Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Bartosz Komasa
PAIiIZ

JAPOSKA
ODMIENNO

Rnice kulturowe - Japonia

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

KONTAKTY MIDZYLUDZKIE
Japoczycy dokadaj wszelkich stara,
by swym zachowaniem nie narusza
prywatnoci
innych
ludzi.
Wyrazem
poszanowania
cudzego
terytorium
jest
zachowanie waciwego dystansu, wyszukana
uprzejmo i unikanie podnoszenia gosu.
Jednoczenie zastrzegaj sobie prawo do
kreowania wasnego wiata. Najlepszym
nowoczesnym wcieleniem tej starej jak wiat
zasady jest jeden z japoskich wynalazkw,
pozwalajcy przebywa we wasnym wiecie
bez naruszania spokoju innych, dobrze nam
wszystkim znany

Rnice kulturowe - Japonia

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

KONTAKTY MIDZYLUDZKIE
Komunikacja z Japoczykami wymaga
wielkiej subtelnoci. Niemal kade zdanie po
japosku mona wypowiedzie na rne sposoby,
w zalenoci od stopnia uprzejmoci i szacunku.
Kobiety wyraaj
mczyni.

si

nieco

inaczej

ni

Inaczej take mwi modsi do starszych

i podwadni do zwierzchnikw.
Angielskiego naucza si w szkoach i powinien
by powszechnie znany. Nic bardziej mylnego
niewielu Japoczykw zna go na tyle,
by komunikatywnie si porozumie.

KONTAKTY MIDZYLUDZKIE
Dobre rady:
Unikaj zbyt bezporedniego wyraania swojej
opinii. Honne jest tym, co Japoczycy myl
naprawd, ale nie wyraaj tego publicznie, za
tatemae, to ich opinia dla ogu, wygaszana,
by nikogo nie urazi.
Nie przerywaj Japoczykom gdy mwi lub
zastanawiaj si nad odpowiedzi. Przerwy
midzy wypowiedziami s dla nich rzecz
cakiem naturaln.

Rnice kulturowe - Japonia

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

KONTAKTY MIDZYLUDZKIE
Spuszczone powieki oznaczaj respekt, dlatego
przymknij oczy, kaniajc si lub rozmawiajc
z wan osob.
Unikaj patrzenia w oczy i zbyt dugiego
przygldania si komu - takie zachowanie
zostanie uznane za aroganckie.
Przy przywitaniu i poegnaniu zawsze lekko si
uko.
Raczej nie podawaj rki i absolutnie unikaj
rzucania si na szyj, nawet przyjacioom.
Nie bd zbyt wylewny.

JZYK GESTW
Naucz si odczytywa mow ciaa, ktra
u Japoczykw czsto odgrywa waniejsz rol
ni sowa.
Nie wskazuj nikogo ani niczego palcami, nogami
ani paeczkami. Jeli ju musisz wskaza obiekt
lub kierunek, rb to ca doni z palcami
skierowanymi w d.
Aby kogo przywoa, wycignij rk doni
skierowan w d i lekko poruszaj palcami.
Kiwanie na kogo wskazujcym palcem to gest
oznaczajcy zodzieja.

Rnice kulturowe - Japonia

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

JZYK GESTW
Jeli chcesz wskaza na siebie, dotknij czubka
swego nosa.
Mwic o bliskich ci mczyznach - ojcu, mu,
przeoonym - wycignij kciuk do gry.
Podobny gest, ale z uyciem maego palca,
wykonuj mwic o ukochanej kobiecie, onie,
narzeczonej.
Skrzyowane palce wskazujce obu rk oznaczaj
nieprzyjazne uczucia lub wrogo midzy
osobami, o ktrych jest mowa.

JZYK GESTW
Skrzyowanie obu doni na wysokoci
nadgarstkw oznacza brak pozwolenia (dame =
nie wolno).
Chcc zaprzeczy, powiedzie nie, machaj
otwart, praw doni na wysokoci twarzy,
jakby chcia odpdzi much.
Prawa rka na wysokoci twarzy, z doni
zwrcon na lewo, sygnalizuje prob o miejsce
do przejcia. Gest ten oznacza po prostu
przepraszam.

