1

SVETOSAVLJE
protiv
KRSTJANA

Petko Nikolić Viduša

er, O

Kitchener, On, Canada, 2016.

2
 Copyright © 2016. by Petko Nikolic

Ova publikacija u cjelini ili u dijelovima ne smije se umnoža-

vati, preštampavati ili prenositi u bilo kojoj formi ili bilo kojim
sredstvom bez dozvole autora, niti može biti na bilo koji drugi
način ili bilo kojim drugim sredstvom distribuirano ili umnoža-
vano bez odobrenja autora.

Sva prava za objavljivanje ove knjige zadržava autor.

3
 Fotografije
Andrej Pleterski
Boris Subašić
Branko Laušević
Dragica R. Premović –Aleksić
Dr Višeslav Simić
Goran Ž. Komar
Igor Marinković
Hidajet Keleštura
Irina Marković
Kemal Čolak
Ljuba Ranković
Nenad Milenković Kesho
Raša Nikić

Crteži
Jelena Ćeriman

…………………..……..

4
SADRŽAJ
Uvod 6
Dvovjerni krstjani 7
Ikonografija dvovjeraca 13
Crkva u Goroviču 14
Laž svetosvlja 21
Nemanjin krvavi pir 25
Krstjanska kapišća 28
Krstjanski idoli u crkvama 30
Božije žezlo 67
Krsna slava 69
Krsni hljeb kolač 70
Stećak – svjedok istorije 73
Sandučari i sljemenjaci 75
Stećci iz Malog Boraka 77
Kuća Sunca 89
Motivi stećaka i migracije 91
Krstjanski kameni oltari 96
Stećci iz sela Dići 100
Isti motivi stećaka 136
Sve nam lažu 146
Ukriveni stećci Srbije 150
Motivi na prstenu 175
Srbi su mrzitelji Srba 177
Krst sa oltarom Sunca 179
Simboli nisu obične šare 181
Trška crkva 184
I Bošnjacima kriju istinu 188
Svetosavska SPC zatire Srbe 202
Krst pod nogama svetosavaca 217
Literatura 221
O Autoru 223
……………..
……………..
……………..

5
UVOD
Srbi su bili divno čudo među narodima: bili smo narod jedinstvene vjere
u svijetu sve dok nam se nemanjićko vampirsko grkoortodoksno hrišćanstvo
ne zakači za krvne žile kucavice.
Obični narod srpski čuvao je pradjedovsku vjeru jedinstvenu u svijetu.
Zamislimo samo srpske narodne obredne običaje sa obrednim pjesmama
kroz sva godišnja doba. To su bile narodne crkvene službe, obredi srpske
narodne Crkve u kojima su činodejstvovale djevojke, boginje svjetlosti i čisto-
te (sanskritsko deva = boginja).
Uz određene kalendarske dane i uz različite vremenske (ne)prilike ši-
rom srpske zemlje po svim srpskim selima djeve boginje, ogrnute bijelim pla-
števima čistote i svetačkog morala, obavljale su obrede drevnih srpskih mis-
terija i još mnogi mnogi drugi srpski prehrišćanski običaji kojih se ni po koju
cijenu ni Srbin hrišćanin nije htio odreći.
Srpska Crkva živjela je u srpskom narodu. U svakoj kući Srbinovoj i u
svakom selu srpskom kroz srpske običaje obavljala je narodna Crkva crkve-
ne liturgije bilo slavom u kući, obredom na njivi, na livadi ili u gaju pod hras-
tom. Tako se ostvarivala i čuvala direktna duhovna veza ovog i onog svijeta,
veza zemlje i neba, fizička i metafizička veza srpskog zemaljskog i srpskog
nebeskog svijeta Boga, bogova, predaka i rodbine.
Tukli su Srbe dušmani, ali bilo je Srba i ostajalo! Gazio nas latinski Rim,
satirala grčka Vizantija, gazili nas divlji Turci, ali nadživjesmo i Rimsko i Vi-
zantijsko i Tursko castvo i ostadosmo svoji na svome.
I moderno doba dođoše "srpske vlasti" i grkoortodoksna SPC i vas-
krsnuše nemanjićkog vampira i za nekoliko desetina godina napi se svjetska
družina vampira srpske krvi kroz tri genocida nad Srbima i istjeraše mnoge
Srbe sa polovine njihove iskonske zemlje.
Nije teško pretpostaviti šta vampiri još spremaju i neće im biti teško da
to ostvare, jer odbacivanjem pradjedovske vjere i običaja te vjere, Srbi su
prekinuli duhovnu vezu sa srpskim nebeskim svijetom Boga, bogova, pre-
daka i rodbine i kao stado neslovesnih ovaca vođeno na klanje, današnji Srbi
ćutke idu sa i za svetosavskim i svjetskim vampirima.
Kitchener, On, Canada,
10. sept. 2016.
Autor
.…………….
……………...

6
DVOVJERNI KRSTJANI
Ko su krstjani dvovjerci i šta je krstjansko pravoslavlje? To je prehri-
šćanska srpska vjera u Boga Prava, Boga Pravde, spojena sa vjerom u Isusa
Hrista. To je krstjansko pravoslavlje. Ono u stvari označava način na koji su
stari Srbi sreli Hrista, kako su ga prihvatili, kako su ga dožiljavali i izražavali
kroz vijekove u svojim sopstvenim narodnim, društvenim, ekonomskim i poli-
tičkim uslovima. To je rodovjerno pravoslavno krstjanstvo, u svijetu jedin-
stveni stil vjere i hrišćanstva.
Srpsko pravoslavno krstjanstvo nije otrodoksno (istinsko) vizantijsko
hrišćanstvo, jer je vizantijsko ortodoksno hrišćanstvo strogo sankcionisalo
sva odstupanja od dogmatsko-kanonskog ustrojstva vizantijskog (romej-
skog) hrišćanstva, čiji su dogmati i kanoni definisani na Sedam vaseljenskih
sabora. Čak i danas pravoslavni Srbi kanonski se razlikuju od ostalih ortodo-
ksnih hrišćanskih crkava. Pogledajmo tri kanona Trulskog (5/6 vaseljenskog)
sabora koji su Srbima u ispovijedanju vjere u Hrista oduvijek bili strani i nikad
od od srpskog naroda nisu prihvaćeni:
“Правило 51
Одлучно забрањује овај свети и васељенски сабор, да бивају та-
козвани лакрдијаши и њихова приказивања, за тијем приказивања ло-
вачка и плесања на позорницама. А који повриједи ово правило, и ода
се чему од овога што је забрањено, ако је клирик, нека се свргне, ако ли
је свјетовњак, нека се одлучи.”
“Правило 61

Који се обраћају гатарама, или такозваним стотницима, или дру-

гим сличнима, да од њих дознаду, што желе открити, нека сходно ономе
што су већ оци наши у пог леду њих наредили, подлегну правилу о шес-
тогодишњем кајању. Истој казни морају се подвргнути и они који воде
медвједице или сличне животиње на развесељавање, а на штету про-
стога свијета, те варајући, казују лудорије о срећи, о судби, о родосло-
вљу, и мноштво других таквих ствари; а исто и такозвани гониоци об-
лака и они, који се чарањем баве, који праве амајлије противу чаролија,
и гатари. А који упорни у томе остану, и неће да се одврате и уклоне од
таквих штетних и незнабожачких измишљотина, наређујемо, да са
свијем из цркве прогнани буду, као што и света правила налажу; јер
каквог опћења има свијетлост са тамом? Као што апостол каже, или

7
како се удара црква Божија са идолима? Или какав дијел има вјерни са
невјерником? Како ли се слаже Христос са вели-јаром? (2.Кор.6:14–16)”

“Правило 62

Такозване календе, бота, брумалије и зборишта, што се бивајупрви

дан мјесеца марта, наређујемо, да све то са свијем престане код
вјерних. Исто тако осуђујемо и јавне женске плесове, као непристојне,
и који могу наносити много штете и погибели, а једнако и плесове и
обреде, које било да људи или жене изводе по неком старом обичају,
несвојственоме хришћанскоме животу, у част лажно названих код нез-
набожаца богова, - наређујући, да не смије никакав човијек надијевати
женску хаљину, нити жена такову хаљину, која је прилична људима;
тако исто не смију надјевати ни кринке, било комичке, било сатиричке,
било трагичке; за тијем не смије се призивати име мрскога Диониса
(Бахуса), кад се гази грожђе у бадњама, нити замећати смијех, кад се
вино у бачве лијева, нити заводити по незнању или по сујети оно, што
из демонске обмане потиче. Према томе, који се у напријед усуде, зна-
јући ово, учинити шта од онога, што је горе споменуто, заповиједамо,
да такови буду свргнути, ако су клирици, ако ли су свијетовњаци, да се
одлуче.”
“Правило 65
Заповиједамо, да од сада има престати ложење ватра, које неки
чине кад су младине пред својим творницама или кућама, пак по неком
старом обичају то безумно прескачу. А који тако што учини, ако је кли-
рик, нека се свргне, ако ли је свијетовњак, нека се одлучи; јер је у
четвртој књизи царстава написано: и начини Манасија олтар свој војсци
небеској у два тријема дома Господња и дјецу своју провођаше кроз
ватру и врачаше и гаташе, и уреди оне, што врачају у утровицама и
умножи гатаре и узбуди, да се чини све што је зло пред Господом, да
изазове гњев Његов. (2.Цар.21,5- 6)”
Šta je šta u pomenutim kanonima:
- gatari: čitanje iz plećke (pleća), proricanje;
- lakrdijaši: poklade, maškare, vučari, dodole, kraljičke pjesme, kolede,
đurđevdanski običaji, ladarice…;
- stotnici: stogodišnji kalendari;
- gonioci oblaka: vjetrogonje (vjedogonje);
- kolende: koledarske svečanosti;

8
 - zborišta: narodni zborovi na grebljima, igrištima i trznama;
- javni ženski plesovi: djevojke i žene u kolu uz svadbe, lazarice,
dodole, kraljičke, mitološke pjesme i igranje kola o mobama i druga igranja
u kolu uz prigodne svečanosti;
- plesovi i obredi po nekom starom običaju: igranje kola, krsne slave,
Badnji dan, kuvanje varice na Varindan, kolske i krštonoske pjesme,
pogrebni običaji i svi drugi vjerski običaji zabranjeni kanonima vizantijske
varijante hrišćanstva, odnosno kanonima zvanične državne crkve Rimskog
i Romejskog carstva;
- komičke haljine: pokladne mačkare (maškare), lazarice;
loženje vatri i preskakanje vatri: ivanjski krijesi, petrovske lile, paljenje
badnjaka;
- čaranje: svako gatanje, trava vida i vid, saljevanje strave, gatanje u
ovčije pleće;
- zamećati smijeh: pošalice, šaljive priče, zagonetke, igre tipa "ja
posijah jednu tikvu, nikoše mi tri";
- rodoslovlje: rodoslovlje je svojevrsna narodna porodična plemenska
istorija;
- amajlije: privjesci za zaštitu ili ukrasi na nakitu sa simbolima starih
božanstava kao ličnih čuvara i vrpce protiv uroka.
Sve ove zabrane liče na približavanje ondašnjem islamu i sadrže puno razlo-
ga za progon i nas današnjih pravoslavnih krstjana, a kamo li u vrijeme Ne-
manjića. Prije Nemanjića Srbija je bila rascjepkana plemenska pagano-
hrišćanska zemlja bez crkve tipa ortodoksnog državno-ideološkog hrišćan-
stva Romejskog carstva.
Sveti Sava se trudio da od Vizantije dobije crkvenu autokefalnost. Kao
monah upoznao je “svetootačka” učenja, hodočastio sveta mjesta i kao čo-
vek plemenitog porijekla koji se “odrekao svjetskog radi duhovnog”, imao je
veliki ugled među monasima Svete Gore i za mladog monaha plemenitog
roda čulo se i među aristokratijom ondašnje Vizantije. Kao takvom dato mu
je da podigne Hilandar i kao takvom računalo se na njegovu podršku u do-
bijanju prevlasti Carigradske patrijaršije nad do tada samostalnom, srpskom
Crkvom.
Kao novi vladar Raške i vazal Vizantije Nemanja se svojski trudio na
implementaciji vizantijske verzije državnog ustrojstva i crkvene organizacije
u svojoj državi. Znao je da srbsku Crkvu treba da iskoristi kao stub ideološ-
ke potpore svoje vlast isto onako kako su crkvu koristili svi dotadašnji
vizantijski vladari. U tome su mu pomagali progrčki episkopi koji su osjetili

9
pravi momenat da u tradicionalnu srbsku narodnu crkvu konačno implement-
tiraju sve dogmate i kanone definisane na Vaseljenskim saborima i da do
tada nezavisnu apostolsku srpsku Crkvu formiraju po dogmatsko-kanon-
skom modelu vizantijske crkve, sto automatski znači i priznavanje crkvene
vlasti carigradskog patrijarha. Zato Nemanja rješava da reformom Crkve u
svojoj državi zatre sve zakone narodnog običajnog prava Srba i sve pagan-
ske običaje u vjeri Srba, te da time učvrsti svoju vlast i nasljedno pravo svojih
potomaka i ujedno zadobije još veću naklonost, podrsku i zastitu vizantijskih
svjetovnih i crkvenih vlasti. Zato je uslijedio vješto montirani i nemilosrdni
Nemanjin napad na "poluvjerce - jeretike", njihovo ubijanje, rastur i progon.
Nemanja je vatrom uništio sve dotadašnje knjige i spise kao kulturno-isto-
rijsko i duhovno naslijeđe srpskog naroda i time je zatro svu srpsku istoriju i
zatro sve tragove srpske kulture i duhovnosti do vremena njegove vlasti.
Da bi sakrili ovo nehrišćansko djelo Nemanje (potonjeg sveca), Srpska
grkopravoslavna crkva (SPC) je od tada do danas ostala nijema na krv i
oganj Nemanjinog mača nad vlastitim narodom i zato SPC i dalje o tome ćuti
i ne kontrira rimokatoličkim lažima o "bogumilima" u Nemanjinoj Srbiji i o "bo-
gumilima" u Crkvi bosanskoj.
Dušanov zakonik krstjane dvovjerce naziva poluvjercima:
"9. О полувершима:
И ако се нађе полуверац, који је узео хришћанку, ако усхте, да се
крсти у хришћанство, а ако се не крсти, да му се узме жена и деца и
да им се даде део куће, а он да се изагна." (Душанов законик, Члaн 9)
"U Srbiji opet zvali su ih Babunima jer ih je najviše bilo oko planine Ba-
bune nad Prilepom u Maćedoniji, ili Poluvercima, jer su se dosta držali i Pra-
voslavlja. - Međutim, oni sami u Bosni i Hercegovini nazivahu se uvek samo
Hrišćanima ili Krstjanima.” (1)
“Broj Bogomola bio je u to doba već prilično velik, pa su i neka ugledna
vlastelasrpska pripadala toj jeresi, koja je bila mnogo bliža starom srp-
skom Mnogoboštvu nego Pravoslavlje.” (2)
“Balkanske gravure, s prikazom para jahača okrenutih jedan prema dru-
gome, upućuju da su ta božanstava mitraistička, a ne grčka. Međutim, uklju-
čenjem ljiljana i svastika na njihovim gravurama stećaka, pretpostavljam da
je Daleki istok porijeklo kulta, original magova, kroz magovski surbanizam
snažno prisutan u Bugarskoj, te u paganskoj Rusiji, također. Možda su ove
ikone slikane ili gravirane od surbanita/hrišćansko 'dvovjerje’.” (3)
10
 “Kad je prestala bila u narodu propoved istinite vere u srpskim predeli-
ma, i kad je prostota bila ovladala u narodu te se usled toga pojaviše i umno-
žiše jeresi i svako zlo u narodu: tada srpski vladaoci do Nemanje ne obra-
ćahu na to pažnju svoju, i nisu se ni malo brinuli, da ta zla iskorene, sve
dotle, dok se nije pojavio veliki župan Stefan Nemanja.
Nemanja je prvi otpočeo da i ovo zlo tamani u srpskom narodu. Ali je u
ovome malo uspeo, i ako je mnoge i za to izbio i proterao iz zemlje; pa čak i
vampire palio. Ta nesrećna mana i bolest, koja beše prenesena u narod još
iz neznaboštva, beše se tako duboko ukorenila, da ju je bilo čisto nemoguće
uništiti. Ona je u narodu vazda trajala, pa čak i danas u XIX prosvećenom
veku još u veliko traje.” (4)

Simbolični prikaz neba (◊) i godišnjih doba (stećak, srednji vijek).

