BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO | NR 102 | 16 WRZENIA 2016| ISSN 2084-9117 | NAKAD 30 000 EGZ.

|
www.pozatorun.pl

Czernikowo . Gmina Chema . Miasto Chema . ubianka . ysomice . Lubicz . Obrowo . Wielka Nieszawka . Zawie Wielka

PUPile rynku
pracy
6-7

Stopa bezrobocia w powiecie toruskim systematycznie

maleje. Niestety liczby wci nie napawaj optymizmem.
Wskanik jest bowiem trzy razy wikszy ni u ssiadw
nad Brd. Z jakich instrumentw skorzysta, aby wrci
na rynek pracy lub znale pracownika?
Gmina Lubicz:
Animacje, historyjki, gry, czyli
nauka poprzez zabaw dziki
funkcjonowaniu od 1 wrzenia
klasy tabletowej.

Gmina Chema:

Gmina ubianka:

Mieszkacy Bogusawek postawili na sprawdzone rozwizania.

Dziki temu stworzyli najpikniejszy wieniec.

W ostatni niedziel sierpnia

mieszkacy gminy ubianka spotkali si w Gminnym Parku Kultury, by poegna mijajce lato.

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

Gmina Zawie Wielka:

Kierowcy zapani na przekroczeniu prdkoci w Grsku
musieli zje zbek czosnku
lub wiartk cytryny.

FELIETON

POZATORUN.PL

W ydawca P oza T oru korzysta i poleca usugi kancelarii prawnej P aza i W splnicy
stopka redakcyjna

Wicej zaufania,
wicej pokory
PRZEMYSAW
TERMISKI

Nie nale do politykw,

ktrzy w swoim zacietrzewieniu nie dostrzegaj pozytyww swoich politycznych
adwersarzy. W jednym z
ostatnich wywiadw zostaem zapytany, czy jako senator niezaleny, ale startujcy
z poparciem PO dostrzegam
pozytywy rzdw PiS. Odpowiedziaem, e nikt do koca
nie jest dobry i nikt do koca
nie jest zy. Dostrzegam te
pewne dobre aspekty w dziaaniu rzdu Beaty Szydo, np.

pomys podwyszenia kwoty

wolnej od podatku, czy zmiany prawa co do form zatrudniania menaderw w spkach Skarbu Pastwa.
Moe dlatego, e nie jestem
zawodowym politykiem, do
polityki mam zdrowy dystans.
Niestety z przykroci patrz
na to, co obecnie dzieje si z
yciem publicznym w Polsce.
Rozumiem, e 8 lat opozycji
mogo zrodzi pewne frustracje i ch odwetu. Jednak
ostatnie tygodnie zaczynaj

Z matriksem
w tle
DARIUSZ
MELLER

Niedawno pochowalimy
dwoje odnalezionych i zidentyfikowanych
polskich
bohaterw onierzy Niezomnych Danut Siedzikwn - Ink i Feliksa Selmanowicza - Zagoczyka.
Nie mogo by tak, by po 70
latach od ich zamordowania i
skazania na niepami przez
komunistw na ich pogrzebie

zabrako sporej reprezentacji

patriotycznej Chemy. Byo
to przeycie niesamowite i
niezapomniane, doznane w
gronie kilkunastu tysicy podobnie mylcych patriotw.
Wysuchalimy
wspaniaej
homilii arcybiskupa Leszka
Sawoja Gdzia i piknego
przemwienia naszego prezydenta Andrzeja Dudy, ktry

przypomina co, czego wedug mnie PiS, pomny rzdw

w latach 2005-2007, powinien wystrzega si jak diabe
wiconej wody. To otwieranie kolejnych frontw wojen
i wojenek z coraz to nowymi
grupami spoecznymi. Na
pocztku wyniszczanie TK,
teraz sdziowie i prokuratorzy. W kolejce czekaj obostrzenia wobec dziennikarzy
pracujcych w Sejmie i Senacie. Samorzdy rwnie s
poddawane presji finansowej
zwizanej ze zwikszaniem
obcie w zwizku z likwidacj gimnazjw. Nikt tak naprawd nie wie, czy rzd PiS
nie zechce pozbawi wadz
lokalnych dotychczasowych
kompetencji, np. samorzdy wojewdztw mog straci
uprawnienia do rozdziau

rodkw z UE.
Do tego dochodzi zaostrzanie nastrojw spoecznych poprzez jawne sianie
nienawici ze strony przedstawicieli rzdu i partii PiS. Wiece publiczne stygmatyzujce
grupy z innymi pogldami na
te dobre i ze, czy wprost
zawaszczanie sobie fragmentw historii Polski, uwaam
za niedopuszczalne. Ostatnio
ofiarami nagonki jako wrogi
element prowokacyjny padli
dziaacze KOD-u przy okazji
pogrzebu Inki i Zagoczyka. To smutne i jednoczenie
mae. Bo tu na dole i na co
dzie ludzie maj wicej pokory, ufaj sobie i nie niszcz
z premedytacj. Warto o tym
pamita.

podkreli, i to, e Inka zachowaa si jak trzeba, to bya

kwestia wychowania, prosz
pastwa, wychowania. II RP,
w ktrej wychowywaa i rodzina, i szkoa, i pastwo jest
dla nas niedocigym wzorem. Pogrzeb ten wg sw
prezydenta nie przywraca
godnoci bohaterom, bo oni
godnoci nigdy nie stracili,
przywraca natomiast po a
27 latach godno pastwu
polskiemu. Nie obyo si bez
prowokacji ze strony KOD-u,
a jeli kto mia w tej kwestii
wtpliwoci, to rozwia je zorganizowany tydzie pniej
przez t organizacj marsz w
Gdasku. By on obszernie

relacjonowany przez promujc KOD telewizj, ktrej

z zasady nie ogldam. Tym
razem si jednak na moment
przemogem, by pomia si
z goszonych na marszu hase
i treci o rzekomej dyktaturze
w Polsce. To ju nie jest groteska, to purnonsens i totalny
matriks. Porwnywalny odlot
panowa na Kongresie Sdziw Polskich, na ktry zjechaa zupenie nadzwyczajna kasta ludzi, jak to okrelia
jedna z uczestniczek. Szkoda
tylko, e zwyky obywatel ma
o tej, nomen omen, kacie zupenie inne zdanie. No, ale na
tym wanie polega matriks.

Redakcja Poza Toru

Zotoria, ul. 8 Marca 28
redakcja@pozatorun.pl
Wydawca
Goldendorf
Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek
Sekretarz redakcji
ukasz Piecyk (GSM 733 842 795)
Redaktor wydania
Kinga Baranowska
Dzia reportau i publicystyki
Jacek Kiepiski
(GSM 723 030 103)
Dzia informacyjny
Micha Ciechowski,
Piotr Lampkowski, Piotr Gajdowski
Kultura
Micha Ciechowski
Zdjcia
ukasz Piecyk, Piotr Lampkowski
Sport
Karol ebrowski
REKLAMA
Karol Przybylski
(GSM 665 169 292),
Aleksandra Grzegorzewska
(GSM 512 202 240),
Agnieszka Korzeniewska
(GSM 534 206 683),
Magorzata Kramarz
(GSM 607 908 607),
Iwona Zuchniak
(GSM 500 324 572)
reklama@pozatorun.pl
Korekta
Piotr Gajdowski
Skad
Studio Poza Toru
Druk
Agora SA
ISSN 4008-3456
Redakcja nie odpowiada za tre
ogosze.

***
Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy
z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim
i prawach pokrewnych Agencja Public
Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze
rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Poza Toru jest zabronione
bez zgody wydawcy.

Potrzebujesz
wicej gazet?
Zadzwo! Karol Sikorski
669 197 949

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

POZATORUN.PL

REKLAMA

SPORT

POZATORUN.PL

Dziewczyny
chc baagani
Maj po jedenacie lat, chodz do V klasy, trenuj
nawet w wakacje. Podgldalimy trening w synnej
kuni talentw polskiej reprezentacji hokeja na trawie. Std do kadry droga prosta
Jacek Kiepiski | fot. ukasz Piecyk
W gminie ubianka przynajmniej w co drugim domu znale mona kij do hokeja na trawie, zwany powszechnie lask.
Tu hokej na trawie, a szczeglnie
jego nieco uproszczona wersja
halowa, jest sportem powszechnie znanym i lubianym. Skomplikowane zasady gry, obowizujce w tej trudnej technicznie
dyscyplinie, s tu dla wszystkich
jasne. Dlatego ubianka i hokej
na trawie kojarz si znawcom
tej dyscypliny na caym wiecie.
- Gdyby nie Adam Filemonowicz i jego poczucie humoru,
nie byoby nas - zapewnia Marcin Makowski, trener Baaganw
ubianka. - Ten wietny trener
hokeistw Pomorzanina wymyli te w 1994 roku nazw naszej
druyny. "Jak wejdziecie na boisko, to zrobicie taki baagan, e
przeciwnicy si nie pozbieraj" mawia. I tak zostao.
Dzieciaki, ktre mimo wakacji rozpoczy trening, doskonale
znaj histori druyny i jej osignicia. Wiedz, e z Baaganw

ubianka wywodz si tak znakomici zawodnicy, jak Micha Raciniewski - wicemistrz wiata na
hali, Adam Amtmaski - mistrz
Austrii, Maciej Janiszewski sukcesy odnoszcy w Australii, czy
wreszcie Karol nieek, trener reprezentacji Polski. Niektrzy ju
nosz na sobie koszulki Pomorzanina Toru, jednej z wiodcych
druyn hokeja na trawie w kraju.
Tu obowizuje ustalony kierunek
rozwoju kariery - najlepsi z Baaganw zasil Pomorzanina, a potem droga do kadry otwarta.
Modzi zawodnicy wicz podania i strzay na bramk. Stojcy
w niej Kuba nie wykorzysta dzi
caego zestawu ochraniaczy.
- Tych na okcie nie zaoyem,
to nie mecz - tumaczy spokojnie.
- Najtrudniejsze do obrony s
karne. wiczymy je podczas kadego treningu.
Trener nazywa ten fragment
zaj "rozgrzewaniem Kuby".
Bramkarz musi by w formie, by
druyna moga myle o zdobywaniu medali.
Modzi zawodnicy nie kryj,

Baagany ubianka stawiaj teraz na druyn dziewczt. Tu podczas wsplnego treningu z

chopcami jeszcze pod koniec wakacji.

e ich marzeniem jest nawizanie

do najwikszych sukcesw Baaganw ubianka, czyli zotego
medalu Mistrzostw Polski Juniorw Modszych na hali z 2007
roku.
- Wtedy wicej dzieciakw
garno si u nas do tego sportu przyznaje Marcin Makowski. - W
naszej gminie to mymy odbierali
zawodnikw druynie pikarskiej.
Dzi bywa odwrotnie. Jednak cigle wielu modych mieszkacw
gminy fascynuje gra z tak bogat
tradycj.
Modzi zawodnicy doskonale wiedz, e uprawiana przez
nich dyscyplina, wywodzca si z
Chin, rozwijana przed wiekami w
Indiach, jest najstarsz gr zespoow wiata. Starsz o wiele od
piki nonej. Nie sztuka, jak m-

wi, odbija mikk pik. O wiele trudniej operuje si pik hokejow, tward niczym kamienie,
ktrymi grano przed wiekami.
Teraz Baagany stawiaj szczeglnie na druyn dziewczt.
Mode zawodniczki trenuj z
chopakami od dwch lat. Niebawem ma si z nich wyoni eski
team. Przed dziewczynami te
wielkie szanse na karier, za kilka lat czekaj na nich w eskiej
druynie Pomorzanina.
- Wierzymy, e w czasach oww na pokemony uda nam si
skompletowa stabilny skad
przynajmniej 13-14 zawodniczek dodaje Marcin Makowski. - Moe
podczas naszego kolejnego, dwudziestego ju, turnieju halowego
im. Filemonowicza, rozgrywanego jak zawsze w czasie ferii zimo-

wych, wystpi jako druyna.

Pokemony przywoane zostay
nie bez przyczyny. Tu po treningu jeden z modych zawodnikw
spyta, czy moe ich poszuka na
hali zespou szk w ubiance. W 2007 roku, gdy bylimy najlepsi, pokemonw jeszcze nie byo zauwaa trener. - Coraz wicej na
wiecie bodcw odcigajcych
dzieci od sportu. Takie czasy przyznaje, dajc zarazem do zrozumienia, e fal fascynacji pokemonami Baagany przetrwaj. - A
dziewczyny, oglnie, s bardziej
zdyscyplinowane od chopcw,
szybko api, rozwijaj si w mig,
wic na nie te dzi stawiamy.

REKLAMA

Warto tutaj y, mieszka, inwestowa

www.gminachelmza.pl
Poza Toru

Zapraszam!
Wjt Gminy Chema Jacek Czarnecki
. 16 wrzenia 2016

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

POZATORUN.PL

REKLAMA

TEMAT NUMERU

POZATORUN.PL

Instrumenty dla bezrobotnych

W zmiennej rzeczywistoci rynku pracy cigle od nowa musz odnajdywa si zarwno
pracownicy, jak bezrobotni i sami pracodawcy. Moe im pomc Powiatowy Urzd Pracy
Piotr Lampkowski | fot. autor

Wystarczy przej si gwn

ulic Torunia, aby zobaczy, e
w witrynach sklepw, restauracji i punktw usugowych
przybywa ofert zatrudnienia.
Dynamika pracy w wikszych
miastach zawsze przyciga bezrobotnych, ale rwnie na terenie powiatu ich liczba znacznie
spada, o czym przekonuje zastpca dyrektora Powiatowego
Urzdu Pracy dla Powiatu Toruskiego Pawe Przyjemski.
Kilkanacie lat temu pracy
szukao u nas prawie 10 tys. osb
z regionu, dzi to 5 tys., w tym
niespena 1 tys. uprawnionych do
zasiku. W porwnaniu z sierpniem zeszego roku liczba bezrobotnych spada o 700 osb. W
pierwszym proczu dysponowalimy ponad 3 tys. ofertami pracy,
to kilkaset wicej ni rok wczeniej cieszy si urzdnik. - Tendencj spadkow obserwujemy w
kadej grupie bezrobotnych.
Bezrobocie maleje we wszystkich gminach, najlepsza sytuacja
jest za w Chemy, Zejwsi Wielkiej, Lubiczu i ysomicach.
- Nasz urzd pracy moe po- kw PUP oraz rozmaite szkolenia skw od przedsibiorcw z regio Wyliczylimy, e na 100 zachwali si du skutecznoci w i przekwalifikowania.
nu. Jest to niewtpliwie zasuga trudnionych staystw a 60 popozyskiwaniu rodkw np. z Eu- W tym roku dosza refunda- atrakcyjnoci tych instrumentw, zostaje w firmie mwi Przyjemropejskiego Funduszu Spoecz- cja kosztw zatrudnienia osb do ale sami te staramy si dociera ski. - To dowd na skuteczno tej
nego, Krajowego Funduszu Szko- 30. roku ycia. Taka forma wspar- na rne sposoby do wszystkich formy promocji zatrudnienia.
leniowego na aktywizacj osb cia umoliwia modym osobom zainteresowanych.
Urzdy pracy dysponuj coraz
bezrobotnych, a take na pomoc podjcie pracy na co najmniej
Powiatowy Urzd Pracy ka- skuteczniejszymi metodami akdla pracodawcw w tworzeniu dwa lata, gwarantujc pracodaw- dzie rwnie spory nacisk na tywizacji bezrobotnych, np. pronowych miejsc pracy lub pod- com zwrot kosztw ich zatrud- szkolenia i przekwalifikowania stym mechanizmem profilowania
niesieniu kwalifikacji osb ju nienia do wysokoci minimalne- osb bezrobotnych, bo okazuje zawodowego. Najatwiej pomc
pracujcych mwi kierownik go wynagrodzenia i nalenych od si, e poowa spord nich nie osobom z pierwszych dwch
Referatu Instrumentw Rynku niego skadek ZUS w pierwszym ma adnych kwalifikacji zawodo- grup profilowych, obejmujcych
Pracy Anna Zaecka-Pepliska. - roku. Wedug zaoe ustawy
W cigu roku to ok. 20 mln zo- tak bdzie do 2018 roku. W ofertych na realizacj naszych zada, cie PUP znalazo si dodatkowo
ktre wydatkujemy w caoci. Z wsparcie mobilnoci na rynku
naszej pomocy skorzystaa ponad pracy, tj. refundacja kosztw
poowa wszystkich
opieki nad dziecilkanacie lat temu pracy szukao u nas
zarejestrowanych.
kiem do lat 6, rePowiatowy Urzd
fundacja kosztw
tys osb z regionu dzi to tys w
Pracy
dysponuje
dojazdu na szko- prawie
wieloma
instrulenie czy zakwatys uprawnionych do zasiku
mentami wspomaterowania i bony tym niespena
procent
gajcymi zarwno
na zasiedlenie
staystw pozobezrobotnych, jak i
wymienia Zaecsamych pracodawka-Pepliska.
wych. Przyuczenie jest skutecz- tych, ktrzy maj kwalifikacje i
staje w firmie
cw. Wrd nich
- Cieszy nas, nym sposobem przywracania na motywacje do podjcia zatrudnajwiksz popue pracodawcy rynek pracy.
nienia. Potrzebuj oni stosunkolarnoci ciesz si formy do- wiedz o tych instrumentach,
Pracodawcy ceni sobie rw- wo niewielkiej pomocy, aby na
finansowania na rozpoczcie ktre s kierowane gwnie do nie bezkosztowe stae to PUP nowo trafi na rynek pracy. To
dziaalnoci gospodarczej, wsp- nich, np. o pracach interwencyj- wypaca stypendium staowe. blisko 2/3 wszystkich zarejestrofinansowanie zatrudnienia w ra- nych czy doposaeniu stanowiska Trwaj one p roku, a pniej wanych w PUP. Trzecia grupa
mach prac interwencyjnych, do- pracy dodaje Pawe Przyjemski. pracodawca ma obowizek za- obejmuje osoby, ktre nie maj
posaenie stanowiska pracy, stae - W cigu dwch tygodni potra- trudnienia staysty na dodatkowe motywacji do podjcia pracy i
w caoci finansowane ze rod- fimy zebra nawet kilkaset wnio- trzy miesice.
licz w wikszoci na ubezpie-

[ ]
60

K
10

.
1

REKLAMA

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

.,

czenie, brakuje im te wyksztacenia lub s ograniczone przez

sytuacje losowe uniemoliwiajce efektywne zatrudnienie. Nie
bez znaczenia jest te wdroenie
programu Rodzina 500+, ktry
spowodowa, e niektrym osobom praca zawodowa przestaa
si najzwyczajniej opaca.
Pracodawcy musz ju szuka
sposobw, aby przycign pracownikw do siebie sama moliwo pracy w wielu przypadkach nie wystarczy. Na szczcie
dziki coraz lepszej infrastrukturze wiele firm decyduje si na
inwestycje w rozwj, co automatycznie generuje potrzeby na
rynku pracy.
Pomoc z PUP moe podnie
atrakcyjno zarwno pracownika, jak i pracodawcy na lokalnym
rynku pracy. Pracodawca zyskuje
rodki na zwikszenie zatrudnienia, podniesienie produktywnoci bez podnoszenia wszystkich
nakadw oraz dostp do bazy
potencjalnych kandydatw na
dane stanowisko. Pracownik z
kolei moe podnosi kwalifikacje,
odbywa stae, po ktrych znajdzie zatrudnienie, zyska rodki
na wasn dziaalno i rwnie
szuka pracy w bazie ofert urzdu.

