Proletariusze wszystkich krajw, czcie si!

BRZASK
PISMO KOMUNISTYCZNEJ PARTII POLSKI
ISSN 14298279

KWIECIE 2015
W numerze rwnie:
Odezwa 1 Majowa

IV Zjazd referaty:
Krajowy
Zagraniczny

3
5

Uchway IV Zjazdu

Solidarno z Wenezuel

Kryzys i represje w Hiszpanii

Represje na Ukrainie

Inicjatywa gruziskich
komunistw

Zbrodie kapitalizmu
Indonezja

10

Wadysaw Barcikowski

11

Prawda o II Wojnie wiatowej 12

NR 04/262

I V Z JAZ D K P P
28 MARCA

DBROWA GRNICZA
Na 34 uprawnionych delegatw z calego kraju przybyo 32. Na
pocztku obrad yczenia dla Zjazdu przekazao troje
zagranicznych goci, reprezentujcych Komunistyczn Parti
Grecji (KKE), Niemieck Parti Komunistyczn (DKP) oraz
Socjalistyczn Parti otwy (LSP). Delegatw poinformowano
take o yczeniach dla Zjazdu przesanych przez 10
zagranicznych partii komunistycznych.
Delegaci wysuchali sprawozda z dziaalnoci partii i krajowego
kierownictwa w latach 20112015. Sprawozdania zostay
przyjte, a dotychczasowe wadze uzyskay absolutorium.
Dyskutowano nad rozwojem dziaalnoci partyjnej, w tym
usprawnieniem
polityki
informacyjnej
Partii.
Przyjto
zaktualizowan wersj Programu Partii oraz podjto trzy
uchway.
Dokonano wyboru czonkw siedmiosobowego
Krajowego
Komitetu Wykonawczego i Prezydium oraz pozostaych
centralnych organw partyjnych na nastpn czteroletni
kadencj. Na przewodniczcego KKW KPP ponownie wybrany
zosta Krzysztof Szwej, sekretarzem zostala Beata Karo
a skarbnikiem Marian Indelak.

Z YCIA PARTII

BRZASK

LUTYMARZEC 2015

1 Maja dniem walki z wyzyskiem ludzi pracy

Dzie pierwszego maja od XIX wieku jest dniem
walki o prawa ludzi pracy. Dzi, po upywie ponad
120 lat od pierwszych wystpie pierwszomajowych
wiele ich hase pozostaje nadal aktualnych. Zagwa
rantowanie godziwych warunkw pracy za pac po
zwalajc na przeycie, sprzeciw wobec bezrobocia
i wykluczenia spoecznego, a take represji stoso
wanych przez kapitalistw. We wspczesnej Polsce
po 26 latach kapitalizmu powrciy elementy dzie
witnastowiecznego wyzysku. Wiele zdobyczy ludzi
pracy zostao de facto zlikwidowanych. Omiogo
dzinny dzie pracy istnieje tylko na papierze. W ra
mach walki z kryzysem kapitalizmu,
uatwiono
wyzyskiwanie pracownikw, na przykad poprzez
uatwienie narzucania im nadgodzin i zmniejszania
patnoci za nie. System rozlicze za prac w trybie
rocznym rwnie suy osabieniu pozycji zatrudnio
nych i uatwieniu oszukiwania ich. To klasa pracuj
ca ponosi konsekwencje kryzysu, ktrego nie
wywoaa.
Od lat, po przejciowej poprawie sytuacji, wynikej
z umoliwienia emigracji zarobkowej do krajw UE,
ronie w Polsce bezrobocie. Obecnie siga ono
12% procent, najbardziej widoczne jest wrd mo
dych w postaci niemal dwumilionowej rezerwowej
armii pracy. Jej czonkowie w znacznej wikszoci
s pozbawieni jakichkolwiek zasikw. Czsto pra
cuj wic na czarno bez jakichkolwiek praw i gwa
rancji zarobkw, aby przey. Rzeczywista liczba
bezrobotnych jest jeszcze wiksza ni pokazuj da
ne GUS. Ludzi po ukoczeniu studiw specjalnie
wypycha si na bezpatne stae aby stanowili bez
patn si robocz i nie pogarszali statystyk bezro
bocia. Wiele stay stanowi form wspczesnego
niewolnictwa. Nie daj one perspektywy rzeczywi
stego zatrudnienia, ani nowych umiejtnoci.
Zmagamy si rwnie z narastaniem zjawiska
umw mieciowych. Ju ponad 1/3 pracownikw w
Polsce jest zatrudniona na podstawie umw cywil
noprawnych. Spord krajw UE tylko w Hiszpanii
zjawisko to osigno wiksze rozmiary. Wprowa
dzenie ozusowania niektrych rodzajw umw, nie
wiele daje pracownikom. Wci maj oni
ograniczone moliwoci organizowania si czy do
chodzenia swoich praw. Kapitalici obawiajc si
protestw wymylili sytuacj, w ktrej odpowiedzial
no jest rozproszona midzy zatrudniajcego, pod
wykonawcw, agencje pracy tymczasowej czy
innych porednikw. Stawia to klas pracujc
przed wyzwaniem, jak si organizowa i walczy
o zmiany.
O tych grupach nie pamitaj politycy. Zostay one

wyrzucone poza nawis spoeczestwa, tak jak wiele

innych ofiar transformacji. W tym roku pojawi si
wprawdzie zgoszony przez SLD projekt odszkodo
wa dla ludzi, ktrzy ucierpieli w wyniku tak zwane
go Planu Balcerowicza, jednak jest to jedynie
element gry politycznej. Politycy Sojuszu nie zamie
rzaj ani realnie pomc wykluczonym, ani podwa
a kapitalistycznych reform. Gdy byli u wadzy
sami prowadzili polityk ci powodujc zuboe
nie spoeczestwa. Powtarzamy nasze najwaniej
sze postulaty.
Domagamy si:
uspoecznienia rodkw produkcji tak aby zagwa
rantowa pracownikom realn moliwo decydo
wania o sytuacji w miejscu pracy i kolektywnego
zarzdzania rodkami produkcji
zniesienia przywilejw elit finansowych polegaj
cych na ulgach i zwolnieniach podatkowych za tak
zwane tworzenie miejsc pracy, czy moliwoci ko
rzystania z przywilejw dawanych dziki inwestowa
niu w specjalnych strefach ekonomicznych
likwidacji narzdzi wyzysku takich jak bezpatne
stae, naduywanie umw cywilnoprawnych oraz
samozatrudnienie
uczciwego systemu podatkowego, w ktrym kwota
wolna od podatku bdzie znacznie wysza, a liczba
progw podatkowych wiksza tak aby przedstawi
ciele elit finansowych ponosili wysze obcienia,
adekwatne do swoich zarobkw
uniemoliwienia transferu zyskw za granic, po
niewa ucieczka do tak zwanych rajw podatko
wych powinna by traktowana jak okradanie caego
spoeczestwa
bezwzgldnych gwarancji przestrzegania praw
pracowniczych i wysokich kar pieninych dla kapi
talistw, ktrzy je ami.
Pamitamy, e jedynie zmiana systemu i obalenie
kapitalizmu moe zagwarantowa przestrzeganie
praw pracowniczych i trwale poprawi sytuacj kla
sy pracujcej. Prby zarzdzania kryzysem, czy
niewielkich zmian systemu, nie zmieni sytuacji, po
dobnie jak protesty w obronie dotychczasowych
zdobyczy socjalnych. Potrzebna jest kontrofensywa
ludzi pracy, bezkompromisowa walka. Obecna sy
tuacja nie jest rewolucyjna, dlatego z okazji Pierw
szego Maja yczymy wszystkim wyzyskiwanym,
zarwno tym walczcym, jak i tym, ktrzy nie po
znali jeszcze waciwych form oporu, aby si to
zmienio. yczymy rwnie, aby nie dali si omami
politykom powtarzajcym patriotyczne slogany,
wzywajcym do spoecznego spokoju i kompromisu
oraz oferujcym machanie flag narodow zamiast
walki z wyzyskiem.

NIECH SI WICI PIERWSZY MAJA !

2

LUTYMARZEC 2015

BRZASK

Z YCIA PARTII

Referat sprawozdawczy z krajowej dziaalnoci KKW KPP

(fragmenty)

Sytuacja spoecznogospodarcza
W okresie po III Zjedzie KPP w Polsce narastay skutki
kryzysu ekonomicznego. Przejawiay si one we wzro
cie bezrobocia, pogarszaniu warunkw zatrudnienia
oraz rzdowych planach wychodzenia z kryzysu, pole
gajcych na wspieraniu kapitalistw kosztem ludzi pra
cy.
Nastpowao wyrane osabienie pozycji zwizkw za
wodowych, ich moliwoci mobilizacyjnych, a take bo
jowoci.
Pomimo
protestw
organizacjom
pracowniczym nie udao si zablokowa adnych anty
spoecznych reform strony rzdowej podwyszenia
wieku emerytalnego do 67 lat, a take czciowej ko
mercjalizacji bran takich jak grnictwo.
Kryzys lewicy
Wraz kryzysem organizacji pracowniczych postpowa
rwnie kryzys partii lewicowych. Pseudolewica zasia
dajca w parlamencie, czyli SLD oraz Twj Ruch, coraz
bardziej odchodziy od spoecznych postulatw, pogr
ajc si w sloganach i popierajc system kapitalistycz
ny. W efekcie obie formacje polityczne same si
zmarginalizoway. Twj Ruch prawdopodobnie przesta
nie istnie, a SLD balansuje na krawdzi progu wybor
czego, co take moe oznacza jego rozpad.
Projekty budowy lewicowej alternatywy, najpierw
w postaci Nowej Lewicy, a nastpnie Polskiej Partii
Pracy poniosy klsk. NL rozpada si z przyczyn or
ganizacyjnych, a PPP wdaa w sojusze z Twoim Ru
chem aby ostatecznie zej ze sceny (nie wiadomo czy
partia ta wci istnieje). Rwnie budowa Ruchu Spra
wiedliwoci Spoecznej, formacji socjaldemokratycznej,
ale przejmujcej pewne radykalne hasa, zakoczya
si klsk. W lutym br. powstaa faszywa alternatywa
w postaci partii Zmiana, ktra pod paszczykiem anty
imperializmu skrywa nacjonalizm, sojusz ze rodowi
skami neoendeckimi, a take rosyjskimi kapitalistami
i ich polityczn reprezentacj.
Inne grupy, takie jak nowolewicowi Zieloni, nie mog
z kolei wej do mainstreamowej polityki, pomimo, e
ich strategia opiera si na dziaaniach wyborczych.
Skutkuje to oportunistycznymi zwrotami i upodabnia
niem si do partii kapitalistycznych. Dowodzi tego na
przykad popieranie hase buruazyjnej demokracji czy
stosunek do wydarze na Ukrainie. Ten oportunizm
przynosi im poparcie wyborcze w granicach 12%.
Prby delegalizacji KPP
To wszystko pokazuje w jak trudnych warunkach jest
zmuszona dziaa Komunistyczna Partia Polski. KPP,
mimo prb delegalizacji i atakw ze strony prawicy, jest
jedn z nielicznych organizacji lewicowych, dziaaj
cych od 2002 r. Nie zatracilimy komunistycznego cha
rakteru partii, jestemy rwnie wierni wytyczonym
podstawom ideowym walce o zmian systemu na so
cjalistyczny. KPP jest czerwona nie tylko ze wzgldu na
kolor sztandarw, ale przede wszystkim z po

wodu prowadzonej przez parti polityki.

