1

Prof.Dr. Saadettin Y. GME

AVRASYA VE AVRASYADAK TRK VARLII
ki kta isminin birlemesinden meydana gelen bir terim olan Avrasyann
byk bir ksm Asyadan ibarettir ve bu sz konusu corafyaya baktmzda,
insanlarn ekserisi Trktr.
Tabi ki bu genel bir tanmlamadr. Bu yzden pek ok kii Avrasyadan
farkl ey anlamakta veya ahslara gre Avrasyann neresi olduu
deimektedir. Ama esas olan burann bir paras Trkiye asndan Avrasyann
manas nedir, bunu belirlemek ok daha mhimdir.
Avrasya derken, biraz evvel de sylediimiz zere Asya ile Avrupann
tamamn m, Ural Dalarnn dousu ile batsndaki topraklar m, yoksa btn
buralardaki Trk ve Trklerle akraba topluluklarn yaadklar evreyi mi, ya da
sadece Trk ve Trke konuan milletlerin yaad lkeleri mi anlayacaz?
Elbette bu noktada herkes kendince hakl bir ekilde fikirlerini ileri srecektir.
Tpk bugn Orta Asya dediimizde neyi kastettiimiz gibi. Batl ve Ruslarn
Orta Asyadan anladklar daha ok Mogolistan, Gney Sibirya, Kuzey in
ekseniyle evrilidir. Fakat bize gre, tarihi gerekler ve kltrel doku ele
alndnda Trkistan ve Trklerin yurdu diyebileceimiz Orta Asyann
hudutlar farkldr.
Dolaysyla Avrasya kavramn Trk nokta-i nazarndan ele alacak
olursak, meseleyi biraz daha amakta fayda vardr. Her eyden nce
Avrasyann ortasna Trk koymak bizim milli menfaatlerimiz iin ok daha
nemlidir. Bu yzden Avrasyann temeli hakikatte de Trklerin yaad
topraklarla kapldr. Yani ne Rus, ne de Amerikan tezlerinden yola karak bir
Avrasya tanmlamas yapmak doru deildir. Esasnda Avrupa diye bir kta var
m, bunun da zerinde kafa yorulmaldr. Durum byle olunca Asya ve
Avrupada bizimle taban tabana zt, kltrel ve menfaat birlikteliimiz olmayan
lkelerin Trkn Avrasyasnda yeri yoktur. Bizim bu fikrimize mutlaka ok
kar kanlar olacaktr. Ama Avrasyada biz Fransz, spanyolu, Alman,
talyan, Yunan dnmyoruz. yleyse Gney-bat ve Gney Avrupa bizim
Avrasya tarifimizde yer almyor. Buna gre Avrasya, yukarda da bahsettiimiz
zere Trk merkezli ve Trklerle yle veya byle tarihin derinliklerinde
mnasebetleri olan lkelerle evrilidir. Bazlar, biraz evvel Avrasyann dnda
braktmz memleketlerin de bizimle tarihin derinliklerinde ilikilerinin sz
konusu olduunu syleyebilir. Dorudur, ancak u anda bu lkelerle bizim kar
ilikilerimiz aleyhimizedir. Zaten bugn gndemde olan Avrasya Birlii olgusu
da; Avrupa Birlii tarafndan dlanan lkelerin sarld yeni bir idealdir.