“Ali i ako su se Srbi pokrstili i pak su zadržali i na dalje mnoge svoje obi-
čaje iz neznaboškog doba. Tako su o prazniku Božiću, vršili sve one običaje

11
koje su vršili o neznaboškom prazniku Koledu: ložili Badnjak, mesili česnicu;
imali polažajnika i t. d. što i danas traje. Isto tako zadržato je, i do današnjeg
dana održano je, neznaboško verovanje u: vile, veštice, zmajeve snove,
vradžbine i t. d. što treba iskorenjivati, jer je to neistinitio i štetno.“ (5)
“Po povratku iz Carigrada Nemanja ustane protivu bogumila i ostataka
mnogoboštva. Dva glavna uzroka pokrenula su ga na takvu radnju. Bogu-
mili su štitili plemenski sklop i bili protivnici crkvene jerarhije. Kako je bilo
prevedeno jevanđelje na slovenski jezik, oni u njemu nađu oslonac za
“КРЬCTIANCKO” bratstvo. Nemanja je ništio plemenski život i zavodio
državnu centralizaciju, crkvenu jerarhiju, pa se sukobi s bogumilima. Zato ih
Nemanja oglasi svojim protivnicima, a jerarhija jereticima i protivnicima Bo-
žijim.” (6)
Poznato je da su krstjani imali jerarhiju svoje Crkve: djed, strojnici, gosti,
starci. Dakle krstjani “bogumili” nisu bili protiv crkvene jerarhije, već su bili
protiv jerarhije vizantijske Ortodoksne i jerarhije Rimokatoličke crkve.……
………………

………………
………………
………………
………………
………………
………………
………………
………………….
(1) Radoslav M. Grujić, Pravoslavna Srpska Crkva, Izdavačka knjižar-
nica Gece Kona, Beograd, 1921; II izdanje (reprint) Svetlost – Kalenić,
Kragujevac, 1989, str. 38.
(2) Ibid., str. 14.
(3) John Smith, Christianiti’s Greatest Controversy – Prelude to
Genocide, Archangel Publishing, Victoria, Australia, 2004. pg. 176-177.
(4) Nikanor Ružičić, Istorija Srpske Crkve, Knjiga druga, Kraljevska
srpska državna štamparija, Beograd, 1895, str. 29.
(5) Milan S. Ubavkić, Istorija Srba po domaćim i stranim izvorima i
piscima, Knjiga I, Drugo prerađeno i dopunjeno izdanje, Štampano u Kr. sr.
državnoj štampariji u Beogradu, 1886, str. 82.
(6) Pantelija Slavkov Srećković, Istorija srpskoga naroda, Knjiga II,
Kraljevsko-srpska državna štamparija, Beograd, 1888, str. 25.

12
IKONOGRAFIJA DVOVJERACA

Reljef na stećku u Barevištu kod Lištice u Hercegovini (Šefik Bešlagić,

Stećci – kultura i umjetnost, Veselin Masleša, Sarajevo, 1982, str. 332).

Motiv na stećku je slikovno ispričana prehrišćanska i hrišćanska simbo-

lika Sunčevog ljetnog puta preko kraka Mliječnog puta na sjevernom ljetnom
nebu.
Konjanik je Sunce (Svetovid), pas je Sirius u sazviježđu Veliki pas (Canis
Major). Jelen je sazviježđe Orion. Sveti Kristofor je hrisćanska simbolika
Oriona, mali Isus je hrišćansko simbolika Sunca, a rijeka u hrišćanskoj priči
kako je Kristofor prenio malog Isusa preko rijeke je alegorija ljetnog prelaska
Sunca preko Mliječnog puta: Orion (Kristofor) nosi Sunce preko Mliječnog
puta! Tako su krstjani objasnili jedno prirodno zbivanje svoje dvovjerne vjere.
…………………
…………………
…………………
13
CRKVA U GOROVIČU

Ruina stare crkve u Goroviču kod Topole svjedoči o nekadašnjem

krstjanskom hramu (foto: Igor Marinković).

Piramide Sunca kao simboli ljetne dugodnevnice na crkvi u selu Gorovič

(detalj) i na petroglifu prekolumbovskih američkih Indijanaca (La
Cieneguilla Petroglyph Site, New Mexico).

14
Sunčevo drvo života kao prehrišćanski motivi na kamenim stupovima ulaza
crkve u Goroviču i kameni oltar svjedoče da je tu nekad postojao jedan od
krstjanskih hramova koje u “Žitiju Svetog Simeuna” Domentijan naziva
kapišćima (foto: Igor Marinković).
15
Simboli zimskog solsticija (NI) na dan kratkodnevnice na crkvi u Goroviču i
na altajskim i kiparskim hijeroglifima (crtež preuzet iz knjige: Claude
Reignier Conder, Altaic Hieroglyphs and Hittite Inscriptions, Richard
Bentley and Sons, 1887, Pl. I, Facing pg. 38).

16
U postolju velikog krsta je sjekira sa oštricom okrenutom gore. Sa desne
strane velikog krsta je “čovjek” sa dugom pletenicom niz leđa i čekićem u
desnoj ruci. Sjekira je simbol Peruna , boga ljeta. Lik sa pletenicom na
desnoj strani je Svarog koji kuje mač. Dva krsta ispod su vrijeme jeseni
(lijevo) i zime (desno).

17
Simbol “kuća, zaklon i zaštita” u Goroviču, na petroglifu, egipatski hijeroglif
i stilizovani simbol na srpskom grbu.
18
Značenje slike sa prethodne strane:
1. Simbol rađanja, rasta, života i besmrtnosti: kuća Sunca (crkva u selu
Gorovič kod Topole),
2. kuća Sunca na prekolumbovskom indijanskom petroglifu (La
Cieneguilla Petroglyph Site, New Mexico),
3. prekolumbovski indijanski petroglif (Cerro Las Letras, Venezzuela),
4. egipatski hijeroglif: kuća,
5. egipatski hijeroglif: zaklon, zaštita, dom,
6. srbski grb sa stilizovanim simbolom kuća Sunca

Ravnokraki solarni krst u oreolu Sunčevih zraka na indijanskom

prekolumbovskom petroglifu (Sisque Huayko,Chuquisaca, Bolivia) i isti
takav krst na glavnom ulazu crkve u Goroviču..
Nalazeći univerzalne solarne simbole naših predaka u njihovoj vjeri sve
do kraja 19. vijeka i neupotrebi tih simbola kod današnjih Srba i nepozna-
vanju smisla tih simbola, svjedoci smo da je duhovna veza sa našim precima
skoro potpuno prekinuta i izgubljena. Današnji Srbi duhovno nisu isti Srbima
prve polovine 20. vijeka, nisu isti Srbima 19. vijeka, a naročito nisu isti Srbima
srednjeg vijeka. Srbi su sve manje duhom Srbi i sve se više duhom izjedna-
čavaju sa ortodoksnim Grcima, rimokatoličkim Hrvatima i duhom Zapada
uopšte. Srbi nestaju srbujući ekumenskim grkoortodoksnim svetosavljem.

19
20
LAŽ SVETOSAVLJA
U Predgovoru knjige “Svetosavlje kao filozofija života” arhimandrita
Dr Justina Popovića, episkop Nikolaj Velimirović 1953. g. piše:
“Svetosavlje nije drugo do Pravoslavno Hrišćanstvo srpskog stila i isku-
stva, izraženo u bogougodnim ličnostima, prvenstveno u svetom Savi Nema-
njinom. Ovaj termin ‘Svetosavlje’ potekao je u naše vreme od mlađih pro-
fesora i studenata beogradskog Bogoslovskog fakulteta, i već je ušao u op-
štu upotrebu kod Srba.” (Arhimandrit Dr Justin Popović, Svetosavlje kao
filozofija života, fototipsko izdanje, Izdavač: Manastir Ćelije, Štampa:
Valjevska štamparija, Valjevo, 1993.)
Episkop Velimirović ne objašnjava kakvo je to posebno hrišćanstvo
srbskog stila i iskustva, jer u istoriji zvaničnog hrišćanstva od Prvog vase-
ljenskog sabora do Reformacije u 16. vijeku poznata su samo dva zvanična
stila hrišćanstva: ortodoksno, koje ispovijeda da Sveti Duh ishodi samo od
Oca (ex Patre) i rimokatoličko, koje ispovijeda da Sveti Duh ishodi od Oca i
Sina (ex Patre et Filio). Kako je uopšte moguće da u srednjem vijeku kod
Srba postoji neko hrišćanstvo koje nije ni ortodoksno ni rimokatoličko? Da,
to posebno hrišćanstvo srbskog stila i iskustva je srbsko dvovjerno krst-
janstvo, poluvjerci Dušanovog zakonika, vjera srbskog naroda koja i danas
ne pripada ni ortodoksnom ni rimokatoličkom stilu hrišćanstva.
Ovdje ćemo se pozabaviti terminom “svetosavlje”, ortodoksno-političkom
kovanicom 30-tih godina 20. vijeka, kovanicom kojom se lažno pokriva srb-
sko dvovjerno krstjanstvo i uvjerićemo se da hrišćanstvo srbskog stila i isku-
stva nema nikakve istorijsko-duhovne veze sa svetosavljem, dakle nema ni
sa Svetim Savom jer je bio vatreni ortodoks, a ne dvovjerni krstjanin, mada i
krstjani ispovijedaju da Sveti Duh ishodi od Oca (ex Patre) i po tome ih
Rimokatolička crkva u srednjem vijeku nazva jereticima patarenima.
U svojoj knjizi “Pravoslavna Srpska Crkva” ovako piše Radoslav M.
Grujić:
“Srbi su imali kao kult predaka naročitog domaćeg boga, za štitnika
porodice. S tim bogom nisu mogli ni da se rastanu kad su primali Hrišćan-
stvo. S toga su im, po svoj prilici, pažljivi propovednici Hrišćanstva pre-
poručili, da pri krštenju izaberu jednog od hrišćanskih svetitelja za zaštitnika
porodice i doma svoga na mesto onog starog domaćeg boga. Tako je postalo
Krsno Ime i svaka srpska kuća ima svog svetitelja – svoju Slavu, Svečarstvo
ili Sveto, već kako se to u kom kraju kaže.” (1)

21
 Savremena SPC tvrdi da je Sveti Sava dozvolio Srbima da slave Krs-
nu slavu, dok Grujić kaže da su to, po svoj prilici, dozvolili pažljivi propo-
vjednici hrišćanstva. Tako se jedna laž svetosavske SPC razobličava na
samom početku priče o nekakvom “svetosavlju”.
Grujić nastavlja:
“Pa i Bogomili srpski po Bosni i Hercegovini držali su Krsno Ime kao
najvažniji praznik.” (2)

Slavske svijeće

Bogumili slavili Krsne slave? Ma je li to moguće? Naravno da je moguće, jer

i dan danas ovi “bogumili” slave Krsne slave i svi znamo o kojoj vjeri i o kojem
se narodu radi: Srbi slave Krsnu slavu i to je jedna od karakteristika srpskog
hrišćanstva posebnog stila i iskustva, jedna od karakteristika srbskog
krstjanstva.
Ne zaboravimo jednu vrlo važnu stvar: svoju crkvu krstjani su zvali apo-
stolskom:
“Gosta Radina Seoničanina zaklinje gost Radin “s vrhu vjere koju
vjeruje i posta, koji posti” i “i svetom nerazdjelimom trojicom”, da dijeli ono
300 dukata u milostinju i to na ljude dviju kategorija:
1. “Krštenim, koji su prave vjere apostolske, pravim’ krstjanom’ kme-
tom’ i pravjem kmeticam krstjanicam’…“ (3)

22
 “Patareni zvali su svoju crkvu apostolskom, a to će reći, da je (bar po
tradiciji) njen osnivač bio jedan od apostola.” (4)
Krstjani, od rimokatolika nazvani patareni (lažno nazvani bogumilima),
slavili su svoje Krsne slave. Kad gost Radin u svom Testamentu ostavlja
zavjet da se na određene crkvene praznike od njegove zaostavštine dijeli
milostinja, Radin spominje i svoju Krsnu slavu:
“…NA VELIKI BLAGI DAN U SVETU NEDJELJU I U SVETU PETKU I
NAVLAŠNO NA DAN SVETOGA ROŽANSTVA HRISTOVA I NA SVETO
BLAGOVJEŠTENJE I NA SVETO VASKRSENIJE GOSPODNJE I NA DAN
SVETOGA GEORGIJA, MOGA KRSNOGA IMENA…” (5)

Faksimil strane Testamenta gosta Radina (Ćiro Truhelka, Testament gosta

Radina, Glasnik Zemaljskog muzeja u Sarajevu, Sveska XXIII, Zemaljska
štamparija, Sarajevo, 1911, str..370-375).
Srbi su primili hrišćanstvo mnogo, mnogo prije Rastkovog (Savinog) ro-
đenja. Da li je to bilo u apostolsko vrijeme ili kasnije, to u ovoj temi nije važno:
važno je da srbskom hrišćanstvu nije početak sa Svetim Savom. Konstantin
Porfirogenit piše o krštenoj Srbiji još u 9. vijeku. Nije valjda da su Srbi bez
Krsnih slava vijekovima čekali da se rodi Rastko Nemanjić i da postane Sveti
Sava, pa tek tada da od Save traže blagoslov da smiju slaviti svoje Krsne
slave? Srbi su slavili Krsne slave prije vremena Svetog Save i poslije Svetog
Save. I koje zasluge ima Sveti Sava što Srbi slave Slavu? Nikakvu zaslugu
tu Sava nema, već suprotno: grkoortodoks Sava u svojoj arhiepiskopiji kao
paganske običaje zabranjivao je slavljenje Krsnih slava.
Ni jedan Nemanjić nije slavio Krsnu slavu, ni jedan feudalac nemanjićke
države nije slavio Krsnu slavu, knez Lazar nije slavnio Krsnu slavu. Kad je o
njihovim “slavama” riječ, sve one priče tipa “misli se”, “vjeruje se”, “pretposta-

23
vlja se” samo su proizvoljna nagađanja pojedinaca, jer ne postoji ni jedan
istorijski izvor za to (epska narodna poezija nije istorijski izvor). Nemnjići i
sva njihova vlastela bili su vizantijski (romejski) ortodoksni hrišćani. Grčku
riječ “orthódoxos” (ὀρθόδοξος) Sveti Sava prevodi kao “pravovjerni”, a sebe
i pripadnike svoje crkve naziva “pravovjerni krstjani”. Pripadnici srpske
narodne vjere nazivaju sebe “krstjani” bez onog “pravoverni”.