Rnice kulturowe - Japonia

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

JZYK GESTW
Amerykaski znak OK w formie kka
utworzonego przez kciuk i palec wskazujcy
w Japonii symbolizuje pienidze.
Krcenie palcem na wysokoci skroni zgodnie
z ruchem wskazwek zegara oznacza, e
uwaamy dan osob za prn i zarozumia.
Krcc palcem na wysokoci skroni w kierunku
odwrotnym do wskazwek zegara, pokazujemy,
ze dana osoba jest szalona, niespena rozumu lub
ma niedorzeczne pomysy.

WIZYTY
Nigdy nie wchod w butach do japoskiego
mieszkania, szkoy czy tradycyjnej restauracji.
Kapcie na zmian zawsze czekaj przy wejciu.
Jeli przed WC zobaczysz inne kapcie, uyj ich
wchodzc do toalety.
Nigdy nie wno te do pomieszcze mokrego
parasola. Zostaw go w pojemniku na parasole
przy wejciu, najlepiej w dyurnym plastikowym
pokrowcu, ktry mona kupi w kadym sklepie.

Rnice kulturowe - Japonia

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

WIZYTY
Podczas wizyt i posikw w domu japoskim
kobiety siedz na pitach w pozycji seiza,
z nogami podwinitymi pod siebie. Dla
niewprawnych moe to by bolesne, wic mog
zastosowa wariant z nogami z boku.
Mczyznom wolno siedzie po turecku.
W trakcie posikw najlepszym tematem do
rozmowy jest samo jedzenie. Dobrym tematem
do rozmw jest take Japonia.

WIZYTY
Jeli jeste zaproszony do japoskiej rodziny,
przynie ze sob symboliczny prezent, najlepiej
co do jedzenia. Jeli przyjechae prosto ze
swojego kraju, najlepszym prezentem bdzie jaka
specjalno twojej kuchni. Unikaj liczby 4, gdy
jej wymowa jest identyczna ze sowem mier.
Przy pierwszym spotkaniu nie odzywaj si
niepytanym, a jedynie odpowiadaj na zadane
pytania.

Rnice kulturowe - Japonia

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

WIZYTY
Uywaj ugrzecznionego tonu, dajc gospodarzom
do zrozumienia, e jest ci niezwykle niezrcznie
z powodu twojej u nich obecnoci.
Wszystko chwal: wymienite jedzenie, wspaniale
urzdzone mieszkanie etc.
Okazuj szacunek osobom starszym i z nimi witaj
si najpierw.

POSIKI
Nigdy nie wbijaj paeczek pionowo w ry, ani
nie podawaj jedzenia paeczkami innej osobie,
gdy s to rytuay buddyjskiej ceremonii
pogrzebowej.
W Japonii naley siorba jedzc makaron.
Miseczki i talerze trzeba podnosi ku sobie,
w adnym wypadku nie mona si nad nimi
pochyla.
Nie jedz niczego na stojco lub idc ulic.
W domu te jedz na siedzco. Jedynym
wyjtkiem s restauracje z kontuarami
i jedzenie lodw.

Rnice kulturowe - Japonia

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

YCIE CODZIENNE
Miejsca spotka:
Na miejsce spotkania mczyni zwykle
wybieraj ksigarnie (honya) i czekaj na siebie
w dziale, ktry ich najbardziej interesuje.
Kobiety preferuj spotkania w domach
handlowych (depato) , gdzie, czekajc na siebie,
robi po prostu zakupy w swoim ulubionym
dziale.