Avrupa Birliine giremeyecei ayan-beyan ortada olan Trkiye illa da

herhangi bir ekonomik etki alannda kendine yer aryorsa, her eyden nce ne
kazanacan ve ne kaybedeceini hesaplamaldr. Kr krne de her denize
balklama atlamann anlam yoktur. Neredeyse 50 yllk Avrupa maceramz
ortada. Srekli aleyhimize gelien bir vaziyet sz konusu. Avrupal olmak
hayaliyle 1839dan beridir bamza gelmedik ey kalmad. Devaml
kaybediyoruz. Grnrde kazandmz hibir ey yok.
Bu genel aklamay yaptktan sonra bize gre Avrasya; douda
Mogolistan yaylalarndan balayp, Kuzey ini iine alp, gney ve Kuzeydou Sibiryay kuatarak batya doru uzanan ve burada Trkistan, Hazar ve
evresini iine katan, Kafkasya, Anadolu ekseni zerinden Balkanlara atlayp,
Orta Avrupada Macaristann da dhil olduu topraklardan Dou Avrupaya
geip, orada Rusya Federasyonu ki, burada da bilhassa dil-Ural sahas gz
nnde bulundurulduktan sonra, Ukrayna ve kuzey-batda Polonya, Beyaz
Rusya, Letonya, Estonya ve Litvanya ile birlikte Finlandiya, Norve ve sve
topraklarndan ibarettir.
Elbette ki biz bu snrlar durup-dururken izmedik. Tarih boyunca
Trklerin Asya ve Avrupadaki faaliyet sahalar ve hayat alanlarna bakarak
byle bir sonuca vardk ki, zaten Avrasya tanmlamalarnn hepsinde de bir Trk
kua dediimiz 32-56 derece kuzey enlemleri aras vardr.
Bilindii zere 1990l yllardan itibaren her trl dnya stratejilerine
eklenmek istenen bir Avrasyaclk anlay sz konusudur. Gemiinde Trk,
Mogol ve Slavlarn Avrupann dier halklarna nazaran birbirine daha yakn
olduklar, bu yzden de sz konusu Avrupa Birliini meydana getiren halklarn
egemenliinin krlmas yatan bu dncenin kkenleri her ne kadar 20. asrn
balarna ve bizde Yusuf Akura gibi bir Trkye, Rusyada da G.Vernadsky,
L.Gumilev benzeri ilim ve fikir adamlarna dayandrlyorsa da, gnmzde
bunun temeli 1994te Almatda; Avrasyadaki Potansiyelin Entegrasyonu
toplantsdr. Burada, Kazakistan devlet bakan Nursultan Nazarbayev
Avrasya Birlii ismiyle yeni bir siyasi, sosyal ve ekonomik dayanmaya
gidilebileceini ileri srd. Trk Devlet ve Topluluklar Birlii almalarnn
kastl olarak birtakm gler tarafndan sulandrlmas sebebiyle, Nazarbayev
srarla Trkiyenin de iinde bulunaca byle bir giriimi gndemde tutuyor.
nk Nazarbayev ok iyi biliyor ki, yer alt kaynaklar bakmndan zengin hem
kendi lkesi hem de dier Trk Cumhuriyetleri ekonomik ve siyasi geleceklerini
bir ekilde garanti altna almadklar takdirde, ileride balar ok ciddi
aryabilir. Dolaysyla ABnin tutumu, ABDnin yaptklarn gz nnde
bulundurunca bu fikre ilgili lkelerin yan sra, Trkiyede de birtakm evreler
scak bakmaktadr.