Na jednom ugovoru o kupovini vinograda za Hilandar Sveti Sava sebe i

pripadnike svoje crkve naziva pravovjernim krstjanima: "ВСЈЕ
ПРАВОВЈЕРНИХ КРСТИЈАН МОЛАБНИК СAВА ГРЈЕШНИ" (Мiodrag
М. Petrović, Pomen bogomila-babuna u Zakonopravilu svetog Save i
“Crkva bosanska”, Beograd, 1995, st. 34)
Nakon Nemanjinog krvavog zatiranja srbske krstjanske crkve, državna
crkva u državi Nemanjića je Ortodoksna vizantijska crkva, a ta crkva svojim
kanonima strogo zabranjuje pripadnicima Ortodoksne crkve obavljanje
prehrišćanskih običaja i to strogo kažnjava (vidi kanone 51, 61, 62, 65. Trul-
skog 5/6 vaseljenskog sabora).
Kada je u vremenu od 1766 - 1912. g. grčka Ortodoksna crkva zadobila
crkvenu vlast nad Srbima, ponovo su Grci uveli zabrane na sve krstjanske
prehrišćanske običaje:
“A da ubiju narodnu svest i ponos zabranjivali su proslavljanje Krsnog
Imena i srpskih svetitelja.” (6)…………
………………………
(1) Radoslav M. Grujić, Pravoslavna Srpska Crkva, Izdavačka knjižar-
nica Gece Kona, Beograd, 1921; II izdanje (reprint) Svetlost – Kalenić,
Kragujevac, 1989, str. 11-12.
(2) Ib. str. 12.
(3) Ćiro Truhelka, Testament gosta Radina, Glasnik Zemaljskog muzeja
u Sarajevu, Sveska XXIII, Zemaljska štamparija, Sarajevo, 1911, str. 368.
(4) Ib. str. 369.
(5) Ib. str.373.
(6 Radoslav M. Grujić, Ibid., str. 109-110.
24
NEMANJIN KRVAVI PIR

Nemanjini grkoortodoksni prvosveštenici (lijevo) i prvosveštenici srbskih

dvovjernih krstjana (poluvjeraca Dušanovog zakonika) uoči početka tkz.
Nemanjinog sabora, nakon kojeg je od strane Nemanje nad Srbima izvršen
prvi istorijski poznati genocid (freska iz 13. vijeka, crkva Sv. Ahilija u Arilju
(foto: Isidora Marković).
“Kao nekada prorok Ilija, koji je ustao na bestidne jereje, i on izobliči
bezboštvo njihovo, i jedne popali, druge raznim kaznama kazni, treće progna
iz države svoje a domove njihove i sve imanje, sakupiv, razda prokaženim i
25
ubogim. Učitelju i načelniku njihovu jezik ureza u grlu njegovu, što ne
ispoveda Hrista, sina Božjeg, a knjige njegove nečastive spali, i izagna ga,
zapretiv da ispovedaju i pominju po svim stranama prokleto ime. I na sve
strane iskoreni tu prokletu veru da se i ne pominje nikako u državi njegovoj,
nego da se slavi jednobitna i nerazdeljiva i životvorna Trojica: Otac i Sin i
sveti Duh svagda i sad i uvek na vekove vekova. Amin.” (1)
Stefan Prvovenčani kaže da je Nemanja kaznio jeretike jer nisu ispo-
vijedali Hrista i da nisu slavili jednobitnu i nerazdeljivu i životvornu Trojicu.
Da ta tvrdnja nije tačna, uvjeravamo se kad pogledamo dio Testamenta
krstjanskog gosta Radina:
“Gosta Radina Seoničanina zaklinje gost Radin ‘svrhu vjere koju vje-
ruje, i posta koji posti’ i ‘SVETOM NERAZDJELIMOM TROJICOM’, da dijeli
ono 300 dukata u milostinju…” (2)
Zvanični istoričari tvrde da je Nemanja kaznio bogumile govoreći da su
bogumili bili pripadnici Crkve bosanske koji su sebe zvali krstjanima, a
Rimokatolička crkva zvala ih patarenima. Pogledajmo šta kažu rimokatolički
izvori o bogumilu Kulinu banu:
“A poslije tek se oženi sa sestrom Stjepana Nemanje, koja bijaše
bogomilka, i on postade sljedbenik iste vjere. Još godine 1174. bio je otajni
njihov sljedbenik i u isto sljedbeništvo privukao je svoju sestru Anu, njezina
čovjeka Miroslava, brata mu Konstantina i svog šuru Stjepana Nemanju,
raškog župana; dapače protjerane iz Splita i Trogira bogomile u svoju ih
državu primi. Razumivši ova, Emerik, kralj ugarski, prisili ga ići u Rim k papi,
da ondje obeća ostaviti bogomilstvo; on istina ode u Rim i pod zakletvu
obeća da unapredak nit će on slijediti nauk bogomilah, niti iste trpiti u svojoj
zemlji; al kako vidimo iz poslanice Vulkana, kralja srbskog, na papu Ino-
cencija III. godine 1199. pisane, Kulin opet se je povratio na krivovjerstvo.”
(3)
Zašto ovdje Nemanju smatraju bogumilom? Zato jer je Nemanja u zreloj
dobi u Rasu prešao u Pravoslavlje, tj. postao je pataren kao što su i krstjani
Crkve bosanske od Rimokatoličke crkve nazvani patarenima. O Nemanjinom
progonu bogumila Radoslav M. Gajić kaže:
“Od tog gonjenja pobegoše mnogi Bogomoli u Bosnu – banu Kulinu,
gde se nastaniše i umnožiše. A u Raškoj ostade sada Pravoslavlje kao jedina
narodna vera; i ako se i tu još dugo posle toga nalazilo pritajenih pristalica
Bogomolstva i Mnogoboštva.” (4)

26
Pod Pravoslavljem Gajić smatra grčko (vizantijsko) ortodoksno hrišćanstvo,
jer pravilan prevod grčkog orthódoxos (ορθόδοξος) u bukvalnom smislu
znači pravo mišljenje, a u vjerskom smislu istinsko vjerovanje.
U "Životu Svetog Simeuna" Domentijan spominje Nemanjino istreblje-
nje jeretika. Domentijan ne spominje bogumile, već jeretike koji imaju kapišta
(kapišća) i idole:
"…I BLAGODAĆU DATOJ TI OD BOGA PRELESNI MRAK
BEZBOŽNIH JERETIKA ODAGNA I JERES NJIHOVU ISTRIJEBI, I
KAPIŠTA NJIHOVA RAZRUŠI I IDOLE NJIHOVE SKRŠI I ZLOSLOVNU
PAMET NJIHOVU ZLU ISTRIJEBI I SLAVU NJIHOVU BEZ OSTATKA
UGASI...” (5)
……………..
……………..
……………..
……………..
……………..
……………..
……………..
……………..
………………………..
………………
………………
………………
……………………
(1) Srpska književnost u sto knjiga, Život Stefana Nemanje od kralja
Stefana Prvovenčanog, Stara srpska književnost, Knjiga I, Poglavlje VI,
Matica Srpska * Srpska Književna zadruga, Novi Sad * Beograd, 1970.
(2) Ćiro Truhelka, Testament gosta Radina, Glasnik Zemaljskog
muzeja u Sarajevu, Sveska XXIII, Zemaljska štamparija, Sarajevo, 1911, str.
368.
(3) Primjeri bosanskohercegovačke pismenosti i književnosti od 11. Do
19. stoljeća, Bosanski franjevci–ilirici, Ivan Jukić, str. 79-80, Izbor,
transkripcija, predgovor i rječnik Darija Gabarić-Bagarić, HDK Napredak,
Zagreb – Sarajevo, 2004.
(4) Radoslav M. Grujić, Pravoslavna Srpska Crkva, Izdavačka knjižar-
nica Gece Kona, Beograd, 1921; II izdanje (reprint) Svetlost – Kalenić,
Kragujevac, 1989, str. 14.
(5) Život Svetoga Simeuna, napisao Domentijan, na svijet izdao Đura
Daničić, Državna štamparija u Beogradu, 1865, str. 64.

27
KRSTJANSKA KAPIŠĆA

Ostaci kapišća kod Tuzi u Crnoj Gori (foto: Dunda Hrabrenović).

Šta je kapišće ili kapište? Sanskritsko KAPĀLI ( कपालि ) je ŠIVA (1),
KAPÍ ( कलप ) znači SUNCE (2). Od sanskritske riječi KAPÍ izvedena je srpska
riječ KAPIŠCE ili KAPIŠTE. Na kapištu su Bogu i bogovima prinošeni darovi
zahvalnosti.
“Ruski teolozi daju nam neke informacije. Ilarion (XI vijek), jedan od
osnivaca Pečerskog manastira u Kijevu, u njegovom Govor o zakonu datom
preko Mojsija i istina nasta po Isusu Hristu suprostavlja pagansku Rusiju
hrišćanskoj Rusiji: 'Mi se više ne nazivamo služiteljima idola, već hrišćani, ne
gradimo više kapišća (paganske hramove), nego crkve Hristove…’.” (3)
Kakve su idole imali krstjani “jeretici”? Krstjani su bili dvovjerci, tj.
hrišćani pravoslavnog krštenja i pravoslavnog ispovijedanja Simvola vjere
(ex Patre), ali su u svom stilu hrišćanstva i u svom praktičnom duhovnom
životu sačuvali svoja prehrišćanska vjerovanja i ritualne običaje (npr. rituale
uz obredne narodne pjesme). Kao takvi oni su i u svojoj crkvenoj ikonografiji
koristili prehrišćanske solarne simbole i prikaze prehrišćanskih bogova i

28
 Kameni oltar krstjanskog kapišća kod Tuzi.
božanstava. Te simbole vidimo po slavskim krsnim hljebovima kolačima, vi-
dimo po stećcima i reljefnim pločama u zidovima starih crkvica.
“I dokle su se Pravoslavni i Rimokatolici Srbi nadmetali, koji ce lepše i
bogatije ukrasiti i uresiti iznutra svoj hram, i sjajnije i bolje obući svoje sveš-
tenike u zlatotkane odežde, dotle se Srbi – Bogumili opet brinuše samo o
čistoti i prostijem nameštaju svoga molitvenoga doma, kao i o moralnoj čistoti
i dostojanstvu svoga sveštenika kao i svome sopstvenom.” (4)
……………………
(1) Monier Monier-Williams, A Sanskrit-English Dictionary, Oxford, The
Clarendon Press, 1960, pg. 250.
(2) Ibid.
(3) Louis Paul Marie Léger, La mitologia slava, La Mythologie Slave,
Paris, Ernest Leroux, Editeur, 1901, pg. 27.
(4) Nikanor Ružičić, Istorija Srpske Crkve, Knjiga druga, Kraljevska
srpska državna štamparija, Beograd, 1895, str. 390.

29
KRSTJANSKI IDOLI U CRKVAMA
U nekim srednjevijekovnim crkvama i razvalinama crkava otkrivene
su ploče sa reljefnim portretima. Ne znajući šta bi to moglo biti, svetosavski
arheolozi te portrete pripisaše likovima ktitora ili, možda, graditelja:

“На простору Старе Рашке током пет стотина година турске окупа-
ције, становништво је дуго успевало да очува своју духовност, па чак и
да подигне знатан број цркава. Завидан број сакралних објеката овог
подручја је седамдесетих година 20. века истражен и конзервиран и
тада су на појединим црквама први пут забележени скулптурални пор-
трети ктитора и мајстора. Рекогносцирањем терена током 2010. године,
забележено је још неколико cкулптуралних представа које се могу
приписати ктиторима појединих цркава које су данас у рушевинама.
Ради се о црквама у Бекови, Тврђеву и Сувом Долу. У Тврђеву је пор-
трет урађен у пуном рељефу и са њим је нађена и плоча са натписом
из 1594. године, док су у Сувом Долу откривена два портрета. Овим се
број скулптуралних портрета на црквама Старе Рашке, са раније забе-
леженим два, у Црчеву и Митровој Реци, повећао на седам.” (1)
Dešava se da arheolozi ne znaju šta pojedini artefakti znače i kojem
vremenu pripadaju, te tada svoju nesigurnost pokrivaju vjerovatnoćama koje
kod neupućenih postaju istine. Kao takav primjer navešćemo primjer iz gor-
njeg citata:
“…забележено је још неколико скулптуралних представа које се
могу приписати ктиторима појединих цркава које су данас у рушеви-
нама.”
Šta kazuju riječi “mogu se pripisati ktitorima”? Kazuju da pomenuti
arheolog nije siguran u to što govori, jer da je siguran, odmah bi rekao da su
to skulpture ktitora, ali pošto nije siguran, ide linijom manjeg otpora i kao
mogućnost istine skulpture pripisuje ktitorima.

Evo još jedan primjer iz uvodnog citata:

“Из времена турске окупације, на простору Старе Рашке регистро-
вани су скулптурални портрети ктитора, могуће и мајстора градитеља.”

Vidimo da je arheolog nesiguran u ono što govori, te kaže da je moguće da

su to skulpture ktitora, a možda i graditelja”? Odgovori tipa “moguće” i

30
“možda” ništa sa sigurnošću ne tvrde, jer možda su ktitora, možda graditelja,
a možda su i nešto treće? Ovdje ćemo pokazati one skulpture koje sigurno
nisu ni likovi ktitora ni graditelja, već su idoli dvovjernih krstjana.

Stub studeničke izrade sa simbolima trokutastih ušiju (Šefik Bešlagić,

Stećci – kultura i umjetnost, Veselin Masleša, Sarajevo, 1982, str. 556).
Na prvi laički pogled na slici sa prethodne strane je glava čovjeka. Ali
zašto mu krst visi zakačen o bradu? Zašto mu na bradi vise ušnjaci ili su to

31
neki praporci? Zar su u ljudi uši trokutaste? Ne nije to čovjek ktitor, niti je to
čovjek graditelj! To je idol, antropomorfno Sunce, lik boga Sunca. A sad će-
mo sve objasniti u detalje.

Krst o bradi je ravnokraki solarni krst vremena godine, Sunčev krst,

Svetovidov krst. Svaki krak krsta je jedno godišnje doba. Ona tri “ušnjaka” ili
“praporca” sa desne strane krsta su tri mjeseca proljeća, dok su tri sa lijeve
strane tri mjeseca ljeta. Svaki od tri mjeseca proljeća i ljeta takođe su sim-
bolično predstavljeni polukrugovima s desne i lijeve strane stupa.
Zašto su uši trokutaske? Evo odgvora: “The Triangle was sacred on
account of its representing Heaven.” (2)

“Trougao je svet jer predstavlja nebesa.”

Trokut je simbol neba i u dva onakva položaja trouglovi označavaju kretanje
Sunca u pravcu istok-zapad.

Trokutaski vrhovi krsta ploči Kulina bana.

32
 Da je na reljefnoj ploči nije prikazan ktitor, već Sunce Svetovid, dokaz
je motiv na stećku iz zbirke Etnografskog muzeja u Beogradu (slika na slje-
dećoj strani).

33
Antropomorfno Sunce na stećku krstači (Etnografski muzej u Beogradu).

Idol iz crkvice u Tvrđevu kod Novog Pazara (Dragica R. Premović-Aleksić,

Prilog proučavanju skulpturalnih portreta ktitora crkava u okolini Novog
Pazara, Zbornik Narodnog muzeja u Beogradu, XX-1, arheologija,

34
 Beograd, 2011, str. 478). Vertikalni pravac između cik-cak bordura je
Sunčev put sjever-jug i obrnuto.

Motiv na keltskom kamenu (Kermaria, Pont-l'Abbé, Finistére, France, 4. v.

st. ere), a ispod je detalj sa krstjanskog idola u Tvrđevu (Dragica R.
Premović-Aleksić, Prilog proučavanju skulpturalnih portreta ktitora crkava u
35
 okolini Novog Pazara, Zbornik Narodnog muzeja u Beogradu, XX-1,
arheologija, Beograd, 2011, str. 478).
Desna elipsa (uho) sa horizontalnom linijom predstavlja proljetnu, a lijeva
(lijevo uho) predstavlja jesenju ravnodnevnicu (ekvinocij).

Dole desno na idolu iz Tvrđeva oko očiju je Božije žezlo kakvo vidimo na
drevnoj antropomorfnoj figurini južnoameričkih Indijanaca (Huari Wari,
Peru, 7-8. v. n. e.) i na stećcima srednjeg vijeka.

36
 Vertikalna pruga na tvrđevskom idolu je put Sunca sjever-jug i obratno, a
bordure su istovjetne bordurama na stećku iz Zvornika.

Kapišće (crkva) u Tvrđevu – oltarski prostor (Dragica R. Premović-Aleksić,

Prilog proučavanju skulpturalnih portreta ktitora crkava u okolini Novog
Pazara, Zbornik Narodnog muzeja u Beogradu, XX-1, arheologija,
Beograd, 2011, str. 477).
“На представама из Црчева и Бекове, на прсима су мањи равно-
краки крстови уписани у круг, пречника 6 cm, док је један крст на среди-
ни леђа, у кругу пречника 12 и 14 cm, сви представљени у плитком ре-
љефу. Скулптура Тврђево 1 је у пределу врата поломљена, тако да није
сигурно да ли је имала попрсје слично онима из Црчева и Бекове. Oва-
ква представа крстова требало би да нагласи владичанску одежду
представљене личности (Станић 2007: 62), на основу чега би се могло
претпоставити да се у сва три случаја ради о ктиторима епископима.”
(3)

Još jedno “može biti, a i ne mora”: “Oваква представа крстова требало би

да нагласи владичанску одежду представљене личности…”

Da li takve predstave krstova zaista predstavljaju vladičansku odeždu?

D. Premović-Aleksić kaže: “…trebalo bi…”. Šta znače ove predstave ravno-

37
krakih krstova na grudima? Desni krst je simbol proljeća, lijevi simbol ljeta.
Krst na leđima je vrijeme godine.

38
Idoli su stajali u nišama. Tu je još jedna glava idola koja se nigdje ne
spominje kao ni krst na kamenu u zidu.

39
Idol sa krstovima iz crkve u Crčevu (foto: Dragica M. Premović-Aleksić).

Idol sa krstom (St. Martin, Silberberg, Austrija (foto: Andrej Pleterski).