KPP w ostatnich czterech latach swojej dziaalnoci kil
kakrotnie zmagaa si z prbami delegalizacji. W roku
2010 wesza w ycie nowelizacja kodeksu karnego (art.
256 kk) zakazujca propagowania symboli komuni
stycznych. KPP wwczas otwarcie wyrazia protest.
Zainicjowalimy midzynarodow kampani, organizu
jc midzy innymi konferencj i demonstracj z udzia
em delegacji zagranicznych partii komunistycznych.
Akcja ta przebia si do mediw i pokazaa absurdal
no zmian prawnych. Po ponad roku obowizywania,
19 lipca 2011 r. zakaz propagowania symboli komuni
stycznych zosta uznany przez Trybuna Konstytucyjny
za sprzeczny z konstytucj. Trybuna zauway, e
podwaa ona zasad wolnoci sowa i nie precyzuje ja
kich symboli dotyczy.
W roku 2013 pojawiy si kolejne prby delegalizacji
KPP. Jesieni 2013 r. wniosek o delegalizacj naszej
partii zoy pose PiS Bartosz Kownacki. W roku 2014
podobnie wnioskowa biaostocki IPN, a nastpnie zna
ny z antykomunistycznej postawy Adam Somka.
Czonkowie kierownictwa partii (KKW) byli kilkakrotnie
wzywani na policj w celu skadania wyjanie.
Wszystkie wnioski zostay szybko odrzucone przez s
dy. Partia przetrwaa t sytuacj, a antykomunistyczna
kampania nie doprowadzia do jej osabienia.
Obszary dziaania KPP
Partia na bieco ledzi aktualne wydarzenia spoecz
nopolityczne i zajmuje stanowiska zwizane z najwa
niejszymi z nich. KKW w mijajcej kadencji przyj 18
stanowisk, ktre byy publikowane w Brzasku i innych
materiaach partyjnych. Za wieloma stanowiskami szy
rwnie inne dziaania partii.
Wystpowalimy przeciwko rzdowej polityce przerzu
cania na pracujcych kosztw kapitalistycznego kryzy
su,
przede
wszystkim
ograniczania
praw
pracowniczych, dalszego uelastyczniania form za
trudnienia, wyduania czasu pracy ponad 8 godzinny
dzie i 5 dniowy tydzie pracy, a take przeciwko dys
kryminacji i przeladowaniom zwizkowcw. Uczestni
czylimy w wielu akcjach protestacyjnych, w tym
w najwikszej demonstracji zwizkowej we wrzeniu
2013 r. w Warszawie przeciwko podniesieniu wieku
emerytalnego do 67 roku ycia.
Krytykowalimy sytuacj w wielu sferach ycia spoecz
nego subie zdrowia, edukacji, komunikacji publicz
nej i innych zwizan z ich komercjalizacj. Bronilimy
prawa dziakowcw do ogrdkw dziakowych.
KPP aktywnie wystpowaa na rzecz ochrony rodowi
ska zagroonego przez kapitalistyczne denie do
maksymalizacji zyskw. 16 padziernika 2013 roku
przedstawiciele KPP wzili udzia w Marszu dla Klimatu
i Sprawiedliwoci Spoecznej, protecie przeciwko wa
dzy wielkich korporacji, ktry odbywa si podczas Eu
ropejskiego Szczytu Klimatycznego w Warszawie.
Udzia w marszu by wynikiem wczeniejszego popie

Z YCIA PARTII

BRZASK

rania przez KPP mieszkacw urawlowa walczcych

z dziaalnoci koncernu wydobywczego Chevron, po
szukujcego na Zamojszczynie gazu upkowego.
Walczylimy o zachowanie tradycji ruchu robotniczego
i komunistycznego oraz pomnikw zwizanych w wal
kami wyzwoleczymi podczas drugiej wojny wiatowej.
W 2012 r. wystpowalimy przeciwko demontaowi ta
blicy powiconej dziaaczowi przedwojennej KPP Ju
lianowi Nowickiemu w Toruniu. W 2012 roku KKW KPP
zaprotestowao przeciwko planom zmian nazw 16 ulic
w Warszawie, zgoszonym przez radych PiS, a wymie
rzonym w patronw ulic zwizanych z ruchem robotni
czym. Uczestniczylimy w pracach Komitetu Obrony
Pomnika Ludwika Waryskiego i uroczystociach
zwizanych z jego ponownym odsoniciem go w War
szawie w dniu 15 marca 2014 roku.
Czonkowie KPP brali udzia w uroczystociach roczni
cowych i obronie pomnikw ruchu robotniczego, a tak
e Wojska Polskiego i Armii Czerwonej, m.in.
PolskoRadzieckiego Braterstwa Broni w Warszawie
i gen. Iwana Czerniachowskiego w Pieninie. W roku
2014 wsporganizowalimy powstanie Spoecznego
Komitetu Obrony Symboli Pamici Ofiar Wojen, wal
czcego z faszowaniem historii i niszczeniem miejsc
pamici. W tym samym celu nawizano wspprac ze
Stowarzyszeniem Kursk. Czonkowie KPP brali udzia
w odnawianiu zniszczonych pomnikw wojennych,
zwaszcza powiconych onierzom radzieckim.
Czonkowie KPP brali udzia rwnie w kolejnych ob
chodach rocznic wyzwolenia poszczeglnych miast, bi
tew z udziaem onierzy ludowego wojska polskiego
pod Studziankami i pod Lenino, bitew partyzanckich AL
i GL (np. bitew pod Gruszk, na Porytowym Wzgrzu),
upamitnieniu ofiar zbrodni wojennych, w tym 10 po
wieszonych w Dbrowie Grniczej, a take uroczysto
ciach Dnia Zwycistwa. Kilkakrotnie bralimy udzia
w obchodach rocznic zakoczenia wojny i Manifestu
PKWN w Uniejowicach.
Ponadto od kilku lat dziaacze KPP uczestnicz midzy
innymi w obchodach rocznicowych powiconych
Henrykowi Gradowskiemu, dziaaczowi KZMP zabite
mu przez sanacyjn policj i czonkom Wielkiego Pro
letariatu straconym na stokach Cytadeli warszawskiej.
Wzilimy aktywny udzia w obchodach 40lecia roz
poczcia budowy huty Katowice. W kampanii wybor
czej do parlamentu Europejskiego poparlimy prof.
Adama Gierka.
Konferencje z udziaem KPP
Dziaacze KPP uczestniczyli w szeregu konferencji po
litycznych, niektre z nich organizowalimy lub wsp
organizowalimy.
15 grudnia 2012 roku w Warszawie odbya si konfe
rencja podsumowujca 10 lat dziaalnoci KPP, pod
czas ktrej podsumowano pierwsz dekad
dziaalnoci Partii oraz wyrniono najaktywniejszych
dziaaczy.
W 2013 roku czonkowie KPP, gwnie ze lskoD
browskiego OKW, uczestniczyli i wsporganizowali
konferencje zwizane z 100. rocznic urodzin Edwarda
Gierka, w tym odbywajc si 26 stycznia 2013 r.

LUTYMARZEC 2015

w Sosnowcu. 23 marca 2013 r. KPP wsporganizo

waa konferencj naukow w Rzeszowie Edward Gie
rek Budowniczy Drugiej Polski, prowadzon przez dr
Gabriela Ziewca, podczas ktrej prof. Zbigniew Wiktor
wygosi referat o polityce zagranicznej PRL w latach
70 XX w. Podobne konferencje z udziaem przedstawi
cieli Partii odbyy si w Zabrzu, Warszawie, Katowi
cach, Ustroniu i Dbrowie Grniczej.
18 kwietnia 2014 roku profesor Zbigniew Wiktor wy
stpi w imieniu Partii na konferencji naukowej Aktual
no myli Marksa w XXI w. w Wyszej Szkole Nauk
Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu.
19 lipca 2014 roku, z okazji 70 rocznicy proklamowania
Manifestu PKWN w Warszawie odbya si konferencja
na temat Rola Manifestu PKWN w powstaniu i rozwo
ju Polski Ludowej, ktr prowadzia dr Beata Karo,
a referat wygosi prof. Zbigniew Wiktor. Tego samego
dnia konferencja z udziaem Przewodniczcego KKW
KPP Krzysztofa Szweja oraz Sekretarza KKW Mariana
Indelaka odbya si w Bytomiu.
Troje warszawskich czonkw KPP wzio rwnie
udzia w konferencji na temat Kryzys i opr spoeczny
w Europie rodkowoWschodniej zorganizowanej 22
23 listopada 2014 r. na Uniwersytecie Warszawskim,
podczas ktrej dr Beata Karo przedstawia referat
o Spoecznych kosztach transformacji w Polsce.
17 stycznia 2015 roku w Warszawie, przy wsparciu
KPP, odbya si konferencja powicona upamitnieniu
70. rocznicy wyzwolenia Warszawy prowadzona przez
dr Beat Karo, podczas ktrej referat wygosi m.in.
czonek KPP Dawid Jakubowski.
W padzierniku 2012 i 2013 roku dziaalno KPP pre
zentowalimy studentom Instytutu Kultury Polskiej,
podczas zaj dotyczcych ruchw spoecznych i poli
tycznych we wspczesnej Polsce.
Udzia w pikietach przeciwko banderowcom na Ukra
inie w maju przeciwko mordowi dokonanemu w Do
mu Zwizkw Zawodowych w Odessie oraz wizycie
przedstawicieli neobanderowskich kandydatw na pre
zydenta. Take w kolejnych miesicach demonstrowa
limy pod Ambasad Ukrainy przypominajc o ofiarach
zamordowanych w Odessie. 27 wrzenia 2014 uczest
niczylimy w pikiecie przeciwko narastaniu tendencji
faszystowskich na Ukrainie.
Brzask
Partia kontynuuje wydawanie miesicznika Brzask,
ktry jest dystrybuowany za pomoc prenumeraty oraz
podczas wydarze, w ktrych uczestniczy KPP. Nasza
ambicj byo wydawanie penych 12 numerw w ka
dym roku, niestety z rnych wzgldw wydalimy kil
ka podwjnych. W styczniu ubiegego roku ukaza si
jubileuszowy 250 numer.
W biecym roku na portalu spoecznociowym Face
book zosta zaoony profil Brzasku, majcy obecnie
okoo 140 subskrybentw. Na profilu umieszczane s
zarwno artykuy z gazety jak i informacje o dziaa
niach partii i midzynarodowego ruchu komunistycz
nego. Planowane jest utworzenie nowej strony www
Partii, ktra rwnie byaby na bieco aktualizowana
i zapewniaa lepszy kontakt z sympatykami.

LUTYMARZEC 2015

BRZASK

Z YCIA PARTII

Dziaalno midzynarodowa KPP w latach 2011 2015

IInicjatywa Partii Komunistycznych i Robotni
czych na rzecz badania i studiowania kwestii eu
ropejskich oraz koordynacji dziaalnoci
KPP jako partia internacjonalistyczna i komunistycz
na przywizuje du wag do wsppracy midzy
narodowej. KPP jest jednym z ugrupowa, ktre
w roku 2013 zaoyy Inicjatyw Partii Komunistycz
nych i Robotniczych na rzecz badania i studiowania
kwestii europejskich oraz koordynacji dziaalnoci.
Jest to grupa majca koordynowa wspdziaanie
partii z pastw Unii Europejskiej, pastw starajcych
si o czonkostwo i innych krajw europejskich. Ce
lem dziaalnoci Inicjatywy jest wypracowywanie
wsplnych stanowisk wzgldem polityki UE, a take
wspieranie ruchw komunistycznych w Europie.
Podstaw uczestnictwa w Inicjatywie jest akceptacja
jej deklaracji zaoycielskiej. Inicjatywa nie naley do
adnej z tak zwanych partii europejskich, czyli nie
tworzy frakcji w Parlamencie Europejskim. Nie jest
te organem scentralizowanym, ograniczajcym
swobod dziaalnoci organizacji czonkowskich.
Inicjatywa Komunistyczna obecnie zrzesza 29 partii
z 26 krajw. Zostaa powoana gwnie ze wzgldu
na starania Komunistycznej Partii Grecji (KKE).
Dziaalno w ramach Inicjatywy umoliwia KPP
rozwj kontaktw midzynarodowych, a take do
stp do dokumentw zwizanych z analiz polityki
Unii Europejskiej.
Wsppraca z partiami z krajw ssiedzkich
KPP bierze aktywny udzia w spotkaniach midzy
narodowych wicych si midzy innymi
z pracami Inicjatywy. Udzia partii jest jednak ograni
czony ze wzgldw finansowych. Nasi przedstawi
ciele uczestniczyli w spotkaniach zagranicznych na
wasny koszt lub w wypadku, gdy koszty ich uczest
nictwa pokrywali organizatorzy. W obecnych warun
kach
partia
nie
posiada
funduszy
na
zagwarantowanie obecnoci delegatw na wszyst
kich najwaniejszych spotkaniach midzynarodo
wych. Dlatego aktywno midzynarodowa w duej
mierze ogranicza si do podpisywania wsplnych
stanowisk z partiami komunistycznym zza granicy.
Delegacja KPP stara si uczestniczy w corocznym
tradycyjnym spotkaniu komunistw z Czech, Nie
miec i Polski, odbywajcym si w ostatni sobot
sierpnia na czeskopolskiej granicy
w Karkonoszach. Spotkanie rozpoczyna si od wie
cu na Przeczy Okraj, podczas ktrego omawiane
s zagadnienia dotyczce biecej sytuacji politycz
nej, problematyki midzynarodowej
i wsppracy komunistw w Europie rodkowej,
a nastpnie uczestnicy pod czerwonymi sztandara
mi idc szlakiem turystycznym kieruj si na szczyt
nieki, pozostali kontynuuj dyskusje z towarzy
szami z zagranicznych partii.

