Proletariusze wszystkich krajw, czcie si!

BRZASK
PISMO KOMUNISTYCZNEJ PARTII POLSKI
ISSN 14298279

SIERPIE 2015

P a ro d i a re f e re n d u m

W numerze rwnie:
Coraz groniejsze zdarzenia
wymykaj si spod kontroli

NR 08/265

Stanowisko solidarnoci z KKE 4

Grecja bankructwo
kilku mitw

Pamici
Jana Rybaka

Prasa Tymczasowego
Komitetu Rewolucyjnego
Polski

R. Luksemburg
o dyscyplinie partyjnej

10

Remont pomnika w Bobrzy

13

Obchody 14 rocznicy
mierci E. Gierka

14

22 Lipca w Bytomiu

15

W krajach rzeczywistej i dojrzaej demokracji przyjo si e

w sprawach najwyszej wagi dla narodu, gdy organa
parlamentarne reprezentujce wyborcw rozumiej i ranga
problemu wymaga wypowiedzi caego narodu sigaj do
ogoszenia powszechnego referendum. Po raz pierwszy
w trybie referendum przyjto konstytucj podczas Rewolucji
Francuskiej. Wczeniej i w PRL pytano spoeczestwo
o najwaniejsze sprawawy ustroju politycznego (3xTak 1946r.)
a potem
(1987r.)
o sposoby przeprowadzania reform
politycznych i gospodarczych. W III RP pytano o sposoby
uwaszczenia i wykorzystania majtku pastwowego (1996r.)
Przyjcia Konstytucji (1997r.) i w sprawie akcesji do Unii
Europejskiej (2003r.). Tylko w tym ostatnim frekwencja
przekroczya 50 %.
Obecnie w III RP wadze nie uznay za stosowne mimo zebranej
duej liczby podpisw ogosi referendum w
sprawie
wyduenia wieku emerytalnego, posyania szeciolatkw do
szk czy w sprawie obrony lasw i ziemi za czym opowiadao
si prawie 6 mln obywateli poprzez zebrane podpisy, ale bez
problemu zgodziy si na nie w sprawie jednomandatowych
okrgw wyborczych, dorzucajc jeszcze dwa dodatkowe
pytania:
Czy jest Pani/Pan za utrzymaniem dotychczasowego sposobu
finansowania partii politycznych z budetu pastwa?
Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem zasady oglnej
rozstrzygania wtpliwoci co do wykadni przepisw prawa
podatkowego na korzy podatnika?
I w tym jest wanie tytuowa parodia. Odpowied na drugie

pytanie TAK oznacza e nic si nie zmienia, ale NIE znaczy e wyborcy nie podoba si obecny system
i chce by go zmieniano. Ale jak ?
W zupenej zgodzie z referendum mona np. podnie kwoty dofinasowania partii, rozszerzy, zmieni
lub zlikwidowa i wszystko wytumaczy wol wyborcw. Wszystko jest moliwe ale pod warunkiem e
bdzie inaczej ni jest. Sensowne i jednoznaczne byoby pytanie Czy jeste za likwidacj
dofinansowywania partii politycznych z budetu. Lub te Czy jeste za tym aby partie mogy
utrzymywa si tylko ze skadek czonkowskich.
Osobicie uwaam, e likwidacja partii dofinasowania z budetu jest korzystna dla reprezentantw
buruazji, ci bogaci zawsze znajd pienidze aby si utrzyma przy wadzy i zdobd sponsorw.
Natomiast partie reprezentujce wyzyskiwanych bd musiay liczy tylko na swoich z definicji
niezamonych czonkw i dofinansowanie z budetu pozwolio by im na podjcie bardziej wyrwnanej
walki z partiami posiadaczy.
W cywilizowanych systemach prawnych od bardzo dawna obowizuje zasada, e wszelkie wtpliwoci
interpretuje si na korzy obwinianego. Zadanie takiego pytania w referendum dowodzi e w Polsce
obowizuj inne zasady, mniej wicej takie jak w witej inkwizycji. Oskaronemu nie trzeba
przedstawia dowodw, mona go drczy przewlekym postpowaniem, kontrolami by w kocu

POLSKA

BRZASK

zrezygnowa lub ogosi upado. Ostatnie lata

dostarczyy nam wielu takich przykadw. Taka
wymieniona w pytaniu zasada to dla uczciwych
ludzi oczywisto i nie wymaga referendalnego
potwierdzenia. Natomiast przydao by si pytanie
Czy jeste za odpowiedzialnoci karn
i materialn urzdnikw pastwowych za ich
decyzje, ktre pniej zostay prawomocnie
uznane za niezgodne z obowizujcym
prawem? Bo jak na razie to nie syszaem o takim
przypadku.
Jednomandatowe okrgi wyborcze to zmiana jak
najbardziej
w
interesie
buruazji.
Okrgi
jednomandatowe to znaczy kilkakrotnie mniejsze
ni obecnie. Wybra moemy z ograniczonej puli
tylko jednego kandydata, z reguy bdzie to osoba
najbardziej wpywowa, znana lokalnie i majca
najwicej rodkw na kampani wyborcz.
W parlamencie potrzebni s ludzie potraficy
myle kategoriami racji stanu caego pastwa a
nie tylko swojego podwrka. A jeeli w danym
okrgu bdzie wicej wybitnych osb nadajcych
si na reprezentanta narodu? Do parlamentu
bdzie moga wej tylko jedna z nich a posem
zostanie jaka miernota z innego okrgu, bo akurat
tam nie bdzie nikogo zdolniejszego.
KPP od dawna postulowaa zmian ordynacji
wyborczej, tak aby parlamentarzystami byli
reprezentanci narodu a nie tylko partii. Jeeli okrg
reprezentuje np. piciu posw to dlaczego mam
prawo wybiera tylko jednego? Kady wyborca
powinien mie tyle gosw ile jest miejsc
mandatowych w okrgu i moe je wszystkie odda
na dowoln list. Wane byyby gosy z minimum
jednym zaznaczeniem, wprawdzie to troch wicej
liczenia ale za to prostszego, co w epoce
komputeryzacji nie powinno by problemem. W ten
sposb znikaj tamszce demokracj pojcia:
miejsca
na
licie,
progu
wyborczego
i przeniesienia gosu oddanego na znan
wyborcy osob na tych ktrym partyjne
przepychanki przyznay wysze miejsce na licie.
Mandaty otrzymuje np. pi osb ktre w okrgu

SIERPIE 2015

uzyskay kolejno najwicej gosw. Obecny system

sprawia e posami zostaway osoby majce
kilkakrotnie mniej gosw tylko dlatego e wicej
gosw otrzyma lider z czoa partyjnej listy. Tak
wybrani posowie byliby bardziej zwizani ze
swoimi wyborcami, ktrzy faktycznie mogli by si
uwaa za szefa swego posa, a na pewno
w znacznie wikszym stopniu ni w maym
jednomandatowym okrgu, gdzie wyborca moe
by bardziej zaleny od lokalnego kacyka ktry
dodatkowo zosta posem.
Prowadzona jest kampania o rozszerzenie zakresu
o dodatkowe pytania, wwczas referendum
miaoby jaki sens. Niewtpliwe istotnym byoby
pytanie o reprywatyzacj lasw pastwowych, bo
one jeszcze si zachoway, gdy powszechny obd
prywatyzacyjny pochon ju prawie cay majtek
narodowy przekazujc go za bezcen najczciej
zagranicznym koncernom. Ale na razie wszystko
wskazuje na to, e referendum to zmarnowane
pienidze, wtpliwe jest czy uda si osign
ponad 50% frekwencj aby wyniki mogy by
wice.

Krzysztof Szwej

Coraz groniejsze zdarzenia

wymykaj si spod kontroli
Jeszcze kilka lat temu nie tylko renomowani politycy
i dziennikarze, ale i utytuowani naukowcy z wielk
pewnoci siebie wypowiadali si o pomylnych
tendencjach rozwojowych w niemal wszystkich kra
jach tzw. Zachodu. Akcentowano te wysok sku
teczno
zwalczania
ostatniego
kryzysu
ekonomicznego i zgodnego przeciwdziaania ra
cym nieprawidowoci . Jakie krwawe awantury

mogy mie miejsce rzekomo tylko w niektrych kra

jach trzeciego wiata. Panujca w Polsce propa
ganda wprawdzie odesza ju od przyrwnywania
naszego kraju do zielonej wyspy , ale cigle znaj
dowano powody do przechwaek. W minionym roku,
oprcz wzgldnych sukcesw ekonomicznych na tle
stagnacji w innych krajach UE nie szczdzono sa
mouwielbienia dla rzdw

Warszawa

SIERPIE 2015

BRZASK

PoPSL, czego dowodem miaby by awans premie

ra Tuska i wicepremier Biekowskiej na szczyty wa
dzy w Brukseli. W takiej atmosferze wybory
samorzdowe wprowadziy sporo zamieszania, kt
re jednak usprawiedliwiano dzieem przypadku i b
dami wskiej grupy ludzi. Ale ju wybory
prezydenckie do marca tego roku wydaway si naj
zwyklejsz formalnoci. Niemiae wypowiedzi, ze
moe doj do drugiej tury wyborw, spotykay si z
huraganem zoliwoci. Ale sytuacja zacza si
gwatownie zmienia na niekorzy prezydenta Ko
morowskiego, chocia do ostatniej chwili udzono
si , ze jako to bdzie. Mimo ogromnej mobilizacji,
druga tura wyborw przyniosa jeszcze powaniej
sz klsk i to nie tyle dotychczasowemu prezy
dentowi, co nieomylnie rzdzcej Platformie
Obywatelskiej. W zaistniaej sytuacji burzliwie zapo
wiadaj si wybory parlamentarne. Polskie spoe
czestwo ma na og sabe rozeznanie
w zawiociach wspczesnej polityki. Ale ma wy
starczajc orientacj , kiedy rzdzcej ekipie poli
tycznej pokaza czerwon kartk poprzez
gosowanie na gwnych przeciwnikw. Cale szcz
cie, e dzieje si to przy pomocy kartki wyborczej
jako metody najagodniejszej. Nieco wyszy etap
przywoywania rzdzcych do opamitania, realizo
wany jest na og w atmosferze fruwajcych kamie
ni brukowych, a take dymu i ognia. Miejmy jednak
nadziej, eto bdzie dotyczyo innych krajw euro
pejskich, a nie Polski.
Wyglda na to, e jeli nie zajd jakie nadzwyczaj
ne okolicznoci. To najblisze wybory parlamentar
ne wygra Prawo i Sprawiedliwo. le by si jednak
stao gdyby ta partia , majc swojego prezydenta,
zdobya jeszcze bezwzgldn wikszo w obu
izbach naszego parlamentu. Ale najwikszym nie
szczciem dla uboszej czci polskiego spoe
czestwa, byby brak w Sejmie reprezentacji
jakiejkolwiek lewicy. Niektrzy nawet twierdz, e
ley to take w interesie przyszej ekipy rzdzcej,
bo podobno za parawanem mona sobie na wicej
pozwoli Dlatego przed wyborami nie maj sensu
cigle przepychanki zarwno wewntrz SLD, jak i
pomidzy przywdcami ronych organizacji lewico
wych. Dopiero po wyborach przyjdzie czas na solid
ne rozliczenia i by moe potrzeba konstruowania
nowego ukadu si na lewicy. Jeszcze bardziej nie
stabilna robi si sytuacja w Europie. I nie chodzi tyl
ko o Ukrain , ktr niektrzy znawcy problemu
porwnuj do tykajcej bomby zegarowej. Coraz
powaniejsze niezadowolenie spoeczne narasta w
wielu krajach Unii Europejskiej. Dotyczy to szcze
glnie krajw rdziemnomorskich , ale i czoowe
kraje UE czsto skrywaj kompromitujce sprawy.
Nic dziwnego, e Grecy w referendum powiedzieli
gwnym wadcom Unii NIE. Rnorodne trudnoci
i konflikty szybko narastaj take pod wpywem nie
koczcej si fali uchodcw z Afryki Pnocnej i
Bliskiego Wschodu. Coraz czciej zdarzaj si
wstrzsy pod wpywem krwawych wyczynw rno