40
Kapa na idolu iz Crčeva i kapa na slovenskom idolu (Gatschow, Demmin-
Land, Germany). Slike br. 2-3 pokazuju istu vrstu kape.
41
 Četiri fino obrađene bočne strane i gruba ofrada u dnu idola u Crčevu i
Tvrđevu pokazuju da su idoli stajali u postoljima i bili vidljivi sa svih strana.
U zidove su ugrađeni su u kasnijim rekonstrukcijama crkava.

42
 Simboli dva vremena sunca proljeća i ljeta: 1. idol “baba” (srednji vijek,
Polovets, Samara Region, Belorusija); 2. idolu u Crčevu; 3. stećak (Klašnik,
Višegrad); 4. stećak (Kokorina, Gacko); 5. stećak (Vrlika, Knin).

43
Studenička krstača sa glavom idola (slika: Šefik Bešlagić, Stećci – kultura i
umjetnost, Veselin Masleša, Sarajevo, 1982, str. 545).

Simboli studeničke krstače:

44
 1. vertikalna linija je zimska kratkodnevnica (zimski solsticij) na dnu
južnog neba: rođenje Malog Božića Svarožića (I. Hrista). Ukošena linija lijevo
od vertikale je vrijeme jeseni, desna vrijeme zime;
2. životna loza Sunčevog pravca penjanja sa njegove najniže tačke
južnog neba ka najvišoj tački sjevernog neba na ljetnu dugodnevnicu;
3. zima;
4. proljeće;
5. ljeto;
6. jesen;
7. životna loza Sunčevog spuštanja sa njegove najviše ljetne tačke na
sjevernom nebu ka najnižoj tački južnog neba na dan zimske ravnodnevnice;
8. glava antropomorfnog Sunca (Svetovida);
9. Svetovidov solarni krst kao vrijeme jedne godine.

Oltarski prostor crkve u Suvom Dolu sa dva idola na pločama (Dragica R.

Premović-Aleksić, Prilog proučavanju skulpturalnih portreta ktitora crkava u
okolini Novog Pazara, Zbornik Narodnog muzeja u Beogradu, XX-1,
arheologija, Beograd, 2011, str. 479).

45
Dva idola iz crkve u Suvom Dolu. U dnu slike su stećci iz Uzdolja kod Knina
(lijevo) i Mrduše kod Nikšića.

46
 Slovensko svetilište sa simbolikom idola (rekonstrukcija slovenskog
hrama iz 9. vijeka, Gros Raden,Mecklenburg-Western Pomerania, North
East Germany). Dole lijevo je stećak srednjeg vijeka (Zemaljski muzej u
Sarajevu), a do njega je stećak 19. vijeka sa srbskog groblja u Malom
Boraku (sada u selu Skobalj kod Lajkovca).

47
Lijevo je bronzani idol (Myklebust, Eid, Sogn og Fjordane, Bergen Museum,
Norway) i krstjanski idoli iste su osnovne forme.

Osnovna forma idola: krug (glava) je simbol Sunca, simbol boga Sunca.

48
 Natpis na jednoj od ploča u Suvom Dolu.
Na jednoj ploči u Suvom Dolu su skraćenice sa titlama: IC CX И II. Tu
piše:
IC = I(CУ)C = ISUS
CX = C(OTEPИO)X = COTEPИOKC = COTEPИOC = SOTИPИC (moderni
grčki: Σωτήριος, Σωτήρης) = SPASITELJ.
И = JE
II = Ι(ΑΝΝA)I (starogrčki: iανναi) = JANNAI = STVORITELJ. Hebrejsko
JANNAI istog je porijekla kao i sanskritsko JANUS (जनुस्) i JANANA (जनन)
sa značenjem POSTOJANJE, ŽIVOT, STVARANJE, STVORITELJ.
IC CX И II = ISUS SPASITELJ JE STVORITELJ.
Tako vidimo da je Isus predstavljen u formi slovenskih idola, jer su krst-
jani bili dvovjerci.

49
Simboli na glavi idola u Tvrđevu isti su simbolima na stećku.

50
 Lik Peruna u zidu župne ckrve u Žrnovnici kod Splita, lik Peruna u zidu
crkve u Mrtvoj Reci kod Novog Pazara, lik Peruna u crkvi u Crčevu kod N.
Pazara, a ispod je Perun na stećku u Podveležu kod Mostara (lijevo),
Perun na studeničkoj krstači i Perun na stećku u Rastištu kod Bajine Bašte.

51
Svetovid (ili Perun) na iščupanom stećku kod crkve brvnare u Takovu.

52
 U vrhu su slovenski idoli (Ставчаны Новоушицкого района,
Хмельницкая обл., Украина) i idol iz Novgoroda u Rusiji: kape na
slovenskim idolima iste su kapama na idolima krstjana.
53
 Idol u crkvi u Bekovi (Dragica R. Premović-Aleksić, Prilog proučavanju
skulpturalnih portreta ktitora crkava u okolini Novog Pazara, Zbornik
Narodnog muzeja u Beogradu, XX-1, arheologija, Beograd, 2011, str. 476)

O spomeniku sa gornje slike D. Premović-Aleksić kaže:

“У вези с нашом темом, посебно је интересантан споменик облика

плоче, која се завршава пластично обрађеном главом, димензија 51х30
х 14(7) cm (сл.6). На гла ви је назначена и монашка капа, очи, нос и
бркови чији су крајеви незнатно по вијени нагоре. Моделовање браде
се једва назире, као и крстови који су представљени у плитком рељефу
на горњим деловима грудног коша. Један већи крст рељефно пред-
стављен у кругу, пречника 14 cm, налази се на леђима, тако да све упу-
ћује да се ради о свештеном лицу. Oва скулптурална представа данас
је прислоњена са десне стране улаза у црквину.” (4)

I pretpostavlja: “…tako da sve upućuje da se radi o sveštenom licu.” Ne, ne

radi se o sveštenom licu, nego o idolu ogromne glave, a oči su sa krilima te
što je očito da se radi o Suncu, tj. o bogu Sunca. Obratimo pažnju na izgled
i dužinu brkova: pružaju se horizontalno širinom cijelog lica. Takve antro-
pomorfne predstave Sunca nalazimo na stećcima i slovenskim idolima.

54
 U vrhu je idol na kaniji noža iz Starigrada u nekad slovenskoj Pomeraniji
(danas Oldenburg u Njemačkoj). Ispod su idol u Bekovi, fibula 7-8. vijeka
(Slavic type, Crypta Balbi, National Roman Museum, Rome) i stećak u
Radmilji: svuda su brkovi u horizontalni i idu cijelom širinom lica.
Na mnogim drevnim idolima brkovi idu horizontalno cijelom širinom lica
i to je simbolika nebeskog ekvatora, koji dijeli južno jesenje i zimsko nebo od
sjevernog proljetnog i ljetnog neba. Na slici iznad vidom dva krsta na rame-
nima krstjanskog idola u Bekovi. To su dva Sunca: Jarilovo Sunce proljeća
(desni krst) i Perunovo Sunce ljeta. Na fibuli je to prikazano pomoću dva
kružna ispupčenja (dva mala Sunca).

55
Perun (Petrova crkva, 9. vijek, Novi Pazar).

56
Svetovid (Petrova crkva, 9. vijek, Novi Pazar).

57
Perun sa trokutastim ušima (Petrova crkva, 9. vijek, Novi Pazar).

58
 Dvija stećka krstače i jedan stub kod Bogorodične crkve u Pećkoj
patrijaršiji. Glava Svetovida okružena je simbolima cvjetova života.
Pošto se zvanično ukriva postojanje ovih stećaka, oni se pominju samo
kao nadgrobni spomenici, a ne kao stećci. Crkvena i državna cenzura ne
dozvoljavaju da si i ovi stećci nađu na spisku stećaka da se ne bi Srbi zapitali
otkud stećci u Peći?

59
Svetovid (detalj).

60
 Stećak sa motivom nara kao plodom drveta života iz kojeg izbija krst, a
iznad su tri rozete kao tri sunca: sunce proljeća (desno), sunce ljeta (lijevo)
i najveća rozeta sa dvanaest zraka (dvanaest mjeseci godine) u sredini je
sunce Vidovnana na ljetnu dugodnevnicu (ljetni solsticij).

U plodovima nara je upisan znak krsta i šema cvijeta drveta života.

61
Na slici su detalji motiva sa dva stećka: u vrhu slike je stećak u Rudarama
kod Leskovca (služi popovima kao stepenik Crkve Sv. Petke). Ispod je
stećak u Pećkoj patrijaršiji kod Bogorodične crkve.

62
 Mermerna krstača studeničke klesarske škole kod katakombnog
srednjovijekovnog kapišća “Nevidljiva crkva” u Paklenju kod Baljevca na
Ibru.

Na krstači u Paklenju je antropomorfni prikaz Sunca na dan dugodne-

vnice ljetnog solsticija. Dvije vertikalne crtice ispod brade i iznad "kape" jesu
vremenska linija podneva tog dana, vremenska linija koja razdvaja prijepo-
dnevnu proljetnu zonu dana od poslijepodnevne zone ljeta. To je trenutak

63
kad Sunce dostgne svoju najvišu tačku na zenitu sjevernog neba i nađe se
tačno na sredini dana između proljeća i ljeta. Pet kružnih simbola Sunca is-
pod je pet mjeseci od pocetka zime do šestog mjeseca godine, a šesti
mjesec predstavljen je krugom "kapom" na glavi. Desno oko je vid (sunce)
proljeća, lijevo vid (sunce) ljeta. Usta su simbolika linije nebeskog ekvatora
istok-zapad.

Arheolozi tvrde da je ovo natpis iz 19. vijeka!? A slova? Iz kojeg su vijeka

slova (kapišće “Nevidljiva crkva”, Paklenje, Baljevac na Ibru)?
64
Antropomorfno Sunce (motiv na stećku kod “Nevidljive crkve”).
65
Strelica pokazuje mjesto na kojem je bio idol (Trška crkva, Milatovac,
Žagubica).

66
 Skulptura na crkvi Sv. Dimitrija u Mrtvoj Reci (Foto: Dragica R. Premović-
Aleksić, Prilog proučavanju skulpturalnih portreta ktitora crkava u okolini
Novog Pazara, Zbornik Narodnog muzeja u Beogradu, XX-1, arheologija,
Beograd, 2011, str. 478).
…………………………
(1) Dragica M. Premović-Aleksić, Prilog proučavanju skulpturalnih
portreta ktitora crkava u okolini Novog Pazara, Zbornik Narodnog muzeja u
Beogradu, XX-1, arheologija, Beograd, 2011, str. 471.
(2) Albert Churchwad, The Arcana of Freemasonry, London, George
Allen & Unwin Ltd, 1915, p. 46.
(3) Dragica M. Premović-Aleksić, Ib. str. 481.
(4) Ib. str. 476.

67
BOŽIJE ŽEZLO

Od pećinskog crteža (Cueva del Bujeo, Spain) preko petroglifa u Južnoj

Americi (Chacabuco, Atacama Desert, Chile), keltske situle (Vače Situla,
Halsttat culture, Slovenia), keltskog boga Sukelisa do stećka (Uzarići,
Šarampovo, Mostar) i Svetovida na stećku iz Donje Zgošće u Bosni.

68
 Božije žezlo kao nos i obrve na idolu u Tvrđevu (N. Pazar) i na stećku u
Rajačkim Pivnicama (Negotin). Oči su simboli sunca (vida) proljeća i ljeta.

Božije žezlo na idolu u Tvrđevu i na krstu na stećku (Kutina, Kalinovik).

69
KRSNA SLAVA

Šta je slava? Slava je svjetlost, bljesak, oreol, aura, torak, sjaj. Porijeklo
krsne slave je od Srba Tračana, starosjedilaca Balkana.
"I imaju tjelesa nebeska i tjelesa zemaljska: ali je druga slava nebes-
kim, a druga zemaljskim. Druga je slava suncu, a druga slava mjesecu, i dru-
ga slava zvijezdama; jer se zvijezda od zvijezde razlikuje u slavi."
(1.Kor.15,40,41)
Šta je Krsna slava? Krs(t)na slava kod Srba prvo je bilo odavanje časti
Sunčevoj slavi (svjetlosti) na kalendarski spečifinim sezonskim tačkama ne-
beskog krsta. Nebeski krst grade pravaci Sunčevog kretanja istok-zapad i
sjever-jug.
U određeni kalendarski praznik Srbi su odavali čast Sunčevoj slavi na
nebeskom krstu, a kroz tu čast ujedno su odavali čast Bogu Sunca tog godiš-
njeg doba i odavali su čast svojim upokojenim precima koji su iz ovog svijeta
Jave prešli u svijet Nava, u Rajevinu nebeske svjetlosti.
Kao primjer uzećemo Krsnu slavu Đurđevdan: tog dana propisanim
slavskim vjerskim ritualom, iza kojeg je slijedila gozba, odavana je čast Sve-
tom Jurju, bogu proljetnog sunca.
Kroz period primanja hrišćanstva Krsna slava zadržala je svoj prehriš-
ćanski smisao i simboliku, samo su prehrišćanski kalendarski praznici
zamijenjeni hrišćanskim crkvenim imenima.
……………….
……………….

70
KRSNI HLJEB KOLAČ

Krsni hljebovi na žrtveniku ispod znaka sazviježđa Ovna (detalj sa ruke

tračkog boga Sabaziosa (The British Museum Collection). Proljetna
ravnodnevnica (ekvinocij) zbivala se 2160 godina u sazviježđu Ovna sve
do početka hrišćanske ere, što znači da su ovi hljebovi na žrtveniku u slavu
sunca proljeća.

71
 "Koje ga ruke šarale, te se ruke pozlatile..." (krsni hljeb kolač iz srednje
Bosne). Sve ove solarne simbole nalazimo i na stećcima.

Pošto su prekrstjanski Srbi i Srbi krstjani kroz Sunce obožavali Boga

Sunca, Krsni hljeb kolač bio im je simbolika Sunca u četiri godišnja doba.
Zove se Krsni jer je simbol Sunčevog krsta kojeg na nebu Sunce pravi tokom
godine krečući se pravcima istok-zapad, sjever-jug. Krsni hljeb lomi se po
znaku krsta na četiri jednaka dijela. Kolač se zove jer je simbol Sunčevog
kola (kruga) i ciklusa godine kao kola vremena (kolenda).

72
Na krsnim hljebovima kolačima Srba srednje Bosne do današnjih dana
sačuvan je stari izvorni način šaranja krsnog hljeba.

73
STEĆAK - SVJEDOK ISTORIJE

Nedatirani stećak u Prolom Banji (foto: Raša Nikić). Ispod je indijanski

petroglif prekolumbovskog vremena (Tommy Charles, Discovering South
Carolina's Rock Art, University of South Carolina Press, 2010, fig. 65, p.73).

74
 Pored fabrike za flaširanje vode u Prolom Banji, u dvorištu Crkve sv.
Petke, nalazi se ograđeni stećak sa na kojem je djetinjom ljepotom, neobi-
čnom i jedinstvenom i antropomorfnom figurom prikazano Sunce sa godi-
šnjim dobima.
Na fotografijama koje mi je poslao Raša Nikić iz Prokuplja (od mene mu
velika hvala) bojama su obilježena godišnja doba na solarnom krstu Sunče-
vog vremena godine.
Poprečna linija krsta pripada proljetnom i jesenjem ekvinociju, tj. po-
četku proljeća (istok) i početku jesenu (zapad).
U dnu vertikalne linije, između linija jeseni i zime, nalazi se linija zimskog
solsticija sa prvim danom zime. Uoči tog dana je praznik Badnji dan, a na taj
dan slavljeno je rođenje Malog Boga Božića Svarožića, hristijanizacijom
zamijenjeno danom proslave rođenja Isusa Hrista.
Glava figure, kao simbol ljetne dugodnevnice, pripada Svetovidu. Tri
linije u krugu Sunca čine Svetovidov vilni krst. Između linija proljeća (zelena)
i ljeta (crvena) je linija ljetnog solsticija na prvi dan ljeta. Taj dan slavio se
kao Dan Svetog Vida, Vidovdan.