KPP utrzymywaa kontakty partiami z krajw ssied

nich. Staramy si uczestniczy w kadej z corocz
nych
teoretycznopolitycznych
konferencji
organizowanych przez prask organizacj Komuni
stycznej Partii Czech i Moraw (KSCM). Wielokrotnie
delegatem KPP na konferencje w Pradze by prof.
Z.Wiktor.
Od 2011 roku KPP aktywnie wsppracuje z inicjaty
w Klassenkampf stattt Weltkrieg midzynarodo
wej akcji Walka klas zamiast wojny wiatowej,
polegajcej na przejedzie konwoju ciarwek, or
ganizowanego przez niemieckich komunistw przez
Niemcy, Polsk oraz Czechy. Jest to antymilitary
styczna kampania informacyjna skierowana prze
ciwko polityce wielkich koncernw zbrojeniowych,
wskazujca, e ludy powinny dziaa wsplnie prze
ciwko wyzyskiwaczom. KPP wspiera t inicjatyw
w polskiej czci przejazdu, uczestnicz niej take
przedstawiciele naszej partii. W tym roku pomagali
my w nawizaniu kontaktw midzy organizatorami
kampanii z rodowiskiem kombatantw Armii Ludo
wej. Nastpna akcja w ramach tej kampanii odb
dzie si w maju biecego roku, dla uczenia 70
rocznicy zwycistwa nad faszyzmem, w jego ra
mach konwj akcji przejedzie m.in. od granicy
w Zgorzelcu, przez Dolny i Grny lsk oraz d
do Warszawy.
Stanowiska
KPP wystpowaa z licznymi stanowiskami dotycz
cymi biecych spraw midzynarodowych, ze
szczeglnym uwzgldnieniem problematyki imperia
listycznych agresji zbrojnych.
19 marca 2011 r. KPP wydaa owiadczenie wyraa
jce sprzeciw wobec ataku na Libi. W 2012 roku
poparlimy wsplne stanowisko partii komunistycz
nych przeciwko wspieranemu przez USA
i UE atakowi na Syri. KPP podpisaa si take pod
wsplnym stanowiskiem partii komunistycznych i ro
botniczych zatytuowanym NATO zagroenie dla
pokoju na wiecie. KPP podpisaa si pod wspl
nym stanowiskiem partii komunistycznych i robotni
czych Masakra Ludu Palestyny musi si
zakoczy.
Z okazji wita Pracy w 2012 roku KPP podpisaa
si pod wsplnym apelem kilkudziesiciu partii ko
munistycznych i robotniczych pod tytuem Antyko
munizm w Europie nie przejdzie!. W tym samym
roku KPP popara Midzynarodowy Dzie Dziaa
wiatowej
Federacji
Zwizkw
Zawodowych
(WFTU) midzynarodowej federacji zwizkw za
wodowych zwizanych z ruchem komunistycznym,
ktrego tematem bya walka o dostp do usug pu
blicznych, mieszkalnictwa, wody, edukacji i godnych
warunkw pracy na caym wiecie.
KPP wystpowaa przeciwko ingerencji polskich
wadz w wewntrzne sprawy Ukrainy. Po raz pierw

Z YCIA PARTII

BRZASK

szy oficjalnie zabralimy gos w tej sprawie ju 8

marca ub. roku. KPP wspara take owiadczenie
Inicjatywy partii komunistycznych i robotniczych
przeciwko antykomunizmowi na Ukrainie oraz dele
galizacji partii komunistycznych i ich symboli.
W czerwcu 2014 r. potpilimy niedemokratyczn
form wyborw prezydenckich na Ukrainie oraz to
warzyszce im represje polityczne. W lipcu ub. roku
ponownie potpilimy ludobjstwo i represje poli
tyczne na Ukrainie.
Potpilimy take podejmowane wiosn ub. roku
prby destabilizacji sytuacji w Wenezueli.
Przeciwko represjom
KPP aktywnie wystpowaa przeciwko represjom
politycznym w innych krajach oraz wspieraa jej ofia
ry, a take poszkodowanych przez skutki kapitali
stycznego denia do maksymalizacji zyskw za
wszelk cen.
W sierpniu 2011 roku KPP wydaa owiadczenie so
lidaryzujce si ze strajkujcymi robotnikami nafto
wymi w Kazachstanie i sprzeciwiajce si represjom
wadz tego kraju wobec robotnikw.
1 wrzenia 2011 r. KPP kierowaa List otwarty do

LUTYMARZEC 2015

Ambasady Republiki Sowackiej w Polsce

w zwizku z wprowadzeniem na Sowacji
odpowiedzialnoci karnej za odmow uznania
przestpstw reimu opartego na komunistycznej
ideologii.
W dniu 12 czerwca 2012 roku KPP zorganizowaa
w Warszawie pikiet wsparcia dla Algirdasa Palec
kisa, lidera Frontu Socjalistycznego sdzonego na
Litwie za podwaanie rzdowej wersji historii wyda
rze na Litwie w roku 1991.
W roku 2013 przewodniczcy KKW KPP wystosowa
list z poparciem dla protestw przeciwko likwidacji
parku Gezi w Istambule oraz protestw spoecznych
w Turcji.
W roku 2014 KPP przesaa kondolencje dla rodzin
tureckich grnikw, ktrzy zginli w wypadku w ko
palni Soma, a take wyrazy solidarnoci z tureckimi
zwizkami zawodowymi walczcymi o popraw
bezpieczestwa pracy i protestujcymi w Turcji.
Wystpowalimy take przeciwko stosowaniu tortur
na terytorium RP. 5 lipca 2014 r. KPP wydaa
owiadczenie w sprawie tajnych wizie CIA w Pol
sce, potpiajce zgod polskich wadz na umiejsco
wienie w Polsce tajnych wizie CIA.

Uchway IV Zjazdu Komunistycznej Partii Polski

w sprawie:

Powoania do ycia organizacji modzieowej

p o d j e j p a t ro n a t e m
Komunistyczna Partia Polski za rzecz piln i ko
nieczn uznaje powoanie do ycia organizacji mo
dzieowej, nad ktr patronat ideologiczny
sprawowaaby Partia. Utworzenie organizacji skupia
jcej w swoich szeregach przyszych czonkw KPP,
ma dzi gboki ideologiczny sens oraz rwnie g
bokie polityczne uzasadnienie.
Obecnie, gdy polska modzie na kadym kroku pod
dawana jest uwaczajcej tresurze w duchu niewolni
czej ulegoci systemowi kapitalistycznemu, my
komunici nie moemy udawa, e tego nie widzimy.
Nie moemy udawa, e nie dostrzegamy tego co
oferuje obecnie polskiej modziey ten z gruntu
kamliwy system. Mianowicie bezrobocia, uwaczaj
cej emigracji zarobkowej, rwnie uwaczajcej pracy
na czarno, mieciwek, wysokich kosztw utrzyma

nia oraz braku realnych perspektyw awansu. Musi

my gono o tym mwi. W szczeglnoci o tym, e
modzi ludzie zatruwani s nachaln, manipulatorsk
w sferze pamici historycznej i wyjtkowo prymityw
n klerykalnonacjonalistyczn ogupiajc propa
gand medialn.
W tej sytuacji nie moemy pozwoli sobie na bez
czynno. KPP musi by obecna wrd modziey,
w pierwszej kolejnoci poprzez organizacj modzie
ow. Na tym odcinku jest bardzo duo do zrobienia.
Naszym partyjnym obowizkiem, od ktrego nikt
i nic nie moe nas zwolni, jest zatem skuteczna
obrona polskiej modziey przed wybitnie antyinte
lektualnymi i destrukcyjnymi dla niej pomocnikami
kapitau: odradzajcym si faszyzmem, klerykali
zmem, nacjonalizmem, rasizmem oraz szowini
zmem.

Przejazdu konwojw amerykaskiego sprztu

wojskowego przez Polsk
Przejazd przez Polsk amerykaskich konwojw
sprztu
wojskowego
biorcych
udzia
w wiczeniach na Litwie uwaamy za agresywn
i niepotrzebn demonstracj siy. Jest to elemen

tem realizacji imperialnych interesw USA, pole

gajcych
na
zaostrzaniu
stosunkw
midzynarodowych w Europie rodkowej oraz d
eniu do narzucenia krajom Unii Europejskiej no

LUTYMARZEC 2015

BRZASK

wego wycigu zbroje. Efektem takiej polityki jest

znaczce pogorszenie stosunkw midzy pa
stwami zachodnimi a Federacj Rosyjsk.
Komunistyczna Partia Polski zdecydowanie opo
wiada si przeciwko wszelkiej obcej obecnoci
wojskowej na terenie Polski. Nie ma dla nas rni
cy czy s to jednostki amerykaskie, czy innych
krajw NATO. Obronno Polski powinna by za
pewniana przez Wojsko Polskie. Uwaamy, e
w celu uniknicia sytuacji kryzysowych naley

WIAT

utrzymywa dobrossiedzkie stosunki ze wszyst

kimi pastwami graniczcymi z Polsk. Polityka
militaryzmu i zagroenia wojn nie jest w stanie
zagwarantowa bezpieczestwa. Jest ona w inte
resie midzynarodowych koncernw militarnych,
lecz nie spoeczestw, ponoszcych koszty awan
turniczej polityki.

Nie dla wojny, nie dla militaryzmu

i imperializmu!

Deklaracja solidarnoci z ludem Wenezueli

Partie komunistyczne i robotnicze wiata wyraaj
zdecydowane poparcie i solidarno z ludem We
nezueli, Komunistyczn Parti Wenezueli i rzdem
prezydenta Nicolasa Maduro, ofiarami nowej eska
lacji interwencji imperializmu USA, amicej prawo
narodw do samookrelenia.
Rozporzdzenie wykonawcze podpisane przez
prezydenta Baraka Obam i wspierane przez elity
ekonomiczne USA i Wenezueli, ktre okrela sytu
acj w Wenezueli jako rzekomo niezwyke i nad
zwyczajne
zagroenie
dla
bezpieczestwa
narodowego i polityki zagranicznej Stanw Zjedno
czonych, stanowi akt prowokacji i ingerencji, zagra
ajcej suwerennoci, samookreleniu i pokojowi
w Wenezueli oraz caej Ameryce aciskiej.
Potpiamy postpowanie majce na celu podwae
nie osigni ludu w Ameryce aciskiej i na Kara
ibach,
szczeglnie
wymierzone
przeciwko
procesowi zmian w Wenezueli, tak aby przywrci
hegemoni i geostrategiczn kontrol Stanw Zjed
noczonych.
Nasze narody pragn stworzy suwerenne i nieza
lene drogi rozwoju, w przeciwiestwie do imperiali
zmu, bdcego inicjatorem i wykonawc zamachw
stanu oraz krwawych przewrotw wojskowych,
a take najwikszym gwacicielem praw czowieka.
Wenezuela wraz z mieszkacami regionu promuje
ide Ameryki aciskiej i Karaibw jako strefy poko
ju, odrzucajc uycie broni jdrowej i domagaj si
wycofania amerykaskich baz wojskowych.
Stany Zjednoczone otoczyy narody Ameryki aci
skiej i Karaibw broni masowego raenia: 74 ame
rykaskie bazy wojskowe kieruj swoj bro
przeciwko Ameryce aciskiej i Karaibom, a 13
z tych baz otacza Wenezuel. Miliardy dolarw
z handlu narkotykami i budetu USA s przekazy
wane na finansowanie organizacji takich jak USAID
i NED ktre tworz i organizuj neofaszystowskie
grupy destabilizujce demokratyczne i ludowe rz
dy, takie jak w Wenezueli.
Podczas gdy rzdy USA i ich sojusznikw z NATO,
w odpowiedzi na kryzys wiatowego systemu kapi
talistycznego, sprzyjaj deregulacji warunkw za
trudnienia, masowym zwolnieniom i osabieniu
podstawowych praw, prowadzc swoich obywateli
na skraj ndzy i mierci, w Wenezueli promowane

jest dochodzenie praw politycznych, spoecznych

i gospodarczych historycznie wykluczonych wik
szoci.
Opierajc si na tych punktach, niej podpisane
partie komunistyczne, robotnicze i rewolucyjne oraz
ruchy spoeczne stwierdzaj:
Wyraamy pen i zdecydowan solidarno z lu
dem Wenezueli, Komunistyczn Parti Wenezueli
i rzdem prezydenta Nicolasa Maduro, ofiarami nie
bezpiecznej agresji ze strony wadz USA.
Domagamy si zniesienia niesawnego dekretu
podpisanego przez prezydenta Baraka Obam.
Przyczamy si do wezwania do organizacji
w naszych krajach 19 kwietnia Dnia Solidarnoci
z Wenezuel.
Wzywamy ruchy i organizacje reprezentujce ludzi
pracy do demonstrowania zdecydowanej solidarno
ci z Wenezuel podczas demonstracji pierwszo
majowych.
Sprzeciwiamy si we wszystkich parlamentach
dziaaniom przeciwko Wenezueli i jej prawu do sa
mostanowienia.
Sygnatariusze:
Komunistyczna Partia Brazylii
Komunistyczna Partia Brytanii
Robotnicza Socjalistyczna Partia Chorwacji
Komunistyczna Partia Czech i Moraw
Komunistyczna Partia Filipin
Komunistyczna Partia Grecji
Komunistyczna Partia Ludu Hiszpanii
Partia Tudeh Iran
Komunistyczna Partia Libanu
Komunistyczna Partia Meksyku
Niemiecka Partia Komunistyczna
Komunistyczna Partia Palestyny
Komunistyczna Partia Peru
Komunistyczna Partia Polski
Komunistyczna Partia Serbii
Komunistyczna Partia Stanw Zjednoczonych
Komunistyczna Partia Turcji
PADS Algieria
Robotnicza Partia Irlandii
Komunistyczna Partia Norwegii