Yeni bir g ve etki alan meydana getirme teebbsleri hususunda yorum

yapmak veya buna bal olarak karmlarda bulunmak ne bizim iimiz, ne de
uzmanlk alanmzdr. Bu sebepten biz, tarih boyunca Avrasyadaki Trk
hkimiyetine ksaca bir gz atacaz ve buralarn biz Trkler iin nemi
zerinde durmaya alacaz.
Tarihteki Trk glerini incelediimizde, hep doudan batya doru
gerekletii grlr. Bunun da balca nedeni, Mogolistan ve Kuzey in
yaylalarnda iken douda gidebilecekleri son nokta Byk Okyanus olmu ve
buradan teye alma, ya da ftuhat imkn kalmamtr. Bu sebepten batya
ilerleme ve yaylmaktan baka areleri yoktu. Bununla birlikte bu g
hareketlerinin de ekonomik, siyasi, vs. eitli sebepleri vardr. Trklerin byk
kitleler halinde glerine genellikle alk ve kuraklk gibi tabi felaketlerin
yansra, kendi aralarnda ve komu kavimlerle olan savalar yol amtr.
Mesela doudan batya doru olan glerin balca nedenlerinden birisi, srekli
vukua gelen kavgalardr. Bunlarn arasna yeni yerleri kefetme, Trk adaletini
ve Tanrnn adn yayma gibi sebepleri de katabiliriz. Bu da, sonralar Kzl
Elma ve Cihad eklinde, slami Trk devletlerinde karmza kar.
Elbette bu dalgalanmalar Trk halklarnn kendi aralarnda bir kargaa
doururken, dnyann dier rklarn da etkilemitir. Malm olduu zere bunun
en mhim sonucu Kavimler G dediimiz harekettir. Her ne kadar dnya
tarihinde bu Kavimler G M.S. 4. asrlarda balatlyorsa da bize gre,
bilhassa Avrasya ktasnda kendisini gsteren bu oluum M.. 3. asr balarnda
Trk-Hunlarn, Yeh-chileri yenmeleri ile ortaya kan ve sonra da devam eden
bir sretir. Bu dnemin belki de en nemli sonucu; Avrupann gbeinde,
Macaristan merkezli yeni bir Trk devleti kuruldu. Roma arazisine kaan halklar
burada byk karklklara neden oldular ve dolaysyla sosyal dzen bozuldu.
isyanlar kt ve bu lke resmen ikiye ayrlarak, bir daha eski gcne asla
ulaamad. Tabiki bu vaziyet Avrupada siyasi dengeleri de datt. Bu arada
Avrupann batsna kadar giden topluluklar, kk kralcklar ve devletikler
tekil ettiler. Franklar bugnk Galyaya, Saksonlar ngiltere adasna, Vandal,
Vizigot ve Alan gibi halklar da kararak spanyollarn temelini attlar.
Ayrca meydana gelen iktidar boluklarn kilise doldurmaya alm,
yeni bir siyasi g olarak sivrilmiti. Bununla birlikte kilise, misyonerler
araclyla Katolik itikatlar daha rahat yayma imknna kavutu. Bu srada
Avrupada feodalizm denilen rejimin yerlemesi de sz konusudur ki, gler
vastasyla yeni topraklar peinde koan ahali, geldikleri lkelerdeki beylerin
kleleri eklinde, onlarn hizmetlerine girdiler. Hlbuki slam ncesi Trk tarihi
dneminde, kaynaklarn hibirinde barbar olarak sulanan Trklerin kle ticareti
yaptklarna dair iaret yoktur. eitli savalarda esir alnanlar ise, bir mddet
sonra evreye gven verirse, halkn ierisine karyor, onlar gibi oluyorlar; hatta

gsterdikleri yarar ve kabiliyetlere binaen ok nemli mevkilere kadar

ykselebiliyorlard.
Meseleye askeri adan baktmzda belki de en nemli neticeleri
arasnda, artk Avrupa kavimlerinin ordularnda atl-suvari birliklerinin
yaygnlamasyla, Trklerdeki Alplk messesesini artran valyeliin
ikamesi vardr. Ayrca giyim-kuamda da Trk tesiri hissedilir derecede artt ki,
buna binaen yaygnlaan ceket, pantolon ve izme gibi giysiler dnya
medeniyetine Trklerin armaan oldu. Dolaysyla gnmz Avrupasnn
ortaya knda Kavimler G ve bunu tetikleyen Trklerin roln kimse inkr
edemez.
Trk-Hunlarn balatt bu Kavimler G, onlarla da bitti denemez.
Esasnda kendilerinden sonra gelen Trk boylarna da rnek oldu. Hi
kesilmeden, Hunlarn peinden baz Trk kabileleri de onlar izledi. Avarlar,
deiik Ogur aileleri, Hazarlar, Peenekler, Uzlar ve Kumanlar, belki de
Osmanllar da bunlarn iindedir. Burada una da deinmek gerekir ki, binlerce
yl sren bu fetih hareketi neticesinde, Avrupallar Trk kavmini ok iyi
tandlar. Ancak kendilerine dnyay dar eden bu halktan da birgn intikam
almay asla unutmadlar. Her yakaladklar frsatta, Trklere akla, hayale
gelmeyecek ktlkler yaptlar.
Btn bunlar bir yana daha Hunlar anda, merkezleri Orkun Vadisi olan
Trkler, kendilerinin tken dedikleri bugnk Mogolistandan kalkarak,
doru-drst hibir engelle karlamadan dil-Ural sahasnda soluu almlard.
Ancak Trkistann batsna, Horasana geldiklerinde nlerine hem geilmesi
zor bir corafya, hem de o zamanlarda gl bir Sasani ran kmt.
Dolaysyla Seluklu devrine dein ranla ciddi bir ekilde ilgilenilmedi. Ama
bu demek deildir ki, Trkler ran ve o havaliyi bilmiyorlard. Ak Hun ve Kk
Trk ordularnn ran bir-iki defa batan-baa getiklerini kaynaklar bize
sylyor. Bizim vurgulamak istediimiz Selukluya kadar kalc olmadklar
konusudur.
Bununla birlikte Avrasyann bir paras olan Hazar evresi ve Karadeniz
etraf, Balkanlar, Dou Avrupa ve Anadolu, Trklerin ilk ortaya ktklar tarihi
yurdun tabi zelliklerini yanstr ki, belki de bu yzden binlerce kilometreyi
aarak geldikleri bu topraklar yadrgamamlar ve buralar ikinci bir yurt olarak
grmlerdir. Burann corafi zelliklerine baktmzda, Trklerin geleneksel
hayat tarz olan konar-ger hayvanclk iin bulunmaz imknlara sahiptir. Yln
neredeyse dokuz ay otlarn yeil kalabildii, su kaynaklarnn kolay kolay
kurumad bir iklim hkimdir. Dolaysyla bu topraklarda ne Trkn kendisi,
ne de hayvan a kalmyordu. Bugn de Avrasya corafyas yer alt ve yer st
kaynaklaryla beraber hayvanclk ve ziraata son derece msait topraklardr.