75
 Na drugoj strani stećka je skoro isti motiv, ali je umjesto glave (kruga
Sunca) prikazan cvijet Sunčevog drveta života.
Tragovi srbskog dvovjernog krstjanstva (od jezuita lažno nazvanog bo-
gumilstvom), srbske vjere koju je u svojoj državi genocidom zabranio krvavi
dželat Stefan Nemanja, poslije to podržali svi njegovi potomci i nemanjićka
grkoortodoksna svetosavska crkva, svuda su po stećcima širom ondašnjeg
i današnjeg srbskog životnog prostora.

SANDUČARI I SLJEMENJACI
U bivšem selu Mali Barak kod Lajkovca u Srbiji, u zoni površinskog
rudarskog bazena Kolubara, otkopani su srednjevijekovni stećci sandučari i
sljemenjaci od vremena 11. vijeka. Ova vrsta stećaka je od masivnih kame-
nih blokova sa oko metar širine, prosječno metar visine, od jednog do preko
dva metra dužine. Na donjoj fotografiji originalne lokacije iskopavanja ovi
stećci su jasno prepoznatljivi.

"Crkvine, selo Mali Borak (KO Lajkovac) – kasno vinčansko naselje i

srednjovekovna nekropola, okvirno datovana u period od XI – XIX veka."
(Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd).

76
 Stećci izmješteni iz M. Boraka u selo Skobalj (foto: Nenad Milenkovic).

Da se radi o stećcima evo kategorizacije stećaka iz knjige Šefika Beš-

lagića, "Stećci - Kultura i umjetnost”:
a) ploče su visine do 30 cm, (1)
b) sanduci od 30 cm visine pa naviše, (2)
c) sljemenjaci su oni sa dva svoda kao krov kuće "na dvije vode" (3)
Uopšteno datirani, neklasificirani, neizmjereni i neistraženih motiva
poslagani su ovdje kao balvani, a kažu da je posao odradila stručna ekipa
arheologa. Ovakav posao mogli su odraditi i obični grobari.

……………………….
(1) Šefik Bešlagić, Stećci - Kultura i umjetnost, Veselin Masleša, Sara-
jevo, 1979, str. 81.
(2) Ib. str. 84
(3) Ib. str. 93.

77
STEĆCI IZ MALOG BORAKA

Simboli dana i Sunca.

78
 U vrhu slike sa prethodne strane je rekonstruisani slovenski hram u Gros
Radenu, danas Mecklenburg u Njemačkoj Pomeraniji. Ispod lijevo su forme
idola na stećcima. Tu je i stećak iz Malog Boraka. Pogrešno tumačeni kao
arhitektonski motivi, ovi prikazi na stećcima su pojednostavljena predstava
boga Sunca koji je simbol dana i danjeg vida.

Glava Svetovida kao Sunce. Ispod je kuća godine sa četiri godišnja doba
(fotografije stećaka iz M. Boraka: Nenad Milenković).

79
 Stećci Malog Boraka kao prognanici na groblju u Skobalju.
Selo Mali Borak nestalo je sa geografske mape, jer se našlo u zoni povr-
šinskog rudarskog kopa. Steći sa starog groblja izmješteni su po okol-nim

80
naseljima, a jedno od njih je susjedno selo Skobalj. Fotografije nekih od tih
izmještenih stećaka poslao mi je Nenad Milenković Kesho.

Stećci iz Malog Boraka su stupovi različitih visina. Motivi na njima uglav-

nom su u formu idola upisani ravnokraki krstovi sa simbolima godišnjih
doba.

81
Uklesani motiv u formi idola.

82
Četiri krstića u kući vremena godine su četiri godišnja doba.

83
L(eto) 768. (1768.).

84
Sunce u oreolu na dan ljetne dugodnevnice na Vidovdan. Ispod su četiri
godišnja doba, a trokutsati znak u dnu simbol je zimske kratkodnevnice.

85
 Zrakasto Sunce ljetne dugodnevnice (Vidovdana) kao gava godine. Na
tijelu idola je krst vremena godine sa četiri godišnja doba. U dnu su jesen i
zima sa zimskom kratnodnevnicom između.

86
Jedan od rijetkih stećaka iz Malog Boraka sa spiralama.

87
 Glava Svetovida je Sunce Vidovdana na dan ljetne digodnevnice (prvi dan
ljeta). Ispod “ramena” je znak kuće Sunca sa dvije prostorije: soba proljeća
(desno) i soba ljeta. Poprečni pravac krsta je linija nebeskog ekvatora
istok-zapad, a dva krstića ispod su jesen (lijevo) i zima. “Kičma” idola
(vertikalna linija krsta) spaja zimsku kratkodnevnicu (prvi dan zime)
najužnom nebu sa ljetnom dugodnevnicom (prvi dan ljeta) na sjevernom
nebu.

88
Sve je isto kao na prethodnoj slici, osim izgleda Sunčevog oreola.

89
KUĆA SUNCA

Kuće Sunca
1. kuća Sunca na prekolumbovskom indijanskom petroglif (La Cieneguilla
Petroglyph Site, New Mexico)
2. kuća Sunca (crkva u selu Gorovič kod Topole)
3. egipatski hijeroglif: zaklon, zaštita, kuća
4. kuća Sunca proljeća i ljeta na stećku iz Malog Boraka

90
 Antropomorfno Sunce: glava je prvi dan ljeta (Vidovdan), trup je kuća
Sunca sa sobama proljeća (desno) i ljeta. Tikva “hrg” (rg) je simbol pijenja
rakije u vrijeme jesenjih svadbi, a zima je prazan tanjir (stećak iz Barajeva
u zbirci Etnografskom muzeja u Beogradu).

91
MOTIVI STEĆAKA I MIGRACIJE

Lijevo je stećak iz Donje Zgošće kod Kaknja (sada u bašti Zemaljskog

muzeja u Sarajevu) i stećak iz Malog Baraka (sada u selu Skobalju kod
Lajkovca). “Uzengija” u dnu je jug Zemlje kao oslonac nebeske sohe.
Trostruki krst na baračkom stećku su jesen (lijeva vertikala), zimska
kratkodnevnica (srednja vertikala) i zima (desna vertikala). Solarno O-krst u
sredini je krst vremena godine, a krst u vrhu sa oreolom je glava godine,
ljetna dugodnevnica, Sunce Vidovdana.
Forma idola krstjanskih u okolini Novog Pazara i upisana forma sloven-
skih idola na stećcima(“arkada”) rasprostranjena je Hercegovinom i Dalma-
cijom, a nema ih sjevernije. Ovakve forme su dokaz prisustva stanovništva
“slovenskog” porijekla čiji su preci došli iz i oko Pomeranije, jer su tamo bili
hramovi sa istom formom idola. Prisustvo ove forme na stećcima u Malom

92
Baraku (od druge polovine 18. v.) svjedoči da su u tom selu bile nastanjene
izbjeglice iz Hercegovine i Dalmacij, ili je to bio samo majstor klesar. Stećci
ploče, sljemenjaci i sanduci iz ranijih vijekova svjedoče ranije prisustvo do-
morodackog stanovništva istog porijekla kao u srednjovijekovnoj Bosni.

Pod pritiskom nemilosrdnih hrišćanskih silnika dio srbskog naroda dolazio

je na Balkan iz zapadne Pomeranije nakon hrišćanskih razaranja Retre,
Gros Radena (današnji Mecklenburg) i Arkone.

93
 Srbske izbjeglice iz Pomeranije na Balkanu su zatekli potomke predaka
svojih predaka, jer sa Balkana i Podunavlja srbska plemena postepeno
raširila cijelom Evropom. Sa najstarijim istorijskim imenom kao Tračani, Brigi,
Cimerijani (Kelti) i Iliri, pod raznim imenima svojih plemena, nikad složni i
udaljeni jedni od drugih, vremenom su dobili razlike u jeziku, udaljavali se od
istih običaja, ali su im temeljna religijska vjerovanja i religijski običaji ostali
isti ili vrlo slični: svi su obožavali Boga Sunca kroz obožavanje Sunca Njihov
Bog Sunca imao je različito ime za svako godišnje doba.
Gdje je porijeklo riječi Sloven? U svojoj knjizi “Gomer ili sažeta analiza
jezika i znanja drevnih Kumra” John Williams kaže:

“Vjerujem da su svi, ili bar većina pet prethodnih elemenata od drevnih

Kumra bili obuhvaćeni pod opštim imenom ‘Koelvein’ ili ‘Koelveini’ i ‘Koel-
veiniau’, koje Pughe prevodi ‘Kamenje predskazanja’ – kamenje svjedočan-
stva – dobre vijesti - Jevandjelje – časna odlikovanja.” (1)
U pomenutoj knjizi o jeziku i znanju drevnih Kumra John Williams na-
vodi šest elemenata od kojih najmanje pet obuhvata opšti pojam COELVE-
IN ili COELVEINI:
1. kamen koriste za znakove,
2. kamenom grade odaje u grobnim tumulusima,
3. oltari na svetilištima su im od kamena,
4. podižu kamene stupove,
5. kamenom prave svete krugove,
6. greblja su im uz svetilišta i na tumulusima postavljaju velike kamene
blokove
Šta znači COELVEIN (KOELVEIN) ili COELVEINI (KOELVEINI)?
Velško COEL na engleskom prevodu znači OMEN:
• OMEN (en.) = SIGN (en.) = ZNAK (srp.) = SLOVO
• COELVEIN = KOELVEINI = OMEN = ZNAKOVAN = SLOVEN
• COELVEIN = COELVEINI = SLOVEN = SLOVENI = oni koji postavljaju
KAMEN kao ZNAK KRETANJA Sunca.
Riječi COELVEIN (COELVEINI), SLOVEN i SLOVENI jesu sinonimi
istog značenja. Sloveni nisu bili jedan kompaktan narod, već religija mnoš-
tva kimbrijskih naroda slične religije i običaja. Dakle je podjela Cimbra,
Gomerovih potomaka od unuka mu Taura, na neslovenske i slovenske

94
narode pogrešna i podjelu je napravila crkva, tj. crkva Vatikana i Konstan-
tinopolja.…
I dok im je vjera bila čistotom sveta, opstajali su. Ali kad su na svojim
svetilištima počeli da prinose ljudske zrtve, kad su počeli da drže robove I
trguju robovima, oskrnavili su svoju religiju, odstupili od Boga i On ih prepu-
štao u nemilost njihovih najvećih neprijatelja koji su po činjenju zla bili stariji
i veći zlikovci od njih. Tako od postanja svijeta veliko zlo dobija vlast nad ma-
njim zlom.

Rimske arkade i arkade na stećku u Crnoj Gori.

95
 Gotske arkade i arkade gotskog stila na stećku (Toplica, Hutovo).
Po motivima na stećcima prepoznaje se uticaj korijena pređašnje
kulture mještana i majstora klesara. Tako nalazimo stećke sa motivima polu-
kružnih rimskih i šiljatih gotskih arkada. Na nekim stećcima je dominantan
keltsko-ilirski uticaj motivima spirala, triskeliona i svastika, dok je na nekima
uticaj forme slovenskih idola.

………………………..
(1) John Williams, Gomer, or a brief Analisis of the Language and
Knowledge of the Ancient Cymry, Appendix No. 3, p. 201. Huges and Butler,
London, 1854, p. 201.

96
KRSTJANSKI KAMENI OLTARI
U "Životu Svetog Simeuna" Domentijan spominje Nemanjino istrjeblje-
nje jeretika. Domentijan ne spominje bogumile, već jeretike koji imaju kapišta
(kapišća):
"…I BLAGODAĆU DATOJ TI OD BOGA PRELESNI MRAK BEZBO-
ŽNIH JERETIKA ODAGNA I JERES NJIHOVU ISTRIJEBI, I KAPIŠTA NJI-
HOVA RAZRUŠI I IDOLE NJIHOVE SKRŠI I ZLOSLOVNU PAMET NJIHO-
VU ZLU ISTRIJEBI I SLAVU NJIHOVU BEZ OSTATKA UGASI...” (Život Sve-
toga Simeuna, napisao Domentijan, na svijet izdao Đura Daničić, Državna
štamparija u Beogradu, 1865, str. 64)

Kameni oltar (žrtvenik ili časna trpeza) na kapišću srednjevijekovnog

greblja na brdu Glavica, selo Ljuljac u Deževskoj dolini kod Novog Pazara.

97
Kameni oltar iz Malog Boraka (sada u selu Skobalj) kod Lajkovca.

98
Na postolju oltara u Skobalju još je vidljiv latinski natpis iz ko zna
kojeg vijeka (foto: Nenad Milenković).

Nije li na postolju oltara i ćirilićni natpis?

99
(Dragica R. Premović-Aleksić, Prilog proučavanju skulpturalnih portreta
ktitora crkava u okolini Novog Pazara, Zbornik Narodnog muzeja u
Beogradu, XX-1, arheologija, Beograd, 2011, str. 479).

Kameni oltar kod nekadašnje crkve brvnare u Loznju kod G. Milanovca.

100
STEĆCI IZ SELA DIĆI
Nedavno pronađeni srednjevijekovni stećci u selu Dići kod Ljiga treba
da se nađu na spisku Republičkog zavoda za zaštitu spomenika Republike
Srbije. Trenutno su pljoštimice poredani po šljunku u porti rekonstruisane
crkve Sv. Jovana Krstitelja. Pošto su od vrlo mekog kamena pješčanika i se-
dre, ovako direktno izloženi vremenskim nepogodama vrlo brzo će propasti.
Treba barem nastrešicu u nekom okrajku pored crkve podići i tu ih vidljivo iz-
ložiti očima posjetilaca.
Fotografije stećaka iz groblja u selu Dići kod Ljiga poslali su mi Branko
Laušević iz Loznice i Nenad Milenković iz Kraljeva.

Srednjevijekovna nekropola sa stećcima kod crkve Sv. Jovana Krstitelja

prije početka rekonstrukcije crkve. Hoće li biti sačuvani ili će od
svetosavske SPC biti uništeni kao što su ovi srbski grkoortodoksi mnoga
srbska groblja sa svim nadgrobnicima već uništili.

101
 Dvostruki (dupli) krst na stećku u Dićima kod Ljiga. Vertikalni pravac je
simbol Sunčevog kretanja sjever-jug i obratno, a četiri kraka poprečnih linija
simboli su četiri godišnja doba. Dva ukošena “roga” u vrhu su proljeće
(desno) i ljeto, a dvije “noge” u dnu su jesen (lijevo) i zima.

102
Dvostruki krst godine.

103
Je li ovo hrišćanski krst? Nije, ali su ga ranohrišćanski Kopti, kao potomci
starih Egipćana, koristili u svojoj ikonografiji.

104
 Otkud krst ansata (ankh) kod Srba u 1840. godini? Zato jer su Srbi bili
dvovjerni krstjani (poluvjerci Dušanovog zakonika), a ne svetosavski orto-
doksi. U vrhu slike sa prethodne strane su ansata krstovi na stećcima sred-
njeg vijeka (1. Bakraće njive, Nevesinje; 2. Bahtijevića Han, Borci, Konjic; 3.
Dobrića Poljana, Borci, Konjic). Ovi primjeri su svakom čovjeku zdrave
pameti očigledni dokaz da bogumila nije bilo, već su to bili Srbi dvovjerci koji
su sebe zvali krstjanima i nisu nestali u vrijeme turske okupacije.

Proširenje u dnu je zimska kratkodnevnica (rođenje Svarožića) , a krug u

vrhu je Sunce ljetne dugodnevnice na Vidovdan.

105
Još se naziru konture antropomorfnog Sunca..

106
Antropomorfno Sunce sa karakterističnim položajem ruku kao simbola
proljetne i jesenje ravnodnevnice (srednji vijek, Dići, Ljig).

107
I nema tog stručnjaka koji može negirati očigledne dokaze.

108
Stećci sa svastikama: Dići kod Ljiga (gornji) i Šivolje kod Kalinovika. Stećke
su podizali srbski dvovjerni krstjani i prva generacija pokatoličenih i
islamiziranih krstjana.

109
Spomenik neugledan, ali je simbol na njemu velik i svet.

110
Sloj zemlje sa ovog srednjevijekovnog stećka sa X-krstom uklonio je
fotograf Nenad Milenković 23. 08. 2016. godine.

111
Antropomorfni lik zvijezde Danice (Dane, Zore).

112
Zmijolike noge simboli su vremena.

113
Zvijezda Danica, kraljica neba.

114
Motiv na srednjevijekovnom stećku u selu Dići formom je isti slovenskom
Shigir idolu (Tolmachev V.Y. - Толмачев В. Я. Деревянный идол из
Шигирского торфяника // Известия Императорской
Археологической Комиссии. Вып. 60. СПб. 1916. С. 94—99).