WIAT

BRZASK

LUTY 2015

Kryzys i represje w Hiszpanii

Sytuacja ekonomiczna Hiszpanii pogarsza si w
zwizku z pogbiajcym si kryzysem kapitalizmu.
Szacuje si, e w biecym roku ju ponad 52%
umw o prac w Hiszpanii stanowi umowy miecio
we, czyli cywilnoprawne. S one stosowane niemal we
wszystkich branach, w tym takich, ktre jeszcze do
niedawna byy uwaane za stabilne. Wydatki spoecz
ne per capita s obecnie w Hiszpanii najnisze spo
rd
wszystkich
krajw
Europy
Zachodniej.
Rozmontowano midzy innymi system pomocy spo
ecznej. 66% bezrobotnych pozostaje bez jakiejkolwiek
pomocy. Prawicowy rzd Partii Ludowej realizuje wy
tyczne Europejskiego Banku Centralnego i Midzyna
rodowego
Funduszu
Walutowego,
nakazujce
przerzuca ciar kryzysu na spoeczestwo, tak aby
ratowa interesy midzynarodowych inwestorw.
Hiszpanii postawiono zadanie poniesienia ciarw
w celu ratowania strefy euro poprzez redukcj pa
stwowych wydatkw, poniewa wedug kryteriw UE
deficyt publiczny pastwa strefy euro nie moe prze
kroczy 3% PNB. Drugim priorytetem hiszpaskich
wadz jest utrzymanie ratingu pastw, czyli wiarygod
noci wobec inwestorw wyliczanej przez ponadnaro
dowe korporacje.
Reformy wywouj spoeczny opr. W zeszym roku
Hiszpania bya aren masowych protestw i strajkw
we wszystkich kluczowych dziedzinach gospodarki.
Do demonstrowania wzyway wszystkie wiksze cen
trale zwizkowe. Powstao wiele lokalnych organizacji
spoecznych zrzeszajcych bezrobotnych czy pracow
nikw zatrudnionych na umowach mieciowych. Do
ruchu sprzeciwu wobec reform wczyo si wiele lo
kalnych ugrupowa politycznych, zwaszcza katalo
skich. W celu obrony interesw kapitau rzd, poza
kampani medialn, siga rwnie po represje, w tym
aresztowania. Policja stosowaa argumentacj o za
groeniu terrorystycznym, oskarajc zatrzymanych
o planowanie zamachw.
W grudniu 2014 r. uchwalono Organiczne Prawo Bez
pieczestwa Obywatelskiego, tak zwane prawo kne
bla, wykorzystywane przeciwko ruchom spoecznego
sprzeciwu. Represyjne zmiany prawne zostay wpro
wadzone przez parlament gosami rzdzcej Partii Lu
dowej oraz partii satelickich. Nowa ustawa jest
okrelana jako najbardziej opresyjna i niedemokra
tyczna od czasu upadku dyktatury Franco. Zabronione
zostay wszelkie nierejestrowane zgromadzenia
i spontaniczne protesty. Za brak zgoszenia demon
stracji organizator moe otrzyma 600 tysicy euro
grzywny. Uderza to we wszelkiego rodzaju akcje spo
ecznego nieposuszestwa, ktrych nie mona zgo
si. Prawo kryminalizuje rwnie dziaanie organizacji
lokatorskich, dotychczas aktywnych zwaszcza w ro
botniczych dzielnicach najwikszych miast.
Nowe zasady prawne wprowadzaj 45 rodzajw wy
krocze za ktre organizatorzy protestw mog by
pocignici do odpowiedzialnoci karnej i obcieni
mandatami. Za powane wykroczenie uznano midzy
innymi blokowanie eksmisji a take odbywanie de
monstracji przed budynkami parlamentu oraz zgroma

dze regionalnych. Wadze chc zapobiec protestom

w czasie przyjmowania kolejnych ci socjalnych. Pa
mitaj, e 25 wrzenia 2012 r. w blokadzie budynkw
parlamentu, zwoanej midzy innymi przez zwizki za
wodowe, wziy udzia setki tysicy osb. Do powa
nych wykrocze zakwalifikowano rwnie okupacj
przestrzeni publicznej oraz nalecej do osb prywat
nych. Ma to zapobiec na przykad, popularnym do nie
dawna, protestom w siedzibach bankw, a take
przejmowaniu pustostanw przez osoby, nie majce
gdzie zamieszka.
Prawo zwiksza liczb formalnoci wymaganych do
rejestracji protestw. Policji przyznaje liczne moliwo
ci delegalizacji demonstracji podczas jej trwania.
Wprowadzono wymg, aby wszyscy uczestnicy zgro
madzenia byli rozpoznawalni. Nie mog rwnie nosi
ubra przypominajcych elementy policyjnego mun
duru. W swobod wypowiedzi i demokracj uderzaj
zapisy dotyczce obrazy policji. Zgromadzenia mog
by uznawane za nielegalne midzy innymi gdy policja
uzna, e obraani s jej funkcjonariusze. Za to wykro
czenie organizator demonstracji moe stan przed
sdem i by obciony powanymi karami finansowy
mi. Due kontrowersje, midzy innymi wrd dzienni
karzy, wywoa zakaz umieszczania w mediach
zapisw z dziaa policjantw w cywilu. Przedstawi
cielom mediw czy organizacji spoecznych uniemo
liwiono dokumentowanie na przykad brutalnych
zachowa nieumundurowanych funkcjonariuszy.
Du rol w utrzymaniu spokoju w Hiszpanii poza re
presjami oraz pogarszajc si sytuacj zmuszajc,
zwaszcza modych, do zajcia si gwnie znajdowa
niem sposobw na przeycie, odgrywaj zudzenia co
do moliwoci dokonania zmiany poprzez wybory. Na
bazie ruchw spoecznych wyrosa partia PODEMOS
(Moemy), obiecujca dokonanie zmian. Nie oferuje
ona jednak nic ponad mrzonki co do innego zarzdza
nia kapitalizmem, a jej postulaty staj si coraz mniej
radykalne. Przyczynia si do znacznego osabienia
aktywnoci politycznej spoeczestwa, wmawiajc lu
dziom, i wystarczy liczy na wybory parlamentarne
majce si odby w padzierniku lub listopadzie.
Prawdopodobnie w ich wyniku Partia Ludowa straci
wadz. Nie wiadomo czy bdzie to oznacza zniesie
nie represyjnego prawa. W ostatnich latach policja,
suby specjalne i organizacje paramilitarne takie jak
Guardia Civil, uzyskay w Hiszpanii znaczn wadz.
Ten aparat terroru nie bdzie chcia jej atwo odda.
Najprawdopodobniej now koalicj rzdzc utworz
socjaldemokraci z PSOE i PODEMOS. Nie wiadomo
jak taki rzd bdzie postpowa w obliczu kryzysu ka
pitalizmu. PSOE skrca coraz bardziej ku polityczne
mu centrum. PODEMOS poza coraz mniej
radykalnymi hasami, nie oferuje nic konkretnego.
Z pewnoci nowe wadze nie bd antykapitalistycz
ne i nawet jeli cofn cz antyspoecznych reform,
to po pewnym czasie same mog ulec presji Unii Eu
ropejskiej i midzynarodowych instytucji finansowych.
Krzysztof Szwej

LUTY 2015

BRZASK

WIAT

Represji na Ukrainie cig dalszy

Ukraiskie wadze kontynuuj oraz nasilaj zastra
szanie opozycji. Ostatnio przystpiy do kampanii
propagandowej polegajcej na faszowaniu historii.
Jej wyrazem s nowe ustawy przyjte 9 kwietnia.
Najwaniejsza z nich dotyczy usunicia z przestrze
ni publicznej pamitek z czasw ZSRR i zakazie sto
sowania symboliki komunistycznej. Sankcje za
zamanie zakazu to a do 5 lat wizienia, a w przy
padku recydywy od 5 do 10 lat. Wadze zadecydo
way tym samym o stopniowym niszczeniu
pomnikw dziaaczy rewolucyjnych i wszystkiego, co
przypomina o radzieckiej Ukrainie. W Charkowie 11
kwietnia doszo do zniszczenia przez zamaskowa
nych bojwkarzy pierwszych trzech pomnikw. Usta
wa ingeruje nawet w nazwy miejscowoci, ktre
maj by zmieniane zgodnie z obecnym zapotrzebo
waniem. Zakaz stosowania symboliki komunistycz
nej to kolejny etap ataku na opozycj, nie
technokratyczn, wywodzc si z dawnej Partii Re
gionw, lecz komunistw, wci majcych poparcie
spoeczne.
Jednoczenie, podczas wizyty w Kijowie Bronisawa
Komorowskiego, zapewniajcego o poparciu pol
skich elit politycznych dla kijowskiego rzdu, uchwa
lono ustaw o tradycjach niepodlegociowych
Ukrainy. Zalicza ona do nich wasalne wobec Nie
miec pastwo ukraiskie oraz kontrrewolucyjne rz
dy z lat 19171921 obalone w czasie wojny domowej
w Rosji. Kijowski parlament za siy niepodlegocio
we uzna nazistowskich kolaborantw w tym Organi
zacj Ukraiskich Nacjonalistw i Ukraisk
Powstacz Armi, odpowiedzialn midzy innymi
za rze ludnoci polskiej na Woyniu. Wpisuje si to

w tradycj marszw pamici Stepana Bandery i in

nych przywdcw UPAOUN organizowanych przez
skrajn prawic, wspieranych rwnie przez rzdz
cych prozachodnich technokratw.
Ukraiskie wadze, ktre pogryy kraj w chaosie
i bd musiay stawi czoa protestom spoecznym,
midzy innymi strajkom grnikw, zdecydoway, e
nowa polityka historyczna bdzie sposobem na od
wrcenie uwagi od realnych problemw. Rozbudza
nie nacjonalistycznej histerii to jedna ze strategii
tumienia spoecznego sprzeciwu i kierowania gnie
wu przeciwko obcym. W tym przypadku chodzi rw
nie o wymazanie dugiego okresu historii Ukrainy
jako czci ZSRR. Wielu Ukraicw wci ma bo
wiem sentyment do czasw, w ktrych nie byo bez
robocia, funkcjonowa przemys, a wynagrodzenia
byy wypacane na czas. Porwnuj to z obecn sy
tuacj, gdy w niektrych branach zalegoci w wy
patach pensji sigaj kilku miesicy.
Na Ukrainie dochodzi do niebezpiecznego procesu
usprawiedliwiania faszystowskich mordercw w imi
politycznych celw popieranego przez zachd rzdu
oraz wprowadzania represji wobec rodowisk sta
wiajcych opr. Musi to budzi sprzeciw wszystkich
cenicych wolno sowa i walczcych z faszy
zmem. Dziaania ukraiskich wadz zostay potpio
ne przez rne rodowiska, w tym spoza Ukrainy.
Przyczamy si do tego midzynarodowego sprze
ciwu i solidaryzujemy si z represjonowanymi ukra
iskimi komunistami.