YCIE CODZIENNE
Kiedy idziesz z kolegami napi si i zobaczysz,
e ich kieliszki s puste, powiniene je napeni,
a oni powinni si odwzajemni. Jeli nie chcesz,
by twj kieliszek znw zosta napeniony, po
prostu go nie oprniaj.
Nigdy nie dmuchaj nosa przy ludziach i uywaj
wycznie chusteczek papierowych, ktre po
zuyciu natychmiast wyrzu. Japoczycy za
niegrzeczne uznaj te wycieranie nosa
w baweniana chusteczk i chowanie jej do
kieszeni. Nie rb tego, gdy razi to japoskie
poczucie estetyki i higieny.

Rnice kulturowe - Japonia

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

YCIE CODZIENNE
Nie rozmawiaj przez telefon komrkowy
w pocigu, jeli nie jest to wyranie dozwolone.
E-maile i SMS-y mona wysya.
Pienidze zawsze dawaj w kopercie, zwaszcza
w sytuacjach formalnych i na lubach. Zwr
uwag, by ilo banknotw dawanych modej
parze bya nieparzysta. Istnieje przesd, e
modzi si rozejd jeli sum otrzymanych
przez nich pienidzy mona podzieli przez
dwa.
Japoczycy zasaniaj usta podczas miechu,
gdy w zym tonie jest pokazywanie zbw.

KPIELE
Japoczycy myj si przed wejciem do kpieli,
ani publicznej bd rda termalnego.
Powodem jest fakt, e wielu ludzi po tobie
bdzie si tam jeszcze moczyo.
Przyzwyczaj si, e woda w kpieli jest bardzo
gorca (40-50oC).
Do ani moesz zosta zaproszony przez
swojego partnera w interesach. Powiniene da
mu potem symboliczny prezent. Jeli zechce
mwi o interesach, pozwl mu na to.

Rnice kulturowe - Japonia

10

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

KPIELE
W aniach publicznych nie pomyl mskiej
przebieralni (niebieska zasona) z damsk
(zasona
czerwona).
Ani
anie
ani
przebieralnie nie s koedukacyjne.
Absolutnie zapomnij o stroju kpielowym, bo
moesz zosta wyrzucony z ani.
Tatuae s zabronione w miejscach
publicznych, wic jeli masz jaki, lepiej
zapytaj na recepcji, czy moesz wej do ani.

JAPOSKA ODMIENNO
Japoczycy
reprezentuj
kultur
propartnersk, co oznacza, e bardziej
skupiaj si na ludziach, a nie na wykonaniu
zadania, dlatego czsto postrzegani s
jako osoby opieszae, niezdecydowane
i nieodgadnione. Ceni dobre stosunki
z partnerem, wic gdy chcesz od razu przej
do interesw, bd ci uwaa za osob
agresywn, grubiask i zbyt pewn siebie.
Naucz si umiaru i cierpliwoci.

Rnice kulturowe - Japonia

11

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

JAPOSKA ODMIENNO
Japoczycy pochodz ze spoeczestwa
hierarchicznego i przywizani s do
ceremoniau, ktry objawia si w kadym
aspekcie ich ycia. W interesach mog
uchodzi za przewraliwionych, ty za moesz
ich
zrani
lub
urazi
swoj
bezceremonialnoci.
Japoska kultura bycia zalicza si do
powcigliwej.
Unikaj
wic
zbytniej
ekspresyjnoci.

JAPOSKA ODMIENNO
Japoczycy przywizuj ogromn wag do
punktualnoci zarwno w yciu codziennym,
jak i w kontaktach biznesowych, co wielu ludzi
utosamia z pedanteri i wyniosoci. Nie s
jednak niewolnikami czasu. Jeli nie nauczysz
si punktualnoci, bd ci uwaa za osob
leniw, niezdyscyplinowan i niegrzeczn.
Pamitaj jednak o tym, e bdc w Japonii
musisz wyruszy na spotkanie z duym
wyprzedzeniem, bo niechybnie utkniesz
w korkach i nie zdysz przyby na czas.

Rnice kulturowe - Japonia

12

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

BIZNES MIDZYNARODOWY
Dwie elazne reguy:
W biznesie midzynarodowym oczekuje si, e
sprzedawca dostosuje si do nabywcy.
W biznesie midzynarodowym oczekuje si, e
przybysz bdzie przestrzega miejscowych
zwyczajw.
Jednym sowem bd wyczulony na niuanse
innej kultury i wraliwo innych ludzi.