POZATORUN.PL

Rynek si
kurczy?

TEMAT NUMERU

W powiecie toruskim stopa bezrobocia spada, ale

wci jest wysoka
Micha Ciechowski | fot. Tytus Szabelski (archiwum)
Cho samorzdy staraj si jak
mog, by zachci inwestorw
do biznesu, nie wszdzie to si
udaje. Powiat toruski wci
walczy z wysok stop bezrobocia. Wedug najnowszych
danych pod koniec sierpnia wynosia ona 14,7% w caym powiecie, a w Toruniu 6%.

stopa bezrobocia.
Warto pamita, e stopa bezrobocia dla powiatw jest liczona
dopiero od 16 lat. Ma to zwizek
z wczesn reform powiatow.
Tak jak ssiedzi nad Brd
mog pochwali si najnisz
w historii stop bezrobocia, tak
powiat toruski wci zmaga si
z brakiem pracy. Z czego to wynika?
- W Bydgoszczy powstaj
miejsca pracy dla mieszkacw
pobliskich miejscowoci, a w Toruniu nie komentuje Tomasz
Zawiszewski, dyrektor PUP w

Nasz powiat z zazdroci moe spoglda na Bydgoszcz i tamtejszy powiat. Tam wskanik

- W skali wojewdztwa powiat

bezrobocia jest najmniejszy w historii.
toruski zajmuje sme miejsce
wyki pracowniczej, ktra jest w informatycznej, kierowcw sawrd wszystkich dwudziestu
pobliu.
mochodw ciarowych, fachowPowiatowych Urzdw Pracy,
W powiecie toruskim naj- cw brany mechanicznej docznie z Toruniem i Bydgoszcz
wicej bezrobotnych jest w wie- daje Zawiszewski. Poszukiwani
informuje Pawe Przyjemski,
ku 25-34 lat, tu za s te sprzedawcy z uprawniezastpca dyrektora Powianimi s 35-44-latkowie. niami do obsugi kasy fiskalnej,
towego Urzdu Pracy dla
Osoby bez pracy cz- pracownicy biurowi, ksigowi i
Powiatu Toruskiego. Pasto nie decyduj si na osoby zatrudniane przy pracach
radoksalnie poziom bezzatrudnienie z powodu prostych. Coraz wiksze znaczerobocia w powiecie by w
niskich zarobkw nie ma po prostu motywacja do
sierpniu niszy od poziomu
Taka stopa bezrobocia moe zbyt
oferowanych przez pra- podjcia zatrudnienia.
bezrobocia w samym ToruNa pocztku zimy bezrobocie
niu. Stopa bezrobocia jest oznacza, e Toru nie jest w stanie codawc. Z kolei wrd
ofert dostpnych w Po- zwykle wzrasta ma to zwizek
tylko jednym ze wskanikw zmian zachodzcych wchon nadwyki pracowniczej, wiatowych Urzdach z zastojem w brany sezonowej,
Pracy najwicej jest zwaszcza wrd budowlacw.
na rynku pracy i opisuje
tych sezonowych i spe- Jednak w tym roku ju od lutego
stosunek liczby bezrobot- ktra jest w pobliu.
cjalistycznych.
notuje si powolny spadek stopy
nych do osb aktywnych zawodowo. Im wicej osb aktyw- Bydgoszczy. Taka stopa bezro- Od lat widzimy zapotrze- bezrobocia.
nych zawodowo przy tym samym bocia moe oznacza, e Toru bowanie na fachowcw z brany
- Moemy mwi o realnej
poziomie bezrobocia, tym nisza nie jest w stanie wchon nad- budowlanej, specjalistw brany szansie na spadek bezrobocia w

kolejnych latach mwi Przyjemski. Przy utrzymaniu dobrej koniunktury pracy, popytu i poday
na towary i usugi oraz dalszym
finansowaniu aktywizacji zawodowej z Funduszu Pracy i szkole
pracodawcw i pracownikw z
Krajowego Funduszu Szkoleniowego, mona prognozowa popraw na lokalnym rynku.
Cho nie jest on dzi w stanie
wchon nadwyki bezrobotnych z powiatu, ma spor szans
na rozwj m.in. dziki Pomorskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej i dziaaniom wadz samorzdowych, ktre aktywnie
zachcaj inwestorw do zakadania na podtoruskich terenach
nowych firm i przedsibiorstw.
REKLAMA

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

HISTORIA

POZATORUN.PL

ydwki zostan upamitnione

Rozbijali gowy ofiar kolbami od karabinu, amali krgosupy, deptali po brzuchu, strzelali i wrzucali
do rowu przy drodze. Taki m.in. napis znajdzie si na pomniku w podtoruskim Chorabiu
Jacek Kiepiski | fot. wizualizacja

Wizualizacja pomnika, ktry ma stan na terenie osady lenej Chorab w gminie ysomice,
gdzie by obz ydwek przywiezionych ze Stutthof.

Cytat pochodzi ze wspomnie

Lajosne Fleischer, jednej z nielicznych ocalaych winiarek
owianego straszn saw OT
Thorn, podobozu KL Stutthof.
Trwaj prace majce na celu
upamitnienie kilku tysicy
ydwek zamczonych przez
okupantw pod koniec wojny
w obozach rozrzuconych wok Torunia. Do dzi, choby w
lasach Barbarki, mona zobaczy rowy przeciwczogowe kopane przez przywiezione tu w
sierpniu 1944 roku winiarki
ze Stutthof. Giny na miejscu
pracy albo w zbiorowych mogiach, m.in. w Chorabiu. W 1950
roku dokonano tam ekshumacji
szcztkw 180 cia.

drzej Kola. - Jeli ustalilibymy,

e w Grsku te byy ydwki i
spoczywaj w pobliskiej mogile,
tam take powinien pojawi si
jaki pomnik czy chocia tablice
informacyjne.
W tej chwili archeolodzy s
na etapie zdobywania odpowiednich pozwole. Jeli udaoby si
je uzyska szybko, prace mogyby ruszy nawet w tym roku albo
wiosn.
- Pozostaoci obozu, lady po
tzw. domkach fiskich, s wyrane. Rozkopalibymy cztery z
kilkudziesiciu - tumaczy prof.
Kola. - Do tego jeden wykop
sondaowy w miejscu pobliskiej
mogiy, ktr zlokalizowalimy.
Jeli natrafilibymy na szcztki

pochodzenia ydowskiego, badania zostayby przerwane. Zgodnie

z zasadami wiary ydowskiej nie
wolno ich bowiem narusza. Ale
zyskalibymy pewno, e przez
jaki czas ydwki byy i tu przetrzymywane. Dotd przewaaa opinia, e w Grsku by obz
otewskich esesmanw. A moe
zajmowa tylko cz tego terenu?
Do sprawy upamitnienia ydwek pozytywnie ustosunkowa
si Urzd Marszakowski, ktry
podj w tym zakresie wspprac m.in. z Instytutem Pamici
Narodowej - instytucj, ktra w
myl znowelizowanych przepisw przeja kompetencje Rady
Ochrony Pamici Walk i Mczestwa i sprawuje nadzr meryto-

- Std o tym miejscu sporo

wiemy. Niedawno pojawi si
jednak, m.in. za spraw gazety
Poza Toru (pisalimy o tym w
padzierniku 2015, w tekcie pt.
Dziewczyny z OT Thorn), temat obozu w Grsku. Zainteresowaa si spraw Fundacja Genera
Elbiety Zawackiej i std moja
propozycja podjcia prac archeologicznych wanie w Grsku
- tumaczy archeolog prof. AnREKLAMA

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

ryczny nad t tematyk.

- Sprawa Grska pojawia si
w trakcie przygotowa do postawienia pomnika w pobliskim
Chorabiu - zauwaa Marcin
Swaczyna, Penomocnik Zarzdu Wojewdztwa ds. Kombatantw i Osb Represjonowanych.
- Chodzi nam o szeroki program
badawczo-edukacyjny przygotowujcy spoeczno lokaln do
tego tematu. Na jego podstawie
mgby powsta, przy wsparciu
lokalnych samorzdw, np. szlak
powicony pamici ydwek.
Przetrzymywane byy przecie
take w Grodnie, Bocieniu, Szerokopasie, Mierzynku, a nawet
w Gniewkowie. Mona postawi
pytanie: jeeli badania archeologiczne w Grsku, to dlaczego
nie w Chorabiu? To duy temat,
wymagajcy kilku lat pracy i zaangaowania wielu podmiotw.
Podchodzimy do niego bardzo
powanie, bo jest to sprawa do
delikatna i ma wymiar midzynarodowy. Zainteresowanie tematem wykazay ju niektre ambasady pastw, z ktrych ydowskie
winiarki prawdopodobnie pochodziy.
Dzi trwaj prace badawcze.
Kwerend historyczn zajmuje
si Andrzej Walczyski, historyk regionalista i dyrektor szkoy w Grsku. Niebawem wyjdzie

ksika powicona temu tematowi autorstwa dr hab. Sylwii

Grochowiny z UMK. Badania
archeologiczne rzuciyby kolejne wiato na ten wany, a zapomniany przez lata wtek naszej
historii. Postawienie pomnika w
Chorabiu bdzie widomym znakiem, e proces przywracania pamici o kobietach zamczonych
w okolicach Torunia naprawd
rusza.
Pomnik projektu prof. Andrzeja Borcza ma by rozupanym kamieniem. Na lewym
skrzydle toruscy historycy zaproponowali trzy cytaty po polsku: fragment Psalmu 55 zaczynajcy si sowami Przeraaj
mnie krzyki wrogw..., pod nim
fragment wspomnie Lajosne
Fleischer i cytat z wypowiedzi
Jana Pawa II w Yad Vashem. Na
prawym skrzydle tumaczenie na
hebrajski.
- Pomnikiem zaoferowaa si
opiekowa szkoa podstawowa w
wierczynkach w gminie ysomice, na terenie ktrej ley osada lena Chorab - dodaje Marcin
Swaczyna. - O to wanie nam
chodzi, by zaangaowa miejscow spoeczno. Miejsca, wydarzenia i ludzie, ktrych chcemy
upamitni, maj y w wiadomoci mieszkacw. By nigdy ju
o nich nie zapomniano.

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

POZATORUN.PL

REKLAMA

KONKURS

10

POZATORUN.PL

Konkurs Pikna Zagroda 2016

Rozpoczlimy gosowanie internetowe!

Aby zagosowa na dany teren, naley wysa SMS

o treci TC.PZ16.XX (XX bdzie oznacza numer danego terenu)
na numer 70068 (koszt: 0,62 PLN z VAT)
Regulamin dostpny na stronie www.pozatorun.pl
w zakadce Konkurs

Teresa i Zbigniew Wieczorkiewicz - ogrd

TC.PZ16.01 na numer 70068

Anna i Mariusz Pruszczyscy - ogrd

Anna i Sawomir Duszkiewicz - gospodar.

TC.PZ16.02 na numer 70068

TC.PZ16.03 na numer 70068

TC.PZ16.04 na numer 70068

Beata i Sebastian Sacharuk - gospodar.

Edyta i Jacek Kowalscy - gospodar.

Ewelina i Jzef Muszytowscy - ogrd

TC.PZ16.05 na numer 70068

TC.PZ16.06 na numer 70068

Jadwiga Piotrowska - ogrd

Justyna i Tomasz Burak - ogrd

TC.PZ16.08 na numer 70068

TC.PZ16.09 na numer 70068

Marianna i Mirosaw Fajkowscy - ogrd

Michalina i Jerzy Janiaczyk - gospodar.

TC.PZ16.11 na numer 70068

TC.PZ16.12 na numer 70068

Aurelia i Ryszard Grscy - ogrd

TC.PZ16.07 na numer 70068

Lucyna i Waldemar Walczyk - ogrd

TC.PZ16.10 na numer 70068

Renata i Jan Bonieccy - gospodar.

TC.PZ16.13 na numer 70068

- usug SMS obsuguje Eurokoncept, grupa Dotpay, usuga dostpna jest u wszystkich operatorw (T-mobile, Plus, Play, Orange)
- link do reg.usug SMS dotpay.eu/regulaminsms/ - link do reklamacji usug SMS http://www.dotpay.pl/reklamacje/
- dane wacicielaserwisu Agencja Public Relations GOLDENDORF, ul. 8 marca 28, 87-162 Zotoria, NIP 879 129 13 85

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

REGION

POZATORUN.PL

11

Sotysie, id
zmiany!
Rola sotysa i rad soeckich ju wkrtce moe
wzrosn. Do sejmu trafi nowa inicjatywa PSL
Micha Ciechowski
Polskie Stronnictwo Ludowe
przygotowuje ustaw, ktra ma
wzmocni rol sotysw. Co to
oznacza? Ju wkrtce wodarze
najmniejszych jednostek samorzdowych bd mieli kompetencje wiksze ni dotychczas.
Wrzesie dla czonkw tej
partii by bardzo pracowity. Przygotowywali dokument, dziki
ktremu zwikszy si podmiotowo sotysw i rad soeckich.
Sotysi uzyskaj m.in. wasne
konta, uposaenie w wysokoci
minimalnego wynagrodzenia i
ubezpieczenie liczce si do eme-

rytury. - Od wielu lat PSL podejmuje prby nadania sotysom

pewnych gratyfikacji mwi pose Eugeniusz Kopotek. Nigdy
jednak nie trafiay na podatny
grunt, zarwno u naszego koalicjanta, jak i w sejmie. Tym razem
chcemy sprbowa ponownie.
Na razie projekt wci jest
konsultowany, ale ju niedugo
zostanie przekazany do sejmu.
- Dla sotysw na pewno due
znaczenie bdzie mia punkt dotyczcy ubezpieczenia liczcego
si do emerytury oraz zwikszone
uposaenie komentuje spraw
Alicja Tarkowska, sotys podto-

Dla sotysw na pewno due znaczenie

bdzie mia punkt dotyczcy ubezpieczenia

liczcego si do emerytury oraz zwikszone
uposaenie.

Kiedy przedawnia
si dug?