Beata Karo

Inicjatywa gruziskich komunistw

W ostatnim okresie czasu dziaacze Komunistycz
nej Partii Gruzji wystpili z inicjatyw przywrcenia
pomnika Jzefa Stalina w jego rodzinnym miecie
Gori. Pomys ten spotka si z yczliwym przyjciem
ze strony nie tylko mieszkacw miasta, ale i szer
szych rzesz ludnoci gruziskiej oraz wadz lokal
nych.
W 2010 r. wadze pastwowe Gruzji na czele
z prezydentem Micheilem Saakaszwilim podjy
(bez konsultacji ze spoecznoci lokaln) decyzj
o demontau pomnika, co wywoao niezadowolenie
wrd znacznej czci obywateli. Odnoszc si do
tej decyzji wadz przedstawiciel Komunistycznej
Partii Gruzji stwierdzi: To skandal, e pod oson
nocy Saakaszwili zdemontowa pomnik Stalina. Wi
docznie nie mg dopuci do siebie myli, e Gru
zini czcz nie jego, a Stalina. Realizacja zamysu
zniszczenia pomnika wpisywaa si w ogln kam
pani deprecjacji chlubnej radzieckiej przeszoci
Gruzji, negowania pamici Jzefa Stalina oraz
wiadczy miaa o wyborze prozachodniej i prokapi
talistycznej drogi rozwoju tego pastwa. Jednake

okres rzdw wyjtkowo spolegliwego wobec impe

rializmu prezydenta Saakaszwilego nie doprowadzi
do rozwizania narosych sprzecznoci w pastwie.
Przeciwnie! Jego sualcza wzgldem USA i jedno
czenie agresywna wobec Rosji polityka zagranicz
na oraz antyludowa polityka wewntrzna tylko
zaostrzyy te sprzecznoci. Znalazo to wyraz
w przegranych przez Saakaszwilego wyborach pre
zydenckich oraz przewartociowao nastroje i po
gldy wewntrz kraju. Jednym z wyrazw tych
przewartociowa jest inicjatywa Komunistycznej
Partii Gruzji dotyczca restytucji pomnika Jzefa
Stalina.
Przewodniczcy komitetu miejskiego KP Gruzji
w Gori tow. Lursmaniszwili stwierdzi: 9 maja Stalin
musi by z nami! To danie nie tylko mieszkacw
Gori. W podobny sposb myli wikszo Gruzinw.
Chodzi przede wszystkim o pami i szacunek, ja
kim wszyscy darz naszego rodaka. Idc za we
zwaniem partii, wielu mieszkacw miasta
utworzyo Fundusz stalinowski, ktrego zadaniem
jest zebranie niezbdnej kwoty w celu dokonania

WIAT

BRZASK

remontu pomnika oraz ponowne jego ustawienie.

Jak na razie spoeczestwu Gori udao si zebra 8
tysicy lari (ok. 3,5 tys. dolarw). Pomocn do
wycigny take wadze miasta, ktre wyasygno
way na ten cel 25 tysicy lari (ok. 12 tys. dolarw),
co uzna naley za kwot bardzo znaczn.
Polscy komunici wiedz doskonale jakim spu
stoszeniem intelektualnym (szczeglnie wrd mo

LUTYMARZEC 2015

dego pokolenia) koczy si manipulowanie histori

i wykorzystywanie jej do doranych celw politycz
nych reimu. Naley wic yczy gruziskim towa
rzyszom i mieszkacom Gori, aby ta suszna
inicjatywa przywracania godnego miejsca narodo
wym imponderabiliom zicia si.
Pawe Kowalski

Zbrodnie kapitalizmu przykad Indonezji

Koniec relatywizowania. Rozliczmy zbrodnie kapita
lizmu. Zbrodnie dokonane w interesie finansowym,
czsto w ogle bez podstaw ideologicznych. Ponie
kd zbrodnie te byy wykonywane z zemsty, z kapry
su, niemal dla rozrywki jastrzbi wojennych
w Waszyngtonie. Czsto przy pomocy tzw. faszy
wej flagi, czyli akcji, ktra miaa na celu zwali win
na niewinnych ludzi. S setki przypadkw od Amery
ki Poudniowej po Irak i Afganistan, gdzie Zbigniew
Brzeziski postanowi wspiera dihadystw (mu
dahedinw arab. wity wojownik) by stworzy
Zwizkowi Radzieckiemu ich wojn wietnamsk.
Wszyscy widzimy jak wyglda Afganistan obecnie,
podczas gdy w latach siedemdziesitych przy wa
dzy by tam rzd socjalistyczny. Kobiety chodziy
w spdnicach z odkrytymi nogami, a prawo goso
wania miay od 1919 roku, wczeniej ni USA lub
UK. Kraj ten wprowadza reformy w szkolnictwie na
wzr europejski. Dzisiejsi ekstremici islamscy mieli
swoje pocztki wrd wojownikw wspieranych
przez kapitalizm wanie pod koniec lat osiemdzie
sitych ubiegego wieku.
Innym przykadem zbrodni kapitalizmu jest rze ko
munistw w Indonezji, przedstawiona w tym artykule
na podstawie filmu Scena Zbrodni (The Act of Kil
ling). W roku 1965 Partia Komunistyczna w tym kra
ju zostaa faszywie oskarona o prb zamachu
stanu. Siedzib partii spalio wojsko, wraz z ni
wszystkie dokumenty, ktre mogyby by dowodami
w tej sprawie, poszy z dymem. Rozpoczy si ma
sowe represje skierowane przeciwko komunistom,
zamordowano ponad milion ludzi. Dyktatorsk wa
dz w Indonezji przej Suharto, ktry sprawowa j
w bezwzgldny i zbrodniczy sposb przez ponad 30
lat. Stany Zjednoczone wspieray dyktatur Suharto.
Jego rodzina zebraa niebyway majtek, otoczenie
Suharto i sam prezydent byli uwikani w wiele afer
korupcyjnych. Pomimo tego reformy suby zdrowia
i szkolnictwa take byy wdraane za jego czasw.
Byy dyktator Suharto nie yje od 2008 r., ale jego
ludzie nadal s przy wadzy. Do dzisiaj zbrodniarze,
ktrzy dokonali tych morderstw s wolni i aby nie
nudzili si wystpuj w telewizji jako bohaterowie
narodowi. Ich pozycj moe zmieni jeden film do
kumentalny. Joshua Oppenheimer przyjecha do In

10

donezji by nakrci film o wyzysku korporacji. Gdy

zacz rozmawia z ludnoci i uczy si jzyka, za
uway, e w Indonezji istnieje ogromne zakamanie
a cz ludnoci milczy w blu, w lku przed repre
sjami. By opowiedzie t histori, Joshua powici
12 lat swojego ycia.
Hollywood tego nie widzia
Joshua postanowi nagra wypowiedzi oprawcw
wydarze z lat 19651966. Ci chtnie dzielili si
swoimi historiami o zabijaniu komunistw, myleli,
e wreszcie bd sawni jak ich ulubieni aktorzy
z Hollywood. Przemys filmowy ma swoj czarn
kart w tej zbrodni. Wielu zabjcw wywodzio si
z krgw konikw kinowych, ktrzy chcieli si od
gry komunistycznym wadzom za zakaz wywie
tlania amerykaskich filmw. Jednoczenie stracili
oni prac i nie mogli oglda wspaniaych wyczynw
Johna Waynea lub innych kowbojw z wielkiego
ekranu.
Warto wspomnie, e od pocztku niepodlegoci do
lat szedziesitych Indonezj rzdzi Sukarno, uta
lentowany jzykoznawca. Trudno mu byo zjedno
czy kraj, w ktrym yo 300 grup etnicznych.
Sukarno mocno sprzeciwia si popkulturze.
Oto par cytatw z filmu Scena Zbrodni. Mwcami
s gangsterzy zabjcy, ktrzy wymordowali okoo
miliona domniemanych komunistw, ich znajomych
czy ssiadw. Ofiarami czsto byli ludzie wyeduko
wani, nauczyciele, zwizkowcy, lekarze i Chiczycy.
Komunizm u nas si nie przyjmie, bo mamy za du
o gangsterw Gubernator Sumatry Pnocnej,
Syamul Arifin.
Metody zabijania popatrywa pan w gangsterskich
filmach? prezenterka programu TV Dialog Khusus
(Pol. Rozmowa specjalna). Zdarzao si Anwar
Congo, gwna posta filmu. (brawa) Natchno
go kino prezenterka.
Preman to gangster, czyli 'free man,' wolny czo
wiek Anwar Congo, gwna posta filmu.
Jestem premanem, wolnym czowiekiem, kinowym
gangsterem Anwar, w trakcie modlitwy w tle.
Kiedy zabijasz musisz mie grube spodnie (by
krew nie przemakaa), mog by w kratk Anwar.
Wielu uwaa [nas] jako organizacj gangstersk.
Gangsterzy to ludzie, ktrzy dziaaj poza syste

LUTYMARZEC 2015

BRZASK

mem, nie w jego ramach (miech). Kraj potrzebu

je wolnych ludzi. Gdyby wszyscy pracowali na rz
dowych posadach, bylibymy narodem biurokratw.
Gangsterzy s nam potrzebni, bymy mogli do
brze funkcjonowa. (brawa) To zwykli wolni ludzie,
ktrzy robi swoje. Musicie by silni. Sia nie powin
na suy przemocy, ale czasem przemoc jest wska
zana. (miech) wiceprezydent Indonezji, Jusuf
Kalla, podczas zjazdu organizacji bojowopolitycz
nej, modziey Pancasila.
Dlaczego ogldamy filmy o nazistach, bo byli silni
i okrutni. Nasz film bdzie taki sam. Nakrcimy co
bardziej sadystycznego ni to co widzielicie w fil
mach o nazistach. W adnym filmie nie uyto naszej
metody Anwar.
Wtedy Partia Komunistyczna bya legalna Adi.
Naprawd? Anwar. atwo oskara komunistw
kiedy ich si zniszczyo Adi Zulkadry.
Komunici nie byli bardziej okrutni od nas, to my
bylimy potworni Adi Zulkadry, tumaczc gronie
gangsterw nakrcajcych film, e wiat moe ich
oceni inaczej ni oni samych siebie oceniaj.
Komunici rnie reagowali [przed mierci], nie
ktrzy si modlili Anwar.
Wiele partii kupuje gosy, wszystkie przekupuj.
Nikt by nie przyszed na wic. Herman o partiach

WIAT

politycznych w Indonezji.
Wpadem na ojca mojej dziewczyny. Bya Chin
k. Akcja mier Chiczykom zamienia si w akcj
mier ojcu dziewczyny. Pchnem go noem.
Adi.
Wszystkie osoby wystpujce w filmie s wolne, nie
grozi im wizienie ani proces sdowy. Natomiast po
tomkowie ofiar rzezi zostali objci specjalnym pra
wem, ktre nie pozwalao na posiadanie dowodu
osobistego, szkolenie si, podjcie pracy.
Film Scena Zbrodni to makabryczna historia
o ludzkim okruciestwie. Historia, ktra nigdy nie by
a opowiadana przez samych zbrodniarzy. Relatywi
zacja zbrodni zobrazowana w tym filmie rodzi
pytania dotyczce ochrony praw czowieka przez
zachodni cywilizacj. Do dzisiaj wida, e dla za
chodnich mocarstw cele polityczne, finansowe itp. s
wielokrotnie waniejsze, a ich polityka midzynaro
dowa przypomina kolonializm w nowym wydaniu.
Zwalczanie komunizmu jako alternatywnego adu,
wcale nie miao na celu oswobodzenia ludzi z ich
nieszczcia, lecz pozbycie si ideologii niewygod
nej dla kapitalistw.
Mateusz Czaja

Wadysaw Barcikowski (19162015)