STYL I CZAS PRACY

W Japonii nie ma okrelonej pory urlopowej.
Korzystanie z duszych wakacji nie jest mile
widziane, gdy wiadczyoby o tym,
e pracownik nie ceni swojej pracy.
Wikszo pracownikw cae ycie pozostaje
w jednej firmie. Dla nich osoba, ktra
czciej ni dwa razy zmienia pracodawc,
staje si podejrzana.

Rnice kulturowe - Japonia

13

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

STYL I CZAS PRACY

Stopie lojalnoci i oddania pracownikw
wobec firmy jest dla Europejczykw
niezrozumiay. Trzeba pamita jednak
o tym, e dla Japoczykw wizy midzy
pracownikami a szefem przypominaj
bardziej wizy rodzinne ni znane nam
stosunki przeoony-podwadny.

STYL I CZAS PRACY

Przyjte jest, ze Japoczycy po godzinach
pracy id wsplnie do restauracji na kolacj,
a potem czsto do baru karaoke.
Dla wielu ludzi Japoczycy s pracoholikami
i jest w tym troch prawdy. Inaczej nie
byoby karoshi mierci z przepracowania.

Rnice kulturowe - Japonia

14

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

KONTAKTY BIZNESOWE
Pamitaj, e Japonia jest krajem bardzo
zbiurokratyzowanym, w ktrym podjecie
decyzji wymaga akceptacji na wielu
szczeblach, przejcia wielu procedur, zgodnie z
wieloma regulacjami oraz otrzymania wielu
zezwole i certyfikatw.
Obcej osobie trudno jest wej do tak
zamknitego spoeczestwa. Kluczow spraw
jest wic bycie przedstawionym japoskiemu
partnerowi, w sposb poredni (absolutnie nie
bezporednio), przez odpowiedni, obdarzon
zaufaniem osob lub instytucj.

KONTAKTY BIZNESOWE
Waciwe wprowadzenie ma tak istotne
znaczenie, e powstay wyspecjalizowane
firmy konsultingowe, ktrych gwnym
zadaniem jest przedstawianie partnerw
zagranicznych japoskim firmom.
Musisz starannie przygotowa pisemne
materiay o twojej firmie, produkcie lub
usudze i wysa je na dugo przed
planowanym spotkaniem. Japoczycy musz
mie czas na przestudiowanie twoich
dokumentw.

Rnice kulturowe - Japonia

15

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

KONTAKTY BIZNESOWE
Musisz zda sobie spraw, e Japoczycy
przestrzegaj wielu kodeksw zachowa,
a ich ycie jest bardzo usystematyzowane.
Dziki temu zawsze potrafi zachowa spokj
i dyscyplin. Nie zdarza si, by Japoczyk
podnis gos czy straci panowanie nad sob,
gdy rwnaoby si to z utrat twarzy.

KONTAKTY BIZNESOWE
Przyjte jest zatrudnianie tumaczy przez
obie strony, nawet jeli twj partner zna
jzyki
obce.
Naszemu
tumaczowi
wyznaczamy wtedy rol pomocnicz
w stosunku do tumacza gospodarza.
Tytuuj partnera uywajc zwyczajowego
przyrostka san po nazwisku.

Rnice kulturowe - Japonia

16

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

KONTAKTY BIZNESOWE
Obowizuje japoska hierarchia:
Mode osoby zawsze s spolegliwe a nawet
unione wzgldem starszych i wyszych rang,
musz okazywa im szacunek.
Nabywca ma automatycznie wysz i bardziej
uprzywilejowan pozycj wzgldem kupujcego.
Wyraaj swoj opinie tylko wtedy, gdy twj
przeoony poprosi ci o to. Nie odzywaj si
niepytany.

