zbiornik oleju wspomagania ukadu kierowniczego, podczy przewody do pompy oraz
napeni i odpowietrzy hydrauliczny obwd wspomagania (patrz opis w p. 8.2.6).
Podczy zcze przewodw elektrycznych do wcznika cinieniowego wspomagania ukadu
kierowniczego.
Zamontowa zbiornik wyrwnawczy ukadu chodzenia i podczy do niego przewody elastyczne.
Zamontowa przewd dolotowy powietrza i przepywomierz oraz podczy wtyk zcza
elektrycznego do przepywomierza powietrza.
Zakrci korki spustu cieczy chodzcej w zbiorniku chodnicy i w kadubie silnika oraz napeni
ukad chodzenia. Zaoy korek na zbiornik wyrwnawczy ukadu chodzenia.
Opuci samochd.
Uruchomi silnik i sprawdzi szczelno poszczeglnych ukadw.
GOWICA
130
http://vnx.su
Wymontowanie gowicy
Wymontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz poprzedni opis).
Odczy przedni przewd wylotowy spalin od kolektora wylotowego oraz odczy przewd
zasysania dodatkowego powietrza.
Wymontowa koa zbate waw rozrzdu za pomoc specjalnego przyrzdu Ford 15-030A (patrz
rys. 2.22) oraz klucza Torx. Oznaczy koa zbate, aby nie zamieni ich podczas montau.
Odkrci ruby pokryw oysk waw rozrzdu, poluzowujcje najpierw po pobrotu w kolejnoci
przedstawionej na rysunku 2.24.
Wyj way rozrzdu.
Wyj popychacze hydrauliczne zaworw i oznaczy je tak, aby podczas montau trafiy do tych
samych prowadnic.
Odczy od kolektora dolotowego przewd przewietrzania skrzyni korbowej.
Odkrci ruby mocowania gowicy kluczem Torx w kolejnoci odwrotnej ni przedstawiona na
rysunku 2.27.
Zdj gowic z kaduba.

1 uszczelka gowicy, 2tulejka rodkujca, 3gowica, 4 pokrywa oyska wau rozrzdu, 5ruba mocowania gowicy, 6
czujnik fazy rozrzdu, 7 uszczelka pokrywy gowicy, 8 pokrywa gowicy
Rys. 2.24. Kolejno odkrcania rub pokryw oysk waw rozrzdu
Czyszczenie gowicy
Uwaga. Uszczelnianych powierzchni czci ze stopu lekkiego nie wolno czyci skrobakami ani
materiaami ciernymi, gdy grozi to porysowaniem tych powierzchni.
131
http://vnx.su
Oczyci powierzchnie z resztek starej uszczelki nanoszc preparat Magnus Magstrip" lub
Decaploc 88", odczekujc okoo 10 minut i usuwajc pozostaoci drewnianopatk konieczne zaoenie
ochronnych okularw i rkawiczek. Uwaga. Naley chroni powierzchnie pokryte lakierem przed podanymi
produktami.
Odessa strzykawk olej, ktry moe znajdowa si w otworach rub gowicy w kadubie silnika
(pozostawienie w tych otworach cieczy oleju, wody itp. grozi rozsadzeniem kaduba przy wkrcaniu
rub przyp. tum.).
Zamontowanie gowicy
Sprawdzi, czy w kadubie silnika znajduj si dwie tulejki rodkujce.
Pooy na kadub silnika now uszczelk gowicy w stanie suchym stron z napisem TOP/OBEN"
skierowan do gry (do gowicy). Uwaga. Grubo uszczelki gowicy jest oznaczana odpowiedniliczb
naci na krawdzi uszczelki na wysokoci otworu cylindra nr 1 (od strony napdu rozrzdu). Naley zaoy
uszczelk o tej samej liczbie naci co zdjta uszczelka.
Obraca wa korbowy do pooenia ustawienia toka w 1. cylindrze 20 mm przed GMP (aby unikn
uderzenia toka o zawr).
Ustawi gowic na kadubie silnika.
Wkrci ruby gowicy (w stanie suchym). Uwaga. ruby mocowania gowicy po trzykrotnym jej
wymontowaniu powinny by wymienione.
Dokrci ruby mocowania gowicy w kolejnoci przedstawionej na rysunku 2.27 w trzech etapach
wartoci momentw dokrcania rub gowicy podano w rozdz. 2.1.
Wkrci wiece zaponowe bez ich dokrcania (dla zabezpieczenia wntrza cylindrw przed
zanieczyszczeniem).
Podczy do kolektora dolotowego przewd przewietrzania skrzyni korbowej silnika.
Rys. 2.25. Oznaczenie identyfikacyjne gruboci (1) uszczelki gowicy i oznaczenie jej grnej powierzchni (2)
Rys. 2.26. Powierzchnie pokryw oysk waw rozrzdu powlekane past uszczelniajc
132
http://vnx.su
Rys. 2.28. Kolejno dokrcania rub pokryw oysk waw rozrzdu i oznaczenia pokryw
Rys. 2.29. Zamontowanie piercienia uszczelniajcego wa rozrzdu
Umieci w prowadnicach gowicy popychacze hydrauliczne, zwracajc uwag na zachowanie

odpowiednich miejsc ich zamontowania (powinny trafi do prowadnic, w ktrych pracoway przed
wymontowaniem).
Podczy przewd zasysania dodatkowego powietrza.
Zamontowa piercienie uszczelniajce na way rozrzdu (rys. 2.29) i umieci way w oyskach
tak, aby rowki na ich tylnych czopach byy skierowane do gry i byy rwnolege do grnej powierzchni
gowicy.
Uwaga. Wa rozrzdu zaworw dolotowych ma przy tylnym czopie wystp wsppracujcy z
czujnikiem fazy rozrzdu.
Powierzchnie styku pokryw skrajnych oysk obu waw rozrzdu, wedug kolejnoci dokrcania
oznaczone numerami 1 i 5 na rysunku 2.28, pokry past uszczelniajc (patrz rys. 2.26).
Zaoy pokrywy oysk waw rozrzdu. Pokrywy oznaczone z boku numerami 0" do 4" nale do
oysk wau zaworw dolotowych (patrz rys. 2.28), za pokrywy oznaczone numerami 5" do 9" nale do
oysk wau zaworw wylotowych. Kolejno numeracji oysk wzrasta od strony paska zbatego w kierunku
tyu gowicy.
Dokrci ruby pokryw oysk waw rozrzdu w kolejnoci pokazanej na rysunku 2.28 w dwch
etapach momenty dokrcania podano w rozdziale 2.2.
Uwaga. ruby kadej z pokryw naley dokrca na zmian tak, aby pokrywa osiadaa symetrycznie.
Zaoy w tylne rowki waw rozrzdu specjalny przyrzd Ford 21-162 do unieruchomienia tych
waw (patrz rys. 2.19 i 2.21).
Za pomoc specjalnej tulei (przyrzd Ford 21-009B) zaoy piercienie uszczelniajce na way
rozrzdu (rys. 2.29).
Umieci w odpowiednim pooeniu koa zbate na waach rozrzdu, lecz nie dokrca rub
mocowania tych k.
Ustawi wa korbowy w pooeniu ustawczym (patrz rys. 2.18).
133
http://vnx.su
Zaoy pasek zbaty w sposb opisany wczeniej w punkcie niniejszego podrozdziau dotyczcym
zamontowania paska zbatego.
Po uruchomieniu napinacza paska zbatego za pomoc przyrzdu Ford 15-030A przytrzyma koa
zbate waw rozrzdu i dokrci ruby ich mocowania (patrz rys. 2.22).
Wyj przyrzd Ford 21-162 do unieruchomienia waw rozrzdu, obrci wa korbowy o dwa pene
obroty i sprawdzi, czy way rozrzdu znajduj si w pooeniu ustawczym (wsuwajc w tylne rowki waw
rozrzdu przyrzd Ford 21-162). W razie stwierdzenia niemonoci wsunicia tego przyrzdu w rowki waw
bez uywania siy naley powtrzy operacj zakadania paska zbatego.
Rys. 2.30. Zdejmowanie uszczelniacza trzonka zaworu
Dokrci rub mocowania napinacza paska zbatego w celu zablokowania napinacza.

Wykona pozostae czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas wymontowania gowicy.
Naprawa gowicy
Uwaga. Jedyn operacj naprawcz gowicy jest wymiana uszczelniaczy trzonkw zaworw.
Producent nie przewiduje moliwoci wymiany gniazd i prowadnic zaworw.
Wymiana uszczelniaczy trzonkw zaworw
cisn spryny poszczeglnych zaworw specjalnym przyrzdem i wyj pstoki zamkw
zaworw. Zdj grne miski oporowe spryn i spryny zaworw oraz wyj zawory z gowicy. Oznaczy je
tak, aby przy ponownym montau trafiy do waciwych prowadnic.
Nasun ruchem obrotowym przyrzd Ford 21 - 160 na uszczelniacze trzonkw poszczeglnych
zaworw i wycign je.
Zamontowa nowe uszczelniacze trzonkw zaworw. Zaoy zawory o trzonkach powleczonych
uprzednio olejem silnikowym, spryny zaworw i grne miski oporowe spryn. cisn spryn kadego
zaworu specjalnym przyrzdem i zaoy pstoki zamka zaworu. Zamocowanie zamka zaworu spowoduje
wcinicie uszczelniacza trzonka zaworu na waciwe miejsce, gdy krawd uszczelniacza stanowi doln
misk oporow spryny zaworu.

WYMONTOWANIE
Podnie samochd na podnoniku warsztatowym lub ustawi na podstawkach na takiej wysokoci,
aby moliwe byo wyjcie zespou napdowego od spodu samochodu.
134
http://vnx.su

A wsporniki skrzynki przekadniowej, B wsporniki silnika, Cwspornik reakcyjny
1 element metalowo-gumowy, 2 pytka wspornikowa, 3jarzmo

Odkrci dwie nakrtki mocujce przewd dolotowy powietrza do ekranu cieplnego nad kolektorem
wylotowym.
Odczy zcze przewodw elektrycznych od przepywomierza powietrza i wymontowa obudow
filtra powietrza zamocowan trzema nakrtkami.
Odczy od pokrywy gowicy przewd elastyczny przewietrzania skrzyni korbowej silnika.
Otworzy korek zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia.
Otworzy korek spustu cieczy chodzcej w dolnej czci lewego zbiornika chodnicy i zebra
wypywajc ciecz chodzc do podstawionego naczynia.
Odczy cztery przewody elastyczne od obudowy termostatu.
Odczy od tylnej czci kolektora dolotowego przewody podcinienia.
Rozczy poczenia szybkozczne przewodw paliwa (doprowadzenia paliwa do kolektora
wtryskiwaczy i powrotu paliwa).
Odczy zcze elektryczne od wcznika cinieniowego wspomagania ukadu kierowniczego.
Odczy przewody masy od lewego uchwytu do podnoszenia silnika.
Odczy przewody elektryczne od cewki zaponowej oraz od filtra przeciwzakceniowego (z tyu za
cewk zaponow).
Odczy przewd masy od obudowy sprzga oraz wtyk zcza przewodw od wcznika wiate
cofania.
Rozczy zcze elektryczne gwnej wizki przewodw oraz zcze elektryczne czujnika pooenia
i prdkoci obrotowej wau korbowego, ktre znajduj si po lewej stronie kolektora dolotowego.
Rozczy zcze czujnika prdkoci pojazdu umieszczone w pobliu linki napdu prdkociomierza
przy skrzynce przekadniowej.
Odczy link napdu prdkociomierza od skrzynki przekadniowej.
Odkrci od kaduba silnika obejm wizki przewodw rozrusznika (pod obudow termostatu).
Odczy link sprzga od dwigni wyczania.
135
http://vnx.su
Odczy przewd podcinienia sterujcy zasysaniem dodatkowego powietrza do kolektora

wylotowego.
Odczy grny przewd elastyczny ukadu chodzenia.
Odczy od pompy wspomagania ukadu kierowniczego przewody hydrauliczne doprowadzenia i
odprowadzenia oleju oraz zalepi odsonite otwory.
Wykrci dwie ruby mocujce z lewego tylnego wspornika zawieszenia silnika.
Podnie samochd.
Odczy przewody elektryczne od rozrusznika i od alternatora.
Rozczy zcza sondy lambda i czujnika cinienia oleju.
Odczy przedni rur wylotow od kolektora wylotowego i od tumika za katalizatorem.
Wymontowa poduszk metalowo-gumow i wyj odczon przedni rur wylotow.
Odczy dolny przewd elastyczny od chodnicy.
Wyj wewntrzn oson przeciwbotn z wnki prawego botnika przedniego.
Rozczy przy skrzynce przekadniowej drek zmiany biegw oraz drek reakcyjny.
Odkrci ruby i rozczy sworznie kulowe czce wahacze ze zwrotnicami k.
Z lewej strony samochodu odczy od kolumny zawieszenia drek kierowniczy oraz cznik drka
stabilizatora.
Za pomoc odpowiedniej dwigni wycign ze skrzynki przekadniowej praw po i podwiesi j
do nadwozia za pomoc mikkiego drutu.
Z prawej strony wprowadzi w mechanizm rnicowy specjalny przyrzd Ford 16-057 (patrz rys. 6.2)
i wypchn lew po oraz podwiesi j do nadwozia za pomoc mikkiego drutu. Zalepi otwory powstae
w obudowie skrzynki przekadniowej po wyjciu posi.
Podwiesi silnik do wcignika warsztatowego za uchwyty do podnoszenia.
Wymontowa cznik prawej podpory zawieszenia silnika u dou (drek reakcyjny).
Wymontowa prawy wspornik zawieszenia silnika u gry.
Wymontowa filtr oleju.
Odkrci dwie ruby mocowania do nadwozia cznika metalowo-gumowego wspornika skrzynki
przekadniowej (przenoszcego moment reakcyjny zawieszenia zespou napdowego).
Odkrci dwie nakrtki mocowania do nadwozia prawego grnego wspornika zawieszenia silnika.
Sprawdzi, czy wszystkie przewody elektryczne i przewody rurowe zostay rozczone.
Opuci wolno zesp napdowy i wyj go od spodu samochodu.
ZAMONTOWANIE
Przebieg czynnoci zamontowania zespou napdowego jest odwrotny do opisanego podczas jego
wymontowania. Naley zwrci uwag na nastpujce zalecenia:
przestrzega waciwych momentw dokrcania pocze gwintowych;
podczas wkadania zespou napdowego do samochodu filtr oleju musi by wymontowany;
filtr ten naley zamontowa zaraz po zamocowaniu elementw zawieszenia zespou napdowego, aby do
ukadu smarowania nie przedostay si zanieczyszczenia;
przed zamontowaniem posi napdowych naley zaoy nowe spryste piercienie
osadcze na koce posi;
do nakrtki sworznia kulowego prawego drka kierowniczego naley zaoy now
zawleczk;
rur wylotow naley przykrci do kolektora wylotowego nowymi nakrtkami;
po podczeniu drka zmiany biegw i drka reakcyjnego do skrzyni przekadniowej naley
wyregulowa zewntrzny mechanizm zmiany biegw (patrz opis w p. 6.2.1);
napeni ukad chodzenia;
sprawdzi poziom oleju w skrzynce przekadniowej i w silniku;
napeni i odpowietrzy obwd hydrauliczny wspomagania ukadu kierowniczego (patrz
odpowiedni opis w p. 8.2.6);
podczas jazdy prbnej sprawdzi prawidowo wczania wszystkich biegw i waciw
prac mechanizmw samochodu, a po zatrzymaniu pojazdu sprawdzi, czy nie ma wyciekw oleju i cieczy
chodzcej.
2.2.4. Naprawa silnika

ROZKADANIE SILNIKA
Wymontowa zesp napdowy z samochodu (patrz opis w p. 2.2.3).
Odczy skrzynk przekadniow od silnika. Spuci olej z silnika.
136
http://vnx.su
Wymontowa pomp wspomagania ukadu kierowniczego wraz ze wspornikiem przykrconym do

kaduba silnika trzema rubami. Rwnoczenie wymontowa pasek wieloklinowy napdu osprztu oraz
prowadnic wskanika poziomu oleju.
Wymontowa elastyczny przewd z pompy cieczy chodzcej.
Wymontowa alternator wraz ze wspornikiem przykrconym do kaduba silnika czterema rubami.
Wymontowa zesp dysz zasysania dodatkowego powietrza z kolektora wylotowego.
Wymontowa koo pasowe pompy cieczy chodzcej mocowane czterema rubami oraz koo pasowe
napdu osprztu.
Rozczy zcze czujnika temperatury cieczy chodzcej.
Wykrci trzy ruby mocowania wspornika cewki zaponowej, odczy przewody wysokiego
napicia od wiec zaponowych i wymontowa cay zesp.
Wymontowa gowic silnika (patrz Wymontowanie gowicy" w p. 2.2.2).
Wymontowa z czopa wau korbowego koo zbate napdu rozrzdu oraz tarcz oporow.
Wymontowa odstojnik par oleju (trzy ruby mocowania) oraz sztywny przewd doprowadzenia par
oleju (jedna ruba mocowania).
Wymontowa pomp cieczy chodzcej (cztery ruby mocowania).
t Wymontowa misk olejow (dziesi rub mocowania) wraz z uszczelk.
Wymontowa zesp oprawy, a nastpnie tarcz sprzga.
Wymontowa koo zamachowe.
Wymontowa tyln pokryw kaduba wraz z piercieniem uszczelniajcym wa korbowy.
Wymontowa czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego.
Wymontowa pomp oleju (sze rub mocowania) wraz ze ssakiem (jedna ruba mocowania).
Wymontowa blaszany odrzutnik oleju umieszczony pod waem korbowym (cztery ruby
mocowania).
Odkrci ruby korbowodw, zdj pokrywy korbowodw i wyj z cylindrw zespoy tokw z
korbowodami. Oznaczy korbowody, ich pokrywy i panewki tak, aby przy skadaniu silnika zachowa
poprzedni kompletacj czci.
Wymontowa pokrywy oysk gwnych.
Wyj wa korbowy. Wyj panewki z gniazd kaduba silnika i oznaczy ich pooenie.
Wymontowa u podstawy cylindrw dysze natrysku oleju (silnik 1,8dm3 96 kW) lub zalepki kanaw
oleju.
SKADANIE SILNIKA
Starannie oczyci w kadubie powierzchnie przylegania uszczelek.
Oczyci wszystkie kanay oleju. W razie potrzeby wymieni ich zalepki.
Zamontowanie wau korbowego
Sprawdzanie luzu promieniowego oysk gwnych
Warunki stosowania prcikw pomiarowych Pla-stigage".
Czopy wau korbowego i panewki musz by czyste i suche (bez ladw oleju).
137
http://vnx.su
Rys. 2.32. Zespl kaduba

1 kadub, 2tylna pokrywa kaduba, 3pokrywa oyska gwnego, 4czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, 5
korek spustu cieczy chodzcej, 6 czujnik cinienia oleju

1 wa korbowy, 2 pokrywa oyska gwnego, 3panewka gwna, 4 panewka gwna z ppiercieniami oporowymi wau
korbowego, 5 pokrywa korbowodu, 6panewka korbowa, 7 korbowd, 8sworze toka, 9tok, 10piercie dolny
(zgarniajcy), 11 piercie rodkowy (drugi uszczelniajcy), 12 piercie grny (pierwszy uszczelniajcy), 13 koo zamachowe
Podczas sprawdzania wa korbowy nie moe si obrci w oyskach.

Pokrywy oysk gwnych musz da si zaoy bez uderzania.
Punkt pomiarowy powinien by bliski pooenia wau korbowego w GMP toka.
Sprawdzenie naley wykona oddzielnie dla kadego oyska.
Sposb pomiaru
Umieci panewki w gniazdach kaduba silnika i uoy na nich wa korbowy.
Umieci prcik pomiarowy Plastigage" wzdu czopa gwnego wau.
Zaoy w prawidowym pooeniu pokryw sprawdzanego oyska wraz z jej panewk; zaoy i
dokrci waciwym momentem ruby pokrywy oyska.
138
http://vnx.su
Zdj pokryw i jej panewk.

Na podstawie szerokoci spaszczonego prcika Plastigage" odczyta na skali opakowania
prcikw luz promieniowy w oysku gwnym.
Zmierzy w opisany sposb luz w pozostaych oyskach gwnych.
W razie potrzeby wymieni panewki oysk gwnych, aby zapewni waciwy luz promieniowy.
Wyj wa korbowy.
Sprawdzenie luzu osiowego
Uwaga. Nie montowa dysz natrysku oleju albo zalepek kanaw oleju u podstawy cylindrw.
Powlec obficie olejem silnikowym panewki oysk gwnych.
Uoy panewki gwne w kadubie, wa korbowy, panewki gwne pokryw i zaoy pokrywy oysk
gwnych oraz dokrci ich ruby waciwym momentem (patrz rozdz. 2.1).
Uwaga. ruby pokryw oysk gwnych nr 2 i 4 mocuj take blaszany odrzutnik oleju.
Rys. 2.34. Pomiar luzu osiowego wau korbowego
Zamocowa czujnik zegarowy w uchwycie magnetycznym i oprze jego kocwk pomiarow o

czoow powierzchni wau korbowego.
Za pomoc odpowiedniej dwigni przesuwa wa korbowy wzdu jego osi midzy skrajnymi
pooeniami (rys. 2.34). Odczyta na wskaniku czujnika zegarowego luz osiowy wau. W razie uzyskania
zbyt duej wartoci luzu osiowego wymieni panewk rodkowego oyska gwnego w kadubie silnika
(zawiera konierze oporowe).
Czynnoci skadania silnika
Rys. 2.35. Monta zespou toka z korbowodem do cylindra

Cylinder nr 1 znajduje si od strony napdu rozrzdu
Zamontowa wa korbowy do kaduba silnika.

Wytrze do sucha gniazda panewek w korbowodach oraz zewntrzne powierzchnie panewek i
zaoy panewki do korbowodw.
Powlec olejem silnikowym powierzchnie tokw i gadzie cylindrw.
139
http://vnx.su
Rozmieci zamki piercieni tokw rwnomiernie na obwodzie tokw co 120.

Wprowadzi do cylindrw zespoy tokw z korbowodami i panewkami korbowodw, przestrzegajc
zgodnoci oznacze numeru cylindra i korbowodu oraz pooenia zespou wzgldem kaduba silnika. Numer
cylindra jest wybity na bie i pokrywie korbowodu (rys. 2.35), a strzaka na denku toka powinna by
skierowana w stron napdu rozrzdu (rys. 2.36).
Oczyci i wytrze do sucha panewki oraz umieci je w pokrywach korbowodw.
W identyczny sposb, jak opisany poprzednio dla oysk gwnych, zmierzy luz promieniowy w
oyskach korbowych. W razie potrzeby wymieni panewki korbowe na zapewniajce waciwy luz.
Przestrzega prawidowej kompletacji oraz kierunku montau pokryw i korbowodw.
Pokry obficie panewki korbowe olejem, zaoy pokrywy do odpowiednich korbowodw. Numery
identyfikacyjne pokryw i korbowodw musz by w danym komplecie identyczne i skierowane w tym samym
kierunku.
Rys. 2.36. Sposb zamontowania toka do cylindra

Strzaka na denku toka powinna by skierowana w stron napdu rozrzdu
Dokrci ruby korbowodw waciwym momentem (patrz rozdz. 2.1).

Upewni si, e wystpuje wyczuwalny luz osiowy korbowodu na czopie korbowym wau.
Zaoy blaszany odrzutnik oleju i dokrci ruby jego mocowania. Nie zakada nakrtki mocujcej
jednoczenie ssak pompy oleju.
Wycign z obudowy pompy oleju przedni piercie uszczelniajcy wa korbowy.
Zaoy nowy piercie uszczelniajcy midzy obudow pompy oleju i kadubem silnika.
Spaszczenia w wewntrznym kole zbatym musz si znale w jednej linii ze spaszczeniami czopa wau
korbowego.
Ustawi obudow pompy oleju wraz z now uszczelk do kaduba silnika tak, aby jej paszczyzna
styku z uszczelk miski olejowej bya cofnita z kadej strony o 0,3 do 0,8 mm wzgldem krawdzi kaduba.
W takim pooeniu dokrci ruby mocowania pompy oleju.
Zaoy i dokrci nakrtk mocowania ssaka pompy oleju.
Za pomoc specjalnego trzpienia Ford 21-093A zamontowa nowy piercie uszczelniajcy w
obudowie pompy oleju.
Zamontowa pomp cieczy chodzcej wraz z now uszczelk.
Wyj tylny piercie uszczelniajcy wa korbowy z tylnej pokrywy kaduba.
Zaoy now uszczelk midzy kadub silnika i tyln pokryw kaduba oraz przystawi tyln
pokryw do kaduba tak, aby powierzchnia styku pokrywy z uszczelk miski olejowej bya cofnita z kadej
strony o 0,3 do 0,8 mm wzgldem krawdzi kaduba (rys. 2.37). W takim pooeniu dokrci ruby
mocowania tylnej pokrywy kaduba.
ZapomocspecjalnejtuleiFord21-141 i dwch rub mocowania koa zamachowego wcisn do
gniazda tylnej pokrywy kaduba nowy tylny piercie uszczelniajcy wa korbowy.
Rys. 2.37. Zamontowanie tylnej pokrywy kaduba

A cofnicie paszczyzny styku pokrywy z uszczelk miski olejowej wzgldem krawdzi kaduba powinno wynosi 0,3 do 0,8 mm i by
jednakowe z prawej i lewej strony Strzakami wskazano ruby mocowania tylnej pokrywy do kaduba
140
http://vnx.su
Rys. 2.38. Wzajemne ustawienie powierzchni styku kaduba silnika oraz miski olejowej podczas montau miski olejowej
Rys. 2.39. Sposb zamontowania koa zbatego napdu rozrzdu na wale korbowym
1 tarcza oporowa, 2 wpust czenkowy, 3koo zbate napdu rozrzdu
Napis Front" na kole zbatym powinien by skierowany na zewntrz silnika (do przodu silnika)
Zamontowa czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego.

Umieci na kadubie now uszczelk miski olejowej.
Naoy past uszczelniajcw miejscach styku kaduba z obudow pompy oleju oraz z tyln
pokryw.
Ustawi misk olejow na kadubie. Przykrci rk (luno) ruby mocowania miski olejowej.
Nastpnie za pomoc liniau wyrwna powierzchnie miski olejowej i kaduba stykajce si ze skrzynk
przekadniow (rys. 2.38). W takim pooeniu dokrci ruby mocowania miski olejowej waciwym
momentem (patrz rozdz. 2.1). Uwaga. Jeeli uzyskanie rwnego ustawienia paszczyzn styku miski olejowej i
kaduba ze skrzynk przekadniow nie jest moliwe, naley dobra podkadk odlegociow o
odpowiedniej gruboci (patrz opis miski olejowej w rozdz. 2.1).
Zamontowa koo zamachowe i dokrci ruby jego mocowania waciwym momentem (patrz rozdz.
2.1).
Zaoy i wyrodkowa tarcz sprzga, zamontowa zesp oprawy sprzga i dokrci ruby jego
mocowania waciwym momentem (patrz rozdz. 4.1).
Zamontowa odstojnik par oleju; nie zapomnie o podczeniu przewodu powrotnego.
Zaoy na wa korbowy tarcz oporow i koo zbate napdu rozrzdu. Strona koa zbatego z
napisem FRONT powinna by skierowana na zewntrz (rys. 2.39).
Zamontowa gowic silnika (patrz Zamontowanie gowicy" w p. 2.2.2).

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POMPY OLEJU
Wymontowanie
Ustawi samochd na podnoniku warsztatowym z koami zwisajcymi swobodnie.
Zdj prawe przednie koo oraz oson przeciwbotn z wnki prawego botnika przedniego.
Spuci olej z silnika.
Zdj pasek wieloklinowy napdu osprztu.
141
http://vnx.su
Wymontowa pasek zbaty (patrz opis w p. 2.2.2).

Wykrci filtr oleju.
Zdj z wau korbowego koo zbate napdu rozrzdu i jego tarcz oporow.
Wykrci ruby czce pomp oleju z jej ssakiem.
Wykrci pi rub mocowania pompy oleju do kaduba silnika oraz nakrtk mocowania ssaka.
Wyj obudow pompy oleju i ssak pompy.
Wykrci siedem rub Torx mocowania pokrywy pompy oleju i zdj pokryw pompy oleju.

1 miska olejowa, 2 korek spustu oleju, 3odrzutnik oleju, 4 prowadnica wskanika poziomu oleju, 5 wskanik poziomu oleju,
6 ssak pompy, 7pompa oleju, 8filtr oleju, 9 skraplacz par oleju, 10zawr przewietrzania skrzyni korbowej, 11 przewd
przewietrzania skrzyni korbowej
Rys. 2.41. Zamontowanie obudowy pompy oleju do kaduba silnika

A cofnicie paszczyzny styku z uszczelk miski olejowej obudowy pompy oleju wzgldem krawdzi kaduba powinno wynosi 0,3 do
0,8 mm i by jednakowe z prawej i lewej strony. Strzakami wskazano ruby mocowania obudowy pompy oleju do kaduba
Wyj z obudowy przedni piercie uszczelniajcy wa korbowy.
142
http://vnx.su
Zamontowanie
Oczyci stara nie czci. Do czci ze stopw lekkich nie wolno stosowa skrobakw i materiaw
ciernych; naley uywa odpowiednich rodkw chemicznych.
Przejrze dokadnie wszystkie czci pompy. Zmierzy wartoci luzw podane w rozdziale 2.1.
Jeeli czci s nadmiernie zuyte, naley wymieni ca pomp.
Zaoy pokryw pompy i przykrci ruby Torx jej mocowania.
Przystawi obudow pompy oleju do kaduba silnika wraz z now uszczelk, starannie sprawdzajc,
czy spaszczenia czopa wau korbowego i wewntrznego koa zbatego pompy znalazy si w jednej linii.
Ustawi obudow pompy wzgldem kaduba tak, aby boczne paszczyzny obudowy pompy,
stykajce si z uszczelk miski olejowej, byy cofnite z kadej strony o 0,3 do 0,8 mm w stosunku do
krawdzi kaduba (rys. 2.41). W takim pooeniu dokrci ruby mocowania obudowy pompy oleju.
Zamontowa ssak pompy wraz z now uszczelk.
Naoy past uszczelniajc w miejscach styku kaduba z obudow pompy oleju oraz z tyln
pokryw.
Zaoy now uszczelk miski olejowej i ustawi misk olejow na kadubie. Dokrca na przemian
ruby mocujce j do kaduba silnika i do obudowy sprzga waciwym momentem (patrz rozdz. 2.1).
Za pomoc specjalnego trzpienia Ford 21-093A wcisn nowy piercie uszczelniajcy wau
korbowego do obudowy pompy oleju.
Zaoy na przedni czop wau korbowego tarcz oporow oraz koo zbate napdu rozrzdu. Strona
koa zbatego z napisem FRONT powinna by skierowana na zewntrz (patrz rys. 2.39).
Zamontowa pasek zbaty (patrz opis w p. 2.2.2).
Przykrci filtr oleju.
Zaoy pasek wieloklinowy napdu osprztu.
Zamontowa oson przeciwbotnwe wntrzu prawego botnika przedniego i przykrci prawe
przednie koo.
Napeni silnik olejem.
Uruchomi silnik i sprawdzi szczelno ukadu smarowania silnika.

Wymontowanie
Odczy od akumulatora przewd masy. Wymontowa zbiornik oleju wspomagania kadu
kierowniczego.
Zdj pasek wieloklinowy napdu osprztu. Oprni ukad chodzenia (patrz dalszy opis).
Wymontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz opis w p. 2.2.2).
Odczy przewd elastyczny od pompy cieczy chodzcej.
Odkrci cztery ruby mocowania pompy cieczy chodzcej do kaduba silnika i wyj pomp cieczy
chodzcej.
Zamontowanie
Oczyci z resztek uszczelki powierzchnie przylegania w kadubie silnika i obudowie pompy cieczy
chodzcej. Do czyszczenia nie wolno stosowa skrobakw i materiaw ciernych; naley uywa
odpowiednich rodkw chemicznych (np. Magnus Magstrip" lub Decaploc 88") i po odczekaniu okoo 10
minut usun pozostaoci drewnian opatk (konieczne zaoenie ochronnych okularw i rkawiczek).
Now uszczelk pokry specjaln past uszczelniajc i zaoy na kadub silnika.
Zaoy pomp cieczy chodzcej i dokrci momentem 16 do 20 N-m ruby mocowania obudowy
pompy do kaduba silnika.
Zamontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz opis w p. 2.2.2).
Podczy do pompy elastyczny przewd ukadu chodzenia.
Zaoy pasek wieloklinowy napdu osprztu.
Zamontowa zbiornik oleju wspomagania ukadu kierowniczego.
Napeni i odpowietrzy ukad chodzenia (patrz dalszy opis).
Sprawdzi szczelno wszystkich pocze ukadu chodzenia.
143
http://vnx.su

1 chodnica, 2wentylatory elektryczne, 3 obudowy wentylatorw, 4rezystor, 5zbiornik wyrwnawczy cieczy chodzcej, 6
dolny przewd elastyczny, 7 grny przewd elastyczny, 8przewody elastyczne do nagrzewnicy, 9 obudowa termostatu, 10
termostat, 11 wycznik termiczny wentylatorw, 12czujnik temperatury cieczy chodzcej, 13 pompa cieczy chodzcej, 14koo
pasowe pompy cieczy chodzcej
OPRNIANIE, NAPENIANIE l ODPOWIETRZANIE UKADU CHODZENIA

Oprnianie
Otworzy ostronie korek zbiornika wyrwnawczego w celu obnienia cinienia w ukadzie
chodzenia.
Wykrci dwa korki spustu cieczy chodzcej, usytuowane w dolnej czci chodnicy (rys. 2.43A)
oraz w kadubie silnika obok koa zamachowego (rys. 2.43B) i zebra wypywajcciecz chodzc do
podstawionego uprzednio pod przedni cz samochodu naczynia o odpowiedniej pojemnoci.
Po spyniciu caej cieczy chodzcej zakrci korki spustowe.
Napenianie i odpowietrzanie
Napeni przez wlew w zbiorniku wyrwnawczym ukad chodzenia odpowiedni ciecz do poziomu
MAX" zaznaczonego na tym zbiorniku.
144
http://vnx.su
Rys. 2.43. Usytuowanie korkw spustu cieczy chodzcej

Aw chodnicy, Bw kadubie silnika
Rys. 2.44. Zamontowanie termostatu
Rys. 2.45. Zesp obudowy termostatu

1 czujnik temperatury cieczy chodzcej systemu wtryskowo-zaponowego, 2 obudowa termostatu, 3 uszczelka, 4czujnik
temperatury cieczy chodzcej wsppracujcy ze wskanikiem temperatury w zestawie wskanikw
145
http://vnx.su
1 uszczelka kolektora wylotowego, 2 kolektor wylotowy, 3sonda lambda, 4przednia rura wylotowa z katalizatorem spalin, 5
rodkowa rura wylotowa z tumikiem rodkowym, 6tylna rura wylotowa z tumikiem tylnym
Zamkn korek wlewu zbiornika wyrwnawczego, uruchomi silnik i nagrza silnik do temperatury
normalnej pracy. Odpowietrzanie ukadu chodzenia odbywa si samoczynnie.
W razie potrzeby uzupeni ilo cieczy chodzcej do poziomu MAX" zaznaczonego na zbiorniku
wyrwnawczym ukadu chodzenia. Uwaga. Korek zbiornika wyrwnawczego rozgrzanego silnika naley
odkrca bardzo powoli i stopniowo obnia cinienie w ukadzie chodzenia (nage otwarcie grozi
poparzeniem przyp. tum.).
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE TERMOSTATU
Wymontowanie
Uwaga. Termostat znajduje si w obudowie zamocowanej do krca wylotowego cieczy chodzcej
z gowicy (patrz rys. 2.42).
Oprni ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis).
Odczy od pokrywy termostatu elastyczny przewd cieczy chodzcej stanowicy grny przewd
chodnicy oraz przewd poczony ze zbiornikiem wyrwnawczym.
Odkrci trzy ruby mocowania pokrywy termostatu, zdj pokryw i wyj termostat.
Zamontowanie
W celu zamontowania termostatu (rys. 2.44) naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do
podanej podczas wymontowania. Zaleca si zastosowanie nowej uszczelki (3, rys. 2.45). Po zamontowaniu
naley napeni i odpowietrzy ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis).
3 SILNIK WYSOKOPRNY 1,8dm3

DANE OGLNE
Jest to silnik o zaponie samoczynnym, z wtryskiem porednim do komory wirowej, czterosuwowy,
czterocylindrowy, rzdowy, umieszczony poprzecznie z przodu samochodu. Wa rozrzdu, zamontowany w
gowicy, jest napdzany paskiem zbatym.
Oznaczenie silnika: 1,8 OHC. Typ silnika: RTE. rednica cylindra: 82,5 mm. Skok toka: 82 mm.
Pojemno skokowa: 1753 cm3. Stopie sprania: 21,5. Cinienie sprania: 2,8 do 3,4 MPa. Moc
znamionowa:
wg ISO: 44 kW przy 4800obr/min;
wg DIN: 60 KM przy 4800obr/min.
Moment maksymalny:
wg ISO: 110N-m przy 2500obr/min;
wg DIN: 11,2kGm przy 2500obr/min.
146
http://vnx.su
GOWICA
Gowica jest odlana z eliwa. Gniazda i prowadnice zaworw oraz wirowe komory spalania s
wstawiane. oyska wau rozrzdu s wykonane bezporednio w gowicy. Uwaga. Nie dopuszcza si
planowania gowicy. Dopuszczalna odchyka paskoci paszczyzn przylegania gowicy: 0,061 mm. rednica
otworw gniazd oysk wau rozrzdu:
rednica otworw prowadnic popychaczy:
Luz popychaczy w prowadnicach: 0,015 do 0,030 mm.
rednica otworw prowadnic zaworw:
Wymiary gniazd komr wirowych (patrz rys. 3.17):
nominalne:
0A: 31,25 do 31,28 mm;
0 B: 27,53 do 27,66 mm;
wymiar C: 4,983 do 5,034 mm;
naprawcze:
0A: 31,55 do 31,58 mm;
0B: 27,83 do 27,96 mm;
wymiar C: 5,233 do 5,284 mm.
Uszczelka gowicy
Uszczelki gowicy wystpujw trzech grubociach dostosowanych do wystawania tokw ponad
grn paszczyzn kaduba (dobr wedug najwikszej wartoci wystawania czterech tokw silnika).
Grubo uszczelki oznacza si rn liczb zbkw (dla uszczelek do kadubw o nominalnych rednicach
cylindrw) lub otworami o rednicy 0,5 do 1 mm (dla uszczelek do kadubw o naprawczych rednicach
cylindrw, zwikszonych o 0,5 mm lub 1,0 mm wzgldem wymiaru nominalnego.
Grubo uszczelek gowicy i sposb ich oznaczenia
Wystawanie
tokw ponad
grn
paszczyzn
kaduba (mm)
Uszczelka do
kadubw o
nominalnej
rednicy cylindra
Uszczelka do
kadubw o
naprawczej
rednicy
cylindra
0,500 do 0,680
0,681 do 0,740
0,741 do 0,840
2 zbki
3 zbki
4 zbki
2 otwory
3 otwory
4 otwory
Sposb montau: w stanie suchym stron z napisem OBEN-TOP" skierowan do gowicy.

Komora wirowa
Wirowa komora spalania, typu Ricardo Comet Mark V, jest ustalona w gniedzie gowicy za pomoc
stalowej kulki.
Wystawanie komory wirowej poniej dolnej paszczyzny gowicy: 0,000 do 0,061 mm.
Gniazda zaworw
Gniazda zaworw s wstawione w gowic (patrz rys. 3.19)
Podstawowe wymiary gniazd zaworw (mm)
Rodzaj gniazda
zaworu
Dolotowe
Wylotowe
rednica zewntrzna
nominalna
Gboko osadzenia
38,00 do 38,03
8,3 do 8,5
33,00 do 33,03
8,8 do 9,00
rednica zewntrzna
1 . naprawcza
Gboko osadzenia
38,20 do 38,23
8,6 do 8,8
33,2 do 33,23
9,1 do 9,3
147
http://vnx.su
rednica zewntrzna
2. naprawcza
Gboko osadzenia
38,40 do 38,43
8,9 do 9,1 3
3,40 do 33,43
9,4 do 9,6
Szeroko przylgni gniazda:

zaworu dolotowego: 1,75 mm;
zaworu wylotowego: 2,50 mm.
Spryny zaworw
Zastosowano jednakowe spryny dla zaworw dolotowych i wylotowych. Wysoko swobodna: 43
mm.
Zawory
Zastosowano po dwa zawory na kady cylinder, ustawione w rzdzie i uruchamiane przez krzywki
wau rozrzdu za porednictwem popychaczy.
Podstawowe wymiary zaworw (mm)
Rodzaj zaworu
Dolotowy
Wylotowy
rednica trzonka
nominalna
1. naprawcza
2. naprawcza
rednica grzybka
Dugo
7,82 do 7,97
8,02 do 8,17
8,22 do 8,37
36,4 do 36,6
107,05 do 107, 15
7,81 do 7,96
8,01 do 8,16
8,21 do 8,36
31 ,9 do 32,10
109, 15 do 109,25
Luz roboczy zaworw (na zimno):

Popychacze
Zastosowano walcowe popychacze, tzw. szklan-kowe, poruszajsi w prowadnicach wykonanych
bezporednio w gowicy i s uruchamiane przez krzywki wau rozrzdu. W grnej czci popychaczy
znajduj si gniazda do umieszczenia pytek regulacji luzu roboczego zaworw.
rednica zewntrzna popychacza:
Pytki regulacji luzu zaworw
Luz zaworw reguluje si dziki zastosowaniu pytek regulacyjnych o odpowiedniej gruboci,
zamontowanych w grnej czci popychaczy i wsppracujcych z krzywkami wau rozrzdu. Grubo pytek
regulacyjnych: 3,00 do 4,75 mm (stopniowana co 0,05 mm). Sposb montau pytek: strona z oznaczeniem
gruboci do popychacza.
KADUB
Kadub jest odlany z eliwa. Cylindry s wykonane bezporednio w kadubie. Midzy cylindrami s
przestrzenie do przepywu cieczy chodzcej. Oznaczenie kaduba: LR 27108. rednica nominalna
cylindrw:
grupa A: 82,500 do 82,515 mm;
grupa B: 82,515 do 82,530 mm;
grupa C: 82,660 do 82,675 mm;
grupa D: 82,675 do 82,690 mm.
rednica naprawcza cylindrw:
wymiar + 0,5 mm: 83,000 do 83,015 mm;
wymiar +1,0 mm: 83,500 do 83,515 mm.
rednica gniazd oysk gwnych: 57,683 do 57,696 mm.
UKAD TOKOWO-KORBOWY
Wa korbowy
148
http://vnx.su
Wa korbowy jest odlany z eliwa, obraca si w piciu oyskach gwnych i ma osiem

przeciwciarw. rednica czopw gwnych:
1. wymiar naprawczy (-0,25 mm): 53,72 do 53,74 mm;
2. wymiar naprawczy (-0,50 mm): 53,47 do 53,49 mm.
rednica czopw korbowych:
1. wymiar naprawczy (-0,25 mm): 48,72 do 48,74 mm;
2. wymiar naprawczy (-0,50 mm): 48,47 do 48,49 mm.
Szeroko rodkowego czopa gwnego:
Luz promieniowy: 0,015 do 0,062 mm.
Luz osiowy: 0,093 do 0,306 mm.
Maksymalny moment tarcia w oyskach (wa bez zespow tokw z korbowodami): 10 N-m.
Panewki oysk gwnych
Zastosowano odksztacalne panewki cienkocienne. rednica nominalna: nie podana przez firm
Ford.
rednica naprawcza:
Korbowody
Produkuje si korbowody o czterech dugociach rozstawu osi otworw gwki i ba, w celu
umoliwienia wyrwnania stopni sprania w poszczeglnych cylindrach silnika. Grupy selekcyjne dugoci
korbowodu oznacza si na bocznych powierzchniach pokryw literami: A", B", C" i D" (5, patrz rys. 3.33).
Sposb montau: strona z liter F" skierowana do napdu rozrzdu.
rednica otworu ba korbowodu: 52,00 do 52,02 mm.
rednica otworu tulejki gwki korbowodu: 26,012 do 26,020 mm.
Dugo rozstawu osi otworw gwki i ba:
grupa A: 129,880 do 129,940 mm;
grupa B: 129,941 do 130,000 mm;
grupa C: 130,011 do 130,060 mm;
grupa D: 130,061 do 160,120 mm.
Panewki oysk korbowych
Zastosowano odksztacalne panewki cienkocienne.
rednica nominalna: nie podana przez firm Ford.
rednica naprawcza:
Toki
Zastosowano toki odlane ze stopu lekkiego z zalanym eliwnym gniazdem dla pierwszego
piercienia uszczelniajcego.
rednica toka (mierzona prostopadle do osi sworznia):
wymiar nominalny A: 82,460 do 82,475 mm;
wymiar nominalny B: 82,475 do 82,490 mm;
wymiar nominalny C: 82,620 do 82,635 mm;
wymiar nominalny D: 82,635 do 82,650 mm;
wymiar naprawczy E (+0,5 mm): 82,961 do 82,979 mm;
wymiar naprawczy F (+1,0 mm): 83,461 do 83,479 mm.
Luz montaowy toka w cylindrze:
grupy A do D: 0,022 do 0,055 mm;
grupy E i F: 0,021 do 0,054 mm.
Wystawanie denka toka (w pooeniu GMP) ponad grn paszczyzn kaduba: 0,50 do 0,84 mm.
Sworznie tokw
149
http://vnx.su
Zastosowano tzw. sworznie pywajce, pasowane obrotowo zarwno w piastach tokw, jak i w
tulejkach gwek korbowodw. Przesuw wzduny sworznia jest ograniczony przez spryste piercienie
osadcze w rowkach piast toka. Sposb montau piercieni osadczych: rozcicie skierowane do gry.
rednica zewntrzna sworznia: 25,996 do 26,000 mm.
Piercienie tokw
Kady tok ma trzy piercienie: grny (1. uszczelniajcy), rodkowy (2. uszczelniajcy) i dolny
(zgarniajcy).
Luz zamka (szeroko przecicia) po woeniu do cylindra:
piercie grny: 0,35 do 0,50 mm;
piercie rodkowy: 0,35 do 0,50 mm;
piercie dolny: 0,25 do 0,45 mm.
Luz w rowku toka:
piercie rodkowy: 0,050 do 0,082 mm;
piercie dolny: 0,030 do 0,065 mm.
Koo zamachowe
Koo zamachowe ma zamontowany wieniec zbaty wsppracujcy z rozrusznikiem. Bicie: 0,13 mm.
Liczba zbw wieca zbatego: 135.
UKAD ROZRZDU
Wa rozrzdu jest zamontowany w gowicy i napdzany paskiem zbatym od wau korbowego.
Fazy rozrzdu
Fazy rozrzdu podano dla roboczego luzu zaworw.
Otwarcie zaworu dolotowego: 6 przed GMP. Zamknicie zaworu dolotowego: 32 po DMP.
Otwarcie zaworu wylotowego: 57 przed DMP. Zamknicie zaworu wylotowego: 7 po GMP.
Wa rozrzdu
Wa rozrzdu obraca si w piciu oyskach wykonanych w gowicy. Wznios zaworw:
dolotowego: 10 mm;
wylotowego: 9 mm.
rednica czopw oysk: 27,96 do 28,98 mm.
Pasek zbaty napdu rozrzdu
Pasek zbaty napdu rozrzdu oprcz wau rozrzdu napdza take waek poredni. Marka i typ:
Motorcraft 89 FF GK 288-AB. Nacig: regulowany samoczynnie przez napinacz rolkowy.
UKAD SMAROWANIA
Smarowanie odbywa si pod cinieniem. Pompa oleju jest napdzana od waka poredniego.
Pompa oleju
Zastosowano zbat pomp oleju o zazbieniu wewntrznym.
Cinienie oleju (o temperaturze 100C):
przy 750obr/min: 0,075 MPa;
przy 2000obr/min: nie mniej ni 0,15 MPa.
Cinienie otwarcia zaworu przelewowego: 0,20 do 0,40 MPa.
Filtr oleju
Zastosowano wymienny filtr oleju z zaworem obejciowym (by-pass).
Marka i typ: Motorcraft Super EFL 344.
Olej silnikowy
Ilo:
=
przy pierwszym napenieniu: 5,1 dm3;

do wymiany: 4,1 dm3 (bez filtru) lub 4,5 dm3 (z filtrem).
150
http://vnx.su
Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkoci SAE 1 W 30,15W 40 lub 20W 50, o klasie jakoci
wg API SG/CD.
Czsto wymiany: co 10 000 km lub co roku (z rwnoczesn wymian filtru).
UKAD CHODZENIA
Silnik jest chodzony ciecz wielosezonowkr-cw obiegu wymuszonym. Ukad chodzenia jest
zamknity, pod cinieniem i zawiera: chodnic, zbiornik wyrwnawczy, pomp cieczy chodzcej oraz
wentylator elektryczny sterowany termowy-cznikiem.
Chodnica
Chodnica ma rdze o rurkach poziomych ze stopu aluminium oraz zbiorniki z tworzywa sztucznego.
Zbiornik wyrwnawczy
Wykonany z przezroczystego tworzywa sztucznego zbiornik wyrwnawczy ma korek wyposaony w
zawr nadcinienia. Nadcinienie otwarcia zaworu: 120+20kPa.
Odrodkowa pompa cieczy chodzcej jest napdzana paskiem zbatym napdu rozrzdu.
Termostat
Zastosowano termostat woskowy. Temperatura pocztku otwarcia: 85 do 89C. Temperatura
penego otwarcia: 1023C.
Wentylator chodnicy
Zastosowano wentylator elektryczny sterowany termowycznikiem wkrconym w pokryw
termostatu.
Ciecz chodzca
Ilo: 9,3 dm3.
Rodzaj: mieszanina 60% wody i 40% specjalnej cieczy o niskiej temperaturze krzepnicia Antigel
Motorcraft Super Plus 4 (Ford ESD-M97B-49A). Czsto wymiany: nie rzadziej ni co 4 lata.
UKAD ZASILANIA
W ukadzie zasilania zastosowano rozdzielaczo-w pomp wtryskow.
Zbiornik paliwa
Wytoczony z blachy stalowej zbiornik paliwa jest umieszczony pod podogsamochodu przed tyln
osi.
Pojemno: 55 dm3.
Rodzaj paliwa: olej napdowy.
Filtr powietrza
Suchy filtr powietrza ma wymienny wkad papierowy. Marka i typ: Motorcraft EFA 18 lub MANN C 26
138/1.
Filtr paliwa
Marka i typ: Motorcraft EFG 3.
Pompa wtryskowa
Rozdzielaczowa pompa wtryskowa ma hydrauliczny korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika i
jest napdzana osobnym paskiem zbatym od wau korbowego.
Marka i typ: Bosch VER 285 lub CAV Rotodiesel F 18 INA 01.
Prdko obrotowa biegu jaowego: 840 do 870obr/min.
Maksymalna prdko obrotowa (bez obcienia): 5350+5 obr/min.
Ustawienie pompy: za pomoc specjalnego trzpienia.
Kolejno wtrysku: 1-3-4-2 (cylinder nr1 od strony napdu rozrzdu).
151
http://vnx.su
Pasek zbaty napdu pompy wtryskowej

Marka i typ: Motorcraft 69 FF 6268 AB. Nacig: regulowany samoczynnie przez napinacz rolkowy.
Wtryskiwacze
Marka: Bosch lub CAV Rotodiesel. Typ: Pinteau.
Cinienie otwarcia wtryskiwacza: - Bosch: 13,5 do 14,0 MPa;
CAV Rotodiesel: 12,0 do 13,5 MPa.
Spadek cinienia w cigu 5 sekund:
Bosch: od 12,5 do 10,0 MPa;
CAV Rotodiesel: od 10,0 do 7,0 MPa.
Prba szczelnoci: 10,0 MPa w cigu 10 sekund.
wiece arowe
Zastosowano tzw. owkowe wiece arowe. Marka: Bosch. Temperatura pracy: 1150C.
MOMENTY DOKRCANIA
ruby mocowania gowicy (kadorazowo nowe):
1. etap: 20 do 30 N-m;
2. etap: 76 do 92 N-m;
3. etap: odczeka 2 minuty;
Pokrywy oysk wau rozrzdu: 18 do 22 N-m. Koo zbate wau rozrzdu:
ruba M6: 8 do 10 N-m;
ruba M8: 27 do 33 N-m.
Napinacz paska zbatego napdu rozrzdu: 45 do 55 N-m.
Koo zbate waka poredniego: 40 do 51 N-m.
Pokrywa paska zbatego napdu rozrzdu: 8 do 10N-m.
Pytka oporowa waka poredniego: 8 do 10 N-m.
Pokrywy oysk gwnych (kadorazowo ruby nowe):
1. etap: 27 N-m;
Pokrywy korbowodw (kadorazowo ruby nowe):
1. etap: 20 do 30 N-m;
ruby koa zamachowego:
1. etap: 15 do 20 N-m;
Pokrywa tylna kaduba: 16 do 21 N-m.
Pokrywa przednia kaduba: 20 do 28 N-m.
Pompa oleju do kaduba: 20 do 25 N-m.
Konierz waka poredniego: 20 do 25 N-m.
Miska olejowa: 6 do 9 N-m.
Koo zbate pompy wtryskowej: 20 do 25 N-m. Napinacz paska zbatego napdu waka rozrzdu:
45 do 55 N-m.
Napinacz paska zbatego napdu pompy wtryskowej: 40 do 57 N-m. Pompa wtryskowa: 18 do 22
N-m. Pompa cieczy chodzcej do kaduba: 20 do 25 N-m.
Pompa podcinienia do kaduba: 18 do 25 N-m. Pokrywa gowicy: 3 do 4 N-m. Obudowa termostatu
do gowicy: 20 do 25 N-m. wiece arowe: 25 do 30 N-m. Wtryskiwacze do gowicy: 60 do 80 N-m. Przewd
wtryskowy do wtryskiwacza: 15 do 25N-m.
Kolektory dolotowy i wylotowy do gowicy: 10 do 14N-m.
Nakrtki wspornika tylnego lewego zawieszenia sjlnika: 41 do 58 N-m.
ruby dwustronne wspornika tylnego lewego zawieszenia silnika: 21 do 27 N-m.

UWAGI WSTPNE
152
http://vnx.su

ruby mocowania gowicy oraz ruby pokryw korbowodw po kadym ich wykrceniu naley
wymieni.
Nie dopuszcza si obrbki mechanicznej (planowania) dolnej paszczyzny gowicy.
3.2.1. Regulacje silnika

SPRAWDZANIE l REGULACJA LUZU ZAWORW
Sprawdzanie luzu zaworw
Luz zaworw mierzy si za pomoc szczelinomie-rza midzy walcow czci krzywki w pooeniu
zamknitego zaworu (wierzchoek krzywki skierowany do gry) i denkiem popychacza, gdy silnik jest zimny.
Odczy od pokrywy gowicy elastyczny przewd przewietrzania skrzyni korbowej.
Obracajc wa korbowy silnika (zgodnie z kierunkiem jego obrotu podczas pracy) za rub
mocowania jego koa pasowego (nie wolno obraca wau korbowego wykorzystujc koo zbate wau
rozrzdu) doprowadzi do pooenia wau rozrzdu, w ktrym obie krzywki pierwszego cylindra bd
ustawione wierzchokami do gry.
Za pomoc szczelinomierza zmierzy luz midzy grzbietami krzywek i popychaczami pierwszego
cylindra oraz zanotowa wartoci luzu.
Porwna zmierzone wartoci luzu z wartociami waciwymi, ktre wynosz: 0,30 do 0,40 mm dla
zaworw dolotowych i 0,45 do 0,55 mm dla zaworw wylotowych. Rozmieszczenie zaworw w gowicy
przedstawiono na rysunku 3.1.
Powtrzy opisane poprzednio czynnoci dla zaworw pozostaych cylindrw.
W razie uzyskania niewaciwych wartoci naley dokona regulacji luzu zaworw.
Rys. 3.1. Kolejno cylindrw i rozmieszczenie zaworw (fot. RTA)

ADM zawory dolotowe, ECHzawory wylotowe
153
http://vnx.su
Rys. 3.2. Sprawdzanie i regulacja luzu zaworw (fot. RTA)
Regulacja luzu zaworw

Regulacja luzu zaworu polega na wymianie pytki regulacyjnej, umieszczonej we wgbieniu denka
popychacza, na pytk o gruboci zapewniajcej waciw warto luz zaworu. Wymiana pytki regulacyjnej
nie wymaga wymontowania wau rozrzdu. Uatwia j znacznie zastosowanie specjalnej dwigni do
wciskania popychacza (i ciskania spryny zaworu).
Uwaga. Tok w cylindrze, ktrego zawory podlegaj regulacji luzu, nie moe znajdowa si w GMP
lecz co najmniej kilka milimetrw poniej tego pooenia, aby podczas wciskania popychacza nie nastpio
uderzenie zaworu o tok.
Ustawi tok w cylindrze, ktrego zawory maj mie regulowany luz, co najmniej kilka milimetrw
poniej pooenia GMP i za pomoc specjalnej dwigni (Ford 21-106) nacisn i przesun do dou
popychacz tak, aby z zagbienia w jego denku mona byo wyj pytk regulacyjn.
Wyj pytk regulacyjn.
Okreli grubo pytki, ktr naley zamontowa. W tym celu naley wykona nastpujce
dziaanie: do gruboci pytki wyjtej doda zmierzon uprzednio warto luzu i odj teoretyczn warto
luzu - - wynik bdzie gruboci pytki, ktr naley zamontowa.
Dobra pytk regulacyjn, ktrej grubo odpowiada obliczonej wartoci (jeli pytka o takiej
gruboci nie wystpuje, naley dobra pytk o gruboci najbardziej zblionej).
154
http://vnx.su

1 chwyt powietrza, 2 obudowa filtra powietrza, 3wkad filtra powietrza, 4 pokrywa filtra powietrza, 5 elastyczny przewd
powietrza, 6 krciec przewodu powietrza, 7przewd rozdzielczy powietrza
Uwaga. Pytki regulacyjne maj grubo 3,00 do 4,75 mm, stopniowan co 0,05 mm.
Zaoy we wgbienie w denku popychacza dobran pytk regulacyjn (stron z napisem do
popychacza) i wyj dwigni naciskow.
Powtrzy opisane poprzednio czynnoci dla pozostaych zaworw wymagajcych regulacji luzu.
Zamontowa pokryw gowicy.
Podczy do pokrywy gowicy elastyczny przewd przewietrzania skrzyni korbowej.
UKAD ZASILANIA
Wymiana wkadu filtru paliwa
Wymontowanie
Osoni obudow sprzga pod filtrem paliwa foli z tworzywa sztucznego, aby zapobiec
przedostaniu si paliwa do sprzga.
Podstawi pod silnik odpowiednie naczynie do zebrania paliwa i wykrci rkrub spustu wody i
paliwa umieszczon pod filtrem paliwa. Poluzo wa odpowietrznik (4, patrz rys. 3.7), aby uatwi wyptyw
paliwa i odczeka do oprnienia filtru z paliwa.
155
http://vnx.su
Rys. 3.4. Obwd doprowadzenia paliwa

Aosprzt Bosch, B osprzt Roto Diesel 1 zbiornik paliwa, 2 przewd doprowadzenia paliwa do filtra paliwa, 3 przewd
powrotu paliwa do zbiornika, 4filtr paliwa, 5 rczna pompa paliwa, 6 przewd doprowadzenia paliwa do pompy wtryskowej, 7
przewd powrotu nadmiaru paliwa z pompy wtryskowej
W przypadku filtru CAV Rotodiesel wykrci centraln rub (3, patrz rys. 3.7) i przytrzyma rk
wkad filtru oraz szklany odstojnik.
W przypadku filtru Bosch odczy od filtru przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa, a
nastpnie odkrci jarzmo mocowania filtru.
Wyj wkad filtru.
Zamontowanie
Ukad wtryskowy CA V Rotodiesel
Zaoy nowe piercienie uszczelniajce o przekroju koowym na wspornik filtra i szklany odstojnik.
Zaoy wkad filtru i odstojnik, zaoy centraln rub montaow oraz sprawdzi prawidowo
pooenia wszystkich elementw filtru.
Odkrci odpowietrznik i rczn pomp pompowa a paliwo wypywajce spod odpowietrznika nie
bdzie zawierao pcherzykw powietrza.
Dokrci odpowietrznik.
Podczy do akumulatora przewd masy i ustawi kluczyk w stacyjce w pooeniu II".
156
http://vnx.su
Rys. 3.5. Obwd wtrysku paliwa

1 pompa wtryskowa, 2 korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika, 3zawr elektromagnetyczny zatrzymania silnika (zawr
STOP), 4 przewd wtryskowy, 5 wtryskiwacz, 6przewd powrotu nadmiaru paliwa z wtryskiwaczy, 7 wieca arowa
Uruchomi rczn pomp paliwa, aby spowodowa przepyw paliwa przez przewd powrotu paliwa
pompy wtryskowej.
Usun naczynie z zebranym paliwem oraz foli osaniajc silnik.
Uruchomi silnik i sprawdzi szczelno pocze ukadu zasilania.
Ukad wtryskowy Bosch
Umieci wkad filtru na waciwym miejscu i przykrci jarzmo mocowania filtru.
Podczy do filtru przewody paliwa. Podczy do akumulatora przewd masy. Wczy rozrusznik i
odczeka a do uruchomienia silnika.
Filtr jest odpowietrzany samoczynnie.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE WTRYSKIWACZY
Wymontowanie
Uwaga. Naley dokadnie zabezpieczy alternator przed przedostaniem si do niego oleju
napdowego.
Ostronie odkrci przewody wtryskowe od wtryskiwaczy.
Odczy od kocwek wtryskiwaczy przewody powrotu nadmiaru paliwa.
Zalepi otwory przewodw wtryskowych odpowiednimi korkami z tworzywa sztucznego.
Wykrci wtryskiwacze i wyj je wraz z podkadkami izolacji cieplnej (rys. 3.6) oraz zaoy na
rozpylacze kopaki ochronne.
Uwaga. Wyjte podkadki izolacji cieplnej nie nadaj si do ponownego uycia.
Zamontowanie
Zaoy nowe podkadki izolacji cieplnej stron wypuk do gowicy.
Wkrci wtryskiwacze w gowic i dokrci je waciwym momentem.
157
http://vnx.su
Rys. 3.6. Wyjmowanie wtryskiwacza i jego podkadki izolacji cieplnej (fot. RTA)
Rys. 3.7. Zesp filtra paliwa (fot. RTA) 1 filtr paliwa, 2 rczna pompa paliwa (do odpowietrzania), 3ruba montaowa, 4
odpowietrznik, 5 krciec doprowadzenia paliwa, 6 przewd odprowadzenia paliwa
Podczy przewody wtryskowe. Upewni si, e wszystkie opaski zapobiegajce drganiom

przewodw znajduj si na swoich miejscach.
Podczy do wtryskiwaczy przewody powrotu nadmiaru paliwa.
Podczy do akumulatora przewd masy, uruchomi silnik i sprawdzi szczelno ukadu
wtryskowego.
REGULACJA POMPY WTRYSKOWEJ
Sprawdzi, czy peda przyspieszenia i jego linka si nie zacinaj.
Uruchomi silnik i nagrza do normalnej temperatury pracy.
Podczy odpowiedni obrotomierz.
Zwikszy prdko obrotow do maksymalnej.
Uwaga. Nie przekracza maksymalnej dopuszczalnej prdkoci obrotowej (5350 do 5400 obr/min).
Czas pracy z maksymalndopusz-czaln prdkoci obrotow nie powinien przekracza 5 sekund.
Zmierzy czas zmniejszania prdkoci obrotowej od maksymalnej do prdkoci obrotowej biegu
jaowego, ktry powinien wynosi do 5 sekund.
Pompa wtryskowa Bosch
Regulacja prdkoci obrotowej biegu jaowego
Zmierzy prdko obrotow biegu jaowego i jeli nie mieci si w zakresie 840 do 870 obr/min,
wyregulowa j na 850 obr/min rub (2, rys. 3.8).
Umieci pytk o gruboci 0,5 mm midzy dwigni przyspieszenia na pompie wtryskowej i rub
(3) regulacji dawki minimalnej. Prdko obrotowa nie powinna ulec zmianie. Jeeli si zmieni, naley
zmieni pooenie ruby regulacji dawki minimalnej (patrz dalszy opis).
Jeeli prdko obrotowa nie ulega zmianie, zastpi pytk o gruboci 0,5 mm pytk o gruboci
1,0 mm. Prdko obrotowa powinna si zwikszy. Jeeli nie ulegnie ona zwikszeniu, naley zmieni
pooenie ruby regulacji dawki minimalnej (patrz dalszy opis).
158
http://vnx.su
Regulacja dawki minimalnej

Odkrci zacisk linki siownika przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego i zacisn go na
kocu linki tak, aby siownik ten nie mg dziaa.
Umieci pytk o gruboci 0,5 mm midzy dwigni przyspieszenia na pompie wtryskowej i rub
(3) regulacji dawki minimalnej. Odkrci rub (3) o jeden obrt i wyregulowa rub (2) prdko obrotow
biegu jaowego na 850 obr/min. Powtarza ostatnie czynnoci, a obrt ruby regulacji dawki minimalnej
przestanie wpywa na prdko obrotow biegu jaowego.
Zastpi pytk o gruboci 0,5 mm pytk o gruboci 1,0 mm i tak ustawi rub regulacji dawki
minimalnej, aby prdko obrotowa wynosia 860 do 870 obr/min.
Wyj pytk o gruboci 1 mm i zanotowa prdko obrotow biegu jaowego silnika.
Woy ponownie pytk o gruboci 0,5 mm. Prdko obrotowa biegu jaowego nie powinna ulec
zmianie.
Wyregulowa pooenie zacisku linki przyspieszonego biegu jaowego tak, aby midzy zaciskiem i
dwigni istnia luz 1 mm (przy ciepym silniku).
Regulacja przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego
Przesun dwigni przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego do oparcia o rub (1).
Prdko obrotowa powinna zwikszy si do wartoci 1180 do 1200 obr/min. Jeeli warunek ten nie jest
speniony, wyregulowa t prdko zmieniajc odpowiednio pooenie ruby (1).
Pompa wtryskowa CAV Rotodiesel
Regulacja prdkoci obrotowej biegu jaowego i dawki minimalnej
Umieci pytk o gruboci 4 mm midzy dwigni przyspieszenia (6, rys. 3.9) na pompie wtryskowej
i rub (5) regulacji dawki minimalnej.
Umieci pytk o gruboci 20 mm midzy dwigni (1) regulacji biegu jaowego i rub (2) regulacji
prdkoci obrotowej biegu jaowego.
Obracajc rub (5) regulacji dawki minimalnej wyregulowa prdko obrotow na 900 100
obr/min.
Rys. 3.8. Elementy regulacji pompy wtryskowej Bosch (fot. RTA)

1 ruba regulacji przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego zimnego silnika, 2 ruba regulacji prdkoci obrotowej biegu
jaowego, 3ruba regulacji dawki minimalnej
Rys. 3.9. Elementy regulacji pompy wtryskowej CAV Rotodiesel

1dwignia regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 2 ruba regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 3 i 4
przeciwnakrtka, 5 ruba regulacji dawki minimalnej, 6dwignia przyspieszenia
159
http://vnx.su
Wyj pytk o gruboci 4 mm.

Za pomoc ruby (2) regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego ustawi prdko obrotow biegu
jaowego na 840 do 870 obr/min.
Sprawdzi szybko zmniejszania si prdkoci obrotowej (prawidowy czas wynosi 5 sekund).
Jeeli zmniejszanie si prdkoci obrotowej nastpuje zbyt wolno lub zbyt szybko, albo silnik ganie na
biegu jaowym, naley powtrzy podane czynnoci regulacyjne.
Jeeli, mimo powtrnej regulacji, silnik nadal ganie na biegu jaowym, naley wykrci o wier
obrotu rub (5) regulacji dawki minimalnej. Uwaga. Nie naley przekracza jednej czwartej obrotu podczas
wykrcania ruby regulacji dawki minimalnej.
WYMONTOWANIE, ZAMONTOWANIE l USTAWIENIE POMPY WTRYSKOWEJ
Wymontowanie
Odczy od akumulatora przewd masy i osoni alternator w celu zabezpieczenia przed zalaniem
olejem napdowym.
Wyj zbiornik wyrwnawczy cieczy chodzcej.
Podnie samochd na podnoniku warsztatowym z koami zwisajcymi swobodnie.
Wymontowa blaszan oson i odkrci ruby mocowania dolnej pokrywy napdu rozrzdu.
Opuci samochd i wymontowa grni doln pokryw napdu rozrzdu.
Odczy link pedau przyspieszenia od dwigni pompy wtryskowej (wraz ze wspornikiem w pompie
wtryskowej Bosch).
Odczy od pompy wtryskowej przewody elektryczne.
Odczy od pompy wtryskowej przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa oraz przewody
wtryskowe. Zalepi odpowiednimi korkami otwory kocw tych przewodw.
Wymontowa tylny wspornik pompy wtryskowej.
Wymontowa ekran cieplny alternatora.
Wczy 4. bieg i obrci wa korbowy w kierunku zgodnym z kierunkiem obrotu podczas normalnej
pracy do pooenia, w ktrym poduny otwr w kole zbatym pompy wtryskowej zajmie pooenie godziny
12" (pionowo do gry patrz rys. 3.13), a otwr w kole zbatym wau rozrzdu zajmie pooenie godziny
8". Nastpnie obrci wa korbowy w kierunku przeciwnym (cofn wa korbowy) do pooenia, w ktrym
poduny otwr w kole zbatym pompy wtryskowej znajdzie si w pooeniu godziny 11" (patrz rys. 3.13).
Rys. 3.10. Trzpie do ustawiania wau korbowego w pooeniu GMP toka 1. cylindra (fot. RTA)
Rys. 3.11. Wymiary trzpienia do ustawiania wau korbowego w pooeniu GMP toka 1. cylindra
160
http://vnx.su

1 wirowa komora spalania, 2 uszczelka gowicy, 3 uchwyt do podnoszenia silnika, 4 czujnik cinienia oleju, 5 popychacz
napdu pompy podcinienia, 6 gowica, 7 uszczelka pokrywy gowicy, 8 pokrywa gowicy
Rys. 3.13. Poduny otwr koa zbatego pompy wtryskowej w pooeniu godziny 11" (fot. RTA) 11H pooenie godziny 11", 12H
pooenie godziny 12"
161
http://vnx.su
Rys. 3.14. Trzpie do ustawiania pompy wtryskowej umieszczony w otworze jej koa zbatego (fot. RTA) 1 ruby mocowania koa
zbatego pompy wtryskowej, 2ruba mocowania rolki napinacza paska zbatego
Wyj z otworu kaduba silnika nad alternatorrem korek otworu kontrolnego i umieci w otworze
trzpie do ustawiania wau korbowego w pooeniu GMP toka 1. cylindra (rys. 3.10 i 3.11).
Obraca bardzo powoli wa korbowy zgodnie z kierunkiem jego obrotu podczas pracy silnika a do
oparcia si wau korbowego o trzpie ustawczy.
Umieci trzpienie ustawcze w otworach k zbatych: wau rozrzdu (06 mm) oraz pompy
wtryskowej (pompa Bosch 09,5 mm; pompa CAV Rotodiesel -- 06 mm). Trzpie ustawszy pompy
wtryskowej powinien swobodnie wchodzi w otwr i powinna by moliwo wsunicia go w gb.
Poluzowa ruby napinacza paska zbatego napdu rozrzdu, odsun napinacz od paska
zbatego i dokrci poluzowan rub.
Zdj pasek zbaty napdu rozrzdu.
Poluzowa ruby napinacza paska zbatego napdu pompy wtryskowej, odsun napinacz od
paska zbatego i dokrci poluzowan rub.
Zdj pasek zbaty napdu pompy wtryskowej.
Wykrci trzy ruby (1, rys. 3.14) mocowania koa zbatego pompy wtryskowej, wyj trzpie
ustawczy i zdj koo zbate pompy wtryskowej.
Przytrzyma pomp wtryskow, wykrci trzy ruby Torx mocowania konierza pompy i wyj pomp
wtryskow.
Zamontowanie i ustawianie pompy wtryskowej
Uwaga. W przypadku montowania nowej pompy wtryskowej zaleca si napeni j olejem
napdowym, aby uatwi pniejsze uruchomienie silnika.
Ustawi pomp wtryskow na silniku i dokrci trzy ruby Torx mocowania jej konierza.
Sprawdzi prawidowo pooenia wau korbowego (GMP toka 1. cylindra).
Obrci waek pompy do pooenia ustawczego (moliwo woenia trzpienia ustawczego w
konierz pompy), zaoy koo zbate napdu pompy, woy sworze ustawczy w otwr koa zbatego
pompy i dokrci waciwym momentem trzy ruby mocowania koa (trzpie ustawszy powinien znajdowa
si w rodku podunego otworu okrelajcego zakres regulacji).
Zaoy pasek zbaty napdu pompy wtryskowej; zwrci uwag, aby strona cignca paska bya
napita.
Poluzowa ruby napinacza, aby opar si on o pasek zbaty oraz poluzowa ruby mocowania koa
zbatego pompy wtryskowej.
Sprawdzi, czy pasek zosta prawidowo nacignity i dokrci ruby mocowania koa zbatego
pompy wtryskowej oraz ruby mocowania napinacza.
Zamontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz odpowiedni opis).
Wyj trzy trzpienie ustawcze.
Obrci wa korbowy o dwa pene obroty w kierunku jego obrotu podczas pracy silnika.
Ustawi wa korbowy w GMP toka w cylindrze nr1, wykorzystujc trzpie ustawczy wau korbowego.
Umieci trzpienie ustawcze w koach zbatych wau rozrzdu i pompy wtryskowej. W razie
niemonoci prawidowego umieszczenia obu tych trzpieni naley powtrzy regulacj ustawienia rozrzdu.
Uwaga. Trzpie ustawczy koa zbatego pompy wtryskowej powinien swobodnie wchodzi w otwr i
w szczelin w gb pompy, a do koca jego dugoci. W razie niemonoci wsunicia tego trzpienia naley
poluzowa ruby mocowania koa zbatego pompy i obrci pomp wtryskow do pooenia, w ktrym
bdzie moliwe wprowadzenie trzpienia ustawczego w gb konierza pompy wtryskowej.
Odkrci o p obrotu ruby mocowania koa zbatego pompy wtryskowej i napinacza paska
zbatego.
Nacisn i zwolni pasmo paska zbatego po stronie przeciwnej do napinacza i dokrci
poluzowane ruby.
Wyj trzpienie ustawcze, zaoy korek do otworu trzpienia ustawczego w kadubie silnika.
162
http://vnx.su
Zamontowa tylny wspornik pompy wtryskowej.

Podczy do pompy wtryskowej koce przewodw wtryskowych (nie podcza ich kocw do
wtryskiwaczy).
Podczy do pompy wtryskowej przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa.
Podczy do pompy wtryskowej link pedau przyspieszenia (wraz ze wspornikiem w pompie
wtryskowej Bosch).
Zamontowa ekran cieplny alternatora.
Podczy do pompy wtryskowej przewody elektryczne.
W pompie CAV Rotodiesel odpowietrzy ukad zasilania (patrz opis w p. Wymiana wkadu filtru
paliwa").
Zaoy zbiornik wyrwnawczy cieczy chodzcej.
Wczy rozrusznik, aby odpowietrzy przewody wtryskowe, nastpnie dokrci ich koce do
wtryskiwaczy.
Uruchomi silnik i sprawdzi szczelno ukadu zasilania. W razie potrzeby wyregulowa prdko
biegu jaowego silnika.
Unieruchomi silnik. Za pomoctrzpieni ustawczych wau korbowego i pompy wtryskowej sprawdzi
ustawienie pompy wtryskowej. Zamontowa doln i grn pokryw napdu rozrzdu.

GOWICA
Wymontowanie gowicy
Odczy od gowicy wszystkie elastyczne przewody ukadu chodzenia.
Odczy przewd podcinienia czcy pomp podcinienia z urzdzeniem wspomagajcym ukadu
hamulcowego oraz przewd spywu oleju z ukadu smarowania silnika.
Odczy przewody elektryczne od: wiec arowych, czujnika cinienia oleju, czujnika temperatury
cieczy chodzcej i termowycznika wentylatora chodnicy.
Odczy przewody powrotu nadmiaru paliwa od wtryskiwaczy.
Odczy komplet przewodw wtryskowych od wtryskiwaczy i od pompy wtryskowej. Zalepi otwory
na kocach przewodw odpowiednimi korkami z tworzywa sztucznego.
Wymontowa wspornik wskanika poziomu oleju.
Wymontowa wspornik mocowania obudowy termostatu, a nastpnie wymontowa obudow
termostatu.
Odczy od pompy wtryskowej przewody paliwa czce j z filtrem paliwa.
Odkrci dwie nakrtki mocowania i zdj kompletny filtr paliwa.
Odczy od kolektora wylotowego przedni rur wylotow, ktr nastpnie podwiesi za pomoc
mikkiego drutu.
Zdj pasek napdu alternatora po poluzowaniu elementw mocowania alternatora.
Wymontowa pokrywy doln i grn paska zbatego napdu rozrzdu.
Wymontowa oson alternatora.
Wykrci z kaduba silnika korek otworu do mocowania trzpienia ustawczego wau korbowego w
pooeniu GMP.
Obrci wa korbowy do pooenia, w ktrym poduny otwr w kole zbatym pompy wtryskowej
zajmie pooenie godziny 11" (rys. 3.13).
Wkrci trzpie ustawczy pooenia GMP wau korbowego w odsonity otwr kaduba.
Obraca (ostronie) wa korbowy silnika w kierunku zgodnym z kierunkiem jego obrotu podczas
pracy silnika a do oparcia si wau korbowego o trzpie ustawczy.
Poluzowa nieco centraln rub mocowania koa zbatego wau rozrzdu.
Poluzowa napinacz paska zbatego napdu rozrzdu i zdj pasek zbaty napdu rozrzdu.
Wymontowa napinacz paska zbatego napdu rozrzdu.
Wymontowa koo zbate z wau rozrzdu.
Wymontowa koo zbate z waka poredniego.
Wymontowa obie czci tylnej pokrywy napdu rozrzdu.
Wymontowa boczn pokryw doln.
Wymontowa wtryskiwacze (patrz odpowiedni opis w p. 3.2.1).
163
http://vnx.su
Wykrci wiece arowe.

Odkrci ruby mocowania gowicy w kolejnoci odwrotnej do ich dokrcania (patrz rys. 3.24).
Wykrcone ruby nie nadajsi do ponownego uycia.
Zdj gowic z kaduba silnika.
Naprawa gowicy
Rozkadanie gowicy
Wymontowa kolektory dolotowy i wylotowy.
Wymontowa dwa uchwyty do podnoszenia silnika oraz wykrci czujnik cinienia oleju.
Odkrci (stopniowo i rwnomiernie) dwie ruby mocowania pompy podcinienia i zdj pomp
podcinienia.
Odkrci nakrtki mocowania pokryw oysk nr 2 i 4 wau rozrzdu.
Odkrci o 1/4 obrotu nakrtki mocowania pokryw pozostaych oysk wau rozrzdu.
Zdj pokrywy oysk wau rozrzdu wraz grnymi panewkami, wyj piercienie uszczelniajce
oraz wyj wa rozrzdu.
Wyj popychacze wraz z pytkami regulacji luzu zaworw (rys. 3.15) i przechowa je w sposb
umoliwiajcy pniejsze ich zamontowanie do prowadnic w gowicy, w ktrych byy poprzednio
zamontowane.
Rys. 3.15. Wyjmowanie popychacza wraz z pfytk regulacji luzu zaworu (fot. RTA)
Rys. 3.16. Wyciganie uszczelniacza trzonka zaworu za pomoc przyrzdu MS-1501 (fot. RTA)
Rys. 3.17. Wymiary kontrolne gniazda wirowej komory spalania
164
http://vnx.su
Rys. 3.18. ciskanie spryny zaworu za pomoc przyrzdu 21-024 (fot. RTA)
Wyj drek popychacza napdu pompy podcinienia.