W dniu 25 marca 2015
roku zmar genera bry
gady lekarz Wojska
Polskiego
Wadysaw
Barcikowski.
Urodzony w 1916 roku
w latach 19361939
pracowa jako modszy
asystent w Katedrze
Anatomii
Prawidowej
Uniwersytetu Warszaw
skiego. W momencie
rozpoczcia II Wojny
wiatowej by asystentem na Oddziale Ortopedycz
nym w Szpitalu Polskiego Czerwonego Krzya
w Warszawie. Bra udzia w tajnym nauczaniu, w la
tach 19421944 prowadzc komplety z dziedziny
anatomii.
W roku 1948 zosta powoany do wojska w randze
porucznika. W 1949 roku pracowa jako naczelny le
karz i naczelny chirurg Szpitala Greckiego w Dziw
nowie na wyspie Wolin. W szpitalu tym leczono
greckich partyzantw rannych w czasie wojny domo
wej oraz uchodcw politycznych z Grecji. Bya to
pierwsza tego typu placwka specjalistyczna na zie
miach polskich. Dziki staraniom Wadysawa Barci
kowskiego stosowano w niej najnowoczeniejsze
wwczas procedury leczenia. Szpital w Dziwnowie
posiada ponad 1000 ek. Ranni byli przywoeni

drog morsk, midzy innymi przez zamieniony

w statek szpitalny drobnicowiec SS Kociuszko.
Szpital dziaa do listopada 1950 r., gdy ranni wci
wymagajcy pomocy lekarskiej zostali przetranspor
towani do innych szpitali. Pobyt Grekw na Wyspie
Wolin upamitniono okolicznociow tablic. Co
rocznie odbywaj si te w Dziwnowie dni greckie.
Wadysaw Barcikowski opisa dziaalno placwki
na wyspie Wolin w ksice Szpital grecki na wyspie
Wolin.
W. Barcikowski pozosta w wojsku do 1950 roku. Po
tym okresie peni liczne funkcje, midzy innymi or
dynatora jednego z warszawskich szpitali. W kwiet
niu 1953 r. bra udzia w misji PCK do Korei, gdzie
by naczelnym lekarzem szpitala pomagajcego
ofiarom toczcej si w tym kraju wojny.
W latach 19541956 zosta podsekretarzem stanu
w Ministerstwie Zdrowia, a od maja 1956 roku w Mi
nisterstwie Pracy i Opieki Spoecznej na tym samym
stanowisku. W roku 1958 powrci do suby wojsko
wej. Peni midzy innymi funkcj komendanta Woj
skowego Instytutu Medycyny Lotniczej. W latach
19671973 piastowa stanowisko Szefa Suby Zdro
wia WP. Po przejciu na emerytur w roku 1973 zo
sta penomocnikiem do spraw eksperymentw
pseudomedycznych pracujc w komisji rozdzielaj
cej odszkodowania dla byych winiw obozw
koncentracyjnych.
Redakcja

11

HISTORIA

BRZASK

LUTYMARZEC 2015

Prawda o II wojnie wiatowej

Referat na XXXVII Konferencj teoretycznopoli
tyczn w Pradze, 1819 IV 2015 r. zorganizowa
n przez Praski Komitet KPCziM
Znaczenie 70. rocznicy zakoczenia
II wojny wiatowej
W maju 2015 r. przypada 70. rocznica zakoczenia
II wojny wiatowej w Europie. 8 maja tego roku
Niemcy podpisay bezwarunkow kapitulacj i zday
si na ask zwycizcw. Wczeniej podobny los by
udziaem ich sojusznikw: Woch, Finlandii, Sowacji,
Wgier, Rumunii, Bugarii, ktrych nowe rzdy przy
stpiy do koalicji antyhitlerowskiej i skieroway swe
wojska przeciwko hitlerowskim Niemcom. Upadek
Niemiec i wczeniej Woch by wynikiem wsplnego
militarnego wysiku pastw antyhitlerowskiej koalicji,
gwnie Wielkiej Trjki, ale przede wszystkim Zwiz
ku Radzieckiego, ktry ponosi od 1941r. gwny ci
ar walki z faszyzmem niemieckim i jego satelitami.
Jako pierwszy w Europie podj walk obronn z fa
szyzmem niemieckim nard polski, ktry od 1 wrze
nia 1939 r. prowadzi nieustann walk na rnych
frontach drugiej wojny wiatowej, w Polsce, na fron
cie zachodnim i froncie wschodnim, take w Afryce,
na morzach i oceanach a jej zwyciskie armie bray
udzia w walkach o wyzwolenie Berlina, Drezna, do
chodzc do aby a nastpnie biorc udzia w wy
zwalaniu pnocnych Czech, dochodzc do Mlnika i
na pnocne przedmiecia Pragi. Na Zachodzie pol
skie dywizje wyzwalay rodkowe (Monte Cassino) i
pnocne Wochy (Bolonia), Holandi, pnocnoza
chodnie Niemcy. Nard polski nie zaama si pod
jarzmem faszyzmu i cho w cigu 6 lat okupacji po
nis olbrzymie straty ludzkie i materialne, to duch
walki i wolnoci oraz denie do demokracji i socjali
zmu przyniosy mu wielkie zwycistwo i odrodzenie
narodowe w nowych granicach jako pastwa demo
kracji ludowej, budujcego do 1989 r. podstawy so
cjalizmu. Byo to epokowe zwycistwo narodu
polskiego, szczeglnie wane dla jego uciskanych
klas i warstw spoecznych, ktre pod kierunkiem Pol
skiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii
Robotniczej budoway w latach 1944/451989 ustrj
sprawiedliwoci spoecznej.
Gwn si militarn koalicji antyhitlerow
skiej by Zwizek Radziecki, ktry w pocztkowej fa
zie wojny ponosi wielkie straty wojskowe,
ludnociowe, terytorialne i gospodarcze. Armia Czer
wona stawiajc heroiczny opr musiaa si wycofa
do linii Leningradu, Moskwy i Stalingradu, jednak ju
w grudniu 1941 r. przesza do kontrofensywy pod
Moskw, a w grudniu 1942 styczniu 1943 r. odnio
sa wielkie zwycistwo pod Stalingradem, potwier
dzone w lipcu 1943 r. zwycistwem wojsk
pancernych pod Kurskiem. Mnie bronili si obro
cy oblonego Leningradu, od drugiej po. 1943 r.
rozpocz si wyzwoleczy pochd Armii Czerwonej

12

w wyzwalaniu Ukrainy, Biaorusi, a w 1944/45 r. na

rodw Europy rodkowowschodniej. Uzyskanie
przewagi strategicznej przez Armi Czerwon miao
wielki wpyw na przyspieszenie otwarcia drugiego
frontu na Zachodzie a take na wzrost ruchu oporu
i si partyzanckich w krajach okupowanych przez
Niemcy. Poczynajc od stycznia 1945 r. Armia Czer
wona i sprzymierzone z ni armie polskie i sojuszni
kw wziy udzia w operacjach ostatecznego
rozgromienia hitlerowskich Niemiec i faszystowskich
Woch. Wojna w Europie zakoczya si 8.V.1945r.,
wojna z Japoni na Dalekim Wschodzie miaa jesz
cze trwa do 2 wrzenia 1945 r.
Obecnie 70 lat po zakoczeniu 2.wojny wiatowej
zasadniczo zmienia si sytuacja ustrojowopolitycz
na, geopolityczna i klasowa. W 19891991 r. upad
Zwizek Radziecki i socjalistyczne kraje demokracji
ludowej w Europie. W pastwach tych zwyciya
kontrrewolucja i wadz przeja buruazja i jej so
jusznicy klasowi przy silnym poparciu orodkw bur
uazyjnopolitycznych pastw imperialistycznych,
w tym USA, Europy Zachodniej, NATO. Od ponad
25 lat umacnia si brutalny kapitalizm, likwidowane
s wielkie zdobycze socjalne wiata pracy, wywal
czone w czasach socjalizmu, ronie potne bezro
bocie.
Kraje
Europy
rodkowowschodniej
podporzdkowane zostay interesom kapitau za
chodnioeuropejskiego, gwnie Niemiec, politycznie
rosncej w si Unii Europejskiej a wojskowo NATO
i USA. W nastpstwie tych procesw powstay liczne
partie buruazyjnokonserwatywne, w tym nacjonali
styczne i faszystowskie, ktre d do przekrelenia
wielkiego zwycistwa Zwizku Radzieckiego i si po
stpu w 2. wojnie wiatowej, podejmowane s prby
rehabilitacji faszyzmu i postawienia na jednej pasz
czynie faszyzmu i komunizmu. Orodki te d do
dyskredytacji socjalistycznego Zwizku Radzieckie
go, Armii Czerwonej i Stalina, do pomniejszenia ich
wkadu w zwycistwo, a jednoczenie powikszenia
wkadu aliantw zachodnich w rozgromieniu Nie
miec. Na tym tle przebiega walka o histori II wojny
wiatowej, o jej obiektywne oblicze. Walka o obiek
tywn i prawdziw histori jest czci walki o tera
niejszo i przyszo Europy i wiata. Nie wolno
dopuci do zakamania i faszywej wersji historii 2.
wojny wiatowej. Jako rzecznicy postpu spoeczne
go i socjalizmu musimy broni obiektywnej prawdy o
2. wojnie wiatowej, a take o obecnej epoce, w kt
rej ronie imperializm USA, NATO i UE, o czym
wiadcz wojny w Iraku, Afganistanie, obecnie na
Ukrainie. Precz z wojn, nigdy wicej faszyzmu.
Przyczyny II wojny wiatowej
II wojna wiatowa bya rezultatem pogbiajcych si
sprzecznoci gospodarczospoecznych pomidzy
czoowymi potgami imperialistycznymi na wiecie,
w tym USA, Wielk Brytani, Francj a rosncymi w
si Niemcami, na Dalekim Wschodzie Japoni.

LUTYMARZEC 2015

BRZASK

Sprzecznoci te pogbiy si w nastpstwie wielkie

go kryzysu finansowogospodarczego z lat 1929
1933, ktry doprowadzi do krachu i upadku cae ga
zie gospodarcze, wyrzucajc na bruk miliony
bezrobotnych. Rozwieray si noyce midzy buru
azj a wiatem pracy, narastay sprzecznoci klaso
we, midzy metropoliami a koloniami, szykowano si
do walki o nowy podzia wiata, a w Europie gwn
si prc do wojny by niemiecki faszyzm, ktry d
y do przekrelenia skutkw Traktatu Wersalskiego,
nowej ekspansji terytorialnej szczeglnie na Wscho
dzie (Lebensraum), a w paszczynie ideowopoli
tycznej
nosi
zdecydowanie
wymiar
antykomunistyczny, czym zyska sobie sympati naj
bardziej reakcyjnych k wiatowej buruazji. wiat
kapitau, zrnicowany pastwowo i pod wzgldem
celw narodowych, by jednak owadnity jedn
wspln ide i celem, mianowicie deniem do spa
cyfikowania si antykapitalistycznych, w szczeglno
ci osabienia i rozbicia ruchu komunistycznego
a przede wszystkim wczesnego realnego socjali
zmu w postaci Zwizku Radzieckiego jako zagraa
jcego mu przeciwnika ustrojowopolitycznego.
Pastwa imperialistyczne, ktre rywalizoway i wal
czyy ze sob o prymat, nowe rynki zbytu, kolonie
i zniewolenie caych narodw, byy jednoczenie
zgodne co do tego, eby osabi i zniszczy swego
klasowego przeciwnika, jakim by ZSRR.
Do pocztkw lat 30tych gwn si wojenn w Eu
ropie by imperializm Francji i Wielkiej Brytanii jako
zwyciskich mocarstw po 1. wojnie wiatowej, ktry
coraz bardziej wpisywa si w polityk i cele imperia
lizmu USA, dcego do hegemonii politycznej i go
spodarczej, co udao si gwnie za spraw tzw.
Planu Dawes'a. Jednoczenie w latach 20tych we
Woszech i Niemczech rosy w si tendencje rewan
ystowskie i odwetowe, dce do odzyskania daw
nej potgi. W 1922r. faszyzm zwyciy we
Woszech, w 1933r. w Niemczech, szybko rozprawi
si z liberaln demokracj i zaprowadzi brutaln to
talitarn dyktatur a w stosunkach midzynarodo
wych dy do przekrelenia Wersalu, w dalszej
kolejnoci do narzucenia Europie i wiatu nowego
porzdku take za pomoc wojny. Faszyzm by
otwart terrorystyczn dyktatur najbardziej reakcyj
nych k buruazji.
Imperializm faszystowskich Niemiec dy nie tylko
do zmian granic, jego celem bya hegemonia w Eu
ropie i walka o podzia wiata, co zapowiadao nowy
etap globalnego imperializmu. Gwnymi graczami
byy Niemcy, Wochy, Francja, Anglia (Imperium Bry
tyjskie), w Azji Japonia a w Ameryce Stany Zjedno
czone.
Zwizek
Radziecki
jako
pastwo
socjalistyczne musia liczy si z niebezpiecze
stwem nowej wojny, ale stawia sobie cele obronne,
zdawa sobie spraw z wielkiej przewagi militarno
przemysowej pastw imperialistycznych, std pierw
sze plany 5letnie preferoway rozbudow przemysu
cikiego i obronnego, co stao si podstaw p
niejszej zwyciskiej wojny z Niemcami.