Yine tarihteki ilk Trk devleti olan Hunlar dneminin bir iz dm

eklinde algladmz mehur Oguz Kagan Destannda; hem Oguz, hem
Oguzun oullar, hem de nl komutanlar Hazar-Aral blgesinden yola kp,
kendilerine Kafkasyay s yaparak, buradan Anadoluya doru bir sefer
balatrlar. Tarihi vesikalar yerden atelerin ktn ve kara bir maddeyi
yaktklarn syler. Grlyor ki, Trklerin bu mmbit, yer alt ve yer st
kaynaklar asndan zengin lkelerle tanmalar ok eskilere gidiyor. Elbette bu
anlattklarmz sadece destan tr szl edebiyatla da snrl deil. Ayn ftuhat
hareketine Bizans-Grek ve Arap kaynaklarnda da rastlyoruz. imdilik skit
nazariyesini bir kenara brakacak olursak, Batllara ait tarihi belgeler 2.
yzyldan itibaren Dou Avrupada Trklerden bahseder. Dolaysyla bu sz
konusu blge hayvancla olduu kadar, yukarda da belirttiimiz zere, mhim
iftilik faaliyetlerinin gerekletii sahalardr. Yani hem eski alarn, hem de
modern zamann insannn yaamasna elverili arazilerle kapldr.
Bunun yan sra yukarda bahsettiimiz 32-56 derece kuzey enlemleri
gnmz enerji kaynaklarnn youn olduu topraklardr. Bizans-Grek, Arap ve
Fars kaynaklarn incelediimizde, bu corafyada bol miktarda petrol ve
doalgaz ktna ahitiz. Aslnda Zerdizmin temelinde de herhalde bu
tabiatn rol olsa gerek. O devirlerde petrol ve doalgazn ehemmiyeti henz
anlalamam ve bu zenginlikler iin insanlar arasnda pek kavga olmamtr.
Herkesin bildii zere petrol ve doalgazn nemi, 19. asrla beraber
kendini hissettiren sanayileme ve buna bal olarak makine gcne ihtiya
duyulmas ile snmada evlerde kullanlmak suretiyle artmtr. te dnyann
eskiden beridir en byk petrol ve doalgaz rezervlerinin stnde Trkler
oturduu halde, dnya pazarlarna bunlarn ulatrlmasnda Trklerin pek
sznn getiini iddia edemeyiz. En basitiyle Baku-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru
Hattnn neticelenmesi iin bile gl lkelerle, dnya devi irketler arasnda
nasl bir mcadelenin yaandn ve bu yzden de iin geciktiini biliyoruz.
Ebulfez Elibeyin iktidardan uzaklatrlmasnn sebeplerinden birisi de budur.
Yani ham madde Trklerin topraklarnda olmasna ramen, bunlarn hangi
yoldan pazarlanacana Trkler karar veremiyor ya da insiyatif kullanamyorlar.
Avrasya topraklar Trklere benzer konar-ger halklar iin cihanumul
devletler kurmaya msait yerlerdir. Bu blgenin iki nemli kilit noktas
bulunuyor: Birisi gneyde Anadolu ve Boazlar, dieri kuzeyde Batllarn tarihi
kaynaklarda Maeotis Batakl dedii Azak evresi. Trkler her ikisini de fazla
zorlanmadan amay baarmlardr. Gneyde Seluklu ve Osmanl Trkleri
Anadoluyu Trkletirip, Balkanlara ayak basarken, onlardan ok daha evvelki
alarda, 4. asr sralarnda Hunlar nlerinden giden bir geyiin yol
gstermesiyle ki, biz Romal yazarlarn muhtemelen Oguz Kagan Destann