Projekt PSL-u niedugo trafi do Sejmu.

ruskich Zawa. Sotysi powinni by bardziej zauwaani, nie

tylko w swoich miejscowociach,
ale take w gminach.
Propozycje PSL zostan omwione take podczas sejmiku
sejmikw planowanego na listopad w odzi. To bdzie pierwsze
w historii polskiego samorzdu
walne zgromadzenie wszystkich
radnych szesnastu wojewdztw.
- Dla PSL-u najwaniejsza jest
demokracja samorzdowa i prawo samostanowienia spoecznoci lokalnych zapowiada
Wadysaw
Kosiniak-Kamysz,
prezes partii. - Niestety od pewnego czasu PiS prowadzi polityk osabiania samorzdu. Nie

moemy si na to zgodzi, trzeba

si temu przeciwstawi, dlatego
PSL proponuje zwoanie w odzi
sejmiku sejmikw. Zapraszamy
wszystkich radnych, niezalenie
od barw partyjnych, eby wypowiedzieli si w sprawie pozycji
samorzdu.
- Na polski samorzd spadnie wiele nowych zada i bdzie
musia sobie z nimi poradzi
komentuje spraw Tarkowska.
Sotys jest przede wszystkim
dla mieszkacw i to im ma pomaga, na ich rzecz dziaa. Ludzi nie interesuje to, czy konie w
stadninie w Janowie byy dobrze
czy le zlicytowane. Mieszkacy chc si dowiedzie, czy ich

fot. Katarzyna Czerwiska CC

BY-SA 3.0 pl

Kiedy przedawnia si dug? Z powyszym pytaniem spotykam si w mojej codziennej

praktyce zawodowej co raz czciej. Moja odpowied brzmi zawsze: to zaley

Przedawnienie dugu zaley

od bardzo wielu czynnikw.
Najlepiej bada osobno kady
konkretny przypadek. Ale
oczywicie istnieje kilka podstawowych zasad, ktre ju na
pocztku mog rozwia nasze
wtpliwoci.
Najpierw
warto
zrozumie czym waciwie jest
przedawnienie i jakie s jego skutki. Ot przedawnienie jest jedn
z podstawowych instytucji prawa
cywilnego. Prawnicy spotykaj
si z nim ju na pocztku studiw.
Jego zadaniem jest ochrona
dunika. System prawny przewiduje przedawnienie roszcze,
aby zmobilizowa wierzyciela do
szybkiego dochodzenia swoich
praw. Nie jest bowiem sprawiedliwe zaskakiwanie dunika egzekucj, np. poyczki zacignitej
20 lat temu, gdzie odsetki przewyszaj ju naleno gwn.
Dlatego po upywie okrelonego terminu (tzw. terminu
przedawnienia),
wskazanego
w art. 118 kodeksu cywilnego,
dunik ma prawo odmwi
zapaty. Co wane nie oznacza
to, e dug znika. Jednak po skutecznym powoaniu si przed
sdem na zarzut przedawnienia
wierzyciel nie ma prawa skorzysta z przymusu pastwowego (tj.
postepowania komorniczego), by
cign dug. W praktyce wier-

dzieci czekaj kolejne zmiany w

szkole. Polityk niech zajmuj si
urzdnicy, a sotys c on moe
w sprawach ustaw? Te czasami
nie maj praktycznego sensu w
rzeczywistoci.
Sotys twierdzi jednak, e
dziaalno na najniszym szczeblu samorzdowym nie wyglda
dzi jednak najgorzej. - Czy po
ustawie co si zmieni? Sama nie
wiem, przecie nawet PSL nie
wie, jak ma wyglda ta ustawa.
Oby tylko te zmiany wyszy nam
na lepsze podsumowuje.

ta.

Do chwili obecnej przecitny

polski dunik nie mia pojcia
o moliwoci powoania si na
przedawnienie roszcze, np. banku. W spoeczestwie pokutowa
pogld, e kredyt raz wzity trzeba bezwzgldnie spaci nawet
jeli bank wysya wezwanie do
zapaty po 10 latach od dnia wypowiedzenia umowy kredytu
z powodu braku spaty rat.
Dopiero obserwowane przez
ostatnie lata natenie dziaalnoci firm windykacyjnych i funduszy sekurytyzacyjnych powoduje, e wiadomo obywateli
ronie. Czciej zastanawiamy si
czy w naszym przypadku nie
doszo ju do przedawnienia roszczenia.
Tematyka przedawnienia jest
bardzo szeroka i zdecydowanie
wykracza poza ramy niniejszego
artykuu. Po wicej informacji
odsyam czytelnikw do lektury
mojego bloga: przedawnieniedlugu.pl.

zyciel ma wwczas zwizane rce

i moe liczy tylko na dobrowoln spat dugu.
Wane jest rwnie, e jeli
spacilimy wierzyciela, a dopiero
pniej dotaro do nas, e dug
ten by przedawniony, to niestety

nie moemy da zwrotu swoich

pienidzy.
Zarzut przedawnienia to
fantastyczna bro dla dunika. Wystarczy w odpowiedzi na
pozew, czy w sprzeciwie od nakazu zapaty/zarzucie do nakazu
Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

zapaty (nazewnictwo rodka odwoawczego rni si w zalenoci od rodzaju nakazu) wykaza,

e doszo do przedawnienia, a sd
oddala powdztwo. Po takim
wyroku droga do windykacji nalenoci jest ostatecznie zamkni-

MAGDALENA PLEDZIEWICZ
www.pledziewicz.pl
biuro@pkancelaria.pl
Toru, ul. Matejki 74/3

REKLAMA

12

POZATORUN.PL

Relaks tu za miedz

Pi lat temu powsta najwikszy w regionie kompleks wypoczynkowo-rekreacyjny Olender. Jego nazwa oraz
brya budynku nawizuj do osadnikw holenderskich, ktrzy od XVII wieku osiedlali si na terenie obecnych
Kujaw. Centrum jest pooone w spokojnej i cichej Wielkiej Nieszawce, zaledwie 8 km od centrum Torunia
Piotr Lampkowski

Na Centrum Sportu i Rekreacji

Olender skada si aquapark
oraz trzygwiazdkowy hotel,
w ktrym znajduje si 30 komfortowo wyposaonych pokoi,
nowoczesne centrum konferencyjne, restauracja, kawiarnia
i gabinety Spa & Wellness, krgielnia, siownia oraz strzelnica
bojowo-sportowa.
W krtkim czasie Olender
sta si jednym z najpopularniejszych aquaparkw i orodkw
spa, odwiedzanym przez goci
z caego wojewdztwa. Mionicy zabawy w wodzie znajd tam
niemal wszystko, czego trzeba do

spdzenia idealnego dnia. Klienci

maj do dyspozycji szeciotorowy
basen pywacki oraz basen rekreacyjny z hydromasaami, gejzerami, sztuczn rzek i jacuzzi. Du
atrakcj dla dzieci i modziey
jest 88-metrowa zjedalnia ze
specjalnymi efektami wietlnymi
i akustycznymi. Po basenie mona odwiedzi przytulny bar, gdzie
serwuje si napoje oraz zimne
i gorce firmowe przekski.
W strefie saun znajdziemy niemal wszystkie ich rodzaje: such,
aromatyzowan, solankow, parow i na podczerwie. Jest tutaj
rwnie kilka stref schadzania.
Relaks po seansie w saunach za-

pewniaj minitnie solankowe,

tworzce wyjtkowy mikroklimat, w ktrym idealnie si odpoczywa. Co miesic obiekt jest
odwiedzany przez kilkanacie
tysicy goci z caego wojewdztwa. Warto doda, e gocie
hotelu (zarwno krajowi, jak
i zagraniczni), mog korzysta
z basenowych atrakcji bezpatnie.
Osoby, ktre chc zadba
o sylwetk i cer, mog skorzysta z oferty strefy Spa & Wellness, ktra oferuje profesjonalne
zabiegi na ciao i twarz, masae,
modelowanie sylwetki i inne zabiegi pielgnacyjne. Na najbardziej aktywnych czekaj zajcia

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

fitness oraz doskonale wyposaona siownia. Dziki rozbudowanej infrastrukturze Olender

zapewnia optymalne warunki do
regeneracji dla lokalnych druyn
sportowych.
Firmy, ktre chc zadba
o pracownikw, mog zorganizowa konferencje i szkolenia na
terenie orodka. Olender dysponuje powierzchni 254 m2 sal
konferencyjnych z penym wyposaeniem
multimedialnym.
Centrum jest popularnym w caej Polsce miejscem imprez integracyjnych, a take doskonaym
punktem wypadowym do zwiedzania najbliszych okolic, w tym

toruskiej starwki.
Z pobytu w Centrum Olender
bd rwnie zadowolone dzieci.
Oprcz licznych atrakcji basenowych, z brodzikami w Strefie
Malucha na czele, znajd tutaj
zewntrzny plac zabaw z trampolin, pokj do zabawy, basen
z kulkami, a w okresie wakacji
opiek animatora, dziki ktremu
odpoczn rwnie rodzice.
Centrum cigle si rozwija.
W najbliszym czasie przewiduje
si kolejne inwestycje na terenie
obiektu, ktre maj podnie jego
atrakcyjno.

Seniorzy zapiewali
Piotr Lampkowski | fot. nadesane

Nikt nie ma wtpliwoci,

e nasze babcie i dziadkowie lubi popiewa. Za ich
modoci wsplne piewanie
byo jedn z rozrywek, dziki
ktrej modsze pokolenia poznaway kultur przodkw.
Modzie ma dzi koncerty
muzyczne, na ktrych moe
co najwyej wtrowa idolom
na scenie. Tradycja wsplnego
piewania ma si jednak dobrze wrd naszych seniorw,
ale co stanie si z pieniami i
przypiewkami, kiedy ich ju
zabraknie? Wrd modych
ciko odnale chtnych, by
kontynuowali t szlachetn

tradycj.
Wjt gminy Wielka Nieszawka Kazimierz Kaczmarek
postanowi zorganizowa w
Centrum Sportu i Rekreacji
Olender pierwszy Przegld
Zespow Wokalnych Seniorw. Impreza odbya si 3
wrzenia i wzio w niej udzia
dziewi zespow: zesp
folklorystyczny Gniewkowianie z Gniewkowa, Podgrski
Walczyk z Torunia, Klub Seniora Zota Jesie z Grbocina, Lubiczanie z Lubicza, Jutrzenka z Czernikowa, Klub
Seniora Dolina Drwcy z Lubicza Grnego, Harmonia z
Grska i dwa lokalne zespoy

z gminy Wielka Nieszawka Wspomnienie i Lena Kraina.

Mimo e szron na gowie,
ju nie to zdrowie, jak piewa
Kabaret Starszych Panw, seniorzy nie ograniczali swojego
repertuaru tylko do piosenek
ludowych.
By to przegld, a nie konkurs, wic wszystkie zespoy
otrzymay z rk przewodniczcego rady gminy Ireneusza
miechowskiego pamitkowe
dyplomy, puchary i ksiki.
Przegld poprowadzia Alina
Sobecka, a obsug techniczn
zapewni Jarosaw Ku.

POZATORUN.PL

WIELKA NIESZAWKA 13

Medale mioci
Od 1960 roku do dzi medal Za dugoletnie poycie
maeskie otrzymao ju
ponad milion osb w caym
kraju. Sze par z gminy
Wielka Nieszawka doczyo
niedawno do tego zaszczytnego grona. Uroczysto
wrczenia medalu odbya si
10 wrzenia w Orodku Kultury w Maej Nieszawce.

Aby otrzyma medal, maestwo musi przey ze sob

przynajmniej 50 lat. W Maej
Nieszawce swoje zote gody
witowali: Felicja i Andrzej
Adamscy, Barbara i Gerard
Klonkowie, Bogumia i Mieczysaw Sankiewiczowie, Bogumia i Alfons wiatowi,
Regina i Marian Zalasiowie,
Stanisawa i Janusz Zawoowie. Medale, ktre przyznaje
prezydent na wniosek woje-

wody, wrczy wjt gminy Kazimierz Kaczmarek wraz z zastpczyni kierownika Urzdu
Stanu Cywilnego Agnieszk
Wsikowsk. Jubilaci otrzymali od wjta kwiaty i drobne
upominki. W imieniu odznaczonych gos zabra Marian
Zala, ktry podzikowa wadzom samorzdowym wojewdztwa za uroczyst opraw
tego wyjtkowego dla nich
wita. Przygotowano te poczstunek.
Dla jubilatw i ich rodzin,
ktre przybyy na uroczysto, zapieway wychowanki
Orodka Kultury w Maej Nieszawce Kinga Zielaskiewicz
oraz Dominika Wyborska.
Wokalistki wykonay piosenki
przygotowane specjalnie na t
uroczysto.
(PL)

REKLAMA

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

LUBICZ

14

POZATORUN.PL

Szkolne
innowacje

W Mycu Pierwszym powstaa pierwsza

w regionie klasa tabletowa
Micha Ciechowski | fot. Piotr Lampkowski
Animacje, historyjki, gry - nauka przez zabaw zyska zupenie nowy wymiar w gminie
Lubicz. Wszystko dziki funkcjonowaniu od 1 wrzenia klasy
tabletowej, a nie jest to pierwsza
w tej szkole innowacja.
Nauk szkoln w gminie Lubicz rozpoczo w tym roku 2045
uczniw, w tym 127 pierwszoklasistw. Omioro uczszczajcych
do szkoy podstawowej w Mycu Pierwszym podjo nauk innowacyjn.
- Do dyspozycji uczniw jest
dwanacie tabletw informuje
Mariola Marcinkowska, dyrektor placwki. Pierwsze zajcia
ju zostay przeprowadzone. Co
prawda, innowacja pedagogiczna
z nauki programowania jest realizowana na zajciach pozalekcyjnych, ale wszystkie pierwszaki
chtnie w niej uczestnicz. Warto
jednak zaznaczy, e to wanie
klasa tabletowa, a nie sam tablet,
jest tu najwaniejsza.
Podczas zaj du wag przykada si do ksztatowania kluczowej umiejtnoci programo-

wania. Dziki specjalnej aplikacji

Scratch Junior dzieci poznaj najwaniejsze elementy edukacji,
takie jak logiczne mylenie, kreatywno i pomysowo. Wana
jest te intuicyjno, poniewa
dzieci nie potrafi jeszcze czyta.
- W pierwszej klasie chcemy
wprowadza uczniw w nowoczesn edukacj dodaje dyrektor placwki. - Tablet jest dodatkiem do pirnika - narzdziem
pracy. Powoli za staje si elementem szerszego spojrzenia na
wiat.
Atrakcyjno
innowacyjnej
edukacji podkrela take wjt
Marek Olszewski, ktry przypomina, e komputer suy nie tylko
do rozrywki i komunikowania si
z rwienikami.
- To nie pierwsza rewolucja
w naszej szkole dodaje Marcinkowska. W oddziale przedszkolnym wprowadzilimy plan
daltoski, ktry stawia na indywidualizacj, opierajc si na
trzech filarach: odpowiedzialnoci, samodzielnoci i wsppracy. Dzieci poznaj dziki temu w
praktyce najwaniejsze elementy

edukacji i maj te moliwo

samodzielnego podejmowania
wielu decyzji. Ponadto w klasach
I-III prowadzimy edukacj poprzez szachy. Program zakada
rozwijanie umiejtnoci matematycznych i mylowych uczniw, a
take przygotowuje ich do kolejnych etapw edukacji.
Z zadowoleniem na rozwj
szk w gminie Lubicz patrzy take wicekurator Maria Mazurkiewicz. - Chciaabym, aby wszystkie
spoecznoci lokalne byy wiadome tego, e od ksztatowania
umysw dzieci zaley przyszo
danych miejscowoci mwia
podczas inauguracji roku szkolnego w Mycu Pierwszym.

Czytali
Sienkiewicza
Micha Ciechowski
| fot. nadesane
Gmina Lubicz przyczya si
do akcji Narodowe Czytanie,
przenoszc mieszkacw do
Rzymu, aby mogli bliej si
przyjrze jednej z najsynniejszych powieci Henryka Sienkiewicza Quo vadis.
Wydarzenie
organizowane
przez Bibliotek Publiczn wraz
z Muzeum Pimiennictwa i Drukarstwa w Grbocinie odbyo
si 3 wrzenia. Interpretacj tumaczonej na ponad 50 jzykw
powieci przedstawili m.in. wjt
gminy Marek Olszewski, sekretarz Teresa Gryciuk oraz radna
Aldona Peregonczuk.
Na najmodszych uczestnikw imprezy czekay kreatywne
zajcia przygotowane przez fundacj Trybik. Dzieci miay okazj
wykona wiece laurowe, ktre
pozwoliy im poczu si jak w
Rzymie z czasw panowania Nerona.
Oglnopolsk akcj Narodowego Czytania zainicjowa w
2012 roku Prezydent RP Bronisaw Komorowski.
(MC)
Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

POZATORUN.PL

Smartfonowa cieka

LUBICZ

15

Aplikacja Pnoc-Poudnie pozwoli pozna najciekawsze miejsca regionu

Micha Ciechowski | fot. Piotr Lampkowski

Z aplikacji "Pnoc-Poudnie" korzysta mona na smartfonie. Oficjalne otwarcie cieki nastpio 4 wrzenia.

Wystarczy smartfon z Androidem, dobry humor i ch przeycia niesamowitej przygody.

Wszystko dziki nowo otwartej
ciece edukacyjnej kompatybilnej z aplikacj Pnoc-Poudnie, ktra oprowadza nas po
zaktkach gminy Lubicz.
redni czas przejcia trasy to
nieco ponad dwie godziny. Biegnie ona przez 9 km z Lubicza
Dolnego do Zotorii przez Dolin
Drwcy.
Wyjtkowo cieki polega
na tym, e poza tradycyjnymi tablicami wykorzystano najnowsze

technologie w postaci aplikacji

mobilnej oraz beaconw niewielkich nadajnikw, po przyblieniu si do ktrych mona
uzyska dodatkowe informacje
niedostpne dla tych, ktrzy nie
pobrali aplikacji. Zreszt aplikacja zawiera nie tylko treci bdce uzupenieniem informacji zawartych na tablicach, ale przede
wszystkim jest interaktywnym
rdem informacji o historii regionu.
Dziki aplikacji w smartfonie bdziemy mogli korzysta
z mapy, ktra pozwoli nam odnale drog lub doj do wyty-

czonego punktu. Tam te dziaa

katalog ptakw oraz moliwo
rozpoznania
obserwowanego
wanie gatunku. Dla tych, ktrzy
chc zawsze by na bieco, twrcy aplikacji zamiecili kalendarz
z ciekawymi inicjatywami organizowanymi w gminie. - cieka
Pnoc-Poudnie to doskonaa
propozycja nie tylko dla mionikw lokalnej historii i przyrody,
ale take nowoczesne narzdzie
edukacyjne dla nauczycieli i
uczniw mwi wjt Marek Olszewski.
cieka zaczyna si przy Szkole Podstawowej nr 1 w Lubiczu

Dolnym. Dyrektor tej placwki

Danuta Ferens zapewnia: - Trasa
bdzie miejscem wielu zaj edukacyjnych. W tej chwili rozmawiamy na temat wsplnej organizacji wyprawy po ciece razem z
uczniami szkoy w Zotorii. Pomysw nam nie zabraknie.
Ferens zaznacza, e cieka
poczona z aplikacj to efekt
inicjatywy sprzed prawie dwch
dekad, gdy powstaa jej wersja
papierowa - dostpna take w
internecie - pod nazw EkoDrwca.
Aplikacja Pnoc-Poudnie
oficjalnie ruszya 4 wrzenia. Do

korzystania z niej zachca wjt,

a take Jolanta Przybylak i Wiesaw Tomaszewski z Polskiego
Klubu Ekologicznego, ktry jest
partnerem projektu, oraz dyrektorzy szk Danuta Ferens i Wiesawa Geras ze Zotorii. Projekt
powsta na zlecenie Urzdu Gminy Lubicz i zosta sfinansowany
ze rodkw gminnych oraz Wojewdzkiego Funduszu Ochrony
rodowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu.
REKLAMA

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

GMINA CHEMA

16

POZATORUN.PL

Wpaw przez
jezioro
Najduszy dystans pywackiego maratonu wygra
jego... organizator

Piotr Lampkowski | fot. autor

Pomys przepynicia Jeziora Chemyskiego wydaje si
do karkoomny, ale patrzc na
zapa, z jakim ukasz Kowalski
organizuje III Maraton Pywacki, mona odnie wraenie, e
nie ma rzeczy niemoliwych.
W chodny sobotni poranek
10 wrzenia na play w Zalesiu zbiera si grupka kilkunastu
miakw, ktrzy wezm udzia
w III Maratonie Pywackim o Puchar Wjta Gminy Chema. Pocztkowo tylko trzech z nich bdzie pyn na 12-kilometrowym
dystansie, ale organizator szybko
przekonuje czwartego zawodnika
do sprbowania si na duszym
odcinku.
- Jeli poczujesz, e dasz rad,
to przepyniesz, a najwyej skoczysz po 6 km zachca ukasz
Kowalski, ktry sam startuje na
12 km.
Po krtkiej odprawie, w czasie
ktrej poznali zasady zawodw,
startujcy dostaj mapki z tras
do pokonania. - eby tylko nie
dopyn do Pigy miej si
jedni, a drudzy zastanawiaj si,
czy zdoaj w ferworze walki pyn zawsze najkrtszym odcinkiem.