POLSKA

rodnych maniakw i fanatykw (nie tylko religij

nych). Niektre z powyszych problemw narastaj
rwnie w Ameryce Pnocnej. Wyglda na to, e
coraz wiksze obszary Bliskiego Wschodu i Afryki
Pnocnej wymykaj si z pod jakiejkolwiek kontroli.
Do grona krajw opanowanych przez krwawe wojny
i konflikty wewntrzne, doczaj coraz to nowe re
jony zbrojnych konfliktw. Do tych rejonw najwy
raniej
doczy Jemen, a zagroenia docieraj
rwnie do Egiptu, Tunezji i Kuwejtu. Szczeglny
postrach od szeregu miesicy sieje Pastwo Islam
skie, ktre rozwija swoje filie w rnych regionach
Azji i Afryki oraz kieruje swoich misjonarzy do Eu
ropy i USA. Wszystko wskazuje na to, e czoowe
pastwa Europy Zachodniej i Stany Zjednoczone
wyranie zagubiy si swojej polityce narzucania in
nym krajom swojej koncepcji wolnoci i demokra
cji. Coraz czciej staj si bezsilne wobec nowych
konfliktw i wzajemnie sprzecznych interesw. Przy
wspczesnych moliwociach militarnych takie
Pastwo Islamskie mona by w cigu miesica nie
mal zetrze z powierzchni ziemi. Ale zadanie to mo
gli by najsprawniej wykona Syryjczycy i Kurdowie.
Tymczasem Stany Zjednoczone energicznie wspie
rane przez Izraeli Turcj, przede wszystkim chc
zniszczy Syri pod wadz prezydenta Asada. Na
tomiast odpowiedniemu uzbrojeniu i wyposaeniu
ludnoci kurdyjskiej kategorycznie sprzeciwia si
Turcja. W rozbiciu Pastwa Islamskiego mgby po
mc Iran, a le wrog blokad wobec niego stosuj
liczce si mocarstwa zachodnie, a take Izrael
i Arabia Saudyjska. Mamy na kuli ziemskiej coraz
wicej gronych konfliktw z ktrymi najwyraniej
nie radz sobie nie tylko tzw. Spoecznoci midzy
narodowe , ale i gwne mocarstwa. W dodatku na
wet pomidzy sojuszniczymi mocarstwami dochodzi
do wyranych sprzecznoci interesw z ktrymi nie
mog si upora. Do tego wszystkiego bogate kraje
tzw. Zachodu coraz czciej s spychane z piede
staw przez znacznie ubosze kraje BRICS (Bra
zylia, Rosja, Indie, Chiny, Republika Poudniowej
Afryki), co nie raz powoduje nieprzemylane odru
chy obronne i skutki jeszcze bardziej komplikujce
problemy.
W podsumowaniu mona stwierdzi, e wspcze
sny wiat staje si coraz bardziej niestabilny i kon
fliktogenny,
a
dotychczasowe
mechanizmy
panowania nad konfliktami staj si nieskuteczne.
Ponadto wzajemne sprzecznoci coraz powaniej
blokuj efektywne przeciwdziaanie nawet najbar
dziej krwawym, bezsensownym i antyhumanitarnym
konfliktom. Wchodzce w ycie mode pokolenie
jest na og bezradne wobec problemw wspcze
snoci i czsto daje posuch rnej maci skrajnym
demagogom. Wszystko to razem tylko powiksza
stan zagroenia i nie rokuje nadziei na opanowanie
sytuacji w najbliszym okresie.
Antoni Jakiewicz

WIAT

BRZASK

SIERPIE 2015

Wsplne stanowisko solidarnoci

z Komunistyczn Parti Grecji
Drodzy Towarzysze,
My, przedstawiciele partii komunistycznych i robot
niczych, obserwujemy rozwj sytuacji w Grecji,
ofensyw Unii Europejskiej, kapitau i jego politycz
nej reprezentacji skierowan przeciwko prawom
pracowniczym.
My, przedstawiciele partii komunistycznych i robot
niczych, popieramy walk greckich robotnikw oraz
wyraamy midzynarodow solidarno z walk to
czon przez Komunistyczn Parti Grecji.
Przez wiele lat rzdy partii Nowej Demokracji i PA
SOK, we wsppracy z Uni Europejsk, Europej
skim Bankiem Centralnym i Midzynarodowym
Funduszem Walutowym realizoway memoranda
i wprowadzay surowe antyspoeczne prawo, ktre
powodowao negatywne konsekwencje dla klasy
pracujcej i warstw ludowych.
Dzi antyspoeczne porozumienie trzecie memo
randum, podpisane przez rzd SYRIZyANEL, przy
wsparciu ND i PASOKu, z Trojk, kontynuuje anty
spoeczne dziaania wczeniejszych rzdw i narzu
ca na greckich robotnikw nowe obcienia,
nieznone podatki, zniesienie zabezpiecze socjal
nych i praw pracowniczych, obnienie zarobkw
i emerytur, prywatyzacj itp., jeszcze bardziej po
garszajc sytuacj rodzin z warstw ludowych.
Te wydarzenia pozwalaj nam na sformuowanie
pewnych konkluzji dotyczcych wzmocnienia walk
spoecznych, a mianowicie:
Kapitalizmu nie mona uczowieczy. Prowadzi on
do nasilenia kryzysw, bezrobocia i biedy. W rze
czywistoci demonstruje, e kady sposb zarz
dzania tym systemem zaostrza problemy spoeczne
i zwiksza zyski wielkiego kapitau.
UE jest reakcyjn, imperialistyczn organizacj.
W jej ramach nie moe funkcjonowa demokracja,
solidarno i sprawiedliwo spoeczna.
My, przedstawiciele partii komunistycznych i robot
niczych, podpisanych pod tym stanowiskiem, doce
niamy zdecydowane i spjne stanowisko KKE
stojcej po stronie klasy pracujcej i greckiego ludu,
opowiadajcej si za odrzuceniem memorandw
i antyspoecznych porozumie podpisanych przez
koalicj SYRIZy i ANELu (oraz inne partie buru
azyjne) z Trojk (UEEBCMFW).
Nasze partie wspieraj walk greckich komunistw
o prawa ludzi pracy, obalenie kapitalistycznego bar
barzystwa i o socjalizm.
17/07/2015
1 .Komunistyczna Partia Albanii
2 .Komunistyczna Partia Australii
3. Robotnicza Partia Austrii
4. Algierska Partia na rzecz Demokracji i Socjalizmu
(PADS),

5. Komunistyczna Partia Bangladeszu

6. Robotnicza Partia Bangladeszu
7. Komunistyczna Robotnicza Partia Biaorusi
8. Brazylijska Partia Komunistyczna
9 .Komunistyczny Biegun Luis Carlos Prestes Brazylia
10. Komunistyczna Partia Brytanii
11. Nowa Komunistyczna Partia Brytanii
12. Komunistyczna Partia Bugarii
13. Partia Bugarskich Komunistw
14. Zwizek Komunistw w Bugarii
15. Komunistyczna Partia Kanady
16. Komunistyczna Partia w Danii
17. Komunistyczna Partia Danii
18 .Komunistyczna Partia Robotnicza na rzecz
Pokoju i Socjalizmu (Finlandia)
19. Biegun Odrodzenia Komunistycznego Francja
20. Zjednoczona Komunistyczna Partia Gruzji
21. Robotnicza Partia Wgier
22. Robotnicza Partia Irlandii
23. Komunistyczna Partia Woch
24. Socjalistyczny Ruch Kazachstanu
25. Komunistyczna Partia Luksemburga
26. Komunistyczna Partia Macedonii
27. Komunistyczna Partia Malty
28. Komunistyczna Partia Meksyku
29. Ludowa Socjalistyczna Partia Meksyku
30. Nowa Komunistyczna Partia Holandii
31. Komunistyczna Partia Norwegii
32. Komunistyczna Partia Pakistanu
33. Komunistyczna Partia Palestyny
34. Palestyska Partia Komunistyczna
35. Komunistyczna Partia Filipin [PKP1930]
36. Komunistyczna Partia Polski

37. Komunistyczna Partia Puerto Rico

38. Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej
39. Rosyjska Komunistyczna Partia Robotnicza
40. Komunistyczna Partia Zwizku Radzieckiego
41. Komunistyczna Partia Jugosawii
42. Komunistyczna Partia Sowacji
43. Poudniowoafrykaska Partia Komunistyczna
44. Komunistyczna Partia Ludu Hiszpanii
45. Galicyjski Ruch na rzecz Socjalizmu
46. Primeira Linha, Galicja
47. Komunistyczna Partia Szwecji
48. Syryjska Partia Komunistyczna
49. Komunistyczna Partia Turcji
50. Komunistyczna Partia Ukrainy
51. Zwizek Komunistw Ukrainy
52. Komunistyczne Odrodzenie Urugwaju
53. Partia Komunistw USA
54. Socjalistyczna Organizacja Droga Wolnoci
(USA)
55. Komunistyczna Partia Wenezueli
28/07/2015