dinlediklerini ve Oguzun nnden yryen Kk Bry geyie evirdiklerini

dnyoruz, Karadenizin kuzeyindeki bu tabi engelleri geerek, nce Dou,
sonra Orta Avrupay egemenlikleri altna sokmular idi.
Bu ilk fetih hareketinin hemen ardndan Hunlar takip eden Hazar, Avar,
Bulgar, Peenek, Kuman-Kpak, Oguz Trkleri Karadenizin kuzeyinden
Avrupaya aktlar. Son olarak da ingizlilerle birlikte yryen Trk boylar
Avrasya topraklarnda kendilerine yurt kurdular. Dolaysyla merkezde dil-Ural
Trkl olmak zere Avrasya topraklarnn her yan Trklerin vatan saylr.
Ayrca sz konusu corafya zerinde Trklerin etki sahas altnda kalan, bata
Slavlar olmak zere pek ok da halk vardr.
Rusya Federasyonu Avrupa Birlii karsnda ve onu taklit ederek, nasl
ayakta durabilecei ve yeniden bir denge unsuru olabileceinin hesaplarn
yapmaktadr. arlk ve Sovyet Rusya benzeri bir hkimiyeti blgede kolay
kolay kuramayacan anlayan Rusya, Avrasyann parlayan glerini de yanna
ekerek, eskiden olduu gibi liderliini srdrmenin kayglar iindedir. Rusya
Federasyonu, Kazakistan ve Beyaz Rusya bu ie nclk ettiinde, muhtemelen
dier Trkistan Trk cumhuriyetleriyle, Dou Avrupadaki eski Sovyet
cumhuriyetleri de bundan geri durmayacaktr ve Rusya Federasyonu yaplacak
birtakm anlamalarla 2015e kadar bu ii bitirmeyi hedeflemektedir.
Dolaysyla Avrasyaclk akmnn gndemde olduu u gnlerde Trklerin
maddi ve manevi tesir alanlarndaki bu insanlar yeniden kendine yaklatrp,
alternatif g dengeleri oluturabileceini zaten herkes sylemektedir. Ancak
bundan kazanacaklar ve yitireceklerini de Trkiye iyi hesap etmek zorundadr.
Son zamanlarda yeniden dillendirilen bir de Shangay birlii Tekilat
sz konusudur. Biz bu meseleyi ok daha evvelki yllarda Trkiyenin bir
seenei olmas asndan eitli yazlarmzda ve konumalarmzda gndeme
getirmi idik. Avrupa Birlii ryasnn hsranla bitecei ayan-beyan ortada iken,
belki Trk Cumhuriyetlerinin byk bir ksmnn ierisinde bulunduu Shangay
birlii Tekilatna girip, blge lkeleriyle mnasebetleri kuvvetlendirmenin
zamandr. Esasnda Trklerin aleyhine olmasna ramen, bilindii gibi 26 Nisan
1996da inin Shangay ehrinde Kazakistan, Krgzistan, Rusya Federasyonu,
Tacikistan ve in devlet bakanlarnn Snr Blgelerinde Askeri Gvenliin
Glendirilmesi iin yaptklar ittifak, basnda Shangay Belisi olarak
isimlendirilmiti. inin buradaki gizli amac, Dou Trkistana ynelik Trk
Cumhuriyetlerinden vuku bulacak yardmlarn nn almaktr. Daha sonra bu
tekilata zbekistan da katlnca Shangay Altls denmeye baland. Shangay
birlii Tekilatnn amalarn Nazarbayev bir konumasnda yle
sralamtr: 1- Blgesel istikrar ve lkelerin gvenlii, 2- Ekonomik ibirlii, 3evre problemlerinin zm, 4- Sosyal ve ekonomik meselelerin incelenmesi.