Za pomoc przyrzdu Ford 21-024 cisn kolejno spryny zaworw i wyj pstoki zamkw
poszczeglnych zaworw.
Zdj przyrzd do ciskania spryn zaworw i wyj grne miski oporowe spryn, spryny
zaworw oraz zawory.
Za pomoc specjalnego przyrzdu MS 1501 wyj uszczelniacze trzonkw zaworw (rys. 3.16).
Sprawdzanie gowicy
Przed skadaniem gowicy zaleca si dokadne oczyszczenie wszystkich jej czci i szczegowe
ogldziny w celu oceny ich stanu, sprawdzenie wymiarw kontrolnych (patrz rys. 3.17 i 3.19 oraz rozdz. 3.1)
i moliwoci naprawy albo wymiany. Dolna paszczyzna gowicy nie moe by obrabiana mechanicznie
(planowana). Krzywki wau rozrzdu nie powinny nosi wyranych ladw zuycia, za ich wierzchoki nie
powinny by spaszczone.
Skadanie gowicy
Podczas skadania naley wymieni wszystkie uszczelki.
Powlec trzonki zaworw olejem silnikowym i woy je do prowadnic (tych samych, w ktrych
pracoway przed wyjciem) w gowicy.
Osoni tam samoprzylepn koce trzonkw zaworw (aby ich nie uszkodzi) i za pomoc
przyrzdu Ford 21-007 zamontowa uszczelniacze trzonkw zaworw.
Zaoy spryny zaworw, grne miski oporowe, cisn spryny przyrzdem Ford 21-024 (patrz
rys. 3.18), zaoy pstoki zamkw zaworw, ostronie odpry spryny i sprawdzi, czy pstoki zajy
waciwe miejsca oraz zdj przyrzd do ciskania spryn.
Powlec olejem silnikowym i zaoy drek popychacza napdu pompy podcinienia.
Powlec olejem silnikowym i umieci popychacze wraz z pytkami regulacji luzu zaworw (stron z
oznaczeniem gruboci do popychacza) w tych samych prowadnicach gowicy, w ktrych byy zamontowane
przed wyjciem.
Umieci w gniazdach oysk wau rozrzdu dolne panewki (z otworami i kanaami doprowadzenia
oleju) i powlec ich powierzchni lizgow olejem silnikowym.
Uoy w panewkach wa rozrzdu w pooeniu montaowym (patrz rys. 3.23) rowek na czoowej
powierzchni mimorodu tylnego koca wau rozrzdu powinien by rwnolegy do grnej krawdzi gowicy, a
wikszy pksiyc" na tylnym kocu wau powinien by na grze.
Zaoy grne panewki do pokryw oysk i powlec ich powierzchni lizgow olejem silnikowym.
Oprze gowic w przedniej i tylnej czci na podstawkach drewnianych, eby nie opieraa si na
zaworach.
Na powierzchnie paszczyzny przylegania oyska nr 1 wau rozrzdu (od strony napdu rozrzdu),
zaznaczone strzakami na rysunku 3.20, naoy past uszczelniajc SPM-4G-911 Z-F/G.
Zaoy pokrywy oysk wau rozrzdu nr 1, 3 i 5. Strzaki na pokrywach powinny by skierowane do
przodu silnika (w stron napdu rozrzdu) patrz rysunek 3.21.
Dokrci rk nakrtki mocowania zaoonych pokryw oysk.
Dokrci o 120: najpierw nakrtki oyska nr 3, nastpnie nakrtki oyska nr 1, a na kocu nakrtki
oyska nr 5.
Zaoy pokrywy oysk nr 2 i 4 wraz z grnymi panewkami. Do zaoenia moe okaza si
konieczne uderzanie pokryw motkiem z tworzywa sztucznego.
Dokrci nakrtki mocowania wszystkich pokryw oysk wau rozrzdu momentem 18 do 22N-m.
Powlec olejem silnikowym powierzchni czopa wau rozrzdu wsppracujc z piercieniem
uszczelniajcym i zaoy piercie uszczelniajcy wa rozrzdu za pomoc specjalnego przyrzdu Ford 21110 (rys. 3.22).
165
http://vnx.su
Zaoy piercie uszczelniajcy o przekroju koowym do pompy podcinienia, ustawi pomp

podcinienia na gowicy oraz dokrci stopniowo i rwnomiernie dwie nakrtki jej mocowania waciwym
momentem.
Przykrci do gowicy dwa uchwyty do podnoszenia silnika oraz wkrci czujnik cinienia oleju.
Zamontowa kolektory dolotowy i wylotowy wraz z nowymi uszczelkami oraz dokrci nakrtki ich
mocowania waciwym momentem.
Zamontowanie gowicy i ustawianie rozrzdu
Uwaga. Paszczyzny przylegania gowicy i kaduba nie mog mie adnych uszkodze lub zadrapa
oraz musz by suche i czyste. Do ich odtuszczenia naley uy rozpuszczalnika benzynowego.
Naley dokadnie sprawdzi stan dolnej paszczyzny gowicy, ktra nie moe by obrabiana
mechanicznie.
Przed zamontowaniem gowicy trzeba upewni si, e rowek na czoowej powierzchni mimorodu
tylnego koca wau rozrzdu jest ustawiony rwnolegle do grnej krawdzi gowicy, a wikszy pksiyc"
jest na grze (patrz rys. 3.23).
Za pomoc czujnika zegarowego opartego na grnej pycie kaduba zmierzy wystawanie tokw w
pooeniach GMP ponad grn paszczyzn kaduba. Pomiar wystawania kadego toka nale y
przeprowadza opierajc kocwk pomiarow czujnika w dwch punktach pooonych na denku w
paszczynie sworznia toka 5 mm od brzegu denka toka.
Rys. 3.19. Wymiary kontrolne gniazda zaworu

0Arednica zewntrzna, B gboko osadzenia
Rys. 3.20. Powierzchnie pokrywy oyska nr 1 wau rozrzdu powlekane past uszczelniajc
Rys. 3.21. Strzaki oznacze waciwego kierunku montau pokryw oysk wau rozrzdu wskazujce napd rozrzdu (fot. RTA)
166
http://vnx.su
Rys. 3.22. Zamontowanie piercienia uszczelniajcego wa rozrzdu za pomoc przyrzdu 21-110 (fot. RTA)
Rys. 3.23. Sposb ustawienia wau rozrzdu w pooeniu montaowym (fot. RTA)
AV kierunek napdu rozrzdu (przodu silnika)
167
http://vnx.su

1 pasek zbaty napdu rozrzdu, 2koo zbate wau korbowego, 3koo zbate waka poredniego, 4 napinacz paska zbatego
napdu rozrzdu, 5 koo zbate wau rozrzdu, 6pasek zbaty napdu pompy wtryskowej, 7koo zbate pompy wtryskowej, 8
napinacz paska zbatego pompy wtryskowej, 9koo zbate porednie, 10wa rozrzdu, 11 pokrywy oysk wau rozrzdu, 12
piercie uszczelniajcy wa rozrzdu, 13panewki oysk wau rozrzdu, 14pytka regulacji luzu zaworu, 15popychacz, 16
pstoki zamka zaworu, 17grna miska oporowa spryny, 18spryna zaworu, 19uszczelniacz trzonka zaworu, 20zawr
dolotowy, 21 zawr wylotowy, 22 gniazda zaworw
Na podstawie najwikszej wartoci uzyskanej podczas pomiaru wystawania denek tokw dobra
waciw grubo uszczelki gowicy (patrz rozdz. 3.1).
Zaoy na kadub silnika now uszczelk gowicy stron z napisem TOP/OBEN" skierowan do
gowicy.
Sprawdzi, czy wa korbowy jest ustawiony w pooeniu GMP tokw 1 i 4 cylindra.
Ustawi gowic na kadubie silnika i wkrci rk nowe ruby mocowania gowicy. Uwaga. Naley
koniecznie zastosowa nowe ruby mocowania gowicy
Dokrci ruby mocowania gowicy w kolejnoci przedstawionej na rysunku 3.24 waciwym
Wkrci wiece arowe i podczy ich przewody elektryczne.
Wkrci wtryskiwacze z nowymi podkadkami izolacji cieplnej; wypuka strona podkadki powinna by
skierowana do gowicy.
Zamontowa obie czci tylnej pokrywy napdu rozrzdu.
Zamontowa koo zbate na waek poredni i napinacz paska zbatego napdu rozrzdu.
Zamontowa koo zbate wau rozrzdu i zaoy trzpie ustawczy koa zbatego wau rozrzdu.
Upewni si, e wa korbowy jest oparty o jego trzpie ustawczy.
168
http://vnx.su
Zaoy nowy pasek zbaty zgodnie ze wskazanym na nim kierunkiem przesuwania si podczas
pracy silnika.
Wyregulowa naci pasek w nastpujcy sposb. Poluzowa rub mocowania koa zbatego do
wau rozrzdu, odkrci o p obrotu ruby mocowania napinacza. Umoliwi dosunicie si rolki napinacza
do paska zbatego i dokrci wszystkie ruby mocujce.
Usun wszystkie trzpienie ustawcze.
Obrci wa korbowy o dwa obroty w kierunku zgodnym z kierunkiem jego obrotu podczas pracy
silnika i doprowadzi do pooenia, w ktrym poduny otwr w kole zbatym pompy wtryskowej zajmie
pooenie godziny 12" (pionowo do gry -patrz rys. 3.13).
Obrci wa korbowy w kierunku przeciwnym (cofn wa korbowy) do pooenia, w ktrym poduny
otwr w kole zbatym pompy wtryskowej znajdzie si w pooeniu godziny 11" (patrz rys. 3.13).
Wkrci trzpie ustawczy wau korbowego i obraca ostronie wa w kierunku zgodnym z kierunkiem
jego obrotu podczas pracy silnika a do oparcia o ten trzpie.
Wprowadzi trzpie ustawczy do koa zbatego wau rozrzdu (1, patrz rys. 3.26).
Odkrci o p obrotu ruby mocowania koa zbatego waka poredniego oraz napinacza paska
zbatego napdu rozrzdu. Przesun przeciwlege pasmo paska zbatego w kierunku napinacza i puci
je.
Dokrci wszystkie ruby mocujce.
Usun wszystkie trzpienie ustawcze i wkrci korek w otwr kaduba przeznaczony dla trzpienia
ustawczego wau korbowego.
Zamontowa pokrywy doln i grn paska zbatego napdu rozrzdu.
Zamontowa oson alternatora.
Podczy przedni rur wylotow do kolektora wylotowego.
Rys. 3.26. Ustawienie rozrzdu (fot. RTA) 1 trzpie ustawczy wau rozrzdu, 2trzpie ustawczy pompy wtryskowej, 3trzpie
ustawczy wau korbowego, 4rolka napinacza paska zbatego napdu rozrzdu
Sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa luz zaworw (patrz odpowiedni opis w p. 3.2.1).
Zamontowa pokryw gowicy wraz z now uszczelk.
Zamontowa filtr paliwa i podczy przewd doprowadzenia oleju napdowego z dwoma nowymi
uszczelkami.
Zamontowa do gowicy obudow termostatu wraz z now uszczelk i wspornikiem obudowy
termostatu.
Przykrci prowadnic wskanika poziomu oleju.
Podczy do wtryskiwaczy przewody wtryskowe oraz przewody powrotu nadmiaru paliwa.
Podczy zcza przewodw elektrycznych odczone przy zdejmowaniu gowicy.
Podczy przewd podcinienia do pompy podcinienia oraz przewd spywu oleju z ukadu
smarowania.
Zamontowa kompletny filtr powietrza.
169
http://vnx.su
W samochodach wyposaonych w aparatur wtryskow CAV Rotodiesel odczy przewd

doprowadzenia nadmiaru paliwa do filtru z pompy wtryskowej i wczy stacyjk (ustawi kluczyk w
pooeniu M").
Pompowa paliwo rczn pomp do chwili, gdy paliwo wypywajce z odczonego przewodu bdzie
pozbawione pcherzykw powietrza i wwczas podczy do pompy odczony przewd paliwa.
Napeni i odpowietrzy ukad chodzenia (patrz opis w p. 3.2.7).
Sprawdzi poziom cieczy chodzcej, uruchomi silnik i sprawdzi szczelno silnika.

WYMONTOWANIE ZESPOU NAPDOWEGO
Uwaga. Przed rozpoczciem wymontowywania zespou napdowego naley wczy 4. bieg, aby
podczas pniejszego zamontowywania umoliwi prawidowe wyregulowanie zewntrznego mechanizmu
zmiany biegw.
Odczy od kolektora dolotowego przewd doprowadzenia powietrza wraz z kompletnym filtrem
powietrza.
Odczy od silnika wszystkie elastyczne przewody ukadu chodzenia.
Odczy link pedau przyspieszenia od dwigni pompy wtryskowej (wraz ze wspornikiem w pompie
wtryskowej Bosch).
Odczy od filtra paliwa przewody doprowadzenia paliwa ze zbiornika oraz powrotu nadmiaru
paliwa z pompy wtryskowej. Zalepi otwory kocw przewodw paliwa.
Odczy przewd podcinienia od pompy podcinienia.
Rozczy przewody elektryczne: czujnika temperatury cieczy chodzcej, czujnika cinienia oleju,
termowycznika wentylatora chodnicy, zasilania wiec arowych, elektrozaworu zatrzymania silnika i
urzdzenia rozruchowego zimnego silnika (przy pompie wtryskowej), wcznika wiate cofania oraz
alternatora.
Odczy link napdu prdkociomierza od skrzynki przekadniowej.
Odczy link sprzga od wideek wyczania sprzga.
Podnie samochd za pomoc podnonika warsztatowego z koami zwisajcymi swobodnie i zdj
koa.
Odczy od skrzynki przekadniowej przewd czcy j z mas samochodu.
Z kadej strony samochodu rozczy dolny przegub kulowy wahacza zawieszenia od zwrotnicy koa
przedniego oraz co najmniej z jednej strony odczy kocwk drka kierowniczego od ramienia zwrotnicy
koa.
Odczy od skrzynki przekadniowej lew, a nastpnie praw po (patrz opis w p. 6.2.1).
Podwiesi posie pod samochodem za pomoc mikkiego drutu.
Wymontowa oson z tworzywa sztucznego pod praw podunic nadwozia.
Odczy wsporniki zawieszenia skrzynki przekadniowej od nadwozia.
Odczy prawy wspornik zawieszenia silnika od nadwozia.
Ostronie opuci zesp napdowy i wyj go od spodu samochodu.
ZAMONTOWANIE ZESPOU NAPDOWEGO
Zesp napdowy zamontowuje si w kolejnoci odwrotnej do opisanej podczas jego wymontowania.
Podczas montau naley zwrci uwag na nastpujce zalecenia.
Przestrzega waciwych momentw dokrcania pocze gwintowych.
Zaoy nowe piercienie osadcze na czopy posi przed zamontowaniem ich do skrzynki
przekadniowej.
Po zamocowaniu do skrzynki przekadniowej drka reakcyjnego i podczeniu drka zmiany
biegw nie dokrca ruby mocowania obejmy zaciskowej bez wyregulowania zewntrznego mechanizmu
zmiany biegw (patrz opis w p. 5.2.3).
Sprawdzi poziom oleju w silniku i skrzynce przekadniowej.
Napeni i odpowietrzy ukad chodzenia (patrz opis w p. 3.2.7).
170
http://vnx.su
Sprawdzi szczelno zespou napdowego.

Po uruchomieniu silnika sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa prdko obrotow biegu
jaowego.
3.2.4. Rozkadanie silnika

Odczy skrzynk przekadniow od silnika.
Wymontowa kolektor wylotowy.
Zamocowa silnik do stojaka montaowego.
Wymontowa rozrusznik wraz ze wspornikiem.
Spuci olej z silnika.
Wymontowa zesp oprawy oraz tarcz sprzga.
Wymontowa koo zamachowe po odkrceniu rub jego mocowania.
Poluzowa i zdj pasek napdu alternatora.
Wymontowa gowic silnika (patrz opis w p. 3.2.2).
Za pomoc przyrzdu specjalnego Ford 15-030A zablokowa koo zbate wau korbowego
Rys. 3.27. Zesp kaduba

1kadub, 2tylna pokrywa kaduba, 3tylny piercie uszczelniajcy wa korbowy, 4 korek spustu oleju, 5uszczelka miski
olejowej, 6miska olejowa, 7zalepka otworu technologicznego, 8korek kanau oleju, 9 korek spustu cieczy chodzcej, 10
korek otworu kontrolnego trzpienia ustawczego wau korbowego
i odkrci rub mocowania koa pasowego wau korbowego, stanowicego jednoczenie tumik
drga skrtnych, a nastpnie zdj koo pasowe z wau korbowego.
Zdj z wau korbowego koo zbate napdu rozrzdu.
Wymontowa pomp wtryskow (patrz opis w p. 3.2.1).
Wymontowa alternator.
Wymontowa filtr oleju.
Wymontowa pomp oleju (patrz opis w p. 3.2.6).
Zdj koo zbate z waka poredniego.
Zdj pokryw waka poredniego.
Odkrci dwie ruby mocowania pytki oporowej waka poredniego i wyj go.
Wymontowa pomp cieczy chodzcej.
Zdj koo zbate napdu pompy wtryskowej z wau korbowego.
Wymontowa przedni pokryw kaduba.
Wymontowa pokryw tylnego oyska wau korbowego.
Wymontowa ssak pompy oleju wraz ze wspornikiem.
Po oznakowaniu wymontowa pokrywy oysk korbowych wau korbowego.
Po oznakowaniu wyj zespoy tokw z korbowodami.
Oznakowa i wymontowa pokrywy oysk gwnych wau korbowego.
171
http://vnx.su
Wyj wa korbowy z kaduba silnika.

Oznakowa i wyj panewki oysk gwnych oraz ppiercienie oporowe wau korbowego.
3.2.5. Naprawa i skadanie silnika

WERYFIKACJA CZCI
Zaleca si staranne odtuszczenie wszystkich czci silnika i bardzo dokadne obejrzenie tych
czci, ktre maj by ponownie uyte. Oczyszczenie kaduba i gowicy mona wykona atwiej i dokadniej
odkrcajc korki kanaw oleju. Wszystkie uszczelki i piercienie uszczelniajce po kadym rozoeniu
silnika bezwzgldnie naley wymieni. ruby mocowania pokryw oysk korbowych i pokryw oysk gwnych
po rozoeniu silnika nie nadaj si do ponownego wykorzystania.
Decyzja o naprawie lub wymianie zuytych czci powinna uwzgldnia graniczne ich wymiary,
podane w rozdziale 3.1.

1 wa korbowy, 2waek poredni, 3panewki gwne wau korbowego, 4 ppiercienie oporowe wau korbowego, 5 koo
zbate wau korbowego, 6pokrywy oysk gwnych, 7 korbowd, 8 pokrywa korbowodu, 9panewki korbowe, 10tok, 11
piercienie toka, 12 piercie osadczy, 13sworze toka, 14tulejka gwki korbowodu
Sprawdzanie luzw w oyskach gwnych i korbowych

Luz promieniowy
Luz promieniowy w oyskach gwnych i korbowych okrela si na podstawie odksztacenia
prcikw pomiarowych Plastigage" umieszczanych w tym celu w oysku.
172
http://vnx.su
Warunki stosowania prcikw pomiarowych Plastigage"

Czopy wau korbowego i panewki musz by czyste i suche (bez ladw oleju).
Podczas sprawdzania wa korbowy nie moe si obrci w oyskach.
Pokrywy oysk gwnych musz da si zaoy bez uderzania.
Punkt pomiarowy powinien by bliski pooenia wau korbowego w GMP toka.
Sprawdzenie naley wykona oddzielnie dla kadego oyska.
Sposb pomiaru
Umieci panewki w gniazdach kaduba silnika i uoy na nich wa korbowy.
Uwaga. Panewki oyska gwnego nr 1 (od strony napdu rozrzdu) s wsze ni panewki
pozostaych oysk gwnych i obie maj rowek smarny.
Panewki pozostaych oysk gwnych montowane w kadubie maj rowek smarny, za panewki
montowane w pokrywach oysk gwnych nie maj rowka smarnego.
Umieci prcik pomiarowy Plastigage" wzdu czopa gwnego wau.
Rys. 3.29. Pomiar szerokoci prcika Plastigage cinitego w oysku gwnym (fot. RTA)
Rys. 3.30. Widok ptpanewki pokrywy 1. oyska gwnego wau korbowego, ktra jest wsza od pozostaych i ma rowek smarowy (fot.
RTA)
Zaoy w prawidowym pooeniu pokryw sprawdzanego oyska wraz z jej panewk; zaoy i
dokrci waciwym momentem ruby pokrywy oyska.
Zdj pokryw i jej panewk.
Na podstawie szerokoci spaszczonego prcika Plastigage" odczyta na skali opakowania
prcikw luz promieniowy w oysku gwnym.
Zmierzy w opisany sposb luz w pozostaych oyskach gwnych.
W razie potrzeby wymieni panewki oysk gwnych, aby zapewni waciwy luz promieniowy (patrz
dane w rozdz. 3.1).
Wyj wa korbowy.
Sprawdzanie luzu osiowego
Powlec obficie olejem silnikowym panewki oysk gwnych.
Uoy panewki gwne w kadubie i zaoy wa korbowy.
Zaoy ppiercienie oporowe wau korbowego do rodkowego oyska gwnego powierzchniami
z rowkami smarowymi skierowanymi w stron ramienia wau korbowego (patrz rys. 3.31).
173
http://vnx.su
Zaoy panewki gwne pokryw i pokrywy oysk gwnych oraz dokrci ich ruby waciwym
Zamocowa czujnik zegarowy w uchwycie magnetycznym i oprze jego kocwk pomiarow o
czoow powierzchni wau korbowego (patrz rys. 3.32).
Za pomoc odpowiedniej dwigni przesuwa wa korbowy wzdu jego osi midzy skrajnymi
pooeniami. Odczyta na wskaniku czujnika zegarowego luz osiowy wau. W razie uzyskania zbyt duej
wartoci luzu osiowego wymieni ppiercienie oporowe wau korbowego na ppiercienie o wikszej
gruboci.
Rys. 3.31. Zakadanie ppiercieni oporowych wau korbowego (fot. RTA)
Rys. 3.32. Pomiar luzu osiowego wau korbowego (fot. RTA)
Rys. 3.33. Rozmieszczenie oznacze identyfikacyjnych i montaowych zespou toka z korbowodem

1oznaczenie grupy selekcyjnej rednicy toka, 2 oznaczenie montaowe toka (strzaka powinna by skierowana w stron napdu
rozrzdu), 3oznaczenie montaowe korbowodu (powierzchnia z liter,,F" powinna by skierowana w stron napdu rozrzdu), 4
oznaczenia montaowe numeru cylindra na korbowodzie, 5 oznaczenie grupy selekcyjnej dugoci korbowodu (rozstawu osi gwki i
ba), 6oznaczenie grupy selekcyjnej masy korbowodu
Sprawdzanie piercieni tokw oraz luzu tokw w cylindrach

Za pomoc specjalnych szczypiec zdj piercienie z tokw i zmierzy szczelinomierzem luz
piercieni w rowkach tokw oraz luz w zamkach piercieni, czyli odlego kocw rozci piercieni
woonych poziomo do cylindra (waciwe wartoci patrz rozdz. 3.1).
174
http://vnx.su
Za pomocspecjalnych szczypiec zaoy piercienie w rowki tokw, przestrzegajc waciwego

pooenia piercienia wzgldem toka (strona piercienia z napisem TOP" powinna by skierowana do
denka toka) oraz rozstawiajc zamki piercieni co 120.
Zmierzy rednic cylindrw oraz tokw i okreli luz tokw w cylindrach.
SKADANIE SILNIKA
Umieci ppiercienie oporowe wau korbowego w rodkowym oysku gwnym, skierowujc ich
rowki smarne do ramienia wau korbowego.
Umieci dolne panewki oysk gwnych wau korbowego w ich gniazdach w kadubie silnika.
Powlec olejem silnikowym czopy gwne wau korbowego oraz powierzchnie lizgowe panewek.
Umieci wa korbowy w oyskach gwnych.
Zaoy pokrywy oysk gwnych wraz z ich panewkami. Strzaki na pokrywach powinny by
skierowane do przodu silnika (w stron napdu rozrzdu patrz rys. 3.34).
Powlec olejem silnikowym gwint nowych rub mocowania pokryw oysk gwnych.
Rys. 3.34. Numeracja pokryw oysk gwnych i strzaki skierowane w stron napdu rozrzdu (fot. RTA)
Dokrci ruby mocowania pokryw oysk gwnych waciwym momentem (patrz rozdz. 3.1).
Jeeli byy uprzednio zdjte, zaoy piercienie w rowki tokw stron z napisem TOP" skierowan
do denek tokw.
Rozsun zamki piercieni na obwodzie tokw co 120.
Powlec olejem silnikowym gadzie cylindrw, toki i ich piercienie.
Umieci panewki korbowe w bach korbowodw.
Za pomoc specjalnej opaski montaowej wsun toki wraz z korbowodami i grnymi panewkami
korbowymi od gry do cylindrw, zwracajc uwag na sposb oznakowania zespou (rys. 3.33):
korbowd i jego pokrywa maj wybity z boku numer (4) cylindra, z ktrym wsppracuj (numerem
1" oznaczono cylinder od strony napdu rozrzdu);
strzaka (2) na denku toka oraz litera F" (3) na powierzchni trzona korbowodu powinny by
skierowane do przodu silnika (w stron napdu rozrzdu);
oznaczenie literowe (5) na pokrywie dotyczy grupy selekcyjnej rozstawu osi gwki i ba korbowodu;
stosuje si korbowody o czterech rozstawach osi gwki i ba, oznaczonych literami A", B", C" i D"
(korbowody oznaczone liter A" s najkrtsze; umoliwia to zmniejszenie do minimum rnic wystawania
tokw ponad grn paszczyzn kaduba;
oznaczenie (6) grupy selekcyjnej masy korbowodu, umieszczone na pokrywie korbowodu, po
przeciwnej stronie oznaczenia numeru cylindra; korbowody s podzielone na dwie grupy pod wzgldem ich
masy i oznaczone napisami light" (lekki) i heavy" (ciki); cztery korbowody montowane w jednym silniku
powinny nalee do tej samej grupy selekcyjnej pod wzgldem masy.
Umieci panewki w pokrywach korbowodw.
Powlec powierzchnie lizgowe panewek olejem silnikowym.
Zaoy pokrywy korbowodw uwzgldniajc ich oznakowania.
Powlec olejem gwint nowych rub mocowania korbowodw.
Dokrci ruby korbowodw waciwym momentem (patrz rozdz. 3.1).
Powlec olejem silnikowym piercie uszczelniajcy o przekroju koowym ssaka pompy oleju.
Zamontowa ssak pompy oleju upewniajc si, e jego piercie uszczelniajcy znajduje si we
waciwym miejscu.
Zamontowa tyln pokryw kaduba (obsad tylnego piercienia uszczelniajcego wa korbowy)
wraz z now uszczelk sigajc dolnej krawdzi kaduba silnika.
Zamontowa nowy tylny piercie uszczelniajcy wa korbowy. W tym celu powlec olejem
silnikowym czop wau korbowego i krawdzie piercienia uszczelniajcego, osadzi piercie uszczelniajcy
na specjalnym prowadniku (Ford 21-011 E), obsadzi prowadnik z piercieniem uszczelniajcym tak, aby
jego dwa otwory pokryy si z gwintowanymi otworami w konierzu wau korbowego i uderzeniami motka w
prowadnik umoliwi przykrcenie prowadnika z piercieniem uszczelniajcym do konierza wau korbowego
175
http://vnx.su
za pomoc dwch rub M10 x 1 x 38. Dokrcajc ruby prowadnika doprowadzi do pooenia dokadnego
przylegania prowadnika do wau, a nastpnie odkrci ruby prowadzce i zdj prowadnik.
Rys. 3.35. Rozmieszczenie miejsc na dolnej paszczynie kaduba powlekanych past uszczelniajc
Rys. 3.36. Sposb montau termostatu (fot. RTA)
Zamontowa przedni pokryw kaduba wyposaon w nowe uszczelki. Do rodkowania pokrywy

wykorzysta specjalny przyrzd Ford 21-148 oraz rub mocowania koa pasowego wau korbowego.
Powlec olejem przedni czop wau korbowego oraz przedni uszczelniacz wau korbowego. Za
pomocspecjalnego przyrzdu Ford 21 -148 wcisn uszczelniacz w gniazdo do oporu.
Wewntrz koa zbatego napdu rozrzdu wau korbowego umieci nowy piercie uszczelniajcy
o przekroju okrgym.
Zaoy koo zbate napdu pompy wtryskowej na wa korbowy, zwracajc uwag, aby wpust
osadzony w czopie wau korbowego znalaz si w rowku koa zbatego.
Powlec olejem silnikowym czopy waka poredniego, piercienie jego oysk tocznych w kadubie
oraz pytk oporow.
Zamontowa waek poredni wraz z jego pytk oporow w taki sposb, aby wybranie w pytce
oporowej byo widoczne od przodu silnika.
Nanie cienk warstw pasty uszczelniajcej we wskazanych strzakami na rysunku 3.35
miejscach, do ktrych przylega uszczelka miski olejowej.
Zaoy misk olejow wyposaon w now uszczelk, zwracajc uwag na prawidowe uoenie
uszczelki.
Przykrci najpierw mocno rk cztery ruby w naroach miski olejowej; nastpnie wkrci i
dokrci pozostae ruby waciwym momentem (patrz rozdz. 3.1) kolejno wzdu jednego oraz drugiego
brzegu miski (wzdu osi wau korbowego), a na kocu waciwym momentem dokrci ruby w naroach
miski olejowej.
Zamontowa pomp cieczy chodzcej wyposaon w now uszczelk.
Zamontowa now obudow uszczelniacza waka poredniego wraz z umieszczonym w niej
piercieniem uszczelniajcym, tworzcym cao z obudow.
Wla 10 cm3 oleju silnikowego do pompy oleju.
Zamontowa do kaduba silnika pomp oleju wraz z now uszczelk.
Powlec olejem silnikowym uszczelk filtru oleju i przykrci rk filtr oleju.
Zamontowa gowic silnika (patrz opis w p. 3.2.2).
Zamontowa alternator.
Zamontowa koo zbate napdu wau rozrzdu na czop wau korbowego.
Zamontowa koo pasowe wau korbowego.
Zamontowa pomp wtryskow (patrz opis w p. 3.2.1).
Zamontowa koo zamachowe (zaleca si uycie nowych rub mocowania).
Zaoy i wyregulowa nacig paska napdu alternatora.
176
http://vnx.su
Zamontowa sprzgo (patrz opis w p. 4.2).

Zamontowa rozrusznik wraz ze wspornikiem.
Napeni silnik olejem.
Podczy skrzynk przekadniow do silnika.

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POMPY OLEJU
Odkrci filtr oleju.
Odkrci cztery ruby mocowania pompy oleju do kaduba silnika.
Wyj uszczelk spod obudowy pompy i wyrzuci j.
Zaoy now uszczelk o przekroju koowym.
Wla do nowej pompy oleju 10 cm3 oleju.
Zamontowa pomp oleju do kaduba silnika.
Zamontowa filtr oleju.
SPRAWDZANIE CINIENIA OLEJU
Odczy przewd elektryczny od czujnika cinienia oleju.
Wykrci czujnik cinienia oleju.
Wkrci na miejsce czujnika manometr do pomiaru cinienia oleju.
Uruchomi silnik i nagrza go do normalnej temperatury pracy.
Zmierzy cinienie oleju przy prdkoci obrotowej biegu jaowego oraz przy 2000obr/min silnika.
Rys. 3.37. Ukad smarownia

1 miska olejowa, 2 ssak pompy oleju, 3 uszczelka, 4pompa oleju, 5 pokrywa, 6zawr przelewowy, 7filtr oleju
Jeeli cinienie oleju jest niewaciwe, naley sprawdzi:

zawr przelewowy (w obudowie pompy oleju);
stopie zanieczyszczenia siatki ssaka pompy oleju;
czy przewd doprowadzenia oleju do pompy nie jest dziurawy lub zaamany;
czy pompa nie jest nadmiernie zuyta.
Odczy manometr.
Wkrci czujnik cinienia oleju.
Podczy przewd elektryczny do czujnika cinienia oleju.
177
http://vnx.su

Wymontowanie
Wymontowa pasek zbaty napdu wau rozrzdu (patrz odpowiedni opis w p. 3.2.2).

1 chodnica, 2wentylator elektryczny, 3osona wentylatora, 4termowycznik wentylatora, 5elastyczne przewody cieczy
chodzcej, 6zbiornik wyrwnawczy cieczy chodzcej, 7 przewody cieczy chodzcej do nagrzewnicy, 8wspornik chodnicy
Odkrci ruby mocowania dolnej pokrywy napdu rozrzdu.

Wymontowa koo zbate waka poredniego.
Wymontowa wewntrzn oson paska zbatego.
Wymontowa napinacz paska zbatego napdu rozrzdu.
Wykrci sworznie odlegociowe pompy cieczy chodzcej.
Odczy od pompy elastyczny przewd ukadu chodzenia.
Wymontowa pomp cieczy chodzcej.
Zamontowanie
Uwaga. Przy wymianie pompy cieczy chodzcej zaleca si zaoenie nowego paska zbatego.
178
http://vnx.su
Oczyci powierzchnie przylegania uszczelki na kadubie silnika i obudowie pompy cieczy

chodzcej.
Zaoy now uszczelk pompy cieczy chodzcej.
Zaoy pomp cieczy chodzcej.
Podczy do pompy elastyczny przewd ukadu chodzenia. Ustawi naprzeciw siebie biay znak na
przewodzie cieczy chodzcej i odlany znak na krcu obudowy pompy cieczy chodzcej.
Dokrci waciwym momentem ruby mocowania pompy cieczy chodzcej.
Powlec rodkiem Loctite 242 gwint sworzni odlegociowych pompy cieczy chodzcej i wkrci
sworznie odlegociowe w korpus pompy, nie dokrcajc ich zbyt mocno.
Rys. 3.39. Korek spustu cieczy chodzcej u podstawy chodnicy (fot. RTA)
Zamontowa wewntrzn oson paska zbatego.

Zamontowa koo zbate waka poredniego.
Zamontowa doln pokryw napdu rozrzdu.
Zamontowa napinacz paska zbatego napdu wau rozrzdu. Zaoy spryn napinacza i
wyregulowa napinacz tak, aby spryna bya maksymalnie napita.
Zamontowa pasek zbaty napdu wau rozrzdu (patrz odpowiedni opis w p. 3.2.2).
Napeni i odpowietrzy ukad chodzenia.
Sprawdzi szczelno pocze.
OPRNIANIE, NAPENIANIE l ODPOWIETRZANIE UKADU CHODZENIA
Oprnianie
Powoli odkrci korek zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia.
Ustawi pod chodnic odpowiednie naczynie do zebrania cieczy chodzcej.
Odkrci korek spustu cieczy chodzcej umieszczony w chodnicy (rys. 3.39).
Odkrci korek spustu cieczy chodzcej umieszczony w kadubie silnika (rys. 3.40) pod pomp
podcinienia.
Napenianie i odpowietrzanie
Wkrci oba korki spustu cieczy chodzcej (w kadubie silnika i w chodnicy).
Poluzowa odpowietrznik ukadu chodzenia umieszczony w grnym elastycznym przewodzie
chodnicy (rys. 3.41).
Napenia ukad przez wlew zbiornika wyrwnawczego, a ciecz chodzca zacznie wypywa spod
odpowietrznika.
Dokrci odpowietrznik.
179
http://vnx.su

1uszczelki, 2 spryna, 3 przednia rura wylotowa z tumikiem przednim, 4rodkowa rura wylotowa z tumikiem rodkowym,
5tylna rura wylotowa z tumikiem tylnym, 6ozdobna nakadka rury wylotowej, 7 wieszaki elastyczne
Rys. 3.40. Korek spustu cieczy chodzcej z kaduba silnika (fot. RTA)
Rys. 3.41. Odpowietrznik ukadu chodzenia wskazany ostrzem wkrtaka (fot. RTA)
Napeni zbiornik wyrwnawczy cieczy chodzcej do poziomu Max" oznaczonego na zbiorniku.

Uruchomi silnik.
Napenia zbiornik wyrwnawczy a do ustabilizowania si poziomu maksymalnego na zbiorniku
wyrwnawczym.
Zakrci korek wlewu zbiornika wyrwnawczego.
Sprawdzi szczelno ukadu chodzenia i wyczy silnik.
4 SPRZGO
180
http://vnx.su

Zastosowano jednotarczowe sprzgo suche sterowane mechanicznie za pomoc linki, z
samoczynn regulacj skoku jaowego pedau. Zesp oprawy sprzga ma centralnspryn tarczow
(talerzow). Tarcza cierna sprzga ma tumik drga skrtnych. Kulkowe oysko wyciskowe pracuje bez
luzu, stale stykajc si ze spryn. Marka:
silnik benzynowy 8-zaworowy 1,4dm3: Fichtel & Sachs;
silnik benzynowy 8-zaworowy 1,6dm3: LUK;
silniki benzynowe 16-zaworowe: brak danych;
silnik wysokoprny 1,8 dm3: LUK.
rednica zewntrzna tarczy:
silnik benzynowy 8-zaworowy 1,4dm3: 190 mm;
silnik benzynowy 8-zaworowy 1,6dm3: 220 mm;
silniki benzynowe 16-zaworowe: brak danych;
silnik wysokoprny 1,8dm3: 220 mm.
Grubo okadzin ciernych: 3,20,1 mm.
Marka i typ okadzin ciernych: Textar T 361/3.
MOMENTY DOKRCANIA
Mocowanie zespou oprawy do koa zamachowego: 25 do 34N-m.
Mocowanie obudowy sprzga do kaduba silnika: 35 do 45 N-m.
Mocowanie dwigni wyczania do wideek wyczania sprzga: 21 do 28 N-m.

Uwaga. Luz mechanizmu wyczania sprzga jest kasowany samoczynnie i nie wymaga rcznej
regulacji.
4.2.1. Wymiana tarczy sprzga lub zespou oprawy

WYMONTOWANIE
Wymontowa skrzynk przekadniow z samochodu (patrz odpowiedni opis w p. 5.2.1 lub 6.2.1)
albo wymontowa zesp napdowy z samochodu (patrz odpowiedni opis w p. 1.2.3; 2.2.3 lub 3.2.3) i
odczy skrzynk przekadniow od silnika.
Odkrci stopniowo (w kilku etapach) i rwnomiernie ruby mocowania zespou oprawy sprzga do
koa zamachowego.
Zdj zesp oprawy oraz tarcz sprzga.
Oznaczy kierunek montau tarczy sprzga.
ZAMONTOWANIE
Usun z powierzchni koa zamachowego ewentualne lady smaru lub oleju (odtuci powierzchni
ciern).
Zaoy zesp oprawy i tarcz sprzga, rodkujc j za pomoc trzpienia o wymiarach podanych
na rysunkach 4.5 lub 4.6, ktry/halerzu uprzednio osadzi w otworze koa zamachowego. Uwaga.
Powierzchnia tarczy sprzga z napisem Flywheel side" lub Schwungradseite" (strona koa zamachowego)
powinna by skierowana do koa zamachowego silnika.
181
http://vnx.su
Rys. 4.1. Zesp sprzga do silnikw benzynowych

Ado silnikw 8-zaworowych, Bdo silnikw
16 - zaworowych 1 tarcza sprzga, 2zesp oprawy sprzga, 3oysko wyciskowe, 4koek zczny, 5 koek ustawczy, 6
grna pyta porednia, 7 dolna ptyta porednia, 8 pyta porednia, 9 tulejka rodkujca, 10obudowa sprzga, 11 wideki
wyczania sprzga, 12 dwignia wyczania sprzga
182
http://vnx.su
Rys. 4.2. Mechanizm sterowania sprzga do silnikw benzynowych

1 peda sprzga, 2 nakadk pedau sprzga, 3 o pedaw, 4wspornik pedaw, 5wycinek zbaty i zapadka, 6spryna
powrotna, 7linka sprzga
Rys. 4.3. Zesp sprzga do silnika wysokoprnego z mechanizmem sterowania

1tarcza sprzga, 2zesp oprawy sprzga, 3oysko wyciskowe, 4wideki wyczania sprzga, 5 pyta porednia, 6
wideki wyczania sprzga, 7obudowa sprzga, 8 linka sprzga, 9wspornik pedaw, 10o pedaw, 11 peda sprzga,
12wycinek zbaty i zapadka, 13nakadka pedau sprzga
Osadzi zesp oprawy sprzga na kokach rodkujcych, umieszczonych na obrzeu koa

zamachowego. Dokrci stopniowo, rwnomiernie (na krzy) waciwym momentem ruby mocowania
zespou oprawy sprzga.
Wyj trzpie rodkujcy.
Uwaga. Trzpie powinien da si wyj bez trudnoci. W przeciwnym razie naley poluzowa ruby
mocowania zespou oprawy sprzga i powtrnie wyrodkowa zesp.
Zamontowa skrzynk przekadniow do samochodu (patrz odpowiedni opis w p. 5.2.1 lub

6.2.1) albo podczy skrzynk przekadniow od silnika i zamontowa zesp napdowy do samochodu
(patrz odpowiedni opis w p. 1.2.3; 2.2.3 lub 3.2.3).
Rys. 4.4. Wymontowanie zespou oprawy i tarczy sprzga
183
http://vnx.su
Rys. 4.5. Wymiary trzpienia do rodkowania tarczy sprzga do silnikw benzynowych

Ado silnikw 8-zaworowych, B do silnikw 16-zaworowych
Rys. 4.6. Wymiary trzpienia do rodkowania tarczy sprzga do silnika wysokoprnego
4.2.2. Wymiana oyska wyciskowego

oysko wyciskowe naley wymieni w razie wymiany sprzga oraz w przypadku uszkodzenia
oyska. Wy miana oyska wyciskowego sprzga nie przedstawia istotnych trudnoci, wymaga jednak
uprzedniego wymontowania skrzynki przekadniowej (patrz odpowiedni opis w p. 5.2.1 lub 6.2.1) oraz
wykrcenia ruby z dwigni wyczania sprzga.
4.2.3. Wymontowanie i zamontowanie linki sprzga

WYMONTOWANIE
Odczy link od wideek wyciskowych sprzga, podcigajc peda sprzga do gry i odczepiajc
koniec linki od dwigni wyczania za pomoc szczypiec.
Wyj wykadzin podogi spod ng kierowcy.
Odczy link od pedau sprzga, podnoszc peda sprzga w celu uatwienia uwolnienia linki od
segmentu zbatego i obracajc do przodu segment zbaty.
Wcign link do wntrza przedziau silnika.
ZAMONTOWANIE
Za pomoc podprki drewnianej podeprze peda sprzga tak, aby nastpio rozczenie si
zapadki i segmentu zbatego.
Od strony przedziau silnika wsun now link sprzga w szczelin midzy pedaem i
mechanizmem samoczynnej regulacji luzu. Obrci segment zbaty do tyu i zaczepi koniec linki.
Zaczepi drugi koniec linki do dwigni wyczania sprzga.
184
http://vnx.su
5 SKRZYNKA PRZEKADNIOWA PICIOBIEGOWA

5.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA UWAGI WSTPNE
Przedstawiona w tym rozdziale mechaniczna pi-ciobiegowa skrzynka przekadniowa jest
stosowana w samochodach wyposaonych w silniki benzynowe omiozaworowe 1,4 dm3 i 1,6 dm3, w silniki
benzynowe szesnastozaworowe 1,6 dm3 i 1,8 dm3 (typu RDA oprcz wersji Escort XR3i) oraz w silnik
wysokoprny 1,8 dm3. Skrzynka przekadniowa zawiera we wsplnej obudowie skrzynk biegw,
przekadni gwn i mechanizm rnicowy. Jest usytuowana z tyu silnika i umieszczona wraz z nim
poprzecznie do osi podunej pojazdu. Typ: BC-5.
SKRZYNKA BIEGW
Skrzynka biegw jest dwuwakowa i ma pi synchronizowanych biegw do jazdy do przodu oraz
niesynchronizowany bieg wsteczny. Syn-chronizatory s umieszczone na waku gwnym. Zmiana biegw
odbywa si za pomoc dwigni zamontowanej w pododze oraz drka zmiany biegw umieszczonego pod
podog.
PRZEOENIA
185
http://vnx.su
Samochody wyposaone w silniki benzynowe omiozaworowe ganikowe 1,4 dm3 (typu FUH) i
1,6dnf (typu LUK i LUJ) oraz 1,6drtf zasilane wielopunktowym wtryskiem paliwa (typu LJE i LJF), a
take wyposaone w silniki benzynowe szesnastozaworowe 1,6dn? (typuL1E) i Irfdm3 (typu RDA
oprcz wersji Escort XR3i)
Bieg
Przeoenie
biegu
Przeoenie
przekadni
gwnej
Przeoenie
cakowite
1. 2. 3. 4.
5.
Wsteczny
3,150 1,910
1,280 0,950
0,760 3,621
3,820
12,033 7,296
4,890 3,629
2,903 13,832
Samochody wyposaone w silniki benzynowe omiozaworowe 1,4 dm3 zasilane jednopunktowym

wtryskiem paliwa (typu F6F i F6G) oprcz wersji Escort Clipper CLX (typ pojazdu ANL CE)
Bieg
Przeoenie
biegu
Przeoenie
przekadni
gwnej
Przeoenie
cakowite
1. 2. 3. 4.
5.
Wsteczny
3,580 2,040
1,320 0,950
0,760 3,621
4,060
14,535 8,282
5,359 3,857
3,086 14,701
Samochody Escort Clipper CLX wyposaone w silnik benzynowy omiozaworowy 1,4 dm3 (typu F6G)
zasilany jednopunktowym wtryskiem paliwa (typ pojazdu ANL CE)
Bieg
Przeoenie
biegu
Przeoenie
przekadni
gwnej
Przeoenie
cakowite
1. 2. 3. 4.
5.
Wsteczny
3,150 1,910
1,280 0,950
0,760 3,621
4,060
12,789 7,755
5,197 3,857
3,086 14,701
Samochody wyposaone w silnik wysokoprny 1,8 dm3 (typu RTE)

Bieg
Przeoenie
biegu
Przeoenie
przekadni
gwnej
Przeoenie
cakowite
1. 2. 3. 4.
5.
Wsteczny
3,584 1,908
1,280 0,950
0,760 3,623
3,597
12,892 6,863
4,604 3,417
2,734 13,032
DANE REGULACYJNE
Grubo piercieni osadczych na waku gwnym:
synchronizatorw biegw 1.; 2.; 3.; 4. oraz wewntrznego piercienia oyska kulkowego: 1,52; 1,55;
1,58; 1,61 oraz 1,64 mm;
synchronizatora 5. biegu: 1,48; 1,53 oraz 1,58 mm;
zewntrznego piercienia oyska kulkowego: 1,89; 1,97 oraz 2,04 mm.
Grubo piercieni osadczych na waku sprzgowym:
zewntrznego piercienia oyska kulkowego: 1,89; 1,97 oraz 2,04 mm;
tulei przesuwnej koa zbatego 5. biegu: 1,65; 1,70 oraz 1,75 mm.
OLEJ PRZEKADNIOWY
Ilo: 3,1 dm3.
Rodzaj: olej przekadniowy EP SAE 80.
Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu co
186
http://vnx.su
20000 km, nie przewiduje si okresowej wymiany

oleju.
Poziom oleju: 2 do 3 mm poniej dolnej krawdzi
otworu wlewu i kontroli poziomu.
Uwaga. W skrzynce przekadniowej nie ma korka spustu oleju (patrz Uwagi wstpne" w rozdz. 5.2).
MOMENTY DOKRCANIA
Mocowanie obudowy sprzga do kaduba silnika:
35do45N-m.
Mocowanie obudowy zespou k zbatych do
obudowy sprzga: 21 do 27 N-m.
Mocowanie pokrywy zespou 5. biegu do obudowy zespou k zbatych: 12 do 14 N-m. Mocowanie
pokrywy obudowy sprzga: 34 do 46 N-m.
Mocowanie drka reakcyjnego do obudowy zespou k zbatych: 40 do 50 N-m. ruba zaciskowa
drka zmiany biegw: 14 do 17N-m.
Mocowanie koa zbatego napdzanego przekadni gwnej: 98 do 128 N-m. Nakrtka kopakowa
zatrzasku: 20 do 35 N-m. Mocowanie dwigni zmiany biegw do podogi: 6 do 8 N-m.
Korek wlewu oleju: 23 do 30 N-m. Wcznik wiate cofania: 16 do 20 N-m. Mocowanie rygla
wybieraka do obudowy: 18 do 23 N-m.
Mocowanie rygla wybieraka do jego osi: 12 do 15N-m.
Mocowanie wspornika do cznika metalowo-gu-mowego: 59 do 79 N-m.

UWAGI WSTPNE
Moliwe jest oddzielne wymontowanie skrzynki przekadniowej i jej wyjcie od spodu samochodu.
Po zamontowaniu skrzynki przekadniowej jest konieczna regulacja mechanizmu zmiany biegw.
Skrzynka przekadniowa nie ma korka spustu oleju. W celu oprnienia skrzynki przekadniowej z
oleju naley odkrci nakrtki kopakowe (1 i 2, patrz rys. 5.3) mieszczce zatrzaski wewntrznego
mechanizmu zmiany biegw.
5.2.1. Wymontowanie i zamontowanie skrzynki przekadniowej

WYMONTOWANIE
Wczy 4. bieg.
W samochodzie wyposaonym w silnik benzynowy 1,6 dm3 zasilany wtryskiem paliwa oraz w silnik
wysokoprny 1,8 dm3 wymontowa kompletny filtr powietrza.
Odczy link napdu prdkociomierza od skrzynki przekadniowej
W niektrych wersjach samochodu rozczy zcze przewodw czujnika prdkoci obrotowej.
Odczy link sprzga do dwigni wyczania sprzga.
Wyj z wycicia podunicy nadwoziajDrze- wd odpowietrzania skrzynki przekadniowej.
Odkrci dwie grne ruby mocowania skrzynki przekadniowej do kaduba silnika.
Umieci podnonik pod silnikiem i unie nieco silnik.
Odkrci dwie nakrtki mocowania tylnego lewego wspornika zawieszenia zespou napdowego.
187
http://vnx.su
Rys. 5. 1. Poczenia elementw zewntrznego mechanizmu zmiany biegw ze skrzynk przekadniow

1 drek zmiany biegw, 2drek reakcyjny, 3ruba zaciskowa, 4ruba stabilizatora Strzak wskazano podkadk
Rys. 5.2. Zesp obudowy skrzynki przekadniowej

1obudowa sprzga, 2wcznik wiate cofania, 3korek gwintowany, 4uszczelka obudowy sprzga, 5obudowa zespou k
zbatych, 6 korek napeniania i kontroli poziomu oleju, 8koek ustawczy, 9uszczelka obudowy zespou k zbatych, 10
obudowa porednia, 11uszczelka obudowy poredniej, 12pokrywa zespou 5. biegu, 13magnes, 14zbnik napdu
prdkociomierza, 15 piercie uszczelniajcy
Odkrci elementy mocowania przedniego lewego wspornika zawieszenia zespou napdowego.

Podnie samochd i oprze na stojakach warsztatowych.
Zdj przednie koa samochodu.
Odczy zcze przewodw od wcznika wiate cofania.
Odczy przewody elektryczne od rozrusznika.
W niektrych wersjach samochodu (silniki benzynowe omiozaworowe 1,4 i 1,6dm3) wymontowa
dwa cigi zawieszenia zespou napdowego.
Odkrci dwie ruby mocowania blaszanej obudowy sprzga.
Odczy od skrzynki przekadniowej drek zmiany biegw i podwiesi go do nadwozia za pomoc
mikkiego drutu.
Odczy od skrzynki przekadniowej drek reakcyjny i podwiesi go do nadwozia za pomoc
mikkiego drutu.
Wykrci ruby zaciskowe dolnych sworzni kulowych wahaczy zawieszenia z obu stron samochodu.
Odczy dolne sworznie kulowe wahaczy zawieszenia od zwrotnic po obu stronach samochodu.
Wymontowa posie napdowe ze skrzynki przekadniowej (patrz opis w rozdz. 7.2) i podwiesi je
do nadwozia za pomocmikkiego drutu.
188
http://vnx.su
Zalepi otwory w obudowie skrzynki biegw po wyjtych posiach, aby unikn wyciekw oleju
albo wczeniej spuci olej ze skrzynki przekadniowej, odkrcajc kopakowe nakrtki (1 i 2, patrz rys. 5.3).
Odkrci od nadwozia podpor skrzynki przekadniowej.
Opuci jak najniej zesp napdowy.
Odczy od skrzynki przekadniowej tylny wspornik jej mocowania.
Wykrci dolne ruby mocowania skrzynki przekadniowej do silnika.
Oddzieli skrzynk przekadniow od silnika i wyj j od spodu samochodu.
ZAMONTOWANIE
Kolejno czynnoci podczas zamontowania jest odwrotna do opisanej podczas jej wymontowania.
Naley zwrci uwag na nastpujce czynnoci:
prawidowe wyrodkowanie tarczy sprzga, jeli po odczeniu skrzynki wymontowywano sprzgo;
stosowanie waciwych momentw dokrcania pocze gwintowych;
waciwe rczne dosunicie skrzynki przekadniowej do silnika i ustawienie jej w pooeniu montau
bez wykorzystywania do tego celu rub mocujcych;
wyregulowanie mechanizmu zmiany biegw (patrz opis w p. 5.2.3);
nalanie do skrzynki przekadniowej odpowiedniej iloci waciwego rodzaju oleju przekadniowego
(jeli by spuszczany) lub uzupenienie jego iloci do waciwego poziomu;
sprawdzenie szczelnoci skrzynki przekadniowej.
5.2.2. Naprawa skrzynki przekadniowej

ROZKADANIE SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ
Zamocowa skrzynk przekadniow na stojaku warsztatowym.
Jeli nie uczyniono tego wczeniej, oprni skrzynk z oleju, wypuszczajc olej przez otwory po
wyjtych posiach napdowych lub odkrcajc kopakowe nakrtki (1 i 2, rys. 5.3) mieszczce zatrzaski
wewntrznego mechanizmu zmiany biegw.
Wymontowa wideki wyczania sprzga i oysko wyciskowe sprzga z wntrza obudowy
sprzga.
Jeli nie wykrcono ich wczeniej, wykrci dwie nakrtki kopakowe, mieszczce zatrzaski
wewntrznego mechanizmu zmiany biegw (1 i 2, rys. 5.3), wyj rygle blokujce oraz ich spryny.
Wymontowa pokryw zespou 5. biegu.
Wymontowa wybierak 5. biegu po odkrceniu jednej ruby (1, rys. 5.4) jego mocowania.
Zdj z waka gwnego piercie osadczy synchronizatora 5. biegu (rys. 5.5) oraz zdj zesp koa
zbatego 5. biegu wraz z synchronizatorem, widekami i osi wideek 5. biegu (rys. 5.7).
Zdj z koca waka sprzgowego piercie osadczy koa zbatego 5. biegu.
Za pomoc cigacza uniwersalnego lub specjalnego (Ford 16-035) zdj z waka sprzgowego
koo zbate 5. biegu (rys. 5.8).
Wymontowa poredni obudow skrzynki przekadniowej po odkrceniu dziewiciu rub jej
mocowania (rys. 5.9).
Zdj z wakw gwnego i sprzgowego piercienie osadcze ustalajce oyska.
Odkrci czternacie rub mocowania obudowy zespou k zbatych i oddzieli j od obudowy
sprzga, uderzajc motkiem z tworzywa sztucznego. W razie potrzeby mona lekko uderza w waki.
Wyj ostronie magnes uwaajc aby go nie upuci, gdy jest kruchy i moe si rozbi.
Zdj dwa piercienie osadcze (10, patrz rys. 5.26) z tulei prowadzcej przy widekach biegw 1 -2 i
wycign tulej prowadzc.
189
http://vnx.su
Rys. 5.3. Kopakowe nakrtki (1) i (2) mieszczce zatrzaski wewntrznego mechanizmu zmiany biegw, suce take do oprniania
skrzynki przekadniowej z oleju
Rys. 5.4. ruba (1) mocowania wybieraka 5. biegu
Rys. 5.5. Wyjmowanie sprystego piercienia osadczego synchronizatora 5. biegu
Rwnoczenie wyj waki sprzgowy i gwny wraz z widekami oraz koem porednim biegu
wstecznego i jego osi (rys. 5.10).
Wymontowa rygiel wewntrznego mechanizmu zmiany biegw.
Wyj z obudowy mechanizm rnicowy.
190
http://vnx.su
Rys. 5.6. Zesp kot zbatych i wakw

1waek sprzgowy, 2waek gwny, 3koo zbate 1. biegu, 4 piercie synchronizatora 1. biegu, 5 koo zbate biegu
wstecznego z tulej przesuwn synchronizatora biegw 1 2, 6 piasta synchronizatora biegw 1 2, 7 piercie synchronizatora
2. biegu, 8koo zbate 2. biegu, 9koo zbate 3. biegu, 10piercie synchronizatora 3. biegu, 11 tuleja przesuwna
synchronizatora biegw 34, 12 piasta synchronizatora biegw 34, 13piercie synchronizatora 4. biegu, 14koo zbate 4.
biegu, 15 koo zbate 5. biegu, 16piercie synchronizatora 5. biegu, 17tuleja przesuwna synchronizatora 5. biegu, 18 piasta
synchronizatora 5. biegu, 19 pytka ustalajca synchronizatora 5. biegu, 20sprysty piercie osadczy synchronizatora 5. biegu,
21 sprysty piercie osadczy koa zbatego 5. biegu, 22 sprysty piercie osadczy oyska, 23oysko kulkowe, 24
oysko walcowe, 25 piercie uszczelniajcy o przekroju okrgym, 26 piercie uszczelniajcy waek sprzgowy, 27piercie
uszczelniajcy o przekroju okrgym, 28o z koem porednim biegu wstecznego W czarnych kkach podano numery biegw
poszczeglnych zazbie (AR bieg wsteczny)
Rys. 5.7. Wyjmowanie zespou koa zbatego z synchronizatorem, widekami i osi wideek 5. biegu
WYMONTOWANIE OYSK TOCZNYCH

Wymontowa oyska walcowe waka gwnego (tylko w razie stwierdzenia ich uszkodzenia). W tym
celu rozerwa koszyk z tworzywa sztucznego (rozdzielajcy waeczki). Wyj waeczki i wycign koszyk
oyska. Wycign za pomoc szczypiec odrzutnik oleju. Za pomoc specjalnego przyrzdu (Ford 16-021) i
cigacza udarowego (Ford 15-053) wyj z obudowy piercie zewntrzny oyska (patrz^rys. 5.17A).
Wymontowane oysko nie nadaje si do ponownego zamontowania. Przy skadaniu naley zaoy nowe
oysko walcowe waka gwnego i nowy odrzutnik oleju.
Wypchn do tyu z obudowy sprzga piercie uszczelniajcy waek sprzgowy.
Wyj z obudowy skrzynki przekadniowej piercie uszczelniajcy waek gwny.
Wymontowa zewntrzny piercie oyska stokowego mechanizmu rnicowego z obudowy
skrzynki przekadniowej.
191
http://vnx.su
Rys. 5.8. Wymontowanie koa zbatego 5. biegu z waka sprzgowego za pomoc cigacza uniwersalnego
Rys. 5.9. Rozmieszczenie rub mocowania obudowy poredniej
Rys. 5.10. Rwnoczesne wyjmowanie z obudowy sprzga wakw sprzgowego i gwnego oraz koa poredniego biegu wstecznego
wraz z jego osi
192
http://vnx.su
Rys. 5.11. Zdejmowanie z waka gwnego piercienia osadczego (rys. lewy) oraz dwch ppiercieni ustalajcych koo zbate 2. biegu
(rys. prawy)
Rys. 5.12. Oznaczenia pooenia tulei przesuwnej wzgldem piasty synchronizatora
ROZKADANIE WAKA GWNEGO

Zamocowa waek gwny pionowo w imadle o szczkach osonitych mikk blach. Oprze waek
koem zbatym napdzajcym przekadni gwnej.
Wymontowa kolejno:
piercie osadczy zabezpieczajcy oysko kulkowe na waku;
oysko kulkowe za pomoc cigacza, po uprzednim wyjciu duego piercienia osadczego
umieszczonego w rowku jego piercienia zewntrznego (zdjte oysko nie nadaje si do ponownego
zamontowania);
koo zbate 4. biegu;
sprysty piercie osadczy z piasty synchronizatora biegw 3-4;
piast i tulej przesuwn synchronizatora biegw 3-4 wraz z piercieniami tego synchronizatora;
koo zbate 3. biegu;
piercie osadczy i dwa ppiercienie ustalajce koo zbate 2. biegu (rys. 5.11);
koo zbate 2. biegu;
piercie osadczy z piasty synchronizatora biegw 1 -2;
synchronizator biegw 1 -2 wraz z koem zbatym 1. biegu.
ROZKADANIE WAKA SPRZGOWEGO
Waek sprzgowy stanowi integraln cao z koami zbatymi. Mona wymieni tylko oyska
toczne tego waka.
Piercie oyska zdejmuje si z waka sprzgowego za pomoc uniwersalnego cigacza o dwch
uchwytach. Od strony koa zbatego 4.
biegu uchwyty cigacza zaczepia si o szeroki piercie osadczy umieszczony wczeniej w
zewntrznym piercieniu oyska.
ROZKADANIE MECHANIZMU RNICOWEGO
Wyj z obudowy mechanizmu rnicowego koa koronowe ruchem wahadowym na zewntrz
obudowy (rys. 5.13).
193
http://vnx.su
Wyj sprysty piercie osadczy osi satelitw (rys. 5.14), wyj o i zdj z niej satelity.
Za pomoc uniwersalnego cigacza zdj z obudowy mechanizmu rnicowego oyska toczne
(rys. 5.15) oraz koo napdu prdkociomierza.
Wykrci ruby mocowania koa zbatego napdzanego przekadni gwnej do obudowy
mechanizmu rnicowego. Zdj koo lekkimi uderzeniami motka z tworzywa sztucznego. Oznaczy
kierunek montau zdjtego koa zbatego staowaniem od strony obudowy mechanizmu rnicowego.
WERYFIKACJA CZCI
Oczyci i sprawdzi wszystkie czci. Zwrci uwag na nastpujce zalecenia:
waek sprzgowy jest wykonany razem z koami zbatymi jako cao; w razie zuycia lub
uszkodzenia jednego z k zbatych naley wymieni cay ten waek;
oyska toczne nadajce si do dalszego uycia naley przechowywa w kompletacji oryginalnej;
w przypadku rozkadania synchronizatorw naley upewni si, czy wzajemne pooenie ich piast i
tulei przesuwnych jest prawidowo oznakowane pirem elektroiskrowym (rys. 5.12) w razie
niewystpowania tych oznacze naley oznaczy czci synchronizatora przed rozoeniem; piercienie
synchronizatorw naley przechowywa razem z ich" koami zbatymi;
do czyszczenia powierzchni przylegania uszczelek w obudowach ze stopu lekkiego nie uywa
skrobakw ani materiaw ciernych; powierzchnie te mona czyci tylko szmatk zwilon
rozpuszczalnikiem lub trjchloroetylenem.
SKADANIE WAKA GWNEGO
Powlec olejem przekadniowym waek gwny.
Na waek gwny montowa kolejno:
koo zbate 1. biegu stoek synchronizatora skierowany w stron przeciwn do koa zbatego
napdzajcego przekadni gwnej;
piast i tulej przesuwn synchronizatora biegw 1 -2 rowek wideek skierowany w stron koa
zbatego 1. biegu;
nowy piercie osadczy, koo zbate 2. biegu, dwa ppiercienie ustalajce (zwrci uwag na
prawidowe umieszczenie ich kocw we wgbieniach waka) i zewntrzny piercie osadczy;
koo zbate 3. biegu;
piast i tulej przesuwn synchronizatora biegw 3-4 oraz nowy piercie osadczy;
koo zbate 4. biegu, nowe oysko kulkowe (wciskane na prasie a do oporu) oraz piercie
osadczy zabezpieczajcy oysko.
Rys. 5.13. Wyjmowanie k koronowych pfosi z obudowy mechanizmu rnicowego
Rys. 5.14. Wyjmowanie sprystego piercienia osadczego osi satelitw
194
http://vnx.su
Rys. 5.15. ciganie oyska z obudowy mechanizmu rnicowego
Rys. 5.16. Mechanizm rnicowy

1kosz satelitw, 2 piercienie uszczelniajce, 3piercienie zewntrzne oysk stokowych obudowy mechanizmu rnicowego,
4koo napdu prdkociomierza, 5obudowa mechanizmu rnicowego, 6podkadki, 7o satelitw, 8satelity, 9koa
koronowe, 10piercienie osadcze
SKADANIE WAKA SPRZGOWEGO

toczne tego waka.
Przy zakadaniu oysk naley stosowa tuleje o odpowiednich wymiarach i wciska na prasie
piercie wewntrzny oyska a do oporu. oysko z rowkiem na piercieniu zewntrznym naley umieci
od strony koa zbatego 4. biegu (koo zbate o duej rednicy).
SKADANIE MECHANIZMU RNICOWEGO
Zamontowa koo rubowe napdu prdkociomierza, zwracajc uwag na prawidowe pooenie
zaczepu linki; oyska mechanizmu rnicowego naley wciska za pomoc specjalnego przyrzdu Ford 15025A lub tulei o odpowiednich wymiarach.
Zaoy na o satelity; umieci o w obudowie i zaoy piercienie osadcze.
Wprowadzi koa koronowe posi przez wycicie w obudowie, rozsun je i umieci je na miejscu,
zwracajc uwag na prawidowe ich ustawienie; w celu przytrzymania k koronowych umieci korek lub
koek drewniany o rednicy 22 mm.
Zaoy na obudow mechanizmu rnicowego koo zbate napdzane przekadni gwnej i
przykrci je na krzy" nowymi rubami waciwym momentem.
195
http://vnx.su
ZAMONTOWANIE OYSK TOCZNYCH

Umieci zewntrzny piercie prawego oyska stokowego w gniedzie obudowy i zabezpieczy
go przez delikatne zapunktowanie.
Rys. 5.17. Wymiana oyska walcowego watka gwnego

Awymontowanie, B zamontowanie
Zaoy do gniazda obudowy lewego piercienia zewntrznego oyska stokowego dwie podkadki
spryste tak, aby ich wewntrzne krawdzie si stykay, a nastpnie zaoy zewntrzny piercie oyska
stokowego i unieruchomi go przez delikatne zapunktowanie.
Zamontowa w obudowie nowe piercienie uszczelniajce posie. Krawdzie uszczelniajce
piercieni powinny by skierowane w stron wntrza skrzynki przekadniowej i powleczone przed
zamontowaniem smarem.
Zaoy na waek gwny nowy odrzutnik oleju, jeli wymontowywano oysko walcowe waka
gwnego.
Zamontowa oysko walcowe waka gwnego za pomoc specjalnego przyrzdu Ford 16-020 (rys.
5.17B), skierowujc odsdzenie piercienia ku doowi.
Ostronie unieruchomi piercie oyska przez zapunktowanie.
SKADANIE SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ
Umieci w obudowie skrzynki przekadniowej obudow mechanizmu rnicowego z koem
rubowym napdu prdkociomierza skierowanym do dou.
Zamontowa rygiel wewntrznego mechanizmu zmiany biegw (rys. 5.18).
Zaoy przesuwne koo zbate biegu wstecznego wraz z osi, wprowadzajc w rowek dwigni
wczania biegw.
Zamontowa jednoczenie waki sprzgowy i gwny, przesuwajc do gry koo przesuwne biegu
wstecznego tak, aby znalazo si ponad koem zbatym 1. biegu.
Dopilnowa prawidowego ustawienia dwigni wczania biegu wstecznego.
Ustawi otwory wideek w jednej linii i zaoy tulej prowadzc.
Zaoy piercienie osadcze wideek biegw 1 -2 na tulei prowadzcej.
Umieci magnes w jego gniedzie i przyklei" go smarem, aby nie przemieci si podczas
zakadania obudowy.
196
http://vnx.su
Rys. 5.18. Zakadanie rygla wewntrznego mechanizmu zmiany biegw
Rys. 5.19. Zamontowanie tulei prowadzcej wewntrznego mechanizmu zmiany biegw
Rys. 5.20. Zakadanie sprystego piercienia osadczego wideek na tulei prowadzcej
197
http://vnx.su
Rys. 5.21. Zakadanie obudowy zespou k zbatych na obudow sprzga
Zaoy now uszczelk na obudow sprzga i naoy na ni obudow zespou k zbatych. W

razie potrzeby do osadzenia mona wykorzysta ^motek z tworzywa sztucznego.
ruby mocowania obu czci obudowy dokrci stopniowo i na przemian waciwym momentem,
zwracajc uwag na prawidowe rozmieszczenie poszczeglnych rub.
Wybra z trzech dostpnych gruboci piercienie osadcze i zaoy takie, ktre w rowku
zewntrznego piercienia oyska bd si mieci bez luzu. Monta piercieni mona uatwi unoszc
wkrtakiem do gry waki skrzynki przekadniowej.
Ustawi piercienie osadcze tak, aby ich przecicia nie zachodziy na miejsce pooenia uszczelki
obudowy poredniej.
Zaoy na obudow zespou k zbatych uszczelk oraz zamontowa obudow poredni.
Pokry wielowypust waka sprzgowego oraz koo zbate 5. biegu specjaln past Ford SAM- 1C9107A.
Uwaga. Znaki identyfikacyjne grupy selekcyjnej na odsdzeniu koa zbatego i na rednicy waka
sprzgowego musz by tego samego koloru.
Ogrza koo zbate 5. biegu do 180C (rys. 5.23). Do kontroli temperatury wykorzysta prciki
termochromowe.
Zamontowa koo zbate 5. biegu na waek sprzgowy.
Zaoy na waek sprzgowy sprysty piercie osadczy na koo zbate 5. biegu za pomoc
przyrzdu Ford 16-031 (rys. 5.24). Piercie ten wystpuje w trzech grubociach. Naley dobra piercie o
gruboci umoliwiajcej jego osadzenie bez luzu w rowku koa.
Zamontowa na waek gwny koo zbate 5. biegu wraz z synchronizatorem i widekami 5. biegu.
Uwaga. Zatrzaski synchronizatora 5. biegu s przytrzymywane przez podkadk. Spryna powinna
opiera si o zapadk synchronizatora i by unieruchomiona midzy podkadk a piast synchronizatora.
Zaoy sprysty piercie osadczy o gruboci dokadnie odpowiadajcej szerokoci rowka
(dostpne piercienie o 3 grubociach).
Zaoy dwa rygle zatrzaskw, ich spryny oraz dokrci nakrtki kopakowe mieszczce te
elementy. Gwint nakrtek uprzednio powlec past uszczelniajc.
Zaoy wybierak 5. biegu i wyregulowa jego pooenie w nastpujcy sposb:
obrci waek wczania 5. biegu do oporu zgodnie z kierunkiem ruchu wskazwek zegara, wcisn
go do dou i przytrzyma w tym pooeniu;
ustawi wybierak tak, aby zanik luz midzy palcem wybieraka i ryglem zatrzasku 5. biegu;
dokrci rub zacisku wybieraka 5. biegu na waku wczania 5. biegu w tym pooeniu.
Rys. 5.22. Zamontowanie sprystych piercieni osadczych oysk wakw w obudowie

Dostpne s piercienie osadcze oysk wakw o trzech grubociach
Rys. 5.23. Podgrzewanie koa zbatego 5. biegu do temperatury 180C przed zaoeniem na waek sprzgowy
198
http://vnx.su
Rys. 5.24. Zamontowanie sprystego piercienia osadczego koa zbatego 5. biegu na waku sprzgowym za pomoc przyrzdu Ford
16-031
Rys. 5.25. Regulacja ustawienia wybieraka 5. biegu
199
http://vnx.su
Rys. 5.26. Wewntrzny mechanizm zmiany biegw

1 osona ochronna, 2 uszczelka, 3drek zmiany biegw, 4tuleja oyska, 5osie, 6wspornik dwigni, 7 dwignia ktowa,
8 tulejka, 9 wideki biegw 1 2, 10 sprysty piercie osadczy, 11 wideki biegw 34, 12tuleja prowadzca, 13waek
wczania 5. biegu, 14 o wideek 5. biegu, 15wideki 5. biegu, 16wybierakS. biegu, 17zalepka zatrzasku, 18rygiel, 19
zalepka zatrzasku, 20 i 21 rygle zatrzaskw, 22o dwigni wczania biegu wstecznego, 23dwignia wczania biegu
wstecznego, 24waek wczania biegw, 25 dwignia, 26suwak
Zaoy now uszczelk i zamontowa pokryw zespou 5. biegu skrzynki przekadniowej.

Sprawdzi, czy wszystkie biegi wczaj si prawidowo.
Za pomoc przyrzdu Ford 16-018 zaoy piercienie uszczelniajce posi do otworw ich gniazd.
Zamontowa wideki, dwigni wyczania i oysko wyciskowe sprzga.
Napeni skrzynk przekadniow odpowiedni iloci waciwego oleju.
5.2.3. Wymontowanie i zamontowanie zewntrznego mechanizmu

zmiany biegw
WYMONTOWANIE
Wczy 4. bieg.
Odkrci gak dwigni zmiany biegw i zdj oson ochronn.
Ustawi samochd na podstawkach warsztatowych.
Wymontowa rodkow rur wylotow.
Odkrci rub zaciskow i odczy drek zmiany biegw od skrzynki przekadniowej.
Odkrci cztery nakrtki mocowania wspornika obudowy zewntrznego mechanizmu zmiany
biegw.
Odczy drek reakcyjny od dwigni zmiany biegw i wymontowa cay zesp zewntrznego
mechanizmu zmiany biegw, obracajc go w obu kierunkach i wysuwajc w kierunku poziomym.
ZAMONTOWANIE l REGULACJA
Wmontowa do samochodu cay zewntrzny mechanizm zmiany biegw nie dokrcajc nakrtek.
200
http://vnx.su
Pocign do gry za dwigni zmiany biegw zewntrzny mechanizm zmiany biegw i zamocowa
go do podogi.
Zaoy opask zaciskow osony ochronnej dwigni zmiany biegw i zamocowa oson ochronn.
Przykrci dwigni zmiany biegw.
Rys. 5.27. Zewntrzny mechanizm zmiany biegw

1 gaka dwigni, 2osona ochronna, 3dwignia zmiany biegw, 4 wspornik, 5 pokrywa, 6 drek zmiany biegw, 7
drek reakcyjny, 8spryna powrotna
Rys. 5.28. Regulacja dwigni zmiany biegw za pomoc narzdzia specjalnego o rednicy 3,5 mm
Dokrci waciwym momentem rub drka reakcyjnego.

Upewni si, e jest wczony 4. bieg. Unieruchomi dwigni zmiany biegw, wprowadzajc z lewej
strony do wntrza obudowy pod dwigni prt o rednicy 3,5 mm (rys. 5.28).
Wsun drek zmiany biegw na waek zmiany biegw skrzynki przekadniowej.
Dokrci przy obudowie skrzynki przekadniowej rub zaciskow obejmy drka zmiany biegw.
Usun prt z wntrza obudowy.
201
http://vnx.su
6 SKRZYNKA PRZEKADNIOWA MTX 75

6.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA UWAGI WSTPNE
Przedstawiona w tym rozdziale mechaniczna pi-ciobiegowa skrzynka przekadniowa jest
stosowana w samochodach wersji Escort XR3i wyposaonych w silnik benzynowy szesnastozaworowy 1,8
dm3 (typu RDA) oraz we wszystkich wersjach samochodu wyposaonych w silnik benzynowy
szesnastozaworowy 1,8 dm3 (typu RQB). Skrzynka przekadniowa zawiera we wsplnej obudowie skrzynk
biegw, przekadni gwn i mechanizm rnicowy. Jest usytuowana z tyu silnika i umieszczona wraz z
nim poprzecznie do osi podunej pojazdu.
SKRZYNKA BIEGW
Skrzynka biegw jest dwuwakowa, ma pi biegw do jazdy do przodu oraz bieg wsteczny i jest
cakowicie synchronizowana. Synchronizatory biegw 1 -2 oraz 5. i wstecznego s umieszczone na waku
gwnym, za synchronizator biegw 3-4 jest umieszczony na waku sprzgowym.
Zmiana biegw odbywa si za pomoc dwigni zamontowanej w pododze oraz drka zmiany
biegw umieszczonego pod podog.
Typ: MTX 75.
Maksymalna wejciowa prdko obrotowa: 7000 obr/min.
Maksymalny wejciowy moment obrotowy: 250 Nm.
DANE REGULACYJNE
Nacig wstpny oysk stokowych waka sprzgowego: 0,1 mm.
Nacig wstpny oysk stokowych waka gwnego: 0,14 mm.
Nacig wstpny oysk stokowych obudowy przekadni gwnej: 0,35 mm. Moment oporw obrotu
waka sprzgowego w obudowie skrzynki: 1,5 N-m. Grubo podkadki zakadanej podczas pomiaru luzu
osiowego:
waka sprzgowego: 1 mm;
waka gwnego: 1 mm;
obudowy przekadni gwnej: 1,1 mm.
PRZEOENIA
Bieg
Przeoenie
biegu
Przeoenie
przekadni
gwnej
Przeoenie
cakowite
1. 2. 3. 4.
5.
Wsteczny
3,230 2,140
1,480 0,991
0,850 3,460
3,820
12,339 8,175
5,654 3,786
3,247 13,217
OLEJ PRZEKADNIOWY
Ilo: 2,6 dm3.
Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu co
20000 km, nie przewiduje si okresowej wymiany
oleju.
MOMENTY DOKRCANIA
Mocowanie pokrywy wewntrznego mechanizmu zmiany biegw do obudowy zespou k zbatych:
9 do 12 N-m.
Mocowanie obudowy zespou k zbatych do obudowy sprzga: 24 do 30 N-m. Mocowanie tulei
prowadzeniaoyska wyciskowego sprzga: 8 do 10 N-m. Korek wlewu i kontroli poziomu oleju: 30 do 40
Nm.
Mocowanie koa zbatego napdzanego przekadni gwnej: 75 do 90 N-m. Mocowanie palca
wybieraka do waka: 20 do 26 N-m.
202
http://vnx.su
Mocowanie wcznika wiate cofania: 9 do 12N-m.

Mocowanie rozrusznika do skrzynki przekadniowej: 35 do 45 N-m.
Mocowanie przedniego wspornika zawieszenia do skrzynki przekadniowej: 49 do 61 N-m.
Mocowanie dolnego tylnego wspornika zawieszenia do skrzynki przekadniowej: 58 do 79 N-m. Mocowanie
grnego tylnego wspornika zawieszenia do skrzynki przekadniowej: 65 do 79 N-m. Mocowanie drka
reakcyjnego do skrzynki przekadniowej: 20 do 26 N-m. Mocowanie wspornika wybieraka: 14 do 17 N-m.

UWAGI WSTPNE
Moliwe jest oddzielne wymontowanie skrzynki przekadniowej i jej wyjcie od spodu samochodu.
Regulacja mechanizmu zmiany biegw wymaga zastosowania specjalnych przyrzdw Ford.
Wymontowanie zewntrznych piercieni niektrych oysk tocznych wymaga zastosowania
specjalnych cigaczy Ford.
Skrzynka przekadniowa jest napeniona olejem na cay okres uytkowania. Przed rozkadaniem
naley oprni skrzynk przekadniow z oleju przez otwr powstay po wymontowaniu jednej z posi.
6.2.1. Wymontowanie i zamontowanie skrzynki przekadniowej

WYMONTOWANIE
Ustawi samochd na podnoniku obsugowo- naprawczym albo unie przd samochodu i ustawi
na stojakach warsztatowych na wysokoci pozwalajcej na wyjcie skrzynki przekadniowej pod
samochodem.
Czynnoci wykonywane od gry samochodu
Odczy od akumulatora przewd masy. Wymontowa obudow filtra powietrza i przewd
doprowadzenia powietrza do filtra.
Rys. 6.1. Wymontowanie czopw przegubw wewntrznych posi

Aprawej posi, B lewej posi
203
http://vnx.su
Rys. 6.2. Wymiary przyrzdu 16-057 do wymontowania wewntrznego przegubu lewej posi
Zdj z zespou przepustnicy zapink mocowania pancerza linki pedau przyspieszenia i odczy
link od dwigni przepustnicy.
Odczy link sprzga dwigni wyczania.
Odczy wtyk od wcznika wiate cofania, odczy link napdu prdkociomierza oraz przewody
od czujnika prdkoci pojazdu.
Odkrci dwie grne ruby czce skrzynk przekadniow z silnikiem.
Przewlec lin przez otwory uchwytw silnika, zaczepi j o hak wcignika i nieznacznie unie
zesp napdowy.
Odczy przewd masy od skrzynki przekadniowej.
Czynnoci wykonywane pod samochodem
cign obejm mocowania przewodu doprowadzenia powietrza do kolektora wylotowego.
Odczy od skrzynki przekadniowej drek zmiany biegw i drek reakcyjny. W tym celu wykrci
rub obejmy mocowania drka zmianybiegw oraz rub mocowania drka reakcyjnego.
Wykrci dwie ruby mocowania do nadwozia cznika metalowo-gumowego wspornika zawieszenia
przenoszcego moment reakcyjny.
Wykrci z tylnego wspornika skrzynki przekadniowej ruby czce tylny cznik metalowo- gumowy ze wspornikiem.
Wykrci ruby mocujce, a nastpnie odczy przeguby kulowe wahaczy od zwrotnic k z prawej i
lewej strony samochodu.
Wycign ze skrzynki przekadniowej praw po za pomoc dwigni opartej o przegub
wewntrzny prawej posi lub uderzeniami motka w przegub wewntrzny prawej posi poprzez drewniany
klocek, korzystajc z pomocy drugiej osoby, ktra powinna odciga po na zewntrz samochodu.
Wprowadzi do wntrza obudowy mechanizmu rnicowego przez otwr po wymontowanej posi
przyrzd Ford 16-057 (rys. 6.2) i uderzajc od gry wysun lew po (uwaga na wypyw oleju).
Zalepi otwory w obudowie skrzynki po wymontowanych posiach.
Odczy przewody elektryczne od rozrusznika, wykrci trzy ruby mocowania rozrusznika do
obudowy sprzga i wyj rozrusznik.
Odkrci trzy nakrtki mocowania wspornika tylnej podpory zawieszenia skrzynki przekadniowej i
zdj ten wspornik.
Wykrci dwie ruby mocowania do podunicy nadwozia cznika metalowo-gumowego przedniego
wspornika zawieszenia skrzynki przekadniowej.
Z pomoc wcignika warsztatowego opuci zesp napdowy i wymontowa wspornik przedniej
podpory zawieszenia skrzynki przekadniowej.
Wykrci sze pozostaych rub czcych silnik ze skrzynk przekadniow.
Odczy skrzynk przekadniow od silnika i ostronie wyj j od spodu samochodu.
ZAMONTOWANIE
Zamontowa skrzynk przekadniow wykonujc czynnoci w kolejnoci odwrotnej do opisanej
podczas jej wymontowania i stosujc waciwe momenty dokrcania pocze gwintowych (patrz rozdz. 6.1).
Podczy do skrzynki przekadniowej drek reakcyjny i drek zmiany biegw bez dokrcania
ruby jego obejmy zaciskowej.
Wewntrz nadwozia zdj oson ochronn dwigni zmiany biegw.
Pod samochodem sprawdzi poluzowanie obejmy zaciskowej (3, rys. 6.3) regulacji drka zmiany
biegw.
Ustawi wewntrzny mechanizm zmiany biegw w pooeniu neutralnym.
204
http://vnx.su
Rys. 6.3. Regulacja zewntrznego mechanizmu zmiany biegw

Aprzy dwigni zmiany biegw, B przy skrzynce przekadniowej
1dwignia zmiany biegw, 2 przyrzd 16064, 3obejma zaciskowa drka zmiany biegw
Umieci specjalny przyrzd Ford 16-064 (2) na wsporniku u podstawy dwigni zmiany biegw.
Wystp wspornika powinien trafi w wycicie przyrzdu. Unieruchomi to dwigni zmiany biegw.
W tym pooeniu dokrci rub obejmy zaciskowej regulacji drka zmiany biegw.
Wyj przyrzd specjalny.
Sprawdzi dziaanie mechanizmu zmiany biegw.
Zaoy oson ochronn dwigni zmiany biegw.
Uzupeni ilo oleju w skrzynce przekadniowej do waciwego poziomu.
Sprawdzi prawidowo dziaania prdkociomierza.
Sprawdzi dziaanie wcznika wiate cofania.
6.2.2. Rozkadanie i skadanie skrzynki przekadniowej

ROZKADANIE SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ
Zamocowa skrzynk przekadniow do odpowiedniego stojaka montaowego.
205
http://vnx.su
Rys. 6.4. Zesp obudowy skrzynki przekadniowej

1 tuleja prowadzenia oyska wyciskowego sprzga, 2obudowa sprzga, 3obudowa zespou k zbatych, 4pokrywa
wewntrznego mechanizmu zmiany biegw
Rys. 6.5. Rozdzielanie obu czci obudowy skrzynki przekadniowej

1 dugie ruby czce
Strzak wskazano jedno z trzech miejsc przewidzianych do rozdzielania obu czci obudowy
Ustawi wewntrzny mechanizm zmiany biegw w pooeniu neutralnym.

Wymontowa kolejno: dwigni wyczania sprzga, oysko wyciskowe i wideki wyczania
sprzga.
Wymontowa tulej oyska wyciskowego sprzga.
Wycign z obudowy skrzynki piercienie uszczelniajce posie oraz drek zmiany biegw.
Wyj koek mocujcy i wymontowa koo zbate napdu prdkociomierza.
Odkrci szesnacie rub czcych obudowy sprzga i zespou k zbatych (rys. 6.5).
Rozdzieli obie czci obudowy za pomoc dwigni lub motka z tworzywa sztucznego. Zesp k
zbatych pozostaje w obudowie sprzga.
Wyj z obudowy osie wideek, mechanizm rnicowy oraz magnes.
Wykrci sze rub i zdj pokryw wewntrznego mechanizmu zmiany biegw z wakiem
wczania biegw.
Wymontowa wideki biegw 1 -2.
Odchyli wideki biegw 5. i wstecznego na bok i wyj wideki biegw 3-4.
Wyj wideki biegw 5. i wstecznego.
Wykrci rub mocowania sworznia kulowego i wyj drek zmiany biegw.
Wyj piercie osadczy oraz zdj podkadk z osi koa zbatego poredniego biegu wstecznego.
Odchyli ostronie waek sprzgowy i wyj koo zbate porednie biegu wstecznego. Wyj
oysko igiekowe i podkadk oporow.
206
http://vnx.su
Wyj z obudowy waki sprzgowy i gwny.

ROZKADANIE WAKA SPRZGOWEGO
Za pomoc prasy wymontowa piercienie wewntrzne oysk stokowych (wraz z waeczkami)
osadzone na obu kocach waka sprzgowego.
Zdj sprysty piercie osadczy, a nastpnie wymontowa koo zbate 5. biegu i koo zbate 4.
biegu wraz z oyskiem igiekowym oraz piercie synchronizatora 4. biegu.
Wyj drugi sprysty piercie osadczy i wyj synchronizator biegw 3-4, piercie
synchronizatora 3. biegu oraz koo zbate 3. biegu wraz z jego oyskiem igiekowym.
ROZKADANIE WAKA GWNEGO
Za pomoc prasy wymontowa piercie wewntrzny oyska stokowego od strony koa zbatego
napdzajcego przekadni gwnej.
Wyj sprysty piercie osadczy.
Za pomoc cigacza dwuramiennego zaczepionego pod koem zbatym 1. biegu cign z waka
koo zbate napdzajce przekadni gwnej wraz z koem zbatym 1. biegu (rys. 6.7).
Zdj z waka oysko igiekowe koa zbatego 1. biegu i piercie synchronizatora 1. biegu.
Wyj drugi sprysty piercie osadczy, synchronizator biegw 1 -2, piercie synchronizatora 2.
biegu oraz koo zbate 2. biegu wraz z jego oyskiem igiekowym.
Za pomocprasy cign z waka wewntrzny piercie drugiego oyska stokowego, podkadajc
podpory pod koo zbate biegu wstecznego.
Rys. 6.6. Zesp kot zbatych i wakw skrzynki przekadniowej

1 oysko stokowe, 2waek sprzgowy, 3oysko igiekowe, 4 koo zbate 3. biegu, 5 synchronizator biegw 34, 6
koo zbate 4. biegu, 7 koo zbate 5. biegu, 8zbnik przekadni gwnej, 9koo zbate 1. biegu, 10synchronizator biegw 1
2, 11 koo zbate 2. biegu, 12 waek gwny, 13koo zbate 5. biegu, 14synchronizator biegw 5. i wstecznego, 15koo
zbate biegu wstecznego, 16o koa zbatego poredniego biegu wstecznego, 17koo zbate porednie biegu wstecznego, 18
podkadka regulacyjna
W czarnych kkach podano numery biegw poszczeglnych zazbie (AR bieg wsteczny)
207
http://vnx.su
Rys. 6.7. ciganie z waka gwnego koa zbatego 1. biegu oraz zbnika przekadni gwnej
Zdj z waka oysko igiekowe koa zbatego biegu wstecznego i piercie synchronizatora biegu
wstecznego.
Zdj z waka sprysty piercie osadczy,v a nastpnie wyj synchronizator biegw 5. i
wstecznego, piercie synchronizatora 5. biegu, koo zbate 5. biegu wraz z jego oyskiem igiekowym.
ROZKADANIE MECHANIZMU RNICOWEGO
Wymontowa z obudowy mechanizmu rnicowego oba piercienie wewntrzne oysk stokowych
(wraz z waeczkami) za pomoc przyrzdw Ford 15-050A, 15-026A-01 i 16-062 (rys. 6.8) lub za pomoc
prasy.
Rys. 6.8. Wymontowanie oyska stokowego z piercieniem wewntrznym z obudowy mechanizmu rnicowego
Wymontowa z obudowy mechanizmu rnicowego koo zbate rubowe napdu prdkociomierza.