SIERPIE 2015

BRZASK

WIAT

Grecja bankructwo kilku mitw

Przebieg wydarze w Grecji potwierdzi suszno

linii politycznej Komunistycznej Partii Grecji doty
czcej kryzysu gospodarczego oraz negocjacji pro
wadzonych przez wadze z zagranicznymi
wierzycielami. Pomimo i, 5 lipca ponad 61 procent
Grekw biorcych udzia w referendum, dotycz
cym pakietu antykryzysowego, opowiedziao si
przeciwko reformom gospodarczym proponowa
nym przez tak zwan Trojk (UE, Europejski Bank
Centralny oraz Midzynarodowy Fundusz Waluto
wy) w zwizku z greckim dugiem, grecki premier
Aleksis Tsipras uleg dyktatowi Unii oraz instytucji
finansowych. Podpisa porozumienie oznaczajce
zgod na antyspoeczny pakiet antykryzysowy. Sy
tuacja w Grecji obalia tym samym kilka mitw, po
kutujcych rwnie wrd czci lewicy.
Pierwszym z nich jest wiara w prospoeczny cha
rakter Unii Europejskiej. Grecki przykad pokaza,
e UE nie jest tworem sucym spoeczestwom
pastw czonkowskich. Kluczow rol w Unii odgry
waj Komisja Europejska oraz Europejski Bank
Centralny. Spoeczestwa nie maj adnego wpy
wu na obsad tych instytucji, dziaaj one wycz
nie w interesie najbogatszych pastw oraz
ponadnarodowych korporacji. Od pocztku greckie
go kryzysu UE w sojuszu z MFW staray si narzu
ci Grecji pakiet reform majcych rzekomo uatwi
spat dugw oraz ustabilizowa sytuacj ekono
miczn. W rzeczywistoci suyy one przerzuce
niu kosztw kryzysu na spoeczestwo. Grecji
starano si narzuci programy w myl ktrych bu
det pastwa miaby by rwnowaony nie przez
opodatkowanie najbogatszych ludzi w kraju np. ar
matorw, lecz poprzez seri ci wydatkw socjal
nych, ograniczania pensji i emerytur oraz
prywatyzacji. Pastwowe przedsibiorstwa przewi
dziano do sprzeday gwnie podmiotom zagra
nicznym, z Francji i Niemiec. Oznacza to redukcje
zatrudnienia oraz pogorszenie warunkw pracy. 25
miliardw euro uzyskanych z prywatyzacji trafi do
bankw w ramach rekapitalizacji. Bdzie to praw
dopodobnie niemal caa kwota uzyskana ze sprze
day pastwowych przedsibiorstw. Przy okazji
greckiego kryzysu okazao si, i Unia nie ma na
wet procedur, ktre pozwalayby krajom czonkow
skim opuci stref euro. Twarde nie dla
rozoenia dugu na bardziej korzystne raty czy re
zygnacja z jego czci, pomimo e sami wierzycie
le uznawali i jest on niespacalny w caoci,
pokazuje, e chodzio przede wszystkim o kwestie
polityczne, a nie ekonomiczne.
Kolejnym mitem jest twierdzenie jakoby porozumie

nie antykryzysowe byo bolesn, ale konieczn

drog wyjcia z trudnej sytuacji. Podpisane przez
Tsiprasa Memorandum Porozumiewawcze zamie
nia Grecj w koloni najpotniejszych pastw UE,
gwnie Niemiec. Prowadzi do zaamania PKB
i uzalenia pomoc od wywizania si rzdu z za
wartych w porozumieniu zobowiza. Niektrzy
ekonomici, tacy jak Daniel Munevar doradca by
ego ministra finansw Grecji, oceniaj, e plany
antykryzysowe s nierealistyczne. Nie da si osi
gn zakadanych na koniec 2015 roku nadwyek
budetowych w wysokoci 1% oraz 2% na koniec
2016 roku. W zwizku z tym ju niedugo porozu
mienie bdzie ponownie negocjowane, co dopro
wadzi do kolejnych antyspoecznych reform.
Prawdopodobnie przekonanie co do braku realizmu
memorandum stanowio jedn z przyczyn dymisji
Yanisa Vafourakisa, greckiego ministra finansw,
czonego z lewym skrzydem Syrizy. Zamierza on
wynegocjowa zagodzenie dugu, co si nie udao.
Costas Lapavitsas ekonomista z University of
London School of Oriental and African Studies,
zwraca uwag na to, i porozumienie wie si
z podwyszeniem podatku VAT od dbr i usug, co
uderzy przede wszystkim w biedniejsz cz spo
eczestwa. Reforma podatkw porednich spowo
duje recesj w caej gospodarce i zwikszy
dysproporcje spoeczne. Greckiemu rzdowi udao
si wprawdzie wynegocjowa mniejsze podwyki
VAT ni proponowaa trjka, ale jest to pyrrusowe
zwycistwo. Du rol w pogorszeniu sytuacji mia
o zachowanie sektora bankowego. Popar on poli
tycznie zwolennikw antyspoecznych reform,
uniemoliwiajc tu przed referendum niektre
transakcje, a inne, jak na przykad wypaty z kont,
ograniczajc do niewielkich kwot. Specjalici sza
cuj, e w zwizku z tym greckie banki, bdce
w znacznej czci pod kontrol ponadnarodowych
korporacji finansowych, powikszyy deficyt pa
stwa. Przepywajce przez system bankowy euro
maj znikome pokrycie w realnej gotwce. Moe to
doprowadzi do koniecznoci rekapitalizacji ban
kw, czyli wsparcia ich z budetu pastwa, czyli
przyczyni si do kolejnych problemw i zmusi
Grecj do wyjcia ze strefy euro. Wwczas pojawi
si kwestie zwizane z przewalutowaniem depozy
tw bankowych z euro na drachm. Sektor banko
wy
najprawdopodobniej
bdzie
wwczas
szantaowa rzd, i jeli upadn banki, obywatele
strac swoje oszczdnoci.
Grecki kryzys gospodarczy wywoa przede wszyst
kim konsekwencje polityczne. Syriza, ktra dosza

WIAT

BRZASK

do wadzy dziki krytyce antyspoecznych dziaa

poprzednich rzdw, zaraz po wyborach zacza
zmienia zdanie i przedstawia bardziej umiarko
wane stanowisko. Przed wyborami Tsipras zapew
nia, e jego celem jest renegocjacja warunkw
spaty dugu, a nawet odmowa spaty jego czci.
Te deklaracje byy jedynie wyborcz gr. Po wybo
rach Syriza przystpia do zarzdzania systemem
kapitalistycznym, bez zmieniania go. Tu przed lip
cowym referendum Tsipras zapewnia, e goso
wanie na nie wzmocni pozycj negocjacyjn
kraju. Zachca spoeczestwo do odrzucenia pro
ponowanego przez UE pakietu reform obiecujc,
e jeli ludzie zagosuj na tak poda si do dymi
sji i rozpisze nowe wybory. Wkrtce po entuzja
stycznym ogoszeniu zwycistwa w referendum,
rzd Syrizy zaakceptowa jednak narzucone przez
UE memorandum, nawet bardziej niekorzystne od
poprzednich propozycji. Gosami parlamentarzy
stw Syrizy oraz prawicy grecki parlament zaak
ceptowa to porozumienie.
Grecki rzd nie zrealizowa oczekiwa spoecze
stwa. Okaza si bezsilny w starciu z midzynaro
dowym kapitaem. UE oraz MFW zdecydoway si
przy tej okazji udowodni, e w kapitalizmie wa
dza nie ley w rku wyborcw. Maj oni wycznie
moliwo zagosowania zgodnie z oczekiwaniem
kapitau, a nawet jeli si zbuntuj, to ich wybracy
zostan zmuszeni do posuszestwa. Zudzeniem
jest wiara czci zwolennikw Syrizy, i obecnie
naley czeka na zmiany polityczne w pastwach
UE, a porozumienie daje jedynie czas.
Wiara w reformistyczn parti mogc przeciwsta
wi si elitom finansowym okazaa si kolejnym
mitem. Tsipras, mimo radykalnej retoryki, nie za
proponowa na przykad podwyszenia podatkw
dla najbogatszych, ktrzy na kryzysie czsto na
wet zyskiwali. Nie ograniczy te, najwyszego
spord pastw UE, udziau wydatkw zbrojenio
wych w PKB. Pomimo braku pienidzy na wypaty
pracownikw sfery budetowej, Grecja kontynu
owaa na przykad program unowoczeniania ma
rynarki wojennej, kupujc bro od firm niemieckich
i francuskich.
Ani Podemos w Hiszpanii, ani podobne siy we
Woszech, nawet jeli wygraj wybory, nie wyjd
poza zarzdzanie kapitalizmem. Nie s zatem
zdolne do zmiany oblicza UE, w ktrej ton nadal
nadawa bd najsilniejsze pastwa. Unia stwo
rzya take mechanizmy majce broni przywilejw
kapitalistycznych elit. Nawet kilka krajw wystpu
jcych wsplnie nie bdzie w stanie ich zmieni.

SIERPIE 2015

Speniy si przewidywania politykw Komuni

stycznej Partii Grecji (KKE), e lewicowo Tsipra
sa ogranicza si do hase i nie jest on zdolny
nawet do reformowania systemu kapitalistyczne
go. KKE od pocztku przyja zdecydowane sta
nowisko. W swoich owiadczeniach stwierdzaa,
e polityka greckich wadz bez wzgldu na to czy
rzdy sprawuje prawica czy reformistyczna lewica,
polega na przekonywaniu obywateli do mniejsze
go za w ramach UE oraz systemu kapitalistycz
nego. Opowiadaa si za odmow spaty dugw
oraz podpisywania porozumie z wierzycielami.
W zwizku z tym obecnie wezwaa do masowych
protestw oraz strajkw, nie tylko w obronie miejsc
pracy, ale take przeciwko caemu pakietowi re
form proponowanych przez trojk. Ostatnie maso
we demonstracje organizowane byy przez
powizan z KKE central zwizkow PAME, a na
ulice najwikszych miast Grecji udao si wypro
wadzi dziesitki tysicy ludzi.
Grecja nie potrzebuje obecnie zarzdzania kryzy
sem, ale radykalnego, rewolucyjnego rozwizania.
Moe ono by bardziej realne, ni si dzi wydaje,
poniewa obecne reformy doprowadz do kolej
nych protestw spoecznych. W ich toku moe
doj do przejmowania, a nawet uspoeczniania
zakadw pracy przez klas pracujc. Pojawiaj
si te postulaty nacjonalizacji bankw, tak aby
sektor bankowy nie sabotowa prospoecznych re
form.
Sytuacja ta moe te wstrzsn greck scen
polityczn, a take spowodowa znaczne prze
miany spoeczne. Wiele bdzie zaleao od KKE
i przyjtej przez ni strategii tworzenia szerokiego
sojuszu reprezentujcego rne warstwy ludu.
KKE dy obecnie do porozumienia z organizacja
mi rolnikw, wizkami zawodowymi, grupami stu
denckimi, w ktrych jest szczeglnie aktywna czy
stowarzyszeniami bezrobotnych. W sytuacji Grecji,
w ktrej przemys nie odgrywa wielkiej roli, a tra
dycyjna klasa robotnicza jest nieliczna, taki sojusz
jest konieczny. KKE, jako jedyna z greckich partii
parlamentarnych, opowiada si konsekwentnie za
rewolucyjnym, antykapitalistycznym programem.
Komunici musz obecnie wystpi z jasnym, al
ternatywnym programem wyjcia z kryzysu oraz
wprowadzenia socjalizmu. W zalenoci od wia
domoci politycznej spoeczestwa w przyszoci
mog zyska neofaszyci ze Zotego witu lub
konsekwentnie antykapitalistyczna Komunistyczna
Partia Grecji.