Kady z zawodnikw ma jednak obstaw na kajaku, rowerze

wodnym lub dce. Dziki temu
mao prawdopodobne, e kto
zabdzi, cho w poprzednich
edycjach maratonu tak si zdarzao. Imprez zabezpieczaj te
stranicy gminni, straacy z kilku
soectw oraz patrol WOPR.
Pierwsi zawodnicy startuj z
Zalesia o godz. 9 na dystansie 12
km. Posilaj si drodwkami,
popijaj kaw i zaczynaj przebiera si w pianki, ktre bd ich
chroni przed nadmiernym wychodzeniem. W tym roku znalazo si a trzech miakw, ktrzy
popynli bez pianek na 6 km.
Zawodnicy pyncy na dystansie
6 km startuj o godz. 11 z play
miejskiej w Chemy.
Atmosfera jest do swobodna, bo - jak mwi organizator jest to przede wszystkim zabawa.
Wjt gminy Jacek Czarnecki, ktry obserwowa pocztek zmaga,
prosi o ostrono, aby wszyscy
wrcili bezpiecznie do Zalesia.
Wrd startujcych w tym
roku znalazy si dwie kobiety:
Magdalena Norkowska - ktra
startowaa w poprzedniej edycji imprezy - i Dana Zbik, debiutantka.

Start o rnych porach mia

sprawi, e zawodnicy z rnych
dystansw bd przypywa do
mety w tym samym czasie. Jednak w praktyce rnice byy do
spore. Pierwsi koczyli pywacy
startujcy z Chemy na 6 km, a
wrd nich najlepszy by Tomasz
Spychalski z Bydgoszczy, ktry
potrzebowa na przepynicie
tego dystansu zaledwie 1 h 25
min. Wrd startujcych na 12
km od pocztku imprezy bezkonkurencyjny jest sam organizator
ukasz Kowalski. Jego rekord to
3h 40 min, ktry ustanowi w poprzedniej edycji zawodw. Wrd
pa na pierwszym miejscu znalaza si debiutujca w imprezie
Dana Zbik, ktra pokonaa 6 km
w 2 h 13 min.
Wszyscy uczestnicy otrzymali
pamitkowe puchary, nagrodzono take trzy pierwsze miejsca na
obu dystansach. Nie zapomniano
te o tych, ktrzy wystartowali
bez pianek pywackich zostali
uhonorowani pamitkowymi statuetkami.

Tradycja nagrodzona

Kierunek: wita Lipka

Mieszkacy Bogusawek postawili na sprawdzone rozwizania. Dziki temu

stworzyli najpikniejszy wieniec

Konkurs na najpikniejszy wieniec i ozdob to tradycja doynek rwnie w gminie Chema.

W tym roku udzia w konkursie
wzio siedem wiecw i siedem
ozdb doynkowych.
Co roku soectwa staj do konkursu, by pochwali si swoimi
wiecami. Tym razem zwycistwo zdoby wieniec z Bogusawek tradycyjna korona. W kategorii ozdoby bezkonkurencyjne
okazao si soectwo Nawra. Kolejne miejsca przypady: w kategorii wieniec II miejsce soectwu Skpe i III miejsce soectwu
Grzywna, za w kategorii ozdoby
doynkowe II miejsce soectwu
Guchowo i III miejsce soectwu Sawkowo. Soectwa, ktre
wyrniono w obu kategoriach,
otrzymay nagrody finansowe,
za pozostaym przyznano nagrody pocieszenia (take finansowe).

Wicie wieca ze zb, z kici

czerwonej jarzbiny, sonecznikw, orzechw, owocw, kwiatw
i kolorowych wstek to odwieczny obyczaj, na szczcie cigle
kultywowany. Kiedy wiece doynkowe mieway ksztat korony
lub koa. Dzi wszystko zaley od
inwencji twrcw, chocia regulamin formy inne ni tradycyjna
korona okrela mianem ozdb

Latawce zawsze gr
Mog mie oryginalne ksztaty,
zdobienia lub duuugie ogony,
ale najwaniejsze, eby wzbudzay zachwyt, rado i wzlatyway jak najwyej.
Latawce, bo o nich mowa, to
Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

motyw przewodni konkursu Latawce Gr organizowanego ju

kolejny raz przez Stowarzyszenie Horyzont przy gimnazjum w
Pluskowsach. Do udziau w nim
organizatorzy zapraszaj wszystkich niezalenie od wieku. Barw-

wita Lipka to sawne sanktuarium maryjne, ktrego kustoszami od kilku ju wiekw

s jezuici. Znajduje si na pnocnym kracu Polski, w odlegoci okoo 70 km na pnocny wschd od Olsztyna i 6 km
na wschd od Reszla. Pocztki
sanktuarium sigaj XIV w. i
znamy je tylko z przekazywanych ustnie ludowych opowiada.

(PL)

Grupa 100 mieszkacw z

gminy Chema wzia udzia w
wycieczce sanktuarium, ktra
odbya si 3 wrzenia br. Uczestnicy wyprawy byli pod ogromnym wraeniem estetycznym i
duchowym podczas zwiedzania
bazyliki mniejszej. Ten przepikny kociek zachwyca swoim
bogactwem rzeb i malowide,
ktre s cech charakterystyczn dla epoki baroku, w ktrej
powstao sanktuarium. Turyci
z gminy Chema wysuchali
koncertu organowego, ktry by
poczony z pokazem ruchomej
szopki. Wszyscy przyznali, e ta

ne widowisko na tle bkitnego

nieba bdzie jedn z gwnych
atrakcji gminnego wita Latawca w Mirakowie ju w najblisz
niedziel 18 wrzenia. Zgoszenia
przyjmowane s pod numerem
telefonu 501 737 486 lub bezporednio przed konkursem. Rozpoczcie imprezy planowane jest
na godz. 14. Komisja konkursowa

przy ocenie latawcw bdzie braa pod uwag m.in. oryginalno,

estetyk oraz sposb wykonania
latawca. Poza tym w programie
imprezy: pokazy modeli samolotowych, paralotnie i zabawy
integracyjne. Warto zabra rodzin i przyjaci, eby spdzi
je wanie w Mirakowie. Imprez dofinansowano ze rodkw

doynkowych. Pomijajc spory o

terminologi, sensem konkursw
doynkowych jest popularyzacja
wiedzy o dawnych zwyczajach i
roli wieca w wiejskich obchodach wita plonw. Konkurs w
gminie Chema spenia to zadanie doskonale.

atrakcja wywara na nich due

wraenie. Kolejn ciekawostk na
trasie wycieczki byo miasteczko
Reszel pene zabytkw z charakterystycznym rynkiem i
w ksztacie prostokta oraz
uliczkami biegncymi wok centralnego placu miasteczka. Podrnicy zwiedzili m.in. zamek,
most, rynek oraz koci z wie
widokowa .
Wycieczka udaa si do Wilczego Szaca zowrogiej twierdzy Hitlera, ktr wojska rosyjskie wysadziy pod koniec
wojny. Wszyscy z zainteresowaniem zwiedzali zrujnowan budowl i przysuchiwali si ciekawostkom opowiadanym przez
przewodnika. Bya to bardzo ciekawa i pouczajca wycieczka, na
ktrej udao si zwiedzi wite
miejsce, do ktrego pielgrzymowali nawet krlowie polscy, a
take bunkier przypominajcy o
wielkiej tragedii, jak bya II Wojna wiatowa.
(PL)
programu Dziaaj Lokalnie IX
Polsko-Amerykaskiej Fundacji
Wolnoci, realizowanego przez
Akademi Rozwoju Filantropii w
Polsce oraz Orodek Dziaaj Lokalnie w Lisewie. Imprez wspfinansuje rwnie samorzd gminy Chema.
(PL)

POZATORUN.PL

YSOMICE

17

wito Plonw w Wytrbowicach

Micha Ciechowski | fot. Piotr Lampkowski
W sobot 11 wrzenia w Wytrbowicach rolnicy, mieszkacy
oraz zaproszeni gocie dzikowali za owocne plony, ktre
przez kolejny rok bd im suy. Honory starostw tegorocznego wita penili Lidia
Ziomek oraz Rafa Matyjaszczyk. Nie zawiedli konferansjerzy: Elwira Jarosz, Emilia
Zieliska, Robert Kouchowski
oraz Roman Wojda. Zaczo si
tradycyjnie od podzikowa
dla najwaniejszych w tym dniu
rolnikw. Wjt i przewodniczcy rady gminy dzikowali rolnikom-seniorom za zaszczepienie
w nastpcach mioci do ziemi i
trudnego zawodu rolnika oraz
za to, e wspieraj modych nie
tylko prac, ale i bezcennym dowiadczeniem.
Tegoroczne doynki uwietni
energiczny wystp zespou Enej,
po ktrym wystpi zesp Shadow. wito plonw to take liczne konkursy i atrakcje, nie tylko
dla najmodszych.
Ju tydzie przed doynkami
przez gmin ysomice przejecha pierwszy w Polsce mobilny witacz. Przygotowane przez
wszystkie soectwa witacze wziy
oczywicie udzia w konkursie.
Zwyciyo soectwo Zakrzewko,
ktre wygrao p kilometra drogi asfaltowej relacjonuje Piotr
Kowal, wjt gminy ysomice.
Podobn nagrod otrzymao
soectwo Wytrbowice. Drugie
i trzecie miejsce zdobyy soectwa Kamionki Mae i Ostaszewo,
ktre w nagrod otrzymay odpowiednio 15 i 10 tys. z.
Nikt nie wyjecha z doynek
z pustymi rkami. Wszystkie soectwa, ktre wykonay witacze,
otrzymay nagrody w wysokoci
Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

4 tys. z. Wszyscy z niecierpliwoci czekali jednak na najwaniejszy werdykt, ktry mia wyoni
twrcw najpikniejszego doynkowego wieca. Wygrao soectwo Papowo Toruskie.
Upalna niedziela bya te okazj do plebiscytu na najlepsz lokaln nalewk w nim zwyciya Magorzata Balicka.
- Na doynkach nie mogo
zabrakn rwnie pa z K
Gospody Wiejskich, ktre od
wielu tygodni przygotowyway
si do tego wita dodaje wjt.
W tym roku podczas konkursu
na najlepsze stoisko doynkowe
zwyciyy panie z KGW Wytrbowice. Za nimi uplasowao si
Rankowo i ex aequo na trzecim
miejscu KGW Lulkowo oraz Alibabki Ostaszewo.
Gmina w tym roku ponownie zorganizowaa te konkurs
zwizany z rozliczeniem PIT-u.
Wszystkie osoby, ktre zrobiy
to poprawnie, wziy udzia w
losowaniu na doynkowej scenie.
Wyoniono troje zwycizcw
Michaa Kruszyskiego, Henryka
Paczkowskiego oraz Elbiet Kuban, ktrzy otrzymali atrakcyjne
nagrody rzeczowe.
Doynkowe stoiska przygotowane przez Koa Gospody
Wiejskich, szkoy, przedszkole
i bibliotek cieszyy si duym
powodzeniem, ale oblegane byy
rwnie stoiska handlowe, z
wyrobami rkodzielnikw i lokalnych artystw. Na dzieci za
czekay atrakcje w rodzaju dmuchanego placu zabaw i wesoego
miasteczka.

MIASTO CHEMA

18

POZATORUN.PL

Twarda szkoa
Baranowskiego
Przypadek sprawi, e mieszkanka Chemy pozna
do tej pory obcy wiat eglarstwa pod okiem mistrza w swojej dziedzinie
Piotr Lampkowski | fot. nadesane
Chemanka Wiktoria Radecka uczestniczy w najwikszej
przygodzie swojego ycia - 25
sierpnia wypyna w dwumiesiczny rejs na pokadzie
aglowca Pogoria. Nastolatka
uczestniczy w Szkole pod aglami, ktrej pomysodawc
jest synny polski eglarz kapitan Krzysztof Baranowski.
- To by cakowity przypadek, bo szukaam w internecie
czego innego, a przypadkiem
trafiam na ogoszenie Szkoy
pod aglami i pokazaam mojej

mys i sprbuje zakwalifikowa

si do rejsu.
Droga do przygody nie bya
atwa i wymagaa od przyszych
eglarzy sporego wysiku. Aby
zosta wstpnie zakwalifikowanym, naleao odby minimum
50 godzin wolontariatu oraz
zda testy sprawnociowe i jzykowe.
- Crka pomagaa w zakadzie
opiekuczo-leczniczym
przy osobach starszych, pracowaa te w stajni przy koniach
oraz w kociele. W midzyczasie
duo trenowaa, eby przej test

To by cakowity przypadek, bo szukaam w internecie czego innego, a przypadkiem trafiam na ogoszenie Szkoy pod aglami i pokazaam mojej crce.
crce wspomina Kamila Radecka, mama Wiktorii. Crka
pani Kamili nigdy nie miaa nic
wsplnego z eglowaniem, ale
stwierdzia, e to wspaniay po-

sprawnociowy mwi Radecka.

Eliminacje odbyy si w Warszawie w czerwcu, ale mama
Wiktorii wci ma w pamici

Jerzy Czerwiski, burmistrz Chemy, wrcza Wiktorii sztormiak z herbem miasta.

emocje, ktre towarzyszyy zmaganiom. W pierwszym etapie

uczestniczyo a 150 osb z caej Polski. Do testw fizycznych
i jzykowych zakwalifikowao
si ok. 70 gimnazjalistw. Dla
wszystkich zaskoczeniem by
trudny test jzykowy, ale Wiktoria poradzia sobie z nim nie gorzej ni z czci sprawnociow,
bo uczy si w klasie jzykowej.
Modzi ludzie wyruszyli tu
przed rozpoczciem roku szkolnego, ale nie omin ich uczniowskie obowizki. Kady z nich
musia wczeniej dostarczy
program nauczania ze szkoy,
ktry bdzie realizowany podczas rejsu pomidzy wachtami.

Wkniarz idzie jak burza

Kajakarze z Chemy przyzwyczaili nas do sukcesw. Nie inaczej byo na juniorskich Mistrzostwach wiata i Europy

Chemyski klub kajakowy nie

przestaje nas zadziwia. Niedawno pisalimy o sukcesach
wychowankw trenera Tomasza
Szweda na poznaskim torze na
Malcie, gdzie druyna Wkniarza zdobya cztery medale. A teraz zawodnicy klubu zaczynaj
marzy o sukcesach na arenie
midzynarodowej.
Jeden z najbardziej utalento-

wanych zawodnikw Wkniarza Bartosz Grabowski reprezentowa Polsk i swj region na

dwch duych imprezach midzynarodowych. Pierwsz z nich
byy Mistrzostwa Europy Juniorw U-23 w bugarskim miecie
Plovdiv oraz Mistrzostwa wiata
Juniorw U-23 w Misku. Zawodnik startowa w obu imprezach w finale B wycigu jedynek
na 200 m i za kadym razem zaj-

mowa czwarte i pite miejsce, co

w ostatecznoci dawao mu 14. i
15. miejsce w Europie i na wiecie.
- Nie bez znaczenia jest fakt, e
cz zawodnikw bya od niego
starsza o rok i dwa lata, wic w
swojej kategorii wiekowej Bartek
jest praktycznie bezkonkurencyjny mwi z dum o swoim zawodniku trener Tomasz Szwed.
Wakacje to najintensywniejszy

REKLAMA

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

Sam kapitan Baranowski

mwi, e cika, dwumiesiczna
wyprawa ma wyrobi w modziey hart ducha i dyscyplin.
- Wiktoria ma wacht midzy
4 a 8 rano, potem idzie na niadanie i zaczyna zajcia szkolne mwi mama nastolatki.
Rejs zacz si we woskim
porcie Fiumicino i bdzie kontynuowany przez Morze Tyrreskie, Joskie, Egejskie, Dardanele, Bosfor i Morze Czarne. Na
przeomie wrzenia i padziernika zaoga wemie udzia w zlocie aglowcw Tall Ship, ktry
odbdzie si w portach na terenie Rosji (Noworosyjsk, Soczi),
Rumunii (Konstanca) i Bugarii
(Varna).