Odkrci ruby mocujce i zdj z obudowy mechanizmu rnicowego koo zbate napdzane
przekadni gwnej.
WYMONTOWANIE ELEMENTW OSADZONYCH W OBUDOWACH
Uwaga. Przy wyjmowaniu piercieni oysk tocznych osadzonych w obudowie zespou k zbatych
naley wyj i zachowa podkadki regulacyjne luzu osiowego, umieszczone za tymi piercieniami.
208
http://vnx.su
Rys. 6.9. Wymontowanie z obudowy sprzga zewntrznego piercienia oyska stokowego waka sprzgowego za pomoc
przyrzdw 15-048 i 15-048-01
Rys. 6.10. Wymontowanie z obudowy sprzga zewntrznego piercienia oyska stokowego obudowy mechanizmu rnicowego za
pomoc przyrzdu 15-074
Rys. 6.11. Wymontowanie tulejki lizgowej waka wybieraka za pomoc trzpienia 21-103
Wymiary trzpienia podano na rys. 4.5B
Za pomocspecjalnego przyrzdu Ford 15-074 i motka wybi z obudowy oba zewntrzne

piercienie oysk stokowych mechanizmu rnicowego oraz zewntrzny piercie oyska stokowego
waka sprzgowego z obudowy sprzga (patrz rys. 6.10).
Za pomoc specjalnych przyrzdw Ford 15- 048 oraz 15-048-01 wycign z obudowy zespou k
zbatych dwa zewntrzne piercienie oysk stokowych wakw sprzgowego i gwnego, za z obudowy
sprzga piercie zewntrzny oyska stokowego waka gwnego (rys. 6.9). Uwaga. Wspomniane
piercienie trzech oysk s umieszczone w lepych otworach obudowy.
Wymontowa podkadki regulacyjne umieszczone pod oyskami.
Wykrci trzy ruby mocujce i wybi od wewntrz obudowy (przez klocek drewniany) o koa
zbatego poredniego biegu wstecznego.
Za pomoc trzpienia Ford 21-1 OSA wymontowa tulejk lizgow waka wybieraka (rys. 6.11).
SKADANIE SKRZYNKI PRZEKADNIOWEJ
Uwagi wstpne
Wszystkie wyjte spryste piercienie osadcze naley wymieni.
Wymontowane i nadajce si do dalszego uytkowania oyska toczne naley przechowa
zachowujc ich kompletacj (piercienie, waeczki stokowe).
Wymontowane i nadajce si do dalszego uytkowania synchronizatory naley przechowa
zachowujc ich kompletacj (piercienie, koa zbate).
Skadanie waka sprzgowego
Zamontowa kolejno na waek sprzgowy: oysko igiekowe (uprzednio zanurzone w oleju
przekadniowym), koo zbate 3. biegu, piercie synchronizatora 3. biegu oraz synchronizator biegw 3-4
(odsdzenie piasty skierowa w stron koa zbatego 4. biegu).
209
http://vnx.su
Zaoy na waek nowy piercie osadczy. Naoy na waek piercie synchronizatora 4. biegu,
ustawiajc jego trzy wystpy w jednej linii z wyciciami piasty synchronizatora biegw 3-4.
Zaoy na waek drugie oysko igiekowe (uprzednio zanurzone w oleju przekadniowym), koo
zbate 4. biegu i koo zbate 5. biegu (ktrego otwr piasty nasmarowano olejem przekadniowym).
Odsdzenie koa zbatego 5. biegu naley skierowa w stron oyska.
Zaoy na waek nowy sprysty piercie osadczy.
Nagrza wewntrzne piercienie oysk stokowych (wraz z waeczkami) do temperatury 80C i
wcisn je na oba koce waka sprzgowego pod pras z si 10 do 15 MN.
Skadanie waka gwnego
Zamontowa kolejno na waek gwny: oysko igiekowe (uprzednio zanurzone w oleju
przekadniowym), koo zbate 2. biegu, piercie syn- chronizatora2. biegu, synchronizator biegw 1 -2
(odsdzenie piasty skierowa w stron koa zbatego 2. biegu rys. 6.12). Trzy wystpy piercienia
synchronizatora 2. biegu powinny wej w odpowiednie wycicia piasty synchronizatora.
Zaoy na waek nowy sprysty piercie osadczy.
Zamontowa na waek piercie synchronizatora 1. biegu tak, aby jego wystpy weszy w wycicia
piasty synchronizatora, a nastpnie zaoy oysko igiekowe (uprzednio zanurzone w oleju
przekadniowym) oraz koo zbate 1. biegu.
Zamontowa na waek koo zbate napdzajce przekadni gwnej. W wewntrznym wielowypucie tego koa zbatego jeden rowek jest szerszy. W zwizku z tym zamontowanie koa jest moliwe
tylko w jednym pooeniu wzgldem waka gwnego.
Rys. 6.12. Sposb zakadania na watek gwny piasty synchronizatora biegw 1 2

1 szeroki konierz, 2 koo zbate 2. biegu
210
http://vnx.su
Rys. 6.13. Wewntrzny mechanizm zmiany biegw

1 uszczelka, 2tulejki, 3drek zmiany biegw, 4tulejka waka wybieraka, 5przegub kulowy, 6waek wybieraka, 7wspornik
ustalenia pooenia wybieraka, 8 pytka prowadzca, 9 pokrywa wewntrznego mechanizmu zmiany biegw, 10wcznik wiate
cofania, 11 wideki biegw 12, 12wideki biegw 34, 13wideki biegw 5. i wstecznego, 14osie wideek
Zaoy na waek drugi nowy sprysty piercie osadczy.

Na drugi koniec waka gwnego naoy oysko igiekowe (uprzednio zanurzone w oleju
przekadniowym), nastpnie koo zbate 5. biegu, piercie synchronizatora oraz synchronizator biegw 5. i
wstecznego (rys. 6.18). Szeroki konierz piasty synchronizatora skierowa w stron koa zbatego 5. biegu i
upewni si, e wycicia piasty s ustawione w jednej linii z trzema wystpami piercienia synchronizatora.
Rys. 6.14. Rozoony zesp waka sprzgowego
211
http://vnx.su
Rys. 6.15. Rozoony zesp waka gwnego
Rys. 6.16. Mechanizm rnicowy

1 czop przegubu wewntrznego ptosi, 2 sprysty piercie osadczy, 3piercie uszczelniajcy, 4podkadka regulacyjna, 5
oysko stokowe, 6koo napdu prdkociomierza, 7zbnik napdu prdkociomierza, 8 obudowa mechanizmu rnicowego,
9koo zbate przekadni gwnej
212
http://vnx.su
Rys. 6.17. Zamontowanie zbnika przekadni gwnej

Naley zgra wycicie w piacie zbnika z wypustem na waku gwnym
Rys. 6.18. Sposb zakadania na waek gwny synchronizatora biegw 5. i wstecznego

1 szeroki konierz, 2 koo zbate 5. biegu
Zaoy kolejny nowy sprysty piercie osadczy.

Zaoy na synchronizator piercie synchronizatora biegu wstecznego w taki sposb, aby jego trzy
wystpy weszy w wycicia piasty synchronizatora.
Zaoy na waek nastpne oysko igiekowe (uprzednio zanurzone w oleju przekadniowym),
nastpnie koo zbate biegu wstecznego. Nagrza wewntrzne piercienie oysk stokowych (wraz z
waeczkami) do temperatury 80C i wcisn je na oba koce waka sprzgowego pod pras z si 10 do 15
MN.
Skadanie mechanizmu rnicowego
Na obudow mechanizmu rnicowego zaoy koo napdzane przekadni gwnej i dokrci
waciwym momentem ruby jego mocowania.
Zamontowa koo zbate rubowe napdu prdkociomierza (wystpy ustalenia koa na obudowie
powinny si znale od strony oyska).
Za pomoc specjalnej tulei Ford 15-032 wcisn na obudow mechanizmu rnicowego wewntrzne
piercienie oysk stokowych (wraz z waeczkami) pod naciskiem prasy 10 do 15 MN. Uwaga. Podczas
wciskania drugiego oyska obudowa mechanizmu rnicowego nie moe by oparta o oysko wcinite
wczeniej z drugiej strony, gdy grozi to zniszczeniem oyska.
Zamontowanie elementw osadzonych w obudowach
Obudowa zespou k zbatych
213
http://vnx.su
Zamontowa now tulejk lizgow waka wybieraka.

Zaoy nowy uszczelniacz drka zmiany biegw.
Nagrza obudow zespou k zbatych do temperatury 80 do 90C.
Powlec past uszczelniajc w obudowie powierzchni oparcia osi koa zbatego poredniego biegu
wstecznego.
Umieci o koa zbatego poredniego biegu wstecznego na miejscu.
Po ostygniciu do temperatury otoczenia dokrci ruby mocowania osi.
Zamontowa pod pras za pomoc trzpienia Ford 15-036 zewntrzne piercienie oysk stokowych
wakw sprzgowego i gwnego po ich uprzednim ochodzeniu do temperatury O do 8C oraz podgrzaniu
obudowy zespou k zbatych do temperatury 80 do 90C. Nie wolno wbija piercieni w gniazda obudowy.
Uwaga. Jeli nie trzeba regulowa nacigu wstpnego oysk stokowych wakw, naley
zastosowa podkadki regulacyjne zdjte podczas rozkadania skrzynki przekadniowej. W przeciwnym razie
naley zamontowa ppdkadki o nastpujcej gruboci:
oyska wakw sprzgowego i gwnego: 1 mm;
oyska obudowy mechanizmu rnicowego: 1,1 mm.
Obudowa sprzga
Nagrza obudow sprzga do temperatury 80 do 90C.
Umieci w gniazdach zewntrznych piercieni oysk stokowych podkadki regulacyjne.
Ochodzi do temperatury O do 8C zewntrzne piercienie oysk stokowych i za pomoc
odpowiednich trzpieni (piercie oyska waka sprzgowego: trzpie Ford 14-010; piercie oyska waka
gwnego: Ford 15-036; piercie oyska mechanizmu rnicowego: Ford 14-024) wcisn zewntrzne
piercienie oysk stokowych na prasie. Nie wolno wbija piercieni oysk w gniazda obudowy.
Regulacja nacigu wstpnego oysk stokowych wakw oraz mechanizmu rnicowego
Wczy 4. bieg przesuwajc tulej przesuwn na waku sprzgowym.
Uwaga. Wszystkie oyska powinny by czyste i suche. W razie potrzeby naley wymy i wysuszy
take nowe oyska.
Rys. 6.19. Pomiar luzu osiowego waka sprzgowego

A umieszczanie komparatora, B podnoszenie za pomoc dwigni waka sprzgowego
Zamontowa jednoczenie w obudowie zespou k zbatych waki sprzgowy i gwny.

Umieci mechanizm rnicowy.
214
http://vnx.su
Poczy obie czci obudowy i dokrci waciwym momentem szesnacie rub czcych te
czci obudowy.
Ustawi wspornik Ford 16-059 czujnika zegarowego na paszczynie przylegania pokrywy
wewntrznego mechanizmu zmiany biegw i dokrci wspornik trzema rubami mocowania tej pokrywy.
Popychacz przyrzdu oprze o koo zbate 4. biegu (rys. 6.19B).
Rys. 6.20. Pomiar luzu osiowego waka gwnego
Rys. 6.21. Pomiar luzu osiowego obudowy mechanizmu rnicowego
Obrci 20 razy waek sprzgowy w prawo i w lewo, aby zapewni prawidowe ustawienie oysk.
Umieci na kocu waka sprzgowego kocwk czujnika zegarowego zamocowanego w
uchwycie magnetycznym (rys. 6.19A).
Uywajc wkrtaka, wprowadzonego przez otwr wewntrznego mechanizmu zmiany biegw, jako
dwigni, podnie waek sprzgowy (rys. 6.19B) i odczyta luz osiowy waka J" na czujniku zegarowym.
Powtrzy trzykrotnie powyszy pomiar i okreli redni warto luzu.
Obliczy grubo X" podkadki regulacji luzu osiowego, ktr naley zamontowa, za pomoc
wzoru: X = J + 1,1 mm.
Obrci 20 razy waek sprzgowy w prawo i w lewo, aby zapewni prawidowe uoenie si oysk.
Umieci czujnik zegarowy we wsporniku Ford 16-059 przykrconym w miejscu mocowania pokrywy
wewntrznego mechanizmu zmiany biegw (rys. 6.20) i wyzerowa czujnik.
215
http://vnx.su
Rys. 6.22. Zakadanie podkadek regulacyjnych w obudowie sprzga

1 zewntrzny piercie oyska stokowego, 2 podkadka regulacyjna
Za pomoc dwigni (np. wkrtaka) unie waek gwny i odczyta luz osiowy K" na czujniku.
Wykona trzykrotnie powyszy pomiar i okreli redni warto luzu.
Okreli grubo X" podkadki regulacji luzu osiowego, ktr naley zamontowa, za pomoc
wzoru: X = K + 1,14 mm.
Obrci 20 razy obudow mechanizmu rnicowego w prawo i w lewo, aby zapewni prawidowe
uoenie si elementw oysk (obraca za pomoc waka sprzgowego).
Przystawi do prawego czoa obudowy mechanizmu rnicowego kocwk czujnika zegarowego
zamocowanego w uchwycie magnetycznym (rys. 6.21).
Za pomoc przyrzdw Ford 21-024 oraz 21- 024-02 podnie obudow mechanizmu rnicowego i
odczyta luz osiowy L" na czujniku.
Okreli grubo ,,X" podkadki regulacji luzu osiowego, ktr naley zamontowa, za pomoc
wzoru: X = L + 1,45 mm.
Usun przyrzdy pomiarowe.
Przesun tulej synchronizatora biegw 3-4 do pooenia neutralnego.
Zdj obudow sprzga i wymontowa zewntrzne piercienie oysk stokowych.
Wyj podkadki regulacyjne i zaoy nowe o obliczonej gruboci (rys. 6.22).
Zamontowa ponownie zewntrzne piercienie oysk stokowych w sposb podany poprzednio.
Dalsze czynnoci skadania skrzynki przekadniowej
Powlec powierzchnie wszystkich oysk olejem przekadniowym.
Rys. 6.23. Zamontowanie pokrywy wewntrznego mechanizmu zmiany biegw z wakiem wybieraka
1 drek zmiany biegw, 2 pokrywa z wakiem wybieraka, 3 przegub kulowy poczenia drka zmiany biegw z wakiem
wybieraka
216
http://vnx.su
Rys. 6.24. Zamontowanie elementw w obudowie zespou k zbatych

1 waek sprzgowy, 2waek gwny, 3oysko stokowe obudowy mechanizmu rnicowego, 4osie wideek, 5 magnes
Rys. 6.25. Tuleja prowadzenia oyska wyciskowego sprzga

piercie uszczelniajcy o przekroju okrgym,
piercie uszczelniajcy waek sprzgowy
Rys. 6.26. Wymiary przyrzdu 16-020 do montau piercienia uszczelniajcego czop przegubu wewntrznego w gniedzie obudowy
Rys. 6.27. Pomiar momentu oporw obrotu waka sprzgowego (skrzynka rozoona)
Zamontowa jednoczenie waki sprzgowy i gwny.

Zaoy na o koa zbatego poredniego biegu wstecznego kolejno: podkadk oporow, oysko
igiekowe, koo zbate porednie biegu wstecznego (przy tej czynnoci odsun poziomo na bok waek
sprzgowy), kolejn podkadk oporow i piercie osadczy.
Zamontowa na tulejach przesuwnych wideki biegw: 5. i wstecznego, 3-4 oraz 1 -2.
Wsun w otwory wideek ich osie.
217
http://vnx.su
Zamontowa drek zmiany biegw i zamocowa na jego kocu sworze kulowy.

Powlec past uszczelniajc powierzchni przylegania pokrywy wewntrznego mechanizmu zmiany
biegw, zamontowa pokryw wraz z wakiem wybieraka, czc obie czci przegubu kulowego (3, rys.
6.23). Dokrci sze rub mocowania pokrywy waciwym momentem.
Woy magnes na miejsce.
Powlec powierzchnie przylegania obudowy sprzga i obudowy zespou k zbatych past
uszczelniajc, zamontowa obudow mechanizmu rnicowego do obudowy zespou k zbatych (rys.
6.24) i dokrci waciwym momentem szesnacie rub mocowania obu czci obudowy.
Rys. 6.28. Zewntrzny mechanizm zmiany biegw

1gaka dwigni zmiany biegw, 2 uchwyt blokady wczenia biegu wstecznego, 3 osona ochronna, 4grna cz sworznia
kulowego, 5 dwignia zmiany biegw, 6dolna cz sworznia kulowego ze wspornikiem, 7przegub czcy, 8koek blokady
wczenia biegu wstecznego, 9 pokrywa, 10drek zmiany biegw, 11obejma zaciskowa do regulacji, 12 drek reakcyjny
Zamontowa tulej prowadzenia oyska wyciskowego sprzga zaopatrzon w nowy piercie

uszczelniajcy oraz nowy piercie uszczelniajcy o przekroju koowym.
Zmierzy dynamometrem moment oporw obrotu waka sprzgowego (rys. 6.27). Nie moe on
przekracza 1,5N-m. Jeeli jest wikszy, naley ustali przyczyn i w razie potrzeby przeprowadzi
odpowiedni regulacj.
Zamontowa waek z koem napdu prdkociomierza.
Za pomoc specjalnego trzpienia Ford 16-020 zamontowa dwa nowe piercienie uszczelniajce
czopy przegubw wewntrznych posi w gniedzie obudowy.
Zamontowa oysko wyciskowe, wideki wyczania sprzga. Przed montaem powlec
powierzchnie tarcia smarem z dwusiarczkiem molibdenu.
Zamontowa dwigni wyczania sprzga.
Zdj skrzynk przekadniow ze stojaka montaowego.
Zamontowa do obudowy wsporniki podpr zawieszenia skrzynki przekadniowej.
218
http://vnx.su
7 POOSIE NAPDOWE
Napd na koa przednie jest przenoszony przez dwie ptosie o niejednakowej dugoci, majce na
kadym kocu zamontowane przeguby rwno-biene. Po prawa jest dusza. Na lewej posi jest
zamontowana masa wyrwnowaajca, stanowica tumik drga skrtnych. Przeguby wewntrzne maj
czopy wielowypus-towe wkadane w otwory k koronowych mechanizmu rnicowego. Przeguby
zewntrzne maj czopy wielowypustopwe wkadane w otwory piast k przednich.
MOMENTY DOKRCANIA
Nakrtka czopa piasty koa przedniego:
nakrtka M20: 205 do 235 N-m;
nakrtka M22: 220 do 250 N-m. Nakrtki mocowania k: 70 do 100 N-m.

UWAGI WSTPNE
Posie s zamocowane w otworach k koronowych mechanizmu rnicowego za pomoc
sprystych piercieni osadczych. Wyjcie posi wymaga uycia znacznej siy.
Producent zaleca wymian posi co 80 000 km przebiegu samochodu.
7.2.1. Wymontowanie i zamontowanie posi

WYMONTOWANIE
Zdj koa przednie. Odbezpieczy nakrtki mocowania posi do piast.
Unieruchomi koa przednie naciskajc na peda hamulca i odkrci nakrtki mocowania posi.
W samochodach wyposaonych w mechaniczn skrzynk przekadniow piciobiegow inn ni
skrzynka typu MTX 75 oprni skrzynk przekadniow z oleju. Z powodu braku korka spustowego olej
usuwa si po odkrceniu nakrtek kopakowych (1 i 2, patrz rys. 5.3), ktre po zakoczeniu spywania oleju
naley wkrci na miejsce. Natomiast w samochodach wyposaonych w skrzynk przekadniow typu MTX
75 olej mona spuci dopiero po wymontowaniu jednej z posi.
Wykrci z kadej strony samochodu po dwie ruby mocowania zacisku hamulca do zwrotnicy koa i
podwiesi zaciski we wnkach k przednich za pomoc mikkiego drutu.
Z kadej strony samochodu wyj zawleczk i wykrci nakrtk koronow sworznia kulowego
kocwki drka kierowniczego.
Z kadej strony samochodu odczy sworze kulowy kocwki drka kierowniczego od zwrotnicy
koa za pomoc uniwersalnego cigacza.
Odkrci i wyj rub zaciskow obejmy mocowania sworznia kulowego wahacza do zwrotnicy
koa.
Wymontowa posie z obudowy skrzynki przekadniowej postpujc w nastpujcy sposb:
wprowadzi dwigni midzy obudow skrzynki przekadniowej i przegub wewntrzny posi;
wyj po ze skrzynki przekadniowej, podwaajc przegub wewntrzny dwigni.
Wyj posie z piast k, odchylajc na zewntrz zesp kolumny zawieszenia ze zwrotnic. Uwaga.
Moe okaza si konieczne uycie specjalnego cigacza do posi, aby wymontowa po z piasty koa.
ZAMONTOWANIE
Zamontowa jedn po w piacie koa po uprzednim posmarowaniu jej wielowypustu.
Przykrci lekko nakrtk piasty koa.
Zaoy nowy piercie rozprny na^czop wielowypustowy wewntrznego przegubu posi i
wsun po w otwr koa koronowego mechanizmu rnicowego gboko, a do wyczucia rozprenia si
piercienia na czopie wewntrznego przegubu. W razie potrzeby mona wywiera nacisk na szew
spawalniczy pooony na przegubie wewntrznym posi.
219
http://vnx.su
Powtrzy podane czynnoci w odniesieniu do drugiej posi napdowej.

Z kadej strony samochodu zamontowa sworze kulowy wahacza w zwrotnicy koa i wkrci
rub zaciskow (szecioktny eb ruby od tylnej strony zwrotnicy).
Z kadej strony samochodu zamontowa sworze kulowy kocwki drka kierowniczego w
zwrotnicy, przykrci now nakrtk sworze kulowy kocwki drka kierowniczego i zabezpieczy
nakrtk now zawleczk.
Z kadej strony samochodu zamontowa zacisk hamulca do zwrotnicy koa.
Napeni skrzynk przekadniow do wymaganego poziomu waciwym rodzajem oleju.
Rys. 7.1. Potasie napdowe

Apo prawa, B po lewa 1 po, 2 osona ochronna przegubu, 3przegub trjramienny, 4 przegub kulowy, 5masa
wyrwnowaajca (tumik drga), 6 sprysty piercie osadczy, 7opaska mocowania osony
Rys. 7.2. Wyjmowanie przegubu wewntrznego posi ze skrzynki przekadniowej
220
http://vnx.su
Rys. 7.3. Zamontowanie przegubu wewntrznego posi w skrzynce przekadniowej

Strzak wskazano piercie rozprny
Dokrci nakrtki mocowania czopw piast k waciwym momentem i zabezpieczy je przed

odkrceniem.
Zaoy koa przednie i dokrci nakrtki ich mocowania waciwym momentem.
7.2.2. Wymiana oson przegubw

WYMIANA OSONY PRZEGUBU ZEWNTRZNEGO
Podnie przd samochodu i zdj koa przednie.
Wyj zawleczk i odkrci nakrtk sworznia kulowego kocwki drka kierowniczego.
Za pomoc uniwersalnego cigacza wymontowa sworze kulowy kocwki drka kierowniczego
ze zwrotnicy koa.
Wykrci rub zaciskow sworznia kulowego wahacza i wymontowa sworze kulowy wahacza ze
zwrotnicy koa.
Zdj opaski mocowania osony ochronnej przegubu zewntrznego.
Przeci i zdj zuyt oson ochronn.
Zdj piercie osadczy przegubu zewntrznego.
Wycign po z przegubu zewntrznego.
Starannie wymy wszystkie czci. Usun lady smaru.
Zaoy now oson ochronn przegubu zewntrznego na po.
Zaoy piercie osadczy w jego rowek w przegubie zewntrznym.
Wsun po do przegubu i wepchn j a do wyczucia rozprenia si piercienia osadczego w
jego rowku w przegubie.
Napeni przegub smarem, ustawi oson ochronn i zamocowa j nowymi opaskami mocowania.
Zamontowa sworze kulowy wahacza do zwrotnicy koa i dokrci rub zaciskow tego sworznia.
Zamontowa sworze kulowy kocwki drka kierowniczego do zwrotnicy koa; dokrci go now
nakrtk i zabezpieczy now zawleczk.
Zaoy koa i opuci przd samochodu.
WYMIANA OSONY PRZEGUBU WEWNTRZNEGO
Podnie przd samochodu i zdj koa przednie.
Wyj zawleczk i odkrci nakrtk sworznia kulowego kocwki drka kierowniczego.
Za pomoc uniwersalnego cigacza wymontowa sworze kulowy kocwki drka kierowniczego
ze zwrotnicy koa.
Wykrci rub zaciskow sworznia kulowego wahacza i wymontowa sworze kulowy wahacza ze
zwrotnicy koa.
221
http://vnx.su
Rys. 7.4. Zamontowanie czopa posi w piacie koa za pomoc przyrzdu 14-041
Rys. 7.5. Przekrj piasty koa przedniego

1 piasta koa, 2 zwrotnica koa, 3 przegub kulowy, 4osona ochronna przegubu, 5 sprysty piercie osadczy, 6osona,
8oysko piasty koa, 8wielowypust czopa przegubu
Zdj opaski mocowania osony ochronnej przegubu wewntrznego.

Przeci i zdj zuyt oson ochronn.
Wycign po z obudowy przegubu wewntrznego.
Zdj z posi piercie osadczy i zdj przegub wewntrzny.
Oczyci starannie wszystkie czci i usun dokadnie resztki smaru.
Zaoy now oson ochronn przegubu wewntrznego na po.
Zamontowa przegub wewntrzny na po. Zaoy nowy piercie osadczy w rowku posi.
Zamontowa po w obudowie przegubu wewntrznego.
Napeni przegub smarem, ustawi oson ochronn i zamocowa j nowymi opaskami mocowania.
Zamontowa sworze kulowy wahacza do zwrotnicy koa i dokrci rub zaciskow tego sworznia.
Zamontowa sworze kulowy kocwki drka kierowniczego do zwrotnicy koa, dokrci go now
nakrtk i zabezpieczy now zawleczk.
Zaoy koa przednie i opuci przd samochodu.
8 UKAD KIEROWNICZY
W ukadzie kierowniczym zastosowano zbatko-wprzekadni kierownicz zamocowan do ramy
pomocniczej. Przeoenie przekadni kierowniczej jest zmienne: mae w pobliu pooenia rodkowego, za
222
http://vnx.su
due w pobliu skrajnych pooe. Dwuczciowy wa kierownicy ma dwa przeguby krzyakowe i oson
pochaniajc energi w razie zgniecenia (tzw. bezpieczna kolumna kierownicy).
Pooenie koa kierownicy moe by regulowane we wszystkich wersjach oprcz C" i CL". W
niektrych wersjach wystpuje hydrauliczne wspomaganie ukadu kierowniczego, zawierajce opatkow
pomp wspomagania, obrotowy zawr rozdzielczy oraz siownik hydrauliczny wbudowany w przekadni
kierownicz. Liczba obrotw koa kierownicy od oporu do oporu:
przekadnia bez wspomagania: 4,6;
przekadnia ze wspomaganiem: 3,63.
rednica zawracania:
wszystkie modele oprcz Escort Van: 10,5 m;
model Escort Van: 10,8 m.
Regulacja luzu przekadni zbatkowej:
przekadnia bez wspomagania: popychacz i korek gwintowy;
przekadnia ze wspomaganiem: podkadki o zmiennej gruboci.
Moment oporu obrotu zbnika przekadni: 1,35 do 1,70 N-m.
PASEK NAPDU POMPY WSPOMAGANIA
Marka: Motorcraft.
Nacig (na zimno):
pasek uywany (po co najmniej 10 min pracy): 250 do 350 N.
OLEJ W UKADZIE ZE WSPOMAGANIEM
Rodzaj: olej Ford ESPM-2C-166H. Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu po 2500 km, nastpnie
co 20 000 km, nie wymaga si okresowej wymiany oleju.
MOMENTY DOKRCANIA
Oba typy ukadu kierowniczego
Mocowanie obudowy przekadni kierowniczej do
ramy pomocniczej: 70 do 97 N-m.
Mocowanie poczenia przegubowego zbnika
przekadni do wau kierownicy: 45 do 56 N-m.
Nakrtka mocowania koa kierownicy do wau
kierownicy: 45 do 55 N-m.
Nakrtka mocowania obudowy wau kierownicy:
10 do 14N-m.
Przeciwnakrtka kocwki drka kierowniczego:
57 do 68 N-m.
Mocowanie drka kierowniczego do zbatki
przekadni kierowniczej: 68 do 90 N-m.
Korek gwintowany do obudowy przekadni: 4 do
5 N-m i odkrci o 60 do 70.
Sworze kulowy kocwki drka kierowniczego
do zwrotnicy koa: 25 do 30 N-m.
Ukad ze wspomaganiem hydraulicznym
ruba zaciskowa poczenia wau kierownicy: 16 do 20N-m.
Dolna nakrtka zbnika przekadni: 37 do 47 N-m.
Mocowanie przewodu doprowadzenia oleju do pompy: 26 do 31 N-m.
Mocowanie pompy hydraulicznej: 21 do 28 N-m.
Nakrtka mocowania napinacza paska napdu pompy wspomagania: 8 N-m.
Czujnik cinienia wspomagania: 7 do 14 N-m.

8.2.1. Wymontowanie i zamontowanie przekadni kierowniczej
Uwaga. Wymontowanie przekadni kierowniczej wymaga uprzedniego opuszczenia ramy pomocniczej po podparciu zespou
napdowego podnonikiem
223
http://vnx.su
warsztatowym.
Rys. 8.1. Ukad kierowniczy

Abez regulacji wysokoci pooenia kierownicy,
Bz regulacj wysokoci pooenia kierownicy, C bez wspomagania, D ze wspomaganiem hydraulicznym
1 odksztacalna obudowa wau kierownicy, 2wspornik obudowy wau, 3wa kierownicy, 4dwignia regulacji wysokoci pooenia
kierownicy, 5 przegub krzyakowy, 6zbnik przekadni kierowniczej, 7popychacz zbatki przekadni kierowniczej, 8 obudowa
przekadni kierowniczej, 9 zbatka przekadni kierowniczej, 10 drek kierowniczy, 11osona ochronna, 12opaska mocowania
osony, 13przegub kulowy ukadu kierowniczego, 14 przeciwnakrtka
WYMONTOWANIE
224
http://vnx.su
Rys. 8.2. ruba obejmy zaciskowej mocowania zbnika przekadni kierowniczej do wau kierownicy

Podwiesi silnik za uchwyty do podnoszenia do wcignika warsztatowego.
Ustawi koo kierownicy w pooeniu do jazdy prosto.
Od wewntrz nadwozia poluzowa obejm zaciskow mocowania wau kierownicy do zbnika
przekadni kierowniczej umieszczon nad podog (rys. 8.2).
Zaznaczy farb wzajemne pooenie kolumny kierownicy oraz koa zbatego przekadni.
Odkrci od ramy pomocniczej grn rub tylnego lewego elementu zawieszenia zespou
napdowego.
Podnie samochd za pomoc podnonika z koami zwisajcymi swobodnie.
Zdj przednie koa samochodu.
Odczy od skrzynki przekadniowej drek zmiany biegw i drek stabilizatora.
Wyj zawleczki i odkrci nakrtki sworzni kulowych kocwek drkw kierowniczych.
Za pomoc uniwersalnego cigacza wymontowa sworznie kulowe kocwek drkw
kierowniczych ze zwrotnic k.
Wykrci ruby zaciskowe sworzni kulowych wahaczy zawieszenia i wymontowa sworznie kulowe
wahaczy ze zwrotnic k.
Odczy od kolumn zawieszenia czniki drka stabilizatora (jeli wystpuj w samochodzie).
Odkrci od ramy pomocniczej rub mocowania cznika usztywniajcego prawego tylnego
zawieszenia zespou napdowego.
W ukadzie kierowniczym ze wspomaganiem odkrci dwa przewody hydrauliczne od obudowy
przekadni kierowniczej oraz rub mocowania wspornika przewodw hydraulicznych do zaworu
rozdzielczego przekadni kierowniczej.
Podeprze ram pomocnicz.
Wykrci z obu stron samochodu po cztery ruby mocowania ramy pomocniczej do podogi
nadwozia i opuci ram pomocnicz.
Wykrci ruby mocowania obudowy przekadni kierowniczej do ramy pomocniczej i wyj
przekadni kierownicz z samochodu.
ZAMONTOWANIE
Ustawi obudow przekadni kierowniczej na ramie pomocniczej i przykrci j dwiema rubami.
Podnie ram pomocnicz i ustawi j za pomoc kokw rodkujcych na waciwym miejscu,
zwracajc uwag na prawidowe wprowadzenie waka zbnika przekadni w obejm wau kierownicy (zbnik
w pooeniu rodkowym zbatki).
Przykrci ram pomocnicz do podogi nadwozia.
W ukadzie kierowniczym ze wspomaganiem podczy przewody hydrauliczne, stosujc nowe
piercienie uszczelniajce o przekroju koowym i zamocowa wspornik tych przewodw.
Przykrci ruby wspornikw zawieszenia zespou napdowego do ramy pomocniczej.
Poczy czniki drka stabilizatora z kolumnami zawieszenia.
Poczy sworznie kulowe wahaczy ze zwrotnicami k; wkrci ruby ich mocowania i dokrci je
waciwym momentem.
Poczy sworznie kulowe kocwek drkw kierowniczych ze zwrotnicami k; zaoy i dokrci
ich nakrtki oraz zabezpieczy je nowymi zawleczkami.
Podczy do skrzynki przekadniowej drek zmiany biegw i drek stabilizatora (patrz
Zamontowanie skrzynki przekadniowej" w rozdz. 5.2.1 lub 6.2.1).
Zamontowa przedni rur wylotow do kolektora wylotowego.
Zaoy koa, opuci samochd i dokrci ruby mocowania k.
Dokrci rub obejmy zaciskowej mocowania zbnika przekadni kierowniczej do wau kierownicy.
225
http://vnx.su
W samochodach ze wspomaganiem ukadu kierowniczego odpowietrzy obwd hydrauliczny

wspomagania (patrz odpowiedni opis w p. 8.2.6).
Sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa zbieno k przednich (patrz opis w p. 9.2.2).
8.2.2. Naprawa mechanicznej przekadni kierowniczej

ROZKADANIE
Wymontowa przekadni kierowniczz samochodu (patrz opis w p. 8.2.1).
Rys. 8.3. Odczanie drka kierowniczego od przekadni kierowniczej
Zamocowa obudow przekadni w imadle o szczkach osonitych nakadkami z mikkiej blachy.

Poluzowa przeciwnakrtki kocwek drkw kierowniczych z obu stron i cakowicie wykrci
kocwki drkw kierowniczych.
Zdj opaski mocujce oraz osony ochronne.
Obraca zbnik przekadni do oporu, wyj przekadni z imada i zamocowa jza wysunit listw
zbat.
Za pomoc klucza do rur odkrci z obu stron zespoy sworzni kulowych osiowych z drkami
kierowniczymi (rys. 8.3).
Uwaga. Zaznaczy pooenie drkw wzgldem zbatki, aby mc je odtworzy podczas
pniejszego skadania przekadni.
Wyj przekadni z imada i zamocowa j ponownie (jak poprzednio) za obudow.
Za pomoc klucza nasadowego (Ford 13-012) odkrci i wyj korek gwintowany popychacza,
spryn i popychacz.
Zdj oson zbnika przekadni i za pomoc nasadki (Ford 13-009A) wykrci nakrtk mocowania
zbnik przekadni kierowniczej.
Wyj z obudowy zbnik przekadni kierowniczej wraz z jego oyskiem tocznym. Dla uatwieniiobraca je podczas wyjmowania.
Wyj z obudowy zbatk oraz za pomoc wkrtaka (jako dwigni) tulejk oyska lizgowego.
SKADANIE
Oczyci starannie wszystkie czci i sprawdzi ich stan. Wymieni czci nie nadajce si do
ponownego wykorzystania.
Zaoy do obudowy now tulejk oyska lizgowego.
Nasmarowa zbatk i ustawi j w pooeniu rodkowym w obudowie.
Nasmarowa zbnik wraz z jego oyskiem tocznym i umieci w obudowie; upewni si, e
zazbienie zbnika i zbatki jest prawidowe.
Nanie past uszczelniajc na nakrtk mocowania zbnika i dokrci j za pomoc nasadki Ford
13-009A waciwym momentem oraz zabezpieczy przed odkrceniem przez zapunktowanie jej krawdzi.
Rys. 8.4. Wyjmowanie sprystego piercienia zabezpieczajcego z obudowy przekadni kierowniczej ze wspomaganiem
226
http://vnx.su
Rys. 8.5. Sprawdzenie i regulacja momentu oporw obrotu zbnika przekadni kierowniczej za pomoc przyrzdw specjalnych
Zamontowa pokryty smarem popychacz, spryn oraz gwintowany korek pokryty past
uszczelniajc.
Upewni si, e zbatka znajduje si dokadnie w pooeniu rodkowym i za pomoc klucza
nasadowego (Ford 13-012) dokrci gwintowany korek momentem 4 do 5 N-m, a nastpnie odkrci go o
60 do 70.
Sprawdzi moment oporw obrotu zbnika za pomoc klucza dynamometrycznego (Ford 15- 041)
wyposaonego w nasadk (Ford 13-008A):
obrci zbnik o 180 w stron przeciwn do kierunku ruchu wskazwek zegara;
obrci zbnik o 360 w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara i sprawdza w tym czasie
moment oporw, ktry powinien wynosi 1,35 do 1,70 N-m;
jeeli moment oporw wykracza poza podane granice, za pomoc klucza nasadowego (Ford 13012) naley obraca (w obie strony) gwintowany korek, a do uzyskania prawidowej wartoci momentu
oporw obrotu zbnika. Uwaga. Przed kadym kolejnym pomiarem momentu oporw naley sprawdzi, czy
zbatka znajduje si dokadnie w pooeniu rodkowym.
Po zakoczniu regulacji zabezpieczy gwintowany korek przed odkrceniem przez zapunktowanie w
kilku miejscach na jego obwodzie.
Obrci zbnik przekadni, wyj przekadni z imada i zamocowa j za wysunit listw zbat.
Zamontowa z obu stron zbatki (przestrzegajc uprzedniej kompletacji) zespoy osiowych sworzni
kulowych z drkami kierowniczymi, dokrci sworznie waciwym momentem za pomoc klucza do rur i
zabezpieczy go przed odkrceniem przez zapunktowanie na obwodzie.
Nanie niewielk ilo smaru na powierzchnie oparcia oson ochronnych na drkach
kierowniczych oraz na obudowie przekadni.
Zaoy na obudow przekadni po stronie przeciwnej do zbnika oson ochronn i zamocowa j
nowymi opaskami mocujcymi.
Zamocowa obudow przekadni w imadle w pozycji poziomej, zbnikiem do gry i wla do wntrza
obudowy 120 cm3 oleju (Ford SLM-1C- 9110A) i nanie na zby zbatki 70 cm3 smaru (Ford SAM 1C9106AA).
Zaoy na obudow przekadni od strony zbnika oson ochronn i zamocowa j nowymi
opaskami mocujcymi.
Napeni smarem (Ford SM-1C-1021-A) oson zbnika i zamontowa j.
Zamontowa do kocw obu drkw kierowniczych kocwki drkw kierowniczych. Nie naley
dokrca ich przeciwnakrtek, gdy po zamontowaniu przekadni kierowniczej do samochodu bdzie jeszcze
konieczna regulacja zbienoci k przednich.
8.2.3. Naprawa przekadni kierowniczej ze wspomaganiem

hydraulicznym
ROZKADANIE
Wymontowa przekadni kierowniczz samochodu (patrz opis w p. 8.2.1).
Zamocowa obudow przekadni kierowniczej w imadle o szczkach osonitych nakadkami z
mikkiej blachy. Przesun zbatk midzy skrajnymi pooeniami, aby oprni obudow przekadni z
oleju.
227
http://vnx.su
Zdj opaski mocujce oraz osony ochronne. Unieruchomi zbatk w imadle o szczkach
osonitych nakadkami z mikkiej blachy i za pomoc klucza hakowego odblokowa sworznie kulowe
drkw kierowniczych.
Za pomoc specjalnego klucza nasadowego (Ford 13-002) wykrci gwintowany korek, spryn i
popychacz.
Unieruchomi zbatk w pooeniu rodkowym; oznaczy pooenie zbnika oraz zmierzy
wystawanie zbatki z obudowy przekadni.
Odkrci gwintowany korek oraz przeciwnakrtk zbnika przekadni.
Za pomoc wkrtaka zdj oson i sprysty piercie osadczy oraz wyj zbnik przekadni.
Obracanie zbnika w obu kierunkach uatwia jego wyjcie.
Wyj uszczelk oraz grne oysko toczne zbnika.
Obraca tulej oporow na prawym kocu obudowy a do ukazania si na jej skraju piercienia
osadczego.
Unie koniec piercienia osadczego i obracajc dalej tulej odczy j od obudowy.
Wyj zbatk z obudowy i usun reszt zawartego w niej oleju.
Wyj piercie osadczy i wymontowa dolne oysko zbnika wraz z uszczelk.
Za pomoc wybijaka o rednicy 21,5 mm wyj oysko lizgowe zbatki wraz z jej uszczelk.
WERYFIKACJA CZCI
Sprawdzi stan wsppracujcych powierzchni piercieni uszczelniajcych oraz zaworu
rozdzielczego i zbatki.
Sprawdzi stan zbw zbatki i zbnika.
Sprawdzi stan wsppracujcych powierzchni zbatki i popychacza.
Sprawdzi stan przewodw hydraulicznych.
Sprawdzi stan oysk tocznych zbnika i oyska tocznego zaworu rozdzielczego.
Zbnik oraz zawr rozdzielczy s dobierane indywidualnie. W razie niesprawnoci jednej z tych
czci naley wymieni obie.
SKADANIE
Uwaga. Podczas montau uszczelek teflonowych na tulei zaworu rozdzielczego naley odczeka
chwil, aby mogy one przybra waciwy ksztat. Zanurzenie przed montaem uszczelek we wrzcej wodzie
znacznie przyspiesza ich dopasowanie.
Nasmarowa piercienie uszczelniajce smarem Calipsol SF3-131".
Zamontowa do obudowy now uszczelk zbnika oraz nowy piercie uszczelniajcy (narzdzie
Ford 31-010). Rowek narzdzia specjalnego musi pokrywa si z grn krawdzi zbnika.
Zamontowa na zbatk nylonow tulejk odlegociow oraz uszczelk. Osoni tulej z papieru
zby zbatki, aby nie uszkodziy montowanych czci.
Nanie na zbatk okoo 40 cm3 smaru pstaego.
Zamontowa zbatk w obudowie wraz z jej oyskiem lizgowym i tulej oporow.
Zamontowa nowy piercie osadczy przez otwr w obudowie (patrz rys. 8.4).
228
http://vnx.su
Rys. 8.6. Hydrauliczny obwd wspomagania ukadu kierowniczego

1zbiornik oleju, 2 przewd zasilania pompy, 3pompa wspomagania, 4koo pasowe pompy, 5przewd powrotu oleju do
zbiornika, 6 przekadnia kierownicza ze wspomaganiem hydraulicznym, 7przewd wysokiego cinienia zasilania przekadni
kierowniczej
Zamontowa dolne oysko toczne zbnika wraz z jego piercieniem osadczym.

Zamontowa grne oysko toczne na zbniku.
Ustawi zbatk w pooeniu rodkowym i zamontowa zbnik zgodnie z oznaczeniami
naniesionymi podczas wymontowania.
Zamocowa w obudowie grne oysko toczne oraz uszczelk za pomocpiercienia osadczego.
Zaoy oson ochronn wypenion smarem staym.
Dokrci waciwym momentem nakrtk na grnej czci zbnika.
Wkrci gwintowany korek.
Ustawi zbatk w pooeniu rodkowym.
Zaoy do obudowy popychacz, spryn oraz wkrci korek popychacza o gwincie pokrytym past
uszczelniajc.
Dokrci korek popychacza waciwym momentem.
Obrci zbnik przekadni i zmierzy moment oporw jego obrotu (minimum 1,35N-m). Odkrci
gwintowany korek o kt 25.
Sprawdzi moment oporw obrotu zbnika przekadni (1,7 N-m).
Jeeli warto momentu jest mniejsza, dokrci korek o kt 5 i ponownie zmierzy moment
(odkrci korek o kt 5, jeli moment by zbyt duy).
Zabezpieczy korek przed odkrceniem przez zapunktowanie w trzech miejscach na obwodzie.
Przesun zbatk w dowolnstron do oporu. Zamocowa jaw imadle o szczkach osonitych
nakadkami z mikkiej blachy. Przykrci drki kierownicze i zabezpieczy je przed odkrceniem.
Zaoy osony ochronne i zamocowa je nowymi opaskami.
Zamontowa kocwki drkw wraz z prze- ciwnakrtkami.
Uwaga. Nie mocowa zewntrznej opaski oson ochronnych. Czynno t naley wykona po
wyregulowaniu zbienoci k przednich.
229
http://vnx.su
8.2.4. Wymontowanie i zamontowanie pompy wspomagania

WYMONTOWANIE
Podnie samochd na podnoniku warsztatowym i wymontowa oson we wnce prawego koa.
Obrci rub napinacza paska napdu pompy wspomagania w kierunku zgodnym z ruchem
wskazwek zegara, aby poluzowa pasek. Wymontowa pasek napdu pompy wspomagania, po uprzednim
zanotowaniu jego przebiegu przez koa pasowe.
Odczy przewody hydrauliczne od pompy i zebra wypywajcy olej do czystego naczynia.
Za pomoc szecioktnego klucza ktowego 9 mm unieruchomi koo pasowe pompy i odkrci trzy
ruby mocowania tego koa.
Odkrci cztery ruby mocowania pompy do jej wspornika i wyj pomp wspomagania.
ZAMONTOWANIE
Uwaga. Pasek klinowy jest napinany samoczynnie przez napinacz.
Ustawi pomp wspomagania na jej wsporniku i dokrci waciwym momentem cztery ruby
mocowania pompy.
Zaoy koo pasowe i dokrci trzy ruby mocowania koa, unieruchamiajc je za pomoc
szecioktnego klucza ktowego 9 mm.
Podczy przewody hydrauliczne do pompy wspomagania.
Odsun napinacz, zaoy pasek klinowy i sprawdzi, czy opasuje on prawidowo wszystkie koa
pasowe.
Zamontowa oson we wnce prawego koa.
Napeni zbiornik obwodu wspomagania odpowiednim olejem, podczy do akumulatora
przewptfmasy i odpowietrzy hydrauliczny obwd wspomagania ukadu kierowniczego (patrz odpowiedni
opis).
8.2.5. Rozkadanie i skadanie pompy wspomagania

ROZKADANIE
Oczyci od zewntrz obudow pompy wspomagania.
Wyj z obudowy pompy zawr regulacyjny. Za pomoc cigacza zdj cznik napdu waka
pompy.
Zdj piercie osadczy i wyj waek pompy wraz z oyskiem tocznym.
cign na prasie oysko z waka pompy oraz oddzieli wkrtakiem i zdj uszczelk obudowy.
Z drugiej strony obudowy pompy wysun piercie osadczy, wycigajc go z rowka za pomoc
prta wsunitego w promieniowy otwr obudowy pompy wspomagania.
Za pomoc prta o rednicy 13 mm, wsunitego do obudowy pompy, wyj pytk oporow i jej
piercie uszczelniajcy o przekroju koowym.
Wymontowa wirnik pompy wraz z jego opatkami, pytk dociskow wraz z piercieniem
uszczelniajcym o przekroju koowym oraz spryn. Wyj i zachowa koki ustawcze.
Za pomoc trzpienia o odpowiedniej rednicy wysun z obudowy pompy wspomagania oysko
lizgowe.
SKADANIE
Uwaga. Podczas montau wszystkie uszczelniacze naley wymieni, za przed zamontowaniem
nowe uszczelniacze trzeba zwily olejem hydraulicznym.
Oczyci i sprawdzi stan wszystkich wymontowanych czci.
Za pomocprasy i tulei o odpowiedniej rednicy wcisn w obudow pompy wspomagania od strony
jej napdu do oporu oysko lizgowe.
Zaoy nowy piercie uszczelniajcy o przekroju koowym na oysko; umieci w obudowie koek
ustawczy oraz spryn.
Umieci nowy piercie uszczelniajcy o przekroju koowym na pytce dociskowej i umieci pytk
w obudowie pompy. Koek ustawczy powinien zapewni prawidowe pooenie pytki.
Wcisn dwa koki ustawcze stojana na pytce dociskowej, nastpnie zamontowa stojan
(oznaczenia powinny by skierowane ku grze).
Zamontowa wirnik (rowkami ku grze) oraz jego opatki.
230
http://vnx.su
Zaoy piercie uszczelniajcy o przekroju koowym pytki oporowej.

Umieci pytk oporow w obudowie pompy i naciska od gry za pomocprasy a do wejcia
piercienia ustalajcego w jego rowek.
Za pomoc tulei o odpowiedniej rednicy zamontowa piercie uszczelniajcy od strony napdu
pompy.
Zamontowa oysko toczne na waku pompy, a nastpnie waek w jej obudowie; obraca waek
pompy, aby doprowadzi do zazbienia rowkw.
Zaoy piercie ustalajcy oysko toczne (staowaniem skierowanym na zewntrz).
Zamontowa zcze napdu waka pompy oraz rub jego mocowania.
8.2.6. Odpowietrzanie obwodu hydraulicznego wspomagania ukadu

kierowniczego
Uzupeni olej hydrauliczny w zbiorniku wyrwnawczym do poziomu Maxi Cold" (maksymalny na
zimno), zwracajc uwag, aby przy nalewaniu nie doprowadzi do spienienia oleju.
Uruchomi silnik i powoli obraca kierownic czterokrotnie od jednego skrajnego pooenia do
drugiego.
Uwaga. Podczas tej czynnoci sprawdza, czy poziom oleju nie spada poniej poziomu minimalnego
oraz czy olej w zbiorniku nie zawiera pcherzykw powietrza.
Zatrzyma silnik, sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni ilo oleju w zbiorniku do poziomu
maksymalnego.
Sprawdzi szczelno caego obwodu hydraulicznego, a w szczeglnoci pocze przewodw,
oson ochronnych oraz obudowy przekadni kierowniczej.
8.2.7. Wymontowanie i zamontowanie kolumny kierownicy

WYMONTOWANIE
Ustawi koo kierownicy w pooeniu rodkowym.
Zdj ozdobn pokryw rodkowej czci koa kierownicy.
Odczy zcze przewodw sygnau dwikowego.
Odkrci rodkow nakrtk mocowania koa kierownicy i wymontowa koo kierownicy po
uprzednim oznakowaniu jego pooenia wzgldem wau kierownicy.
Wymontowagrni dolnoson wau kierownicy.
Wymontowa przecznik zespolony i odczy zcza przewodw elektrycznych.
Rozczy zcza przewodw od wycznika zaponu (stacyjki).
Wymontowa pytk wycznika zaponu. Oznaczy farb pooenie cznika dolnego koca wau
kierownicy wzgldem zbnika przekadni kierowniczej.
Odkrci rub obejmy zaciskowej wau kierownicy przy pododze wewntrz nadwozia i odczy wa
kierownicy od zbnika przekadni kierowniczej.
Odczepi od kolumny kierownicy link odblokowania zamka pokrywy przedziau silnika i wyj
dwigni odblokowania.
Odkrci ruby mocowania kolumny kierownicy do przegrody czoowej.
Wycign zesp kolumny kierownicy do gry i wyj go z samochodu.
ZAMONTOWANIE
W celu zamontowania kolumny kierownicy naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do
wymontowania. Naley zwrci uwag na:
wymian wszystkich nakrtek zabezpieczonych przed samoodkrceniem;
przestrzeganie waciwych momentw dokrcania rub i nakrtek;
prawidowe podczenie zczy przewodw elektrycznych;
prawidowe ustawienie kierownicy w pooeniu do jazdy prosto;
sprawdzenie poprawnoci dziaania dwigni przecznika zespolonego.
USTAWIANIE KIEROWNICY W POOENIU DO JAZDY PROSTO
231
http://vnx.su
Uwaga. Jeeli kt odchylenia kierownicy od pooenia do jazdy prosto przekracza 30, to naley
zdj kierownic z wau, przestawi o odpowiedni kt i ponownie zaoy j na wa kierownicy.
Podczas prbnej jazdy okreli ktowe odchylenie od pooenia kierownicy do jazdy prosto.
Podnie samochd na podnoniku warsztatowym.
Oznaczy pooenie drkw kierowniczych wzgldem kocwek drkw kierowniczych.
Odkrci przeciwnakrtki na kocach drkw kierowniczych oraz poluzowa zewntrzne opaski
oson ochronnych.
Uwaga. Obrcenie obu drkw kierowniczych w tym samym kierunku i o taki sam kt nie powoduje
zmiany zbienoci k. Obrt o kt 30 powoduje przesunicie ktowe pooenia kierownicy do jazdy prosto
o okoo 1.
Jeeli kierownica podczas jazdy prosto jest obrcona w lewo, naley obrci, patrzc z lewej strony
samochodu, oba drki kierownicze w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara o taki sam kt (przy
przesuniciu w prawo przeciwnie do kierunku ruchu wskazwek zegara).
Po prawidowym ustawieniu koa kierownicy naley dokrci przeciwnakrtk oraz zacisn
zewntrzne opaski oson ochronnych drkw kierowniczych.
232
http://vnx.su
9 ZAWIESZENIE PRZEDNIE
ZAWIESZENIE PRZEDNIE
Zawieszenie przednie jest niezalene, typu pseudo Mac Pherson. Dolny wahacz poprzeczny jest
mocowany do ramy pomocniczej pionowymi tulejami elastycznymi. Drek stabilizatora jest poczony z
kolumnami zawieszenia za porednictwem cznikw.
Samochody o nadwoziu kabriolet s wyposaone w dodatkowy drek czcy elementy grnego
mocowania kolumn zawieszenia.
Spryny
Zastosowano spryny rubowe, wsprodkowe z amortyzatorami teleskopowymi.
Amortyzatory
Hydrauliczne amortyzatory teleskopowe dwustronnego dziaania s nierozbieralne i stanowi
integraln cz kolumn zawieszenia poczonych obejmami zaciskowymi ze zwrotnicami k. Marka i typ:
Ford Motorcraft B2B8A lub F 488 A.
Drek stabilizatora
Drek stabilizatora, o rednicy 16 mm, jest zamocowany dwoma wspornikami z tulejami
elastycznymi do ramy pomocniczej. Koce drka poprzez czniki s poczone z kolumnami zawieszenia.
USTAWIENIE K PRZEDNICH
PIASTY K PRZEDNICH
Piasta kota przedniego jest uoyskowana na dwurzdowym oysku kulkowym zakrytym.
MOMENTY DOKRCANIA
Nakrtki grnego mocowania kolumny zawieszenia: 40 do 52 N-m.
Nakrtka mocowania toczyska amortyzatora: 52 do 65 N-m.
ruba zaciskowa dolnego mocowania kolumny zawieszenia do zwrotnicy: 80 do 90 N-m. Mocowanie
cznika drka stabilizatora do kolumny zawieszenia: 41 do 58 N-m. ruba mocowania drka stabilizatora:
20 do 28 N-m.
ruba mocowania wahacza do ramy pomocniczej: 80 do 90 N-m.
ruba zaciskowa przegubu kulowego wahacza: 48 do 60 N-m. Nakrtka posi:
nakrtka M20: 205 do 235 N-m;
nakrtka M22: 220 do 250 N-m. Nakrtki mocowania k: 70 do 100 N-m. Mocowanie ramy
pomocniczej do nadwozia: 80 do 90 N-m.

UWAGI WSTPNE
Ustawienie k przednich sprawdza si i reguluje w samochodzie nie obcionym, w stanie gotowym
do jazdy, ze zbiornikiem paliwa napenionym do poowy.
Parametry ustawienia k przednich

Parametr
Kt pochylenia koa
Kt wyprzedzenia
sworznia zwrotnicy
Rozbieno k
Warto do regulacji
233
http://vnx.su
Warto do kontroli
Nadwozie 3-, 4-, 5-drzwiowe
oraz kombi
Escort Van
-015'121' 022'120'
0115'
-048'115'
22,5mm
22,5mm
2 + 1 mm
21 mm
Dolny wahacz jest nienaprawialny. W razie uszkodzenia naley wymieni kompletny wahacz.
9.2.1. Elementy zawieszenia przedniego

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE KOLUMNY ZAWIESZENIA
Uwaga. Naley zawsze wymienia ca kolumn zawieszenia (spryn zawieszenia razem z
amortyzatorem). Zaleca si stosowanie amortyzatorw oryginalnych (patrz rozdz. 9.1).
Wymontowanie
Unie przd samochodu, ustawi na podstawkach warsztatowych i zdj przednie koo z
odpowiedniej strony.
Poluzowa (bez odkrcania) rodkow nakrtk (2, rys. 9.3A) grnego mocowania kolumny
zawieszenia, przytrzymujc toczysko amortyzatora za pomoc szecioktnego klucza trzpieniowego.
Odczepi od uchwytu na kolumnie zawieszenia przewd hamulcowy (patrz rys. 9.3B).
Odkrci (jeli wystpuje w danej wersji samochodu) przegub cznika drka stabilizatora od
kolumny zawieszenia.
Rys. 9.1. Widok lewej czci zawieszenia przedniego
234
http://vnx.su
Rys. 9.2. Elementy zawieszenia przedniego

1 rama pomocnicza, 2 wahacz poprzeczny, 3 nakrtka czopa piasty koa, 4piasta koa, 5 piercie uszczelniajcy, 6
oysko piasty koa, 7zwrotnica koa, 8 amortyzator kolumny zawieszenia, 9spryna kolumny zawieszenia, 10osona
ochronna, 11 zderzak gumowy, 12grna podkadka oporowa spryny, 13oysko oporowe, 14wspornik grnego mocowania,
15 nakrtka i podkadka toczyska amortyzatora oraz miseczka, 16cznik drka stabilizatora, 17drek stabilizatora, 18
drek poprzeczny usztywniajcy (tylko kabriolet)
235
http://vnx.su
Rys. 9.3. Mocowanie kolumny zawieszenia

Agrne, Bdolne, C sposb uycia przyrzdu 14-039 do rozchylania obejmy zwrotnicy koa umieszczonego w wyciciu obejmy
zwrotnicy (obrt o 90) 1 boczne nakrtki mocowania kolumny zawieszenia do nadkola, 2 rodkowa nakrtka mocowania
amortyzatora kolumny zawieszenia
Rys. 9.4. Wymiary przyrzdu 14-039 do rozchylania obejmy zwrotnicy koa
Odkrci rub zaciskow mocowania kolumny zawieszenia w obejmie zwrotnicy koa (patrz
rys.9.2B).
W wycicie obejmy zwrotnicy woy przyrzd Ford 14-039 (lub analogiczny przyrzd wykonany na
podstawie rys. 9.4) i obrci ten przyrzd o 90 (patrz rys. 9.3), rozchylajc dziki temu gniazdo dolnego
mocowania kolumny zawieszenia.
Odkrci rub zaciskow (2, patrz rys. 9.6) mocowania sworznia kulowego wahacza do zwrotnicy i
odczy wahacz od zwrotnicy.
Opuci powoli zwrotnic do dou i odczy j od kolumny zawieszenia. Podwiesi j do nadwozia,
aby nie napraa przewodu hamulcowego i usun przyrzd Ford 14-039.
Odkrci obie nakrtki (1, rys. 9.3A) grnego mocowania kolumny zawieszenia do nadwozia i wyj
kolumn zawieszenia z samochodu.
Zamontowanie
Ustawi kolumn zawieszenia i zamocowa jej grn cz dwiema nakrtkami (1, patrz rys. 9.3A)
do nadwozia.
Woy przyrzd Ford 14-039 (patrz rys. 9.4) w wycicie obejmy zwrotnicy i obrci go o 90 (patrz
rys. 9.3C).
Poczy kolumn zawieszenia z obejm zwrotnicy koa i usun przyrzd Ford 14-039.
Wkrci rub zaciskow obejmy zwrotnicy, zwracajc uwag, aby wesza w otwr w konierzu
dolnej czci kolumny zawieszenia (patrz rys. 9.3B) i dokrci j waciwym momentem.
Poczy wahacz ze zwrotnic. Zaoy i dokrci waciwym momentem rub zaciskow
mocowania sworznia kulowego wahacza.
Dokrci rodkow nakrtk (2, patrz rys. 9.3A) grnego mocowania kolumny zawieszenia,
unieruchamiajc toczysko amortyzatora za pomoc szecioktnego klucza trzpieniowego.
Podczy do uchwytu na kolumnie zawieszenia przewd hamulcowy (patrz rys. 9.3B).
Zamocowa do kolumny zawieszenia cznik drka stabilizatora (jeli wystpuje w danej wersji).
Zaoy przednie koo i opuci samochd.
ROZKADANIE l SKADANIE KOLUMNY ZAWIESZENIA
Rozkadanie
Wymontowa kolumn zawieszenia (patrz poprzedni opis).
cisn spryn zawieszenia za pomoc odpowiedniego przyrzdu (np. Ford 1 MS1516) a do
odcienia grnej podkadki oporowej spryny.
Odkrci nakrtk toczyska amortyzatora, zdj elementy grnego mocowania (patrz rys. 9.2):
podkadk, miseczk, pytk grnego mocowania, wspornik grnego mocowania, oysko oporowe, grn
podkadk oporow spryny, oson ochronn i zderzak gumowy oraz zdj spryn kolumny
zawieszenia.
236
http://vnx.su
Ostronie odpry spryn zawieszenia i wyj j z przyrzdu.

Skadanie
Uwaga. Przed skadaniem naley sprawdzi, czy oysko oporowe kolumny zawieszenia nie zacina
si i nie ma widocznych uszkodze lub ladw zuycia. W razie stwierdzenia podanych niesprawnoci
naley wymieni oysko oporowe.
Rys. 9.5. Prawidowe pooenie spryny kolumny zawieszenia w podporze dolnej i grne] podkadce oporowej
Adolny zwj spryny, B koniec grnego zwoju spryny
Zaoy spryn zawieszenia do odpowiedniego przyrzdu i zaoy j na kolumn zawieszenia z

maksymalnie wycignitym toczyskiem amortyzatora. Upewni si, e spryna opiera si prawidowo o
doln podkadk oporow (rys. 9.5).
Zaoy na toczysko amortyzatora gumowy zderzak (ogranicznik) oraz oson ochronn.
Zaoy elementy grnego mocowania (patrz rys. 9.2): grn podkadk oporow spryny, oysko
oporowe, wspornik grnego mocowania, pytk grnego mocowania, miseczk, i podkadk, wkrci
nakrtk toczyska amortyzatora i dokrci j waciwym momentem.
Uwaga. Dokrcenie nakrtki waciwym momentem bdzie atwiejsze do przeprowadzenia po
zamontowaniu kolumny zawieszenia do samochodu.
Usun przyrzd do ciskania spryny po uprzednim sprawdzeniu, e oba jej koce s prawidowo
oparte o podkadki oporowe (patrz rys. 9.5), a oysko oporowe znajduje si na swym miejscu.
Zamontowa kolumn zawieszenia do samochodu (patrz odpowiedni opis).
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE WAHACZA ZAWIESZENIA
Wymontowanie
Unie przd samochodu, ustawi na podstawkach warsztatowych i zdj przednie koo z
237
http://vnx.su
Rys. 9.6. Sposb zamocowania wahacza zawieszenia

1elementy mocowania do ramy pomocniczej, 2 mocowanie do zwrotnicy koa
Odkrci i wyj rub zaciskow (2, rys. 9.6) mocowania sworznia kulowego wahacza zawieszenia
do zwrotnicy koa.
Odkrci obie ruby (1) mocowania wahacza zawieszenia do ramy pomocniczej.
Popchn wahacz do dou, odczy sworze kulowy wahacza od zwrotnicy i wyj wahacz
zawieszenia.
Zamontowanie
Wykona poprzednio opisane czynnoci w odwrotnej kolejnoci, systematycznie wymieniajc
wszystkie nakrtki zabezpieczane przed odkrceniem i przestrzegajc waciwych momentw dokrcania.
Sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa zbieno k przednich.
NAPRAWA WAHACZA ZAWIESZENIA
adna cz wahacza zawieszenia nie wystpuje w katalogu czci zamiennych. Jeeli tuleje
elastyczne lub sworze kulowy wahacza wykazuj nadmierne luzy lub s uszkodzone, naley wymieni
kompletny wahacz zawieszenia.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE RAMY POMOCNICZEJ
Wymontowanie
Ustawi samochd na podnoniku warsztatowym lub na stojakach, tak aby koa zwisay swobodnie i
zdj koa przednie.
Ustawi kierownic w pooeniu do jazdy prosto.
Oznaczy farb pooenie wau kierownicy wzgldem zbnika przekadni kierowniczej.
Od wntrza samochodu odkrci rub obejmy zaciskowej czc wa kierownicy z zbnikiem
przekadni kierowniczej.
Podwiesi zesp napdowy na wcigniku warsztatowym za uchwyty do podnoszenia i nieznacznie
podcign zesp napdowy do gry.
Odkrci ruby mocowania wspornika zawieszenia zespou napdowego po lewej stronie ramy
pomocniczej.
Odczy przedni rur wylotow od kolektora wylotowego oraz odczy od skrzynki przekadniowej
drek zmiany biegw i drek stabilizatora.
Wyj zawleczki i odkrci nakrtki sworzni kulowych kocwek drkw kierowniczych. Za pomoc
cigacza rozczy sworznie kulowe kocwek drkw przy zwrotnicach k.
Z kadej strony samochodu wykrci rub zaciskow mocowania sworznia kulowego wahacza do
zwrotnicy koa i odczy wahacz zawieszenia od zwrotnicy.
Wykrci ruby mocowania cznika prawego zawieszenia zespou napdowego do ramy
pomocniczej.
Jeeli samochd jest wyposaony w stabilizator, odczy czniki drka stabilizatora od obu
kolumn zawieszenia.
Podeprze ram pomocnicz za pomoc podnonika i wykrci osiem rub mocowania ramy
pomocniczej do podogi nadwozia.
Opuci i wyj ram pomocnicz od spodu samochodu. W razie potrzeby odczy od ramy
pomocniczej obudow przekadni kierowniczej oraz drek stabilizatora (jeli wystpuje w zawieszeniu).
Zamontowanie
238
http://vnx.su
Jeli wymontowywano obudow przekadni kierowniczej i drek stabilizatora, zamontowa je do

ramy pomocniczej.
Za pomoc podnonika ustawi ram pomoc- niczw odpowiednim miejscu od spodu nadwozia
(waciwe pooenie ramy pomocniczej wyznaczaj koki rodkujce). Dopilnowa, aby waek zbnika
przekadni kierowniczej wszed prawidowo w otwr nadwozia. Przykrci osiem rub mocowania ramy
pomocniczej do spodu nadwozia.
Wkrci ruby mocowania wspornika zawieszenia zespou napdowego po prawej stronie ramy
pomocniczej.
Zamocowa czniki drka stabilizatora do kolumn zawieszenia.
Poczy wahacze zawieszenia ze zwrotnicami k i wkrci ruby mocowania obejm sworzni
kulowych wahaczy.
Poczy sworznie kulowe drkw kierowniczych ze zwrotnicami k. Przykrci je nowymi
nakrtkami i zaoy nowe zawleczki.
Zamontowa i wyregulowa elementy zewntrznego mechanizmu zmian biegw (patrz odpowiedni
opis w rozdz. 5 lub 6).
Rys. 9.7. Sposb zamocowania cznika drka stabilizatora

1 drek stabilizatora, 2cznik drka stabilizatora, 3nakrtki mocowania cznika

Wkrci ruby mocowania wspornika zawieszenia zespou napdowego po lewej stronie ramy
pomocniczej.
Wewntrz samochodu poczy wa kierownicy z zbnikiem przekadni kierowniczej, uwzgldniajc
ich wzajemne pooenie zaznaczone farb przed wymontowaniem.
Wkrci rub obejmy zaciskowej wau kierownicy przy przekadni kierowniczej i dokrci j
waciwym momentem.
Zaoy przednie koa samochodu, wyj podnonik i opuci samochd.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE DRKA STABILIZATORA
Wymontowanie drka stabilizatora wymaga uprzedniego wymontowania ramy pomocniczej (patrz
poprzedni opis).
Odczenie drka stabilizatora nie stwarza istotnych trudnoci. Drek stabilizatora jest
zamocowany do ramy pomocniczej tylko za porednictwem dwch obejm.
Zamontowanie drka stabilizatora rwnie nie przedstawia istotnych trudnoci.
9.2.2. Ustawienie k przednich
UWAGI WSTPNE
239
http://vnx.su
Ustawienie k przednich okrelaj: kat pochylenia koa, kt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy oraz
zbieno k. Reguluje si tylko zbieno k. Jeeli wartoci pozostaych ktw ustawienia k przednich
wykraczaj poza zakres tolerancji (patrz dane w rozdz. 9.1), naley sprawdzi stan odpowiednich elementw
zawieszenia i w razie potrzeby wymieni uszkodzone elementy. Do pomiaru ktw ustawienia k przednich
zaleca si wykorzystanie optycznego przyrzdu pomiarowego.
WARUNKI POMIARU USTAWIENIA K PRZEDNICH
Samochd powinien by nie obciony, w stanie gotowym do jazdy, za zbiornik paliwa napeniony
do poowy.
Ogumienie powinno by waciwego rozmiaru, w dobrym stanie technicznym o jednakowym stopniu
zuycia bienika.
Cinienie w ogumieniu powinno by prawidowe (patrz wartoci w rozdz. 14).
Obrcze k nie powinny mie uszkodze.
Luz kierownicy powinien by prawidowy.
Luz oysk piast k i przegubw elementw zawieszenia powinien by prawidowy.
Samochd powinien by ustawiony na poziomej, rwnej nawierzchni, za zawieszenie kilkakrotnie
ugite przed pomiarem.
Bicie k nie moe przekracza 1,2 mm.
REGULACJA ZBIENOCI K PRZEDNICH
Zbieno k przednich reguluje si przez symetryczne wyduanie lub skracanie drkw
kierowniczych. Tok postpowania jest nastpujcy.
Odkrci przeciwnakrtki na obu drkach kierowniczych.
Poluzowa opaski zaciskowe oson ochronnych na kocach obudowy przekadni kierowniczej.
Obraca drki kierownicze (prawy i lewy) o jednakowy kt a do uzyskania wymaganej wartoci
zbienoci k przednich (rys. 9.8). Po zakoczeniu regulacji dokrci przeciwnakrtki waciwym momentem
i zacisn opaski oson ochronnych.
9.2.3. Piasty k przednich

WYMIANA OYSKA PIASTY KOA
Uwaga. oysko wymontowane z piasty musi by bezwzgldnie zastpione nowym.
Podnie przd samochodu i ustawi na stojakach warsztatowych. Zdj z odpowiedniej strony koo
samochodu.
Odbezpieczy nakrtk czopa piasty koa i odkrci t nakrtk.
Odczepi elastyczny przewd hamulcowy od uchwytu przy kolumnie zawieszenia.
Rys. 9.8. Regulacja zbienoci k przednich
240
http://vnx.su
Rys. 9.9. Wymontowanie piasty ze zwrotnicy koa

1 podkadka oporowa 14-03801 (widoczna z lewej strony rysunku), 2piasta, 3cigacz
Rys. 9.10. Wymontowanie wewntrznego piercienia oyska z piasty kota

1 cigacz 15-050, 2 nakrtka mocujca, 3uchwyt 14038, 4 podkadka oporowa 14-03801, 5piercie wewntrzny oyska
Rys. 9.11. Wymontowanie oyska ze zwrotnicy kota

1oysko piasty, 2zaczepy cigacza, 3 cigacz
241
http://vnx.su
Rys. 9.12. Zamontowanie oyska do zwrotnicy koa

1przyrzd 15-033, 2tuleja oporowa 14-040, 3zwrotnica koa
Rys. 9.13. Monta oyska piasty za pomoc prasy

1tocznik prasy, 2trzpie 15-036, 3zwrotnica koa, 4wieniec zbaty czujnika ABS, 5piasta, 6podkadka oporowa 15-064
Rys. 9.14. Wymiary (w mm) tulei oporowej 14-040
Rys. 9.15. Wymiary (w mm) tulei 15-033
Rys. 9.16. Wymiary (w mm) podkadki oporowej 15-064
Odkrci dwie ruby mocowania zacisku hamulca do zwrotnicy koa i podwiesi zacisk we wnce
koa za pomoc mikkiego drutu tak, aby nie uszkodzi elastycznego przewodu hamulcowego.
242
http://vnx.su
W samochodach wyposaonych w ukad przeciwblokujcy ABS wymontowa czujnik prdkoci

koa.
Wyj zawleczk i odkrci nakrtk mocowania przegubu kulowego drka kierowniczego oraz
odczy przegub kulowy drka kierowniczego od zwrotnicy koa.
Odkrci rub zaciskow obejmy mocowania przegubu kulowego wahacza do zwrotnicy koa,
odczy od zwrotnicy przegub kulowy wahacza i opuci wahacz na d.
Odkrci rub mocowania tarczy hamulca do piasty i zdj tarcz hamulca z piasty koa.
Odkrci rub zaciskow dolnego mocowania kolumny zawieszenia do zwrotnicy koa.
Woy przyrzd Ford 14-039 (patrz rys. 9.4) w rowek obejmy zwrotnicy i obrci ten przyrzd o 90
(patrz rys. 9.3C), a nastpnie odczy zwrotnic koa od kolumny zawieszenia.
Obrci przyrzd specjalny o 90 i wyj go ze zwrotnicy koa.
Przytrzyma po w jej normalnym pooeniu (aby nie uszkodzi przegubw rwnobienych) i
wymontowa zesp zwrotnicy z piast koa.
W razie potrzeby uy cigacza do wycignicia posi z piasty.
Za pomoc odpowiedniej podkadki oporowej i prasy lub cigacza dwuramiennego wymontowa
piast ze zwrotnicy kota (rys. 9.9). Uwaga. W samochodach wyposaonych w ukad ABS naley uwaa,
aby nie uszkodzi wieca zbatego zamocowanego do piasty koa, stanowicego nadajnik impulsw
czujnika prdkoci koa.
Piercie wewntrzny oyska zdj z piasty za pomoc specjalnego cigacza Ford 15-050 z
uchwytem Ford 14-038 i podkadk oporow Ford 14-03801 (rys. 9.10).
Wymontowa ze zwrotnicy piercie osadczy oyska.
Woy do zwrotnicy wymontowany wczeniej piercie wewntrzny oyska.
Zdj za pomoc cigacza opartego na piercieniu wewntrznym oysko z gniazda w zwrotnicy
(rys. 9.11).
Za pomoc przyrzdw Ford 14-040 i 15-033 zamontowa nowe oysko toczne w zwrotnicy koa
(rys. 9.12) i zaoy piercie osadczy oyska.
Za pomoc prasy albo przyrzdw Ford 15-033 i 15-034 (lub 15-035) zamontowa piast w oysku
tocznym osadzonym w zwrotnicy (rys. 9.13).
Wprowadzi przyrzd Ford 14-039 (patrz rys. 9.4) w rowek obejmy zwrotnicy koa i obrci przyrzd
o 90 (patrz rys. 9.3C). Poczy kolumn zawieszenia ze zwrotnic koa, zaoy rub mocujc, wyj
przyrzd Ford 14-039 i dokrci rub mocowania obejmy zwrotnicy.
Za pomoc narzdzia Ford 14-041 zamocowanego na kocu posi umieci po w piacie koa,
zwracajc uwag, aby nie przesunoyska tocznego (nie uderzy o oysko przy wkadaniu posi).
Zaoy podkadk i przykrci nakrtk czopa piasty koa.
Podczy drek kierowniczy do ramienia zwrotnicy, dokrci now nakrtk waciwym
momentem i zabezpieczy j now zawleczk.
Zamontowa wahacz do zwrotnicy i dokrci rub mocowania obejmy sworznia kulowego wahacza
waciwym momentem.
Zaoy tarcz hamulca i wkrci rub jej mocowania.
Zamontowa do zwrotnicy zacisk hamulca oraz przykrci do kolumny zawieszenia uchwyt
przewodu hamulcowego.
W samochodach wyposaonych w ukad ABS podczy zcze przewodw do czujnika prdkoci
obrotowej koa.
Wcisn kilkakrotnie peda hamulca, aby wkadki cierne zajy waciwe pooenie wzgldem tarczy
hamulca.
Dokrci waciwym momentem nakrtk czopa posi i zabezpieczy j przed odkrceniem przez
zapunktowanie.
Zaoy koo przednie i opuci samochd oraz dokrci nakrtki mocowania koa waciwym
momentem.
10 ZAWIESZENIE TYLNE
243
http://vnx.su

ZAWIESZENIE TYLNE
W samochodach o nadwoziu limuzyny 3-, 4-i 5-drzwiowej oraz kombi zawieszenie tylne jest
pniezalene i zawiera dwa wahacze wleczone zespolone poprzeczn belk podatn skrtnie (o przekroju
V). W nadwoziach 3-, 4- i 5-drzwiowym amortyzatory teleskopowe s wsposiowe ze sprynami
rubowymi i tworz tzw. kolumny resorujce. W nadwoziu kombi spryny zawieszenia s umieszczone
oddzielnie od amortyzatorw.
W wersji Escort Van zastosowano tylne zawieszenie zalene. Sztywna o tylna rurowa wsppracuje
z resorami pirowymi wyposaonymi w gumowe zderzaki oraz z amortyzatorami teleskopowymi.
Elementy spryste
Rodzaj:
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi: spryny rubowe;
Escort Van: resory dwupirowe.
Amortyzatory
Rodzaj: hydrauliczne, teleskopowe, dwustronnego dziaania, nierozbieralne. Marka: Ford Motorcraft.
Drek stabilizatora
Niektre wersje s wyposaone w drek stabilizatora o rednicy 20 mm.
USTAWIENIE K TYLNYCH
Parametr
Kt
pochylenia
koa
Zbieno
Warto do regulacji
2 mm lub 020'
Warto do kontroli
-115'45'
22mm
Iub020'20'
Uwaga. Parametry ustawienia k tylnych s nie-regulowane. Naley je sprawdza przy nie

obcionym samochodzie.
PIASTY K TYLNYCH
W samochodach o nadwoziu limuzyny 3-, 4-i 5-drzwiowej oraz kombi piasta stanowi integraln
cz bbna hamulca i jest uoyskowana na dwch oyskach stokowych. W wersji Escort Van piasta
stanowi oddzieln cz i take jest uoyskowana na dwch oyskach stokowych.
Nacig oysk stokowych: nieregulowany (ustalony samoczynnie podczas montau).
MOMENTY DOKRCANIA
Grne mocowanie kolumny resorujcej (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa): 30 do 40 N-m. Dolne
mocowanie kolumny resorujcej (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa): 102 do 138 N-m. ruba poprzeczna grnego
mocowania amortyzatora (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa): 41 do 58 N-m. Mocowanie amortyzatora do
nadwozia (kombi i Escort Van): 41 do 58 N-m. Mocowanie amortyzatora do belki osi tylnej (kombi i Escort
Van): 58 do 79 N-m.
Mocowanie czopa osi do belki osi tylnej: 56 do 76N-m.
Przedni wspornik wahacza do nadwozia: 41 do 58 N-m.
Mocowanie osi tylnej do wspornika: 102 do 138 N-m.
ruba poprzeczna grnego mocowania resoru: 41 do 58 N-m.
Nakrtka konierzowa mocowania piasty koa: 250 do 270 N-m.
Nakrtki mocowania k: 70 do 100 N-m.

UWAGI WSTPNE
244
http://vnx.su
Nie wolno podnosi tyu samochodu podpierajc go o belk poprzeczn, gdy grozi to jej
uszkodzeniem i moe spowodowa niewaciwe ustawienie k tylnych.
W wersjach o nadwoziu limuzyny 3-, 4- i 5- drzwiowej oraz kombi piasta koa tylnego stanowi
integraln cz bbna hamulca, za w wersji Escort Van piasta koa tylnego stanowi oddzieln cz.
Rys. 10.1. Elementy zawieszenia tylnego

Alimuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowe, B kombi, Cfurgonik (Van)
1belka poprzeczna, 2 wspornik wahacza, 3tuleja metalowo-gumowa wahacza, 4amortyzator, 5 spryna zawieszenia, 6
grna podkadka oporowa spryny, 7wspornik grnego mocowania kolumny resorujcej lub amortyzatora, 8tarcza nona hamulca,
9czop piasty koa, 10piercie uszczelniajcy, 11wewntrzne oysko piasty, 12bben hamulca, 13zewntrzne oysko
piasty, 14nakrtka czopa piasty koa, 15 kopak piasty, 16wieszak resoru, 17zderzak gumowy, 18resorpirowy, 19przednia
tuleja metalowo-gumowa resoru, 20jarzmo mocowania belki poprzecznej do resoru, 21 drek stabilizatora, 22jarzmo
mocowania drka stabilizatora, 23jarzmp mocowania ramienia drka stabilizatora
10.2.1. Elementy zawieszenia tylnego

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE KOLUMNY RESORUJCEJ (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa)
Uwaga. Naley zawsze wymienia ca kolumn resorujc (spryn zawieszenia razem z
amortyzatorem). Zaleca si stosowanie oryginalnych amortyzatorw.
245
http://vnx.su
Wymontowanie
Unie ty samochodu i ustawi na podstawkach warsztatowych, opierajc je na wyznaczonych do
tego miejscach.
Rys. 10.2. Mocowanie kolumny resorujcej (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa)

Agrne, Bdolne
1 boczne nakrtki mocowania kolumny resorujcej do nadkola, 2 nakrtka ruby mocowania amortyzatora kolumny resorujcej
W baganiku odsun wykadzin na nadkolu, zdj oson z tworzywa sztucznego i odkrci dwie
boczne nakrtki (1, rys. 10.2A) grnego mocowania kolumny resorujcej.
Uwaga. W elemencie grnego mocowania znajduje si pozioma ruba, ktra utrzymuje za
porednictwem grnej podkadki cinit spryn zawieszenia. Wyjcie tej ruby powoduje bardzo
niebezpieczne, nage i niekontrolowane odprenie spryny kolumny.
Jeeli samochd jest wyposaony w korektor siy hamowania (samochd z ukadem ABS), naley
odczycznik korektora siy hamowania.
Wykrci rub dolnego mocowania (rys. 10.2B) i wyj kolumn resorujc.
Zamontowanie
W celu zamontowania kolumny resorujcej naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do
podanej podczas jej wymontowania. Podczas zamontowywania naley wymieni wszystkie samo-hamowne
nakrtki. Elementy grnego i dolnego mocowania kolumny resorujcej naley dokrci waciwym
momentem dopiero po opuszczeniu samochodu i oparciu go na koach oraz po kilkukrotnym ugiciu
zawieszenia tylnego.
ROZKADANIE KOLUMNY RESORUJCEJ (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa)
Rozkadanie
Wymontowa kolumn resorujc (patrz poprzedni opis).
cisn spryn zawieszenia za pomoc odpowiedniego przyrzdu (np. Ford MS-1516), tak aby
odciy podkadk oporow i wspornik grnego mocowania.
246
http://vnx.su
Wykrci poziom rub i wyj wspornik grnego mocowania i podkadk oporow spryny.
Powoli odpra cinit spryn zawieszenia i po cakowitym rozpreniu wyj j.
Skadanie
W celu zoenia kolumny resorujcej naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do jej
rozkadania. Naley zwrci uwag na waciw kolejno montau czci, prawidowe ustawienie kocw
spryny w miejscach jej oparcia oraz dokrcenie rub waciwymi momentami.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE AMORTYZATORA (kombi i Escort Van)
Uwaga. Razem z amortyzatorem zawsze naley wymienia take spryn zawieszenia. Zaleca si
stosowanie oryginalnych amortyzatorw.
Wymontowanie
Podnie samochd i ustawi go na podnoniku lub na podstawkach warsztatowych.
Odkrci rub dolnego mocowania amortyzatora do belki poprzecznej.
W wersjach Escort Van odkrci cztery ruby mocujce i zdj wspornik grnego mocowania
amortyzatora.
Odkrci rub grnego mocowania amortyzatora.
Wyj amortyzator.
Zamontowanie
Wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do wymontowania. Elementy grnego i dolnego
mocowania amortyzatora naley dokrci waciwym momentem dopiero po opuszczeniu samochodu i
oparciu go na koach.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE RESORU (Escort Van)
Wymontowanie
Podnie samochd, ustawi go na podnoniku lub na podstawkach warsztatowych i zdj tylne
koo z odpowiedniej strony.
Podeprze podnonikiem belk osi tylnej.
Odkrci rub dolnego mocowania amortyzatora.
Odkrci nakrtki i zdj jarzmo mocowania resoru do belki osi tylnej.
Odkrci ruby mocowania obu kocw resoru i wyj resor z samochodu.
Zamontowanie
Umieci resor na miejscu i zaoy dwie ruby mocowania jego kocw, nie dokrcajc ich
ostatecznie.
Zaoy jarzmo i pytk mocowania resoru do belki osi tylnej oraz rub dolnego mocowania
amortyzatora. Nie dokrca ostatecznie rub i nakrtek.
Zaoy koo, opuci samochd, oprze go na koach i dokrci wszystkie ruby i nakrtki
waciwymi momentami.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE DRKA STABILIZATORA (kombi)
Wymontowanie
Podnie ty samochodu i ustawi go na podstawkach warsztatowych z koami tylnymi zwisajcymi
swobodnie.
Odkrci ruby mocowania jarzm drka stabilizatora do tylnej osi.
Odczy jarzma mocowania kocw ramion drka stabilizatora.
Wyj drek stabilizatora.
Zamontowanie
Zamontowanie drka stabilizatora nie przedstawia istotnych trudnoci. Naley postpowa w
kolejnoci odwrotnej do opisanej podczas jego wymontowania.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE BELKI POPRZECZNEJ ZAWIESZENIA TYLNEGO (limuzyna 3-,
4- i 5-drzwiowa oraz kombi)
Wymontowanie
247
http://vnx.su
Ustawi samochd na podstawkach warsztatowych (oprze o przeznaczone do tego celu miejsca

spodu nadwozia) i zdj koa tylne.
Odczy linki hamulca awaryjnego przy dwigni dwustronnej linek tego hamulca, wyjmujc piercie
zabezpieczajcy, wycigajc sworze z dwigni dwustronnej linek i wysuwajc koce tylnych linek hamulca
awaryjnego.
Rys. 10.3. ruby mocowania wspornika wahacza tylnego do nadwozia (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi)
Rys. 10.4. Elementy mocowania drka stabilizatora

1 drek stabilizatora, 2jarzma mocowania, 3ruby mocowania jarzm
Po obu stronach samochodu zacisn elastyczne przewody hamulcowe k tylnych i odczy je od

przewodw sztywnych (przewidzie wyciek pynu hamulcowego).
W wersjach wyposaonych w ukad ABS wymontowa korektor siy hamowania.
Podeprze belk poprzeczn.
Z obu stron samochodu odkrci po cztery ruby mocowania wspornikw wahaczy (rys. 10.3).
Z obu stron samochodu odkrci rub dolnego mocowania kolumny resorujcej do wahacza.
Opuci belk poprzeczn zawieszenia tylnego i wyj j od spodu samochodu.
Zamontowanie
Uwaga. Podczas zamontowania naley systematycznie wymienia wszystkie nakrtki samoblokujce. Ostateczne dokrcenie elementw mocowania zawieszenia naley wykona dopiero po opuszczeniu
samochodu na koa i kilkukrotnym ugiciu zawieszenia tylnego.
Umieci belk poprzeczn zawieszenia tylnego pod samochodem.
Podnie belk poprzeczn i luno przykrci ruby jej mocowania do kolumn resorujcych.
Przykrci ruby mocowania wspornikw wahaczy do spodu nadwozia waciwym momentem.
Podczy elastyczne przewody hamulcowe do sztywnych przewodw hamulcowych i zdj zaciski z
elastycznych przewodw hamulcowych.
W wersjach wyposaonych w ukad ABS zamontowa korektor siy hamowania. Podczy tylne linki
hamulca awaryjnego do dwigni dwustronnej linek i umocowa t dwigni na sworzniu.
Wyregulowa hamulec awaryjny (patrz odpowiedni opis w p. 11.2.4).
Uzupeni ilo pynu hamulcowego w zbiorniku i odpowietrzy ukad hamulcowy (patrz odpowiedni
opis w p. 11.2.4).
Zaoy koa tylne i opuci samochd a do oparcia na koach.
Kilkakrotnie ugi zawieszenie samochodu i dokrci waciwym momentem wszystkie nie
dokrcone jeszcze poczenia gwintowe zawieszenia tylnego.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE BELKI OSI TYLNEJ (Escort Van)
Wymontowanie
248
http://vnx.su
Ustawi samochd na podstawkach warsztatowych (oprze o przeznaczone do tego celu miejsca

spodu nadwozia) i zdj koa tylne.
Odczy od belki ogranicznik siy hamowania.
Po obu stronach samochodu zacisn elastyczne przewody hamulcowe k tylnych i odczy je od
przewodw sztywnych (przewidzie wyciek pynu hamulcowego).
Wymontowa bbny hamulcw, kopaki piast k i nakrtki czopw piast k tylnych.
Uwaga. Nakrtki piast k lewych i prawych maj rne gwinty: lewego koa lewy gwint; prawego
koa prawy gwint.
Wymontowa piasty k po uprzednim ich oznaczeniu (prawa; lewa). Odkrci cztery ruby
mocujce i zdj tarcze none hamulcw.
Odkrci ruby dolnego mocowania amortyzatorw.
Podeprze belk osi tylnej i odkrci nakrtki jarzm jej mocowania do resorw.
Wyj belk osi tylnej od spodu samochodu.
Zamontowanie
Wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do odanej podczas wymontowania belki osi tylnej.
Naley zwrci uwag na:
zamontowanie piast k zgodnie z oznaczeniami naniesionymi przed ich wymontowaniem;
obracanie piast podczas dokrcania ich nakrtek waciwym momentem;
dokrcenie rub pocze elementw zawieszenia po oparciu samochodu na koach;
uzupenienie iloci pynu hamulcowego i odpowietrzenie ukadu hamulcowego (patrz opis w p.
11.2.4).
WYMIANA TULEI METALOWO-GUMOWYCH WAHACZY (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi)
Wymontowanie
Wymontowa belk poprzeczn zawieszenia tylnego (patrz odpowiedni opis).
Odczy wsporniki od tulei metalowo-gumowych wahaczy.
Za pomoc odpowiednich przyrzdw specjalnych wymontowa tuleje metalowo-gumowe z
wahaczy (rys. 10.5A).
Zamontowanie
Nasmarowa nowe tuleje metalowo-gumowe past do montau opon lub roztworem myda.
Od strony zewntrznej zamontowa nowe tuleje metalowo-gumowe w wahaczach za pomoc
przyrzdw specjalnych (rys. 10.5B); powierzchni oporow tulei naley skierowa na zewntrz samochodu.
Uwaga. Wyposay przyrzd Ford w tulejk odlegociow 13 mm na gwintowanym trzpieniu,
umoliwiajc ustawienie tulei metalowo-gumowej w przeznaczonym dla niej otworze (patrz rys. 10.5B).
Rys. 10.5. Wymiana tulei metalowo-gumowej wahacza
249
http://vnx.su
Awymontowanie, Bzamontowanie 1 przyrzd 15-086, 2tuleja metalowo-gumowa wahacza, 3tulejka odlegociowa o gruboci
13 mm, 4piercie oporowy 15-084
Zaoy wsporniki mocowania do wahaczy; nie dokrca ich rub mocujcych.