Beata Karo

SIERPIE 2015

BRZASK

POLSKA

Przemwienie z okazji odsonicia Pomnika Jana Rybaka

i Jego Rodziny na Cmentarzu w Radomylu nad Sanem
1. Dziecistwo i modo Jana Rybaka Jan Rybak
urodzi si 20. stycznia 1886 r. w Warszawie, zmar
a waciwie zosta bestialsko zamordowany przez
band NSZ 18. lipca 1945 r. y lat 59 i dzi przypa
da 70ta rocznica tego tragicznego wydarzenia. Mg
y jeszcze wiele lat, by zdrowym, zahartowanym
przez trudy dnia codziennego starszym czowiekiem,
ktry nie ba si ycia, odnajdowa w nim radoci,
umia si przeciwstawi zu. Potrafi zadba o sprawy
swojej rodziny, w tym dwch crek: Marii i Rozalii
i syna Eugeniusza. Nauczy si zawodu powszech
nie znanego w Radomylu, tj. murarstwa i jak wielu
innych Radomylakw pracowa przy rnych robo
tach na miejscu lub udawa si w jej poszukiwaniu
do budujcej si w latach 30tych Stalowej Woli i do
innych wikszych orodkw. Z zachowanych ksig
parafialnych wynika, e Jan Rybak urodzi si
w 1886 r. w Warszawie, dokd wywdrowaa jego
matka Konstancja z d. Rybak, prawdopodobnie za
prac jako suca. Po pewnym czasie dorobia si
kilku rubli i syna Jasia, z ktrym wrcia na ojcowizn
w Radomylu. Dalsze dzieje tej niepenej rodziny s
mao znane. Skpe byy przekazy rodzinne, nie za
choway si adne dokumenty, zdjcia, listy. Ci kt
rzy mogliby co na ten temat powiedzie dawno nie
yj. Pozostaje nam zrekonstruowa przybliony y
ciorys Jana Rybaka i jego ony naszej babci
w oparciu owe skromne przekazy i oglne informa
cje. Jan Rybak uczszcza do 3klasowej szkoy
w Radomylu, ktra dopiero od 1900 r. staa si
szko 4klasow. Uczy si w niej rachunkw, czyta
nia i pisania i z zachowanych dokumentw (protoko
w zebra z 1944/45 r.) wida, e sztuk t
opanowa dobrze, co zapewne byo take nastp
stwem dalszego samoksztacenia. W tym czasie
pastwa polskiego nie byo, a nasze ziemie podzie
lone byy od ponad 100 lat przez zaborcw. Rado
myl nalea do zaboru austriackiego, o czym
przypominaa przebiegajc w pobliskich lasach i na
Wile granica midzy Galicj a tzw. Rusk Polsk.
2. Wiek mski Jan Rybak od wczesnych lat musia
si ima kadej pracy, pomaga przy domowym go
spodarstwie. Pniej wzito go do austriackiego woj
ska. Nie jest pewne, czy suy w puku w Jarosawiu
czy moe w dalekim austriackim Grazu, w kadym
razie po kilkuletniej subie wrci do Radomyla i w
1911 r. oeni si z 16letni Juliann Paku z No
win. Moda rodzina zamieszkaa na tzw. komornym.
W 1913 r. urodzia si crka Maria, pniejsza Wik
torowa, w 1917 r. si syn Eugeniusz a w 1921 r. uro
dzia si najmodsza crka Rozalia, ktra w 1939 r.
wysza za m za Wita Jdrzejewskiego take z Ra
domyla. Wszystkie te osoby ju nie yj. Po 1. woj
nie wiatowej odrodzio si pastwo polskie, ale
w Radomylu pod wzgldem spoecznoekonomicz
nym niewiele si zmienio. Nadal mieszkacy, szcze

glnie biedniejsi, borykali si z trudami dnia

codziennego. Zachowaa si informacja, e nasz
Dziadek szuka poprawy swego ycia na odzyska
nym po wiekach Pomorzu w Grudzidzu. Prbowa
tam urzdzi si, znale prac, ale nic z tego nie
wyszo i wrci na pocztku lat 20tych ub. wieku do
Radomyla. Egzystencja bya marna, dzieci woay
je, dokucza brak wasnego lokum, nie wystarczaa
dorywcza praca murarska, sabym ratunkiem by do
datkowy dochd z 1.5 morga lichej ziemi, na ktrej
rodzina sadzia ziemniaki, siaa yto, uprawiaa ja
rzyny. Sytuacj poprawio kupno konia, pomocnego
w uprawie ziemi, dziki temu Dziadek mg sta si
faktorem, czyli wozakiem np. wozi towar do sp
dzielni, pomaga za drobne opaty innym. ycie ro
dziny Rybakw, podobnie jak wielu innych ubogich
mieszkacw Radomyla, byo bardzo trudne. Bra
kowao pienidzy na podstawowe potrzeby, nierzad
ko goci gd, szczeglnie na przednwku,
doskwiera chd, powszechny by brak przyzwoitego
przyodziewku. W takich warunkach wychowyway si
i dorastay nasze mamy wujek Gienek. Najgorzej by
o ze zdrowiem ony Jana Rybaka Julianny, ktra
chorowaa na suchoty (grulic) i niedugo cieszya
si yciem. Sytuacja materialna poprawia si
w 1937 r., kiedy polski rzd w obliczu rosncego za
groenia niemieckiego, dziki francuskim poyczkom
przystpi do realizowania wielkiego przedsiwzicia
przemysowego w postaci Centralnego Okrgu
Przemysowego (COP). Wtedy m. in. w pobliskim
Pawie k. Rozwadowa rozpoczto budow huty i za
kadw zbrojeniowych Stalowa Wola. Z okolicznych
wsi i miasteczek schodzili si murarze, stolarze, cie
le i inni pracownicy, najczciej na piechot i budo
wali Stalow Wol. Ludzie byli zadowoleni, gdy
pojawia si nowa praca, ale jednoczenie kapita
dy do obnienia kosztw osobowych, na tym tle
wybuchay strajki, brutalnie interweniowaa policja.
W tym czasie Dziadek mia ju pewne dowiadcze
nie jako dziaacz spoeczny, by czonkiem Stronnic
twa Ludowego, spdzielczocia na budowie
w Stalowej Woli wybrany zosta do zarzdu zwizku
zawodowego. Umia negocjowa, walczy o swoje
i kolegw racje i odwanie postawi si wadzy. Cie
szy si autorytetem wrd kolegw, by wsporga
nizatorem robotniczego strajku w walce o wysze
stawki godzinowe. Za to by represjonowany przez
wczesne wadze, znalaz si na tzw. czarnej licie"
i zosta zwolniony z pracy. Przysporzyo mu to wiele
autorytetu, powaania i sympatii wrd robotnikw
Stalowej Woli. W tym czasie by ju wyrobionym
dziaaczem spoecznym i mimo, e formalnie nalea
do Stronnictwa Ludowego policja i miejscowa sana
cja okrelaa go jako wywrotowca", a wic faktycz
nie sytuowaa go po stronie komunistw. Cieszy si
sympati i powaaniem, przychodzili do niego ludzie

POLSKA

BRZASK

pyta o rad, poszukiwali pomocy, Dziadek pomaga

im pisa pisma do urzdw. W tym czasie poprawiy
si warunki materialne rodziny Rybakw. Kupili may
plac na Maym Rynku i wybudowali drewniany do
mek wraz ze stodo, ktre stoj do dzi, dokumen
tujc technik budowlan z lat 30tych ub. wieku.
Dom ten by niezbdny, gdy w lutym 1939 r. wysza
za m starsza crka Maria, a wkrtce potem mod
sza crka Rozalia. Trudno sobie wyobrazi, jak
wszyscy mogli pomieci si w tak skromnych wa
runkach lokalowych. Zaczy si rodzi wnuczki,
w listopadzie 1939 r. urodzi si Jasiek, nazwany na
cze Dziadka, a w listopadzie 1940 r. Mirek.
1. wrzenia 1939 r. hitlerowskie Niemcy napady na
Polsk, ktra stawia zbrojny opr, liczc na aktywn
pomoc zachodnich sojusznikw. Armia polska wobec
przygniatajcej przewagi wroga po kilku tygodniach
zostaa rozbita. Pierwsze oddziay niemieckie znala
zy si w Radomylu 15 wrzenia, rozpocza si
brutalna okupacja, ktra trwaa przez prawie 5 lat do
sierpnia 1944 r. Zycie ludzkie za Niemcw" stao si
bardzo tanie, najpierw rozprawili si z ydami,
mier i poniewierka stay si chlebem powszednim
okupacji. Dziadek wywieziony zosta na przymusowe
roboty do Rzeszy, w 1943 r. zmara na suchoty bab
cia Julka, brakowao wszystkiego, gd i niedostatek
byy powszechne, nasze mamy zajmoway si niele
galnym handlem, co grozio mierci. W lipcu 1944 r.
wschodnia Polska zostaa wyzwolona przez Armi
Radzieck i odrodzone Ludowe Wojsko Polskie.
W pobliu Radomyla trway zacite walki o utrzy
manie przyczka sandomierskiego. Na pocztku
sierpnia 1944 r. Sowieci (jak wtedy mwiono) byli ju
w Radomylu, gdzie na skutek przerwy w walkach
frontowych, kwaterowali do stycznia 1945 r., m.in.
w domu Dziadka. w komorze kwaterowao 1012 o
nierzy wyposaonych w radiostacj. Stosunki mi
dzy gospodarzami a czerwonoarmistami byy
poprawne, a nawet rodzinne, dzielono si ywno
ci, cukrem, ciepem domu. Jako dziecko zapami
taem szofera radzieckiego Wasyla, ktry zabiera
mnie na wojskow ciarwk. Moim wczesnym
marzeniem byo zosta kierowc. Wojna dla Rado
myla faktycznie zakoczya si, nastay czasy po
koju, jake problematycznego.
3. Sekretarz Polskiej Partii Robotniczej w Radomy
lu Wraz z wyzwoleniem zmieniy si radykalnie sto
sunki polityczne. Niemieccy okupanci zostali
przepdzeni. 21. lipca 1944. powsta Polski Komitet
Wyzwolenia Narodowego (PKWN) tymczasowy
rzd rodzcej si Polski Ludowej. Aktywizoway si
postpowe partie i organizacje spoeczne, na czele
ktrych staa Polska Partia Robotnicza. Jan Rybak
podobnie jak wielu innych szczerych patriotw wy
cign wnioski z morderczej okupacji. Wczy si
aktywnie do budowy Polski Ludowej. Zosta wybrany
na sekretarza koa Polskiej Partii Robotniczej w Ra
domylu, by take radnym Gminnej Rady Narodo
wej w Radomylu i Powiatowej Rady Narodowej
w Tarnobrzegu. Identyfikowa si z celami partii, kt

SIERPIE 2015

ra miaa w swej nazwie sowa Polska i Robotnicza.