Burmistrz Jerzy Czerwiski

podarowa Wiktorii specjalny
sztormiak z herbem Chemy,
aby moga dumnie reprezentowa swoje miasto za granic.
Wyprawa gimnazjalistw jest
te szko cierpliwoci i wytrwaoci dla rodzicw, ktrych pociechy nigdy nie znikay z domu
na tak dugo.
- Mam nadziej, e wszystko
jest w porzdku, bo od 10 dni
nie mamy z dziemi kontaktu
mwi Kamila Radecka. - Mielimy informacje o sztormie w
tamtym rejonie, ale wierzymy,
e wszystko jest dobrze. Mamy
swoj grup na Facebooku i cay
czas pozostajemy w kontakcie z
innymi rodzicami.

okres dla kajakarzy, zagszczenie

prestiowych imprez w tym czasie jest bardzo due. Za tydzie
Bartosz Grabowski i jego klubowa koleanka Julia Grska pojad na zawody Pucharu Nadziei
Olimpijskich, ktry jest jednym
z trzech najbardziej prestiowych
wydarze sportowych dla kajakarzy, zaraz za Mistrzostwami
wiata i Europy. Zawody odbd
si w wgierskim miecie Szeged,
kolebce tamtejszego kajakarstwa.
- Wgrzy uznawani s za bardzo silnych w tym sporcie, wic
bdzie sporo emocji, mnstwo
kibicw i najsilniejsze druyny
wylicza Szwed. - Tym razem
Bartek bdzie startowa w swoim
roczniku, wic sprawdzi si w rywalizacji z rwienikami.
Gdy w Zalesiu odbywa si

III Maraton Pywacki, w Chemy trway Midzywojewdzkie

Mistrzostwa Modzikw w kajak-polo. Druyny z Bydgoszczy,
Biaegostoku, Warszawy, Elblga
i oczywicie Chemy rywalizoway na trzech boiskach wodnych
o miano najlepszej. Walka w kadym meczu bya zacita i prowadzona do samego koca. Starcia
byy tak ywioowe, e zawodnicy nieraz wywracali si w swoich
kajakach do gry dnem, a rozcignite linie wyznaczajce granice boisk pkay raz za razem.
Ostatecznie druyna chopcw
Wkniarza ulega w finale klubowi Powile Warszawa, a druyna dziewczt przegraa rwnie
w finale z klubem Zawisza Bydgoszcz.
(PL)

Wrcimy
silniejsi

POZATORUN.PL

MIASTO CHEMA

19

Siatkarski klub KS Chema zawiesza swoj dziaalno, ale zarzd nie powiedzia ostatniego sowa
Karol ebrowski | fot. ukasz Piecyk
Fiaskiem zakoczyy si starania prezesa Dariusza Holca i
osb zwizanych z KS Chema
o pozyskanie sponsorw, dziki
ktrym funkcjonowanie klubu
byoby moliwe. Przez najbliszy rok siatkwki w Chemy nie
bdzie, lecz temat nie jest jeszcze zamknity.

Postanowilimy, e przystpimy
do rozgrywek tylko wtedy, jeeli
uzbieramy ca sum z planowanego budetu. W poprzednich latach startowalimy w lidze majc
okoo 1/3 zaoonych rodkw.
Reszt dokadalimy z prywatnych pienidzy, najczciej moich. Teraz ju by tak nie mogo.
Chciabym w tym miejscu podzikowa wadzom miasta za

Wymagania ligowe przerosy moliwoci finansowe klubu.

Przypomnijmy, e druyna SeByli ju zawodnicy KS Chebastiana Tylickiego musiaa bez

ma zmienili barwy klubowe lub
walki odda pfinaoprzerwali kariery. Jak twierwe spotkania drugiej
dzi Dariusz Holc, jeeli poligi z Espadonem Szczezyskaj odpowiednie rodcin. Powodem byy
Mam nadziej, e za rok sytuacja ki, za rok sprbuj cign
kopoty finansowe. Od
siatkarzy z powrotem, a natego momentu trwabdzie wyglda inaczej. Wtedy bd wet wzmocni zesp.
a zacita walka, aby
- Druyna wiedziaa, e
wznowi dziaalno. mg podj rozmowy z chopakami.
jeeli co powiedziaem,
Zarzd chcia mie jedto tak bdzie mwi prenak pewno, e podobne problemy ju si nie pojawi. wsparcie finansowe klubu, a w zes. Dlatego teraz nie mydliem
szczeglnoci burmistrzowi za nikomu oczu. Mam nadziej, e
Niestety nie udao si.
- Jeszcze si nie udao prze- bardzo due zaangaowanie w za rok sytuacja bdzie wyglda
konuje prezes Dariusz Holc. poszukiwaniu sponsorw.
inaczej. Wtedy bd mg podj

rozmowy z chopakami. Nasze

zwycistwo w fazie zasadniczej
rozgrywek drugoligowych odbio si szerokim echem. Dzwonili
do nas siatkarze nawet z poudnia
Polski, aby przyjecha na testy.
O ewentualny przyszy skad KS
Chema jestem spokojny.
Czsto poruszanym w sprawie
klubu siatkarskiego tematem by
brak w skadzie wychowankw i
osb zwizanych z Chem. Dariusz Holc nie ucieka od tej kwestii.
- Bardzo bym chcia, aby miejscowi grali dla klubu przekonu-

je. Do tego potrzebne jest jednak szkolenie. Podejmowalimy

rozmowy, aby utworzy klas
sportow o profilu siatkarskim,
lecz temat szybko upad. Na pewno przy dalszym funkcjonowaniu
klubu bdziemy dyskutowa nad
optymalnym rozwizaniem.
W najbliszym czasie prezes
bdzie prowadzi rozmowy w
celu nawizywania wsppracy i
pozyskiwania dalszych rodkw,
dziki ktrym KS Chema bdzie mg wznowi swoj dziaalno.

Turystyka na szlaku

W czerwcu ubiegego roku powsta w Chemy Punkt Informacji Turystycznej i natychmiast okaza si strzaem w
dziesitk. Niewielkie miasto
pooone na szlaku pomidzy
Toruniem a Chemnem zaczyna
przyciga turystw.
- Turyci, ktrzy do nas trafiaj, przewanie ju wiedz, co
warto w Chemy zobaczy
mwi Wioleta Derkowska, przewodniczka miejska zatrudniona

w punkcie.
Chocia szczyt sezonu wakacyjnego ju za nami, pogoda dopisuje i miasto nadal odwiedzaj
turyci. Najwiksz popularnoci ciesz si oczywicie konkatedra i wybudowany w XIII w.
gotycki koci pw. w. Mikoaja.
Przewodnicy kieruj te zwiedzajcych do pobliskich wity:
kocioa w Kiebasinie oraz Sanktuarium Bogosawionej Juty w
Bielczynach.
- Zwiedzajcych kierujemy

rwnie do Miejskiej Izby Muzealnej znajdujcej si w Powiatowej

i Miejskiej Bibliotece Publicznej
informuje Derkowska. - Mona
tam znale ciekawe eksponaty z
pocztkw osadnictwa na terenie
miasta, a take eksponaty z czasw bardziej nam wspczesnych,
takie jak stroje ludowe, stare fotografie, historyczne sztandary, a
nawet etykiety wina produkowanego niegdy w miecie.
Turystw przyciga rwnie
chemyskie jezioro, gdzie od-

bywaj si imprezy sportowe.

Najwiksz popularnoci ciesz si oczywicie Motorowodne
Mistrzostwa Europy i Polski, ale
nie brakuje te eglarzy. - Plae
i kempingi w Mirakowie i Zalesiu rwnie mog liczy na spor
liczb odwiedzajcych nasz region dodaje Derkowska.
W Chemy mona spotka
goci z zagranicy. W tym sezonie
trafili tu turyci z Woch, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Szwecji,
Szwajcarii, Danii i Francji. Z dale-

ka przyjechali obywatele afrykaskiego Gabonu, ktrzy mieszkali

w Chemy podczas wiatowych
Dni Modziey.
- W samym tylko sezonie letnim nasze miasto odwiedzio prawie tysic turystw podsumowuje przewodniczka. To skromna
liczba, ale wyranie pokazuje,
e miasto ma potencja. Wadze
Chemy bd z niego korzysta.

Przebudowa obejmie ulice

Reja, Konopnickiej, Kochanowskiego, Prusa, Puaskiego, eromskiego i Reymonta. Zakres
planowanych robt jest ogromny:
przebudowana bdzie kanalizacja
deszczowa, wraz z ni pooone
zostan rury sieci wodocigowej
z przyczami na ulicach Gowackiego, Reja, Konopnickiej, Kochanowskiego i Prusa. Przebudowa-

ny zostanie rwnie gazocig. Na

wszystkich ulicach zostanie uoona nawierzchnia utwardzona
z kostki betonowej o cakowitej
dugoci prawie 1,5 km. Powstan pieszojezdnie, chodniki, zjazdy do posesji, zostan te wyznaczone miejsca pod trawniki. W
ramach przebudowy ulica zyska
nowe owietlenie oraz wykonane zostanie oznaczenie poziome
i pionowe remontowanych drg.
Modernizowane ulice na osiedlu
domkw jednorodzinnych Reja
s kolejn tak inwestycj po tej
na osiedlu 3 Maja, ktr wyko-

nano w ostatnich latach. Warto

inwestycji to 1,8 mln z.
- Przewidujemy, e koniec
prac powinien nastpi w poowie przyszego roku mwi
burmistrz miasta Jerzy Czerwiski. Duy nakad pracy przy
modernizacji ulic na osiedlu Reja
zwizany jest z koniecznoci wymiany rur sieci wodocigowej i
gazowej. Gdy do dziaania wszed
ciki sprzt, obawialimy si, e
po zakoczeniu inwestycji bdzie
nas trapi plaga awarii.
Wykonawca zapewnia gwarancj na 6 lat, z czego burmistrz

jest bardzo zadowolony. - To dla

nas novum, ale bardzo si z tego
cieszymy - podkrela.
Pozostae wane inwestycje
infrastrukturalne miasto przeprowadzio na ulicy Sienkiewicza
(nowa nawierzchnia oraz chodniki) oraz przy ulicy aziennej
(plac manewrowy parking). W
ramach budetu obywatelskiego
i rodkw pozyskanych z Ministerstwa Sportu zostanie zmodernizowany take budynek klubu
sportowego Wkniarz.

Czas na inwestycje
Firma Strabag wygraa przetarg
na przeprowadzenie najwikszej inwestycji w Chemy, czyli przebudowy ulic na osiedlu
domkw jednorodzinnych Reja.
Mieszkacy czekali na ni wiele
lat i wszystko wskazuje na to, e
ju w przyszym roku bd mogli cieszy si nowym obliczem
osiedla.

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

(PL)
Fot. ukasz Borkowski

UBIANKA

20

POZATORUN.PL

Swojskie witowanie egnaj lato

w ubiance
na rok!
Wspaniaa zabawa na doynkach gminnych

Maciej Koprowicz | fot. Piotr Lampkowski

Wadze i mieszkacy gminy ubianka podzikowali miejscowym rolnikom za ich plony oraz
trud woony w tegoroczne niwa. Doynki gminne jak co roku
byy take okazj do znakomitej
zabawy.
Gminne wito plonw odbyo si w sobot 3 wrzenia w
Gminnym Parku Kultury w ubiance. Obchody rozpocza uroczysta polowa msza wita. Po
niej tegoroczni starostowie - Ma-

gorzata Zikowska z ubianki

oraz Roman Barczyski z Wymysowa - wrczyli wjtowi Jerzemu
Zajkale tradycyjny bochenek
chleba, przygotowany zgodnie ze
zwyczajem z mki z tegorocznych
plonw. Wjt odczyta list od
prezydenta Andrzeja Dudy, ktry obj wydarzenie patronatem.
Podzikowa te rolnikom za ich
prac. Jak co roku gospodarze z
gminy zostali odznaczeni medalami Zasuony dla rolnictwa
od ministra rolnictwa i rozwoju

wsi. Tym razem odznaczenia odebrali Renata Boniecka z Biskupic,

Alicja Sadowska z Wybczyka,
Magdalena ebrowska z Wybcza,
Adam Noworacki z Brchnowa
oraz Marian Walter z Warszewic.
Uhonorowano rwnie przedstawicieli wszystkich soectw gminy
za przygotowanie wspaniaych
tradycyjnych wiecw doynkowych.
Po oficjalnej czci doynek
przyszed czas na zabaw. Jak co
roku wiejskie przysmaki przygotoway panie z K Gospody
Wiejskich. Na mieszkacw czekay dania z Brchnowa, Bierzgowa, Przeczna, Warszewic,
Wymysowa i Zamku Bierzgowskiego. Zagraa duma gminy - kapela ubianioki - a pniej zesp
The Promise.
Nie brakowao rwnie licznych atrakcji towarzyszcych
gwnym obchodom. Wielkie zainteresowanie wzbudziy warsztaty Od ziarenka do bochenka
zorganizowane przez Toruskie
Stowarzyszenie Ekologiczne Tilia, a take stoisko wyrobw piekarskich. Panie z Tilii przedstawiy proces powstawania mki i
chleba przy wykorzystaniu tradycyjnych technik, a na stoisku
jednej z mieszkanek gminy mona byo samodzielnie upiec chleb.
Wasne bueczki przygotowyway
rwnie dzieci.
Wziciem cieszyy si take
warsztaty tworzenia wiecw.
Wiece dzikczynne, zwane
te koronami doynkowymi, to
nieodczny element wita plonw - mwi Marlena Giziska,
kierownik Centrum Kultury w
ubiance. - Zarwno dzieci, jak i
doroli chtnie prbowali swoich
si w tworzeniu wiecw z tegorocznych zb i kwiatw. Warsztaty cieszyy si ogromnym zainteresowaniem!
Tegoroczne doynki przypady w dniu organizowanej pod
patronatem pary prezydenckiej
akcji Narodowego Czytania. W
tym roku w caej Polsce czytano
Quo vadis Henryka Sienkiewicza. W akcj zaangaowaa si
take gmina ubianka i fragmenty prozy noblisty usysze mona
byo z doynkowej sceny. Kady
chtny mg zosta lektorem w
tej roli wystpi m.in. wjt Jerzy
Zajkaa. Wszyscy uczestnicy
akcji otrzymali pamitkowe zakadki z pieczci Kancelarii Prezydenta. - Korzystamy z okazji, e
na doynkach zbiera si kilkaset
osb - mwi kierownik Centrum
Kultury. - Z wielk przyjemnoci umoliwiamy im wyjtkowy
kontakt z wielk literatur.
wito plonw przebiego jak
zwykle w atmosferze wspaniaej
zabawy. Mieszkacy gminy nie
wyobraaj sobie koca lata bez
tej imprezy. - Doynki to wana
tradycja na ziemiach polskich, ale
to przede wszystkim dzie wany
dla rolnikw, gdy dzikujemy im
za zebrane plony mwi Giziska. Dla rolnikw doynki to
tak wana tradycja, e bd si
odbywa co roku, do koca wiata i jeden dzie duej.
Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

Mieszkacy gminy wsplnie spdzali ostatnie dni

wakacji
W ostatni niedziel sierpnia
mieszkacy gminy ubianka
spotkali si w Gminnym Parku
Kultury, by poegna mijajce
lato.
Bya to ju trzecia edycja Sonecznego Zakoczenia Lata zorganizowana przez Gminn Bibliotek Publiczn w ubiance we
wsppracy z Gmin ubianka,
soectwem ubianka, Centrum
Kultury w ubiance, parafi w
Bierzgowie i Bano Show.
Mieszkacw gminy porwa
do zabawy zesp disco polo Andre, a pod scen zgromadziy si
tumy. Po godzinnym koncercie
do taca zaprosia wszystkich toruska Szkoa Taca Defense. Zabawa z tancerzami bardzo podobaa si zwaszcza najmodszym
mieszkacom gminy. - Du odwag wykazay si najmniejsze
dzieci, ktre chtnie naladoway
tancerki mwi Danuta Kwiatkowska, kierownik Gminnej Biblioteki Publicznej. - Nie lada
atrakcj by te dla dzieci nastpny punkt programu - wielkie baki mydlane. Po krtkim pokazie
przez dwie godziny dzieci mogy
samodzielnie robi baki. Pocztki byy trudne, ale pniej szo im
coraz lepiej.
Organizatorzy przewidzieli te
co raczej dla dorosych pokaz
Toruskiego Klubu Karate Tradycyjnego Kumade i jego podopiecznych z gminy ubianka.
Z kolei czonkowie Toruskiego
Klubu Curlingowego uczyli chtnych gry w petanque, czyli bule.
Nie brakowao take konkursw.
Na wielkich styropianowych literach, ktre zoyy si na kocu w

napis UBIANKA, cae rodziny

maloway wszystko to, co kojarzy
im si z gmin. Duo miechu wywoa konkurs z zamarznitymi
koszulkami. Pomysami, jak zaoy poskrcan koszulk, musieli wykaza si panowie. Emocje
byy due, bo walczyli o rodzinne
bilety na uel. Nie zabrako rwnie Sonecznej Loteriady. Przed
godzin 20 rozpoczo si losowanie nagrd gwnych. - Kady wycignity los dawa sporo
radoci mwi Danuta Kwiatkowska. Ale ostatni z nich przyprawi nastoletniego zwycizc z
Zamku Bierzgowskiego wrcz o
zy wzruszenia. Jego kartonik wygra bieni treningow.
Chtni mogli wzi udzia w
zumbie tu dominoway zdecydowanie panie. Na uczestnikw
czekay te dmuchane zjedalnie, fotobudka, kule wodne, malowanie twarzy, cukierki zrzucane przez lotniarzy itp. Smakosze
mogli wybiera spord bogatej
oferty gastronomicznej. Ochotnicza Stra Poarna w ubiance
przygotowaa straack grochwk z kuchni polowej, panie z Koa
Gospody Wiejskich w ubiance
serwoway bigos i zapiekanki, natomiast Akcja Caritas w Bierzgowie przygotowaa kilkadziesit
blach ciasta, gorce napoje, gofry,
chleb ze smalcem, frytki i owoce.
Na zakoczenie imprezy do taca
zaprosi Krystal Summer.
(MK)

W Pigy jak na
Wimbledonie

Wielkie emocje sportowe w Pigy. Na kortach stadionu lekkoatletycznego przy szkole podstawowej odbyy si XI Mistrzostwa
Gminy ubianka w Tenisie
Ziemnym.
Do rywalizacji w sobot 27
sierpnia przystpio siedmiu zawodnikw: Stanisaw Kardas,
Radosaw Kowalski, Krzysztof
Kundera, Krystian Krystoforski,
Marek Michalak, Jerzy Zajkaa
oraz Marcin Zajkaa. W finale
gry pojedynczej Krystian Krystoforski pokona Marka Michalaka
4:6, 6:2 i w tie-breaku 7:2. Trzecie miejsce zaj Marcin Zajkaa,
ktry wygra z Radosawem Ko-

walskim 6:4, 6:4.