Zamontowa belk poprzeczn zawieszenia tylnego do samochodu (patrz odpowiedni opis).
Po ustawieniu samochodu na koach i kilkukrotnym ugiciu zawieszenia dokrci ruby mocowania
belki poprzecznej waciwym momentem.
10.2.2. Piasty k tylnych

WYMIANA OYSK PIASTY KOA (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi)
Unie ty samochodu, ustawi ty samochodu na podstawkach warsztatowych i zdj z
odpowiedniej strony koo tylne.
Poluzowa mechanizm regulacji szczk hamulca.
Odkrci cztery ruby mocowania konierza czopa piasty koa do wahacza tylnego i wymontowa
zesp bbna hamulca z czopem piasty koa i oyskami tocznymi.
Zamocowa konierz czopa piasty w imadle o szczkach osonitych nakadkami z mikkiej blachy.
Zdj kopak piasty koa, dziurawic go punktakiem (zniszczenie kopaka jest konieczne i
nieuniknione).
Odkrci nakrtk mocowania czopa piasty. Uwaga. Nakrtki mocowania czopw piast k lewych i
prawych maj rne gwinty: lewego koa lewy gwint; prawego koa prawy gwint.
Zdj bben hamulca.
Za pomoc dwigni (przyrzd Ford 21-051) wycign piercie uszczelniajcy piasty (rys.
10.6A) i wyj dwa oyska.
Za pomoc miedzianego motka wybi zewntrzne piercienie oysk tocznych.
Uwaga. Zwrci uwag, aby nie uszkodzi powierzchni gniazda oysk tocznych w piacie.
Starannie oczyci i odtuci bben hamulca.
Z pomoc specjalnego trzpienia (narzdzie Ford 15-031) zaoy piercie zewntrzny oyska
wewntrznego, a nastpnie piercie zewntrzny oyska zewntrznego (rys. 10.6B).
Wypeni obficie i zaoy oysko wewntrzne, a nastpnie oysko zewntrzne.
Za pomoc specjalnego trzpienia (narzdzie Ford 14-028) zamontowa nowy piercie
uszczelniajcy (rys. 10.6C).
Nasmarowa nieco czop piasty i zamontowa bben hamulca.
Zaoy now nakrtk mocowania czopa piasty i obracajc piast dokrci nakrtk waciwym
momentem.
Zaoy nowy kopak piasty wypeniony uprzednio w jednej trzeciej objtoci smarem.
Przykrci waciwym momentem cztery ruby mocowania do wahacza zespou bbna hamulca z
czopem piasty i oyskami.
250
http://vnx.su
Rys. 70.6. Wymiana oyska piasty

Awyjmowanie piercienia uszczelniajcego, Bzakadanie zewntrznych piercieni oysk, Czakadanie piercienia
uszczelniajcego
Rys. 10.7. Wymiary (w mm) przyrzdu 15-031 do zakadania zewntrznych piercieni oysk piasty kota tylnego
Nacisn kilkakrotnie na peda hamulca, aby wyregulowa pooenie szczk hamulca tylnego i
sprawdzi, czy wymontowywany bben daje si lekko obraca.
Zaoy koo tylne i opuci samochd.
251
http://vnx.su
Rys. 10.8. Wymiary (w mm) przyrzdu 14-028 do zakadania piercienia uszczelniajcego piasty koa tylnego
WYMIANA OYSK PIASTY KOA (Escort Van)

Unie ty samochodu, ustawi ty samochodu na podstawkach warsztatowych i zdj z
odpowiedniej strony koo tylne.
Wymontowa bben hamulca (patrz odpowiedni opis w p. 11.2.2).
Zdj kopak piasty dziurawic go punktakiem (zniszczenie kopaka jest konieczne i nieuniknione).
Odkrci nakrtk mocowania czopa piasty.
Uwaga. Nakrtki mocowania czopw piast k lewych i prawych maj rne gwinty: lewego koa
lewy gwint; prawego koa prawy gwint.
Wymontowa piast koa.
Za pomoc dwigni (narzdzie Ford 21-051) wycign piercie uszczelniajcy z piasty i wyj
dwa oyska.
Za pomoc miedzianego motka wybi zewntrzne piercienie oysk tocznych.
Uwaga. Zwrci uwag, aby nie uszkodzi powierzchni gniazda oysk tocznych w piacie.
Starannie oczyci i odtuci czop i bben hamulca.
Nanie niewielk ilo smaru na miejsce osadzenia oysk tocznych w piacie.
Za pomoc odpowiedniego trzpienia wcisn zewntrzne piercienie: oyska wewntrznego, a
nastpnie zewntrznego.
Nasmarowa obficie i zaoy oba oyska. Za pomoc odpowiedniego trzpienia zaoy nowy
piercie uszczelniajcy.
Lekko nasmarowa czop i zaoy piast. Zaoy now nakrtk piasty i obracajc piast dokrci
nakrtk mocowania czopa waciwym momentem.
Zaoy nowy kopak piasty.
Zamontowa bben hamulca (patrz odpowiedni opis w p. 11.2.2).
252
http://vnx.su
11 UKAD HAMULCOWY
OPIS KONSTRUKCJI
Ukad uruchamiania hamulca roboczego, wspomagany podcinieniowe, jest hydrauliczny dwuobwodowy. W wersjach limuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowej oraz kombi podzia jest diagonalny (po przektnej"),
za dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od opnienia hamowania pojazdu. W wersji Escort Van
podzia odbywa si na przd i ty pojazdu, za dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od obcienia
osi tylnej. Hamulec roboczy ma tarczowe mechanizmy hamulcw k przednich z tarczami wentylowanymi i
bbnowe mechanizmy hamulcw k tylnych z samoczynn regulacj luzu, z wyjtkiem wersji wyposaonych
w szesnastozaworowe silniki benzynowe 1,8 dm3, w ktrych zastosowano tarczowe mechanizmy hamulcw
k tylnych z tarczami penymi, poczonymi z bbnowymi mechanizmami hamulca awaryjnego. Hamulec
awaryjny jest uruchamiany mechanicznie i dziaa na mechanizmy hamulcw k tylnych. Jako wyposaenie
dodatkowe przewidziano zastosowanie ukadu przeciwblokujcego ABS Te-ves Mark IV.
HAMULCE PRZEDNIE
Tarcze
Tarcze hamulcw s wentylowane.
rednica zewntrzna: 240 mm.
Grubo nominalna: 20 mm.
Grubo minimalna: 18 mm.
Maksymalne bicie tarczy zamontowanej na piacie koa (mierzone 10 mm od krawdzi zewntrznej):
0,1 mm.
Maksymalna rnica gruboci (mierzona w 8 punktach odlegych o 15 mm od krawdzi zewntrznej):
0,015 mm.
Zaciski
Zaciski hamulcw s pywajce jednotokowe. Marka:
silniki benzynowe: Teves;
silnik wysokoprny: Ford. rednica toka: 54 mm.
Wkadki cierne
Grubo minimalna okadzin ciernych (bez pytki podstawy): 1,5 mm.
Marka i typ okadzin ciernych: Valeo 161 lub Ferodo 3432.
HAMULCE TYLNE BBNOWE
Bbny
rednica robocza nominalna bbna:
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w silnik benzynowy 1,4dm3: 180 mm;
limuzyna 3-, 4-i 5-drzwiowa wyposaona w pozostae typy silnikw oraz kombi: 203 mm;
wersja Escort Van: 228,6 mm. rednica robocza maksymalna bbna:
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w silnik benzynowy 1,4dm3: 181 mm;
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w pozostae typy silnikw oraz kombi: 204 mm;
wersja Escort Van: 229,6 mm.
Cylinderki hamulcowe
rednica cylinderkw:
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w silnik benzynowy 1,4 dm3: 20,64 mm;
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w pozostae typy silnikw oraz kombi: 19,05 mm;
Okadziny cierne
Szeroko:
253
http://vnx.su
Grubo nominalna okadzin szczk wspbienych: 6,4 mm.
Grubo nominalna okadzin szczk przeciwbienych:
Grubo minimalna okadzin ciernych: 1 mm. Marka i typ okadzin ciernych:
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w silnik benzynowy 1,4dm3: D-8212;
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa wyposaona w pozostae typy silnikw oraz kombi: FEP F 3615;
wersja Escort Van: FEP F 3615.
HAMULCE TYLNE TARCZOWE
Tarcze
Tarcze hamulcw s pene i zawieraj bbny hamulca awaryjnego. rednica zewntrzna: 270 mm.
Grubo nominalna: 10 mm. Grubo minimalna: 8 mm. Maksymalne bicie tarczy zamontowanej na piacie
koa: 0,1 mm.
0,015 mm.
Zaciski
Zastosowano zaciski pywajce jednotokowe. Marka: Teves. rednica toka: 33 mm.
Wkadki cierne
UKAD URUCHAMIANIA HAMULCW
Pompa hamulcowa
Pompa hamulcowa jest dwuobwodowa, typu tandem.
Urzdzenie wspomagajce
Urzdzenie wspomagajce jest podcinieniowe, typu lsovac.
Marka: Ford Motorcraft.
rednica: 228,6 mm (9).
Korektor siy hamowania
Korektor siy hamowania hamulcw tylnych dziaa w obu obwodach hydraulicznych. W wersjach:
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi nie wyposaonych w ukad przeciwblokujcy ABS
dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od opnienia hamowania pojazdu;
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi wyposaonych w ukad przeciwblokujcy ABS
dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od obcienia osi tylnej;
Escort Van dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od obcienia osi tylnej.
HAMULEC AWARYJNY
Hamulec awaryjny jest uruchamiany dwigni umieszczon w pododze, sterowany mechanicznie za
pomoc linek i dziaa na hamulce tylne. Regulacja hamulca awaryjnego:
w przypadku tylnego hamulca bbnowego: cakowity luz dwch kokw kontrolnych
umieszczonych skonie do tarczy nonej hamulca powinien wynosi 0,5 do 2,0 mm;
w przypadku tylnego hamulca tarczowego: za pomoc radekowanego pokrta
umieszczonego wewntrz bbna hamulca awaryjnego (dostpnego przez otwr w tarczy) tylne koo
powinno swobodnie si obraca przy zwolnionej dwigni hamulca awaryjnego.
PYN HAMULCOWY
Rodzaj: pyn syntetyczny do ukadw hamulcowych odpowiadajcy normie DOT 4, Ford Motorcraft
ESD-M6C57-A. Czsto obsugi: wymiana co 3 lata.
UKAD PRZECIWBLOKUJCY
254
http://vnx.su
Jako wyposaenie dodatkowe zastosowano sterowany elektronicznie ukad zapobiegajcy

blokowaniu k podczas hamowania. Marka i typ: ABS Teves Mark IV. Hamulce k przednich i tylnych s
identyczne jak w przypadku samochodu bez ukadu przeciw-blokujcego. Dziaanie korektora sity
hamowania k tylnych zaley od obcienia osi tylnej. Ukad sterowania zawiera czujnik pooenia pedau
hamulca, czujniki prdkoci obrotowej k przednich, hydrauliczny zesp sterowania ograniczajcy cinienie
w obwodach hamulcw poszczeglnych k samochodu oraz elektroniczne urzdzenie sterujce ukadu
ABS.
MOMENTY DOKRCANIA
Pompa hamulcowa do siownika podcinieniowego: 20 do 25 N-m.
Siownik podcinieniowy do wspornika: 35 do 45N-m.
Wspornik zacisku do zwrotnicy koa: 50 do 66N-m.
Prowadnik zacisku: 45 do 55 N-m. Mocowanie piasty koa tylnego: 56 do 76 N-m. Korektor siy
hamowania do wspornika: 20 do 25 N-m.
Hydrauliczny zesp sterowania ukadu ABS do wspornika: 21 do 25 N-m. Nakrtki mocowania k:
70 do 100 N-m.

UWAGI WSTPNE
W wersjach limuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowej oraz kombi bben hamulca tylnego stanowi cao z piast
koa. W wersjach Escort Van bben hamulca tylnego jest mocowany do piasty przez piercie osadczy
znajdujcy si na jednej ze rub mocowania koa.
W wersjach wyposaonych w ukad przeciwblokujcy ABS wystpuje rtciowy czujnik opnienia
hamowania. Nie wolno zmienia pooenia tego czujnika wzgldem nadwozia.
Regulacja korektora siy hamowania wersji wyposaonych w ukad przeciwblokujcy ABS wymaga
zastosowania specjalnych przyrzdw i moe by wykonywana tylko w stacji obsugi.
11.2.1. Hamulce przednie

WYMIANA WKADEK CIERNYCH
Uwaga. Naley zawsze wymienia wkadki cierne w obu hamulcach przednich oraz stosowa
wkadki cierne waciwej marki i typu.
Wymontowanie
Unie przd samochodu, ustawi na podstawkach warsztatowych i zdj koa przednie.
Wyj zawleczk dolnego prowadnika zacisku (rys. 11.2A) i wysun dolny prowadnik zacisku
(rys.11.2B).
Obrci cay zacisk do gry (rys. 11.20).
Przytrzyma zacisk w tym pooeniu. W razie potrzeby mona go przywiza mikkim drutem.
Wyj wkadki cierne.
Zamontowanie
Za pomoc odpowiedniego trzonka drewnianego (lub z tworzywa sztucznego) wepchn tok w gb
cylindra zacisku. Uwaa, aby nie uszkodzi gumowej osony toka.
Woy do zacisku nowe wkadki cierne.
Obrci zacisk do dou, woy dolny prowadnik zacisku i zabezpieczy go zawleczk.
255
http://vnx.su
Rys. 11.1. Elementy hamulca przedniego

1 zacisk, 2 wspornik zacisku, 3 wkadki cierne, 4odpowietrznik, 5sprysta wkadka dociskowa, 6grny prowadnik
zacisku, 7tarcza hamulca
Nacisn wielokrotnie peda hamulca, aby dosun wkadki cierne do tarczy hamulca.
Zaoy koa przednie.
Sprawdzi, czy przy niewywieraniu nacisku na peda hamulca koa obracaj si swobodnie.
Opuci samochd.
Sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni ilo pynu hamulcowego w zbiorniku
wyrwnawczym.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE KOMPLETNEGO ZACISKU
Wymontowanie
Unie przd samochodu, ustawi na podstawkach warsztatowych i zdj koo przednie z
Odkrci rub mocowania wspornika przewodu hamulcowego do kolumny zawieszenia (patrz rys.
9.3B).
Zacisn elastyczny przewd hamulcowy, aby ograniczy wypyw pynu hamulcowego.
Odkrci i odczy od zacisku przewd hamulcowy. Przewidzie wypyw cieczy hamulcowej
(podstawi odpowiednie naczynie) i zalepi odsonite otwory ukadu hydraulicznego, aby nie przedostay
si do nich zanieczyszczenia.
Wymontowa wkadki cierne (patrz poprzedni opis).
Odkrci dwie ruby mocowania wspornika zacisku do zwrotnicy koa.
Wyj zacisk wraz ze wspornikiem.
W razie koniecznoci naprawy lub wymiany zacisku naley odczy zacisk od wspornika w
nastpujcy sposb:
zdj kopak ochronny ruby mocujcej;
za pomoc szecioktnego klucza odkrci rub w grnej czci zacisku;
odczy zacisk od jego wspornika.
256
http://vnx.su
Rys. 11.2. Wymiana wkadek ciernych hamulca przedniego

Awyjmowanie zawleczki dolnego prowadnika zacisku,
Bwyjmowanie dolnego prowadnika zacisku,
Cwyjmowanie wkadek ciernych po odchyleniu zacisku
Zamontowanie
Poczy zacisk ze wspornikiem, dokrci waciwym momentem rub mocowania zacisku.
Zaoy zacisk hamulca wraz ze wspornikiem i dokrci waciwym momentem dwie ruby
mocowania wspornika do zwrotnicy koa.
Zaoy nowe mosine uszczelki i podczy do zacisku przewd hamulcowy.
Wkrci rub mocowania wspornika przewodu hamulcowego do kolumny zawieszenia.
Zamontowa wkadki cierne (patrz odpowiedni opis).
Nacisn wielokrotnie peda hamulca, aby dosun wkadki cierne do tarczy hamulca.
Odpowietrzy hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw (patrz opis w p. 11.2.4).
Przykrci zdjte koo i opuci samochd.
257
http://vnx.su
Rys. 11.3. Wkrt mocowania tarczy hamulca przedniego
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE TARCZY HAMULCA

Uwaga. Naley zawsze wymienia tarcze hamulcw obu k przednich. Po wymianie tarcz naley
koniecznie zaoy nowe wkadki cierne.
Wymontowanie
Unie przd samochodu, ustawi na podstawkach warsztatowych.
Zdj koo przednie z odpowiedniej strony. Odkrci dwie ruby mocowania wspornika zacisku do
zwrotnicy koa.
Zdj kompletny zacisk bez odczania przewodu hamulcowego i podwiesi zacisk do kolumny
zawieszenia za pomoc mikkiego drutu.
Odkrci wkrt mocowania tarczy hamulca do piasty (rys. 11.3) i zdj tarcz hamulca.
Zamontowanie
Oczyci powierzchni styku piasty z tarcz hamulca.
Zaoy i przykrci tarcz hamulca do piasty koa.
Zaoy kompletny zacisk hamulca i przykrci dwie ruby mocowania wspornika zacisku do
zwrotnicy koa waciwym momentem.
Zaoy koo przednie.
Opuci samochd.
11.2.2. Hamulce tylne bbnowe

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE BBNA HAMULCA (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi)
Zaprezentowana dalej metoda postpowania przewiduje wymontowanie zespou: czop piasty,
oyska toczne i bben hamulca. Takie niekonwencjonalne dziaanie ma t zalet, e eliminuje konieczno
rozkadania oysk tocznych, a w konsekwencji ich regulacji, a take zachowania szczeglnej czystoci i
waciwego smarowania podczas montau.
258
http://vnx.su
Rys. 11.4. Elementy tylnego hamulca bbnowego

1 tarcza nona, 2cylinderek, 3 odpowietrznik, 4szczka wspbiena, 5szczka przeciwbiena, 6mechanizm samoczynnej
regulacji luzu szczk, 7dwignia hamulca awaryjnego, 8spryna mechanizmu regulacji luzu szczk, 9spryny cigajce
szczki, 10 prowadnik szczki wspbienej
Wymontowanie
Podnie ty samochodu i ustawi na podstawkach warsztatowych oraz zdj z odpowiedniej strony
koo tylne.
Zwolni hamulec awaryjny i upewni si, e jego linka nie jest napita (w razie potrzeby poluzowa
link przekrcajc radekowane pokrto regulacji).
Odkrci cztery ruby (1, rys. 11.5) mocowania czopa piasty do wahacza i wymontowa zesp:
czop piasty, oyska toczne i bben hamulca.
Zamontowanie
Upewni si, e powierzchnie styku czopa piasty i wahacza s dokadnie oczyszczone.
Zaoy zesp: czop piasty, oyska toczne i bben hamulca na szczki hamulca i zaoy, a
nastpnie dokrci waciwym momentem ruby mocowania czopa piasty (czop piasty moe by
przykrcony do wahacza tylko w jednym pooeniu).
Nacisn wielokrotnie peda hamulca, aby mechanizm samoczynnej regulacji luzu szczk ustawi
szczki we waciwym pooeniu wzgldem bbna hamulca.
W razie potrzeby wyregulowa hamulec awaryjny (patrz odpowiedni opis w p. 11.2.4).
Przykrci zdjte koo i opuci samochd.
Rys. 11.5. Widok od strony wewntrznej tarczy none] tylnego hamulca bbnowego (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi)
1 ruby mocowania czopa piasty koa tylnego, 2 ruby mocowania cylinderka hamulca tylnego, 3kocwka linki hamulca
awaryjnego, 4odpowietrznik
259
http://vnx.su
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE BBNA HAMULCA (Escort Van)

Wymontowanie
koo tylne.
Zwolni hamulec awaryjny i upewni si, e jego linka nie jest napita (w razie potrzeby poluzowa
link przekrcajc radekowane pokrto regulacji).
Zdj piercie osadczy mocowania bbna hamulca do piasty koa.
Zdj bben hamulca.
Zamontowanie
W celu zamontowania bbna hamulca naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do jego
wymontowania.
WYMIANA SZCZK HAMULCA
Wymontowanie
Uwaga. Naley koniecznie wymienia szczki parami jednoczenie w obu hamulcach k tylnych
oraz stosowa okadziny cierne waciwej marki i typu.
Wymontowa bben hamulca (patrz odpowiedni opis).
Za pomoc odpowiednich szczypiec zdj spryny cigajce szczki hamulca.
Obrci o 90 i wyj prowadniki szczk wraz z miseczkami i sprynami.
Rys. 11.6. Widok tylnego hamulca bbnowego

1 szczka wspbiena, 2 szczka przeciwbiena, 3cylinderek, 4grna spryna cigajca szczki, 5mechanizm
samoczynnej regulacji luzu szczk, 6prowadniki szczk, 7nity mocowania tarczy nonej hamulca
Wyj obie szczki z elementu dolnego prowadzenia.

Wyj szczki z cylinderka hydraulicznego. Uwaa, aby nie uszkodzi oson ochronnych toczkw.
Zaoy na cylinderek specjaln klamr spryst chronic znajdujce si w nim toczki przed
wysuniciem.
Odczy link hamulca awaryjnego od dwigni przy szczce hamulca.
Wymontowa spryn mechanizmu samoczynnej regulacji luzu szczk i wyj ten mechanizm.
Wyj szczki hamulca.
Zamontowanie
Starannie oczyci wszystkie czci i upewni si, e poczenia ruchowe nie maj ladw zatarcia.
Nanie cienk warstw smaru na powierzchnie przylegania szczk do tarczy nonej.
Umieci mechanizm samoczynnej regulacji luzu przy szczce wspbienej.
Poczy grn spryn cigajc ze szczk wspbien.
Zaczepi grnspryn cigajco szczk przeciwbien, obrci szczk przeciwbien i
poczy jaz mechanizmem samoczynnej regulacji luzu. Upewni si, e wszystkie czci zajmuj waciwe
pooenie.
Podczy link hamulca awaryjnego do jego dwigni przy szczce przeciwbienej.
Usun spryst klamr przytrzymujc toczki w cylinderku i zaoy szczki hamulca na toczki.
Oprze dolne koce szczk o element dolnego mocowania i zaoy doln spryn powrotn.
Upewni si, e dwignia hamulca awaryjnego opiera si prawidowo o rozpierak mechaniczny.
260
http://vnx.su
Zamontowa prowadniki szczk, spryny i miseczki prowadnikw obu szczk hamulca.

Cofn cakowicie mechanizm samoczynnej regulacji luzu szczk.
Zamontowa bben hamulca (patrz odpowiedni opis).
Nacisn kilkakrotnie peda hamulca, aby zadziaa mechanizm samoczynnej regulacji luzu szczk.
Skok pedau hamulca powinien si zmniejszy. W przeciwnym razie naley sprawdzi mechanizm
samoczynnej regulacji luzu szczk lub odpowietrzy hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw (patrz
odpowiedni opis w p. 11.2.4).
WYMIANA CYLINDERKA HAMULCA
Wymontowanie
Wymontowa bben hamulca (patrz odpowiedni opis).
Zacisn elastyczny przewd hamulcowy przy cylinderku.
Rozsun na dostateczn odlego szczki hamulca.
Poluzowa poczenie przewodu hamulcowego z cylinderkiem (przewidzie moliwo wycieku
pynu hamulcowego i podstawi odpowiednie naczynie).
Odkrci dwie ruby (2, patrz rys. 11.5) mocowania cylinderka do tarczy nonej i wyj go. Odczy
przewd hamulcowy od cylinderka.
Zamontowanie
Poczy nowy cylinderek z przewodem hamulcowym bez ostatecznego dokrcania przewodu.
Zamontowa cylinderek do tarczy nonej hamulca.
Poluzowa przy podwoziu uchwyt elastycznego przewodu hamulcowego.
Dokrci koniec przewodu do cylinderka hamulca.
Dokrci uchwyt mocowania przewodu do podwozia oraz do przewodu sztywnego.
Zdj zacisk elastycznego przewodu hamulcowego.
Zamontowa bben hamulca (patrz opis).
Odpowietrzy hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw (patrz odpowiedni opis w p. 11.2.4).
11.2.3. Hamulce tylne tarczowe

WYMIANA WKADEK CIERNYCH
Uwaga. Naley koniecznie wymienia wkadki cierne jednoczenie w obu hamulcach k tylnych oraz
stosowa okadziny cierne waciwej marki i typu.
Wymontowanie
Podnie ty samochodu, ustawi na podstawkach warsztatowych i zdj koa tylne.
Za pomoc odpowiedniego trzpienia wybi oba prowadniki z zacisku (rys. 11.8A).
Wyj i zachowa spryn dociskow.
Wyj wkadki cierne z zacisku (rys. 11.86).
Zamontowanie
Za pomoc strzykawki odessa nieco pynu hamulcowego ze zbiornika.
Wepchn toki do wntrza cylindrw zacisku.
Zaoy nowe wkadki cierne do zacisku.
Zaoy spryn dociskow.
Zamontowa dwa prowadniki do zacisku. Zwrci uwag na prawidowe ustawienie spryny w
zacisku.
Nacisn wielokrotnie peda hamulca, aby doprowadzi do styku wkadek ciernych z tarcz hamulca.
Zaoy koa tylne.
Sprawdzi, czy tarcza hamulca obraca si swobodnie, gdy peda hamulca nie jest naciskany.
Opuci samochd.
Sprawdzi poziom i w razie potrzeby uzupeni ilo pynu hamulcowego w zbiorniku.
WYMIANA ZACISKU
Wymontowanie
261
http://vnx.su

koo tylne.
cisn elastyczny przewd hamulcowy, odkrci go od zacisku hamulca i odsun. Przewidzie
moliwo wycieku pynu hamulcowego, podstawiajc odpowiednie naczynie. Zalepi odsonite otwory
korkami, aby uchroni ukad hydrauliczny przed przedostaniem si zanieczyszcze.
Wymontowa wkadki cierne (patrz odpowiedni opis).
Odkrci dwie ruby mocowania zacisku do tarczy nonej.
Wyj zacisk.
Zamontowanie
Zaoy zacisk i dokrci waciwym momentem ruby mocowania zacisku do tarczy nonej.
Zaoy nowe uszczelki mosine i podczy do zacisku przewd hamulcowy.
Zamontowa wkadki cierne (patrz odpowiedni opis).
Nacisn wielokrotnie peda hamulca, aby doprowadzi wkadki cierne do styku z tarcz hamulca.
Odpowietrzy hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw (patrz odpowiedni opis w p. 11.2.4).
Rys. 11.7. Elementy tylnego hamulca tarczowego

1 tarcza nona hamulca, 2 szczki bbnowego hamulca awaryjnego, 3prowadniki szczk, 4tarcza hamulca roboczego z
bbnem hamulca awaryjnego, 5 zacisk hamulca roboczego, 6wkadki cierne hamulca roboczego, 7prowadniki zacisku, 8
spryna dociskowa wkadek, 9zestawy tokw z piercieniami uszczelniajcymi i osonami
262
http://vnx.su
Rys. 11.8. Wymiana wkadek ciernych tylnego hamulca tarczowego

Awybijanie prowadnikw zacisku, B wyjmowanie wkadek ciernych
Rys. 11.9. Odkrcanie wkrta mocowania tarczy hamulca roboczego poczonej z bbnem hamulca awaryjnego
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE TARCZY HAMULCA

Uwaga. Naley zawsze wymienia tarcze hamulcw obu k przednich. Po wymianie tarcz naley
koniecznie zaoy nowe wkadki cierne.
Wymontowanie
Podnie ty samochodu i ustawi na podstawkach warsztatowych.
Zdj z odpowiedniej strony koo tylne.
Wymontowa zacisk hamulca (patrz odpowiedni opis) bez odczania jego przewodu hamulcowego i
podwiesi zacisk we wnce koa za pomoc mikkiego drutu w taki sposb, aby nie uszkodzi przewodu
hamulcowego.
Odkrci wkrt mocowania tarczy hamulca do piasty koa (rys. 11.9) i zdj tarcz hamulca.
Zamontowanie
Oczyci powierzchnie przylegania tarczy i piasty koa.
Wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas wymontowania tarczy hamulca.
Przestrzega waciwych momentw dokrcania odpowiednich pocze gwintowych.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE SZCZK HAMULCA AWARYJNEGO
Uwaga. Naley koniecznie wymienia szczki parami jednoczenie w obu hamulcach k tylnych
oraz stosowa okadziny cierne waciwej marki i typu.
Wymontowanie
Podnie ty samochodu i ustawi na podstawkach warsztatowych.
Zdj z odpowiedniej strony koo tylne. Wymontowa zacisk hamulca (patrz odpowiedni opis) bez
odczania jego przewodu hamulcowego i podwiesi zacisk we wnce koa za pomoc mikkiego drutu w
taki sposb, aby nie uszkodzi przewodu hamulcowego.
Odkrci wkrt mocowania tarczy hamulca do piasty koa (rys. 11.9) i zdj tarcz hamulca.
263
http://vnx.su
Zdj zapink spryst mocowania linki hamulca awaryjnego do tarczy nonej.

Odczy link od dwigni hamulca awaryjnego i wysun j przez otwr w tarczy nonej.
Za pomoc odpowiednich szczypiec wymontowa prowadniki szczk hamulca (rys. 11.11 A).
Odsun obie szczki od ich dolnego oparcia i odczy od nich doln spryn cigajc.
Odczy szczki od dwigni rozpieracza i odczy od nich grn spryn cigajc.
Wyj szczki hamulca awaryjnego.
Zamontowanie
Oczyci starannie wszystkie czci i sprawdzi, czy ich poczenia ruchowe nie maj ladw
zatar.
Rys. 11.10. Widok hamulca awaryjnego po zdjciu tarczy hamulca roboczego poczonej z bbnem hamulca awaryjnego
1 szczka wspbiena, 2 szczka przeciwbiena, 3 dwignia hamulca awaryjnego, 4prowadniki szczk, 5mechanizm
samoczynnej regulacji luzu szczk
Rys. 11.11. Wymontowanie szczk hamulca awaryjnego

Awyjmowanie prowadnika szczki, B wyjmowanie szczk
Posmarowa lekko powierzchnie styku szczk i tarczy nonej.

Wsun link hamulca awaryjnego przez otwr w tarczy nonej i zaoy zapink spryst.
Zaczepi link o dwigni hamulca awaryjnego.
Zaoy szczki na dwigni rozpieraka hamulca awaryjnego i zaczepi o nie grn spryn
cigajc.
Oprze szczki o ich dolne punkty oparcia i zaczepi doln spryn cigajc.
Zamontowa prowadniki szczk.
Zamontowa tarcz hamulca i zacisk hamulca (patrz odpowiednie opisy).
Zaoy koo i opuci samochd.
Wyregulowa hamulec awaryjny (patrz opis w p. 11.2.4).
11.2.4. Ukad uruchamiania hamulcw
264
http://vnx.su
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POMPY HAMULCOWEJ

Wymontowanie
Odczy zcze elektryczne od czujnika poziomu pynu hamulcowego przy korku zbiornika.
Odkrci korek zbiornika i wyj wraz z czujnikiem poziomu pynu hamulcowego.
Odessa strzykawk pyn hamulcowy ze zbiornika.
Odczy od pompy hamulcowej przewody hydrauliczne po uprzednim oznaczeniu ich w sposb
umoliwiajcy ponowne podczenie na poprzednich miejscach. Zalepi otwory odpowiednimi zalepkami.
Rys. 11.12. Zesp pompy hamulcowej

1 korek wlewu z czujnikiem poziomu pynu hamulcowego, 2zbiornik ptynu hamulcowego, 3uszczelki, 4 kadub pompy
hamulcowej, 5 ruba, 6 piercie uszczelniajcy o przekroju okrgym, 7 i 8 zespoy toczkw pompy
Odkrci dwie nakrtki mocowania pompy hamulcowej do siownika podcinieniowego urzdzenia

wspomagajcego hamulcw i wyj pomp hamulcow z przedziau silnika.
Zamontowanie
Oczyci powierzchni przylegania pompy hamulcowej do siownika podcinieniowego.
Zaoy nowy piercie uszczelniajcy poczenie pompy z siownikiem.
Umieci pomp hamulcow na miejscu, przykrci dwie nakrtki mocowania pompy hamulcowej i
dokrci je waciwym momentem.
Podczy przewody hamulcowe do pompy, zwracajc uwag na oznaczenia wykonane podczas jej
wymontowywania.
Napeni zbiornik pynu hamulcowego.
Odpowietrzy hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw (patrz odpowiedni opis).
Zaoy korek wraz z czujnikiem poziomu pynu hamulcowego i podczy do czujnika przewody
elektryczne.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE URZDZENIA WSPOMAGAJCEGO
Wymontowanie
Wymontowa pomp hamulcow (patrz poprzedni opis).
Odczy od urzdzenia wspomagajcego elastyczny przewd podcinienia.
Wewntrz nadwozia wyj zapink i odczy drek popychacza urzdzenia wspomagajcego od
pedau hamulca.
Odkrci cztery nakrtki mocowania urzdzenia wspomagajcego hamulcw do wspornika na
przegrodzie przedniej i wyj urzdzenie wspomagajce z przedziau silnika.
265
http://vnx.su
Zamontowanie
Umieci urzdzenie wspomagajce w przedziale silnika na wsporniku przegrody czoowej i upewni
si, e jego toczysko czy si prawidowo z pedaem hamulca.
Przykrci cztery nakrtki mocowania urzdzenia wspomagajcego waciwym momentem.
Wewntrz nadwozia zaoy zapink mocujc drek popychacza urzdzenia wspomagajcego z
pedaem hamulca.
Zamontowa pomp hamulca (patrz odpowiedni opis) i odpowietrzy hydrauliczny ukad
uruchamiania hamulcw (patrz odpowiedni opis).
REGULACJA KOREKTORA SIY HAMOWANIA (Escort Van)
Uwaga. Samochd powinien by nie obciony, zbiornik napeniony do poowy paliwem, koo
zapasowe oraz podnonik i narzdzia powinny znajdowa si w samochodzie.
Podnie samochd tak, aby by oparty na koach.
Regulacja w przypadku zastosowania nowego drka sterowania
Obraca tulej drka a gumowa osona ochronna znajdzie si na wysokoci oznaczenia (blisko
miejsca zamocowania na osi).
Zacisn szczypcami drugi koniec drka.
Opuci samochd.
Regulacja w przypadku zastosowania uywanego drka sterowania
Przytrzyma koniec drka (bliszy korektora) kluczem paskim i obraca nakrtk do zgrania
krawdzi gumowej osony ochronnej z oznaczeniem (blisko miejsca zamocowania na osi).
Opuci samochd.
REGULACJA HAMULCA AWARYJNEGO
Wszystkie wersje hamulcw tylnych
Podnie samochd tak, aby koa tylne swobodnie zwisay i zwolni rczn dwigni hamulca
awaryjnego.
Sprawdzi, czy linki hamulca awaryjnego przebiegaj prawidowo pod samochodem i nie s
zaamane lub napite.
Wersje z hamulcami tylnymi bbnowymi
Nacisn kilkakrotnie na peda hamulca, aby mie pewno, e zadziaa mechanizm samoczynnej
regulacji luzu szczk.
Zmierzy luz kokw kontrolnych umieszczonych skonie na tarczach nonych hamulcw po
przeciwnej stronie linek. Doda luz prawego i lewego hamulca. Cakowity luz powinien wynosi 0,5 do 2,0
mm. W przeciwnym wypadku naley wyregulowa hamulec awaryjny.
266
http://vnx.su
Rys. 11.13. Elementy hamulca awaryjnego

1 dwignia, 2 linka przednia, 3zaczep, 4 linki tylne, 5 wspornik, 6 koek blokujcy, 7nakrtka regulacyjna i
przeciwnakrtka
Pocign za link hamulca, aby sprawdzi, czy poruszaj si koki kontrolne obu hamulcw.
Nacisn na peda hamulca, aby umoliwi rwnomierne uoenie si szczk hamulcw.
Wyj koek blokujcy (1, rys. 11.14) nakrtk regulacyjn linki hamulca, poluzowa przeciwnakrtk (3) i obraca radekowan nakrtk regulacyjn (2) a do uzyskania cakowitego luzu obu kokw
kontrolnych o wartoci 0,5 do 2,0 mm.
Dokrci rk przeciwnakrtk do nakrtki regulacyjnej a do usyszenia dwch trzaskw.
Nastpnie, przytrzymujc nakrtk regulacyjn, dokrci przeciwnakrtk kluczem a do usyszenia jeszcze
dwch trzaskw i zamontowa nowy koek blokujcy.
Rys. 11.14. Regulacja hamulca awaryjnego (wszystkie modele samochodw)

1 koek blokujcy, 2 radekowan nakrtka regulacyjna, 3przeciwnakrtka
Uruchomi kilkakrotnie hamulec awaryjny i sprawdzi, czy po zwolnieniu jego dwigni kota tylne
obracaj si swobodnie.
Wersje z hamulcami tylnymi tarczowymi
Wyj zalepk otworu kontrolnego z tarczy nonej hamulca (patrz rys. 11.15).
Za pomoc wkrtaka obraca mechanizm samoczynnej regulacji luzu szczk a koo zacznie by
hamowane.
Obrci mechanizm regulacji w kierunku przeciwnym do cakowitego odhamowania koa.
Zaoy zalepk w otwr tarczy nonej hamulca.
Wszystkie wersje hamulcw tylnych
Wyregulowa hamulec drugiego koa tylnego.
Opuci samochd.
267
http://vnx.su
ODPOWIETRZANIE HYDRAULICZNEGO UKADU URUCHAMIANIA HAMULCW

Hydrauliczny ukad uruchamiania hamulcw naley odpowietrza po kadym otwarciu jednego z
jego obwodw (odczeniu lub rozczeniu przewodu), a take wtedy, gdy peda hamulca staje si mikki"
lub wymaga kilkakrotnego naciskania (tzw. pompowania), aby uzyska skuteczne hamowanie samochodu.
Do odpowietrzania zaleca si uycie specjalnego urzdzenia odpowietrzajcego ukad hydrauliczny
pod cinieniem. Tradycyjny sposb odpowietrzania za pomoc pompowania pedaem hamulca z
wykorzystaniem pomocy drugiej osoby nie powinien by stosowany ze wzgldu na niebezpieczestwo
uszkodzenia pompy hamulcowej. Zalecenia oglne:
Rys. 11.15. Regulacja hamulca awaryjnego (tylne hamulce tarczowe)
podczas odpowietrzania podcinieniowy ukad wspomagania nie moe dziaa (silnik

powinien by wyczony);
jeeli samochd jest wyposaony w korektor siy hamowania, ktrego dziaanie jest zalene
od obcienia osi tylnej, to podczas odpowietrzania samochd musi sta oparty na koach;
podczas odpowietrzania ukadu poziom pynu hamulcowego w zbiorniku nie moe opa
poniej poziomu minimalnego;
w wersji limuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowej oraz kombi obwody dziel si diagonalnie (po
przektnej), za w wersji Escort Van wystpuje podzia obwodw na przd i ty; we wszystkich wersjach
kady z obwodw moe by odpowietrzany oddzielnie; mona take odpowietrza oddzielnie kade koo.
Rys. 11.16. Elementy ukadu uruchamiajcego

1 urzdzenie wspomagajce, 2wsporniki, 3drek popychacza, 4przewd podcinienia
Podczy urzdzenie cinieniowe do odpowietrzania do zbiornika pynu hamulcowego.

W ukadzie hamulcowym wytworzy nadcinienie.
Zdj z odpowietrznikw hamulcw osony ochronne.
Do odpowietrznika zacisku hamulca podczy przezroczysty przewd, ktrego drugi koniec naley
zanurzy w podstawionym przezroczystym naczyniu.
268
http://vnx.su
Odkrci odpowietrznik i odczeka do chwili, gdy z przewodu zacznie wypywa pyn hamulcowy
pozbawiony pcherzykw powietrza.
Zakrci odpowietrznik.
Powtrzy opisane poprzednio czynnoci przy nastpnych zaciskach lub cylinderkach wszystkich
hamulcw.
Odczy urzdzenie cinieniowe do odpowietrzania od zbiornika pynu hamulcowego.
Uzupeni poziom pynu w zbiorniku.
Nasun na odpowietrzniki hamulcw osony ochronne.
11.2.5. Ukad przeciwblokujcy

OPIS UKADU PRZECIWBLOKUJCEGO ABS TEVES MARK IV
Budowa
Ukad przeciwblokujcy zawiera:
pomp hamulcow i urzdzenie wspomagajce;
hydrauliczny zesp sterowania z pomp hydrauliczn, silnikiem elektrycznym i modulatorem
cinienia;
dwa czujniki prdkoci k przednich;
czujnik pooenia pedau hamulca;
rtciowy czujnik opnienia hamowania;
elektroniczne urzdzenie sterujce ukadu ABS.
Sygnay otrzymywane z poszczeglnych czujnikw elektroniczne urzdzenie sterujce przetwarza
oraz porwnuje z danymi zawartymi w swej pamici. Ponadto kontroluje ono poszczeglne obwody
elektroniczne, zapewnia samoczynne diagnozowanie ukadu i zapisuje w swej pamici kodu usterek.
Rtciowy czujnik opnienia hamowania jest bardzo wraliwy na pooenie wzgldem nadwozia. Dlatego
waciwe jego pooenie ma decydujcy wpyw na dziaanie caego ukadu.
Dziaanie
Gdy czujnik prdkoci obrotowej koa przedniego przekazuje sygna o jego blokowaniu podczas
hamowania, elektroniczne urzdzenie sterujce powoduje zamknicie zaworu wlotowego odpowiedniego
obwodu hydraulicznego i cinienie w tym obwodzie przestaje wzrasta. Jeeli koo jest w dalszym cigu
blokowane, elektroniczne urzdzenie sterujce powoduje otwarcie zaworu wylotowowego i cinienie w tym
obwodzie spada koo jest coraz sabiej hamowane. Gdy prdko obrotowa koa zwiksza si, co
oznacza, e polizg ustaje, zawr wylotowy zostaje zamknity, a zawr wlotowyotwarty. Nastpuje
poczenie obwodu hydraulicznego z pomp napdzan silnikiem elektrycznym. Cinienie w rozwaanym
obwodzie wzrasta, a wraz z nim wzrasta sia hamowania. Zwikszanie i zmniejszanie cinienia, a wic i siy
hamowania, powtarzajsi z du czstoci, dajc taki skutek, jak bardzo szybkie naciskanie i zwalnianie
pedau hamulca (nie do realizacji z tak szybkoci w rzeczywistoci), a koo jest hamowane na granicy
polizgu, czyli najbardziej skutecznie w danych warunkach przyczepnoci opony do nawierzchni drogi.
269
http://vnx.su
Rys. 11.17. Schemat ukadu przeciwblokujcego ABS Teves Mark IV

1 elektroniczne urzdzenie sterujce ukadu ABS, 2czujnik prdkoci obrotowej pompy, 3zesp silnika elektrycznego i pompy,
4zbiornik pynu hamulcowego, 5 pompa hamulcowa, 6 urzdzenie wspomagajce, 7czujnik pooenia pedau hamulca, 8
peda hamulca, 9toczek poredni, 10zawr gwny modulatora cinienia, 11 zawr wlotowy, 12 czujnik prdkoci obrotowej
koa, 13cylinder zacisku, 14zawr wylotowy
Podczas zwikszania si cinienia nastpuje niewielkie przesunicie do gry pedau hamulca.

Sygna czujnika jego pooenia powoduje tak reakcj ukadu, e kierowca nie odczuwa drga pedau
powodowanych szybkimi zmianami cinienia w ukadzie.
Ukad przeciwblokujcy przestaje dziaa po zwolnieniu pedau hamulca. W przypadku gwatownego
hamowania peda hamulca ustawia si samoczynnie w pooeniu zapewniajcym bezpieczne hamowanie
bez polizgu. W przypadku stwierdzenia przez obwd diagnostyczny elektronicznego urzdzenia
sterujcego, e czujnik pooenia pedau hamulca dziaa niewaciwie, peda hamulca zostaje maksymalnie
cofnity, napdzana silnikiem elektrycznym pompa pracuje nieprzerwanie, a zawory reguluj cinienie w
ukadzie w zalenoci od siy nacisku na peda hamulca.
W koach tylnych nie ma czujnikw prdkoci obrotowej. Cinienie w obwodzie ich hamulcw jest
regulowane przez korektor siy hamowania, dziaajcy zalenie od obcienia osi tylnej. Ukad
przeciwblokujcy wycza si samoczynnie przy prdkoci jazdy poniej 7 km/h. W przypadku niesprawnoci
ukadu przeciwbloku-jcego w zespole wskanikw zawieca si lampka kontrolna. Ukad hamulcowy
samochodu dziaa wwczas tak, jak w samochodzie bez ukadu przeciwblokujcego.
KOREKTOR SIY HAMOWANIA
Regulacja
Uwaga. Podczas regulacji samochd musi by nie obciony, zbiornik paliwa napeniony
maksymalnie do poowy, za koo zapasowe, podnonik i narzdzia powinny znajdowa si na swoich
miejscach.
Podnie samochd na podnoniku najazdowym (samochd musi sta na koach).
Poluzowa rub regulacyjn (3, rys. 11.19) przy dwigni regulacyjnej.
Zaoy na cigle korektora siy hamowania specjalny przyrzd ustawczy (2) do regulacji korektora
(dostpny w sieci handlowej Forda) na cigle korektora sity hamowania.
Dokrci rub regulacyjn (3).
Wyj przyrzd specjalny z korektora siy hamowania.
Opuci samochd na ziemi.
Wymontowanie
Podnie samochd na podnoniku najazdowym (samochd musi sta na koach).
Odkrci nakrtk mocowania ciga korektora do belki zawieszenia tylnego.
W przypadku elastycznych przewodw hydraulicznych zacisn je odpowiednimi zaciskami i
odczy od korektora siy hamowania.
270
http://vnx.su
Rys. 11.18. Zesp korektora sity hamowania zalenego od obcienia osi tylnej
1 korektor siy hamowania, 2 nakrtka regulacyjna, 3drek przesuwny, 4belka poprzeczna zawieszenia tylnego
Rys. 11.19. Zesp korektora sity hamowania wersji z ukadem ABS

1 korektor siy hamowania, 2 specjalny przyrzd do regulacji, 3ruba regulacyjna
W przypadku sztywnych przewodw hydraulicznych odczy je od korektora siy hamowania i

zalepi ich otwory korkami.
Odkrci rub mocowania korektora siy hamowania do spodu nadwozia i ostronie wyj korektor
siy hamowania.
Zamontowanie
Podczas zamontowania korektora siy hamowania kolejno czynnoci jest odwrotna do podanej
podczas jego wymontowania. Po zamontowaniu korektora naley odpowietrzy hydrauliczny ukad
uruchamiania hamulcw (patrz odpowiedni opis).
HYDRAULICZNY ZESP STEROWANIA
Wymontowanie
Odczy od hydraulicznego zespou sterowania wszystkie przewody od pompy hamulcowej i zcze
szybkomocujce przewodw powrotnych do zbiornika pynu hamulcowego. Zalepi ich otwory korkami.
271
http://vnx.su
Rozczy wielostykowe zcze przewodw elektrycznych.

Odczy przewody hydrauliczne od tylnej czci hydraulicznego zespou sterowania i zalepi ich
otwory korkami.
Odkrci nakrtk mocowania uchwytu wspornikowego zcza i wyj uchwyt wspornikowy zcza
wielostykowego.
Odkrci nakrtk i rub mocowania hydraulicznego zespou sterowania do jego uchwytw i wyj
hydrauliczny zesp sterowania.
Zamontowanie
W celu zamontowania hydraulicznego zespou sterowania naley wykona czynnoci w kolejnoci
odwrotnej do jego wymontowania. Po zamontowaniu naley odpowietrzy hydrauliczny ukad uruchamiania
hamulcw (patrz odpowiedni opis).
CZUJNIK PRDKOCI KOA PRZEDNIEGO
Wymontowanie
Unie przd samochodu i ustawi na podstawkach warsztatowych oraz zdj koo przednie z
Rozczy przewd elektryczny czujnika prdkoci koa.
Odkrci rub mocowania czujnika prdkoci do zwrotnicy koa i wyj czujnik prdkoci koa.
Zamontowanie
Upewni si, e powierzchnie styku czujnika i zwrotnicy koa s bardzo dokadnie oczyszczone
(zapewni dobre poczenie elektryczne).
Zaoy czujnik w jego otwr na zwrotnicy koa i upewni si, e wystp czujnika jest prawidowo
ustawiony.
Podczy zcze elektryczne czujnika prdkoci koa i zamocowa prawidowo przewd elektryczny
czujnika.
Skrci przednie koa maksymalnie w prawo i w lewo oraz upewni si, e przewd elektryczny
nigdzie o nie nie ociera.
Opuci samochd.
Uwaga. Ustawienie czujnika nie podlega regulacji.
WIENIEC ZBATY CZUJNIKA PRDKOCI KOA
Wiece zbate generujce impulsy obrotu koa w czujniku s wciskane na piast koa i nie podlegaj
wymianie. W razie uszkodzenia wieca jest konieczna wymiana caej piasty.
DIAGNOSTYKA UKADU PRZECIWBLOKUJCEGO ABS TEVES MARK IV
Uwagi oglne
Rys. 11.20. Identyfikacja stykw zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego ukadu ABS
272
http://vnx.su
Rys. 11.21. Identyfikacja stykw zcza hydraulicznego zespou sterowania
Elektroniczne urzdzenie sterujce ukadu ABS jest zdolne do samodiagnozowania ukadu oraz
zawiera pami diagnostyczn, w ktrej rejestruje kody usterek staych i przejciowych. Po wczeniu
zaponu rozpoczyna ono samodiag-nozowanie ukadu ABS. Po ruszeniu z miejsca poczenia i obwody
elektryczne s kontrolowane w sposb cigy. Zawory elektromagnetyczne s sprawdzane okresowo
impulsami elektrycznymi, jest mierzona prdko obrotowa pompy hydraulicznej napdzanej silnikiem
elektrycznym. Systematycznie s weryfikowane sygnaty przekazywane przez czujniki prdkoci k
przednich oraz czujnik pooenia pedau hamulca. Stwierdzone niesprawnoci s rejestrowane w pamici
diagnostycznej w postaci kodw bdw. Odczytanie w stacji obsugi danych zawartych w pamici
diagnostycznej elektronicznego urzdzenia sterujcego ukadu ABS umoliwia zlokalizowanie niesprawnego
elementu i uatwia usunicie niesprawnoci.
Po odczytaniu zapisw pami ukadu zostaje automatycznie skasowana podczas najbliszej jazdy
samochodu z prdkoci poniej 30 km/h.
Rys. 11.22. Identyfikacja stykw zcza pompy hydraulicznej
Odczytywanie kodw bdw

Odczytanie zakodowanych zapisw w pamici diagnostycznej ukadu wymaga uycia specjalnego
testera STAR. Nie naley stosowa innych, uproszczonych metod, nie kompatybilnych z testerem STAR,
gdy daj bdne wyniki. Podczy tester STAR do zcza diagnostycznego umieszczonego w pobliu
elektronicznego urzdzenia sterujcego ukadu przeciwblokujce-go ABS.
Uruchomi tester STAR i ustawi przeczniki w pooeniach Kontrola" i "Powoli".
Wczy zapon.
Po 6 sekundach zaczyna miga dioda elektroluminescencyjna testera STAR i rozpoczyna si
wywietlanie cyfrowych kodw bdw zawartych w pamici diagnostycznej, ktre naley notowa w miar
ich ukazywania si.
Uwaga. Liczba zapisanych w pamici niesprawnoci nie zmniejsza si podczas ich wywietlania.
Pami zostanie skasowana dopiero podczas najbliszej jazdy samochodu z prdkoci poniej 30 km/h.
Po odczytaniu zawartoci pamici diagnostycznej wyczy zapon.
Za pomoc tablicy kodowej rozszyfrowa zanotowane kody bdw i sprawdzi wskazane
niesprawne elementy ukadu ABS.
273
http://vnx.su
Sprawdzanie elementw ukadu ABS

Uwaga. Przed rozpoczciem sprawdzania elementw naley upewni si, e akumulator jest dobrze
naadowany. Podczas sprawdzania przewodw i ich zcz naley nimi potrzsa, aby uchwyci przyczyny
ewentualnych usterek przejciowych.
Po zakoczeniu kadego sprawdzenia naley wyczy zapon, aby nie spowodowa uszkodzenia
elektronicznego urzdzenia sterujcego ukadu ABS. W razie koniecznoci oczyszczenia utlenionych stykw
zczy naley uywa do tego odpowiedniego rodka w aerozolu.
Sprawdzanie polega na pomiarze wielkoci elektrycznych midzy podanymi stykami zczy lub na
zwieraniu tych stykw. Ze wzgldu na ma odporno mechaniczn stykw zaleca si podcza kocwki
pomiarowe przyrzdw nie bezporednio do stykw, lecz do podczonej do zcza skrzynki pocze
porednich FE 60. Do wykonania czynnoci kontrolnych jest niezbdny zwornik o trzech kocwkach oraz
uniwersalny multimetr z odczytem cyfrowym. Przy korzystaniu z informacji zawartych w podanych dalej
tablicach naley korzysta take z odpowiednich schematw elektrycznych.
Kody usterek ukadu przeciw/blokujcego ABS Teves Mark IV
Kod
usterki
Przyczyny niesprawnoci i niesprawne elementy ukadu przeciwblokujcego
00
Lampka kontrolna cigle si wieci (oglna niesprawno ukadu)
11
17
22
23
24
Niesprawny ukad uruchamiajcy

Niesprawny gwny przekanik lub jego obwd
Niesprawny zawr wlotowy hamulca przedniego lewego hydraulicznego zespou sterowania lub wizka przewodw
Niesprawny zawr wylotowy hamulca przedniego lewego hydraulicznego zespou sterowania lub wizka przewodw
Niesprawny zawr wlotowy hamulca przedniego prawego hydraulicznego zespou sterowania lub wizka przewodw
25
Niesprawny zawr wylotowy hamulca przedniego prawego hydraulicznego zespou sterowania lub wizka
31
przewodw
Obwd czujnika prdkoci koa przedniego lewego przerwany lub zwarty
32
35
36
41
42
55
56
Obwd czujnika prdkoci koa przedniego prawego przerwany lub zwarty

Brak lub przerywany sygna czujnika prdkoci koa przedniego lewego albo zwarcie w obwodzie
Brak lub przerywany sygna czujnika prdkoci koa przedniego prawego albo zwarcie w obwodzie
Brak sygnau czujnika prdkoci koa przedniego lewego
Brak sygnau czujnika prdkoci koa przedniego prawego
Brak sygnau czujnika prdkoci koa przedniego lewego czujnik niesprawny od duszego czasu
Brak sygnau czujnika prdkoci koa przedniego prawego czujnik niesprawny od duszego czasu
62
Niesprawny czujnik pooenia pedau hamulca
63
64
65
Niesprawny silnik elektryczny pompy hydraulicznej lub jego obwd

Uszkodzenie hydrauliczne
Niesprawny czujnik opnienia hamowania w ukadzie przeciwblokujcym
75
Dugotrwaa niesprawno czujnika prdkoci koa przedniego lewego niesprawno mniejszej wagi
76
Dugotrwaa niesprawno czujnika obrotu koa przedniego prawego niesprawno mniejszej wagi
Procedura diagnostyczna ukadu przeciwblokujcego ABS Teves Mark IV

Kod
usterki
Etap
Czynnoci
Wynik
Sposb postpowania
00
Zewrze styki 19" i 34"; czy lampka kontrolna ganie?
Tak
Nie
Etap 2
Zewrze styki 19" i 34" z 52"; czy lampka kontrolna si

zawieca?
Nie
Tak
Etap 3
Tak
Etap 4
Nie
Tak
Etap 5
Nie
Zapon wyczony; sprawdzi cigo poczenia styku 1 " z

mas
Zapon wyczony; sprawdzi cigo poczenia styku 1" z

19"
274
http://vnx.su
Zapon wczony; czy napicie midzy stykami 1" i 53" jest

wiksze ni 10 V?
11
Sprawdzi przewody i zcza
17
Zapon wyczony; czy rezystancja midzy stykami 34" i 53"

wynosi 50 do 1 1 0 ii?
22
10
11
12
23
Zewrze styki 19" i 34"; zapon wczony; czy napicie

midzy stykami 1" i 33" jest wiksze ni 10 V?
Czy rezystancja midzy stykami 3" i 54" wynosi 5,4 do 8,2 ii?

midzy stykami 1" i 3" jest wiksze ni 10 V?
Czy zcza hydraulicznego zespou sterowania lub urzdzenia

sterujcego ABS s uszkodzone?
Zapon wyczony; czy rezystancja midzy stykami 32-1 3A"

oraz 9-29" zcza elektrozaworw wynosi 5,4 N do 8,2 n?
13

midzy stykami 1" i 32-1 3A" jest wiksze ni 10 V?
14

wynosi 3 do 4,5 ii?
15
Jak etap 10
16
Jak etap 11
17
Zapon wyczony; czy rezystancja midzy stykami 9-30" i

32-1 3A" zcza elektrozaworw wynosi 3 do 4,5 ii?
18
Jak etap 13
Tak
Wymieni elektroniczne urzdzenie

sterujce ukadu ABS
Nie
Sprawdzi stan naadowania

akumulatora oraz wizk
przewodw
Tak
Etap 8
Nie
Tak
Wymieni gwny przekanik ABS
Nie
Tak
Etap 10
Nie
Etap 12
Tak
Etap 1 1
Nie
Etap 13
Tak
Wymieni lub naprawi zcza
Nie

sterujce ABS
Tak
Nie
Wymieni hydrauliczny zesp

sterowania
Tak
Podczy zcze i powrci do

etapu 2
Nie
Tak
Etap 15
Nie
Etap 17
Tak
Etap 16
Nie
Etap 18
Tak
Nie

sterowania
Tak
Etap 15
Nie
Sprawdzi obwd
24
Jak kod usterki 22. Identyfikacja stykw wedug schematu elektrycznego
25
35
19

wynosi 0,9 do 1,4 kii?
Tak
Etap 20
Nie
Etap 21
20
Czy obwd styku 30" jest odizolowany od masy?
Tak
Nie
Etap 23
21
Czy rezystancja czujnika prdkoci koa wynosi 0,9 do 1,4 ii?
Tak
Nie
Wymieni czujnik
22
Obraca koo z prdkoci ok. 1 obr/s; czy napicie midzy

stykami 30" i 48" jest wiksze ni 0,2 V?
Tak
Etap 23
Nie
Etap 24
23
Sprawdzi stan oyska piasty koa
Dobry
Etap 24
275
http://vnx.su
24
25
26
27
28
29
30
31
42 lub
56
62
63
Sprawdzi odstp czoa czujnika od tarczy zbatej (0,5 do 1,7

mm)
Jak etap 22
Wymieni oysko, potem przej do

etapu 26
Dobry
Etap 25
Zy
Wymieni piast koa
Dobry
Etap 26
Zy
Wymieni wadliw cz
Tak
Obwd czujnika sprawny
Nie
Powrci do etapu 23
Tak
Etap 28
Nie
Etap 29
Jak kod usterki 35. Identyfikacja stykw wedug schematu

elektrycznego
36
41 lub
55
Sprawdzi stan tarczy zbatej nadajnika impulsw
Zy
Zapon wczony; koo obraca si; czy napicie midzy

stykami 30" i 48" jest wiksze ni 0,2 V?
Sprawdzi stan oyska piasty koa
Sprawdzi stan tarczy zbatej nadajnika impulsw
Sprawdzi odstp czoa czujnika od tarczy zbatej (0,5 do 1,7

mm)
Jak etap 27
Dobry
Etap 29
Zy
Wymieni oysko, potem przej do

etapu 31
Dobry
Etap 30
Zy
Wymieni tarcz, potem przej do

etapu 31
Dobry
Etap 31
Zy
Wymieni wadliw cz, potem

przej do etapu 31
Tak
Obwd sprawny
Nie
Powrci do etapu 29

32
33
34
35
Peda hamulca w spoczynku; czy napicie midzy stykami

16" i 41" wynosi 237 do 262 Ci?
Wymontowa czujnik; czy rezystancja midzy stykami 16" i

41" wynosi 974 do 1075 ii?
Wymontowa stycznik; zmierzy rezystancj midzy stykami:

- popychacz wsunity: 237 do 260 ii;
- popychacz wysunity: 974 do 1 075 ii
Zewrze styki 19", 34" i 15"; zapon wczony; peda

hamulca nacinity; silnik pompy pracuje; czy peda hamulca
jest odpychany? (odczeka do 30 sekund)
Tak
Etap 33
Nie
Etap 34
Tak
Nie
Etap 34
Tak
Nie
Wymieni czujnik
Tak
Etap 37
Nie
Etap 36
36
Zewrze styki 19", 34" i 15"; zapon wczony; czy napicie

midzy stykami 30-39A" i 39-49D" od strony wizki
przewodw jest wiksze ni 1 0 V?
Tak

sterowania
Nie
37
Sprawdzi cigo obwodu midzy stykami 31 " i 49"
Tak
Etap 39
Nie
Etap 38
Tak
Nie

sterowania
Tak
Wymieni przekanik silnika pompy
38
39
Czy jest poczenie midzy stykami 9-34" i 30-39A" zcza

od strony elektronicznego urzdzenia sterujcego ABS?
Zewrze styki 19", 34" i 15"; zapon wczony; czy napicie

midzy stykami 31 " i 49" jest wiksze ni 10 V?
276
http://vnx.su
Nie
65
Czujnik opnienia hamowania zintegrowany z urzdzeniem

sterujcym ABS jest niesprawny

sterowania
sterujce ABS
12 WYPOSAENIE ELEKTRYCZNE
AKUMULATOR
277
http://vnx.su
Zastosowano akumulator bezobsugowy o biegunie ujemnym poczonym z mas samochodu. Typ:

silnik benzynowy 1,4 dm3:12 V, 240 A/45 A-h;
silniki benzynowe 1,6 oraz 1,8 dm3: 12 V, 290 A/60 A-h;
silnik wysokoprny 1,8dm3: 12 V, 650 A/ /63A-h.
ALTERNATOR
Zastosowano alternator z wbudowanym elektronicznym regulatorem napicia. Marka i typ:
silniki benzynowe: Bosch K1 -55 A, Bosch K1-70 A, Magneti Marelli A 127/55, Magneti
Marelli A127/70, Mitsubishi A 005 T lub Mitsubishi A 002 T;
silnik wysokoprny 1,8 dm3: Bosch K1 -55 A, Magneti Marelli A 127/55, Magneti Marelli
A 127/70 lub Mitsubishi A 005 T.
PASEK NAPDU ALTERNATORA
Silniki benzynowe omiozaworowe typu CVH
Rodzaj paska: wieloklinowy. Nacig (mierzony ugiciem pod naciskiem kciuka): 4 mm.
Silniki benzynowe szesnastozaworowe
Rodzaj paska: wieloklinowy.
Nacig (mierzony specjalnym przyrzdem Ford):
pasek uywany: 250 do 350 N.
Silnik wysokoprny
Rodzaj paska: klinowy.
Marka i typ: Motorcraft B 351.
Nacig (mierzony specjalnym przyrzdem Ford):
wersje bez wspomagania ukadu kierowniczego: 350 do 450 N (pasek nowy) lub 250 do 350 N
(pasek uywany);
wersje ze wspomaganiem ukadu kierowniczego: 500 do 650 N (pasek nowy) lub 350 do 450 N
(pasek uywany).
Parametry alternatorw
Marka
Bosch
Bosch
Magneti
Marelli
Magneti
Marelli
Mitsubishi
Mitsubishi
Typ
K1-55A
K1-70A
A 127/55
A 127/70
A 005 T
A 002 T
Prd znamionowy* (A)
55
70
55
70
55
70
Maks. prdko obrotowa (obr/min)
15000
15000
15000
15000
15000
18000
stojana
0,14
0,10
0,195
0,195
0,8
0,088
wirnika
4,0
4,0
3,2
3,2
2,7 do 3,1
2,56 do 2,84
Minimalna dugo szczotek (mm)
Napicie regulowane** (V)
14,0 do
14,6
14,0 do
14,6
14,0 do 14,6
14,0 do 14,6
14,0 do 14,6
14,0do 14,6
Rezystancja uzwojenia (ii)
* Przy napiciu 13,5 V i 6000 obr/min ** Przy prdzie 3 do 7 A i 4000 obr/min
Uwaga: w wersjach bez wspomagania nacig okrela si take ugiciem paska 4 mm pod naciskiem
kciuka.
ROZRUSZNIK
Marka:
silniki benzynowe: Bosch, Magneti Marelli, Lucas lub Nippondenso;
silnik wysokoprny: Bosch lub Magneti Marelli.
Parametry rozrusznikw silnikw benzynowych
Marka i typ
Bosch DM
Bosch DW
Bosch DW
Magneti
Marelli M79
Nippondenso
Nippondenso
typ P
Moc (kW)
0,8 lub 0,9
1,0 lub 1,1
1,4 lub 1,8
0,8 lub 0,9
0,6 lub 0,8
0,8 lub 1,0
278
http://vnx.su
Liczba szczotek
Minimalna dugo szczotek (mm) Sia

docisku szczotek (N) Minimalna
rednica komutatora (mm)
8,0 16,00
32,8
8,0 16,00
32,8
8,0 16,00
32,8
8,0 8,00
10,0 15,00
32,8
10,0 9,00
27,2
Luz osiowy twornika (mm)
0,3
0,3
0,3
0,25
0,6
0,4 do 1,2
Parametry rozrusznikw silnika wysokoprnego

Marka i typ
Bosch
EV0001 218
128
Magneti
Marelli M
80 R
Moc (kW) Liczba szczotek
2,2 4
1,8
4
Minimalna dugo szczotek

(mm) Minimalna rednica
komuta-
b.d.
tora (mm) Luz osiowy

28,9 0,05 do
twornika (mm)
0,30
b.d. brak danych WYCIERACZKI
b.d. b.d.

Wycieraczka szyby przedniej ma dwa ramiona rwnolege. Silnik elektryczny wycieraczki, o dwch
prdkociach obrotowych, ma stae magnesy wzbudzenia i magnetyczny wycznik kracowy. Elektroniczny
czasowy programator (umieszczony w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw) zapewnia prac przerywan
wycieraczki.
Wycieraczka szyby tylnej ma jedno rami. Silnik elektryczny wycieraczki, o jednej prdkoci
obrotowej, ma stae magnesy wzbudzenia i magnetyczny wycznik kracowy. Elektroniczny czasowy
programator zapewnia prac przerywan wycieraczki, take po wyczeniu spryskiwacza szyby tylnej.
REFLEKTORY
Reflektory, marki Castello, maj halogenowe arwki wiate drogowych i mijania oraz zwyke
arwki wiate pozycyjnych. Ustawienie wiate reflektorw reguluje si dwiema rubami znajdujcymi si
nad zespoem optycznym.
ARWKI
wiata mijania i drogowe: H4 55/60 W. wiata drogowe dodatkowe (niektre wersje wyposaenia):
H3 55 W.
Przednie wiata przeciwmgowe (niektre wersje wyposaenia): H3 55 W. wiata pozycyjne
przednie: 10 W (typu T10 bez cokou).
Kierunkowskazy przednie: 21 W (typu BA 15 S). Kierunkowskazy boczne: 5 W. wiata pozycyjne
tylne: 5 W. wiata hamowania: 21 W (typu BA 15 S). Kierunkowskazy tylne: 21 W (typu BA 15 S). wiata
cofania: 21 W (typu BA 15 S). wiata tylne przeciwmgowe: 21 W (typu BA 15 S).
Owietlenie tablicy rejestracyjnej: 5 W. Owietlenie baganika: 5 W (bez cokou). Owietlenie
wntrza nadwozia: 10 W. Lampka do czytania: 10 W. Owietlenie wskanikw i wycznikw: 1,2 W (typu T5
bez cokou).
BEZPIECZNIKI
Bezpieczniki wyposaenia elektrycznego s umieszczone w dwch miejscach. Bezpieczniki gwne,
oznaczone literami A" do F", s umieszczone w przedziale silnika obok akumulatora. Zabezpieczajone
podstawowe obwody elektryczne i mog przewodzi prd o duym nateniu.
Bezpieczniki pozostae, oznaczone numerami 1" do 28", s umieszczone wewntrz nadwozia, w
skrzynce bezpiecznikw i przekanikw (tzw. centralce elektrycznej) usytuowanej z lewej strony pod tablic
rozdzielcz.
Zastosowano bezpieczniki topikowe pytkowe (wtyczkowe) o zrnicowanej wielkoci i kolorze w
zalenoci od wartoci prdu znamionowego.
279
http://vnx.su
Rys. 12.1. Rozmieszczenie bezpiecznikw w skrzynce pod tablic rozdzielcz (fot. RTA)
Rys. 12.2. Rozmieszczenie bezpiecznikw w przedziale silnika (fot. RTA)
Bezpieczniki gwne w przedziale silnika

Oznaczenie
Maksymalne
natenie
prdu
Zabezpieczany obwd lub

odbiornik
80 A
Zasilanie skrzynki bezpiecznikw i

przekanikw (30-3)
60 A

przekanikw (30-2)
60 A

przekanikw (30-1 )
50 A lub 40
A
Silnik elektryczny wentylatora

chodnicy
50 A
50 A
Przekanik wiec arowych silnika

wysokoprnego
Bezpieczniki wewntrz nadwozia Wersje z silnikami benzynowymi

Numer
Natenie
prdu (A)
Zabezpieczany obwd lub odbiornik
25 A
Ogrzewanie szyby tylnej, elektryczna

regulacja lusterek zewntrznych
280
http://vnx.su
30 A
Ukad przeciwblokujcy ABS
10A
Sonda lambda (silniki benzynowe z

katalizatorem spalin)
15A
wiato drogowe prawe, reflektor

dodatkowy
20 A
Elektryczna pompa paliwa
10A
wiato pozycyjne lewe, owietlenie

zestawu wskanikw
10A
wiato pozycyjne prawe
10A
Tylne wiato przeciwmgowe
30 A lub
10 A
Silnik wentylatora chodnicy

standardowy (30 A) lub o duej
wydajnoci (1 0 A)
10
10A
wiato mijania lewe
11
15A
wiata przeciwmgowe przednie
12
10A
Kierunkowskazy, wiato cofania
13
20 A
Silniki wycieraczek szyb przedniej i

tylnej oraz spryskiwacze szyb
14
20 A
Dmuchawa ogrzewania i
przewietrzania wntrza
15
30 A
16
3A
17
3A
Przekanik ogrzewania szyby przedniej

(niektre wersje wyposaenia)
18
15A
wiato drogowe lewe
19
20 A
Centralne blokowanie drzwi (zamek

centralny), autoalarm
20
15A
Sygna dwikowy, wiata awaryjne
21
15A
Owietlenie wntrza, zapalniczka,

radioodbiornik, zegar
22
30 A
Elektryczne sterowanie szyb drzwi

bocznych
23
30 A
Spryskiwacze reflektorw
24
10A
wiato mijania prawe
25
3A

EECIV
26
15A
Ogrzewanie siedze przednich
27
15A
wiata hamowania, ogrzewanie dysz

spryskiwaczy
28
10A
Sprzgo elektromagnetyczne
sprarki klimatyzacji
Wersje z silnikiem wysokoprnym

Numer
Natenie
prdu (A)
25 A

281
http://vnx.su
30 A
Nie wykorzystany
15A
wiato drogowe prawe, reflektor dodatkowy
Nie wykorzystany
10A
wiato pozycyjne lewe, owietlenie zestawu

wskanikw
10A
10A
30 A
Silnik wentylatora chodnicy standardowy
10
10A
wiato mijania lewe
11
15A
12
10A
13
20 A
Silniki wycieraczek szyb przedniej i tylnej

oraz spryskiwacze szyb
14
20 A
Dmuchawa ogrzewania i przewietrzania

wntrza
15
30 A
16
3A
17
3A
Przekanik ogrzewania szyby przedniej

(niektre wersje wyposaenia), przekanik
podgrzewania filtra paliwa silnika
wysokoprnego
18
15A
wiato drogowe lewe
19
20 A

20
15A
21
15 A

22
30 A
Elektryczne sterowanie szyb drzwi bocznych
23
30 A
24
10A
wiato mijania prawe
25
Nie wykorzystany
26
15A
27
15A
wiata hamowania, ogrzewanie dysz

spryskiwaczy
28
10A
Sprzgo elektromagnetyczne sprarki

klimatyzacji
PRZEKANIKI
Przekaniki, oznaczone R1" do R27", s umieszczone wewntrz nadwozia, w skrzynce
bezpiecznikw i przekanikw usytuowanej z lewej strony pod tablic rozdzielcz. Przekaniki s oznaczone
ponadto kolorami. W zalenoci od wersji wyposaenia zamiast niektrych przekanikw stosuje si zwory
(zmostkowania).
Wykaz przekanikw (wersja pena)

Numer
Przeznaczenie
Kolor
R1
Zielony
R2
Czerwony
R3
Zielony
282
http://vnx.su
R4
Ciemnozielony
R5
Pompa hydrauliczna ukadu

przeciwblokujcego ABS
Fioletowy
R6
wiata drogowe
ty
R7
Pomaraczowy
R8
System wtryskowo-zaponowy lub

sterowanie silnika ganiko-wego
Zielony,
czerwony lub
ty
R9
Brzowy
R 10
Brzowy
R 11
Klimatyzacja (pene obcienie)
Brzowy
R 12
Ukad podgrzewania wstpnego

silnika wysokoprnego
Brzowy
R 13
wiata do jazdy dziennej l (dla

krajw skandynawskich)
Zielony
R 14
Wolny
R 15
Rezerwowy
R 16
Pompa paliwa wersji 4x4
Fioletowy
R 17
Wycznik czasowy owietlenia

wntrza
ty
R 18
Elektryczne sterowanie szyb
Zielony
R 19
Zielony lub
brzowy
R 20
wiata do jazdy dziennej II (dla

Niebieski
R 21

modu
Biay lub zielony
R 22
Niebieski
R 23
wiata mijania
Biay
R 24
Blokada rozruchu silnika (przy

automatycznej skrzynce
przekadniowej) lub autoalarm
Czerwony lub
ty
R 25
Biaty
R 26
Wycznik zaponu (stacyjka)
Czarny
R 27
Wolny
Wykaz zwor (zmostkowa) zamiast przekanikw

Numer
Przeznaczenie
R1
Autoalarm
R2
Mechaniczna skrzynka przekadniowa i autoalarm
R7
Wszystkie wersje oprcz Van (Ekspress)
283
http://vnx.su
R11
Wszystkie wersje oprcz przeznaczonych do

Szwecji
R 15
Dla wersji Pop
R 16
Modu wiate przeciwmgowych przednich
R 24
Mechaniczna skrzynka przekadniowa lub

autoalarm
R 27
Wersje ganikowe silnikw benzynowych CVH 1,4

oraz 1,6, a take silnik wysokoprny

12.2.1. Alternator
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ALTERNATORA
Wymontowanie
Poluzowa elementy mocowania alternatora.
Obrci alternator w kierunku silnika i zdj poluzowany pasek wieloklinowy silnika benzynowego
lub pasek klinowy silnika wysokoprnego (nie dotyczy samochodw ze wspomaganiem ukadu
kierowniczego i klimatyzacj).
W samochodach ze wspomaganiem ukadu kierowniczego i klimatyzacj naley poluzowa
samoczynny napinacz i zdj pasek napdu.
Zdj (jeli wystpuje w danej wersji) oson termiczn alternatora.
Odczy wszystkie przewody elektryczne od alternatora.
Odkrci elementy dolnego mocowania alternatora i wyj alternator z samochodu.
Zamontowanie
W celu zamontowania alternatora naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej
podczas jego wymontowania. Po zaoeniu paska naley wyregulowa jego nacig.
REGULACJA NACIGU PASKA NAPDU ALTERNATORA
Wersje bez samoczynnego napinacza paska
Poluzowa rub mocowania alternatora (3, rys. 12.4).
284
http://vnx.su
Rys. 12.3. Alternatory

AMagneti Marelli A 127/55, B Magneti Marelli A 127/70, C Bosch, D Mitsubishi
1 nakrtka, 2 podkadka, 3 koo pasowe, 4wentylator, 5tulejka odlegociowa, 6 obudowa przednia, 7oysko kulkowe,
8wirnik, 9wpust, 10obudowa tylna, 11 prostownik, 12 i 13szczotki, szczotkotrzymacz i regulator napicia, 14pokrywa, 15
stojan
Rys. 12.4. Regulacja nacigu paska bez samoczynnego napinacza

1alternator, 2 pasek klinowy, 3ruba mocowania alternatora, 4 ruba mocowania jarzma alternatora w wybranym pooeniu
nacigu paska
285
http://vnx.su
Rys. 12.5. Regulacja nacigu paska wieloklinowego silnikw benzynowych szesnastozaworowych z napinaczem samoczynnym
Odkrci rub zaciskow (4) jarzma regulacji nacigu paska.

Odchyli alternator od silnika za pomoc dwigni tak, aby pod silnym naciskiem kciuka przyoonym
w rodku najduszego odcinka ugicie paska wynosio 4 mm.
Dokrci rub zaciskow jarzma regulacji nacigu paska.
Dokrci rub mocowania alternatora.
Wersje z samoczynnym napinaczem paska
W samochodach wyposaonych w silniki benzynowe szesnastozaworowe i silniki wysokoprne
oraz we wspomaganie kierownicy i klimatyzacj zastosowano samoczynny napinacz paska.
Zaoy pasek wieloklinowy zgodnie ze schematem opasania k pasowych.
Poluzowa samoczynny napinacz, aby opar si o pasek i nacign go.
NAPRAWA WYMONTOWANEGO ALTERNATORA
Operacje rozkadania i skadania alternatora nie s trudne (wykonujc je naley korzysta z rysunku
12.3, na ktrym wida waciwe pooenie czci). Podczas naprawy naley zwrci uwag na:
stan szczotek, stopie ich zuycia, moliwo ich swobodnego przesuwania w prowadnicach
oraz si ich docisku do piercieni lizgowych;
wygld piercieni lizgowych po ich oczyszczeniu kawakiem materiau nasczonego
benzyn lub trjchloroetylenem i wypolerowaniu drobnoziarnistym papierem szklistym (nie wolno stosowa
ptna ciernego);
stan oysk wirnika (nie wymagaj one adnej obsugi ani smarowania);
wygld uzwoje wirnika i stojana; nie powinny wykazywa adnych zewntrznych uszkodze
ani ladw przegrzania.
Uwaga. Podczas sprawdzania parametrw elektrycznych alternatora, zwaszcza obwodu
prostownika, stosowane przyrzdy nie powinny mie napicia wyszego ni 14 V, gdy grozi to
uszkodzeniem elementw pprzewodnikowych. Diody prostownicze s wraliwe na podwyszon
temperatur. Dlatego te podczas ich wymiany lutowanie naley wykona szybko i za pomoc lutownicy o
maej mocy.
12.2.2. Rozrusznik
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ROZRUSZNIKA
Wymontowanie
Odczy od akumulatora przewd masy. Zdj (jeli wystpuje w danej wersji) oson termiczn
rozrusznika.
Odczy przewody elektryczne od rozrusznika.
Odkrci trzy ruby mocowania rozrusznika do obudowy sprzga.
Wyj rozrusznik od spodu samochodu.
Zamontowanie
W celu zamontowania rozrusznika naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej
podczas jego wymontowania.
NAPRAWA WYMONTOWANEGO ROZRUSZNIKA
286
http://vnx.su
Operacje rozkadania i skadania rozrusznika nie s trudne (wykonujc je naley korzysta z

rysunkw 12.6 lub 12.7, na ktrych wida waciwe pooenie czci). Podczas naprawy naley zwrci
uwag na:
stan szczotek, stopie ich zuycia i swobodne przesuwanie si szczotek w prowadnicach;
Rys. 12.6. Rozruszniki silnikw benzynowych

ABosch DM, B Bosch DW, C Nippondenso, C agneti Marelli 1 gowica rozrusznika, 2wcznik elektromagnetyczny, 3
dwignia sprzgajca, 4 sprzgo jednokierunkowe, 5 reduktor, 6tarcza porednia, 7wirnik, 8stojan, 9 szczotkotrzymacz,
10pokrywa tylna, 11hamulec wirnika, 12 ruby czce
docisk szczotek oraz pooenie wzgldem komutatora;

wygld komutatora po oczyszczeniu kawakiem materiau nasczonego benzyn lub
trjchloroetylenem i wypolerowaniu drobnoziarnistym papierem szklistym (nie wolno stosowa ptna
ciernego);
stan samosmarnych tulejek oysk wirnika; nie wymagaj one adnej obsugi ani
smarowania; w przypadku koniecznoci wymiany nowe tulejki przed zamontowaniem naley zanurzy na co
najmniej 20 minut w oleju silnikowym;
wygld uzwoje wirnika i stojana; nie powinny wykazywa adnych zewntrznych uszkodze
ani ladw przegrzania.
12.2.3. Reflektory, wycieraczki i zestaw wskanikw

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE REFLEKTORA
Wymontowanie
287
http://vnx.su
Wymontowa grn blaszan oson chodnicy.

Od wntrza przedziau silnika zwolni spryn mocowania lampy kierunkowskazu przedniego.
Wyj lamp kierunkowskazu na zewntrz samochodu.
flys. 12.7. Rozruszniki silnikw wysokoprnych

ABosch, 2 Bosch EV, C Magneti Marelli
1 gowica rozrusznika, 2 sprzgo jednokierunkowe, 3 dwignia sprzgajca, 4wcznik elektromagnetyczny,
5 reduktor, 6stojan, 7wirnik, 8 pokrywa tylna, 9szczotkotrzymacz
Rys. 12.8. ruby mocowania rozrusznika do obudowy sprzga silnika wysokoprnego (fot. RTA)
Rozczy zcze przewodw elektrycznych od reflektora.