Zachoway si dokumenty z posiedze komrki par
tyjnej, ktre dowodz rozwizywania wielu proble
mw ludzi pracy w Radomylu z inicjatywy PPR
i osobicie Jana Rybaka. Warto wszcz poszuki
wania innych dokumentw, ktre mog si znajdo
wa w archiwach IPN. Dziaania te nie podobay si
siom reakcyjnym, w szczeglnoci Narodowym Si
om Zbrojnym (NSZ), ktre dyy do zachowania
przedwojennych stosunkw spoecznych i ktre mi
mo e zakoczya si okrutna wojna z Niemcami,
utrzymyway w pobliskich lasach zbrojn partyzant
k, ktra siaa terror, dopuszczaa si brutalnych za
bjstw, gwatw i rabunkw wobec PPRowcw
i innych zwolennikw wadzy ludowej. Otwarcie d
yli do wybuchu 3. wojny wiatowej, nie baczc na
dotychczasowe straty Polski. Terror ten dosign
take naszego Dziadka, ktry 70 lat temu zosta be
stialsko zamordowany w pobliu tego miejsca, na
Podzamczu, gdzie prawdopodobnie banda NSZ
miaa sw kryjwk.
4. Tragiczna mier bohatera Jana Rybaka 18.
lipca 1945 r. Jan Rybak sekretarz i radny wraca
ok. godziny 17tej z Tarnobrzegu z uroczystoci po
egnania oddziau Armii Czerwonej, do Zbydniowa
dojecha pocigiem, skd szed piechot na prze
praw promowa na Sanie. Przepyn promem San
i tu ju na niego czekali uzbrojeni NSZowcy, ktrzy
zmusili go do pjcia do ich kryjwki. Po pewnym
czasie okoliczni ludzie usyszeli strza, domylajc
si, e wtedy zamordowano Jana Rybaka. Nie zna
my relacji o ostatnich minutach Jana Rybaka, gdy
nie byo wiadkw tej haniebnej zbrodni, jej oprawcy
w pniejszym czasie uciekli za granic, bd sko
rzystali z amnestii i wyjechali z Radomyla. O tym,
e bandyci zgotowali mu mier mczesk wiad
czya autopsja ciaa odnalezionego po tygodniu
w nurtach Wisy w odlegoci ok. 20 km na jazie
w Zawichocie. Jan Rybak by przed mierci be
stialsko mczony, wyupiono mu oczy, wyrwano j
zyk, poamano rce i nogi. Nastpnie strzelono mu
w ty gowy i wrzucono do Sanu. Nie trzeba byo
spotkania z banderowcami, by dowiadczy tak
ohydnego mordu. Faszyzm nie jedno ma imi. Do
piero po tygodniu syn Jana Rybaka Eugeniusz po
pyn dk Sanem do Wisy i znalaz ciao Ojca, na
wspomnianym jazie w Zawichocie. 28 lipca odbyy
si uroczystoci pogrzebowe. W pamici zachowa
si obraz Mamy, ktra szlochaa nad losem swego
Ojca i wasnym nieszczciem. Brakowao pienidzy
na budow pomnika, pocztkowo skromna mogi
okadano muraw, dopiero w pniejszych latach
mogiy Dziadkw i wujka Gienka, ktry zmar w 1953
r. obramowano murowan ram, ktra zachowaa
si do dzi. W obliczu tej strasznej tragedii, tego
bezmiaru za nasi rodzice stracili serce do Radomy
la, nawet do swej ojcowizny. W listopadzie 1945 r.
na Zachd do Ldka Zdroju wyjecha mj Tato Bole
saw Wiktor, w marcu 1948 r. wyjechaa za nim take

SIERPIE 2015

BRZASK

nasza mama z dziemi, ktrzy na wiele lat osiedli

w Skaecznie (cinawce redniej) na Ziemi Kodz
kiej. W 1950 r. na Zachd do Karowa wyjechaa
modsza crka Jana Rybaka Rozalia z mem Wi
tem Jdrzejewskim i trjk maych dzieci, ktrzy p
niej osiedlili si w Kudowie Zdroju i w innych
miejscach Dolnego lska. Musiao min 70 lat, e
bymy my nowa generacja potomkw Jana Ryba
ka mogli zrealizowa powinno i yczenie naszych
rodzicw, zbudowali i odsonili dzi ten Pomnik. Jest
on tylko skromnym doczesnym wyraeniem tych
wspaniaych cech, czuoci wobec wasnej rodziny
i mioci Ojczyzny, szlachetnoci, pomocy i oddania
drugiemu czowiekowi, ktre charakteryzoway Jana
Rybaka. Wtedy zo zwyciyo dobro i trzeba byo
lat, by inni ywi przywrcili triumf dobra, ktrzy kon
tynuowali i realizowali marzenia o lepszej Polsce.
Wyraamy wdziczno wszystkim hojnym ofiaro
dawcom, ktrzy dzi tak licznie tu przybyli, dzikuj
naszym przyjacioom, ktrzy wspierali nas w tym za
mierzeniu. Ten Pomnik jest wiadectwem prawdy,
przypomina wielkiego i szlachetnego czowieka, bo
hatera z lat 1944/45, ktry wtedy wiedzia wicej i wi
dzia dalej ni inni. By wraliwy na krzywd innych

HISTORIA

i stara si ludziom pomaga i budowa sprawiedliw

Polsk. Ten Pomnik jest widocznym i dononym
sprzeciwem wobec za, kamstwa i pomwie jedne
go ze wspsprawcw tej ohydnej i haniebnej zbrod
ni, ktrego nazwiska nie godzi si tu wymienia,
ktry kamliwie oszkalowa posta Dziadka w ksice
przed kilku laty. Ten Pomnik jest take naszym do
bitnym sprzeciwem wobec dominujcego obecnie
w Polsce zakamania historii Polski z lat 40tych XX
wieku. Lud umie si broni i potrafi zadba o swe in
teresy i dobre imi. O takich ludziach jak nasz Dzia
dek i Pradziadek Jan Rybak mwi si, e nigdy nie
umieraj. Jego czstka pozostaje w nastpnych po
koleniach, ale przede wszystkim w wielkoci doko
na spoecznoekonomicznych i midzynarodowych
Polski Ludowej, ktra realizowaa testament poli
tyczny takich ludzi jak Jan Rybak. Nie wszystek
umar. Za spraw takich wspaniaych ludzi jak On
zmienio si oblicze tej Ziemi. Pami o Nim nigdy
nie zaginie.
Non omnis moriar!
Zbigniew Wiktor

Prasa Tymczasowego
Komitetu Rewolucyjnego Polski

Gdy Armia Czerwona zaja Biaystok 28 lipca

1920r. w dwa dni pniej ukaza si komunikat o po
woaniu Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego
Polski z Julianem Marchlewskim na czele. Ju 1
sierpnia ukaza si pierwszy numer "Wiadomoci
Biaostockiego Powiatowego Komitetu Wojenno
Rewolucyjnego" pod redakcj I. Oszorowa. Numer
pierwszy liczy 2 strony w ukadzie dwuamowym,
formatu 48,5 X 28 cm, odbity w Polskiej Drukarni
Udziaowej zawieszonego "Dziennika Biaostockie
go", na papierze zmagazynowanym w drukarni, przy
fachowej pomocy redaktora Antoniego Lubkiewicza,
Jzefa Ujejskiego, Jakuba Szapiro i skadu zecerw
byego "Dz. B.". Wygldem zewntrznym i ukadem
dziaw "Wiadomoci" przypominaj "Dziennik Bia
ostocki". W numerze pierwszym z dnia 30 lipca,
a waciwie 1 sierpnia, gdy "Wiadomoci" byy an
tydatowane, ukaza si synny "Manifest do polskie
go ludu pracujcego miast i wsi" pira Juliana
Marchlewskiego oraz program TKRP, w ktrym sta
rano si wyjani cel i zadania nowego rzdu. "Wia
domoci" ukazyway si prawdopodobnie do
7 sierpnia 1920, do chwili zorganizowania oficjalne
go organu TKRP "Goca Czerwonego". Na a
mach "Wiadomoci" ukazyway si rozporzdzenia
poszczeglnych jednostek organizacyjnych TKRP,
jak np. zarzdzenie Wydziau Owiaty Ludowej, za
pewniajce o powszechnym obowizku nauczania

i upastwawiajce wszystkie prywatne szkoy, bi

blioteki, wietlice itp.

POLSKA

BRZASK

Goniec Czerwony, organ TKRP by kontynuacj

"Wiadomoci", mia podobny ukad, liczy od 2 do 4
stron formatu 42 X 28,5 cm o ukadzie trzyamo
wym, odbity w byej Polskiej Drukarni Udziaowej.
Numer pierwszy zawiera odezwy, jak np. "Do prole
tariuszy caego wiata", "Do robotnikw rolnych",
"Komunikat sztabu", "Kronika lokalna, "Rozkazy"
rozporzdzenia TKRP i "Ogoszenia". Nastpne nu
mery zmieniy nieco ukad, wprowadzajc dziay
"W Rosji Sowieckiej" i "Obwieszczenia" w miejsce
"Rozkazw". Czoowe artykuy w "Gocu Czerwo
nym", jak "Na przeomie", "Budujcie wadz ludo
w", "O nowy ad na wsi" pisa sam Julian
Marchlewski, znakomity publicysta, czowiek o g
bokiej wiedzy i wyksztaceniu. Jeszcze dzi artykuy
Marchlewskiego, F. Kona "Wolno sumienia",
"Deklaracja o wolnoci sumienia", czy te F. Dzier
yskiego zdumiewaj sw niezwyk sugestywno
ci, zwizoci myli i logik, a zarazem prostot
jzyka i stylu. Sporo miejsca na amach "Goca

SIERPIE 2015

Czerwonego" zajmuje sprawa nacjonalizacji fabryk,

lasw i majtkw ziemskich nieomal w kadym
numerze problem ten znajduje swe odbicie. Ostatni
numer "Goca Czerwonego" ukaza si 20 sierpnia
1920 roku nie zawiera ju "Rozporzdze TKRP"
ani "Wiadomoci z frontu", liczy 2 strony. W sumie
ukazao si 14 numerw tego niezwykle interesuj
cego czasopisma.
Informacje zaczerpnite s z ksiki "Studia i mate
riay do dziejw miasta Biaegostoku: praca zbioro
wa / T. 1. pod red. Jerzego Antoniewicza i Jerzego
Joka. Biaystok: 1968."
Zofia Sok "Czasopimiennictwo biaostockie w la
tach 19191939"
Pen monografi "Goca Czerwonego" opracowa
Fr. Lewicki w "Roczniku Ziemi Biaostockiej TRZZ"
Biaystok 1962, str. 173180.
Skany Goca Czerwonego dostpne s na stro
nie
Podlaskiej
Biblioteki
Cyfrowej:
http://pbc.biaman.pl/dlibra/publication?id=22245

Kilka uwag Ry Luksemburg o dyscyplinie partyjnej

Dwudziestego smego czerwca 1914 r. w Sara
jewie, w stolicy Boni, ktra od 1908 r. wchodzi
a w skad wielonarodowociowej monarchii
austro wgierskiej zosta zastrzelony przez
Boniaka Gawrio Principa nastpca tronu Au
stro Wgier arcyksi Franciszek Ferdynand
Habsburg.
Rzd Austro Wgier od razu bez chwili waha
nia oskary wadze ssiedniej Serbii o to, i to
wanie one i tylko one byy inicjatorami zama
chu.
W rezultacie rwno w miesic po tragicznym
sarajewskim zamachu 28 lipca 1914 r. Austro
Wgry wypowiedziay Krlestwu Serbii wojn.
Cztery dni pniej tj. 1 sierpnia 1914 r. cesar
skie Niemcy zwizane wwczas cisym soju
szem polityczno militarnym z Austro
Wgrami wypowiedziay wojn carskiej Rosji
tradycyjnej sojuszniczce Krlestw a Serbii. Na
stpnego dnia 2 sierpnia 1914 r. Niemcy skie
roway
swoje
doborowe
dywizje
do
Luksemburga a dzie pniej tj. 3 sierpnia
1914 r. wypowiedziay wojn Francji bdcej w
sojuszu z Rosj.
W zwizku z powyszym 4 sierpnia 1914 r. An
glia polityczna i miliitarna sojuszniczka repu
blikaskiej
Francji
i
carskiej
Rosji
wypowiedziaa wojn tak znienawidzonej przez
ni Rzeszy Niemieckiej.
Rozpocza si majca trwa ponad cztery lata
trudna do ogarnicia rozumem i opisania krwa

10

wa, bezmylna rze.