W turnieju deblowym wziy
udzia trzy pary. Organizatorzy
zdecydowali si na system kady z kadym, ale ze wzgldu na
wysok temperatur rozgrywano
tylko po jednym secie.
Ostatecznie zwyciy duet Michalak-Kowalski, ktry odnis
dwa zwycistwa. Najpierw pokona par Krystoforski-Kundera
6:3, a nastpnie okaza si lepszy
od duetu J. Zajkaa-M. Zajkaa
7:5. W meczu o drugie miejsce
Krystoforski i Kundera pokonali
rywali 6:2.
(MK)

POZATORUN.PL

Szybk jazd leczyli

czosnkiem i cytryn

ZAWIE WIELKA

21

Ju po raz jedenasty na terenie gminy Zawie Wielka - tym razem w Grsku - przeprowadzono akcj pod nazw Cytryna +
czosnek - szybko i trzewo. Kierowcy zapani na przekroczeniu prdkoci musieli zje zbek czosnku lub wiartk cytryny
Piotr Lampkowski | fot. autor

Harcerze z Grska wraz policjantami rozdali tego dnia wiele zbkw czosnku i wiartek cytryny.

Akcja bya czci szerszego

programu Bezpieczna droga
do szkoy, ktr co roku inicjuj policjanci z naszego wojewdztwa. Wraz z pierwszym
dzwonkiem ruszaj w okolice
szk, kontrolujc oznakowanie
przej dla pieszych, cieek rowerowych, chodnikw oraz drg
dojazdowych do szk.

Na pomys, aby kara w ten

sposb kierowcw, ktrzy maj za
cik nog, wpad radny gminy
Zawie Wielka Janusz Bdowski.
- W cigu dwch godzin jestemy
w stanie zatrzyma nawet do 50
kierowcw mwi. - Oprcz tego,
e udzielamy reprymendy amicym przepisy, nagradzamy rwnie tych, ktrzy zachowuj si na
drodze prawidowo.

Kocwka sezonu
prac polowych
Piotr Lampkowski
Po cikiej pracy czas na drobne przyjemnoci. Drobne, bo
czyme jest ten jeden dzie
hucznej zabawy w porwnaniu z
dugim sezonem prac polowych.
Ale rolnicy cho na t jedn
chwil mog spokojnie zasi
za biesiadnym stoem, by nacieszy si owocami wasnej cikiej pracy.

Impreza miaa miejsce w

ostatni niedziel sierpnia w
Zejwsi Maej przy wspaniaej
pogodzie. Aby tradycji stao si
zado, przed imprez odbya si
msza w. i pochd prowadzony
przez orkiestr dt z Zespou
Szk w Rzczkowie. Za muzykami szli czonkowie Ochotniczej
Stray Poarnej wraz z modzieowymi druynami poarniczy-

Kulturalni kierowcy mogli liczy na drobne prezenty: breloczki do kluczy, zapachowe zawieszki
do samochodu i przypinki informujce o akcji.
Niestety wikszo zatrzymanych musiaa poczu smak czosnku lub cytryny. Zachowanie niektrych kwalifikowao si nawet
do surowszych kar. Kierowcy bez
szemrania zjadali przygotowane

upominki, cieszc si zapewne,

e tym razem ich portfele nie zostan odchudzone. Byli te tacy,
ktrzy mimo wykroczenia zdoali
unikn nawet tej kary. - Jestem
matk karmic tumaczya
si kobieta, ktra podrowaa z
malekim dzieckiem. W tej sytuacji nikt nie zmusza jej do zjadania czosnku lub cytryny. Innym
szczciarzem okaza si kierowca

furgonetki z Anglii, ktry jadc

w stron Bydgoszczy, prbowa
dotrze do... Poznania. Pokierowany przez policjantw grzecznie
podzikowa i zawrci w stron
Torunia.
Akcj przeprowadzili wsplnie
harcerze z 1. Szczepu Bkitna Jedynka z Grska i policjanci z Wydziau Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Toruniu.

mi, harcerze, zespoy wokalne,

zaproszeni gocie, a nawet grupa
rowerzystw. Wiece z poszczeglnych soectw ustawiono na
14-metrowej platformie samochodu ciarowego, tzw. duycy,
dziki czemu prezentoway si
jeszcze bardziej okazale. Barwny
korowd zamykay nowoczesne
maszyny rolnicze. Na placu doynkowym rozpocza si oficjalna cz imprezy. Rozstrzygnito
konkursy na witacze doynkowe
i na najadniejszy wieniec. W
tej pierwszej konkurencji gmina
Zawie Wielka od lat stara si
by oryginalna. Kierowcy jadcy
wzdu trasy nr 80 z ciekawoci
przygldaj si prasowanej somie uformowanej w ksztat maszyn rolniczych, postaci ludzkich,
a take budynkw i zwierzt. W
tym roku do konkursu przystpiy wszystkie soectwa gminy.

Konkurencja bya wic ogromna,

a jury nie miao atwego zadania.
Pierwsze miejsce zajo soectwo
Cegielnik, na drugim znalaz si
gospodarz, czyli soectwo Zawie
Maa, trzecie za przypado Grskowi.
W kategorii wiecw doynkowych brao udzia trzynacie
soectw i tu rwnie komisja
dugo zastanawiaa si nad przyznaniem nagrd. Po burzliwych
dyskusjach zwycistwo przyznano wiecowi ze Zejwsi Maej,
drugie miejsce zaj wieniec ze
Skudzewa, a trzecie ten z Czarnego Bota.
Jak zwykle zgromadzeni mogli
zje przysmaki serwowane przez
Koa Gospody Wiejskich. Kady
oferowa najlepsze, co mia: wypieki, dania z grilla, przepyszne
zupy, a take nalewki. Restauracja
Leniczanka zaproponowaa bur-

gery w nowym wydaniu - z tradycyjnie upieczonym prosiakiem.

Sprzedawano te wat cukrow,
popcorn, kaw i zimne napoje,
kosmetyki i rkodzieo. Przychodnia Neuca-Med postawia
specjalny namiot, gdzie mona
byo zmierzy cinienie i poziom
cukru.
Na scenie prezentoway si
lokalne zespoy Melodia i Harmonia w tradycyjnym repertuarze, za fani nowoczeniejszych
brzmie mogli posucha bluesowego zespou Malina Blues Band.
Pokaz taca brzucha przygotowany przez Szko Taca Projekt Samai z Bydgoszczy poruszy
szczeglnie msk cz publicznoci. Gwiazd wieczoru by discopolowy zesp Skaner. Doynki zakoczya zabawa taneczna z
zespoem Solaris z yna.

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

OBROWO i CZERNIKOWO

22

POZATORUN.PL

Parafianie ratuj swj koci

Mieszkacy Kiepin i Makowisk od lat patrzyli, jak koci znajdujcy si w tej drugiej miejscowoci
niszcza. Kolejni proboszczowie obiecywali, e zaczn remont wityni, ale do niczego ostatecznie nie
doszo. Mieszkacy postawili wzi sprawy we wasne rce
Piotr Lampkowski | fot. ukasz Piecyk

Zbudowana w 1930 roku witynia pw. Chrystusa Krla od

pocztku naleaa do wsplnoty ewangelicko-augsburskiej,
jednak parafia katolicka pacia za dzieraw i odbyway si
w niej naboestwa katolickie.
Budynek zaprojektowany przez
Teodora Burszego powsta z
cegy na planie litery T, z wie
o wysokoci 28 m.
- Jeszcze jako dziecko bywaam w nim na mszach i obchodach wanych wit mwi
Wanda Rogowska z Makowisk.
Chocia koci pozostawa
cay czas w eksploatacji, popada
w ruin. Wobec bezczynnoci
duchownych w 2011 roku mieszkacy zaoyli stowarzyszenie
Razem atwiej. Pierwszym jego
celem byo wykupienie budynku
od wsplnoty ewangelickiej. Organizowano specjalne koncerty,
podczas ktrych przeprowadzano kwesty na wykup i remont
wityni. Parafianie nie szczdzili te grosza podczas koldy.
Dziaali na tyle skutecznie, e ju
w listopadzie 2012 roku koci
zosta wykupiony, a pod koniec
tego miesica odby si w nim

Wiea ju wyremontowana, teraz czas na renowacj pozostaej czci wityni.

odpust i pierwsza msza.

Teraz kady grosz inwestuje
si w remont kocioa, a potrzeby s bardzo due.
- Dwa lata temu wyremonto-

walimy wie. Pooono na niej

pokrycie z miedzi, zostaa otynkowana, wymieniono aluzje
mwi wiceprzewodniczca stowarzyszenia Wanda Rogowska.

Wanie zacz si kolejny

etap remontu wymiana dachu.
Jak to czsto bywa, tu po pierwszych naprawach szybko pojawiaj si kolejne problemy.

- Zapada si cz sufitu,
wyszy te zacieki wylicza Rogowska. - Dla nas to dodatkowe
koszty.
W planach jest jeszcze naprawa instalacji elektrycznej,
otynkowanie i pomalowanie budynku wszystko moe potrwa
nawet kilka lat. Mieszkacy nie
szczdz rodkw i wasnego
czasu, angaujc si w prace
wok kocioa, ale potrzeby s
spore. - Marz nam si chocia
skromne witrae w tym surowym, eklektycznym wntrzu.
Do tego jeszcze duga droga, ale
myl, e z bo pomoc i otwartoci ludzkich serc moe nam
si uda, w kocu wiara czyni
cuda mwi Rogowska. - Gdyby koci by na licie zabytkw,
pewnie atwiej mona by pozyska rodki na odbudow, ale
trzeba pamita, e wtedy trzeba
liczy si ze zdaniem konserwatora.
Mimo trudnoci mieszkacy
Makowisk ciesz si z tego, e
wsplnie postanowili walczy o
swj koci, bo dziki temu lokalna spoeczno podja wiele
innych wsplnych inicjatyw i
bardziej si zintegrowaa.

Szanse i
zagroenia
Gmina Obrowo pracuje nad
obszernym dokumentem pod
nazw Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Obrowo na lata
2016 2023, ktrego zaoenia
omawiano podczas konsultacji
z mieszkacami wsi Obrowo,
Ssieczno, Osiek nad Wis, Kawczyn i Skrzypkowo.

W ynie podzikowali za plony

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

Dokument ten analizuje szanse i zagroenia, jakie stoj przed

samorzdem. Dziki Lokalnemu
Programowi Rewitalizacji gmina
Obrowo bdzie moga ubiega
si o rodki z Unii Europejskiej w
nowym programowaniu, co przyczyni si do rozwoju powyszych
miejscowoci, ale take caej
gminy. Mieszkacy wsi Obrowo,
Ssieczna, Osieka nad Wis, Kawczyna i Skrzypkowa mog od
7 do 21 wrzenia 2016 r. skada
uwagi dotyczce zamieszczonego na stronie internetowej gminy Obrowo projektu Lokalnego
Programu Rewitalizacji Gminy
Obrowo na lata 2016 - 2023.
Wypenione formularze konsultacji w wersji papierowej lub
elektronicznej mona dostarczy
do Sekretariatu Urzdu Gminy
Obrowo lub do pokoju nr 11,
drog elektroniczn na adres
mailowy: przetargi@obrowo.pl
lub drog korespondencyjn na
adres: Urzd Gminy Obrowo, ul.
Aleja Lipowa 27, 87-126 Obrowo.
(PL)

POZATORUN.PL

EDUKACJA

23

Studiowa: dziennie czy zaocznie?

Kady maturzysta zastanawia si, jak uczelni i jaki kierunek studiw wybra. Pierwszy dylemat ma
jeszcze przed matur: egzaminy z jakich przedmiotw zdawa, by ksztaci si na wymarzonym kierunku?
Zaraz potem pojawia si kolejny: wybra studia dzienne czy zaoczne?
Katarzyna Ochocka | fot. sxc.hu

Studia dzienne
Argumentw za i przeciw
w obydwu przypadkach jest
sporo. Przyjrzyjmy si studiom
dziennym. Atuty? Moliwo
zdobywania wiedzy codziennie
lub prawie codziennie - wszystko zaley od liczby przedmiotw. Wiedz dozowan
systematycznie atwiej poj.
Niektrzy decyduj si na
studia dzienne wanie dlatego, by mie pewno, e przyswoj wicej wiedzy. Ponadto
w yciu modego czowieka
wan rol odgrywaj znajomoci, a o nie atwiej, studiujc
stacjonarnie. Inni chc tylko
przeduy sobie beztrosk
modo. W kocu popularne
okrelenie soiki dotyczy
rwnie studentw! Znajdzie

si takich wielu, ktrzy korzystaj z garnuszka rodzicw i nie

myl o pjciu do pracy. Karier zawodow zaczynaj wic
pniej ni studenci studiw
zaocznych. Przechodzimy teraz
na ciemniejsz stron studiw
dziennych. Absolwent studiw
stacjonarnych dopiero po zdobyciu dyplomu zostaje rzucony na gbok i czsto mtn
wod rynku pracy. Ma tylko
tytu i adny, ale niewystarczajcy wpis w CV. Brakuje w nim
dowiadczenia.
Inna sprawa: opinia, e
studia dzienne nic nie kosztuj, to mit. Jeli student pochodzi spoza miasta, w ktrym si
uczy, musi przecie liczy si
z kosztami wynajmu pokoju
w akademiku lub - co jeszcze

drosze - wynajmu mieszkania.

czy moe zaoczne?
Studia
niestacjonarne
te maj swoje minusy. Nie
wszdzie i nie wszystko mo-

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

na studiowa tylko w soboty

i niedziele. Nawet na niektrych kierunkach zaocznych
trzeba bywa rwnie w pitki, co czsto koliduje z innymi
obowizkami studenta. Ponadto studia zaoczne kosztuj i to
czasem niemao. Za studia na
niektrych kierunkach mona
zapaci 1,5 tys. z, ale s te takie, ktre kosztuj kilkakrotnie
wicej! Na studiach zaocznych
nieco trudniej o integracj,
a grupy wiczeniowe (przynajmniej na pocztku roku
akademickiego...) licz nawet
kilkadziesit osb! Weekend
dla niektrych to czas zabawy,
odpoczynku,
szalestwa...
A jak kojarzy si studentom
zaocznym? Z wielogodzinnymi wykadami, wiczeniami,
lektoratami... No i w kocu egzaminami.
Dlaczego wic wielu wybiera
studia niestacjonarne? Gwnym powodem jest konieczno zarabiania. Studentom

zaocznym atwiej znale

prac, gdy mog jej powici
wicej czasu. Zreszt zupenie inaczej ni studentw
dziennych postrzegaj ich pracodawcy. Studenci zaoczni wydaj si bardziej dowiadczeni,
zorganizowani, samodzielni,
z moliwoci i chci poszerzania kompetencji. Absolwenci studiw zaocznych czsto
uwaani s za mniej wyksztaconych ni ich koledzy
z kierunkw dziennych. To mit.
Wykadowcy mwi wprost, e
ilo przekazywanego materiau w obu przypadkach jest
porwnywalna.
Co wic wybra? Przed
tym dylematem co roku staj
tysice modych ludzi... Wybr
nie jest prosty, na pewno powinnimy posucha siebie. Odpowiedzie sobie na pytanie,
czego oczekujemy i co z siebie
damy.

EDUKACJA

24

POZATORUN.PL

Moe studium, a nie studia?