Odkrci trzy ruby mocowania reflektora.
Wyj reflektor.
Zamontowanie
W celu zamontowania reflektora naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do opisanej
podczas jego wymontowania. Po zamontowaniu naley wyregulowa ustawienie wiate reflektorw.
288
http://vnx.su
REGULACJA USTAWIENIA WIATE REFLEKTORW

Regulacj t wykonuje si po ustawieniu samochodu w stanie gotowym dojazdy, bez pasaerw i
bagau, z kierowc siedzcym w samochodzie (lub po obcieniu mas 75 kg miejsca kierowcy) i penym
zbiornikiem na poziomej, rwnej nawierzchni i po sprawdzeniu, ze cinienie w ogumieniu jest prawidowe.
Regulacji zaleca si dokonywa za pomoc kontrolnego przyrzdu optycznego. Przed regulacj naley
zakoysa samochodem, aby zlikwidowa nacig w elementach zawieszenia. Ponadto, w samochodach
wyposaonych w korektor ustawienia reflektorw, naley ustawi reflektory w pooeniu waciwym dla nie
obcionego samochodu.
Po podniesieniu pokrywy przedziau silnika i wczeniu wiate mijania za pomoc dwch rub (1 i 2,
rys. 12.9) naley wyregulowa ustawienie wiate reflektorw w paszczyznach poziomej i pionowej.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE WYCIERACZEK SZYB
Wymontowanie
Odkrci nakrtki mocowania i cign z osi ramiona obu wycierakw wraz z wycierakami.
Wymontowa krat wlotu powietrza pod szyb przedni.
Rozczy wtyk zcza przewodw elektrycznych silnika wycieraczki (B, rys. 12.11).
Wykrci cztery ruby (1) mocowania mechanizmu napdowego wycieraczki do nadwozia.
Wyj mechanizm dwigniowy wycieraczki wraz z silnikiem, ktry nastpnie mona odkrci od
mechanizmu dwigniowego wycieraczki.
Rys. 12.9. Regulacja ustawienia wiate reflektorw

1 regulacja w poziomie, 2 regulacja w pionie
Wymontowanie wycieraczki szyby tylnej nie przedstawia istotnych trudnoci. Wykonujc czynnoci
wymontowania naley korzysta z rysunkw 12.12 oraz 12.13.
289
http://vnx.su
Rys. 12.10. Wycieraczka szyby przedniej

1 silnik wycieraczki, 2 osona silnika, 3mechanizm dwigniowy, 4rami wycieraka, 5 wycierak
Rys. 12.11. Wymontowanie mechanizmu wycieraczki szyby przedniej

1 ruby mocowania mechanizmu, Bzcze przewodw silnika wycieraczki
290
http://vnx.su
flys. 12.12. Wycieraczka szyby tylnej

1silnik wycieraczki, 2 osona silnika, 3wycierak, 4rami wycieraka, 5dysza spryskiwacza szyby, 6zawr zwrotny, 7
pompa spryskiwacza szyby, 8zbiornik spryskiwacza
Zamontowanie
W celu zamontowania wycieraczki szyby przedniej lub tylnej naley wykona czynnoci w kolejnoci
odwrotnej do jej wymontowania.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ZESTAWU WSKANIKW
Wymontowanie
Odkrci dwa wkrty z bem krzyowym (rys. 12.15A) i wymontowa oson wraz z szyb zestawu
wskanikw.
Odkrci cztery wkrty mocowania zestawu wskanikw do tablicy rozdzielczej (rys. 12.15B) i
wycign go nieco do wntrza nadwozia. Odczy od zestawu wskanikw link napdu od
prdkociomierza oraz zcze przewodw elektrycznych.
Uwaga. Moe okaza si konieczne odczenie linki napdu prdkociomierza od skrzynki
przekadniowej, aby uzyska miejsce niezbdne do odczenia jej koca od prdkociomierza.
Wyj zestaw wskanikw.
Zamontowanie
W celu zamontowania zestawu wskanikw naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do
opisanej podczas jego wymontowania. Naley zwrci uwag na prawidowe podczenie do zestawu
wskanikw zcza przewodw elektrycznych oraz linki napdu z prdkociomierza. Przed ostatecznym
dokrceniem wkrtw mocowania naley sprawdzi dziaanie wszystkich elementw zestawu wskanikw.
291
http://vnx.su
flys. 12.13. Usytuowanie rub mocowania silnika wycieraczki szyby tylnej
Rys. 12.14. Zestaw wskanikw

1 osona z szyb zestawu wskanikw, 2 wskanik temperatury cieczy chodzcej, 3wskanik poziomu paliwa, 4
prdkociomierz, 5 obrotomierz, 6 przycisk zerowania okresowego licznika kilometrw, 7obudowa zestawu wskanikw, 8
pyta obwodw drukowanych, 9 lampki owietlenia zestawu wskanikw
12.2.4. Tablica rozdzielcza oraz ukad ogrzewania i przewietrzania

Uwaga. Wymiana nagrzewnicy wymaga uprzedniego wymontowania tablicy rozdzielczej.
292
http://vnx.su
Rys. 12.15. Wymontowywanie zestawu wskanikw

Awkrty mocowania osony z szyb Bwkrty mocowania zestawu wskanikw, Czcza przewodw elektrycznych i linka napdu
prdkociomierza 1 zestaw wskanikw, 2zcza przewodw elektrycznych, 3linka napdu prdkociomierza Strzak wskazano
miejsce odblokowania mocowania linki napdu prdkociomierza w celu jej wyjcia
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE TABLICY ROZDZIELCZEJ

Wymontowanie
Zdj ozdobn pokryw rodkowej czci koa kierownicy, odczy zcze przewodw
elektrycznych sygnau dwikowego, odkrci rodkow rub (w niektrych wersjach nakrtk) mocowania
koa kierownicy i wymontowa koo kierownicy po uprzednim oznakowaniu jego pooenia wzgldem wau
kierownicy.
Wymontowa grn i doln oson kolumny kierownicy.
Rozczy zcza przewodw od przecznika zespolonego, odkrci rub znajdujc si nad
przecznikiem zespolonym i wyj ten zesp (rys. 12.17).
293
http://vnx.su
Rys. 12.16. Tablica rozdzielcza

1obudowa, 2wzmocnienie, 3 wspornik, 4schowek lewy, 5 nakadka dolna lewa, 6nakadka grna prawa, 7 pokrywa
schowka, 8wnki miejsca radioodbiornika i schowka rodkowego
Rys. 12.17. Wymontowanie zespou przecznikw pod kierownic
294
http://vnx.su
Rys. 12.18. Wymontowanie pyty czoowej przecznikw regulacji ogrzewania i przewietrzania wntrza
Wymontowa zestaw wskanikw (patrz odpowiedni opis w p. 12.2.3).

Wymontowa obudow z pokryw skrzynki bezpiecznikw.
Wycign przeczniki regulacji ogrzewania i przewietrzania wntrza.
Odkrci trzy wkrty (rys. 12.18) mocujce pyt czoow przecznikw regulacji ogrzewania i
przewietrzania, wyj j i rozczy ciga sterowania.
Wymontowa zapalniczk i rozczy zcze jej przewodw elektrycznych, wymontowa
popielniczk, radioodbiornik (jeli jest zamontowany) oraz zegar cyfrowy po rozczeniu zczy ich
przewodw elektrycznych.
Odkrci dwa wkrty mocowania (rys. 12.19) i wyj kratk nadmuchu powietrza usytuowan z
lewej strony tablicy rozdzielczej, rozczy zcza przewodw (w niektrych wersjach wyposaenia).
Wymontowa pokryw schowka mocowan dwoma wkrtami.
Wymontowa zamek pokrywy schowka i rozczy zcze przewodw lampy owietlenia schowka.
Jeli wystpuj, wymontowa lampy owietlenia wntrza umieszczone po lewej i prawej stronie, u
dou tablicy rozdzielczej.
Podway uszczelki drzwi z lewej i prawej strony i odkrci po dwa boczne wkrty (rys. 12.20B)
mocowania tablicy rozdzielczej do supkw nadwozia.
Za pomoc wkrtaka wyj trzy zalepki z wylotu powietrza pod przedni szyb i wykrci trzy grne
wkrty (rys. 12.20A) mocowania tablicy rozdzielczej.
Wykrci trzy rodkowe wkrty (rys. 12.20C i 12.20D) mocowania tablicy rozdzielczej.
Ostronie wycign tablic rozdzielcz po przeciciu opasek mocujcych wizki przewodw
elektrycznych.
Rys. 12.19. Usytuowanie dwch wkrtw mocowowania kratki nadmuchu powietrza
Zamontowanie
W celu zamontowania tablicy rozdzielczej naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do
opisanej podczas jej wymontowania. Ponadto naley:
zaoy nowe opaski mocujce wizki przewodw elektrycznych;
na obu kocach tablicy rozdzielczej zaoy przy supkach przednich dwie uszczelki z
tworzywa sztucznego;
po zamontowaniu tablicy rozdzielczej sprawdzi, czy wszystkie uprzednio wymontowane
elementy dziaaj prawidowo i w razie potrzeby skorygowa pooenie koa kierownicy do jazdy prosto (patrz
295
http://vnx.su
Rys. 12.20. Rozmieszczenie elementw mocowania tablicy rozdzielczej

A wkrty grne, B wkrty boczne, C i D wkrty rodkowe
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE NAGRZEWNICY

Wymontowanie
Oprni ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis w p. 1.2.6, 2.2.6 lub 3.2.6).
W przedziale silnika odczy od nagrzewnicy elastyczne przewody cieczy chodzcej.
Wymontowa tablic rozdzielcz (patrz poprzedni opis).
Wymontowa oson z przegrody czoowej nadwozia.
Wymontowa u dou przedziau pasaerskiego nawiewu na nogi oraz przewd czcy dysz z
zespoem nagrzewnicy.
Wymontowa sze przewodw rozprowadzajcych powietrze od zespou nagrzewnicy.
Odczy link sterowania (1, rys. 12.22) od zaworu nagrzewnicy.
Odkrci dwie nakrtki (strzaki na rys. 12.22) mocowania zespou nagrzewnicy u gry do przegrody
czoowej nadwozia.
Wysun zesp nagrzewnicy do dou w prawo. Odkrci dwa wkrty (2) i wyj nagrzewnic.
Zamontowanie
W celu zamontowania nagrzewnicy naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do opisanej
podczas jej wymontowania. Ponadto naley:
upewni si, e przewody powietrza s dobrze zamocowane;
sprawdzi, czy po zamontowaniu linka sterowania zaworu nagrzewnicy si nie zacina;
napeni i odpowietrzy ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis w p, 1.2.6, 2.2.6 lub 3.2.6)
oraz sprawdzi szczelno pocze.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE DMUCHAWY
Wymontowanie
Uwaga. Dmuchawa i jej silnik s dostpne od strony przedziau silnika.
Wymontowa oson z przegrody czoowej nadwozia.
296
http://vnx.su
Wyj wizk przewodw elektrycznych zamocowanych do przegrody czoowej nadwozia.

Odkrci sze rub mocowania pokrywy i zdj j.
Rys. 12.21. Zesp ogrzewania i przewietrzania wntrza

1 ptyta czoowa przecznikw regulacji ogrzewania i przewietrzania, 2 pytka przecznikw regulacji ogrzewania
i przewietrzania, 3linki sterowania, 4nagrzewnica, 5 obudowa nagrzewnicy, 6 dmuchawa, 7 rezystor, 8 przewody
ciepego powietrza, 9 kratki nadmuchu powietrza
Rys. 12.22. Wymontowanie zespou nagrzewnicy

A, B miejsca pooenia elementw mocowania
1linka sterowania zaworu nagrzewnicy, 2wkrty mocowania nagrzewnicy Strzakami wskazano nakrtki mocowania zespou
nagrzewnicy do nadwozia
Rozczy zcze przewodw elektrycznych silnika dmuchawy.

Odczy przewd masy.
Odkrci dwie ruby mocowania dmuchawy i wyj j z przedziau silnika.
Zamontowanie
W celu zamontowania dmuchawy naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do opisanej
podczas jej wymontowania. Ponadto naley:
zaoy nowe opaski mocowania wizek przewodw na przegrodzie czoowej;
297
http://vnx.su
po zamontowaniu wczy dmuchaw i sprawdzi, czy pracuje cicho i bez drga.
12.2.5. Schematy instalacji elektrycznej

Podstawowy schemat instalacji elektrycznej samochodu wyposaonego w silnik benzynowy
przedstawiono na rysunku 12.23, za dodatkowe schematy na rysunkach 12.24 do 12.28.
Podstawowy schemat instalacji elektrycznej samochodu wyposaonego w silnik wysokoprny
pokazano na rysunku 12.29.
Rozmieszczenie wizek przewodw w nadwoziu przedstawiono na rysunku 12.30.
298
http://vnx.su
299
http://vnx.su
Rys. 12.23. Podstawowy schemat instalacji elektrycznej samochodw Ford Escort i Orion wyposaonych w silniki benzynowe
1lampka kontrolna cinienia oleju, 2 czujnik cinienia oleju, 3 lampka kontrolna adowania akumulatora, 4alternator, 5
obrotomierz, 6stabilizator napicia, 7wskanik temperatury cieczy chodzcej, 8 czujnik temperatury cieczy chodzcej, 9
wskanik poziomu paliwa, 10czujnik poziomu paliwa, 11 lampka kontrolna poziomu ptynu w zbiorniku spryskiwacza szyb, 12
czujnik poziomu pynu w zbiorniku spryskiwacza szyb, 13lampka kontrolna zbyt niskiego poziomu pynu hamulcowego i wczenia
hamulca awaryjnego, 14wcznik dwigni hamulca awaryjnego, 15czujnik poziomu pynu hamulcowego, 16przekanik
elektrycznego sterowania szyb, 17do przycisku kierowcy elektrycznego sterowania szyb drzwi bocznych, 18przyciski elektrycznego
sterowania szyb, 19centralne blokowanie drzwi, 20 rozrusznik, 21przekanik automatycznej skrzynki przekadniowej, 21A
zwora (w samochodach z mechaniczn skrzynk przekadniow), 22 do cewki zaponowej, 23do styku 15" przekanika
ogrzewania szyby tylnej, 24wcznik wiate hamowania, 25 wiata hamowania, 26przekanik wycznika zaponu (stacyjki),
300
http://vnx.su
27wentylator chodnicy, 28termowycznik wentylatora chodnicy, 29 przecznik regulacji intensywnoci nadmuchu powietrza,
30dmuchawa, 31do styku 86" przekanika wycznika zaponu, 32 ogrzewanie szyby tylnej, 33wycznik ogrzewania szyby
tylnej z lampk kontroln, 34przekanik ogrzewania szyby tylnej, 35przecznik elektrycznej regulacji lusterek zewntrznych, 36
lusterka zewntrzne, 37arwki owietlenia podogi z prawej i lewej strony, 38wczniki otwarcia drzwi bocznych (AVGdrzwi
przednie lewe, AVDdrzwi przednie prawe), 39lampki kontrolne kierunkowskazw, 40wycznik zaponu, 41 akumulator, 42
spryskiwacz szyby przedniej, 43silnik wycieraczki szyby przedniej, 44przekanik wycieraczki szyby przedniej, 45do styku S
przekanika spryskiwaczy reflektorw, 46 przecznik wycieraczek, 47przekanik wycieraczki szyby tylnej, 48silnik wycieraczki
szyby tylnej, 49przekanik przednich wiate przeciwmgowych, 50wycznik przednich wiate przeciwmgowych z lampk
kontroln i owietleniem wycznika, 51 zcze przednich wiate przeciwmgowych, 51Azwora, 52 przednie wiata
przeciwmgowe, 53kierunkowskazy, 54przecznik kierunkowskazw, wcznik sygnau dwikowego oraz wcznik wiate
awaryjnych i lampka kontrolna wiate awaryjnych, 55spryskiwacze reflektorw, 56wiata cofania, 57wcznik wiate cofania,
58wcznik otwarcia baganika, 59lampa owietlenia baganika, 60 sygnay dwikowe, 61 przecznik owietlenia
zewntrznego, 62zcze obwodu wiate do jazdy dziennej, 62Azwora, 63przekanik wiate drogowych, 64przekanik wiate
mijania, 65tylne wiata przeciwmgowe, 66wycznik tylnych wiate przeciwmgowych z lampk kontroln i owietleniem
wycznika, 67 przekanik spryskiwacza reflektorw, 68do styku ,,W" przecznika wycieraczek, 69owietlenie zapalniczki, 70
zapalniczka, 71 owietlenie przecznikw regulacji ogrzewania i przewietrzania, 72owietlenie zestawu wskanikw, 73
owietlenie zegara, 74owietlenie radioodbiornika, 75owietlenie schowka tablicy rozdzielczej, 76owietlenie wntrza, 77
zegar, 78 przekanik czasowy owietlenia wntrza, 79wiata drogowe i lampka kontrolna wiate drogowych (G wiato prawe,
D wiato lewe), 80wiata mijania (G lewe, D prawe), 81zcze tylnych wiate przeciwmgowych, 81Azwora, 82
owietlenie tablicy rejestracyjnej, 83wiata pozycyjne lewe, 84 wiata pozycyjne prawe, 85wczniki otwarcia drzwi bocznych
(AVGdrzwi przednie lewe, ARG drzwi tylne lewe, AVDdrzwi przednie prawe, ARD drzwi tylne prawe), 86do styku ,,86"
przekanika elektrycznego sterowania szyb
F1 do F27bezpieczniki w skrzynce bezpiecznikw,
A i C bezpieczniki gwne w przedziale silnika LAobwody pytki zestawu wskanikw, LBoznaczenie koloru przewodu, LC
zcze, LDzcze wewntrzne, EEC IV obwd ukadu wtrysku benzyny, EDIS obwd ukadu zaponowego
Oznaczenia kolorw przewodw:
B biay, Bl niebieski, G szary, J ty, M brzowy, N czarny, Orpomaraczowy, Rczerwony, Rorowy, Ve
zielony, Vifioletowy
Rys. 12,24i Schemat instalacji elektrycznej systemu wtryskowo-zaponowego silnika benzynowego omiozaworowego 1,6 dnf nie
wyposaonego w katalizator spalin
1 modu sterowania zaponu EDIS, 2cewka zaponowa, 3do obrotomierza, 4filtr obrotomierza, 5 do +" zasilania (styku 15"
wycznika zaponu), 6 kondensator, 7do +" zasilania (bezpiecznika, ,C" i akumulatora), 8przekanik gwny zasilania systemu
wtryskowo-zaponowego, 9przekanik pompy paliwa, 10pompa paliwa, 11 wycznik bezwadnociowy, 12czujnik cinienia
zasysanego powietrza, 13czujnik pooenia przepustnicy, 14potencjometr regulacji zawartoci CO w spalinach, 15 czujnik
prdkoci pojazdu, 16czujnik temperatury zasysanego powietrza, 17czujnik temperatury cieczy chodzcej, 18zawr
elektromagnetyczny regulatora biegu jaowego, 19wtryskiwacze paliwa, 20elektroniczne urzdzenie sterujce systemu wtryskowozaponowego EEC IV, 21 zcze korektora liczby oktanowej paliwa, 22 zcze diagnostyczne, 23czujnik pooenia i prdkoci
F5bezpiecznik w skrzynce bezpiecznikw, Cbezpiecznik gwny w przedziale silnika
Bbiay, Bl niebieski, G szary, J ty, M brzowy, Nczarny, Orpomaraczowy, Rczerwony, Rorowy, Ve
301
http://vnx.su
Rys. 12.25. Schemat instalacji elektrycznej systemu wtryskowo-zaponowego silnika benzynowego omiozaworowego 1,6 dnf
wyposaonego w katalizator spalin
1modu sterowania zaponu EDIS, 2cewka zaponowa, 3do obrotomierza, 4filtr obrotomierza, 5do +" zasilania (styku 15
wycznika zaponu), 6 kondensator, 7 do +" zasilania (bezpiecznika C i akumulatora), 8 przekanik gwny zasilania systemu
wtryskowo-zaponowego, 9 przekanik pompy paliwa, 10pompa paliwa, 11 wycznik bezwadnociowy, 12czujnik cinienia
zasysanego powietrza, 13czujnik pooenia przepustnicy, 14sonda lambda, 15czujnik prdkoci pojazdu, 16czujnik
temperatury zasysanego powietrza, 17czujnik temperatury cieczy chodzcej, 18zawr elektromagnetyczny pochaniacza par
paliwa, 19 zawr elektromagnetyczny regulatora biegu jaowego, 20wtryskiwacze paliwa, 21 elektroniczne urzdzenie sterujce
systemu wtryskowo-zaponowego EECIV, 22zcze korektora liczby oktanowej paliwa, 23zcze diagnostyczne, 24czujnik
pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego F3, F5 bezpieczniki w skrzynce bezpiecznikw, Cbezpiecznik gwny w
przedziale silnika
Bbiay, Bl niebieski, G szary, J ty, M brzowy, Nczarny, Orpomaraczowy, R czerwony, Rorowy, Ve
302
http://vnx.su
Rys. 12.26. Schemat instalacji elektrycznej systemu wtryskowo-zaponowego silnikw benzynowych szesnastozaworowych 1,611,8 dnf
1 modu sterowania zaponu EDIS, 2cewka zaponowa, 3do obrotomierza, 4filtr obrotomierza, 5 do,,+" zasilania (styku ,,15"
wycznika zaponu), 6kondensator, 7do,,+" zasilania (bezpiecznika C i akumulatora), 8przekanik gwny zasilania systemu
wtryskowo-zaponowego, 9przekanik pompy paliwa, 10pompa paliwa, 11 wycznik bezwadnociowy, 12czujnik fazy
rozrzdu, 13czujnik pooenia przepustnicy, 14 sonda lambda, 15 czujnik prdkoci pojazdu, 16czujnik temperatury
zasysanego powietrza, 17czujnik temperatury cieczy chodzcej, 18zawr elektromagnetyczny regulatora biegu jaowego, 19
zawr elektromagnetyczny pochaniacza par paliwa, 20elektrozawr zasysania powietrza do kplektora wylotowego, 21
wtryskiwacze paliwa, 22 elektroniczne urzdzenie sterujce systemu wtryskowo-zaponowego EC IV, 23przepywomierz
powietrza, 24czujnik cinienia wspomagania ukadu kierowniczego, 25zwora zcza kprektpra liczby oktanowej paliwa, 26zcze
diagnostyczne do diagnozowania za pomoc testera FD8 2000, 27zpze do smodiagnostyki, 28czujnik pooenia i prdkoci
F5bezpiecznik w skrzynce bezpiecznikw, Cbezpiecznik gwny w przedziale silnika
Rys. 12.27. Schemat Instalacji elektryczni kllffityi*Cjl
303
http://vnx.su
1 elektroniczne urzdzenie sterujce systemu wtrySkOWO-zaponowego EECIV, 2przekanik klimatyzacji, 3czujnik cinienia
klimatyzacji, 4wycznik odszraniania, 5sprzgo elektromagnetyczna klimatyzacji
Rys. 12.28. Schemat Instalacji elektrycznej ukadu przeciw/blokujcego ABS

1elektroniczne urzdzenie sterujce ukadu ABS, 2czujniki prdkoci k, 3czujnik pooenia pedau hamulca, 4wcznik
wiate hamowania, 5silnik pompy hydraulicznej, 6 lampka kontrolna ukadu przeciwblokujcego ABS, 7przekanik zasilania
ukadu ABS, 8 ,,+" zasilania za wycznikiem zaponu, 9przekanik zasilania silnika pompy hydraulicznej, 10 +" zasilania
akumulatora, 11hydrauliczny zesp sterowania F15, F27bezpieczniki
304
http://vnx.su
305
http://vnx.su
Rys. 12.29. Podstawowy schemat instalacji elektrycznej samochodw Ford Escort i Orion wyposaonych w silniki wysokoprne
1akumulator, 2 rozrusznik, 3alternator, 5 zestaw wskanikw, 6wentylator chodnicy, 8termowycznik wentylatora
chodnicy, 9czujnik poziomu paliwa, 10czujnik temperatury cieczy chodzcej, 11 czujnik cinienia oleju, 13 wycznik zaponu
(stacyjka), 14wcznik wiate hamowania, czujnik pooenia pedau hamulca (wersje z ukadem ABS), 15przecznik owietlenia
zewntrznego i sygnalizacji, 16reflektor lewy, 17reflektor prawy, 18tylna lampa zespolona lewa, 19tylna lampa zespolona
prawa, 20owietlenie tablicy rejestracyjnej, 21 przednie wiato przeciwmgowe lewe, 22 przednie wiato przeciwmgowe prawe,
23wycznik przednich wiate przeciwmgowych, 24 wycznik tylnych wiate przeciwmgowych, 25 sygna dwikowy, 26
sygna dwikowy, 27wcznik wiate cofania, 28wcznik dwigni hamulca awaryjnego, 29czujnik poziomu pynu hamulcowego,
30 kierunkowskaz przedni lewy, 31 kierunkowskaz przedni prawy, 32 kierunkowskaz boczny lewy, 33kierunkowskaz boczny
prawy, 37wycznik ogrzewania szyby tylnej, 38owietlenie zegara, 40owietlenie pokrta regulacji nadmuchu powietrza, 42
owietlenie podogi z lewej strony, 43zapalniczka, 44wcznik owietlenia schowka tablicy rozdzielczej, 45owietlenie podogi z
prawej strony, 46wcznik otwarcia drzwi przednich lewych, 47wcznik otwarcia drzwi przednich prawych, 48owietlenie wntrza
nadwozia, 49wcznik otwarcia drzwi tylnych lewych, 50wcznik owietlenia baganika, 51 owietlenie baganika, 52wcznik
306
http://vnx.su
otwarcia drzwi tylnych prawych, 53przecznik regulacji nadmuchu powietrza, 54dmuchawa ogrzewania i przewietrzania wntrza,
55przecznik wycieraczek i spryskiwaczy szyb, 56pompka spryskiwaczy szyb przedniej i tylnej, 57pompka spryskiwacza
reflektorw, 58 silnik wycieraczki szyby przedniej, 59 silnik wycieraczki szyby tylnej, 60 silnik centralnego blokowania drzwi
przednich lewych, 61 silnik centralnego blokowania drzwi przednich prawych, 62 silnik centralnego blokowania drzwi tylnych
lewych, 63silnik centralnego blokowania drzwi tylnych prawych, 64 przecznik elektrycznego sterowania szyb lewy, 65
przecznik elektrycznego sterowania szyb prawy, 66silnik elektrycznego sterowania szyby lewy, 67silnik elektrycznego sterowania
szyby prawy, 68 ogrzewane lusterko wsteczne, 69 silnik regulacji pooenia lusterka wstecznego lewego, 70silnik regulacji
pooenia lusterka wstecznego prawego, 71 przecznik regulacji pooenia zewntrznych lusterek wstecznych, 77 czujnik poziomu
pynu spryskiwacza szyb, 78 silnik korektora ustawienia reflektora lewego, 79 silnik korektora ustawienia reflektora prawego, 80
przecznik korektora ustawienia reflektorw, 81 czujnik prdkoci koa przedniego lewego, 82czujnik prdkoci koa przedniego
prawego, 83elektroniczne urzdzenie sterujce ukadu ABS, 84 hydrauliczny zesp sterowania ukadu ABS, 85silnik pompy
hydraulicznej ukadu ABS, 86dioda ukadu ABS, 87zcze diagnostyczne ukadu ABS, 88 modu dodatkowych lampek
kontrolnych, 89 przekanik wentylatora chodnicy, 90lampka kontrolna wstpnego podgrzewania silnika (wiec arowych), 91
zawr urzdzenia rozruchowego zimnego silnika, 92 zawr przyspieszonego biegu jaowego zimnego silnika, 93zawr
zatrzymania silnika (zawr STOP), 94przekanik wstpnego podgrzewania silnika (wiec arowych), 95wiece arowe, 100
skrzynka bezpiecznikw i przekanikw, 101skrzynka bezpiecznikw gwnych (w przedziale silnika) A, N, D, S, E, C, G, L, U
zcza przewodw masy w wizkach R, T, M, H, F, B, P, Q, V, K, l, J, O zcza przewodw w wizkach M1 do M8punkty masy C1
zcze wizki gwnej z wizk silnika, C2 zcze wizki gwnej z wizk przednich drzwi bocznych prawych, C3zcze wizki
gwnej z wizk tylnych drzwi bocznych prawych, C4 zcze wizki gwnej z wizk przednich drzwi bocznych lewych, C5zcze
wizki gwnej z wizk tylnych drzwi bocznych lewych, C6 zcze wizki przednich drzwi bocznych prawych z wizk wsteczn
przedni lew, C7 zcze wizki przednich drzwi bocznych lewych z wizk wsteczn przedni praw. Oznaczenia kolorw
przewodw: BLniebieski, BR brzowy, DGciemnozielony, GE ty, GNzielony, GRszary, NAnaturalny, OR
pomaraczowy, RS rowy, RTczerwony, SWczarny, VIfioletowy, WS biay
Rys. 12.30. Rozmieszczenie wizek przewodw elektrycznych w nadwoziu samochodu
307
http://vnx.su
13 NADWOZIE
Zastosowano nadwozie samonone, toczone z blachy stalowej i zgrzewane elektrycznie. Rodzaj
nadwozia:
Escort: limuzyna trzy- lub piciodrzwiowa;
Escort Cabriolet: kabriolet dwudrzwiowy;
Escort Clipper: kombi piciodrzwiowe;
Escort Van: furgon trzydrzwiowy;
Orion: limuzyna czterodrzwiowa.
Wymiary (mm)
Wymiar
Escort 3- i 5drzwiowy
Escort
Clipper
Escort Van
Orion
Dugo cakowita
4036
4268
4256
4229
Szeroko cakowita
1692
1690
1688
1690
Wysoko samochodu nie obcionego
1359
1409
1602
1395
Rozstaw osi
2525
2525
2598
2525
Rozstaw k przednich
1440
1440
1440
1440
Rozstaw k tylnych
Zwis przedni
1439
742
1462
742
1449
742
1439
742
Zwis tylny
769
1001
916
962
Masy samochodw Ford Escort wyposaonych w silniki benzynowe (kg)

Rodzaj nadwozia
3-drzwiowe
ABL
DC
Typ pojazdu
Masa wasna w stanie gotowym do jazdy
- w tym przypada na o przedni
- w tym przypada na o tyln
Masa cakowita dopuszczalna
w tym przypada na o przedni
w tym przypada na o tyln
Masa dopuszczalna z przyczep z hamulcami
ABL
DD
945
575
370

ABL
SG
ABL
SH
ABL
TH
950
580
370
1000
605
395
1050
655
395
1110
695
415
1120
700
420
1425
750
725
2425
1525
825
775
2525
500
1000
470 1000
Rodzaj nadwozia
Typ pojazdu
ABL
KC
1450
775
750
2450
1425 750
750 2425
Masa przyczepy bez hamulcw

Masa przyczepy z hamulcami
ABL
FD
1550
850
1000
2550
550 1000
5-drzwiowe
AAL
CC
AAL
CH
AAL
PC
AAL
BC
AAL
DD
1425
725
750
2325
2300
2325
2225

470
900
490
750
475
900
470
800
AAL
FC
965
585
380
955 575 1060 955 575 950 570

380
635 425
380
380
1425
1550
725 750 825 800
AAL
DC
AAL
FD
970
590
380
AAL
GC
AAL
RL
980
600
380
1105
665
440
1625
875
850
1450
775 750
1425
750
750
1450
775
750
1425
750
725
2450
2425
2450
2425
480
1000
AAL
WL
2475
2525
490
900
308
http://vnx.su
Masy samochodw Ford Orion wyposaonych w silniki benzynowe (kg)

Typ pojazdu
Masa wasna w stanie gotowym
do jazdy
AFL
CD
AFL
PD
AFL
BD
1065
1010
1005
1005
AFL
DF/FF
1550
1450
1425
1450
825 800 750 775 725 775 750 775
2300
2350
2175
AFL
DE
AFL
RH
AFL
TM
AFL
TJ
1625
1070
1165
1125
610 415 665 420 620 430
875
850
655
415
690
475
685
440
1625
875
850
1550
850
800
1650
875
850
1575
850
800
1020
605
415
635 430 595 415 575 430 590 415
Masa dopuszczalna z przyczep z

hamulcami
AFL
CH
AFL
FE
AFL
GE
AFL
KE
1025
1085
1050
AFL
WL
AFL
RL
1500
800 775
1475
750 775
1475
775
775
2500
2475
2475
2475
2525
1550
2550
2575
520
1000
490
850
490
900
530
1000
490
900
560
1000
2250
510
1000
450 750 500 900 500 750 500 800
Masy samochodw Ford Escort Clipper i Ford Escort Van wyposaonych w silniki benzynowe (kg)
Kombi
Rodzaj nadwozia Typ pojazdu
Van
ANL CJ
ANL
CE
ANL
BE
ANL
DF
ANL FF
ANL
WM
ANL
WM
ANL
WM
ANL
WM
1055
1010
1005
1020
1025
1135
1100
1135
1015
590
465
570
440
565
440
580
440
585
440
655
480
655
445
655
480
585
430
1500
750
825
1650
850
875
1600
850
850
1650
850
875
1725
750
1055
2500
2500
2600
2500
2175
500
1000
490
850
550
1000
490
850
400
450
Masa wasna w stanie gotowym do

jazdy
1575 825
850
Masa dopuszczalna z przyczep z

hamulcami
2325
2375
Masa przyczepy bez hamulcw Masa

przyczepy z hamulcami
490 750
500 900
1475 750 800

2275
490 800
Masy samochodw Ford Escort Cabriolet wyposaonych w silniki benzynowe (kg)

Typ pojazdu
ALL CG
ALL GG
ALL KG
ALL RH
ALL TK

108
5
650
435
1065
635
430
1060
630
430
1130
695
435
1175
725
450
1550
825
775
2550
490
1000
1600
875
775
2500
490
900

152
5
800
775
232
5
450
800
1525
825
775
2525
520
1000
Masy samochodw Ford Escort, Escort Clipper, Escort Van i Orion wyposaonych w silnik
wysokoprny (kg)
Typ pojazdu
AAL HF
ANL HH
ABL D
AFL HH
1010
1085
1000
1085
635
640
655
665

375
1475
800
750
2425
500
445
1550
825
825
2450
540
345
1475
800
750
2425
500
420
1550
825
775
2450
540
900
900
950
900
309
http://vnx.su

Uwaga. Niniejszy rozdzia dotyczy jedynie odejmowanych elementw nadwozia.
13.2.1. Przednia cz nadwozia

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POKRYWY PRZEDZIAU SILNIKA
Wymontowanie
Podnie pokryw przedziau silnika.
Zaznaczy flamastrem pooenie zawiasw pokrywy przedziau silnika.
Odczy poczenie pokrywy przedziau silnika z mas samochodu.
Wymontowa wewntrzne pokrycie tumice haas, aby uzyska dostp do spryskiwaczy szyby
przedniej.
W niektrych wersjach wyposaenia rozczy zcze elektrycznego podgrzewania dysz
spryskiwaczy i wyj przewody elektryczne z ich uchwytw.
Wyj dysze spryskiwaczy szyby przedniej z ich wspornikw.
Odczy przewody elastyczne od spryskiwaczy.
Z obu stron odkrci po dwie ruby mocowania zawiasw pokrywy przedziau silnika (strzaki na rys.
13.2).
Rys. 13.1. Zesp pokrywy przedziau silnika

1pokrywa przedziau silnika, 2 zawias, 3dwignia, 4zamek, 5 linka, 6pytka porednia, 7podprka
Korzystajc z pomocy drugiej osoby zdj pokryw przedziau silnika uwaajc, aby nie porysowa
innych czci nadwozia.
Zamontowanie
310
http://vnx.su
Rys. 13.2. Usytuowanie rub mocowania zawiasu pokrywy przedziau silnika
Nasmarowa osie zawiasw.

Ustawi pokryw przedziau silnika na zawiasach i lekko wkrci ruby mocujce z kadej strony.
Ustawi zawiasy zgodnie z oznaczeniami naniesionymi podczas jej wymontowania.
Sprawdzi (i ewentualnie skorygowa) szeroko szczelin midzy pokryw przedziau silnika i
nadwoziem.
Dokrci ruby mocowania zawiasw pokrywy przedziau silnika.
W niektrych wersjach wyposaenia podczy zcze elektrycznego podgrzewania dysz
spryskiwaczy i umieci przewody elektryczne w uchwytach.
Podczy do spryskiwaczy przewody elastyczne i zamocowa je w uchwytach.
Przykrci przewd czcy pokryw przedziau silnika z mas samochodu.
Sprawdzi prawidowo otwierania i zamykania pokrywy przedziau silnika.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE OZDOBNEJ OSONY WLOTU POWIETRZA
Uwaga. W modelach od sierpnia 1992 roku ozdobna osona wlotu powietrza stanowi integraln
cze pokrywy przedziau silnika. Podane dalej czynnoci dotycz wycznie modeli od sierpnia 1990 do
lipca 1992 roku.
Wymontowanie
Odkrci cztery ruby (strzaki na rys. 13.3) mocowania ozdobnej osony wlotu powietrza.
Unie oson ozdobn i wysun j z dwch prowadnic ustalajcych jej pooenie.
Wyj ozdobn oson wlotu powietrza.
Zamontowanie
Wsun ozdobn oson wlotu powietrza w prowadnice i dokrci cztery ruby mocujce. Uwaga.
Znak fabryczny jest przyklejony do ozdobnej osony wlotu powietrza.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ZDERZAKA PRZEDNIEGO
Wymontowanie
Podnie przd samochodu i ustawi na podstawkach warsztatowych.
Odkrci sze rub mocowania osony blaszanej.
Zdj blaszan oson z dwch zapinek sprystych.
Wyj zapinki z przedniego zderzaka.
Odkrci cztery ruby bocznego mocowania zderzaka do botnikw przednich (po dwie z kadej
strony rys. 13.5).
Odkrci cztery nakrtki (z podkadkami) mocowania zderzaka do przedniej poprzeczki nadwozia
(po dwie z kadej strony rys. 13.6).
Wysun zderzak z botnikw i wyj go korzystajc z pomocy drugiej osoby, aby nie porysowa
botnikw.
311
http://vnx.su
Rys. 13.3. Usytuowanie rub mocowania przedniej osony ozdobnej wlotu powietrza w modelach do lipca 1992
Rys. 13.4. Zesp zderzaka przedniego

1 osona ozdobna wlotu powietrza, 2pytka mocowania, 3zderzak przedni, 4listwa ozdobna, 5spoiler, 6znak fabryczny
312
http://vnx.su
Rys. 13.5. Usytuowanie rub bocznego mocowania zderzaka przedniego
Rys. 13.6. Usytuowanie nakrtek mocowania zderzaka do przedniej poprzeczki nadwozia
Zamontowanie
W celu zamontowania zderzaka przedniego naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do
podanej podczas jego wymontowania.
NAPRAWA ZDERZAKA
Zderzaki s wykonane z polipropylenu. Mog by naprawiane przez stopienie ich materiau za
pomoc specjalnego urzdzenia zapewniajcego pulsujcy nadmuch gorcego powietrza lub z
wykorzystaniem duej lutownicy. W celu uatwienia naprawy oraz uniknicia uszkodzenia innych elementw
przed napraw naley wymontowa zderzak z samochodu.
Sabym rozpuszczalnikiem przemy miejsca zderzaka, ktre bd naprawiane.
Ustawi naprzeciw siebie krawdzie miejsc, ktre bd stapiane, podtrzymujc je za pomoc
specjalnego uchwytu imada i sztywnego wspornika.
Zderzak odksztacony
Zmikczy materia zderzaka strumieniem gorcego powietrza (nie doprowadzajc do stopienia
materiau);
Wyklepa go na odpowiednim kopycie i przywrci pierwotny ksztat.
Ochadza materia zderzaka przez 10 minut.
Zderzak rozdarty
Na pistolet do nadmuchu gorcego powietrza zaoy najmniejsz dysz, zapewniajc
skoncentrowany strumie ciepa.
Przysun wylot pistoletu do krawdzi czonych.
Cigym ruchem przesuwa pistolet doprowadzajc do stopienia obu krawdzi rozdarcia.
Wykorzystujc cienk listw, wycit ze zniszczonego zderzaka wykonanego z tego samego
materiau uzupeni ubytki materiau. Trzyma listw prostopadle do szczeliny.
Rozpocz spawanie na obu kocach pknicia.
Nastpnie spawa cze rodkow pknicia.
313
http://vnx.su
Wyrwna wystajc cz spoiny odpowiednim nom.

Szlifowa spoin na sucho papierem ciernym o ziarnistoci 150, a nastpnie polerowa na mokro
papierem ciernym o ziarnistoci 600.
Pomalowa zderzak specjaln farb do malowania tworzyw sztucznych.
13.2.2. Drzwi boczne

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE DRZWI PRZEDNICH LUB TYLNYCH
Wymontowanie
Odkrci rub Torx mocowania do nadwozia ogranicznika otwarcia drzwi i rozczy zcze
przewodw elektrycznych drzwi (rys. 13.8).
Odkrci w obu zawiasach rub ustalajc o zawiasu.
Wyj drzwi z nadwozia (zaleca si skorzystanie z pomocy drugiej osoby).
Zamontowanie
Zaoy drzwi na osie zawiasw.
Przykrci dwie ruby ustalajce osie zawiasw.
Zamocowa ogranicznik otwarcia drzwi.
Podczy zcze przewodw elektrycznych drzwi.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POKRYCIA DRZWI PRZEDNICH LUB TYLNYCH
Wymontowanie
Wymontowa korbk mechanizmu podnoszenia szyby (jeli wystpuje w danej wersji wyposaenia)
po podwaeniu zapinki sprystej jej mocowania (rys. 13.10).
Wyj oson uchwytu wewntrznego drzwi, odkrci ruby mocowania (rys. 13.11) i wymontowa
uchwyt wewntrzny drzwi.
Odkrci rub mocujc i wyj obudow klamki wewntrznej (rys. 13.12).
Odkrci dwie ruby mocowania kieszeni w przednich drzwiach (Escort 5-drzwiowy).
Odkrci siedem rub (Escort 3-drzwiowy) lub sze rub (Escort 5-drzwiowy) mocowania pokrycia
drzwi bocznych (rys. 13.13).
Zdj pokrycie drzwi bocznych, odcigajc pokrycie od drzwi w celu uwolnienia sprystych zapinek
mocowania.
Uwaga. Wymontowanie kieszeni drzwi jest moliwe dopiero po zdjciu pokrycia drzwi bocznych.
Zamontowanie
W celu zamontowania pokrycia drzwi bocznych naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do
podanej podczas ich wymontowania.
314
http://vnx.su
Rys. 13.7. Drzwi boczne

A przednie, B tylne 1ogranicznik otwarcia drzwi przednich, 2 zapinka drzwi przednich, 3zawias drzwi przednich, 4
prowadnica szyby drzwi przednich, 5poszycie drzwi przednich, 6 uszczelka szyby drzwi przednich, 7szkielet drzwi przednich, 8
ogranicznik otwarcia drzwi tylnych, 9zapinka drzwi tylnych, 10zawias drzwi tylnych, 11 uszczelka szyby drzwi tylnych, 12
poszycie drzwi tylnych, 13szkielet drzwi tylnych
Rys. 13.8. Sposb wymontowania drzwi

Naley rozczy zcze przewodw elektrycznych drzwi, odkrci ruby mocujce ogranicznik otwarcia oraz zawias i wyj drzwi
315
http://vnx.su
Rys. 13.9. Zesp pokrycia drzwi bocznych

Aprzednich, Btylnych 1 pyta z pianki drzwi przednich (przeciw kondensacji pary wodnej), 2 pokrycie drzwi przednich, 3
klamka wewntrzna drzwi przednich, 4kiesze drzwi przednich, 5 pyta z pianki drzwi tylnych (przeciw kondensacji pary wodnej),
6wspornik, 7pokrycie drzwi tylnych, 8obudowa popielniczki, 9popielniczka, 10klamka wewntrzna drzwi tylnych
Rys. 13.10. Usytuowanie zapinki sprystej mocowania korbki podnoszenia szyby
Rys. 13.11. Usytuowanie rub mocowania uchwytu wewntrznego drzwi
316
http://vnx.su
Rys. 13.12. Wyjmowanie obudowy klamki wewntrznej drzwi bocznych
Rys. 13.13. Usytuowanie rub mocowania pokrycia drzwi bocznych

Pokrycie drzwi przednich jest mocowane 7 rubami, za pokrycie drzwi tylnych 6 rubami
Rys. 13.14. Usytuowanie rub mocowania gonika
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE SZYBY DRZWI PRZEDNICH

Wymontowanie
Wymontowa pokrycie drzwi przednich (patrz odpowiedni opis).
Jeli wystpuje w danej wersji wyposaenia, wymontowa gonik
drzwi
przednich (rys.
13.14).
Wyj pyt z pianki przeciw kondensacji pary wodnej.
Opuci szyb oraz wyj wewntrzn i zewntrzn uszczelk ramki szyby.
Podnie szyb, przytrzyma j mocno w tym pooeniu i odkrci dwie ruby mocowania jej
uchwytu do mechanizmu podnoszenia.
Opuci szyb, pochyli j i wyj z drzwi.
Zamontowanie
317
http://vnx.su
Woy szyb w szczelin drzwi i ustawi uchwyt szyby na mechanizmie podnoszenia.

Wkrci dwie ruby mocowania uchwytu szyby, lecz nie dokrca ich ostatecznie.
Podnie szyb i dokrci ruby mocowania jej uchwytu przez przewidziane do tego celu otwory.
Opuci szyb oraz zaoy wewntrzn i zewntrzn uszczelk ramki szyby.
Sprawdzi prawidowo podnoszenia i opuszczania szyby.
Zamontowa pokrycie drzwi przednich.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE SZYBY DRZWI TYLNYCH
Wymontowanie
Wymontowa pokrycie drzwi tylnych (patrz odpowiedni opis).
Opuci szyb oraz wyj wewntrzn i zewntrzn uszczelk ramki szyby.
Ustawi szyb tak, aby poczenie midzy uchwytem u dou szyby i mechanizmem podnoszenia
byo dostpne przez otwr w szkielecie drzwi. Rozczy to poczenie.
Odkrci trzy ruby grnego mocowania prowadnicy szyby.
Odkrci ruby mocowania dolnego uchwytu szyby,
Pochyli szyb i wyj j z drzwi.
Zamontowanie
Ustawi szyb w otworze drzwi i poczy jej dolny uchwyt z mechanizmem podnoszenia.
Wkrci ruby mocowania dolnego uchwytu szyby do mechanizmu jej podnoszenia. Upewni si, e
szyba znajduje si w prawidowym pooeniu wzgldem jej uchwytu
Wkrci trzy ruby grnego mocowania prowadnicy szyby.
Zaoy zewntrzn i wewntrzn uszczelk ramki szyby.
Zaoy pyt z pianki przeciw kondensacji pary wodnej.
Zamontowa pokrycie i elementy wyposaenia drzwi tylnych.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE MECHANIZMU PODNOSZENIA SZYBY
Wymontowanie
Wymontowa pokrycie drzwi bocznych (patrz odpowiedni opis).
Opuci szyb tak, aby byo moliwe rozczenie poczenia midzy uchwytem dolnej krawdzi
szyby (tylne drzwi) lub wykrcenie dwch rub czcych uchwyt dolnej krawdzi szyby z mechanizmem
podnoszenia (drzwi przednie
rys. 13.15).
Opuci szyb.
Przebi siedem nitw (drzwi przednie - rys. 13.16) lub cztery nity (drzwi tylne).
Wyj mechanizm podnoszenia szyby przez wewntrzny otwr szkieletu drzwi.
Rys. 13.15. Usytuowanie rub mocowania szyby drzwi bocznych do mechanizmu jej podnoszenia
318
http://vnx.su
Rys. 13.16. Usytuowanie rub mocowania mechanizmu podnoszenia szyby do szkieletu drzwi przednich
Rys. 13.17. Odlego krawdzi uchwytu mocowania szyby od tylnej krawdzi szyby drzwi bocznych
Dwa wymiary odlegoci szyby przedniej oznaczaj: wymiar z gwiazdkwersja 3-drzwiowa, wymiar bez gwiazdkiwersje 5-drzwiowa
i 4-drzwiowa
Zamontowanie
Upewni si, e mechanizm podnoszenia szyby pracuje poprawnie.
Umieci mechanizm w szkielecie drzwi na jego miejscu.
Przynitowa mechanizm podnoszenia szyby do szkieletu drzwi.
Poczy uchwyt dolnej krawdzi szyby z mechanizmem podnoszenia szyby.
Zaoy pyt z pianki przeciw kondensacji pary wodnej.
Zamontowa pokrycie drzwi bocznych.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ZAMKW DRZWI
Wymontowanie
Wymontowa pokrycie drzwi bocznych (patrz odpowiedni opis).
Odklei na maym odcinku warstw z pianki przeciw kondensacji pary wodnej.
Wyj spryste zamocowanie uszczelki i wyj t uszczelk.
W samochodach wyposaonych w centralne blokowanie drzwi (zamek centralny) rozczy zcze
wielostykowe siownika centralnej blokady drzwi (siownik ten jest zamocowany w zamku i wymontowuje si
go razem z nim).
Rys. 13.18. Usytuowanie ruby mocowania klamki wewntrznej drzwi przednich
319
http://vnx.su
Rys. 13.19. Mechanizm podnoszenia szyby

Adrzwi przednich, Bdrzwi tylnych
1 mechanizm rczny podnoszenia szyby drzwi przednich, 2 podkadka odlegociowa, 3korbka podnoszenia szyby, 4
mechanizm elektryczny podnoszenia szyby drzwi przednich, 5 mechanizm rczny podnoszenia szyby drzwi tylnych
Rys. 13.20. Usytuowanie rub mocowania mechanizmu podnoszenia szyby do szkieletu drzwi tylnych
Odkrci rub mocowania wewntrznej klamki drzwi (rys. 13.18).

Odkrci trzy ruby mocowania zamka drzwi.
W tylnych drzwiach wymontowa prowadnic szyby.
Wyj zamek oraz wewntrzn klamk drzwi.
Zamontowanie
W celu zamontowania zamka drzwi bocznych naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do
podanej podczas jego wymontowania.
13.2.3. Elementy nadwozia

WYMIANA SZYBY PRZEDNIEJ l TYLNEJ ORAZ BOCZNEJ TYLNEJ
Szyba przednia, szyba tylna oraz szyby boczne tylne (za tylnymi drzwiami bocznymi) s wklejane do
nadwozia. Ten sposb ich mocowania wpywa na zwikszenie sztywnoci nadwozia i ma pozytywny wpyw
na bezpieczestwo bierne samochodu. Wymiana kadej z tych szyb wymaga zastosowania specjalnego
oprzyrzdowania i powinna by wykonywana w specjalistycznym warsztacie.
NAPRAWA OGRZEWANIA SZYBY TYLNEJ
Za pomoc lampki kontrolnej sprawdzi, czy prd dopywa do kocwki przewodu zasilania
ogrzewania szyby tylnej.
Za pomoc lampki kontrolnej sprawdzi, czy prd dopywa do wtyku zcza elektrycznego
ogrzewania szyby tylnej. Po wczeniu ogrzewania szyby tylnej lampka kontrolna, podczona midzy dwa
styki wtyku, powinna si zawieci.
Sprawdzi, czy przewody grzejne szyby tylnej nie maj widocznych uszkodze.
320
http://vnx.su
Rys. 13.21. Mechanizm zamka drzwi bocznych

Aprzednich, Btylnych
1 klamka zewntrzna drzwi przednich, 2 linka zamka drzwi przednich, 3zamek drzwi przednich, 4 klamka wewntrzna drzwi
przednich, 5wspornik klamki wewntrznej drzwi przednich, 6 obudowa klamki wewntrznej drzwi przednich, 7linka zamka drzwi
tylnych, 8zesp klamki wewntrznej drzwi tylnych, 9 zamek drzwi tylnych, 10 klamka zewntrzna drzwi tylnych
Rys. 13.22. Usytuowanie rub mocowania klamki zewntrznej oraz zamka drzwi przednich
Oczyci z kurzu i tuszczu, najlepiej czystym alkoholem lub pynem do mycia szyb, fragment szyby
z uszkodzonym przewodem grzejnym. Osuszy szyb czyst i such szmatk.
Naklei na szyb wzdu brakujcego fragmentu przewodu grzejnego dwa paski papieru
samoprzylepnego odlege od siebie o szeroko cieki przewodu.
Wstrzsn silnie butelk ze specjaln ciecz do odtwarzania przewodu grzejnego, aby moliwie
rwnomiernie rozprowadzi w caej objtoci cieczy bardzo drobne czsteczki srebra.
Cienkim pdzelkiem nanie brakujcy fragment cieki przewodu grzejnego. W razie koniecznoci
powtrzenia tego zabiegu, naley odczeka na zaschnicie warstwy wczeniej naoonej. Mona nakada
kolejno nie wicej ni trzy warstwy.
Jeeli pomimo zastosowanych rodkw ostronoci stwierdzi si wypynicie nanoszonej cieczy
poza przewidziany obszar na szybie, mona, po cakowitym wyschniciu (po wielu godzinach), odci
wypywk cienkim noem lub yletk.
Papier samoprzylepny mona usun nie wczeniej ni po godzinie od naoenia ostatniej warstwy
specjalnej cieczy. Papier naley odrywa w kierunku prostopadym do odtworzonego odcinka przewodu
grzejnego. Przy niskich temperaturach otoczenia czas schnicia odpowiednio si wydua.
Ogrzewanie szyby mona wczy po 24 godzinach od zakoczenia naprawy przewodw

grzejnych.
321
http://vnx.su
13.2.4. Tylna cz nadwozia

WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE DRZWI TYU NADWOZIA
Wymontowanie
Oznaczy flamastrem pooenie zawiasw drzwi tyu nadwozia.
Wymontowa wewntrzne pokrycie drzwi (siedem rub mocujcych).
Rys. 13.23. Zesp drzwi tyu nadwozia wersji 3- i 5-drzwiowej

1 kompletne drzwi tyu nadwozia, 2 poszycie drzwi tyu nadwozia, 3pokrycie wewntrzne drzwi tyu nadwozia, 4spryna
gazowa, 5 zamek drzwi tyu nadwozia, 6linka sterowania, 7mechanizm otwierania, 8 rygiel zamka
Rys. 13.24. Wymontowanie spryny gazowej z drzwi tyu nadwozia
322
http://vnx.su
Rys. 13.25. ruby mocowania zawiasu do drzwi tyu nadwozia
Wyj zalepk pod dyszspryskiwacza szyby tylnej.

Odczy przewody od dyszy spryskiwacza, usun uchwyt i przewody.
Odczy od drzwi tyu nadwozia przewody elektryczne.
Podnie drzwi tyu nadwozia i wymontowa spryny gazowe (rys. 13.24).
Rys. 13.26. Zesp drzwi tyu nadwozia wersji kombi

1 szyba tylna, 2 drzwi tyu nadwozia, 3pokrycie wewntrzne drzwi tyu nadwozia
Korzystajc z pomocy drugiej osoby, wykrci ruby mocowania zawiasw (rys. 13.25) i zdj drzwi
tyu nadwozia.
Zamontowanie
W celu zamontowania drzwi tyu nadwozia naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do
opisanej podczas ich wymontowania.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE POKRYWY BAGANIKA
Wymontowanie
Oznaczy flamastrem pooenie zawiasw pokrywy baganika wzgldem nadwozia.
Jeli wystpuje w danej wersji, rozczy zcze wielostykowe oraz poczenie z mas pokrywy
baganika. Odczy przewody elektryczne od pokrywy baganika.
323
http://vnx.su
Rys. 73.27. Zesp pokrywy baganika wersji 4-drzwiowej

1 pokrywa baganika, 2 osona zawiasu, 3 pokrycie wewntrzne pokrywy, 4spryna, 5zawias
Rys. 13.28. Zesp zderzaka tylnego

1 zderzak tylny, 2 pytka mocowania, 3listwa ozdobna
Wykrci po dwie ruby mocowania obu zawiasw i zdj pokryw baganika (rys. 13.27).
Zamontowanie
W celu zamontowania pokrywy baganika naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do
opisanej podczas jej wymontowania.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ZDERZAKA TYLNEGO
Wymontowanie
Jeli wystpuje w danej wersji, wyj wewntrzn oson tylnego pasa nadwozia.
Wyj ze zderzaka lamp owietlenia tablicy rejestracyjnej i rozczy zcze przewodw
elektrycznych.
Odkrci cztery ruby (po dwie z kadej strony) bocznego mocowania tylnego zderzaka do tylnych
botnikw (rys. 13.29).
Rys. 13.29. Usytuowanie rub bocznego mocowania zderzaka tylnego
324
http://vnx.su
Rys. 13.30. Usytuowanie nakrtek mocowania zderzaka tylnego wewntrz baganika
Odkrci cztery nakrtki mocowania tylnego zderzaka (z podkadkami zabezpieczajcymi przed

samoczynnym odkrceniem) we wntrzu baganika.
Odsun zderzak od tylnych botnikw i wyj zderzak tylny.
Zamontowanie
Korzystajc z pomocy drugiej osoby ustawi zderzak tylny we waciwym pooeniu wzgldem
nadwozia.
Wykona czynnoci opisane podczas wymontowania zderzaka tylnego w odwrotnej kolejnoci.
Podczas prbnej jazdy na wyboistej drodze sprawdzi, czy nie wystpuj nadmierne drgania
zderzaka tylnego.
325
http://vnx.su
14 PODSTAWOWE NARZDZIA SPECJALNE DO NAPRAWY

SAMOCHODU
UKAD KIEROWNICZY
Rys. 14.1. Przyrzd 13-009 do regulacji zbnika przekadni kierowniczej
Rys. 14.2. Przyrzd 13-008 do zamocowania dynamometru
Rys. 14.3. Przyrzd 15-041 stanowicy dynamometr do pomiaru momentu oporw obrotu zbnika przekadni kierowniczej
Rys. 14.4. Przyrzd 13-012 do regulacji popychacza zbatki kierowniczej
Rys. 14.5. Przyrzd 14-039 do rozchylania obejmy zwrotnicy koa
Rys. 14.6. Przyrzd 15-033 do zamontowania oyska piasty koa przedniego
ZAWIESZENIE TYLNE
Rys. 14.7. Przyrzd 15-086 do wymontowania i zamontowania fu/e/ metalowo-gumowych wahaczy zawieszenia tylnego
326
http://vnx.su
Rys. 14.8. Przyrzd 21-051 do wymontowania piercienia uszczelniajcego piasty koa tylnego
Rys. 14.9. Przyrzd 15-031 do zamontowania piercienia zewntrznego oyska piasty koa tylnego
Rys. 14.10. Przyrzd 14-028 do zamontowania piercienia uszczelniajcego piasty koa tylnego
327
http://vnx.su
15 DANE OGLNE
KOA l OGUMIENIE
Obrcze
W zalenoci od wersji wyposaenia zastosowano:
+ obrcze stalowe: 5 JB 14 (wzmocnione w samochodach Escort Van) lub 6 J 14; - obrcze ze
stopu lekkiego: 5,5 J 13 lub 6 J 14.
Escort GL, Orion GL/CLX, Escort Clipper CLX (silniki benzynowe omiozaworowe 1,4 typu F6FIF6G)
Przeoenie
Bieg
Przeoenie
biegu
cakowite
Prdko
jazdy*
z przekadni
gwn
w km/h przy 1
000 obr/min
o przeoeniu
silnika
4,060
1.
3,580
14,535
7,265
2.
2,040
8,282
12,750
3.
1,320
5,359
19,706
4.
5.
0,950
0,760
3,857
3,086
27,378
34,230
Wsteczny
3,621
14,701
7,185
* Z oponami 175/70 R 13 o obwodzie tocznym 1760 mm
Ogumienie i cinienie w ogumieniu

Cinienie w ogumieniu (MPa)
Rodzaj nadwozia
Obcienie ponad 3 osoby
Rozmiar ogumienia
Obcienie do 3 osb
Ty
Przd
Ty
Przd
3-, 4- i 5-drzwiowe
oraz kombi
155 R 13 T
175/70 R 13 T
175/70 R 13
185/60 R 14 H
185/60 R 14 V
0,20
0,18
0,23
0,28
Van40 Van60
165 R 13
165 R 13 Reinforced
0,20
0,20
0,18
0,18
0,23
0,20
0,28
0,30
OSIGI
Przeoenia
Escort Clipper CLX (silnik benzynowy omiozaworowy 1,4 typu F6G)
Przeoenie
Bieg
Przeoenie
biegu
cakowite
Prdko
jazdy*
z przekadni
gwn
w km/h przy 1
000 obr/min
o przeoeniu
silnika
3,820
1.
3,150
12,033
8,257
2.
3.
4.
1,910
1,280
0,950
7,296
4,890
3,629
13,618
20,323
27,378
328
http://vnx.su
5.
0,760
2,903
34,230
Wsteczny
3,621
13,832
7,185
* Z oponami 1 75/70 R 1 3 o obwodzie tocznym 1 760 mm
Ecort GUCLX/Ghia, Orion GUCLX/Ghia, Escort Clipper GL/CLX/Ghia, Escort Cabriolet CLX (silniki
benzynowe omiozaworowe 1,4 typu FUH i 1,6 typu LUK, LUJ, LJE, LJF oraz szesnastozaworowe 1,6
typu L1E i 1,8 typu RDA)
Przeoenie
Prdko
jazdy* w km/h
przy 1000
obr/min
silnika
Bieg
Przeoenie
biegu
cakowite z
przekadni
gwn o
przeoeniu
1.
3,150
12,789
8,775
2.
3.
4.
1,910
1,280
0,950
7,755
5,197
3,857
14,473
21,599
29,098
5.
0,760
3,086
36,376
3,820
Wsteczny
3,621
14,701
7,636
Z oponami 175/70 R 13 o obwodzie tocznym 1760 mm
Orion Ghia Si, Escort Cabriolet XR/California, Escort XR3i (silniki benzynowe szesnastozaworowe 1,8
typu RB i PDA tylko Escort XR3i)
Bieg
Przeoenie
biegu
Przeoenie
cakowite
z przekadni
gwn
o przeoeniu
3,820
Prdko
jazdy*
w km/h przy 1
000 obr/min
silnika
1.
3,230
12,339
8,558
2.
2,140
8,175
12,979
3.
1,480
5,654
18,680
4.
0,991
3,786
24,905
5.
0,850
3,247
35,522
Wsteczny
3,460
13,217
7,989
Escort Van (silnik benzynowy omiozaworowy 1,4 typu F6F)
Bieg
Przeoenie
biegu
Przeoenie
cakowite
z przekadni
gwn
o przeoeniu
4,060
1.
3,580
14,535
7,492
2.
2,040
8,282
13,148
3.
1,320
5,359
20,320
4.
0,950
3,857
28,234
5.
0,760
3,086
35,299
Prdko
jazdy*
w km/h przy
1000 obr/min
silnika
Wsteczny
3,621
14,701
7,409
Z oponami 165 R 13 o obwodzie tocznym 1815 mm
Escorf GUCLX/Ghia, Orion GUCLWGhia, Escort Clipper GUCLX, Escorf Van (silnik wysokoprny 1,8)
Bieg
Przeoenie
biegu
Przeoenie
cakowite
z przekadni
gwn
o przeoeniu
3,597
Prdko
jazdy*
w km/h przy 1
000 obr/min
silnika
329
http://vnx.su
1.
3,584
12,892
8,216
2.
3.
4.
5.
1,908
1,280
0,950
0,760
6,863
4,604
3,417
2,734
15,402
22,981
30,967
38,709
Wsteczny
3,623
13,032
8,126
Zuycie paliwa (dm3/100 km)

Samochody wyposaone w silniki benzynowe
Typ pojazdu
Przy 90
km/h
Przy 120
km/h
W cyklu
miejskim
AAL FC/FD; ABL FD; AFL FF/EE

AAL DD/DC; ABL DC/DD; AFL PD/DF/DE
AAL BC; AFL BD
ANLDF
ANLFF
5,5
5,6
5,7
5,7
5,6
6,6
7,1
7,4
7,2
6,8
9,4
9,2
8,9
9,7
9,8
AAL CC/PC; AFL CD.

AFL EL
ANLBE
AAL GC; AFL GE
AALCE
5,8
5,8
5,9
5,9
5,9
7,0
7,7
7,5
7,5
7,1
10,0
11,1
9,4
9,8
10,5
ALLGG
AALCH
ABL KC; AFL KG
AAL KG; ALL KG
ANLCJ
5,9
6,0
6,0
6,0
6,1
7,9
7,7
7,3
7,7
7,8
9,9
9,6
10,1
10,2
9,9
ALLCG
AAL WL; AFL WL
ANLWM
AFLTM
ALL RH; ABL TH; ALL TK;
AFLTJ
6,3
5,8
5,8
5,8
6,1
8,2
6,9
7,1
7,4
8,0
9,7
9,1
9,1
10,7
10,0
ABL SG/SH; AFL RH; AAL RL/RH

AFL RL; ANL SK
ANLRM
6,1
6,2
6,3
7,6
7,7
7,9
9,6
9,7
9,8
Samochody wyposaone w silnik wysokoprny

Wersja
Przy 90
km/h
Przy 120
km/h
W cyklu
miejskim
Escort 5-drzwiowy
Escort Clipper
Escort Van 40
Escort Van 60
Orion
4,2
4,3
5,0
5,1
4,2
5,6
5,8
7,0
7,1
5,6
6,0
6,3
6,6
6,6
6,0
Prdko maksymalna (km/h)

Samochody wyposaone w silniki benzynowe
Typ pojazdu
Prdko
maksymalna
(km/h)
AVL 14
152
ALL CG; ANL CJ/CE; AAL CC/CH/PC; AFL

CD/PD
163
AAL BC; AFL BD; ANL BE

AFLEF
AAL DD/DC/FC/FD; ABL DC/DD/FD; AFL
DF/FF/DE/FE; ANL DF/FF
166
170
AAL WL; ANL WM
178
ABL SG/SH; ALL RH; ANL SK; AAL RH
183
AAL GC/KG; ABL KC; AFL WL/GE/KE
186
177
330
http://vnx.su
AFL RL/SL
ABL TH; ALL TK
187
198
AFL TM; AFL TJ
202
Samochody wyposaone w silnik wysokoprny

Wersja
Escort 5-drzwiowy, Escort Van 40,
Escort Van 60 i Orion
Escort Clipper
Prdko
maksymalna
(km/h)
152
150
PYNY EKSPLOATACYJNE
Paliwo
Pojemno zbiornika: 55 dm3. Rodzaj:
silniki benzynowe bez katalizatora: benzyna bezoowiowa LO 95 lub etylina LO 98;
silniki benzynowe z katalizatorem: wycznie benzyna bezoowiowa LO 95;
silnik wysokoprny: olej napdowy.
Olej silnikowy
Ilo:
silniki benzynowe omiozaworowe: przy pierwszym napenieniu 3,86 dm3; przy wymianie
oleju 3,5 dm3 (w tym filtr 0,25 dm3);
silniki benzynowe szesnastozaworowe: 4,25 dm3 (w tym filtr 0,5 dm3);
silnik wysokoprny: przy pierwszym napenieniu 5,1 dm3; przy wymianie oleju 4,5 dm3 (w
tym filtr 0,4 dm3).
Rodzaj:
silniki benzynowe: olej silnikowy wielosezonowy wg API SG/CD, o lepkoci SAE 10W
30,15W 50 lub 20W 50;
silnik wysokoprny: olej silnikowy wielosezonowy wg API SG/CD, o lepkoci SAE 10W 30,
15W40lub20W50.
Czsto wymiany:
silniki benzynowe omiozaworowe po 10000 km, nastpnie co 20000 km lub co roku;
silniki benzynowe szesnastozaworowe: co 15 000 km lub co roku;
silnik wysokoprny: co 10 000 km lub co roku.
Ciecz chodzca
Ilo:
silniki benzynowe omiozaworowe 1,4dm3: 7,1 dm3;
silniki benzynowe omiozaworowe 1,6dm3: 8,0 dm3;
silniki benzynowe szesnastozaworowe: 7,0 dm3;
silnik wysokoprny: 9,3 dm3.
Rodzaj: mieszanina specjalnej cieczy niezamarzajcej Antigel Motorcraft Super Plus 4 (Ford ESDM97B-49A) z wod w stosunku 1:1, stanowica zabezpieczenie do -35C. Czsto wymiany: nie rzadziej
ni co 4 lata.
Olej przekadniowy
Ilo:
mechaniczna skrzynka piciobiegowa (oprcz typu MTX 75): 3,1 dm3 (poziom 5 do 10 mm
poniej dolnej krawdzi otworu wlewu);
mechaniczna skrzynka piciobiegowa MTX 75: 2,6 dm3. Rodzaj: olej przekadniowy EP SAE
80. Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu co 20000 km, nie przewiduje si okresowej wymiany oleju.
Ilo: okrelona poziomami MIN" i MAX" oznaczonymi na zbiorniku.
Rodzaj: olej hydrauliczny Ford ESPM-2C-166H. Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu po 2500
km, nastpne co 20 000 km, nie wymaga si okresowej wymiany oleju.
Pyn hamulcowy
331
http://vnx.su

Rodzaj: pyn syntetyczny do ukadw hamulcowych DOT 4, Ford Motorcraft ESD-M6C57-A.
Czsto obsugi: wymiana co 3 lata.
16 ZMIANY KONSTRUKCYJNE SAMOCHODW

WYPOSAONYCH W SILNIKI WYSOKOPRNE OD MODELI
1991
16.1. OPIS OGLNY
MODELE 1991
W styczniu 1991 wprowadzono wersj kombi samochodu wyposaonego w silnik wysokoprny
1,8dm3 o nazwie Escort Clipper 1.8 D.
MODELE 1993
Wprowadzono turbodoadowany silnik wysokoprny o pojemnoci 1,8 dm3 z chodzeniem
powietrza doadowanego o mocy znamionowej 66 kW (90 KM).
MODELE 1994
Od sierpnia do padziernika 1993 roku na rynkach poszczeglnych krajw europejskich firma Ford
zrezygnowaa z nazwy Orion dla czterodrzwiowej wersji nadwozia i od tej pory wszystkie wersje nadwozia
tego modelu nosz nazw Escort.
Identyfikacja modeli samochodw
Rodzaj
nadwozia
Wersja
Typ pojazdu
Escort CLX - Touring
ABLHK
ABL HKC
3-drzwiowe
Typ silnika
Pojemno
skokowa silnika
(cm3)/moc (kW)
Liczba
biegw
RTF
1753/44
RTF
1753/44
Escort 1 .8 D Affaire
Escort 1.8 D (CLX - Ghia - Success Touring - CLX Super Tour)
AFLHK
4-drzwiowe
5
AFL 1L
RFD
AALHL
RTF
AAL 1M lub AAL

2M
RFD
ANLHM
RTF
Escort Clipper 1 .8 TD (CLX - Success Ghia)
ANL1N
RFD
Escort Van 1.8 D
AVL68
RTE
Escort 1.8 TD (Ghia - Success - CLX

Super Tour)
Escort 1 .8 D (CLX - CLX Super Tour Success - GL - Ghia)
1753/66
1753/44
5-drzwiowe
5
Escort 1.8 TD (CLX - Super Tour Success - Ghia)
Escort Clipper 1.8 D (GL - CLX Success - Ghia)
1753/66
1753/44
Kombi
Furgon
5
1753/66
1753/44
16.2. SILNIK WYSOKOPRNY 1,8dm3

16.2.1. Silnik niedoadowany 1,8 D
REGULACJA LUZU ZAWORW
332
http://vnx.su
Od marca 1992 roku pokrywa gowicy jest odlana ze stopu lekkiego. Ponadto pod pokryw gowicy
zastosowano odrzutnik oleju (A, rys. 16.1), ktry polepsza smarowanie wau rozrzdu.
Po wymontowaniu pokrywy gowicy, przed regulacj luzu zaworw, odkrci nakrtki mocowania
odrzutnika oleju i zdj odrzutnik oleju oraz przykrci nakrtki mocujce.
Sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa luz zaworw.
Ponownie odkrci nakrtki, zaoy zdjty odrzutnik oleju i ponownie przykrci nakrtki mocujce
(patrz rys. 16.1).
Rys. 16.1. Odrzutnik oleju (A) na gowicy silnika 1,8 D
DOKRCANIE RUB MOCOWANIA GOWICY

Od modeli 1992 w silnikach wysokoprnych 1,8 D zastosowano nowy rodzaj rub mocowania
gowicy. ruby te maj gwint metryczny M12 i by Torx. Natomiast we wczeniejszych modelach stosowano
ruby o gwincie calowym i bach szecioktnych. Do wkrcania i wykrcania rub nowego rodzaju naley
uywa klucza Torx T 70. Naley stosowa kadorazowo ruby nowe, ktre dokrca si w nastpujcy
sposb:
1. etap: 10N-m;
2. etap: 100N-m;
4. etap: odkrci kolejno ruby o 180, a nastpnie dokrci momentem 70 N-m oraz kolejno jeszcze
dokrci o 120.
Uwaga. Kolejno dokrcania i odkrcania pozostaje bez zmian (patrz rys. 3.24).
DOKRCANIE RUB MOCOWANIA POKRYW OYSK GWNYCH
Od modeli 1992 w silnikach wysokoprnych 1,8 D wprowadzono inne wartoci momentw
dokrcania rub mocowania pokryw oysk gwnych wau korbowego, ktrych stosowanie zalecono rwnie
w odniesieniu do silnikw wczeniejszych modeli samochodw (od pocztku ich produkcji). Nowe wartoci
s nastpujce (kadorazowo ruby nowe):
1. etap: 27 N-m;
16.2.2. Silnik turbodoadowany 1,8 TD

Uwaga. W niniejszym podrozdziale podano szczegy konstrukcji, obsugi i naprawy
turbodoadowanego silnika wysokoprnego 1,8 TD rnice si od opisanych w rozdziale 3. Pozostae
dane techniczne oraz opisy regulacji i naprawy silnika 1,8 TD, nie rnice si od silnika 1,8 D, znajduj si
w rozdziale 3.
CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
DANE OGLNE
Jest to silnik o zaponie samoczynnym, doadowa-ny turbosprark z chodzeniem powietrza doadowanego, z wtryskiem porednim do komory wirowej, czterosuwowy, czterocylindrowy, rzdowy,
umieszczony poprzecznie z przodu samochodu.
Typ: RFD.
rednica cylindra: 82,5 mm.
Skok toka: 82 mm.
333
http://vnx.su
Pojemno skokowa: 1753 cm3.

Stopie sprania: 21,5.
Cinienie sprania: 2,8 do 3,4MPa.
Moc znamionowa:
wg ISO: 66 kW przy 4500obr/min;
wg DIN: 90 KM przy 4500obr/min.
Moment maksymalny:
wg ISO: 178 Nm przy 2000obr/min;
wg DIN: 18,1 kGm przy 2000obr/min.
UKAD TOKOWO-KORBOWY
Toki
rednica toka (mierzona w dolnej czci toka prostopadle do osi sworznia):
wymiar nominalny A: 82,461 do 82,479 mm;
wymiar nominalny B: 82,476 do 82,494 mm;
wymiar nominalny C: 82,621 do 82,639 mm;
wymiar nominalny D: 82,636 do 82,654 mm.
UKAD ROZRZDU
Wa rozrzdu
Wznios krzywek:
zaworw dolotowych: 9 mm;
zaworw wylotowych: 10 mm.
UKAD SMAROWANIA
Olej silnikowy
Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkoci SAE 15W 40,20W 50,1 W 40 lub 5W 50, o klasie
jakoci wg CCMC PD2.
UKAD ZASILANIA
W ukadzie zasilania zastosowano rozdzielaczo-w pomp wtryskow oraz turbodoadowanie z
chodzeniem powietrza doadowanego.
Pompa wtryskowa
Rozdzielaczowa pompa wtryskowa ma hydrauliczny korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika i
jest napdzana osobnym paskiem zbatym od wau korbowego.
Marka i typ: Lucas Diesel 8443 B 795 D. Prdko obrotowa biegu jaowego: 850 50obr/min.
Prdko obrotowa przyspieszonego biegu jaowego: 900+ 100 obr/min. Prdko obrotowa
maksymalna trwaa: 4800 obr/min.
Prdko obrotowa maksymalna chwilowa: 5200 obr/min.
Ustawienie pompy: za pomoc specjalnego trzpienia.
Turbosprarka
Turbosprarka jest chodzona ciecz. Marka i typ: Garrett Air Research T 03.
Chodnica powietrza doadowanego
Zastosowano chodnic powietrza doadowanego typu powietrze-powietrze.
MOMENTY DOKRCANIA
ruby mocowania gowicy (kadorazowo nowe, kolejno dokrcania patrz rys. 3.24):
1. etap: 10N-m;
2. etap: 100 N-m;
334
http://vnx.su
4. etap: odkrci kolejno ruby o 180, a nastpnie dokrci momentem 70 N-m oraz kolejno
jeszcze dokrci o 120.
Koo zbate wau rozrzdu: 45 N-m. ruby koa zamachowego:
1. etap: 18 N-m;
Mocowanie turbosprarki do kolektora wylotowego: 38 N-m.
Mocowanie kolektora wylotowego do gowicy: 24 N-m.
OBSUGA l NAPRAWA
REGULACJE SILNIKA
Ukad zasilania
Regulacja pompy wtryskowej
Sprawdzenie prdkoci obrotowej biegu jaowego i prdkoci obrotowej przyspieszonego biegu
jaowego
W silniku nagrzanym do normalnej temperatury pracy sprawdzi, czy linka sondy termicznej od
strony pompy wtryskowej ma luz o wartoci 2 mm.
Uruchomi silnik, zmierzy i zanotowa prdko obrotow biegu jaowego.
Umieci pytk o gruboci 4 mm midzy dwi- gniprzyspieszenia na pompie wtryskowej i rub
regulacji dawki minimalnej (strzaka na rys. 16.2).
Obrci dwigni STOP" w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara do takiego pooeni,
aby w otwr w dwigniach (strzaka na rys. 16.3) mona byo woy koek o rednicy 3 mm (np. wierto).
Rys. 16.2. Sprawdzanie i regulacja prdkoci obrotowej biegu jaowego i przyspieszonego biegu jaowego
Strzak wskazano miejsce, w ktrym naley umieci pytk o gruboci 4 mm
Rys. 16.3. Sprawdzanie i regulacja prdkoci obrotowej biegu jaowego i przyspieszonego biegu jaowego
Czarn strzak wskazano otwr w dwigniach, w ktry naley woy koek o rednicy 3 mm
Rys. 76.4. Usytuowanie ruby regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego
335
http://vnx.su
Uruchomi silnik oraz zmierzy i zanotowa prdko obrotow przyspieszonego biegu jaowego.
Jeeli prdkoci obrotowe biegu jaowego i przyspieszonego biegu jaowego s prawidowe,
sprawdzi czas zmniejszania si prdkoci obrotowej od maksymalnej (bez obcienia) do biegu jaowego
(maksymalny czas powinien wynosi 5 sekund). Prdko obrotowa nie powinna przy tym nadmiernie si
zmniejszy ani nie powinno doj do zatrzymania silnika.
Jeeli wymienione prdkoci obrotowe nie s prawidowe, naley je wyregulowa (patrz dalszy opis).
Umieci pytk o gruboci 4 mm midzy dwi- gniprzyspieszenia na pompie wtryskowej i rub
regulacji dawki minimalnej (strzaka na rys. 16.2).
Obrci dwigni STOP" w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara do takiego pooenia,
aby w otwr w dwigniach (strzaka na rys. 16.3) mona byo woy koek o rednicy 3 mm (np. wierto).
Obracajc rub regulacji dawki minimalnej wyregulowa prdko obrotow silnika na 900 100
obr/min.
Wyj pytk o gruboci 4 mm oraz koek o rednicy 3 mm.
Obracajc rub regulacji biegu jaowego (rys. 16.4) ustawi prdko obrotow silnika na 850 50
obr/min.
Zwikszy prdko obrotow silnika do maksymalnej, nastpnie zwolni dwigni przyspieszenia
na pompie wtryskowej i sprawdzi czas zmniejszania si prdkoci obrotowej od maksymalnej do biegu
jaowego (maksimum 5 sekund). Jeeli przy tym prdko obrotowa nadmiernie si zmniejszy lub silnik si
zatrzyma, naley postpowa w nastpujcy sposb.
Jeli silnik si zatrzyma, wykrci rub regulacji dawki minimalnej o wier obrotu (obrci j w
kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara patrzc od tyu pompy wtryskowej) i powtrzy pomiar
czasu zmniejszania si prdkoci obrotowej (patrz punkt poprzedni).
Jeli czas zmniejszania si prdkoci obrotowej przekracza 5 sekund, wkrci rub regulacji dawki
minimalnej (obrci jaw kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara patrzc od tyu pompy wtryskowej) i
powtrzy pomiar czasu zmniejszania si prdkoci obrotowej. Uwaga: nie naley przekracza jednej
czwartej obrotu ruby regulacji dawki minimalnej w obu kierunkach.
Wymontowanie, zamontowanie i ustawienie pompy wtryskowej
Wymontowanie
Odczy od akumulatora przewd masy i osoni alternator w celu zabezpieczenia przed zalaniem
olejem napdowym.
Wymontowa pasek napdu alternatora.
Wymontowa pasek napdu sprarki klimatyzacji (jeli wystpuje w danej wersji).
Odczy od pompy wtryskowej cztery przewody wtryskowe i zalepi odpowiednimi korkami otwory
w odczonych przewodach i w pompie.
Odczy od pompy wtryskowej link pedau przyspieszenia.
Odczy link od sondy termicznej.
Rys. 16.5. Trzpie ustawczy (6) do oznaczania GMP toka 1. cylindra umieszczony w kadubie silnika
Rys. 16.6. Wymiary trzpienia ustawczego 21104
336
http://vnx.su
Rys. 16.7. Ustawienie rozrzdu silnika 1,8 TD

anakrtka blokowania napinacza paska napdu rozrzdu, b nakrtka mocowania napinacza paska napdu pompy wtryskowej, c
ruby mocowania kota zbatego pompy wtryskowej, d ruby mocowania koa zbatego wau rozrzdu
1 pasek zbaty napdu rozrzdu, 2 napinacz paska zbatego napdu rozrzdu, 3 koo zbate waka poredniego, 4pasek
zbaty napdu pompy wtryskowej, 5napinacz paska napdu pompy wtryskowej, 6trzpie ustawczy wau korbowego, 7trzpie
ustawczy koa zbatego wau rozrzdu, 8trzpie ustawczy o rednicy 6 mm pompy wtryskowej
Odczy wspornik linki pedau przyspieszenia.