W pierwszych dnia sierpnia 1914 r. uwaga
wszystkich aktywistw i zwolennikw ruchu so
cjalistycznego skupia si wok zasadniczej,
kluczowej dla nich kwestii jak zachowa si
wobec ogarniajcej Europ poogi wojennej, ja
kie stanowisko zajmie wobec niej kierownictwo
Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD)
najwikszej, najsilniejszej i najlepiej zorganizo
wanej partii socjalistycznej w owych czasach,
chluby Midzynarodwki Socjalistycznej.
Zaryzykowa mona w tym miejscu stwierdze
nie, i stanowisko jakie zajo wwczas wzgl
dem postpujcych wypadkw wojennych
kierownictwo SPD, w ow godzin wielkiej, de
cydujcej historycznej prby zaszokowao do
gbnie spore grono szczerze ideowych nie
tylko w teorii, ale rwnie w praktyce socjalde
mokratw m. in. take i R Luksemburg
cile zwizan z lewym, rewolucyjnym skrzy
dem niemieckiej socjaldemokracji. Z ich ust pa
dao nieustannie tylko jedno sowo zdrada !
Jakie zatem stanowisko zajo kierownictwo
SPD w pamitnych, pierwszych dniach sierpnia
1914 r. ? Ot po kolei.
Drugiego sierpnia 1914 r. po wczeniejszym
przeprowadzeniu przez cz kierownictwa
SPD (przede wszystkim posw socjaldemokra
tycznych) poufnych rozmw z kanclerzem The
obaldem Bethmann Hollwegiem, ktry uzyska
od nich zapewnienie, e: niemieccy socjalde

SIERPIE 2015

BRZASK

mokraci wypeni swj obowizek wobec ojczy

zny, przeciwdziaajc strajkom, sabotaom i in
nym masowym wystpieniom Centralna
Komisja Zwizkw Zawodowych wydaa zakaz
organizowania strajkw oraz wezwaa do po
parcia rzdu.
Trzeciego sierpnia 1914 r. odbyo si bardzo
burzliwe wewntrzne posiedzenie liczcej w
Reichstagu 110 posw frakcji parlamentarnej
SPD. Wynik tego posiedzenia by wstrzsajcy.
Szczeglnie dla tych, ktrzy byli dotd gboko
przekonani, e niemiecka socjaldemokracja w
sferze ideowej nie miaa i nigdy mie nie bdzie
nic wsplnego ani z nacjonalizmem ani tym bar
dziej z szowinizmem.
Ot zaledwie 14 posw z Karolem Liebk
nechtem na czele zagosowao podczas tego
posiedzenia przeciwko postulowanym przez
rzd kredytom wojennym. Uchwalono ponadto
ogromn wikszoci gosw co byo tragiczne
samo w sobie, e: caa frakcja socjaldemokra
tyczna poprze ustaw o kredytach wojennych.
Wszystkich posw SPD zasiadajcych w Re
ichstagu wezwano (...) do zachowania (...) dys
cypliny
partyjnej
i
do
nieujawniania
rozbienoci.
Czwartego sierpnia 1914 r. odbyo si uroczyste
posiedzenie Reichstagu. W trakcie jego trwania
jeden ze wspprzewodniczcych niemieckiej
socjaldemokracji Hugo Haase zoy w imie
niu frakcji socjaldemokratycznej deklaracj na
stpujcej treci: SPD aprobuje kredyty
wojenne i wzywa niemieck klas robotnicz do
pokoju wewntrznego i dodawa z wyranie po
brzmiewajc nacjonalistyczn nut w tle, e:
zwycistwo rosyjskiego despotyzmu, ktry
splami si krwi najlepszych synw Rosji, za
graa naszemu narodowi i jego przyszoci.
Czwartego sierpnia 1914 r. obowizujca
wszystkich bez wyjtku parlamentarzystw
SPD narzucona im dzie wczeniej przez zatru
te nacjonalizmem kierownictwo SPD wbrew
uchwaom Drugiej Midzynarodwki dyscyplina
partyjna podczas gosowania nad rzdow
ustaw o kredytach wojennych spowodowaa
rzecz charakterystyczna, e nie sprzeciwi si
jej nawet znany z rewolucyjnego zapau Karol
Liebknecht pomimo, i decyzj kierownictwa
partii w tej kwestii uwaa za kompletnie nie do
przyjcia. Instrumentalnie wykorzystana przez
kierownictwo SPD zasada dyscypliny partyjnej
podziaaa na niego i jego kolegw paraliujco.
Nagle jak za dotkniciem czarodziejskiej rd
ki 4 sierpnia 1914 r. w Niemczech znikna to
czca si dotychczas walka klasowa a na jej

HISTORIA

miejsce zgodnie z intencjami jednego z prowo

dyrw pierwszej wojny wiatowej cesarza Wil
helma II objawia si w penej krasie zgoda
narodowa Burgfrieden.
Warto w tym miejscu zauway tytuem dygre
sji, i wiele racji mia radziecki historyk Euge
niusz Tarle stwierdzajc w swojej pracy Dzieje
Europy , e: kierownictwo partyjne, jeeli na
wet nie chciao wojny, to z drugiej strony
mao jej si te obawiao, zwaszcza przez
pierwsze cztery dni sierpnia, take sdz, e
wypadnie si bi tylko z Rosj i Francj. Za
pewne, wojna niesie zo, ale wszystko skoczy
si przecie w cigu omiu tygodni, jak przewi
duje plan Schlieffena i c za promienna przy
szo stanie si potem udziaem niemieckiej
klasy robotniczej stwierdza w swojej pracy E.
Tarle i dodawa, e: cz (i i to znaczna) klasy
robotniczej oraz reprezentujcej j partii bya w
owych dniach politycznie bierna i absolutnie
niezdolna powstrzyma rozwijajcych si wyda
rze nie chciaa nawet prbowa tego czyni
zauwaa E. Tarle.
Niespena cztery miesice pniej 2 grudnia
1914 r. miao miejsce w Reichstagu kolejne go
sowanie nad nowymi kredytami wojennymi.
Rozpdzona machina wojenna bya przeraaj
co nienasycona.
Karol Liebknecht pozostajc wierny pomimo
nader niesprzyjajcych okolicznoci swoim ra
dykalnie lewicowym przekonaniom i chcc si
niejako zrehabilitowa za kompromitujce go
sierpniowe gosowanie tym razem na znak pro
testu przeciwko prowojennej polityce zainfeko
wanego nacjonalizmem kierownictwa SPD
zignorowa otwarcie nadal obowizujc
wszystkich parlamentarzystw SPD dyscyplin
partyjn i jako jedyny zagosowa przeciw no
wym kredytom wojennym. Reszta posw SPD
(z wyjtkiem 19, ktrzy powstrzymali si od go
su) kolejny raz, karnie, bez mrugnicia powie
k podporzdkowaa si nacjonalistycznej
wikszoci i zagosowaa za nowymi kredytami
wojennymi.
Czwartego grudnia 1914 r. Ra Luksemburg
bdc pod silnym wraeniem okazanej dwa dni
wczeniej w Reichstagu przez K. Liebknechta
odwanej, nonkonformistycznej , waciwej w jej
przekonaniu postawy zamiecia na amach za
oonego w grudniu 1913 r. przez siebie, Julia
na Marchlewskiego oraz Franza Mehringa
czasopisma Sozialdemokratische Korrespon
denz reprezentujcego redykalnie lewicowe
skrzydo SPD i tym samym konsekwentnie an
tywojenny i anty nacjonalistyczny kurs artyku
pod krtkim aczkolwiek nad wyraz wymownym

11

HISTORIA

BRZASK

w kontekcie sierpniowego i grudniowego go

sowania nad kredytami wojennymi tytuem:
Parteidisziplin ( Dyscyplina partyjna ).
Zaryzykowa mona stwierdzenie, i Ra Luk
semburg poprzez ten artyku chciaa wyranie
da do zrozumienia, e miaa serdecznie do
tego co wyczyniao wwczas kierownictwo SPD
z zasad dyscypliny partyjnej. W szczeglnoci
miaa serdecznie do niebezpiecznego, przy
noszcego w praktyce opakane i tym samym
fatalne skutki instrumentalnego traktowania tej
zasady.
Ra Luksemburg nie moga i nie chciaa mil
cze. Nie leao to w jej bojowej naturze. Musia
a czujc wewntrzn potrzeb przedstawi
zdezorientowanej, oszukiwanej i zmanipulowa
nej niemieckiej klasie robotniczej swoje stano
wisko w tej jake wanej kwestii.
Posiedzenie Reichstagu z 2 grudnia wysuno
znowu na czoo spraw dyscypliny partyjnej to
warzysze partyjni musz (...) spraw t powa
nie si zaj stwierdzaa na wstpie swojego
artykuu
z a nazbyt wyczuwaln trosk R.
Luksemburg dodajc przy tym, e : trzeba j
zbada dogbnie, a nie zatrzymywa si na jej
powierzchni.
Ra Luksemburg wychodzia z oczywistego
dla niej zaoenia, e : kade ciao zbiorowe,
kada wiksza wsplnota opierajca si na
wspdziaaniu wikszej iloci jednostek wyma
ga dyscypliny, tj. podporzdkowania jednostki,
bez ktrego wsplne dziaanie jest niemoliwe.
Rwnie oczywist rzecz byo dla niej, e: bez
dyscypliny nie mgby istnie aden zakad fa
bryczny, adne nauczanie w szkole, adne woj
sko i adne pastwo.
W zwizku z powyszym R. Luksemburg sta
wiaa nad wyraz istotne pytanie: Czy na takiej
samej dyscyplinie opiera si partia socjaldemo
kratyczna?. Z odpowiedzi na to pytanie autor
ka publikacji nie mia adnego problemu :
Bynajmniej! Midzy nasz socjaldemokratycz
n dyscyplin a dyscyplin fabryczn czy woj
skow
istnieje
zasadnicza
sprzeczno,
dotyczca zarwno jej istoty, jak i rde jej po
wstania. Dyscyplina wojskowa oraz dyscyplina
panujca w przemyle kapitalistycznym opiera
j si na przymusie zewntrznym, socjaldemo
kratyczna
za

na
dobrowolnym
podporzdkowaniu si podkrelaa z naci
skiem R. Luksemburg po czym dodawaa, e:
dyscyplina pierwszego rodzaju suy despoty
zmowi mniejszoci w stosunku do mas ludo
wych, dyscyplina drugiego rodzaju demokracji
tj. woli uwiadomionych mas ludowych w sto