HISTORIA

II wojna wiatowa moe by okrelana jako kontynu

acja I wojny wiatowej, std jest okrelana przez
niektrych historykw jako nowa wojna 30letnia
(faktycznie 31letnia) od 1914 do 1945 r. Jej rezultaty
jednak w odrnieniu od I wojny wiatowej zmieniy
zasadniczo ukad si na nastpne p wieku. Wyeli
minowaa ona z gry dotychczasowe mocarstwa im
perialistyczne: Niemcy, Wochy, Japoni, osabia
mocno Angli i Francj i wyniosa dwa nowe super
mocarstwa: ZSRR i USA. Decydujcy udzia ZSRR
w wojnie i rozgromienie faszystowskich Niemiec i ja
poskiego militaryzmu miay zasadniczy wpyw na
osabienie i dyskredytacj kapitalizmu, szczeglnie
w jego imperialistycznofaszystowskiej postaci i jed
noczenie na wzrost si socjalistycznych i demokra
tycznych, ktre doprowadziy do powstania krajw
demokracji ludowej i powstania obozu pastw socja
listycznych na czele z ZSRR. W Azji rewolucja so
cjalistyczna zwyciya w Chinach, Korei Pn.,
Wietnamie a pod koniec lat 50tych na Kubie.
W pastwach zachodniej Europy powstay i umocniy
si partie komunistyczne i silny lewicowy ruch
zwizkw zawodowych, majcych wielki wpyw na
powstanie tam postpowego welfare state. Druga
wojna wiatowa i jej wyniki miay silny wpyw na
wzmoenie oporu i walki narodw kolonialnych o
wyzwolenie spod jarzma kolonialnego. wiat po II
wojnie wiatowej wkroczy w now bardziej postpo
w epok, z gwn sprzecznoci midzy kapitali
zmem a socjalizmem.
Podstawowe plany wojenne
hitlerowskich Niemiec
Plany i programy ekspansji hitlerowskich Niemiec
przygotowywane byy od 1933r., a ich zapowiedzi
byy cele wyznaczone przez Adolfa Hitlera w jego
pracy ein Kampf. Byy one realizowane poprzez
remilitaryzacj Niemiec, odbudow Wehrmachtu,
militaryzacj Nadrenii, Anschluss Austrii w 1938r.,
Dyktat Monachijski i zagarnicie Sudetw we wrze
niupadzierniku 1938r., a w marcu 1939r. zajciu
okrojonych Czech jako Protektoratu Czech i Mo
raw. W tym czasie Niemcy zajy Kajped (Memel)
od Litwy, wysuny dania przyczenia do Rzeszy
Gdaska i tzw. korytarza pomorskiego oraz rozpo
czy przygotowania do agresji na Polsk co nast
pio 1 wrzenia 1939 r. Aktywne przygotowania do
wojny miay miejsce w Hiszpanii w 1936r., kiedy
Niemcy udzieliy zbrojnej pomocy zbuntowanym od
dziaom gen. Franco.
We wrzeniu 1939 r. napady na Polsk i po prawie
miesicu zbrojnych walk opr Polski zosta zamany.
Zachodni cz kraju wczyy bezporednio do
Rzeszy, z pozostaych utworzono tzw. Generalne
Gubernatorstwo, wewntrzn koloni Niemiec, kt
rych mieszkacy byli pozbawieni podstawowych
praw, bezwzgldnie wyzyskiwani i umiercani.
Wschodnie czci Polski, w wikszoci zamieszkae
przez Ukraicw, Biaorusinw, ydw, Litwinw zo
stay przyczone do Zwizku Radzieckiego w na
stpstwie paktu RibbentropMootow. W rezultacie

13

HISTORIA

BRZASK

wojny zgino ok. 6 mln polskich obywateli i znisz

czono 3840% potencjau gospodarczego, w tym
66% przemysu. W planach hitlerowskich pastwo
i nard polski byy skazane na zagad, ten los mia
take czeka inne narody, w szczeglnoci ydowski
i sowiaskie.
Wojna rozptana przez niemiecki faszyzm bya reali
zacj w nowej epoce odwiecznych celw Drang nach
Osten niemieckiego imperializmu. Cele wojenne Nie
miec byy podyktowane gwnie interesami i denia
mi
kapitau
finansowego
i
przemysowego,
w szczeglnoci niemieckich koncernw chemicz
nych (IG Farben), elaza i stali (Krupp) elektroener
getycznego oraz metali kolorowych. Zostay one jako
doktryna geopolityczna formuowane w koncepcji
Neuordnung Europas przewidujcej bezporednie
zagarnicie i okupacj waniejszych krajw Europy,
w szczeglnoci podbj jako Lebensraumu Zwiz
ku Radzieckiego. Plany te byy rozwijane w skali
midzynarodowej jako przygotowywanie nowego po
dziau nie tylko Europy ale caego wiata midzy
Niemcy i Wochy (O BerlinRzym) oraz powstania
Paktu Antykominternowskiego, w ktrym na Dalekim
Wschodzie wane miejsce zaja Japonia. W rezulta
cie niejawnych negocjacji ustalono, e Europa wraz
z zachodni czci ZSRR znajdzie si pod panowa
niem Niemiec. Granic bezporedniego panowania
wyznaczono na Wodze i pnocnej Dwinie do Mo
rza Biaego. Do tej linii miay dotrze armie niemiec
kie, dalej pooone obszary nad Uralem miay by
kontrolowane przez lotnictwo wojskowe, liczono si
z upadkiem WKPb i rzdu Stalina i zawarciem cza
sowego porozumienia z resztwk Rosji azjatyc
kiej. Granic wpyww midzy Niemcami a Japoni
wyznaczono w rodkowej Syberii wzdu 70 poudni
ka od Oceanu Lodowatego, wzdu Obu, przez Ka
zachstan do granic Afganistanu i Indii. Dalsza
ekspansja niemiecka miaa kierowa si na Bliski
i rodkowy Wschd (Turcj, Iran) i ku zachodniej
i poudniowej Afryce i na Ameryk acisk od Ar
gentyny i Brazylii po Meksyk. Dla Woch pozostawia
no moliwo ekspansji w czci Bakanw, Libii
i Etiopii, co potwierdzone zostao w tzw. Pakcie 3
mocarstw z 27.09.1940r. Przy konstrukcji tych pla
nw, a waciwie marze geopolitycznych, zakadano
usunicie Stanw Zjednoczonych z pkuli wschod
niej, miay by one izolowane w polityce wiatowej
i zawone do polityki zachodniej pkuli. Dopiero
w nastpnym etapie pastwa faszystowskie przewi
dyway rozprawienie si z amerykask plutokra
cj. W wietle tych planw zupenie inaczej mia
wyglda wiat w drugiej po. XX w.
Etapy i charakter II wojny wiatowej
W historiografii II wojny wiatowej przyjmuje si na
og, e zacza si ona 1 wrzenia 1939 r. napaci
Niemiec hitlerowskich na Polsk, ktra przez prawie
miesic prowadzia wojn obronn, ponoszc wielkie
straty. Polska liczya na szybkie wczenie si Francji
i Anglii do dziaa wojennych i powstania silnego
frontu zachodniego. Zobowizyway je do tego trak

14

LUTYMARZEC 2015

taty wojskowe zawarte w sierpniu 1939 r. 3.IX.1939 r.

rzdy tych pastw wypowiedziay wojn Niemcom,
ale nie zamierzay si powanie angaowa, bya to
tzw. "dziwna wojna", w ktrej Francuzi zamknli si
w twierdzach linii Maginota i przyjli taktyk defen
sywn. Lotnictwo francuskie i angielskie ograniczyo
si do akcji informacyjnoulotkowej. 13.IX.1939 r.
Spotkali si w Abbeville premierzy i generaowie
Francji i Anglii i w tajnym protokole potwierdzili, e
Polska jest stracona i w tej sytuacji nie ma sensu jej
broni. Mieli nadziej, e Hitler pjdzie dalej na
wschd i zaatakuje Zwizek Radziecki. 17.IX. ZSRR
zaj wschodnie ziemie Rzeczypospolitej a granica
midzy Niemcami i Rzesz ustalona zostaa mniej
wicej wzdu tzw. linii Curzona: San, Bug, Narew,
Pisa. Buruazyjne pastwo polskie upado, ale nard
nie zaprzesta walki o niepodlego, w padzierniku
1939 r. powsta we Francji rzd W. Sikorskiego na
uchodstwie, organizujcy tam polsk armi a w kra
ju rozwija si szeroki ruch partyzancki.
II.wojna wiatowa bya w 1939 r. faktycznie wojn
niemieckopolsk, jednak od kwietnia i maja 1940 r.
wraz z napaci Niemiec na Dani i Norwegi, p
niej na Belgi, Holandi, Luksemburg i Francj staa
si europejska, po zaatakowaniu w lipcu 1940 r. An
glii wcigaa take jej kolonie. Na wiosn 1941 r. ob
ja Bakany, w kwietniu Jugosawi i w maju Grecj.
Wojna ta w peni wiatowa staa si od 22 czerwca
1941 r., kiedy Niemcy napady na Zwizek Radziecki
a 7 grudnia 1941 r. Japonia zaatakowaa USA (Pearl
Harbour na Hawajach). W tym samym czasie Niem
cy wypowiedziay wojn USA. Na Dalekim Wscho
dzie Japonia opanowaa du cz Chin, Kore,
podbia Hongkong i Singapur, opanowaa Indochiny,
Birm, Indie Holenderskie (Indonezj), Filipiny
i wschodnie archipelagi na Pacyfiku. W konsekwencji
cay wiat objty zosta poog wojenn.
Cele militarne imperializmu niemieckiego w wojnie
przeciwko ZSRR (Fall "Barbarossa") zakaday pod
bj i zniszczenie Zwizku Radzieckiego, w szczegl
noci Armii Czerwonej, strategiczne zajcie Ukrainy,
krajw batyckich, Biaorusi, Modawii, krajw kauka
skich i Rosji faktycznie po Ural, przy zaoeniu, e
dziaania wojenne prowadzone bd do linii od
Astrachania, wzdu Wogi do Dwiny pnocnej do
Archangielska nad Morzem Biaym. Dalsze obiekty
strategiczne miay by bombardowane przez Luft
waffe a powstaa pustka politycznowojskowa po
przewidywanym upadku wadzy radzieckiej, miaa
by stopniowo opanowywana zgodnie z ukadem
z Japoni o strefie wpywu do 70 poudnika. Cele
wojskowe Wehrmacht mia osigna w ramach tzw.
Blitzkrieg do koca lata 194 r.
Organizacja administracji po wojnie zakadaa po
dzia ZSRR na specjalne okrgi tzw. Reichskom
missariaty Ostland, Ukraine, Moskau, Kaukasus,
Krym i dalsze na Powou i Uralu. Dalsze cele zaka
day wyniszczenie ludnoci ydowskiej (5 mln) i so
wiaskiej (31 mln), masowe przesiedlenia na tereny
syberyjskie a jednoczenie now kolonizacj nie