Rozczy zcza przewodw elektrycznych pompy wtryskowej.
Odczy przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa od pompy wtryskowej.
Odczy przewody hydrauliczne od pompy wspomagania ukadu kierowniczego (jeli pompa
wspomagania wystpuje w danej wersji), podstawiajc uprzednio naczynie do zebrania wypywajcego
oleju.
Zdj pasek napdu pompy wspomagania ukadu kierowniczego.
Wymontowa koo pasowe pompy wspomagania ukadu kierownicy.
Oprni ukad chodzenia.
Podeprze przez klocek drewniany i nieco unie silnik podnonikiem, a nastpnie odkrci grny
wspornik zawieszenia silnika.
Odczy elastyczny przewd ukadu chodzenia od silnika.
Wymontowa grn i doln pokryw napdu rozrzdu.
Wyj z otworu kaduba silnika nad alternatorem korek otworu kontrolnego i umieci w otworze
trzpie ustawczy (6, rys. 16.5) o wymiarach podanych na rysunku 16.6.
Obraca powoli wa korbowy zgodnie z kierunkiem jego obrotu podczas pracy silnika a do oparcia o
trzpie ustawczy.
Wsun trzpie (8, rys. 16.7) o rednicy 6 mm w poduny otwr regulacyjny koa zbatego pompy
wtryskowej.
Umieci trzpie (7) o rednicy 6 mm w otworze kontrolnym koa zbatego wau rozrzdu.
Poluzowa napinacz (2) i zdj pasek zbaty (1) napdu rozrzdu.
Poluzowa napinacz (5) paska zbatego napdu pompy wtryskowej.
Wykrci ruby (c) mocowania koa zbatego pompy wtryskowej.
Wyj trzpie (8) z koa zbatego pompy wtryskowej.
Zdj koo zbate pompy wtryskowej wraz z paskiem zbatym.
Przytrzyma pomp wtryskow i wykrci trzy ruby Torx mocowania pompy.
Wyj pomp wtryskow.
Zamontowanie
Sprawdzi, czy wa korbowy jest oparty o trzpie ustawczy (6, patrz rys. 16.5).
Umieci pomp wtryskow na silniku i dokrci trzy ruby Torx mocowania jej konierza.
Zamontowa koo zbate pompy wtryskowej, ustawiajc w jeden linii wycicia konierza pompy i
poduny otwr regulacyjny koa zbatego pompy
Uwaga: nie wkrca jeszcze rub mocowania koa zbatego pompy wtryskowej.
Wsun trzpie (8) o rednicy 6 mm w otwr koa zbatego pompy wtryskowej. Trzpie ten powinien
swobodnie wchodzi w otwr koa i w szczelin w gb pompy, a do koca jego dugoci.
Zaoy pasek zbaty napdu pompy wtryskowej.
Wkrci rk ruby mocowania koa zbatego pompy wtryskowej, a nastpnie dosun rolk
napinacza do paska zbatego napdu pompy wtryskowej.
Dokrci waciwym momentem ruby mocowania koa zbatego pompy wtryskowej.
Zamontowa pasek zbaty napdu rozrzdu (patrz opis ustawiania rozrzdu w p. 3.2.2).
Wyj wszystkie trzpienie ustawcze.
337
http://vnx.su
Obrci wa korbowy o dwa pene obroty w kierunku jego obrotu podczas pracy silnika.
Ustawi wa korbowy w pooeniu GMP toka w cylindrze nr 1, wykorzystujc trzpie ustawczy wau
korbowego.
Umieci trzpienie ustawcze w koach zbatych wau rozrzdu i pompy wtryskowej. W razie
niemonoci prawidowego umieszczenia obu tych trzpieni naley powtrzy wszystkie czynnoci ustawiania
pompy wtryskowej.
Wykona dalsze czynnoci zamontowania pompy wtryskowej w kolejnoci odwrotnej do jej
wymontowania.
Napeni i odpowietrzy ukady chodzenia, wspomagania i zasilania.
Sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa prdkoci obrotowe biegu jaowego.
Wymontowanie i zamontowanie turbosprarki
Wymontowanie
Odczy od akumulatora przewd masy. Podnie samochd i odkrci trzy nakrtki mocowania
przedniej rury wylotowej do konierza turbosprarki.
Odczy od kaduba silnika przewd powrotu oleju z turbosprarki (odkrci dwa konierze,
nastpnie wysun przewd do gry i w stron turbosprarki).
Opuci samochd.
Wymontowa przewody doprowadzenia powietrza do filtra oraz do turbosprarki.
Przeci zaczep z tworzywa sztucznego i odczy przewd mocowany do osony chodnicy.
Odczy od pokrywy gowicy przewd odpowietrzania skrzyni korbowej silnika.
Odkrci dwie ruby mocowania przewodu odpowietrzania skrzynki korbowej silnika do kolektora
dolotowego.
Odczy od wlotu turbosprarki przewd doprowadzenia powietrza.
Wymontowa zcze kolankowe doprowadzenia powietrza do kolektora dolotowego.
Zalepi korkami odsonite otwory w turbosprarce.
Odczy przewody oleju czce turbosprark z chodnic oleju.
Wykrci ruby i nakrtki mocowania kolektora wylotowego do gowicy silnika.
Wymontowa kolektory dolotowy i wylotowy.
Odkrci trzy ruby mocowania turbosprarki do kolektora wylotowego oraz zdj turbosprark i
wyj jej uszczelk.
Zamontowanie
Uwaga: podczas montau naley kadorazowo uywa nowych nakrtek mocowania turbosprarki
oraz kolektora wylotowego.
Zamontowa do turbosprarki zcze kolankowe wyjcia spalin wraz z now uszczelk. Dokrci
nakrtki mocowania waciwym momentem.
Na konierz kolektora wylotowego zaoy now uszczelk poczenia z turbosprark.
Ustawi turbosprark na kolektorze wylotowym i dokrci nakrtki mocujce waciwym
momentem.
Na gowic silnika zaoy now uszczelk kolektora wylotowego.
Podczy do turbosprarki przewd powrotu oleju. Wsun przewd gboko do zcza.
Umieci turbosprark wraz z kolektorem wylotowym w przedziale silnika. Ustawi ten zesp
wzgldem gowicy silnika, wkrci ruby i nakrtki, lecz ich nie dokrca
Poczy przewd powrotu oleju do silnika.
Dokrci nakrtki i ruby mocowania kolektora wylotowego do gowicy stopniowo (w trzech etapach)
momentem 24 N-m.
Wykona pozostae czynnoci zamontowania turbosprarki w kolejnoci odwrotnej do podanej
podczas jej wymontowania. Poczenia gwintowe dokrci waciwymi momentami.
Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw silnika
wysokoprnego 1,8 dm3 podano w rozdziale 3.
16.3. SPRZGO
WYMIANA OYSKA WYCISKOWEGO SPRZGA
W celu ograniczenia stukw wystpujcych niekiedy podczas pracy silnika na biegu jaowym lub
podczas przyspieszania, przy okazji wymontowania skrzynki przekadniowej lub sprzga, zaleca si
wymienia oysko wyciskowe sprzga na oysko o wikszej rednicy wewntrznej i wsppracujce tylko
ze stalow piast. Wymian t wykonuje si w nastpujcy sposb. Umieci stalow piast na tulei
prowadzenia oyska wyciskowego sprzga.
338
http://vnx.su
Przyoy do ramienia stalowej piasty odpowiedni tulej i nasun j na tulej prowadzenia oyska
wyciskowego.
Powlec smarem prowadnic i zamontowa wideki wyczania sprzga wyposaone w nowe oysko
wyciskowe sprzga.
Sprawdzi dziaanie mechanizmu wyczania sprzga.
DWIGNIA WYCZANIA SPRZGA
Od stycznia 1992 stosowany jest nowy rodzaj dwigni wyczania sprzga wyposaonej w tumik
drga, ktra likwiduje haas powodowany przez link sprzga.
Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw sprzga podano w
rozdziale 4.
16.4. SKRZYNKA PRZEKADNIOWA

W ukadzie napdowym samochodw Ford Escort i Orion wyposaonych w turbodoadowany silnik
wysokoprny 1,8 dm3 zastosowano mechaniczn skrzynk przekadniow MTX 75. Wartoci przeoe tej
skrzynki dla wersji z silnikiem 1,8 TD podano w rozdziale 16.8. Pozostae informacje dotyczce
charakterystyki technicznej, regulacji i napraw mechanicznej skrzynki przekadniowej MTX 75 podano w
rozdziale 6.
16.5. ZAWIESZENIE PRZEDNIE

Od marca 1993 zmieniono warto zbienoci k przednich:
warto do kontroli: 02,5mm (025');
warto do regulacji: O 1,0 mm (010'). Uwaga: jeeli opony wykazujnadmierne zuycie od
strony wewntrznej bienika, naley wyregulowa zbieno na 2,0 mm.
Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw zawieszenia
przedniego podano w rozdziale 9.
16.6. ZAWIESZENIE TYLNE

Od listopada 1992 w samochodach kombi zastosowano dusze spryny tylnego zawieszenia.
Zmiana ta dotyczy wszystkich samochodw kombi od modeli 1993. W wyniku tej modernizacji zmienia si
wysoko tyu samochodu, co powoduje konieczno zmiany regulacji korektora siy hamowania (patrz
rozdz. 11). Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw zawieszenia
tylnego podano w rozdziale 10.
16.7. WYPOSAENIE ELEKTRYCZNE

PASEK NAPDU ALTERNATORA
Od maja 1991 wprowadzono nowe rozwizanie napinacza paska napdu alternatora, ktry zawiera:
nakrtk, listw prowadzc oraz centraln rub.
Wymiana paska napdu alternatora
Poluzowa rub mocowania listwy regulacji pooenia alternatora wzgldem silnika oraz dolne
ruby mocowania alternatora.
Poluzowa centraln rub napinacza i obraca nakrtk tak, aby zblia alternator do silnika.
Zdj pasek napdu alternatora.
Zaoy nowy pasek na wszystkie koa pasowe.
Nacign pasek w nastpujcy sposb: podczas dokrcania centralnej ruby napinacza
momentem 18 do 25 N-m dziaa na nakrtk wraz z koem zbatym momentem 10 N-m.
Uwaga: w przypadku zakadania lub regulacji nowego paska dziaa na nakrtk i koo zbate
momentem 15 N-m.
Dokrci pozostae ruby mocowania alternatora nastpujcymi momentami:
ruba dolnego mocowania: 18 do 25 N-m;
ruba mocowania listwy regulacji pooenia alternatora do silnika: 21 do 28 N-m.
Podczy do akumulatora przewd masy. Pozostae informacje dotyczce charakterystyki
technicznej, regulacji i napraw wyposaenia elektrycznego podano w rozdziale 12.
16.8. DANE OGLNE

PRZEOENIA
339
http://vnx.su
Samochody wyposaone w turbodoadowany silnik wysokoprny 1,8 TD
Bieg
Przeoenie
biegu
Przeoenie
cakowite
z przekadni
gwn
o przeoeniu
3,571
1.
3,425
12,231
8,673
2.
3.
4.
5.
2,141
1,451
1,031
0,770
7,646
5,182
3,682
2,750
13,861
20,457
28,805
38,526
Prdko
jazdy*
w km/h przy 1
000 obr/min
silnika
Wsteczny
3,460
12,356
8,573
* Z oponami 175/70 R 13 o obwodzie tocznym 1760 mm.
OSIGI
Prdko maksymalna
Samochody wyposaone w turbodoadowany silnik wysokoprny 1,8 TD (wszystkie wersje): 172
km/h.
Zuycie paliwa (dm3/100 km) Samochody wyposaone w silnik 1,8 TD
Typ pojazdu
Przy
90
km/h
Przy
120
km/h
W cyklu
miejskim
Escort 3- i 5-drzwiowy
Escort 4-drzwiowy
Escort Clipper
4,8
4,9
4,6
6,8
6,9
6,8
7,4
7,5
7,4
PYNY EKSPLOATACYJNE
Olej silnikowy
Silnik 1,8 TD
Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkoci SAE 15W 40,20W 50,1 W 40 lub 5W 50, o klasie
jakoci wg CCMC PD2.
Pozostae informacje dotyczce danych oglnych podano w rozdziale 15.
340
http://vnx.su
17 ZMIANY KONSTRUKCYJNE
SAMOCHODW
WYPOSAONYCH W SILNIKI
WYSOKOPRNE OD MODELI
1994
17.1. OPIS OGLNY
MODELE 1994
Od padziernika 1993 wszystkie wersje modelu Escort wyposaono w poduszk powietrzn dla
kierowcy, a dwa przednie fotele wyposaono w pasy bezpieczestwa ze wstpnym napinaniem.
MODELE 1995
Modele 1995, produkowane przez firm Ford od stycznia 1994, maj w numerze nadwozia (numerze
identyfikacyjnym pojazdu wg VIN) przedostatni liter T" lub S". Samochody te przeznaczono do sprzeday
po 1 lipca 1994. W padzierniku 1994 pojawia si seria specjalna Mondial z okazji salonu samochodowego
w Paryu. Jej samochody miay specjalne wyposaenie, m.in. poduszk powietrzndla pasaera na
przednim siedzeniu, system przeciwblokujcy ABS oraz ozdobne tarcze k.
W styczniu 1995 gruntownie zmodernizowano model Escort (rys. 17.1 i 17.2). Sylwetka ulega
zaokrgleniu, owalny wlot powietrza, podzielony midzy pokryw przedziau silnika i zderzak, obejmuje w
rodku znak firmowy firmy Ford (rys. 17.3). Konstrukcj nadwozia gruntownie wzmocniono, aby polepszy
bezpieczestwo pasaerw. Wewntrz zmodernizowano tablic rozdzielcz (rys. 17.4). Wszystkie wersje
modelu Escort z silnikami wysokoprnymi wyposaono w ukad kierowniczy ze wspomaganiem (z
wyjtkiem trzydrzwiowych z silnikiem niedoadowanym, w ktrych wspomaganie wystpuje jako opcja).
Zmodernizowano take ukad jezdny. Od padziernika 1995 jako wyposaenie dodatkowe zaoferowano
klimatyzacj.
Rys. 17.1. Ford Escort model 1995 w wersji piciodrzwiowej
341
http://vnx.su
Rys. 17.2. Ford Escort Clipper model 1995
Identyfikacja modeli wyposaonych w silniki wysokoprne

Wersja
Data sprzeday
Typ pojazdu
Typ
silnika
Pojemno
skokowa silnika
(cm3)/moc (kW)
RTF
1753/44
Liczba
biegw
Eskort 3-drzwiowy
Escort 1 .8 D Touring
l 1993 do l 1994
X 1993 do l 1995
ABL HK/7K
Escort 1 .8 D CLX Airbag
Escort 1 .8 D CLX
od l 1995
ABL7K
od VII 1995
Escort 1 .8 D GLX
ABL
l 1992 do II 1993
ABL HKC/7K
Escort 1 .8 D Affaire
II 1993 do l 1994
b.d.
od VII 1995
Escort 1 .8 D Affaire Airbag
II 1994 do l 1995
ABL HKC/7K
II 1994 do l 1995
Escort 1 .8 D Driver Affaire Airbag
b.d.
Escort 1.8 D Driver Affaire
od VII 1995
Escort 1 .8 TD GT
od l 1995
ABL1L
RFD
1753/66
Orion
XI 1990 do IX 1992
AFLHH
Orion 1 .8 D GL
X 1992 do XII 1992
Orion 1 .8 D CLX
RTE
1753/44
RTF
XI 1990 do IX 1992
AFLHK
AFLHH
RTE
342
http://vnx.su
RTF
1992 do XI l 1992
AFLHK
RTE
Orion 1.8 D Success
X 1991 do IX 1992
AFLHH
XI 1990 do IX 1992
AFLHH
RTE
Orion 1 .8 D Ghia
RTF
X 1992 do l 1994
Orion 1 .8 TD CLX Super Touring

Orion 1 .8 TD Ghia
VII 1993 do l 1994
AFLHK
AFL1L
RFD
1753/66
Escort 4-drzwiowy
Escort 1.8 D CLX Escort 1 .8 D
Success
Escort 1.8 D GLX
X 1993 do l 1995
AFL HK/7K
RTF
od l 1995
od VII 1995
RTF
AFL7K
Escort 1.8 D GLX Clim.
1753/44
X 1993 do l 1995
AFL HK/7K
AFL7K
Escort 1 .8 D Ghia
RTF
od l 1995
Escort 1 .8 TD Success
X 1993 do l 1995
AFL1L/2L
5
AFL 1L
Escort 1.8 TDGLX
od l 1995
AFL
Escort 1.8 TDGLX Clim.
od VII 1995
RFD
1753/66
AFL1L/2L
X 1993 do l 1995
Escort 1 .8 TD Ghia
AFL1L
od l 1995
Escort 5-drzwiowy
1990 do IX 1992
X 1992 do XII 1992
Escort 1 .8 D CLX
AALHF
1753/44
AAL HF/7L
AAL7L
od l 1995
Escort 1.8 D CLX Airbag
RTE
RTF
X 1993 do l 1995
l 1993 do l 1994
AAL HF/7L
X 1991 do IX 1992
AALHF
l 1993 do l 1994
AAL HL/7L
Escort 1 .8 D CLX Super Touring
RTE
Escort 1 .8 D Success
RTF
Escort 1 .8 D Success Airbag
X 1993 do l 1995
343
http://vnx.su
RTE
X 1990 do IX 1992
AALHF
Escort 1.8 D GL
X 1992 do XII 1992
AAL HLY7L
AAL7L
Escort 1.8 D GLX
od l 1995
AAL
Escort 1.8 D GLXCIim.
od VII 1995
Escort 1 .8 D Touring
l 1993 do l 1994
RTF
AAL HL77L
RTE
X 1990 do IX 1992
Escort 1 .8 D Ghia
AALHF
AALHL77L
X 1992 do l 1994
AAL7L
RTF
od l 1995
AALHL/7L
Escort 1 .8 D Ghia Airbag
X 1993 do l 1995
Escort 1.8 TD CLX Super Touring
VII 1993 do l 1994

od l 1995
AAL1M
Escort 1 .8 TD GUC
AAL
Escort 1 .8 TD GLX Clim.
od VII 1995
Escort 1 .8 TD Success Airbag
X 1993 do l 1995
Escort 1 .8 TD GT
od l 1995
AAL2M
RFD
1753/66
VII 1993 do l 1994

AAL1M
Escort 1.8 TD Ghia
od l 1995
AAL2M
Escort 1 .8 TD Ghia Airbag
X 1993 do l 1995
Escort Clipper
Escort Clipper 1 .8 D CLX Escort
Clipper 1 .8 D GL
X 1990 do IX 1992
ANLHH
RTE
1753/44
RTF
X 1992 do l 1994
ANLHM
344
http://vnx.su
RTE
X 1990 do IX 1992
Escort Clipper 1 .8 D Success Airbag
X 1993 do l 1995
ANLHH
ANL HM/7M
ANL7N
Escort Clipper 1 .8 D GUC
od l 1995
ANL
Escort Clipper 1 .8 D GLX Clim.
od VII 1995
ANL HM/7M
RTF
XII 1992 do l 1994

Escort Clipper 1.8 D Ghia
ANL7N
od l 1995
ANL HM/7M
Escort Clipper 1 .8 D Ghia Airbag
X 1993 do l 1995
Escort Clipper 1 .8 TD CLX
VII 1993 do l 1994
Escort Clipper 1 .8 TD Success Airbag
X 1993 do l 1995
ANL1N
RFK
ANL2N
ANL1N
Escort Clipper 1 .8 TD GLX
od l 1995
Escort Clipper 1 .8 TD GLX Clim.
od VII 1995
RFD
ANL
1753/66
RFK
VII 1993 do l 1994

Escort Clipper 1 .8 TD Ghia
ANL 1N
od l 1995
RFD
ANL2N
Escort Clipper 1 .8 TD Ghia Airbag
X 1993 do l 1995
Escort Van
Escort Van 1 .8 D
VII 1991 do II 1993
Escort Van 1 .8 D
od II 1993
AVL68
II 1994
RTE
RFD
1753/44
ANL 18
Escort Van 1 .8 D Driver
345
http://vnx.su
Rys. 17.3. Szczegy zewntrzne restylingu przodu i tyu nadwozia samochodu Ford Escort model 1995
W przedniej czci zderzak o zaokrglonych bokach obejmuje wlot powietrza i podkrela nowy ksztat reflektorw. W odmianie Ghia
elementy wlotu powietrza s chromowane. Tylne lampy zespolone nie ulegy zmianom, lecz zmieniono zderzak tylny, za w odmianie
Ghia chromowan ramk objto tyln tablic rejestracyjn.
17.2. SILNIK WYSOKOPRNY 1,8dm3

17.2.1. Charakterystyka techniczna
DANE OGLNE
Typ silnika
RTE/RTF
rednica toka (mm)

Skok toka (mm)
Stopie sprania
Moc maksymalna:
- wg ECE (kW/obr/min)
Moment maksymalny:
- wg ECE (N-m/obr/min)
RFD/RFK
82,5
82,0
1753
21,5
2,8 do 3,4
44/4800
60/4800
66/4500
90/4500
110/2500
11,2/2500
180/2000
18,3/2000
GOWICA
Maksymalna niepasko dolnej paszczyzny gowicy: 0,08 mm.
Uwaga: nie dopuszcza si planowania tej powierzchni gowicy.
346
http://vnx.su
Rys. 17.4. Widok zmodernizowanej tablicy rozdzielacze] samochodu Ford Escort '95
W tablicy rozdzielczej odmiany Ghia wystpuje drewnopodobna okleina orzechowa.
Uszczelka gowicy
Wystawanie tokw
ponad grn
paszczyzn kaduba
(mm)
Grubo
uszczelki
(mm)
Oznaczenie
gruboci
uszczelki
0,500 do 0,680
0,681 do 0,740
0,741 do 0,840
1,36
1,42
1,52
2 zbki
3 zbki
4 zbki
Zawory
Wymiary zaworw (mm)
Rodzaj zaworu
Dolotowy
Wylotowy
rednica trzonka
- nominalna
- 1 . naprawcza
- 2. naprawcza
rednica grzybka
Dugo zaworu
Zagbienie w gowicy
7,82 do 7,97
8,02 do 8,17
8,22 do 8,37
36,4 do 36,6
107,05 do 107,15
0,85 do 1,15
7,81 do 7,96
8,01 do 8,16
8,21 do 8,36
31,9 do 32,10
109,15 do 109,25
1,05 do 1,35
UKAD TOKOWO-KORBOWY
Wa korbowy
Luz osiowy wau korbowego: 0,09 do 0,37 mm.
Piercienie toka silnika 1,8 TD
Zastosowano specjalne piercienie w silnikach turbodoadowanych 1,8 TD.
Luz zamka (szeroko przecicia) po woeniu do cylindra:
piercie rodkowy: 0,35 do 0,50 mm; piercie dolny: 0,25 do 0,58 mm.
UKAD ROZRZDU
Pasek zbaty napdu rozrzdu
Na pocztku produkcji zalecano wymian paska zbatego napdu rozrzdu w silniku
wysokoprnym co 80 000 km przebiegu samochodu. Ze wzgldu na zrnicowane wymagania
wprowadzanych pniej nowych modeli i wersji wyposaenia zmieniono zalecenie dotyczce okresu
wymiany paska zbatego napdu rozrzdu na 60000 km lub 5 lat uytkowania samochodu.
347
http://vnx.su

1 miska olejowa, 2 korek spustu oleju, 3uszczelka korka, 4ssak pompy, 5wskanik poziomu oleju, 6 prowadnica
wskanika, 7 pompa oleju, 8filtr oleju, 9zcze gwintowe, 10wspornik filtra oleju, 11 chodnica oleju, 12 piercienie
uszczelniajce
UKAD SMAROWANIA SILNIKA 1,8 TD

Smarowanie odbywa si pod cinieniem. Pompa oleju jest napdzana od waka poredniego. W
ukadzie smarowania zastosowano chodnic oleju typu olej-ciecz chodzca zamocowan do wspornika
filtra oleju (rys. 17.5).
UKAD ZASILANIA SILNIKA
OBWD DOPROWADZENIA POWIETRZA
Obwd doprowadzenia powietrza obejmuje filtr powietrza, turbosprark oraz chodnic powietrza
doadowanego typu powietrze-powietrze. W niektrych wersjach silnika wsppracuje on z obwodem
recyrkulacji spalin sterowanym przez elektroniczne urzdzenie sterujce.
Filtr powietrza
Suchy filtr powietrza ma wymienny wkad papierowy i jest umieszczony na lewym nadkolu. Czsto
wymiany: co 40 000 km.
Turbosprarka
Od lutego 1994 w samochodach Escort 1,8 TD zastosowano nowego rodzaju gumowy przewd
powrotny siownika przeponowego sterujcego cinieniem doadowania.
Zawr recyrkulacji spalin
Zawr recyrkulacji spalin (zawr EGR) jest umieszczony na kolektorze wylotowym i sterowany przez
elektroniczne urzdzenie sterujce za porednictwem elektrozaworu pneumatycznego. Otwarcie zaworu
umoliwia recyrkulacj spalin, czyli przepyw spalin do kolektora dolotowego.
OBWD ZASILANIA PALIWEM SILNIKA 1,8 TD
348
http://vnx.su
Gwnymi elementami obwodu zasilania paliwem s: zbiornik paliwa, podgrzewacz i filtr paliwa oraz
rozdzielaczowa pompa wtryskowa Lucas.
Podgrzewacz paliwa
Podgrzewacz paliwa jest zamocowany do wspornika po lewej stronie gowicy silnika. Element
grzejny jest ceramiczny, wykonany z materiau o dodatnim wspczynniku temperaturowym rezystancji.
Termowycznik, zintegrowany z podgrzewaczem paliwa, ogranicza temperatur nagrzewania si elementu
ceramicznego do 130C. Marka: Ford. Rezystancja elementu grzejnego: 6 Mil
Filtr paliwa
Filtr paliwa, zamocowany do wspornika podgrzewacza paliwa, jest zintegrowany z rczn pomp
paliwa. Przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa s poczone z filtrem paliwa za pomoc zczy
szybko mocujcych. Marka i typ: Lucas 7176-901. Czsto wymiany: co 30000 km.
Pompa wytryskowa
Rozdzielaczowa pompa wtryskowa ma elektromagnetyczny korektor wyprzedzenia wtrysku przy
maych obcieniach silnika oraz elektromagnetyczny korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika i jest
sterowana przez elektroniczne urzdzenie sterujce.
Pompa wtryskowa ponadto jest wyposaona w korektor prdkoci obrotowej biegu jaowego
dziaajcy podczas jazdy tyem, ktry ogranicza drgania przekazywane przez silnik w tych warunkach
obcienia.
Marka i typ: Lucas DPC F18 ITCI 20. Prdko obrotowa biegu jaowego rozgrzanego silnika: 820
do 850obr/min. Prdko obrotowa przyspieszonego biegu jaowego zimnego silnika: 800 do 1000obr/min.
Maksymalna prdko obrotowa (bez obcienia): 5350150 obr/min.
Czas zmniejszania prdkoci obrotowej od maksymalnej do prdkoci biegu jaowego: 5 s.
Ustawienie pompy: za pomocspecjalnych trzpieni ustawczych.
Zawr elektromagnetyczny zatrzymania silnika (elektrozawr STOP)
Zawr elektromagnetyczny zatrzymania silnika jest umieszczony na kocu pompy wtryskowej w
obwodzie zasilania rozdzielacza paliwa. Marka i typ: Rotodiesel 1412-94. Rezystancja wewntrzna: 8 Om.
Wtryskiwacze
Marka i typ: Lucas LCR 6705 301 E MMF. Cinienie otwarcia wtryskiwacza: 15,0 do 16,5 MPa.
ELEKTRONICZNE STEROWANIE FORD EDC SILNIKA
Elektroniczne urzdzenie sterujce, umieszczone w przedziale silnika na prawym przednim nadkolu
(obok zbiornika wyrwnawczego ukadu chodzenia), steruje zaworem recyrkulacji spalin oraz
wyprzedzeniem wtrysku przy zimnego silnika i wyprzedzeniem wtrysku przy maych obcieniach silnika.
Czujnik prdkoci obrotowej wau korbowego
Czujnik prdkoci obrotowej wau korbowego jest umieszczony na alternatorze i przekazuje do
elektronicznego urzdzenia sterujcego informacj o chwilowej prdkoci obrotowej silnika.
Czujnik pooenia dwigni przyspieszenia
Czujnikiem pooenia dwigni przyspieszenia jest potencjometr o liniowej charakterystyce rezystancji
zamocowany na osi dwigni przyspieszenia przy pompie wtryskowej. Przekazuje on do elektronicznego
urzdzenia sterujcego sygna proporcjonalny do ktowego pooenia dwigni przyspieszenia.
Marka i typ: Lucas 419131-94-300. Rezystancja midzy stykami 1" i 2":
na biegu jaowym: 5000 Om.
przy penym obcieniu: 1000 Om. Rezystancja midzy stykami 1" i 3" (na biegu jaowym):
3300 do 5000 Om.
Termistorowy czujnik temperatury cieczy chodzcej o ujemnym wspczynniku temperaturowym
rezystancji jest umieszczony w obudowie termostatu. Przekazuje on do elektronicznego urzdzenia
349
http://vnx.su
sterujcego sygna proporcjonalny do temperatury cieczy chodzcej. Marka i typ: Ford F2AF-12A648-AA.
przy 10C: 58 kOm;
przy 20C: 37 kOm;
przy 30C: 24 kOm;
przy40C: 16kOm;
przy 50C: 11 kOm;
przy 60C: 7 kOm.
Elektrozawr podcinienia
Elektrozawr podcinienia, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce, umoliwia przepyw
podcinienia do zaworu recyrkulacji spalin. Elektrozawr podcinienia jest umieszczony w przedziale silnika
midzy przegrod czoow i lewym nadkolem.
Marka i typ: Ford 92VB-9E882-AB. Rezystancja: 4 do 7 Om. Czstotliwo dziaania: 140 Hz.
Korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika
Elektromagnetyczny korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika (rys. 17.6), umieszczony na
pompie wtryskowej, jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce za porednictwem przekanika
wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika. Wczenie zasilania elektrycznego korektora wywouje zmiany
wyprzedzenia wtrysku. Korektor ten przestaje dziaa, gdy silnik nagrzeje si do normalnej temperatury
pracy. Marka i typ: Lucas 4410-151294. Rezystancja: 65 do 160 Om.
Rys. 17.6. Schemat dziaania korektora wyprzedzenia wtrysku paliwa zimnego silnika
1 korektor wyprzedzenia wtrysku, 2 popychacz, 3toczek sterowania, 4piercie krzywkowy
Rys. 17.7. Schemat dziaania korektora wyprzedzenia wtrysku paliwa przy maych obcieniach silnika
1 korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach, 2nurnik, 3spryna, 4toczek sterowania, 5 piercie krzywkowy
350
http://vnx.su

1 kolektor wylotowy, 2 uszczelka kolektora wylotowego, 3zawr recyrkulacji spalin, 4 przewd recyrkulacji spalin, 5
turbosprarka, 6 przednia rura wylotowa, 7 katalizator spalin, 8tumik rodkowy, 9 tumik tylny, 10wieszak elastyczny,
11uszczelka, 12 przewd dopywu oleju do turbosprarki, 13przewd odpywu oleju z turbosprarki Ado elektrozaworu
podcinienia, B do kolektora dolotowego
Przekanik wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika

Przekanik wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika, znajdujcy si w skrzynce bezpiecznikw i
przekanikw w przedziale silnika, jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce. Marka i typ:
Ford B47PG-93BG14NO89AA. Rezystancja obwodu sterowania (midzy stykami 85" i 86"): 75 Om.
Korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach silnika
Elektromagnetyczny korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach silnika (rys. 17.7) jest
umieszczony na pompie wtryskowej i sterowany bezporednio przez elektroniczne urzdzenie sterujce.
Wczenie zasilania elektrycznego tego korektora wywouje zwikszenie wyprzedzenia wtrysku paliwa.
Marka i typ: Lucas B12M-08M. Rezystancja: 13 do 18 Om.
wiece arowe
Zastosowano tzw. owkowe wiece arowe (o
maej rednicy).
Marka i typ: Motorcraft EZD 8 lub Beru 666 M J.
Temperatura pracy: 1150C.
Rezystancja: 0,25 Om.
UKAD WYLOTOWY
W ukadzie wylotowym niektrych wersji samochodw Escort wyposaonych w silniki wysokoprne
zastosowano katalizator spalin. Ukady wylotowe tych wersji s dostosowane do zabudowy katalizatora (rys.
17.8).
351
http://vnx.su
MOMENTY DOKRCANIA
Mocowanie turbosprarki do kolektora wylotowego: 38N-m.
Mocowanie zaworu recyrkulacji spalin: 20 do 25N-m.
17.2.2. Obsuga i naprawa

UKAD ZASILANIA
Wymontowanie i zamontowanie podgrzewacza paliwa
Wymontowanie
Rozczy zcze przewodw elektrycznych podgrzewacza paliwa.
Odczy przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa.
Odkrci dwie ruby mocowania podgrzewacza paliwa (patrz rys. 17.10).
Wyj podgrzewacz paliwa.
Zamontowanie
Umieci podgrzewacz paliwa na wsporniku i dokrci dwie ruby mocowania podgrzewacza.
Podczy przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa.
Poczy zcze przewodw elektrycznych podgrzewacza paliwa.
Odpowietrzy obwd zasilania paliwem (patrz dalszy opis).
Uruchomi silnik i sprawdzi szczelno pocze przewodw paliwa.
Wymiana wkadu filtru paliwa
Wymontowanie
Umieci pod filtrem naczynie do zebrania wyciekajcego paliwa.
Przytrzyma filtr paliwa i odkrci rub (5, rys. 17.12) mocowania filtra do wspornika.
Wyj wkad filtra paliwa i zebra wszystkie uszczelki.
Zamontowanie
Zaoy nowe uszczelki po obu stronach wkadu filtra paliwa oraz pod eb ruby centralnej.
Zaoy filtr paliwa, zwracajc uwag na waciwe uoenie wszystkich uszczelek i dokrci
centraln rub mocujc.
Usun naczynie z zebranym paliwem.
Odpowietrzy obwd zasilania paliwem (patrz dalszy opis).
Sprawdzi szczelno pocze filtra paliwa przy pracujcym silniku.
Odpowietrzanie obwodu zasilania paliwem
Obwd zasilania paliwem naley odpowietrzy zawsze po czynnociach zwizanych z jego
otwarciem (rozczenie przewodw, odkrcenie filtra paliwa itp.) oraz w razie wyczerpania si paliwa w
zbiorniku. Obwd zasilania paliwem odpowietrza si samoczynnie. W obwodzie zasilania paliwem nie ma
odpowietrznika.
Rczn pomp paliwa (2, rys. 17.12) pompowa tak dugo, a zacznie stawia wyrany opr.
Wczy rozrusznik i odczeka a do uruchomienia silnika, a nastpnie nagrza silnik a do
ustalenia si prdkoci obrotowej biegu jaowego wystpujcej podczas normalnej pracy silnika.
352
http://vnx.su

1 elastyczny przewd doprowadzenia powietrza do filtru, 2 obudowa filtra powietrza, 3wkad filtra powietrza, 4pokrywa filtra
powietrza, 5 elastyczny przewd doprowadzenia powietrza do turbosprarki, 6turbosprarka, 7chodnica powietrza
doadowanego, 8 uszczelka chodnicy powietrza, 9 kolektor dolotowy, 10uszczelka kolektora dolotowego, 11 przewd
dopywu oleju do turbosprarki, 12 przewd odpywu oleju z turbosprarki Ado pokrywy gowicy
Wyczy silnik i ponownie uruchomi go w celu sprawdzenia skutecznoci odpowietrzenia obwodu

zasilania paliwem.
Regulacja pompy wtryskowej
Regulacja linki dwigni przyspieszenia
Nacisn do oporu na peda przyspieszenia i sprawdzi, czy dwignia przyspieszenia (1, rys. 17.13)
pompy wtryskowej znajduje si w skrajnym pooeniu odpowiadajcym maksymalnej dawce paliwa.
Jeeli warunek ten nie jest speniony, naley wyregulowa dugo pancerza linki dwigni
przyspieszenia w nastpujcy sposb.
Zdj ze wspornika uchwyt pancerza linki i wyregulowa dugo pancerza tak, aby dwignia
przyspieszenia pompy wtryskowej moga zaj skrajne pooenie.
Zaoy na wspornik uchwyt pancerza linki.
Regulacja linki przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego
Uwaga: regulacj t przeprowadza si na gorcym silniku.
Wyregulowa za pomoc zacisku (7) linki (8) przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego jej
nacig tak, aby przy dwigni przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego miaa luz o wartoci 1 do 2
mm.
353
http://vnx.su
Rys. 17.10. Obwd zasilania paliwem

1 zbiornik paliwa, 2wlew paliwa, 3czujnik poziomu paliwa, 4przewd doprowadzenia paliwa do podgrzewacza, 5
podgrzewacz paliwa, 6filtr paliwa z rczn pomp paliwa, 7 przewd doprowadzenia paliwa do pompy wtryskowej, 8przewd
powrotu nadmiaru paliwa do zbiornika Ado pompy wtryskowej, B z pompy wtryskowej
Rys. 17.11. Obwd wtrysku paliwa

1 pompa wtryskowa, 2 korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika, 3regulator dawki wtrysku, 4 zawr
elektromagnetyczny zatrzymania silnika (elektrozawr STOP), 5 przewody wtryskowe, 6wtryskiwacz, 7 przewd powrotu
nadmiaru paliwa z wtryskiwaczy, 8podkadka izolacji termicznej wtryskiwacza, 9wieca arowa
354
http://vnx.su
Rys. 17.12. Zesp filtra paliwa

1 filtr paliwa, 2 rczna pompa paliwa, 3 wspornik filtra, 4nakrtki mocowania wspornika, 5ruba mocowania filtra do
wspornika, 6przewd doprowadzenia paliwa do filtra, 7przewd doprowadzenia paliwa do pompy wtryskowej, 8podgrzewacz
paliwa
Rys. 17.13. Elementy regulacji pompy wtryskowej

1 dwignia przyspieszenia, 2dwignia biegu jaowego, 3dwignia STOP, 4ruba regulacji dawki minimalnej, 5 ruba regulacji
prdkoci obrotowej biegu jaowego, 6 ruba regulacji maksymalnej prdkoci obrotowej, 7zacisk regulacji linki przyspieszonej
prdkoci obrotowej biegu jaowego, 8 linka regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego i biegu wstecznego, 9 zapinka pancerza
linki pedau przyspieszenia
ELEKTRONICZNE STEROWANIE FORD EDC SILNIKA

Budowa i dziaanie
Elektroniczne sterowanie Ford EDC silnika reguluje kt wyprzedzenia wtrysku silnika w rnych
warunkach jego pracy oraz steruje recyrkulacj spalin w celu ograniczenia emisji tlenkw azotu w spalinach.
Elektroniczne urzdzenie sterujce, na podstawie danych zawartych w jego pamici oraz informacji
o warunkach pracy silnika uzyskiwanych z poszczeglnych czujnikw, przekazuje niezbdne polecenia do
urzdze wykonawczych.
Zasilanie elektryczne
Gwne zasilanie elektronicznego obwodu sterowania jest chronione bezpiecznikiem (do modeli
1994: bezpiecznik nr 27 15 A; od modeli 1995: bezpiecznik nr 16 20 A) umieszczonym w skrzynce
bezpiecznikw i przekanikw w przedziale silnika na prawym nadkolu, obok akumulatora. Przekrcenie
kluczyka w stacyjce (do pooenia II lub III) wcza zasilanie elektryczne. Napicie jest wwczas
doprowadzane do styku 15" gwnego zasilania elektronicznego urzdzenia sterujcego oraz do stykw
przekanika wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika (styk 86" przekanika do modeli 1994; styk 15"
przekanika od modeli 1995). Rwnolegle zasilanie jest doprowadzane do styku 2" elektrozaworu
podcinienia oraz styku 7" elektronicznego urzdzenia sterujcego.
W samochodach do modeli 1994 przekrcenie kluczyka w stacyjce powoduje rwnolege zasilanie
przez, umieszczony w skrzynce bezpiecznikw w przedziale silnika bezpiecznik nr 5 (20 A), styku 87
przekanika wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika. W samochodach od modeli 1995 zasilanie to jest
chronione bezpiecznikiem nr 13 (20 A).
Poczenie z mas styku 14" elektronicznego urzdzenia sterujcego zamyka obwd mocy
przekanika wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika i powoduje zasilanie elektryczne korektora wyprzedzenia
355
http://vnx.su
wtrysku zimnego silniku. Poczenie z mas nastpuje w chwili wczenia rozrusznika i trwa a do uzyskania
przez silnik temperatury normalnej pracy.
Rys. 77.74. Identyfikacja stykw zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego
Rys. 17.15. Identyfikacja stykw przekanika wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika
Rys. 17.16. Identyfikacja zczy przewodw elektrycznych pompy wtryskowej

1 zcze zasilania korektora wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika, 2zcze zasilania czujnika pooenia dwigni przyspieszenia, 3
zcze zasilania korektora wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach
Czujniki
356
http://vnx.su
W obwodzie sterowania silnika wyrnia si dwa rodzaje czujnikw: aktywne i pasywne, rnice si
zasad dziaania. Czujniki aktywne nie wyma-gajzewntrznego zasilania elektrycznego. Natomiast czujniki
pasywne, aby wytwarza sygna, musz by zasilane z instalacji elektrycznej samochodu.
Elektroniczne urzdzenie sterujce otrzymuje sygnay o:
napiciu akumulatora, mierzonym przez elektroniczne urzdzenie sterujce;
pooeniu ktowym dwigni przyspieszenia pompy wtryskowej; potencjometryczny czujnik
pooenia dwigni przyspieszenia pompy wtryskowej, zasilany napiciem 5 V, przekazuje sygna napicia o
wartoci zmieniajcej si zalenie od pooenia tej dwigni;
prdkoci obrotowej wau korbowego; indukcyjny czujnik prdkoci obrotowej, umieszczony
na alternatorze przekazuje napicie sinusoidalnie zmienne proporcjonalne do prdkoci obrotowej wau
korbowego silnika;
temperaturze cieczy chodzcej; termistorowy czujnik temperatury cieczy chodzcej o
ujemnym wspczynniku temperaturowym rezystancji przekazuje sygna napicia zwikszajcy si ze
wzrostem temperatury silnika.
Urzdzenia wykonawcze
Otwarcie tego elektrozaworu, sterowanego przez elektroniczne urzdzenie sterujce, umoliwia
poczenia siownika podcinieniowego z pomp podcinienia. Przeponowy siownik podcinieniowy otwiera
zawr recyrkulacji spalin, umoliwiajcy przepyw czci spalin do kolektora dolotowego. Celem recyrkulacji
spalin jest obnienie temperatury spalania paliwa, a dziki temu zmniejszenie iloci tworzcych si podczas
spalania i wydalanych w spalinach, bardzo toksycznych, tlenkw azotu (NOx).
Korektor wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie
sterujce za porednictwem przekanika wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika. Wczenie zasilania
elektrycznego tego elektromagnetycznego korektora powoduje, e dokonuje on przesunicia ktowego
piercienia krzywkowego pompy wtryskowej i nastpuje zwikszenie kta wyprzedzenia wtrysku paliwa.
Zasilanie elektryczne zostaje wyczone i dziaanie tego korektora zostaje przerwane, gdy silnik nagrzeje si
do temperatury normalnej pracy.
Przekanik wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika
Przekanik wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika, na podstawie sygnaw uzyskanych z
elektronicznego urzdzenia sterujcego, zalenie od temperatury silnika, wcza lub wycza zasilanie
elektryczne korektora wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika.
Korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach silnika.
Korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach silnika, typu elektromagnetycznego, jest
sterowany bezporednio przez elektroniczne urzdzenie sterujce i zapewnia optymalne wyprzedzenie
wtrysku w zalenoci od obcienia silnika.
Po wczeniu zasilania elektrycznego otwiera si zawr, ktry powoduje zmniejszenie cinienia za
nurnikiem urzdzenia korygujcego kt wtrysku w pompie wtryskowej i zwikszenie kta wyprzedzenia
wtrysku paliwa.
Sprawdzanie, naprawa i regulacja
adne z urzdze sterowania silnika nie podlega regulacji. Moliwe jest jedynie sprawdzenie
sprawnoci ich dziaania. W przypadku niesprawnoci dowolnego urzdzenia jest konieczna jego wymiana.
Ze wzgldu na prostot sposobu ich mocowania i podczenia, ich wymiana nie sprawia istotnych trudnoci.
Diagnostyka elektronicznego sterowania silnika
Procedura diagnostyczna oraz opisane dalej czynnoci kontrolne dotycz tylko samochodw
wyposaonych w elektroniczne sterowanie Ford EDC silnika wysokoprnego 1,8dm3 w peni zgodnych z
ich fabrycznym ukompletowaniem i oryginalnym opisem technicznym.
Przedstawione dalej parametry elektryczne poszczeglnych elementw systemu sterowania silnika
s wynikiem pomiarw wykonanych za pomoc multimetru Metrix MX 63. Przyrzd ten jest klasycznym
multimetrem cyfrowym, ktry dysponuje funkcjami specyficznymi dla zastosowa samochodowych
(obrotomierz, pomiar czasu wtrysku paliwa itp.). Aby prawidowo przeprowadzi diagnostyk, naley
konieczne dysponowa przyrzdem pomiarowym o co najmniej rwnorzdnych moliwociach pomiaru.
Stosowanie procedury diagnostycznej
357
http://vnx.su
Przed rozpoczciem procedury diagnostycznej bezwgldnie konieczne jest sprawdzenie spenienia

warunkw wstpnych podanych dalej oraz wykonanie wszystkich niezbdnych regulacji i napraw
ujawnionych w ich wyniku.
Podane dalej parametry elektryczne bez tolerancji s wynikiem pomiarw wykonanych w
samochodzie. Ich interpretacja powinna wic uwzgldnia istniejce rozrzuty produkcyjne.
Wykonanie procedury diagnostycznej wymaga wczeniejszego poznania dziaania caego ukadu
zasilania silnika wysokoprnego.
Procedura diagnostyczna powinna zawsze rozpoczyna si od analizy objaww niesprawnoci.
Warunki wstpne
Obwd rozruchu powinien by sprawny (akumulator, przewody i rozrusznik).
Obwd zasilania paliwem powinien by sprawny (szczelno przewodw i pocze, filtr paliwa
czysty i prawidowo zamontowany, waciwe paliwo w dostatecznej iloci w zbiorniku).
Obwd doprowadzenia powietrza powinien by sprawny (szczelno przewodw i ich pocze,
waciwy stan uszczelek, filtr powietrza czysty, suchy i waciwie zamontowany).
Pompa wtryskowa powinna by sprawna i prawidowo wyregulowana.
Obwd wstpnego podgrzewania silnika powinien by sprawny.
Przewody odprowadzenia par oleju powinny by szczelne i drone (bez zagniece).
Obwd pneumatyczny wspomagania ukadu hamulcowego powinien by szczelny, a zawr zwrotny
sprawny.
Silnik pod wzgldem mechanicznym powinien by w dobrym stanie technicznym (cinienie
sprania, luz zaworw, ustawienie rozrzdu, uszczelka gowicy itd.).
Uwaga: jeeli podczas diagnozowania zgodnie z podan procedur nie zostan wykryte adne
nieprawidowoci, a objawy niesprawnoci bd nadal wystpowa, naley w ostatniej kolejnoci wymieni
elektroniczne urzdzenie sterujce.
Tablica kolejnoci sprawdzania elementw na podstawie stwierdzonych objaww niesprawnoci
Silnika nie mona uruchomi lub silnik trudno uruchomi silnik nie dymi
Silnika nie mona uruchomi lub silnik trudno uruchami silnik dymi
Silnik, po uruchomieniu natychmiast ganie
Nieprawidowa praca na biegu jaowym (niestabilna, silnik dymi lub stuka)
Silnik, le pracuje przy przyspieszaniu (szarpanie, dziury" itp.)
Brak mocy
Nadmierne zuycie paliwa
Moliwe przyczyny
1
3
4
Sprawdzenie zasilania elektrycznego

3
2
5
Sprawdzenie zasilania paliwem
Elektrozawr STOP
Wtryskiwacze
wiece arowe
Sprawdzenie spenienia warunkw wstpnych
Czujnik prdkoci obrotowej wau korbowego

5
Czujnik pooenia dwigni przyspieszenia

4
Korektor wyprzedzenia wtrysku przy maych obcieniach silnika
Sprawdzenie ukadu recyrkulacji spalin
Ustawienie pompy wtryskowej
358
http://vnx.su
Sprawdzenie gwnego zasilania elektrycznego elektronicznego sterowania silnika

Sprawdzenie gwnego zasilania elektrycznego elektronicznego sterowania silnika naley
wykonywa przy podczonych wszystkich zczach elementw elektronicznego sterowania.
Nr
sprawdzenia
Warunki
sprawdzenia
Pomiar midzy stykami
1/1
Zapon
wczony
,,30" wycznika zaponu i masa
Wizka przewodw
15" wycznika zaponu i masa
Wycznik zaponu i bezpiecznik nr 1 6 (20

A) od modeli 1995
1/2
1/3
Elektrozawr Stop" i masa
1/4
87" przekanika wyprzedzenia

wtrysku zimnego silnika i masa lub 5"
przekanika zasilania
Zapon
wyczony
Prawdopodobna przyczyna
niesprawnoci
Bezpiecznik nr 16 (20 A) od modeli 1995

Napicie
akumulatora
Wizka przewodw i bezpiecznik nr 5 (20

A) modeli do 1994 albo bezpiecznik nr 6
(20 A) od modeli 1995
14" elektronicznego urzdzenia

sterujcego i masa
1/5
1/6
Warto
waciwa
2" elektrozaworu podcinienia i masa
Wizka przewodw i bezpiecznik nr 27 (15

A) modeli do 1994 albo bezpiecznik nr 6
(20 A) od modeli 1 995
Sprawdzenie czujnikw, urzdze wykonawczych i wizek przewodw

Sprawdzenie to polega na ocenie sprawnoci urzdze zewntrznych w stosunku do urzdzenia
sterujcego. Pomiary powinny by wykonywane na stykach zcza wielostykowego elektronicznego
urzdzenia sterujcego; zcze to powinno by odczone od elektronicznego urzdzenia sterujcego.
Nr
sprawdzenia
Sprawdzany
element
Warto waciwa
Prawdopodobna
przyczyna
niesprawnoci
2/1
Elektrozawr
podcinienia
7" i 15" elektronicznego urzdzenia

sterujcego
4 do 7 ii
Wizka przewodw
Regulator
2/2
Czujnik pooenia
10" i ,,4" elektronicznego urzdzenia
- bieg jaowy: 5000 ii
Wizka przewodw
dwigni
przyspieszenia
sterujcego
pene obcienie:
1000 ii
Czujnik

sterujcego
bieg jaowy: 3300 do

5000 ii
2/3
Czujnik temperatury
cieczy chodzcej

sterujcego
Patrz p. 16.2.1
Wizka przewodw
Czujnik
2/4
Korektor
wyprzedzenia wtrysku
zimnego silnika
Do modeli 1994: 87" przekanika

wyprzedzenia wtrysku zimnego silnika i
sterujcego. Od modeli 1995: 5"
przekanika zasilania i 8"
elektronicznego urzdzenia sterujcego
65 do 160 ii
Wizka przewodw
Korektor
2/5
Korektor
wyprzedzenia wtrysku
przy maych
obcieniach

sterujcego i masa
13 do 18ii
Wizka przewodw
Korektor
Sprawdzenie zasilania elektrycznego elementw sterowania silnika

Sprawdzenie to powinno by wykonywane za stykach zcza wielostykowego podczonego do
elektronicznego urzdzenia sterujcego. Ze wzgldw praktycznych zaleca si wykorzystanie przy tym
sprawdzaniu pytki wielostykowej wczonej szeregowo midzy urzdzenie sterujce i jego zcze
wielostykowe.
359
http://vnx.su
Nr
sprawdzenia
Sprawdzany element
3/1

(zcze odczone od czujnika)
2" i 4" elektronicznego

3/2
Czujnik pooenia dwigni

przyspieszenia (zcze odczone od
czujnika)
3/3
3/4
Warto
waciwa
1" i ,,4" elektronicznego

5V
Korektor wyprzedzenia wtrysku przy

maych obcieniach
6" i ,,8" elektronicznego

12 V
7" i 15" elektronicznego

Prawdopodobna
przyczyna
niesprawnoci
Elektroniczne
urzdzenie sterujce
TURBODOADOWANIE
Wymontowanie i zamontowanie turbosprarki
Wymontowanie
Odczy przewd doprowadzenia powietrza midzy filtrem powietrza i turbosprark.
Odkrci ruby mocowania wspornika filtra paliwa i odsun na bok zesp filtra paliwa.
Odczy od pokrywy gowicy przewd odprowadzenia par oleju ze skrzyni korbowej.
Wymontowa chodnic powietrza doadowanego (patrz dalszy opis).
Odczy od turbosprarki przewd podcinienia.
Odczy od turbosprarki przewody doprowadzenia i odprowadzenia oleju.
Odczy elementy mocowania przedniej rury wylotowej do turbosprarki.
Odkrci nakrtki mocowania turbosprarki do kolektora wylotowego i wyj turbosprark z
przedziau silnika.
Zamontowanie
Wymieni wszystkie uszczelki.
Zaoy i przykrci nowymi nakrtkami turbosprark do kolektora wylotowego.
Podczy przedni rur wylotow do turbosprarki.
Napeni olejem silnikowym komor oleju turbosprarki i podczy do turbosprarki przewody
doprowadzenia i odprowadzenia oleju.
Podczy do turbosprarki przewd podcinienia.
Zamontowa chodnic powietrza doadowanego (patrz dalszy opis).
Podczy do pokrywy gowicy przewd odprowadzenia par oleju ze skrzynki korbowej.
Zaoy zesp filtra paliwa i dokrci ruby mocowania wspornika filtra paliwa.
Zamontowa przewd doprowadzenia powietrza midzy filtrem powietrza i turbosprark.
Sprawdzi i w razie potrzeby uzupeni poziom oleju w silniku.
Wymontowanie i zamontowanie chodnicy powietrza doadowanego
Wymontowanie
Odkrci opask zaciskow i wyj przewd powietrza midzy kolektorem dolotowym i chodnic
powietrza.
Odkrci opaski zaciskowe i wyj przewd powietrza midzy chodnic powietrza i turbosprark.
Odkrci grn rub mocowania chodnicy powietrza.
Wyj grn uszczelk chodnicy powietrza.
Wyj chodnic powietrza z przedziau silnika.
Zamontowanie
Umieci chodnic powietrza w przedziale silnika na waciwym miejscu i upewni si, e znaki
ustawcze przewodu powietrza i turbosprarki znajduj si naprzeciw siebie.
Dokrci grn rub mocowania chodnicy powietrza.
Zamocowa przewd powietrza midzy chodnic powietrza i turbosprarkoraz dokrci jego
opaski zaciskowe.
360
http://vnx.su
Zamocowa przewd powietrza midzy chodnic powietrza i kolektorem dolotowym oraz dokrci
jego opask zaciskow.
Zaoy grn uszczelk chodnicy powietrza.
UKAD RECYRKULACJI SPALIN
Budowa i dziaanie
Ukad recyrkulacji spalin zmniejsza emisj bardzo silnie toksycznych tlenkw azotu. Wprowadzenie
czci spalin razem z powietrzem do cylindrw silnika powoduje zmniejszenie szczytowej temperatury
spalania paliwa, wywierajcej istotny wpyw na powstawanie tego bardzo niepodanego skadnika spalin.
W silniku niedoadowanym (1,8 D) ukad ten zawiera:
termowycznik z siownikiem podcinieniowym umieszczony na obudowie termostatu, ktry
wycza recyrkulacj spalin, gdy temperatura cieczy chodzcej silnika wynosi poniej 60C;
zawr regulacji podcinienia umieszczony na pompie wtryskowej;
zawr ograniczania podcinienia;
zawr recyrkulacji spalin umieszczony na kolektorze dolotowym silnika, ktry pod dziaaniem
podcinienia otwiera lub zamyka poczenie midzy kolektorem wylotowym i kolektorem dolotowym.
W silnikach turbodoadowanych (1,8 TD) ukad recyrkulacji spalin jest sterowany przez elektroniczne
urzdzenie sterujce i zawiera:
czujnik temperatury cieczy chodzcej umieszczony na obudowie termostatu;
elektrozawr podcinienia umieszczony po lewej stronie z przodu przedziau silnika; zawr
ten jest poddany dziaaniu podcinienia wytwarzanego przez pomp podcinienia; elektrozawr otrzymuje
sygna napicia z elektronicznego urzdzenia sterujcego i umoliwia przepyw podcinienia do siownika
zaworu recyrkulacji spalin;
pod wpywem podcinienia przepona siownika zaworu recyrkulacji spalin powoduje jego
otwarcie, umoliwiajc przepyw spalin z kolektora wylotowego do kolektora dolotowego.
Wymontowanie i zamontowanie zaworu recyrkulacji spalin
Wymontowanie
Odczy przewd podcinienia od zaworu recyrkulacji spalin.
Odkrci ruby mocowania zaworu recyrkulacji spalin do kolektora dolotowego.
Odkrci ruby mocowania zaworu recyrkulacji spalin od kolektora wylotowego.
Wyj zawr recyrkulacji spalin wraz z uszczelk.
Zamontowanie
Wymieni uszczelk zaworu recyrkulacji spalin.
Zamontowa zawr recyrkulacji spalin do kolektorw wylotowego i dolotowego.
Podczy przewd podcinienia do zaworu recyrkulacji spalin.
Wymontowanie, zamontowanie i regulacja zaworu regulacji podcinienia pompy wtryskowej Bosch
silnika 1,8 D
Wymontowanie
Odczy dwa przewody podcinienia od zaworu regulacji podcinienia i oznaczy, ktry z nich jest
przewodem dolotowym (od strony silnika), ktry za przewodem wylotowym (od strony chodnicy).
Odkrci dwie ruby mocowania zaworu regulacji podcinienia do pompy wtryskowej.
Wyj zawr regulacji podcinienia.
Zamontowanie
Zamocowa zawr regulacji podcinienia do pompy wtryskowej.
Wyregulowa zawr regulacji podcinienia (patrz dalszy opis).
Podczy do zaworu dwa przewody podcinienia, zwracajc uwag na oznaczenia wykonane przed
ich odczeniem, aby nie pomyli przewodw.
Regulacja
361
http://vnx.su
Zdj kopak z tworzywa sztucznego z zaworu regulacji podcinienia, aby uzyska dostp do ruby
regulacji podcinienia.
Podczy rczna pomp podcinienia do otworu dolotowego zaworu regulacji podcinienia.
Ustawi dwigni przyspieszenia w pooeniu penej dawki paliwa i przy tym pooeniu sprawdzi
podcinienie. Powinno ono wynosi 60 do 70 kPa. Umieci pytk o gruboci 12 mm midzy dwigni
przyspieszenia i rub regulacji maksymalnej prdkoci obrotowej.
Uruchomi rczn pomp podcinienia i wyregulowa zawr rub regulacyjnna podcinienie 35
kPa. W celu zwikszenia podcinienia naley wkrca rub regulacyjn; w celu zmniejszenia podcinienia
wykrca j.
Wyj pytk o gruboci 12 mm.
Sprawdzi, czy w pooeniu penej dawki paliwa wystpuje podcinienie nie mniejsze ni 60 kPa.
Umieci pytk o gruboci 11,8 mm midzy dwigni przyspieszenia i rub regulacji maksymalnej
prdkoci obrotowej i sprawdzi, czy utrzymywane jest podcinienie 60 kPa.
Zamiast pytki o gruboci 11,8 mm umieci pytk o gruboci 12,1 mm. W tym przypadku nie
powinno by moliwe wytworzenie podcinienia.
Odczy rczn pomp podcinienia.
Wyj pytk o gruboci 12,1 mm.
Zaoy kopak ochronny na rub regulacji podcinienia zaworu regulacji podcinienia.
Rys. 77.77. Schemat ukadu recyrkulacji spalin

Aobwd sterowania zaworem recyrkulacji spalin, B obwd recyrkulacji spalin
362
http://vnx.su
1 pompa podcinienia, 2 przewd podcinienia, 3 elektrozawr podcinienia, 4filtr, 5 przewd podcinienia zasilania
zaworu, 6 zawr recyrkulacji spalin, 7kolektor wylotowy, 8przewd recyrkulacji spalin, 9 kolektor dolotowy, 10
turbosprarka, 11 chodnica powietrza doadowanego
Pozostae informacje dotyczce charakterystyki

wysokoprnego 1,8dm3 podano w rozdziaach 3 oraz 17.2.
technicznej,
regulacji
napraw
silnika
17.3. SPRZGO
Od stycznia 1995 linka sprzga z urzdzeniem samoczynnego kasowania luzu zostaa zastpiona
link o rcznej regulacji luzu. Nowa linka musi wsppracowa z pedaem sprzga zawierajcym
odpowiedni rub regulacyjn. Wymieniajc link starszego rodzaju na link nowszego rodzaju, naley
jednoczenie wymieni take peda sprzga. Peday sprzga i linki starszego rodzaju s dostpne jako
czci zamienne.Skok pedau sprzga: 150 5 mm.
Wymiana linki sprzga starszego rodzaju na link nowszego rodzaju
Wymontowanie
Odczy od akumulatora przewd masy. Wymontowa link sprzga starszego rodzaju (patrz
Wymontowa wcznik wiate hamowania.
Wyj zacisk osi pedau hamulca.

1 wspornik prawy, 2 wspornik tylny, 3wspornik przedni
Rozczy wa kierownicy od zbnika przekadni kierowniczej.

Zdj zacisk z prawego koca osi pedaw.
Wyj o pedaw, tulejki odlegociowe oraz peday hamulca i sprzga.
Zamontowanie
Przed zaoeniem nowego rodzaju pedau sprzga sprawdzi, czy koniec ruby regulacyjnej pedau
sprzga wystaje na 29 mm.
Poczy nowy peda z nowym wycinkiem zbatym.
Zamontowa o pedaw (wsun w prawo).
Zaoy peday hamulca i sprzga.
Zaoy zacisk na prawym kocu osi.
Zaoy zacisk osi pedau hamulca.
Poczy link sprzga z wycinkiem zbatym.
363
http://vnx.su
Zaoy now spryn powrotn pedau.

Poczy wa kierownicy z zbatym przekadni erowniczej.
Zamontowa wycznik wiate hamowania.
Poczy link sprzga z dwigni wyczania
sprzga przy skrzynce przekadniowej.
Po dziesiciokrotnym naciniciu pedau sprzga wyregulowa skok pedau, mierzc odlego od
podogi do rodka stopki pedau w spoczynku.
W celu zwikszenia skoku naley wkrca rub regulacyjn pedau; w celu zmniejszenia skoku
wykrca t rub.
Po przejechaniu okoo 2500 km sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa skok pedau sprzga.
Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw sprzga podano w
rozdziaach 4 oraz 16.3.
17.4. SKRZYNKA PRZEKADNIOWA PICIOBIEGOWA

Od marca 1992 samochody wyposaono w skrzynk przekadniow typu B5 zawierajc nowego
rodzaju koo zbate porednie biegu wstecznego oraz synchronizator biegw 1 -2 o zbach
niesymetrycznych. W skrzynkach przekadniowych piciobiegowych montowanych poprzednio mona
zastosowa podane czci nowego rodzaju.
W lutym 1995 zmodernizowano skrzynk przekadniow B5. Zmodernizowan wersj mona
rozpozna po wprowadzonym w niej ukadzie odpowietrzania, widocznym w jej grnej czci. Wprowadzono
nastpujce zmiany:
podwjna synchronizacja biegw 1., 2. i 3.;
zakryte oyska toczne wakw sprzgowego i gwnego;
zastpienie zewntrznych prowadnic i spryn powrotnych mechanizmu zmiany biegw
przez wewntrzne;
zastosowanie stalowej tulei prowadzenia oyska wyciskowego sprzga o zwikszonej
rednicy;
zmieniono zalecenia dotyczce iloci i rodzaju oleju przekadniowego.
Olej przekadniowy
Ilo: 2,8 dm3.
Rodzaj: olej przekadniowy syntetyczny SAE 75W90, odpowiadajcy specyfikacji Ford WSDM2COO-B.
Czsto obsugi: nie przewiduje si okresowej wymiany oleju.
Poziom oleju: 10 do 15 mm poniej dolnej krawdzi otworu wlewu i kontroli poziomu. Pozostae
informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw skrzynki przekadniowej piciobiegowej
podano w rozdziale 5.
17.5. UKAD KIEROWNICZY

Od lutego 1992 przekadnia kierownicza jest wyposaona w nowego rodzaju osony ochronne, ktre
mona stosowa take w przekadniach kierowniczych modeli sprzed lutego 1992, lecz wwczas jest
konieczne take zastosowanie nowego rodzaju opasek mocowania tych oson. Od stycznia 1995
wprowadzono zmiany w ukadzie kierowniczym ze wspomaganiem:
listw zbat nowego rodzaju;
pomp wspomagania nowego rodzaju;
nowy rodzaj oleju w hydraulicznym obwodzie wspomagania ukadu kierowniczego,
odpowiadajcy specyfikacji Ford ESP-M2C-1664.
Jako czci zamienne s dostpne wszystkie elementy ukadu kierowniczego starszej konstrukcji.
Producent nie dopuszcza zastosowania elementw nowszej konstrukcji, w tym take nowego rodzaju oleju
hydraulicznego, w ukadach kierowniczych starszej konstrukcji. Pozostae informacje dotyczce
charakterystyki technicznej, regulacji i napraw ukadu kierowniczego podano w rozdziale 8.
KTY USTAWIENIA K
Wartoci ktw ustawienia k przednich zmieniano dwukrotnie (w marcu 1993 i w styczniu 1995).
17.6. ZAWIESZENIE PRZEDNIE

KOLUMNY ZAWIESZENIA
W sierpniu 1995 zmieniono sposb zamocowania kolumn zawieszenia przedniego do nadwozia.
Wprowadzono trzy ruby mocowania zamiast dotychczasowych dwch. Nowe rozwizanie nie ma wpywu
364
http://vnx.su
na przebieg czynnoci obsugowo-napra-wczych. Poprzednio stosowane kolumny zawieszenia s nadal

dostpne jako czci zamienne.
17.7. ZAWIESZENIE TYLNE

Od sierpnia 1995 zmieniono konstrukcj belki zawieszenia tylnego. Profil w ksztacie litery V
zastpiono konstrukcj rurow. Ponadto usunito drek stabilizatora.
Wprowadzone zmiany nie wpywaj na sposb obsugi i naprawy. Elementy zawieszenia tylnego
poprzedniej konstrukcji s nadal dostpne jako czci zamienne.
Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw zawieszenia tylnego
podano w rozdziaach 10 i 16.6.
17.8. UKAD HAMULCOWY

Od sierpnia 1995 w samochodach wyposaonych w ukad przeciwblokujcy ABS wprowadzono inny
sposb regulacji hamulca awaryjnego oraz korektora siy hamowania zalenego od obcienia osi tylnej.
Regulacja hamulca awaryjnego
Wymontowa na konsoli centralnej oson dwigni hamulca awaryjnego (jeli wystpuje w danej
wersji).
Odkrci nakrtk (1, rys. 17.19) regulacji hamulca awaryjnego.
Ustawi dwigni na szstym zbku zapadki. Dokrci nakrtk (1).
Kty ustawienia k przednich
Wersja
3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi
Furgon
Okres produkcji
od III 1993
od l 1995
od III 1993
od l 1995
Kt pochylenia koa:
warto do kontroli
- warto do regulacji
016'+120'
016'
-019'124'
-019
-026'+150'
-022
-023'124'
-023
Kty wyprzedzenia sworznia zwrotnicy:

- warto do kontroli
0115'
0
134'120'
112'
-048'115'
-048'
-037'150'
-037'
Zbieno:
- warto do kontroli
2,5 mm 2,0 mm lub 025' 20'

2,0mm1,0mmlub 020' 1 0'
Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw zawieszenia

przedniego podano w rozdziaach 9 i 16.5.
Zamontowa na konsoli centralnej oson dwigni hamulca awaryjnego (jeli wystpuje w danej
wersji).
Regulacja korektora siy hamowania
Ustawi samochd na podnoniku najazdowym (samochd oparty na koach).
Odkrci rub regulacji (1, rys. 17.20) cznika sterowania.
Zaoy specjalny przyrzd (2) na koniec cznika.
Dokrci rub regulacji (1).
Wyj przyrzd (2).
Opuci samochd na ziemi.
Pozostae informacje dotyczce charakterystyki technicznej, regulacji i napraw ukadu hamulcowego
podano w rozdziale 11.
17.9. DANE OGLNE

FORDESCORT1.8TD OD MODELI 1995
Koa i ogumienie
365
http://vnx.su
Rozmiary obrczy, ogumienia i cinienie w ogumieniu

Wersja
Obrcze k
Ogumienie
Cinienie w ogumieniu
(MPa) przy obcieniu
do 3 osb/ /ponad 3 osoby,
GLX
Stalowe 5 J 13
(ze stopu lekkiego 5,5 J 13)
175/70 R 13 (82T)
Przd:
0,22/0,30
Stalowe 6 J 14
(ze stopu lekkiego 6 J 14)
185/60 R 14 (82H)
Ty:
0,18/0,28
Ghia
GT
Uwaga: elementy podane w nawiasach stanowi wyposaenie dodatkowe.
Rys. 17.19. Nakrtka (1) regulacji hamulca awaryjnego
Rys. 17.20. Sposb regulacji korektora siy hamowania

1 ruba regulacji cznika sterowania, 2przyrzd specjalny
Wymiary (mm)
Rodzaj nadwozia
3-drzwiowe
4-drzwiowe
5-drzwiowe
Kombi
Dugo cakowita
Szeroko cakowita
Wysoko (bez obcienia)
Rozstaw osi
Rozstaw k przednich
Rozstaw k tylnych
4104
1696
1380
2525
1440
1455
4104
1696
1380
2525
1440
1455
4104
1696
1380
2525
1440
1455
4268
1690
1440
2525
1440
1455
366
http://vnx.su
Masy (kg)
Rodzaj nadwozia
3-drzwiowe
4-drzwiowe
5-drzwiowe
Kombi
Masa wasna
1130
1135
1150
1185
725
725
730
720
405
410
420
465
1625
1650
1650
1675
900
900
900
900
800
825
825
850
2525
2550
2550
2575
bez hamulcw
490
490
490
490
z hamulcami
900
900
900
900
Masa cakowita dopuszczalna z przyczep

z hamulcami
Masa maksymalna przyczepy:
Przeoenia
Skrzynka przekadniowa typu MTX 75
Przeoenie
Bieg
Przeoenie
biegu
cakowite
Prdko
jazdy*
z przekadni
gwn
w km/h przy 1
000 obr/min
o przeoeniu
silnika
3,560
1.
3,420
12,175
8,673
2.
2,140
7,618
13,861
3.
4.
5.
1,450
1,030
0,770
5,162
3,667
2,741
20,457
28,805
38,526
Wsteczny
3,460
12,318
8,573
Z oponami 175/70 R 13 o obwodzie tocznym 1760 mm.
Prdko maksymalna
Wersje 3-, 4- i 5-drzwiowe oraz kombi: 172 km/h.
Zuycie paliwa
Wersje 3-, 4- i 5-drzwiowe oraz kombi:
przy 90 km/h: 4,6dm3/100km;
przy 120 km/h: 6,7 dm3/100 km;
w cyklu miejskim: 6,8dm3/100km.
Pyny eksploatacyjne
Olej silnikowy
Ilo: 5dm3 (z z filtrem). Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy wg API SG/CD lub CCMC PD2, o
lepkoci SAE 15W40. Czsto obsugi: wymiana co 20 000 km lub co roku (z filtrem).
Olej przekadniowy
Ilo: 2,6 dm3.
Rodzaj: olej przekadniowy SAE EP 80, odpowiadajcy specyfikacji Ford ESD-M2C-186A. Czsto
obsugi: nie wymaga si sprawdzania poziomu ani okresowej wymiany oleju.
Ilo: okrelona poziomami minimalnym i maksymalnym oznaczonymi na zbiorniku, odzaj: olej
hydrauliczny Ford ESP-M2C-1664. Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu co 15 000 km, nie wymaga si
okresowej wymiany oleju.
367
http://vnx.su
Pozostae informacje dotyczce danych oglnych podano w rozdziaach 15 i 16.8.
368
http://vnx.su
DODATEK SAMOCHODY FORD ESCORT l ORION Z SILNIKIEM

BENZYNOWYM 1,3dm3
W niniejszym dodatku podano charakterystyk technicznoraz opisano obsug i napraw
samochodw Ford Escort i Orion od modeli 1991 wyposaonych w silnik benzynowy 1,3 dm3 i mechaniczn
skrzynk przekadniow w zakresie istotnie rnicych si danych technicznych oraz czynnoci obsugowonaprawczych. Obsuga i naprawa zespow nie ujtych w niniejszym dodatku przebiega tak samo, jak
opisana w zasadniczej czci niniejszej ksiki.
D.1. SILNIK BENZYNOWY OMIOZAWOROWY 1,3 dm3

D.1.1. Charakterystyka techniczna
DANE OGLNE
Jest to silnik o zaponie iskrowym, czterosuwowy, czterocylindrowy, rzdowy, usytuowany
poprzecznie z przodu samochodu. Wa rozrzdu, zamontowany w kadubie, jest napdzany acuchem od
wau korbowego.
Naley on do rodziny silnikw HCS (High Com-pression Swirl), charakteryzujcych si gowic z
klinowkomorspalania o zwikszonym zawirowaniu mieszanki i zaworami usytuowanymi w jednym rzdzie
z odchyleniem 15 od pionu. Jest to silnik typu OHV, gdy umieszczony w kadubie wa rozrzdu napdza
zawory za porednictwem drkw popychaczy.
Silnikten stosowano od pocztku produkcji modelu Escort '91 i Orion '91, czyli od sierpnia 1990 r.
Oznaczenie silnika
1.3HC
HCS2V
1,3HC
HCS2V
1.3HC
HCS CFI
Typ silnika
JBD
JBE
J6A

Skok toka (mm)
Stopie sprania
73,96
75,48
1297
9,5
9,5
8,8
1,3 do 1,6
Moc maksymalna:
- wg ISO (kW/obr/min)
46/5000
63/5000
44/5000
60/5000
44/5000
60/5000
Moment maksymalny:
101/3000
10,3/3000
101/3000
10,3/3000
101/2500
10,3/2500
GOWICA
Gowica jest odlana z eliwa, ma klinowe komory spalania i charakteryzuje si poprzecznym
przepywem gazw. Kolektory dolotowy i wylotowy znajduj si po przeciwnych stronach gowicy.
Najmniejsza dopuszczalna gboko komory spalania (po obrbce): 14,40,15 mm. Maksymalna
niepasko dolnej paszczyzny gowicy: 0,15 mm.
Maksymalna gboko obrbki dolnej paszczyzny gowicy: 0,30 mm.
Gniazda zaworw
Gniazda zaworw s wstawiane w gowic. Uwaga: naprawa gniazd zaworw za pomoc
konwencjonalnych narzdzi jest niemoliwa. Szeroko przylgni: 1,18 do 1,75 mm. Kt stoka przylgni: 45.
Kt podcicia grnego: 30. Kt podcicia dolnego: 75.
Prowadnice zaworw
369
http://vnx.su
Wykonane z eliwa specjalnego prowadnice zaworw s wstawiane w gowic. rednica

wewntrzna prowadnicy zaworu:
wymiar nominalny: 7,063 do 7,094 mm;
1. wymiar naprawczy (+0,2 mm): 7,263 do 7,294 mm;
2. wymiar naprawczy (+0,4 mm): 7,463 do 7,494 mm.
Luz trzonka zaworu w prowadnicy:
Uszczelka gowicy
Uszczelka gowicy jest montowana w stanie suchym stron z oznaczeniem TOP" (gra) skierowan
do gowicy.
Zawory
Wykonane ze stali stopowej zawory, ustawione w rzdzie i odchylone o 15 od pionu, s
uruchamiane za porednictwem drkw popychaczy i dwigni dwustronnych. Dugo:
zawr wylotowy: 104,02 do 104,72 mm. rednica grzybka:
zawr wylotowy: 28,90 do 29,10 mm. rednica trzonka zaworu dolotowego:
Luz zaworu dolotowego w prowadnicy: 0,021 do 0,069 mm.
Wznios zaworu dolotowego: 9,350 mm. rednica trzonka zaworu wylotowego:
Luz zaworu wylotowego w prowadnicy: 0,043 do 0,91 mm.
Wznios zaworu wylotowego: 9,450 mm. Luz zaworw (na zimno):
zawr dolotowy: 0,20 mm (0,20 do 0,25 mm);
zawr wylotowy: 0,30 mm (0,30 do 0,35 mm).
Spryny zaworw
Zastosowano spryny pojedyncze, jednakowe dla zaworw dolotowych i wylotowych. Wysoko
swobodna: 41 mm.
Dwignie zaworw
Zastosowano dwignie dwustronne uoyskowa-ne na wsplnej osi.
Popychacze
Zastosowano stalowe popychacze. rednica zewntrzna: 13,081 do 13,094 mm. Luz popychacza w
otworze: 0,016 do 0,062 mm.
KADUB
Kadub jest odlany z eliwa. Cylindry s wykonane bezporednio w kadubie. rednica nominalna
cylindrw:
grupa 1: 73,940 do 73,950 mm;
grupa 2: 73,950 do 73,960 mm;
grupa 3: 73,960 do 73,970 mm;
nadwymiar +0,5 mm: 74,500 do 74,510 mm;
nadwymiar +1,0 mm: 75,000 do 75,010 mm.
rednica gniazd oysk wau rozrzdu:
wymiar naprawczy: 43,396 do 43,420 mm.
rednica wewntrzna tulejek oysk wau rozrzdu: 39,662 do 39,682 mm.
UKAD TOKOWO-KORBOWY
Wa korbowy
370
http://vnx.su
Odlany z eliwa sferoidalnego wa korbowy jest wyrwnowaony dynamicznie i obraca si w trzech

lub piciu oyskach gwnych.
rednica czopw gwnych:
Luz promieniowy oysk gwnych: 0,09 do 0,056 mm.
Grubo ppiercieni oporowych:
Luz osiowy wau korbowego: 0,075 do 0,285 mm. rednica czopw korbowych:
Luz promieniowy oysk korbowych: 0,006 do 0,060 mm.
Panewki oysk gwnych
rednica wewntrzna panewek oysk gwnych (po osadzeniu w gniedzie kaduba):
Ppiercienie oporowe
Grubo:
Koo zamachowe
Koo zamachowe jest zamocowane do wau korbowego szecioma rubami. Temperatura
podgrzania wieca zbatego do montau: 260 do 280C.
Korbowody
Korbowody s odkute ze stali, maj dwuteowy przekrj trzona, prostopady podzia ba i
cienkocienne panewki korbowe. Korbowody podzielono na cztery grupy selekcyjne masy oznaczone
literami A", B", C" i D" wybitymi na korbowodzie. rednica otworu ba korbowodu: 43,990 do 44,010 mm.
rednica otworu gwki korbowodu: 17,990 do 18,010 mm.
Toki
Toki s odlewami cinieniowymi ze stopu aluminium.
rednica tokw:
grupa 1: 73,910 do 73,920 mm;
grupa 2: 73,920 do 73,930 mm;
grupa 3: 73,930 do 73,940 mm;
nadwymiar +0,5 mm: 74,460 do 74,485 mm;
nadwymiar +1,0 mm: 74,960 do 74,985 mm.
Luz toka w cylindrze: 0,015 do 0,050 mm.
Sworznie tokw
Wykonane ze stali sworznie tokw s pasowane obrotowo w piastach toka i zacinite w gwce
korbowodu.
Dugo sworznia: 63,6 do 64,4 mm.
rednica zewntrzna sworznia o oznaczeniu kolorem:
biaym: 18,026 do 18,029 mm;
czerwonym: 18,029 do 18,032 mm;
niebieskim: 18,032 do 18,035 mm;
tym: 18,035 do 18,038 mm.
Luz sworznia w piastach toka (przy 21 C): 0,008 do 0,014 mm.
371
http://vnx.su
Wcisk sworznia w gwce korbowodu (przy 21 C): 0,013 do 0,048 mm.