Gerekten bunlar bizim iin nemli kstaslardr. Ama Trkiye Dou

Trkistanl kardelerinin akan gzyalarn grmezlikten gelemez. Kafkasyada
Ruslar tarafndan estirilen terre kulan tkayamaz.
in aslnda Trkiye ve Trk Cumhuriyetlerinin ekonomilerini tehdit
ediyor gibi gzkyorsa da, yakn gelecekte bizim iin nemli bir pazar da
olabilir. Buna binaen inin ve Rusyann tarihi dmanlklar unutup, AB ve
ABDye tavr taknmas asndan bu oluum son derece mhimdir. in aslna
baklrsa, yakn gelecekte Trkiyenin menfaatleri AB ve ABD kartldr. Bu
iki siyasi teekkl dnyann ekonomik kaynaklarn en ok tketen, en fazla
silahlanan ve silah satan lkeleri olduklarndan, kendilerine yeni smrgeler
yaratmak dncesindeler ve bunda da Orta Dou ile Trkistan corafyas bata
gelmektedir. Kafkasya, Balkanlar ve Orta Dounun kesime noktasnda
bulunan Trkiyenin karlar son yllarda, srekli ABD ve AB ile ters
dmektedir. Blgeye ynelik yatrmlarda, bu lkelerin Trkiyeyi deil, srail
ve yeni bir partner olarak Krtleri dnmeleri ve buna binaen de blc Krt
faaliyetlerine destek olmalar, Trkiye ile Bat arasndaki problemleri zlmez
hale getirmektedir. 2013 ylnn 9 ocanda nterpol ve Trkiyede krmz
bltenle aranan ve Pariste ldrlen terrist ile Fransa babakannn
grtklerini sylemesi, bunun delilidir. Bu yzden blgenin ad geen lkeler
tarafndan kontrolnn engellenmesi Trkiyeyi de yakndan ilgilendiriyor. Yani
Trkiyenin ynn sadece Batya evirmesi ve ABne gireceim sevdasyla
pek ok eyi grmezlikten gelmesi hatadr. Bu imdi son zamanlarda daha iyi
anlalmaktadr. Avrupada liderlik ve kar savalar ksa bir sre sonra
iddetlenecek; u veya bu ekilde bu Hristiyan birlii dalacaktr. Kald ki
Trkiyenin yakn zamanda milli kltrnden syrlmad mddete bu siyasi
oluuma girmesi de mmkn gzkmemektedir. Dolaysyla Trkiye kendisinin
harekete geirebilecei alternatiflerin maalesef farkna yeni yeni varmaktadr.
Belki de 2013 yl balarnda Trkiye Cumhuriyeti babakannn Shangay
Belisini dillendirmesi bu yzdendir. nk Trkiye artk Avrupann
yalanlarndan ve oyalamalarndan bkt. Ancak hem Rusyadaki, hem de
Trkiyedeki Avrasyac birtakm evreler imdilik Shangay birliine
Trkiyenin girmesine pek scak bakmyorlar. Trk Avrasyaclar hakl olarak
Trkiyenin ABD tarafndan smrldn, Avrupa Birliince horlandn,
inin de Trk Dnyasna ynelik tehditlerini bildiklerinden btn bu lkelere
mesafeli duruyorlar.
Esasnda Rusyann Trkiyeyi de Avrasya Birliinin iinde grmek
istedii ortadadr. Hele hele Avrupa Birliine Trkiyenin alnmayaca
kesinleince, Rusya Federasyonu mmkn olduunca Trkiye ile ilikilerini
scak tutmaktadr. Gerekte Rusya, Avrupann bir uzants olduu halde
yzlerce yldr Avrupallarca dlanyor. te bu gnlerde Aleksandr Dugin gibi