LUTYMARZEC 2015

BRZASK

mieck na ziemiach Polski, Czech, Ukrainy, Krymu i

krajw batyckich. Pozostaa ludno miaa by obr
cona w nowoczesnych niewolnikw i pracowa na
"1000letni Rzesz Niemieck".
Skutki wojny
Wojna rozpoczta przez niemiecki faszyzm bya bez
precedensowa w dotychczasowej historii ludzkoci.
Miaa ona charakter totalny, prowadzona bya na ca
kowite wyniszczenie przeciwnika i przyniosa olbrzy
mie straty pastwom i narodom napadnitym przez
Niemcy. Straty ludzkie oceniane s na 5060 mln, 35
mln ludzi odnioso rany, 20 mln byo osieroconych.
Olbrzymie byy straty materialne. Najwiksze straty
dotkny ZSRR, obliczone na 2027 mln ludzi, biorc
pod uwag powojenny spadek urodzin na 50 mln,
Polska 56 mln, Jugosawia 1,7 mln, Francja 650
ty., Grecja 520 ty., Wlk. Brytania 370 ty. Due by
y straty Niemiec obliczane wg rnych rde na 6
do 10 mln ludzi, Woch 410 ty., Rumunii 460 ty.,
Wgier 420 ty., Finlandii 800 ty., Sowacji 210 ty.,
Austrii 200 ty., Czech 200 ty. W Azji olbrzymie
straty byy udziaem Chin 10 mln i Japonii 2 mln.
Straty USA wynosiy 322 ty., Kanady 30 ty. Pro
centowo najwiksze straty odnotowaa Polska
17,2%, Jugosawia 10,9% i ZSRR 10,4%.
Wojna na wyniszczenie, prowadzona przez niemiecki
faszyzm, prowadzia nie tylko do aneksji i niszczenia
siy wojskowej przeciwnika, chodzio o fizyczne wy
niszczenie caych narodw uznanych za "Untermen
schen", czemu suyy masowe obozy zagady
i obozy pracy. Totalna wojna prowadzia do ludobj
stwa i niespotykanego w dziejach barbarzystwa.
Wehrmacht i SS prowadziy taktyk "ziemi spalonej".
W ZSRR zniszczono 1710 miast, 70 ty. wsi, 66,2
mln m2 mieszka, 31850 zakadw pracy, 1138 ko
pal, 99886 kochozw i sowchozw, 289 MTS, 13
ty. mostw, 85 ty. km linii kolejowych, 4100 dwor
cw kolejowych, 15800 lokomotyw, 428 ty. wago
nw, 8309 statkw handlowych, 82 ty. szk, 334
szk wyszych, 427 muzew, 7632 szpitali, sanato
riw i domw wypoczynkowych, 2766 kociow
i cerkwi. Relatywnie podobne straty byy na okupo
wanych polskich ziemiach.
Wadze okupacyjne masowo stosoway przymus pra
cy, zwaszcza tzw. "Fremdsarbeiter". Ich liczba w po
owie maja 1940r. wynosia 1,2 mln, odpowiednio
w 1941 r. 3 mln, 1942 4,1, 1943 6,3 mln, 1944
7,1 mln i w sierpniu 1944 r. 7,5 mln ludzi. Z okupo
wanej Polski wywieziono ok. 2 mln ludzi do pracy w
Rzeszy, nie liczc ludnoci z terenw wczonych do
Niemiec. Niemcy na masow skal dopuszczay si
grabiey i wyniszczenia okupowanych pastw. Np.
Straty ZSRR wynosiy 679 mld rubli, Francji 43.1 mld
RM, Holandii 12 mld RM, Belgii 9,3 mld RM, Polski
ogem 21 mld dol, w tym Generalnego Gubernator
stwa 5 mld RM, Austrii 3 mld RM, Protektoratu
Czech i Moraw 2,4 mld RM, Austrii 1,3 mld RM,
Norwegii 4,9 mld RM, Danii 2,5 mld RM. Dziki
zagarniciu przemysu hutniczostalowego okupowa
nych krajw Niemcy stay si wielk potg przemy

HISTORIA

su zbrojeniowego. W 1941r. produkcja stali

w Niemczech, okupowanej Austrii i Czechach wyno
sia 28,2 mln t, w 1942 28,7 mln t, w 1943r. 30,6
mln t. Odpowiednio biorc produkcj hut Polski (GG),
Belgii, Pnocnej Francji i Holandii wynosia ona:
31,8 mln t, 32,1 mln t, i w 1943 r. 34,6 mln t.
Na masow skal wywoono zboe, miso, tuszcze
i inne produkty rolne. Np. z Polski w latach 1939
1944/45 wywieziono 5,4 mln t zb, 84 ty. t tusz
czw, 539 ty. t misa, z ZSRR odpowiednio 9,2 mln
t, 364,5 ty. t, 622 ty. t. Z Francji: 8,9 mln t, 132,3
ty ty. t, 1 mln t.
Na wojnie bogaciy si gwnie niemieckie koncerny,
ale take administracja terenw okupowanych, treu
chenderzy i inni prominentni funkcjonariusze. Np.
przyrost dochodw koncernw z 1942r. w porwna
niu z 1937 r. by nastpujcy: Deutsche Bank AG:
227,9%, IG Farben 160,7% DaimlerBenz: 223,5%,
MannesamnnRohrenWerke: 142,4%, Krupp AG:
152,2%, Mitteldeutsche Stahlwerke: 186,4%, Ho
esch AG: 155,8% itd. Bogacili si take czonkowie
aparatu okupacyjnego, ktrzy na wasn rk do
puszczali si masowych kradziey i bogactwa p
dzonych na mier ydw, Polakw, Romw i ludzi
radzieckich.
Na uwag zasuguje wysiek wojenny pastw koalicji
antyhitlerowskiej. Najduej opr stawiali Polacy,
ogem 2079 dni wojny, prawie 6 lat, ktrzy walczyli
w Polsce, na frontach Wschodu, Zachodu i w Afryce.
Strategicznie jednak najwikszy by wysiek ZSRR od
22.VI.1941 r. do 8.V.1945 r., a w wojnie z Japoni do
2.IX.1945 r. i trwa 1418 dni. Front Wschodni rozci
ga si na 3 ty. do 6200 km i obejmowa 93% siy
wszystkich frontw. Dla porwnania Front Pnocno
Afrykaski maksymalnie rozciga si na 350 km,
trwa 1068 dni, ale aktywna walka trwaa tylko 26,8%
czasu. Front Woski rozciga si na 300 km, trwa
663 dni, z tego aktywny czas walki 74,2%. Front Za
chodnioeuropejski rozciga si maksymalnie na
800 km, trwa 338 dni, w tym aktywne dziaania
86,7%.
Na wielk rol Frontu Wschodniego wskazuje zaan
gaowanie militarne niemieckiego wojska. 22 VI
1941 r. 69,6% niemieckich wojsk rozpoczo walk
przeciwko ZSRR, 29,5% si niemieckich pacyfikowao
opr zaanektowanych i okupowanych ziem, tylko
0,9% inne fronty. Odpowiednio 1 I 1942 r.: 70,0%,
28,7%, 1,3%. 1 I 1943 r.: 70,8%, 27,2%, 2%. 1 I 1944
r: 62,7%, 31,1%, 6,2%. 1 VII 1944 r.: 51,8%, 19,4%,
28,8%. 1 I 1945 r: 60,6%, 4,5%, 34,9%. Dane te jed
noczenie potwierdzaj, jak wielki i strategiczny by
udzia Zwizku Radzieckiego w rozgromieniu faszy
stowskich Niemiec.
Charakterystyka si walczcych z faszyzmem nie
mieckim nie moe pomija walki partyzanckiej i ru
chu oporu na terenach okupowanych i na tzw. tyach,
ktra budzia ducha oporu a jednoczenie wymagaa
utrzymania wielkiego aparatu terroru i wojska na te
renach okupowanych. Najwczeniej ruch oporu roz
win si w okupowanej Polsce. Bezporednio po

15

HISTORIA

BRZASK

klsce wrzeniowej 1939 r. niektre mniejsze od

dziay wojskowe przeksztaciy si w oddziay party
zanckie, w szczeglnoci najbardziej znane byy
walki prowadzone przez oddzia mjra Hubala na Kie
lecczynie do wiosny 1940 r. Poczynajc od 1940 r.
powsta Zwizek Walki Zbrojnej, ktry w 1942r. prze
ksztaci si w Armi Krajow, podporzdkowanej
rzdowi w Londynie. Jednoczenie w 1942r. powsta
a Gwardia, pniej Armia Ludowa, podporzdkowa
na
politycznie
Polskiej
Partii
Robotniczej.
W Polsce dziaay take partyzantka chopska (bata
liony chopskie), zwizane z ruchem ludowym. Og
em w Polsce ruch partyzancki liczy ok. 350 ty.
partyzantw, w tym ok. 50 ty. partyzantki komuni
stycznej. Na okupowanych ziemiach radzieckich
walczyo 1,93 mln partyzantw, szczeglnie na Bia
orusi, w Jugosawii ok. 500 ty, we Francji 500
ty., we Woszech 462 ty., w Bugarii 250 ty.,
w Grecji 140 ty., w Czechosowacji 80 ty.,
w Albanii 70 ty., w Belgii 75 ty., w Danii 45
ty., w Holandii 2,5 ty., na Wgrzech 2,5 ty. party
zantw. Jak wielka bya sia ruchu oporu wiadcz
dane tzw. Frontu wewntrznego, obejmujce w r
nych latach wojny od 29,5% do 31,1% si niemiec
kich, niezbdnych do utrzymania w ryzach tereny
okupowane.
Nastpstwa politycznomidzynarodowe
II wojny wiatowej
Zwizek Radziecki wykaza pod koniec wojny, e
dysponuje najsilniejsz armi spord pastw so
juszniczych, czego dowodem byo zajcie Berlina
i wschodnich Niemiec po ab. Wielkim sukcesem
bya Konferencja w Poczdamie, ktra potwierdzia
korzystne dla ZSRR ustalenia Jaty i ustalia pokj w
Europie a po dzi. Niemcy i Berlin podzielone zo
stay na 4 strefy okupacyjne, co trwao do 1949 r.
Powstaa i umacniaa si Organizacja Narodw
Zjednoczonych. Midzynarodowy Trybuna w No
rymberdze w 1947 r. osadzi niemieckich zbrodniarzy
wojennych i wielu skaza na mier. By to ostatni akt
zgodnej dziaalnoci aliantw.
Zwizek Radziecki wyszed z wojny jako wielki zwy
cizca, ale koszty tej wojny okazay si wielkim ci
arem dla jego dalszych losw. Dotyczyo to take
Polski, w mniejszym stopniu innych pastw europej
skich. Z wojny wyszy zwycisko gwnie Stany
Zjednoczone, ktre stay si wiatow potg go
spodarcz i daway w 1946r. ok. 60% wiatowego
PKB, opanoway produkcj bomby atomowej, ktr
zrzucono na Hiroszim i Nagasaki, co byo wstpem

LUTYMARZEC 2015

do pniejszej zimnej wojny i ukadu bipolarnego,

w ktrym gwn sprzecznoci bya sprzeczno
midzy kapitalizmem a socjalizmem. We wrzeniu
1949 r. powstaa kapitalistyczna RFN, a w padzier
niku 1949 r. socjalistyczna Niemiecka Republika De
mokratyczna.
Dla Polski najwikszym zwycistwem byo odrodze
nie niepodlegego i suwerennego pastwa w spra
wiedliwych historycznopiastowskich granicach na
tzw. linii Curzona po Odr i Nys uyck i Batyk
z poudniow czci Prus wschodnich i Gdaskiem.
Polska odrodzia si jako pastwo ludowe i socjali
styczne, ktre przekrelio wyzysk kapitalistyczny
i przez 45 lat budowao pomylno dla robotnikw,
chopw i postpowej inteligencji. W rezultacie misji
wyzwoleczej Armii Czerwonej w Europie rodkowo
wschodniej powstay nowe pastwa demokracji lu
dowej: Polska, Czechosowacja, Wgry, Rumunia,
Bugaria, Albania, Jugosawia, a w 1949 r. NRD, kt
re z czasem wraz z ZSRR utworzyy wsplnot
pastw socjalistycznych, trwajc do 1989 r. Wojna
w Azji zakoczya si 2 wrzenia 1945 r. okupacj
Japonii przez USA i przyczynia si do wzrostu walki
narodw kolonialnych o wyzwolenie, co rezultowao
przede wszystkim chisk rewolucj i powstaniem
1.X.1949 r. Chiskiej Republiki Ludowej.
wiat po 1945 r. wszed w epok rewolucji ludowo
demokratycznych, antykapitalistycznych i socjali
stycznych. Powstaa wsplnota pastw socjalistycz
nych, obejmujca 1/3 ludzkoci, silny ruch
komunistyczny w krajach kapitalistycznych i ruch
narodowowyzwoleczy w koloniach. Dziki temu
znaczco ograniczono imperializm i Europa ya po
nad p wieku w pokoju. Imperializm jednak nie zo
y broni, od koca lat 40tych XX wieku przeszed
do zimnej wojny, szantaowania broni atomow
i wojen lokalnych w innych rejonach wiata (Korea,
Wietnam, Bliski Wschd), a po upadku ZSRR
i KDLw w Europie rozpta wojny w Iraku, Jugosa
wii, Afganistanie, Libii, Syrii a obecnie na Ukrainie.
Zagroone s Iran, KRLD, Kuba i inne postpowe
pastwa i narody, narasta zagroenie nowej wojny
wiatowej. Wszystkie siy postpowe powinny si
zjednoczy w walce o pokj, postp spoeczny,
przeciwko wojnie i o socjalizm.
Precz z wojn, precz z faszyzmem i imperiali
zmem, niech yje pokj i socjalizm!
Zbigniew Wiktor

Publikowane artykuy wyraaj opinie autorw i nie zawsze s zgodne z pogldami Redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo
redagowania nadesanych tekstw i nadawania im tytuw. Skad Redakcji: Krzysztof Szwej (redaktor naczelny), Beata Karo.

Email: brzask@o2.pl. Komunistyczna Partia Polski skr. poczt. 154, 41300 Dbrowa Grnicza.
Opat za Brzask naley wpaca na konto bankowe Partii z dopiskiem za Brzask.
PKO BP S.A. Oddzia I Dbrowa Grnicza 28 1020 2498 0000 8202 0183 3995

16