Piercienie tokw
Na kadym toku znajduj si trzy piercienie: grny (1. uszczelniajcy), rodkowy (2.
uszczelniajcy) i dolny (zgarniajcy). Luz zamka piercienia (po woeniu do cylindra):
grnego i rodkowego: 0,25 do 0,45 mm;
dolnego: 0,20 do 0,40 mm.
Zamki poszczeglnych piercieni powinny by przestawione co 90 wzgldem strzaki na denku
toka (liczc od strzaki kolejno piercienie grny, rodkowy i dolny).
UKAD ROZRZDU
Wa rozrzdu jest umieszczony w kadubie i napdzany acuchem jednorzdowym od wau
korbowego. Napinacz acucha jest mechaniczny. Fazy rozrzdu:
otwarcie zaworu dolotowego: 16 przed GMP;
zamknicie zaworu dolotowego: 44 po DMP;
otwarcie zaworu wylotowego: 51 przed DMP;
zamknicie zaworu wylotowego: 9 po GMP.
Wa rozrzdu
Wa rozrzdu odlany z eliwa obraca si w trzech tulejkach umieszczonych w kadubie. Jest
napdzany acuchem jednorzdowym od wau korbowego i ustalony wzdunie za pomoc pytki oporowej
mocowanej do kaduba. rednica czopw wau rozrzdu: 39,615 do 39,636 mm.
rednica wewntrzna tulejek oysk wau rozrzdu:
Luz promieniowy w oyskach: 0,026 do 0,067 mm.
Luz osiowy wau rozrzdu: 0,020 do 0,190 mm.
Grubo pytki oporowej wau rozrzdu: 4,457 do 4,508 mm.
Wznios krzywki:
zaworu dolotowego: 5,70 mm;
zaworu wylotowego: 5,76 mm.
Wysoko cakowita krzywki:
zaworu dolotowego: 32,586 do 32,814 mm;
zaworu wylotowego: 32,646 do 33,874 mm.
acuch napdu rozrzdu
Zastosowano mechaniczny napinacz acucha (mechanizm krzywkowy).
Liczba ogniw: 46. Dugo 438,15 mm.
UKAD SMAROWANIA
Smarowanie silnika odbywa si pod cinieniem. Olej toczy pompa wirnikowa napdzana od wau
rozrzdu.
Pompa oleju
Wirnikowa pompa oleju (typu Eaton) jest napdzana od wau rozrzdu za pomoc przekadni zbatej
o osiach skonych. W obudowie pompy jest zamontowany zawr przelewowy. Cinienie oleju o
temperaturze 80C:
na biegu jaowym: nie mniej ni 0,06 MPa;
przy 2000 obr/min: nie mniej ni 0,15 MPa.
Cinienie otwarcia zaworu przelewowego: 0,241 do 0,275 MPa.
Cinienie wczenia lampki kontrolnej: 0,032 do 0,053 MPa.
Luz wirnika zewntrznego w obudowie: 0,14 do 0,26 mm.
Luz midzy wirnikami zewntrznym i wewntrznym: 0,051 do 0,127 mm.
Luz osiowy wirnikw: 0,025 do 0,060 mm.
Filtr oleju
Marka i typ: Motorcraft EFL 125 lub Mann W 712/1.
Czsto wymiany: po 10000 km, nastpnie co 20000 km lub co roku.
Olej silnikowy
372
http://vnx.su
Ilo:
z filtrem: 3,25 dm3;
bez filtra: 2,25 dm3.
Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkoci SAE 10W 30 lub 10W 40 albo 5W 40, wg API
SG/CD.
UKAD CHODZENIA
Chodzenie zapewnia wielosezonowa ciecz chodzca.
Ukad jest zamknity, pod cinieniem. Zawiera chodnic, zbiornik wyrwnawczy, pomp cieczy
chodzcej, termostat i wentylator elektryczny sterowany termowycznikiem.
Chodnica
Chodnica ma rdze ze stopu aluminium i zbiorniki z tworzywa sztucznego.
Zbiornik wyrwnawczy
Zbiornik wyrwnawczy jest wykonany z tworzywa sztucznego.
Cinienie otwarcia zaworu korka zbiornika wyrwnawczego: 120 do 140 kPa.
Odrodkowa pompa cieczy chodzcej jest napdzana paskiem klinowym razem z alternatorem.
Pasek klinowy
Marka i typ: Motorcraft 3443.
Nacig: regulowany rcznie.
Ugicie: wynosi 8 do 10 mm pod naciskiem kciuka przyoonym w poowie odlegoci midzy koami
pasowymi pompy cieczy chodzcej i alternatora.
Termostat
Zastosowano termostat woskowy umieszczony w obudowie z przodu gowicy. Temperatura pocztku
otwarcia: 85 do 89C. Temperatura penego otwarcia: 1023C.
Wentylator
Termowycznik wentylatora
Termowycznik wentylatora jest umieszczony w obudowie termostatu.
Ciecz chodzca
Ilo: 7,1 dm3.
chodzenia Motorcraft Super Plus 4 Ford ESD-M97B-49A, stanowica zabezpieczenie do -35C. Czsto
obsugi: wymiana cieczy nie rzadziej ni co 4 lata.
Silniki benzynowe 1,3dm3 typu JBD oraz JBE wyposaono w ganikowy ukad zasilania.
Zbiornik paliwa
Pojemno: 55 dm3. Rodzaj paliwa:
silniki bez katalizatora: etylina 98 lub benzyna bezoowiowa LO 95 (silniki przystosowane do
spalania benzyny bezoowiowej);
silniki z katalizatorem (niektre wersje silnika JBE): wycznie benzyna bezoowiowa LO 95.
Pompa paliwa
Mechaniczna przeponowa pompa paliwa jest napdzana od mimorodu wau rozrzdu przez
popychacz i umieszczona z boku kaduba. Cinienie toczenia: 24 do 38 kPa.
373
http://vnx.su
Filtr powietrza
Suchy filtr powietrza ma wymienny wkad papierowy. Marka: Motorcraft EFA 223, Mann C 2534 lub
Champion W 225.
Czsto wymiany wkadu: co 40 000 km.
Ganik
Zastosowano dwuprzelotowy ganik opadowy firmy Weber z mechanicznpompkprzyspieszenia i
przepustnic drugiego przelotu sterowan mechanicznie za pomoc ukadu dwigni poczonych z
osiprzepustnicy pierwszego przelotu oraz podcinieniowym urzdzeniem wzbogacajcym mieszank przy
penym obcieniu silnika, z urzdzeniem rozruchowym sterowanym rcznie i zaworem
elektromagnetycznym odcinajcym dopyw paliwa po unieruchomieniu silnika. Marka i typ: Weber TLDM
(2V). Oznaczenie:
silnik JBD: 89 BF-9510-DA;
silnik JBE: 91 BF-9510-AB.
Dane regulacyjne ganikw
Parametr
1. przelot
2. przelot
rednica gardzieli (mm)

Dysza gwna paliwa
Rurka emulsyjna
Dysza gwna powietrza
26
90
F113
185
28
122
F75
130
Pooenie pywaka (mm)

Prdko obrotowa przyspieszonego biegu jaowego zimnego silnika (obr/min)
Prdko obrotowa biegu jaowego (obr/min)
Zawarto CO na biegu jaowym (%):
- silnik JBD i JBE bez katalizatora
- silnik JBE z katalizatorem
291
2500
750 50
1,0+0,5
do 0,5

Silnik 1,3 dm3 typu J6A wyposaono w jednopunk-towy wtryskowy ukad zasilania (Weber CFI)
zintegrowany z ukadem zaponowym w ramach wsplnego systemu sterowania silnika, za w ukadzie
wylotowym zastosowano katalizator spalin. Elektroniczne urzdzenie sterujce wtryskiem, zaponem i
funkcjami pomocniczymi otrzymuje od wielu czujnikw sygnay o warunkach pracy silnika i na podstawie
danych zawartych w pamici steruje czasem otwarcia wtryskiwacza oraz ktem wyprzedzenia zaponu.
Niektre elementy ukadu zasilania s rwnoczenie elementami ukadu zaponowego.
W skad ukadu zasilania wchodzi take obwd pochaniacza par paliwa z elektrozaworem
sterujcym.
Zbiornik paliwa
Pojemno: 55 dm3.
Rodzaj paliwa: wycznie benzyna bezoowiowa L095.
Pompa paliwa
Pompa rolkowa, napdzana silnikiem elektrycznym, jest zanurzona w zbiorniku paliwa. Marka:
Bosch.
Cinienie toczenia: przy napiciem zasilania 12 V i zamknitym odpywie paliwa: 300 kPa.
Filtr paliwa
Marka: Motorcraft EFG 32. Czsto wymiany: co 40000 km.
Filtr powietrza
Zesp wtryskowy
374
http://vnx.su
Zawiera nastpujce elementy:

wtryskiwacz paliwa;
rezystor dodatkowy wtryskiwacza;
czujnik pooenia przepustnicy,
regulator cinienia paliwa,
silnik krokowy regulacji biegu jaowego. Marka: Weber.
Wtryskiwacz paliwa
Elektromagnetyczny wtryskiwacz paliwa jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce.
Napicie zasilania: 10 do 14 V. Rezystancja: 1 do 3 Om..
Rezystor dodatkowy
Rezystancja: 5,5 do 8 Om.
Rezystancja:
midzy stykami 26" i 47": 3500 do 5500 Om
Zastosowano regulator przeponowy. Cinienie regulowane: 100 kPa.
Silnik krokowy regulacji biegu jaowego
Elektryczny silnik krokowy biegu jaowego suy do regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego za
pomoc zmiany pooenia dwigni przepustnicy i jest sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce.
Czujnik ten jest umieszczony w przewodzie doprowadzajcym powietrze do silnika.
przy temperaturze 100C: 2 do 2,5 kOm.
Czujnik temperatury cieczy chodzcej jest umieszczony w gowicy silnika pod kolektorem
dolotowym.
przy temperaturze 120C: 1 kOm.
Czujnik cinienia bezwzgldnego
Czujnik cinienia bezwzgldnego jest poczony z kolektorem dolotowym przewodem elastycznym.
Przekazuje on do elektronicznego urzdzenia sterujcego sygna o cinieniu powietrza w kolektorze
dolotowym.
Podcinienie w kolektorze dolotowym podczas pracy silnika z prdkoci obrotow biegu jaowego:
53,3 do 80 kPa (400 do 600 mm Hg).
Sonda lambda
375
http://vnx.su
Podgrzewana sonda lambda jest wkrcona w przedni rur wylotow przed katalizatorem. Informuje
ona elektroniczne urzdzenie sterujce o zawartoci tlenu w spalinach i suy do regulacji skadu mieszanki
przez elektroniczne urzdzenie sterujce.
Elektrozawr pochaniacza par paliwa jest umieszczony w przedziale silnika na prawym nadkolu.
Rezystancja elektrozaworu: 50 do 120 ii.
Parametry kontrolne
Prdko obrotowa biegu jaowego: 90050obr/min.
Zawarto CO na biegu jaowym: do 0,5%.
UKAD ZAPONOWY
Ukad zaponowy jest elektroniczny bezrozdziela-czowy typu DIS.
impulsy sterowania do specjalnej cewki zaponowej.
cewki zaponowej. Poszczeglne wiece zaponowe s zasilane z czterech wyj wysokiego napicia cewki
zaponowej.
sprawdzi jego warto na biegu jaowym.
Modu zaponu
Marka i typ:
silnik ganikowy bez katalizatora: Motorcraft ESC P1;
silnik ganikowy z katalizatorem: Motorcraft ESC H2;
silnik zasilany wtryskiem benzyny: Motorcraft EDIS.
Cewka zaponowa
Specjalna cewka zaponowa, o czterech wyjciach wysokiego napicia, ma dwa uzwojenia
Marka: Motorcraft.
Kolejno zaponu: 1 24 3 (cylinder nr 1 od strony napdu rozrzdu); zapon jednoczesny w
cylindrach nr 1 i 4, nastpnie w cylindrach nr 2 i 3 (jedna iskra wykorzystywana, druga tracona). Napicie
wtrne (obwd otwarty): 37 kV. Rezystancja uzwojenia pierwotnego: 0,50 0,05.
wiece zaponowe
Marka i typ: Motorcraft AGRF 22 C1. Odstp elektrod: 1,00 mm.
Przewody zaponowe
Rezystancja maksymalna: 30 kil.
Parametry kontrolne
Kt wyprzedzenia zaponu na biegu jaowym (nie-regulowany rcznie):
silnik typu JBD (przy 750 obr/min i wczonym wentylatorze chodnicy): 15 przed GMP;
silnik typu JBE: 7 przed GMP (przy750 obr/min i wczonym wentylatorze chodnicy); silnik
typu J6A: 7 przed GMP (przy 900 obr/min i wczonym wentylatorze chodnicy).
MOMENTY DOKRCANIA
ruby mocowania gowicy (kadorazowo ruby nowe):
1. etap: 30 N-m;
ruby mocowania pokryw oysk gwnych: 88 do 102 N-m.
ruby mocowania pokryw korbowodw:
1. etap 4 N-m;
376
http://vnx.su

ruba mocowania koa pasowego wau korbowego: 110 do 120N-m.
ruby mocowania koa zbatego wau rozrzdu: 16 do 20 N-m.
ruba mocowania napinacza acucha rozrzdu: 6 do 9 N-m.
ruby mocowania pompy cieczy chodzcej: 7 do 10 N-m. ruby mocowania pompy oleju do
kaduba: 16 do 20 N-m.
ruby mocowania miski olejowej:
1. etap: 6 do 8 N-m;
2. etap: 8 do 11 N-m;
3. etap: 8 do 11 N-m.
ruby mocowania pokrywy gowicy: 4 do 5 N-m. ruby mocowania obudowy termostatu: 17 do 21Nm.
ruby mocowania kolektora dolotowego: 16 do 20 N-m.
ruby mocowania kolektora wylotowego: 21 do 25 N-m.
ruby mocowania ganika: 17 do 21 N-m.
ruby mocowania pytki oporowej wau rozrzdu: 4 do 5 N-m.
ruby mocowania pokrywy napdu rozrzdu: 7 do 10 N-m.
Korek spustu oleju: 21 do 28 N-m.
Czujnik cinienia oleju: 13 do 15 N-m.
ruby mocowania osi dwigni zaworw: 40 do 46 N-m.
D.1.2. Obsuga i naprawa

UWAGI WSTPNE
Wszystkie silniki wyposaono w elektroniczne ukady zaponowe, ktre nie wymagaj adnej
regulacji.
Rys. D. 1. Znaki wyprzedzenia zaponu

1 znak na kole pasowym, 2 znak ,,0" na pokrywie napdu rozrzdu oznaczajcy GMP toka 1.14. cylindra
Rys. D.2. Rozmieszczenie zaworw

D1...D4 zawory dolotowe cylindrw 1...4, W1...W4 zawory wylotowe cylindrw 1...4
377
http://vnx.su
Rys. D.3. Sposb regulacji luzu zaworu

1 szczelinomierz, 2 klucz na rubie regulacji luzu
REGULACJE l STEROWANIE SILNIKA

LUZ ZAWORW
Uwaga. Luz zaworw naley sprawdza i regulowa co 20000 km przebiegu na zimnym silniku. Luz
zaworw mierzy si midzy czoem trzonkw zaworw i kocem dwigni zaworu.
Sprawdzanie i regulacja luzu zaworw
Wymontowa zesp filtru powietrza.
Zdj kocwki przewodw wysokiego napicia ze wiec zaponowych.
Wymontowa pokryw gowicy po odkrceniu rub jej mocowania.
Obracajc wa korbowy za pomoc klucza zaoonego na rub koa pasowego wau korbowego w
kierunku zgodnym z kierunkiem jego obrotu podczas pracy silnika ustawi znak na kole pasowym wau
korbowego naprzeciw znaku O" na pokrywie napdu rozrzdu (rys. D.1).
Obrci delikatnie wa korbowy w prawo i w lewo od pooenia GMP i obserwujc dwignie zaworw
cylindrw nr 1 i 4 ustali, w ktrym z nich zawory s uchylone (koniec zamykania zaworu wylotowego i
pocztek otwierania zaworu dolotowego tzw. mijanie si zaworw).
Jeeli uchylone s zwory w cylindrze nr 1 (od strony napdu rozrzdu rys. D.2) wyregulowa luz
zaworw w cylindrze nr 4 i odwrotnie. Luz zaworw dolotowych powinien wynosi 0,20 mm, a zaworw
wylotowych 0,30 mm. Luz naley sprawdza za pomoc szczelinomierza o odpowiedniej gruboci
wsunitego midzy trzonek zaworu i koniec dwigni tego zaworu. W razie stwierdzenia niewaciwej wartoci
luzu naley wyregulowa luz zaworw obracajc w odpowiedni stron rub regulacyjn po przeciwnej
stronie dwigni zaworu (rys. D.3)
Obrci wa korbowy o 360 oraz sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa luz zaworw w drugim z
rozpatrywanych poprzednio cylindrw.
Obrci wa korbowy o 180 i obserwujc dwignie zaworw cylindrw nr 2 i 3 ustali, w ktrym z
nich zawory s uchylone. Jeeli uchylone s zwory w cylindrze nr 2, sprawdzi oraz w razie potrzeby
wyregulowa luz zaworw w cylindrze nr 3 i odwrotnie.
Obrci wa korbowy o 360 oraz sprawdzi i wyregulowa luz zaworw w drugim z rozpatrywanych^
poprzednio cylindrw.
Uwaga. ruby regulacji luzu zaworw w dwigniach zaworw maj gwint przeciwdziaajcy
samoczynnemu ich odkrcaniu si. Przy regulacji luzu zaworw naley stosowa klucze zapewniajce
rwnomierny rozkad nacisku na eb ruby regulacyjnej-i zakada je tak, aby jej nie zama.
Zamontowa pokryw gowicy.
Podczy koce przewodw wysokiego napicia do wiec zaponowych.
Zamontowa zesp filtru powietrza.
UKAD ZAPONOWY
Budowa
W silniku zastosowano elektroniczny bezrozdzie-laczowy ukad zaponowy, tzw. DIS (Distributor-less
Ignition System).
impulsy sterowania do specjalnej cewki zaponowej rysunki D.4 i D.5).
378
http://vnx.su
cewki zaponowej (rys. D.6).
Rys. D.4. Ukad zaponowy silnika ganikowego

1 modu zaponu ESC, 2 przewd podcinienia poczony z kolektorem dolotowym,
3 czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, 4 czujnik temperatury cieczy chodzcej, 5 specjalna cewka
zaponowa
Rys. D.5. Schemat ukadu zaponowego silnika ganikowego

1 czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, 2 modu zaponu ESC, 3 uzwojenie pierwotne cewki zaponowej, 4
podwjna cewka zaponowa, 5 wiece zaponowe A, B uzwojenia wysokiego napicia cewki zaponowej
Poszczeglne wiece zaponowe s zasilane z czterech wyj wysokiego napicia cewki

zaponowej.
sprawdzi jego warto na biegu jaowym. Ukad zaponowy zawiera on nastpujce podstawowe zespoy:
czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego;
elektroniczny modu sterowania zaponu;
podwjna cewka zaponowa z czterema wyjciami wysokiego napicia;
czujnik temperatury cieczy chodzcej;
czujnik temperatury zasysanego powietrza.
379
http://vnx.su
Rys. D.6. Schemat ukadu zaponowego silnika z wtryskiem benzyny

1 modu zaponu EDIS, 2 elektroniczne urzdzenie sterujce EECIV, 3 czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau
korbowego, 4 cewka zaponowa, 5 wiece zaponowe
C1...C4 numery cylindrw silnika
Dziaanie
W ukadzie zaponowym DIS rozdzia prdu wysokiego napicia zapewnia cewka zaponowa o
podwjnym uzwojeniu wtrnym. Kade z nich doprowadza prd wysokiego napicia do dwch wiec
zaponowych cylindrw o wspbienych (poruszajcych si identycznie) tokach w cylindrach: nr 1 i 4 oraz 2
i 3. Przeskok iskry midzy elektrodami wiec zaponowych odbywa si raz na obrt wau korbowego: pod
koniec suwu sprania oraz pod koniec suwu wylotu spalin. W tym drugim przypadku iskra jest tracona.
Rozwizanie takie znacznie upraszcza ukad zaponowy, a ponadto pozwala na wyeliminowanie aparatu
zaponowego urzdzenia mechanicznego wymagajcego obsugi.
Przerywanie obwodu pierwotnego cewki zapewnia modu elektroniczny powodujc przez to
indukowanie w jej uzwojeniu wtrnym wysokiego napicia.
Optymalny kt wyprzedzenia zaponu zaley od prdkoci obrotowej silnika, warunkw jego pracy
oraz temperatury silnika i zasysanego powietrza. Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego
wsppracuje z odpowiednio uksztatowanym fragmentem koa zamachowego i przekazuje odpowiednie
informacje do moduu elektronicznego. Na kole zamachowym silnika, po stronie przeciwnej do sprzga,
znajduj si wgbienia i wystpy rozmieszczone symetrycznie na obwodzie. Na pozycji 36. wystpu w kole
zamachowym jest wgbienie oznaczajce pooenie wau korbowego 90 przed GMP tokw w cylindrach nr
1 i 4. Przekazywane przez czujnik sygnay pozwalaj na okrelenie prdkoci obrotowej wau korbowego
oraz pooenia GMP tokw. Na podstawie tych informacji, a take danych o obcieniu silnika, temperaturze
cieczy w jego ukadzie chodzenia i zasysanego powietrza oraz zaprogramowanych danych modu
elektroniczny okrela optymalny w danych warunkach kt wyprzedzenia zaponu. Realizuje go przerywajc
w odpowiednich chwilach obwd pierwotny cewki zaponowej i powodujc powstanie iskry na elektrodach
odpowiednich par wiec zaponowych w cylindrach o wspbienych tokach.
Obsuga
W ukadzie zaponowym DIS nie ma adnych elementw ruchomych i nie podlega on regulacji.
Jedyn czynnoci obsugow jest wymiana wiec zaponowych co 20000 km przebiegu.
Naprawa
Wymiana czujnika pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego
Odczy od czujnika pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego zcze elektryczne (2, rys.
D.7).
Odkrci rub (3) mocowania czujnika do kaduba silnika.
Wyj czujnik pooenia i prdkoci obrotowej. Zaoy nowy czujnik pooenia i prdkoci bratowej
wau korbowego do gniazda w kadubie. Wkrci rub mocowania czujnika. Podczy zcze elektryczne
do czujnika. Podczy do akumulatora przewd masy.
Wymiana czujnika temperatury cieczy chodzcej
Odkrci korek wlewu zbiornika wyrwnawczego cieczy chodzcej.
380
http://vnx.su

Odczy od czujnika temperatury cieczy chodzcej, umieszczonego od spodu kolektora
dolotowego (rys. D.8), zcze elektryczne.
Wykrci czujnik temperatury cieczy chodzcej z kolektora dolotowego i wyj go wraz z uszczelk.
Wkrci w kolektor dolotowy nowy czujnik temperatury cieczy chodzcej wraz z now uszczel- k.
Podczy do czujnika zcze elektryczne, zwracajc uwag na waciwe poczenie zaczepw
zatrzaskowych wtyku i gniazda tego zcza.
Napeni ukad chodzenia silnika (patrz odpowiedni opis).
Wymiana cewki zaponowej
cisn sprysty zacisk na wtyku elektrycznego zcza wielostykowego cewki zaponowej i wyj
wtyk wielostykowy z gniazda cewki zaponowej.
Rys. D.7. Czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego

1 czujnik, 2 zcze elektryczne czujnika, 3 ruba mocowania (Tora)
Rys. D.8. Usytuowanie czujnika temperatury cieczy chodzcej

1 czujnik, 2 kolektor dolotowy
cisn kolejno sprysty zaczep na kadym kocu przewodu wysokiego napicia i wyj koniec
przewodu wysokiego napicia z gniazda cewki zaponowej. Oznaczy odpowiednio koce wyjmowanych
przewodw, aby nie pomyli kolejnoci ich pniejszego podczenia.
Odkrci trzy ruby Torx mocowania cewki zaponowej do kaduba silnika i wyj cewk zaponow.
Zamontowa now cewk w kolejnoci odwrotnej do jej wymontowania, zwracajc uwag na
prawidowe podczenie kocw odpowiednich przewodw do gniazd cewki oraz na waciwe osadzenie
wtykw kocw przewodw w gniazdach cewki.
Wymiana moduu zaponu ESC
Modu zaponu jest umieszczony w przedziale silnika na przegrodzie czoowej po lewej stronie.
Odczy koniec przewodu podcinienia od krca na obudowie moduu zaponu.
Wykrci rodkow rub mocowania wtyku zcza wielostykowego do gniazda moduu zaponu.
Wyj wtyk zcza wielostykowego z gniazda moduu zaponu.
381
http://vnx.su
Odkrci dwa wkrty z bem krzyowym mocowania moduu zaponu do przegrody czoowej i wyj
modu zaponu z przedziau silnika.
Zamontowa nowy modu zaponu w kolejnoci odwrotnej do jego wymontowania, zwracajc uwag
na prawidowe podczenie i zamocowanie wtyku zcza wielostykowego oraz na waciwe osadzenie
przewodu podcinienia na krcu moduu.
Wymiana moduu zaponu EDIS 4
Modu zaponu jest umieszczony w przedziale silnika na przegrodzie czoowej po lewej stronie.
Wyj wtyk zcza wielostykowego z gniazda moduu zaponu.
Uwaga: nie wolno cign za przewody podczone do wtyku wielostykowego.
Odkrci dwa wkrty z bem krzyowym mocowania moduu zaponu do przegrody czoowej i wyj
modu zaponu z przedziau silnika.
Zamontowa nowy modu zaponu w kolejnoci odwrotnej do jego wymontowania, zwracajc uwag
na prawidowe podczenie wtyku zcza wielostykowego.
Silniki benzynowe 1,3dm3 typu JBD oraz JBE wyposaono w ganikowy ukad zasilania.
Pompa paliwa
Sprawdzanie cinienia toczenia paliwa
Przed sprawdzaniem silnik powinien pracowa przez kilka minut na biegu jaowym, aby komora
pywakowa ganika bya napeniona paliwem.
Zatrzyma silnik.
Odczy od ganika przewd doprowadzenia paliwa, unikajc wycieku paliwa na gorce czci
silnika.
Podczy manometr do odczonego przewodu.
Uruchomi silnik i odczyta cinienie toczenia paliwa na biegu jaowym oraz przy krtkotrwaej pracy
silnika ze zwikszon prdkoci obrotow (waciw warto cinienia paliwa podano w p. D.1.1).
Zatrzyma silnik, odczy manometr i podczy przewd doprowadzenia paliwa do ganika.
Wymiana pompy paliwa
Wymontowanie
Rys. D.9. Pompa paliwa

1 doprowadzenie paliwa ze zbiornika, 2 doprowadzenie paliwa do ganika, 3 powrt paliwa do zbiornika
Odczy od pompy paliwa i odpowiednio oznaczy przewody paliwa (rys. D.9).

Odkrci dwie ruby mocowania pompy paliwa do kaduba silnika i wyj pomp paliwa oraz jej
uszczelk.
Zamontowanie
Oczyci powierzchni przylegania uszczelki na kadubie silnika i korpusie pompy paliwa.
Zaoy now uszczelk i przykrci ruby mocowania pompy paliwa.
382
http://vnx.su
Podczy do pompy przewody paliwa, zwracajc uwag na ich oznaczenia. Zaoy nowe opaski
mocujce na koce przewodw paliwa.
Ganik Weber TLDM
Budowa i dziaanie
Dwuprzelotowy ganik opadowy Weber TLDM (rys. D.10) ma mechaniczn pompk przyspieszenia i
przepustnic drugiego przelotu sterowan mechanicznie za pomoc ukadu dwigni poczonych z
osiprzepustnicy pierwszego przelotu oraz podcinieniowe urzdzenie wzbogacajce mieszank przy
penym obcieniu silnika, urzdzenie rozruchowe sterowane rcznie i zawr elektromagnetyczny
odcinajcy dopyw paliwa po wyczeniu silnika.
Ganik silnika samochodu wyposaonego w mechaniczn skrzynk przekadniow ma
podcinieniowy siownik przepustnicy (1, rys. D.11), ktry suy do zwolnienia zamknicia przepustnicy po
nagym zwolnieniu nacisku nogi na peda przyspieszenia w celu zapobieenia nieregularnej pracy silnika w
tych warunkach i ograniczenia emisji substancji toksycznych w spalinach. Zawr zwrotny (2) po zwolnieniu
nacisku na peda przyspieszenia utrzymuje jeszcze przez pewien czas podcinienie w siowniku,
umoliwiajce przedueni czasu uchylenia przepustnicy ganika i agodne przejcie do pracy na biegu
jaowym. Urzdzenie rozruchowe ganika jest wczane rcznie. Wycignicie gaki urzdzenia
rozruchowego przez kierowc wywouje przymknicie przesony rozruchowej w 1. przelocie ganika.
Umoliwia to wzrost podcinienia w gardzieli ganika i wypyw paliwa z rozpylacza podczas uruchamiania
silnika. Po uruchomieniu silnika podcinienie powstae w kolektorze dolotowym dopywa do siownika (4,
patrz rys. D. 10), ktry powoduje czciowe uchylenie przepustnicy rozruchowej, aby umoliwi prac
nagrzewajcego si silnika.
Rys. D. 10. Ganik Weber TLDM

1 zawr elektromagnetyczny odcinajcy dopyw paliwa po wyczeniu silnika, 2 gwne dysze powietrza 1.12. przelotu, 3 rurki
emulsyjne 1. i 2. przelotu, 4 siownik podcinieniowy, 5 urzdzenie rozruchowe, 6 zawr iglicowy, 7 pywak, 8 wkrt
regulacji prdkoci obrotowej przyspieszonego biegu jaowego, 9 wkrt regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 10 wkrt
regulacji skadu mieszanki biegu jaowego, 11 przepustnice, 12- urzdzenie wzbogacajce, 13 pompka przyspieszenia, 14
siownik podcinieniowy opniania zamknicia przepustnicy, 15 dysze paliwa 1.12. przelotu
Naprawa i regulacja
383
http://vnx.su
Wymiana zaworu iglicowego

Odczy od akumulatora przewd masy i wymontowa filtr powietrza.
Odczy separator paliwa umieszczony z tyu obudowy filtra powietrza.
Wymontowa pokryw ganika po odkrceniu dwch wkrtw mocowania.
Wyj o pywaka oraz pywak z iglic zaworu (rys. D.12).
Odkrci gniazdo zaworu iglicowego, wyj uszczelk i okreli jej grubo.
Usun paliwo z komory pywakowej.
Zaoy now uszczelk gniazda zaworu iglicowego o takiej samej gruboci, jak wymontowana
uszczelka i wkrci gniazdo zaworu iglicowego.
Zaoy na nowej iglicy zaczep sprysty.
Zamontowa iglic, pywak i jego o.
Rys. D. 11. Schemat podcinieniowego obwodu zwalniania zamknicia przepustnicy ganika

1 siownik podcinieniowy ganika, 2 zawr zwrotny, 3 separator paliwa, 4 przewd podcinienia, 5 wkrt regulacji skadu
mieszanki
Rys. D.12. Wymontowanie pywaka z iglic 1 o pywaka, 2 pywak, 3 iglica
Sprawdzi pooenie pywaka (patrz dalszy opis).

Przykrci pokryw ganika.
Podczy przewody paliwa i separator paliwa.
Zamontowa filtr powietrza.
Sprawdzi prdko obrotow biegu jaowego i skad mieszanki na biegu jaowym (patrz dalszy
opis).
Regulacja pooenia pywaka
Wymontowa pokryw ganika po odkrceniu wkrtw mocowania.
Trzyma pokryw ganika w po/oeniu pionowym tak, aby zawr iglicowy by zamknity.
Zmierzy odlego (X, rys. D.13) midzy paszczyzn pokrywy z uszczelk a doln krawdzi
pywaka.
W razie potrzeby skorygowa t odlego przyginajc w odpowiedni stron jzyczek (1) pywaka.
Zamontowa pokryw komory pywakowej.
Podczy przewody paliwa i separator paliwa.
384
http://vnx.su
Poczy do akumulatora przewd masy.

Sprawdzi prdko obrotow biegu jaowego i skad mieszanki na biegu jaowym (patrz dalszy
opis).
Sprawdzanie i regulacja podcinieniowego siownika zwalniania zamknicia przepusnicy
Sprawdzi, czy prdko obrotowa biegu jaowego i skad mieszanki s prawidowe.
Wymontowa filtr powietrza i zalepi w kolektorze dolotowym krciec do podczenia przewodu
podcinienia.
Zdj wtyk z gniazda elektrycznego termowycznika wentylatora chodnicy (przy obudowie
termostatu) i zewrze przewodem elektrycznym oba styki wtyku termowycznika wentylatora chodnicy, aby
wentylator cigle pracowa.
Odczy przewd podcinienia od siownika zwalniania zamknicia przepustnicy.
Poczy siownik zwalniania zamknicia przepustnicy nowym przewodem z trjnikiem i poczy
trjnik z krcem podcinienia moduu elektronicznego zaponu.
Uruchomi silnik i zanotowa prdko obrotow biegu jaowego.
W razie potrzeby skorygowa jej warto wkrtem regulacyjnym (1, rys. D.14) umieszczonym w
grnej czci siownika.
Zdj przewd z trjnikiem i zaoy oryginalny przewd podcinienia.
Rys. D. 13. Sprawdzanie i regulacja pooenia pywaka

1 jzyczek pywaka
X wymiar kontrolny pooenia pywaka
Rys. D, 14. Wkrt regulacyjny (1) podcinieniowego siownika zwalniania zamknicia przepustnicy ganika
Wyj przewd czcy styki wtyku termowycznika wentylatora chodnicy i podczy wtyk do
termowycznika.
Sprawdzanie i regulacja przyspieszonej prdkoci obrotowej biegu jaowego
Uwaga. Sprawdzenie wykonuje si si po wyregulowaniu prdkoci obrotowej biegu jaowego.
385
http://vnx.su
Nagrza silnik do normalnej temperatury pracy.

Zdj wtyk z gniazda elektrycznego termowycznika wentylatora chodnicy (przy obudowie
termostatu) i zewrze przewodem elektrycznym oba styki wtyku termowycznika wentylatora chodnicy, aby
wentylator pracowa w sposb cigy.
Podczy obrotomierz.
Odczy separator paliwa znajdujcy si z tyu obudowy filtra powietrza.
Rys. D.15. Sposb regulacji prdkoci obrotowej przyspieszonego biegu jaowego

1 przesona rozruchowa ganika, 2 wkrt regulacji prdkoci obrotowej przyspieszonego biegu jaowego
Rys. D. 16. Wkrty regulacji biegu jaowego

1 wkrt regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 2 wkrt regulacji skadu mieszanki (zawartoci CO w spalinach)
Wymontowa filtr powietrza.

Zamkn przepustnic rozruchow (1, rys. D.15).
Uruchomi silnik i zanotowa prdko obrotow przyspieszonego biegu jaowego.
W razie potrzeby skorygowa jej warto wkrtem (2). Wykrcanie wkrta powoduje zwikszanie
prdkoci obrotowej, za wkrcanie tego wkrta zmniejszanie prdkoci obrotowej.
Ponownie zmierzy prdko obrotow przyspieszonego biegu jaowego.
Zamontowa filtr powietrza i separator paliwa.
Odczy obrotomierz, wyj przewd czcy styki wtyku termowycznika wentylatora chodnicy i
podczy wtyk do termowycznika.
Warunki wstpne:
przepustnica rozruchowa powinna by otwarta (urzdzenie rozruchowe wyczone);
silnik powinien by nagrzany do normalnej temperatury pracy, za wentylator chodnicy
powinien by wczony;
wkad filtru powietrza powinien by czysty; - ukad zaponowy powinien by sprawny;
ukad wylotowy spalin powinien by szczelny;
wszystkie urzdzenia wyposaenia elektrycznego pobierajce znaczniejsze iloci energii
powinny by wyczone (oprcz wentylatora chodnicy);
przewd podcinienia powinien by odczony od siownika zwalniania zamknicia
przepustnicy.
Podczy obrotomierz i analizator zawartoci CO w spalinach.
Uruchomi silnik, ustali na okoo 30 sekund prdko obrotow 3000 obrmin i zwolni peda
przyspieszenia.
Po ustabilizowaniu si prdkoci obrotowej biegu jaowego silnika zmierzy prdko obrotow i
zawarto CO w spalinach.
386
http://vnx.su
W razie uzyskania niewaciwych wartoci za pomoc wkrta (1, rys. D. 16) wyregulowa waciw
warto prdkoci obrotowej biegu jaowego. W razie potrzeby skorygowania zawartoci CO w spalinach
najpierw naley zdj zalepk z wkrta regulacji (2) po uprzednim zdjciu obudowy filtru powietrza.
Nastpnie naley zaoy filtr powietrza (wraz z przewodem odpowietrzania skrzyni korbowej), lecz go nie
przykrca.
Przez okoo 30 sekund utrzymywa prdko obrotowSOOO obr/min, a nastpnie zwolni peda
przyspieszenia.
Po ustabilizowaniu si prdkoci obrotowej biegu jaowego silnika odczyta prdko obrotow oraz
zawarto CO w spalinach. Obracajc odpowiednio wkrt (1) i korygujc w razie potrzeby skad mieszanki
wkrtem (2) uzyska waciwe wartoci prdkoci obrotowej oraz zawartoci CO w spalinach.
Zaoy zalepk na wkrt regulacji skadu mieszanki biegu jaowego.
Zamocowa obudow filtra powietrza.
Podczy przewd podcinienia do siownika zwalniania zamknicia przepustnicy.
Odczy obrotomierz i analizator zawartoci CO.
Sprawdzi prawidowo podczenia przewodw podcinienia i odpowietrzania skrzyni korbowej
silnika.
Wymontowanie i zamontowanie ganika
Wymontowanie
Odczy od ganika cigno urzdzenia rozruchowego.
Odczy od ganika cigno poczone z pedaem przyspieszenia.
Odczy od ganika przewody podcinienia po uprzednim ich oznaczeniu.
Odczy przewd zaworu elektromagnetycznego odcinania dopywu paliwa po wyczeniu silnika.
Odkrci cztery ruby Torx rozmieszczone symetrycznie na pokrywie ganika, zdj ganik i wyj
uszczelk spod ganika.
Zamontowanie
Oczyci powierzchnie przylegania ganika i kolektora dolotowego oraz zaoy now uszczelk na
kolektor dolotowy.
Wykona czynnoci zamontowania ganika w kolejnoci odwrotnej do jego wymontowania.
Wyregulowa dugo cigna urzdzenia rozruchowego tak, aby po wyczeniu urzdzenia rozruchowego
przepustnica rozruchowa bya cakowicie otwarta, za cigno byo cakowicie wsunite w prowadnic.
Rozkadanie i skadanie ganika
Rozkadanie
Oczyci ganik z zewntrz.
Wymontowa pokryw ganika po odkrceniu dwch wkrtw mocowania (patrz rys. D.10).
Wyj o pywaka oraz pywak z iglic zaworu (patrz rys. D. 12).
Odkrci gniazdo zaworu iglicowego, wyj uszczelk i okreli jej grubo.
Wymontowa zawr elektromagnetyczny odcinania dopywu paliwa po wyczeniu silnika.
Wymontowa dysze gwne powietrza obu przelotw (2, rys. D. 10) i odpowiednio je oznaczy.
Wymontowa zesp urzdzenia rozruchowego (4 i 5).
Wyj rurki emulsyjne (3) i odpowiednio je oznaczy.
Wykrci dysze paliwa (15) i odpowiednio je oznaczy.
Wyj rurk rozpylacza pompki przyspieszenia.
Wymontowa zesp pompki przyspieszenia (13) po odkrceniu czterech wkrtw jej mocowania.
Wymontowa urzdzenie wzbogacajce (12).
Wymontowa zesp podcinieniowego siownika opniania zamknicia przepustnicy (14).
Skadanie
Wykona czynnoci skadania w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas rozkadania ganika.
Przed zaoeniem pokrywy ganika sprawdzi i w razie potrzeby wyregulowa pooenie pywaka
(patrz odpowiedni opis).
Po zoeniu ganika wkrt regulacji skadu mieszanki biegu jaowego (2, patrz rys. D. 16) wkrci
lekko do wyczucia oporu, a nastpnie odkrci o trzy obroty.
387
http://vnx.su
Silnik 1,3 dm3 typu J6A wyposaono w jednopunk-towy wtryskowy ukad zasilania (Weber CFI)
zintegrowany z ukadem zaponowym w ramach wsplnego systemu sterowania silnika, za w ukadzie
wylotowym zastosowano katalizator spalin (rys. D.17).
Ukad wtryskowy jest ukadem wtrysku impulsowego (niecigego), niskiego cinienia o jednym
wtryskiwaczu, sterowany przez elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV w ukadzie typu cinienieprdko".
Ukad wtryskowy wsppracuje z sond lambda, umieszczon na pocztku ukadu wylotowego przed
katalizatorem. Jej sygnay umoliwiaj optymalizacj skadu mieszanki. Silnik musi by zasilany benzyn
bezoowiow.
Budowa i dziaanie
Ukad jednopunktowego wtrysku benzyny Weber CFI ma dwa niezalene obwody: obwd
zasilania paliwem (rys. D. 18); - obwd doprowadzenia powietrza (rys. D.19).
Pompa paliwa
o przeszkod z prdkoci wieksz ni 20 km/h sia bezwadnoci kulki utrzymywanej przez elektromagnes
wymusza jej przesunicie. Kulka naciska na dwigni wycznika i przerywa obwd elektryczny.
Ponowne wczenie zasilania wymaga nacinicia przycisku, dostpnego przez otwr w dolnej
czci pokrycia tapicerskiego progu od strony drzwi kierowcy.
Rys. D.17. Schemat jednopunktowego wtrysku benzyny
388
http://vnx.su
1 pompa paliwa, 2 filtr paliwa, 3 przekanik pompy paliwa, 4 regulator cinienia, 5 pochaniacz par paliwa, 6 zawr
elektromagnetyczny pochaniacza par paliwa, 7 akumulator, 8 modu zaponu EDIS, 9 cewka zaponowa, 10 czujnik
temperatury zasysanego powietrza, 11 wtryskiwacz, 12 regulator biegu jaowego, 13 stycznik biegu jaowego, 14 czujnik
pooenia przepustnicy, 15 czujnik cinienia bezwzgldnego, 16 filtr powietrza, 17 czujnik temperatury cieczy chodzcej, 18
czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego, 19 sonda lambda, 20 rezystor dodatkowy wtryskiwacza, 21 gwny
przekanik zasilania, 28 elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV
Rys. D. 18. Obwd zasilania paliwem jednopunktowego wtrysku benzyny

1 zbiornik paliwa, 2 pompa paliwa, 3 filtr paliwa, 4 wycznik bezwadnociowy, 5 przekanik pompy paliwa, 6
elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV, 7 wtryskiwacz paliwa, 8 sygna elektryczny do wtryskiwacza, 9 sygna temperatury
zasysanego powietrza, 10 filtr powietrza, 11 zesp wtryskowy, 12 - regulator cinienia paliwa, 13 przewd doprowadzenia
paliwa do regulatora cinienia, 14 przewd powrotu paliwa do zbiornika
Rys. D. 19. Obwd doprowadzenia powietrza jednopunktowego wtrysku benzyny

1 zesp wtryskowy, 2 czujnik pooenia przepustnicy, 3 filtr powietrza, 4 elektroniczne urzdzenie sterujce EECIV, 5
silnik krokowy regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 6 czujnik cinienia bezwzgldnego, 7 czujnik temperatury
Wtryskiwacz paliwa
Elektromagnetyczny wtryskiwacz paliwa znajduje si w pokrywie zespou wtryskowego nad przepustnic. Jego zadaniem jest dostarczanie paliwa w iloci wynikajcej z warunkw pracy silnika i rozpylenie
tego paliwa w stopniu umoliwiajcym uzyskanie moliwie jednorodnej mieszanki paliwa z powietrzem.
Wtrysk paliwa, podczas pracy silnika pod obcieniem, nastpuje przy suwie dolo-tu w kadym z cylindrw
silnika. Podczas pracy na biegu jaowym wtrysk odbywa si raz na obrt wau korbowego.
Impulsy prdu sterowania, przekazywane przez elektroniczne urzdzenie sterujce do uzwojenia
elektromagnesu wtryskiwacza paliwa, wywouj uniesienie jego iglicy i przepyw paliwa przez filtr siatkowy do
piercieniowej komory u wylotu rozpylacza. Przepywajc przez szczelin midzy otworem rozpylacza i
czopikiem iglicy, paliwo ulega rozpyleniu na bardzo drobne kropelki i jest wtryskiwane do kolektora
dolotowego nad przepu-stnic. Zanik impulsu prdu sterowania wywouje zanik pola elektromagnetycznego i
zamknicie otworu wtryskowego przez iglic wtryskiwacza dociskan spryn.
Nadmiar paliwa odpywa przewodem z grnej czci wtryskiwacza do regulatora cinienia paliwa.
Stay przepyw paliwa przez wtryskiwacz zapewnia jego samoczynne odpowietrzanie. W obwd elektryczny
wtryskiwacza jest wczony szeregowo specjalny rezystor dodatkowy, ktry po 1,4 sekundy przepywu prdu
389
http://vnx.su
ogranicza jego natenie do okoo 1,3 A i chroni wtryskiwacz przed przegrzaniem oraz zapobiega parowaniu
paliwa.
W pokrywie zespou wtryskowego znajduje si przeponowy regulator cinienia paliwa. Nadmiar
paliwa powracajcy z wtryskiwacza naciska i przesuwa przepon, ciskajc jej spryn i uchylajc otwr
odpywu paliwa, ktrego nadmiar powraca do zbiornika. Cinienie paliwa we wtryskiwaczu jest stabilizowane
przez nacig wstpny spryny przepony regulatora do wartoci 100 kPa. Regulator cinienia paliwa nie ma
urzdzenia kompensujcego wpyw podcinienia w ukadzie dolotowym, gdy pojedynczy wtryskiwacz jest
umieszczony w ukadzie przed przepustnic mieszanki.
filtr powietrza;
silnik krokowy regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego;
czujnik cinienia bezwzgldnego. Ilo powietrza zasysanego przez silnik zaley od
temperatury zasysanego powietrza, prdkoci obrotowej silnika i cinienia bezwzgldnego w kolektorze
dolotowym.
Czujnik ten, umieszczony na osi przepustnicy, przekazuje do elektronicznego urzdzenia
sterujcego sygna napicia proporcjonalny do kta uchylenia przepustnicy.
wstrzymania wtryskiwania paliwa podczas hamowania silnikiem.
temperatury zasysanego powietrza. Rezystancja tego czujnika jest odwrotnie proporcjonalna do jego
temperatury im wysza temperatura, tym mniejsza jego rezystancja.
Jest to elektryczny silnik krokowy sprzony z dwigni przepustnicy. Silnik krokowy, sterowany
przez elektroniczne urzdzenie sterujce, zmienia pooenie dwigni przepustnicy, gdy zarejestrowana
prdko obrotowa silnika rni si od prdkoci obrotowej biegu jaowego zaprogramowanej w pamici
elektronicznego urzdzenia sterujcego.
Sonda lambda
Elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV otrzymuje informacje od poszczeglnych czujnikw,
zgodnie ze swym programem analizuje je i przekazuje sygnay sterowania do wtryskiwacza, regulatora biegu
390
http://vnx.su
jaowego oraz ukadu zaponowego. Sterujc czasem otwarcia iglicy wtryskiwacza wpywa na ilo
wtryskiwanego paliwa.
przywrcenia zapisu w pamici waciwych parametrw pracy silnika przez obwd samoadaptacji
Sprawdzanie
mog by rcznie regulowane. Elementy i obwody elektryczne ukadw zasilania i zaponowego mog by
sprawdzane przez podczanie multimetru do stykw zcza wielostyko-wego elektronicznego urzdzenia
sterujcego. Zcze elektronicznego urzdzenia sterujcego jest 60-stykowe (rys. D.20).
Rys. D.20. Widok zcza 60-stykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego EEC IV
Warunki wstpne
Przewody czce silnik i skrzynk przekadniowz mas samochodu oraz ich zcza powinny by
w dobrym stanie.
Obwd doprowadzenia powietrza powinien by szczelny.
Obwd zasilania paliwem powinien by szczelny.
Rozczy zcze wielostykowe elektronicznego urzdzenia sterujcego EEC IV.
1,3 dm3 o wtrysku jednopunktowym, podczajc multimetr do odpowiednich zaciskw zcza
wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Kocwek pomiarowych multimetru nie wolno
wprowadza do wntrza wtyku zcza wielostykowego elektronicznego urzdzenia sterujcego. Zaleca si
zdjcie z wtyku zcza osony z tworzywa sztucznego i podczanie kocwek pomiarowych multimetru do
kocw odpowiednich przewodw dochodzcych do wtyku albo wykorzystanie zcza poredniego z
prawidowo oznaczonymi numerami poszczeglnych stykw zcza wielostykowego.
391
http://vnx.su
Rys. D.21. Schemat elektryczny jednopunktowego wtrysku benzyny

A akumulator, B przekanik gwny zasilania, C przekanik pompy paliwa, D elektryczna pompa paliwa E wycznik
bezwadnociowy, F1 - bezpiecznik nr 1, F19 bezpiecznik nr 19, F20 bezpiecznik nr 20, G modu zaponu EDIS 4 H
wtryskiwacz paliwa, l elektrozawr pochaniacza par paliwa, J czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego podwjna
cewka zaponowa, L czujnik pooenia przepustnicy, M czujnik temperatury zasysanego powietrza N czujnik temperatury cieczy
chodzcej silnik, O czujnik cinienia bezwzgldnego w kolektorze dolotowym, P rezystor dodatkowy wtryskiwacza paliwa, R
zcze korektora oktanowego, S zcze diagnostyczne, T czujnik prdkoci pojazdu U sonda lambda, V - silnik krokowy
regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, W - sygna rozruchu silnika, Z - elektroniczne urzdzenie sterujce EEC IV
392
http://vnx.su
Sprawdzanie silnika 1,3 dnf (typu J6A) o wtrysku jednopunktowym z katalizatorem spalin
Pomiar midzy
stykami
Rodzaj sprawdzenia
Warunki
sprawdzenia
Warto
waciwa
Sposb postpowania
20" i masa 40"

i masa 60" i
masa

sterujcego EEC IV
Zapon
wyczony
0 do 2,5 fl
3" i 40"

jaowego
Zapon
wyczony
Odczy
przewd
poczony z
mas od masy
przed
sprawdzeniem i
podczy po
sprawdzeniu
Rezystancja
00 Om.
Sprawdzi przewody
23" i 40"
24" i 40"
48" i 49"

oktanowej
Zapon
wyczony
17" i 40"
40" i 40" w
zczu
37" i 57"
Sprawdzi przewody, zcze

autodiagnostyczne i wtyk zcza
Odo2,5fi
Zasilanie urzdzenia
sterujcego EEC IV
Zapon
wyczony
Wtryskiwacz
-
Zapon
wyczony
37" i 58"
37" i 59"
Rezystancja
n
Odo 2,5 H
5,5 do 8 Om
41" i 21"
13ii
Sprawdzi przewody
Sprawdzi przewody, rezystancj na

zaciskach wtryskiwacza, rezystor
szeregowy. Wymieni wtryskiwacz
4 do 60 n
Zapon
wyczony
18" i 20"
Rezystancja
00 ii
Regulator biegu jaowego i

stycznik biegu jaowego
Zapon
wyczony,
nacisn peda
przyspieszenia
18" i 20"

zaciskach zaciskach r egulatora.
Wymieni regulator
0 do 2,5 Om
Zapon
wyczony
50 do 120 Om
Sprawdzi przewody i przekanik
Zapon
wyczony
Sprawdzi przewody
25" i 46"
Rezystancja
zmienna
(patrz rozdz.
1-1)
47" i 46"
0,9do1,7kn
37" i 22"
7" i 46"

chodzcej
Czujnik temperatury
Zapon
wyczony
47" i 26"
37" i 40"
3,5do5,5kii
Zasilanie urzdzenia
sterujcego EEC IV
Zapon wczony
10 do 14 V
Odczy czujniki temperatury cieczy

chodzcej, temperatury zasysanego
powietrza i czujnik cinienia
bezwzgldnego. Sprawdzi rezystancj
na zaciskach czujnika.
Wymieni czujnik
Sprawdzi przekanik gwny zasilania,

przewody i akumulator. Wymieni
393
http://vnx.su
przekanik
Zasilanie wtryskiwacza
58" i 40"
Sprawdzi przewody
Sprawdzi przekanik i przewody.

Wymieni przekanik
22" i 40"
1" i 20"

sterujcego EEC IV
Zapon
wyczony
10 do 14 V
Sprawdzi bezpieczniki i przewody
56" i 36"
Poczenie moduu zaptonu

EDIS z urzdzeniem
sterujcym EEC IV
Zapon
wyczony
40 do 60 kfl
Sprawdzi przewody. Wymieni modu

zaptonu EDIS
37" i 35"

paliwa
Zapon
wyczony
50 do 120ti
Sprawdzi przewody. Zmierzy

rezystancj na zaciskach aworu.
Wymieni elektrozawr
4" i 40"
Zapon
wczony.
Prawe koto si
obraca
28" i 20"

ukadu kierowniczego (jeli
wystpuje
Zapon
wyczony
37" i 51"
Zawr elektromagnetyczny
klimatyzacji
Zapon
wyczony
Napicie
zmienne od
Odo12V
Odo 2,5 Om
50 do 120Om
Sprawdzi przewody. Wymieni czujnik

zaciskach czujnika. Wymieni czujnik
zaciskach czunika. Wymieni zawr

9" i masa
EDIS
Poczenie z mas moduu EDIS
Zapon
wyczony
Odo 2,5 ii
Sprawdzi przewody
10" i 9" EDIS

12" i 9" EDIS

zaponowej
, Zapon
wyczony
1,5do5Om
Sprawdzi przewody Wymieni cewk

zaponow
5" i 6" EDIS

Zapon
wyczony
200 do 450 n

zaciskach czujnika. Wymieni czujnik
1"i 56"
EECIV 3" i
36" EECIV
Sygna zaponu
Zapon
wyczony
Odo 2,5 ii
Sprawdzi przewody
394
http://vnx.su
Naprawa
Wymontowanie i zamontowanie zespou wtryskowego
Wymontowanie
Pod zesp wtryskowy podstawi naczynie do zebrania spywajcego paliwa.
Poluzowa ostronie zcze elastycznego przewodu cinieniowego doprowadzenia paliwa przy
zespole wtryskowym i zmniejszy cinienie paliwa w obwodzie doprowadzenia paliwa.
Odczy od zespou wtryskowego przewody doprowadzenia i powrotu paliwa.
Odczy od zespou wtryskowego cigno pedau przyspieszenia.
Zaoy zaciski na przewody elastyczne ukadu chodzenia jak najbliej zespou wtryskowego i
odczy te przewody od zespou wtryskowego. Przewidzie wyciek cieczy chodzcej.
Odczy od zespou wtryskowego wszystkie zcza elektryczne.
Odczy od zespou wtryskowego przewd podcinienia.
Odkrci pooone na obwodzie pokrywy zespou wtryskowego cztery ruby mocowania zespou
wtryskowego do kolektora dolotowego (rys. D.23) i wyj zesp wtryskowy z przedziau silnika.
Zamontowanie
Oczyci starannie z zewntrz zesp wtryskowy.
Zaoy zesp wtryskowy na kolektor dolotowy i dokrci cztery ruby mocowania zespou
wtryskowego.
Podczy przewd podcinienia do zespou wtryskowego.
Podczy do zespou wtryskowego wszystkie zcza elektryczne.
Podczy do zespou wtryskowego przewody elastyczne ukadu chodzenia i zdj zaciski z tych
przewodw.
Zamocowa do zespou wtryskowego cigno pedau przyspieszenia.
Podczy do zespou wtryskowego przewody doprowadzenia i powrotu paliwa oraz zacisn wkrty
opasek ich mocowania.
Uzupeni ilo cieczy chodzcej w zbiorniku wyrwnawczym ukadu chodzenia do poziomu
maksymalnego.
Co najmniej piciokrotnie wczy i wyczy zapon w celu wywoania waciwego cinienia w
obwodzie zasilania paliwem oraz sprawdzi szczelno pocze przewodw paliwa.
395
http://vnx.su
Rys. 0.22. Elementy zespou wtryskowego

1 kompletny wtryskiwacz paliwa, 2 regulator cinienia paliwa, 3 zcze dopywu paliwa, 4 czujnik temperatury zasysanego
powietrza, 5 silnik krokowy regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego, 6 czujnik pooenia przepustnicy, 7 przewd
elektryczny wtryskiwacza paliwa, 8 pokrywa zespou wtryskowego, 9 obudowa przepustnicy
Wymontowanie i zamontowanie regulatora cinienia paliwa

Wymontowanie
Wymontowa zesp wtryskowy (patrz poprzedni opis).
Odkrci cztery wkrty mocowania pokrywy regulatora cinienia paliwa i ostronie unie pokryw
oraz wyj czci regulatora cinienia (rys. D.24). Nie naley wyjmowa zalepki i odkrca rodkowej ruby
pokrywy (z bem o gniedzie szecioktnym), gdy jej pooenie okrela cinienie paliwa regulatora.
Zamontowanie
Zaoy spryn o maej rednicy, zawr, przepon regulatora, spryn o duej rednicy oraz
miseczk tej spryny. Ostronie umieci kulk na miseczce spryny.
Zaoy ostronie pokryw regulatora cinienia paliwa, aby nie poruszy kulki i dokrci cztery
wkrty mocowania pokrywy po sprawdzeniu, e otwory przepony zajmuj waciwe pooenia.
396
http://vnx.su
Rys. D.23. Odkrcanie rub mocowania zespou wtryskowego do kolektora dolotowego
Rys. D.24. Elementy regulatora cinienia paliwa
Zaoy zesp wtryskowy na kolektor dolotowy i dokrci cztery ruby mocowania zespou
wtryskowego.
Podczy przewd podcinienia do zespou wtryskowego.
Podczy do zespou wtryskowego wszystkie zcza elektryczne.
Podczy do zespou wtryskowego przewody elastyczne ukadu chodzenia i zdj zaciski z tych
przewodw.
Zamocowa do zespou wtryskowego cigno pedau przyspieszenia.
Podczy do zespou wtryskowego przewd powrotu paliwa oraz zacisn wkrt opaski jego
mocowania.
Podczy manometr do sprawdzania cinienia paliwa do przewodu doprowadzajcego paliwo pod
cinieniem do zespou wtryskowego za filtrem paliwa.
Zewrze przewodem przekanik pompy paliwa (umieszczony w skrzynce bezpiecznikowi
przekanikw w dolnym rzdzie jako pierwszy od prawej) tak, aby pompa paliwa cigle pracowaa. Cinienie
paliwa wskazywane przez manometr powinno wynosi 100 50 kPa.
W razie uzyskania niewaciwej wartoci cinienia paliwa naley zdj zalepk ze ruby
regulacyjnej (z bem o gniedzie szecioktnym) usytuowanej na rodku pokrywy regulatora cinienia i za
pomoc ktowego klucza szecioktnego 4 mm obrci rub regulacyjn a do uzyskania cinienia poniej
50 kPa, a nastpnie obrci t rub w przeciwnym kierunku a do uzyskania cinienia 100 kPa.
Zamocowa now zalepk ruby regulacyjnej w gniedzie pokrywy regulatora cinienia paliwa.
Wymontowa manometr do pomiaru cinienia paliwa i podczy do zespou wtryskowego przewd
doprowadzenia paliwa oraz zacisn wkrt opaski jego mocowania.
Wymontowa przewd uywany do zmostkowania przekanika pompy paliwa.
Uzupeni ilo cieczy chodzcej w zbiorniku wyrwnawczym ukadu chodzenia do poziomu
maksymalnego.
obwodzie zasilania paliwem oraz sprawdzi szczelno pocze przewodw paliwa.
Wymontowanie i zamontowanie wtryskiwacza paliwa
397
http://vnx.su
Wymontowanie
Pod zesp wtryskowy podstawi naczynie do zebrania spywajcego paliwa.
Poluzowa ostronie zcze elastycznego przewodu cinieniowego doprowadzenia paliwa przy
zespole wtryskowym i zmniejszy cinienie paliwa w obwodzie doprowadzenia paliwa.
Odczy od wtryskiwacza paliwa zcze elektryczne umieszczone nad wtryskiwaczem w rodku
pokrywy zespou wtryskowego.
Odgi podkadk zabezpieczajc i odkrci rub mocowania wtryskiwacza paliwa do pokrywy
zespou wtryskowego.
Zdj piercie ustalajcy i wyj wtryskiwacz paliwa oraz uszczelk wtryskiwacza.
Wyj uszczelk z piercienia ustalajcego wtryskiwacz.
Zamontowanie
Zaoy now uszczelk wtryskiwacza powleczon silikonowym rodkiem uszczelniajcym (Ford
ESEM-1C171A).
Rys. D.25. Waciwe usytuowanie wtryskiwacza paliwa wzgldem gniazda pokrywy w zespole wtryskowym
Rys. D.26. Usytuowanie czujnika pooenia przepustnicy i silnika krokowego regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego
1 wtyk zcza elektrycznego czujnika, 2 wkrty mocowania czujnika, 3 czujnik pooenia przepustnicy, 4 wtyk zcza
elektrycznego silnika krokowego, 5 silnik krokowy regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego
Zaoy wtryskiwacz paliwa, zwracajc uwag na waciwe pooenie wystpw ustalajcych (rys.
D.25).
Zaoy now uszczelk do piercienia ustalajcego wtryskiwacz paliwa.
Zaoy piercie ustalajcy z uszczelk, now podkadk zabezpieczajc! wkrci rub
mocowania wtryskiwacza oraz zabezpieczy j odginajc podkadk zabezpieczajc.
Podczy zcze elektryczne do wtryskiwacza paliwa.
Podczy do zespou wtryskowego przewd doprowadzenia paliwa oraz zacisn wkrt opaski jego
mocowania.
Piciokrotnie wczy i wyczy zapon w celu wywoania waciwego cinienia w obwodzie
zasilania paliwem oraz sprawdzi szczelno pocze przewodw paliwa.
398
http://vnx.su
Wymontowanie i zamontowanie czujnika pooenia przepustnicy

Wymontowanie
Wyj z gniazda wtyk (1, rys. D.26) zcza elektrycznego czujnika pooenia przepustnicy.
Odczy wtyk zcza elektrycznego.
Odkrci dwa wkrty mocowania (2) i wyj czujnik pooenia przepustnicy (3).
Zamontowanie
Zaoy czujnik pooenia przepustnicy na wspornik przy zespole wtryskowym, zwracajc uwag na
waciwe osadzenie czujnika na dwigni osi przepustnicy.
Wkrci dwa wkrty mocowania czujnika pooenia przepustnicy do wspornika.
Podczy wtyk zcza elektrycznego czujnika pooenia przepustnicy i zaoy go do gniazda.
Wymontowanie i zamontowanie silnika krokowego regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego
Wymontowanie
Odczy wtyk (4, rys. D.26) zcza elektrycznego silnika krokowego (5) i wtyk (1) czujnika pooenia
przepustnicy.
Odkrci wkrty mocowania wspornika zespou silnika krokowego i czujnika pooenia przepustnicy
do zespou wtryskowego.
Wyj zesp silnika krokowego i czujnika pooenia przepustnicy wraz ze wspornikiem.
Odczy silnik krokowy od wspornika wyjtego zespou.
Zamontowanie
Zamontowa silnik krokowy do wspornika wyjtego zespou.
Zamontowa zesp silnika krokowego i czujnika pooenia przepustnicy do zespou wtryskowego,
zwracajc uwag na waciwe osadzenie wspornika na kokach rodkujcych oraz prawidowe osadzenie
czujnika pooenia przepustnicy na dwigni osi przepustnicy. Dokrci ruby mocowania wspornika do
zespou wtryskowego.
Podczy wtyk zcza elektrycznego czujnika pooenia przepustnicy i wtyk zcza elektrycznego
silnika krokowego.
Rys. D.27. Usytuowanie ruby regulacji prdkoci obrotowej biegu jaowego (1) l jej przeciwnakrtki (2)
Zamontowa filtr powietrza i podczy do akumulatora przewd masy.

Uruchomi silnik, nagrza go do normalnej temperatury pracy i zmierzy obrotomierzem prdko
obrotow biegu jaowego, ktra powinna wynosi 900150 obr/min.
W razie uzyskania niewaciwej wartoci naley wyregulowa prdko obrotow biegu jaowego za
pomoc ruby regulacyjnej (1, rys. D.27) po zdjciu kopaka ochronnego i poluzowaniu przeciwnakrtki (2), a
nastpnie dokrci przeciwnakrtk i zaoy kopak ochronny na rub regulacyjn.
Wymontowanie i zamontowanie czujnika temperatury zasysanego powietrza
Wymontowanie
399
http://vnx.su

Odczy wtyk zcza elektrycznego od czujnika temperatury zasysanego powietrza (4, patrz rys.
D.22).
Wykrci czujnik temperatury zasysanego powietrza z zespou wtryskowego.
Oprni ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis w podrozdziale Ukad chodzenia").
Odczy od czujnika temperatury cieczy chodzcej, umieszczonego od spodu kolektora
dolotowego (patrz rys. D.8), zcze elektryczne.
Wykrci czujnik temperatury cieczy chodzcej z kolektora dolotowego i wyj go wraz z uszczelk.
Zamontowanie
Wkrci w kolektor dolotowy nowy czujnik temperatury cieczy chodzcej wraz z now uszczel- k.
Podczy do czujnika zcze elektryczne, zwracajc uwag na waciwe poczenie zaczepw
zatrzaskowych wtyku i gniazda tego zcza.
Wymontowanie i zamontowanie czujnika cinienia bezwzgldnego
Wymontowanie
Wyj wtyk (2, rys. D.28) zcza elektrycznego czujnika cinienia bezwzgldnego (1).
Zdj przewd podcinienia (3) z krca czujnika.
Wykrci dwa wkrty (4) mocowania czujnika i wyj czujnik cinienia bezwzgldnego.
Zamontowanie
Zaoy czujnik cinienia bezwzgldnego do przedziau silnika.
Wkrci dwa wkrty mocowania czujnika.
Zaoy przewd podcinienia na krciec czujnika.
Podczy wtyk zcza elektrycznego do czujnika.
Zamontowanie
Powlec gwint czujnika temperatury zasysanego powietrza silikonowym rodkiem uszczelniajcym.
Wkrci czujnik w zesp wtryskowy.
Podczy wtyk zcza elektrycznego do czujnika temperatury zasysanego powietrza.
Wymontowanie i zamontowanie czujnika temperatury cieczy chodzcej
Wymontowanie
Odkrci korek wlewu zbiornika wyrwnawczego cieczy chodzcej.
Rys. D.28. Czujnik cinienia bezwzgldnego

1 czujnik cinienia bezwzgldnego, 2 zcze elektryczne czujnika, 3 przewd podcinienia, 4 wkrty mocowania czujnika
400
http://vnx.su
Rys. D.29. Sonda lambda

1 uszczelka sondy, 2 sonda lambda, 3 osona cieplna sondy
Wymontowanie i zamontowanie sondy lambda

Wymontowanie
Podnie samochd na podnoniku obsugowo-naprawczym.
Rozczy zcze wtykowe sondy lambda.
Zdj oson ciepln sondy i wykrci sond lambda z rury wylotowej oraz wyj uszczelk sondy
(rys. D. 29).
Uwaga: nie dotyka powierzchni kocwki pomiarowej sondy lambda.
Zamontowanie
Oczyci gwint otworu sondy lambda w rurze wylotowej.
Zaoy na sond lambda now uszczelk i wkrci sond lambda w otwr rury wylotowej.
Zaoy oson ciepln na sond lambda.
Podczy zcze wtykowe sondy lambda i podwiesi wizk przewodw.
Opuci samochd.
Wymontowanie i zamontowanie filtru paliwa
Wymontowanie
Pod filtrem paliwa umieci naczynie do zebrania wypywajcego paliwa.
Poluzowa opask zaciskow mocowania przewodu dopywu paliwa do filtru (od strony przeciwnej
do grota strzaki na obudowie filtru paliwa) i ostronie poluzowa przewd aby zmniejszy cinienie paliwa w
obwodzie doprowadzenia paliwa.
Zdj z krcw filtru paliwa oba przewody paliwa.
Odkrci rub opaski mocowania filtru paliwa i wyj filtr paliwa z przedziau silnika, zwracajc
uwag na kierunek strzaki na obudowie filtru.
Zamontowanie
Zaoy nowy filtr paliwa na jego miejsce w przedziale silnika, zachowujc waciwy kierunek strzaki
na obudowie filtru paliwa.
Dokrci rub opaski mocowania filtru paliwa.
Podczy przewody paliwa do krcw filtru.
obwodzie zasilania paliwem oraz sprawdzi szczelno pocze przewodw przy filtrze paliwa.
NAPRAWY NIE WYMAGAJCE WYMONTOWANIA SILNIKA
GOWICA
Wymontowanie i zamontowanie gowicy
Wymontowanie
401
http://vnx.su

Rozczy poczenia elektryczne od ganika lub zespou wtryskowego.
Oprni ukad chodzenia silnika (patrz odpowiedni opis).
Od obudowy termostatu odczy elastyczne przewody cieczy chodzcej.
Rys. D.30. Zesp gowicy

1 gowica, 2 pokrywa gowicy, 3 uszczelka gowicy, 4 zalepka, 5 koek rodkujcy, 6 uszczelka pokrywy gowicy, 7
korek wlewu oleju
Rys. D.31. Widok podzespou osi dwigni zaworw
Odczy elastyczne przewody podgrzewania kolektora dolotowego.

W silniku wyposaonym w ganik odczy od ganika cigno urzdzenia rozruchowego.
Odczy cigno pedau przyspieszenia od ganika lub zespou wtryskowego.
Odczy przewody paliwa.
Wymontowa przewd podcinienia czcy kolektor dolotowy z podcinieniowym urzdzeniem
wspomagajcym ukadu hamulcowego.
Zdj kocwki przewodw wysokiego napicia ze wiec zaponowych.
Odczy od silnika wszystkie pozostae poczenia elektryczne.
Odkrci ruby mocowania przedniej rury wylotowej do kolektora wylotowego i podwiesi przedni
rur wylotow za pomoc mikkiego drutu.
Odkrci ruby mocowania do gowicy podzespou osi dwigni zaworw wraz z dwigniami
zaworw. Wyj cay podzesp osi dwigni zaworw (rys. D.31) wraz z dwigniami zaworw (nie
zdejmowa dwigni).
402
http://vnx.su
Wyj drki popychaczy i oznaczy odpowiednio poszczeglne drki popychaczy, aby nie pomyli
miejsc ich zamontowania.
Odkrci ruby mocowania gowicy w kolejnoci odwrotnej do ich dokrcania (patrz rys. D.32).
Zdj gowic z kaduba. W razie trudnoci ze zdjciem ostuka gowic lekkimi uderzeniami motka
z tworzywa sztucznego (nie wolno podwaa gowicy adnymi narzdziami, aby nie uszkodzi dolnej
paszczyzny gowicy).
Zdj uszczelk gowicy.
Zamontowanie
Oczyci i odtuci za pomoc trjchloroetylenu powierzchnie przylegania uszczelki gowicy na
kadubie i gowicy.
Zaoy na kadub silnika uszczelk gowicy stron z oznaczeniem TOP skierowan do gowicy.
Zaoy gowic na kadub silnika.
Wkrci w gowic nowe ruby jej mocowania i dokrci je w kolejnoci pokazanej na rysunku D.32
w trzech etapach waciwym momentem (patrz p. D. 1.1).
Powlec olejem koce drkw popychaczy i wprowadzi popychacze we waciwe otwory,
zwracajc uwag na zachowanie prawidowych miejsc ich montau.
Zaoy na gowic cay podzesp osi dwigni zaworw wraz z dwigniami zaworw i poczy
koce dwigni zaworw z drkami odpowiednich popychaczy.
Przykrci ruby mocowania podzespou osi dwigni zaworw do gowicy.
Wyregulowa luz zaworw (patrz odpowiedni opis).
Rys. D.32. Kolejno dokrcania rub gowicy
Zaoy na gowic now uszczelk pokrywy gowicy.

Zaoy pokryw gowicy i dokrci ruby jej mocowania.
Zaoy kocwki przewodw wysokiego napicia na wiece zaponowe.
Podczy do silnika wszystkie poczenia elektryczne.
Zamontowa przewd podcinieniaczcy kolektor dolotowy z podcinieniowym urzdzeniem
wspomagajcym ukadu hamulcowego.
Podczy przewody paliwa.
Podczy cigno pedau przyspieszenia do ganika lub zespou wtryskowego.
W silniku wyposaonym w ganik podczy do ganika cigno urzdzenia rozruchowego.
Podczy elastyczne przewody podgrzewania kolektora dolotowego.
Do obudowy termostatu podczy elastyczne przewody cieczy chodzcej.
Rozkadanie i skadanie gowicy
Rozkadanie
Wymontowa kompletny kolektor dolotowy wraz z ganikiem lub zespoem wtryskowym.
Wymontowa kolektor wylotowy.
Wymontowa obudow termostatu.
Za pomoc specjalnego przyrzdu cisn kolejno spryny poszczeglnych zaworw, wyj
pstoki zamka zaworu, odpry spryn zaworu i wyj pozostae czci osadzenia zaworu.
Zdj uszczelniacze trzonkw poszczeglnych zaworw i wyj podkadki spryn zaworw.
Wyj poszczeglne zawory z prowadnic.
403
http://vnx.su
Skadanie
W celu zoenia gowicy naley wykona czynnoci w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas jej
rozkadania, zwracajc uwag na nastpujce zalecenia:
trzonki zaworw przed zamontowaniem do gowicy naley powlec olejem silnikowym;
zastosowa nowe uszczelniacze trzonkw zaworw;
do zakadania uszczelniaczy trzonkw zaworw naley uy odpowiedniego przyrzdu
specjalnego;
po zaoeniu zamkw zaworw naley upewni si, e s pewnie osadzone.
Naprawa gowicy
Za pomoc liniau warsztatowego przyoonego po przektnych i szczelinomierza sprawdzi
pasko powierzchni przylegania gowicy.
Jeeli niepasko powierzchni przylegania gowicy przekracza 0,15 mm, dokona obrbki
mechanicznej gowicy (gboko planowania do 0,3 mm) pod warunkiem zachowania najmniejszej
dopuszczalnej gbokoci komory spalania (waciw warto podano w p. D. 1.1). W razie niemonoci
spenienia podanych warunkw naley wymieni gowic.
Sprawdzi luzy trzonkw zaworw dolotowych i wylotowych w prowadnicach. Luz poprzeczny
mierzony na talerzyku (rys. D.33) przy kocu trzonka zaworu zrwnanym z kocem prowadnicy powinien
wynosi: do 0,7 mm dla zaworu dolotowego i do 0,8 mm dla zaworu wylotowego.
Rys. D.33. Sposb pomiaru luzu trzonka zaworu w prowadnicy
W razie stwierdzenia nadmiernych luzw trzonkw zaworw naley rozwierci prowadnice na

wymiar naprawczy (+0,2 lub +0,4 mm) i zastosowa zawory z nadwymiarowymi trzonkami o odpowiedniej
rednicy.
Sprawdzi szeroko przylgni gniazd zaworw (waciwe wartoci podano w p. D.1.1) i stan przylgni
zaworw. W razie stwierdzenia uszkodzenia gniazd zaworw albo zbyt maej szerokoci przylgni naley
wymieni gowic.
Rozkadanie i skadanie podzespou osi dwigni zaworw
Rozkadanie
Rys. 0.34. Elementy podzespou osi dwigni zaworw
Z jednego z kocw osi dwigni zaworw wyj zawleczk i zdj podkadk ksztatow.
Zdj podkadk okrg, dwignie zaworw, wsporniki osi dwigni zaworw i spryny, zachowujc
waciw kolejno rozoonych czci (rys. D.34). W razie koniecznoci mona uderza we wsporniki
gumowym motkiem.
404
http://vnx.su
Wymy czci w trjchloroetylenie i sprawdzi stan: osi dwigni zaworw, kocwek dwigni
wsppracujcych z trzonkami zaworw, podkadek oporowych oraz spryn rozpierajcych dwignie
zaworw.
Skadanie
Wymieni zuyte lub uszkodzone czci, usun lady wsppracy i wypolerowa powierzchnie
kocw dwigni wsppracujce z trzonkami zaworw.
Powlec olejem silnikowym o dwigni zaworw, otwory dwigni zaworw i wspornikw oraz zoy
podzesp osi dwigni zaworw w kolejnoci odwrotnej do podanej podczas wymontowania. Zwrci uwag
na pooenie otworu dopywu oleju we wsporniku. Otwr ten powinien spotka si z otworem doprowadzenia
oleju do osi dwigni zaworw w gowicy silnika.
Wymiana piercienia uszczelniajcego wa korbowy od strony napdu rozrzdu
Piercie uszczelniajcy wa korbowy od strony napdu rozrzdu mona wymieni bez wyjmowania
silnika z samochodu. Z powodu bardzo ograniczonego dostpu jest konieczne uycie specjalistycznych
narzdzi do cignicia i zaoenia piercienia uszczelniajcego.
Wymontowanie
Wymontowa wspornik alternatora i jarzmo regulacji nacigu paska klinowego.
Wymontowa pasek klinowy.
Podnie samochd i pod samochodem wykrci rub mocowania koa pasowego wau korbowego
oraz zdj koo pasowe z wau korbowego.
Za pomoc przyrzdu Ford 21-096 wymontowa piercie uszczelniajcy wa korbowy (patrz rys.
1.34), wykorzystujc krtsz stron przyrzdu Ford 21-096.
Zamontowanie
Powlec olejem silnikowym przedni czop wau korbowego oraz krawd uszczelniajc nowego
piercienia uszczelniajcego.
Wcisn rk do oporu piercie uszczelniajcy na jego miejsce.
Oprze przyrzd Ford 21-046 (dusz stron) o piercie uszczelniajcy, zaoy na wa korbowy
koo pasowe i wkrci rub jego mocowania.
Dokrca stopniowo rub mocowania koa pasowe wau korbowego a do wcinicia na miejsce
przedniego piercienia uszczelniajcego.
Wymontowa z wau korbowego koo pasowe, zdj przyrzd Ford 21 -046 i zamontowa
ostatecznie koo pasowe na wale korbowym, dokrcajc rub jego mocowania waciwym momentem.
Zamontowa wspornik alternatora, jarzmo regulacji nacigu paska i pasek klinowy oraz wyregulowa
nacig paska klinowego (patrz odpowiedni opis).
Sprawdzi poziom oleju w misce olejowej i podczy do akumulatora przewd masy.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ZESPOU NAPDOWEGO
Wymontowanie
W modelach wyposaonych w mechaniczn skrzynk czterobiegow wczy drugi bieg, za w
modelach wyposaonych w skrzynk piciobiegow wczy czwarty bieg.
Wymontowa wszystkie przewody elastyczne ukadu chodzenia i podcinienia dochodzce do
silnika.
W samochodach z silnikiem ganikowym odczy cigno urzdzenia rozruchowego ganika.
Odczy przewody doprowadzenia i odprowadzenia paliwa oraz zalepi ich otwory korkami.
Odczy od silnika wszystkie przewody elektryczne.
Odkrci od skrzynki przekadniowej link napdu prdkociomierza.
Odczy link sprzga od dwigni wyczania.
Podnie samochd i zdj koa.
W samochodach wyposaonych w katalizator wymontowa sond lambda.
Wymontowa kompletny ukad wylotowy po zdjciu go z wieszakw gumowych.
405
http://vnx.su

Rozczy zcze przewodw od wcznika wiate cofania.
Z kadej strony samochodu rozczy dolny przegub kulowy od zwrotnicy.
Odczy od ramion zwrotnic k kocwki drkw kierowniczych.
Odczy od skrzynki przekadniowej praw, a nastpnie lew po (patrz odpowiedni opis).
Wymontowa plastykow oson w przedniej czci silnika.
Odkrci prawy wspornik zawieszenia silnika (midzy zawieszeniem i ram pomocnicz).
Wymontowa przedni wspornik zawieszenia skrzynki przekadniowej.
Odkrci przedni podpor silnika od wspornika przy kolumnie zawieszenia.
Opuci zesp napdowy i wyj go od spodu samochodu.
Zamontowanie
Kolejno czynnoci podczas zamontowania zespou napdowego jest odwrotna do podanej
podczas wymontowania. Naley zwrci uwag na:
przestrzeganie waciwych momentw dokrcania pocze gwintowych;
wyregulowanie zewntrznego mechanizmu zmiany biegw skrzynki przekadniowej (patrz
odpowiedni opis);
napenienie i odpowietrzenie ukadu chodzenia;
sprawdzenie i w razie koniecznoci uzupenienie poziomu oleju w silniku i w skrzynce
przekadniowej.
ROZKADANIE SILNIKA
Wymontowa pokryw sprzga w dolnej czci zespou napdowego.
Odczy od silnika skrzynk przekadniow po odkrceniu rub mocowania obudowy sprzga.
Zamocowa silnik do uniwersalnego stojaka warsztatowego Ford 21-050A za pomoc wspornika
Ford 21-023.
Rys. D.35. Elementy ukadu rozrzdu

1 wa rozrzdu, 2 acuch napdu rozrzdu, 3 koo zbate wau rozrzdu, 4 koo zbate wau korbowego, 5 tulejki oysk
wau rozrzdu, 6 napinacz acucha, 7 pytka oporowa wau rozrzdu z podkadk zabezpieczenia rub mocowania pytki, 8 o
dwigni zaworw, 9 zawleczka, 10 podkadka ksztatowa, 11 podkadka paska, 12 zalepka osi dwigni zaworw, 13
wspornik osi dwigni zaworw, 14 ruba mocowania wspornika z podkadk, 15 dwignia zaworu, 16 ruba regulacji luzu
zaworu, 17 spryna osi dwigni zaworw, 18 drek popychacza, 19 popychacz
406
http://vnx.su
Rys. D, 36. Zespl kaduba

1 kadub, 2 uszczelka pokrywy napdu rozrzdu, 3 pokrywa napdu rozrzdu, 4 uszczelka tylnej pokrywy kaduba, 5 tylna
pokrywa kaduba, 6 tylny piercie uszczelniajcy wa korbowy
Rys. D.37. Ukad tokowo-korbowy

1 wa korbowy, 2 pokrywy oysk gwnych, 3 dolne panewki gwne, 4 grne panewki gwne, 5 ppiercienie oporowe
wau korbowego, 6 koo zbate acuchowe wau korbowego, 7 koo pasowe wau korbowego, 8 przedni piercie
uszczelniajcy wa korbowy, 9 korbowd, 10 pokrywa korbowodu, 11 panewki korbowe, 12 koek rodkowania pokrywy
korbowodu, 13 sworze toka, 14 tok, 15 grny piercie toka (1. uszczelniajcy), 16 rodkowy piercie toka (2.
uszczelniajcy), 17 dolny piercie toka (zgarniajcy)
Oprni silnik z oleju do podstawionego naczynia po wyjciu wskanika poziomu oleju oraz po
odkrceniu korka spustu oleju w misce olejowej.
Odkrci specjalnym kluczem filtr oleju.
407
http://vnx.su
Rys. D.38. ciganie koa zbatego acuchowego z wau korbowego
Odczy od wiec zaponowych i od cewki zaponowej przewody wysokiego napicia oraz zdj je z
silnika.
Wykrci wiece zaponowe.
Wymontowa z silnika przewody paliwa i podcinienia.
Wymontowa korek wlewu oleju wraz z przewodem przewietrzania skrzyni korbowej silnika.
Wymontowa pokryw termostatu i wyj termostat z obudowy. Zaznaczy kierunek jego montau.
Odkrci ruby mocowania do gowicy podzespou osi dwigni zaworw wraz z dwigniami
zaworw. Wyj cay podzesp osi dwigni zaworw (rys. D.31) wraz z dwigniami zaworw (nie
zdejmowa dwigni).
Wyj drki popychaczy i oznaczy odpowiednio poszczeglne drki popychaczy, aby nie pomyli
miejsc ich zamontowania.
Odkrci ruby mocowania gowicy w kolejnoci odwrotnej do ich dokrcania (patrz rys. D.32).
Zdj gowic (wraz z kolektorami) z kaduba. W razie trudnoci ostuka gowic lekkimi uderzeniami
motka z tworzywa sztucznego (nie wolno podwaa gowicy adnymi narzdziami, aby nie uszkodzi dolnej
paszczyzny gowicy).
Zdj uszczelk gowicy.
Odkrci ruby mocowania cewki zaponowej do kaduba silnika i wyj cewk zaponow.
W silnikach ganikowych wymontowa pomp paliwa wraz z jej podkadk izolacyjn.
Odkrci ruby mocowania pompy oleju do kaduba silnika i wyj pomp oleju.
Wykrci ruby mocowania pompy cieczy chodzcej.
Wymontowa koo pasowe z wau korbowego oraz misk olejow z kaduba. W razie trudnoci ze
zdjciem mona uderza misk olejow motkiem gumowym lub z tworzywa sztucznego.
Wymontowa pokryw napdu rozrzdu wraz z przednim piercieniem uszczelniajcym wa
korbowy. Naley zachowa ruby jej mocowania.
Z przedniego koca wau korbowego zdj odrzutnik oleju i zaznaczy kierunek jego waciwego
zamontowania.
Wysun rami napinacza acucha napdu rozrzdu z koa usytuowanego w przedniej pokrywie
oyska gwnego silnika i wymontowa napinacz acucha napdu rozrzdu.
Odbezpieczy obie ruby mocowania koa zbatego do wau rozrzdu, wykrci te ruby i zdj koo
zbate wau rozrzdu wraz z acuchem.
Odbezpieczy i wykrci ruby mocowania ptytki oporowej wau rozrzdu do kaduba silnika oraz
wyj pytk oporow.
Obracajc wa rozrzdu o peen obrt wysun go ostronie z kaduba tak, aby popychacze
pozostay w gbi swych prowadnic w kadubie.
Rys. D.39. Oznaczenia identyfikacyjne korbowodw i pokrywy oyska gwnego
Wyj popychacze zaworw z prowadnic w kadubie i oznaczy je tak, aby mona je byo
zamontowa w poprzednich miejscach.
Za pomoc uniwersalnego cigacza o dwch zaczepach cign koo zbate acuchowe z wau
korbowego (rys. D.38).
Obracajc wa korbowy upewni si, e pokrywy oysk gwnych oraz korbowody s oznakowane
(rys. D.39). W razie potrzeby uzupeni oznaczenia, tak aby podczas montau mona byo zachowa
pierwotne ukompletowanie.
Zdj pokrywy korbowodw po odkrceniu rub ich mocowania, wyj panewki korbowe i wypchn
z cylindrw do gry korbowody wraz z tokami.
Zaoy panewki korbowe i pokrywy na odpowiednie korbowody oraz dokrci rk ruby
mocowania (aby zachowa waciwe ukompletowanie).
408
http://vnx.su
Wykrci czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego.

Wymontowa zesp oprawy i tarcz sprzga, odkrcajc ruby mocowania zespou oprawy w kilku
etapach.
Rys. D.41. Oznaczenie identyfikacyjne (1) rozmiaru rednicy czopa korbowego wau
Wymontowa koo zamachowe po odkrceniu rub jego mocowania do wau korbowego.

Wymontowa tyln pokryw kaduba.
Wymontowa pokrywy oysk gwnych. Oznaczy pisakiem lub farb pooenie ppiercieni
oporowych wau korbowego w rodkowym oysku gwnym tak, aby w razie ich ponownego montau mona
byo je zamontowa na poprzednio zajmowanych miejscach.
Wyj wa korbowy z kaduba silnika. Oznaczy pooenie panewek oysk gwnych w kadubie, aby
przy ewentualnym ponownym montau mona byo je umieci na poprzednio zajmowanych miejscach.
Wyj panewki z kaduba silnika.
Za pomoc specjalnych szczypiec zdj piercienie z tokw.
SKADANIE SILNIKA
Czyszczenie i sprawdzenie czci
Oczyci trjchloroetylenem wszystkie czci i wysuszy strumieniem spronego powietrza.
Przepuka pod cinieniem (np. za pomoc strzykawki) kanay oleju w wale korbowym. Ewentualne osady
usun sztywnym miedzianym drutem i przedmucha kanay oleju w wale korbowym.
W analogiczny sposb udroni i oczyci kanay oleju w kadubie. Zakrci (lub wcisn) nowe
korki kanaw oleju, uprzednio posmarowane klejem Loctite Frenetanch.
Sprawdzi stan i zuycie oczyszczonych czci, zwracajc uwag na nastpujce zalecenia:
Rys. D.40. Oznaczenie identyfikacyjne (1) rozmiaru rednicy czopa gwnego wau korbowego
gniazda panewek oysk gwnych w kadubie mog mie wymiary nominalne i wwczas nie
maj adnych oznacze lub mog mie wymiary powikszone i wtedy s oznaczone kropk biaej farby na
pokrywie oyska;
czopy gwne wau korbowego mog mie rednice nominalne (brak oznaczenia) lub mie
rednice podwymiarowe oznaczone kropk tej farby na ramieniu wykorbienia odpowiadajcym
409
http://vnx.su
Rys. D.42. Oznaczenie identyfikacyjne panewek
przeciwciarowi nr 1 (od strony napdu rozrzdu rys. D.40);

czopy korbowe o rednicy nominalnej nie s oznaczane; czopy korbowe o rednicy
zmniejszonej o 0,25 mm s oznaczone kropk zielonej farby na ramieniu wykorbienia nr 1 (rys. D.41);
panewki standardowe gwne i korbowe nie majoznacze barwnych; panewki naprawcze
s oznaczone na bocznej krawdzi kolorow kropk (rys. D.42);
w przypadku montau wau korbowego oznaczonego t kropk naley zamontowa w
kadubie panewki gwne nie oznakowane, a w pokrywach oznakowane kolorem tym. W kadym
przypadku naley zmierzy rednice czopw zarwno gwnych, jak i korbowych oraz przewidzianych dla
nich panewek;
luz montaowy czopw w oyskach naley mierzy odksztaceniem specjalnych prcikw
pomiarowych z tworzywa sztucznego i ocenia przymiarem Plastigage typu PG 1.
Sprawdzanie luzu czopw wau korbowego za pomoc prcikw pomiarowych
Umieci powki panewek w gniazdach oysk gwnych i uoy na nich wa korbowy.
Wytrze do sucha czop gwny (lub korbowy), ktrego luz w oysku ma by mierzony.
Wytrze do sucha panewk oyska gwnego (lub korbowego), w ktrym luz czopa ma by
mierzony.
Uoy wzdu czopa prcik pomiarowy Plastigage o dugoci nieco mniejszej od dugoci czopa,
zaoy pokryw oyska gwnego (lub korbowodu) i dokrci ruby mocowania waciwym momentem
(patrz Charakterystyka techniczna"). Uwaga: nie obraca wau korbowego.
Rys. D.44. Przyrzd do montau sworznia toka
Zdj pokryw oyska gwnego (pokryw korbowodu) i za pomoc skali wydrukowanej na

opakowaniu prcikw pomiarowych Plastigage PG 1 na podstawie szerokoci odksztaconego prcika
okreli luz w oysku.
Wyj prcik pomiarowy oraz oczyci powierzchnie robocze czopa i panewki. Powtrzy opisany
pomiar luzu dla wszystkich oysk gwnych i korbowych.
Sprawdzenie cylindrw
Za pomoc typowego wyposaenia pomiarowego zmierzy zuycie gadzi cylindrw (owaliza- cj i
stokowo). W razie stwierdzenia nadmiernego zuycia (patrz dane w Charakterystyce technicznej")
przeszlifowa cylindry na wymiar naprawczy. Jeeli nie jest to moliwe, wymieni kadub silnika.
Sprawdzenie piercieni tokw
Umieszcza kolejno piercienie tokw w odpowiednich cylindrach i zmierzy luz w ich zamkach (rys.
D.43), a take zmierzy luz piercieni w odpowiednich rowkach tokw.
Wymiana piercieni uszczelniajcych wau korbowego
Wymieni piercienie uszczelniajce (przedni i tylny) wau korbowego.
Tylny piercie uszczelniajcy zamontowa za pomoctulei montaowej o odpowiedniej rednicy lub
przyrzdu Ford 21-059A.
410
http://vnx.su
Czynnoci skadania silnika

Przygotowanie zespow tokw z korbowodami
Rys. D.43. Sposb sprawdzania luzu w zamku piercienia umieszczonego w cylindrze
Operacja czenia toka z korbowodem jest trudna i moliwa wycznie za pomoc specjalnego
oprzyrzdowania (zestaw Ford 21-014). Po ochodzeniu korbowodu nie jest ju moliwe przesunicie
sworznia bardzo silnie zacinitego w gwce korbowodu.
Rys. D.45. Waciwe wzajemne pooenie strzaki na toku i otworu oleju w korbowodzie
Wycisn za pomoc prasy sworze z piast w toku.