Katarzyna Ochocka | fot. sxc.hu

Jeszcze niedawno tytu magistra czy inyniera mia niezwyk warto. Nie kady
bowiem by w stanie zdoby odpowiedni wiedz,
a dalej dyplom. Ba, cenne
byo rwnie ukoczenie szkoy licealnej lub zawodowej,
a nawet penej podstawwki
Naley te pamita, na jak
wysokim poziomie bya kiedy
edukacja.
Obecnie dyplomy licencjackie, magisterskie i inynierskie
znajdziemy w wielu domach.
Rozsyane do kolejnych pracodawcw yciorysy a kipi od
nazw czoowych uczelni. Czy
jednak lata spdzone w uniwersyteckich murach maj dzi
realne znaczenie? Czy wykady
i egzaminy potrafi przygotowa wykwalifikowanego pracownika?
Na pewnym etapie edukacji warto si zastanowi, czy
wicej zyskamy majc w rku
dyplom, czy konkretny fach. Na
rynku pracy brakuje przecie
elektrykw, mechanikw, hydraulikw, spawaczy, kierowcw tirw, stolarzy i wykwalifikowanych pracownikw
fizycznych w wielu innych
branach. Ogoszenia o prac
potwierdzaj, e fachowcy s
dzi bardzo poszukiwani. A tych

niestety brakuje.
Coraz
czciej
szkoy
zawodowe
wsppracuj
z lokalnymi firmami, eby zmniejszy deficyt fachowcw na
rynku pracy. I tak tam, gdzie dobrze stoi brana stolarska, powstaj klasy ksztacce stolarzy.
Podobnie w innych branach
metalurgicznej, grniczej itp.
Coraz mniej te jest kierunkw
ksztacenia zawodowego, po
ktrych trudno znale prac.

Jeli wic chcemy mie pewno, e znajdziemy w przyszoci zatrudnienie, warto zorientowa si w rynku pracy. Ale nie
w tym obecnym, tylko w jego
realiach prognozowanych za
kilka lat.
Istniej
raporty,
dziki
ktrym mona zdoby t wiedz.
Jak wynika z raportu Gwnego
Urzdu Statystycznego, wolnych miejsc pracy we wszystkich sektorach w pierwszym

REKLAMA

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

kwartale 2016 roku byo niemal

90 tys., w tym a 80 tys. w sektorze prywatnym. Najwicej,
bo ponad 20 tys. miejsc pracy,
oferowano w przetwrstwie
przemysowym. Dalej znalaz
si handel i naprawa samochodw 15,7 tys., trzeci za co do
wielkoci sektor to budownictwo, w ktrym byo 12,8 tys.
wolnych miejsc pracy.
Moliwoci
podniesienia
wasnych kwalifikacji warto

szuka wrd szk policealnych. Ich bogata oferta uatwi

wybr odpowiedniego kierunku ksztacenia. Inaczej ni na
uczelniach, nauka w szkole
policealnej charakteryzuje si
zwizym i efektywnym trybem.
2-, a nawet 1,5-roczne kursy
przystosowane s do szybkiego
tempa obecnego ycia i przekazuj suchaczowi odpowiedni
wiedz w krtkim czasie.

POZATORUN.PL

EDUKACJA

Wicej studentek ni studentw

25

Katarzyna Ochocka | fot. sxc.hu

Z danych opublikowanych
niedawno przez Gwny Urzd
Statystyczny wynika, e pod
koniec ubiegego roku w szkoach wyszych w Polsce ksztacio si niemal 1,5 mln studentw. Na studiach dziennych
uczy si nieco ponad 900 tys.
osb, a na zaocznych okoo 490
tys. Ciekawe, e na ksztacenie
w trybie stacjonarnym czciej
decyduj si kobiety jest ich
530 tys., a mczyzn tylko ok.

370 tys. Wrd studentw zaocznych nie ma ju takiej dysproporcji: pa jest ok. 270 tys.,
panw za 220 tys.
W
wojewdztwie
kujawsko-pomorskim studia podjo niecae 62 tys. osb (w tym
niemal 39 tys. kobiet). Na tryb
dzienny zdecydowao si ok. 38
tys. studentw (w tym 25 tys.
pa), a na zaoczny prawie 24 tys.
(ok. 13 tys. kobiet). Potwierdza si

wic regua, e wrd studentw

dziennych znacznie wicej jest
kobiet ni mczyzn.
Dwie uczelnie
Zobaczmy, jak wygldaj statystyki na dwch najwikszych
uczelniach w kujawsko-pomorskim. Na studia na Uniwersytecie
Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy zdecydowao si okoo 8,7
tys. osb (w tym niemal 6 tys.
pa!). Uniwersytet Mikoaja Ko-

pernika w Toruniu wybrao 25

tys. osb (niecae 18 tys. kobiet).
Na UKW dziennie studiuje ponad
7 tys. osb, zaocznie za okoo 1,7
tys. Toruskie studia stacjonarne
wybrao 11 tys., a niestacjonarne
ok. 3,5 tys. studentw.
Na UKW najpopularniejszym
kierunkiem byy zajcia dla pedagogw. Tu nauk pobierao niemal 2,5 tys. studentw (ok. 1,8
tys. kobiet), w tym 1,8 tys. w try-

bie stacjonarnym i 700 zaocznie.

Najczciej wybierane kierunki
to szeroko rozumiane nauki humanistyczne i sztuka. W grudniu
2015 r. studenci tych kierunkw
to niecae 1,6 tys. osb (ok. 1 tys.
pa) - ale tylko sto spord nich
studiowao zaocznie. Duym
powodzeniem cieszyy si te
nauki spoeczne i dziennikarstwo
- studiowao je ok. 1,4 tys. osb
(znw ok. 1 tys. kobiet), w tym
niemal 1,1 tys. stacjonarnie, a ok.
300 zaocznie.
Na UMK najwicej studentw
wybrao biznes, administracj
i prawo. Na te kierunki zdecydowao si niemal 7 tys. osb
(prawie 5 tys. pa). Dziennie
nauk pobierao prawie 5,4 tys.
studentw, a zaocznie niecae 1,5
tys.
Brakuje dzi w Polsce lekarzy
i pielgniarek, wic dobrze rokuj
statystyki kierunkw zwizanych
ze zdrowiem i opiek spoeczn. Na UMK zanotowano na
nich ponad 5,6 tys. studentw
(okoo 4,3 tys. kobiet); w tym
stacjonarnie studiowao 4,7 tys.
suchaczy, za niemal 900 niestacjonarnie.
Take na UMK duym powodzeniem ciesz si nauki humanistyczne i sztuka. Studiowao
je bowiem niemal 4 tys. osb
(prawie 3 tys. kobiet). Co ciekawe, na studia dzienne zapisao si
prawie 3,8 tys. osb, a na zaoczne
tylko 250.
REKLAMA

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

EDUKACJA

26

POZATORUN.PL

Mineray z gruzowiska
W kosmosie jest mnstwo cennych mineraw - prawie na wycignicie rki. Zdaniem toruskiego
astronoma rakiety wkrtce zaczn je zwozi na Ziemi
Micha Ciechowski | fot. Piotr Lampkowski

Nikiel, krzem, elazo i inne

mineray s na wycignicie
rki. Wystarczy po nie polecie.
I nie jest to pomys zaczerpnity z filmu science-fiction. Naukowcy ju obmylaj, jak apa
i przenosi na orbit ziemsk
planetoidy, eby je wykorzystywa.
Najwiksze
gruzowisko
planetoid znajduje si midzy
Marsem a Jowiszem. Setki tysicy
odamkw kr wok Soca.
Z nich miliony lat temu powstaa
Ziemia, Mars oraz Jowisz.
- Gruzowisko to niedosza planeta, ktra nie moe si
poczy mwi Jerzy Rafalski,
astronom z toruskiego planetarium. Skay sprzed ponad piciu
milionw lat to wietny materia
do bada. Okazuje si, e w tych
okruchach znajduje si mnstwo
mineraw, ktre w przyszoci
mona wykorzysta na Ziemi.
Naukowcy ju rozmylaj nad
tym, co by byo, gdyby tak planet zapa. Cho scenariuszy jest
kilka, kady wydaje si abstrakcj.
- Wwierci si do rodka,
pobra materia i wrci z nim
na Ziemi? Trudny scenariusz
mwi astronom. Amerykanie wpadli wic na pomys przywleczenia caej planetoidy na
orbit ziemsk, aby pozyskiwa

- Co by si stao, gdyby w rce

terrorystw dostay si bomby
atomowe? pyta Rafalski. Szalestwo, ale w porwnaniu
z planetoid to piku. Jeeli pchnliby j w stron Ziemi,
to mamy pocisk, ktry niszczy
ca planet. Wystarczy
dziesiciokilometrowa skaa,
ktra uderzy w Ziemi. Dalibymy w przyszoci bardzo
niebezpieczne
narzdzie
zagady ludzkoci.
wimy o planetoidach a zapom
Zwolennicy
projektu twierdz, e prdzej czy
musimy nauczy
inamy o siycu ktry jest dla nas di pniej
si przesuwania planetoid,
aby zmienia tor ich lotu,
abelnie cenn planet
tamtejszym gdyby poday w kierunku
Ziemi. Powoli wic uczymy
panowa nad kosmosem
piasku jest cae mnstwo wysokoener si
i przesuwa okruchy skalne
w przestrzeni.
getycznego helu
- Mwimy o planetoidach,
a zapominamy o Ksiycu,
ktry jest dla nas diabelnie
cenn planet. W tamteumowa, zgodnie z ktr wsze- naley do znalazcy, ktry moe jszym piasku jest cae mnstwo
chwiat, podobnie jak Antarkty- z nim zrobi, co mu si podoba.
wysokoenergetycznego helu-3,
Pierwsze kroki prawne zos- pochodzcego z materii Soca.
da, nie jest wasnoci adnego
z pastw. W padzierniku 2015 tay ju wic podjte. Projekt Gaz ten byby idealnym paliwem
roku prezydent USA Barack Oba- zdoby zarwno zwolennikw, w przyszoci. Na razie jednak
ma stwierdzi jednak, e Amery- jak i przeciwnikw. Jak zaznacza naukowcy nie maj pomysu, jak
ka zacznie sobie roci prawa do toruski astronom, prdzej czy go wydobywa podsumowuje
pniej technika przywleka- Rafalski.
planetoid.
- Cay wiat si oburzy nia planetoid w kierunku Ziemi
Kosmos nie rozpala te ju
mwi Rafalski. - Prezydent Oba- moe przecie wpa w niewaci- wyobrani tak jak dawniej. Czasy
wycigu kosmicznego raczej
ma podpisa ustaw o wydo- we rce.
ogromne iloci mineraw, ktre
przydadz si w przyszoci, i nie
wylatywa cigle daleko w kosmos. Tu jednak zaczyna si zabawa z prawem kosmicznym.
Kosmos nie naley do nikogo.
Obowizuje
midzynarodowa

bywaniu bogactw naturalnych

w przestrzeni kosmicznej. US
Commercial Space Launch Competitiveness Act przewiduje, e
kady materia, jaki obywatel
USA lub amerykaska firma znajd na asteroidzie lub Ksiycu,

.W

-3.

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

mamy za sob. - Okazao si, e

projekty kosmiczne s jednak
zbyt kosztowne. Ostatnio mwi
si o kolonizacji Marsa, ktra odby si ma ju w 2030 roku. Osobicie jednak nie wierz w t dat
- mwi Rafalski.
Cho trudno mwi o rozmachu lotw organizowanych przez
NASA, do kosmicznej gry weszy
prywatne firmy. To na przykad
amerykaski SpaceX Elona Muska ten producent statkw kosmicznych opracowa technologi
lotw tasz od NASA. Musk jest
wsppomysodawc kolonizacji
Marsa. - Marsjask misj mog
ledzi miliardy ludzi prognozuje Rafalski. Moe si jednak okaza, e jest powany problem i zaoga promu nie wrci.
Mao tego oni polec, wiedzc,
e mog umrze, zdecyduj si
na mier. Gdyby taka wizja si
spenia, cay program kosmiczny
przygasby na kilka najbliszych
lat. Jestemy dzi w stanie wysa
kadego czowieka w kosmos, ale
nie wiem, czy wiat jest gotowy na
tak misj. Wysyajc onierzy
na wojn, jestemy przygotowani
na powane wypadki. Do 2030
roku zostao tylko kilkanacie lat.
Nie wierz, e polecimy. Nie sta
nas na mier dla nauki podsumowuje astronom.

POZATORUN.PL

BUDOWLANKA

27

Z czego buduje si cieki rowerowe?

Piotr Gajdowski | fot. Adam Zakrzewski
Dynamiczny rozwj cieek
rowerowych w Polsce nie wszdzie oznacza inwestycje nieraz musz wystarczy dorane
rozwizania, w rodzaju podzielenia ju istniejcego chodnika
na dwie czci i namalowania
na jednej z nich pasa ruchu.
Budet nie wszdzie pozwala
na sfinansowanie nowej drogi
rowerowej, ale samorzdy doceniaj trendy szczeglnie
tam, gdzie masowa przesiadka
na rowery uwolniaby mieszkacw od korkw.
Polskie miasta ju miao
konkuruj z europejskimi pod
wzgldem popularnoci wypoyczalni rowerw miejskich. Ale
cieki nie powstaj tylko w miastach. Przez Polsk biegn europejskie sieci drg rowerowych
EuroVelo, a otwarta w zeszym
roku wschodnia trasa GreenVelo czy kilka wojewdztw i ma
dugo ponad 2 tys. km.
Koszty budowy nawierzchni
rowerowej rni si znacznie
w zalenoci od wykorzystanej
technologii. Rnice w cenie
mog by nawet trzykrotne. Wybr rodzaju nawierzchni musi
uwzgldnia przede wszystkim
lokalne warunki, bo bezpieczestwo drogi zaley nie tylko od jej
oznakowania i zaplanowania, ale
te od nawierzchni. Chocia po

ciece rowerowej nie jed samochody, trwao nawierzchni

jest rwnie istotna co w przypadku jezdni. Niekorzystne warunki atmosferyczne, zwaszcza
due rnice temperatury, mog
narazi nawierzchni zej jakoci na szybkie zniszczenia. Gdy
nawierzchnia jest nierwna, rowerzyci po prostu przenosz
si na jezdni. Duo zaley od
przebiegu trasy - gdy cieka
obfituje w zakrty, nawierzchnia
musi by odpowiednio szorstka,

by dao si skutecznie hamowa.

Najtasze w wykonaniu s
nawierzchnie gruntowe. Kadzie
si je gwnie na szlakach turystycznych w lasach, bo ich zalet
jest dostosowanie do naturalnego otoczenia. Nawierzchnia
gruntowa skada si z dolnej
warstwy podoa gruntowego i
grnej o gruboci mniej wicej 10 cm wiru, gruntu rodzimego lub kruszywa amanego.
atwa, szybka i tania w wykonaniu, ma niestety wady niewielk trwao, podatno na

warunki atmosferyczne, szybko

powstajce nierwnoci i zwizan z nimi konieczno czstych zabiegw naprawczych.
Najpopularniejszym rozwizaniem s nawierzchnie asfaltowe. Tasze od wielu innych
technologii, pozostaj trwae,
rwne i komfortowe dla rowerzystw. W wielu krajach cieki
rowerowe wykonuje si praktycznie tylko w tej technologii.
cieki asfaltowe s standardem
na trasach projektu EuroVelo,

ktry wrcz nie dopuszcza innej

moliwoci. Wykonuje si je z
rnych mieszanek mineralno-asfaltowych, najczciej z betonu asfaltowego, stosowanego
przez wszystkie firmy zajmujce si nawierzchniami. Inne
mieszanki s troch drosze,
ale te bardziej trwae. cieki
asfaltowe nie musz by czarne
do mieszanki dodaje si odpowiedni pigment i tak mamy nawierzchnie np. czerwone.
Rzadko stosowane s nawierzchnie betonowe wysokie
koszty budowy raczej zniechcaj inwestorw do wykorzystania
tej technologii, ale w eksploatacji
s trwae i nie ujawniaj wikszych wad. Niemal zupenie zrezygnowano za to z nawierzchni
prefabrykowanych, jak kostki i
pyty. W zasadzie powstaj wycznie tam, gdzie nie da si inaczej. Komfort uytkowania jest
bardzo niski i nawet poprawnie
wykonana cieka nie spenia
obecnych standardw. Niezbyt
trwae, szybko pkaj, a podatno na rozwj rolinnoci
zmusza do czstych zabiegw
naprawczych. To technika dobra
dla chodnikw, ale cieki w niej
wykonane s bardzo problematyczne. Co ciekawe, mimo prostoty wykonania nawierzchnia
z kostki moe by duo drosza
od lepszych rozwiza.
REKLAMA

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

BUDOWLANKA

28

POZATORUN.PL

Naprawy i wzmocnienia cian

Piotr Gajdowski | fot. sxc.hu

Polacy wol domy murowane

wynika z bada brany budowlanej. Blisko poowa z nas wci
wybiera tradycyjn technologi
budowania z cegy. Konstrukcje
drewniane, cho coraz popularniejsze, nadal s daleko w tyle.
Beton i cega kojarz si Polakom z dugowiecznoci. Nic
dziwnego, bo najczciej budujemy na lata. Trzeba jednak
pamita, e nawet najtrwalsze
technologie nie sprawi, e obdziemy si bez remontw.
Gdy zauwaymy pierwsze
rysy i pknicia na cianach, nie
lekcewamy tego to od ich stanu technicznego zaley trwao
budynku. Szczeglnie wana jest
diagnostyka techniczna cian,
szybkie wykrywanie wad i ich
monitorowanie, by przeprowadzi napraw, nim bdzie za pno.
Zaczynamy najprociej od
wizualnej oceny stanu murw.
Ju teraz moemy wstpnie osdzi, co jest przyczyn usterki.
Wszystko zaley od tego, czy
mamy do czynienia ze cian non, przenoszc ciar wasny
i obcienia z dachu, balkonw
itp., czy ze cian niekonstrukcyjn, ktra nie przejmuje obcie
od innych elementw budynku.
Okrelenie funkcji ciany pozwala stwierdzi, czy problem
tkwi w niewaciwym wykonaniu lub zastosowaniu elementw
konstrukcyjnych, a take oceni
prawidowo eksploatacji. Po

wykonaniu wstpnej oceny przechodzimy do dziaa bardziej fachowych. Mog to by pomiary

nieinwazyjne (np. elektroniczne
badania zawilgocenia cian) albo
odkrywki (przeprowadzane np. w
celu sprawdzenia ukadu i jakoci
warstw ciany, stopnia zasolenia).
Wnioski musz wskazywa przyczyny usterki, stopie zagroenia
dla caego budynku oraz sposoby

naprawy, wzmocnienia i zabezpieczenia konstrukcji dla jej dalszego uytkowania.