115
Stećak iz sela Dići (srednji vijek).

116
Vinčanski simboli, petroglif sa Tibeta i simboli na stećcima srednjeg vijeka
slični su simbolu srednjevijekovnog stećka u Dićiju.

117
Trostruki krst: krstić u dnu je zimski solsticij na prvi dan zime, krstić u vrhu
je ljetni solsticij na prvi dan ljeta. Centralna poprečna linija sa krstićem
desno je proljetni ekvinocij na prvi dan proljeća, a lijevi je jesenji ekvinocij
na prvi dan jeseni.

118
Univrezalni simbol svetog vida kao motiv na stećku u selu Dići.

119
 Isti solarni simbol: 1. Xihuingo ruins, Teo Ti Wakan, Mexico; 2. stecak u
Stuparima, Kladanj; 3. stećak u Mratincima, Drinjača kod Zvornika; 4. ste-
ćak u selu Dići kod Ljiga.

120
Univrezalni simbol svetog vida kao motiv na stećku srednjeg vijeka u Dićiju
(lijevo) i na glavi antropomorfnog Sunca na stećku 18-19. vijeka u Berkovcu
kod Valjeva.

121
Sunce na nebeskoj sohi.

122
Sunce na nebeskoj sohi (T-krst): 1. stećak sljemenjak (srednji vijek, Gornji
Malovan, Kupres); 2. stećak ploča ( srednji vijek, Dići, Ljig).

123
Svetovidov vilni krst.

124
 Univerzalni simbol: 1. piktograf američkih prekolumbovskih Indijanaca
(Joshua Tree National Park, California); 2. reljef na metalnoj ploči (Urartu,
900-600 g. st. ere); 3. stećak srednjeg vijeka (Cista, Mala Gomila, Imotski);
4. stećak srednjeg vijeka (Dobrića poljana, Borci, Konjic); 5.
srednjevijekovni stećci iz Drinovaca (lijevo) i Lokvičića kod Imotskog; 6.
stećak srednjeg vijeka u seli Dići kod Ljiga.

125
Kad nije bilo para za kamenoresca, rodbina pokojnika sama je urezivala
Svetovidov krst.

126
Stećak, srednji vijek (Dići, Ljig).

127
 Stećci i petroglif: 1. stećak u selu Dići kod Ljiga; 2. prekolumbovski
indijanski petroglif (Petroglyph Canyon – Zion National Park, Utah, USA);
3. stećak (Okletac, Bajina Bašta).

Velika boginja majka (stećak, srednji vijek, Dići, Ljig).

128
Krst ansata (ankh) u Dićima (19. vijek).

129
Šema neba: 1. zimska kratkodnevnica na dan rođenje Mladog Sunca; 2.
nebeski ekvator sa ravnodnevnicama; 3. ljetna dugodnevnica (Vidovdan).

130
Antropomorfna i zoomorfna predstava Sunca Svetovida sa oreolom oko
glave.

131
Sunce Svetovid u krugu neba na nebeskoj sohi.

132
Svetovid na vrhu Božijeg trougla na lozi života (foto: Boris Subašić).

133
Na vrhu loze života je Božiji trougao sa Svetovidovim sokolom.

134
Božiji trougao na vrhu loze života.

135
 Asirski reljef* i nadgrobnik iz sela Dići kod Ljiga (19.vijek): trougao je
simbol Boga Stvoritelja.
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
………………………..
…………………………
* Thomas Inman, Ancient pagan and modern Christian symbolism,
Second edition, New York, J. W. Bouton, 1875. p. 80.

136
ISTI MOTIVI STEĆAKA

Ispred temelja srednjevijekovne crkvice je prebijena krstača i svjedoči

srbsku istoriju lokalni krstjana.
Gledam ovu fotografiju i pitam sam sebe ima li smisla išta više doka-
zivati današnjim svetosavskom propagandom zavedenim Srbima? Mogu li
ja promijeniti 8-9 miliona debila današnjeg svetosavskog srbskog naroda?
Nema šanse!

Zato ovo i ne pišem za današnji debilni srbski narod, nego za ovu svoju
malu družinu sa Facebook-liste i za onih sto i trideset što prate moj rad. Za
današnje nazovi Srbe nije me više briga, jer to i nisu pravi Srbi, no se samo
tako zovu. Bog je od njih digao ruke i ko sam ja da ih u Božije ruke vratim?
U selu Vrsjenice na Pešterskoj visoravni blizu Sjenice nalazi se sred-
njovijekovna nekropola stećaka. Tu su još vidljivi temelji nekadašnje crkvice
ispred koje je prebijena krstača, sto znači da je tu ispod grob nekog Srbina.
Stari običaj je srbski da greblje bude uz crkvu i koliko je tu još bilo spomenika,

137
ne zna se, to su bivši Srbi (a sad muslimani Bošnjaci) porazbijali i sve pora-
vnali i nije ovo jedini takav slučaj. U mojoj Viduši Huso Silajdžić na sred-
njevijekovnom "vlaškom" greblju napravio je vrto za uzgoj povrća (vjerovatno
vjeruje da povrće uzgojeno na nevjerničkim vlaškim kostima bude zdravije i
ukusnije). Niko se od Srba nije bunio, a i što da se buni, njihovo greblje je na
drugoj lokaciji.
Uostalom, čupaju nadgrobnike ispred manastirskih crkava i današnji
Srbi prošlim Srbima i prave lijep pogled i šetališta svojim crkvenim hodo-
časnicima i nikome to od današnjih Srba ne smeta. Muslimani Bošnjaci raz-
bijaju i čupaju srbske nadgrobnike i zaravnavaju srbska greblja, čupaju Šip-
tari i zaravnavaju, čupaju rimokatolici Hrvati, pa što da to ne rade i sveto-
savski Srbi, zar ne?

Perunova sjekira sa znakom Sunca u plodu drveta života (motiv na

stećku sa Pešterske visoravni).
Ovdje se radi o nekoliko stećaka sa istim motivom. Jedan od tih
stećaka stećak je u Vrsjenice kod Sjenice, drugi u Berkovcu kod Valjeva,
138
treći su u selu Dići kod Ljiga. Na stećcima je atropomorfni prikaz Sunca sa
isplaženim jezikom što je univerzalni simbol vreline ljetnog Sunca. Stećak u
Berkovcu i Dićiju pravljeni u 19. vijeku, a kad je pravljen onaj u Vrsjenici, ne
zna se, nije još datiran (sudeći po motivu i on je iz 19. vijeka)
Postojanje stećaka sve do početka 20. vijeka neoborivo svjedoči da
nisu svi krstjani prešli u islam (kao sto lažu), nego su to Srbi dvovjerci (polu-
vjerci Dušanovog zakonika) koji su naživjeli Otomansko islamsko carstvo.
Dvovjerno krstjanstvo i danas je vjera većine Srba (svetosavci su grko-
ortodoksni odrod srbski kao i bivši Srbi rimokatolici i bivši Srbi muslimani).
Radikalni muslimani Raške oblasti (tkz. Sandžaka), koji sebe samo-
nazvaše Bošnjacima, po svojim sajtovima tvrde da su stećci granice Bosne,
pa i vi iz Srbije da znate da je i cijela Srbija na karti sanjane islamske Bosne,
jer stećakapo Pesterskoj visoravni, na Kosovu, oko Loznice, Užica, Laj-
kovca, Beograda, Šida, Zrenjanina, ima kod Negotina, ima u Prolom Banji i
ima ih još po nekim mjestima Srbije.

Lijevo je stećak na Pešterski visoravni, a stećak desno je u selu Dići kod

Ljiga.

139
Ako pogledamo dva stećka sa prethodne strane, vidimo da su isti i iste sim-
bolike: to je stilizovano antropomorfno Sunce ljetnog vremena sa isplaženim
jezikom kao simbolom ljetne vrućine.

Jedan narod jedne vjere. Na mapi su mjesta sa stećcima istih motiva

(Google Earth): u Vrsjenici na Pešterskoj visoravni nalazi se stećak sa istim
motivom kakav nalazimo na stećcima u Berkovcu kod Valjeva i selu Dići
kod Ljiga. To je prikaz antropomorfnog Sunca sa isplaženim jezikom kao
simbolom ljetne vrućine (fotografije na sljedećim stranama).

140
Antropomorfno Sunce sa isplaženim jezikom (nedatirani stećak u Vrsjenici
na Pešterskoj visoravni).

141
Antropomorfno Sunce sa isplaženim jezikom na stećku u Berkovcu.

142
 Antropomorfno Sunce sa isplaženim jezikom: u Berkovcu stećak Petra
Čitaka, seoskog kneza i sudije prvog ustaničkog suda, upokojenog 1807.
godine (foto: Ljuba Ranković).

143
Antropomorfno Sunce sa isplaženim jezikom na stećku u selu Dići.

144
Sunce sa isplaženim jezikom na stećku u selu Dići (18-19. v.).

145
 Isti stećci pokazuju da su su to stećci Srba sa Pešterske visoravi i Srba
centralne Srbije. Da imam podršku od Srba i srbskih medija iz posranog
Beograda, ukupne Srbije i Rep. Srpske, sve teorije Bošnjaka o njihovim steć-
cima i njihovom nesrbskom etničkom porijeklu pred istinom stećaka postale
bi smijurija i za Bošnjake.
Današnjim Srbima je najvažnije očuvati laži o Stefanu Nemanji i Sve-
tom Savi čak i po cijenu uništenja sveukupnog Srbstva i Srbije. I to se radi
punom parom i već se privodi kraju! Javno to tvrdim i javno postavljam doka-
ze za to: svetosavska grkorotodoksna i ekumenska SPC zatire Srbstvo!
U medijima i po društvenim mrežama svetosavljem rasrbljeni današnja
srbska stoka čak neće (ili ne smije) ove nadgrobnike da nazove onim ime-
nom koje svi nadgrobnici takvih motiva nose: ne smiju ih nazvati stećcma,
jer može se neko zapitati šta je bilo sa krstjanima u Srbiji u vrijeme krvavog
Nemanje.

Antropomorfno Sunce sa isplaženim jezikom (stećak, srednji vijek,

Petrovići, Trebinje).

146
SVE NAM LAŽU

Stećak krstača u Mlačištu (Crna Trava, Jablanički okrug).

147
 U svojoj državi grkoortodoksni Nemanja i kasniji Nemanjići zabranili su
podizanje stećaka i svi drugi srbski prehrišćanski običaji, suprotni kanonima
grčke ortodoksne crkve, bili su zabranjeni. Tako su u državi Nemanjića bile
zabranjene i Krsne slave.

Motiv na stećku Mlačištu (Crna Trava, Jablanički okrug).

Zašto su bosanskohercegovački Srbi prestali podizati stećke od vre-
mena dolaska Turaka u Bosnu? Da li zato što su odmah svi krstjani prešli u
islam kao što se po knjigama laže?
Kad je Ranko Stanković iz Perinog Hana kod Zenice devedestih godina
kopao temelj za novu kuću, naišao je na grob pokriven pločom na kojem je
s donje strane bio urezan krst. To znači da porobljeni narod nije imao čime
148
da plati izradu nadgrobnika, niti je po padu u ropstvo smio podizati spo-
menike, te grobovi ostaju bez biljega, osim prostih kamenih ploča iznad gla-
ve i nogu pokojnika.
Treba imati i ovo na umu: od 1766 - 1912. godine Srbi su bili pod direk-
tnom upravom grčke ortodoksne crkve i svi srbski krstjanski prehrišćanski
običaji od grčke crkve su zabranjeni i preko turskih vlasti bili su strogo kaž-
njavani. Grci su krstjanima nametnuli kanone vaseljenskih sabora da sve
prehrišćansko u hrišćanstvu mora biti zabranjeno i zatrveno:

“A da ubiju narodnu svest i ponos zabranjivali su proslavljanje Krsnog

Imena i srpskih svetitelja.” (1)
Generacijskim robovanjem ekonomski osiromašeni Srbi nisu imali us-
love da podižu monumentalne stećke slične onima iz srednjeg vijeka, ali su
zato na stećcima 18-19. vijeka vaskrsli srednjevijekovni krstjanski simboli sa
solarnim krstovima, kolovratima, rozetama svastikama i triskelima.
Na slici sa prethodne strane vidimo motiv na stećku krstači u Mlačištu
(Crna Trava, Jablanički okrug). Zašto je ovo stećak? Stećak je zato jer je na
krstači prikazano vrijeme godine, vrijeme Sunca Svetovida kao što to prika-
zuju i motivi stećaka srednjeg vijeka. Srbin se nikad nije odvajao od svog
Sunca.
Na stećku u Mlačištu je obrnuti stepenasti simbol: tri mjeseca jeseni sa
lijeve i tri mjeseca zime sa desne strane. Kako se jesenji dani skraćuju, tako
se simbol od vrha prema dnu (kraju jeseni) sužava. U najužem dijelu u dnu
je zimska kratkodnevnica i početak zime. Odatle kroz sljedeća tri mjeseca
dani duljaju ka proljeću. Dva lista lipe simboli su Svetovida, jer je lipa Sve-
tovidovo drvo kao što je jarebika Jarilovo i hrast Perunovo. Svetovidova gla-
va je nagoviještena udubljenjem u sredini stepenastog simbola i ispupče-
njem na vrhu krstače.
A "bogumili"? Šta je bilo sa bogumilima, kud se izgubiše? Je li moguće
da su ama baš svi do zadnjeg prešli na islam? Prije odgovora na to pitanje,
da se ponovo podsjetimo ko su bili "bogumili":
"9. О полувершима:
И ако се нађе полуверац, који је узео хришћанку, ако усхте, да се
крсти у хришћанство, а ако се не крсти, да му се узме жена и деца и
да им се даде део куће, а он да се изагна." (Душанов законик, Члaн 9)

149
 "U Srbiji opet zvali su ih Babunima jer ih je najviše bilo oko planine Ba-
bune nad Prilepom u Maćedoniji, ili Poluvercima, jer su se dosta držali i
Pravoslavlja. - Međutim, oni sami u Bosni i Hercegovini nazivahu se uvek
samo Hrišćanima ili Krstjanima.” (2)
"Bogomilstvo nestalo je u glavnom poslije obnovljenja Pećke Patri-
jaršije, ali se po nešto i dalje održavalo. Tako je još krajem XIX-v oko Neretve
u Hercegovini i oko Kreševa u Bosni bilo nekoliko hrišćanskih kuća, koje nisu
priznavale ni pravoslavne ni rimokatoličke sveštenike. – Njih je nestalo tek
za austrijske okupacije." (3)
I tako je sve tkz. bogumile (krstjane, dvovjerce ili poluvjerce Dušanovog
zakonika), pripadnike nekad slobodne srbske narodne Crkve (poslije nazva-
ne Crkvom bosanskom) poklopila grkoortodoksna SPC i počela postepeno
da ih prevodi u grčko ortodoksno hrišćanstvo, a u naše vrijeme kroz ekume-
nizam prevodi ih u rimokatolicizam. Srbi to vide i ne bune se, već svjesno idu
u svoju fizičku i duhovnu propast.

…………………..
…………………..
…………………..
…………………..
…………………..
…………………..
…………………..
...........................
(1) Radoslav M. Grujić, Pravoslavna Srpska Crkva, Izdavačka
knjižarnica Gece Kona, Beograd, 1921; II izdanje-reprint, Svetlost – Kalenić,
Kragujevac, 1989, str. 109-110.
(2) Ib. str. 38.
(3) Ib. str. 41.

150
UKRIVENI STEĆCI SRBIJE

Petroglifi na stećku ploči u Tvrdošu na Pešterskoj visoravni.

Sve dok "divljim, nepismenim i neukim Srbima" nije došao "najveći
srbski sin i prvi srbski učitelj Sveti Sava", Srbi su posjedovali drevno kos-
mičko znanje i mudrost, ali kad srbsku narodnu katedru znanja ote grko-
ortodoks Sveti Sava, "najveći srbski sin i prosvjetitelj svih vremena", u mraku
Savinog "prosvjetiteljstva" ugasi se i zadnja iskra drevnog srbskog znanja i
mudrost, a crni se mrak zacari nad Srbima i u Srbima i iz dana u dan sve su
manje Srbi, a sve više neuki i neljudi. Tako jedan od prvih naroda na svijetu
postade narod najzadnji.