12

SIERPIE 2015

sunku do jednostki.
Zwracajc si do wszystkich czonkw SPD
Ra Luksemburg przypominaa im, e: do
partii socjaldemokratycznej wstpuje si dobro
wolnie, podporzdkowujc si
dobrowolnie
zbiorowej woli tej partii, by w dziedzinie poli
tycznej i spoecznej wol t zmienia w czyn.
Na czym ta wola kadorazowo polega, podaje
jasno i niedwuznacznie program partii, o tym
informuj uchway zjazdw partyjnych i kongre
sw midzynarodowych, w ktrych partia braa
udzia przypominaa wszystkim zapominal
skim czonkom SPD oczywiste i nie budzce
dla niej adnych wtpliwoci rzeczy.
Wszystkim czonkom SPD przypominaa po
nadto, e: to, i tylko to, stanowi waciw pod
staw, wewntrzne uzasadnienie i historyczny
sens socjaldemokratycznej dyscypliny. Jest
ona historycznym narzdziem i niezbdnym
rodkiem pomocniczym sucym do tego, by
wol wyraon w programie partii robotniczej,
w uchwaach zjazdw partyjnych i kongresw
midzynarodowych
zmienia
nieustannie
w czyn polityczny stwierdzaa R. Luksem
burg.
Jako, e Karol Liebknecht by czonkiem frakcji
parlamentarnej SPD w Reichstagu, Ra Luk
semburg nie omieszkaa zauway take, e:
dyscyplina frakcji parlamentarnej (...) ma tylko
na celu przestrzeganie dyscypliny partyjnej, tzn.
realizacj programu partyjnego i uchwa partii.
Tym parlamentarzystom z SPD wyczajc
oczywicie z tego grona zrehabilitowanego
w peni Karola Liebknechta, ktrzy nie rozumieli
bd te zapomnieli pod wpywem panujcej
nacjonalistycznej psychozy wojennej na czym
polega istota oraz sens dyscypliny partyjnej
Ra Luksemburg powicia
nastpujcy
fragment swojego artykuu: czym dla kadego
obywatela pastwa i onierza jest przymus
prawa, tym dla kadego socjaldemokraty jest
wica moc programu partyjnego. I adna
grupa 100 towarzyszy bez wzgldu na to, czy
byoby ni zebranie lokalne, zwizek spoyw
cw, czy te frakcja parlamentarna nie ma
w partii demokratycznej, jak jest socjaldemo
kracja, prawa zmuszania jednostki do zdrady
partii. Dyscyplina caej partii tj. podporzdkowa
nie si programowi partii ma pierwszestwo
przed dyscyplin jakiegokolwiek ciaa zbioro
wego i tylko ona moe stanowi jej uzasadnie
nie i zakrela jej naturalne granice
stwierdzaa wprost, bez ogrdek nieukrywajca
przed nikim swojego gbokiego przywizania

SIERPIE 2015

BRZASK

do ideologicznych pryncypiw R. Luksemburg.

Wszystkim zapominalskim czonkom SPD Ra
Luksemburg przypominaa take odnosz si
do kwestii tzw. miarodajnych pogldw, e: w
partii demokratycznej, jak jest nasza partia,
miarodajne s pogldy i wola nie garstki litera
tw, funkcjonariuszy partyjnych czy parlamenta
rzystw,
lecz
przewaajcej
wikszoci
proletariuszy milionw, ktre podejmuj swe
uchway po dojrzaej rozwadze, po otwartej ,
wyczerpujcej dyskusji zaznaczaa R. Luk
semburg. Pogldy 110 posw do Reichstagu
i trzech czy czterech tuzinw redaktorw nie
byy dla niej w ogle miarodajne.
W konkluzji swojego artykuu Ra Luksemburg
w peni wiadoma, e jej gos moe pozosta
dzisiaj, w warunkach stanu oblenia, bez wol
noci prasy, bez prawa do zgromadze, bez
wolnego, nieskrpowanego ycia partyjnego
i bez opinii publicznej jedynie gosem woaj
cego na puszczy zaapelowaa mimo to do
szerokich mas towarzyszy partyjnych, ktre
nie miay zupenie moliwoci dania wyrazu

HISTORIA

swym pogldom a stanowicych dla niej jako

ortodoksyjnej marksistki i socjaldemokratki cay
czas niezmiennie zasadniczy punkt odniesie
nia w dziaalnoci politycznej i publicystycznej,
aby w oparciu o nadal tkwic w nich moc wa
snej dyscypliny bez wzgldu na okolicznoci
przede wszystkim wiernie, z elazn konse
kwencj suyy woli zbiorowej tj. programowi
partyjnemu a nie poszczeglnym organom
partii, ktre na wasn rk t wol zbiorow
naruszaj.
Powyszemu stanowisku Ra Luksemburg
pozostaa osobicie wierna do samego tragicz
nego dla niej koca. Do samego koca gboko
wierzya take, e: gdy elazna dyscyplina sta
nu oblenia zostanie zlikwidowana, szerokie
masy towarzyszy partyjnych (...) bd mogy
pocign do odpowiedzialnoci winnych (...)
amania dyscypliny partyjnej.
Ryszard Rauba

Remont pomnika w Bobrzy

W dniu 18 lipca zakoczy si duym sukcesem re

mont pomnika onierzy radzieckich i miejscowej,
polegej w walkach z okupantem hitlerowskim, lud
noci w Bobrzy (gm. Miedziana Gra). Realizato
rem naprawy byo Stowarzyszenie KURSK.

Sukces tym bardziej doniosy, i stan obiektu przed

remontem nie napawa radoci. Pomimo wszelkich
trudnoci wolontariusze podoali zadaniu.
Wrd polegych czerwonoarmistw w styczniu
1945 r. w Bobrzy by pochodzcy z Armenii mjr
Anuszawan Gaustowicz Gaojan, Bohater Zwizku
Radzieckiego, chirurg batalionu medycznego. Major
zapisa si pozytywnie w histori tej miejscowoci
m.in. pomagajc cywilom schroni si w ziemian
kach. W samej Bobrzy podczas ofensywy zimowej
'45 roku polego 283 onierzy radzieckich i ok. 300
niemieckich. Nie miao to adnego znaczenia dla
osobnika, ktry zdewastowa pomnik zaklejajc za
praw murarsk przedni cz pomnika, powi
con onierzom radzieckim. Po usuniciu warstwy
cementowej, zastosowaniu impregnatu do pia
skowca, posprztaniu okolicy, poprawieniu napisu
i pomalowaniu ogrodzenia wok pomnika, dzielni
ochotnicy przywrcili obiektowi godny i naleyty
wygld. Podczas prac okoliczni mieszkacy bardzo
ciepo odnosili si do ekipy remontowej. Wielka ra
do ludzi z wyremontowanego pomnika jest naj
lepszym zwieczeniem pracy. Byy momenty
szczerego, nieudawanego wzruszenia tych, ktrzy
pamitaj czasy wojny i bohaterstwo wyzwolicieli.
Pobyt w Bobrzy dziki serdecznoci miejscowej
ludnoci zapamitam na dugo.
Filip Bojovi

13

Z YCIA PARTII

BRZASK

SIERPIE 2015

14 rocznica mierci Towarzysza Edwarda Gierka

Jak co roku w II poowie lipca (25go) przy grobie
byego I sekretarza KC PZPR, a wczeniej szefa
Komitetu Wojewdzkiego PZPR w Katowicach
Edwarda Gierka na cmentarzu przy ul.Zuzanny
w Sosnowcu zebrao si kilkaset osb aby uczci
14 rocznic Jego mierci. Punktualnie o godz.12.00
kolumna przybyych na czele z synem I Sekretarza
prof.Adamem Gierkiem, prof. Joann Senyszyn,
prof.Pawem Boykiem oraz Maciejem Gadaczkiem
przesza od gwnej bramy cmentarza na miejsce
spoczynku E.Gierka. Podczas obchodw 14 roczni
cy mierci Edwarda Gierka na cmentarzu w So
snowcu nie brakowao emocjonalnych wypowiedzi
"Dekada Gierka, ktra zacza si w 1970 roku
przyniosa Polsce wielkie zmiany" mwia podczas
obchodw Joanna Senyszyn. "To wanie w latach
70., zacignlimy kredyty, zwikszylimy kon
sumpcj z 25 procent PKB do 40 procent. Dziki te
mu Polakom zaczo y si zdecydowanie lepiej.
Otwarto wspaniae sklepy jak Moda Polska, gdzie
byo coraz wicej adnych rzeczy, pojawiy si rw
nie inne towary importowane. Polacy zaczli wy
jeda za granic i myl, e wanie ten czas
3 miliony mieszka, coraz wiksza konsumpcja,
sprawiy, e Polacy pomyleli o zmianach. To
Edward Gierek rzuci haso, aby Polska rosa w si
a ludzie yli dostatniej. I wanie takie samo haso
przecie w wyborach rzucia Platforma Obywatel
ska " Oby wszystkim yo si lepiej" czy PiS "Trzy
miliony mieszka" ale Edward Gierek te trzy miliony
mieszka zrealizowa, a PiS nie zrealizowa. I wa
nie teraz jestemy w do przeomowym momen
cie, dlatego e znowu gro nam rzdy kaczystw.
Znowu grozi nam pastwo policyjne, pamitamy
wszyscy nie tylko Edwarda Gierka ale rwnie Bar
bar Blid, i dlatego moje wystpienie zakocz tak
jak zaczyna Edward Gierek : "Towarzyszki i towa
rzysze, pomoecie?" zakoczya Senyszyn. Zgro
madzony na cmentarzu tum odpowiedzia:
"pomoemy". "Dzisiejsi politycy prbuj naladowa
mojego ojca przede wszystkim chce powiedzie,
e lepiej pno ni wcale ale lewica wreszcie prze
staa si odegnywa" mwi z kolei prof. Adam
Gierek.