KONTAKTY BIZNESOWE
Dobre rady:
Powinien przedstawi ci kolega najstarszy
i najwyszy rang, wzronie wtedy twj presti.
Okazujc werbalnie i niewerbalnie szacunek
swojemu japoskiemu partnerowi, sam go
zyskasz.
W rozmowie udowadniaj, e jeste fachowcem
w swojej dziedzinie, to tylko wzmocni twoj
pozycj.

Rnice kulturowe - Japonia

17

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

KONTAKTY BIZNESOWE
Dobre rady:
Nigdy nie prbuj udowodni partnerowi,
e wiesz co lepiej od niego, nawet jeli tak jest
w istocie nie bd zarozumiay, bo obrazisz
tym partnera.
Przystpujc do negocjacji, nie szczdzimy
komplementw firmie japoskiej i podkrelamy
obustronne korzyci pynce ze wsppracy. Nie
przesadzajmy jednak z autopromocj, bo uznane
to zostanie za popisywanie si i zbytni pewno
siebie.

KONTAKTY BIZNESOWE
Obowizuje
japoski
konserwatyzm
i ceremonialne zachowanie:
Ubierz si w sposb tradycyjny ciemny
garnitur, biaa koszula i stonowany krawat
w przypadku mczyzn, skromny kostium lub
prosta sukienka w przypadku kobiet.
Przy powitaniu spodziewaj si ukonu
i lekkiego ucisku doni (moe skoczy si
wycznie na ukonie). Unikaj zbyt mocnego
ciskania doni i bezporedniego kontaktu
wzrokowego.

Rnice kulturowe - Japonia

18

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

PROTOK W BIZNESIE
Wymiana
wizytwek
meishi
nieodczny element powitania.

stanowi

Podaj swoj wizytwk odwrcon napisem

w stron partnera, trzymajc j obiema rkami,
pomidzy kciukiem a palcem wskazujcym,
i wrcz kaniajc si lekko.
Odbierz wizytwk partnera w taki sam sposb,
studiuj j przez chwil, a nastpnie po
z uszanowaniem na stole konferencyjnym lub
w do wizytownika.
Bd przygotowany na wiksz ilo osb przy
negocjacjach. Nie moe zabrakn ci wizytwek,
gdy zostaoby to le przyjte.

PROTOK W BIZNESIE
Wymiana prezentw stanowi nieodczny
element japoskich obyczajw biznesowych.

Najodpowiedniejszym podarunkiem jest butelka

dobrego alkoholu (koniak, whisky lub
tradycyjny trunek z twojego kraju), piro lub
muzyka Chopina.
Opakowanie i wrcznie prezentw jest tu
waniejsze ni sam prezent, dlatego najlepiej
opakowa go w Japonii, zgodnie z przyjetymi tu
zwyczajami. Prezent wrczaj oburcz. Partner
odoy go na bok i otworzy pniej. Ty
powinienie postpi w ten sam sposb
otrzymujc swj prezent .

Rnice kulturowe - Japonia

19

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

PROTOK W BIZNESIE
Wsplny posiek jest kolejn, bardzo istotn
czci nawizywania kontaktw z japoskimi
biznesmenami.
Gdy spotkanie odbywa si w Japonii, moesz
odwzajemni
zaproszenie
do
restauracji
w zachodnim stylu. We wasnym kraju powinna
to by restauracja serwujca kuchni lokaln.
Powiniene nauczy si posugiwa paeczkami
i wznosi toasty (kampai).

PROTOK W BIZNESIE
W mskim gronie musisz si liczy z tym, e
alkohol podczas posiku bdzie si la
strumieniami, co sprzyja rozlunieniu atmosfery
i moe znacznie pomc w negocjacjach
biznesowych.
Mczyni, ktrzy nie chc pi alkoholu, mog
wymwi si stanem zdrowia lub wzgldami
religijnymi.