Sprawdzi w korbowodzie rwnolego osi otworu gwki i ba oraz ich prostopado wzgldem osi
trzona korbowodu.
Zamocowa w imadle przyrzd Ford 21-014, ustawi sworze toka oraz oprze o niego trzpie
montaowy 21-014-01 (rys. D.44).
Sprawdzi prawidowo ustawienia korbowodu wzgldem toka (patrzc na strzak skierowan w
gr na denku toka otwr oleju w dolnej czci trzona korbowodu powinien by z lewej strony rys. D.45 albo
strzaka na denku toka powinna lee w jednej paszczynie z liter F" na rodkowej, paskiej czci
trzona).
Umieci nowy tok w przyrzdzie wedug rysunku D.44 (strzak skierowan od przyrzdu) i oprze
o sworze toka trzpie rodkujcy sworze wzgldem otworw piast toka.
Nagrza gwk korbowodu do temperatury nie wikszej ni 280C (do sprawdzania temperatury
uy prcikw termochromowych).
Korbowd z nagrzan gwk ustawi w pooeniu montaowym wzgldem toka.
Powlec sworze toka olejem silnikowym, woy sworze w prowadnic przyrzdu oraz wcisn
sworze jednym ruchem w tok i korbowd do oporu.
Odczeka chwil na obnienie si temperatury korbowodu i zacinicie sworznia w tym pooeniu.
Po ostygniciu korbowodu wyj zesp toka z korbowodem i sprawdzi, czy tok obraca si swobodnie
wzgldem korbowodu.
W analogiczny sposb poczy pozostae toki z korbowodami.
Zamontowanie wau rozrzdu
Powlec olejem silnikowym tulejki oysk oraz czopy wau rozrzdu i wsun go od przodu do kaduba
silnika. Naley uwaa, aby nie zarysowa powierzchni roboczych tulejek oysk.
Powlec olejem silnikowym popychacze i umieci w odpowiednich prowadnicach w kadubie.
Zaoy pytk oporow wau rozrzdu, wkrci ruby jej mocowania i zabezpieczy je przed
odkrceniem. Zmierzy luz osiowy wau rozrzdu. Uwaga. W przypadku wymiany tulejek oysk wau
rozrzdu naley zwrci uwag na ustawienie ich otworw w takim pooeniu, aby by moliwy dopyw oleju
do tulejek z kanau w kadubie.
411
http://vnx.su
Zamontowanie wau korbowego

Zamontowa na wa korbowy koo zbate acuchowe znakiem ustawczym na zewntrz (patrz rys.
D.46). Dosun je do oporu, dociskajc je za pomoc koa pasowego wau korbowego i ruby jego
mocowania (nie wolno uderza motkiem w celu osadzenia koa zbatego).
Umieci w gniazdach oysk gwnych w kadubie panewki (suche, bez oleju) i uoy w nich wa
korbowy.
Zaoy z obu stron rodkowego oyska gwnego ppiercienie oporowe stron z rowkami oleju
na zewntrz oyska.
Powlec olejem silnikowym czopy gwne wau korbowego i powierzchnie wewntrzne panewek oraz
zaoy pokrywy oysk gwnych wraz z ich panewkami.
Oznaczenia pokryw oysk gwnych: silniki o trzech oyskach gwnych: F" lub ,,1" oysko
przednie (od strony napdu rozrzdu), C" lub 2" oysko rodkowe (patrz rys. D.39), R" lub 3" oysko
tylne (od strony koa zamachowego);
- silniki o piciu oyskach gwnych: 1", ,,2", 3", 4" i 5" liczc od strony napdu rozrzdu w
kierunku koa zamachowego. Sposb montau: w obu rodzajach silnikw strzaki na pokrywach powinny by
skierowane w stron napdu rozrzdu.
Dokrci ruby pokryw oysk gwnych rk, a nastpnie dokrci je waciwym momentem (patrz
dane w p. D.1.1) i sprawdzi atwo obracania si wau korbowego.
Ustawi czujnik zegarowy na kadubie, oprze jego kocwk pomiarow o czoo wau korbowego
oraz zmierzy luz osiowy wau korbowego.
Rys. D.46. Pooenie znakw ustawczych podczas montau k zbatych rozrzdu
W razie stwierdzenia nadmiernego luzu zastosowa nadwymiarowe ppiercienie oporowe w

rodkowym oysku gwnym.
Zamontowanie ukadu rozrzdu
Zaoy acuch na koach zbatych waw korbowego i rozrzdu, zwracajc uwag na ich znaki
ustawcze, ktre musz znale si w jednej linii (rys. D.46), gdy napdzajcy odcinek acucha jest napity i
przykrci koo zbate do wau rozrzdu.
Dokrci waciwym momentem dwie ruby mocowania koa zbatego wau rozrzdu i zagi now
podkadk zabezpieczajc je przed odkrceniem.
Obrci krzywk regulacji napinacza acucha i wsun rami napinacza na jego o. Poluzowa
krzywk tak, aby opara si o zbkowan cz ramienia napinacza.
Zamontowa na kocu wau korbowego odrzutnik oleju wypuk stron w kierunku acucha.
Zaoy na kadub now uszczelk pokrywy napdu rozrzdu, zaoy pokryw napdu rozrzdu i
wkrci rk ruby jej mocowania. Powlec uprzednio olejem silnikowym krawd piercienia
uszczelniajcego. Przykrci do wau korbowego koo pasowe.
Dokrci waciwym momentem ruby mocowania pokrywy napdu rozrzdu.
Zamontowanie koa zamachowego i sprzga
Zamocowa tylnpokryw kaduba silnika wraz z now uszczelk po wyrwnaniu do powierzchni
styku z misk olejow. Przed dokrceniem rub mocowania pokrywy wyrodkowa pokryw za pomoc
przyrzdu Ford 21-103.
Zaoy koo zamachowe, powlec rodkiem uszczelniajcym gwint rub mocowania koa
zamachowego i wkrci rk te ruby.
Unieruchomi grubym wkrtakiem koo zamachowe i dokrci ruby jego mocowania waciwym
momentem (patrz p. D.1.1).
Za pomoc trzpienia do rodkowania tarczy sprzga Ford 21-103 (patrz rys. 4.5A) zamocowa
tarcz sprzga (dusz czci piasty skierowan w stron skrzynki przekadniowej) oraz zesp oprawy
sprzga, dokrcajc ruby mocujce (stopniowo i na krzy) waciwym momentem.
Zamontowa w kadubie czujnik pooenia i prdkoci obrotowej wau korbowego.
412
http://vnx.su
Zamontowanie zespow tokw z korbowodami

Rozstawi odpowiednio zamki piercieni w rowkach tokw (patrz opis w p. D.1.1) oraz powlec
olejem silnikowym gadzie cylindrw i piercienie tokw. Za pomoc przyrzdu do ciskania piercieni
wsun zespoy tokw z korbowodami do cylindrw. Zwraca uwag na kierunek montau i numeracj tych
zespow. Strzaka na denku toka powinna by skierowana do przodu silnika (w stron napdu rozrzdu), a
oznaczenie na pokrywie korbowodu w stron wau rozrzdu.
Obrci silnik o 180, powlec olejem silnikowym powki panewek korbowych i zaoy panewki oraz
pokrywy korbowodw, przestrzegajc zgodnoci ich oznacze. Zaoy nowe ruby korbowodw oraz
dokrci je waciwym momentem.
Zamocowa ssak pompy oleju (patrz rys. D.47). W miejscach styku pokryw przedniej i tylnej z
kadubem pokry powierzchnie przylegania silikonow past uszczelniajc Perfect Seal i zaoy uszczelki
miski olejowej (uszczelki z neoprenu na przednie i tylne oyska gwne, uszczelki boczne korkowe) rys.
D.48.
Przed zamontowaniem miski olejowej naley sprawdzi, czy miska nie jest pogita lub uszkodzona
oraz czy odlego cianki miski olejowej (1, rys. D.49) od przegrody wzmacniajcej (2) wynosi 2,0 do 3,8
mm. Zachowanie tej odlegoci jest
Rys. D.48. Sposb montau uszczelek miski olejowej

a przedni koniec wau korbowego, b tylny koniec wau korbowego
Rys. D.49. Wymagana odlego cianki miski olejowej od przegrody wzmacniajcej

1 cianka miski olejowej, 2 przegroda wzmacniajca
413
http://vnx.su
Rys. DAJ. Usytuowanie ssaka pompy oleju

1 miejsce umieszczenia kleju, 2 krawd, ktra po montau musi by rwnolega do osi podunej silnika
Rys. D.50. Kolejno dokrcania rub mocowania miski olejowej
Uwaga: kolejno alfabetyczna dotyczy 1.13. etapu dokrcania rub, za kolejno numeryczna 2.
etapu dokrcania rub. Strzak wskazano kierunek napdu rozrzdu niezbdne do umoliwienia
prawidowego przepywu oleju.
Ustawi misk olejow na kadubie i dokrci w trzech etapach ruby jej mocowania przestrzegajc
kolejnoci przedstawionej na rysunku D.50: alfabetycznej w 1. i 3. etapie oraz numerycznej w 2. etapie
dokrcania.
Ustawi silnik pionowo i wkrci czujnik cinienia oleju oraz dokrci go waciwym momentem.
Zamontowa pomp oleju.
Zamontowa cewk zaponow do kaduba silnika.
Powlec olejem uszczelk filtru oleju i wkrci rk filtr oleju.
W silnikach ganikowych zamontowa pomp paliwa wraz z podkadk do kaduba silnika.
Zamontowa pomp cieczy chodzcej.
Oczyci i odtuci za pomoctrjchloroetyle- niu powierzchnie przylegania uszczelki gowicy na
kadubie i gowicy.
Zaoy na kadub silnika uszczelk gowicy stron z oznaczeniem TOP" skierowan do gowicy.
Zaoy gowic na kadub silnika.
Wkrci w gowic nowe ruby jej mocowania i dokrci je w kolejnoci pokazanej na rysunku D.32
w trzech etapach waciwym momentem (patrz p. D. 1.1).
Powlec olejem koce drkw popychaczy i wprowadzi popychacze we waciwe otwory,
zwracajc uwag na zachowanie prawidowych miejsc ich montau.
Zaoy na gowic cay podzesp osi dwigni zaworw wraz z dwigniami zaworw i poczy
koce dwigni zaworw z drkami odpowiednich popychaczy.
Przykrci ruby mocowania podzespou osi dwigni zaworw do gowicy.
Woy termostat do obudowy w gowicy, zaoy pokryw termostatu wraz z now uszczelk i
przykrci ruby mocowania termostatu.
Zamontowa koo pasowe pompy cieczy chodzcej.
Wyregulowa luz zaworw (patrz odpowiedni opis).
Zaoy na gowic now uszczelk pokrywy gowicy.
Zaoy pokryw gowicy i dokrci ruby jej mocowania.
Wkrci wiece zaponowe i podczy koce przewodw wysokiego napicia do wiec
zaponowych i cewki zaponowej zwracajc uwag na waciw kolejno przewodw.
Wkrci korek w misk olejow, napeni silnik olejem oraz woy wskanik poziomu oleju i korek
wlewu oleju.
414
http://vnx.su
Podczy do silnika skrzynk przekadniow i dokrci rub mocowania obudowy sprzga

waciwym momentem.
Zamontowa pokryw sprzga w dolnej czci zespou napdowego.
Zamontowa rozrusznik.
USTAWIENIE ROZRZDU
Sposb ustawienia rozrzdu opisano podczas skadania silnika w czci dotyczcej zamontowania
ukadu rozrzdu (patrz poprzedni opis i rys. D.46).
UKAD SMAROWANIA
Wymontowanie i zamontowanie pompy oleju
Wymontowanie i zamontowanie pompy oleju nie przedstawia istotnych trudnoci (patrz rys. D.51).
Podczas zamontowania pompy oleju naley zwrci uwag, aby nie uszkodzi uszczelki (9) obudowy pompy
oleju. W razie jej uszkodzenia trzeba wymieni uszczelk. Przed zamontowaniem pomp naley napeni
olejem silnikowym.
Rys. D.51. Ukad smarowania

1 obudowa pompy oleju, 2 waek napdu pompy z wirnikiem wewntrznym, 3 wirnik zewntrzny, 4 piercie uszczelniajcy,
5 pokrywa pompy oleju, 6 toczek zaworu przelewowego, 7 spryna zaworu przelewowego, 9 uszczelka obudowy pompy
oleju, 10filtr oleju, 11 uszczelka filtru oleju, 12 ssak pompy oleju, 13 i 14 uszczelki miski olejowej, 15 miska olejowa, 16
korek spustu oleju
415
http://vnx.su
Rys. D.52. Schemat obiegu oleju w silniku o trzech oyskach gwnych
Rozkadanie i skadanie pompy oleju

Wymontowa pokryw (5) obudowy pompy i wyj jej uszczelk.
Usun koek ze rubowego koa zbatego napdu pompy.
Zdj koo zbate napdu pompy oraz wirniki pompy: wewntrzny wraz z wakiem napdu pompy i
zewntrzny.
Wyj toczek i spryn zaworu przelewowego.
Wymy wszystkie czci w trjchloroetylenie i wysuszy strumieniem spronego powietrza.
Sprawdzi ich stan i wymieni czci zuyte lub uszkodzone (oba wirniki pompy mog by wymieniane tylko
w komplecie).
Zoy pomp oleju w kolejnoci odwrotnej do opisanej poprzednio. Czci przed zoeniem powlec
olejem silnikowym i zaoy now uszczelk pokrywy pompy.
Sprawdzanie pompy oleju
Za pomoc szczelinomierza sprawdzi luz zewntrznego wirnika pompy w obudowie, luz midzy
wirnikami pompy oraz luz osiowy wirnikw pompy (wzgldem pokrywy). Waciwe wartoci tych luzw
podano w rozdziale D. 1.1.
Sprawdzanie cinienia oleju
Cinienie oleju naley sprawdza w nagrzanym silniku (temperatura oleju 80C) przy prdkoci
obrotowej biegu jaowego i przy 2000 obr/min.
Odczy od czujnika cinienia oleju zcze elektryczne i wykrci czujnik cinienia oleju z kaduba
silnika.
Podczy na jego miejsce manometr o zakresie pomiarowym nie mniejszym ni 0,5 MPa.
Uruchomi silnik i odczyta cinienie wskazywane przez manometr na biegu jaowym i przy 2000
obr/min.
Jeli cinienie oleju jest zbyt niskie przy obu prdkociach obrotowych, naley sprawdzi stan siatki
ssaka i drono jego przewodu doprowadzenia oleju do pompy oraz pomp oleju.
Jeli cinienie oleju jest zbyt niskie tylko przy maych prdkociach obrotowych, najprawdopodobniej
przyczyn jest zacieranie si toczka zaworu przelewowego pompy.
Jeli przy prdkociach obrotowych wikszych ni 2000 obr/min cinienie oleju jest zbyt wysokie
(okoo 0,55 MPa), naley sprawdzi, czy zawr przelewowy otwiera si cakowicie.
Wyczy silnik, wymontowa manometr, wkrci czujnik cinienia oleju (nie stosowa pasty
uszczelniajcej, gdy moe ona uniemoliwi poczenie z mas silnika) i podczy do czujnika zcze
elektryczne.
UKAD CHODZENIA
Wymontowanie i zamontowanie pompy cieczy chodzcej
416
http://vnx.su
Wymontowanie
Rys. D.53. ruby mocowania koa pasowego pompy cieczy chodzcej

Zdj korek wlewu cieczy chodzcej ze zbiornika wyrwnawczego.
Poluzowa trzy ruby mocowania koa pasowego napdu pompy cieczy chodzcej (rys. D.53).
Poluzowa ruby mocowania alternatora.
Obrci alternator do silnika i zdj pasek klinowy.
Zdj koo pasowe napdu pompy cieczy chodzcej.
Odczy przewody elastyczne od pompy cieczy chodzcej.
Odkrci ruby mocowania pompy cieczy chodzcej.
Wyj pomp cieczy chodzcej.
Zamontowanie
Oczyci powierzchnie przylegania uszczelniaczy pompy.
Zaoy na krce pompy koce przewodw elastycznych cieczy chodzcej.
Zaoy pomp cieczy chodzcej z nowymi uszczelniaczami.
Dokrci ruby mocowania pompy cieczy chodzcej waciwym momentem.
Zacisn opaski przewodw elastycznych na krcach pompy cieczy chodzcej.
Zaoy koo pasowe na pomp cieczy chodzcej i dokrci trzy ruby mocowania tego koa do
konierza pompy.
Zaoy pasek klinowy i wyregulowa jego nacig (patrz dalszy opis).
Napeni ukad chodzenia (patrz odpowiedni opis).
Uruchomi silnik i nagrza go a do wczenia si wentylatora chodnicy. Sprawdzi szczelno
pocze pompy cieczy chodzcej.
Wyczy silnik i w razie potrzeby uzupeni ilo cieczy chodzcej w zbiorniku wyrwnawczym po
ostygniciu silnika.
Sprawdzenie i regulacja nacigu paska klinowego
Sprawdzenie
417
http://vnx.su
Rys. D.54. Sposb pomiaru nacigu paska
Uwaga: ugicie powinno wynosi 8 do 10 mm

W poowie odlegoci midzy koami pasowymi pompy cieczy chodzcej i alternatora nacisn
kciukiem pasek klinowy. Ugicie paska (rys. D.54) powinno wynosi 8 do 10 mm.
Rys. D.55. ruby mocowania alternatora

1 ruba mocowania alternatora do jarzma (ruba regulacji nacigu paska klinowego), 2 ruba mocowania jarzma nacigu do
kaduba silnika, 3 ruba przedniego mocowania alternatora do kaduba, 4 ruba tylnego mocowania alternatora do silnika
Rys. D.56. Widok pokrywy termostatu

1 termowycznik wentylatora chodnicy, 2 czujnik temperatury cieczy chodzcej, 3ruba mocowania pokrywy termostatu
Regulacja
Poluzowa ruby (4, 3, 2 i 1, rys. D.55), jeli nie byy wczeniej poluzowane.
Odcign alternator od silnika i dokrci rub
(1).
Sprawdzi nacig paska klinowego i w razie potrzeby dokona korekcji nacigu po poluzowaniu
ruby (1).
Dokrci rub (2), nastpnie rub (3), a na kocu rub (4).
Uwaga. Jeli zakadano nowy pasek klinowy zaleca si powtrne sprawdzenie nacigu paska po 10
min pracy silnika.
418
http://vnx.su
Wymontowanie i zamontowanie termostatu

Wymontowanie
Oprni ukad chodzenia (patrz dalszy opis).
Odczy elastyczne przewody cieczy chodzcej od obudowy termostatu (patrz rys. D.56).
Odczy zcze elektryczne od termowycznika (1, rys. D.56) wentylatora chodnicy.
Odkrci dwie ruby (3) mocowania pokrywy termostatu.
Zdj pokryw termostatu i jej uszczelk.
Wyj termostat z obudowy (rys. D.57).
Zamontowanie
Zamontowa termostat wykonujc poprzednio podane czynnoci w odwrotnej kolejnoci po
oczyszczeniu powierzchni przylegania uszczelki pokrywy i stosujc nowe uszczelki oraz dokrcajc ruby
mocowania pokrywy termostatu waciwym momentem.
Po napenieniu ukadu chodzenia uruchomi silnik i nagrza go a do wczenia si wentylatora
chodnicy. Sprawdzi szczelno pocze obudowy termostatu.
Wyczy silnik i w razie potrzeby uzupeni ilo cieczy chodzcej w zbiorniku wyrwnawczym po
ostygniciu silnika.
Sprawdzenie dziaania termostatu
Zawiesi termostat w naczyniu wypenionym wod (rys. D.58).
Podgrzewajc wod w naczyniu sprawdza jej temperatur.
Po osigniciu temperatury wody 85 do 89C powinien nastpi pocztek otwarcia termostatu.
W razie stwierdzenia niedziaania termostatu naley go wymieni.
Oprnianie i napenianie ukadu chodzenia
Rys. D.57. Usytuowanie termostatu w obudowie
Rys. D.58. Sposb sprawdzenia dziaania termostatu

1 naczynie wypenione wod, 2termostat, 3termometr
Oprnianie
Uwaga: ukad chodzenia zaleca si oprnia przy zimnym silniku
Wewntrz nadwozia ustawi pokrto regulacji temperatury w pooeniu temperatury maksymalnej.
419
http://vnx.su

Zdj korek wlewu ze zbiornika wyrwnawczego cieczy chodzcej.
W przedziale silnika po lewej stronie w dolnej czci chodnicy znajduje si korek spustu cieczy
chodzcej (patrz rys. 2.43A), pod ktry naley podstawi naczynie do zebrania cieczy chodzcej i odkrci
ten korek.
Odczeka na spynicie cieczy chodzcej.
Napenianie
Wkrci korek spustu cieczy chodzcej w dolnej czci po lewej stronie chodnicy.
Napeni ukad chodzenia, wlewajc powoli ciecz chodzc przez wlew zbiornika wyrwnawczego
a do napenienia ukadu i uzyskania stanu, w ktrym poziom cieczy w zbiorniku wyrwnawczym przestanie
si obnia wzgldem poziomu maksymalnego.
Zaoy korek wlewu na zbiornik wyrwnawczy cieczy chodzcej.
Uruchomi silnik i nagrza go a do wczenia si wentylatora chodnicy. Sprawdzi nagrzanie si
grnego przewodu elastycznego chodnicy.
Wyczy silnik i w razie potrzeby uzupeni ilo cieczy chodzcej w zbiorniku wyrwnawczym do
poziomu maksymalnego po ostygniciu silnika.
D.2. SPRZGO
Zastosowano jednotarczowe sprzgo suche sterowane mechanicznie za pomoc linki, z
samoczynn regulacj skoku jaowego pedau. Zesp oprawy sprzga ma centraln spryn tarczow
(talerzow). Tarcza cierna sprzga ma tumik drga skrtnych. Kulkowe oysko wyciskowe pracuje bez
luzu, stale stykajc si ze spryn tarczow.
Marka: Fichtel & Sachs. rednica zewntrzna tarczy: 190 mm. Grubo okadzin ciernych: 3,2 + 0,1
mm. Marka i typ okadzin ciernych: Textar T 361/3.
MOMENTY DOKRCANIA
Mocowanie zespou oprawy do tarczy sprzga: 25 do 34 N-m.
Mocowanie dwigni wyczania do wideek wyczania sprzga: 21 do 28 N-m. Mocowanie obudowy
sprzga do kaduba silnika: 35 do 45 N-m.
Mocowanie pokrywy obudowy sprzga: 34 do 46 N-m.
OBSUGA l NAPRAWA
Sposb obsugi i naprawy sprzga nie rni si od innych modeli samochodu (patrz opis w rozdz.
4.2).
D.3. SKRZYNKA PRZEKADNIOWA

D.3.1. Charakterystyka techniczna
Skrzynka przekadniowa zawiera we wsplnej obudowie skrzynk biegw, przekadni gwn i
mechanizm rnicowy. Jest usytuowana z tyu silnika i umieszczona wraz z nim poprzecznie do osi
podunej pojazdu.
W samochodach wyposaonych w silniki 1,3 dm3 stosowano dwa rodzaje skrzynek
przekadniowych: 4-biegow i 5-biegow. Skrzynka 4-biego-wa ma konstrukcj analogiczn do skrzynki 5biegowej, lecz nie zawiera zespou 5. biegu i ma inny schemat zmiany biegw (patrz rys. 0.18 w rozdziale
Wiadomoci wstpne" na pocztku ksiki).
Skrzynka biegw
Skrzynka biegw jest dwuwakowa i ma cztery lub pisynchronizowanych biegw do jazdy do
przodu oraz niesynchronizowany bieg wsteczny. Syn-chronizatory s umieszczone na waku gwnym.
Zmiana biegw odbywa si za pomoc dwigni zamontowanej w pododze oraz drka zmiany biegw
umieszczonego pod podog.
Przeoenia
Rodzaj skrzynki
przekadniowej
4-biegowa
5-biegowa
420
http://vnx.su
1 . bieg 2. bieg 3. bieg 4.

bieg 5. bieg Bieg
wsteczny Przekadnia
gwna
3,154 1,913
1,281 0,951
3,770 3,842
3,154 1,913
1,281 0,951
0,756 3,620
3,842 lub
4,060
Olej przekadniowy
Ilo:
skrzynka czterobiegowa: 2,8 dm3; - skrzynka piciobiegowa: 3,1 dm3. Rodzaj: olej przekadniowy
EP SAE 80. Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu co 20000 km, nie przewiduje si okresowej wymiany
oleju.
Poziom oleju: 2 do 3 mm poniej dolnej krawdzi otworu wlewu i kontroli poziomu. Uwaga: w
skrzynce przekadniowej nie ma korka spustu oleju (patrz Uwagi wstpne w rozdz. 5.2).
MOMENTY DOKRCANIA
Mocowanie obudowy sprzga do silnika: 35 do 45 N-m.
Mocowanie pokrywy do obudowy sprzga: 35 do 45 N-m.
Mocowanie obudowy zespou k zbatych do obudowy sprzga: 21 do 27 N-m. Mocowanie
pokrywy tylnej do obudowy zespou k zbatych: 12 do 14 N-m. Mocowanie drka reakcyjnego do
obudowy zespou k zbatych: 40 do 50 N-m. ruba zaciskowa drka zmiany biegw: 14 do 17 N-m.
Mocowanie koa zbatego napdzanego przekadni gwnej: 98 do 128 N-m. Nakrtka kopakowa
zatrzasku: 20 do 35 N-m. ruba mocowania dwigni wybieraka do jej osi: 14 do 17 N-m.
Mocowanie dwigni zmiany biegw do podogi: 6 do 8 N-m.
Korek wlewu i kontroli poziomu oleju: 23 do 30 N-m.
Wcznik wiate cofania: 16 do 20 N-m. Mocowanie rygla wybieraka do obudowy: 18 do 23 N-m.
Mocowanie rygla wybieraka do jego osi: 12 do 15 N-m.
Mocowanie wspornika do cznika metalowo-gu-mowego: 59 do 79 N-m.
D.3.2. Obsuga i naprawa

UWAGI WSTPNE
Sposb obsugi i naprawy skrzynki piciobiegowej opisano w rozdziale 5.2.
W niniejszym rozdziale opisano obsug i napraw skrzynki czterobiegowej w zakresie istotnie
rnicym si od skrzynki piciobiegowej.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE SKRZYNKI CZTEROBIEGOWEJ
Wymontowanie i zamontowanie czterobiegowej skrzynki przekadniowej przebiega analogiczne do
wymontowania skrzynki piciobiegowej (patrz opis w p. 5.2.1) z tym, e pierwsz czynnoci podczas
wymontowywania skrzynki czterobiegowej jest wczenie 2. biegu (a nie 4. biegu, jak w skrzynce 5biegowej).
421
http://vnx.su
Rys. D.60. Zesp obudowy skrzynki czterobiegowej

1 pokrywa tylna, 2 uszczelka pokrywy tylnej, 3 korek wlewu i kontroli poziomu oleju, 4 wcznik wiate cofania, [5obudowa
sprzga, 6 obudowa zespou k zbatych, [7 piercienie uszczelniajce posi
Rys. D.59. Przekrj skrzynki czterobiegowej

A waek gwny, B koo zbate 4. biegu, C waek sprzgowy, D koo zbate 3. biegu, E koo zbate 2. biegu, F koo
zbate biegu wstecznego, G koo zbate porednie biegu wstecznego, H koo zbate 1. biegu, l piercie uszczelniajcy waek
422
http://vnx.su
sprzgowy, J wewntrzny przegub posi, K piercie uszczelniajcy posi, L piercie osadczy posi, M koo zbate
napdzane przekadni gwnej, N podkadki stokowe, O synchronizator biegw 12, P synchronizator biegw 34, Q piercie
synchronizatora 4. biegu
ROZKADANIE l SKADANIE SKRZYNKI CZTEROBIEGOWEJ

Rozkadanie skrzynki przekadniowej
Zamocowa skrzynk w odpowiednim stojaku montaowym lub oprze j na obudowie sprzga.
Usun olej z wntrza skrzynki, jeli nie oprniono skrzynki z oleju podczas jej wymontowywania z
samochodu.
Z obudowy sprzga wymontowa wideki wyczania sprzga po odkrceniu ruby ich mocowania
(rys. D.61) i wyjciu waka dwigni wyczania oraz oysko wyciskowe.
Odkrci kopakowe nakrtki (1 i 2, patrz rys. 5.3), jeli nie wymontowano ich podczas
wymontowania skrzynki z samochodu w celu spuszczenia z niej oleju. Wyj z wntrza kadej nakrtki
kopakowej koek i spryn.
Wymontowa tyln pokryw skrzynki przekadniowej po odkrceniu rub jej mocowania (rys. D.62) i
zdj piercienie osadcze oysk wakw sprzgowego i gwnego.
Podway wkrtakiem i zdj piercienie osadcze oysk wakw sprzgowego i gwnego (rys.
D.63).
Odkrci i wyj ruby mocowania obudowy zespou k zbatych do obudowy sprzga (rys. D.64).
Zdj obudow zespou k zbatych z obudowy sprzga. W razie trudnoci ze zdjciem ostukac
obudow zespou k zbatych plastykowym motkiem.
Wyj z obudowy sprzga magnes (rys. D.65), zwracajc uwag aby go nie upuci. Oczyci
magnes i zachowa go.
Wymontowa o wideek (rys. D.66), zwracajc uwag, e dusza cz osi o mniejszej rednicy
znajduje si w dolnej czci podczas wyjmowania.
Wyj spryn oporow (1, rys. D.67) osi wideek, wideki, a nastpnie rygiel wybieraka (2).
Rys. D.61. Usytuowanie ruby mocowania wideek wyczania sprzga

Rys. D.64. Usytuowanie rub mocowania obudowy k zbatych do obudowy sprzga
423
http://vnx.su
Rys. D.62. ruby mocowania tylnej pokrywy skrzynki czterobiegowej

Rys. D.65. Wyjmowanie magnesu z obudowy sprzga
Rys. D.63. Wymontowanie piercieni osadczych oysk wakw sprzgowego i gwnego

Rys. D.66. Wymontowanie osi wideek
424
http://vnx.su
Rys. D.67. Wyjmowanie rygla wybieraka

1 spryna oporowa osi wideek, 2 rygiel wybieraka
Rys. D.69. Wyjmowanie z obudowy sprzga mechanizmu rnicowego
425
http://vnx.su
Rys. D.68. Wyjmowanie z obudowy sprzga zespou wakw z koami zbatymi
Rwnoczenie wyj waki sprzgowy i gwny wraz z koem porednim biegu wstecznego i jego
osi (rys. D.68).
Wyj z obudowy sprzga mechanizm rnicowy (rys. D.69).
Wymontowanie oysk tocznych
Wymontowa oyska walcowe waka gwnego (tylko w razie stwierdzenia ich uszkodzenia). W tym
celu rozerwa koszyk z tworzywa sztucznego rozdzielajcy waeczki (rys. D.71). Wyj waeczki i wycign
koszyk oyska. Wycign za pomoc szczypiec odrzutnik oleju. Za pomoc specjalnego przyrzdu (Ford
16-021) i cigacza udarowego (Ford 15-053) wyj z obudowy piercie zewntrzny oyska (patrz rys.
5.17A). Wymontowane oysko nie nadaje si do ponownego zamontowania. Przy skadaniu naley zaoy
nowe oysko walcowe waka gwnego i nowy odrzutnik oleju.
Rys. D. 70. Zesp wakw skrzynki czterobiegowej
1 waek gwny, 2 oysko walcowe waka gwnego, 3 odrzutnik oleju, 4 oysko kulkowe waka gwnego, 5 piercie
osadczy rozprny, 6 piercie osadczy, 7 oysko kulkowe waka sprzgowego, 8 waek sprzgowy, 9 koo zbate
porednie biegu wstecznego, 10 o koa zbatego poredniego biegu wstecznego, 11 piercie uszczelniajcy o przekroju
okrgym, 12 oysko kulkowe waka sprzgowego, 13 piercie osadczy rozprny, 14 piercie osadczy
W kkach podano numery biegw poszczeglnych zazbie; AR bieg wsteczny
426
http://vnx.su
Rys. D. 71. Rozrywanie plastykowego koszyka oyska walcowego watka gwnego
Wypchn do tyu z obudowy sprzga piercie uszczelniajcy waek sprzgowy.

Wyj z obudowy skrzynki przekadniowej piercie uszczelniajcy waek gwny.
Wymontowa z obudowy zewntrzny piercie oyska stokowego mechanizmu rnicowego (rys.
D.72).
Rozkadanie waka gwnego
Zamocowa waek gwny pionowo w imadle o szczkach osonitych mikk blach. Oprze waek
koem zbatym napdzajcym przekadni gwnej.
427
http://vnx.su
Rys. D.72. Wymontowanie z obudowy zewntrznego piercienia oyska stokowego mechanizmu rnicowego
Wymontowa kolejno (patrz rys. D.73):

piercie osadczy zabezpieczajcy oysko kulkowe na waku;
oysko kulkowe za pomoc cigacza, po uprzednim wyjciu duego piercienia osadczego
umieszczonego w rowku jego piercienia zewntrznego (zdjte oysko nie nadaje si do ponownego
zamontowania);
koo zbate 4. biegu;
sprysty piercie osadczy z piasty synchronizatora biegw 34;
piast i tulej przesuwn synchronizatora biegw 34 wraz z piercieniami tego
synchronizatora;
Rys. D.73. Elementy waka gwnego
1 piercie osadczy, 2 piercie osadczy rozprny, 3 oysko kulkowe, 4 koo zbate 4. biegu, 5 piercie
synchronizatora, 6 spryna ustalajca synchronizatora, 7 piercie osadczy piasty synchronizatora, 8 piasta synchronizatora
biegw 34, 9 tuleja przesuwna synchronizatora biegw 34, 10 koo zbate 3. biegu, 11 piercie osadczy, 12
ppiercie ustalajcy, 13 koo zbate 2. biegu, 14 piercie osadczy piasty synchronizatora, 15 piasta synchronizatora
biegw 12, 16 tuleja przesuwna synchronizatora biegw 12 z koem zbatym biegu wstecznego, 17 koo zbate 1. biegu,
18 waek gwny, 19 oysko walcowe, 20 odrzutnik oleju
Rys. D. 74. Elementy mechanizmu rnicowego

1 piercie osadczy, 2 satelita, 3 o satelitw, 4 koo koronowe, 5 kosz satelitw, 6oysko stokowe obudowy
mechanizmu rnicowego, 7 koo zbate rubowe napdu prdkociomierza, 8 piercie uszczelniajcy o przekroju okrgym, 9
koek ustalajcy, 10 oysko zbnika napdu prdkociomierza, 11 zbnik napdu prdkociomierza, 12 ruba mocowania
koa zbatego napdzanego przekadni gwnej, 13 obudowa mechanizmu rnicowego, 14 koo zbate napdzane przekadni
gwnej, 15 podkadki spryste (spryny talerzowe), 16 piercie uszczelniajcy
428
http://vnx.su
Rys. D.75. Wyjmowanie k koronowych z obudowy mechanizmu rnicowego

Rys. D.76. Wyjmowanie sprystego piercienia osadczego osi satelitw
koo zbate 3. biegu;

piercie osadczy i dwa ptpiercienie ustalajce koo zbate 2. biegu;
koo zbate 2. biegu;
piercie osadczy z piasty synchronizatora biegw 12;
synchronizator biegw 12 wraz z koem zbatym 1. biegu.
Rozkadanie waka sprzgowego

toczne tego waka (patrz rys. D.70). Piercie oyska zdejmuje si z waka sprzgowego za pomoc
uniwersalnego cigacza o dwch uchwytach. Od strony koa zbatego 4. biegu uchwyty cigacza
zaczepia si o szeroki piercie osadczy umieszczony wczeniej w zewntrznym piercieniu oyska.
Rozkadanie mechanizmu rnicowego
Wyj z obudowy mechanizmu rnicowego koa koronowe ruchem wahadowym na zewntrz
obudowy (rys. D.75).
Wyj sprysty piercie osadczy osi satelitw (rys. D.76), wyj o i zdj z niej satelity.
Z pomoc uniwersalnego cigacza zdj z obudowy mechanizmu rnicowego oyska toczne (rys.
D.77) oraz koo napdu prdkociomierza.
Rys. D. 77. ciganie oyska stokowego z obudowy mechanizmu rnicowego
Wykrci ruby mocowania koa zbatego napdzanego przekadni gwnej do obudowy

mechanizmu rnicowego. Zdj koo lekkimi uderzeniami motka z tworzywa sztucznego. Oznaczy
kierunek montau zdjtego koa zbatego staowaniem od strony obudowy mechanizmu rnicowego (rys.
D.78).
429
http://vnx.su
Rys. D.78. Staowanie powierzchni osadzenia kota zbatego przekadni gwnej

Rys. D. 79. Elementy synchronizatora
1 piercie synchronizatora, 2 spryna ustalajca, 3 rygiel blokujcy, 4 piasta synchronizatora, 5 tuleja przesuwna
Rys. D.80. Waciwe pooenie spryn (1) ustalajcych rygle (2) synchronizatora
Weryfikacja czci
Oczyci i sprawdzi wszystkie czci. Zwrci uwag na nastpujce zalecenia:
waek sprzgowy jest wykonany razem z koami zbatymi jako cao; w razie zuycia lub
uszkodzenia jednego z k zbatych naley wymieni cay ten waek;
oyska toczne nadajce si do dalszego uycia naley przechowywa w kompletacji
oryginalnej;
w przypadku rozkadania synchronizatorw (rys. D.79 i D.80) naley upewni si, czy
wzajemne pooenie ich piast i tulei przesuwnych jest prawidowo oznakowane pirem elektroiskrowym w
razie niewystpowania tych oznacze naley oznaczy czci synchronizatora przed rozoeniem;
piercienie synchronizatorw naley przechowywa razem z ich" koami zbatymi;
do czyszczenia powierzchni przylegania uszczelek w obudowach ze stopu lekkiego nie
uywa skrobakw ani materiaw ciernych; powierzchnie te mona czyci tylko szmatk zwilon
rozpuszczalnikiem lub trjchloroetylenem.
Skadanie waka gwnego
Powlec olejem przekadniowym waek gwny.
430
http://vnx.su
Na waek gwny zamontowa kolejno:

koo zbate 1. biegustoek synchronizatora skierowany w stron przeciwn do koa
zbatego napdzajcego przekadni gwnej;
piast i tulej przesuwn synchronizatora biegw 12 rowek wideek skierowany w
stron koa zbatego 1. biegu;
nowy piercie osadczy, koo zbate 2. biegu, dwa ppiercienie ustalajce (zwrci uwag
na prawidowe umieszczenie ich kocw we wgbieniach waka) i zewntrzny piercie osadczy;
koo zbate 3. biegu (uzbieniem w stron koa 2. biegu);
piast i tulej przesuwn synchronizatora biegw 34 oraz nowy piercie osadczy;
koo zbate 4. biegu, nowe oysko kulkowe (wciskane na prasie a do oporu) oraz piercie
osadczy zabezpieczajcy oysko.
Skadanie waka sprzgowego
toczne tego waka (rys. D.81). Przy zakadaniu oysk naley stosowa tuleje o odpowiednich wymiarach i
wciska na prasie piercie wewntrzny oyska a do oporu. oysko z rowkiem na piercieniu
zewntrznym naley umieci od strony koa zbatego 4. biegu (koo zbate o duej rednicy).
Skadanie mechanizmu rnicowego
Zamontowa koo rubowe napdu prdkociomierza, zwracajc uwag na prawidowe pooenie
zaczepu linki; oyska mechanizmu rnicowego naley wciska za pomoc specjalnego przyrzdu Ford lub
tulei o odpowiednich wymiarach.
Zaoy na o satelity; umieci o w obudowie
1
zaoy piercienie osadcze.
Rys. D.81. Zesp waka sprzgowego

1 piercie osadczy rozprny oyska, 2 waek sprzgowy, 3 - oysko kulkowe, 4oysko kulkowe, 5 piercie osadczy
Wprowadzi koa koronowe posi przez wycicie w obudowie, rozsun je i umieci je na miejscu,
zwracajc uwag na prawidowe ich ustawienie; w celu przytrzymania k koronowych umieci korek lub
kek drewniany o rednicy 22 mm.
Zaoy na obudow mechanizmu rnicowego koo zbate napdzane przekadni gwnej i
przykrci je na krzy" nowymi rubami waciwym momentem.
Zamontowanie oysk tocznych
Umieci zewntrzny piercie prawego oyska stokowego w gniedzie obudowy i zabezpieczy
go przez delikatne zapunktowanie.
Zaoy do gniazda obudowy lewego piercienia zewntrznego oyska stokowego dwie podkadki
spryste tak, aby ich wewntrzne krawdzie si stykay (rys. D.82), a nastpnie zaoy zewntrzny
piercie oyska stokowego i unieruchomi go przez delikatne zapunktowanie (rys. D.83).
Zamontowa w obudowie nowe piercienie uszczelniajce posie. Krawdzie uszczelniajce
piercieni powinny by skierowane w stron wntrza skrzynki przekadniowej i powleczone przed
zamontowaniem smarem.
431
http://vnx.su
Zaoy na waek gwny nowy odrzutnik oleju, jeli wymontowywano oysko walcowe waka
gwnego.
Zamontowa oysko walcowe waka gwnego za pomoc specjalnego przyrzdu Ford 16-020,
skierowujc odsdzenie piercienia ku doowi.
Ostronie unieruchomi piercie oyska przez zapunktowanie.
Rys. D.82. Elementy montowane w gniedzie lewego oyska stokowego mechanizmu rnicowego
1 piercie zewntrzny oyska stokowego, 2 podkadki spryste (spryny talerzowe), 3 obudowa zespou k zbatych
Rys. D.83. Sposb unieruchomienia w obudowie zewntrznego piercienia lewego oyska stokowego mechanizmu rnicowego
1 punktak
Rys. D.84. Elementy wewntrznego mechanizmu zmiany biegw

1 dwignia porednia, 2 piercie osadczy, 3 wspornik, 4 wybierak, 5 osona, 6 uszczelniacz, 7 drek zmiany
biegw, 8 waek wczania biegw
Skadanie skrzynki przekadniowej

Powlecoyska obudowy mechanizmu rnicowego olejem przekadniowym.
Umieci w obudowie sprzga obudow mechanizmu rnicowego z koem rubowym napdu
prdkociomierza skierowanym do dou.
Zaoy przesuwne koo zbate biegu wstecznego wraz z osi, wprowadzajc w rowek dwigni
wczania biegw.
Zamontowa jednoczenie waki sprzgowy i gwny, przesuwajc do gry koo przesuwne biegu
wstecznego tak, aby znalazo si ponad koem zbatym 1. biegu.
Zwrci uwag na prawidowe ustawienie dwigni wczania biegu wstecznego.
Zamontowa rygiel wybieraka (patrz rys. D.67).
Zaoy wideki biegw 12 w rowek tulei przesuwnej synchronizatora biegw 1 2, nastpnie
zaoy wideki biegw 34 w rowek tulei przesuwnej synchronizatora biegw 34.
432
http://vnx.su
Woy spryn oporow osi wideek w otwr gniazda w obudowie sprzga.

Zaoy o wideek (przez otwory wideek) do oporu dusz czci osi o mniejszej rednicy
skierowanw d (w stron otworu gniazda w obudowie sprzga).
Ustawi wewntrzny mechanizm zmiany biegw w pooeniu wczenia 2. biegu.
Umieci magnes w jego gniedzie i przyklei" go smarem, aby nie przemieci si podczas
zakadania obudowy zespou k zbatych.
Zaoy now uszczelk na obudow sprzga i naoy na ni obudow zespou k zbatych. W
razie potrzeby do osadzenia mona wykorzysta ^motek z tworzywa sztucznego.
ruby mocowania obu czci obudowy dokrci stopniowo i na przemian waciwym momentem,
zwracajc uwag na prawidowe rozmieszczenie poszczeglnych rub (patrz rys. D.64).
Wybra z trzech dostpnych gruboci piercienie osadcze i zaoy takie, ktre w rowku
zewntrznego piercienia oyska bd si mieci bez luzu. Monta piercieni mona uatwi unoszc
wkrtakiem do gry waki skrzynki przekadniowej.
Ustawi piercienie osadcze tak, aby ich przecicia nie zachodziy na miejsce pooenia uszczelki
pokrywy tylnej.
Zaoy na obudow zespou k zbatych now uszczelk oraz zamontowa tyln pokryw skrzynki
i dokrci ruby jej mocowania waciwym momentem.
Sprawdzi, czy wszystkie biegi wczaj si prawidowo.
Za pomocprzyrzdu specjalnego Ford 16-018 zaoy piercienie uszczelniajce posi do otworw
ich gniazd.
Zamontowa wideki, dwigni wyczania i oysko wyciskowe sprzga w obudowie sprzga.
Wkrci kopakowe nakrtki (1 i 2, patrz rys. 5.3) z woonymi do wntrza kadej z nich kokiem i
spryn oraz dokrci te nakrtki waciwym momentem.
Napeni skrzynk przekadniow odpowiedni iloci waciwego oleju.
WYMONTOWANIE l ZAMONTOWANIE ZEWNTRZNEGO MECHANIZMU ZMIANY BIEGW SKRZYNKI
CZTEROBIEGOWEJ
Wymontowanie i zamontowanie zewntrznego mechanizmu zmiany biegw czterobiegowej skrzynki
przekadniowej przebiega analogiczne do wymontowania i zamontowania zewntrznego mechanizmu
zmiany biegw skrzynki piciobiego-wej (patrz opis w p. 5.2.3) z tym, e pierwsz czynnoci podczas
wymontowywania mechanizmu skrzynki czterobiegowej jest wczenie 2.biegu (a nie 4. biegu, jak w
skrzynce 5-biegowej).
D.4. POOSIE NAPDOWE

Opis konstrukcji
Napd na koa przednie jest przenoszony przez dwie posie o niejednakowej dugoci, majce na
kadym kocu zamontowane przeguby rwno-biene. Po prawa jest dusza. Na lewej posi jest
zamontowana masa wyrwnowaajca, stanowica tumik drga skrtnych. Przeguby wewntrzne maj
czopy wielowypus-towe wkadane w otwory k koronowych mechanizmu rnicowego. Przeguby
zewntrzne maj czopy wielowypustopwe wkadane w otwory piast k przednich.
Momenty dokrcania
Nakrtka czopa piasty koa przedniego:
nakrtka M20: 205 do 235 N-m. *
nakrtka M22: 220 do 250 N-m. Nakrtki mocowania k: 70 do 100 N-m.
OBSUGA l NAPRAWA
Sposb obsugi i naprawy posi napdowych nie rni si od innych modeli samochodu (patrz opis
w rozdz. 7.2).
D.5. UKAD KIEROWNICZY

W ukadzie kierowniczym zastosowano zbatko-wprzekadni kierowniczzamocowando ramy
pomocniczej. Przeoenie przekadni kierowniczej jest zmienne: mae w pobliu pooenia rodkowego, za
due w pobliu skrajnych pooe. Dwuczciowy wa kierownicy ma dwa przeguby krzyakowe i oson
433
http://vnx.su
pochaniajc energi (tzw. bezpieczna kolumna kierownicy). Pooenie koa kierownicy moe by
regulowane w niektrych wersjach.
Liczba obrotw koa kierownicy od oporu do oporu: 4,6.
rednica zawracania:
wszystkie modele oprcz Escort Van: 10,5 m; model Escort Van: 10,8 m. Regulacja luzu przekadni
zbatkowej: popychacz i korek gwintowy;
Moment oporu obrotu zbnika przekadni: 1,35 do 1,70N-m.
Momenty dokrcania
Mocowanie obudowy przekadni kierowniczej do ramy pomocniczej: 70 do 97 N-m.
Mocowanie poczenia przegubowego zbnika przekadni do wau kierownicy: 45 do 56 N-m.
Nakrtka mocowania koa kierownicy do wau kierownicy: 45 do 55 N-m.
Nakrtka mocowania obudowy wau kierownicy: 10 do 14 N-m.
Przeciwnakrtka kocwki drka kierowniczego: 57 do 68 N-m.
Mocowanie drka kierowniczego do zbatki przekadni kierowniczej: 68 do 90 N-m.
Korek gwintowany do obudowy przekadni: 4 do 5 N-m i odkrci o 60 do 70. Sworze kulowy
kocwki drka kierowniczego do zwrotnicy koa: 25 do 30 N-m.
OBSUGA l NAPRAWA
Sposb obsugi i naprawy ukadu kierowniczego nie rni si od innych modeli samochodu (patrz
opis w rozdz. 8.2).
D.6. ZAWIESZENIE PRZEDNIE

Zawieszenie przednie jest niezalene, typu pseudo Mac Pherson. Dolny wahacz poprzeczny jest
mocowany do ramy pomocniczej pionowymi tulejami elastycznymi. Drek stabilizatora jest poczony z
kolumnami zawieszenia za porednictwem cznikw.
Spryny
Zastosowano spryny rubowe, wsprodkowe z amortyzatorami teleskopowymi.
Amortyzatory
Hydrauliczne amortyzatory teleskopowe dwustronnego dziaania s nierozbieralne i stanowi
integraln cz kolumn zawieszenia poczonych obejmami zaciskowymi ze zwrotnicami k. Marka i typ:
Ford Motorcraft B2B8A lub F 488 A.
Drek stabilizatora
Drek stabilizatora, o rednicy 16 mm, jest zamocowany dwoma wspornikami z tulejami
elastycznymi do ramy pomocniczej. Koce drka poprzez czniki s poczone z kolumnami zawieszenia.
Ustawienie k przednich
Kty ustawienia k przednich sprawdza si przy nie obcionym samochodzie ze zbiornikiem
paliwa napenionym do poowy. Spord parametrw ustawienia k przednich tylko znieno jest
regulowana.
Modele od VII11990 do I11993
Rozbieno k
Parametr
Kt pochylenia kota
Kt wyprzedzenia
sworznia zwrotnicy
Warto do regulacji
Warto do kontroli

oraz kombi Escort Van
-015'121' 022'120'
0115' -048'115'
22,5 mm 22,5 mm
21 mm
2 + 1 mm
434
http://vnx.su
Modele od II11993
Zbieno k
Parametr
Kt pochylenia koa
Kt wyprzedzenia
sworznia zwrotnicy
Warto do regulacji
Warto do kontroli

oraz kombi Escort Van
-016'120' 022'150'
0115' -048' +
115'
2,5 + 2 mm
(025'+20') 2,52 mm
(025'20')
2 + 1 mm (020'10')
21 mm (020'10')
Piasty k przednich
Piasta kota przedniego jest uoyskowana na dwurzdowym oysku kulkowym zakrytym.
Momenty dokrcania
Nakrtki grnego mocowania kolumny zawieszenia: 40 do 52 N-m.
Nakrtka mocowania toczyska amortyzatora: 52 do 65 N-m.
ruba zaciskowa dolnego mocowania kolumny zawieszenia do zwrotnicy: 80 do 90 N-m. Mocowanie
cznika drka stabilizatora do kolumny zawieszenia: 41 do 58 N-m. ruba mocowania drka stabilizatora:
20 do 28 N-m.
ruba mocowania wahacza do ramy pomocniczej: 80 do 90 N-m.
ruba zaciskowa przegubu kulowego wahacza: 48 do 60 N-m.
Mocowanie ramy pomocniczej do nadwozia: 80 do 90 N-m.
OBSUGA l NAPRAWA
Sposb obsugi i naprawy zawieszenia przedniego nie rni si od innych modeli samochodu (patrz
opis w rozdz. 9.2).
D.7. ZAWIESZENIE TYLNE

W samochodach o nadwoziu limuzyny 3-, 4-i 5-drzwiowej oraz kombi zawieszenie tylne jest
pniezalene i zawiera dwa wahacze wleczone zespolone poprzeczn belk podatn skrtnie (o przekroju
V). W nadwoziach 3-, 4- i 5-drzwiowym amortyzatory teleskopowe s wsposiowe ze sprynami
rubowymi i tworz tzw. kolumny resorujce. W nadwoziu kombi spryny zawieszenia s umieszczone
oddzielnie. W wersji Escort Van zastosowano tylne zawieszenie zalene. Sztywna o tylna rurowa
wsppracuje z resorami pirowymi wyposaonymi w gumowe zderzaki oraz z amortyzatorami
teleskopowymi.
Elementy spryste
Rodzaj:
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi: spryny rubowe.
Escort Van: resory dwupirowe.
Amortyzatory
Rodzaj: hydrauliczne, teleskopowe, dwustronnego dziaania, nierozbieralne. Marka: Ford Motorcraft.
Ustawienie k tylnych
Kty ustawienia k tylnych sprawdza si przy nie obcionym samochodzie ze zbiornikiem paliwa
napenionym do poowy.
Parametry ustawienia k tylnych
Kt pochylenia koa (nieregulowany): -1 15'45'. Zbieno k (nieregulowana): 22 mm lub
020'20'.
Piasty k tylnych
435
http://vnx.su
W samochodach o nadwoziu limuzyny 3-, 4-i 5-drzwiowej oraz kombi piasta stanowi integraln
cz bbna hamulca i jest uoyskowana na dwch oyskach stokowych. W wersji Escort Van piasta
stanowi oddzieln cz i take jest uoyskowana na dwch oyskach stokowych.
Nacig oysk stokowych: nieregulowany (ustalony samoczynnie podczas montau).
Momenty dokrcania
Grne mocowanie kolumny resorujcej (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa): 30 do 40 N-m. Dolne
mocowanie kolumny resorujcej (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa): 102 do 138 N-m. ruba poprzeczna grnego
mocowania amortyzatora (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa): 41 do 58 N-m. Mocowanie amortyzatora do
nadwozia (kombi i Escort Van): 41 do 58 N-m. Mocowanie amortyzatora do belki osi tylnej (kombi i Escort
Van): 58 do 79 N-m. Mocowanie czopa osi do belki osi tylnej: 56 do 76 N-m.
Przedni wspornik wahacza do nadwozia: 41 do 58 N-m.
Mocowanie osi tylnej do wspornika: 102 do 138 N-m.
ruba poprzeczna grnego mocowania resoru: 41 do 58 N-m.
Nakrtka konierzowa mocowania piasty koa: 250 do 270 N-m. Nakrtki mocowania k: 70 do 100
N-m.
OBSUGA l NAPRAWA
Sposb obsugi i naprawy zawieszenia tylnego nie rni si od innych modeli samochodu (patrz opis
w rozdz. 10.2).
D.8. UKAD HAMULCOWY

Ukad uruchamiania hamulca roboczego, wspomagany podcinieniowe, jest hydrauliczny dwuobwodowy. W wersjach limuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowej oraz kombi podziajest diagonalny (po przektnej), za
dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od pnienia hamowania pojazdu. W wersji Escort Van
podzia odbywa si na przd i ty pojazdu, za dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od obcienia
osi tylnej. Hamulec roboczy ma tarczowe mechanizmy hamulcw k przednich z tarczami penymi (limuzyny
3-, 4- i 5-drzwiowe) lub wentylowanymi (kombi i Escort Van) i bbnowe mechanizmy hamulcw k tylnych z
samoczynna regulacj luzu. Hamulec awaryjny jest uruchamiany mechanicznie i dziaa na mechanizmy
hamulcw k tylnych.
Hamulce przednie
Tarcze
Tarcze hamulcw s pene (limuzyny 3-, 4- i 5-drzwiowe) lub wentylowane (kombi i Escort Van).
rednica zewntrzna: 240 mm. Grubo nominalna:
tarcze pene: 10 mm;
tarcze wentylowane: 20 mm. Grubo minimalna:
tarcze pene: 8 mm;
tarcze wentylowane: 18 mm. Maksymalne bicie tarczy zamontowanej na piacie koa
(mierzone 10 mm od krawdzi zewntrznej): 0,1 mm.
0,015 mm.
Zaciski
Zaciski hamulcw s pywajce jednotokowe. Marka: Teves; rednica toka: 54 mm.
Wkadki cierne
Marka i typ okadzin ciernych: Valeo 161 lub Ferodo 3432.
Hamulce tylne
Bbny
rednica robocza nominalna bbna:
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa: 180 mm;
kombi: 203 mm;
rednica robocza maksymalna bbna:
436
http://vnx.su
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa: 181 mm;

kombi: 204 mm;
Cylinderki hamulcowe
rednica cylinderkw:
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa: 20,64 mm;
kombi: 19,05 mm;
Okadziny cierne
Szeroko:
kombi: 36,3 mm;
Grubo nominalna okadzin szczk wspbienych: 6,4 mm.
Grubo nominalna okadzin szczk przeciwbienych:
kombi: 3,5 mm; wersja Escort Van: 3,6 mm.
Grubo minimalna okadzin ciernych: 1 mm. Marka i typ okadzin ciernych:
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa: D-8212;
kombi: FEP F 3615;
wersja Escort Van: FEP F 3615.
Ukad uruchamiania hamulcw
Pompa hamulcowa
Pompa hamulcowa jest dwuobwodowa, typu tandem.
Urzdzenie wspomagajce
Urzdzenie wspomagajce jest podcinieniowe, typu lsovac.
Marka: Ford Motorcraft.
rednica: 228,6 mm (9").
Korektor siy hamowania
W wersjach:
limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od
opnienia hamowania pojazdu;
Escort Van dziaanie korektora siy hamowania jest zalene od obcienia osi tylnej.
Hamulec awaryjny
Hamulec awaryjny jest uruchamiany dwigni umieszczon w pododze, sterowany mechanicznie za
pomoc linek i dziaa na hamulce tylne. Regulacja hamulca awaryjnego: cakowity luz dwch kokw
kontrolnych umieszczonych skonie do tarczy nonej hamulca powinien wynosi 0,5 do 2,0 mm;
Pyn hamulcowy
Rodzaj: syntetyczny pyn hamulcowy wg normy DOT 4, Ford Motorcraft ESD-M6C57-A. Czsto
obsugi: wymiana co 3 lata.
Momenty dokrcania
Pompa hamulcowa do siownika podcinieniowego: 20 do 25 N-m.
Siownik podcinieniowy do wspornika: 35 do 45 N-m.
Wspornik zacisku do zwrotnicy koa: 50 do 66 N-m.
Prowadnik zacisku: 45 do 55 N-m. Mocowanie piasty koa tylnego: 56 do 76 N-m. Korektor siy
hamowania do wspornika: 20 do 25 N-m.
OBSUGA l NAPRAWA
Sposb obsugi i naprawy ukadu hamulcowego nie rni si od innych modeli samochodu (patrz
opis w rozdz. 11.2).
D.9. WYPOSAENIE ELEKTRYCZNE

437
http://vnx.su
Akumulator
Zastosowano akumulator bezobsugowy o biegunie ujemnym poczonym z mas samochodu. Typ:
12 V, 240 A/45 A-h.
Alternator
Zastosowano alternator z wbudowanym elektronicznym regulatorem napicia. Marka i typ: Bosch K1
- 55 A, Bosch K1 - 70 A, Magneti Marelli A 127/55, Magneti Marelli A 127/70, Mitsubishi A 005 T lub
Mitsubishi A 002 T.
Wycieraczki
Wycieraczka szyby przedniej ma dwa ramiona rwnolege. Silnik elektryczny wycieraczki, o dwch
prdkociach obrotowych, ma stae magnesy wzbudzenia i magnetyczny wycznik kracowy. Elektroniczny
czasowy programator (umieszczony w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw) zapewnia prac przerywan
wycieraczki.
Wycieraczka szyby tylnej ma jedno rami. Silnik elektryczny wycieraczki, o jednej prdkoci
obrotowej, ma stae magnesy wzbudzenia i magnetyczny wycznik kracowy. Elektroniczny czasowy
programator zapewnia prac przerywan wycieraczki, take po wyczeniu spryskiwacza szyby tylnej.
Parametry alternatorw
Marka
Bosch
Bosch
Magneti
Marelli
Magneti
Marelli
Mitsubishi
Mitsubishi
Typ
K1-55A
K1-70A
A 127/55
A 127/70
A 005 T
A 002 T
Prd znamionowy* (A)
55
70
55
70
55
70
Maks. prdko obrotowa (obr/min)
15000
15000
15000
15000
15000
18000
Rezystancja uzwojenia (O)

stojana
0,14
0,10
0,195
0,195
0,8
wirnika
4,0
4,0
3,2
3,2
2,7 do 3,1
Minimalna dugo szczotek (mm)
Napicie regulowane** (V)
14,0 do 14,6
14,0 do 14,6
14,0 do 14,6
14,0 do 14,6
14,0 do 14,6
0,088
2,56 do
2,84
5
14,0 do
14,6
Przy napiciu 13,5 V i 6000 obr/min Przy prdzie 3 do 7 A i 4000 obr/min
Pasek napdu alternatora

Marka i typ: Motorcraft 3443.
Nacig: regulowany rcznie.
Ugicie: wynosi 10 mm pod naciskiem kciuka
przyoonym w poowie odlegoci midzy koami
pasowymi pompy cieczy chodzcej i alternatora.
Rozrusznik
Marka: Bosch, Magneti Marelli lub Nippondenso;
Parametry rozrusznikw
Marka i typ
Bosch DM
Magneti
Marelli
M79
Nippondenso
Moc (kW)
0,8 lub 0,9
0,8 lub 0,9
0,6 lub 0,8
Liczba szczotek
Minimalna
dugo
szczotek (mm)
8,0
8,0
10,0
16,00
8,00
15,00
Sia docisku
szczotek (N)
438
http://vnx.su
Minimalna
rednica
komutatora (mm)
32,8
32,8
0,3
0,25
0,6
Luz osiowy
twornika (mm)
Reflektory
Reflektory, marki Castello, maj halogenowe arwki wiate drogowych i mijania oraz zwyke
arwki wiate pozycyjnych. Ustawienie wiate reflektorw reguluje si dwiema rubami znajdujcymi si
nad zespoem optycznym.
arwki
wiata mijania i drogowe: H4 55/60 W. wiata drogowe dodatkowe (niektre wersje wyposaenia):
H3 55 W.
Przednie wiata przeciwmgowe (niektre wersje wyposaenia): H3 55 W. wiata pozycyjne
przednie: 10 W (typu T10 bez cokou).
Kierunkowskazy przednie: 21 W (typu BA 15 S). Kierunkowskazy boczne: 5 W. wiata pozycyjne
tylne: 5 W. wiata hamowania: 21 W (typu BA 15 S). Kierunkowskazy tylne: 21 W (typu BA 15 S). wiata
cofania: 21 W (typu BA 15 S). wiata tylne przeciwmgowe: 21 W (typu BA 15 S).
Owietlenie tablicy rejestracyjnej: 5 W. Owietlenie baganika: 5 W (bez cokou). Owietlenie
wntrza nadwozia: 10 W. Lampka do czytania: 10 W. Owietlenie wskanikw i wycznikw: 1,2 W (typu T5
bez cokou).
Bezpieczniki
Bezpieczniki wyposaenia elektrycznego s umieszczone w dwch miejscach. Bezpieczniki gwne,
oznaczone literami A do F, s umieszczone w przedziale silnika obok akumulatora. Zabezpieczaj one
podstawowe obwody elektryczne i mog przewodzi prd o duym nateniu.
Bezpieczniki pozostae, oznaczone numerami 1 do 28, s umieszczone wewntrz nadwozia, w
skrzynce bezpiecznikw i przekanikw (tzw. centralce elektrycznej) usytuowanej z lewej strony pod tablic
rozdzielcz.
Zastosowano bezpieczniki topikowe pytkowe (wtyczkowe) o zrnicowanej wielkoci i kolorze w
zalenoci od wartoci prdu znamionowego.
Bezpieczniki gwne w przedziale silnika
Oznaczenie
Maksymalne
natenie
prdu

odbiornik
80 A

przekanikw (30-3)
60 A

przekanikw (30-2)
60 A

przekanikw (30-1)
50 A lub 40
A

chodnicy
50 A
50 A

wysokoprnego
Bezpieczniki wewntrz nadwozia

Numer
Natenie
prdu (A)
25 A

30 A
10A
Sonda lambda (silniki benzynowe z

katalizatorem spalin)
439
http://vnx.su
15A
wiato drogowe prawe, reflektor

dodatkowy
20 A
10 A
wiato pozycyjne lewe, owietlenie

zestawu wskanikw
10A
10 A
30 A lub 10 A

standardowy (30 A) lub o duej
wydajnoci (10 A)
10
10 A
wiato mijania lewe
11
15 A
12
10A
13
20 A

14
20 A
15
30 A
16
3A
17
3A
Przekanik ogrzewania szyby

przedniej (niektre wersje
wyposaenia)
18
15 A
wiato drogowe lewe
19
20 A

20
15A
21
15 A

22
30A

bocznych
23
30 A
24
10A
wiato mijania prawe
25
3A

EECIV
26
15A
27
15 A
wiata hamowania, ogrzewanie

dysz spryskiwaczy
28
10A
Przekaniki
Przekaniki, oznaczone R1" do R27", s umieszczone wewntrz nadwozia, w skrzynce
bezpiecznikw i przekanikw usytuowanej z lewej strony pod tablic rozdzielcz. Przekaniki s oznaczone
ponadto kolorami. W zalenoci od wersji wyposaenia zamiast niektrych przekanikw stosuje si zwory
(zmostkowania).
Wykaz przekanikw (wersja pena)
Numer
Przeznaczenie
Kolor
R1
Zielony
R2
Czerwony
R3
Zielony
R4
Ciemnozielony
440
http://vnx.su
R5
Pompa hydrauliczna ukadu przeciwblokujcego ABS
Fioletowy
R6
wiata drogowe
ty
R7
Domaraczowy
R8
System wtryskowo-zaponowy lub

sterowanie silnika ganikowego
Zielony czerwony
lub ty
R9
Brzowy
R 10
Brzowy
R11
Klimatyzacja (pene obcienie)
Brzowy
R 12
Ukad podgrzewania wstpnego

silnika wysokoprnego
Brzowy
R 13
wiata do jazdy dziennej l (dla krajw

skandynawskich)
Zielony
R 14
Wolny
R 15
Rezerwowy
R 16
Pompa paliwa wersji 4x4
Fioletowy
R 17

wntrza
ty
R 18
Elektryczne sterowanie szyb
Zielony
R 19
Zielony lub
brzowy
R 20
wiata do jazdy dziennej II (dla

Niebieski
R 21
Biay lub zielony
R 22
Niebieski
R 23
wiata mijania
Biay
R 24
Blokada rozruchu silnika (przy

automatycznej skrzynce
przekadniowej lub autoalarm
Czerwony lub
ty
R 25

modu
Biay
R 26
Wycznik zaponu (stacyjka)
Czarny
R 27
Wolny
Wykaz zwor (zmostkowa) zamiast przekanikw

Numer
Przeznaczenie
R1
Autoalarm
R2
Mechaniczna skrzynka przekadniowa i autoalarm
R7
Wszystkie wersje oprcz Van (Ekspress)
R11
Wszystkie wersje oprcz przeznaczonych do

Szwecji
R 15
Dla wersji Pop
R 16
Modu wiate przeciwmgowych przednich
R 24
Mechaniczna skrzynka przekadniowa lub autoalarm
R 27
Wersje ganikowe silnikw benzynowych CVH 1 ,4

oraz 1 ,6, a take silnik wysokoprny
OBSUGA l NAPRAWA
441
http://vnx.su
Sposb obsugi i naprawy wyposaenia elektrycznego nie rni si od innych modeli samochodu
(patrz opis w rozdz. 12.2). Regulacj nacigu paska klinowego napdu alternatora opisano w podrozdziale
D.1.2 w punkcie dotyczcym ukadu chodzenia silnika 1,3dm3 (patrz rys. D.54).
D.10. NADWOZIE
Zastosowano nadwozie samonone, toczone z blachy stalowej i zgrzewane elektrycznie. Rodzaj
nadwozia:
Escort: limuzyna trzy- lub piciodrzwiowa;
Escort Cabriolet: kabriolet dwudrzwiowy;
Escort Clipper: kombi piciodrzwiowe;
Escort Van: furgon trzydrzwiowy;
Orion: limuzyna czterodrzwiowa.
Wymiary (mm)
Wymiar
Escort 3i 5drzwiowy
Escort
Clipper
Escort
Van
Orion
Dugo cakowita
4036
4268
4256
4229
Szeroko cakowita
1692
1690
1688
1690
1359
2525
1409
2525
1602
2598
1395
2525
przednich
Rozstaw k
tylnych
1440
1440
1440
1440
1439
1462
1449
1439
Zwis przedni
742
742
742
742
Zwis tylny
769
1001
916
962
Wysoko samochodu nie obcionego

Rozstaw osi
Rozstaw k
OBSUGA l NAPRAWA
Sposb obsugi i naprawy nadwozia nie rni si od innych modeli samochodu (patrz opis w rozdz.
13.2).
Masy (kg)
Rodzaj nadwozia
Escort 3drzwiowy
Escort 5drzwiowy
Orion
Escort
Clipper
Escort Van
Masa wasna Masa cakowita Masa

dopuszczalna z przyczep z hamulcami
Masa przyczepy bez hamulcw Masa
przyczepy z hamulcami
900 1400
2400 450
1000
920 1425
2325 460 900
985 1450
2475 490 800
1005 1475
2275 490 800
1015 1725
2175 400 450
D.11 DANE OGLNE

KOA l OGUMIENIE
Obrcze
Rozmiar: 5 J 13 (stalowe) lub 5,5 J 13 (ze stopu lekkiego).
PYNY EKSPLOATACYJNE
Paliwo
442
http://vnx.su
Pojemno zbiornika: 55 dm3. Rodzaj:

silniki benzynowe bez katalizatora: benzyna bezoowiowa LO 95 (silniki przystosowane do spalania
benzyny bezoowiowej) lub etylina LO 98;
silniki benzynowe z katalizatorem: wycznie benzyna bezoowiowa LO 95.
Rodzaj nadwozia
Obcienie ponad 3 osoby
Rozmiar ogumienia
Obcienie do 3 osb
Ty
Przd
Ty
Przd
3-, 4- i 5-drzwiowe oraz
kombi
155 R 13 175/70 R 13 185/60 R

14 H
0,20
0,18
0,23
0,28
Van40 Van60
165 R 13 165 R 13 Reinforced
0,20 0,20
0,18
0,18
0,23 0,20
0,28 0,30
Escort 3- i 5drzwiowy
Orion
Escort
Clipper
Escort Van40
Escort Van60
154 154*
154 154*
154 154*
143
143*
154*
154*
154*
OSIGI
Prdko maksymalna (km/h)
Rodzaj nadwozia
Samochd z silnikiem 44 kW:
- skrzynka 4-biegowa skrzynka 5biegowa Samochd z silnikiem 46 kW
(skrzynka 5-biegowa)
Prdko maksymalna osigana na 4. biegu.
Zuycie paliwa (dm3/100 km)

Przy
90
km/h
Przy 120
km/h
W cyklu
miejskim
5,3
6,9
7,2
4,9
6,5
7,2
5,4
7,0
7,7
5,0
6,6
7,7
6,5
8,6
7,5
6,1
8,2
7,5
oraz Orion (skrzynka

5-biegowa)
Escort Clipper (skrzynka
4,8
6,4
6,8
5-biegowa)
4,9
6,5
7,2
Parametr
Samochody z silnikiem
44 kW:
oraz Orion
(skrzynka 4-biegowa)
oraz Orion (skrzynka
5-biegowa)
4-biegowa)
5-biegowa)
Escort Van 40 (skrzynka
4-biegowa)
Escort Van 60 (skrzynka
5-biegowa)
Samochd z silnikiem
46 kW:
443
http://vnx.su
Olej silnikowy
Ilo:
Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkoci
SAE 10W 30 lub 10W 40 albo 5W 40, wg API SG/CD.
Ciecz chodzca
Ilo: 7,1 dm3.
chodzenia Motorcraft Super Plus 4 Ford ESD-M97B-49A, stanowica zabezpieczenie do -35C. Czsto
obsugi: wymiana cieczy nie rzadziej ni co 4 lata.
Olej przekadniowy
Ilo:
skrzynka czterobiegowa: 2,8 dm3;
skrzynka piciobiegowa: 3,1 dm3. Rodzaj: olej przekadniowy EP SAE 80.
Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu co 20000 km, nie przewiduje si okresowej wymiany oleju.
Pyn hamulcowy
D.12. ZMIANY W SAMOCHODACH FORD ESKORT Z SILNIKIEM 1,3dm3

W styczniu 1995 gruntownie zmodernizowano model Escort (patrz rys. 17.1 i 17.2). Sylwetka
samochodu ulega zaokrgleniu. Zastosowano owalny wlot powietrza, podzielony midzy pokryw
przedziau silnika i zderzak (patrz rys. 17.3). Konstrukcj nadwozia gruntownie wzmocniono, aby polepszy
bezpieczestwo pasaerw. Wewntrz zmodernizowano tablic rozdzielcz (patrz rys. 17.4).
Zmodernizowano take ukad jezdny.
NUMER IDENTYFIKACYJNY POJAZDU
W modelach od stycznia 1995 prcz numeru identyfikacyjnego wybitego na zimno na pododze obok
prawego przedniego siedzenia (patrz rys. 0.5), zakrytego dywanikiem, dodatkowo umieszczono numer
identyfikacyjny pojazdu na tablicy rozdzielczej pod szyb przedni i jest on widoczny przez przedni szyb
od zewntrz.
SILNIK BENZYNOWY OMIOZAWOROWY 1,3dm3
W modelach 1995-1997 stosowano nadal silnik rodziny HCS.
Od modeli 1998 zastosowano silnik 1,3dm3 Endura-E o analogicznej konstrukcji jak silnik HCS. Wa
korbowy silnika Endura-E jest uoyskowany w piciu oyskach gwnych. Zastosowano w nim sekwencyjny
wtrysk benzyny Ford SEFI zintegrowany z ukadem zaponowym i sterowany przez elektroniczne urzdzenie
sterujce Ford EEC V. System ten jest analogiczny do stosowanego w silniku HCS. Luz zaworw nadal jest
regulowany rcznie. Warto luzu zaworw na zimno rwnie nie ulega zmianie.
Podstawowe dane techniczne
Oznaczenie silnika
1 ,3 Endura-E
Typ silnika
JJA lub J4C
73,96
Skok toka (mm)

Liczba cylindrw
75,58
4
1297
Stopie sprania
Moc maksymalna w kW (KM)
przy prdkoci (obr/min)
Moment maksymalny w N-m
9,5
1,3 do 1,6
44(60)
przy 5000
103
444
http://vnx.su
przy prdkoci (obr/min)

Rozrzd
Liczba zaworw
Luz roboczy zaworw (na zimno w mm):
przy 2500
OHV
8
zawory dolotowe
zawory wylotowe
Ukad wtrysku benzyny
Ukad zaponowy
Kolejno zaponu (nr 1 od strony
0,20
0,30
SEFI
EDIS
Ford EEC V
napdu rozrzdu)
1-2-4-3
SPRZGO
Od stycznia 1995 linka sprzga z urzdzeniem samoczynnego kasowania luzu zostaa zastpiona
link o rcznej regulacji luzu. Nowa linka wsppracuje z pedaem sprzga zawierajcym odpowiedni rub
regulacyjn. Skok pedau sprzga: 1505 mm.
SKRZYNKA PRZEKADNIOWA
W wersjach wyposaonych w silnik benzynowy 1,3 dm3 zastosowano wycznie skrzynk
piciobiegowa o konstrukcji analogicznej do opisanej w rozdziale 5.
Przeoenia
Przeoenie
Warto
1 . bieg 2. bieg 3. bieg 4. bieg 5.

bieg Bieg wsteczny Przekadnia
gwna
3,15 1,91 1,28 0,95 0,76

3,62 4,27
Kolumny zawieszenia
W sierpniu 1995 zmieniono sposb zamocowania kolumn zawieszenia przedniego do nadwozia.
Wprowadzono trzy ruby mocowania zamiast dotychczasowych dwch. Nowe rozwizanie nie ma wpywu
na przebieg czynnoci obsugowo-napra-wczych. Poprzednio stosowane kolumny zawieszenia s nadal
dostpne jako czci zamienne.
Kty ustawienia k przednich
Od stycznia 1995 zastosowano inne wartoci ktw ustawienia k przednich (jednakowe dla wersji
3-, 4- i 5-drzwiowej oraz kombi). Kty ustawienia k przednich sprawdza si przy nie obcionym
samochodzie ze zbiornikiem paliwa napenionym do poowy. Spord parametrw ustawienia k przednich
tylko zbieno jest regulowana. Zbieno:
warto do kontroli: 2,5 mm2,0 mm lub 025'20';
warto do regulacji: 2,01,0 mm lub 020' 10'.
Kt pochylenia koa:
warto do kontroli: 019'124';
warto do regulacji: 019'.
Kt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy:
warto do kontroli: 112120';
warto do regulacji: 112'.
ZAWIESZENIE TYLNE
Od sierpnia 1995 zmieniono konstrukcj belki zawieszenia tylnego. Profil w ksztacie litery V
zastpiono konstrukcj rurow. Ponadto usunito drek stabilizatora. Wprowadzone zmiany nie wpywaj
na sposb obsugi i naprawy.
WYPOSAENIE ELEKTRYCZNE
Bezpieczniki i przekaniki od modeli 1995
445
http://vnx.su
Bezpieczniki gwne i przekaniki sumieszczone w skrzynce bezpiecznikw i przekanikw

wewntrz nadwozia, po lewej stronie tablicy rozdzielczej (poniej kolumny kierownicy). Bezpieczniki
ponumerowano od 1 do 34 (rys. D.85).
Bezpieczniki
Numer
Natenie
prdu (A)

odbiornik
10A
Nie wykorzystany
10A
Nie wykorzystany
15A
wiato drogowe lewe
15 A
wiato drogowe prawe, reflektory

dodatkowe
3A

EECIV
10A
wiato pozycyjne lewe
30 A
10
30 A
11
10 A
Lampki kontrolne
12
7,5 A
Ukad poduszki powietrznej
13
20 A
Rozruch zimnego silnika, ukad

sterowania pracy silnika, wycznik
ukadu wtrysku paliwa
Rys. D.85. Schemat rozmieszczenia bezpiecznikw gwnych

Numer
Natenie
prdu (A)

odbiornik
14
10A
Sonda lambda
15
10A
wiato mijania lewe
16
20 A
Cewka zaponowa
17
10A
wiato mijania prawe
18
30 A

bocznych lub dachu
19
Nie wykorzystany
20
25 A
21
3A

ukadu ABS
22
30 A
23
15A
24
20 A

25
30 A
26
10A
Kierunkowskazy, wiata cofania
446
http://vnx.su
27
25 A
Ogrzewanie szyby tylnej,

podgrzewanie lusterek
zewntrznych
28
15 A
29
15 A

30
20 A

centralny), autoalarm, elektryczna
regulacja siedze przednich
31
15 A
32
10A
sprarki klimatyzacji, rozruch
silnika
33
20 A
15A
wiata hamowania, ogrzewanie

dysz spryskiwaczy
34
Przekaniki
Numer
Przeznaczenie
Kolor
R1
Wycznik zaponu z blokad

kierownicy
Szary
R2
Wtrysk paliwa, regulacja

zaponu, turbodiesel
Brzowy
R3
Pompa paliwa
Brzowy
R4
sprarki klimatyzacji, rozruch
silnika
Brzowy
R5
Czasowy wycznik ogrzewania

szyby tylnej
Szary
R6
Przerywacz wycieraczek szyby

przedniej
Czerwony
R7
Przerywacz wycieraczki szyby

tylnej
Pomaraczowy
R8
wiata mijania
Brzowy
R9
wiata drogowe
Brzowy
R 10
wiata drogowe (tylko w

samochodach z kierownicz
prawej strony)
Brzowy
R 11

wntrza
tty
R 12
Tylne wiata przeciwmgowe
Mostek
R 13
Blokada rozruchu
ty
R 14

(modu)
Biay
R 15
Brzowy
R 16
Niebieski
R 17
Przecznik klimatyzacji
Niebieski
R 18
wiata do jazdy dziennej l

(niektre kraje)
Zielony
R 19
Pompa paliwa (wersje 4x4)
Fioletowy
R 20
wiata do jazdy dziennej II

(niektre kraje)
Niebieski
R 21
Fioletowy
R 22
Ciemnozielony
447
http://vnx.su
Wymiary (mm)
Wymiar
Escort 3i 5drzwiowy
Escort 4drzwiowy
Escort
Kombi
Dugo cakowita
4138
4295
4302
Szeroko cakowita
(bez lusterek)
1700
1700
1700
Wysoko samochodu
nie obcionego
Rozstaw osi
Rozstaw k przednich
1346
2523
1439
1346
2523
1439
1359
2523
1439
Rozstaw k tylnych
1455
do 1462*
* W zalenoci od rodzaju ogumienia
1439
1455
do 1462*
do 1462*
Masy (kg)
Typ pojazdu
Escort 3-,
4-i 5drzwiowy
Escort
Kombi
Masa wasna w stanie gotowym

do jazdy
1025
1060
1540
1580
adowno
515
480
Dopuszczalne obcienie osi

przedniej
775
775
Dopuszczalne obcienie osi

tylnej
775 do 800
850
Bezpieczniki dodatkowe
Bezpieczniki dodatkowe s umieszczone w przedziale silnika, w oddzielnej skrzynce obok
akumulatora (pod pokryw) i oznaczone od A do F.
Oznaczenie
Maksymalne
natenie
prdu

odbiornik
80 A

przekanikw (30-3)
60 A

przekanikw (30-2)
60 A

przekanikw (30-1 )
50 A lub 40
A

chodnicy
50 A
50 A

wysokoprnego
DANE OGLNE
Prdko maksymalna
Escort 1,3 (limuzyna 3-, 4- i 5-drzwiowa oraz kombi): 153 km/h (na 4. biegu).
448
http://vnx.su
Zuycie paliwa (dma/100 km)

Wersja
Przy
90
km/h
Przy 120
km/h
W cyklu
miejskim
Escort 3-, 4- i 5-drzwiowy

Escort Kombi
5,5 5,6
7,3 7,4
8,3 8,4
PYNY EKSPLOATACYJNE
Paliwo
Pojemno zbiornika: 55 dm3. Rodzaj: wycznie benzyna bezoowiowa LO 95 (mona stosowa
benzyn bezoowiow LO 98, lecz nie polepszy to osigw silnika).
Rodzaj nadwozia
Obcienie pene
Rozmiar ogumienia
Obcienie niepene
Ty
Przd
Ty
0,18
0,25
0,28
Przd
3-, 4- i 5-drzwiowe oraz
kombi
155 R 13 175/70 R 13 185/60 R

14 175/65 R 14
0,20
Olej silnikowy
Ilo:
Rodzaj: olej silnikowy wielosezonowy o lepkoci
SAE 10W 30 lub 10W 40 albo 5W 40, wg API SG/CD.
Ciecz chodzca
Ilo: 7,1 dm3.
chodzenia Motorcraft Super Plus 4 Ford ESD-M97B-49A, stanowica zabezpieczenie do -35C.
Czsto obsugi: nie wymaga si okresowej wymiany cieczy chodzcej.
Olej przekadniowy
Ilo: 3,1 dm3.
Czsto obsugi: sprawdzanie poziomu co 20000 km, nie przewiduje si okresowej wymiany oleju.
Pyn hamulcowy
449
http://vnx.su

VNX - Su Escort I Orion 90 99 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

VNX - Su Escort I Orion 90 99 PDF

Uploaded by

Copyright:

http://vnx.

WIADOMOCI WSTPNE ...........................................................................................................................7

5.1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA UWAGI WSTPNE ...................................................... 185

11.2.3. HAMULCE TYLNE TARCZOWE ......................................................................................................... 261

DODATEK SAMOCHODY FORD ESCORT L ORION Z SILNIKIEM BENZYNOWYM 1,3DM3369

Budowa i dziaanie poszczeglnych mechanizmw i zespow samochodw Ford Escort i Orion,

4. Dopuszczalna masa pojazdu z przyczep w kg.

Identyfikacja modeli wyposaonych w silniki benzynowe CVH (omiozaworowe)

Escort GL Escort GL Escort GL/CLX

F6F F6G FUH

Escort CLX Escort CLX Escort S

LUK LUJ LJE

Cabriolet Malibu Cabriolet Cabriolet

Orion GL/CLX Orion GL/CLX Orion

F6F F6G FUH

Clipper CLX Clipper CLX Clipper

F6F F6G FUH

Identyfikacja modeli wyposaonych w silniki benzynowe Zeta (szesnastozaworowe)

Escort CLX/GL/Ghia Escort

Escort XR3i Escort XR3i

Cabriolet CLX Cabriolet

Orion GL/CLX Orion GL/CLX Orion

Clipper CLX/Ghia Clipper Ghia

Identyfikacja modeli wyposaonych w silnik wysokoprny

Escort CLX Escort GL Escort Ghia

Orion CLX Orion GL Orion Ghia

Escort Clipper CLX Escort Clipper

ZESTAW WSKANIKW l TABLICA ROZDZIELCZA

Lampka kontrolna adowania akumulatora

Lampka ta zawieca si po wczeniu zaponu i powinna zgasn po uruchomieniu silnika. Jeeli

Wskanik temperatury cieczy chodzcej

Przy prawidowej temperaturze cieczy chodzcej wskazwka znajduje si w zakresie NORM"

Lampka kontrolna ukadu hamulcowego

Lampka kontrolna ukadu przeciwblokujcego ABS

Zawiecenie si tej lampki kontrolnej oznacza niesprawno ukadu przeciwblokujcego. Ukad

Wskanik poziomu paliwa

Przesunicie si wskazwki tego wskanika na czerwone pole oznacza, e w zbiorniku pozostao

Lampka kontrolna kierunkowskazw

Lampka kontrolna kierunkowskazw miga z czstoci migania kierunkowskazw. Przyspieszone

Lampka kontrolna wczenia owietlenia zewntrznego

Lampka kontrolna wczenia wiate drogowych

Sumaryczny licznik kilometrw

Okresowy licznik kilometrw

Przycisk zerowania okresowego licznika kilometrw

Widok przedziau silnika benzynowego przedstawiono na rysunku 0.13, za silnika wysokoprnego

Rys. 0.10. Tablica rozdzielcza (fot. RTA)

Rys. 0.13. Przedzia silnika benzynowego

Rys. 0.14. Przedzia silnika wysokoprnego

Rys. 0.15. Wycznik zaponu z blokad kierownicy

O" - - w samochodzie wyposaonym w silnik benzynowy zapon silnika jest wyczony, za

Wczy rozrusznik nie naciskajc na peda przyspieszenia.

Rys. 0.16. Usytuowanie wycznika bezwadnociowego 1 przycisk wycznika

Przekrci kluczyk w stacyjce do pooenia II".

Rys. 0.17. Schemat podczenia akumulatora pomocniczego (rys. RTA)

Przed przesuniciem w to pooenie naley zatrzyma samochd, nacisn na peda hamulca i

Rys. 0.18. Schemat zmiany biegw skrzynki mechanicznej (rys. RTA)

Rys. 0.19. Dwignia wyboru biegw skrzynki automatycznej (opis w tekcie)

Rys. 0.20. Pooenia dwigni przecznika owietlenia i sygnalizacji (fot. RTA)

Rys. 0.21. Lampa owietlenia wntrza

Rys. 0.22. Wymiana arwki wiate mijania i drogowego w reflektorze pojedynczym

Wymiana arwki wiate mijania i drogowego reflektora pojedynczego

Rys. 0.23. Wymiana arwki wiate mijania i drogowego w reflektorze podwjnym

Rys. 0.24. Wymiana arwki wiata dalekiego zasigu w reflektorze podwjnym

Rys. 0.25. Wymiana arwki przedniego reflektora przeciwmgowego

Wymiana arwki wiata dalekiego zasigu reflektora podwjnego

Zaoy oprawk wraz z arwk do reflektora.