Rysy na cianach powstaj
z wielu powodw, ale mona je
zaliczy do dwch grup. Pierwsza obejmuje przyczyny wytrzymaociowe, np. przecienia
(wynikaj z wadliwego projektu lub wykonania konstrukcji
albo z pniejszych przerbek)

REKLAMA

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

i nierwnomierne osiadanie
konstrukcji (wahania poziomu
wd gruntowych zmieniaj spoisto gruntu pod fundamentami budynku, przez co osiada on
i pka). Inne przyczyny wynikaj
z uytych materiaw lub praw
fizyki: to m.in. wahania temperatury, skurcze i pcznienie murw
zwizane ze zmianami wilgotnoci, a take wpywy dynamiczne

wstrzsy i drgania na terenach

grniczych lub w pobliu fabryk
lub drg i kolei o duym nateniu ruchu.
W zalenoci od charakteru
i stopnia spkania muru stosuje si rne techniki remontw i
wzmocnie. Drobne rysy naprawia si, wprowadzajc mieszank
iniekcyjn pynna zawiesina
uszczelnia i scala rozdzielone
fragmenty ciany. Zwykle to dopiero wstpny etap naprawy. W
przypadku mocno spkanych
murw stosuje si przemurowanie, polegajce na odtworzeniu
pierwotnego wizania cegie i
scaleniu muru. Przeprowadza si
je zazwyczaj obustronnie, odcinkami by zagwarantowa poczenie nowego muru ze starym,
stosuje si stalowe prty. Zbrojenie prtami zapewnia zwikszenie sztywnoci ciany. Zalenie
od stopnia spkania i lokalizacji
rys zbrojenie stosuje si odcinkami lub na caej dugoci wzmacnianego muru. Gdy rysy s nieregularne i rozrzucone, cian
wzmacnia si w technologii tynkw zbrojonych. Naprawa polega
na dodaniu do naprawianej ciany nowej warstwy betonu lub zaprawy zbrojonej stal. To oczywicie tylko niektre z dostpnych
metod. Prace naprawcze w przypadku konstrukcji murowych czy jedno - zwykle nie wymagaj
wyczenia caego budynku z eksploatacji i s stosunkowo proste,
w odrnieniu od np. naprawy
konstrukcji elbetowych.

POZATORUN.PL

BUDOWLANKA

29

Drewno w budownictwie
Piotr Gajdowski

Konstrukcje drewniane wykorzystuje si coraz chtniej nie

tylko w domach jednorodzinnych. Z drewna buduje si te
supermarkety, hale produkcyjne, a nawet obiekty sportowe.
Popularno drewna bierze si
nie tylko z jego naturalnoci
znaczenie ma precyzja oraz
atwo montau i rozbirki budynkw.
Moda na ekologi i filozofi
od koyski po koysk (w przeciwiestwie do: od koyski do
grobu), czyli wykorzystywania
surowcw, ktre po zuyciu mona wykorzysta ponownie, oznaczaa zwrot w stron drewna jako
materiau najmniej obciajcego
rodowisko sw technologi ob-

rbki, a przy tym w peni biodegradowalnego. Drewno zawsze

wraca do ekosystemu w postaci
dwutlenku wgla. Ciekawe, e
bilans natury wychodzi na zero drewno podczas rozkadu wyprodukuje dokadnie tyle dwutlenku
wgla, ile nagromadzio w czasie
ycia. W cigu ostatnich 15 lat
pozyskanie drewna w Polsce w
przeliczeniu na jednego mieszkaca wzroso o 1/3 i mona si
spodziewa, e bdzie jeszcze
wiksze. Dynamiczny rozwj
budownictwa na bazie drewna
nie jest wcale polskim wyjtkiem
w Europie przoduj pod tym
wzgldem kraje alpejskie. Zeszoroczne targi EXPO w Mediolanie dobrze ilustruj ten trend
80% materiaw budowlanych

wykorzystanych do budowy pawilonw to drewno. Polski pawilon by co prawda obudowany

skrzynkami na jabka, ale jego
konstrukcja nie bya drewniana.
Najbardziej imponujcy okaza
si pawilon chiski, zbudowany
z drewna i bambusa. Ciekawym
poczeniem alpejskich klimatw
i drewna by za pawilon francuski, wedug pomysu architekta
zbudowany na supach-szczytach
gr (konstrukcja przedstawia grzysty krajobraz Francji i postawiona jest na wierzchokach, czyli do gry nogami). Jak wida na
przykadzie EXPO, nowoczesne
budownictwo stawia na drewno.
Oczywicie dominuj budynki
mieszkalne, biurowe, sakralne,
hale widowiskowe, sportowe i

przemysowe. Ale drewno to nie

tylko budynki z niego powstaj te kadki dla pieszych (rzadko
mosty drogowe), wiee i platformy widokowe, a nawet supy
owietleniowe i ekrany akustyczne.
Skd tak szerokie zastosowanie drewna, skoro jego wady takie jak atwopalno, skonno
do deformacji (skurczy, pcznienia) i niekontrolowane pknicia
powinny je dyskwalifikowa w
roli surowca w przemyle budowlanym? Rozwizanie zagadki jest
proste manipulacje przy strukturze drewna w procesie obrbki
(i to nawet na poziomie komrki
przy wykorzystaniu nanotechnologii!) pozwalaj na wyeliminowanie jego naturalnych wad.

Konstrukcje drewniane dzi ju w

peni konkuruj z technologiami
stalowymi i elbetowymi, a prefabrykacja poszczeglnych elementw dodatkowo przyspiesza i uatwia budow. Atutem wszystkich
technologii konstrukcji drewnianych jest te cena s duo tasze od tradycyjnych technologii
z wykorzystaniem innych materiaw. Moliwo utylizacji surowca odnawialnego, jakim jest
drewno, gwarantuje z kolei bezpieczestwo projektowe i uytkowe. Mona si zatem spodziewa,
e budownictwo na bazie drewna
bdzie jeszcze popularniejsze.
REKLAMA

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

TARGI

30

POZATORUN.PL

Toruskie Targi Nieruchomoci

Toru 2016
W dniach 24-25 wrzenia 2016
roku w godzinach od 10.00 do
17.00 w Centrum Targowym
PARK w Toruniu przy ul.
Szosa Bydgoska 3 odbd si
TORUSKIE TARGI NIERUCHOMOCI. Organizatorem
imprezy s Targi Toruskie
Sp. z o.o.
Na Targach swj udzia zapowiedzieli deweloperzy, biura
obrotu nieruchomociami, firmy wyposaenia wntrz oraz
instytucje finansowe. Targi Nieruchomoci to doskonae miejsce na poznanie penej oferty
rynku nieruchomoci z Torunia
i okolic oraz moliwo sprawdzenia zdolnoci kredytowej i
uzyskania pomocy prawnej.
NA STOISKACH WYSTAWCW m. in.
Firma HEBAN HOUSES
zaprezentuje ofert budowy
nowoczesnych domw energooszczdnych i pasywnych
w technologii prefabrykowanej oraz gotowe domy energooszczdne na sprzeda w
Gostkowie. Firma DQM zaprezentuje ofert specjaln: do wyboru dom Solo 102 taszy o 10
000 z lub Pakiet SILVER Inteligentny Dom o wartoci 10 000
z za darmo. WILLA DEVELOPER Sp. z o. o. S. k., z przyjemnoci zaprezentuje ciekawe
rozkady mieszka z ostatnich
etapw w dogodniej lokalizacji
na Piernikowym Osiedlu. Firma BUDLEX REZYDENCJE
zaprezentuje Ecoenklaw kameralne osiedle wrd czystych
lasw i k. Ecoenklawa poo-

ona jest w Stajenczynkach /

Osieku nad Wis. Na stoisku
bdzie mona porozmawia z
projektantami osiedla, omwi
zastosowane rozwizania a take zakres ewentualnych zmian
przy dostosowywaniu projektu,
wybranego domu, pod potrzeby
klienta.
MODZIEOWA SPDZIELNIA MIESZKANIOWA
w Toruniu zaoferuje mieszkania w budynkach na Osiedlu
Jar oraz prezentowa bdzie
komfortowy budynek mieszkalny zlokalizowany przy ul.
Maachowskiego 7-9. Wszystkie
mieszkania s w peni wykoczone i wyposaone. URZD
MIASTA TORUNIA zaprezentuje bogat ofert miejskich terenw inwestycyjnych i dziaek
budowlanych, przeznaczonych

pod budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne. Na stoisku

bdzie mona uzyska informacj o obowizujcych na
terenie Torunia zwolnieniach
od podatku od nieruchomoci
dla przedsibiorcw oraz zapozna si z kierunkami rozwoju
miasta. GROUP HOUSING
DEVELOPMENT zaprezentuje
domy wolnostojce w ubiance
pod Toruniem w atrakcyjnej cenie i na duej dziace. Firma INSTALBUD zaprezentuje swoj
najnowsz ofert mieszka Osiedle Arkadia, powstajce na
Jarze w Toruniu, w otoczeniu
malowniczego lasu w samym
centrum zielonych puc miasta. Na stoisku Firma Instalbud
pokarze ukady mieszka, oraz
walory uytkowe i architektoniczne budynkw. EXPOBUD

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

Sp. z o.o. zaprezentuje dom budowany w 2 miesice z ciepych

ceramicznych cian z keramzytu, cieszcy si ogromnym zainteresowaniem i sprzeda
wrd klientw w caym kraju.
Firma KAPRYS salon mebli
drewnianych i materacy zaprezentuje wyroby dostosowane
do indywidualnych potrzeb
klienta. Meble 100% wykonane
z litego drewna sosna, olcha,
brzoza, buk, dbina. Firma
PHINANCE S.A. zaprezentuje
najbardziej kompleksow usug na rynku kredytowym. Pokae klientowi, jego zdolno
kredytow oraz ofert dostpnych kredytw na zakup jego
wymarzonej
nieruchomoci.
Firma P.U.H. LEM-BUD Sp.
z o.o. zaprezentuje swoj najnowsz inwestycj Jar Sosnowe
Zacisze. Jest to kolejna odsona nowoczesnej architektury w
poczeniu z natur. OSIEDLE
KASZTANOWE Sp. z o. o.
zaprezentuje, kolejne w swojej ofercie, nowoczesne osiedle
mieszkaniowe w Aleksandrowie Kujawskim, komfortowe
mieszkania w najniszej cenie
w regionie. Firma MARROW
zaprezentuje swoje nowe inwestycje mieszkaniowe wielorodzinne realizowane na terenie
Torunia. BANK ZACHODNI
WBK S.A. przygotuje specjaln,
promocyjn ofert kredytw
hipotecznych dla wszystkich
odwiedzajcych. Firma DANWOOD zaprezentuje jesienn
Ofert Specjaln, a w niej bez
dodatkowej opaty caa elewacja domu w dowolnym kolorze
z grupy C1 lub mocny kolorowy

akcent na czci fasady (do 25

m2). Promocja dla wszystkich
Klientw, ktrzy podpisz umow do 30 wrzenia 2016 roku.
BANK SPDZIELCZY w Toruniu zaprezentuje swoj ofert
kredytu mieszkaniowego i obniy prowizj przygotowawcz
tego kredytu do 0,5%. TORUSKIE TBS Sp. z o.o. zaprezentuje najnowsz ofert mieszka na
najem. CONTACT FINANCE
przygotuje specjalne promocje
dla kredytobiorcw. Firma FASTERM zaprasza do zapoznania si z now inwestycj Osiedla Lawendowego w Toruniu
przy ulicy Tarnowskiej. APRO
INVETSMENT zaprezentuje
kolejny etap znanego ju Osiedla Zielonego 2 oraz w ramach
premiery now inwestycj zlokalizowan na osiedlu Mokre.
PRES - Grupa Deweloperska
zaprezentuje najnowsz ofert
mieszkaniow II etapu realizacji
inwestycji Sosnowy Las. To wyjtkowe osiedle z prywatnym lasem oraz terenem rekreacyjnym
znajduje si przy ulicy Strzaowej 17 w Toruniu. Firma VIBA
ENGINEERING zaprezentuje
Pastwu udoskonalony projekt
Domu przy Winiowej. Przedstawi poszerzon ofert o nowy
projekt domu do 100m2. Firma
RENOVA DEVELOPER Sp. z
o.o. zaprezentuje nowoczesne
osiedle domw Osada Amsterdam w zabudowie szeregowej.
Pokae jak rozwizaa poczenie tradycyjnego budownictwa
z nowoczesnoci oraz zaprosi
do odwiedzenia osiedla podczas
organizowanych drzwi otwartych.

POZATORUN.PL

SPORT

31

Stawiamy
na swoich

Flisak Zotoria buduje solidne fundamenty pod

przyszo klubow
Karol ebrowski | fot. archiwum
Sowo wychowanek w dzisiejszej pice nonej ma coraz
mniejsz warto. Kluby wol
sprowadzi skd teoretycznie
lepszego zawodnika, ni postawi na juniora. Flisak pokazuje,
e mona inaczej.
Pocztek sezonu w wykonaniu
zotorian jest obiecujcy. Zesp
po piciu kolejkach ma 10 punktw i plasuje si w czowce ligowej tabeli.
- Niestety odpadlimy ju z
Okrgowego Pucharu Polski
opowiada o spotkaniu z Radzyniank Radzy Chemiski (2:3)
trener ukasz Drwiga. Duy
wpyw miay na to bdne decyzje
sdziowskie, co przyznali nawet
czonkowie
Kujawsko-Pomorskiego Zwizku Piki Nonej. No
nic, gramy dalej. Wierz, e udowodnimy wyszo nad Radzyniank w meczu ligowym.
Co ciekawe, w ubiegym sezonie Flisak na tym samym etapie
mia na koncie tylko jedno oczko.
Poprawa gry nie jest jednak kwesti wyszukanych transferw w
letniej przerwie, gdy ju pod
koniec rozgrywek 2015/2016 zotorianie zanotowali wietn pass

siedmiu spotka bez poraki.

- Opieramy si na bardzo modej kadrze mwi Robert Chrobak, prezes Flisaka Zotoria. W
tym roku do grona seniorw doczyli kolejni juniorzy. Trener
Drwiga umiejtnie ustawia ten
zesp i widzimy tego efekty.
Adepci futbolu z okolic Torunia czsto wol dojeda na trening nawet kilkanacie kilometrw, ni wybra gr na miejscu.
W Zotorii tego problemu nie ma.
- Stawiamy na czyst atmosfer twierdzi prezes Chrobak.
Wszelkie nieporozumienia staramy si rozwizywa w zarodku.
Dziki pomocy Urzdu Gminy
Lubicz, Lubickich Wodocigw
oraz sponsorw nie musimy pobiera skadek miesicznych, co
jest znacznym uatwieniem dla
rodzicw modych zawodnikw.
Organizujemy obozy, zapewniamy stroje, mamy wasny sprzt do
treningw. Duym atutem jest te
szansa na przebicie si do seniorskiego skadu Flisaka. Zawsze
patrzymy najpierw na naszych juniorw, a dopiero pniej szukamy ewentualnego wzmocnienia z
zewntrz.
O klubie nie zapomnieli naj-

bardziej znani przedstawiciele

Flisaka Jarosaw Makiewicz i
Robert Kos. Obaj maj za sob
wystpy w Ekstraklasie. Pierwszy
jeszcze rok temu strzela bramki
w Zotorii (o jego meczu poegnalnym pisalimy w 96. wydaniu
Poza Toru), a drugi nie wyklucza powrotu do Flisaka na koniec
swojej kariery. Kos zreszt zdecydowa si otworzy w Zotorii
swoj Akademi Pikarsk.
- Chcemy by mark mwi
Robert Chrobak. Staramy si
dobrze reprezentowa nie tylko
Flisaka, ale take Zotori i gmin
Lubicz. Kiedy Sok Lubicz wycofa si z rozgrywek z powodu ko-

Poza Toru

. 16 wrzenia 2016

potw finansowych, postanowilimy przyj chtnych juniorw

pod swoje skrzyda. Wsppracujemy z akademiami w Zotorii, a
take z torusk Gwiazd. Dziaanie na kilku polach rozszerza
opcje na nastpne lata.
Klubowi wodarze robi
wszystko, aby zapewni Flisakowi
dobre perspektywy na przyszo.
Gdy jednak wracamy do czasw,
kiedy zesp ze Zotorii uczestniczy w rozgrywkach czwartej ligi,
prezes i trener prosz, aby jeszcze
si wstrzyma z takimi yczeniami.
- Stpamy twardo po ziemi
mwi ukasz Drwiga. W ze-

szym sezonie musielimy mocno

walczy o utrzymanie, a teraz za
nami dopiero dwie kolejki. Mamy
do dyspozycji bardzo fajn grup
modych i zdolnych chopakw.
Chcemy, aby z meczu na mecz
wygldao to coraz lepiej. Sdz,
e jestemy w stanie utrzyma si
w rodku tabeli. Jeeli pod koniec
sezonu znajdziemy si w jej grnej powce, to powalczymy o
jak najlepsze miejsce. W kocu
wychodzimy na boisko, aby wygrywa.
W sobot Flisak zmierzy si u
siebie z BKS-em Bydgoszcz. Pocztek meczu o godzinie 16:00.