Rnice kulturowe - Japonia

20

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

PROTOK W BIZNESIE
Jeli chcesz zapaci za posiek w restauracji
uzgodnij to przedtem z obsug. Jeli twj go
chce zapaci, pozwl mu na to. Nigdy nie
oferuj, e podzielicie si kosztami rachunku!
Jeli ty bedziesz paci, nie studiuj rachunku,
odczytane to bowiem zostanie jako brak zaufania
i uczciwoci wobec waciciela restauracji. Nigdy
nie dawaj napiwkw.
Jeeli zaproszono ci na drinking party, moesz
sie poczu zaszczycony, bo oznacza to, e
obdarzono ci zaufaniem. Jest to bardzo dobry
pocztek
budowania
dobrych
relacji
biznesowych.

A potem czeka ci ciki powrt do domu ...

Rnice kulturowe - Japonia

21

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

... oj ciki ...

... bardzo ciki.

Rnice kulturowe - Japonia

22

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

POZYCJA KOBIETY
W Japonii nie oczekuje si, e kobiety bd piy
alkohol, a tym bardziej, e si upij. Moe to
stanowi przeszkod dla business woman
robicych interesy z Japoczykami.

W spoeczestwie japoskim niewiele jest

kobiet na stanowiskach kierowniczych - te
zajmuj wycznie mczyni. Japoczycy nie
s przyzwyczajeni do robienia interesw
z kobietami na zasadach rwnoci. Jeli
zagraniczn firm reprezentuje kobieta, oczekuj
od niej kobiecego zachowania agodnoci,
skromnoci i wyszukanej uprzejmoci.

POZYCJA KOBIETY
Spoeczna rola mczyzn i kobiet jest w Japonii
jasno okrelona. Msk dominacj wida niemal
wszdzie.
Domen
kobiety
jest
dom
i wychowanie dzieci. Moda maonka jest
poddana wadzy teciowej. Dopiero wrd
modego pokolenia wida daleko idce zmiany dziewczta studiuj razem z chopcami
i domagaj si rwnego traktowania.
Japonki na wysokich stanowiskach spotka
mona jednak wycznie w koncernach
midzynarodowych. W firmach japoskich
pracuje tysice kobiet, ale wycznie na
stanowiskach biurowych, jako sekretarki czy
asystentki.

Rnice kulturowe - Japonia

23

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

W mundurku w szkole podstawowej ...

w mundurku na studiach ...

Rnice kulturowe - Japonia

24

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

... i w mundurku w pracy.

NEGOCJACJE
Dobre rady:
Unikaj artw i anegdot, bo zostan zrozumiane
jako lekcewaenie partnera.
Mw prostym jzykiem, klarownie
zbdnych ozdb jzykowych.

bez

Nie przechwalaj produktu bd wasnej firmy

zamiast tego przedstaw referencje albo artykuy
o przedsiebiorstwie.
Uywaj
prezentacji
multimedialnych,
by
zobrazowa swoj wypowied i rozdaj kopie
wystpienia przed jego rozpoczciem.

Rnice kulturowe - Japonia

25

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

NEGOCJACJE
Dobre rady:
Nie zaczynaj negocjacji od wysokiej ceny, ktr
zamierzasz zbi, gdy ta strategia nie sprawdza
si w Japonii.
Japoczykom trudno i na ustpstwa w czasie
negocjacji, gdy stanowisko wyjciowe jest
efektem dugotrwaych narad i uzgodnie
poczynionych przed ich rozpoczciem. Kada
zmiana
wymaga
dugotrwaych
dyskusji
wewntrznych, co moe przeciga negocjacje
w nieskoczono.

NEGOCJACJE
Dobre rady:
Uzbrj si w cierpliwo. W firmach japoskich
decyzje podejmuje si na drodze dugotrwaych
rozmw i rokowa.
Pisemna umowa koczca negocjacje nie jest a
tak wana jak dobre powizania z partnerem.
Kontrakt to wyraz intencji. Lepiej przygotuj go
jednak na pimie, bo to pomoe ci przy
ewentualnej renegocjacji umowy.

Rnice kulturowe - Japonia

26

Projekt wspfinansowany ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Dzikujemy bardzo

Rnice kulturowe - Japonia

27