Ljudske figure na stećku sa fotografije antropomorfni su prikazi Sunca

u vremenu godine. Noge i ruke su četiri godišnja doba. Glava je Sunce ljetne
dugodnevnice (prvi dan ljeta), a krug u dnu vertikale je zimska kratko-
dnevnica (prvi dan zime).

151
 U gornjoj sekciji slike su motivi sa stećka kod Novog Pazara, a ispod
su petroglifi sa Havaja (lijevo) i prekolumbovski indijanski petroglif iz Novog
Meksika.

152
 Nikad fotografisani (osim jednog) stećci na starom groblju u Dobrom
Potoku kod Krupnja. Stećci nisu datirani ni katalogisani, jer što je manje
dokaza, manje je priče o Nemanjinom genocidu nad krstjanima.

153
Isti motiv na stećku u Dobrom Potoku kod Krupnja i u Zijemljem Polju kod
Mostara.

Perunova sjekira (амулет, 9-11. век, Ряза́нская о́бласть, Россия).

154
Sunce, luk, strijelal i Perunova sjekira iznad jednokrakog solarnog krsta
(stećak nedatiran, Dobri Potok, Krupanj).

155
Sjekira na stećku u Dobrom Potok, u ruci keltskog boga Sukelisa i na
reljefu portala crkve u Goroviču kod Topole.

156
Stećci na starom greblju u Dobrom Potoku kod Krupnja.

157
Stećak sa starog pravoslavnog groblja u Šidu (sada u Muzeju Vojvodine u
Novom Sadu).

158
 Druga strana stećka iz Šida.

Stećak stub sa starog pravoslavnog groblja u Šidu, sada u Muzeju Voj-

vodine u Novom Sadu. Boljih fotografije nema, ali i ovo je dovoljan dokaz.
Uporedimo li formu upisanog slovenskog idola na stećku iz Šida sa stećcima
iz Malog Boraka i na srednjevijekovnim stećcima Hercegovine i Dalmacije,
vidimo da je forma idola nosač simbola na stećku.

159
Ansata krst (ankh) na stećku u groblju u blizini Zrenjanina.

160
Antropomorfna predstava Sunca na stećku Nedića u porti crkve Sv. Jovana
u Borkovićima, opština Plužine.

161
Triskeli na stećku 19. vijeka (staro groblje u Trsteniku; foto: dr Višeslav
Simić).
162
Šumarice kod Kraljeva (foto: Nenad Milenković).

163
Glava zvijezde Danice (Šumarice, Kraljevo).

164
 Karakteristične kose oči na glavi boginje Danice (Dane) sa stećka u
Šumaricama i oči na glavi boginje vinčanske sculpture.

Glava Sunca (stećak u Radmilji kod Stoca i u Šumaricama kod Kraljeva).

165
Stilizovani simbol C (S, ognjilo, ocilo) kao simbol rađanja, rasta, života i
besmrtnosti u (u dnu stećka, Šumarice, Kraljevo).

166
Pravac nebeskog ekvatora (istok-zapad) sa Suncem na istoku (Šumarice,
Kraljevo).

167
Motiv na stećku sa prethodne strane.

168
Predstave na nekim stećcima u Srbiji.

169
Motiv na stećku kod srednjevijekovnog kapišta ( "Nevidljiva crkva",
Paklenje, Baljevac na Ibru).

170
 Krstom na velikoj ploči prikazana su godišnja doba sa zimskim i ljetnim
solsticijem. Tri “noge” u dnu su jesen (lijevo) i zima (desno). Između jeseni i
zime je linija zimske kratkodnevnice (zimski solsticij, prvi dan zime).
“Oborene ruke” zapravo je nebeski ekvator su obliku egipatskog hijeroglifa ͆
sa značenjem “ nebo, raj”. Mala prečka na vrhu jesu proljece (desno od
vertikale) i ljeto (lijevo). “Glava” je Sunce na dan ljetne dugodnevnice prvog
dana ljeta ("Nevidljiva crkva", Paklenje, Baljevac na Ibru).

171
 Prenemanjićki krstjanski idol iz kapišća (crkve) u Tvrđevu kod Novog
Pazara i stećak kod Nevidljive crkve u Paklenju kod Baljevca na Ibru:
vertikalni pravac pravougaonog polja između cik-cak bordura je Sunčev put
sjever-jug i obrnuto.
172
 Prenemanjićki krstjanski idol iz kapišća (crkve) u Tvrđevu kod Novog
Pazara i stećak kod Nevidljive crkve u Paklenju kod Baljevca na Ibru:
vertikalni pravac pravougaonog polja između cik-cak bordura je Sunčev put
sjever-jug i obrnuto (fotografija idola: Dragica R. Premović-Aleksić, Prilog
proučavanju skulpturalnih portreta ktitora crkava u okolini Novog Pazara,
Zbornik Narodnog muzeja u Beogradu, XX-1, arheologija, Beograd, 2011,
str. 478).

173
Krstjanski stećak (“Rajići, Gornja Vraca, Zenica; foto: Hidajet Keleštura).
Manji krst lijevo simbol je sunca proljeća, a veći sunca ljeta.
174
 Simbol “hor, hora”, što znači “vrh vremena” kao simbol ljetne
dugodnevnice (ljetni solsticij, prvi dan ljeta) na stećku u Gornjim Vracima
kod Zenice u BiH i na srednjevijekovnom stećku studeničke škole u
Paklenju kod Baljevca na Ibru u Srbiji.
………………
………………

175
MOTIV NA PRSTENU
"Zato iskopavanja Dragutinovog grada nisu preduzeta čak ni u jesen
1953. kad je meštanin Debrca doneo u Narodni muzej vredne predmete od
livenog srebra: kopču s ugraviranim orlom i prsten na čijoj glavi je zmaj koji
bljuje vatru. Istoričar umetnosti Živojin Andrejić povezuje ga s viteškim
Redom zmaja. Donet je i prsten iz 12. ili 13. veka, na kome su prikazani sveti
ratnici." (Večernje novosti", 29. novembar, 2015.)

Motivi na stećcima: dvostruki krst vremena godine na stećku u G.

Studencima kod Ljubuškog, a do njega je stećak iz Brajčevića kod Gackog.
Ispod je prsten iz srednjevijekovnog grada Debrca (12-13. vijek).

176
 Nisu ovo sveti ratnici, nego antropomorfna jednooko Sunce sa
dvostrukim krstom vremena godine. Desna figura predstavlja sunce zime i
proljeća, lijeva ljeta i jeseni.

Antropomorfni prikazi jednookog Sunca na indijanskom petroglifu (Lobo

Canyon, Cebolla Wilderness, New Mexico) i jednooka solarna božanstva
na stećcima (gore desno: Gornje Bare, Kalinovik; u dnu je presten iz
Debrca iz 12-13, vijeka i motivi na stećcima sa antropomorfnom Suncem i
zvijezdom Danicom: Banjdo, Podvelež, Mostar; Priluka,Livno).

177
 Mitra (Sunce) sa dvostrukim krstom vremena godine (Frank C. Higgins,
The Cross of the Magy, New York, Roger Brothers, 1912, p. 30).

SRBI SU MRZITELJI SRBA

Današnji Srbi su mrzitelji istine, mrzitelji svojih korijena, mrzitelji svog
naroda, mrzitelji Boga Istine i saradnici srbskih neprijatelja. Bošnjaci koriste
svaku postojeću priliku da promovišu svoje i tuđe laži o tkz. bogumilima, a
svetosavski Srbi svim silama u tome im pomažu, sa jedinom namjerom da
očuvaju svetosavske grkoortodoksne laži mitomanijskog kulta Srefana Ne-
manje i Svetog Save.

Knjigu "Sećci, laž i bogumili", koja u detalje argumentima dokazuje da

nije bilo bogumila, već da su to bili dvovjerci krstjani (poluvjerci Dušanovog
zakonika), tu knjigu organizovano blokiraju srbski svetosavsci, plaćeni beo-
gradski sloveno-rusofili i saradnici stranih tajnih službi.

178
 Ribolika forma stećka u Bakićima kod Olova (foto: Kemal Čolak).
Da sam 100% u pravu o Srbima dvovjercima, evo i dokaza u obliku ribo-
likih stećaka srednjeg vijeka nedavno otkrivenih na nekropolama u Bakicima
kod Olova, kod Novog Pazara u Raškoj oblasti i u Malom Zvečanu na Koso-
vu. Isti oblik stećaka svjedoči da se radi o jednom vremenu i jednom narodu
jedne vjere.

Promovišući u srednjem vijeku nepostojeće Bošnjaštvo, Bošnjaci uveli-

ko lažu o "bogumilskim stećcima". A šta za to vrijeme rade Srbi? Srbi uni-
štavaju postojeće stećke po Srbiji kao tragove krstjanskog postojanja i
blokiraju knjigu “Stećci, laz i bogumili” samo da bi odbranili crkvene laži o
Nemanji i sv. Savi.

179
KRST SA OLTAROM SUNCA

Na jednom među mnogim isčupanim nadgrobnicima sa sada već

nepostojećeg groblja kod stare crkve brvnare u Takovu nalazi se i ovaj
stećak stub. U donjem dijelu stećka je motiv solarnog krsta kojem je
postolje Zemlja. Oko krsta su četiri sunca kao četiri godišnja doba, a na
vrhu krsta je oltar Sunčeve vatre.
Oltar Sunca je vrh nebeske sohe na kojem Sunce počine na dan ljet-
nog solsticija (ljetna dugodnevnica). To je prirodni dan Vidovdana.

Na sljedećoj strani je poluelipsasti simbol Zemlje kao motiv na stećku

iz Donje Zgošće i na pomenutom stećku isčupanog sa groba kod crkve br-
vnare u Takovu. Neko je jezuitskim arhijerejima SPC naredio uništavanje
starih nadgrobnika po Srbiji prvenstveno zbog njihovih simbola koji se podu-
daraju sa simbolima srednjevijekovnih stećaka, jer se preko simbola svjedoči
180
kontinuitet Srba krstjana koje svetosavska grkoortodoksna SPC još od Ne-
manje postepeno zatire.

Nebeska soha i nebeski oltar Boga Sunca.

181
SIMBOLI NISU OBIČNE ŠARE

"Šara" ◊ u Sabornom hramu Sv. Vladimira u Baru i objasnjenje simbola u

masoneriji (Albert Churchwad, The Arcana of Freemasonry, London,
George Allen & Unwin Ltd, 1915, p. 152.)

182
Rombovi na kultnom hljebu (Vinčanska kultura). Romb je simbol neba i
nebeskog hrama, Božije mudrosti, znanja i kreativnosti.

Iznad je petroglif južnoameričkih Indijanaca prekolumbovskog vremena

(Ilha de Santa Catarina, Brazil) i romboidni solarni simboli na kamenu
(preistorijsko doba, Newgrange, Irska).

183
Romboidi na stećku u Dobrom polju kod Trnova (lijevo) i na stećku sa
lokacije Slivno Ravno, Prović kod Opuzena.

Romb na stećku u Oplačićima kod Stoca.

184
TRŠKA CRKVA

Semargl (pas-ptica), slovenski bog zaštitnik sjemena i zemlje (motiv na

Trškoj crkvi i ilustracija Miroslavljevog jevanđelja).

185
 Dokaz da Tršku crkvu nisu gradili ortodoksni hrišćani, već ili Srbi staro-
vjerci ili dvovjerci krstjani nalazimo u orijentacionom planu crkve. Kanonska
pravila Ortodoksne crkve nalazu građenje hramova u pravcu zapad-istok:
glavni ulaz na zapadu, a oltar prema istoku. Na Trškoj crkvi ulaz je na jugo-
zapadu, a oltar prema sjeveroistoku.

Razlika izmedju linije stvarnog istoka i uzdužnog pravca Trške crkve je

16 stepeni. Ako pogledamo eferide Sunca, na +16 stepeni Sunce se nalazi
na dane 5, 6, i 7. maja. Jurjevdan (Đurđevdan) je 6. maja, što znači da je
oltar Trške crkve okrenut tačno prema islasku Sunca na Jurjevdan, tj. na
Đurđevdan.

186
 Šta je sa pravcom crkve prema jugozapadu? Linija ose uzdužnog prav-
ca Trške crkve prema liniji stvarnog zapada takođe je 16 stepeni. Efemeride
Sunca pokazuju -16 stepeni na dane 7, 8 i 9. novembra i to pokazuje da je
glavni ulaz Trške crkve usmjeren prema mjestu gdje Sunce zalazi 8. No-
vembra na Mitrovdan. Stari Srbi dijelili su godinu na ljeto i zimu. Ljeto je poči-
njalo na Đurđevdan, a zima na Mitrovdan.

Na oltarskoj apsidi Trške crkve nalazi se samo jedan prozor i on je

namjerno ukošen u odnosu na uzdužni pravac crkve. Prozor je namjerno
ukošen prema nekoj lokalnoj koti na kojoj se dešava izlazak Sunca na dan
proljetne i jesenje ravnodnevnice. U određeni sat tog dana kroz taj prozor
svjetlost Sunca pada tačno na oltar. Crkva je posvećena Rođenju Presvete
Bogorodice i crkva to slavi 21. septembra, a to je ujedno i dan jesenje rav-
nodnevnice u naše vrijeme.
187
 Naši istoričari, arheolozi i arhitekte pretpostavljaju da je Traska crkva
građena oko sredine 13. vijeka. Možda jest, možda nije, jer možda je to je
jedna od najstarijih crkava u Srbiji, a možda jedna od najstarijih na Balkanu
i u svijetu. Za ovu tvrdnju postoje indicije u arhitekturi crkve i mjerama vre-
mena.

Ako je crkva građena i 13. vijeku, onda je dužina vremena između pro-
ljetne ravnodnevnice i Đurđevdana bila 40 dana. Četrdesetnica jeste sim-
boličan broj u srbskom običaju stavljanja Zadušnica i broj 40 ima vrlo veliki
značaj u Bibliji, ali u vremenu godine broj 40 nema neki vazan smisao ni sim-
boliku, te će biti da je zbog onih 40 dana razmaka između prvog dana pro-
ljeća i Đurđevdana u 13. vijeku crkva samo popravkama obnovljena od
strane čovjeka koji se danas smatra njenim ktitorom.

Ako je kao prehrišćanski hram Trška crkva građena krajem stare i po-
četnom nove ere, u to doba proljetna ravnodnevnica padala je na Blagovijest
25. marta julijanskog kalendara. Od tog dana do Jurjevdana Đurđevdana bilo
je tada tačno 30 dana, tj. jedan mjesec. To je mjera vremena: 1/12 godine!

Ako je crkva građena krajem stare ili početkom nove ere, onda od
današnjeg dana proljetne ravnodnevnice 21. marta gregorijanskog kalen-
dara do Đurđevdana 6. maja ima 45 dana i to je tačno polovina jednog go-
dišnjeg doba, odnosno tačno polovina proljeća (Mitrovdan je u sredini jeseni,

188
6 mjeseci daleko od Đurđevdana). Četiri bočna ulaza simboli su četiri godi-
šnja doba.

I BOŠNJACIMA KRIJU ISTINU

Kao što svetosavski vjerom pogrčeni Srbi kriju krstjansku istinu od Srba,
isto to čini i radikalni islamski vjersko-politički vrh u BiH: kriju od naroda istinu
o srbskim krstjanskim korijenima današnjih Bošnjaka.
Evo jedan primjer zašto je iz 18. vijeka greblje (turski "mezarje") u Tulo-
vićima kod Banovića zaboravljeno, zapusteno i zašto ga nema na današnjim
mapama tuzlanskog kantona: na nišanima su krstjanski simboli. Pazimo ovo:
18. vijek, a "bogumilski", tj. krstjanski simboli na nišanima. Iako su formalno
prešli u islam, ovi ljudi nisu odbacivali svoju krstjansku vjeru.

Simboli Ʌ znače podizanje Sunca od juga ka sjeveru, od zime ka proljeću i

ljetu (ispod u sredini je znak krsta).

189
Krug kao simbol Sunca.

190
Kuća Sunca, a iznad je bordura sa tri linije koja upućuje na Božije Trojstvo.

191
Nizom simbola Ʌ prikazivani su krstovi na stećcima (podizanje Sunca od
juga ka sjeveru u vrijeme zime i proljeća).

192
Tipična bordura stećaka sa motivom Sunca i Svetovida.

193
Ćirilićna skraćenica IC (Isus?).