Osb ktre pragn odda hod temu Wielkiemu Po

lakowi na sosnowiecki cmentarz przybywa z roku
na rok coraz wicej. Od 2002 roku dziki staraniom
zagbiowskiej Lewicy, byy I sekretarz jest honoro
wym obywatelem miasta Sosnowiec, jest te tu
rondo jego imienia. To tutaj, w dzisiejszej dzielnicy
Porbka, Gierek si urodzi. W pobliskiej kopalni
Kazimierz zgin jego ojciec. Przez lata Gierek by
te czonkiem Podstawowej Organizacji Partyjnej
w KWK Sosnowiec. "Edward Gierek to dzisiaj
cz tosamoci Zagbia Dbrowskiego" prze
konuje Maciej Gadaczek, szef SOS im. Edwarda
Gierka, jeden z organizatorw sobotniej uroczysto
ci.

"Do dzisiaj wida, ile Gierek zrobi dla Zagbia

Dbrowskiego. Zagwarantowa modziey prac,
a to, co wtedy zbudowano, suy do dzisiaj: Huta
Katowice, mieszkania, szkoy, przedszkola, obki,
stadiony, cigi komunikacyjne" wylicza Gadaczek.
Podczas przemwienia prof.Pawa Boyka, Prze
wodniczcego ROG im.E.Gierka, obchody na so
snowieckim cmentarzu przerwaa gwatowna ulewa.

Uczestnicy w popiechu zoyli biao czerwone

wizanki kwiatw na grobie Edwarda Gierka i w
wikszoci przemoczeni do suchej nitki udali si na
promocj ksiki. W wypenionej po brzegi kluboka
wiarni w Sosnowcu dokoczono przerwane na
cmentarzu przemwienia i rozpoczto promocj
ksiki prof.Pawa Boyka pt."Apokalipsa wedug
Pawa. Jak zniszczono nasz kraj". Ksika jest war

14

SIERPIE 2015

BRZASK

ta uwagi poniewa jak podkrela autor kieruje si w

niej zwyczajnym realizmem i faktami ekonomiczny
mi, z pominiciem mieszania si w polityk i stawia
nia subiektywnych ocen. Zobrazowa w niej
przemiany polskiej gospodarki w PRL i jej niszcze
nie po przewrocie w 1989 roku. Na rocznicy nie mo
go zabrakn ostatniego yjcego Ministra
grnictwa i Energetyki z dekady Gierka Franciszka
Wszoka. Przypomnia On zebranym rozwj grnic
twa w epoce Gierka oraz inwestycje Pastwa w
sportowe wychowanie modziey, ktre owocowao
powstawaniem wielu nowych klubw pikarskich na
niespotykan skal. Spotkanie przebiego w miej i
sympatycznej atmosferze a ksiki prof. Boyka ro
zeszy si niczym przysowiowe wiee bueczki. Ze
branym organizatorzy zapewnili ciepy posiek,
kaw, herbat oraz ciasto. Jak zawsze liczn grup
na uroczystociach stanowili czonkowie Komuni
stycznej Partii Polski, ktrzy rozkolportowali wrd
zebranych kilkadziesit egzemplarzy pisma KPP
"Brzask". Organizatorami tegorocznych uroczystoci
byli pose do PE prof.Adam Gierek, Prezes SOS
im.E.Gierka Maciej Gadaczek, Przewodniczcy

Z YCIA PARTII

ROG im.E.Gierka prof.Pawe Boyk, Miejska Ko

misja Historyczna "Pokolenia", Midzyorganizacyjny
Zesp Nowy Goong, Stowarzyszenie "POKOLE
NIA", Komunistyczna Partia Polski, Muzeum Miej
skie "Sztygarka" w DG oraz Stowarzyszenie
Inynierw i Technikw Przemysu Hutniczego od
dzia w Dbrowie Grniczej.

Dawid Hajder

22 Lipca w Bytomiu
Tegoroczne obchody wita Odrodzenia Polski,
czyli 71 rocznicy ogoszenia Manifestu PKWN i za
razem 71 urodziny Odrodzonego Wojska Polskiego
zgromadziy w Bytomiu 18.07.2015r. kilkudziesiciu
czonkw i sympatykw Komunistycznej Partii Pol
ski, Stowarzyszenia Tradycji LWP im.gen.Zygmunta
Berlinga (koa: Bytom, Piekary lskie oraz Tarnow
skie Gry), Stowarzyszenia POKOLENIA, Sojuszu
Lewicy Demokratycznej, Zwizku Kombatantw RP
i BWP oraz Polskiej Partii Socjalistycznej. Spotka
nie punktualnie o godz.10.00 otworzy a nastpnie
przekaza pozdrowienia z okazji lipcowego wita
kol.Feliks Farian. Po Nim gos zabra weteran II W
kol.pk.Stanisaw Zawadzki, ktry dzikowa przy
byym za pami o tak wanej dacie w historii Pol
ski. Kolejn czci spotkania byo wyrnienie
Pani Bronisawy Bieli z Brzeszcz, ktra cae swoje
ycie powicia staraniom o lepsze jutro Naszej Oj
czyzny, a szczeglnie prac i dziaalnoci sabota

ow w okresie hitlerowskiej okupacji. Po wojnie

przepracowaa w handlu niemale 40 lat, otrzymu
jc niezliczone pochway za uczciw i solidn prac
na rzecz PRL od wadz samorzdowych i pa
stwowych. Kapitua odznaczenia postanowia wy
rni J pamitkowym Krzyem Kombatanckim
"ZWYCIZCOM" ktry to jest przyznawany naj
bardziej zasuonym na polu walki o honor i tradycje
onierzy Wyzwolicieli. Otrzymaa ona rwnie pa
mitkowy dyplom od stowarzysze kombatanckich
z Bytomia. Po niej brzowym medalem Za Zasugi
dla Obronnoci Kraju wyrniono tow.Jana Mikosa
z KPP. Po wyrnieniach wrczono legitymacje i
odznaki nowo przyjtym w szeregi Stowarzyszenia
Tradycji LWP aktywistom, po czym gosu udzielono
dwm czonkom KPP tow.Andrzejowi Janiakowi i
tow.Dawidowi Hajderowi, ktrzy przedstawili kolejno
proces tworzenia si na ziemiach polskich w 1944
roku Wojska Polskiego z poczonych oddziaw
Armii Ludowej i Armii Polskiej w ZSRR oraz zarys

15

Z YCIA PARTII

BRZASK

historyczny powstawania Ludowego Pastwa Pol

skiego. Mwic o wojsku szczeglnie podkrelano
trud jaki trzeba byo woy w ksztatowanie jednoli
tej Armii Polskiej podczas wojennej zawieruchy i
przy reakcyjnym dziaaniu czci podziemia, ktre
nie chciao podporzdkowa si rozkazom Krajowej
rady Narodowej. Przemwienie dot. tworzenia Pa
stwa ludowego zawierao szereg informacji, ktre
pozwoliy przybliy obecnym na sali zoony i niea
twy proces ujty w swe rce przez KRN uznan za
"prawdziwe przedstawicielstwo Narodu polskiego"
przez ZG Zwizku Patriotw Polskich. "21 lipca po
wkroczeniu Armii Czerwonej na terytorium Polski,
Delegatura KRN powoaa Polski Komitet Wyzwole
nia Narodowego jako tymczasowy organ wadzy wy
konawczej dla kierowania walk wyzwolecz
narodu, zdobycie niepodlegoci i odbudowy pa
stwowoci polskiej. W W skad PKWN weszli przed
stawiciele: Polskiej Partii Robotniczej, Polskiej Partii
Socjalistycznej, Stronnictwa Ludowego i Stronnic
twa demokratycznego, tworzc wsplny blok stron
nictw demokratycznych. Gwn si tego bloku bya
PPR. PKWN wprowadza prawo do wadzy w Polsce
z woli KRN jako jedynego reprezentanta walczce
go Narodu i uznawa za obowizujce zaoenia
Konstytucji z 21 marca 1921 roku. Program ktry
PKWN przyj za podstawow wytyczn swej dzia
alnoci, stawia na pierwszym miejscu walk z
Niemcami hitlerowskimi. W dziedzinie wewntrznej
PKWN zapowiada przemiany rewolucyjnodemo
kratyczne, zaspokajajce ywotne potrzeby poli
tyczne i spoeczne polskich mas pracujcych:
zapewnienie im peni praw politycznych i swobd
demokratycznych, przeprowadzenie radykalnej re
formy rolnej, ostatecznie likwidujcej chopski gd

SIERPIE 2015

ziemi i polityczne pozycje obszarnictwa oraz przej

cie pod zarzd pastwowy wielkiego przemysu,
transportu i finansw" przypomniano przybyym.
Po czci historycznej gos zabra Skarbnik KPP
tow.Marian Indelak, ktry zaprezentowa zebranym
obecne pseudodemokratyczne metody przelado
wania lewicy spoecznej przez kapitalistyczne pa
stwo polskie. "Ju toczy si przeciwko Nam
postpowanie karne za rzekome "propagowania to
talitaryzmu", s to jednak nic innego jak prby za
straszenia Nas i zmuszenia do zawieszenia
dziaalnoci Partii a przede wszystkim zakoczenia
krytyki krwioerczego kapitalizmu jaka jest przez
Nas prowadzona. My jednak pewni swej dziejowej
misji nigdy si nie poddamy i zawsze bdziemy
wierni swym ide. Sam przysigaem to moim
wsptowarzyszom podczas wieszania ich przez hi
tlerowcw w czerwcu 1942 roku, za sabotaow
dziaalno na rzecz niemieckiego okupanta" m
wi tow.Indelak. Ostatnim oficjalnym elementem uro
czystoci byo przyznanie przez prezesa koa
STLWP w Tarnowskich Grach kol.Waldemara Ga
ska dyplomw trzem bytomskim aktywistom za pro
wadzenie dziaalnoci w sferze podtrzymywania
tradycji narodowej, pielgnowania polskoci oraz
rozwj wiadomoci narodowej, obywatelskiej i kul
turowej. Po tej czci odbya si jak zawsze ywa
dyskusja obecnych na sali dot.chronienia pamici o
tak wanych datach w historii Polski jak 21/22gi
Lipca. Po dugich i przyjaznych dyskusjach za
mknito spotkanie i podzikowano za obecno.
Organizatorami spotkania byli bytomscy dziaacze
Komunistycznej Partii Polski i Stowarzyszenia Tra
dycji LWP.

Dawid Hajder
Publikowane artykuy wyraaj opinie autorw i nie zawsze s zgodne z pogldami Redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo
redagowania nadesanych tekstw i nadawania im tytuw. Skad Redakcji: Krzysztof Szwej (redaktor naczelny), Beata Karo.

Email: brzask@o2.pl. Komunistyczna Partia Polski skr. poczt. 154, 41300 Dbrowa Grnicza.
Opat za Brzask naley wpaca na konto bankowe Partii z dopiskiem za Brzask.
PKO BP S.A. Oddzia I Dbrowa Grnicza 28 1020 2498 0000 8202 0183 3995

16