felsefeciler, Yeni Avrasyaclk akmyla u an nderliini Rusyann yapt

BDTnun, Avrupa Birlii gibi geniletilmesini, ne olursa olsun dnyada tek
kutupluluktan ok kutuplulua geilmesini istemektedirler. Bu yzden dnyann
sayl ekonomik glerinden birisi olan Trkiye, Rusya Federasyonu iin asla
kstrlmeyecek bir komudur.
Tabi ki bu oluumlar ve teebbsler bir yana, bize gre btn Trk
Dnyas asndan tekbir k yolu var, o da; Trk Birliidir. Trk aydnlarnn
hepsi ok iyi biliyorlar ki, dnyadaki devletlerin ve lkelerin yaamas iin
gerekli herey Trk topraklarnda yeterince bulunuyor. Bir cumhuriyet veya
blge dierindeki eksiklikleri eitli ekillerde tamamlayabilir ve kimseye
muhta olmadan hayatn srdrebilir. Ancak bunun iin bir Trk ortak
pazarnn kurulmas arttr. stenildii takdirde bu iin gereklememesi iin de
bize gre hibir neden yoktur. Ama ne yazk ki Trkler bu avantajlarn
kullanamyorlar. Yllardr bu konu defalarca dile getirilmesine ramen kimse de
meseleye ciddi anlamda eilmiyor. 1993lerde Kazakistan, Krgzistan ve
zbekistan byle bir giriimde bulunduysa da, sonunu getiremediler. Bugn
Avrupada insanlar ekonomik ve siyasi arenada tek bir at altnda biraraya
gelip, ortak para birimi kullanmaya ve bunu daha da ileri gtrp, mterek bir
ordu meydana getirmeye kadar ii vardryorlarsa, neden Trkler yapamasn.
Bunun rklk veyahut da Turanclkla hibir ilgisi yoktur. Dnya bir yandan
globalleirken, bir yandan da yeni iktisadi ve siyasi birlikler ortaya kmaktadr.
Ancak bunlarn da yaplarna bir baktmzda umumiyetle dilce, dince, soyca
birbirlerine yakn insanlardan olumaktadr. Dnyada haysiyetli bir ekilde
ayakta durabilmek ve sz sahibi olabilmek iin birbirleriyle kenetleniyorlar.
Avrupa Topluluu, Arap lkeleri Birlii, ngiliz Devletler Topluluu, Latin
soylu memleketlerin birbirlerine yaknl bunun en gzel gstergeleridir. Bugn
dnyada 200 milyon civarnda Trk yaamasna ramen, ekonomik bir
dayanmalarnn var olduunu syleyemiyoruz.
Netice itibaryla Trkler, Avrasyann u andaki kavimlerinin pek
oundan daha nce bu blgeyi tanmlar ve gz ard edilemeyecek bir nfus
kesafeti ile buralar kendi vatanlar haline getirmilerdir. Herhalde Trklerin bu
gcnn farkndaki hibir devlet Avrasyada kendi bildiince at oynatamaz.
Tabi burada Trklerin de nemli bir blgesel kuvvet olduklarn anlamalar
gerekir. Rusyann kontrolndeki bir Avrasyann Trklere hibir faydas yoktur.
Zaten Rus siyasetiler ve fikir adamlar arka baheleri olarak grdkleri bu
topraklarda teekkl edecek Avrasya Birliinin ancak eski Sovyetler benzeri bir
ey olacan vurguluyorlar ki; Sovyetler Birliinin durumu, burada Trklerin
vaziyeti ve her eyden te eski Sovyetlerin Trkiye Cumhuriyetine bakn
bildiimiz iin, Avrasya giriiminde ok dikkatli olunmaldr. En azndan
Karadeniz Ekonomik birlii Tekilatnda olduu zere ii yzmzegzmze bulatrmamamz lazmdr.

9
Avrasya ve Avrasyada Trk Varl, Tre, Say 2/13, Ankara 2013