194
Univerzalni drevni simbol kantice sa vodom života.

195
 Još jedan nišan sa motivom kantice vode života (u plavom ramu je detalj
srednjevijekovne freske u Bogorodičinoj crkvi Pećke patrijaršije u Prizrenu).

A danas? Danas potomci ovih islamiziranih krstjana veći su i žešći

muslimani od većine muslimana u Turskoj i Bliskom istoku i mrze sve
krstjansko.

196
Krst sa oreolom na stećku u okolini Olova (foto: Kemal Čolak).

197
Dvanaest mjeseci (rogova) godine. Sa strane je simbol Sunca (nišan
Rušida Mahmića u G. Vracima kod Zenice; foto: Hidajet Keleštura).
198
Na nišanu je simbol Sunca sa dvanaeset rogova kao dvanaest mjeseci.

199
Perunova svjetlica na stećku (“Ruići”, G. Vraca, Zenica; foto: H. Keleštura).
200
Perunova svjetlica na krstjanskim stećcima. A danas?

201
Krstjanski stećak i muslimanski nišani: da su religije današnjih Balkanaca
spasavajuće i da vode u Raj, zaista sumnjam da bi nas dopale (“Ruići”,
Gornja Vraca, Zenica; foto: Hidajet Keleštura).

202
SVETOSAVSKA SPC ZATIRE SRBE
U svojoj državi Stefan Nemanja je izvršio krvavu vjersku revoluciju i
zabranio ispovijednje krstjanstva. Srbima je silom nametnuo romejsko (vi-
zantijsko) ortodoksno hrišćanstvo, a sve pod nagovorom romejske ortodok-
sne crkve preko Grka Jeftimija, episkopa i duhovnog savjetnika Njemanjinog.
Tako je Nemanja mnoge krstjane pobio, mnoge ognjem spalio, mnoge
isakatio i jezike ljudima odsijecao, krstjanski krvnik nije mogao protiv Božije
volje, te je dvovjerno krstjanstvo nadživjelo nemanjićku dinastiju i državu, sve
Nemanjiće i njihove nasljednike, nadživjelo Turke i pohlepne grčke episkope,
preživjelo sve inkvizicijske genocide Rimokatoličkih križara i ustaša, te srb-
sko dvovjerno krstjanstvo traje i dan-danas.
Iako danas nema onu sunceblješteću duhovno-ritualnu mističnu puno-
ću srednjeg vijeka, ipak još sija, mada se grkoortodoksna ekumenska SPC
služi svim metodama da posljednju krstjanski iskru zauvijek ugasi. Jedan od
tih metoda je čupanje srbskih korijena zatiranjem starih stećaka i grobalja
oko manastira, crkava i crkvica širom srbskog krstjanskog prostora.

Izapiranje srbskog tradicionalnog krstjanstva iz mozga današnjeg Srbina

vrši se direktno iz arhijerejskog vrha ortodoksne svetosavske SPC.

203
Stećci u zidu hramova svetosavske SPC.

204
Steći u zidovima hramova svetosavske SPC.

205
 Stećak u zidu hrama SPC.

Stećci ugrađeni u zidove hramova svetosavske SPC.

206
 Stećci u zidu hrama svetosavske SPC.

Crkve brvnare pretvaraju se u turističke destinacije (vjerski turizam

unosni je bizniz svetosavske SPC). Stare spomenike čupaju sa grobova,
groblja se poravnavaju i stvaraju se crkveni parkovi za šetnje i lijepe foto-
grafije.

Drevni tračanski spomenik sa prehrišćanskim simbolima sada služi kao

stepenik crkve manastira Rudare kod Leskovca.

207
Drevni spomenik postavljen je kao stepenik crkve manastira Rudare kod
Leskovca.

208
 Tek počupani nadgrobnici.

Novija fotografija prethodne crkve polovina počupanih spomenika

nedostaje.
209
 Ostala je samo je trećina počupanih nadgrobnika.

Preostali nadgrobnici su tu radi utiska na turiste. Groblja nema.

210
 Groblje kod crkve brvnare u Takovu oko 1900. godine.

Na fotografiji je crkva brvnara u Takovu gde su se na Cvijeti, 23. aprila

1815. godine pričestili ustanici Drugog srbskog ustanka. Nakon službe,
stojeći na velikom kamenu, ovdje je Miloš Obrenović razvio ustanički barjak
i izgovorio istorijske riječi: "Evo mene, eto vas, rat Turcima!"
Godine 1898. Paja Jovanović je na svojoj slici "Takovski ustanak" nasli-
kao originalni kamen u groblju kod pomenute crkve. Pogledajmo nadgrob-
nike oko crkve na razglednici iz 1900. godine i pogledajmo kako je danas:
onom Miloševom kamenu traga nema, svetosavski Srbi su nadgrobnike po-
čupali i negdje odnijeli. Groblja oko crkve nema, grobova nema, istorije ne-
ma, sve je park za uzivanje sveštenstva i turista. I tako je srbski originalni
istorijski sajt od strane Srba svetosavske SPC uništen.

211
 Takovski ustanak (P. Jovanović, 1898. g.).

Tako se radi širom Srbije: sveštenstvo svetosavske SPC čupa sa gro-

bova stare nadgrobnike i uništava ih, grobove zaravnavaju i prave crkvene
parkove. Stara srbska groblja oko manastira, crjava i crkvica po srbskoj
zemlji nestaju, te će sutra Bugari, Rumuni, Mađari, Bošnjaci, Šiptari, Hrvati i
Cigani tvrditi da je to sve njihova vijekovna zemlja, a vi Srbi ste samo srbi-
zirani Rumuni, srbizirani Mađari, srbizirani Bošnjaci, srbizirani Hrvati, srbi-
zirani Šiptari i srbizirani Cigani. Biće tu i poarabljenih Srba iz Deretićeve Asr-
bije, jer mnogi današnji Srbi vjeruju da su Asirci bili Srbi, zar ne? Pa “Srbi
Vendi jevrejskog porijekla od izgubljenog 13. plemena Venjamita” i za njih
treba zemlju pripremiti. Velike “svetosavske zasluge" uskoro ce stići i Srbe u
Srbiji, kao što je tragično već stiglo Srbe zapadno od Dunava i Drine.

Sveti Sava srpska slava,

Pojte mu, debili, pesme i utrojte!

212
Park oko crkve brvnare na bivšem starom groblju u Takovu. Strelicom je
obilježena gomila starih sa grobova počupanih nadgrobnika.

Groblje nadgrobnika srbskih predaka. Svetosavski Srbi počupali, grobove

predaka poravnali i groblje u park oko crkve pretvorili.

213
Samo kod današnjih Srba postoj otpad srpskih nadgrobnika.

214
Počupani stari prenemanjićki nadgrobnici stoje uza zid Bogorodične crkve
u Studenici, a počupani su sa groblja oko crkve da bi teren bio zaravnat i
bez grobova kao dokaza da je to srbsko, jer po planu dušmana srbskih
kad-tad to treba da bude šiptarsko.

215
 Svetosavska SPC briše sa lica zemlje srednjevijekovna srbska groblja i
uništava krstjanske stare nadgrobne spomenike. Nemanjini grkoortotoksi
nastavljaju svoj posao na uništenju i zadnjeg dvovjernog Srbina krstjanina.

216
. Sa još nekoliko biljega i ovaj je isčupan i izmješten sa groba da ne smeta
popu i turistima. Ovo je samo jedan od mnogih primjera kako Srbi
svetosavci uništavaju korijene Srbstva i lažiraju srbsku istoriju.
Srpska crkva satanska je grupa
Po grobljima spomenike čupa
Čupa, lupa, na golmile slaže,
Šta to Srbi sa Satanom traže?

I Krst Časni sad nogama gaze,

Ništa sveto sad Srbi ne paze!
Ne boje se ni grijeha ni Boga,
U Satani raste srpska sloga!

Iz hramova poje Sveti Sava

Da Satana Srbina spasava!
Sava poje, a Srbin otpijeva,
Gospod grmi, strašnom munjom sijeva!

217
KRST POD NOGAMA SVETOSAVACA

"Пошто нам је животворним крстом откривено спасење, ми мо-

рамо све старање наше уложити, да се одаје достојна част ономе,
средством кога смо се спасли од старога пада. Према томе, ода-
вајући часноме Крсту поклонење и умом, и ријечју, и осјећајем, запо-
вједамо, да са свијем морају бити изглађене слике крста, што неки
на поду цртају, да се, кад стају ногама они што иду, не наноси уври-
једа знамењу побједе наше. Ради тога наређујемо да се одлуче сви
они, који у напријед буду цртали на подовима слике крста." (6.
васељенски caбop – Tpулcки, Правило 73)

218
 Gledam u ovu fotografiju iz Hilandara i vidim iscrtan krst na podu crkve,
gledam u naredbu najvišeg crkvenog dogmatsko-kanonskog tijela i vidim da
je strogo zabranjeno na podove hramova iscrtavati krst. Jasno piše i zašto
se to ne smije činiti i zapovijeda se Crkvi da onaj ko to uradi mora biti odlučen
od Crkve.
Gledam u današnje vjernike kroz ova dva prva gledanja i vidim da s nji-
ma nešto nije u redu: niti je u redu s njihovim razumom, niti je u redu s njiho-
vom vjerom, jer ne vide ono što svako normalan može da vidi: krst na podu
u sred crkve.
Jesu li ikada prije Srbi u crkvi ili van crkve gazali po krstu? Bože sačuvaj!
Nije davno bilo kad Srbi ni cipele po čijim su đonovima bile utisnute krstolike
šare nisu htjeli da kupuju da im krst ne bi bio pod nogama, a današnji Srbi u
sred crkve gaze po krstu.
Nekadašnji Srbi nisu pričali o vjeri niti su hrlili u crkvu. Išli su samo onda
kad su morali, pričešćivali se jednom ili dvaput godišnje (a vjerujte nekad i
rjeđe), postili onoliko koliko im je duša kroz savjest govorila da treba da
poste, ali su vjerom živjeli svakim danom, svakim satom, svakom minutom i
svakom sekundom. I skoro svi ateisti živjeli su pobožnim životom, jer je to
bio nepisani zakon srbskog običaja, jer vjera nekadašnjih Srba nije bila vjera

219
Biblije, nego je to bila vjera srbskih narodnih pravila i običaja životvorno djelo-
tvornih kroz poznanje i poštivanje zakona Višnjeg Boga.

Sva vjera nekadašnjih Srba bilo je znanje o postojanju Boga i zagrobnog

života i zato su se radi budućeg života na onom svijetu čuvali i uklanjali od
grijeha, a za onog ko je srljao u grijeh i ko je grijehom živio, samo su znali da
kažu: "Bože sačuvaj, poludio. " I to je bila sva priča. Tako je bilo dok su Srbi
vjerovali u Boga i Boga čuvali u svojim običajima, i svoja životna djela prema
običajima ravnali, tako je bilo dok su Srbima običaji bili Sveto Pismo.
A današnji Srbi? Današnjim Srbima usta su puna citata Biblije, puna
usta biblijske vjere, puna usta pricešća i nafore, puna usta učenja svetih ota-
ca, puna usta mirotočivih svetaca čudotvoraca, puna usta čudotvornih mošti
i mirotočivo-plakajućih čudotvornih ikona, puna usta priče o postu i eno ih
mnogi se k'o sajla uvrnuli od silnih postova, na lančićima sve zlatne krstove
oko vrata nose, a eno ih opet u sred crkve gaze po krstu, eno ih lažu, eno ih
kradu, varaju, kurvaju se, ogovaraju i kleveću, svađaju se, tuku, ubijaju, jure
se po sudovima i svakoj drugoj vrsti bezbožnistva postali su vični.

220
 Tako je danas kad Srbi vjeruju kroz Bibliju, kad vjeruju kroz vladičanske
i popovske odžede. Sa takvim Srbima njihovoj djeci i njihovom potomstvu
nema boljitka i svijetle budućnosti, jer ko tamom živi i ko se tamom hrani i
sam će tama postati. Zato su i razum i vjera današnjih Srba tamom zaro-
bljeni, te ne vide krst pod svojim nogama i ne vide da po krstu svojom nao-
pakom i zlom vjerom gaze. To nisu ni Turci ni komunisti radili, a eto današnji
arhijereji, sveštenici i vjernici SPC čine to (i od zla ima gore).
……………
……………

221
LITERATURA

Albert Churchwad, The Arcana of Freemasonry, London, George

Allen & Unwin Ltd, 1915.
Dragica M. Premović-Aleksić, Prilog proučavanju skulpturalnih portreta
ktitora crkava u okolini Novog Pazara, Zbornik Narodnog muzeja u
Beogradu, XX-1, arheologija, Beograd, 2011.
Ćiro Truhelka, Testament gosta Radina, Glasnik Zemaljskog muzeja u
Sarajevu, Sveska XXIII, Zemaljska štamparija, Sarajevo, 1911.
Episkop Nikanor Ružičić, Istorija Srpske Crkve, Knjiga druga,
Kraljevska srpska državna štamparija, Beograd, 1895.
Frank C. Higgins, The Cross of the Magy, New York, Roger Brothers,
1912.……………………
John Smith, Christianiti’s Greatest Controversy – Prelude to
Genocide, Archangel Publishing, Victoria, Australia, 2004.
John Williams, Gomer, or a brief Analisis of the Language and
Knowledge of the Ancient Cymry, Appendix No. 3, p. 201. Huges and Butler,
London, 1854.
Louis Paul Marie Léger, La mitologia slava, La Mythologie Slave, Paris,
Ernest Leroux, Editeur, 1901.
Marian Wenzel, Ukrasni motivi na stećcima, Veselin Masleša, Sarajevo,
1965.
Milan S. Ubavkić, Istorija Srba po domaćim i stranim izvorima i
piscima, Knjiga I, Drugo prerađeno i dopunjeno izdanje, Štampano u Kr. sr.
državnoj štampariji u Beogradu, 1886.
Pantelija Slavkov Srećković, Istorija srpskoga naroda, Knjiga II,
Kraljevsko-srpska državna štamparija, Beograd, 1888.
Primjeri bosanskohercegovačke pismenosti i književnosti od 11. Do
19. stoljeća, Bosanski franjevci–ilirici, Ivan Jukić, str. 79-80, Izbor,
transkripcija, predgovor i rječnik Darija Gabarić-Bagarić, HDK Napredak,
Zagreb – Sarajevo, 2004.
Radoslav M. Grujić, Pravoslavna Srpska Crkva, Izdavačka knjižar-nica
Gece Kona, Beograd, 1921; II izdanje (reprint) Svetlost – Kalenić,
Kragujevac, 1989.
Srpska književnost u sto knjiga, Život Stefana Nemanje od kralja
Stefana Prvovenčanog, Stara srpska književnost, Knjiga I, Poglavlje VI,
Matica Srpska * Srpska Književna zadruga, Novi Sad * Beograd, 1970.
Šefik Bešlagić, Stećci - Kultura i umjetnost, Veselin Masleša, Sarajevo,
1979.

222
 Thomas Inman, Ancient pagan and modern Christian symbolism,
Second edition, New York, J. W. Bouton, 1875.
Život Svetoga Simeuna, napisao Domentijan, na svijet izdao Đura
Daničić, Državna štamparija u Beogradu, 1865.

…………………..

223
O AUTORU

Petko Nikolić Viduša rođen je na Viduši kod Kaknja (srednja Bosna)

na dan Sv. Petke 27. (14.) oktobra 1951. godine. Onovnu školu pohađao je
Modrinju (opština Kakanj) i u Perinom Hanu kod Zenice, a srednju u Zenici.
Studirao u Sarajevu. Kao prosvjetni radnik radio u zeničkim osnovnim
školama. U Kanadi živi i radi od 1993. godine. Autor je nekoliko knjiga o
Velikoj piramidi. U izdanju Izdavačke kuće “Pešić i sinovi” u Beogradu 2014.
g. objavljena mu je knjiga “Stećci laž i bogumili”, a bavio se i poezijom:
knjiga “Nebeski glasonoša”, Književni klub “Studenac”, Tešanj, 1996, te e-
knjiga poezije ”Pjesme iz progonstva”. U elektronskom izdanju objavio je
zbirke ogleda iz srbske etnologije, mitologije, simbologije, etimologije i
istorije. To su e-knjige “Perunovi zapisi”, “Zabranjeno znanje”, “Božija slova”,
“Peroglifi i steći”, “Pepel i opelo”, “Svevideće oko”, “Tragom istine i “Vrata
istine”.

224
225